-3Nepovredivost akademskog prostora lan 7.

Prostor visokokolske ustanove nepovrediv je i u njega ne mogu ulaziti pripadnici organa nadlenog za unutranje poslove bez dozvole nadlenog organa te ustanove, osim u slu aju ugroavanja opte sigurnosti, ivota, telesnog integriteta, zdravlja ili imovine. Pravo na visoko obrazovanje lan 8. Pravo na visoko obrazovanje imaju sva lica sa prethodno ste enim srednjim obrazovanjem, bez obzira na rasu, boju koe, pol, seksualnu orijentaciju, etni ko, nacionalno ili socijalno poreklo, jezik, veroispovest, politi ko ili drugo miljenje, status ste en ro enjem, postojanje senzornog ili motornog hendikepa ili imovinsko stanje. Izuzetno, pod uslovima odre enim statutom visokokolske ustanove, pravo na visoko obrazovanje ima i lice bez ste enog srednjeg obrazovanja koje konkurie za upis na studijske programe iz umetni kih oblasti. Visokokolska ustanova utvr uje, u skladu sa zakonom, kriterijume na osnovu kojih se obavlja klasifikacija i izbor kandidata za upis (uspeh u prethodnom obrazovanju, vrsta prethodnog obrazovanja, posebna znanja, vetine ili sposobnosti i sl.).

II. OBEZBE IVANJE KVALITETA VISOKOG OBRAZOVANJA

Nacionalni savet za visoko obrazovanje lan 9. Nacionalni savet za visoko obrazovanje (u daljem tekstu: Nacionalni savet) obrazuje se radi obezbe ivanja razvoja i unapre enja kvaliteta visokog obrazovanja. Sastav Nacionalnog saveta lan 10. Nacionalni savet ima 16 lanova, koje bira Narodna skuptina Republike Srbije (u daljem tekstu: Narodna skuptina), i to: 1) deset lanova iz reda redovnih profesora, vrhunskih nau nika, odnosno umetnika sa me unarodno priznatim radovima ili osvedo enim doprinosom nacionalnoj kulturi, vode i ra una o zastupljenosti obrazovno-nau nih, odnosno obrazovno-umetni kih polja, na predlog Konferencije univerziteta; 2) dva lana iz reda profesora strukovnih studija, na predlog Konferencije akademija strukovnih studija;

-43) etiri lana iz reda istaknutih li nosti iz oblasti nauke, kulture, prosvete, umetnosti, odnosno privrede, od kojih tri lana na predlog Vlade Republike Srbije (u daljem tekstu: Vlada) od kojih je jedan predstavnik Kosova i Metohije sa Univerziteta u Pritini sa seditem u Kosovskoj Mitrovici, a jednog lana na predlog nadlenog organa Autonomne pokrajine Vojvodine.

Konferencija univerziteta, odnosno Konferencija akademija strukovnih studija, objavljuje javni poziv za prijavljivanje kandidata za lanove Nacionalnog saveta. Rok za prijavljivanje kandidata za lanove Nacionalnog saveta jeste 20 dana od dana objavljivanja javnog poziva. Lista prijavljenih kandidata stavlja se na uvid javnosti u roku od 10 dana od isteka roka za prijavljivanje kandidata. Primedbe i predlozi u vezi sa prijavljenim kandidatima mogu se dostaviti u roku od 30 dana od dana stavljanja liste kandidata na uvid javnosti. Konferencija univerzitet, odnosno Konferencija akademija strukovnih studija, upu uje kona an predlog, vode i ra una i o broju studenata i broju nastavnika i saradnika univerziteta, od najvie 15, odnosno najvie tri kandidata Narodnoj skuptini u roku od 30 dana po isteku roka za dostavljanje primedaba i predloga. Vlada upu uje Narodnoj skuptini predlog iz stava 1. ta ka 3) ovog lana, u roku od 90 dana od dana objavljivanja javnih poziva iz stava 2. ovog lana. lan Nacionalnog saveta ne moe biti lice izabrano, postavljeno ili imenovano na funkciju u dravnom organu, organu teritorijalne autonomije ili lokalne samouprave, u organ politi ke stranke ili na dunost organa poslovo enja visokokolske ustanove. Mandat lanova Nacionalnog saveta traje etiri godine. Isto lice moe biti izabrano za lana Nacionalnog saveta najvie dva puta. mandata, i to: Narodna skuptina razreava 1) na li ni zahtev; 2) ako ne ispunjava dunosti lana Nacionalnog saveta ili svojim postupcima povredi ugled te dunosti, a na predlog Konferencije univerziteta, Konferencije akademija strukovnih studija, Vlade, odnosno nadlenog organa Autonomne pokrajine Vojvodine - za lanove iji izbor predlae; 3) ukoliko nastupi uslov iz stava 8. ovog lana. Nacionalni savet bira predsednika iz reda svojih lanova. lanovi Nacionalnog saveta imaju pravo na naknadu za rad u visini koju utvrdi Narodna skuptina, na predlog nadlenog odbora Narodne skuptine. lana Nacionalnog saveta pre isteka

-5Nadlenost Nacionalnog saveta lan 11. Nacionalni savet: 1) prati razvoj visokog obrazovanja i njegovu uskla enost sa evropskim i me unarodnim standardima; 2) predlae ministarstvu nadlenom za poslove visokog obrazovanja (u daljem tekstu: Ministarstvo) politiku visokog obrazovanja; 3) daje miljenje o politici upisa na visokokolske ustanove; 4) daje miljenje u postupku donoenja propisa kojima se ure uju pitanja od zna aja za delatnost visokog obrazovanja; 5) predlae Vladi normative i standarde rada visokokolskih ustanova, kao i materijalna sredstva za njihovo ostvarivanje, po pribavljenom miljenju Konferencije univerziteta i Konferencije akademija strukovnih studija; 6) utvr uje nau ne, umetni ke, odnosno stru ne oblasti u okviru polja iz lana 27. ovog zakona, na predlog Konferencije univerzitet i Konferencije akademija strukovnih studija; 7) utvr uje standarde za samovrednovanje i ocenjivanje kvaliteta visokokolskih ustanova; 8) utvr uje standarde i postupak za spoljanju proveru kvaliteta visokokolskih ustanova; 9) utvr uje standarde za izdavanje dozvole za rad; 10) utvr uje standarde i postupak za akreditaciju visokokolskih ustanova; 11) utvr uje standarde i postupak za akreditaciju studijskih programa; 12) odlu uje u drugom stepenu po albama u postupku akreditacije; 13) daje preporuke o bliim uslovima za izbor u zvanja nastavnika; 14) utvr uje listu stru nih, akademskih i nau nih naziva sa naznakom zvanja odgovaraju eg stepena studija iz odgovaraju ih oblasti i skra enice stru nih, akademskih i nau nih naziva; 15) obavlja i druge poslove, u skladu sa zakonom. Akti iz ta . 6)-11) i ta ke 14) ovog lana objavljuju se u "Slubenom glasniku Republike Srbije". Rad Nacionalnog saveta lan 12. Rad Nacionalnog saveta je javan. radna tela. Nacionalni savet, za potrebe svog rada, moe da obrazuje posebna

