Lya chon Thanh céng
(Cheong trinh Vist Nam, BH Harvard
Thang giéng nam 2008
Trang 8/54
PHAN 1. CAU CHUYEN VE HAI MO HINH PHAT TRIEN
1. Gidi thigu
Mue tiéu phat tridn cha Vigt Nam tham yong: tré thinh mét nuée céng nghiép theo
yong hign dai vao ném 2020, va mot cach khai quét hon, xy dung mot qude gia “dia giau,
nufée manh, xi hgi céng bang, dan cha, vain mink.” Thé nhung, néu nhimg xu thé hign nay
vin duge tiép we thi cé 18 Vigt Nam sé khOng thé dat doe nhimg mu tiéu nay, it ahdt la
trong mt khosing thi gian ba di chip abn duge vé mit chinh te. Bii viét my gai thich ti
a0 Tai nhur vay va dé xudt khuOn Kho cho mot chinh sch shinh cOng hon.
‘That bai wong viée dat duoc nhiig mye tiéu phat trién s€ 1d mot su thut loi to Ion déi v6i
niguii din Viet Nam. Tuy nbién, tir géc 46 kinh té Khich quan mandi thi diéu my, aéu co
xy ra, eling khéng e6 gi qaud ngae nhién, Trong s6 cfc quée gia da thoat nghéo va e6 mie thu
nhap tring binh ~ vin Ia mye teu Vigt Nam dang huong tei — chi co mot vai muse tiép tuc
vwuon lén fd thinh nhimg quéc gia giau e6, hién dai, vi cé thé Ine. Néi mét edch khée, xu
hudng phat wién phi dién khong dimg vé phia Vigt Nam. Mac du vay, xu huéng nay khong
phai Ta mot dinh ménh. Neuge Tai, Viét Nam dang c6 nbimg tiém ning to lén mi khong phai
quéc gia nio cfing e. Chi trong vong 20 adm, Vigt Nam di xay dmg duge mot nén Kinh té
nang déng vi héi nhdp. Tuy nhién, bai viét niy cfing s8 chi m cling, thinh c@ng trong qua kh:
Khdag phéi ld m6t sy bo dim viing chic cho tuong lai. Nam bit duoc abiing co hii tir ton
cau hoa, ééng thot tranh duge nhimg “cam bay” cha né sé lé nhimg thich thie to 1én déi vi
chirh phi: Viét Nam,
Sur phat trién ciia Ding A vi Dang Nam A cung cp cho Vigt Nam nhiing bai hoc quy bau.”
Sau thé chién tht 2, cic nuéc Dong A va Dong Nam A déu tra Igi cing mgt vach xuat phat
véi mite thu nhap vi phat trién thip. Thé nhumg chea diy 20 nim sau, the Li ti nhiing ndm
1960, céc née Dong A di trai qua mot giai dogn phat wién vugt bac chua timg cé trong lich
sti, Trong céc nude Dang A, chi cb Trimg Quéc xudt phat chim hon ci do bj sa lay vao thim
hoa “Dei ahiy vot” va Céch mang Vin héa. Ngiy nay, ahiing quéc gia nay déu ty hao vi cé
chinh phi ning dong, higu qua, quyén ning, va xi hdi tién tién. Ho di hodc dang nhanh
chong xay dyng drge mgt nén iio duc vi y té ding cip thé giéi cho ngudi din cia minh,
Nhtng thinh phd ota nhumg quéc gia nay nang dong vé mat vin hoa, teat tr vé mat xA hoi, va
an toan vé mit vé sinh, méi trang.
