Professional Documents
Culture Documents
MC LC
GATS l g? Cc nguyn tc ca GATS c p dng i vi tt c cc ngnh dch v khng? 03 06
ICES SERV
01 02 03 04
Cc dch v trong GATS c phn loi nh th no? GATS c thay th chnh sch ca tng Chnh ph v thng mi dch v khng?
07
09
05
Khi tham gia WTO, cc nc thnh vin c nhng ngha v g trong lnh vc dch v?
10
06
11
07
13
08
Vit Nam c th gim bt cc iu kin i vi cc nh cung cp dch v v dch v nc ngoi so vi cam kt khng?
17
GATS l g?
GATS Tn vit tt ca Hip nh chung v thng mi 19 dch v (General Agreement on Trade in Services) l mt Hip nh thuc h thng WTO, ra i nm 1995, quy nh cc nguyn tc v thng mi dch v. 20 Cc nguyn tc trong Hip nh ny p dng bt buc i vi tt c cc nc Thnh vin WTO. Tuy nhin, y ch l cc nguyn tc chung v thng mi dch v. 21 Ngha v c th ca mi nc thnh vin trong vic m ca th trng dch v ca nc mnh (cho dch v v nh cung cp dch v t cc nc thnh vin WTO khc) 24 30 c nu trong Biu cam kt dch v ring ca nc (Biu ny l kt qu ca m phn m ca th trng dch v ca nc khi gia nhp WTO). 3
09
Vit Nam c th p dng cc iu kin i vi dch v v nh cung cp dch v nc ngoi kht khe hn mc cam kt khng?
10
L nc ang pht trin, Vit Nam c c hng u i no c bit trong vic thc hin cc ngha v trong GATS khng?
11 12 13
2
Mt Biu cam kt dch v cha nhng thng tin g ? Cch c Biu cam kt dch v? Ti sao doanh nghip cn bit cch c Biu cam kt?
ICES SERV
Hp 2 Cc n
i dung c bn c
a GATS
c bn ca Hp 1 - Mc tiu
GATS
GATS bao gm 03 nhm ni dung sau: Cc nguyn tc v quy nh c bn iu chnh thng mi dch v ni chung; Cc Ph lc v cc iu kin c bit lin quan n tng ngnh dch v c th; Cc cam kt t do ho i vi tng ngnh v phn ngnh c th nu trong Biu cam kt dch v ca tng nc thnh vin. Ch l GATS ch quy nh cc ngha v i vi Chnh ph cc quc gia thnh vin (GATS khng quy nh g v quyn li hay ngha v cho doanh nghip). Tuy nhin, doanh nghip li c hng li hoc chu tc ng ca Hip nh ny thng qua vic Chnh ph cc nc thnh vin thc hin cc ngha v trong GATS khi ban hnh chnh sch, quy nh v thng mi dch v nc mnh. 5
GATS c xy dng nhm t c cc mc tiu sau y trong thng mi dch v gia cc nc thnh vin WTO: To ra mt h thng cc quy tc thng mi quc t ng tin cy; m bo i x bnh ng v cng bng i vi tt c cc bn tham gia (nguyn tc khng phn bit i x); Thc y cc hot ng kinh t thng qua vic cam kt chnh sch; v Thc y thng mi v pht trin thng qua t do ha dn dn (to iu kin doanh nghip cung cp dch v tip cn khch hng d dng hn, c bit l khch hng th trng nc khc). 4
ICES SERV
2 Cc nguyn tc ca GATS c
p dng i vi tt c cc ngnh dch v khng?
GATS iu chnh tt c cc ngnh dch v, tr cc lnh vc sau: Cc dch v ca Chnh ph (v d cc chng trnh an sinh x hi v cc dch v cng khc nh y t, gio dc c cung cp da trn cc iu kin phi th trng). Nhng dch v ny c cung cp khng trn c s thng mi v khng cnh tranh vi cc nh cung cp dch v khc; Mt s dch v thuc lnh vc vn ti hng khng (v d quyn lu khng v cc dch v lin quan trc tip n quyn lu khng). 6
ICES SERV
Bng 1: Cc ngnh dch v theo phn loi khng chnh thc ca GATS Stt Ngnh dch v 1 Dch v kinh doanh
M t chung Bao gm cc dch v chuyn mn nh dch v php l, k ton, kim ton, dch v kin trc; my tnh v cc dch v lin quan; cc dch v kinh doanh khc thng v nghe nhn
2 Dch v thng tin Bao gm dch v chuyn pht, vin 3 Dch v xy dng 4 Dch v phn phi 5 Dch v gio dc
Bao gm dch v i l hoa hng, bn bun, bn l v nhng quyn thng mi Bao gm cc dch v gio dc ph thng c s, gio dc bc cao, gio dc cho ngi ln, cc dch v gio dc khc Bao gm cc dch v x l nc thi, x l rc thi, cc dch v khc chng khon
6 Dch v mi trng
7 Dch v ti chnh Bao gm dch v bo him, ngn hng v 8 Dch v y t 9 Dch v du lch
Bao gm dch v bnh vin, nha khoa v cc dch v y t khc Bao gm dch v khch sn v nh hng, i l l hnh v iu hnh tour du lch, cc dch v du lch khc
Do , doanh nghip c th so snh cc chnh sch, quy nh v thng mi dch v ni a lin quan vi cc nguyn tc chung ca GATS bo v quyn li ca mnh.