-6Sredstva za rad Nacionalnog saveta i njegovih radnih tela obezbe uju se u budetu Republike. Stru ne, administrativno-tehni ke i informati ke poslove za potrebe Nacionalnog saveta i njegovih radnih tela obavlja Ministarstvo. Nacionalni savet podnosi Narodnoj skuptini izvetaj o svom radu najmanje jedanput godinje. Nacionalni savet donosi poslovnik o svom radu. Komisija za akreditaciju i proveru kvaliteta lan 13. Radi obavljanja poslova akreditacije, provere kvaliteta visokokolskih ustanova i jedinica u njihovom sastavu i vrednovanja studijskih programa, Nacionalni savet obrazuje posebno radno telo - Komisiju za akreditaciju i proveru kvaliteta (u daljem tekstu: Komisija). Komisija ima 15 lanova, po tri iz svakog obrazovno - nau nog, odnosno obrazovno - umetni kog polja, iz razli itih oblasti, iz lana 27. ovog zakona. lanove Komisije bira Nacionalni savet iz reda istaknutih redovnih profesora, nau nika, umetnika i stru njaka, na predlog Konferencije univerziteta. U postupku utvr ivanja predloga iz stava 3. ovog lana, Konferencija univerziteta objavljuje javni poziv za prijavljivanje kandidata za lanove Komisije. Rok za prijavljivanje kandidata za lanove Komisije jeste 15 dana od dana objavljivanja javnog poziva. Lista prijavljenih kandidata stavlja se na uvid javnosti u roku od osam dana od isteka roka za prijavljivanje kandidata. Primedbe i predlozi u vezi sa prijavljenim kanidatima mogu se dostaviti u roku od 30 dana od dana stavljanja liste prijavljenih kandidata na uvid javnosti.

Nakon razmatranja primedaba i predloga iz stava 7. ovog lana Konferencija univerziteta utvr uje predlog od najvie po pet kandidata iz svakog obrazovno - nau nog, odnosno obrazovno - umetni kog polja, iz razli itih oblasti, i upu uje ga Nacionalnom savetu u roku od 15 dana od isteka roka iz stava 7. ovog lana, uzimaju i u obzir te primedbe i predloge. Nacionalni savet bira lanove Komisije u roku od 30 dana od dana prijema predloga iz stava 8. ovog lana. lan Komisije ne moe biti lice izabrano, postavljeno ili imenovano na funkciju u dravnom organu, organu teritorijalne autonomije ili lokalne samouprave, u

-7organ politi ke stranke ili nevladine organizacije koja se bavi obrazovanjem ili na dunost organa poslovo enja visokokolske ustanove. Mandat lana Komisije traje etiri godine. Isto lice moe biti izabrano za lana Komisije najvie dva puta. Nacionalni savet razreava lana Komisije pre isteka mandata: 1) na li ni zahtev; 2) ako nesavesno obavlja poslove u Komisiji ili svojim postupcima povredi ugled dunosti koju obavlja, a na obrazloeni predlog Konferencije univerziteta; 3) ukoliko nastupi uslov iz stava 10. ovog lana. donosi. Komisija radi i odlu uje na sednicama, u skladu sa poslovnikom koji Komisija bira predsednika iz reda svojih lanova. Komisija najmanje jedanput godinje podnosi Nacionalnom savetu izvetaj o svom radu, o emu Nacionalni savet obavetava javnost. Rad Komisije finansira se iz ostvarenih prihoda od naknada za akreditaciju sa posebnog podra una za ove namene. Visinu naknade za akreditaciju utvr uje Nacionalni savet, uz saglasnost Vlade. lanovi Komisije imaju pravo na naknadu za rad u visini koju utvrdi Narodna skuptina, na predlog nadlenog odbora Narodne skuptine. Nadlenost i rad Komisije lan 14. Komisija: 1) predlae Nacionalnom savetu standarde za izdavanje dozvole za rad; 2) predlae Nacionalnom savetu standarde i postupak za akreditaciju visokokolskih ustanova; 3) predlae Nacionalnom savetu standarde i postupak za akreditaciju studijskih programa; 4) predlae Nacionalnom savetu standarde za samovrednovanje i ocenjivanje kvaliteta visokokolskih ustanova; 5) predlae Nacionalnom savetu standarde i postupak za spoljanju proveru kvaliteta visokokolskih ustanova; 6) pomae i sara uje sa visokokolskim ustanovama i jedinicama u njihovom sastavu u obezbe ivanju i unapre enju njihovog kvaliteta; 7) sprovodi postupak akreditacije ustanova i studijskih programa u oblasti visokog obrazovanja, odlu uje o zahtevu za akreditaciju i izdaje uverenje o akreditaciji na obrascu iju sadrinu utvr uje;

-88) stara se o harmonizaciji standarda i procedura u oblasti akreditacije, u okviru evropskog prostora visokog obrazovanja; 9) daje miljenje u postupku izdavanja dozvole za rad; 10) obavlja i druge poslove u skladu sa aktom o obrazovanju Komisije. Za potrebe sprovo enja postupaka iz stava 1. ta . 7) i 9) ovog lana, Komisija obrazuje stru ne timove i imenuje njihove lanove (u daljem tekstu: recenzenti), koji razmatraju pojedina ne zahteve za sprovo enje postupaka, a iji rad se finansira iz istih izvora kao i rad Komisije. Komisija imenuje recenzente na osnovu javnog poziva, iz reda me unarodno priznatih doma ih i inostranih univerzitetskih nastavnika, nau nika, umetnika ili stru njaka, a u slu aju da je re o studijskom programu specifi no nacionalnog karaktera - iz reda priznatih doma ih univerzitetskih nastavnika, nau nika, umetnika ili stru njaka. Recenzent Komisiji dostavlja svoj izvetaj u roku od 60 dana od dana prijema zahteva Komisije. Komisija dostavlja Nacionalnom savetu kona an izvetaj koji je dostupan javnosti. Komisija obezbe uje zatitu podataka o tome kojem od recenzenata je podnet zahtev iz stava 4. ovog lana. Recenzenti imaju pravo na naknadu za rad u skladu sa aktom koji donosi Nacionalni savet. U sprovo enju postupaka iz stava 1. ta . 7) i 9) ovog lana Komisija moe koristiti usluge me unarodnih organizacija i asocijacija iz oblasti obezbe ivanja kvaliteta visokog obrazovanja, u skladu sa aktom koji donosi Nacionalni savet. Obezbe ivanje kvaliteta visokokolske ustanove lan 15. Samostalna visokokolska ustanova, odnosno visokokolska jedinica u njenom sastavu, svojim statutom, odnosno optim aktom definie tela i postupke vezane za pra enje, obezbe ivanje, unapre enje i razvoj kvaliteta studijskih programa, nastave i uslova rada. Provera ispunjenja obaveza samostalne visokokolske ustanove i visokokolske jedinice u njenom sastavu, u pogledu kvaliteta, vri se u skladu sa pravilnikom koji, na predlog Nacionalnog saveta, donosi ministar nadlean za poslove visokog obrazovanja (u daljem tekstu: ministar). U postupku provere kvaliteta uzima se u obzir i ocena studenata o studijskim programima. Komisija obavlja proveru ispunjavanja obaveza samostalne visokokolske ustanove i visokokolske jedinice u njenom sastavu u vezi sa kvalitetom prema godinjem planu poslova, po posebnom nalogu Nacionalnog saveta, na zahtev samostalne visokokolske ustanove ili ministra.