rong bai viét nay, Dang A” due hiév li tuo gim Han Quéc. Dii Loan, Nhét Baa, Trung Quée. vi bai qube
aia thinh beng Hong King va Sing-sn-po. (Mie di ve mat cia IV Sing-ga-po thuge Bing Nam A nbimg vé
mit kich i, quée ga nay ci theo me lah tng mung cia ede aube Bong A.) Trong kh vé mit da lj va ten
thing van héa, Trang Quée hién nhién Lt mga nude Dong 4, nhumg con dung phat rién eu no la cd nhieu
diém bit ddng so vei eae nude Dong A krac, Vi vay, ebing (61 e01 Trung Quéc la mo: trim hop de bit
“Bong Nam A” trong nghién ci nay bao gdm cfc muse Thdilan, Ma-ay-xia, In-d6-n8-xia, vi Philp-pin
Ching ti king diva Bendy (vi IA mgt awe nhé, gia ln te du li) va ede nude kém phit tren nhit treng
ving (Lo, Clm-pu-chie, Migndign, vi Ding Ti-me) 36 thanh déi tuong eda bai vit aay. RO rang la khdog
nn so sinh Vigt Nam voi ahom qud> gia Dong Nam A thi al ny.lLya chon Thanh céing
(Chung trinh Vist Nam, BH Harvard
“Thang giéng nm 2008
Trarg 9/64
Hinh 1. Tang trréng GDP tién dau nguei, 1960-20047
30,000
| Png Kéng
—sing-gan0
25,000 —| —_-Han Quéc | zr
—wetay-sia |
——Thng Cuéc|
—-In-tenexia] ————
Phin
a Loon
410,000
Singaspo
Hing Korg
20,000
28) Loan
Han Quée
5,000 Matayia
Va
Trai Lan
Ting Ouse
Agia
Nguén: Ngan hang Thé giéi, Chi s6 Phat trién u gioi
Neuge lei, ngay cd trong abimg giai doan phat trién nhanh nhét cua minh, cde mse Bong
Nam A cing chua thé thue hién duoc nhimg sw chuyén hoa vé chinh tr, kink 18, va x& boi
hy etia cde nude Déng A, vi diy chin la diém khéc bit len lao gitte ce nude Dong A va
cie nude HOng Nam A noi riéng cling ahu céc nude dang phit trién néi chung. Cho dén nay,
nén kinh té cla Béng Nam A vin dus vdo viée Khai thic lao dng gié ré va tdi aguyén bys
ahign, Ngoai trir Ma-lay-xia, cfc mroc dang phat witn 6 Bong Nam A déu da timg trii qua
nhimg giai doan thing trim cbinh tr va bien 46ag xi hei. Chinh hit 6 ede nuge iy di bi
suy yéu mét each ding ké vi tham abiing vi chinh (rj bin thia chay theo dang tién. Cae cudc
biéu tinh Ién va dio chinh quén sy da timg 1at 46 chinh quyén & In-dé-né-xia, Thii-lan, va
Phi-lip-pin. Qua trinh d6 thi hoa ¢ nhimg nude nay dang dign ra mot céch hdn loan, voi hang
tigu con ngudi dang phai s6ng lay lit trong cac khu 6 chuét, doc theo bd sing hay bén ria
‘thanh phé é Jakarta, Bangkok, va Manila, Djch vu gido duc va y té tét la diéu gi dé xa xi ma
chi nhtng agudi gigu moi v6i tei duc, Tom Igi, con duong ca cic nuée Dong A li con
dizdng thing dé dat t6i su think ving, Sn di va kinh trong cba cdg ding quéc té. Cin con
during cia ce nude Dong Nam A thi vong veo vi g6 ghe hon, diz cic guoe gia may ti
hign tai mong manh hon va mét tuong lai bat dinh hon, véi néi 4m anh ea bat céng va bit
6n, Ding tiée la dudng nbur Viét Nam I¢i dang di lai con dutng cla céc nude Dong Nam A.
Su edt canh cia Vidt Nam chi méi bit dau. Vi m. van cén nghéo so voi cic nude Dong,
‘Nam A khde va rit ngheo so ¥6i eae unc phat trién ¢ Dong A. La ngudi di sau, Viét Nam co
um thé J c6 thé hoc kinh nghiém thanh cdng-va thit bei cia cde nude di trade, trong dé mdr
bi hgc buo trim [a cétc qude gia quyér dink tc d tang tredng cia mink thing qua vige tec
hién hay Khong thee hién nhing quyét sdch ehidn hepe thedng la khé khiin vé mit chinh ti.
* Nguén: Noting Chi bap Phat writn Thé gidi (World Development indicators)Lya chon Thanh etng
CGhuorg trinh viet Nam, BH Harvara
‘Thang gleng nam 2008
Trang 19 164
‘Tuong lai ciia Vigt Nam sé phu thugs rit nhiéu vao chit lugng cic quyét sich ca chinh phi,
Noi mot cick Khic, thanh cong hay thet bat la sy lea chon chit kiéng phi la dink mént.
cia Déng A va Dong Nam A, Phin 2 xem.