12 Cc dch v khc 8 9
ICES SERV
i x vi cc nh cung cp dch v n t cc nc thnh vin khc theo cch thc nh nhau (v tt c cc vn ). Tuy nhin, nguyn tc MFN c mt s ngoi l sau: Theo cam kt ring ca tng nc trong WTO: y l trng hp nc gia nhp thnh cng trong m phn min thc hin ngha v ny trong mt s dch v hoc trng hp c th trong mt s nm; Theo cc Tho thun khu vc hoc cc Hip nh thng mi t do: cc cam kt trong nhng Vn kin ny c u tin p dng (v do cc nc thnh vin nhng Tho thun hay Hip nh ny c th cho nhau hng i x u i mc cao hn so vi cc nc thnh vin WTO khng tham gia Tho thun hay Hip nh ny) 11
Khi tham gia WTO, trong lnh vc dch v, cc nc thnh vin phi tun th 02 nhm ngha v sau: Cc ngha v chung: p dng bt buc v trc tip cho tt c cc thnh vin cng nh tt c cc ngnh dch v; Cc cam kt c th: Mi nc Thnh vin c cc cam kt ring v tng ngnh dch v th hin trong Biu cam kt ca nc . Biu cam kt bao gm cam kt nn v cam kt ring cho tng ngnh dch v. (Xem c th ti cc Cu Hi v p lin sau) 10
ICES SERV
Ngha v minh bch ha: Mi nc thnh vin phi cng khai cc quy nh ca mnh trong lnh vc dch v v phi thit lp cc im hi p cung cp thng tin lin quan cho cc nc thnh vin khc cng nh cc doanh nghip ca cc nc ;
7 Ngha v ring ca mi nc
trong cc cam kt c th bao gm nhng loi no?
Cam kt ring ca mi nc v thng mi dch v thng bao gm cam kt v 02 vn sau y: M ca th trng cho dch v v cc nh cung cp dch v nc ngoi; Mc i x quc gia i vi dch v v cc nh cung cp dch v nc ngoi. Sau y l mt s ni dung c bn ca cc nhm ngha v ny.
Cc ngha v lin quan n doanh nghip dch v c quyn: GATS quy nh cc nc thnh vin phi thit lp cc th tc hnh chnh v cc nguyn tc t tng minh bch, khch quan i vi hot ng ca cc doanh nghip dch v c quyn ( m bo rng cc doanh nghip ny khng lm dng v tr c quyn).