-9Podnosioci zahteva za proveru ispunjenja obaveza samostalne visokokolske ustanove i visokokolske jedinice u njenom sastavu u pogledu kvaliteta ne mogu ponovo podneti takav zahtev za istu visokokolsku ustanovu, odnosno visokokolsku jedinicu u njenom sastavu, u narednih godinu dana. Komisija dostavlja izvetaj o izvrenoj proveri ispunjavanja obaveza samostalne visokokolske ustanove i visokokolske jedinice u njenom sastavu u vezi sa kvalitetom Nacionalnom savetu, ministru i samostalnoj visokokolskoj ustanovi. Samostalna visokokolska ustanova iz stava 6. ovog lana moe u roku od 15 dana od dana dostavljanja izvetaja o izvrenoj proveri dostaviti Nacionalnom savetu primedbe na izvetaj. Nacionalni savet izvetaj Komisije prosle uje Konferenciji univerziteta i Studentskoj konferenciji univerziteta, odnosno Konferenciji akademija strukovnih studija i Studentskoj konferenciji akademija strukovnih studija. Nacionalni savet utvr uje ocenu ispunjenosti obaveza samostalne visokokolske ustanove i visokokolske jedinice u njenom sastavu u vezi sa kvalitetom, na osnovu izvetaja Komisije, i dostavlja je samostalnoj visokokolskoj ustanovi i ministru. Rezultati provere ispunjenosti obaveze samostalne visokokolske ustanove u vezi sa kvalitetom objavljuju se, u skladu sa aktom Nacionalnog saveta. Akreditacija lan 16. Akreditacijom se utvr uje da visokokolska ustanova i studijski programi ispunjavaju standarde iz lana 11. ta . 10) i 11) ovog zakona i da visokokolska ustanova ima pravo na izdavanje javnih isprava u skladu sa ovim zakonom. U postupku akreditacije visokokolske ustanove utvr uje se da li ustanova ispunjava i odgovaraju e uslove iz l. 33 - 37. ovog zakona. U postupku akreditacije diplomskog akademskog, odnosno doktorskog studijskog programa utvr uje se i da li su ispunjeni uslovi za obavljanje nau noistraiva kog, odnosno umetni kog rada, u skladu sa zakonom. Postupak akreditacije sprovodi se na zahtev Ministarstva, osniva a, odnosno same visokokolske ustanove. U postupku akreditacije Komisija: 1) izdaje uverenje o akreditaciji visokokolske ustanove, odnosno studijskog programa; 2) upu uje visokokolskoj ustanovi akt upozorenja, kojim se ukazuje na nedostatke u pogledu ispunjenosti uslova, kvaliteta rada visokokolske ustanove, odnosno studijskog programa, i ostavlja rok za otklanjanje navedenih nedostataka, s tim to po isteku tog roka odlu uje o zahtevu; 3) donosi reenje kojim se odbija zahtev za akreditaciju.

- 10 U postupku odlu ivanja o akreditaciji Komisija uzima u obzir rezultate vrednovanja kvaliteta iz lana 15. i rezultate samovrednovanja iz lana 17. ovog zakona. Ako Komisija donese reenje kojim se odbija zahtev za akreditaciju, osniva , odnosno visokokolska ustanova, moe u roku od 30 dana od dana prijema reenja uloiti albu Nacionalnom savetu. Protiv reenja Nacionalnog saveta po albi iz stava 7. ovog lana ne moe se voditi upravni spor. Osniva , odnosno visokokolska ustanova iz stava 7. ovog lana, ima pravo da ponovi zahtev za akreditaciju po isteku roka od godinu dana od dana donoenja reenja kojim se odbija zahtev za akreditaciju.

Samovrednovanje lan 17. Visokokolska ustanova sprovodi postupak samovrednovanja i ocenjivanja kvaliteta svojih studijskih programa, nastave i uslova rada. Samovrednovanje se sprovodi na na in i po postupku propisanim optim aktom visokokolske ustanove. Samovrednovanje se sprovodi u intervalima od najvie tri godine. U postupku samovrednovanja razmatra se i ocena studenata. Na zahtev Komisije, visokokolska ustanova dostavlja informaciju o postupku i rezultatima samovrednovanja, kao i druge podatke od zna aja za ocenu kvaliteta. Konferencija univerzitet lan 18. Radi koordiniranja rada, utvr ivanja zajedni ke politike, ostvarivanja zajedni kih interesa i obavljanja poslova utvr enih zakonom, osniva se Konferencija univerzitet. lanovi Konferencije univerzitet su svi akreditovani univerziteti. Organizacija i rad Konferencije ure uju se statutom Konferencije. Univerzitet u Konferenciji univerziteta predstavlja rektor. Univerzitet iz stava 2. ovog lana ima pravo da na svakih 1.000 nastavnika i saradnika delegira jo po jednog predstavnika u Konferenciju univerziteta, kao i da na svakih 5.000 studenata delegira jo po jednog predstavnika u Konferenciju univerziteta.

- 11 Nadlenost Konferencije univerziteta lan 19. Konferencija univerziteta: 1) razmatra pitanja od zajedni kog interesa za unapre ivanje nastavno-nau ne, odnosno nastavno-umetni ke delatnosti na univerzitetu; 2) usaglaava stavove i koordinira aktivnosti univerziteta, posebno u oblasti upisne politike; 3) daje miljenje o standardima za ocenu kvaliteta obrazovnog, nau noistraiva kog, umetni kog i stru nog rada; 4) predlae listu stru nih, akademskih i nau nih odgovaraju ih oblasti i skra enica tih naziva; 5) predlae mere radi unapre ivanja univerziteta i standarda studenata; materijalnog naziva iz

poloaja

6) razmatra i druga pitanja od zajedni kog interesa za univerzitete, u skladu sa ovim zakonom. Konferencija akademija strukovnih studija lan 20. Radi koordiniranja rada, utvr ivanja zajedni ke politike, ostvarivanja zajedni kih interesa i obavljanja poslova utvr enih zakonom, osniva se Konferencija akademija strukovnih studija. Konferenciju akademija strukovnih studija akademije strukovnih studija i visoke kole strukovnih studija. ine akreditovane

Organizacija i rad Konferencije ure uje se statutom Konferencije. Akademiju strukovnih studija i visoku kolu strukovnih studija u Konferenciji akademija strukovnih studija predstavlja predsednik, odnosno direktor. Nadlenost Konferencije akademija strukovnih studija lan 21. Konferencija akademija strukovnih studija: 1) razmatra pitanja od zajedni kog interesa za unapre ivanje nastavno-stru ne, odnosno nastavno-umetni ke delatnosti na strukovnim studijama; 2) usaglaava stavove i koordinira aktivnosti akademija strukovnih studija i visokih kola strukovnih studija, posebno u oblasti upisne politike; 3) daje miljenje o standardima za ocenu kvaliteta obrazovnog, istraiva kog, umetni kog i stru nog rada;

