idvaasvapna

laoKak : igajauBaa[- baQaokxa

Anauvaad : SaaoBaa Baagavata
daon a Sabd
gaujaratamaQyao, Baavanagar SahrajavaLcyaa ekxa KaoDyaata igajauBaa[- baQaokxa yaaMcaa janma 15 naaovhoMbar 1885 raojaI Jaalaa. tyaaMcao paUNa- naava haotao
igairjaaSaMkxr Bagavaana baQaokxa. 15 naaovhoMbar 1984 raojaI tyaaMcaI janmaSataabdI BaartaataIla baalaiSaXaNapa`omaI saMs qaanaI AaiNa vya@taIMnaI snaohBaranao saajarI
koxlaI.
BaartaataIla baalaiSaXaNaacaa paayaa igajauBaa[-naI 70 vaYaa-paUvaI- Gaatalaa. yaa saumaaralaa yauraopamaQyao maa^MTos arI, f`xaobaola, paos Talaa^J aI, r]saao, Asaa
baalaiSaXaNaaivaYayaI AatmaIyataonao va AiBanavataonao ivacaar maaMDNaa%yaa iSaXaNata&aaMcaa dRiYTkxaona maaozyaa Aadranao samajaUna Gaotalaa jaata haotaa. tyaaMcyaa
pa`orNaonao baalaiSaXaNaacaa jaaordar AarMBa navyaa pawtaInao yauraopamaQyao Jaalaa. pa`tyaokx baalakxalaa svata:caI AaMtairkx ivakxasaSa@taI Asatao, baalakxaMmaQyao
mauLataca svayaMiSasta Asatao, kxarNa inasagaa-taca svayaMiSasta Aaho, AaiNa baalakx ho tyaa inasagaa-caa ek {ccatama Baaga Asataao, Asao ivacaar tyaavaoLI navyaa
baalaiSaXaNaacaa paayaa Gaalata haotao. lahana maUla mhNajao zaokUxnaàipaTUna Aakxar doNyaacaa maataIcaa gaaoLa navho, tar taao saamaqyaa-caa Jara Asataao, bauiwma<aa,
Baavanaa AaiNa jaaNaIva AsaNaara va paUNa-tvaacaI tayaarI Asalaolaa taao maanava Asataao +akxDo tyaavaoLcyaa maanasaSaas~a&aaMnaI samaajaacao laXa vaoQalao.
baalaSa@taIcyaa tyaa ivacaaraMnaI igajauBaa[- baQaokxa pa`Baaivata Jaalao. pa`tyaokx baalakx maUlata: inadao-Ya Asatao, tyaacyaa vaogavaogaLyaa AavaDIinavaDI Asataata, jaga
samajaUna GaoNyaacaI tyaacaI AaMtairkx [cCa Asatao AaiNa tyaasaazI AavaSyakx AsaNaaro maanaisakx saamaqya- doKaIla tyaacyaakxDo Asatao, ha saaXaatkxar igajaUBaa[-
naa Jaalaa. saamaanya paalakxaMnaa va iSaXakxaMnaa ho samajaavaUna saaMgaNyaasaazI tyaaMnaI Apaar kxYT Gaotalao.
igajauBaa[- vyavasaayaanao vakxIla haotao paNa baalaiSaXaNaacaI AaraQanaa kxrNyaakxirtaa tyaaMnaI vakxIlaI saaoDlaI AaiNa banalao, jaNaU kxahI baalakxaMcao
vakxIla Jaalao. baalakxaMnaa mau> ivakxasaacaI saMQaI idlaI tarca maanava jaataIlaa sauKa AaiNa SaaMtaI imaLU Sakoxla hI igajaUBaa[-McaI Ea`wa haotaI. tyaa Ea`wotaUnaca
inamaa-Na Jaalao Aaho tyaaMcao “ idvaasvapna ”. igajaUBaa[-Mcaa AavaDtaa maM~a mhNajao ‘baaladovaao Bava’. Hyaa maM~aacao pa`atyaiXakx igajauBaa[-MnaI “idvaasvapna” +a
AlaaOikxkx kxqanaamaQyao roKaaTlaolao Aaho. idvaasvapnaacaa AaSaya Asaa : laXmaISaMkr naavaacao ekx iSaXakx iSaXaNaaiQakxa%yaakxDo jaataata AaiNa nama`paNao ivanaMtaI
kxrtaata kxI maaJyaakxDo eKaaVa pa`aqaimakx SaaLotalaa ek vaga-
vaYa-Bar iSakxvaayalaa Va. tyaaMcaI hI ivanaMtaI AiQakxarI maanya kxrtaata paNa lahana maulaaMnaa iSakxxvaNyaacao AvaGaD kxama laXmaISaMkxr kxr] SakxtaIla Asaa
tyaaMnaa ivaSvaasa vaaTta naahI. tarI doKaIla laXmaISaMkxraMcaI {tkxT [cCa paahUna tyaaMnaa pa`yaaoga kxrNyaacaI parvaanagaI AiQakxarIàmahaSaya dotaata. Hyaa
pa`yaaogaacao vaNa-na mhNajao ‘idvaasvapna’. ho ‘idvaasvapna’ kxalpainakx maa~a naahI. igajaUBaa[-MnaI pa`tyaXapaNao Gaotalaolyaa SaOXaiNak AnauBavaaMcaoca tao rmya dSa-na
Aaho. laXmaISaMkxraMs aarKao pa`aqaimak iSaXakx Baartaata sava-~a tayaar vhavaota hoca KaraoKar igajauBaa[-Mcao svapna.
igajauBaa[-MnaI Aapalyaasamaaor zovalaolao ‘idvasvapna’ mhNajao iSaXakxaMcyaa kRxitaSaIlataolaa, naavainamaa-Naacyaa ija_Ilaa Aavhana Aaho. ho ‘idvaasvapna’
samajaUna Gao{]na pa`aqaimakx iSaXakàiSaXakxaMnaI laXmaISaMkxrcyaa manaaoBaUimakoxSaI samarsa vhavao AaiNa ‘baaladovaao Bava’ yaa maM~aacaa pa`tyaya tyaaMcyaa kxayaa-ta yaavaa, ho
igajaUBaa[-Mcao Karo svapna. tao svapna saakxar vhavao, pa`aqaimakx iSaXaNaacao Aajacao AMQaarlaolao ica~a saupa`kxaiSata vhavao, Hyaa hotaUnao ‘idvaasvapna’ caa ha marazI
Anauvaad paalakxaMcyaa va iSaXakxaMcyaa hataI dota Aahaota.
Anauvaadacao kxama Ea`ImataI SaaoBaa Baagavata yaaMnaI maaozyaa haOs aonao AaiNa igajaUBaa[-Mcyaa BaavanaaMSaI ekxr]pa hao{]na koxlao yaaba_la tyaaMcao mana:paUva-kx kxaOtaukx
va AaBaar. ‘idvaasvapna’ marazIta Anauvaaidta kxr]na tao pa`isaw kxrNyaacaa pa`omaL Aaga`h Aamacao snaohI Ea`I. ArivaMd gauptaa yaaMnaI Qarlaa, tyaaMnaa Qanyavaad.
Baarta sarkxarcyaa manauYyabaL maM~aalayaataIla Aitair@ta saicava Ea`I. Ainala baaoiD-yaa yaaMnaI pa`kxaSanaacaI saaoya kxr]na idlaI tyaasaazI tyaaMcao PNa maanaavao
taovaZo qaaoDo. vaacakàima~ahao, calaa Aataa ekxsaaqa mhNaUyaa “ baaladaovaao Baava !”

ica~aa naa[-k

Baaga paihlaa
pa`yaaogaacaa AarMBa
(1)
iSakxvaavaM kxsaM, yaaba_la maI barMca vaacala haota. KaUpasaa ivacaarhI koxlaa haotaa paNa malaa pa`tyaXa kxamaacaa AnauBava navhtaa. maI zrvalaM, Aataa pa`tyaXa
AnauBava Gyaayalaa hvaa. AnauBavaanaMca Aapalao ivacaar pa@kox haotaIla. pa`tyaXa kxama kxrtaa kxrtaaca Aajavarcao ivacaar ikxtaI Aqa-paUNa- AaiNa ikxtaI inarqa-kx
Aahota ho paNa laXaata yao[-la.
maI iSaXaNa Kaatyaatalyaa ekxa maaozyaa AiQakxa%yaalaa BaoTlaao AaiNa tyaaMnaa ivanaMtaI koxlaI kxI malaa pa`aqaimakx SaaLocaa ekx vaga-
iSakxvaayalaa Va.
tao AiQakxarI jarasaM hsalao à “ha ivacaar saaoDUna Va. ho kxama taumacyaakxDnaM vhayacaM naahI. maulaaMnaa iSakxvaayacaM AaiNa taos auwa
pa`aqaimakx SaaLotalyaa maulaaMnaa, mhNajao kxma-kxzINa kxama Aaho. taumhI Aahata laoKakx AaiNa ivacaarvaMta. KaucaI-var basaUna laoKa ilaihNaM saaopaM Aaho AaiNa
kxlpanaota iSakxvaNaM tar tyaahUna saaopa. pa`tyaXa kxama kxrNaM AaiNa tyaata yaSasvaI haoNaM fxar kxzINa Aaho.”
maI mhTlaM, “ mhNaUna tar malaa svata:laa AnauBava Gyaayacaa Aaho. malaa maaJyaa kxlpanaaMmaQyao vaastavataa AalaolaI pahayacaI Aaho.”
maaJaa icavaTpaNaa paahUna tao AiQakxarI mhNaalao, “zIkx Aaho. taumacaa evaZa Aaga`h Aaho tar KauSaala ek vaYa-Bar AnauBava Gyaa.
pa`aqaimakx SaaLocaa ekx caaOqaIcaa vaga- maI taumhalaa dotaao. ha caaOqaIcaa AByaasaÚma. hI caaOqaIcaI paus takM AaiNa ho iSaXaNaKaatyaacao sauTyaaMcao vagaOro inayama.
maI AitaSaya AadranaM tyaa sagaLyaa gaÖyaakxDo paaihlaM. AByaasaÚma hataata Gao{]na iKaSaata zovalaa AaiNa paus takMx daorInaM baaMQau
laagalaao.
saahoba mhNaalao, “ho paha, taumhalaa kxaya hvao tao pa`yaaoga kxrNyaacaM svataM~ya Aahoca. tyaasaazI tar taumhI Aalaa Aahata. paNa hohI
laXaata zovaa kxI vaYa-AKaorIlaa parIXaa hao[-la AaiNa taumacaM kxama SaovaTI parIXaocyaaca maapaanaM maaojala jaa[-la.”
maI mhTlaM, “kxbaUla Aaho, paNa maaJaI ek dus arI ivanaMtaI Aaho kxI parIXak mhNaUna AapaNa svata: yaavaM. AapaNaca maaJyaa kxamaacaM
maUlyamaapana kxravaM. AapaNa malaa pa`yaaoga kxrNyaacaI saMQaI dota Aahata, taovha Aapalyaalaaca kxama daKavaUna malaa samaaQaana imaLola. maaJyaa yaSaapayaSaacaI
kxarNaM Aapalyaalaaca samajaU SakxtaIla.”
saahobaaMnaI hsaUna maanya AsalyaasaarKaI maana DaolaavalaI. AaiNa maI kxayaa-layaataUna baahor paDlaao.

(2)
maI sagaLa AByaasaÚma paaihlaa haotaa. tyaata xkxahI foxrfxar kxrtaa yaotaIla Asaa malaa ivaSvaasa haotaa. paazyapaus takMs auwa maI
basalyaa baOzkxIta caaLUna paaihlaI. tyaatalao gauNadaoYa malaa idsaU laagalao. tyaata kxaya kxaya sauQaarNaa kxrtaa yaotaIla tyaaba_lahI maI ivacaar koxlaa
manaatalyaa manaata paihlyaa idvasaapasaUna SaovaTcyaa idvasaapaya-tacyaa kxamaacaM ek ica~a {BaM raihlaM. parIXaota kxaya hao[-la, inakxalaacyaa idvaSaI kxaya
hao[-la yaacaI paNa kxahI ek kxlpanaa maI manaaMta koxlaI. AaiNa vaYa-Bar AsaMAsaM kxama koxlaM kxI tyaacaa ha pairNaama hao[-la Asao kxahI AaDaKao baaMQalao.
ivacaar kxrtaa kxrtaa ra~aIcao daona kxQaI vaajalao pa<aahI laagalaa naahI. SaovaTI dus a%yaa idvaSaI vagaa-ta kxaya kxaya GyaayacaM tao ilahUna zovaUna maI taIna vaajataa
AMqar]Naalaa paaz TokxlaI.
sakxaL JaalaI. {tsaah haotaa. Ea`wa haotaI. {tsaukxtaa haotaI. AMGaaoL vagaOro kxr]na maI vaoLovar taIna naMbarcyaa SaaLota paaocalaao.
SaaLocaa drvaajaa AjaUna {GaDlaa navhtaa. Aamacao mauKyaaQyaapakxsauwa Aalao navhtao. iSapaa[- tyaaMcyaa GarI ikxllaI AaNaayalaa gaolaa haotaa. maulaM yao{]
laagalaI haotaI AaiNa rstyaavar tyaaMcaa dMgaahI saur] Jaalaa haotaa.
maaJao ivacaar Qaavata haotao. koxvha ekxda SaaLa {GaDola AaiNa AapaNa Aapalyaa vagaa-caM kxama saur] kxr] AsaM malaa JaalaM haotaM.
AapaNa Aapalyaa navyaa yaaojanaa pa`tyaXaata AaNaU, vagaa-ta maulaaMnaa vyavaisqata AaiNa SaaMta basavaU, risakxpaNao paaz Gao{] AaiNa maulaaMcaI manaM ijaMkUxna Gao{]. Asaa
ivacaaraMcaa pa`vaah maaJyaa Dao@yaata jaaoranaM vaahata haotaa.
GaMTa vaajalaI. maulaM vagaa-ta yao{]na basalaI. mauKyaaQyaapakxaMnaI maaJyaabaraobar yao{]na malaa maaJaa vaga- daKavalaa AaiNa tao maulaaMnaa
mhNaalao, “ho paha, AajapaasaUna ho taumacao iSaXakx Aahota. yaaMcaM naava Ea`I.laXmaISaMkxr. tao saaMgataIla tasaM vaagaa. tyaaMcaI Aa&aa paaLa. gaDbaD kxr] nakxa.”
mauKyaaQyaapakx baaolata haotao AaiNa [kxDo maI maaJyaa vaYa-Baracyaa saaobatyaaMkxDo paahata haotaao. kuxNaI hsalaa, kuxNaI DaoLo itarkox koxlao,
kuxNaI DaoLa maarlaa, kuxNaI maana vaoLavalaI, kuxNaI maaJyaakxDo AaScayaa-naM tar kuxNaI iTMgalaIcyaa najaronao paahta haotao. kuxNaI naus ataoca istaimata Jaalao haotao.
tyaa maulaaMnaa malaa iSakxvayacaM haotaM ! tyaa iTMgalabaaja, dMgaoKaaor, vaa~aT, jaada maulaaMnaa ! maI qaaoDa ibacakxlaao. CataItalaI
QaDQaDhI qaaoDI vaaZlaI. paNa ivacaar koxlaa, “hrkxta naahI. hLUhLU savaya hao[-la !”
Aadlyaa ra~aI iTpaUna zovalaolyaa gaaoYTI maI iKaSaataUna kxagad kxaZUna paaihlyaa. ilaihlaM haotaM à pa`qama SaaMtaIcaa KaoL. maga
vagaa-cyaa svacCtaocaI paahNaI. maga samaUhgaIta. maga gappaa [tyaaid.
maI maulaaMnaa mhTlaM, ‘calaa AapaNa SaaMtaIcaa KaoL KaoLUyaa. baGaa hM, Aataa maI “* SaaMita:” mhNaIna, taovha savaa-MnaI AgadI gaupacaupa basaUna rahayacaM.
naIT maaMDI GaalaUna basaa. kuxNaIhI hlaayacaM naahI. maga maI dar baMd kxrIna. AMQaar hao[-la. taumhI savaa-MnaI SaaMta rahayacaM. taumhalaa Aajaubaajaucaa
kxaolaahla eokU yao[-la. taao eokxayalaa KaUpa gaMmata vaaTola. taumhalaa maaSaaMcaI gauNagauNa eoku ya[-la. taumhalaa svata:caa SvaasaaocC\vaasasauwa eokux yao[-la.
maga maI gaaNaM mhNaIna taumhI eokxayacaM.”
evaZM saaMgaUna Jaalyaavar maI SaaMtaIcaa KaoL saur] koxlaa. maI “ * SaaMita: ” mhTlaM paNa maulaM baDbaD kxrta haotaI. Aapasaata
Qa@kxabau@kxI caalauca haotaI. daona caarda maI “* SaaMita:” mhNaalaao. paNa maulaaMnaI itakxDo mauLIca laXa idlaM naahI. jasaa kxahI maI ekxTaca baDbaDta
haotaao ! maI manaata hbakxlaao. “gappa basaa. gaDbaD kxr] nakxa.” AsaM kxsaM mhNaNaar ? kuxNaalaa tarI QapaaTa maar]na savaa-naa GaabarvaUna kxsaM saaoDNaar
? jaa{] Va ! maI pauZo hao{]na iKaD@yaa baMd koxlyaa. AMQaar Jaalaa. AaiNa Qyaana (?) saur] JaalaM. maulaaMmaQaUna kuxNaI ‘{]M {]M’ Aavaaja kxaZlao. kuxNaI
“ha{] # ha{] #” Asao Aavaaja kxaZlao. kuxNaI QaaDQaaD paaya vaajavaU laagalao. evaZyaata ekxanaM TaLyaa vaajavaayalaa sar}vaata koxlaI. evaZyaata
kxaoNaItarI hsalaM. AaiNa sagaLo hsaU laagalao. Aataa maaJaa QaIr Kacalaa. maI paaMZra fxTkx paDlaao. maI iKaD@yaa {GaDlyaa AaiNa qaaoDa vaoL vagaa-baahor
jaa{]na parta Aalaao. vagaa-ta hllaagaullaa caalaU haotaa. maulaM ekmaokxaMnaa “* SaaMita:” mhNata haotaI. kxahI maulaM {zUna svata:ca iKaD@yaa baMd kxrta haotaI.
maaJyaa manaata AalaM maaJaM ho iTpaNa kxahI kxamaacaM naahI ! Garata basalyaa basalyaa naaoTsa\ kxaZuna kxlpanaota iSakxvaNaM saaopaM haotaM.
paNa ho tar kxzINa kxama Aaho. jaI maulaM Aajavar gaDbaD gaaoMQaLata AaiNa dMgaaQaaopaa kxrta maaozI JaalaIta tyaaMcaa SaaMtaIcaa KaoL GaoNaM mhNajao gaaZvaapauZM gaItaa
vaacaNyaasaarKaM haotaM zIkx Aaho. kxahI ivaGaDlaM naahI. paihlyaaca idvaSaI ha pa`Sna pauZo Aalaa tao caaMgalaoca Jaalao. {VapaasaUna navaIna pa`kxaro kxama saur]
kxr].
maI vagaa-ta Aalaao AaiNa maulaaMnaa mhTlaM, “ima~ahao, Aaja Aataa AaNaKaI kxahI AByaasa nakxao kxrayalaa. Aataa {Va paasaUna AapalaM navaM kxama saur]
hao[-la. Aaja sauÕI. majaa kxra.”
“sauÕI” Sabd eokxlyaabaraobar maulaM hao ## hao ## kxrta vagaa-baahor QaavalaI, AaiNa sagaLyaa SaaLota KaLbaL maajalaI. sagaLIkxDo
‘sauÕI # sauÕI #’cao Aavaaja Gaumalao. maulaM naacata baagaDta {Dyaa maarta GarakxDo Qaavata sauTlaI.
Saojaarcao iSaXak AaiNa ivaVaaqaI- paahataca raihlao. “ho kxaya caalalaMya?” mauKyaaQyaapakx ekxdma maaJyaapaaSaI Aalao AaiNa
kxpaaLalaa Aazyaa GaalaUna baaolalao, “taumhI yaaMnaa sauÕI kxSaI idlaIta ? AjaUna daona taasa baakxI Aahota.”
maI mhTlaM, “maulaaMcaI Aaja iSakxayacaI [cCa navhtaI. taI SaaMta basaayalaa tayaarca navhtaI. SaaMtaIcyaa KaoLata malaa tao kxLlaM.”
mauKyaaQyaapakx kxDkxpaNao mhNaalao, “paNa ASaI AaQaI ivacaarlyaaiSavaaya taumhalaa sauÕI dotaa yaoNaar naahI. ekxa vagaa-caI maulaM GarI
gaolaI tar dus arI SaaLota rahataIla kxa ? Asalao ho pa`yaaoga [qao caalaNaar naahIta.”
paunha jara ragaataca tao mhNaalao, “maulaaMnaa iSakxayacaI [cCa navhtaI na\ ibacCa navhtaI ho malaa iSakxvaU nakxa SaaMtaIcaa KaoL kxsalaa Gaotaa ? taao
maa^MTos arIta Gaotaata. [qao pa`aqaimakx SaaLota ek maus kxTata maarlaI kxI JaTkxna sagaLo gappa basataata. sagaLo iSaXakx inayamaapa`maaNao iSakxvataata. taumhI
paNa tasaM iSakxvaayalaa laagaa mhNajao vaYa-Barata kxahItarI pairNaama idsaayalaa laagaola. Aajacaa idvasa tar Asaaca fuxkxT gaolaa. paaorM gaolaI {naaDayalaa !
”
malaa Aamacyaa mauKyaaQyaapakxaMcaI dyaa AalaI. maI mhTlaM, “gaur]jaI, maus kxTata maar]na tar [tar sagaLo iSakxvataataca Aahota AaiNa
tyaacaa pairNaamahI maI paahtaao Aaho. maulaM AtyaMta AsaBya, jaMgalaI, dMgaoKaaor, Avyavaisqata Aahota. malaa ho paNa idsataMya kxI caar vaYa- maulaM [qao ‘ha ha’ ‘hI
hI’ kxrayalaa, TaLyaa ipaTayalaaca iSakxlaIta. tyaaMnaa SaaLoba_la kxahI pa`oma naahI. ‘sauÕI’ ha Sabd kxanaavar paDlaa naM paDlaa taaoca sagaLo Qaavata baahor
gaolao {Dyaa maarata.”
mauKyaaQyaapakx mhNaalao, “ Aataa taumhI kxaya idvao laavataa tao AamhIhI baGaUca.”
maI htaaSa hao{]na kxsaobasao paaya roTta GarI Aalaao. paDlyaa paDlyaa ivacaar kxr] laagalaao, “baabaa ro, kxama tar kxzINa Aahoca, paNa
yaataca KarI parIXaa Aaho. kxaLjaI kxr] nakxaos a. ihMmata saaoDU nakxao. Asaa kuxzo SaaMtaIcaa KaoL haotaao kxa? maa^Tos arI pawtaIta yaa KaoLasaazI
paihlyaapaasaUna koxvaZI savaya kxrtaata ! maI paNa qaaoDa maUKa-ca Aaho ! naahItar paihlyaaca idvaSaI kxSaalaa ha KaoL Gaotalaa Asataa ! pa`qama yaa maulaaMSaI
qaaoDI AaoLKa vaaZvalaI paaihjao. maaJyaaba_la tyaaMnaa qaaoDa ivaSvaasa inamaa-Na Jaalaa paaihjao. tyaaMnaa pa`oma vaaTlaM paaihjao, rsa vaaTlaa paaihjao. taovha
kuxzo taI maaJaM mhNaNaM eokxtaIla AaiNa tasaM kxrtaIla. ijaqao maulaManaa SaaLopaoXaa sauÕI jaasta AavaDtao itaqao kxama kxrNaM mhNajao BagaIrqaasaarKaM svagaa-taUna
gaMgaolaa KaalaI AaNaNaM Aaho.”
{VapaasaUna kxaya kxsaM GyaayacaM tao zrvalaM AaiNa maI AMqar]Naavar paDlaao. ra~aBar Aaja GaDlaM tyaacaI AaiNa {VapaasaUna jao kxrayacaM
zrvalaM tyaacaI svapna paDta haotaI.

(3)
SaaLa {GaDlaI AaiNa maI vagaa-ta gaolaao. maulaaMnaI maaJyaa BaaovataI GaaoLkxa koxlaa AaiNa AgadI jarahI na Gaabartaa taI malaa caoYTota
mhNaU laagalaI, “gaur]jaI, AajapaNa sauÕI Va naa. Aaja paNa sauÕI. sauÕI. sauÕI. ! ?
maI mhTlaM, “zIk Aaho, eokxa. AajapaNa sauÕI do[-na paNa sabaMQa idvasaBar naahI. daona taasa. Aataa calaa. maI taumhalaa ek gaaoYT
saaMgaNaar Aaho. taumhI sagaLyaaMnaI eokxayacaI. naMtar maga AapaNa AaNaKaI gappaa maar].”
“ ek haotaa rajaa. tyaacyaa saata raNyaa haotyaa. tyaa saatajaNaIMnaa saata rajapau~a haotao AaiNa saata rajakxnyaa haotyaa.”
gaDbaD, gaaoMQaL, galakxa kxrta sagaLI maulaM maaJyaa BaaovataI basalaI. maI gaaoYT saaMgataa saaMgataa qaaoDa vaoL qaaMbalaao AaiNa mhNaalaao,
“ho baGaa, sagaLo naIT basaa. AsaM naahI basaayacaM.
maulaaMnaI naIT basalyaasaarKaM koxlaM AaiNa mhNau laagalaI, “pauZo kxaya JaalaM saaMgaa naa lavakxr. lavakxr saaMgaa gaaoYT.”
 maI hsata hsata saur]vaata koxlaI à
“tyaa saata rajakxnyaaMcao saata saata rajamahala haotao AaiNa ekoxkxa mahalaata saata saata maaotyaacaI JaaDM haotaI.”
maulaM DaoLo ivasfxar]na gaaoYT eokU laagalaI. sagaLa vaga- caUpacaapa haotaa. kuxNaI baaolata navhtaM kxI hlata navhtaM. mauKyaaQyaapakxaMnaa
vaaTlaM AsaavaM, ‘kxaya caalalaya kxaya yaa vagaa-ta ! evaZI SaaMtataa ! ’ tao Aalaoca vagaa-ta. malaa mhNaalao, “kxaya caalalaMya ? gaaoYT saaMgataa Aahata kxaya ?
”
maI mhTlaM, “haoya gaur]jaI. gaaoYT AaiNa ha navaa SaaMtaIcaa KaoL daonhI ekxdma caalaU Aaho.”
mauKyaaQyaapakx parta ifxrlao. maaJaI gaaoYT caalaU JaalaI. Saojaarpaajaarcyaa vagaa-MmaQyao KaUpa gaaoMgaaT caalaU haotaa. maI mHTlaM, “baGaa
barM ikxtaI Aavaaja caalalaaya Saojaarcyaa vagaa-ta ! ” sagaLyaa maulaaMnaI tyaaba_la taaoMDM vaakxDI koxlaI. naapasaMtaI vya> koxlaI.
gaaoYT maQyaavar AalaI AaiNa maI mhTlaM, “baaolaa maMDLI, sauÕI hvaI Asaola tar qaaMbaU yaa, naahItar pauZo saaMgaU yaa gaaoYT.”
sagaLo mhNaalao, “saaMgaa, saaMgaa. Aamhalaa sauÕI nakxao. gaaoYT paaihjao.”
maI mhTlaM, “vaa ! Cana ! Aataa gaaoYT pauZo eokxa hM !” paNa maI mhTlaM, “maQyao jara qaaoDyaa gappaa maar] yaa. maga maa~a GaMTa hao[-paya-ta
maI gaaoYT saaMgaIna”
ek maulagaa mhNaalaa, “naahI naahI. gappaa {Va. Aa<aa gaaoYT saaMgaa. paurI kxra.”
maI mhTlaM, “paurI kxSaI kxr] ? gaaoYT tar [takxI maaozI Aaho kxI caar idvasa saMpaNaar naahI.”
sagaLo mhNaalao, “baapa ro ! evaZI maaozI gaaoYT ? maga tar jaama majaa yao[-la ! ”
maI iKaSaataUna rijasTr kxaZlaM AaiNa naavaM ilahayalaa laagalaao. sagaLyaaMnaI ek ek kxr]na AapalaI naavaM saaMigatalaI. AgadI
caTpaT. maga maI hjaorI GaotalaI AaiNa mhTlaM, “maulaaMnaao, AapaNa Aataa raoja gaaoYT saaMgaayacyaa AaQaI hjaorI GyaayacaI AaiNa maga gaaoYT à” evaZM saaMgaUna
maI jaI gaaoYT saur] koxlaI taI ekxdma GaMTa hao[-paya-ta.
SaaLocaI vaoL saMpalaI haotaI, paNa maulaM mhNata haotaI, “naahI naaHI jaayacaM naahI. AjaUna basaa naa. gaaoYT saaMgaa pauZo.”
maI mhTlaM, “Aataa KarMca baasa ! {Va.” maga ivacaarlaM, “{Va sauÕI kxa gaaoYT ? ” sagaLo mhNaalao, “gaaoYT gaaoYT gaaoYT.” AsaM
mhNaUna sagaLI maulaM paaLalaI.
kxala maulaM gaolaI taovha “sauÕI sauÕI sauÕI !”caa Aavaaja Gaumalaa haotaa/ Aaja sagaLIkxDo “gaaoYT gaaoYT gaaoYT.” Gaumata haotaa.
maI manaaSaI mhTlaM, “calaa. Aajacaa idvasa tar gaolaa. KarMca ! gaaoYT mhNajao ek xAjaba jaadU Aaho. AaiNa KaraoKarca
{payaaogaI Aaho !”

(4)
dus a%yaa idvaSaI sakxaLI maulaM hsatamauKaanaM AalaI AaiNa maI vagaa-ta paaocalyaa paaocalyaa ZkxlaaZkxlaI kxrta ekxmaokxaMcyaa AMgaavar paDta maaJyaaBaaovataI
jamalaI. mhNaalaI, “calaa calaa gaur]jaI. Aataa gaaoYT saaMgaa.”
maI mhTlaM, “ AaQaI hjaorI maga qaaoDyaa gappaTppaa AaiNa maga AapalaI gaaoYT.”
iKaSaataUna KaDU kxaZUna maI ek gaaola AaKalaa AaiNa mhTlaM, “Aataa raoja Asao basata jaa barM kxa.” maI basaUna daKavalaM AaiNa
mhNaalaao, “Asao. hI maaJaI jaagaa. maI [qao basaUna gaaoYT saaMgaNaar.”
sagaLo basalao. maI paNa basalaao. hjaorI GaotalaI AaiNa gaaoYT saur] koxlaI. sagaLyaaMcaM paUNa- laXa haotaM. gaaoYT rMgaata AalaI.
sagaLo maM~amaugQa hao{]na pautaLyaaMs aarKao SaaMta basaUna gaaoYT eokxta haotao. maQyaoca gaaoYT qaaMbavaUna maI ivacaarlaM, “ AavaDtaoya\ kxa gaaoYT ? saaMgaa.”
“hao ##. Aamhalaa tar gaaoYT KaU ##pa AavaDtaoya\.”
jaSaI taumhalaa gaaoYT eokxayalaa AavaDtao taSaI gaaoYT vaacaayalaapaNa AavaDtao kxa ?”
“hao tar ! Aamhalaa vaacaayalaapaNa AavaDtao. paNa ASaI paus takMx Aahota kuxzo ?”
jar maI gaaoYTIcaI ASaI paus takM taumhalaa AaNaUna idlaI tar taumhI vaacaNaar kxa?”
 “vaacaU naa. na@kxIca vaacaU.”
[ta@yaata ekx cauNacauNaIta maulagaa mhNaalaa, “paNa tarI taumhI gaaoYT saaMgayacaI barM kxa. AamhIca AapalaM AapalaM vaacaayacaM ho naahI
caalaNaar.”
maI mhTlaM, “kxbaUla !” AaiNa pauZo gaaoYT saaMgayalaa saurvaata koxlaI.
GaMTa JaalaI AaiNa maaJaI gaaoYT qaaMbalaI. sagaLo malaa Gaorava GaalaUna {Bao raihlao. kxahI maaJyaakxDo pa`omaanao paahata haotao. kxahIMnaI
hLUca maaJyaa hataalaa hata laavalaa. ekUxNa maulaM KaUYa idsata haotaI.
maI mhTlaM, “calaa paLa Aataa, SaaLa sauTlaI, GarI jaa.”
maulaM mhNaalaI, “AamhI naahIca jaaNaar, taumhI gaaoYT saaMgaa. AamhI AMQaarpaDo paya-ta basaU.”
maulaM gaolaI AaiNa kxahI iSaXakx maaJyaajavaL Aalao. mhNaayalaa laagalao, “ gaur]jaI, taumhItar kxmaala koxlaI. Aataa Aamacyaa vagaa-
talyaa maulaaMnaapaNa gaaoYT hvaI Aaho. tyaaMcaM AByaasaakxDo Aajakxala laXaca naahI. saarKaM mhNataata AamhI gaaoYT eokxayalaa jaa{], naahItar taumhI Aamhalaa
gaaoYT saaMgaa. ”
maI mhTlaM, “maga saaMgatajaanaa gaaoYT.”
tao mhNaalao, “ [qao kxaoNaalaa yaotaayata gaaoYTI saaMgaayalaa ? ek tarI gaaoYT AazvalaI paaihjao naa ! tar taI saaMgaNaar !”
maI imaSaItalyaa imaSaIta hsata raihlaao.

(5)
dus a%yaa idvaSaI rivavaar haotaa. maI maaozyaa saahobaaMnaa BaoTayalaa gaolaao.
saahoba mhNaalao, “kxa hao, mauKyaaQyaapakx tar mhNata haotao taumhI idvasaBar gaaoYTca saaMgata AsataaM.”
maI mhTlaM, “hao naa ! AjaUna gaaoYTca caalalaIya.”
saahoba mhNalao, “maga pa`yaaoga koxvha kxrNaar? AaiNa AByaasa kxsaa paura haoNaar?”
maI mhTlaM, “saahoba, pa`yaaogaca tar caalalaa Aaho. AataaM malaa KarM paTlaM kxI, iSaXakxaMnaa AaiNa ivaVaqyaa-naaM ekxmaokxaMjavaL AaNaayalaa
gaaoYTIsaarKaI dus arI jaadU naahI. paihlyaa idvaSaI jaI maulaM maaJaa ek x Sabd eokxayalaa tayaar navhtaI AaiNa ‘ha ha’, ‘hI hI’ kxr]na maaJaI iTMgala kxrta
haotaI taIca maulaM gaaoYT eokxayalaa imaLtao mhTlyaavar SaaMta JaalaI Aahota. Aataa maaJyaakxDo pa`omaanaM paahU laagalaI. maaJa eokxU laagalaIta. maI saaMgaIna
tasaM basaayaalaa laagalaIta. “gappa basaa. gaDbaD kxr] nakxa” ho tar malaa kxQaIca mhNaava laagata naahI. AaiNa vagaa-taUna jaa mhTlaM tarI taI jaayalaa
tayaar nasataata.”
saahoba mhNaalao, “ zIk zIk . ho sagaLM kxLlaM paNa Aataa navaIna pawtaInaM iSakxvaayalaa kxQaI saurvaata kxrNaar ?”
maI mhTlaM, “saahoba hIca tar navaI pawta Aaho iSakxvaNyaacaI. gaaoYT saaMgataa saaMgataa Aaja maI tyaaMnaaM vyavaisqata basaayalaa
iSakxvataao. inayaimata hjaorIcaI savaMya laavataaoya. laXa koxMid`ta kxrayalaa iSakxvataaoya. BaaYaa AaiNa saaihtyaacaI AaoLKa haotao Aaho. hLuhLu [tar kxahI
gaaoYTI paNa iSakxvaayalaa saurvaata hao[-la.”
saahoba mhNaalao, “paha barM. naahItar gaaoYTca sagaLM vaYa- Kaa{]na Takxola.”
maI mhTlaM, “saahoba, taSaI kxahI kxaLjaI kxr] nakxa.”