mit x4 di cla chinh sich kinh t8 hign nay cba Trg Quéc. Phin 3
anh gid nhmy chinh sich hign nay cia Vigt Nam trong sd Tinh yue o6 tinh quyét din :6i
sy phat trién cia Viét Nam. Phan 4 phin tich cau tric hién tai cua nén kinh té Viét Nam dé tir
46 nhién din cde dOng luc va tré lie cia ting traéng. Trong Phin 5, ching 101 dua ra mot
sd goi ¥ chinh sich dé giip Viét Nam “be lai” nén kinh 18 theo quy dao ting trudng cia Dong,
A
Il. Sw thanh céng cia Dong A va sv that bai (twong déi) cla Déng Nam A®
Sau mOt théi gian ting trang kha nhanb, hign nay t6c dO ting mrong cua cde muse Dar
Nam A da chim lai, Ma-lay-xia 3 tién mot bude dai tir 1969 cho téi 1995 véi tac d6 tang
trudng tung binh 7%mnam. Trong giai doan nay chi c6 mt su gin dogn ting trusiug abo tir
1984 dén 1986. Tuong te abu vay, In-dé-né-xia cing ting trrémg nhanh trong giai doan
1967-96. Trong 3 thap ky ndy, we dO ting trudng tcung binh cia In-do-né-xia la 6.8%iném.
Toe 46 ting truéng cia Théi-lan duy ti 6 mic 7,6%6/ndm trong vong gin 4 thip ky, Tuy
nhign, tbe d9 ding trading ola ede muse nity di gidm xudng, hign ci cin & mits 4-6%, Vin dé
la ser suy giim t6e 46 ting trugng 5 céc nude nay xay ra khi mu thu nhip trung binb cike
nngu din con tong d6i thip, & In-d5-né-xia la $1.280, & Thai-len li $2.700, va 6 Ma-lay-
xia la dudi $5,000." Nouoc lai, thu nhap wéndiu nguisi coe Han Quée va Dai Loan hign nay
déu viet mite $15.00, Sy thyc [A trong kim we, Han Quéc va Dai Loan [a hai aude duy
nhat (ngoai tir Sing-ga-po va Nhfi-ban) di thinh cong trong vige da mée thu nhép trung
binh ciia nguéi dn vugt ngutng $10,000. So voi Dong Nam A thi cdc nén kinh té Bong A 63
duy tt duge we d6 tang Krug cao bom trong mét thir gian dai hom, va ket qui 1@ cic nude
Déng A (art Trung Quoc) dang ném trong sb ahimg nuée giiu nhat trén thé gid.
Cac mrde Béng A thanh cong la nho c6 chinh sach ding din trong 6 Ih ‘vue shen chét, bao
im gido duc, co 60 ha ting vi d6 thi hia, doanh rghigp conh tranh qué 8, he thong thi
chin, higu ning ciia Nha nude, va cong bing. Sy tig néi thinh céng cia Viét Nam cfing sB
phy thuge vio higu qua cia chinh sach trong 6 Tinh vuc nay. Trang Khusn khé bai viét nay,
ching (i khéng ¢é tham vong trink biy mét phin tich toin dign ve sp phit tiga cia cic
nude Béng A va Dong Nam A. Thay vao 46, phin thao Iuin doi day s¢ hin manh mot sé
yéu t6 co bin ca ting truéng kinh té bén ving va cung cap mét khudn khé dé dinh gid hién
trang cla nen kinh té Vigt Nam.
1. Gido duc
Khi két ud ring oie nude Bong Nam A og di hit bai thi chic chén ahibu nau sé phan di va cot 46 14
‘mt nhdn dink e6 tirh “khigu kioh”,thim chi la bit cdng ‘The nhumg néu dt cdc nade Ding Nam A nay ben
can cde nude Bang A a so sinh v8 think yu kin thi et len tin khing edn vE vd Irs. Trent
vol vite khong duy ti duye t6e €0 ting trwing eso, ri thin thotiog la bi rot vio tink trang bt 6a chink te)
hii, r0 ning Bede nue Deng Nam A khong de cage myc cidu hep ve tang trudmg kink té di dBi vei dn dioh
‘dhl md chinh oft Vigt Nam Iubn mong muda. Vi vay, qua lang kinh muc tiéu phat tnén cia Viet
cee nurge Bang Nam A hod toan cé thé bi coi la nhtimg mains hip cuomg dai tht bs,
Nan
2 yhng 6 Liga v8 thu ahgp dds asc ny doe tink tn eos ga boi doa nim 2005 va dave ly te Bing
‘Leta a Tifu Chl s6 Pha rien The oi 2007 cia Nein Nang'TAé gi. Thu akip du ngusi cia Vigt Nam trang
‘nim 2005 la Khoa $oz0, nc 1é Bing Kheaiig mOt nla cha IredenG-xia va mot phan eda Thala