- 12 4) predlae listu stru nih naziva iz odgovaraju ih oblasti i skra enica tih naziva; 5) predlae mere radi unapre ivanja materijalnog poloaja akademija strukovnih studija, visokih kola strukovnih studija i standarda studenata; 6) razmatra i druga pitanja od zajedni kog interesa za akademije strukovnih studija i visoke kole strukovnih studija, u skladu sa ovim zakonom. Studentske konferencije lan 22. Radi ostvarivanja zajedni kih interesa studenata kao partnera u procesu visokog obrazovanja osnivaju se Studentska konferencija univerziteta i Studentska konferencija akademija strukovnih studija. Studentsku konferenciju univerzitet parlamenata univerziteta. ine predstavnici studentskih studija ine

Studentsku konferenciju akademija strukovnih predstavnici studentskih parlamenata akademija strukovnih studija. Organizacija i rad konferencija iz stava 1. ovog statutom konferencije.

lana ure uju se

Dva predstavnika koje odrede studentske konferencije mogu u estvovati, bez prava odlu ivanja, u radu Nacionalnog saveta u pitanjima iz lana 11. ta . 7), 8) , 10) i 11) ovog zakona. Studentske konferencije imaju pravo da daju miljenje o pitanjima iz lana 11. ta ka 6) ovog zakona. Ministarstvo lan 23. Ministarstvo: 1) predlae Vladi politiku visokog obrazovanja; 2) planira politiku upisa studenata na studije koje ostvaruju visokokolske ustanove iji je osniva Republika, na predlog Nacionalnog saveta; 3) prati razvoj visokog obrazovanja; 4) izdaje dozvolu za rad visokokolskih ustanova; 5) utvr uje sadraj diplome i dodatka diplomi; 6) raspodeljuje finansijska sredstva iz budeta Republike namenjena visokokolskim ustanovama i kontrolie njihovo kori enje; 7) vri upravni nadzor;

- 13 8) stara se o uklju ivanju visokokolskih ustanova u proces priznavanja visokokolskih kvalifikacija u Evropi; 9) obavlja i druge poslove, u skladu sa zakonom.

III. STUDIJE I STUDIJSKI PROGRAMI

Studijski program lan 24. Studijski program je skup obaveznih i izbornih studijskih podru ja, odnosno predmeta, sa okvirnim sadrajem, ijim se savladavanjem obezbe uju neophodna znanja i vetine za sticanje diplome odgovaraju eg nivoa i vrste studija. Vrste i nivoi studija lan 25. Delatnost visokog obrazovanja ostvaruje se kroz akademske i strukovne studije na osnovu odobrenih, odnosno akreditovanih studijskih programa za sticanje visokog obrazovanja. Na akademskim studijama izvodi se akademski studijski program, koji osposobljava studente za razvoj i primenu nau nih, stru nih i umetni kih dostignu a. Na strukovnim studijama izvodi se strukovni studijski program, koji osposobljava studente za primenu znanja i vetina potrebnih za uklju ivanje u radni proces. Studije prvog stepena su: 1) osnovne akademske studije; 2) osnovne strukovne studije . Studije drugog stepena su: 1) diplomske akademske studije - master; 2) specijalisti ke strukovne studije; 3) specijalisti ke akademske studije. Studije tre eg stepena su doktorske akademske studije. Studijski program za sticanje zajedni ke diplome lan 26. Studijski program za sticanje zajedni ke diplome jeste studijski program koji organizuju i izvode vie visokokolskih ustanova koje imaju dozvolu za rad za odgovaraju i studijski program.

- 14 Studijski program iz stava 1. ovog lana moe da se izvodi kada ga usvoje nadleni organi visokokolskih ustanova koje ga organizuju. Obrazovno - nau na i obrazovno-umetni ka polja lan 27. Studijski programi se ostvaruju u okviru jednog ili vie slede ih obrazovno-nau nih, odnosno obrazovno umetni kih polja: 1) Prirodno-matemati ke nauke; 2) Drutveno-humanisti ke nauke; 3) Medicinske nauke; 4) Tehni ko-tehnoloke nauke; 5) Umetnost. Odgovaraju e nau ne, umetni ke i stru ne oblasti u okviru polja iz stava 1. ovog lana utvr uje Nacionalni savet, na predlog Konferencije univerziteta i Konferencije akademija strukovnih studija. Sadraj studijskog programa lan 28. Studijskim programom utvr uju se: 1) naziv i ciljevi studijskog programa; 2) vrsta studija i ishod procesa u enja; 3) stru ni, akademski, odnosno nau ni naziv; 4) uslovi za upis na studijski program; 5) lista obaveznih i izbornih studijskih podru ja, odnosno predmeta, sa okvirnim sadrajem; 6) na in izvo enja studija i potrebno vreme za izvo enje pojedinih oblika studija; 7) bodovna vrednost svakog predmeta iskazana u skladu sa Evropskim sistemom prenosa bodova (u daljem tekstu: ESPB bodovi); 8) bodovna vrednost zavrnog rada na osnovnim, specijalisti kim i diplomskim akademskim studijama, odnosno doktorske disertacije, iskazana u ESPB bodovima; 9) preduslovi za upis pojedinih predmeta ili grupe predmeta; 10) na in izbora predmeta iz drugih studijskih programa; 11) uslovi za prelazak sa drugih studijskih programa u okviru istih ili srodnih oblasti studija; 12) druga pitanja od zna aja za izvo enje studijskog programa.

- 15 Obim studija lan 29. Svaki predmet iz studijskog programa iskazuje se brojem ESPB bodova, a obim studija izraava se zbirom ESPB bodova. Zbir od 60 ESPB bodova odgovara prose nom ukupnom angaovanju studenta u obimu 40- asovne radne nedelje tokom jedne kolske godine. Ukupno angaovanje studenta sastoji se od aktivne nastave (predavanja, vebe, praktikumi, seminari i dr.), samostalnog rada, kolokvijuma, ispita, izrade zavrnih radova, dobrovoljnog rada u lokalnoj zajednici i drugih vidova angaovanja. Dobrovoljni rad je rad studenta bez naknade, koji organizuje visokokolska ustanova na projektima od zna aja za lokalnu zajednicu koji se vrednuje u sistemu visokog obrazovanja. Uslove, na in organizovanja i vrednovanje dobrovoljnog rada ure uje visokokolska ustanova svojim optim aktom. Ukupan broj asova aktivne nastave ne moe biti manji od 600 asova u toku kolske godine. Osnovne akademske studije imaju od 180 do 240 ESPB bodova. Osnovne strukovne studije imaju 180 ESPB bodova. Specijalisti ke strukovne studije imaju najmanje 60 ESPB bodova. Specijalisti ke akademske studije imaju najmanje 60 ESPB bodova kada su prethodno zavrene diplomske akademske studije. Diplomske akademske studije imaju: 1) najmanje 60 ESPB bodova, kada je prethodno ostvaren obim osnovnih akademskih studija od 240 ESPB bodova; 2) najmanje 120 ESPB bodova kada je prethodno ostvaren obim osnovnih akademskih studija od 180 ESPB bodova. Doktorske studije imaju: 1) najmanje 180 ESPB bodova, uz prethodno ostvareni obim studija od najmanje 300 ESPB bodova na osnovnim akademskim i diplomskim akademskim studijama. Odre eni akademski studijski programi mogu se organizovati integrisano u okviru osnovnih i diplomskih akademskih studija. Akademski studijski programi iz medicinskih nauka mogu se organizovati integrisano u okviru osnovnih i diplomskih akademskih studija, sa ukupnim obimom od najvie 360 ESPB bodova.