(6)
gaaoYTIsaazI sagaLI maulaM gaaola basalaI haotaI. maI fxLyaavar ilaihlaM à
“AajacaM kxama. hjaorI, gappaa, gaaoYT.”
hjaorI Gaotalyaavar maI gappaa saur] koxlyaa. maI mhTlaM , “jara baGau barM, taumacaI naKaM ikxtaI vaaZlaIta. sagaLyaaMnaI {BaM rahUna Aapalao hata
daKavaa.”
sagaLyaa maulaaMcaI naKaM vaaZlaI haotaI. naKaaMta GaaNapaNa KaUpa saazlaI haotaI.
 maI mhTlaM, “taumacyaa Taopyaa hataata Gyaa AaiNa baGaa ikxtaI maLlyaaMta AaiNa kxSaa fxaT@yaa tauT@yaa idsataayata.”
sagaLyaaMnaI Aapalyaa Taopyaa paaihlyaa. eKaad dus a%yaa maulaacaIca TaopaI barI haotaI.
maI mhTlaM, “Aataa baGaa barM, taumacyaa sad%yaacaI baTNaM QaD Aahota kxaM?”
maga maI mhTlaM, “Aataa Aaja AaNaKaI tapaasaNaI nakxao kxrayalaa. gaaoYTIlaa {SaIr haotaaoya naa !” evaZM baaolaUna maI gaaoYTIlaa saur]vaata koxlaI.”
gaaoYT caalau AsataaMnaa maQyaoca ekxa maulaanaM ivacaarla, “gaur]jaI, gaaoYTIcyaa paus takxaMcaM kxaya JaalaM?”
maI mhTlaM. “ek daona idvasaaMta Gao{]na yao[-na. kuxNaalaa gaaoYTIcaI paus takM vaacaayacaIta? hata var kxra.”
sagaLyaaMcao hata var Jaalao.
maI ivacaarlaM, “taumhI Aa<aapaya-Mta gaaoYTIMcaI kxaoNataI kxaoNataI paus takMx vaacalaIta? naavaM saaMgaa.” kxahI maulaaMnaI daonacaar gaaoYTI vaacalyaa
haotyaa. taI maulaM caaOqaIta AalaI haotaI tarI Aajavar paazya paus takM saaoDlaI tar [tar paus takMx tyaaMnaI fxarca kxmaI vaacalaI haotaI.
maI ivacaarlaM, “taumhI kuxNaI maaisakMx vaacataa kxa?” daoGaaMnaI saaMigatalaM, “gaur]jaI, AamhI baalaima~a vaacataao.”
maI mhTlaM, “zIkx Aaho. maI gaaoYTI AaNaIna. taumhI vaacaa. [ta@yaa gaaoYTI AaNaIna kxI taumhI vaacataa vaacataa dmaUna jaala.”
sagaLI maulaM ekxdma KauYa idsata haotaI.
maga jaI gaaoYT saur] JaalaI taI qaoT GaMTa hao[-paya-Mta. sauÕI JaalaI AaiNa maI mhTlaM, “maMDLI, ek jara eokxtaa kxa? gaaolaavar basaUna eokxa. {Va
hI naKaM kxapaUna yaa barM kxa. Aapalyaalaa AalaI tar svata: kxapaayacaI, naahI tar vaDlaaMnaa saaMgaayacaM. naahI tar nhavaI Aalaa tar tyaacyaakxDUna kxapaUna
GyaayacaI.”
ek mhNaalaa, “maI tar Aapalaa dataanaM taaoDIna.”
maI mhTlaM, “nakxao baabaa. AsaM nakxao kxr]. naKaM kxa~aInaM kxapaavaIta, naahItar caakUxxnaM.”
maI parta mhTlaM, “AapaNa AaNaKaI ek x naaTkx kxr] yaa.”
sagaLo mhNaalao, “kxSaacaM naaTkx ?”
taumhI Taopyaa na Gaalataaca SaaLota yaa. hI maLkxI TaopaI kxrayacaI kxaya ? AaiNa Aapalyaalaa yaa TaopaIcaI garjaca kxaya Aaho.?”
sagaLo hsalao. mhNaalao, “nakxao ro baabaa. Taopyaa na Gaalataa SaaLota kxsaM yaayacaM ? hoDmaastar ragaavataIla kxI !”
maI mhTlaM, “{VapaasaUna maI paNa TaopaI na Gaalataa yao[-na. taumhI paNa yaa.”
maulaM mhNaalaI, “paNa vaDIla nakxao, mhNaalao tar ?”
“maga saaMgaa naa, kxI ho kxSaalaa {gaIca AaoJ aoM ! maLkxI TaopaI GaalaNyaapaoXaa na GaatalaolaI caaMgalaI.”
maI AaNaKaI pauZo mhNaalaao, “AaNaKaI sad%yaacaI baTNaM laavaUna yaa barM kxa. AsaM barM idsata naahI.” sagaLo manaata ivacaar kxrta kxrta GarI gaolao.
rstyaata maaJaI mauKyaaQyaapakxaMSaI gaaz paDlaI. mhNaalao. “ maastar, taumacaM kxahIcyaa baahIca caalalaMya ! hI kxaya ZaoMgaM laavalaIta? naKaM kxapaa
kxaya, baTNaM laavaa kxaya ! ek naa daona ! navaIna pawtaInaM iSakxvaNaar Aahata tar iSakxvaa naM ! baakxIcaI kxamaM paalakxaMcaI Aahota. tyaaMnaa paaihjao tar
tao kxrtaIla, naahI tar Aapalyaalaa kxaya GaoNaM Aaho ? AaiNa ho paNa laXaaMta zoxvaa kxI maulaM jar kxa Taopyaa na Gaalataa SaaLota AalaI tar maI tyaaMnaa SaaLota
GaoNaar naahI. ha AsaByapaNaa caalaNaar naahI. Asalyaa gaaoYTIsaazI saahobaaMcyaa hukxmaacaI jar]rI Aaho.”
maI mhTlaM, “gaur]jaI, hIca tar iSakxvaNyaacaI navaI pawta Aaho. kxLkxT maLkxT AaiNa Astaavyasta maulaaMnaa paihlyaa pa`qama hoca iSakxvaayalaa
hvaM. Aataa taumhIca paaha naa, jaovha maI maulaaMnaa ho saaMigatalaM, taovha sagaLyaaMnaa tar laaja vaaTlaI. tyaaMcyaa manaata inadana ivacaar tarI Aalaa Aaho kxI
AsaM gailacC rahNaM barM naahI. maaJaI Kaa~aI Aaho kxI yaapauZo barIca maulaM svacC svacC rahayacaa pa`yatna kxrtaIla. Aataa raihlaM fx> TaopyaaMcaM.
tyaaivaYayaI maI maaozyaa saahobaaMcaM mata ivacaartaao. AaiNa evaZI Kaa~aI baaLgaa kxI tyaaMcaI parvaanagaI imaLalaI naahI tar ha badla maI kxrNaar naahI.”
maI GarI gaolaao. jaovaNa koxlaM AaiNa lagaocaca maaozyaa saahobaaMcyaa GarI gaolaao.
“ yaa. yaa. yaavaLI [kxDo ?”
“ saahoba, ekxa baabataIta Aapala mata ivacaarayacaM haotaM.”
 “ ivacaara naa. kxaya Aaho ?”
“maI AaiNa maaJao ivaVaqaI- vagaa-ta Taopyaa na Gaataa Aalaao tar caalaNaar naahI kxa ?”
“kxa paNa ? kxSaasaazI ?”
“tyaaMcyaa Taopyaa, Ahao, [ta@yaa gailacC AaiNa fxaT@yaa Aahota kxI tao Taopyaa na Gaalataa Aalao tar kxaya ivaGaDlaM ? yaa vayaata tyaaMcyaa Dao@yaavar
ho AaoJ a nasalaM tar kxahI ibaGaDola kxa ?”
“paNa laaokxaMnaa tao ivaica~a AaiNa hasyaaspad naahI vaaTNaar ?”
“vaaTola naa, paNa yaaba_la AapalaM mata kxaya Aaho.?”
“maaJaM mata ivacaarala tar taumacyaa tyaa pa`yaaogaaMta ASaa saamaaijakx gaaoYTIMmaQyao taumhI na iSarNaM caaMgalaM. Aapalyaalaa Aapalyaa SaaLocyaa caar
iBaMtaIMcyaa Aata rahUna Aajacyaa iSaXaNa pawtaIta kxaya sauQaarNaa kxrtaa yao[-la evaZMca paahayacaMya. Taopyaa ibapyaaMcaM saaoDUna Va bauvaa.”
maI mhTlaM, “malaa Aapalaa ha ivacaar qaaoDa saMkuxicata vaaTtaao. paNa zIk Aaho. maI Aaja kxahI tyaavaacaUna ADUna rahaNaar naahI.
saur]vataIlaaca Aapalaa AaiNa laaokxaMcaa raoYa malaa AaoZvaUna Gyaayacaa naahI.”
maI paunha mhTlaM, “samajaa, jar maulaaMnaI vagaa-ta Taopyaa kxaZUna zovalyaa tar kxahI hrkxta naahI naM ?”
saahoba mhNaalao, “Co Co ! ibalakUxla naahI. vagaa-ta taumhI hvaI taI sauQaarNaa kxra. AsaM kxrtaa kxrtaa laaokxaMnaaM tao maanya JaalaM tar maaJaa
svata:hacaa kxahI Aaga`h naahI.”
maI mhTlaM, “ fxar Cana JaalaM ho ! Aataa AaNaKaI ek gaaoYT ivacaar}na Gaotaao. malaa maaJyaa vagaa-ta ek CaoTasaa paus tak saMga`h kxrayacaa
Aaho. tyaasaazI malaa kxahI paOs ao imaLu SakxtaIla kxa ?”
saahoba mhNaalao, “paOs ao ? Ahao, paOs ao kuxzUna AaNaNaar ? ha pa`yaaoga tar ekxa pa`kxaro taumacyaa maaJyaatalaa Aaho. bajaoTamaQyao ijatako paOs ao Aahota
tyaataUna tar Aamhalaa SaaLa caalavaayacaIya\. taumacyaa vagaa-cyaa vaaTyaalaa jao Aazàbaara AaNao yaotaIla tyaataUnaca taumhalaa taumacaa Kaca- Baagavaavaa laagaola.”
maI mhTlaM, “maga kxaya kxravaM ?”
saahoba mhNaalao, “saQyaatarI ha ivacaar saaoDUna Va.”
maI mhTlaM, “maaJyaapaaSaI dus arIhI ek yaaojanaa Aaho. AapaNa maanyataa idlaIta tar taI pa`tyaXaata yao[-la. yaaojanaa ASaI kxI pa`tyaokx ivaVaqyaa-laa
paazyapaus takM tar GyaavaIca laagataata. caaOqaIcaM BaaYaocaM paus takxx, tyaacaM gaa[D, [itahasaacaM paus takx à sagaLI paus takMx maulaM ivakxta Gaotaata naahI kxa ?”
“hao ho KarM Aaho.”
“ Aataa malaa AsaM mhNaayacaMya\ kxI maulaaMnaI hI paazyapaus takMx ivakxta na Gaotaa tyaaca ikxmataIta [tar caaMgalaI vaacaNyaajaaogaI paus takM KarodI koxlaI
AaiNa tyaaMcaa ek saMga`h banavalaa tar ?”
“AcCa AcCa ! paNa paazyapaus takMx nasataIla tar taumhI iSakxNaar kxaya ?”
“saahoba, tyaacaa ivacaar maI koxlaaya\. iSakxvaNyaacyaa pawtaItacyaa badlaavar maaJaa paUNa- ivaSvaasa Aaho. maI Aapalyaalaa kxama kxr]na
daKavaIna. yaabaabataIta AapalaI Kaa~aI paTvaUna do[-na.”
“tao caaMgalaca Aaho ! malaa maanya Aaho kxI ha pa`yaaoga taumacaa Aaho AaiNa tyaacaM fxilatahI taumhIca daKavaayacaM Aaho. paNa malaa qaaoDM saavaQa
kxrayalaaca hvaM. paaha barM. ivaVaqyaaMn- aa [takM saOla saaoDU nakxa. pa`yaaogaata maI taumacyaa paazISaI {Baa Aaho paNa tarI qaaoDM CataIta QaDQaDtaMca.”
maI mhTlaM, “ saahoba, AapaNa maaJyaavar ivaSvaasa zovaa. ekxda paaha tar KarM. AapaNa [takoxx pa`yatna kxrtaao Aahaota ! parmaoEvaracyaa manaata
Asaola tar yaSa AapalaMca Aaho.”
“ ekx saaMgaa kxI vaYaa-cyaa SaovaTI taumacyaa Hyaa paus takxaMcaM kxaya hao[-la ? ivaVaqyaa-Mnaa taI paus takMx vaaTUna Takxala ?”
“ haoya ! hI sagaLI paus takx sagaLyaa vagaa-caIca AsaNaar AaiNa taI vagaa-talyaa maulaaMnaa parta imaLayalaaca hvaIca. paNa jar paalakxaMnaa malaa paTvaUna
dotaa AalaM kxI tyaaMnaI paus takM nao{] nayaota, tar taI paus takM vagaa-taca rahtaIla. vagaa-laa kxayamacaM paus takxalaya imaLola AaiNa drvaYaI- navyaa navyaa
paus takxaMcaI tyaata Bar paDola.”
“kuNaI saaMgavaM ! laaokxaMnaa taumacaM mhNaNaM paTolahI ! ha ivacaar tar sauMdr Aahoca. ekxda pa`yaaoga xkxr]na paahaca ha. paNa tarIhI ek pa`Sna
Aahoca. iSakxvaayacyaavaoLI paazyaapaus takxaMiSavaaya kxsaM caalaola ?”
 “tyaaba_la maI sagaLa ivacaar kxr]na zovalaaya\.”
saahobaaMcaa inaraopa Gao{]na maI GarI Aalaao.

(7)
dus a%yaa idvaSaI SaaLa saur] JaalaI. malaa vaaTlaM haotaM, kxdaicata\ maulaM Taopyaa na Gaalataa yaotaIla. paNa maaJao DaoLo caaMgalaoca {GaDlao. maulaaMkxDUna
kxLlaM kxI paalakxaMnaaca tao maanya navhtaM. paalakx mhNaalao, “AsaM baaoD@yaanaM SaaLota jaayacaM AsataM kxa ? taumacyaa maastaraMnaa kxaya vaoDbaID laagalaMya kxa
kxaya ?”
maI naKaM paaihlaI. paNa daoGaaitaGaaMcaIca kxapalaolaI haotaI. Garatalyaa Anaokx ADcaNaI tyaalaa kxarNa haotyaa. sad%yaacaI baTNaM laavayalaa vaoL
haotaa kuxNaalaa ? ekxa Aa[-naM tar AsaahI inaraopa paazvalaa kxI à “maastar, taumhI iSakxvaayalaa Aalaa Aahata tar maukxaTyaanaM iSakxvaa kxI. hI navaI navaI
saaoMga kxSaalaa kxaZtaa ? Aamhlaa kxaya {VaogaQaMdo naahIta kxa ? kxa AapalaM maulaaMcaI naKaM kxapaa, baTNaM laavaa, ho kxra na\ tao kxra, hoca kxrta basaavaM ?
Aamacyaa maulaaMcaM AsaMca caalataM. [qao Aamhalaa marayalaapaNa savaD naahI AaiNa hI nasataI hmaalaI kxaoNaI kxrayacaI ?”
maI tar caikxtaca Jaalaao. vaaTlaM haotaM, Aaja vaga- sagaLa svacC, Cana idsaola. paNa tyaaeovajaI ha pa`itasaad ! SaMkxakuxSaMkxa ! zIk Aaho.
kxahI ibaGaDlaM naahI. maI ivacaar koxlaa kxI, AsaM kxama haoNaarca naahI. ekxa baajaUnaM malaa paalakxaMcaa paaizMbaa imaLvaayalaa hvaa AaiNa dus arIkxDo
yaaojanaaca ASaa kxrayacyaa kxI jyaamauLo maulaaMnaa SaaLotaca yaa sagaLyaa svacCtaocaI gaaoDI laagaola.
tyaaidvaSaI maI tyaaMcyaaSaI AaNaKaI kxahI baaolalaao naahI. lagaoca gaaoYTca saur] koxlaI AaiNa saur] koxlaolaI gaaoYT SaovaTpaya-ta saaMigatalaI.
maulaM mhNaayalaa laagalaI, “ Aataa dus arI gaaoYT.”
maI mhTlaM, “{Va paasaUna navaIna gaaoYT saur] kxr] calaa, Aaja qaaoDM KaoLUyaa.”
“ KaoLUyaa ?” maulaM AaScayaa-caikxta hao{]na maaJyaakxDo paahata raihlaI. “hao. KaoLUyaa. KaoL KaoLUyaa. saaMgaa saaMgaa taumhalaa kxaoNatao KaoL
maahIta Aahota ?”
“ ikxtaItarI maahIta Aahota. paNa tao SaaLota kxsao KaoLNaar ?”
“ kxa barM ? KaoLtaa yaoNaar naahIta SaaLota ?”
“Ahao, hI tar SaaLocaI vaoL Aaho naa ! SaaLocyaa vaoLata maulaM kxQaI KaoL KaoLtaata kxa ? kxQaItarI KaoLtaanaa paaihlaMya\ kxa taumhI maulaaMnaa ?”
“ tarI AapaNa KaoLUyaa. calaa, taumacyaabaraobar maIpaNa KaoLIna. yaa. AapaNa KaoLUyaa.”
kxahI maulaM tar pautaLyaasaarKaI zppa {BaIca raihlaI. kxahI “ha ## hU ##” kxrta KaoLayalaa QaavalaI. evaZyaa vaoLata ha## kxaolaahla Jaalaa.
dus a%yaa vagaa-talaI maulaM DaokxavaUna paahayalaa laagalaI AaiNa [tar iSaXakxhI maaJyaakxDo paahata raihlao.
evaZyaata mauKyaaQyaapakx ekxaekxI Aalao AaiNa malaa baaolalao à “ho paaha, [qao SaaLota taumhalaa KaoLtaa yaoNaar naahI. vaaTla tar laaMba tyaa
maOdanaata jaa. [tar vagaa-naa [qao ~aasa haotaao”
maI maulaaMnaa Gao{]na maOdanaata gaolaao.
maulaM tar davaM sauTlaolyaa vaasaraMs aarKaI baagaDta haotaI. “KaoL ! KaoL ! calaa, KaoLUyaa KaoL !”
maI mhTlaM, “ kuxzlaa KaoL KaoLayacaa ?”
ek mhNaalaa, “ Kaao Kaao.”
dus ara mhNaalaa, “ naahI hutaUtaU ”
itasara mhNaayalaa laagalaa, “ naahI naahI. vaaGaaobaacaa KaoL. ”
caaOqaa mhNaalaa, “ AamhI tar maga naahIca KaoLNaar. ”
paacavaa mhNaalaa, “ tyaalaa jaa{]do. AapaNa KaoLUyaa. ”
maulaaMnaa BaaMDayacyaa ikxtaI AinaYT savayaI laagalyaa haotyaa !
maI mhTlaM, “ Arao baabaanaao, AapaNa [qao KaoLayaalaa Aalaaoya naa ? hao, naahI, KaoLNaar naahI, KaoLNaar Asao vaad Gaalaayacao Asalao tar calaa parta
vagaa-ta jaa{]yaa.”
 maulaM mhNaalaI, “ nakxao nakxao. Aamhalaa KaoLayacaMya\. ”
maI mhTlaM, “ maga calaa. Aaja Kaao Kaao KaoLUyaa. daoGaMMjaNa daona gaTaMcao kxptaana vha AaiNa iBaDU maagaa.” maulaM gaolaI.
paNa kxptaana zrivaNyaaMta [takxa vaoL gaolaa ! ek mhNaayacaa, maI kxptaana haotaao, dus ara mhNaayacaa, maI haotaao. SaovaTI maI daoGaaMcaI naavaM
saucavalaI. AaiNa daona gaT paDlao. taovha kuxzo KaoL saur] Jaalaa.
paNa ha tar Kaao Kaao caa gallaItalaa KaoL Jaalaa ! kuxNaI baDbaD na kxrtaa KaoLayalaa tayaarca navhtaM. kxarNa Asaao, nasaao maulaM AapalaI baaolataca
haotaI. “ hM yaa rava. pakxDa pakxDa.” “ hao hao. mhNao pakxDa pakxDa. tauJ aI tarI ihMmata Aaho kxa pakxDayacaI ? ” , “e. e. saaMBaaL saaMBaaL”, “vaa
ro vaa ! jara baGa ro. taao itakxDUna paLUna jaa[-la”, “Aro laXa Va naa. e, itakxDo baGa. maI mhNata navhtaao taao paLUna jaa[-la mhNaUna ?”, “maaozo Aalao
gappaa maarNaaro ! taao itakxDUna gaolaaya naa paLUna ? Gyaa ! hrlaata naa SaovaTI ?”. . . .
maI manaata mhTlaM, ho kxaya KaoLacaM maOdana Aaho kxa BaajaI maako- T ? Kaao Kaao caa KaoL caalalaaya\ kxa dMgaaQaaopaa kxrayacaI spaQaa-?
KaoL saMpalyaa saMpalyaa ijaMkxlaolyaa gaTatalaa ek maulagaa mhNaalaa, “ijaMkxlaao ! AamhI ijaMkxalaao ! Aro taumhI naus ataa Gaama gaaLlaa ro, paNa
kxahI caalalaaM naahI naa? iBaDU caaMgalao haotao naahI kxa taumacao ? tyaaMca kxaya JaalaM ro ## ?”
dus ara gaT icaDlaa. tyaatalaa ekxjaNa mhNaalaa, “hao hao hrlaao ! baaolaa ! kxaya GaoNaM Aaho taumhalaa ?”
paihlaa maulagaa paunha mhNaalaa, “hrlao hppa ! hrlao hppa ! AamhI ijaMkxlaao. GaoNaM kxaya ? ijaMkxlaao ! ijaMkxlaao ! iJaMdabaad !”
hrlaolyaa gaTacyaa kxptaanaacyaa caoh%yaavar raga idsata haotaa. taao mhNaalaa, “ Aataa gappa basataaos a kxa naahI ? ha dgaD paaihlaasa kxa
maaJyaa hataatalaa ?”
ijaMkxlaolaa kxptaana mhNaalaa, “baGaa baGaa ! icaDkxa ibabbaa icaDlaa ## ! icaDlaa ! AamhI icaDvaNaarca ! saaoDtaao kxa kxaya? hrlaa ro
hrlaa ! hrlaa ro hrlaa ! haya haya hrlaa !”
Aataa tyaa dus ayaalaa saMtaapa Anaavar Jaalaa. tyaanaM dgaD foxkUxna maarlaa. taao dgaD dus a%yaa ekxa maulaalaa laagalaa AaiNa r@taacaI Qaar
laagalaI. malaa vaaTlaM, ho fxar vaa[-T JaalaM. itaqaoca maaJaa r]maala fxaDUna maI paÕI baaMQalaI. sagaLyaa maulaaMnaa gaaoLa koxlaM AaiNa mhTlaM, “ho baGaa,
{VapaasaUna KaoL baMd. ”
sagaLI maulaM mhNaayalaa laagalaI, “ paNa gaur]jaI, tyaa daoGaaMcaM BaaMDNa JaalaM. yaata AamacaM kxaya caukxlaM ?”
maI mhTlaM, “ taumhalaa daona gaaoYTI kxbaUla AsataIla tar maI KaoL KaoLayalaa do[-na. ”
sagaLo mhNaalao, “ kxbaUla. kxbaUla. ”
maI mhTlaM, “ “paihlaa inayama. KaoLtaanaa ivanaakxarNa kuxNaI baaolaayacaM naahI. jao baaolataIla tyaaMnaI baad vhayacaM. ”
sagaLo mhNaalao, “kxbaUla ! AamhI naahI baaolaaNaar ! ”
“dus arI gaaoYT ASaI kxI KaoLata hrNaM, ijaMkxNaM AsaM kxahI naahI. SaovaTI taao KaoL Aaho. kxQaI AapalaI sarSaI hao[-la kxQaI dus a%yaacaI. tyaaMta
kxaoNa hrlaM, kxaoNa ijaMkxlaM, AsaM baaolaayacaM tarI kxSaalaa ? KaoL mhNajao KaoLayacaM, baagaDayacaM, QaavaayacaM. mMajaa kxrayacaI. hrNaM, ijaMkxNaM, BaaMDNaM,
ekxmaokxacaI DaokxI fxaoDNaM ho Aapalyaalaa hvaMya\ kxSaalaa ? ”
sagaLo mhNaalao, “ Aamhalaa ho paNa kxbaUla Aaho.”
KaoL saMpalyaavar AamhI sagaLo SaaLota Aalaao. jyaalaa Dao@yaalaa laagalaM haotaM, taao maulagaapaNa baraobar haotaa. baakxIcao iSaXak AaiNa maulaM tyaalaa
paahayalaa baahor AalaI. ekxa KaaoDkxr maulaanaM TaomaNaa maarlaa, “KaoL fxarca rMgalaolaa idsataaoya\ !”
dus ara mhNaalaa, “ Aro, ho tar QauLvaD KaoLayalaa gaolao haotao.”
SaaLa sauTlaI AaiNa sagaLo iSaXakx AaiNa mauKyaaQyaapakx maaJyaapaaSaI Aalao. ek iSaXak mhNaalao “ Aaja kxaya paaoraMcaI laZa[- jauMpalaIta kxaya
taumhI ? ’.
dus aro iSaXak mhNaalao, “gaur]jaI, Hyaa KaoLacaa naad saaoDUna Va. hI tar baara GarcaI baara paaorM. yaaMnaa caaMgalaM vagaa-ta DaMbaUna GaaokxMpaÕI kxr]na
Gao{]na iSakxvaayalaa paaihjao. yaaMnaa maaokxLM saaoDa kxI, fxaoDlaIca samajaa ekxmaokxaMcaI DaokxI. gallaIgallaIta raoja kxaya haotaM ho taumhalaa maahIta naahI
kxa ?”
mauKyaaQyaapakx mhNaalao, “malaa vaaTlaMca haotaM kxI Aaja kxahItarI GaaoTaLa haoNaar. Jaala tao barM JaalaM mhNaayacaM. Hyaa gaRhsqaaMnaa ekxda AnauBava
yaayalaaca hvaa haotaa. tyaaiSavaaya tao gappa basaNaar naahIta. SaaLota kxQaI kuxNaI KaoL iSakxvalao haotao kxa ?”
 maI mhTlaM, “ gaur]jaI, KaoLataUnaca KarM iSaXaNa dotaa yaotaM. jagaatalaI ikxtaItarI qaaor maaNasaM KaoLacyaa maOdanaavarca GaDlaI. KaoLataUna caair~ya
GaDtaM. ”
mauKyaaQyaapakx mhNaalao, “AsaM ? mhNaUnaca bahutaokx Aaja maaramaa%yaa Jaalyaa na\ DaokxI fuxTlaI ! ”
AamacaM ho baaolaNa caalaU haotaM, taovaZyaata jyaa maulaalaa laagalaM haotaM, tyaacao vaDIla ragaana laala hao{]na itaqao yao{]na QaDkxlao. mhNaalao, “ kxaya
krayacaMya\ AsalaM iSaXaNa Gao{]na ? baGaa, paaoracaM DaokMx fuxTlaM inaYkxarNa, kuxzo gaolao taumacao mauKyaaQyaapak x? kxaoNaI maarlaM yaalaa ? ”
maI mhTlaM, “ Ahao, jara eokxa tar. maulaM maulaM KaoLta haotaI. itaqao Aapasaata kxahI BaaMDNaM JaalaI AaiNa yaalaa laagalaM. ”
tao mhNaalao, “ yaalaa KaoLayalaa saaoDlaM ku NaI ? SaaLota kxaya AByaasa Gaotaata kxa KaoL caalataata ? idvasaBar tar rstyaavar hI paaorM KaoLtaca
Asataata naa ? taumhI maulaalaa iSakxvaNaar Asalaata tar maI paazvaIna. naahItar SaaLaàibaLa baMd. ”
maI sagaLM maukxaTyaanaM eokUxna GaotalaM.
mauKyaaQyaapakx mhNaalao, “Ahao, kxaya saaMgaU taumhalaa ? ho gaRhsqa AamacyaakxDo navyaanaM iSaXakx mhNaUna Aalaota. tao iSaXaNaaMta navao navao pa`yaaoga
kxrtaaya\ta. Aaja tyaanaI mhNao KaoLacaa pa`yaaoga koxlaa. tyaamauLoca tar taumacyaa maulaacaM DaokM fuxTlaM. ”
maulaacao vaDIla mhNaalao, “ malaa jar]r naahI taumacyaa yaa Asalyaa pa`yaaogaacaI ! maulaalaa naIT iSakxvaayacaM tar iSakxvaa sarLpaNao. naahI tar
SaaLotaUna kxaZUna Takxtaao naava tyaaca. ”
ho caalaU Asataanaa baakxIcao iSaXakx gaalaatalyaa gaalaata hsata haotao. ASaa vaoLI maI kxaya baaolaNaar ?
GarI gaolaao. jaovaNa gaaoD laagaonaa. KaaolaIta jaa{]na basalaao AaiNa ivacaar kxr] laagalaao. “ hI tar paMcaa[-taca JaalaIya\. maulaaMnaa KaoLacao inayama
tar Aataa saaMigatalao Aahotaca. AaNaKaIhI paunha saaMgaIna. KaoLayalaa tar hvaMca. maaJyaa matao, KaoL haca Kara AByaasa Aaho. ”
paDlyaa paDlyaa ek ivacaar manaata Aalaa. maulaaMcyaa paalakxaMcaI eKaadI saBaa Barvaayalaa hvaI. tyaaMnaa KaoLacaM mahtva samajaavaUna idlaM tar
kxaya hao[-la ? svacCtaota AaiNa TapaiTpaItahI madta kxra, ASaIhI tyaaMnaa ivanaMtaI kxravaI. tyaaMnaI madta koxlaI naahI tar maaJyaa hataata kxaya Aaho ?
Aapalyaa maulaaMs aazI tao evaZM paNa kxrNaar naahIta kxa ? AamhI iSaXak maMDLI paalakxaMcaM sahkxaya- kxa maagata naahI ? ha Aamacaaca daoYa Aaho. calaa !
{Vaca saBaocaI inamaM~aNaM paazvalaI paaihjaota. saBaa vhayalaaca hvaI.

(8)
saBaa JaalaI. Aqaa-ta itala saBaa mhNaavaM kxI naahI SaMkxaca Aaho. caaLIsa paalakxaMnaa pa~aM paazvalaI haotaI. ekUxNa saata paalakx Aalao haotao. maI
fxar inaraSa Jaalaao. maI saBaota kxrayacyaa BaaYaNaacaI caaMgalaI tayaarI koxlaI haotaI. paNa Ea`aotao kuxzo haotao ? kxaya kxrNaar ! SaovaTI maI maaJaM BaaYaNa saur]
koxlaM. ivacaar koxlaa, pa`yatna kxrNaM AapalaM kxama Aaho. calaa. BaaYaNaacaa AaNaKaI ek pa`yaaoga !
AgadI mana laavaUna taasaBar maI gaMBaIrpaNao BaaYaNa koxlaM. jamalaolyaa saatajaNaaMpaOkxI ekxa gaRhsqaaMnaa Gar]na inaraopa Aalaa AaiNa tao {zUna gaolao.
{rlaolao maaJaM BaaYaNa saaSaMkx hao{]na eokxta haotao. maaJao sagaLo mau_o mahtvaacao haotao AaiNa tao tyaaMnaa samajaavaUna doNyaacaI fxar garaja haotaI.
maI tyaaMnaa KarM iSakxvaNaM mhNajao kxaya AaiNa varvarcaM iSakxvaNaM mhNajao kxaya yaatalaa fxrkx tapaSaIlavaar samajaavaUna saaMigatalaa. AQyaaitmakx
pa`gataIcaM svacCtaoSaI kxaya naataM Aaho tao paNa saaMigatalaM. KaoL AaiNa caair~yasaMvaQa-na yaaMcaa saMbaMQa spaYT kxr}na saaMigatalaa. maI tyaaMnaa AataUna inamaa-Na
haoNaa%yaa Ka%yaa iSastaIcaM mahtva saaMigatalaM. tasaMca, saQyaacaM iSaXaNa AaiNa maulaaMvar baahor}na laadlaolaI iSasta kxSaI caukxIcaI Aaho taohI saaMigatalaM.
paNa paalaqyaa GaDyaavar paaNaI ! daoGaM caaOGaM ibacaaro laajaokxajaos tava Aalao haotao, tyaaMnaa koxvha ekxda GarI jaa{] AsaM JaalaM haotaM. BaaYaNa
saMpalyaa saMpalyaa tao caalau laagalao.
rahtaa raihlaao AamhI iSaXak AaiNa Aamacao AiQakxarI. saahoba jarasaM hsaUna mhNaalao, “ laXmaISaMkxrjaI, gaaZvaapauZo vaacalaI gaItaa, kxalacaa
gaaoMQaL bara haotaa ! Ahao taumacaM ho tatva&aana kuxNaalaa samajaNaar ? ”
maagaUna ku NaItarI mhNaalao, “ maUKa- Aahota, hao, ho maUKa- ! ”
malaa ho kxahI AavaDlaM naahI paNa maI malaa saavarlaM. malaa manaatalyaa manaata AsaM vaaTlaM, yaa AnauBavaataUna AsaMhI kxI maaJaM sagaLM paus takxI
paMiDtya Aaho. saamaanya maaNasaaMnaa samajaola, AsaM kxsaM baaolaavaM hohI malaa kuxzo kxLta haotaM ?
sagaLo iSaXak malaa hsataca GarI gaolao.

(9)
dhabaara idvasa gaolao AaiNa maI paus takxalayaacyaa kxamaalaa hata Gaatalaa. gaaoYTI tar pauYkxL saaMigatalyaa haotyaa. hI maulaM caaOqaIta haotaI. Aataa
laaOkxrca tyaaMcyaa hataI paus takM yaayalaa hvaI haotaI.
 maI maulaaMnaa mhTlaM, “{Va taumhI caaOqaIcaM BaaYaocaM paus takx AaiNa [itahasaacaM paus tak x yaaMcao paOs ao Gao{}na yaa. [qaUnaca AapaNa vyavasqaa kxr}
KarodIcaI. ”
dus a%yaa idvaSaI ek maulagaa daonhI paus tak Gao{}naca Aalaa. mhNaayalaa laagalaa, “ itasarIcaa inakxala laagalaa tyaaca idvaSaI vaDlaaMnaI hI
paus takM Gao{}na zovalaI haotaI. ”
dus ara mhNaalaa, “ maaJyaa maaozyaa BaavaacaI hI paus takMx Garataca haotaI. maI taIca Gao{}na Aalaao. ”
itasara mhNaalaa, “ malaa maaJao kxakxa mauMba[-hUna paus takM paazvaNaar Aahota. AamhI [qao naahI Gaota paus takM. ”
AaNaKaI ek maulagaa mhNaalaa, “ maaJao vaDIla paOs ao Vayalaa tayaar naahIta. tao mhNataata maI taulaa paus takMx AaNaUna do[-na.”
maI manaata mhTlaM, “maolaao ! kxlpanaota paus takxalaya {BaM kxrNaM saaopaM haotaM, paNa pa`tyaXaaMta ho kxama kxzINa idsataMya\ !
kxahI maulaM paOs ao Gao{}na AalaI haotaI. maI tyaaMcao paOs ao Gaotalao. paavatyaa idlyaa AaiNa maulaaMnaa mhTlaM, “ ho Cana JaalaM ! ”
dus a%yaa idvaSaI maulaM ivacaarayalaa laagalaI, “ AamacaI BaaYaocaI, [itahasaacaI paus takM AalaI ? ”
maI mhTlaM, “ taumhI idlaolyaa paOSaataUna hI gaaoYTIcaI paus takM AaNalaI baGaa. taumhI mhNata haotaata naa, gaaoYTIcaI paus takM vaacayalaa majaa vaaTtao
mhNaUna ? ”
maulaM fxar KaUYa JaalaI. rMgaIta ica~a AaiNa sauMdr mauKapaRYT AsalaolaI paus takM paahUna maulaM paus takxavar tauTUna paDlaI.
maI mhTlaM, “ AapalyaakxDo Aataa paMQara paus takM AalaI. paMQara jaNaaMnaa vaacataa yaotaIla. baakxIcyaa vaIsa maulaaMnaI [kxDo yaa AaiNa maI vaacaUna
daKavataao tao eokxa. ” naMtar GaaoTaLa hao{} nayao mhNaUna maI mhTlaM “AaQaI paMQara maulaaMnaI paus takM Gyaa AaiNa baakxIcyaaMnaI maaJyaapaaSaI yaa. ”
paMQarajaNaaMnaI paMQara paus takM {calalaI AaiNa tyaaMcyaavar Baukoxlaolyaa vaaGaasaarKao tauTUna paDlao. maI mhTlaM, “ ho baGaa, ek paus takx vaacaUna JaalaM
naa, kxI tao Tobalaavar AaNaUna zovaayacaM AaiNa Tobalaavar dus arM Asaola tar Gao{}na jaayacaM. AsaM koxlaM kxI ekoxkx kxr}na sagaLI paus takM savaa-naa vaacaayalaa
imaLtaIla.”
jyaaMnaa paus takM ximaLalaI navhtaI tyaaMnaa maI maaJyaajavaL basavaUna GaotalaM AaiNa AadSa- vaacana saur} koxlaM. maI AavaajaaMcyaa caZ{taaraMs akxT,
havaBaavaaMs ah vaacaU laagalaao paNa tyaa paMQara jaNaaMcyaa vaacaNyaacaa Aavaaja [takxa yaota haotaa ! maI jara qaaMbaUna mhTlaM, “maMDLI, taumhI jara manaatalyaa manaata
vaacaa. Aamhalaa ~aasa haotaaoya\.” kxahI vaoL Aavaaja KaalaI Aalaa paNa tyaaMnaa maUkx vaacanaacaa gaMQahI navhtaa. taI maulaM maaozyaanaMca vaacaayacaI. kxahI
vaoL tyaaMnaI jara hLU Aavaajaata vaacala AaiNa paunha taI maaozyaanaMca vaacaayalaa laagalaI. maI tyaaMnaa vhraMDyaata vaogavaogaLM basaUna vaacaayalaa saaMigatalaM AaiNa
maI Aata vagaa-ta basalaao.
AadSa- vaacana Cana JaalaM. gaaoYT AavaDIcaI haotaI. mhNaUna sagaLyaaMnaI mana laavaUna eokxlaI. GaMTa hao[-paya-ta baahor paus takxvaacana AaiNa Aata
AadSa-vaacana caalaU haotaM. maga AamhI GarI gaolaao.

(10)
gaaoYTI AaiNa KaoL, vaacanaalaya AaiNa AadSa- vaacana, svacCtaa AaiNa TapaTIpa yaaMcyaaSaI JagaDtaa JagaDtaa daonaàtaIna maihnao paTkxna\ gaolao.
maI maaJyaa kxamaacaa AaZvaa Gyaayalaa basalaao. Jaalaolyaa kxamaavar najar TakxlaI, malaa jaaNavalaM kxI AjaUna AamhI AByaasaÚmaalaa hatahI
laavalaolaa navhtaa. BaaYaa, gaiNata, [itahasa, Saas~a yaaMcaM kxahIca JaalaM navhtaM. [tar vagaa-caa AByaasa baraca pauZo gaolaa haotaa. vaYa-AKaorpaya-ta malaahI ho
sagaLM paurM kxrayacaM haotaM. maaJyaa pa`yaaogaata taI ek AT haotaI naa ! tao zIkxca haotaM mhNaa. paNa maI kxaya imaLvalaM haotaM, tao tar baGaU. gaaoYT saaMgaNyaata
malaa caaMgalaM yaSa imaLalaM haotaM. tyaamauLo bahutaokx maulaaMnaa iSakxNyaata rsa vaaTU laagalaa haotaa. tarIhI caMpakxlaalalaa AaiNa rmaNalaalalaa gaaoYT AavaDta
naahI. ramajaIvanalaa AaiNa SaMkxrlaalalaa gaaoYT fxar saaQaI vaaTtao. gaaoYTIcyaa vaoLI raGava AaiNa maaQava DaoLo imacakxavataata, iTca@yaa vaajavataata,
ekxmaokxaMnaa taaoMD vaoDIvaakxDI kxr]na icaDvataata. yaavar malaa AjaUna {paaya saapaDlaolaa naahI. ho maa~a KarM kxI, KaoLayalaa laagalyaapaasaUna maulaM maaokxLI
JaalaIta. maaJyaa javaL AalaIta. maI tyaaMnaa tyaaMcyaapaOkxIca ek vaaTtaao. taI Aataa malaa BaIta naahIta. AaiNa KaoL Jaalyaavar maaJaM AadSa- vaacana
sagaLo laXa do{}na eokxtaata. paNa AjaUna KaoLatalaa gaaoMQaL AaiNa AarDaAaorDa maa~a fxarsaa kxmaI Jaalaolaa naahI. maI kxYT tar KaUpa kxrtaaoya\ , paNa
naomakM kuxzlyaa pa`kxaro kxama kxravaM tao zrta naahI.
vaacanaalayaata AjaUnahI fxarSaI paus takMx naahIta. paazyapaus takM GaoNyaapaoXaa vaacanaalaya vaaZvaNaM mahtvaacaM Aaho, ho maI paalakxaMnaa AjaUna paTvaUna
do{} Sakxlaao naahI. malaa vaaTlaM haotaM kxI, BaaYaNa do{]na paalakxaMnaa samajavaUna saaMigatalaM kxI JaalaM paNa; Aamacyaa paalakxaMnaa “ iSakxvaa ” evaZMca
kxLtaM. tyaapalaIkxDcaM kxahI samajaUna Gyaayalaa tyaaMnaa savaDhI naahI AaiNa tyaaMnaa tao samajata naahI. tarI hrkxta naahI. naoTanaM kxama kxr}naca ho
sagaLM badlaola . Aaja naahI tar {Va. AjaUna maaJyaapaaSaI QaIr Aaho.
manaaMta ivacaar yaayalaa laagalao, ha pa`yaaoga mhNajao pa`caMDca kxama Aaho. ijata@yaa jaasta kxlpanaa laZvaavyaata, &aana imaLvaavaM, AadSa- samaaor
zovaavaota itata@yaaca maaozyaa ADcaNaI samaaor {Byaa rahtaayata\. kxahI pa`SnaaMcaa BauMgaa malaa paaoKarta haotaa. saafxsafxa[-caM AjaUna kxahI fxarsaM jamalaM
navhtaM. Taopyaa taSaaca haotyaa. ek daona idvasa kxpaDo jara vyavaisqata idsalao. paNa paunha gaaDI mauLpadavar. naKaMhI paunha fxavaDyaasaarKaI vaaZlaI
haotaI. Hyaa sagaLyaa gaaoYTIcyaa maagao laagalyaiSavaaya gatyaMtar navhtaM. kxarNa samaajaalaa navaIna vaLNa laavaayacaM tar QaIr Qar}na paunha paunha kxama kxr}na
hotaU saaQya haoNaar.
AaiNa yaata fx@ta maulaaMcaa pa`Sna Aaho Asa naahI. maaozo saahobapaNa Aataa {taavaIL Jaalaota. tyaaMnaapaNa var jaaba ivacaarNaaro AaiNa ivaraoQa
kxrNaaro Aahotaca naa ! tyaaMnaa yaSaacao BaagaIdar vhayacaM Aaho AaiNa badlapaNa caTpaT vhayalaa hvaa Aaho. paNa malaa madta maa~a tao fxarSaI kxr} Sakxta
naahIta.
maaJyaa baraobarcyaa iSaXakxaMcaa tar maaJyaavar jarasauwa ivaSvaasa naahI. tao malaa Assala maUKa-ca samajataata. taohI KarMca mhNaa ! maI maUKa-
Aahoca. tyaataUna AnauBava naahI gaazISaI, paNa tarI tyaaMcyaa iSakxvaNyaacyaa pawtaI AaiNa parMparaMnaa kxaoparapaasaUna namaskxar kxrtaao! tyaaMnaa iSakxvataanaa
paaihlaM kxI, malaa huDhuDI Bartao. tyaapaoXaa maI jao kxrtaao tao laaKapaTInaM caaMgalaM Aaho. maaJao ivaVaqaI- malaa baGaUna paLUna tarI jaata naahIta ! tyaaMca
maaJyaavar qaaoDMfxar pa`omapaNa Aaho. tyaaMcyaa manaata maaJyaaivaYayaI AadrpaNa Aaho. maI saaMgaIna tao taI eokxtaata. Hyaa iSaXakxaMnaa paahUna maulaM dUr paLUna
jaataata AaiNa tyaaMcyaa paazImaagao tyaaMcyaa nakxlaa kxrtaata tao maI svata: paaihlaMya\. ekxahI maulaalaa iSaXakxaMjavaL jaavaM, pa`omaanaM, hsataKaoLta gappaa
maaravyaata, AsaM vaaTta naahI. maulaM vagaa-ta tar maar}na mauTkUxna gappa basataata. paNa baahor paDlaI kxI [takxa AarDaAaorDa, maaramaa%yaa kxrtaata kxI kxahI
ivacaar} nakxa. maaJyaa ivaVaqyaa-Mnaa maI yaaogya tao svaataM~ya idlaolaM Aaho. tao vagaa-ta qaaoDIfxar gaDbaD kxrtaata paNa tyaapaoXaa jaasta kxQaI baahor kxrta
naahIta. paNa maaJao sahkxarI tar maaJaavar Asaa Aaraopa kxrtaata kxI maI maulaaMnaa ibaGaDvataao Aaho. tyaaMnaa {_ama banavataao Aaho, naus atyaa gaaoYTI saaMgata
basataao AaiNa iSakxvata kxahI naahI. tyaata AaNaKaI KaoL iSakxvaUna tyaaMnaa AgadIca maaokxaT saaoDtaaoya\. zIk Aaho. hohI isaw hao[-la kxQaItarI maaJyaa
matao, kxI ho KaoL AaiNa Hyaa gaaoYTI hoca AQa- iSaXaNa Aaho.
ho sagaLM BaaovataI GaDta Asataanaa malaa maaJaM kxama ikxtaI ibakxT Aaho yaacaI satata jaaNaIva Asatao. ho maanya kxr}naca malaa maaJaM kxama kxrta
raihlaM paaihjao.
TNa\. TNa\. baara vaajalao AaiNa maaJaI ivacaaraMcaI maailakxa tauTlaI. maI parmaoSvaralaa mhTlao, “[-Svara, SaovaTI taUca maaJaa AaQaar Aahos a.” pa`aqa-
naa kxr}na sagaLyaa icaMtaa tyaa dyaaGana parmaoSvaralaa Apa-Na kxr}na maI, “{VacaM {Va paahU, ” AsaM mhNata JaaopaI gaolaao.