Cam kt v mc m ca th trng: M ca th trng c hiu l vic cho php dch v v cc nh cung cp dch v ca cc nc thnh vin khc c tip cn th trng ni a nhng mc nht nh. Vi mi nc, cam kt m ca th trng c thc hin i vi tng phn ngnh dch v, vi mc m ca khc nhau tu thuc vo kt qu m phn khi gia nhp WTO. Thc cht ni dung mi cam kt m ca th trng trong tng phn ngnh dch v bao gm cc iu kin c tnh rng buc, hn ch i vi cc nh cung cp dch v nc ngoi mc khc nhau. 13
ICES SERV
ICES SERV
tc i x t gia nguyn 6 - C g khc bi Hp ho v trong ng mi hng c gia trong th qu v khng? thng mi dch
Ni dung ca nguyn tc i x quc gia (i x vi cc i tng nc ngoi nh i x vi cc i tng ca nc mnh national treatment NT) khng khc bit gia thng mi hng ho v thng mi dch v. Tuy nhin, cam kt t c gia cc nc thnh vin WTO v mc thc hin nguyn tc ny th khc nhau gia hai nhm. Trong thng mi hng ho, cc nc thnh vin WTO t c tho thun NT cho hu ht cc loi hng ho v thu, ph, cc quy nh, iu kin thng mi V vy, nguyn tc NT trong thng mi hng ho c thc hin hu nh mc tuyt i. i vi thng mi dch v, mc cam kt m ca cn d dt v c nhiu hn ch trong tng ngnh, phn ngnh dch v i vi tng nc thnh vin. V vy, nguyn tc NT p dng rt hn ch, phn bit i x gia nh cung cp dch v nc ngoi vi nh cung cp dch v trong nc cn tn ti nhiu mc khc nhau. 16
Cam kt trong Biu Cam kt dch v WTO ca mi nc ch l mc i x ti thiu m nc buc phi dnh cho dch v v nh cung cp dch v nc ngoi. Cn gi l mc m ca ti thiu. Cc thnh vin hon ton c th m ca rng hn, nu mun. Trn thc t, tu nhu cu tng thi k ca mnh, cc nc thnh vin WTO c th p dng cc iu kin gia nhp th trng cho nh cung cp dch v nc ngoi thng thong hn cam kt ca mnh. V vy, ngoi Biu cam kt trong dch v ca mnh, doanh nghip cn ch nhng thay i trong php lut ni a c lin quan c iu chnh ph hp k hoch kinh doanh, u t (c bit vi i tc nc ngoi) trong trng hp Chnh ph c iu chnh chnh sch m rng th trng hn so vi cam kt. 17
ICES SERV
Theo GATS - Hip nh chung v thng mi dch v ca WTO, mt nc thnh vin c th khng phi thc hin cc ngha v (tc l khng thc hin m ca nh mc cam kt) nu vic ny l nhm thc hin mt
ng m ca th tr Hp 7 - V d v kt nhanh hn cam
Trong cam kt v dch v gim nh thng mi (thuc phm vi dch v phn tch v kim nh k thut) Vit Nam ch phi cho php cc nh u t nc ngoi thnh lp doanh nghip 100% vn nc ngoi ti Vit Nam sau 5 nm k t khi cho php khu vc t nhn cung cp cc dch v ny (tc l t 2012). Tuy nhin, cn c vo nhu cu pht trin dch v gim nh, thu ht vn u t nc ngoi vo dch v ny, ngay t nm 2007 Vit Nam cho php cc nh u t nc ngoi thnh lp doanh nghip gim nh 100% vn nc ngoi, quy nh ti Quyt nh 10/2007/Q-BTM . 18
trong cc mc tiu sau: Bo v o c chung v duy tr trt t x hi; Bo v sc kho con ngi, ng thc vt; m bo tun th cc quy nh php lut (v d cc bin php cn thit ngn chn cc hnh vi la di, gi mo) nu khng vi phm GATS; i vi dch v ti chnh, cho php cc nc thnh vin c p dng cc bin php kht khe hn cam kt v l do thn trng (v d bo v cc nh u t, ngi gi, nhng ngi k hp ng bo him, m bo s thng nht v n nh ca h thng ti chnh); Trng hp gp phi kh khn nghim trng v cn cn thanh ton, cc nc thnh vin c php hn ch thng mi tm thi. 19
ICES SERV
Vit Nam c c hng u i no c bit trong vic thc hin cc ngha v trong GATS khng?