- 16 Zavrni rad i disertacija lan 30. Studijskim programom osnovnih i specijalisti kih studija moe biti predvi en zavrni rad. Studijski program diplomskih akademskih studija sadri obavezu izrade zavrnog rada. Doktorska disertacija je zavrni deo studijskog programa doktorskih studija, osim doktorata umetnosti koji je umetni ki projekat. Izuzetno, doktorat nauka moe da stekne lice sa zavrenim studijama medicine i zavrenom specijalizacijom, na osnovu odbranjene disertacije zasnovane na radovima objavljenim u vrhunskim svetskim asopisima. Broj bodova kojima se iskazuje zavrni rad, odnosno zavrni deo studijskog programa, ulaze u ukupan broj bodova potrebnih za zavretak studija. Na in i postupak pripreme i odbrane zavrnog rada, odnosno disertacije ure uje se optim aktom visokokolske ustanove. Prenoenje ESPB bodova lan 31. bodova. Izme u razli itih studijskih programa moe se vriti prenoenje ESPB

Kriterijumi i uslovi prenoenja ESPB bodova propisuju se optim aktom samostalne visokokolske ustanove, odnosno sporazumom visokokolskih ustanova.

IV. USTANOVE KOJE OBAVLJAJU DELATNOST VISOKOG OBRAZOVANJA

Visokokolske ustanove lan 32. ustanove: Delatnost visokog obrazovanja obavljaju slede e visokokolske 1) univerzitet; 2) fakultet, odnosno umetni ka akademija, u sastavu univerziteta; 3) akademija strukovnih studija; 4) visoka kola; 5) visoka kola strukovnih studija. Univerzitet, akademija strukovnih studija, visoka kola i visoka kola strukovnih studija su samostalne visokokolske ustanove.

- 17 Pod nazivima ustanova iz stava 1. ovog lana mogu istupati u pravnom prometu samo visokokolske ustanove koje imaju dozvolu za rad, u skladu sa ovim zakonom. seditu. Visokokolska ustanova obavlja delatnost visokog obrazovanja u

Visokokolska ustanova moe izvoditi studijski program na daljinu, u skladu sa dozvolom za rad. U okviru delatnosti visokog obrazovanja visokokolska ustanova obavlja nau noistraiva ku, umetni kostvarala ku, ekspertskokonsultantsku i izdava ku delatnost, a moe obavljati i druge poslove kojima se komercijalizuju rezultati nau nog, istraiva kog i umetni kog rada, pod uslovom da se tim poslovima ne ugroava kvalitet nastave. Samostalna visokokolska ustanova moe da organizuje smetaj i ishranu studenata u skladu sa zakonom kojim se ure uje kolektivni smetaj i ishrana studenata. Na osnivanje i rad visokokolskih ustanova primenjuju se propisi o javnim slubama, ukoliko ovim zakonom nije druga ije ure eno. Na visokokolskoj ustanovi nije dozvoljeno politi ko, strana ko ili versko organizovanje i delovanje. Univerzitet lan 33. Univerzitet je samostalna visokokolska ustanova koja u obavljanju delatnosti objedinjuje obrazovni i nau noistraiva ki, stru ni, odnosno umetni ki rad, kao komponente jedinstvenog procesa visokog obrazovanja. Univerzitet moe ostvarivati sve vrste i nivoe studija. Visokokolska ustanova ima status univerziteta ako ostvaruje akademske studijske programe na svim nivoima studija, u okviru najmanje tri polja i tri oblasti iz lana 27. ovog zakona. Izuzetno, univerzitet se moe osnovati u polju umetnosti, ako ima sva tri nivoa studija iz najmanje tri oblasti umetnosti.

Fakultet i umetni ka akademija lan 34. Fakultet, odnosno umetni ka akademija, jeste visokokolska ustanova, odnosno visokokolska jedinica u sastavu univerziteta, koja ostvaruje akademske studijske programe i razvija nau noistraiva ki, stru ni, odnosno umetni ki rad u jednoj ili vie oblasti.

- 18 Fakultet, odnosno umetni ka akademija, moe ostvarivati i strukovne studijske programe. Fakultet, odnosno umetni ka akademija, u pravnom prometu nastupa pod nazivom univerziteta u ijem je sastavu i pod svojim nazivom, u skladu sa statutom univerziteta. Akademija strukovnih studija lan 35. Akademija strukovnih studija je samostalna visokokolska ustanova koja u obavljanju delatnosti objedinjuje obrazovni, istraiva ki, stru ni i umetni ki rad, kao komponente jedinstvenog procesa visokog obrazovanja. Akademija strukovnih studija moe ostvarivati osnovne strukovne studije i specijalisti ke strukovne studije. Visokokolska ustanova ima status akademije strukovnih studija ako ostvaruje najmanje pet akreditovanih studijskih programa strukovnih studija iz najmanje tri polja iz lana 27. ovog zakona. Visoka kola lan 36. Visoka kola je samostalna visokokolska ustanova koja ostvaruje akademske osnovne, specijalisti ke i diplomske akademske studije iz jedne ili vie oblasti iz lana 27. ovog zakona. Visoka kola strukovnih studija lan 37. Visoka kola strukovnih studija je samostalna visokokolska ustanova koja ostvaruje osnovne strukovne i specijalisti ke strukovne studije iz jedne ili vie oblasti iz lana 27. ovog zakona. Nau ni instituti i druge nau noistraiva ke ustanove lan 38. Radi unapre ivanja nau noistraiva kog rada, univerzitet u svom sastavu moe imati nau ne institute i druge nau noistraiva ke ustanove. Institut ili druga nau noistraiva ka ustanova iz stava 1. ovog lana moe ostvarivati deo akreditovanih studijskih programa diplomskih akademskih i doktorskih studija na univerzitetu.

- 19 Imovina lan 39. Nepokretnosti i druga sredstva obezbe eni od strane Republike za osnivanje i rad visokokolske ustanove u dravnoj su svojini. Nepokretnosti iz stava 1. ovog saglasnosti osniva a. lana ne mogu se otu ivati bez

Nepokretnosti i druga sredstva iz stava 1. ovog lana mogu se koristiti samo u funkciji obavljanja delatnosti utvr enih ovim zakonom. Nepokretnosti i druga imovina ste ena na osnovu zavetanja i poklona, svojina su visokokolske ustanove koja je tu imovinu stekla. Visokokolska ustanova samostalno upravlja zadubinama, fondacijama, odnosno fondovima koji su joj povereni, u skladu sa zakonom. Osnivanje lan 40. Samostalnu visokokolsku ustanovu mogu osnovati Republika, pravno i fizi ko lice, u skladu sa zakonom. Kada je osniva samostalne visokokolske ustanove Republika, odluku o osnivanju donosi Vlada. Visokokolske ustanove za ostvarivanje studijskih programa za potrebe policijskog obrazovanja osniva Vlada, u skladu sa uslovima utvr enim ovim zakonom. Visokokolske ustanove iz stava 3. ovog lana mogu biti u sastavu univerziteta, u skladu sa posebnim sporazumom univerziteta i Vlade. Sporazumom univerziteta, odnosno akademije strukovnih studija, i Vlade, na predlog ministarstva nadlenog za unutranje poslove, moe se ustanoviti poseban studijski program za potrebe policijskog obrazovanja u okviru odre enog univerziteta, odnosno akademije strukovnih studija. Sporazumom univerziteta, odnosno akademije strukovnih studija, i visokokolske ustanove iz stava 3. ovog lana moe se, uz saglasnost Vlade, ustanoviti studijski program za sticanje zajedni ke diplome. Vlada, na predlog ministarstva nadlenog za unutranje poslove, blie ure uje uslove i na in ostvarivanja studijskih programa iz st. 5. i 6. ovog lana i poloaj nastavnika i studenata, u pogledu osobenosti vezanih za ciljeve i prirodu policijskog obrazovanja. Upravni nadzor nad radom visokokolskih ustanova iz stava 3. ovog lana i ostvarivanjem studijskih programa iz st. 5. i 6. ovog lana vri ministarstvo nadleno za unutranje poslove.