………

Baaga dus ara

pa`yaaogaacaI pa`gaatI
(1)
itasara maihnaa caalau Jaalaa. manaata ivacaar Aalaa kxI Aataa dOnaMidnaI ilahayalaa laagalaM paaihjao. mhNajao malaa svata:laahI AazvaDyaaBarata
ikxtaI kxama haotaM tyaacaa AMdaja yao[-la. tyaabaraobarca maI ekoxkxa maihnyaacyaa kxamaacaa AaraKaDapaNa tayaar koxlaa. tyaamauLo dOnaMidnaI ikxtaI {payaaogaI
paDtao tao maaJyaa laXaaMta AalaM. maaJaI hI dOnaMidnaI laa^gaàbaukxsaarKaI navhtaI tar kxamaacaI idSaa daKavaNaa%yaa saUcaIsaarKaI haotaI.
gaaoYT raoja caalaU haotaIca AaiNa KaoLpaNa caalaU haotao. AqaUnamaQaUna gappaa, AadSa- vaacana AaiNa maulaaMcaI SaarIirk tapasaNaIpaNa caalaayacaI.
vaacanaalayasauwa hLUhLU vaaZta haotaM.

(2)
maI AByaasaÚmaatalao ekoxk ivaYaya Aataa Gyaayalaa saurvaata koxlaI. ekxda sakxaLI maI mhTlaM, “ ilaha. SauwlaoKana saaMgataao, tao taumhI ilaha.
” maulaM maaJyaakxDo paahayalaaca laagalaI. tyaaMnaa kxQaI vaaTlaMhI navhtaM kxI, Aapalao gaur}jaI Asao [taraMs aarKao SawlaoKana GaalataIla ikMxvaa paaz GaotaIla
ikMxvaa nakxaSaavar}na gaavaM ivacaartaIla ikMxvaa AsaMca kxahItarI [tar GaotaIla. ekxpa`kxaro maI tasaa navhtaaohI. tyaaMnaahI tasaM vaaTta navhtaM.
maI tyaaMnaa mhTlaM, “calaa ilaha. ”
bahutaokxaMjavaL paaTIpaNa navhtaI AaiNa paoinsala paNa navhataI. [takox idvasa tyaaMnaa vagaa-ta paaTI, paoinsala, paus takM laagalaIca navhtaI naa !
mhNaUna tao tasaoca SaaLota yaayalaa laagalao haotao. Saojaarcyaa vagaa-taUna maI paaTyaaàpaoinsalaI AaNavalyaa AaiNa savaa-Mnaa SauwlaoKana ilahayalaa basavalaM.
maulaaMnaI taaoMDM vaak DI koxlaI. kxaoNaI mhNaayalaa laagalaM, “gaur}jaI, gaaoYT naahI saaMgaNaar ? ” dus ara ekxjaNa mhNaalaa, “paus takMx tar AapaNa
iSakxlaaoca naahI. maga SauwlaoKana kxSaatalaM GaalaNaar ?” dus aro daoGaM mhNaalao, “ AaQaI jara Aamhalaa vaacaUna baGaUdo, mhNajao caukxa naahI haoNaar ! ”
maI maanaata mhTlaM, “ AssaM ! Hyaa sagaLyaa maulaaMvar jaunyaa iSaXaNapawtaIcao saMs kxar pa@ko Jaalao Aahota. SauwlaoKanaacaa paarMpaairkx Aqa- yaaMnaa
taMtaaotaMta kxLlaaya. mhNaUnaca yaaMnaa tao AavaDta naahI. SauwlaoKanaacaa yaaMnaa kMxTaLa Aaho AaiNa tarI tyaMacaI tayaarI maa~a AaQaI kxr} mhNataayata.”
maI vaacanaalayatalaM ek paus takx GaotalaM AaiNa saaMgaayalaa saur}vaata koxlaI. maI ek saMpaUNa- vaa@ya saaMigatalaM. paNa saur}vaataIcao daona caar Sabd
saaMigatalyaavar AQao-àmauQao- jao eokU AalaM tao taI maulaM ilahayalaa laagalaIsauwa. paurtaM vaa@ya tyaaMnaI eokxlaca naahI. “kxaya gaur}jaI ?” “kxaya kxaya ” AsaM
ivacaarayalaa laagalaI.
 maI mhNaalaao, “qaaMbaa barM sagaLyaaMnaI. SauwlaoKana kxsaM ilahayacaM tao maI taumhlaa saaMgataao. maI jaovha saaMgaIna taovha taumhI sagaLyaaMnaI maaJyaakxDo
paaha AaiNa saaMgaUna saMpalaM kxI naIT eokxlaolaM samajaUna ilaha. AaiNa maga paunha pauZcaM vaa@ya eokxNyaasaazI maaJyaakxDo paaha” ASaa pawtaInaM maga maI tyaaMnaa
ilahayalaa saaMgaU laagalaao. paNa tyaaMcaI jaunaI savaya ekxdma kxSaI badlaNaar ? naMtar maa~a hLUhLU navyaa pawtaIcaI savaa-Mnaa savaya JaalaI AaiNa maga
saarKaM, ‘kxaya, kxaya’ mhNaUna ivacaarayacaI garjaca {rlaI naahI. maga maIpaNa pa`tyaokx vaa@ya ekxdaca saaMgaU laagalaao. parta saaMgaavaca laagaayacaM naahI.
SauwlaoKana ilahUna JaalaM AaiNa savaa-MnaI paaTyaa KaalaI zovalyaa. tapaasalyaavar maaJyaa laXaaMta AalaM kxI ivaramaicanhaMcyaa pauYkxL caukxa Aahota,
jaaoDaXarM naIT ilaihlaolaI naahIta, AXarMpaNa caaMgalaI navhtaI.
maI kuxNaacyaa caukxa lagaoca kxaZlyaa naahIta. ek xek kxr}na sagaLyaa paaTyaa paaihlyaa AaiNa parta idlyaa. sagaLI maulaM ivacaarayalaa
laagalaI. “ Aamacyaa ikxtaI caukxa Jaalyaata ? malaa paasa kxra. yaalaa naapaasa kxra.
evaZyaaMta ek maulagaa mhNaalaa, “ Aataatar ho paNa gaur}jaI Aapalyaalaa iSakxvataIla, naMbar dotaIla AaiNa sagaLM [tar vagaa-s aarKaM saur} hao[-la ! ”
maI mhTlaM, “ AsalaM kxahI maI kxrNaar naahI barM kxa. taumha sagaLyaaMnaa ilaihtaa yaotaMca. {Va paunha AsaMca ilaha. AsaM kxrtaa kxrtaa taUmhI
AaNaKaI caaMgalaM ilahayalaa laagaala. raoja ilahlaMta tar caaMgalaM AalaMca paihjao. kxa naahI yaoNaar ? AaiNa caukxa kxaZUna kxrayacaMya kxaya ?
ekxanaM ivacaarlaM, “ paNa maga maak-x ? paasa ? naapaasa ? ”
maI mhTlaM, “ jaovha taumhI gaaoYT eokxtaaM taovha kuxNaI paasa kuxNaI naapaasa haotMaM ? ”
“ naahI. ”
“ taumhI svacC kxpaDo GaalaUna yaotaa taovha maI kuxNaalaa paasa, kuxNaalaa naapaasa mhNataao ? ”
“ naahI ”
“ AaiNa taumhI KaoL KaoLtaaM taovha ? taovha naMbar dotaao kxa AapaNa ? ”
“ naahI ”
“ taumacyaapaOkxI kxaoNaI {Mca Aahota, kxaoNaI bauTkox. tyaavar}na taumhalaa kxaoNaI paasaànaapaasa zrvataM ? ”
“ naahI ”
“taumacyaalao kxaoNaI AMgaanaM caaMgalao Aahota, kxaoNaI saDsaDIta Aahota. yaata kxahI paasaànaapaasa Aaho ? ”
“ naahI ”
“ taumhI kxaoNaI Ea`ImaMta Aahata, kxaoNaI garIva Aahata. mhNaUna kxaya tyaavar}na SaaLota naMbar dotaata? paasaà naapaasa kxrtaata?”
“ Co. Co. ”
“ Aataa AalaM kxa laXaaMta Aapalyaa vagaa-ta paasaànaapaasa zrvaayacaI kxahI jar}rca naahI. jyaacaI kxivataa paaz Asaola tyaanaM taI mhNaavaI, jyaacaI
nasaola tyaanaM paaz kxravaI. kuxNaalaa KaoLayalaa yaota nasaola tar baGaUna baGaUna tyaanaM iSakxavaM. jyaanaa yaotaM tyaanaI KaUpa KaoLvaM majaa kxravaI. SauwlaoKanaaMta
jyaacaM AXar sauMdr Asaola tyaacaM paahUna [taraMnaI AapalaM AXar sauQaaravaM. maI kuxNaalaa kxahI ivacaarlaM AaiNa tyaalaa tao yaota nasaola tar jyaalaa yaota Asaola
tyaanaM tao dus a%yaalaa saaMgavaM. naahItar maI saaMgaInaca. [takx sagaLM saaopa Aaho. ”
sagaLo AaScayaa-nao DaoLo maaozo kxr}na maaJyaakxDo paahataca raihlao. tyaaMnaa ho sagaLM ivalaXaNaca vaaTta haotaM.
SaovaTI maI mhTlaM, “ Aapalaa vaga- [taraMpaoXaa vaogaLa Aaho. ho sagaLM navaInaca Aaho. navyaa pawtaInaMca AapaNa sagaLI kxamaM kxrtaao. ha ‘Aapalaa
vaga-’ Aaho naa ?”
“ Aapalaa vaga- ” yaa SabdaMvar maI daonataInada mau_amaca jaaor do{}na baaolalaao AaiNa maulaaMnaI tao baraobar pak DlaM. taI mhNaayalaa laagalaI, “ Aapalaa
vaga- ! Aapalaa vaga- mhNajao ek Kaasa caIja Aaho ! Aapalaa vaga- mhNajao ek navaInaca gaaoYT Aaho. ! ”
SauwlaoKanaacyaa baabataIta ekxa AazvaDyaacyaa Aata maI barIca pa`gataI koxlaI.
maulaaMnaa maI mhTlaM kxI, raoja Gar}na kuxzlyaahI paus takxata baGauna caar AaoLI jaSaacyaa taSaa ilahUna AaNayacyaa. maI svata: raoja tyaaMnaa dha imainaTM
SauwlaoKana saaMgaayalaa laagalaao. ekxmaokxaMcaM paahUna caukxa dur}sta kxrayacyaa, samajaavaUna VayacaM yaasaazI paMQara imainaTM zovalaolaI AsaayacaI.
jaaoDaXarM Sauw ilaihtaa yaavaIta mhNaUna maI kxzINa jaaoDaXaraMcaI, ivaSaoYata: caaOqaIcyaa paus takxata Aalaolyaa sagaLyaa jaaoDaXaraMcaI, ek vahI tayaar
koxlaI AaiNa savaa-Mnaa AaLIpaaLInaM taI vaacaayalaa AaiNa paaTIvar ilahayalaa idlaI.
 caaOqaIcyaa paus takxata yaoNaa%yaa kxzINa ivaramaicanhaMcaI maI ek yaadI koxlaI AaiNa tyaaMcaa {payaaoga kxsaa kxrayacaa tao zrvalaM.
Aataa AamacaM kxama saurLItapaNao caalau JaalaM haotaM.

(3)
ekx idvasa Saojaarcyaa vagaa-taUna “ Aro baaparo ! maolaa ro maolaa. zar maarlaM, ” Asaa Aavaaja Aalaa.
Aamhalaa savaa-Mnaa spaYTpaNao eokU AalaM. maI gaaoYT saaMgata haotaao. sagaLyaa maulaaMcaM laXa ekxdma itakxDo gaolaM. maI gaaoYT itaqaoca qaaMbavalaI AaiNa
mhTlaM, “ kuxNaItarI ekxanaM jaa{]na baGaa ro kxaya JaalaMya. kxaoNa rDtaMya ? kxSaasaazI , ”
ek samajaudar maulagaa gaolaa. paahUna Aalaa AaiNa mhNaalaa, “ gaur}jaI, tyaa vagaa-ta taao jaIvanalaala Aaho naa tyaalaa gaur}jaIMnaI maarlaM. ”
maI ivacaarlaM à “ kxa ?”
“ BaUgaaolaacaa AByaasa koxlaa navhtaa tyaanaM.”
maI paunha ivacaarlaM, “ maga maarlaM kxSaasaazI ? ”
maaJaa ek ivaVaqaIx- mhNaalaa, “ eKaaVanaM jar AByaasa koxlaolaa nasaola, saaMigatalaolaM paaz koxlaM nasaola tar AaNaKaI kxaya haoNaar ? ”
maI mhTlaM, “ paNa eKaaVacyaa laXaataca rahata nasaola tar ? ”
dus ara mhNaalaa, “ paazaMtar tar laXaaMta rihlaMca paaihjao. naahI raihlaM tar gaur}jaI AaNaKaI kxaya kxrNaar ? iSaXaaca doNaar.”
maI paunha ivacaarlaM, “ samajaa, eKaaVanaM KaUpa GaaokUna GaaokUna paaz koxlaM tarI tyaacyaa laXaata raihlaM naahI tar ? ”
itasara mhNaalaa, “ tarI tyaalaa gaur}jaIMcaa maar Kaavaaca laagaNaar. gaur}jaI tarI dus arM kxaya kxrNaar ? laXaata raihlaM naahI mhNaUna tao maarNaar,
zaokUxna kxaZNaar, iSaXaa kxrNaar ! ”
maI mhTlaM, “ ho caaMgalaM Aaho kxI ! maga saaMgaa taumacyaatalao kxaoNa kxaoNa maar Kaayalaa tayaar Aahota ? ”
sagaLo mhNaalao, “ nakxao. nakxao. AamhI naahI maar KaaNaar, maar Kaayalaa kxaoNa tayaar Asaola / ”
maI mhTlaM, “ maI taumhalaa kxahItarI paaz kxr}na yaayalaa saaMigatalaM AaiNa taumhI tao koxlaM naahI tar maI taumhalaa maarlaM paaihjao, naahI kxa ? ”
“ paNa AamhI sagaLo mauLI tao paaz kxr}naca yao{]. ”
“ taumhI paaz koxlaMta tarI taumacyaa laXaata raihlaM naahI tar ? ”
“ maga kxaya . . . . paNa tarI iSaXaa naahI koxlaI tar caaMgalaM. maarlaM tar kxsalaM laagataM ! jar Aamacyaa laXaata AalaM naahI tar paunha
iSakxvaa. maga paunha AamhI paaz kxr}.”
maI mhTlaM, “ zIkx Aaho. Aataa AapaNa gaaoYTIlaa saurvaata kxrayacaI naa ? ”
paNa maulaaMcyaa maanaataUna kxahI jaIvanalaala jaayalaa tayaar navhtaa. taI mhNata haotaI, “ Aataa paaha hM. jaIvanalaala tar Asalaa BaarI Aaho naa,
kxI tyaa maastaraMnaa iSavyaa do[-la, iBaMtaIvar tyaaMcaM ica~a kxaZola AaiNa tyaaMcyaa naavaanaM KaUpa GaaNaorDM ilahIla. ”
maI mhTlaM, “ naahI naahI. jaIvananaM AsaM nakxao kxrayalaa. iSaXakxaMSaI AsaM vaagaNaM baraobar naahI.’”
sagaLo mhNaayalaa laagalao, “ paNa iSaXakxsauwa tyaalaa jaastaca maartaata barM kxa. ”
maI mhTlaM, “ maga yaalaa kxahI {paaya Aaho kxa ? ”
maulaM mhNaalaI, “ hao. kxahI JaalaM tarI tyaalaa maartaa kxamaa nayao. ”
maI mhTlaM, “ paNa maga AByaasaacaM kxaya ? ”
maulaaMnaI {<ar idlaM, “ jaao AByaasa kxrNaar naahI tyaalaa SaaLotaUna kxaZUna TakxNaM. {gaaca maar}na kxaya haoNaar Aaho ? maar}na jar AByaasa
Aalaa Asataa tar kxaya? [takxI maulaM raoja maar Kaataataca kxI. ”
 ekxanaM mhTlaM, “ Ahao, paNa jaIvanacaM AByaasaata laXaca naahI. tyaalaa tar sasao pakxDayalaa fxar AavaDxtaM AaiN gaur carayalaa nyaayalaapaNa
AavaDtaM. ”
dus ara mhNaalaa. “ Aro, jaIvana SaaLotaca fx@ta [taraMkxDUna maar Kaataao. ervaI baahor taaoca sagaLyaa maulaaMnaa maarta Asataao. Aamhlaa savaa-
Mnaaca tyaacaI BaItaI vaaTtao, ”
maI ivacaarlaM, “ tyaacaI jaata kxaya ? ”
maulaM mhNaalaI, “ taao kxaoLI Aaho jaataInaM. tyaacao vaDIla sarkxarI naaokxr Aahota AaiNa baLo baLo tyaalaa SaaLota paazvataata. tyaalaa iSakxvaayalaa
ek iSaXakxpaNa zovalaa Aaho GarI. ”
maI mhTlaM, “ Aataa pauro barM kxa. saaoDUna Va ha ivaYaya. AapaNa AapalaI gaaoYT paurI kxr]yaa. ”
gaaoYT paurI kxr}na AamhI {zlaao AaiNa taovaZyaata GaMTa JaalaI. GarI jaataanaa maaJyaa manaata iSaXaa AaiNa iSaXaocao pairNaama yaaMcaoca ivacaar GaaoLta
haotao. maI kxahI kxQaIca kuxNaalaa iSaXaa kxrNaar navhtaao tyaamauLo malaa kxsalaIca kxaLjaI navhtaI.
Asaoca AaNaKaI kxahI idvasa gaolao.

(4)
ek idvasa maI maaozyaa saahobaaMbaa BaoTayalaa gaolaao AaiNa mhNaalaao, “ saahoba, ek Asaa inayama kxra kxI SaaLota yaoNaa%yaa maulaaMnaI svacC kxpaDo
GaalaUnaca SaaLota AalaM paaihjao. Dao@yaavar TaopaI GaalaUna yaayacaM Asaola tar TaopaIpaNa svacC AsalaI paaihjao. koxsa kxayama vyavaisqata ivaMcarlaolao Asalao
paaihjaota. dr AazvaDyaalaa maulaaMcaI naKaM kxapalaI paaihjaota AaiNa kxos a vaaZlaolao AsataIla tar tao paNa kxapalao paaihjaota. baTNaM tauTlaolaa ikMxvaa Aqa-vaT
baTNaM Asalaolaa sadra GaalaUna yaayacaM naaHI. pa`tyaokxanaM AMGaaoL kxr}naca SaaLota AalaM paihjao. kxmaIta xkxmaI hata paaya taaoMD tarI Qau{]na AalaM
paaihjao.”
saahobaaMnaI SaaMtapaNao sagaLM eokUxna GaotalaM. hsalao AaiNa mhNaayalaa laagalao, “ kxa ? paaoraMcao Aa[-vaDIla taumacaM eokxta naahIta vaaTtaM ? ”
maI mhTlaM, “ saahoba, tyaaMnaa tar KaUpa samajavaayacaa pa`yatna kxrtaao maI. paNa tyaacaa kxahIhI pairNaama haota naahI. caaMgalyaa caaMgalyaa, Ea`ImaMta
paalakxaMnaasauwa samajata naahI. mhNataata, lahanapaNaI AamhIpaNa Asaoca SaaLota jaayacaao, ” AaiNa mhNataataà “ raoja raoja ho sagaLM kxaoNa kxrNaar ?
gaur}jaI, taumacaM kxama kxaya ? iSakxvaNaM ! maga iSakxvaa naa taumhI. baakxIcaM sagaLM AamhI baGaUna Gao{}. ” Aajavar fxar kxmaI pa`gataI JaalaIya\ yaa
baabataIta AaiNa saahoba, KarM tar malaa Asalyaa maulaaMnaa iSakxvaayalaa barM naahI vaaTta. ”
saahoba mhNaalao, “ taumhI mhNataa tao AgadI KarM Aaho. Aapalaa samaajaca Asaa Aaho. Hyaa samaajavar kxahI saMs kxar kxrNaM mhNajao ASa@ya gaaoYT
Sa@ya kxr}na daKavaNaM Aaho. tarIhI maI Hyaa BaagaaMta AalyaapaasaUna paalakxaMvarsauwa kxahI pa`maaNaata pairNaama Jaalaa Aaho. ”
maI mhTlaM, “ maga taumhI ho inayama kxa kxr}na Takxta naaHI ? ”
“ Ahao, Asaa inayama malaa naahI kxrta yaoNaar. ho maaJyaa AiQakxarata yaota naahI. ”
“ taumacyaa AiQakxarata naahI AsaM kxsaM mhNataa saahoba ? taumhI evaZo maaozo AiQakxarI Aahata ! ”
“ maaozo kxsalao ! ha ivaBaaga CaoTa Aaho mhNaUna. paNa [tar izkxaNaI AiQakxa%yaaMcyaa hataata ASaI sa<aa nasatao. ”
maI mhTlaM, “ maga kxaya kxravaM ? ”
saahoba mhNaalao, “ taumhI varcyaa laaokxaMnaa jara hlavaa. itaqaUna Asaa AadoSa kxaZtaa yao[-la. paNa laaokx kuxzo Asao AadoSa paaLtaata ? AaiNa jar
tyaaMnaI AapaNa koxlaolao inayama paaLlao naahIta tar AapaNa kxaya kxrNaar ? ”
“ tyaaMcyaa maulaaMnaa SaaLotaUna kxaZUna TakU kI. ”
“ ho naahI caalaNaar. AsaM koxlaM tar fxar AarDa AaorDa hao[-la. ”
maI mhTlaM, “ saahoba, sagaLM kxahI hao{} SakxtaM. paNa sa<aoiSavaaya SahaNapaNa kxaya kxamaacaM ? KarM tar Aapalyaa iSaXakxaMcyaa hataata Aaho
kxaya ? ”
saahoba mhNaalao, “ hao naa ! AsaMca Aaho. saQyaatarI jasaM caalalaMya\ tasaM caalaU zovaa. ”
“ naahI. naahI. tasaM naahI jamaNaar. maI maaJyaakxDUna jaovaZM hao[-la taovaZM SaaLota kx}na GaoNaarca. maulaaMnaa caaMgalyaa savayaI laavaNaar.
evaZMca naahI, tar vaoL imaLola taovha yaabaabataIta saava-jainakx caLvaLpaNa kxrNaar. saahoba, laaokxaMnaI ikxtaIhI baopavaa[- daKavalaI tarI hohI AgadI KarM
Aaho kxI, Aapalyaa SaaLaMmaQalaM ho Gaatakx vaataavarNa Anaokx raogaaMca maUL Aaho. AapaNa ho qaaMbavaayalaa hvaM.”
 saahoba mhNaalao, “ zIk Aaho taumhalaa jasaM vaaTtaM Aaho tasaM kxra. pa`yaaogaca kxrayalaa taumhI Aalaa AahaMta. paNa ha caaOqaa maihnaa saMpata
Aalaa. kxaLa fxar JapaaTyaanaM jaataaoya ho laXaaMta Gyaa. ”
namaskxar kxr}na maI GarI Aalaao. maI maaJyaa paOSaanaM (ikxrkxaoL Kacaa-s aazI jaI r@kma haotaI itacyaataUna kxahIca GaoNaM Sa@ya navhtaM.) daona caaMgalao
JaaDU KarodI koxlao. ek CaoTasaa Aarsaa AaNalaa. ek kM gavaa, KaadIcaa ek paMcaa AaiNa CaoTI kxa~aI AaNalaI. SaaLocyaa Aavarata ekx naL haotaa
hI tyaatalyaa tyaata AanaMdacaI gaaoYT ! tyaa idvaSaI maI vagaa-ta hI sagaLI tayaarI kxr}na zovalaI.
dus a%yaa idvaSaI maulaaMnaa maI raMgaota {BaM koxlaM. Aataa tyaaMcaI sagaLyaalaa tayaarI AsaayacaI. tyaaMcaM maaJyaavar pa`omahI haotaM, tyaaMcaI Kaa~aI haotaI
kxI maI jao kxahI kxrtaao tao tyaaMcyaa fxayaVacaM AsataM.
maI tyaaMnaa AarSaata tyaaMcaI taaoMDM pahayalaa saaMigatalaI AaiNa mhNaalaao, “ jar taumhalaa AapalaM taaoMD, DaoLo ikMxvaa naakx GaaNaorDM Aaho AsaM vaaTta
Asaola tar naLavar jaa{]na QauvaUna yaa. Aapalao hata paaya Qauvaa AaiNa koxsaalaa paaNaI laavaUna yaa. ”
JaalaM ! sagaLo “ ha ## hU ## ” kxrta ekxdma baahor Qaavalao AaiNa ZkxlaaZkxlaI kxrta taaoMD, hata, paaya, Qauvaayalaa laagalao.
maI manaata mhTlaM, “ yaa maulaaMnaa AaoLInao jaayacaM, raMgaota {BaM rahUna kxamaM kxrayacaI, ho iSakxvaayalaa paaihjao. Asalaa dMgaaQaaopaa tar Aapalyaa
samaajaata sagaLIkDM caalataao. yaa baoiSastaIpaasaUna tar yaa maulaaMnaa dUr zovalaMca paaihjao.
maI lagaoca itaqao ek xroGa AaKalaI AaiNa mhTlaM, “ ho baGaa yaa roGaovar {Bao raha sagaLo AaiNa AaLIpaaLInao ekoxkxjaNa naLavar jaa. ”
maI daonhI hataata daona KaadIcyaa paMcaacao taukxDo Gao{}na {Baa raihlaao AaiNa maulaM daonhI baajaUMnaI hata, paaya, taaoD, DaokM paus aayalaa laagalaI.
SaaLocyaa Aavaarata ha ASaa pa`kxarcaa kxaya-Ú ma pa`qamaca haota haotaa. tyaamauLo rstyaavar}na jaataa jaataa laaokx paahata haotao kxI, Aaja [qao ho
caalalaMya tarI kxaya !
hata, paaya, taaoMD QauvaUna Jaalyaavar AamhI vagaa-ta gaolaao. itaqao maulaaMna kxMgavaa do{]na maI mhTlaM, “ hM, calaa Aataa Aapaapalao koxsa ivaMcara. ”
tyaaMcyaa Taopyaa maI ekxa kxaopa%yaata zovaUna idlyaa haotyaa. maulaM Aataa svacC, sauMdr AaiNa inaTnaoTkxI idsata haotaI. maI KaDUnaM ek gaaola AaKalaa AaiNa
savaa-Mnaa tyaavar basavalaM. maIpaNa itaqaoca basalaao AaiNa tyaaMnaa mhNaalaao, “ baGaa barM, Aataa taumacao hata ikxtaI svacC idsataaya\ta ! taumacao caohoro ikxtaI
Cana idsataaya\ta ! taumhalaa AsaM rahayalaa AavaDtaM kxI naahI ? ”
sagaLo mhNaalao, “ hao ! AavaDtaM tar ! ”
maI mhTlaM, “ maga Aataa AsaM kxrayacaM, raoja SaaLota Aalyaabaraobar ho kxama kxrayacaM. naMtar maga [tar kxamaM AapaNa kxr}. ”
tyaa idvaSaI malaa fxar barM vaaTlaM. manaalaa fxar pa`s anna vaaTlaM. maI mhTlaM, “ calaa AapaNa ek kxivataa mhNaUyaa. ” maI jaI paihlaI kxivataa
mhTlaI taI ek pa`aqa-naa haotaI. AapaaoAapa maaJyaa taaoDUna pa`aqa-naa baahor paDlaI.
tyaa idvaSaI naKaM kxapaayacaI raihlaI. kxpaDo AaiNa baTNaaMcyaa dur}styaa kxrayacyaa haotyaa. tarI maI taatpaurtaa tyaavaLI taao ivacaar saaoDUna idlaa
AaiNa [tar kxamaM saur} koxlaI.

(5)
maI Asaa ivacaar koxlaa kxI [itahasaacyaa AByaasaalaa tar maI gaaoYTItaUna saurvaata koxlaIca Aaaho. Aataa laaokxgaItaM gaa{]na kxivataocaI saurvaata
kxravaI. KaUpa ivacaar kxr}na maI zrvalaM haotaM kxI paihlao saha maihnao malaa paayaaBarNaIcao kxama koxlaM paaihjao maga tyaavar saha maihnao AByaasaÚmaacyaa
iSaXaNaacaI [maarta {BaI koxlaI paaihjao.
maulaaMnaa jaovha AsaM kxahI navaM iSakxayalaa imaLtaM taovha tyaaMnaa tyaata gaMmata tar vaaTtaoca paNa Aanad haotaao, AaiNa pa`s annapaNa vaaTtaM. maI
laaokxgaItaacaa Ea`IgaNaoSaa kxr}na mhTlaM, “ Aataa AapaNa gaaNaM mhNaayacaM barM kxa . sagaLyaanaI mhNaa. maI saaMgataao,
maI saaMigatalaM,
“kxanha maaJyaa kxaLjaacaI kxaor ga saKao
kxanha maaJyaa kxaLjaacaI kxaor ……”
paNa maaJyaabaraobar kxaoNaIca gaaNaM mhTlaM naahI.
malaa AaScaya- vaaTlaM. caaOqaItalyaa maulaaMnaa evaZMhI ksaM naahI gaataa yaota ? paNa tyaaMnaa gaaNyaacaI savayaca navhtaI. maI dus ar gaaNaM mhTlaMà
“ maaJaa ha maaor baa[- maaJaa ga maaor
mMaaotyaacaa caara Kaataao maaJaa ga maaor ”
Aata maulaaMnaI qaaoDM qaaoDM gaaNaM mhTlaM.
paNa 25 ó 30 maulaaMnaI ekxdma gaayalaa saurvaata koxlaI tyaa kxaolaahlaanaM vaga- dNaaNalaa.
Saojaarcao ek iSaXakx Aalao AaiNa mhNaalao, “ kxaya caalalaMya ? baMd kxra ha Aavaaja. ek Sabd eokU yaota naahI vagaa-ta Aamhalaa. ”
 dus aro ek iSaXak mhNaalao, “ ho sadgaRhsqa tar raoja ekoxk navaa naKara SaaoQaUna kxaZtaata. Aamhlaa kxaya Aamacyaa paaoraMnaa sauKaanaM iSakxvaUna
dotaa kxa naahI ? tyaaMnaa kxaya tyaacaI pavaa- AsaNaar mhNaa ! tyaaMcaa ha pa`yaaoga yaSasvaI Jaalaa kxI saahoba Aapalyaalaaca mhNaayalaa laagataIla, Aataa AsaM
kxra na\ tasaM kxra. AaiNa naahI yaSasvaI Jaalaa pa`yaaoga tar kxaya ho Aapalaa baaDibastaraa Gao{}na caalaU laagataIla. ”
[ta@yaata mauKyaaQaapakx Aalao . mhNaalao, “ Ahao laXmaISaMkxr, ha kxaya tamaaSaa Aaho kxa ? sagaLyaaMnaa gaaNaI gaayalaa laavataaya tao ! ho
yaaMcao navao pa`yaaoga ! hI gaaNaI tar sagaLyaaMnaa maahIta Aahota. ” evaZM mhNaUna tao inaGaUna gaolao.
tao gaolyaavar maI manaata mhTlaM, “ kxzINa Aaho ekUxNa sagaLM ! baabaa ro, kuxzo yao{}na paDlaasa ? Aataa samaUhgaIta zova baajaUlaa AaiNa naus ataMca gaaNaM
mhNaUna daKava. ”
maI maulaaMnaa mhTla, “ qaaMbaa hM. Aataa maI mhNataao. taumhI eokxa. ”
maI “ naqa GaDvaI saaonaara, maaJaI naqa GaDvaI ro saaonaara, “ ho gaaNaM mhTlaM. maaJaa Aavaaja tar gaaZvaalaaca eokxavaasaa vaaTola Asaa haotaa !
paNa samaaQaana [takMxca kxI taao baos aUr navhtaa. kxsaMàbasaM kxama JaalaM. maI manaata mhTlaM, dovaanaM malaa gaaoD gaLa idlaa Asata tar ikxtaI barM JaalaM
AsataM. gaaNaM maI saaiBanaya AaiNa Jaaokxata mhTlaM haotaM. AiBanayaacaa qaaoDa AByaasapaNa koxlaa haotaa. tyaamauLo maaJaM gaaNaM kxahI maulaaMnaa AavaDlaM.
kxahInaI maa~a AMgaalaa AaLaoKaoipaLaoKao Vayalaa sar]vaata koxlaI haotaI. kxahI maulaM ekxmaokxacyaa KaaoDyaa kxaZta haotaI. caMpakxlaala tar DaoLo cakxNao kxr]na
maaJaI qaÕa kxrta haotaa. maI sagaLM paahta haotaao. paNa kxahI baaolalaao naahI. kxarNa tyaaMcyaa yaa savayaIca malaa badlaayacyaa haotyaa.
jyaa maulaaMnaa gaaNyaata kxahI rsa navhtaa tyaaMnaa maI mhTlaM, “ “ baabaanaao, taumhI baajaulaa jaa{}na basaa, Aapalyaa paaTIvar jao hvaM Asaola tao ilaha
ikMxvaa ica~a kxaZa. ”
maI dus arM gaaNaM mhTlaM. maulaaMnaa AaNaKaI gaMmata vaaTU laagalaI. maga maI itasarM gaaNaM mhTlaM. tyaaMnaa dus arM gaaNaM KaUpa AavaDlaM haotaM. tao malaa
paunha mhNaavaM laagalaM. jasajasaM maI gaata haotaao, tasatasaa tyaaMcaa gaaNyaatalaa rsa vaaZta gaolaa. SaovaTI maI maulaaMnaa mhTlaM,
“ Aataa raoja maI taumhalaa ASaI gaaNaI gaa{}na daKavaIna. paNa ek AT Aaho. SaaLocyaa Aavaarata hI gaaNaI mhNaayacaI naahIta. ”
paNa daona idvasaata maulaM yaotaa jaataa “ naqa GaDvaI ro ” gauNagauNaayalaa laagalaI. maI tyaaMnaa samajaavaUna saaMigatalaM kxI gaayacaM AsalaM tar SaaLotaUna
baahor paDlyaavar gaa. SaaLota nakxao.
gaavaatalao laaokx Aapasaata cacaa- kxr} laagalao, à “ hI gaaNaI kuxzlyaa pa`kxarcaI Aahota ? ”
Bagavaana iSaMpaI mhNaalaa, “ hI tar BaaoMDlyaacaI gaaNaI vaaTtaata. ”
rGaujaI mhNaalao, “ ha maastar kxaya naacyaa vagaOro Aaho kxaya tamaaSatalaa ? BaaoMDlaa iSakxvaayalaa SaaLota Aalaaya kxI kxaya ? ”
maulaaMcyaa Aayaa ivacaarayalaa laagalyaa, “ taumacao maastar SaaLota paaorIbaaLIMMcaI gaaNaI kxSaalaa iSakxvataata ? ”
maI tar ho sagaLM eokxlaM na eokxlaMs aM kxr}na saaoDUna dota haotaao. ho sagaLo eokxta basalaao Asataao tar kxana ikxTUna gaolao Asatao. AaiNa kxama maa~a
kxahI JaalaM nasataM. AapalaM kxama barM AaiNa AapaNa baro ! navaIna Xao~aM tayaar haotaata, taI taSaIca ivaraoQaataUna haotaata.
maI raoja maulaaMs amaaor navyaa navyaa kxivataa mhNaUna daKavayalaa laagalaao. tyaaMnaa kxaoNatyaa ivaSaoYa AavaDtaata tao laXaaMta yaayalaa laagalaM. AsaM
kxrtaa kxrtaa dhaàpaMQara gaaNaI tar maulaaMcaI ASaIca paaz JaalaI. daona caar maulaM maa~a ASaI haotaI kxI tyaaMnaa gaaNyaaivaYaaI mauLIca pa`oma navhtaM. [kxDo
gaaNaI caalau AsalaI kxI taI maulaM itakxDo kxahI ilahIta, vaacata basaayacaI AaiNa maI paNa itakxDo fxarsaM laXa Vayacaao naahI.
yaaca kxaLata maI manaatalyaa manaata vagaa-ta rasaàÚIDocaa kxaya-Ú ma kxrayacaa AsaM zrvalaM AaiNa tyaalaa saurvaata kxrayacaIca, AsaMhI manaaSaI
zrvalaM.
yaavaoLI maaJyaa vagaa-ta saaQaarNapaNao [ta@yaa gaaoYTI vhayacyaa à baatamyaa saaMgaNaM, paus takMx vaacaNaM, KaoL, SauwlaoKana, kxivataa eokxNaM, svacCtaa AaiNa
pa`aqa-naa.