GATS c mt s quy nh mang tnh u tin cho cc nc ang pht trin, c bit l vic c hng h tr k thut t cc nc thnh vin WTO khc v c nng nh trong cc m phn m ca th trng. Tuy nhin, trn thc t nhng u tin ny hu nh ch l hnh thc. V d, l nc ang pht trin nhng Vit Nam thm ch phi cam kt m ca th trng rng hn mt bng cam kt chung ca WTO. 20
21
ICES SERV
hi Hp 9: Doanh ng u? kt dch v
p c th tm Bi
u cam
Biu cam kt dch v ca cc nc thnh vin WTO: www.wto.org (T chc thng mi th gii); Biu cam kt dch v ca Vit Nam: www.mot.gov.vn (B Cng Thng); www.mof.gov.vn (B Ti chnh); www.nciec.gov.vn (Vn phng y ban Quc gia v Hp tc Kinh t Quc t). 23
ICES SERV
ICES SERV
ngha ca cc phng thc cung cp dch v Cc cam kt c xc nh ring cho tng phng thc cung cp dch v. Trong Biu cam kt, trnh phi nhc li cho mi dch v, cc phng thc cung cp dch v c nh theo s th t nh sau: (1) Cung cp dch v qua bin gii (Phng thc 1); (2) Tiu dng dch v nc ngoi (Phng thc 2); (3) Hin din thng mi ca nh cung cp dch v nc ngoi (Phng thc 3); (4) Hin din ca th nhn (Phng thc 4). Phng thc 1: L phng thc theo dch v c cung cp t lnh th ca mt nc thnh vin ny sang lnh th ca mt nc thnh vin khc (v d, vn ti hng ho hoc hnh khch t Trung Quc sang Vit Nam). Phng thc 2: L phng thc theo ngi tiu dng ca mt nc thnh vin di chuyn sang lnh th ca mt nc thnh vin khc tiu dng dch v (v d khch du lch nc ngoi n Vit Nam tham quan v mua sm). 26 Phng thc 3: L phng thc theo nh cung cp dch v ca mt nc thnh vin thit lp cc hnh thc hin din nh cng ty 100% vn nc ngoi, cng ty lin doanh, chi nhnh v.vtrn lnh th ca mt thnh vin khc cung cp dch v (v d ngn hng Hoa K thnh lp chi nhnh kinh doanh ti Vit Nam, doanh nghip phn phi EU thit lp siu th ti Vit Nam phn phi hng ha...) Phng thc 4: L phng thc theo th nhn cung cp dch v ca mt Thnh vin di chuyn sang lnh th ca mt nc thnh vin khc cung cp dch v (v d, cc ngh s, chuyn gia nc ngoi sang Vit Nam hot ng). 27
ICES SERV
Phng thc cung cp: (1) Cung cp qua bin gii (2) Tiu dng nc ngoi (3) Hin din thng mi (4) Hin din ca th nhn
Ni dung cam kt Cc cam kt trong tng dch v, tng phng thc cung cp ca dch v c ni dung khc nhau. V c bn, cc cam kt thng c ni dung ri vo mt trong 04 loi sau: _ Cam kt ton b; _ _ _ Cam kt km theo nhng hn ch; Khng cam kt; hoc Khng cam kt v khng c tnh kh thi k thut.
php hn ch m ca th trng hoc i x quc gia (t do ho hon ton); Cam kt km theo hn ch: L cam kt vi mt s iu kin v m ca th trng v i x quc gia. Vi dng cam kt ny, nc thnh vin s ch p dng cc bin php c lit k, ngoi ra s khng p dng cc bin php m ca th trng/i x quc gia khc. Khng/cha cam kt: L trng hp nc thnh vin c th p dng bt k iu kin no i vi vic m ca th trng hay i x quc gia. Khng cam kt v khng c tnh kh thi k thut: L trng hp nc thnh vin khng a ra cam kt i vi mt s dch v do khng th c cung cp theo mt s phng thc (v d khng th cung cp dch v xy dng qua bin gii). 28
K t ngy gia nhp, cho php thnh lp lin doanh trong phn vn gp ca pha nc ngoi khng c vt qu 51% vn php nh ca lin doanh. K t ngy 1/1/2009, khng hn ch t l gp vn ca pha nc ngoi trong lin doanh.
(3) Khng hn ch, ngoi tr K t ngy gia nhp, cc nh cung cp dch v nc ngoi c thnh lp lin doanh hoc tham gia hp ng hp tc kinh doanh vi i tc Vit Nam c php kinh doanh dch v qung co.
Hn ch tip cn th trng
Hn ch i x quc gia
Khng hn ch.
Khng hn ch.
Khng hn ch.
Vic qung co ru phi tun th cc quy nh ca Nh nc c p dng trn c s khng phn bit i x.
Cam kt b sung
29
MC LC BNG - HP
Hp 1: Mc tiu c bn ca GATS Hp 2: Cc ni dung c bn ca GATS Hp 3: Nhng ngoi t i vi nguyn tc MFN trong dch v Hp 4: V d v ngha v lin quan n doanh nghip dch v c quyn
ICES SERV
04 05 11
12
Hp 5: Mt s loi iu kin i vi nh cung cp dch v nc ngoi trong cc cam kt m ca dch v Hp 6: C g khc bit gia nguyn tc i x quc gia trong thng mi hng ha v trong thng mi dch V d - Trch Biu cam kt dch v ca Vit Nam Mc v v khng? Hp 7: V d v m ca thi trng nhanh hn cam kt Hp 8: Dch v khng c trong Biu cam kt dich v dch v qung co
14
16
13
18 22
Hp 9: Doanh nghip c th tm biu cam kt dch v 23 u? Bng 1: Cc ngnh dch v theo phn loi khng chnh thc ca GATS Bng 2: V d trch on Biu cam kt dch v trong WTO ca Vit Nam 29 08
30
31
32