- 20 Dozvola za rad lan 41. Visokokolska ustanova moe po eti sa radom i obavljati delatnost po dobijanju dozvole za rad. Dozvolu za rad izdaje Ministarstvo, na zahtev visokokolske ustanove. Uz zahtev iz stava 2. ovog lana visokokolska ustanova dostavlja osniva ki akt i dokaze o ispunjenosti uslova za dobijanje dozvole za rad i akreditaciju studijskih programa. U roku od 30 dana od dana prijema zahteva Ministarstvo upu uje zahtev sa dokumentacijom Komisiji, radi davanja miljenja. Komisija daje miljenje o zahtevu, u roku od tri meseca od dana prijema zahteva. Ministarstvo reava o zahtevu najkasnije u roku od 30 dana od dana isteka roka iz stava 5. ovog lana. Ministarstvo izdaje dozvolu za rad visokokolskoj ustanovi ako Komisija da pozitivno miljenje o: 1) sadraju, kvalitetu i obimu studijskih programa za akademske, odnosno strukovne studije; 2) potrebnom broju nastavnog i drugog osoblja s odgovaraju im nau nim i stru nim kvalifikacijama; 3) osiguranom odgovaraju em prostoru i opremi, u skladu s brojem studenata koje visokokolska ustanova namerava da upie i potrebnim kvalitetom studiranja. Potreban broj nastavnika iz stava 7. ta ka 2) ovog lana je najmanje 70% nastavnika u radnom odnosu sa punim radnim vremenom od ukupnog broja predmeta na studijskom programu za koji se trai dozvola za rad. Izuzetak su studijski programi u polju umetnosti gde taj broj ne moe biti manji od 50%. Od ukupnog broja nastavnika potrebnih za obavljanje nastave po godinama studija za studijski program za koji se trai dozvola za rad, akademije strukovnih studija i visoke kole strukovnih studija, izuzev u polju umetnosti, moraju da imaju najmanje 50% nastavnika sa ste enim nau nim nazivom doktora nauka. Svake kolske godine, tokom prvog ostvarivanja studijskog programa vri se spoljanja provera obavljanja delatnosti visokokolske ustanove. U dozvoli za rad navode se odobreni studijski programi, broj studenata za koji je studijski program odobren, broj nastavnika sa punim radnim vremenom, kao i objekti u kojima se obavlja delatnost.

- 21 U dozvoli za rad navodi se da li je studijski program odobren i za izvo enje studija na daljinu, kao i maksimalan broj studenata koji na taj na in moe da studira. U dozvoli za rad navodi se da li je visokokolskoj ustanovi odobreno obavljanje delatnosti izvan sedita. Reenje o odbijanju zahteva za izdavanje dozvole za rad kona no je u upravnom postupku. Sadraj dozvole za rad propisuje ministar. Visokokolska ustanova za ije osnivanje se ne obezbe uju sredstva iz budeta Republike duna je da uz zahtev iz stava 2. ovog lana dostavi i bankarsku garanciju za nastavljanje i zavretak studija u slu aju prestanka rada ustanove ili prestanka izvo enja odre enog studijskog programa, prema planiranom broju studenata. Izmena, dopuna i oduzimanje dozvole za rad lan 42. Visokokolska ustanova koja ima dozvolu za rad podnosi zahtev za dopunu dozvole za nov studijski program. Izmene i dopune odobrenog, odnosno akreditovanog studijskog programa koje visokokolska ustanova vri radi njegovog uskla ivanja sa organizacijom rada i dostignu ima nauke i umetnosti ne smatraju se novim studijskim programom. Visokokolskoj ustanovi koja ne dobije akreditaciju, dozvola za rad vai jo godinu dana, bez prava upisa studenata. Visokokolskoj ustanovi iz stava 3. ovog lana posle godinu dana se oduzima dozvola za rad. Visokokolskoj ustanovi oduzima se dozvola za rad i kada joj se zabrani rad, u skladu sa zakonom. Visokokolskoj ustanovi koja ne dobije akreditaciju za neki studijski program, dozvola za rad za taj studijski program vai jo godinu dana, ali gubi pravo na upis novih studenata na taj studijski program. Visokokolskoj ustanovi iz stava 6. ovog lana koja u propisanom roku ne dobije akreditaciju za taj studijski program izmeni e se dozvola za rad. Reenje o odbijanju zahteva za dopunu dozvole za rad, kao i reenje o izmeni, odnosno oduzimanju dozvole za rad, kona no je u upravnom postupku. U slu aju prestanka rada visokokolske ustanove zbog oduzimanja dozvole za rad ili drugog razloga, ministar e, na predlog Nacionalnog saveta, doneti akt kojim se obezbe uje zavretak studija studentima te visokokolske ustanove.

- 22 Promena naziva, sedita i statusne promene lan 43. Samostalna visokokolska ustanova moe vriti promenu naziva, sedita i statusne promene, u skladu sa zakonom. Za samostalne visokokolske ustanove odluku o promeni iz stava 1. ovog lana donosi Vlada. iji je osniva Republika

U postupku donoenja odluke iz stava 2. ovog lana, pribavlja se miljenje organa upravljanja svih visokokolskih ustanova na koje se promena odnosi i saglasnost Nacionalnog saveta. U slu aju promene iz stava 1. ovog lana, sprovodi se postupak za izdavanje nove dozvole za rad. Registar lan 44 . Ministarstvo vodi evidenciju (u daljem tekstu: registar): 1) visokokolskih ustanova; 2) studijskih programa; 3) nastavnika, saradnika i ostalih zaposlenih. U registar se unose i drugi podaci od zna aja za razvoj sistema visokog obrazovanja i za uklju ivanje u evropski prostor visokog obrazovanja. Sadraj i na in vo enja registra propisuje ministar. Ukidanje lan 45. Ustanova se ukida pod uslovima i po postupku utvr enim zakonom. donosi Vlada. Odluku o ukidanju visokokolske ustanove iji je osniva Republika

U postupku donoenja odluke iz stava 2. ovog lana, pribavlja se miljenje organa upravljanja visokokolske ustanove i saglasnost Nacionalnog saveta. U odluci iz stava 2. ovog lana odre uju se visokokolske ustanove na kojima studenti imaju pravo da nastave zapo ete studije.