(6)
ek idvasa Aamacyaa SaaLota ek saaQaU maharaja Aalao. tyaaMcyaabaraobar mauKyaaQyaapakxpaNa haotao. mauKyaaQyaapakxaMnaI malaa tyaacaI AaoLKa kxr}na
idlaI à “ ho maharaja caaMgalao Qamaao-padoSakx Aahota. maulaaMvar tyaaMcaM Kaupa pa`oma Aaho. sagaLyaa rajyaaMmaQauna SaaLaSaaLataUna jaa{}na tao {padoSa kxrtaata.
Aaja tao maaozyaa saahobaaMcaI icaÖI Gao{]na Aapalyaa SaaLotalyaa maulaaMnaa {padoSa kxrayalaa Aalao Aahota.
maI tyaaMnaa AadranaM namaskxar koxlaa. basaayalaa KaucaI- idlaI AaiNa mhTlaM, “ maharaja, Aataa AapaNa AapalaM kxama saur} kxravaM.”
maaJao ivaVaqaI - tar maharajaaMcyaa mauMDNa koxlaolyaa Dao@yaakxDo AaiNa tauLtauLIta caoh%yaakxDoca paahata haotao. tyaaMcaI baarIk x dohyaYTI, taojasvaI
maud`a AaiNa hataatalaa kxmaMDlau saa%yaaba_la maulaaMnaa pa`caMD kuxtauhula vaaTta haotaM.
maI maulaaMnaa mhTlaM, “ maulaaMnaao, ho svaamaIjaI Aataa Aapalyaalaa kxahI {padoSa kxrNaar Aahota. sava-jaNa laXa do{}na ekxa.”
 AlaIkxDo maulaM maaJyaa Aa&aa paaLayalaa laagalaI haotaI. sagaLI ekxdma gappa basalaI.
svaamaIjaI {padoSa kxrayalaa laagalao, “ ivaVaqaIx- janahao, Hyaa jagaata parmaoSvar savaa-ta maaoza Aaho. ho jaga tyaanaMca inamaa-Na koxlaM.
tyaacyaamauLoca ho jaga Aistatvaata Aaho AaiNa taaoca AapaNaa savaa-Mcaa janmadataa Aaidpaur}Ya Aaho. ”
ASaapa`kxro tyaaMnaI [-SvaracaM maaozopaNa saaMgaayalaa saurvaata koxlaI. maI gappa basalaao haotaao. maulaMpaNa SaaMta haotaI. paNa hLUhLU tyaaMcaI cauLbauL saur]
JaalaI. kxaoNaI AaLaoKaoàipaLaoKao Vayalaa laagalaa. xkxaoNaI paaTIvar paoinsalaInaM roGaa maarayalaa laagalaa, kxaoNaI paaTIvar TkxTkx kxr}na izpakox
kxaZayalaa laagalaa. kxaoNaI paus takMx caaLayalaa laagalaa. kxaoNacao DaoLo JaaopaonaoM laala idsaayalaa laagalao, kxaoNaI sarL kxrMgaLI daKavaUna baahorxpaLalaa.
ekx gaolaa, tyaacyaamaagao dus arapaNa gaolaa. ek daoGajaNaM Aapaapasaata gappaa maarata haotao. maI tyaaMnaa KaUNa koxlaI, tao gappa basalao.
maI maharajaaMnaa nama`paNao mhTlaM, “ svaamaI maharaja, Hyaa maulaaMnaa samajaola AsaM kxahI saaopaM saaMgataa kxa? ” tasao svaamaIjaI svaBaavaanao AgadI
sarL haotao. tyaaMnaI lagaoca tao maanya kxr}na ihMdu Qama-, tyaatalyaa paaoqyaa pauraNaM AaiNa tyaaMcao ivaYaya yaaba_la baaolaayalaa saurvaata koxlaI. paNa maulaaMnaa
tyaatahI rsa navhtaa.
maI manaata ivacaar krta haotaao, ha Qamaaox-padoSa kxrayacaa mhNajao Asaaca kxa ? jao Qamaax-cao saar AitaSaya gaUZ Aaho AaiNa jao samajaUna GaoNyaasaazI
sagaLM jaIvana samapa-Na kxravaM laagataM, tao kxaya AsaM samajaavaUna dotaa yaotaM ? yaalaaca Qaaimax-kx iSaXaNa, &aana mhNaayacaM kxa ? Qamaax-caM AsalaM &aana ikxtaI
varvarcaM AaiNa inar]payaaogaI vaaTtaM naahI ?
maI ha ivacaar kxrta haotaao. taovaZyaata svaamaIjaI Slaaokx mhNaayalaa laagalao. maulaM maar}na mauTkUna eOkxta haotaI paNa tyaaMnaa kxahI kxLta navhtaM,
koxvaL Vayacaa mhNaUna AapalaI huMkxar dota haotaI.
KaraoKarca svaamaI maharaja gaMBaIrpaNao sagaLM saaMgata haotao. tyaaMcyaa matao tyaaMcaM ho kxama AitaSaya AavaSyakx AaiNa paiva~a haotaM. tao Aapalyaa kxta-
vyaacaM paalana kxrta haotao. paNa maulaaMnaa ho sagaLM gaaZvaapauZo gaayana koxlyaasaarKaMca haota.
Aataa svaamaI maharajaaMnaI SlaaokxaMcao Aqa- samajaavaUna saaMgayalaa saurvaata koxlaI. maulaM maukxaTyaanaM eokUxna Gaota haotaI. naMtar tyaaMnaI taao Aqa-
fxLyaavar ilaihlaa AaiNa maulaaMnaa saaMigatalaM Aapaapalyaa vahIta ilahUna Gyaa. tyaanaMtar tyaaMnaI saaMigatalaM, “ raoja pahaTo {zUna ho Slaaokx mhNaayacao, ra~aI
JaaopaNyaapaUvaI -paNa mhNaayacao. tyaamauLo taumacaI bauwI, Sa@taI va taoja vaaZtaIla. ”
maaJyaa vagaa-talaI dhaàdha baaraàbaara vaYaa-caI maulaM taI ! tyaaMnaa kxaya Qama- AaiNa SlaaokxMacaM pa`oma AsaNaar ?
tarI tyaaMnaI Slaaokx ilaihlao AaiNa tyaacao Aqa-paNa ilahUna Gaotalao.
maaJyaa manaata ivacaaraMcaI saaKaLI gauMfxlaI jaata haotaI. Qama-iSaXaNaasaazI Aaja kxahI dus arI jaagaa raihlaI naahI, mhNaUna SaaLota hI maMDLI yao{}na
qaDkxlaI kxa ? paUvaIx- dovaLata pa`vacanaM vhayacaI AaiNa tyaanaus aar GaraMta Aa[-vaDIla vaagaayacao. Garatalyaa Aacaar ivacaaraMtaUna maulaaMnaa Qaaimax-k iSaXaNa
imaLayacao. AlaIkxDo laaokxaMnaa pa`vacana eokxayalaa savaD naahI, ikxMvaa vayaskar maaNasaM taI eokUxna [takxI taRpta JaalaI Aahota kxI Aataa ho kxama SaaLota
AalaolaM Aaho. maaJyaa manaata ho ivacaar caalaU haotao taovaZyaata GaMTa JaalaI AaiNa maI tyaa ivacaaraMcyaa taMd`Itaca GarI jaayacaI tayarI kxr} laagalaao.
maulaM qakUxna gaolaI haotaI. svaamaIjaIMnaa namaskxar kxr]na taI GarI gaolaI. Aataa maagao raihlaao maI AaiNa svaamaIjaI. maI mhTlaM,
“ maharaja, AapalaM AajacaM Baaojana maaJyaakxDo Gyaanaa ! ”
AamhI baaolata basalaao. baaolataa baaolataa Qamaa-var Aalaao. svaamaIjaI mhNaalao, “ gaur]jaI, AlaIkxDo Qamaa-caa laaopa vhayalaa laagalaa Aaho. sagaLo
naaistakx haota Aahota. tyaamauLo lahanapaNaapaasaUna maulaaMvar Qamaa-cao saMs kxar kxr}na Aapalyaalaa navaIna ipaZI Aaistakx banavalaI paaihjao. ”
maI mhTlaM, “ paNa svaamaIjaI, Hyaa kxaovaLyaa maulaaMcyaa Dao@yaata [-Svar, Aatmaa, Qama- kxsaM kxaya iSarNaar ? Aaja AapaNa saaMgata haotaa taovha
Aapalyaa laXaaMta AalaM Asaola, tyaaMnaa tyaata kxaDI[takxa rsa navhtaa. vaa[-Tx idsaola mhNaUna AapalaI taI maulaM gappa basalaI haotaI. ”
svaamaIjaI mhNaalao, “ ho zIk xAaho. maulaaMnaa kxaya KaoL, dMgaaàQaaopaaca jaasta AavaDtaao. gaaoYTI tyaaMnaa AavaDtaata. Qamaa-caI cacaa- tyaaMnaa
AavaDao na AavaDao tyaacyaa samaaor taI koxlaI paaihjao AaiNa kxahI SlaaokxaMcaM paazaMtar tyaaMcyaakxDUna kxr]na GaotalaM paaihjao.”
paNa svaamaIjaI, Qama- kxaya koxvaL taaoMData Asataao kxa ? Qama- mhNajao jaagaRtaI. taI AataUnaca AsalaI paaihjao. jaovha maaNasaalaa tyaacaI KarI Aasa
laagaola taovhaca tyaalaa Qamaa-caM &aana hao[-la. pa`tyaokxacyaa jaIvanaata tyaacaa sauwa kxahI yaaogya kxaL vaoL Asaola naa ? Aapalyaalaa AsaM vaaTta naahI kxa
kxI, ho AsaM iSakxaNaM mhNajao maulaaMcyaa Dao@yaavar AaoJ aM doNaM Aaho ? ”
svaamaIjaI ivacaarata paDlao. maI paunha mhTlaM, “ maharaja, Qama- mhNajao KarI jagaNyaacaI rIta. maaNasaalaa tar}na naoNaarI taI naaOkxa Aaho. Hyaa
saMs aar saagarataUna taar}na jaaNaM ho maaNsaacaM Qyaoya. paNa KarM mhNajao tao ikxtaI kxzINa Aaho ! sava-s aamaanya maaNasaacyaa bauwIcyaa Aava@yaacyaa palaIkxDcaM
Aaho. tyaasaazI AaQaI KaUpa AByaasa kxrayalaa hvaa.”
svaamaIjaI mhNaalao, “ AgadI baraobar. ho zIkxca Aaho paNa à”
maI tasaMca roTUna maQyao mhTlaM, “ Qama- mhNajao kxaHI baajaarcaa BaajaIpaalaa naahI. paus takxata CapalaolaM taovaZM mhNajao Qama- naahI. Aapalyaalaa AsaM
vaaTta naahI kxa kxI, evaZI mahtvaacaI gaaoYT gaUZ AaiNa gauptaca rahavaI ! kxzaor pairEa`ma koxlyaavarca taI saaQakxalaa pa`apta vhavaI ? ”
 svaamaIjaI mhNaalao, “ haoya tar ! mhNaUna tar Aapalyaa paUva-janaaMnaI gaur]gaRhI AaEa`maata rahavaM laagata haotaM AaiNa qama-& aana kxr}na GaoNyaasaazI kxYT
kxravao laagata haotao. ”
maI mhTlaM, “ paNa Aaja tar AapaNa GaraoGarI, SaaLaSaaLataUna pa`s aad vaaTlyaasaarKaa Qamaaox-padoSa kxrayaalaa laagalaao Aahaota. ”
svaamaIjaI mhNaalao, “ kxilayauga Aaho hao ho kxilayauga ! AlaIkxDo gaur}javaL AadranaM, nama`taonaM iSaYya mhNaUna jaaNaaro ikxtaIjaNa Aahota ? ”
maI mhTlaM, “ nasataIla, tar nasaU Vata. Qama- Asaa vaaTta sauTUna kxaoNaI Qamaa-tmaa banaNaar naahI.”
svaamaIjaI mhNaalao, “ maga AapaNaca yaavar {paaya saucavaa. kxaya kxravaM ? ”
maI mhTlaM, “ maaJyaa matao, lahana maulaaMnaa Qamaaox-padoSa na kxrNaMca caaMgalaM. lahana vayaata tyaaMnaa inaraogaI SarIr, inama-L mana, svacC bauwI AaiNa
kxQaI kxmaI na haoNaarI kxaya-Sa@taI yaaMcaI garja Aaho. tyaaMnaa sagaLIkxDUna baLkxT banavaNaM hI KarI garja Aaho.”
svaamaIjaI mhNaalao, “ KarMca Aaho, baLkxT Asaola, tyaacyaataca AatmabaL iTkUxna rahIla.”
maI mhTlaM, “ malaa AsaM manaapaasaUna vaaTtaM kxI vaoL AalaI kxI maaNasaalaa taar]Nya pa`apta haotaM, vaRwtva yaotaM taSaI Qama-ija&aasaa AapaaoAapa jaagaI
haotao. AvaoLI gaRhsqaaEa`ma svaIkxrlaa tar jaSaI fxijataI hao[-la, tasaMca AvaoLI Qama- iSakxvaayalaa laagalaM tar hao[-la. lahanapaNaapaasaUna raoja Qamaa-caI cacaa-
AaiNa SlaaokxaMcaM paazaMtar saur] koxlaM tar tyaaivaYayaacaM kuxtaUhla mar}na jaa[-la. Qama-iSaXaNaacaM mahtva jar}r Aaho. paNa tyaalaa fxar mahtva do{}na maaNasaacaa
ivakxasa qaaMbaola, tyaacaa dgaD hao[-la AsaM kxr} nayao. ”
svaamaIjaI mhNaalao, “ AapaNa mhNataa tao baraobar Aaho. malaa paNa hoca vaaTtaM. [ta@yaa idvasaacyaa AnauBavaanaM malaahI ho vaaTtaca haotaM kxI
raojacyaa +a KaurakxanaM maulaaMnaa Asaa ivaYayaacaM AjaINax- hao[-la. malaa AsahI vaaTtaM kxI AapaNa tyaaMnaa kxahItarI vaogaLyaa pa`kxaro Qamaax-caM iSaXaNa Vayalaa
havaM. ”
maI mhTlaM, “ Xama kxra, paNa malaa AsaM vaaTtaM kxI, AapaNa Qamax- pa`tyaXa jagaayalaa saurvaata koxlaI paaihjao. GaraMta paalakxaMnaIhI ha pa`yatna kxrayalaa
hvaa. paazyapaus takxata [tar gaaoYTIMbaraobar Qaaimax-kx maaNasaaMcyaa, pa`s aMgaaMcyaa gaaoYTI Asaavyaata, yaaogya vaoLI maulaaMnaa [tar gaaoYTIbaraobarca pauraNa va
{painaYadacyaa gaaoYTIhI saaMgataa yaotaIla. jyaapa`kxaro AapaNa maulaaMnaa [itahsaatalyaa SaUrvaIraMcyaa gaaoYTI saaMgataao, taSaa Qamaax-tmyaaMcyaahI gaaoYTI saaMigatalyaa
paaihjaota. lahanapaNaata evaZI tayaarI maulaaMnaa KaUpa JaalaI. [tar Qamax-iSaXaNa, Qamax-ga`Mqaacaa AByaasa, paazaMtar, kxmax-kxaMD ho sagaLM maulaM maaozI Jaalyaavar
do{] mhNaUna dUr zovaava. ”
svaamaIjaI mhNaalao, “ AsaM Asaola tar maga malaa kxaya kxama Vala taumhI ? ”
maI mhTlaM, “ maulaaMnaa iSakxvaayacaM. AapaNahI maaJyaa saarKaMca maulaaMnaa iSakxvaayalaa laagaa. ”
svaamaIjaI mhNaalao, “ sanyaasaI hao{}na Aataa maI iSaXakxacaM kxama kxr} ? ”
maI mhTlaM, “ taoca tar AapalaM KarM kxama Aaho svaamaIjaI. AapalyaasaarKyaaMnaI maulaaMcyaa iSaXaNaacaI jabaabadarI GaotalaI tar KaUpa caaMgalao iSaXak
imaLtaIla AaiNa +a Xao~aata KarM kxama vhayalaa laagaola. ”
svaamaIjaInaI hsata hsata hata paaya Qautalao.
tyaa idvaasaapaasaUna svaamaIjaI AaiNa maaJaa snaoh vaaZtaca gaolaa. hllaI tao maaJyaajavaL navaIna iSaXaNapawtaIcaa AByaasa k rta Aahota AaiNa maI
tyaaMcyaakDo Qama-ga`Mqaacaa AByaasa kxrtaao Aaho.
idvasa JapaTyaanaM jaata haotao AaiNa vaYax-AKaorIpayax-ta maaJaa sagaaLa AByaasaÚma ivaSaoYa yaSasvaIpaNao paura vhayalaaca hvaa haotaa. tyaavar tar
maaJyaa pa`yaaogaacaM vaogaLopaNa AvalaMbaUna haotaM !
maI zrvalaM, Aataa maulaaMnaa [itahasa iSakxvaayalaa saurvaata kxravaI.
maI [itahasaacaI paazyapaus takM paaihlaI. paNa maaJaM kxahI fxarsaM samaaQaana JaalaM naahI. ekxa paus takxata caukxIcyaa GaTnaa ilaihlaolyaa haotyaa,
dus a%yaa paus takxacyaa laoKakxacaa dRYTIkxaoNa jaunaaT haotaa, itasarM paus takx inavvaL QaMdovaa[-kx dRYTInaM ilaihlaolaM haotaM. caaOqyaa paus takxacyaa
laoKanaSaOlaIta daoYa haotao. jaI paus takMx savaa-ta laaokxipa`ya haotaI, taI CaoTyaa maulaaMnaa inar]payaaogaI haotaI.
maI manaaSaI mhTlaM, hI paazyapaus takM kxahI caalaNaar naahIta. kxaya kxrava ? gaaoYTImaQaUna yaaMnaa [itahasa iSakxvalaa tar kxaya hao[-la ?
maulaaMnaa gaaoYT eokxayalaa AavaDtaca haotaI. paNa Aajavar maI tyaaMnaa dus a%yaaca pa`kxarcyaa gaaoYTI saaMgata haotaaoà tyaata kxahI KarM haotaM, kxahI
kxalpainak haotaM, kxahIta qaapaa haotyaa AaiNa kxahIta pa%yaaMcaM rajya haotaM. [itahasaacyaa gaaoYTIta AsaM kxahI nasaNaar. tarI maI ekx gaaoYT saaMgayalaa
saurvaata koxlaI. r]Xa eoitahaisak GaTnaaMmaQaUna maI gaaoYT {BaI kxr} laagalaao. qaaoDyaa vaoLataca maulaM GaabarIGaubarI JaalaI.
mhNaalaI, “ gaur]jaI, hI kxsalaI gaaoYT ? ”
 “ Aamhalaa nakxao AsalaI gaaoYT ”
“ kxala saaMigatalaI taSaI saaMgaa naa. ”
“ calaa AapaNa KaoLayalaa jaa{} yaa kxa ? ”
“ nakxao, AapaNa gaaNaM mhNauyaa naa. ”
maI manaata mhTlaM AapaNa tar paurtao AyaSasvaI Jaalaao !
maulaaMnaI malaa cahubaajaUMnaI Gaoravaca Gaatalaa AaiNa hLUhLU tao maaJaa hata Qar]na malaa tyaaMnaI maaokxLyaa maOdanaavar AaNalaM.
maI ra~aI GarI Aalaao AaiNa ivacaar kxr] laagalaao. yaa maulaaMnaa [itahasaatalyaa naus atyaa Ka%yaa GaTnaa saaMgaUna BaagaayacaM naahI. mauLata
eoitahaisakx GaTnaa pa`tyaXa paahUna kxaoNa ilaihtaM ? kxdaicata gaaoYTIr]paanaM saaMigatalaa tarca [itahasa rMjakx hao[-la AaiNa gaaoYT gaaoYTIsaarKaI vaaTayalaa
tar hvaI. tyaamauLo maUL GaTnaoBavataI, Ka%yaa GaDU SakxtaIla ASaa kxalpainakx GaTnaa gauMfUxna [itahasa iSakxvalaa tar yaaogya hao[-la.
dus a%yaa idvaSaI maI ekxa gaaoYTIlaa saurvaata koxlaI, ekx BalaM maaozM daT jaMgala haotaM. itaqao iBalla laaok rahayacao. maaozo ivalaXaNa laaokx haotao
tao. {Dtyaa paXyaalaa tao KaalaI paaDayacao. Asao tao Qanauivax-Vota pa`vaINa haotao. tyaa jaMgalaata ek JaaopaDI haotaI.
taabaDtaaoba maulaM gaaoYTIta rMgaUna gaolaI AaiNa tanmayataonao eokU x laagalaI. gaaoYT tar maI vaIr vanarajaacaI saur] koxlaI haotaI. paNa mauLatalyaa GaTnaa
rMgavaUna saaMgaayalaa laagalaao haotaao.
tyaaidvaSaI gaaoYT ApaurIca raihlaI. dus a%yaa idvaSaI maulaaMnaI dus arM kxahI kxr]ca idlaM naahI.
“ baakxI kxahI nakxao. vanarajaàvanarajaàvanarajaacaI gaaoYT saaMgaa ”, sagaLyaaMnaI AaorDa saur} koxlaa.
maI vanarajaacaI gaaoYT paurI koxlaI. maga jara BaIta BaItaca ivacaarlaM, “ jyaaMnaa hI gaaoYT paunha eokxayacaya tyaaMnaI {BaM rahavaM. ”
ek xnaahI, daona naahI sagaLIca maulaM {zUna {BaI raihlaI.
dus a%yaa idvaSaIpaNa taIca gaaoYT saaMigatalaI. maga itasa%yaa, caaOqyaa AaiNa paacavyaa idvaSaIhI tyaaca gaaoYTIcaI maagaNaI haotaI. kxaoNaI KaoLacaM,
gaaNyaacaM naavahI kxaZayalaa tayaar navhtaM.
maI paNa baGaayacaM zrvalaM, ikxtaI idvasa AsaM caalataMya tao.
ekx idvasa kuxNaItarI maaozyaa saahobaakxDo caugalaI koxlaI, “ ha pa`yaaoga yaSasvaI Jaalaa kxI AyaSasvaI, ho tar vaoL AalaI kxI isaw hao[-laca AaiNa taovha
AapaNa htaaSa hao{}na iSaXakxaMnaa saaMgaala kxI, sagaLM vaayaa gaolaM ! paNa taaopaya-ta yaa ibacaa%yaa maulaaMca ek x vaYa- inaYkxarNa fuxkxT jaa[-la. ”
malaa yaacaM kxaDI[takM AaScaya- vaaTlaM naahI. kuxNaI maaJyaa ivar]w taÚar koxlaI haotaI tao malaa maahItaca haotao. maaJyaa
vagaax-talyaa maulaaMnaa raoja gaaoYTI eokxayalaa imaLayacyaa. tyaamauLo taI maaJyaavar KaUYa haotaI. dus a%yaa iSaXakxaMcaI maulaM taÚar kxrayacaI. tyaaMnaa gaaoYT
eokxayacaI haotaI. AByaasaata tyaaMcaM laXa laagaonaasaM JaalaM. taI gaDbaD kxrayalaa laagalaI. yaamauLo [tar iSaXakx maaJyaavar icaDlao haotao.
maI mhNaayacaao, “ baabaanaao, taumhI taumacyaa maagaa-naM jaa, maI maaJyaa. malaa maaJao pa`yaaoga kxr] Va. maaJyaata ihmmata Aaho. malaa paNa maulaaMcao naukxsaana
hao{} nayao, hI kxaLjaI Aahoca AaiNa tyaasaazI maI kxYT kxrtaaoya. paNa maaJaI pawta vaogaLI Aaho. taumacaI pawta vaogaLI Aaho. taumhalaa ~aasa haota Asaola
tar maI maaJaa vagax- GaO{]na laaMba jaa[-na. ”
ek idvasa Aamacao saahoba Aamacaa vagax- baGaayalaa Aalao. mauLcaa taao Balaa maaNaUs a. paNa AByaasaacyaa vaoLI gaaoYT caalalaolaI paahUna tao
BaDkxlao. malaa mhNaayalaa laagalao, “ gaur]jaI, +a maulaaMnaa yaa pa`kxaro [itahasa kxsaa yaoNaar ? gaaoYT caalaU Aaho taaovar zIk Aaho. gaaoYT saMpalaI kxI
tao yaa kxanaanaM eokxlaolaM dus a%yaa kxanaanaM saaoDUna dotaIla. yaa pawtaIMnaI hI maulaM AByaasa kxaya kxrNaar AaiNa laXaata kxaya zovaNaar ? ”
malaa paNa tyaaMca mhNaNaM kxahIsaM paTlaM. maI ivacaar kxr] laagalaaoà gaaoYTItalyaa mauKya GaTnaa tar maulaaMcyaa laXaata raihlyaaca paaihjaota.
naahItar [itahasaacyaa parIXaota tyaaMnaa {<arM dotaa yaoNaar naahIta. maaJyaa Dao@yaavar parIXaocaI TaMgataI talavaar haotaIca.
dus a%yaa idvaSaI maI ek pa`yaaoga koxlaa. vagaa-ta itasa%yaaMda vanarajaacaI gaaoYT caalaU haotaI. maI tyaata kxahI badla koxlao. maulaaMnaI taabaDtaaoba
malaa pakxDlaM, “ gaur]jaI ho kxaya saaMgataaya ? AaQaI tar taumhI mhNaalaata, ek hjaar GaaoDO haotao AaiNa Aataa pannaasaca kxa mhNataa ? AaiNa AaQaI
mhNaalaata, JaaopaDI nadIkxazI haotaI. ”
maI manaata mhTlaM, maulaaMnaI gaaoYT samajaUna eokxlaI Aaho AaiNa pacavalaI Aaho. maaJaa QaIr vaaZlaa. malaa vaaTlaM Aataa hI maulaM ivasaNaar naahIta.
paNa maaJyaa itaKaT maIz laavaUna saaMigatalaolyaa gaaoYTIcaa [itahasacyaa parIXaota kxaya {payaaoga ? malaa yaa gaaoYTIMkxDo parIXakxacyaa duibax-NaItaUna
paaihlaM paaihjao.
 vagaax-ta saaMigatalaolyaa sagaLyaa gaaoYTI maI ilahUna kxaZlyaa AaiNa maulaaMnaa tyaa baGaayalaa idlyaa. ijaqao qaaoD@yaata ilaihNaM Sa@ya haotaM itaqao maI
qaaoD@yaata ilaihlaM. kxahI izkxaNaI pa`tyaXa sqaLaMcaa, sanaaMcaahI {llaoKa koxlaa. gaaoYT saaMgaNyaacaI SaOlaI AaiNa ilaihNyaacaI SaOlaI yaata mauLataca fxrkx
Asataao. tao laXaata Gao{}na tyaapa`kxaro maI gaaoYTI ilaihlyaa. maulaaMnaa maaJyaa yaa gaaoYTI vaacaayalaa AavaDlyaa. taIca gaaoYT tao paunha paunha vaacataanaa idsata
haotao.
malaa Aajavar Kaa~aI navhtaI kxI [itahasaacao pa`Sna ivacaarlyaavar maulaM baraobar {<arM dotaIla kxa naahI.
ekx idvasa maI ek gaaoYT qaaoD@yaata ilaihlaI. ekoxkx GaTnaa ekoxka vaa@yaata ilaihlaI. taI gaaoYT maulaaMnaa vaacaayalaa idlaI.
maulaaMnaI taI gaaoYT vaacalaI. vaacataa vaacataa tyaaMnaa tyaaMnaI eokxlaolaI gaaoYT Aazvata haotaI. maga ek idvasa maI QaIr kxr]na maulaaMnaa gaaoYTItalyaa
GaTnaaMba_la pa`Sna ivacaarayalaa saurvaata koxlaI. maaJyaa AaScayaax-laa paaravaar raihlaa naahI. fxTafxT taI maulaM maaJyaa pa`SnaaMcaI {<arM dota haotaI. maaJaI
Kaa~aI paTlaI kxI Aataa hI maulaM parIXaota paasa haotaIla; evaZMca naahItar parIXaonaMtar sauwa tyaaMcyaa [itahasa laXaata rahIla.
kxahI idvasa gaolao. naMtar maI pa`yaaoga mhNaUna maaozyaa saahobaaMnaa maaJyaa vagaax-ta baaolavalaM AaiNa “ maulaaMcaI parIXaa Gyaa, ’ ASaI ivanaMtaI koxlaI.
parIXaonaMtar tyaaMnaI samaaQaanaanaM mhTlaM, “ dus a%yaa vagaa-ta paNa Asaaca pa`kxaro [itahasa iSakxvaayalaa paaihjao. ”
ho Sabd eokUxna malaa fxar QaIr Aalaa.
paNa AVapa barMca kxama iSallakx haotaM. caar maihnao hao{}na gaolao. tarI malaa jao yaSa imaLalaM haotaM tyaanaM maaJaa {tsaaha vaaZta haotaa.