- 23 Statut lan 46. Statut je osnovni opti akt visokokolske ustanove kojim se ure uje organizacija ustanove, na in rada, upravljanje i rukovo enje, kao i druga pitanja od zna aja za obavljanje delatnosti i rad visokokolske ustanove, u skladu sa zakonom. Organizacija visokokolske ustanove lan 47. Organizacija visokokolske ustanove ure uje se statutom, u skladu sa aktom o osnivanju i ovim zakonom. Samostalna visokokolska ustanova osniva visokokolske jedinice kao oblike unutranje organizacije, u skladu sa statutom. Aktom o osnivanju visokokolske jedinice odre uje se status visokokolske jedinice u pogledu prava istupanja u pravnom prometu i poslovanju, raspolaganja materijalnim resursima, upravljanja, odlu ivanja, i ure uju se druga pitanja od zna aja za rad visokokolske jedinice. Akademija strukovnih studija ima u svom sastavu odeljenja i odseke radi ostvarivanja studijskih programa iz srodnih disciplina, istraivanja i umetni kog rada, kao i efikasnijeg kori enja resursa. Univerzitet ima u svom sastavu fakultete, umetni ke akademije ili druge visokokolske jedinice radi ostvarivanja studijskih programa iz srodnih disciplina, nau nih istraivanja i umetni kog rada, kao i efikasnijeg kori enja resursa. Univerzitet moe imati u svom sastavu fakultete, umetni ke akademije i druge visokokolske jedinice sa svojstvom pravnog lica. Fakultet, odnosno umetni ka akademija, ima svojstvo pravnog lica ako ostvaruje najmanje tri odobrena, odnosno akreditovana studijska programa. Odluku o statusnoj promeni, promeni naziva i sedita visokokolske jedinice u sastavu univerziteta sa svojstvom pravnog lica donosi organ upravljanja univerziteta dvotre inskom ve inom. Visokokolska ustanova moe osnovati visokokolsku jedinicu izvan svog sedita, bez svojstva pravnog lica, u postupku iz lana 16. ovog zakona. Fakultet, odnosno umetni ka akademija, kao i druge visokokolske jedinice sa svojstvom pravnog lica ure uju unutranju organizaciju i upravljanje svojim statutom, u skladu sa statutom univerziteta. sastavu. Univerzitet daje saglasnost na statut visokokolske jedinice u svom

- 24 Integrativna funkcija univerziteta i drugih samostalnih visokokolskih ustanova lan 48. Statutom visokokolske ustanove, aktom o osnivanju visokokolske jedinice i optim aktima visokokolske jedinice utvr uju se ovla enja i na in upravljanja koji obezbe uju jedinstvenu i uskla enu delatnost visokokolske ustanove. Univerzitet integrie funkcije svih ustanova i jedinica u svom sastavu, a posebno fakulteta, tako to sprovodi jedinstvenu politiku iji je cilj stalno unapre enje kvaliteta nastave, usavravanje nau noistraiva kog rada i umetni kog stvaralatva. Radi ostvarenja ciljeva iz stava 2. ovog lana, univerzitet, odnosno akademija strukovnih studija, posebno ima nadlenosti u slede im oblastima: 1) utvr ivanje jedinstvenih standarda rada slubi i servisa i jedinstvenih standarda za formiranje baze podataka svih jedinica; 2) strateko planiranje; 3) donoenje studijskih programa; 4) obezbe enje i kontrola kvaliteta; 5) politika upisa; 6) izbor u zvanja nastavnika; 7) izdavanje diploma i dodatka diplomi; 8) me unarodna saradnja; 9) planiranje investicija; 10) planiranje politike zapoljavanja i angaovanja nastavnika i saradnika; 11) formiranje i razvoj jedinstvenog informacionog sistema; 12) obrazovanje tokom itavog ivota. Visokokolska jedinica ima pravo predlaganja u vezi sa pitanjima iz stava 3. ovog lana, na na in ure en statutom univerziteta.

V. NAU NOISTRAIVA KI I UMETNI KI RAD

lan 49. Univerzitet obavlja nau noistraiva ki i umetni ki rad u cilju razvoja nauke i stvaralatva, unapre ivanja delatnosti visokog obrazovanja, odnosno unapre ivanja kvaliteta nastave, usavravanja nau nog i umetni kog podmlatka, uvo enja studenata u nau noistraiva ki odnosno umetni ki rad, kao i stvaranja materijalnih uslova za rad i razvoj univerziteta. Nau ni rad na univerzitetu ostvaruje se kroz osnovna, primenjena i razvojna istraivanja, a umetni ki rad kroz umetni ke projekte.

- 25 Nau noistraiva ki, odnosno umetni ki rad obavlja se i organizuje u skladu sa zakonom i optim aktom ustanove. U cilju komercijalizacije rezultata nau noistraiva kog ili umetni kog rada univerzitet, odnosno druga visokokolska ustanova moe biti osniva centra za transfer tehnologije, inovacionog centra, poslovno-tehnolokog parka i drugih organizacionih jedinica, u skladu sa zakonom.

VI. ORGANI VISOKOKOLSKE USTANOVE

Organi visokokolske ustanove lan 50. Organi visokokolske ustanove ure uju se statutom ustanove, u skladu sa zakonom i osniva kim aktom. Visokokolska ustanova ima organ upravljanja, organ poslovo enja, stru ne organe i studentski parlament. Organ upravljanja lan 51. Organ upravljanja visokokolske ustanove je savet. Broj lanova saveta je neparan. Broj lanova, postupak izbora i razreenja lanova saveta, na in rada saveta i odlu ivanja ure uje se statutom visokokolske ustanove. Mandat lanova saveta traje tri godine. lan saveta moe biti visokokolske ustanove. lan organa upravljanja samo jedne

Sastav saveta visokokolske ustanove lan 52. Broj lanova saveta visokokolske ustanove je najmanje 17, u skladu sa statutom visokokolske ustanove. Savet visokokolske ustanove iz stava 1. ovog lana ine predstavnici ustanove, studenata i osniva a. Od ukupnog broja lanova saveta iz stava 1. ovog lana, predstavnici visokokolske ustanove ine dve tre ine, zaokrueno na najblii neparan broj, dok su predstavnici studenata i predstavnici osniva a zastupljeni sa jednakim brojem lanova do punog sastava. Kada je osniva Republika predstavnike osniva a imenuje Vlada, iz reda istaknutih li nosti iz oblasti nauke, kulture, prosvete, umetnosti i privrede.