………

Baaga itasara

saha maihnyaacyaa AKaorIsa

saalabaadpa`maaNao +a vaYaIx-hI Aamacyaa SaaLota ba%yaaca AaQaIpaasaUna jaaordar tayaarIlaa saurvaata JaalaI haotaI. iSaXaNa saMcaalakx SaaLolaa BaoT
doNaar haotao. tao jaovha jaovha gaavaata yaota, taovha SaaLolaa AvaSya BaoT dota. tao Aalao kxI SaaLota maulaaMcao saaMs kRitakx kxaya-Ú ma haota. maulaaMcao saMvaad,
kxivataa gaayana, kxvaayataI haota AaiNa caaMgalaM kxama kxrNaa%yaa maulaaMnaa maa. saMcaalakx baiXasaM dota. [tar maulaaMnaa paNa kxahInaa kxahI dota AaiNa SaaLota sava-
maulaaMnaa Kaa{} vaaTta.
SaaLocyaa sagaLyaa maulaaMnaa ekx~a kxr}na Aamacao mauKyaaQyaapakx maulaM inavaDta haotao. caaMgalaI gaaNaarI maulaM, caaMgalaI baaolaNaarI maulaM, caaMgalaa
AiBanaya kxrNaarI maulaM tyaaMnaa hvaI haotaI. paNa maaJyaa vagaa-talaI maulaM +a inavaDIcyaavaoLI hjar navhtaI. mauKyaaQyaapakxaMnaI malaa kxarNa ivacaarlaM AaiNa
maI {<ar idlaM “ saahoba, maaJyaa vagaa-talaI maulaM yaa kxaya-Ú maata Baaga GaoNaar naahI.
“ kxarNa , ”
“ ho fx@ta saMcaalakx saahobaanaa KauYa kxrNyaasaazI AaiNa tyaaMcyaa kxDUna vaa vaa imaLvaNyaasaazI caalalaM Aaho naa ? ”
“ paNa hI AapalaI Anaokx vaYaa-caI pawta Aaho AaiNa maaozyaa saahobaaMcaIpaNa ASaIca [cCa Aaho. ”
“ tasaM kxa Asaonaa ! paNa maaJyaa manaalaa paTta naahI. maI +a sagaLyaata Baaga GaoNaar naahI. maaJyaa vagaa-talaI maulaMpaNa yaoNaar naahIta. ”
“ maga malaa tasaM maaozyaa saahobaaMnaa kxLvaavaM laagaola. taumhI malaa sahkxaya- dota naahI. {laT kxamaata ADqaLo AaNataa. ”
“ AapaNa tyaaMnaa AvaSya ilaha. maI tyaaMnaa samajaavaUna saaMgaNyaacaa pa`yatna kxrIna. ”
“ zIk Aaho. taumhIpaNa paha kxaya haotaM tao. ”
tyaaca {tsaahata AaiNa iBataIpaaoTI mauKyaaQyaapakxaMnaaI maaozyaa saahobaaMkxDo taÚar ilahUna paazvalaI.
kxaya-Ú maasaazI SaaLocyaa [tar maulaaMnaa inavaDlaM. SyaamasauMdr AaiNa BaImaaSaMkxr saMs kRxta Slaaokx mhNaNaar haotao. dovaIisaMh AaiNa KaomacaMd
kxivataa mhNaNaar haotao. caMpakx, rmaNaIkx, naomaIcaMd AaiNa sarjanalaala naaTkxata kxama kxrayalaa AaiNa baakxI paMQaravaIsa {McaIpaurI, AMgaanaI caaMgalaI maulaM
kxsartaI saazI inavaDlaI gaolaI.
maI manaata hadrlaaoca. maI maanaata mhTlaM, Qanya Aamacao mauKyaaQyaapakx, Qanya taI SaaLa AaiNa Qanya saQyaacaI iSaXaNa paWtaI ! yaatalyaa
inavaDlaolyaa ekxahI ivaVaqyaa-laa tyaa ivaYayaata rsa naahI. SyaamasaMudr AaiNa BaImaaSaMkxr Aavaaja caaMgalaa Aaho, ba`aHmaNaaGarcaI maulaM Aahota, Garata
saMs kRxtacaM vaataavarNa Aahox, mhNaUnaca tyaaMcaI inavaD JaalaIya. paNa tyaaMnaa ibacaa%yaaMnaa ikxtaIhI paaz koxlaM tarI laXaata rahataca naahI. Slaaokxxpaaz
kxr]na taI maulaM qakUxna jaataIla. paNa ASaa pairisqataIta kxrNaar tarI kxaya ? malaa AitaSaya vaa[-T vaaTlaM. GarI Aalaao. jaovata haotaao, evaZyaata
maaozyaa saahobaaMcaI icaÖI AalaI, “ Aa^ifxsamaQyao yao{}na malaa BaoTa. qaaoDM kxama Aaho. ” kxama kxaya Aaho, tao malaa maahIta haotaM. dovaacaM naava Gao{}na maI
saahobaaMcyaa Aa^ifxsamaQyao gaolaaoà malaa lagaoca kxLlaM, tao ragavalao haotao. caohra ragaanaM laala Jaalaa haotaa. kxpaaLalaa Aazyaa haotyaa. AaozhI qarqarta
haotao. tao fxarca icaDlaolao haotao. malaa paahUna mhNaalao, “ basaa. ” maga mhNaalao, “ taumacyaa vagaa-talaI maulaM saaMs kRxitakx kxaya-Ú maata kxa Baaga GaoNaar naahIta
? tyaata kxahI maulaM idsaayalaa caaMgalaI Aahota. hUYaar Aahota. ”
maI manaataUna SaaMta haotaao paNa malaahI raga Aalaolaa haotaa. maI mhTlaM, “ idsayalaa caaMgalaI AaiNa cauNacauNaIta maulaM kxaya dus a%yaacaM manaaorMjana
kxrayalaa Aahota ? tyaaMnaa dus a%yaaMs amaaor naacavaUna SaaLolaa KaaoTM kxaOtaukx, pa`SaMs aa imaLvaUna VayacaI kxaya ?
maaJaM ho taDkxfxDkx {<ar eokUxna saahoba jara SaaMta Jaalao AaiNa mhNaalao, “ ho paha gaur]jaI, Aamhalaa Asao kaya-Ú ma mhNajao kxahI navaIna gaaoYT
naahI. ikxtyaokx vaYaa-paasaUna ha irvaaja caalata Aalaaya. saMcaalakxx yaotaata taovha AsaMca kxrNyaacaI pawta Aaho. ”
maI sauwa Aataa taDkUxna mhTlaM, “ maga saahoba, malaa AapaNa maafx kxra. AajavarcaI pawta kxahIhI Asaola. maaJyaa matao taI baraobar naahI.
Aapalyaalaa taI baMd kxrayalaa hvaI. ha ZaoMgaIpaNaa Aaho, naus ataa idKaa{paNaa Aaho AaiNa ho maananaIya saMcaalakxaMnaa fxsavaNaM Aaho. ”
“ fxsavaNaM ? yaata fxsavataao kxaya AapaNa ? ”
“ saahoba, AapaNa tyaaMnaa jao daKavaNaar, tao sagaLM maulaaMnaa QaakxQapaTSaa daKavaUna, maar}na mauTkUxna, GaaokMxpaÕI kxr}na GaoNaar naa ? Aamacyaa vaYa-
Baracyaa iSakxvaNyaataUna kxahI tao sahjapaNao JaalaolaM nasaNaar. kxahI idvasa rMgaIta taalaIma GyaayacaI, jaaordar paazaMtar kxrayacaM, taovha kuxzo maulaM
paaopaTasaarKaI tao mhNaNaar. tao sauwa eonavaLI maagaUna saaMigatalyaavarca ! yaata maulaaMcaa vaoL AaiNa Sa@taI vaayaa jaataata. tyaaMcaa caalaU AByaasa maagao
paDtaao. jyaa maulaaMnaa +a gauNadSa-naasaazI Aaja inavaDlaM Aaho, taI maulaM yaa kxamaalaa yaaogya naahIta. tyaaMnaa maar}na mauTkUnaca GaaoDyaavar basavaavaM
laagaNaar. ”
“ paNa yaata ivaSvaasaGaata kuxzo kxrtaao AapaNa ? ”
“ saahoba, ivaSvaasaGaata AsaaxxkxI, Aapalaa saahobaaMnaa AsaM daKavaUna Vayacaa pa`yatna caalalaa Aaho kxI AamacaI maulaM huYaar Ahota, AamacaI SaaLa
sauMdr Aaho, AamacaM kxama {<ama Aaho. paNa pa`tyaXaata AapaNa kxaya Aahaota ho Aapalyaalaa caaMgalaM maahIta Aaho. ”
saahoba kxahI vaoL gappa basalao. ivacaar kxrta haotao. maI pauZo mhNaalaao, “ AamhI tar ZaoMgaIpaNaa kxrtaaoca, paNa maulaaMnaasauwa taao iSakxvataao. Aamacao
saMcaalakxsauwa Aamacyaavar KaaoTo KaaoTo KaUYa haotaata. samaaQaana Jaalyaacaa AiBanaya kxrtaIla AaiNa baiXasa dotaanaa mhNataIla, “ yaa maulaaMnaI jaI bauwIma<aa,
kxaOSalya AaiNa gauNa daKavalao, tyaanaM malaa AitaSaya AanaMd Jaalaolaa Aaho. Aajacyaa yaa maulaaMmaQaUna pauZo ivaWana, {<ama naagairkx AaiNa caaMgalaI maaNasaM
banaNaar Aahota, yaacaI malaa manaaomana Kaa~aI paTlaolaI Aaho. maulaaMnaa pa`aotsaahana doNyaasaazI kxahI baiXasaM zovalaolaI Aahota. SaaLocyaa yaa yaaojanaocaM maI
manaapaasaUna svaagata kxrtaao. Aaja yaa maulaaMnaa hI baiXasaM dotaanaa malaa fxar AanaMd haotaao Aaho ! ” ho sagaLM kxaya tao manaapaasaUna baaolataIla ? Asalao
kxaya-Ú ma koxvaL tyaaMnaa KaUYa kxrNyaasaazI haota Asataata. ho kxaya tyaaMnaa maahIta naahI ? jyaaMnaa baiXasaM imaLtaata tyaa maulaaMkxDUna ho maar}na mauTkUxna,
zaokUxna zakUxna kxr}na GaotalaM naahI tar taI ikxtaI ivaWana, gauNaI, {<ama naagairkx Aahota tao Aapalyaalaa savaa-Mnaa maahIta Aaho ! ”
saahoba mhNaalao, “ gaur]jaI taumhI sagaLM iSakxlaolao Aahata, paNa vyavahar&aana naahI taumhalaa. taumacaM ho sagaLM tatvaa&aana Aahoà paus takxI Aaho ho
sagaLM. Aamhalaa sagaLyaa gaaoYTIMcaa ivacaar kxravaa laagataao. ”
maI mhTlaM, “ saahoba, ho zIk Aaho, paNa maI yaata naahI Baaga Gao{} SakxNaar. malaa ha KaaoTopaNaa, idKaa{}}paNaa sahna naahI haoNaar. ”
“ maga taumhI kxaya kxrala ? ”
“ saahoba maaJyaa vagaa-laa yaa {caapataIpaasaUna dUr zovaa. ”
“ paNa AsaM koxlaM tar fxar paMcaa[-ta hao[-la. baakxIcao iSaXak AaiNa AaiQakxarI malaa kxaya mhNataIla ? maga maa~a tao fxar kxzINa jaa[-la.
malaa tar vaaTta haotaM kxI taumacyaa vagaa-talaI caaMgalaI maulaM paahUna saMcaalakx saahoba KaUYa haotaIla paNa taumhI tar . . . . . . ”
maI mhTlaM, “ saahoba kRxpaa kxr}na malaa yaata AaoZU nakxa. maI saMcalakxacyaa manaaorMjanaasaazI kxahItarI na@kI kxrIna. maI Asaa kxayax-Ú ma
kxrIna, kxI tyaata maulaaMcaa vaoL vaayaa jaaNaar naahI, Sa@taIcaa Apavyaya haoNaar naahI, AaiNa tyaaMnaa ZaoMgaIpaNaa AaiNa idKaa{}paNaa kxravaa laagaNaar naahI.
AapaNa tyaaMnaa maaJyaa vagaa- Gao{}na yaa. maaJaI Kaa~aI Aaho, maaJaa kxaya-Ú ma taumhalaa AaiNa tyaaMnaa daoGaaMnaahI AavaDola. ”
kxahI vaoL tao ivacaar kxrta haotao. maga hsaUna malaa mhNaalao, “ zIk Aaho taumhI ek xkxama kxra. maI taumacyaa mauKyaaQyaapakxaMnaa ek pa~a dotaao.
tao taumhalaa yaa kxamaataUna maaokLM kxrtaIla. paNa ho baGaa, tyaaMnaa iDvacaU nakxa. tao ibacaaro jaunyaa ipaZItalao, jaunyaa ivacaaraMcao Aahota. taumhI tar]Na
ipaZItalao, {tsaahI. malaa tar daoGaaMnaa saaMBaLUna GaotalaM paihjao AaiNa taumhalaa kxlpanaa Asaolaca ho kxama ikxtaI kxzINa Aaho tao. ”
maI manaatalyaa manaata saahobaaMvar AitaSaya KaUYa Jaalaao AaiNa mhNaalaao, “ zIk Aaho saahoba, calaU Aataa maI ? ”
SaaLota Aaja AtyaMta {tsaahanaM tayaarI caalalaI haotaI. maa. saMcaalak yaoNaar ! maaozo saahoba yaoNaar !
CaoTo maaozo AiQakxarI, gaavaatalao naagairk AaiNa [tar laaokx, maulaM, iSaXak sagaLo Aalao haotao. maaJyaa sahkxarI iSaXakxaMcaI pairisqataI kxzINa
haotaI. CataI QaDQaDta haotaI, caohoro {dasa haotao, tarI tao roTUna {Bao raihlao haotao. AapalaI AapalaI kxamaM kxrta haotao. mauKyaaQyaapakxaMnaI Aamacyaa
SaaLotalyaa gauMD va dMgaoKaaor maulaaMnaa ekxIkxDo baaolaavaUna GaotalaM AaiNa taMbaI idlaI, “ hramaKaaoraMnaao, laXaata zovaa. jara jarI gaDbaD koxlaIta tarI {Va
ekoxkxalaa QauvaUna kxaZIna, samajalaM ? ”
TaLyaaMcyaa AaiNa saMgaItacyaa gajarata iSaXaNa saMcaalakx Aalao. mauKyaaQyaapakxaMnaI KaDyaa Aavaajaata eoTIta SaaLocaa vaaiYa-k Ahvaala vaacalaa.
jaNaU kxahI tyaaMnaa laaokxaMcaI Kaa~aI kxr]na VayacaI haotaI kxI, maI Gaabarlaolaao naahI. paNa Ahvaala saMpataa saMpataa bahutaokxxxtyaaMcaa sadra AataUna Gaamanao
saMpaUNa- iBajalaa Asaavaa AaiNa Aavaaja paDlaa haotaa. AhvaalaàvaacanaanaMtar kxivataa, saMvaadca paazaMtar mhNaNaM saur] JaalaM. maulaM rokxa^D- vaajalyaasaarKaI
kxivataa mhNata haotaI. tyaaMcyaa caoh%yaavar kxsalaohI Baava navhtao. saMvaadata taI harvaaro kxr}na jaaorata baaolata haotaI. inavaDlaolyaa kxivataa caaMgalyaa
kxvaIMcyaa haotyaa. [ta@yaa kxzINa haotyaa kxI maulaaMnaa tyaa samajatahI navhtyaa, yaacaM malaa vaa[-T vaaTlaM. ibacaarI maulaM kxivataa na samajataaca paaz
kxr}na, tyaavar AiBanaya kr}na AapalaI risakxtaa daKavata haotaI !
saMvaadaMcaI isqataIhI ASaIca haotaI. saMvaadata naohmaI kxahI naa kxahI {padoSa Asataao. maaozyaa maaNasaaMcyaa taaoMDI bara idsaNaara {padoSa lahana
maulaaMcyaa taaoMDI Aalaa kxI laaijarvaaNaa vaaTayacaa. {padoSaaMcaM ho pa`dSa-na vaa[-T idsata haotaM. ho kxahI malaaca ekxTyaalaa AsaM vaaTta haotaM AsaM naahI.
saMcaalakx saahobaaMnaahI tasaM vaaTta haotaM. tao gaalaatalyaa gaalaata hsata haotao. maaJyaa sahkxarI iSaXak ima~aaMnaI paNa +a saa%yaa pa`kxarakxDo taTsqapaNao
paaihlaM AsataM tar tyaaMnaahI tao jaaNavalaM AsataM.
saMmaolana saMpalaM. saahobaaMnaI savaaoMcao AaBaar maanalao. Aapalaa AanaMd vya@ta koxlaa. baiXasaM idlaI gaolaI. mauKyaaQyaapak, maaozo saahoba AaiNa [tar
sagaLo Aajacyaa kxaya-Ú maavar KaUYa idsata haotao. saahobaaMnaI {pacaar mhNaUna mhTlaM. “ Aapalyaa SaaLocaM kxama paahUna malaa samaaQaana JaalaM Aaho.
evaZyaata Aamacyaa saahobaaMnaI saMcaalak saahobaaMnaa ivanaMtaI koxlaI kxI, “ caaOqaIcyaa +a iSaXakxaMnaa tyaaMcaM kxahI kxama Aapalyaalaa daKavaayacaM
Aaho. tyaa paDVamaagao tyaaMnaI sagaLI tayaarI kxr}na zovalaIya à ”
saahobaaMnaI taabaDtaaoba maanyataa idlaI. maI paDVamaagao gaolaao. itasarI GaMTa Jaalyaavar maI paDda {GaDlaa. maI maQyao AaiNa AajaUbaajaUlaa maaJao
ivaVaqaIx- Asao AamhI {Bao haotaao. AamhI vagaa-ta mhNaayacaao tao ek gaaNaM AamhI pa`aqa-naa mhNaUna mhTlaM. KaaolaIta sagaLIkxDo SaaMtataa haotaI. sagaLo
ivacaarata paDlao, ‘Acaanakx ho kxaya naaTk kxaZlaM ? ’
pa`aqa-naonaMtar maulaaMnaI “ {MdracaI TaopaI ” yaa gaaoYTIvar naaTkx saur} koxlaM. ek maulagaa {MdIr Jaalaa haotaa. kxmarolaa daorI baaMMQaUna tyaanaM SaopaUT
tayaar koxlaI haotaI. Dao@yaavar}na kxaLM kxapaD paaMGarlaM haotaM AaiNa caar paayaaMvar caalata “ caU caU ” kxrta haotaa. ek maulagaa xiSaMpaI Jaalaa haotaa.
dus ara rMgaarI, itasara gaaoMDovaalaa, caaOqaa Dmar}vaalaa, paacavaa rajaa AaiNa sahavaa rajaacaa iSapaa[- Jaalaa haotaa. maI sahavaa haotaao. maI rajaacaa iSapaa[-
haotaao.
sagaLI paa~aM naohmaIcyaa saaQyaa paaoSaaKaata haotaI. rajaa Tobalaavar eoTIta basalaa haotaa. Dao@yaavar tyaanaM TaopaI itarkxI zovalaI haotaI. iSapaayaanaM,
mhNajao maI imaSaaMnaa paIL do{}na imaSaa {Byaa koxlyaa haotyaa. Dao@yaavarcaa foxTa jara itarkxa baaMQalaa haotaa. AaiNa ekxa hataata talavaar haotaI
maRduMgavaalyaacyaa hataata maRduMga haotaa. baakxI sagaLyaaMcao hata irkxamaoca haotao.
Aamacaa rMgamaMca AgadI saaQaa haotaa. paDVavar maagao sagaLa kxaya-Ú ma ilaihlaolaa haotaa. KaaolaI svacC JaaDlaolaI, paus alaolaI haotaI. jaimanaIvar
ekxx CaoTI satarMjaI GaatalaI haotaI. taI ekxa maulaacyaa Gar}na AaNalaI haotaI. rMgamaMca sajavaNyaasaazI SaaLota kxahIca navhtaM, tarI ipaMpaLacyaa AaiNa
ilaMbaacyaa fxaMVa AaNaUna iBaMtaI paanaaMnaI sajavalyaa haotyaa. jaimanaIvar maulaaMnaI rMgaIta KaDUMnaI Aapaapalyaa AavaDIcaI ica~aM kxaZlaI haotaI. {MdracaM
naaTkxxsaur] JaalaM, saMpalaM. CaoTo, maaozo sagaLo SaaMtapaNao paahata haotao. maulaM tar AgadI rMgaUna jaa{}na paahta haotaI. maaozyaaMnaa fxarca AaScaya- vaaTta
haotaM.
“ ho kxaya Aaho ? ha kuxzlaa navaIna pa`yaaoga Aaho ? ho kuxzlaM nava naaTkx Aaho ? ”
malaa ho saaMgaayalaaca hvaM kxI maulaaMnaI naaTk fxar sauMdr koxlaM. kxaoNaI kxahI caukxa kxrta navhtaM. pa`a^imTMga kxrayalaa kxaoNaI navhta. kxahI
caukxtaMya AsaM vaaTlaM tar maIca sauQaar}na dota haotaao.
dus arM naaTkx mhataarIcaM AaiNa itasarM saSaacaM koxlaM.
yao{}na jaa{}na ekxca paDda haotaa. tyaa inasaga-dRSao tar naavaalaahI navhtaI. mauulaM kxQaI Dao@yaavar]na kxapaD GyaayacaI. kxQaI hataata CDI
GyaayacaI. baakxI sagaLI madar maulaaMcyaa AiBanayaavarca haotaI.
SaovaTI pa`aqa-naa JaalyaanaMtar saMpalaM AaiNa maI rMgamaMcaavar Aalaao. naaTkxacaa ma^naojar mhNaUna maI pa`oXakxaMnaa mhNaalaM, “ sajjanahao, AapaNa
Aamacaa naaTyapa`yaaoga AitaSaya SaaMtapaNao paaihlaata, tyaaba_la maI Aapalyaa savaa-Mcao AaBaar maanataao. yaa sagaLyaaba_la malaa Aapalyaalaa kxahI saaMgaayacaMya tao
AapaNa eokUxna Gyaala AsaI maI AaSaa kxrtaao. ”
hI caaOqaIcyaa vagaa-talaI maulaM Aahota. jaovha maI tyaaMnaa ivacaarlaM kxI, AapaNa paNa saMmaolanaacyaa inaima<aanaM AapalaI naaTkMx kxrayacaI kxa ?
taobha hI sagaLI maulaM AanaMdana tayaar JaalaI. savaa-naI {tsaahanaM AaiNa tatpartaonao kxamaalaa saurvaata koxlaI. jyaa gaaoYTI tyaaMnaI vaacalyaa haotyaa, maI
tyaaMnaa saaMigatalyaa haotyaa, tyaaca gaaoYTI naaTkxr]paanaM tyaaMnaI saadar koxlyaa. maI tyaaMnaa mhTlaM haotaM kxI, AapaNa vagaa-ta jasao dr AazvaDyaalaa kxahI
tayaarI na kxrtaa naaTkx kxrtaao tasaMca Aaja kxrayacaM. AamhI vagaa-ta kxsalaMhI paazaMtar GaTvaUna GaotalaM naahI. maulaaMcyaa laXaaMta gaaoYT caaMgalaI Asatao.
tyaamauLo rMgamaMcaavar gaaoYTItalyaa pa`s aMgaanaus aar hI maulaM Aayatyaa vaoLI saucaola tao baaolata jaataata. naaTkxata Aapalao saMvaad paaz kxrayacaI kxaoNaalaa garjaca
vaaTta naahI. saInasaInarI, paaoYaaKa naaTkxata kxmaI mahtvaacao Asataata. mahtva AsataM tao AiBanayaalaa AaiNa caoh%yaavarcyaa havaBaavaaMnaa. AamhI
tyaacyaakxDoca jaasta laXa dotaao. paaoYaaKa vagaOro badlata basata naahI. tyaamauLo AiBanaya caaMgalaa kxrayalaa savaD imaLtao. AapaNa Aataa jaI naaTkM
paaihlaI, tyaata ho Aapalyaalaa idsalaM Asaolaca. maaJyaa ivaVaqyaa-naa ASaI naaTkM kxrayalaa Kaupa majaa vaaTtao. tyaaMnaa manaapaasaUna tyaata Baaga Gyaavaasaa
vaaTtaao. tyaaMnaa tyaaba_la SaabaasakxIcaI ApaoXaa nasatao. tyaaMcyaa kxamaataUnaca tyaaMnaa samaQaana imaLtaM,
saMcaalakx saahobaaMcaa caohra pa`s anna idsata haotaa. maGaapaasaUna tyaaMcyaa caoh%yaavar malaa AanaMd idsata haotaa. tao taabaDtaaoba {zlao AaiNa
mhNaalao,
“ Ea`I. laXmaISaMkr AaiNa tyaaMcyaa ivaVaqyaa-naI AapalaM jao KarMKaurM manaaorMjana koxlaM tyaaba_la tyaaMca AiBanaMdna koxlyaaiSavaaya malaa rahavata naahI.
tyaaMcaa ha pa`yaaoga AitaSaya sauMdr haotaa. malaa tar AsaM vaaTla kxI, maI maaJyaa doSaata [MglaMDmaQyaoca Aaho. maulaM [qao {MdracaI, iSaMpyaacaI, rajaacaI BaUimakxa
maaokxLopaNaanaM svayaMs fuxtaIx-naM kxrtaanaa paahUna fxar fxar AanaMd vaaTlaa. maulaaMkxDUna saMvaad paaz kxr}na Gyaayacaa kxaL Aataa maagao paDlaa. AsaM kRxi~ama
paazaMtar kxr}na GaoNaM ÚurpaNaacaM Aaho. taao AsaByapaNaa Aaho AaiNa tyaanaM maulaaMcaa Aatmaa maarlaa jaataao. ”
evaZM saaMgaUna tao qaaMbaalao AaiNa pauZo mhNaalao, “ maI paunha ekxda saaMgataao, ho sagaLM paahUna malaa manaapaasaUna AanaMd Jaalaa Aaho. maI +a maulaaMnaa
baiXasaM doNaar naahI. naaTk x kxrtaanaa tyaaMnaa jaao KaraKaura AanaMd imaLalaa tao [tar kuxzlyaahI baiXasaapaoXaa caaMgalaM AaiNa maaozM baXaIsa Aaho. malaa
AitaSaya AanaMd Jaalaa Aaho. AgadI samaaQaana JaalaM Aaho. ho malaa paunha paunha mhNaavaMs aM vaaTtaM. ”
saMmaolana saMpalaM. laaok Aapaapalyaa GarI gaolao.
maaozyaa saahobaaMcaa AanaMdalaa tar paaravaar raihlaa navhtaa. tyaaMnaI saMcalakx saahobaaMSaI maaJaI AaoLKa kxr}na idlaI. maaJyaa pa`yaaogaaba_la
saaMigatalaM. saahobaanaI maaJaa hata hataata Gao{}na mhTlaM
“ AiBanaMdna ! AapaNa Aapalyaa kxamaata caaMgalaM yaSa imaLvataa Aahata. taumacao pa`yaaoga Asaoca caalaU rahU dota. ho KarM kxama Aaho. baakxI sagaLM
idKaa{} AaiNa KaaoTM Aaho. ”
saMcaalakx saahobaaMcyaa yaa SabdanaI Aamacyaa maaozyaa saahobaaMnaa ikxtaI AanaMd Jaalaa Asaola AaiNa ikxtaI AiBamaana vaaTlaa Asaola yaacaI vaacakxaMnaa
kxlpanaa AalaIca Asaola. maI tar KauYaca haotaao.
maI GarI gaolaao. KaraoKar maI Aaja AanaMdata DUMbata haotaao. saahobaaMnaI maaJyaaSaI hstaaMdaolana kxr}na malaa SaabasakxI idlaI ho ek kxarNa
haotaMca. paNa KarM kxarNa maaJyaa pa`yaaogaaMcaM Aaja caIja JaalaM, ho haotaM. maI manaata MmhTlaM, saahoba tar ek x sarkxarI AiQakxarI Aahota. tyaaMnaI hI navaI
SaaLa AaiNa tyaatalyaa pa`yaaogaaMcaI kxaya maaihtaI AsaNaar ? paNa naMtar malaa AsaM kxLlaM kxI, tyaaMnaI Aapalyaa maulaalaa yauraopaatalyaa ekxa AaQauinakx SaaLota
Gaatala haotaM. tyaamauLo tyaaMnaa iSaXaNaatalyaa navyaa pa`yaaogaaivaYayaI pa`oma haotaM.
ra~aI maaJao daona caar sahkxarI malaa BaoTayalaa Aalao. saMcaalakx kxaya mhNata haotao, AsaM tao malaa ivacaarta haotao. taovaZyaata maaozyaa
saahobaaMcaa malaa inaraopa Aalaa AaiNa maI tyaaMcyaa GarI inaGaalaao.
saahoba Aaja KauYaIta haotao. saMcalak saahobaaMnaI SaaLocyaa kxamaaba_la samaaQaana vya@ta koxlaM haotaM naa ! maI itaqao paaocalaao tar saahobaaMnaI malaa KaucaIx-
idlaI AaiNa svata: AaramaKaucaIx-ta basataa basataa malaa mhNaalao, “ gaur}jaI AaQaI malaa ho saaMgaa kxI, maulaaMnaI naaTkxatalao saMvaad paaz koxlao haotao kxa naahI ? ”
maI ivacaarlaM , “ Aapalyaalaa kxaya vaaTtaM ? ”
saahoba mhNaalao, “ malaa tao sagaLM fxarca caaMgalaM vaaTlaM. paNa maulaaMnaI evaZo saMvaad laXaata kxsao zovalao AsataIla ? fxar Cana baaolata haotao
sagaLo. ”
maI mhTlaM, “ AapaNa mhNataa tao KarMca Aaho. maI tyaaMnaa gaaoYTI saaMigatalyaa haotyaa. gaaoYTI tyaaMnaa AavaDlyaa haotyaa. gaaoYTItalyaa paa~aaMSaI taI
ekxr]pataaca tyaaMnaI naaTkxata Aapaapalyaa pawtaInaM saakxar koxlaI. ”
saahobaaMnaI ivacaarlaM, “ paNa tyaaMnaa AiBanaya kxaoNaI iSakvalaa ? ”
maI mhTlaM, “ iSakxvaNaar kxaoNa ? AamhI dr AazvaDyaalaa naaTkx kxrtaao. maI svata: maulaaMcyaa baraobarInaM tyaata Baaga Gaotaao AaiNa maulaM tar
Asataataca. maI maaJyaa BaUimakoxcaa malaa jamaola tasaa AiBanaya kxrtaao. maulaM paNa tyaaMcyaa BaUimakocaa AiBanaya kxrtaata. ”
saahoba mhNaalao, “ paNa ho sagaLM kxsaM kxaya jamataM ? malaa tar kxahI kxLta naahI. ”
maI mhTlaM, “ saahoba, maulaM {GaDyaa DaoLyaaMnaI sagaLM paahata Asataata. inarIXaNa kxrta Asataata. iSaMpaI, sautaar, kuMxBaar, {MdIr tao paahata
Asataata. tyaaMcaM baaolaNaM, Aavaaja eokxta Asataata. gaaoYTIta tyaaMcaM jao vaNa-na yaotaM tao paNa eokxtaata. parmaoSvaranaM tyaaMnaa kxlpanaaSa@taI paNa idlaI Aaho.
mhNaUna taI kxlpanaa AaiNa AnauBava daonhIcyaa AaQaaranaM AiBanaya kxrtaata. tyaaMnaa jasaM saucataM tasaM taI kxrtaata. tao svata:ca svata:cao parIXak haotaata.
tyaaMnaa jao vya@ta kxrayacaM tao kxaya koxlyaana rMgamaMcaavar vya@ta hao[-la tao taI paahata Asataata. ”
saahoba mhNaalao, “ Ahao, ho sagaLM tar fxar kxzINa Aaho. ”
maI mhTlaM, “ maulaM ho sagaLM Asaa ivacaar kxr}na kxrtaata AsaM naahI. maIca Aapalyaalaa maulaM jao kxrtaata tyaacaM ivaSlaoYaNa kxr}na saaMgataaoya.”
saahoba mhNaalao , “AcCa AcCa ! AalaM laXaata ! gaur]jaI, maa~a Aaja taumhI AgadI kxmaala koxlaIta ! saMcaalak saahoba Aaja fxarca KaUYa
Jaalao. ”
maI mhTlaM, “ AaiNa tao KaUYa Jaalao nasatao, tarI AamacaM naaTkx caalaUca raihlaM AsataM.”
saahoba mHNaalao, “ paNa taumhI yaa taumacyaa pa`yaaogaaMba_la malaa kxQaIca saaMigatalaM naahI. taumacyaa [tar iSaXakxaMnaa, [takMxca kxaya
mauKyaaQyaapakxaMnaasauwa kxahI maahIta navhtaM. ”
maI mhTlaM, “ hao, ho KarMca Aaho. maI kxahI ho sagaLM tyaaMnaa kxQaI mau_ama saaMgayalaao gaolaao naahI. tyaaMcyaa matao, ho sagaLM vyaqa- Aaho. tao sagaLo
sahamaahI parIXaocaa AByaasaÚma paura kxrNyaaMta gauMtalaolao Aahota. ”
saahobaaMnaI ivacaarlaM, “ paNa tyaaMnaa kxSaacaahI pa<aasauwa laagalaa naaHI, ho kxsaM kxaya ? ”
maI mhTlaM, “ AamhI AazvaDyaataUna ekxda baahor ifxrayalaa jaataao AaiNa itaqaoca KaoL mhNaUna ho sagaLM kxrtaao. maI baraobar ek caadr Gao{}na
jaataao. tyaacaaca AamhI paDda kxrtaao. daona maulaM caadr Qar}na [BaI rahtaata. ekxa baajaulaa naaTkx kxrNaaro Asataata, dus a%yaa baajaulaa naaTkx baGaNaaro
Asataata. ”
saahobaaMnaI ivacaarlaM, “ KarMca kxa AsaM kxrtaa taumhI ? ”
maI mhTlaM, “ AgadI KarM. ”
saahoba mhNaalao, “ zIkx Aaho. Aataa maI sagaLyaa SaaLaMmaQyao vagaa-ta ekx naaTkxacaa kxaya-Ú ma zovaayalaa saaMgataao. saMacalakx saahobaaMnaa tar ho
ekxdma AavaDlaolaM Aaho. KarMca naaTkM fxar sauMdr JaalaI haotaI. paazaMtar vagaOrocaI BaanagaD zovalaIca naahI tar ibaGaDlaM kuxzo ? ”
maI mhTlaM, “ hao saahoba, maI tar yaaca ivacaaraMcaa Aaho. Aapalyaalaa jao yaaogya vaaTola tao AapaNa zrvaa. ”
saahoba mhNaalao, “ zIk Aaho. maI AsaMca kxrtaao. saMcaalakx saahoba mhNata haotao, kxsalaM paazaMtar AaiNa kxsalaM kxaya ! sagaLa vaOtaaga Asataao
! malaahI maaJyaa lahanapaNaI GaaokMxpaÕI AazvalaI kxI kxaTa yaotaao AMgaavar ! tarI maI huYaar haotaao mhNaUna malaa fxarsaa ~aasa Jaalaa naahI. paNa kxahI maulaM
tar GaaokMxpaÕInaM hOraNa haotaata AgadI. ”
maI manaatalyaa manaata hsata haotaao. maI mhTlaM, barM JaalaM saMcaalakx saahoba Aalao. maaozM kxama JaalaM. maaJyaa pa`yaaogaata Aajacaa ha AnauBavasauwa
mahtvaacaa Aaho. maI GarI gaolaao AaiNa AMqar]Naavar paDlaao.

(2)
sahamaahI parIXaa javaL yao{] laagalaI haotaI. dus a%yaa vagaa-ta AaQaIcyaa QaDyaaMcaI {jaLNaI JaalaI haotaI. [itahasa, BaUgaaola, gaiNata AaiNa BaaYaa
yaa ivaYayaaMcaM paazaMtar saur} JaalaM haotaM. ekxda ha sagaLa sahamaahIcaa AByaasa paura Jaalaolaa haotaaca. maaJaM gaaDM tar barMca maagao haotaM. parIXaocyaa
dRiYTkxaonaataUna paaihlaM tar maaJaM kxahIca paurM JaalaolaM navhtaM. tarIhI vagaa-caI parIXaa GaoNaM tar Baagaca haotaM.
{jaLNaIta vaoL GaalavaNyaacaI malaa garja vaaTta navhtaI. maaJaa taovaZa vaoL na@kxI vaacaNaar haotaa. maI AgadI parIXaopaya-ta iSakxvaNaar haotaao.
kxarNa maaJyaa vagaa-ta jao kxahI vhayacaM tyaacaI {jaLNaI ivaVaqaIx- svata:ca kxrta Asata. maI ASaa kxahI pawtaI paNa SaaoQaUna kxaZlyaa haotyaa, tyaamauLo
maulaaMcaI AapaaoAapa {jaLNaI vhayacaI. {da. BaoMDyaa KaoLtaanaa maulaM paunha paunha kxivataa mhNataca haotaI.
paNa Aajavar maI BaUgaaola, vyaakxrNa AaiNa Saas~a yaaMnaa hatahI laavalaa navhtaa. maI ivacaar koxlaa kxI, Aataa vyaakxrNa saur} kxravaM. vyaakxrNa
ek kxzINa ivaYaya maanalaa jaataao, AaiNa tyaata maulaaMnaa fxarsaa rsapaNa nasataao. caaOqaItalyaa maulaaMnaa BaaYaocaM ivaSlaoYaNa kxrNyaata kxaya AanaMd imaLNaar
? tyaata tyaaMnaa AanaMd ikxMvaa jaIvanaaopayaaogaI kxahI &aana imaLola AsaM Aaho kxaya ? vyaakxrNaata Asaa kxaoNataa Baaga Aaho kxI jyaacaa AByaasa krtaaMnaa
maulaaMnaI mhNaavaM,
“ vaa ! majaa yaotao ho kxrtaanaa ! yaacaa Aamhalaa KaUpa {payaaoga Aaho. ” tyaamauLo maI pa@k zrvalaM kxI, maaozyaa vayaata jyaa maulaaMnaa BaaYaa
iSakxNyaacaI AavaD inamaa-Na JaalaolaI Asaola, tyaanaaMca vyakxrNaacaa AByaasa {payaaogaI paDola. pa`aqaimakx SaaLotaUna ha ivaYaya iSakxayalaa kxzINa Asaola
AaiNa taao iSakxtaanaa maulaaMcaI dmaCakx hao[-la taao ivaYaya iSakxvaavaa tarI kxSaalaa ? Asalao r}Xa AaiNa inar]payaaogaI ivaYaya maulaaMnaa iSakxayalaa laagaavaota
[takxI [tar caaMgalyaa ivaYayaaMcaI vaaNa &aanaacyaa Xao~aata Aaho kxa ?
paNa malaa ho iSakxvaNaM Baagaca haotaM. inadana, maI maanya koxlaM haotaMM, tyaapa`maaNao parIXaopaya-ta maI ho maaJyaa ivaVaaqyaa-naa naIT samajaavaUna Vaayalaa havaM
haotaM. tatva mhNaUna paTta naahI, yaa sababaIKaalaI maaJyaa pa`yaaogaataUna ho ivaYaya vagaLNaM baraobar navhtaM. malaa ho isaw kxr}na daKavaayacaM haotaM kxI caaOqaIcyaa
ivaVaqyaa-MnaIhI ha ivaYaya caaMgalyaata caaMgalyaa pawtaInaM kxsaa iSakxvataa yao[-la.
maI vyaakxrNaacaa AByaasaÚma vaacalaa AaiNa zrvalaM xkxI, yaa ÚmaanaM tar naahIca iSakxvaUna caalaNaar. naama, sava-naama, iÚyaapad yaaMcaa
vyaaKyaa paaz kxrNaM lagaoca jamaolahI, paNa tao maulaaMnaa samajaayalaa vaoL laagaola.
maI lahnapaNaI ha ivaYaya iSakxlaao taovha malaahI kxahI kxLayacaM naahI. naus ataM AapalaM laXaata zovaayacaM. na samajataa paaz kxrayacaM. paNa paaz
AsalaM kxI maaJyaa iSaXakxaMnaa vaaTayacaM yaalaa sagaLM kxLlaMca Aaho. yaa paWtaIpaasaUna dUr rahayacaM ho maI zrvaUna TakxlaM. Aataa vyaakxrNa iSakxvaayacaM
kxsaM, ha pa`Sna haotaaca. maI tyaaba_la ivacaar koxlaa. ek yaaojanaa AaKalaI AaiNa tyaapa`maaNao kxamaalaa laagalaao. KarMca maulaaMnaa AsaM iSakxNyaata gaMmata
vaaTlaI. tyaaMnaa taao ek sauMdr KaoLca Jaalaa AaiNa daona maihnyaata maulaM naama, sava-naama, ivaSaoYaNa, iÚyaapad AaiNa Avyaya AaoLKaayalaa iSakxlaI.
vaa@yaataUna ho sava- taI SaaoQaUnahI kxaZU laagalaI. ekxvacana AaiNa Anaokxvacana, s~aIilaMga AaiNa pauillaMga yaatalaa fxrkxhI tyaaMnaa samajaU laagalaa. kxtaa-
AaiNa kxma- AaoLKaayalaa, kxsaM iSakxvaavaM yaacaa maI ivacaar kxrta haotaao. tyaa kxaLataca ek idvasa vagaa-ta vyaakxraNaacaa KaoL caalaU haotao taovha Acaanakx
{pasaMcaalakx mahaSaya SaaLota Aalao. tyaaMnaI maaJaM kxama paaihlaM AaiNa AcaMbyaataca paDlao. mhNaalao, “ gaur]jaI, ho kxaya caalalaMya ? maulaaMnaa pa<ao
KaoLayalaa kxsalao iSakxvataa ? sahamaahI parIXaa javaL AalaIya, jara BarBar kxama kxra. AapalaI maana KaalaI haotaa kxamaa nayao barM. taumhalaa taumacaa
pa`yaaoga yaSasvaI kxr}na daKavaayacaa Aaho ho laXaata zovaa. ”
maI hsaUna mhTlaM, “ saahoba, malaa sauwa taI kxaLjaI Aahoca. ho vyaakxrNaacao KaoL caalalaota maulaaMcao. AapaNa jara yaa maulaaMcaI vyaakxrNaacaI
parIXaa gao{}na paaha naa. ”
saahobaaMnaI maulaaMnaa daona caar pa`Sna ivacaarlao. maga mhNaayalaa laagalao, “ Aro vaa ! fxarca caaMgalaI tayaarI Aaho yaa maulaaMcaI. malaa ekxda
taumacaI pawta samajaavaUna Vayalaa paaihjao taumhI. taumhI jar taumacyaa ivaVaqyaax-naa [ta@yaa majaodar rItaInaM vyaakrNa iSakxvaU Sakxtaa tar sava-ca vagaax-MmaQyao
taumacyaa pawtaInaM vyaakxrNa iSakxvaayalaa kxaya hrkxta Aaho ? {Va sauÕI Aaho. taumhI maaJyaa GarI yaa AaiNa taumhI kuxzlaI saaQanaM vaaparlaIta, kxaya kxaya
koxlaMta tao sagaLM malaa samajaavaUna saaMgaa. ”
dus a%yaa idvaSaI maI vyaakxrNaacaI sagaLI saaQanaM Gao{]na saahobaaMcyaa GarI gaolaao AaiNa tyaaMnaa saurvaataIpaasaUna sagaLI yaaojanaa samajavaUna saaMigatalaI
à
“ ho paha saahoba, ho maaJaM paihlaM saaQana Aaho. yaa pauÖyaavar ikMxvaa pa<yaaMvar ekxa baajaUlaa pauillaMgaI AaiNa dus a%yaa baajaUlaa s~IilaMgaI Sabd ilaihlao
Aahota. varcyaa baajaUlaa s~aIilaMga AaiNa pauillaMga AsaM paNa ilaihlaM Aaho, ho baGaa. Aataa yaa pauÖyaaMvar saaQao [kxaranta s~aIilaMgaI Sabd Aahota AaiNa yaa
dus a%yaa pauÖyaavar vaogaLyaa pawtaInaM haoNaaro s~aIilaMgaI Sabd Aahota. paihlyaaMda maI ho pauÖo maulaaMnaa vaacaayalaa dotaao. maulaM tao vaacataata. jaovaZo Vala taovaZo
pauÖo ikMxvaa pa<ao tao vaacaUna Takxtaata. ASaapa`kxaro tyaaMnaa ilaMgavaacakx SabdaMcaI AaoLKa haotao. pa<yaaMvar maI ‘s~aIilaMga’,
‘ pauillaMga ’ AsaM paNa ilaihlaM Aaho. tyaamauLo SabdaMcyaa ilaMgaacaa ivacaar tarI tyaaMcyaa manaata inamaa-Na haotaao. paNa saurvaataIlaa tyaaMcaI ilaMgavaacakx
SabdaMSaI naus ataI AaoLKa haotao.
evaZM Jaalyaavar ek idvasa maI tyaaMnaa ivacaarlaM, “ maulaaMnaao, saaMgaa. baOlaacaI baayakxao kxaoNa ? ”
tyaaMnaI saaMigatalaM, “ gaaya ”. “ isaMhacaI ? ” “ isaMhINa. ” “mhataa%yaacaI ? ” “ mhtaarI. ” “ kux~yaacaI ? ” “ kux~aI ”. GaaoDyaacaI?”
“ GaaoDI. ”
ha pa`yaaoga tar caaMgalaa yaSasvaI Jaalaa haotaa. Aataa SabdaMcaI AaoLKa vaaZlyaavar &aanapaNa jaagaM JaalaM.
maI mhTlaM, “ calaa AapaNa ek KaoL KaoLUyaa. maI pauillaMga ilahIna. taumhI tyaacaM s~aIillaMga ilaha. ” maI pauillaMgavaacakx Sabd ilahayalaa
saurvaata koxlaI. maga maulaM maaJyaa baraobar majaota s~aIillaMgaI Sabd ilahayalaa laagalaI. tapaasaUna paaihlaM tar caukxa AgadI kxmaI haotyaa. @vaicataca
maulaaMnaI caukxIcaM ilaihlaM haotaM.
maI mhTlaM, “ ho baGaa, Aataa ek dus ara KaoL taumhalaa iSakxvataao. hI daona KaaokxI Aahota. ekxata pauillaMgaI Sabd Aahota, dus a%yaata s~aIillagaI
Sabd Aahota. pauillaMgaacaM s~aIillaMga SaaoQaa AaiNa s~aIillaMgaacaM pauillaMga SaaoQauna kxaZa. jaaoDyaa jamavaa. ”
maulaM taasana\ taasa ha KaoL KaoLta haotaI.
saahobaaMnaI ivacaarlaM, “ paNa KaaokxI tar daonaca haotaI. sagaLI maulaM kxSaI kxaya ekxa vaoLI KaoLlaI ? ”
maI mhTlaM, “ saahoba, tyaasaazI maI ek yau@taI koxlaI haotaI. vagaa-ta daonhI Taokxalaa maI dha dha vata-uLM kxaZlaI haotaI. ekxa baajaulaa dha vatau-
LaMmaQyao s~aIillaMgaI Sabd zovalao haotao AaiNa dus a%yaa baajaucyaa dha vatau-Lata pauillaMgaI Sabd zovalao haotao. ekoxkxa vatau-LajavaL ekoxk ivaVaqaIx- basalaa
haotaa. Aapalyaa vatau-Latalaa ekx Sabd Gao{]na taao tyaacaI jaaoDI SaaoQaayalaa inaGaayacaa AaiNa ijaqao jaaoDI jamaola itaqao taI ekx~a zovaUna yaayacaa. yaa ta%honaM
pa`tyaokx vatau-Lacyaa jaaoDyaa jamaayacyaa. sava- Sabd saMpalyaavar paunha KaoL saur} koxlaa. daonaca maulaM jaovha KaoLta Asataata taovha taI ekoxk KaaokMx Gao{]na
jaaoDyaa jamavaU Sakxtaata. ”
saahoba mhNaalao, “ vaa ! hI Canaca yau@taI Aaho. paNa napauMs akxilaMgaacaM taumhI kxsaM kxaya koxlaMta ? ”
“ saahoba, s~aIilaMgaI AaiNa pauillaMgaI Sabd pa@ko AaoLKataa yaayalaa laagalyaavar ekx idvasa maI fxLyaavar “ napauMs akxilaMga Sabd ” AsaM ilahUna
tyaaKaalaI qaaoDo Sabd ilaihlao à haolDr, Tobala, GaDyaaL, DsTr, AaOYaQa [tyaaid maulaaMnaI tao Sabd vaacalao. AaiNa ivacaar kxr} laagalaI kxI yaaMca ilaMga kxaya
Asaola ? tyaaMnaa jaovaZI maaihtaI haotaI itacyaa AaQaaravar tyaaMnaa ha inaNa-ya Gaota yao[-naa. maI mhTlaM, “ ho napauMs akilaMgaacao Aahota AaiNa fxLyaavar ‘
napauMs akilaMga ’ ilahIlaM.
ekxa maulaanaM ivacaarlaM. “ paNa napauMs akxilaMga yaaca Aqa- kxaya ? ”
maI mhTlaM, “ jaao paur]YahI naahI AaiNa s~aIhI paNa naahI taao napauMs akx. ”
maulaaMcyaa laXaata AalaMs a vaaTla. maI lagaoca mhTlaM, “ ilaha, Sabd ilaha. taIna rkxanao paaDa. ekx s~aIilaMgaacaa, dus ara pauillaMgaacaa AaiNa
itasara napauMs akxilaMgaacaa. ”
 maI tyaaMnaa saaz Sabd Gaatalao AaiNa malaa svata:laa ho paahUna AaScaya- vaaTlaM kxI, bahutaokx maulaaMnaI AgadI ibanacaUk ilaihlaM haotaM. maI ivacaar koxlaa
kxI, vyaaKaoibaKyaocyaa BaanagaDIta maulaaMnaa na paaDtaa ASaa pa`kxaro yaacaI AaoLKa kxr}na dotaa yaotao AaiNa hLUhLU tyaaMcaI taaMi~akx naavaM, pairBaaYaa iSakxvataa yaotao.
saahoba mhNaalao, “ paNa ‘ kxsaa ? ’ ‘ kxSaI ? ’ Asao pa`Sna ivacaar]na iSakxvalaM tar ? ”
maI mhTlaM, “ saahoba, taI paunha naus ataI paaopaTpaMcaI JaalaI AsataI. maulaaMnaa KarM na samajataaca tyaaMnaI tao paaz koxlaM AsataM. Aataa gaMmata mhNaUna
tyaaMnaa kxsa, kxSaIcaI pawta iSakxvaayalaa hrkxta naahI. ”
“ saahoba mhNaalao, “ barM, Aataa pauZcaM saaMgaa. ”
maI mhTlaM, “ naMtar maI ‘ vacana ’ iSakxvalaM. ekxvacana AaiNa Anaokxvacana AaiNa taohI +aca pawtaInaM. ”
saahobaanaI ivacaarlaM, “ kxaya saaMgataa kxaya ? tyaacaa paNa KaoL kxrtaa kxa ? ”
maI mhTlaao, “ hao tar ! ek vacanaalaa Anaokxvacana SaaoQaUna AaNataao AaiNa tyaaMnaa ekx~a zovataao. ”
saahoba mhNaalao, “ tao zIkx Aaho , paNa naama AaiNa iÚyaapad +a gaaoYTI kxSaa iSakxvalyaata ? ”
maI mhTlaM, “ saaMgataao. tyaasaazI maI pa`tyaXa iÚyaapad GaotalaI. maulaaMnaa vaacataa tar yaotaMca. maI tyaaMnaa samajaavaUna saaMigatalaM kxI maI fxLyaavar
jao ilahIna taSaI iÚyaa tyaaMnaI kxrayacaI. maI tyaanMaa mhTlaM kxI maI iÚyaa ilahIna tasaM taumhI kxra. maI jyaalaa KaUNa kxrIna tyaanaM iÚyaa kxrayacaI. ”
maI fxLyaavar ilaihlaM à {z, basa, paL, Jaaopa, KaoL, naaca, vaaca, baaola, hala, Daola, paD, {DI maar, Gaabar, hasa, gaa [tyaaid [tyaaid.
ho sagaLM kxrtaanaa maulaaMnaa KaUpa gaMmata vaaTlaI. maulaM mhNaayalaa laagalaI, “ AaNaKaI ilaha. ” maI Asaoca AaNaKaI kxahI Sabd SaaoQalao AaiNa
ilahIta gaolaao. maulaM taSaI iÚyaa kxrta gaolaI. dus a%yaa idvaSaI maI ekxa kxaDa-var ilaihlaM, kxahI iÚyaapadM à {z, basa, paL, [tyaaid. savaa-MnaI vaacalaM à
kxahI iÚyaapadM. itasa%yaa idvaSaI maI ekx Dbaa AaNalaa. tyaavar ilaihlaM, ‘ iÚyaapadaMcaI paoTI. ’ maulaaMnaI paoTI {GaDlaI AaiNa tyaataUna iÚyaapadM
{calalaI. naaca, {DI maar, paL, maar, paD [tyaaid. tao vaacata gaolao AaiNa taSaI iÚyaa kxrta gaolao. maga maI mhTlaM, “ Aataa taumhI kxahI iÚyaapadM ilahUna
AaNaa. ” maga tyaaMnaI kxahI ilahUna AaNalaI.
maI dus ara ekx KaoL kxaZlaa. tyaaMna mhTlaM, “ baGaa hM. maI taumacaapaOkxI ekxalaa kxahItarI kxrayalaa saaMgaIna. taao kxaya kxrtaao Aaho tao taumhI
fxLyaavar ilahayacaM. ” maI ‘ jagajaIvanalaa mhTlaM, ‘ Qaava. ’ taao Qaavalaa. maI ivacaarlaM, ‘ jagajaIvana kxaya kxrtaao Aaho ? ’ maulaaMnaI mhTlaM, ‘Qaavataao
Aaho.’ dus a%yaalaa ivacaarlaM, ‘jagajaIvana kxaoNataI iÚyaa kxrtaao Aaho ?’ taao mhNaalaa, ‘ jagajaIvana Qaavataao Aaho.’ maga maI kxahI maulaaMnaa Qaavaa, {DI
maara. ilaha, vaacaa ASaa Aa&aa idlyaa AaiNa dus a%yaaMnaa saaMigatalaM, tao kxaya kxrtaayata tao fxLyaavar ilaha. maI paaihlaM tyaaMnaI sagaLM baraobar ilaihlaM
haotaM. kxahI maulaaMnaI maa~a ho kxLlaM naahI mhNaUna ilaihtaa AalaM naahI. kxahInaI kxahI ikxrkxaoL caukxa paNa koxlyaa haotyaa.
yaaca pa`kxaro maI pauZo mhTlaM, “ Aata taumacyaapaOkxI jaao jaI iÚyaa kxrola, taI taumhI fxLyaavar ilaha. ”
maI jagajaIvanalaa mhTlaM , “ paL. ” taao paLalaa AaiNa maulaaMnaI ilaihlaM, “ paLalaa. ” Asao KaoL Gaota raihlaao. mMaga maI maulaaMnaa Aapasaataca KaoL
KaoLayacaI, ilahayacaI mauBaa idlaI. maaozyaa {tsaahanaM maulaM saara vaoL KaoLta raihlaI.
tyaanaMtar ek idvasa maI tyaaMnaa javaL basavalaM AaiNa ivacaarlaM, “ jaovha rama Qaavataao taovha taao QaavaNyaacaI iÚyaa kxrtaao naM ? ” maulaM
mhNaalaI, “ hao ” “ jaovha SyaamasauMdr ilaihtaao taovha taao kxaoNataI iÚyaa kxrtaao ? ” “ ilaihNyaacaI. ” ASaa pa`kxaro maI tyaaMnaa ivacaarayalaa saurvaata
koxlaI AaiNa mhTlaM, “ jaovha SamasauMdr Qaavataao taovha taao kxaoNataI iÚyaa kxartaao ? ”
AaiNa tyaaMnaI baraobar {<ar idlaM. tyaanaMtar maI fxLyaavar ilaihlaM à Qaavataata, Qaava, baaolataata, baaola, caala hI sagaLI iÚyaapadM Aahota. yaa
iÚyaapadatanaM Aapalyaalaa kxahI iÚyaa kxravaI laagatao.
maulaaMnaI ho vaacalaM AaiNa tyaaMnaa samajalaM.

saahobaaMnaI ivacaarlaM, “ maga taumhI kxaya koxlaM ?

maI mhTlaM, “ saahoba maI maulaaMnaa saaMigatalaM kxI, ilahUna AaNaa. jaovaZI iÚyaapado taumhalaI maaihta AsataIla, taovaZI sagaLI ilahUna AaNaa.
maulaM kxamaalaa laagalaI AaiNa jyaalaa ijaqao iÚyaavaacak Sabd imaLalaa taao tyaaMnaI Gaotalaa AaiNa ilaihlaa.
saahoba mhNaalao, “ maga ? ”
“ maga maI ek dus ara KaoL saur] koxlaa. fxLyaavar kxahI vaa@ya ilaihlaaI à ‘ rama Qaavataao ’, ‘ caMpakx vaacataao. ’ [tyaaid. AaiNa tyaaMnaa
saaMigatalaM kxI, yaata iÚyaapad fx@ta zovaa AaiNa baakxIcaM paUs aUna Takxa. maulaaMnaI AgadI tatpartaonaM tao kxama ibanacauk x koxlao. [qaoca maI iÚyaapadacaa QaDa
qaaMbavalaa. ”
saahoba mhNaalao, “ malaa AsaM vaaTtaM kxI yaa pa`kxaro tyaaMcyaa laXaata caaMgalaM rahata Asaola, paNa yaata vaoL fxar jaataao. tyaaMnaa barooca KaoL
KaoLavao laagataata. ”
 maI mhTlaM, “ KaoL KaoLNyaataca tar AanaMd Aaho. tyaata jarI qaaoDa vaoL jaasta gaolaa tarI pairNaama caaMgalaa AaiNa kxayama iTkxNaara Jaalaa tar
naukxsaana kxaya Aaaho tyaata ? ”
saahoba mhNaalao, “ taumacaM baraobar Aaho. barM, Aataa saaMgaa, taumhI naamaasaazI kxaya koxlaMta ? saaMgaa naa. ”
maI mhTlaM, “ naama iSakxvaayalaasauwa maI ASaaca pa`kxaro saurvaata kxolaI. pa`qama maI maaJyaa pawtaIpa`maaNao naamaaMcyaa icaÖyaa koxlyaa. maulaaMnaI pauYkxL
naamaM vaacalaI. paunha paunha vaacalaI. naamaaMcyaa yaadIta Anaokx pa`kxarcaI naamaM haotaI AaiNa tyaaMcao kxahI ivaBaaga koxlaolao haotao. tyaamauLo naamaM vaacaNaM ha
AanaMddayakx AnauBava haotaa. malaa sagaLM AsaM iSakxvaava laagataM kxI, maulaaMnaa pa<aahI laagaNaar naahI, AapaNa kxahI navaIna iSakxtaao Aahaota ! Aataa
maulaM iÚyaapadM AaiNa naamaaMcyaa icaÖyaa vaogavaogaLyaa kxrNyaaMta gauMtalaI. ASaa pa`kxaro daona pa`kxra vaogaLo kxrNaM +a KaoLata tyaaMcaI naama AaiNa iÚyaapadMaSaI
AaoLKa pa@kI haota haotaI. ekxda maI tyaaMnaa javaL baaolavaUna mhTlaM, “ ho baGaa, maI Aataa kxahItarI maagataao. kxaya tao maI saaMgaNaar naahI. jyaa
vastaUlaa kxahI naava Asaola taI vastaU {calaUna Gao{]na yaa. jaa{]na ivacaara, ‘ tauJ aM naava kxaya Aaho ? ’ jar tyaa vastaUcaM kxahI naava Asaola tar taI Gao{]na
yaa. ”
maulaaMcyaa taabaDtaaoba laXaata AalaM, AaiNa taI Qaavataca inaGaalaI. fxLyaalaa ivacaarlaM, “ tauJ aM naava ?” svata:ca mhTlaM à “fxLa”. “maga
cala.” AaiNa fxLa Aalaa. Asaaca pa`kxaro Tobala AalaM. dgaD, kxazI, QaUL, kxagad, paus takx, paaTI, Takx, DbaI jao jao imaLalaM tao tao AaNalaM. ekxa maulaanaM
tar Saojaarcyaa vagaa-talyaa ekxa maulaalaaca Qar}na AaNalaM. maI ivacaarlaM “ ho kxaya koxlaMs a ? ” tar taao mhNaalaa, “gaur}jaI, yaalaa naava Aaho naa ? ” kxaoNaI
mhNaayalaa laagalaMa, “ sauyaa-laa kxsaM Gao{}na yaayacaM ? ” dus ara mhNaalaa, “ ilaMbaacyaa JaaDalaa paNa naahI AaNataa yaota. ” malaa Kaa~aI paTlaI kxI,
maulaaMnaa Aataa naamaacaa Aqa- samajaayalaa laagalaa Aaho. ”
ha KaoL vagaa-ta caalalaa haotaa taovhaca maI naamaacyaa icaÖyaaMcaI paoTI Gao{]na Aalaao. var ilaihlaM haotaM, ‘naamaacaI paoTI.’ Aata paacaSao naamaM haotaI.
maulaaMnaa Aataa hI savaMya AMgavaLNaI paDlaI haotaI. paoTI {GaDUna maUz maUzBar icaÖyaa tyaaMnaI {calaUna naolyaa AaiNa vaacaUnahI Takxlyaa. maI paoTIta sava-
pa`kxarcaI naamaM ilaihlaI haotaI. ekxanaM ivacaarlaM, “ho ‘ laailamaa ’ mhNajao kxSaacaM naava Aaho ? ” maI ivacaarlaM, “ ha jaao laala rMga idsataao tyaalaa taU kxaya
mhNaSaIla ? ” maulagaa hsalaa AaiNa parta gaolaa. tyaanaMtar maI naamaM AaiNa iÚyaapadM yaaMcyaa icaÖyaa ekxmaokxata imasaLlyaa AaiNa taI vaoogavaogaLI kxrayalaa
maulaaMnaa saaMigatalaM. KaUpa majaa AalaI. Aataa tyaaMnaa naama AaiNa iÚyaapad yaaMcaa Aqa- kxLlaa haotaa. taao tao spaYT kr] Sakxta haotao. tyaanaMtar maI tyaaMnaa
AaNaKaI ek xKaoL saaMigatalaa. iÚyaapadalaa yaaogya naama SaaoQaUna kxaZayacaM AaiNa naamaalaa yaaogya iÚyaapad SaaoQaayacaM. {dahrNaaqa-, ‘ GaaoDa ’ Sabd Gaotalaa
tar, ‘ Qaavataao ’ ikxvaa ‘ Qaavalaa ’ hI iÚyaa SaaoQaUna kxaZayacaI. ‘ Kaataao ’ ho iÚyaapad Gao{]na tyaalaa yaaogya AsaM ‘ ramacaMd` ’ ikxvaa ‘ paUnamacaMd` ’ AsaM
naama SaaoQaayacaM. maI ho sagaLM tyaaMnaa samajaavaUna saaMigatalaM. SaaoQalaolao Sabd ekx~a zovaayalaa paNa iSakxvalaM. maulaaMnaa ho sagaLM kxrtaanaa majaa vaaTlaI.
tyaanaMtar maI fxLyaavar kxahI vaa@yaM ilaihlaI AaiNa maulaaMnaa mhTlaM, “ yaaMcyaataUna naamaM AaiNa iÚyaapadM inavaDa AaiNa paaTIvar ilaha. yaa
vaa@yaatalaI naamaM daKavaa. ekxda yaa vaa@yaamaQalaI naamaM paus aUna Takxa. ekxda iÚyaapadM paus aUna Takxa. ”
maI paunha ivacaarlaM à “ ho kxaya Aaho ? yaalaa kxaya mhNataata ? ” AaiNa tyaaMnaI ibanacaUk saaMigatalaM.
yaa ASaapa`kxaro tyaaMnaa naama AaiNa iÚyaapadaMcaM vagaIx-kxrNa kxrtaa yao{] laagalaM.
saahoba mhNaalao, “ fxarca caaMgalaI pawta Aaho hI. KaraoKarca yaa pawtaInaM maulaaMnaa XaNaBarsauwa AByaasaacaa taaNa paDlaa nasaola. yaa
saaQanaaMs aazI qaaoDa Kaca- maa~a haotaao. AaiNa taumacyaa saarKaM jaIva AaotaUna kxama kxravaM laagataM. ”
maI mhTlaM, “ saahoba, maulaaMcaI rTaL paazaMtarapaasaUna sauTkxa kxrNyaasaazI [takxa Kaca- Jaalaa tarI taao kxahI ivaSaoYa naahI. ha sagaLa Kaca- maI
maaJyaa svata:cyaa iKaSaataUna koxlaa. jaunao pauÖo SaaoQaUna maI tyaaMcyaa paoTyaa banavalyaa AaiNa GaraMta [kxDo itakxDo paDlaolao kxagad Gao{]na tyaaMcyaa icaÖyaa tayaar
koxlyaa. ”
saahoba mhNaalao, “ ha Kaca- parta imaLNyaasaazI maI pa`yatna kxrIna.”
maI mhTlaM, “ saahoba, ha Kaca- doNyaapaoXaa jar AapaNa hI pawta maanya koxlaIta AaiNa pa`cailata koxlaIta tar maaJaa Kaca- saaqa-kxI laagalyaasaarKaa
Aaho.”
saahoba mhNaalao, “ zIk Aaho, paahtaao maI. paNa pauZo taumhI kxaya koxlaMta tao saaMgaa naa.”
maI mhTlaM, “ yaanaMtar maI ivaSaoYaNaaMnaa saurvaata koxlaI. paNa maaJyaa yaa baDbaDInaM taumhalaa kMxTaLa tar naahI naa Aalaa? ek tar
vyaakxrNaasaarKaa r]Xa ivaYaya AaiNa tyaavar GaaoLUna GaaoLUna saaMgaNyaacaI maaJaI savaMya.”
saahoba mhNaalao, “ Co Co, taumhI saaMgata raha. malaa sagaLI pawta saivax-s tar samajaUna GyaayacaI Aaho. taumhI sagaLM baarIkx saarIkx
saaMigatalyaaiSavaaya ha ivaYaya samajaNaar naahI. Aro vaa ! jara qaaMbaa hM. caha Aalaaca. caha ipa{]naca pauZo saaMgaa.”
tasao saahoba fxar risakx haotao. {McaI pa`kxarcaa caha pyaayacao. tyaaMnaa maaJaIhI AavaD maahIta haotaI. saumaaro vaIsa imainaTM caha ipaNyaata gaolaI.
caaMgalaI tartarI AalaI. maga AamhI pauZo baaolaU laagalaao.
maI mhTlaM, “ maaJyaa naohmaIcyaa pawtaIpa`maaNao maI maulaaMcyaa samaaor ivaSaoYaNaacyaa icaÖyaa zovalyaa. maulaM icaÖyaa vaacaU laagalaI. evaZyaata ekxanaM
ivacaarlaM, “gaur]jaI ho ivaSaoYaNa mhNajao kxaya ?”
 maI mhTlaM, “ baGa naa. hI sagaLI ivaSaoYaNaMca Aahota. basa\ ! ivaSaoYaNa.” maulaaMnaa manaatalyaa manaata kxahItarI Aqa- kxLta haotaa. naMtar paunha
KaoLaMnaa saurvaata JaalaI. maulaM naamaM, iÚyaapad AaiNa ivaSaoYaNaM vaogaLI kxrNyaata dMga JaalaI.”
tyaanaMtar maI tyaaMnaa ek navaa KaoL saucavalaa. maI mhTlaM, “ maulaaMnaao, maI jao maagaIta tao taumhI AaNaa.”
maI mhTlaM, “ paoinsala AaNaa.”
ekxa maulaanaM paoinsala AaNalaI.
“ laala paoinsala AaNaa.”
tyaaMnaI laala paoinsala AaNalaI.
“ ipavaLI paoinsala AaNaa”
tyaanaM ipavaLI paoinsala AaNalaI.
“ paoinsala zovaUna yaa.”
maulaaMnaI ivacaarlaM, “ kxaoNataI ?”
maI mhTlaM, “laala.”
parta mhTlaM, “ipavaLI AaNaa”, “tapaikxrI AaNaa ”, “gaulaabaI AaNaa”, “maaozI AaNaa”, “CaoTI AaNaa” AaiNa maulaM paoinsalaI AaNata gaolaI.
maI navaIna QaDa saur} koxlaa. “ kuxzlaIhI ekx paoinsala {calaa.”
ekx paoinsla {calalaI gaolaI.
“Aataa taI ihrvaI paoinsala {calaa.”
ihrvaI paoinsala {calalaI.
“ Aataa taI ipavaLI {calaa.”
ipavaLI {calalaI.
“Aataa maaozI {calaa”
maaozI {calalaI.
maI ivacaarlaM, “ taumhI kxaoNataI ivaSaoYa pa`kxarcaI paoinsala {calalaI Aaho ? ”
“ hI ihrvaI paoinsala {calalaI Aaho. ”
“ Kaasa kxaoNataI paoinsala GaotalaI Aaho ? ”
“ ipavaLI GaotalaI Aaho. ”
“ Kaasa kxaoNataI GaotalaI Aaho ? ”
“ laaMba GaotalaI Aaho. ”
maI fxLyaavar ilaihlaM, “ ho Kaasa Sabd Aahota. eKaaVa gaaoYTIcaa ivaSaoYa daKavaNaarI hI ivaSaoYaNaM Aahota. tyaa gaaoYTIcaa ivaSaoYa gauNa ikMxvaa
jaastaIcaI maaihtaI ivaSaoYaNaM dotaata. ”
maulaaMnaI vaacalaM AaiNa vaacaUna ivacaar koxlaa.
maI naamaaMcyaa AaiNa ivaSaoYaNaaMcyaa paoTyaa kxaZUna tyaaMnaa AaNaKaI ek x KaoL daKavalaa, “ naamaacaM ivaSaoYaNa SaaoQaa AaiNa ivaSaoYaNaacaM naama SaaoQaa. ”
ekxa maulaanaM ‘laala’ Sabd Gaotalaa AaiNa naamaacyaa paoTItaUna ‘GaaoDa’ Sabd kxaZlaa AaiNa ‘laala GaaoDa’ jaaoDUna zovalaa. naamaM AaiNa ivaSaoYaNa
yaaMcyaa iZgaataUna ASaa SabdaMcyaa jaaoDyaa tayaar vhayalaa laagalyaa. maI tyaaMcaM kxama baGayalaa vagaa-ta ihMDU laagalaao. tyaaMcyaa kxahI kxahI jaaoDyaa
caukxIcyaa paNa haotyaa.
maga maI maaJyaa vaogavaogaLyaa pa`kxaraMnaI maulaaMcaI pariXaa Gao{}na paaihlaI. tyaaMnaa ivaSaoYaNa yaacaa Aqax- manaataUna samajalaolaa haotaa mhNaUnaca lagaoca
ibanacaUk x naama AaiNa ivaSaoYaNa SaaoQaUna kxaZta haotao.
saahoba mhNaalao, “ taumhI tar baroca navaIna KaoL kxaZlao Aahota. naama, ivaSaoYaNaM AaiNa iÚyaapadaMcaI maulaaMnaa sauMdr pa`kxaro AaoLKa kxr]na idlaIta.
zIk Aaho. Aata tyaaMnaa vyaakxrNaatalyaa vyaaKyaa iSakxvaala kxI naahI ? ”
maI mhTla, “ saahoba, vyaaKyaa tar maI iSakxvalaolyaaca Aahota. Aataa vyaakxraNaacyaa BaaYaotalyaa vyaaKyaa maI tyaaMnaa naahI iSakxvaNaar AaiNa
parIXaotahI taumhI tyaaMnaa tyaa ivacaar] nayaota. Sabd AaoLKaayalaa saaMgaavaota.”
saahoba mhNaalao, “ maI +a ivaYayaacaI parIXaaca GaoNaar naahI. malaa taumacaI hI pawta sagaLyaa SaaLaMmaQyao nyaayacaI Aaho. ibacaarI paaorM vyaakxrNa
paaz kxrtaa kxrtaa jaorIlaa yaotaata. ”
maI mhNaalaao, “ hao naa ! vyaakxrNa iSakxtaa iSakxtaa maaJyaa tar naakxI na{} Aalao haotao AaiNa maarpaNa KaUpa Kaavaa laagayacaa. jaovha
vyaakxraNaatalyaa pa`SnaaMcaI {<arM Aamhalaa yaayacaI naahIta, taovha Aamacao gaur]jaI Aamhalaa baDvaUna kxaZayacao.”
saahoba mhNaalao, “ taumacyaa vaoLI kxSaalaa ? AjaUnahI iSaXak maartaataca naa ?”
maI mhTlao, “ saahoba, AapaNa hI pawta baMd kxa kxrta naahI ?”
saahoba mhNaalao, “gaur]jaI, ho maaJyaa hataata naahI. tasaM paaihlaM tar kxahI mayaa-dopaya-ta Aaho mhNaa. paNa Aataa maaJaM mata . . . . ho tar
KarMca kxI AapaNa caaMgalyaa pa`kxaro iSakxvalaM tar ho maarNaM, QaaopaTNaM AapaaoAapa baMd hao[-la. taumacaca paaha naa. vyaakxrNa iSakxvataanaa taumhalaa kuxNaalaa
iSaXaa kxravaI laagalaI ? Aataa savax- naamaaMcaM taumhI kxaya koxlata tao saaMgaa naa.”
maI mhTlaM, “ AaNaKaI vaogaLM kxaya kxrNaar ? maulaaMnaa ekx CaoTa KaoL iSakxvalaa. maI tyaaMnaa samajaavaUna saaMigatalaM, “maI mhNajao kxaoNa?” taI
mhNaalaI, “laXmaISaMkxrjaI.” “maga taU mhNajao kxaoNa?” SyaamasauMdrnaM mhTlaM, “Aqaa-ta maI SyaamasauMdr.” maI ivacaarlaM, “taao kxaoNa Aaho ?” “ramacaMd`.”
Ho pa`Sna ivacaarlyaavar maI fxLyaavar ilaihlaM à
maI à laXmaISaMkxr.
taU à BaImaaSaMkr.
taao à QanaMjaya.
AamhI à laXmaISaMkxr, BaImaaSaMkxr, SyaamasauMdr, QanaMjaya.
taumhI à rovaarama, laXmaNaisaMh, iTkxmaisaMh, dovaIpa`s aad.
tao à itasarIcyaa vagaa-talao à maaohnaisaMh, maUlacaMd`, laKaaIcaMd`, r}paisaMH.
maulaaMnaI ho vaacalaM AaiNa maI mhTlaM, “ hI, maI , taUx, taao yaaMnaa sava-naamaM mhNataata.” ekxana ivacaarlaM “sava-naama mhNajao kxaya?”
maI mhTlaM, “ taUca ivacaar kxr barM. ”
dus ara mhNaalaa, “gaur]jaI, maaJaa mhNajao laXmaNaisaMhcaa haca Aqa- Aaho naa ? AaiNa laXmaNaSaMkxrjaIMcaa mhNajao taumacaa AsaMca ?”
itasara mhNaalaa, “tauJ aa, maaJaa, taumacaa, tyaaMcaa hI paNa sava-naamaM Aahota kxa naahI?”
maI mhTlaM, “ hao. hI sava-naamaMca Aahota.”
caaOqyaa maulaanaM ivacaarlaM, “paNa sava-naamaaca Aqa- kxaya?”
maI fxLyaavar ilaihlaM à
ramacyaa hataata paaTI Aaho.
ramacyaa hataata paoinsala Aaho.
rama ba`amhNa Aaho.
rama vaacataao Aaho.
raxma raoja lavakxr yaotaao.
laXmaISaMkxr taumacao iSaXak Aahota.
laXmaISaMkxr taumhalaa iSakxvataata.
laXmaISaMkr taumhalaa ifxrayalaa Gao{}na jaataata.
savaa-naI ho vaacalaM. maga maI dus a%yaa vaa@yaatalaa ‘ rama ’ Sabd paus aUna ‘ tyaacyaa ’ ilaihlaM. ‘ laXmaISaMkxr ’ paus aUna ‘ maI ’ ilaihlaM. AaiNa
iÚyaapadhI tyaapa`maaNao badlalaM. maulaaMnaI tao vaacalaM AaiNa Aqax- tyaaMcyaa laXaata Aalaa.
maI ivacaarlaM, “ Aataa saaMgaa hM, sava-naama kxaoNatyaa jaagaI ilahayalaa paaihjao ? ” kxaoNaItarI mhTlaM, ‘ ramacyaa jaagaI. ’ kxaoNaI mhTlaM, ‘
laXmaISaMkxrcyaa ’ jaagaI.
maI ivacaarlaM, “rama AaiNa laXmaISaMkxr hI naamaM Aahota kxa iÚyaapad ? ”
“ naama Aahota ”
“ maga rama AaiNa laXmaISaMkxr yaa naavaaMcyaa eovajaI jao Sabd yaotaata tyaaMnaa kxaya mhNaala ? ”
“ sava-naama. ”
saahoba hsalao. mhNaalao à “ vaa ! taumhI tar haDacao iSaXakx Aahata. AgadI saivax-s tar tapaiSalavaar pa`tyaokx gaaoYTIcaM vaNa-na kxrtaa taumhI.”
maI mhNaalaao, “saahoba, hI savaMya kxSaI sauTayacaI Aataa ? maI kxahI vakxIla naahI qaaoD@yaata AaTpaayalaa. ”
maaJyaa laXaata AalaM kxI, saahoba Aataa qakxlao haotao. maaJyaa gaaoYTI eokxtaanaa tyaaMnaa majaa KaUpaca vaaTta haotaI. tarI maI baaolaNaM qaaMbavalaM.
Aataa tyaaMcaa inaraopa Gyaavaa, AsaM mhTlaM AaiNa tyaaMnaI ‘ hao ’ mhTlaM. Saahoba mhNaalao, “ taumacyaa vagaa-laa parIXaotaUna vyaakxrNaalaa maI mau@ta koxlaolaM Aaho.
paNa AjaUna kxaL AaiNa ivaBa@taI baakxI Aaho. jaovha ho iSakxvaala taovha paunha ekxda yao{}na sagaLM saaMgaUna jaa. pauZcyaa vaYaIx- malaa +acyaa saMbaMQaata
kxahItarI kxrayacaM Aaho. ”

(3)
sahamaahI parIXaocao idvasa Aalao. saahoba svata:ca parIXaa GaoNaar haotao. tyaaMnaa parIXaa Gyaayalaa AavaDayacaI.
maI maaJyaa vagaa-caI tayaarI kxr}na zovalaI haotaI. paNa maaJyaa svata:cyaa pawtaIna. sagaLyaa SaaLocaI parIXaa Jaalyaavar maaJyaa vagaa-caI parIXaa
GyaavaI ASaI maI parvaanagaI maaigatalaI haotaI. AaNaKaI mhTlaM haotaM kxI, maaJyaa vagaa-cyaa parIXaocaa vaoLI mauKyaaQyaapakx, AaiNa [tar iSaXakxaMnaIhI itaqao
yaavaM. iSavaaya maaJyaa vagaax-cyaa parIXaocyaa vaoLI pa`tyaokx vagaa-talyaa paaca paaca maulaaMnaI yaavaM ASaI maaJaI [cCa haotaI.
parIXaocyaa idvaSaI maI SaaMta haotaao. maaJyaa CataIta QaDQaD navhtaI. manaata paasaànaapaasaacaI TaocaNaI navhtaI. maaJyaa AnauBavaapa`maaNao
kxaLjaIcaM kxrNa navhtaM. maulaaMnaI tar AapaNa hao{]na mhTlaM haotaM kxI, AapaNa jao raoja kxrtaao taoca Aaja paNa kxrayacaM Aaho. parIXaota tar sagaLo paasaca
Aahota. Aaja AapalaM kxama paahayalaa sagaLyaaMnaa baaolaavalaM Aaho.
maaJyaa naaTkxacyaa pawtaIpa`maaNao maI sagaLI tayaarI paDVacyaa paazImaagao kxr}na zovalaI haotaI. pauZo sagaLyaaMnaa basavalyaanaMtar maI paDda dUr koxlaa.
sTojavar dus a%yaa vagaa-cyaa kxahI taukxDyaa basalyaa haotyaa. ekoxkxa taukxDIlaa maaJyaa vagaa-talaa ekoxk ivaVaqaIx- gaaoYT saaMgata haotaa. gaaoYT
saaMgayacaM kxama AaLIpaaLInaM caalaU haotaM. pa`tyaokx ivaVaqyaax-naM AapalaI gaaoYT AapalaI AapaNaca inavaDlaI haotaI. ivasarlaM tar paahayalaa paus takx javaL
zovalaM haotaM. jaao taao Aapalyaa pawtaInaM gaaoYT saaMgata haotaa AaiNa eokxraNaa%yaabaraobar svata:hI gaaoYTIcaa AanaMd Gaota haotaa. tyaalaa gaaoYT saaMgaNa mhNajao
kxaya tao caaMgalaM samajalaM haotaM. hvaaBaava, AiBanayaasakxT Aqa- samajaUna taao gaaoYT saaMgata haotaa. gaaoYTI pau%yaa Jaalyaa AaiNa sagaLo iSaXak x
ekxmaokxakxDo paahayalaa laagalao. maI mhNaalaao, “hI maaJaI ek parIXaa Aaho. ”
ekxa iSaXakxanaM dus a%yaa iSaXakxalaa hLUca kxanaata ivacaarlaM, “ hI k SaacaI parIXaa ? ”
maI tao eokxlaM AaiNa mhTlaM, “ BaaYaovar pa`Bautva imaLNyaacaI, saaMgataa yaoNyaacaI, laXaata zovaNyaacaI, risakxpaNaacaI AaiNa AiBanayaacaI. ”
sagaLo iSaXaak dus a%yaa parIXaocaI vaaT paahU laagalao.
paunha paDda dUr Jaalaa. sagaLo ivaVaqaIx- gaaola basalao haotao. samaaor fxLyaavar ilaihlaM haotaM à ‘ BaoMDyaacaa KaoL.’
ekxanaM kxivata mhTlaI AaiNa dus a%yaanaM itacyaa SaovaTcaa AXaranaM saur] haoNaarI dus arI kxivataa mhTlaI. yaapa`kxaro sava- vataux-L paUNa- JaalaM. paunha
BaoMDyaa saur] Jaalyaa.
saahobaaMnaI ivacaarlaMà “ yaaMnaa samaaorasamaaor kxa naaHI basavalaM ? yaa KaoLata daona gaT laagataata naa ? ”
maI mhTlaM, “ naahI saahoba. maI taI pawta saaoDUna idlaI Aaho. tyaamauLo maulaaMcyaa manaata harijatacaI Baavana inamaa-Na haotao. paNa yaa pawtaIta ekxa
maulaalaa AalaM naahItar tyaacyaa pauZcaa mhNaayalaa saurvaata kxrtaao. AaiNa KaoL pauZo jaataao. eKaaVa vaoLI laXaata raihlaM naaHI tar dus a%yaa vaoLI laXaata
yaotaMca. ”
saahobaaMnaI AapalaI daZI KaajavalaI AaiNa DaoLyaacaI {GaDJaapa koxlaI.
maulaaMnaa maI qaaoDa vaoL KaoLNyaasaazI basavalaM haotaM. paNa tyaaMnaa [takxI gaMmata vaaTta haotaI kxI GaMTa JaalyaavarhI {zayacaM kxaoNaI naava Gao[-
naa. maI AaNaKaI qaaoDa vaoL idlaa AaiNa maga paDda paaDlaa. paDVabaahor yao{na maI mhTlaM, “ ima~ahao, AapaNa paaihlaMta kxI, yaa maulaaMnaa
paazyapaus takxatalyaa ikxtaI kxivataa paaz Aahota. kxivataocyaa taasaalaa maI raoja ha KaoL Gaotaao. ”
 saahobaaMnaI mhTlaM, “ eokxa sagaLyaaMnaI. ”
paunha paDda var gaolaa. gaaola basalaolaI sagaLI maulaM kxaoDI saaoDvata haotaI. tyaaMcyaa AMgaata {tsaah saMcaarlaa haotaa.
saahoba mhNaalao, “ Aaohao ! hI kxaoDI maI lahanapaNaI eokxlaI haotaI. paNa AByaasaÚmaata taI kuxzo Aahota ? ”
maI mhTlaM, “ saahoba, AByaasaÚmaata BaaYaaiSaXaNa tar Aaho naa ? AaiNa maulaaMcaI ija&aasaa vaaZavaI, &aana vaaZavaM, tyaaMcaa ivakxasa vhavaa ha tar
sagaLyaa AByaasaÚmaacaa paayaa Aaho. maaJao sagaLo ivaVaqaIx- yaa KaoLavar baoh_ KaUYa Aahota. tyaaMnaa pauYkxL kxaoDI maahIta Aahota. mhNaUnaca maI taI
AByaasaÚmaata GaotalaIta. pauZcyaa vaYaIx- AapaNahI AByaasaÚmaata kxaoDyaaMcaa samavaoSa kxra. ”
tyaanaMtar AamhI SabdaMca KaoL saur] koxlaa. ek xSabd baaolaayacaa. tyaacyaa SaovaTI jao AXar yao[-la tyaanaM saur] haoNaara dus ara Sabd saaMgaayacaa
AaiNa tyaanaMtar itasara. ha KaoL tasaa saaopaa haotaa. paNa maulaaMnaI kxaoNaI gaavaaMcaI, kxaoNaI naVaMcaI, kxaoNaI pavax-taaMcaI, kxaoNaI maus alamaanaaMcaI, kxaoNaI ihMduMcaI,
kxaoNaI jaataIcaI, kxaoNaI ba`amhNaaMcaI, kxaoNaI vaaNyaaMcaI, ASaI naavaM AapalaI AapalaI inavaDUna zovalaI haotaI. ho laXaata Aalyaavar tar savaax-naa ha KaoL
AiQakxca rmya vaaTlaa.
maI maaJyaa iSaXakx ima~aaMnaa mhTlaM, “ yaa KaoLsaazI jaastaIta jaasta Sabd jamaivaNyaasaazI maI maulaaMnaa saaMgataao kxI taumhI nakxaSaamaQalao AaiNa
SabdkxaoSatalao Sabd pahata jaa. yaamauLo KaUpasao Sabd taumacyaa taaoMData basataIla. Aataa maulaM KaoL KaoLayacyaa eovajaI vaogavaogaLo Sabd SaaoQaUna kxaZNyaata
baraca vaoL Gaalavataata. ekxmaokxaMnaa tao Sabd saucavataata AaiNa kxahI maulaM tar tao ilaihtaatapaNa. ”
saahoba mhNaalao, “ gaur]jaI, yaa KaoLamaagao fxar maaoza Aqa- Aaho. tyaapa`kxarcao sagaLo KaoL bauwIcaI taakxta AaiNa saamaanyaa&aana vaaZvaNyaasaazI
sagaLyaa vagaa-ta saur] kxrayalaa hvaota. ”
maaJyaakxDo kxaOtaukxanaM paahata saahoba mhNaalao, “ taumhI Aapalao baro navyaa navyaa gaaoYTI SaaoQaUna kxaZtaa. ”
saahobaaMnaa eokux na jaa[-la ASaa baotaanaM ekxa iSaXakxanaM dus a%yaa iSaXakxalaa hLUca mhTlaM à “ Aro, yaasaazIca tar laXmaISaMkxr [qao Aalaota. tyaaMnaa
qaaoDMca iSakxvaayacaya\ ? tao tar majaa kxrtaayata\ majaa. AamacaI [qao iSakxvataa iSakxvataa maana maaoDUna jaatao AaiNa tyaacyaakxDo paaha. KaoLaiSavaaya
tyaaMcyaa kxayax-Ú maata [tar kxahI naahIca Aaho.
dus a%yaa iSaXakxanaM mhTlaM, “ Ahao gaur]jaI, Aataa iSakxvaNyaacaI jaunaI pawta gaolaI. navyaa pawtaIcaa jamaanaa Aalaa Aaho. Aataa tao paazaMtar maaozo
maaozo ga`Mqa, SaoMDI TaMgaUna iSakxNaM sagaLM gaolaM. Aataa iSakxNyaaeovajaI ho KaoL raihlaota naus atao. pauZo AaNaKaI kxaya KaoLKaMDaobaa vhayacaaya\ rama jaaNao ! Aataa
paaoraMcaM iSakxNyaata laXa nasataM. KaoL Gyaa, mhNajao maga maastar caaMgalaa ! ”
maI maulaaMcaM kxama daKavaNyaata gauMtalaao haotaao. tyaamauLo taovha malaa +a gappaa eokxtaa Aalyaa naahIta. naMtar malaa kuxNaItarI ho saaMigatalaM. Asaao !
maI iSaÕI vaajavalaI AaiNa sagaLI maulaM hataata JaaDU Gao{}na AaoLIta {BaI raihlaI. maI JaaDUs akxT tyaaMcaI kxvaayata GaotalaI AaiNa tyaaMnaa cahukxDo
jaa{}na JaaDayalaa saaMigatalaM. sabaMQa SaaLaBar maulaM gaolaI. ijaqao tyaaMnaa kxcara idsalaa itaqao tyaaMnaI JaaDlaM AaiNa jaao koxr jamalaa taao ekxa TaopalaIta
GaalaUna Aamacyaasamaaor hjar JaalaI.
AiQakxarI saahoba AaiNa SaaLotalao [tar iSaXakx AaScayaax-naM sagaLM pahata haotao. maaJyaa vagaa-talyaa maulaaMcaI hI paNa ek parIXaa haotaI.
saahobaanaI ivacaaralaM, “ hataata JaaDU Gao{}na kxvaayata kxSaalaa GaotalaI ? maaJyaa kxahI laaXaata AalaM naahI. ”
maI mhNaalaao, “ saahoba, Aajakxala Aapalyaa doSaaMta AsvacCtaoba_la Kaupa baaolalaM jaataM. AsvacCtaa ha ek raYT/Iya kxlaMkx Aaho. jaaovar
koxrkxcara kuxzohI paDUna raihlaolaa Aamhalaa caalataao, taaovar AamacaI pairisqataI sauQaarayacaI naahI. mhNaUna tyaacyaa ivar]w maI maaohIma hataI GaotalaI Aaho.
doSa svacC kxrayalaa Aapalyaalaa laZa[-ca kxravaI laagaola. JaaDUcaI kxvaayata ho tyaacaM pa`taIkx Aaho. +a maulaaMcaa paaihlaa QaDa hI JaaDUcaI kxvaayata
Aaho. Aamacaa vagax- svacC JaalyaaiSavaaya AamacaM kxamaca saur] haota naahI. Aataa yaa maulaaMnasauwa GaaNa sahna haota naahI. ”
Aamacyaa +a gappaa caalaU haotyaa taovaZyaata maulaM hata paaya taaoMD QauvaUna AalaI AaiNa maI dus arI iSaÕI vaajavalaI.
saahoba mhNaalao, “ taumacaa ha pa`yaaoga Ajabaca Aaho. caaOqaIlaa iSakxvataanaa ASaa AaNaKaI kxaoNatyaa navyaa navyaa gaaoYTI koxlyaa taumhI ? ”
maI mhNaalaao, “ saahoba maaJyaa pa`yaaogaata sava-ca gaaoYTI Aahota. caaOqaIca AByaasa iSakxvaayacaa tar AaQaI malaa paihlaIcaa AByaasa pa@ka kr]na
Gyaayalaa hvaa naa ? ”
maulaM Qaavata baahor gaolaI haotaI AaiNa SaaLocaa Aasapaasacaa JaaDaMvar caZlaI haotaI. maI dus arI iSaÕI vaajavalyaavar tyaaMnaI paTapaTa JaaDavar}na
{Dyaa maarlyaa AaiNa itasarI iSaÕI vaajavalaavar taI paunha var caZlaI AaiNa caaOqyaa iSaÕIlaa KaalaI {tarlaI.
mauKyaaQyaapakxaMnaa Aataa rahvaonaa à “ vaa ro vaa ! ho kxaya iSakxvaNaM mhNaayacaM kxa kxaya ? ho tar SaaLota na iSakxvataa yaotaM sagaLM. yaata
iSakxvaayacaM kxaya AsataM ? ”
maI mhTlaM, “ AlaIkxDo iSakxvalyaa iSavaaya yaa gaaoYTI yaota naahIta. AaiNa AapaNa tar maulaaMnaa yaa gaaoYTI iSakU hI dota naahI. ”
 mauKyaaQyaapak à “ ho Aijabaata KarM naahI. ”
maI mhTlaM, “ hI Aapalyaa SaaLotaIla [tar maulaM {BaI Aahota yaaMnaaca ivacaara naa ikxtaIjaNa Asao JaaDavar caZtaata AaiNa {Dyaa maar] Sakxtaata. ”
lagaoca saahobaaMnaI sagaLyaa maulaaMna caZayacaa hukUxma idlaa. jaomataoma daoGaMitaGaM kxsaobasao caZU Sakxlao.
maI mhTlaM, “ saahoba, yaa maulaaMnaa AaSaa pa`kxarcyaa ba%yaaca gaaoYTI maI iSakxvalyaata. +a sagaaLyaaca gaaoYTI maaJyaa pa`yaaogaacao AaiNa iSaXaNaacao
ivaYaya Aahota. ” maga jara hsaUna maI mhTlaM, “ saahoba, parIXaocyaa pa~akxata yaa sava- KaoLaMcaI naavaM Aahota. tyaaMnaa Aapalyaalaa maakx- Vayacao Aahota. ”
saahobaaMnaI ivanaaodanaM {<ar idlaM à “ AcCa AcCa ! Aataa taumhalaapaNa maakx- hvao kxaya ? ”
maI itasarI iSaÕI vaajavalaI AaiNa maulaM SaaLocyaa kxpaaTataUna Baaovaro AaiNa dao%yaa Gao{]na AalaI AaiNa Aapalao Baaovaro ifxrvaayalaa laagalaI.
gallaImaQyao mavaalaI maulaM KaoLtaata taSaI naahI. AgadI gaDbaD na kxrtaa taI maulaM KaoLta haotaI. maulaM AgadI ekxagxa` haotaI. tyaaMcyaa hataUna kxaoNataIca
AaoZataaNa ikMxvaa caUk haota navhtaI. KaoLasaazI jaagaa inaiScata haotaI AaiNa ek xlaIDr haotaa. AamhI sagaLoca lahanapaNaI ha KaoL KaoLayavaao tyaamauLo
pa`tyaokxalaa KaoL baGataanaa AanaMd haota haotaa.
saahobaaMnaI ivacaarla, “ Aro vaa ! yaaMnaa ha KaoL kxQaI iSakxvalaa taumhI ? hI maulaM AgadI iSastaIta AaiNa inayamaanaI ha KaoL KaoLtaayata\. ”
maI mhTlaM, “ saahoba, AamacaI KaoLayacaI jaagaa tar nadIikxnaa%yaavar Aaho. jaovha AamhI ifxrayalaa jaataao taovha Asao KaoL KaoLtaao. KaoLtaa
KaoLtaa ikxtaI gaaoYTI yaayalaa laagataata tyaalaa tar kxahI AMtaca naahI. ”

saahoba [Mga`jaIta mhNaalao à “ taumhI mhNataa tao AgadI KarM Aaho. maI naukxtaca vaacalaMya\ kxI maulaM KaoLataUna barMca kxahI iSakxtaata.
(mauKyaaQyaapakxaMkxDo paahUnaà) taumhI taumacyaa SaaLota tarI ho sagaLM saur] kxra kxI. ”
mauKyaaQyaapakx mhNaalao, “ paNa saahoba, AamhI ho sagaLM kxrayalaa laagalaao tar AByaasaÚma kxsaa paura haoNaar ? ”
yaa gaur]jaIMcaa Dao@yaavar kxsalaI jabaabadarI naahI hao ! vaYax-Bar jasaM jamaola tasaM iSakxvataIla AaiNa naahI paUNa- JaalaM tar mhNataIla, ha pa`yaaoga
haotaa. jaovaZM JaalaM taovaZM JaalaM. baakxIcaM hao{] SakxlaM naahI mhNaUna koxlaM naahI. maulaaMnaa jamalaM naahI. AaiNa AapaNahI mhNaala kxI, pa`yaaogaata jao isaw
hao[-la taoca KarM. AamacaM vaogaLM Aaho. AamhI AByaasaÚmaacyaa saaKaLdMDanaI jaKaDlaolaao Aahaota. AapaNaca tar var}na ilahUna ivacaartaa kxI kxama paurM
kxa naahI JaalaM ? inakxala vyavaisqata kxa naahI laagalaa ? AByaasaÚma paUNa- kxa naahI Jaalaa ?
saahoba ikMxicatasao hsalao. manaatalyaa manaata SarimaMdo Jaalao paNa gappa raihlao.
maI iSaÕI vaajavalaI AaiNa maulaaMnaI Aapalao sadro kxaZlao. maulaM AaoLIta {BaI raihlaI. sagaLI maulaM AgadI taaz {BaI haotaI. vyavaisqata iSastaIta
{BaI haotaI. sagaLI svacC haotaI. ba`amhNa maulaaMcaI jaanavaI maLlaolaI navhtaI. hata, taaoMD, koxsa sagaLM svacC vyavaisqata haotaM. kuxNaacyaahI DaoLyaata
GaaNa navhtaI. Taopyaa Qautalaolyaa haotyaa.
saahobaaMnaI hsaUna ivacaarlaM à hI ikxtaI idvasaaMcaI tayaarI Aaho ? evaZM saafxsaufx kxrayalaa baroca kxYT paDlao AsataIla naahI ?
maI mhTlaM, “ saahoba, saha maihnao tayaarI caalaU Aaho. saha maihnao maohnata Gaotaao Aaho. Aapalyaalaa maahItaca Aaho sagaLM. ”
maI dus arI iSaxÕI vaajavalaI. maulaaMnaI sadro caZvalao. AaiNa taI KauSaIta AaoLIta {BaI raihlaI AaiNa namaskxar kxr]na inaGaUna gaolaI.
mauKyaaQyaapakxaMnaI raoKaUna paaihlaM AaiNa ivacaarlaM, “ JaalaI kxa kxaya parIXaa ? ”
maI mhTlaM, “ naahI. AjaUna AvakxaSa Aaho. AapaNa sagaLyaaMnaI tyaa KaaolaIta calaa. ”
mauKyaaQyaapakx à “ AsaM AsaM ! taI KaaolaI ! taumhI taI ba%yaaca idvasaapaasaUna AamacyaakxDUna maagaUna GaotalaI haotaI taI. kxaoNaalaahI Aata jaa{] dota
navhtaa. kxahItarI saTrfxTr jamavaUna zovalaMya, naa tyaata ? ”
maI mhTlaM, “ AapaNa calaa tar. ”
AamhI sagaLo tyaa KaaolaIta Aalaao.
Saahobaà “ Aro vaa ! ho tar saMga`halayaca idsataMya\. ”
mauKyaaQyaapakx à “ malaa vaaTlaMca haotaM AsaM kxahItarI AsaNaar. maulaM saarKaI vastaU AaNaayacaI, zovaayacaI. tyaataca dMga AsaayacaI. ”
maI mhTlaM, “ hao naa ! ikxtaI {tsaahanaM maulaaMnaI ho kxama koxlaM Aaho. maI tyaaMnaa saaMigatala haotaM taumhalaa jasaM maaMDayacaM, sajavaayacaM Asaola tasaM
sajavaa. maI taumhalaa kxahIhI saUcanaa doNaar naahI. ”
saahoba à “ mhNajao hI sagaLI maaMDamaaMD, sajavaT maulaaMnaIca koxlaIya\ ? ”
 maI mhTlaM, “ haoya ! ”
saahoba à “ ho kxsaM Sa@ya Aaho ? [takxI kxlaapaUNax- maaMDNaI Aaho hI ! ”
maI gappa basalaao maaJyaa kxamaacaa Aataa KaraKaura pairNaama idsaU laagalaa haotaa.
saahobaaMnaI ivacaarlaM, “ +a sagaLyaa vastaU kuxzUna AaiNa kxSaa jamavalyaa ? maulaaMnaa inasagaax-caI AaoLKa kr}na Vayalaa yaa sagaLyaaMcaa fxar
caaMgalaa {payaaoga hao[-la. ”
mauKyaaQyaapak mhNaalao, “ saahoba, ho ba%yaaca vaoLa maulaaMnaa sahlaIlaa Gao{]na jaataata. itaqaUnaca ho sagaLM AaNalaM Asaola. ”
saahoba mhNaalao, “ ho tar pa`caMDca kxama JaalaMya\ ! Aataa ho saMga`halaya AsaMca zovaa. sabaMQa SaaLolaa yaacaa {payaaoga hao[-la. AapaNa iSaXakxaMnaa
saaMgaUyaa kxI, tyaaMnaI yaa saMga`halayaata Bar GaalaUna taao AaNaKaI maaoza kxravaa. ”
mauKyaaQyaapak pauTpauTlao, “ AaiNa iSakxvaayacaM kxQaI ? ”
maulaaMnaI saMga`halayaacaI ekx yaadI tayaar koxlaI haotaI. saahobaaMnaa taI vaacaUna fxar AanaMd Jaalaa. mhNaayalaa laagalao, “+a maulaaMnaa tar baiXasaM
idlaI paaihjaota. ”
maI mhTlaM, “ ho saMga`halaya tayaar kxrNyaatalaa AanaMd hoca maaozM baXaIsa Aaho. ho sagaLM saMga`halaya mhNajao maulaaMcaM baXaIsaca Aaho. ”
saahoba à “ tarI paNaà ”
maI kxahI baaolalaao naaHI.
tyaa KaaolaIcyaa ekxa kxaopa%yaata kxahI maataIcaI KaoLNaI zovalaI haotaI.
saahoba à “ hI kxaoNaI koxlaI Aahota ? ”
maI mhTlaM, “ maulaaMnaIca. +a KaaolaIta +a TaokxapaasaUna tyaa Taokxapayax-ta maaJaM kxahI naahI. ”
saahooba à “ paNa yaa maulaaMnaI evaZI sagaLI KaoLNaI koxlaI kxQaI, BaajalaI kuxzo ? ”
maI à “ nadIikxnaa%yaavar dr AazvaDyaalaa maulaM KaoLNaI banavaayacaI AaiNa itaqaoca BaÕI laavaUna BaajalaIpaNa. ”
saahoba à “ vaa vaa ! gaur]jaI taumacaM DaokMx mhNajao Ajaba Aaho. taumacao ho pa`yaaoga Ad\BaUtaca Aahota. jaovha taumhalaa kxahI saaQanaM imaLta naahIta
taovha nadIikxnaa%yaavar jaataa à Saotaatalyaa maataIcaa lagada banavataa, AaiNa . . . . Saabaasa ! Aataa malaa à ”
maI tyaaMnaa pauZo baaolaUca idla naahI. maQyaoca maI mhNaalaao à “ Aataa AapaNa yaa KaaolaIta Aaramaata basaa qaaoDa vaoL. maI maulaaMcaM AaNaKaI kxahI
kxama daKavataao. ” sagaLo basalao.
mauKyaaQyaapak ivacaarata paDlao haotao. tao mhNaalao à“saahoba, ho sagaLM kxama AamhIpaNa kxr} Sakxtaao paNa maga maulaaMnaa iSakxvaayacaM kxQaI ?”
[ta@yaata maI pauÖo Gao{}na Aalaao. ekxa pauÖyaavar maI iSakxvaayalaa saurvaata koxlaI taovhacyaa maulaaMcyaa AXaraMcao namaunao haotao. dus a%yaavar kxala
kxaZlaolyaa taajyaa AXxaraMcao namaunao haotao. pauÖyaavar ilaihlaM haotaM à
“ AXar pa`gataI à saucakx pai~akxa.”
savaax-naa AXaratalaI hI pa`gataI AavaDlaI.
paNa ek xiSaXak dus a%yaacyaa kxanaata mhNaalao à “ Ahao, inavaDkx maulaaMkxDUna ho saavakxaSa ilahUna GaotalaolaM AsaNaar. ”
malaa ha kxd`UpaNaa KaTkxlaa. paNa maI tyaacaI pavaax- koxlaI naahI. malaa ha ivacaar AgadI taucC vaaTlaa.
saahoba à “gaur]jaI, taumhI ha badla AaiNa sauQaarNaa kxSaI koxlaI ? ”
maI à “ Anaok {paayaaMnaI. ”
saahoba à “ taumacyaa {paayaaMcaa samavaoSa SaaLocyaa kxamaata koxlaa tar jamaola kxa ?”
maI à “ hao tar ! jar}r jamaola. maI Aapalyaalaa daKavataaoca. ”
maga maI ekx dus arI vahI AaNalaI. tyaata gaolyaa saha maihnaata maulaaMnaI ekUxNa ijatakxI paus takM vaacalaI haotaI tyaaMcaI yaadI haotaI. vahIcyaa
pa`tyaok paanaavar maulaacaM naava haotaM. pa`tyaokx maulaanaM paus tak vaacalyaavar Aapalyaa hatanaM tyaata paus takxacaM naava ilaihlaM haotaM.
yaavar}na maI tyaa vahIcyaa SaovaTcyaa paanaavar kxahI AakxDo ilaihlao haotao. ikxtaI ivaVaqyaax-naI ekUxNa ikxtaI paus takM vaacalaI, pa`tyaokxalaa Kaca-
ikxtaI Aalaa, ikxtaI paus takM vaacalaI gaolaI, savaax-ta jaasta paus takM x kxaoNaI vaacalaI, savaax-ta kxmaI kxaoNaI vaacalaI. maulaaMnaI kxaoNataI paus takM AiQak
AavaDInaM vaacalaI haotaI taohI naaoMdIvar}na kxaZUna ilaihlaM haotaM
saahobaaMnaI yaadI paaihlaI AaiNa tyaaMnaa AaScaya- vaaTlaM. “ evaZI paus takM vaacalaI ! AaiNa [ta@yaa ivaYayaaMcaI ? hI kxQaI vaacalaI AsataIla
evaZI ? ”
“ haoya saahoba. evaZI sagaLI paus takM maulaaMnaI vaacalaIta AaiNa taIpaNa maaJyaa DaoLyaadoKata. ”
saahobaaMnaI mauKyaaQyaapakxaMnaa ivacaarlaM à “ gaur]jaI, Aapalyaa saatavyaa [ya<aotalyaa maulaaMnaI +a saha maihnyaata ikxtaI paus takM vaacalaI
AsataIla ? ”
mauKyaaQyaapak mhNaalao à “ saahoba, kxsaM vaacaNaar ? maulaM AvaaMtar vaacana kxrayalaa laagalaI tar [itahasa, BaUgaaola, BaUimataI yaaMcaM kxaya hao[-la ?
tyaacaa AByaasa kxQaI kxrNaar maulaM ? ”
saahoba baaolalao naahIta paNa kxahI ivacaarata paDlao haotao. maaJyaakxDo paahUna mhNaalao, “ taumacyaa ivaVaqyaa-McaI BaaYaocaI parIXaa na Gaotaaca tyaaMnaa
paasa koxlaya\. Aataa saaMgaa AaNaKaI kxaya baakxI Aaho ? ”
maI maulaaMcaM ek hstailaiKata maaisakx tyaaMcyaa samaaor zovalaM.
saahobaanaI ivacaarlaM à “ ho sagaLo laoKa yaa maulaaMcaoca Aahota ? ”
“ hao saahoba. ”
“ +a ekxdaona kxivataa Aahota. tyaa paNa ? ”
“ hao tar ! Aa<aa Aa<aa maaJao kxahI ivaVaqaIx- kxivataa ilahayacaa pa`yatna kxrayalaa laagalao Aahota. ”
“paNa tyaaMcyaa kxivataa taumhI saUQaar}na dotaa kxa naahI ? ”
“naahI. AjaUna tarI maI AsaM koxlaM naahI. jaSaa tyaaMnaI ilaihlyaata taSaaca pa`kxaiSata koxlyaata. ”
“ AaiNa maulaM ho sagaLM AapaNa hao{}na ilaihtaata kxa kuxzUna {tarvaUna AaNataata kxa taumhI saaMgataa ? ”
“ {tarvaUna AaNayacaI jar}rca kxaya ? maI tar tyaaMnaa saaMgataao jao vaaTola tao ilaha. jao saucaola tao ilaha. sagaLM ilaihtaa yaotaM. taumhI jao
ilahala tao AapaNa pa`kxaiSata kxr}. tyaaMnaa savaax-Mcao laoKa AavaDtaata AaiNa maI sagaLo pa`kxaiSatahI kxrtaao. ”
saahoba à “ ha AMkx Kaasa sahamaahI parIXaos aazI mhNaUna tayaar koxlaaya\ ? ”
maI à “ naahI naahI. gaolao taIna maihnao dr maihnyaalaa ho kxama haotaM Aaho. ha AMkx sahamaahI parIXaos aazI daKavaayalaa zovalaaya\. paNa taao Kaasa
parIXaos aazI mhNaUna naahI tayaar koxlaolaa. ”
saahobaaMnaI AgadI KaUYa hao{}na maana hlavalaI AaiNa mhTlaM, “ fxarca sauMdr kxama Aaho. ” maaJyakxDo paahUna mhNaalao, “ gaur]jaI, taumhI ekoxkx
ivalaXaNaca kxama kxr}na daKavataa. saha maihnyaata kuxzUna kuxzo paaocalaata ? ”
mauKyaaQyaapakxaMnaI hLUca ivacaarlaM à “ Aataa gaiNata, Baugaaola, [itahasacaI parIXaa kxQaI haoNaar Aaho ? AamhI sagaLo dupaarI yao{} naa ?”
kxdaicata\ mauKyaaQyaapakxaMnaa AsaM mhNaUna malaa {GaDM paaDayacaM AsaavaM. maI AjaUna gaiNata BaUgaaolaacaM kxahI koxlaM navhtaM tao tyaaMnaa maahIta haotaM. maI
mhTlaM, “ saahoba, maI BaUgaaola AaiNa gaiNataacaM AjaUna kxahI kxr} Sakxlaolaao naahI paNa vaYax- saMpaayacyaavaoLI tao kxamapaNa maI Aapalyaalaa daKavaIna. [itahasaata
qaaoDM kxama JaalaolaM Aaho. ”
mauKyaaQyaapak à “ Aao hao hao ! mhNajao AsaM mhNaa naa, kxI AjaUna maaozo maaozo ivaYaya tar tasaoca rahUna gaolaota\. ”
saahoba à “ gaur]jaI, tao tar taumacyaa dRUYTInaM raihlaolao Aahota. tyaaMcyaa dRYTInaM naahI. taumacyaa matao tar [itahasa, BaUgaaola, gaiNata AaiNa paaZo
mhNajaoca sagaLa AByaasa Asataao. kxaya gaur]jaI KarM Aaho naa ? ”
saahoba KauYaIta Aahota AsaM paahUna mauKyaaQyaapakxaMnaI {<ar idlaM, “ paNa saahoba, AapalyaahI dRYTInaM tao tasaMca Aaho. AapaNasauwa yaaca ivaYayaaMcao
inakxala AamacyaakxDo maagataa. ”
sagaLo ekxmaokxaMSaI ivanaaodanaM baaolata {zlao. maaJyaa vagaa-caI sahamaahI parIXaa paUNax- JaalaI. jaataovaoLI saahoba malaa mhNaalao, “ taumacyaa
inakxalaacaa kxagad kuxzo Aaho ? ”
maI mhTlaM, “ saahoba, taao maI tayaarca naahI koxlaolaa. ”
 saahoba mhNaalao, “ zIkx Aaho, maga taumacyaa vagaax-laa parIXaotaUna mau@ta koxlaolaM Aaho. ”

………

Baaga caaOq aa

AKaorcaM saMmaolana
sahamaahI parIXaa saMpalaI haotaI. maaJyaa SaaLotalyaa iSaXakxaMbaraobar ekx idvasa maI gappaa maarta haotaao. taovaZyaata caMd`SaoKar mhNaalao,
“ KarMca saaMgataao, malaa tar AapaNa xek xAjaba vyai> vaaTtaa. Aapalaa pa`yaaoga yaSasvaI Jaalaaya AsaMca maI maanataao. pa`aqaimakx SaaLocyaa pawtaIta [takox
caaMgalao badla kxrtaa yaotaIla yaavar maaJaa ivaSvaasaca basata navhtaa.”
Bad`SaMkxr mhNaalao, “ Aro baabaaMnaao , ho [Mga`jaI iSakxlaolao Aahota naa ! [Mga`jaI paus takMx vaacataata AaiNa navao navao pa`yaaoga kxrtaata.”
caMpakxlaala mhNaalao, “ tao tar kxrtaataca. paNa sagaLo AsaM naahI kxr] Sakxta. yaaMnaa paOSaacaI kxahI icaMtaa naahI, inakxalaacaI kxaLjaI naahI.
pa`yaaoga vaayaa gaolaa tarI tyaaMnaa qaaoDIca kxahI iSaXaa haoNaar Aaho / ”
vaoNaIlaala mhNaU laagalao, “ Ahao, pa`yaaoga kxrayacao kxsao ? taovaZI savaDca imaLta naahI. evaZyaa gaaoYTIMcaa ivacaar kxrayacaa AaiNa evaZI sagaLI
tayaarI kxrayacaI tyaalaa vaoL Aaho kuxNaakxDo ? kxaya kxrNaar ? Aapalyaalaa iSakxvaNyaa kxravyaa lagataata. saMQyaakxaLI raoja maaozyaa saahobaaMcyaa GarI
hjaorI VavaI laagatao, GarI maulaabaaLaMca baGaayalaa laagataM, jaatavaalyaaMkxDo yaoNaMjaaNaM zovaavaM laagataM. evaZM sagaLM koxlyaavar AaNaKaI kxahI kxrayalaa
laokxacaa vaoL Aaho kuxzo ? ho baro ekxTa jaIva sadaiSava Aahota. tyaaMnaaca ho kxrNaM jamaNaar ! ”
SaovaTI maI mhTlaM, “ ima~ahao, AapaNa Aapalyaa pa`aqaimakx SaaLomaQyao yaahUnahI jaasta kxama kxr} Sakxtaao. evaZM kxama kxrtaa yao[-la kxI saQyaacyaa
pa`aqaimakx iSaXaNaacaM svar]paca badlaUna jaa[-la. kxayaapaalaT hao[-la. paNa ADcaNa ASaI Aaho kxI, kxama kxrNaaro imaLayalaa hvaota. Aaja Aapalyaa jagaata
jao kxahI idsataM tao tasaM paUvaIx- navhtaM. jaga badlaNyaacaM kxama maaNasaanaIca koxlaM naa ? tyaasaazI AavaD paihjao. daMDgaa AatmaivaSvaasa paihjao. AaiNa
AKaMD ekxinaYza paaihjao. caaMgalaox pa`yaaoga kxrtaa yaayalaa [Mga`jaI AalaM paaihjao AsaM mauLIca naahI. ho saafx KaaoTM Aaho. eKaaValaa jaovha kxahI kxrayacaM
nasaola, taovha ASaa sababaI maaNasaM saaMgataata. manaapaasaUna AavaD paaihjao ho KarM. jaovha Aapalaa Aatmaa eKaaVa gaaoYTIsaazI taDfxDtaao taovhaca tyaataUna
ASaI AavaD inamaa-Na haotao. AaiNa caMpakxlaalajaI, pa`yaaoga kxrNaa%yaalaa jaovaZI tyaacyaa pairNaamaacaI kxaLjaI Asatao taovaZI tar [tar kuxNaalaa AsaUca Sakxta
naahI. AapaNa Aapalaa pagaar vaaZavaa mhNaUna inakxalaacaI icaMtaa kxrtaa, tyaasaazI pa`yatna kxrtaa. maI pa`yaaogaasaazI pa`yaaoga kxrtaao. yaamauLo maaJaa {_oSahI
safxla vhavaa AaiNa iSaXaNaXao~ahI vyaapakx banaavaM AaSaI maaJaI [cCa Aaho. maaJyaa pa`yaaogaata jar malaa ApayaSa AalaM tar maaJyaa naMtar pa`yaaoga kxrNaaro
inaraSa haotaIla. tyaaMcyaa kxamaata ADxqaLo yaotaIla yaacaI malaa icaMtaa Asatao.
AaiNa vaoNaIlaalajaI, jaatavaalyaaMSaI gappaa maarta basayalaa savaD hvaI Aaho kuxNaalaa ? ho kxaya kxama Aaho kxa ? AaiNa maaozyaa saahobaaMcyaa
GarIpaNa raoja jaayacaI jar]r kxaya ? taumhI caaMgalaM kxama kxr}na daKavaa, tao AapaaoAapa KaUYa haotaIla. KauSaamata kxr}na KarMca kuxNaI KaUYa haotaM kxa ?
jyaaMnaa kxama kxarayacaM nasataM tao KauYaamata kxrta rahataata. SaaLota jar AapaNa maulaaMnaa caaMgalyaa pa`kxaro iSakxvalaM tar kxaoNaalaa iSakxvaNaIcaI garjaca
kxSaalaa paDola ? AapaNa iSakxvata naahI mhNaUna tar maulaaMnaa iSakxvaNyaa laagataata. ”
iSavaSaMkxr maQyaoca mhNaalao, “ paNa gaur]jaI, jyaaMnaa pagaarca kxmaI imaLtaao tyaaMcaM kxaya ? taumhI maagala taao pagaar taumhalaa imaLtaao AaiNa
Aamacaa maa~a maihnaasauwa naIT Baagata naahI. ”
maI mhTlaM, “ taumhI pagaar vaaZvaUna maagaa taumhalaa imaLola. ”
ivaSvanaaqa mhNaalao, “ hao tar ! pagaarvaaZ imaLayacyaa eovajaI hkxalapaÕI na@kI hao[-la. ”
maI mhTlaM, “ jar sagaLyaa iSaXakxaMnaI ekx~a yao{]na pagaarvaaZIcaI maagaNaI koxlaI tar ikxtaI jaNaaMnaa naaokxrItaUna kxaZtaIla, baGaU yaa tarI. AaiNa maI
tar mhNataao, tyaaMnaI naaokxrItaUna kxaZayacyaa AaQaI taumhI AapaNa hao{}na dUr kxa haota naahI ? malaa yaa gaaoYTIMcaI pavaa- nasatao hohI maaJyaa yaSaacaM kxarNa Aaho.
”
Bad`SaMkr mhNaalao, “ AaiNa maga paaoTalaa kxaya GaalaayacaM ?
maI mhTlaM, “ paaoTalaa ? jyaanaM data idlao taao caarahI dotaao. Aapalyaata qaaoDI ihmmata paaihjao. QaMMVaMnaa kxaya taaoTa gaolaaya ? taumacyaasaarKaM
AQa-paaoTI rahaNyaapaoXaa malaa tar JaaDU maar}na paaoT BarNaMhI barM vaaTola. taumacao pagaar mhNajao kxaya pagaar Aahota ? ”
ivaSvaanaaqa mhNaalao, “ Ahao mahaSaya, ek x jaagaa AsalaI tarI SaMBarjaNa itacyaavar tauTUna paDtaata. taumhalaa kxahI pa<aa Aaho kxa ? ”
maI mhTlaM, “ ASaa tauTUna paDNaa%yaaMnaa AapaNa ivaraoQa kxryalaa hvaa. AapaNa tyaaMnaa Aapalaa caaja- idlaa tar tao kxama kxrNaar naa ? AaiNa
AapaNa navaIna maaNasaaMnaa yao{] kxSaalaa VayacaM ? ekxvaoL AapaNa SaaLocyaa caarhI baajaulaa pahara dota basaU. paNa tyaa Ka×Ëata AapaNa paDlaao. tyaaca
Ka×Ëata [taraMnaa KauSaala paDU VayacaM ? AapaNa tyaaMcyaa paayaa paDUna tyaaMnaa samajavaayalaa hvaM kxI, baabaaMnaao, dus ara kuxzlaa QaMda SaaoQaa, yaa {paasamarIcyaa
QaMVata yao{} nakxa. HËa laacaarIcyaa xrajyaata paa{]la TakU nakxa. yaa AayataopaNaacyaa jagaapaasaUna dUr raha. ”
tyaanaMtar taasana\ taasa Anaokx pa`kxarcaI cacaa- JaalaI. Aaja maaJyaa sahkxarI iSaXakxaMmaQyao navaaca {tsaaha saMcaarlaa haotaa. maI mhTlaM, calaa,
gaulaamaIcaI jaunaIpaanaI GaÕ r]jalaolaI mauLM tarI saOla JaalaI !

(2)
Aataa maI BaUgaaola iSakxvaayacaa ivacaar kxr} laagalaao. maI BaUgaaolaacaM paazËpaus takx paaihlaM AaiNa inaraSa Jaalaao/ tao baajaUlaa zovalaM. AByaasaÚma
vaacaUna tar AgadI zoca laagalyaasaarKaM mana kxLvaLlaM. maulaaMnaa naVaMcaI, pava-taaMcaI naavaM inaYkxarNa kxa paaz kxrayalaa laavayacaI ? malaa svata:laa ho kuxzo
paaz Aaho ? kxala svata: DopyauTI Dayaro@Tr saahobahI nakxaSaata Aa^s To/ilayaacaa rstaa SaaoQata haotao. lahanapaNaI paaz koxlaolaa BaUgaaola kuxNaacyaa laXaata
rahataao ? maI ivacaar koxlaa, BaUgaaola Asaa naahIca iSakxvalaa tar ? malaa sauwa maI Aif`koxlaa gaolaao taovha Kara BaUgaaola kxLlaa. tyaanaMtarca malaa
BaUgaaolaacaI dRYTI AalaI. Aaja malaa BaUgaaola AavaDtaao. taao AitaSaya {payaaogaI Aaho AsaM vaaTtaM. paNa yaa ivaVaqyaa-Mnaa ho sagaLM Aa<aapaasaUna iSakxvaayacaM
? samajavaUna saaMgaayacaM ? yaa AByaasaÚmaapa`maaNao jaa{}na caalaNaar naahI. ho paazËpaus takx paahUna tar malaa hsaUca yaotaM. saMcaalakx saahobaaMnaa BaoTavaMx
kxa ? maaJyaa pawtaInaM maulaaMmaQyao BaUgaaolaacaI AavaD AaiNa dRYTI inamaa-Na kxrNyaacaI parvaanagaI tyaaMcyaakxDo maagaavaI kxa ?
maI DopyauTI Dayaro@Tr saahobaaMkxDo gaolaao.
saahobaaMnaI ivacaarlaM, “ baaolaa. kxsaM kxaya yaoNaM kolaM Aaja ?”
maI mhTlaM, “ saahoba AByaasaÚmaataUna BaUgaaola ha ivaYaya kxaZUna kxa TakU nayao ? ”
“ Co, Co. AsaM naahI kxrtaa yaoNaar, BaUgaaola ha fxar mahatvaacaa ivaYaya Aaho. [itahasaapaoXaahI Aaja BaUgaaola mahtvaacaa Aaho. Aapalyaa pa`yaaogaaMta
kxaoNataahI ivaYaya saaoDayacaI kxlpanaa naahI. taumhalaa paaihjao tyaa pawtaInaM iSakxvaa, paNa BaUgaola saaopaa ivaYaya Aaho , caaMgalyaa pa`kxaro iSakxvataa yaotaao ho [tar
iSaXakxaMnaa isaw kxr]na Va. maaJyaa dRYTInaM yaasaazIca taumacaa pa`yaaoga mahtvaacaa Aaho. ”
Dayaro@Tr saahobaaMnaI maaozËa calaaKapaNao maaJaM taaoMD baMd koxlaM. tarI maI mhTlaMca, “ saahoba, ho paazËpaus tak AaiNa ha ABËasaÚma maa~a maI
maanaNaar naahI. maI maaJËa pawtaInaM BaUgaaola iSakxvaIna. AapalaI tyaamauLo inaraSaa haoNaar naahI ASaI malaa ASaa Aaho.”
saahoba mhNaalao, “ maaJaI paNa taIca [cCa Aaho. ”
qaaoDËa vaoLanaM tyaaMnaI ek xdus ara pa`Sna ivacaarlaa, “laXmaISaMkxr, taumacaM kxaya mata Aaho saaMgaa. +a parIXaaMba_la taumhI kxaya ivacaar koxlaa Aaho ?
navaIna iSaXaNaacao paurskxtaox- tar parIXaolaa kxsaUna ivaraoQa kxrtaata AaiNa parIXaocao KaraoKarca fxar BayaMkxr pairNaama haotaata. paNa Aamhalaa iSaXaNa KaataM
caalavaayacaM Aaho. parIXaa baMd kxSaa kxrNaar ? inakxala tar laavalaoca paihjaota. {Va parIXaa baMd koxlyaa tar iSaXak mana laavaUna iSakxvaNaMca baMd
kxrtaIla ASaI Sa@ytaa fxar Aaho. jarI pa`maaiNakx iSaXak iSakxvata raihlao tarI tyaaMnaa iSakxvataa yaotaM Aaho kxI naahI, ho parIXaa nasalyaa tar Aamhalaa
kxsaM kxLNaar ? AaiNa iSaXakxaMcaM ekxvaoL saaoDa. paNa maulaaMnaI iSakxNyaaMta kxahI pa`gaita koxlaI Aaho kxI naahI ho SaaoQaUna kxaZayacaa maagax-tar hvaa ? yaa
kxzINa pa`Snaalaa taumacyaakxDo kxahI {<ar Aaho kxa ?
maI mhTlaM, “ saahoba, taumacaa pa`Sna kxzINa Aaho Kara. jaaovar vaaTola taao ivaVaqaIx- iSakxtaao Aaho AaiNa vaaTola taao iSaXak iSakxvataao Aaho taaovar
parIXaocaI garja Baasaolaca. jaovha ivaVaqaIx- AMta:kxrNaacyaa sfuxitax-naM iSakxayalaa yao[-la AaiNa iSakxvaayalaa kuxSala AaiNa kxlaavaMta iSaXak samaaor yao[-la
taovhaca parIXaa baMd kxrtaa yaotaIla. paNa saQyaacyaa yaa sagaLËa {pa%yaa pawtaIta parIXaolaa mahtvaacaM sqaana Aaho. ”
Dayaro@Tr saahoba mhNaalao, “ gaur]jaI, malaa yaata kxahI sauQaarNaa kxrayacaI [cCa Aaho. ”
maI mhTlaM, “ Aaja AapaNa koxvaL sahamaahI AaiNa vaaiYax-k parIXaa Gaotaao. tyaaeovajaI maaisak xparIXaa GaoNaM saur] kxra. jar maulaaMnaa parIXaocyaa
kxsaaoTIvar GaasaayacaMca Asaola, tar parIXaoSaI tyaaMcaa jaovaZa jaasta saMbaMQa yao[-la taovaZM caaMgalaM. vaarMvaar parIXaa Gao{}na tyaaMcaa parIXaoSaI paircaya vaaZlaa tar
tyaaMcaa ~aasa KaUpa kxmaI hao[-la. dus arM AsaM kxI, parIXaa huYaar ivaVaqyaa-caI pa`gataI maaojaNyaasaazI Gao{] nayao. kxccyaa AaiNa maagao paDlaolyaa maulaaMnaa jaagaM
kxrayalaa, taI kuxzo kxmaI paDtaata tao SaaoQayalaa parIXaa GyaavaI. parIXaokxDo paahayacyaa dRYTIkxaonaamaQalaa ha mahtvaacaa badla Aaho. itasarM AsaM kxI, jyaa
ivaVaqaax-caI tayaarI caaMgalaI Asaola tyaacaI parIXaa Gao{] nayao. maulaaMnaI AapaNa hao{]na AapalaI tayaarI maaojaUna pahayalaa parIXaa VavaI. AapaNa tyaaMnaa AsaM
samajaavaUna VavaM kxI, AapaNa kuxzo kxmaI paDtaao tao AapaNa SaaoQaUna kxaZlaM naahI tar Aapalyaalaa sauQaarNyaacaI saMQaIhI imaLNaar naahI. jyaa ivaYayaacaI parIXaa
GaoNaM Sa@ya Aaho tyaaca ivaYayaaMcaI parIXaa GyaavaI. baakxIcao ivaYaya parIXaotaUna saaoDUna Vavaota AaiNa parIXaocyaa vaoLI paazËpaus takxata paahUna {<arM ilaihNyaacaM
svaataM~ya AsaavaM. AamhI maulaaMnaa saaMgaavaM kxI, jao tyaaMcyaa laXaata nasaola tao tyaaMnaI paus takxata pahavaM AaiNa naMtar {<ar ilahavaIta. jao maulaaMnaa Aapalyaa
AapaNa saaMgataa yaoNaar naahI tao tyaaMnaI paus takxata baGaUna samajaavaUna saaMgaavaM. {<ar dotaanaa ivaVaqaIx- paazËpaus takxacaa kxsaa {payaaoga kxrtaata yaataca tyaaMcaI
parIXaa Aaho. yaaiSavaaya AapaNa maulaaMcao taIna ivaBaaga kxravaota. varcyaa vagaa-ta jaaNyaajaaogao ivaVaqaIx-, varcyaa vagaa-ta na jaaNyaajaaogao ivaVaqaIx- AaiNa jyaaMcaI
tayaarI kxr}na GaotalaI tar pauZo jaataIla Asao kxccao ivaVaqaIx-. paihlaa naMbar, dus ara naMbar hI pawtaca baMd koxlaI paihjao.”
Dayaro@Tr saahoba maQyaoca mhNaalao, “ gaur]jaI, pauZcyaa vaYaIx- malaa taumhalaaca maaJao sahayyak x banavaayalaa hvaM.”
maI hsalaao AaiNa pauZo saaMgaU laagalaao, “ AaiNa parIXaa tyaa tyaa vagaa-cyaa iSaXakxaMnaI Gyaayalaa hvaI. tyaaMnaaca Aapalyaa ivaVaqyaacaI tayaarI samajaU
Sakxtao. eKaVacaI tayaarI kxa naahI yaacaI kxarNaM paNa tyaaMnaa maahIta Asataata AaiNa maUla varcyaa vagaa-caa AByaasa paolaU Sakoxla kxa naahI hohI taoca saaMgaU
Sakxtaata. tyaaMnaa ek madtanaIsa laagaola, maulaaMcaI parIXaa GaoNyaasaazI naahI tar parIXakx baraobar parIXaa Gao{] Sakxtaao kxI naahI yaacaI parIXaa kxrayalaa. ”
Dayaro@Tr saahoba mhNaalao, “ hI AaNaKaI ek Ajaba gaaoYT taumhI saucavalaI. ”
 maI mhTlaM, “ KarM Aaho. Ajaba Aaho KarI gaaoYT. ”
parIXaocyaa saMdBaax-ta malaa AaNaKaIhI kxahI saaMgayacaM haotaM paNa saahobaaMcyaa jaovaNaacaI vaoL JaalaI haotaI AaiNa tao {zUna {Bao raihlao haotao. SaovaTI tao
hsata hsata mhNaalao, “ zIkx Aaho. yaaba_la AapaNa paunha ekxda BaoTUna AaNaKaI ivacaar kxr} yaa. Aataa ekxda sagaLyaa iSaXakxaMs amaaor taumhI yaavar ek
BaaYaNa Va. ”
maI tyaaMnaa namaskxar koxlaa AaiNa manaata mhTlaM, naus ataM BaaYaNa eokUxna sauQaarNaaro iSaXak x Aahota kuxzo ? parIXaocyaa ivaLKËataUna tyaaMnaa saaoDvaNaM
fxar kxzINa Aaho. tarIsauwa saMcaalakx saahobaaMcaa hukUxma inaGaalaa tarca ho haoNyaacaI Sa@Ëtaa Aaho. paNa tao ibacaaro tar . . . . . .

(3)
caaOqaIcyaa maulaaMcaI BaUgaaolaacyaa naavaavar kuxzlyaatarI Balatyaaca ivaYayaaSaI AaoLKa JaalaI haotaI. maI nakxaSao maagavalao AaiNa kxazovaaD, gaujaraqa
AaiNa mauMba[- [laaKËaacao nakxaSao iBaMMtaIvar TaMgalao. maulaaMnaa AaSvayax- vaaTlaM. Aajavar maI tyaaMnaa BaUgaaola iSakxvalaaca navhtaa. tyaaMnaI lagaoca Aapalyaa
vahItaUna kxagad fxaDlao AaiNa tyaacyaa saurnaLËa kxr}na Aapalyaa baaoTaMvar caZvaayalaa laagalao. maI baGataca rihlaao.
maI ivacaarlaM, “ taumhI yaa naLËa kxSaasaazI banavalyaata ?
maulaaMnaI mhTlaM, “ gaur]jaI, nakxaSaa vaacayalaa.”
malaa navala vaaTlaM. nakxaSaa kuxzo vaacataata kxa ? BaUgaaolaacyaa iSaXaNaanaM tar GaaoTaLaca koxlaaya ! kxahI vaoL gaMmata mhNaUna maI maulaaMnaa mhTlaM,
“ barM. barM. Baavanagar tar daKavaa.”
ekxa maulaaMnaM mauMba[-cyaa nakxaSaavar cahUbaajaUlaa najar ifxrvalaI. mauMba[- vaacalaM. Ahmadabaad vaacalaM. hOd`abaad vaacalaM. KaalaI yao{]na pauNao
vaacalaM. paunha [kxDo yao{]na paaorbaMdr vaacalaM. maagao {Baa Asalaolyaa maulaaMnaI Baavanagar SaaoQaUna zovalaM haotaM. tyaaMcyaa naLËa Baavanagar daKavaayalaa AQaIr
Jaalyaa haotyaa. SaovaTI ekxanaM ivacaarNyaa AaQaIca Baavanagar daKavaUna TakxlaM sauwa.
maI ivacaarlaM, “ Baavanagar kxaoNatyaa idSaolaa Aaho ? ” maulaaMnaI var, KaalaI, DavaIkxDo, {javaIkxDo paahUna manaata kxahI mhNaUna paaihlaM AaiNa
mhTlaM, “ gaur]jaI, {<arolaa. ”
dus ara maulaagaa mhNaalaa, “ {<ar tar varcyaa baajaUlaa Asatao. hI paUva- Aaho. ”
maI hsalaao, mhNaalaao, “ vartaI tar AakxaSa Aaho. {<ar kuxzo Aaho ? ”
maulaM mhNaalaI, “ naahI. naahI. vartaI {<ar AaiNa KaalaI diXaNa . ”
dus ara maulagaa mhNaalaa, “ gaur]jaI, {<ar diXaNa laaMbaIta AaiNa paUva- paiScama r]MdIta.”
itasara mhNaalaa, “ sauya- {gavataao naa, taI paUva-. ”
maI mhTlaM, “ daKava barM yaa nakxaSaata sauya- kuxzo Aaho ? ”
sagaLo ivacaarata paDlao.
maI ivacaarlaM “ Sa~auÉjaya nadI daKavaa. ”
maulaaMnaI naLInaM nadI daKavalaI.
maI ivacaarlaM, “ hI kuxNaalaa jaa{]na imaLtao ? ”
nakxaSaata paahUna maulaaMnaI {<ar idlaM à “ KaMbaatacyaa KaaDIlaa. ”
maI ivacaarlaM, “ [kxDo ArbaI samaud`ata kxa naahI imaLta ?
ek xmaulagaa mhNaalaa, à “ itacaI majaIx- ! italaa KaMbatacyaa KaaDItalaaca imaLayacaM Asaola ! ”
maI ivacaarlaM “ hI nadI KaalaI kxa vaahata jaatao ? ”
maulagaa mhNaalaa à “ taSaIca tar vaahaNaar. paahanaa. diXaNa [kxDo KaalaIca Aaho naa ? ”
malaa AaScaya- vaaTlaM. Gaolyaa vaYaIx- iSakxlaolaa BaUgaaola maulaM ivasarlaI navhtaI. yaSasvaI paazaMtaracaM ho ekx {dahrNa haotaM. yaavaYaI-hI malaa
AsaMca iSakxvataa AalaM AsataM. paNa maga tao kxaya BaUgaaolaacaM iSaXaNa JaalaM AsataM kxa ? maI maulaaMnaa mhTlaM, à “ nakxaSao gauMDLUna zovaa. ekx maihnyaanaMtar
AapaNa BaUgaaola saur] kxr]yaa. Aataa qaaoDo idvasa taumhI ica~a kxaZa. ”
maulaM maaJyaakxDo baGataca basalaI. ica~aaMcaa ivaYaya SaaLota navaInaca haotaa. AByaasaÚmaata tyaalaa kxahIca sqaana navhtaM. SaaLota maulaaMcaI
sahnaSaIlataa vaaZvaNaa%yaa ekxahI ivaYayaalaa sqaana navhtaM. paNa malaa AsaM kxahItarI saur] kxrayacaM haotaM.
dus a%yaa idvaSaI maI maulaaMnaa mhTlaM, “ Aataa ica~a kxaZa. taumhalaa hvaM tao ica~a kxaZa. jasaM kxaZayacaM Asaola tasaM kxaZa. jasaM yao[-la tasaM
kxaZa. baGaUna kxaZa. eKaaVa vastaUvar]na kxaZa. AazvaUna kxaZa. janaavar kxaZa. paXaI kxaZa. fuxlapaaKar] kxaZa. JaaD kxaZa. fuxla kxaZa.
AakxaSa kxaZa. Gar kxaZa. vastaU kxaZa. nakxaSaa kxaZa. jao taumhalaa hvaM tao kxaZa. ”
lagaoca paaTIvar paoinsalaMnaI ica~a tayaar vhayalaa laagalaI. vaoDIvaakxDI, Anaokx pa`kxarcaI ica~aM {maTU laagalaI. sakxaLcaa sagaLa vaoL ica~aamaQyao
gaolaa. GaMTa vaajalaI taovha sava- jaNa jaagao Jaalao. SaaLocaI vaoL saMpata haotaI.
maI maulaaMnaa mhTlaM à “ jyaaMcao Aa[-vaDIla paoinsala AaiNa kxagad dotaIla tyaaMnaI vahIvar ica~aM kxaZa. baakxI sagaLyaaMnaI paaTIvar. ”
daona caar idvasa Asaoca gaolao. taovaZËakxaLata Anaok xica~aM tayaar JaalaI. ica~aM ASaI haotaI kxI ica~akxaraMnaI DaoLO imaTUnahI taI paahNyaacaM
QaairYT koxlaM nasataM. tarI sauwa taI ica~a maulaaMcyaa Aapaapalyaa kxlpanaotaUna, Aapaapalyaa kxaOSalyaataUna tayaar JaalaI haotaI.
maI ivacaar koxlaa à yaa ica~aaMcaI naaoMd zovalaI paihjao AaiNa saMga`hpaNa koxlaa paihjao. qaaoDI vaakxDI vaaT kxr]na saahobaaMkxDo gaolaao. Aa^ifxsaataUna
kxaoro r_I kxagad kxaZUna Gaotalao AaiNa saahobaaMkxDUna daona DJana rMgaIta paoinsalaI Gaotalyaa. saahoba hsata hsata mhNaalao, “ paunha AByaasa sagaLa gauMDaLUna
zovaUna taumhI ica~aaMcaa ha navaaca ivaYaya kxaZlaolaa idsataaoya. ”
pa`yaokx ivaVaqyaa-laa ica~aacyaa ivaYayaapa`maaNao ekoxk vahI tayaar kxrayalaa saaMigatalaI. ivaYayaacyaa Úmaanaus aar tyaata ica~aM kxaZayalaa
saaMigatalaI. ica~a kxaZNyaasaazI maI ilabaaMcyaa fxaMVa, ipaMpaLacaI paanaM, tauLSaIcyaa maMija%yaa AaiNa sadafuxlaIcaI fuxlaM zovalaI. vyaapaa%yaacyaa dukxanaataUna
Capalaolyaa vaogavaogaLËa ikxnaarIMcao namaunao AaNaUna zovalao. ima~aaMcyaa GaraMtaUna daona caar caaMgalaI ica~aM AaNaUna vagaa-ta TaMgalaI. naohmaIcyaa {payaaogaatalyaa
vastaU mhNajao daOta, Takx, DbaI, paoTI [tyaaid rMgavaUna sajavaUna Kaasa pa`kxaro zovalyaa. ekxa fxLËavar maaozËa maaozËa AXarata ilaihlaM à “ ica~a kxaZa !
ica~a kxaZa ! ica~a kxaZa ! AapalaI AapaNa kxaZa. taumhalaa ica~a kxaZtaa yaotaata, raoja raoja kxaZalaI kxI ica~aM caaMgalaI caaMgalaI haotaata. ica~aM kxZa.
”
maulaM ica~aaMcyaa [takxI maagao laagalaI kxI ivacaartaa saaoya naahI. kxahI maulaaMnaI tar CapalaolaI ica~aM AaiNa vaolabauÕI jaSaacyaa taSaa kxaZlyaa.
kxahIMMnaI fuxlaaMcao Ka%yaasaarKao rMga Aapalyaa ica~aata Barlao. kxahI maulaM ica~a kxaZtaca navhtaI AaiNa kxahI basalyaa basalyaa [tar maulaM kxSaI ica~aM kxaZtaata
tao paahta haotaI.
paMQara idvasaaMnaMtar maI hayaskUxlacyaa ekxa ica~akxlaa iSaXakxaMnaa Gao{}na Aalaao. maI tyaaMnaa mhTlaM à “ AapaNa maulaaMnaa ica~a kxaZayalaa
iSakxvaUna nakxa. fxLËavar Aapalyaalaa vaaTola tao ica~a kxaZayalaa laagaa. paNa jara saavakxaSa AaiNa Cana ica~a kxaZa. JaaD baGaUna JaaD kxaZa. KaucaIx-
baGaUna KaucaIx- kxaZa. ” ica~akxlaa iSaXakxaMnaI AsaMca koxlaM AaiNa maulaM rMgaUna jaa{]na paahata raihlaI. dus a%yaa idvaSaI ica~a kxaZtaanaa AaNaKaIca majaa
AalaI. jaNaU kxahI maulaaMnaI ica~a kxaZNyaacao inayama Kaasa pa`kxaro samajaavaUna Gaotalao haotao. tyaanaMtar maI tyaaMcyaa ica~aaKaalaI taarIKa va naava ilahayalaa
saurvaata koalaI.
kxahI idvasaanaMtar paunha ekxda tyaa ica~akxaralaa baaolaavalaM AaiNa tyaaMnaa ivanaMtaI koxlaI kxI, roKaaica~aaMmaQyao ikMxvaa vastauica~aaMmaQyao rMga kxsaa
Barayacaa Asataao tao maulaaMnaa samajaavaUna Va. tyaaMnaI laagaaopaaz paaca ica~aaMmaQyao paoinsalaIMnaI safxa[-darpaNao rMga Bar]na daKavalao. maulaaMnaa rMga VayacaI navaI
yau@taI samajalaI.
kxahI idvasaaMnaI maI maaJyaa ekxa savhox-Ar ima~aalaa baaolaavalaM AaiNa tyaalaa mhTlaM SaaLocaI maapa Gao{]na SaaLocaa nakxaSaa kxr]na daKava. maI
AaiNa maaJaa ima~a SaaLocaI maapa Gaota haotaao AaiNa maulaM Aamacyaa baraobar ihMDta haotaI. maulaaMcyaa DaoLËadoKataca AamhI tyaaMnaa SaaLocaa nakxaSaa kxaZUna
daKavalaa. daona caar idvasa maI maulaaMnaa savhox-Arcyaa Aa^ifxsamaQyao paazvalaM. itaqao tyaaMnaa savhox-Ar laaokx rstao, gaava, paUla yaaMcao nakxaSao kxsao kxaZtaata tao
samajaavaUna idlaM. ekxda daona maulaaMnaa rstyaacaM kxama kxrNaa%yaa laaokxaMbaraobar gaavabaahor Gao{]na gaolaao AaiNa tyaaMnaa rstyaacaM pa`tyaXa kxama daKavalaM.
yaapa`maaNao Aataa maulaM SaaLocaa, KaaolaIcaa, Aapalyaa Garacaa, gallaIcaa, kxQaIkxQaI ivahIr AaiNa talaavaacaa paNa nakxaSaa kxaZayalaa laagalaI. tyaaMcaI
ica~akxlaa vaaZavaI mhNaUna maI kxQaIkxQaI tyaaMnaa inasaga- baGaayalaa Gao{]na jaayacaao. DaoLËanaI kxaoNatyaahI vastaucaM inarIXaNa kxrtaa yaavaM mhNaUna maI tyaaMnaa
Anaok pa`kxarcao KaoL iSakxvalao, eKaadM JaaD paahUna tyaacaM KaaoD, fxaMVa yaaMcaM, paahUna ikMxvaa DaoLo imaTUna, kxagadavar ica~a kxaZayacaM, sauyaaox-dyaacao rMga
paahUna laXaata zovaayacao, saMQyaakxaLcyaa badlatyaa rMgaacyaa CTa paahNaM dur]na JaaD kxsaM idsataM AaiNa javaLUna kxsaM idsataM tao paahNaM, JaaD, padaqa-, pava-ta,
maaNaUs a, tyaaMcyaa saavalyaaMcao pa`kxar laXapaUva-kx paahNaM [tyaaid [tyaaid. ASaa pa`kxaro kxahI idvasa maaJyaa vagaa-ta ica~akxlaocaM kxama JaalaM.

(4)
ekx idvasa hayaskUlamaQaUna maI ek duibax-Na Gao{]na Aalaao. laaMbacyaa gaaoYTI javaL kxSaa idsataata tao maI maulaaMnaa tyaataUna daKavalaM. tyaaMnaa
fxar AaScayax- vaaTlaM. idvasaBar taI AaLIpaaLInaM duiba-Na DaoLyaalaa laavaUna paahataca basalaI. ra~aI maI ga`h AaiNa taaro paahayacaa ek TolaIskxaopa
Gao{]na Aalaao. maaJao ima~a mhNaayalaa laagalao, “ baabaa ro, tau fxarca {VaogaI Aahos a. ”
maaJao sahkxarI iSaXakx tar AlaIkxDo ASaa sagaLËa kxayax-Ú maaMta maaJyaabaraobar Asaayacao. Aataa maaJaI inaMda kxrayacaM saaoDUna tao maaJyaakxDUna
kxahI iSakxayalaa {tsaukx Jaalao haotao. Dayaro@Tr saahobaaMnaI tyaaMnaa AazvaDËaataUna ek taasa maaJyaa vagaa-ta yao{]na maI kxsaa iSakxvataao tao paahayacaI
parvaanagaI idlaI haotaI.
 ra~aI maI maulaaMnaa caMd` AaiNa taaro daKavalao. baiGatalyaabaraobar maulaM ‘ Ahahaha ’ mhNaayalaa laagalaI.
caMd` daKavataa maI saaMgaU laagalaao, “ paaihlaMta kxa, caMd`avar taao sasaa AaiNa hrINa idsataM tao mhNajao caMd`avarcao maaozomaaozo pava-ta AaiNa d%yaa Aahota.
itaqao [takxI qaMDI Asatao kxI maaNaUs a ijavaMta rahU Sakxta naaHI. ” maulaM maaJyaa taaoMDakxDo paahataca raihlaI.
maI mhTlaM, “ AapaNa jyaa paRqvaIvar rahtaao taI paRqvaI AaiNa caMd` bahINa Baa{] Aahota AaiNa saUya- mhNajao tyaaMcaa ipataa.”
maulaM AaScaya-caikxta hao{]na maaJyaakxDo paahU laagalaI.
ekxanaM ivacaarlaM à “ hI gaaoYT kuxzlyaa paus takxata ilaihlaI Aaho ?”
maI mhTlaM, “ hI gaaoYT naahI. KarM Aaho. ”
maulaM mhNaalaI à “ AsaM AsaUca SakxNaar naahI. ”
maI mhTlaM, “ Aro baabaaMnaao, AsaMca Aaho. ”
AaiNa gappaaMmaQyaoca maI saaMgayalaa saurvaata koxlaI kxI, saUyaa-paasaUna paRqvaI kxSaI inamaa-Na JaalaI. naMtar HËa gappaa [ta@Ëa rMgalyaa kxI tyaata Anaok x
idvasa gaolao. tyaataca maI tyaaMnaa saaMigatalaM kxI, paRqvaIcaa paRYTBaaga qaMD kxsaa Jaalaa, d%yaa, pava-ta, Ka×o, {McavaTo kxsao tayaar Jaalao. saraovar AaiNa naVa
kxSËa banalyaa. SaovaaL, paaNyaatalao pa`aNaI, maasao, baoDUkx, [tar pa`aNaI, jaMgalaI maaNasaM AaiNa tyaataUna hLUhLU Aajacaa maaNaUs a kxsaa tayaar Jaalaa. Hyaa
sagaLËa gaaoYTI fxar Ad\Bauta haotyaa. maulaM AgadI mana laavaUna ekxaga`taonao sagaLM eokxta haotaI. Aamacao mauKyaaQyaapakx saatavaItalyaa maulaaMnaahI ho sagaLM
eokxNyaasaazI paazvaayalaa laagalao.
ek idvasa maI paRqvaIgaaola Gao{]na Aalaao. AaiNa mhTlaM à “ ho baGaa, maI Aa<aapaya-ta taumhalaa samajaavaUna saaMigatalaM kxI Hyaa saa%yaa gaaoYTI
paRqvaIvar kxSaa tayaar Jaalyaa Aahota. ”
maI maulaaMnaa samajaavaUna saaMigatala kxI, paaNaI AaiNa jamaIna kuxzo Aaho, kxaLo AaiNa gaaoro laaokx kuxzo rahtaata. ipavaLo AaiNa laala laaokx kuxzo
rahtaata. bauTkox AaiNa {Mca laaokx kuxzo rahtaata. tyaanaMtar maI paRqvaIcao svaaBaaivakx Baaga AaiNa tyaaMcaI naavaM saaMigatalaI. maga saaMigatalaM kxI AapaNa
AaiSayaa KaMData rahtaao. AaiSayaamaQyao ha jaao idsataao Aaho taao Baarta Aaho. Baartaata ha kxazI laaokxaMcaa pa`doSa Aaho. maga saaMigatalaM kxI AapaNa [qao
BaavanagarmaQao rahtaao.
maI maulaaMnaa mhTlaM à “ ha paRqvaIgaaoala Gyaa AaiNa Aataa tyaa paoTItaUna nakxaSao kxaZa. maga ho SaaoQaUna kxaZa kxI Hyaa paRqvaIgaaolaavar ho nakxaSao kuxzo
idsataata. ”
maI maulaaMnaa raoja kxahInaa kxahI navaIna paahayalaa saaMgaU laagalaao. maI mhTlaM, “ taumhI Aajavar jaI jaI gaavaM, SahrM paaihlaI AsataIla, taI SaaoQaUna
kxaZa. itaqao kxsao jaataa yaota tao paNa SaaoQaUna kxaZa. vaaTota kxaoNatyaa naVa laagataata, kxaoNataI gaavaM laagataata tao paNa baGaa. ”
hI ek xpawta JaalaI. dus arIkxDo maI Aaif`xka paahUna Aalaao haotaao. mhNaUna Aaif`xkoxcaa nakxaSaa samaaor zovaUna maI tyaaMnaa Aaif`xkoxcyaa gaaoYTI
saaMgaayalaa laagalaao. maI tyaaMnaa iva@Taoiryaa, inayaaMjaa, TaMgaainakxa, jaaMbasaI AaiNa naa[-la, Aaif`xkoxcao isaMh AaiNa h<aI, itaqalao laaokx yaaMcyaa gaaoYTI
saaMigatalyaa. maga ek idvasa maI mhTlaM, “ ho Aapalyaa Aasapaasa tao kxaoLI, kuMxBaar, laaohar, caaMBaar vagaOro laaokx kxsao rahtaata tao tar baGaUna yaa. ” AaiNa
ho saaMgaUna Hyaa dRYTInaM maI tyaaMnaa ek xdaonada gaavaata, QarNaavar, nadI iknaa%yaavar AaiNa DaoMgaravar Gao{]na gaolaao AaiNa BaUtalaacyaa AByaasaacaI gaaoDI inamaa-Na
koxlaI.
tyaanaMtar maI tyaaMcyaasaazI BaUgaaolaavar ek vaacanaalaya tayaar kxrayacaM zrvalaM. paNa pa`vaasavaNa-naaMs aarKaI sauMdr paus takM Aamacyaa BaaYaota
imaLalaI naahIta. jaI imaLalaI taI tyaaMnaa do{]na mHTlaM, “ paus tak vaacataa vaacataa nakxaSaa baGata jaa. pa`vaasaI kuxzUna kuxzo jaataao baGaa AaiNa
tyaabaraobar ihMDa.”
maulaaMnaa pa`vaasavaNa-na vaacaayalaa AavaDtaata. daoGaa maulaaMnaa ‘xkxazovaaDàsava-àsaMga`h ’vaacaataanaa fxar AanaMd Jaalaa. naakxaSaavar]na eKadM gaava
SaaoQaUna maulaM ‘ sava-àsaMga`h ’ maQaUna tyaacaI maaihtaI vaacaU laagalaI. ASaa pa`kxaro kxahI AaoLKaIcyaa AaiNa kxahI AnaaoLKaI gaavaaMba_la tyaaMnaI maaihtaI
imaLvalaI.
Ea`I. rivaSaMkxr ravala yaaMcyaa ica~aaMnaI tyaaMnaa AhmadabaadcaI sauroKa AaoLKa kxr]na idlaI. pa`tyaokx mahatvaacyaa gaavaacaI ASaI ica~apaUNa- maaihtaI
imaLayalaa laagalaI tar kxaya bahar hao[-la ! ek idvasa rivaSaMkxr Aalao. tyaaMcyaapaaSaI mad`asacyaa dRYyaacaI ekx ifxlma haotaI. maI maulaaMnaa taI ifxlma
daKavalaI. ekxIkxDo ica~apaTanaM maulaaMcaM naukxsaana haotaM, paNa dus arIkxDo taao iSaXaNaacaM ek x mahtvaacaM saaQana mhNaUna {payaaogaI paDtaao. dUrdUrcaI dRYya
jaSaIcyaa taSaI paaihlaI kxI maulaaMcaI BaUgaaolaaivaYayaIcaI AavaD vaaZta jaatao. ekxda “ saIJasa- isagaroT ” caI kxahI paanaM maaJyaa hataI laagalaI. tyaaMcyaata
doSaaodoSaIcyaa maaNasaaMcaI ica~a haotaI. taI ica~apaNa maI maulaaMnaa daKavalaI. malaa kxahI tyaaMnaa sagaLËa jagaacaM &aana VayacaM navhtaM, yaatalaM kxahI tyaaMnaI
Kaasa laXaata zovaavaM AsaahI hotau navhtaa. jaga KaUpa maaozM Aaho. tyaata KaUpa gaaoYTI baGaNyaajaaogyaa Aahota AaiNa tao paahayacaI hI hI saaQanaM Aahota evaZMca
malaa tyaaMcyaa manaavar ibaMbavaayacaM haotaM. malaa evaZM pauros aM haotaM.
maI ek dus ara KaoLpaNa kxaZlaa haotaa. tyaacaM naava haotaM, “ calaa, AapaNa pa`vaasaalaa jaa{] yaa. ” maulaM BaavanagarhUna Ahmadabaad, Wairkxa,
mauMba[-, ihmaalaya, ivalaayata sagaLIkxDo jaayalaa inaGayacaI. maga kxsaM inaGaayacaM, kxaoNatyaa gaaDËaMmaQyao basaayacaM, kuxzo gaaDËa badlaayacyaa, kxaoNataI
izkxaNaM paahayacaI, itaqao kxaya kxaya paahayacaM, ikxtaI idvasaata pa`vaasa paUNa- hao[-la, kxaoNaakxaoNaalaa BaoTayacaM, kxaya kxaya KarodI kxrayacaI, sagaLa ivacaar
maulaM kxrayacaI. ikxtaI Kaca- yao[-la yaacaa AMdaja kxaZayacaI AaiNa SahraMcaI ‘ gaa[Dsa\ ’ paahUna pa`vaasaatalaI paahNyaajaaogaI izkxaNaM ilahUna GyaayacaI AaiNa
BaUgaaolaatalaI pa`isawI vaacaUna kxaya kxaya KarodI kxrayacaI tao zrvata haotaI. KarMca ! pa`vaasaalaa inaGaalyaasaarKaI maulaM yaa sagaLyaa gaaoYTIxMcaa AByaasa
kxrta haotaI. ha AByaasa maI BaUgaaola samajaUna Vayacyaa pawtaIcaa ek namaunaa mhNaUna maI kxr]na Gaota haotaao. baakxIcaM sagaLa maulaaMvar saaopavata haotaao.
kxQaI maulaM AmaUkx ekx kxaDopaoTI kuxzUna AalaI tyaacaa nakxaSaavar pa<aa laavayacaI. kxQaI [qalaa kxapaUs a ivalaayataota jaataao taao kxaoNatyaa maagaa-naM jaata Asaola
tao SaaoQaayalaa kxlpanaota kxapasaacyaa gaazIvar basaUna inaGaayacaI. kxQaI baajaarata jaayacaI AaiNa ekxa dukxanaata kxaoNakxaoNataI gaavaM AaiNa doSa ekx~a Aalao
Aahota tao SaaoQaUna kxaZayacaI. kxQaI naVaMcaI naavaM, xkxQaI pava-taaMcaI, kxQaI SahraMcaI naavaM Gao{]na BaaOgaaoilakx BaoMDËa KaoLayacaI. ica~akxlaota jaSaI maulaM
pa`omaanaM JaaDacaM ica~a kxaZayacaI, tasaaca vaogavaogaLyaa doSaacao nakxaSao kxaZNyaata tyaaMnaa AanaMd vhayacaa. kxaZlaolyaa nakxaSaata maga maulaM paaihlaolyaa
vaacalaolyaa, eokxlaolyaa gaavaaMcaI, pava-taaMcaI izkxaNaM daKavaayacaI AaiNa BaUgaaola vaacaUna AaNaKaI navaI gaavaM kuxzo Aahota tao SaaoQaUna kxaZayacaI. ASaa pa`kxaro
Aamacyaa vagaa-ta BaUgaaolaacaa AByaasa caalaayacaa.
maaJyaa sahkxarI iSaXakxaMnaI ekxda malaa mhTlaM, “ gaur]jaI, ho kxama mhNajao taumhalaa jamaNaar. Aamhalaa evaZËa sagaLËa gaaoYTI maahItahI
nasataata. Aamhalaa ASaapa`kxaro BaUgaaolaacaI cacaa- paNa kxrayalaa jamata naahI. ” maI mhTlaM, “ ima~aaMnaao, sagaLM kxahI yao{] SakxtaM, qaaoD kxYT kxrayalaa
paihjaota AaiNa tyaasaazI Aapalyaalaa {tsaah Asalaa paihjao. ”
(5)
vaaiYax-k parIXaa javaL yaota haotaI. maI maaJyaa kxamaacaa AaZavaa Gyaayalaa basalaao. basalyaa basalyaa maI gaiNataacaa ivacaar kxr] laagalaao.
Aajavar maI gaiNataalaa hataca laavalaa naahI, AsaM navhtaM. paNa tyaacaI cacaa- kxrNyaacaI [cCa maa~a Aaja JaalaI. gaiNataacaI parIXaa GaoNyaasaazI maI
jaovha maulaaMnaa {dahrNa maailakoxtalao kxahI pa`Sna saaoDvaayalaa idlao taovha savaa-naI tao ibanacaUkx saaoDvalao. AaQaI malaa vaaTlaM haotaM kxI hI sagaLI maulaM yaata
tayaar Aaho AaiNa ek pa`kxaro tao barMca haotaM kxI jyaa ivaYayaata maI fxarsaM kxahI navaIna kxr}na daKavaU Sakxta navhtaao taao ivaYaya maulaaMnaa ba%yaapaOkxI yaota
haotaa. paNa jaovha maI hLUxhLU gaiNataacyaa pa`Snaacyaa mauLaSaI Asalaolyaa kxarNaaMkxDo vaLlaao. rItaIcaM kxarNa maI ivacaarlaM taovha malaa AMQaar idsalaa.
malaa AsaM idsalaM kxI maulaaMnaa baorIja, gauNaakxar, baakxI [tyaaid maahIta Aaho. paNa ho &aana nakxlaI AaiNa yaaMi~ak Aaho. maI ivacaar kxr] laagalaao,
yaavar kxaya {paaya Asaola ? malaa tar kxahI {lagaDonaasaMca JaalaM. ekx tar gaiNata ha maaJaa fxarsaa AavaDtaa ivaYaya navhtaa. dus arM AsaM kxI taao
iSakxvaNyaacyaa pawtaItalao daoYa malaa samajaayacao, paNa tao dUr kxsao kxrayacao tao maI SaaoQalaM navhtaM. ASaa pairisqataIta kxaya kxravaM ho malaa saucata navhtaM.
DopyauTI Dayaro@Tr saahobaaMkxDo maI gaolaao AaiNa tyaaMnaa sarLca mhTlaM, “ saahoba, gaiNataacyaa baabataIta maI navaM kxahI kxr]na daKavaU SakxNaar naahI. Aqaa-ta
maulaaMnaa vyavaisqata samajaavaUna do[-na AaiNa AByaasaÚma paura kxrIna. ”
Dayaro@Tr saahoba mhNaalao, “ AsaM kxa barM ? gaiNata iSakxvaNyaacyaa pawtaIta kxahI sauQaarNaa naahI kxa kxrtaa yaoNaar ? ”
maI mhTlaM, “ kxrtaa yao[-la tar ? paNa taI sauQaarNaa mauLataca vhayalaa hvaI. maulaaMnaa AapaNa jaovha lahanapaNaI maaojaayalaa iSakxvataao taovhaca yaaogya
pawtaInaM tao iSakxvaayalaa hvaM. gaiNata ha ivaYaya Asaa Aaho kxI ekxda tyaacaa tak-x bauiwvar naomakxa zsalaa naahI tar taao kxayamacaa kxccaa rahtaao. ”
Dayaro@Tr saahoba mhNaalao, “ paNa taumhI tyaaMnaa saurvaataIpaasaUna gaiNata kxa naahI iSakxvata ? ”
maI mhTlaM, “ tyaalaa vaoLx kuxzo Aaho ? AaiNa vaoL Asalaa tarI jyaa maulaaMnaa yaM~aasaarKaM kxama kxrayacaI savaya laagalaIya, gaaiNataata jaI AsaM kxa
? AsaM pa`Sna ivacaarItaca naahIta. naus ataI AakxDomaaoD kxrtaata, tyaaMnaa vaLNa laavaNaM fxar kxzINa Aaho. ”
Dayaro@Tr saahoba mhNaalao, “ maga yaa maulaaMcaM gaiNata . . . . . . ”
maI mhTlaM, “ tao maI AgadI caaMgalyaa pa`kxaro samajaavaUna do[-na. paNa malaa Aapalyaalaa evaZMca saaMgaayacaM Aaho tao malaa kxrNaM jamaNaar naahI.”
Dayaro@Tr saahobaaMnaI ivacaarlaM, “ samajaa taumhalaa paihlaIcaa vaga- idlaa tar taumhI tyaacyaavar gaiNataacao pa`yaaoga kxrala kxI naahI ? ”
maI mhTlaM, “ gaiNataacyaa pa`yaaogaaMnaa ekx, daona maaojaayalaa iSakxvataanaaca maI saurvaata kxrIna AsaM malaa vaaTtaM. taovhaca malaa Kaa~aInaM mhNataa
yao[-la kxI, hI baGaa, hI rIta caaMgalaI Aaho. maaJyaa iSaXak ima~aaMnaa gaiNata kxaoNatyaa naa kxaoNatyaa pawtaInaM iSakxvaayalaa AavaDtaM ho malaa za{]k Aaho.
jar pauZcyaa vaYaIx- malaa pa`yaaoga kxrayalaa imaLalaM tar maI AaiNa caMd`SaMkxr yaa ivaYayaata AvaSya pa`yaaoga kxr]. malaa vaaTlaM, maa^nTos arI gaiNata pawta caaMgalaI
Aaho. taI svaaBaaivakx Aaho. maI taI vaacalaI Aaho AaiNa tyaavar qaaoDa ivacaarpaNa koxlaolaa Aaho. paNa AjaUna AnauBava naahI Gaotalaolaa.”
tyaaMnaI malaa ivacaarlaM, “ pauZlyaa vaYaIx- taumhI [qao DopyauTIcaI, AQyaapana maMidrata iSaXakxaMcaI AaiNa gaiNataacyaa pa`yaaogakxtyaa-caI jaagaa Gyaala kxa ? ”
maI {<ar idlaM, “saahoba, jaSaI [-SvaracaI [cCa Asaola tasaM hao[-la. paNa yaavaoLI maI Aapalyaalaa saaMgaUna Takxtaao kxI, gaiNataata maI kxahI Kaasa
navaIna daKavaU SakxNaar naahI. ”

(6)
vaaiYax-kx parIXaa javaL AalaI. maI maaJyaa pawtaInaM maulaaMcaI parIXaocaI tayaarI kxr]na Gao{] laagalaao. maulaM maaozyaa {tsaahanaM tayaar haota haotaI.
malaa maaJaI maulaM parIXaota yaSasvaI haotaIla yaaba_la paUNa- ivaSvaasa haotaa.
parIXaocaa idvasa Aalaa. AiQakxarI mahaSayaaMnaI sagaLyaa vagaa-McaI parIXaa Gao{]na TakxlaI. Aaja maaJyaa vagaa-caI paaLI haotaI. Aamacyaa
ATIpa`maaNao tyaaMnaI svata:ca parIXaa GyaayacaI haotaI. tao hsaUna mhNaalao, “ laXmaISaMkxrjaI, maI taumacyaa vagaa-caI parIXaa GaoNaar naahI. taumacyaa vagaa-talyaa
sagaLËa maulaaMnaa maI varcyaa vagaa-ta caZvataao. ”
maI mhTlaM, “ naahI, naahI saahoba. AsaM naahI haoNaar. AsaM koxlaMta tar maaJyaa kxahI ivaVaqyaa-naa nyaaya imaLNaar naahI. ”
 Dayaro@Tr saahobaaMnaI ivacaaarlaM, “ mhNajao tyaaMcyaavar Anyaaya hao[-la ? ”
maI mhTlaM, “ hao. jaI maulaM var caZvaNyaajaaogaI naahIta, tyaaMnaa maI var caZvaU Sakxta naahI. ”
Dayaro@Tr mhNaalao., “ paNa malaa tar idsataMya kxI taumhI sagaLËaMnaa caaMgalyaa pa`kxaro iSakxvalaM Aaho AaiNa taumacaM iSakxvaNaM malaa maMjaUr Aaho. ”
maI mhTlaM, “ AapalaM mhNaNaM baraobar Aaho. paNa maaJyaa pawtaIcaa sagaLËaMvar saarKaa pairNaama tar haota naahI naa ? kxahI kxahI maulaaMnaa tar
taI spaSa-hI kxr] SakxlaI naahI. tao kxaorocyaa kxaoro raihlaota. ”
Dayaro@Tr saahobaanaI ivacaarla, “ maga tyaaMcyaaba_la taumhI kxaya ivacaar koxlaaya ? ”
maI mhTlaM, “ tyaaMcyaapaOkxI kxahIjaNaaMnaI tar SaaLa saaoDUna VavaI. raGava nhavyaacyaa maulaacaM [itahasa, BaUgaaola, gaiNataata mana laagata naahI. taao
SaaLocyaa vaataavarNaata {dasa idsataao. paNa tyaalaa {rkx [takxa Aaho kxI SaMBar nhavyaaMcaa paalak hao{]na ekx maaozM dukxana taao caalavaU Sakoxla. tyaalaa
hjaamataItalaM kxaOSalya AaiNa ‘ salaUna ’ vyavasqaapana iSakxvaNyaasaazI mauMba[-laa paazvaayalaa hvaM. ”
Dayaro@Tr saahobaanaI ivacaarla, “ AsaM ? AaNaKaI kxaoNa kxaoNa SaaLota jaayalaa Ayaaogya Aahota ? ”
maI mhTlaM, “ saahoba, maulaM SaaLota jaayalaa Ayaaogya naahIta. paNa tyaa SaaLa tyaacyaasaazI Ayaaogya Aahota. jyaa kxamaaMs aazI maulaM laayakx Aahota
taI kxamaM SaaLa tyaaMnaa iSakxvata naahI. ”
Dayaro@Tr saahobaanaI mhNaalao, “ zIk. zIk. tasaM kxa mhNaa naa. paNa ASaI kxaoNa maulaM Aahota. ? ”
maI mhTlaM, “ jaIvanaSaoTcaa maulagaa ‘ naomaI ’ paaoilasa Kaatyaata jaayalaa laayakx Aaho. tyaalaa AaKaaDËata paazvaa. SaozjaInaI tyaacyaa pa`vaasaacaI
qaaoDI saaoya kxr]na VavaI. eKaaVa caaMgalyaa fxaOjadarajavaL rahUna tyaanaM qaaoDa kxayaVacaa AByaasa kxravaa. paaca vaYaa-ta {<ama paaolaIsa hao[-la taao.
Aa<aapaasaUna taao AQyaa- SaaLovar hukxmata gaajavataaoca Aaho. ”
tyaaMnaI ivacaarlaM, “ AaNaKaI kxaoNa kxaoNa kxccao Aahota ? ”
maI mhTlaM, “ ASaa pa`kxaro AaNaKaI itaGaM kxccao Aahota. tyaaMnaa maI yaa sauÕIta maaJyaajavaL zovaUna GaoNaar Aaho AaiNa pauZlyaa [ya<aos aazI tayaar
kxrNaar Aaho. saahoba, saQyaacyaa Aapalyaa SaaLaMcyaa pawtaI AaiNa AByaasaÚmaacaa kxzaorpaNaa yaavar AapaNa kxahI {paaya kxrNaar naahI kxa? ”
Dayaro@Tr saahobaanaI mhTlaM, “ Aa<aa ha ivaYaya rahU do. maI ikxtaItarI vaoLa taumhalaa saaMigatalaM Aaho kxI, maaJao hatapaaya baaMQalaolao Aahota.
barMya maga. taumacyaa vagaa-caI parIXaa saMpalaI AsaM samajaU yaa ? ”
maI mhTlaM, “ naahI saahoba. ”
Dayaro@Tr saahoba qaÕota mhNaalao, “ sahamaahI parIXaocaa vaoLI taumhI jasao ivaSaoYa kxaya-Ú ma koxlaota tasaoca Aaja paNa daKavaayacaa ivacaar Aaho kxI
kxaya ? Aataa Aamhalaa taumacyaa sagaLËa yau@tyaa kxLlyaata. ”

(7)
Aaja Aamacyaa SaaLocaM saMmaolana haotaM. drvaYaI- parIXaonaMtar AsaM saMmaolana haotaM. jaI maulaM parIXaota caaMgalyaa naMbaranaM paasa haotaata tyaaMnaa Aaja
baiXasaM idlaI jaataata. saMmaolanaasaazI gaavaatalao Saoz, saavakxar, AMmaladar sagaLo Aalao haotao. saahobaaMnaI yaa pa`s aMgaI kxaya-Ú ma kxrNyaacaM kxama maaJyaavar
saaopavalaM haotaM. maI ho kxama maaJyaa ivaVaqyaa-var saaopavalaM haotaM. maaJyaakxDUna fx@ta saUcanaa AaiNa sallaa Gao{}na tyaaMnaIca baakxI sagaLM koxlaM haotaM.
pa`qama iTpa%yaaMcyaa taalaavar rasaÚIDa saur] JaalaI. AQaa- taasa tyaaMnaI naRtya koxlaM. maga spaQaa- saur] Jaalyaa. QaavaNyaacaI, laMgaDIcaI, taIna
paayaacaI, saMgaIta KaucaIx-caI, ASaa Anaokx spaQaa-. laaokx ekxTkx KaoL paahata haotao. KaoL saMpalyaavar maUk nakxlaaMcaa kxaya-Ú ma Jaalaa. kxaoNaI gaavacyaa
SaozjaIMcaI, kxaoNaI iSaXaNaaiQakxa%yaaMcaI, kxaoNaI fxaOjadaracaI, kxaoNaI doSaacyaa naotyaaMcaI ASaa sauMdr nakxlaa koxlyaa. tyaanaMtar maulaM tyaaMnaI kxaZlaolaI ica~aM
Gao{}na AalaI AaiNa JaukxJaukx kxr]na pa`tyaokxalaa AaoLInaM daKavaU laagalaI. sagaLa pa`oXakxvaga- maulaaMcaI ica~aM paahaNyaata gauMga hao{]na gaolaa.
SaovaTI paairtaaoiYak ivatarNaacaa samaarMBa haotaa. drvaYaIx- 125 r]. caI baiXasaM vaaTlaI jaata. hI baiXasaM maulaaMnaa imaLayacaI.
SaovaTI Dayaro@Tr saahobaaMnaI naohmaIpa`maaNao daona Sabd saaMigatalao. tao mhNaalao, “ sajjnahao, maaJyaa matao AajacaM ho saMmaolana vaogaLyaa pa`kxarcaM Aaho.
maaJyaa SaojaarI basalaolyaa yaa gaRhsqaaMnaI baiXasaaMcyaa baabataIta malaa ek navaa QaDa iSakxvalaa Aaho. yaa vaYaIx-cyaa 125 r] caI maI baiXasaM vaaTNaar naahI,
tar yaa rkxmaotaUna yaaMcyaa naavaanaM ekx vaacanalayaacaI sqaapanaa hao[-la. maI varcyaa AiQakxa%yaaMkxDUna tyaasaazI AadoSahI imaLvalaa Aaho. yaapauZo drvaYaIx-
baiXasaacaI hI r@kxma vaacanaalayaalaaca idlaI jaa[-la. Aapalyaalaa hI AanaMdacaI baatamaI saaMgataanaa malaa manaapaasaUna AanaMd haotao Aaho. vyai>xgata
baiXasaM do{}na maulaaMmaQyao AhMgaMD AaiNa nyaunagaMD inamaa-Na haotaata. Aataa navyaa pawtaIpa`maaNao Hyaa baiXasaacyaa rkxmaocaa savaa-naaca laaBa hao[-la.
malaa baiXasaaMmaQalaa fxaolapaNaa samajavaUna doNaa%yaa AaiNa yaa pa`yaaogaacaa AnauBava doNaa%yaa maaJyaa yaa ima~aacao maI savaa-Mcyaa doKata AaBaar maanataao. ”
“ yaa pa`s aMgaI malaa hohI saaMgaavasaM vaaTtaM kxI ho gaRhsqa koxvaL caaOqaIcyaa vagaa-var vaYa-Bar pa`yaaoga kxrNyaasaazI Aalao haotao. tyaavaLI maI tyaaMnaa
paZtamaUKa- samajalaao haotaao. malaa AsaM vaaTlaM kxI Asao KaUpa laaok Asataata, tao pa`yaaogaaMcyaa kxsaaoTIvar Gaasalao gaolao kxI paLUna jaataata. tyaaMcyaapaOkxIca ho
Asaavaota mhNaUna maI tyaaMnaa parvaanagaI idlaI. malaa ho saaMigatalaM paaihjao kxI maaJaa yaaMcyaavar mauLIca ivaSvaasa navhtaa.
paNa Aataa malaa ho maanya kxrtaanaahI AanaMd haotaao Aaho kxI, yaaMcao pa`yaaoga yaSasvaI Jaalao Aahota. maaJyaa ivacaaraMmaQyaohI yaaMnaI mahtvaacaM pairvata-na
GaDvalaM Aaho. malaa maaJaa Aatalaa Aavaaja AsaM saaMgataao Aaho kxI, pa`aqaimakx SaaLa caalavaNyaacyaa yaa jaunaaT pawtaIcaa lavakxrca AMta hao[-la.
AapalyaasaarKyaa iSaXakxaMnaI AaiNa AiQakxa%yaaMnaI rajaIKauYaInaM inavaR<a hao{]na navyaa ipaZIcyaa iSaXaNata&aaMnaa AaiNa kxlpak ivacaarvaMtaaMnaa Aapalyaa jaagaa
irkxamyaa kxr]na Vayalaa hvyaata.
sajjanahao, maaJaa AanaMd kxsaa vya@ta kxravaa hoca malaa samajata naahI. yaaMcyaa vagaa-talyaa yaa maulaaMkxDo paaha. ikxtaI vyavaisqata. inaraogaI AaiNa
AanaMdI idsataata taI ! yaaMcyaa Sa@taIcyaa AaiNa bauwIcyaa ivakxasaacaa maI saaXaIdar Aaho. yaa maulaaMba_la tyaaMcao paalakx samaQaana vya@ta kxrtaanaahI maI
Anaokxda eokxlaM Aaho. ”
Dayaro@Tr saahobaaMcaM BaaYaNa saMpalyaavar saMmaolanahI saMpalaM. sagaLo Aapaapalyaa GarI gaolao.
maI paNa ek vaYaa-cyaa maaJyaa pa`yaaogaacyaa yaSaavar KaUYa hao{]na GarI Aalaao AaiNa navaIna iSaXaNaacyaa {jvala BaivaYyaacaM maQaUr svapna paahNyaata magna
Jaalaao.

8à5à1932, AXayataRtaIyaa