- 26 Predsednik saveta se bira iz reda predstavnika visokokolske

ustanove.

lan saveta iz stava 4. ovog lana ne moe biti lice zaposleno u toj visokokolskoj ustanovi ili u organu uprave nadlenom za oblast obrazovanja, odnosno nauke, lice izabrano, postavljeno ili imenovano na funkciju u dravnom organu, organu teritorijalne autonomije ili lokalne samouprave, ili izabrano u organ politi ke stranke. Nadlenost saveta lan 53. Savet: 1) donosi statut, na predlog stru nog organa; 2) bira i razreava organ poslovo enja; 3) donosi finansijski plan, na predlog stru nog organa; 4) usvaja izvetaj o poslovanju i godinji obra un, na predlog stru nog organa; 5) usvaja plan kori enja sredstava za investicije, na predlog stru nog organa; 6) daje saglasnost na odluke o upravljanju imovinom visokokolske ustanove; 7) daje saglasnost na raspodelu finansijskih sredstava; 8) donosi odluku o visini kolarine, na predlog stru nog organa; 9) podnosi osniva u izvetaj o poslovanju najmanje jedanput godinje; 10) donosi opti akt o disciplinskoj odgovornosti studenata; 11) vri izbor eksternog revizora finansijskog poslovanja visokokolske ustanove; 12) obavlja i druge poslove u skladu sa zakonom i statutom. O pitanjima iz stava 1. ovog lana savet odlu uje ve inom glasova ukupnog broja lanova saveta. Statutom visokokolske ustanove odre uje se stru ni organ koji utvr uje predloge iz stava 1. ovog lana. Predloge iz stava 1. ovog lana za univerzitet utvr uje Senat, a za fakultet, odnosno umetni ku akademiju, nastavno-nau no, odnosno nastavnoumetni ko ve e. Organ poslovo enja lan 54. Organ poslovo enja univerziteta je rektor, fakulteta - dekan, akademije strukovnih studija - predsednik, visoke kole i visoke kole strukovnih

- 27 studija - direktor. Organ poslovo enja se bira iz reda nastavnika visokokolske ustanove koji su u radnom odnosu sa punim radnim vremenom, a izabrani su na neodre eno vreme. Organ poslovo enja bira se na tri godine sa mogu no u jednog ponovnog izbora. Blii uslovi, kao i na in i postupak izbora i razreenja, nadlenost i odgovornost organa iz stava 1. ovog lana, ure uju se statutom visokokolske ustanove. Organ poslovo enja ne moe biti lice koje je pravnosnanom presudom osu eno za krivi no delo protiv polne slobode, falsifikovanja javne isprave koju izdaje visokokolska ustanova ili primanja mita u obavljanju poslova u visokokolskoj ustanovi, odnosno koje je pravnosnanom presudom osu eno na kaznu zatvora za drugo krivi no delo, kao ni lice koje je prekrilo kodeks profesionalne etike. Stru ni organi lan 55. Stru ni organ visokokolske ustanove odlu uje o pitanjima od interesa za realizaciju nastave, nau nog, istraiva kog i umetni kog rada. Pri raspravljanju, odnosno odlu ivanju o pitanjima koja se odnose na osiguranje kvaliteta nastave, reformu studijskih programa, analizu efikasnosti studiranja i utvr ivanje broja ESPB bodova, u stru nim organima i njihovim telima u estvuju predstavnici studenata. U stru nim organima iz stava 2. ovog lanova, a u njihovim telima ine 20% lanova. lana studenti ine do 20%

Stru ni organ univerziteta je Senat, a stru ni organ fakulteta, odnosno umetni ke akademije je nastavno-nau no, odnosno nastavno-umetni ko ve e. Statutom univerziteta, fakulteta, odnosno umetni ke akademije mogu se predvideti i drugi stru ni organi. Sastav, delokrug, broj lanova, na in izbora, trajanje mandata, kao i na in odlu ivanja stru nih organa visokokolske ustanove, ure uju se statutom visokokolske ustanove. Stru ni organ samostalne visokokolske ustanove donosi kodeks profesionalne etike, kojim se utvr uju eti ka na ela u visokom obrazovanju, objavljivanju nau nih rezultata, odnosu prema intelektualnoj svojini, odnosima izme u nastavnika i saradnika, drugih zaposlenih i studenata, postupcima u nastupanju visokokolske ustanove i nastavnika, saradnika i studenata u pravnom prometu, kao i u odnosu prema javnosti i sredstvima javnog informisanja. Studentski parlament lan 56. Studentski parlament je organ visokokolske ustanove i visokokolske jedinice koja ima organ upravljanja i upisane studente.

- 28 Na in izbora i broj lanova studentskog parlamenta utvr uje se optim aktom visokokolske ustanove. Pravo da biraju i da budu birani za lana studentskog parlamenta imaju svi studenti visokokolske ustanove, odnosno visokokolske jedinice, upisani na studije u kolskoj godini u kojoj se bira studentski parlament. Mandat lanova studentskog parlamenta traje godinu dana. Izbor lanova studentskog parlamenta odrava se svake godine u aprilu, tajnim i neposrednim glasanjem. U cilju ostvarivanja prava i zatite interesa studenata, studentski parlament bira i razreava predstavnike studenata u organima visokokolske ustanove, odnosno visokokolske jedinice, kao i u organima drugih ustanova u kojima su zastupljeni predstavnici studenata, u skladu sa statutom ustanove.

VII. FINANSIRANJE VISOKOKOLSKIH USTANOVA IJI JE OSNIVA REPUBLIKA

Izvori finansiranja lan 57. Visokokolska ustanova sti e sredstva za obavljanje svoje delatnosti u skladu sa zakonom i statutom, iz slede ih izvora: 1) sredstava koja obezbe uje osniva ; 2) kolarine; 3) donacija, poklona i zavetanja; 4) sredstava za finansiranje nau noistraiva kog, umetni kog i stru nog rada; 5) projekata i ugovora u vezi sa realizacijom nastave, istraivanja i konsultantskih usluga; 6) naknada za komercijalne i druge usluge; 7) osniva kih prava i iz ugovora sa tre im licima; 8) i drugih izvora, u skladu sa zakonom. upravlja. Sredstvima iz stava 1. ovog lana visokokolska ustanova samostalno

Sredstva iz stava 1. ovog lana moe sticati i visokokolska jedinica u skladu sa osniva kim aktom i optim aktom samostalne visokokolske ustanove. Sredstva iz stava 1. ovog lana iskazuju se i evidentiraju u skladu sa jedinstvenom budetskom klasifikacijom.

- 29 Sredstva koja obezbe uje osniva lan 58. Visokokolska ustanova iji je osniva Republika sti e sredstva za sprovo enje odobrenih, odnosno akreditovanih studijskih programa u okviru svoje delatnosti na osnovu ugovora koji samostalna visokokolska ustanova zaklju uje sa Vladom, po prethodno pribavljenom miljenju Ministarstva. Sredstva za obavljanje delatnosti u toku jedne kolske godine obezbe uju se u skladu s programom rada visokokolske ustanove. Visokokolska ustanova u sastavu univerziteta, u obavljanju svoje delatnosti sredstvima koja obezbe uje osniva , u pravnom prometu istupa na osnovu ovla enja iz statuta, u svoje ime a za ra un univerziteta. Organ upravljanja visokokolske ustanove iz stava 1. ovog lana odgovara nadlenom ministarstvu za namensko i ekonomi no troenje sredstava dodeljenih iz budeta. Normative i standarde rada visokokolskih ustanova iz stava 1. ovog lana, kao i materijalna sredstva za njihovo ostvarivanje, uklju uju i i sredstva za ostvarivanje funkcija univerziteta u okviru studijskih programa koji se izvode na visokokolskim ustanovama i jedinicama, utvr uje Vlada, na predlog Nacionalnog saveta i po pribavljenom miljenju Konferencije univerziteta i Konferencije akademija strukovnih studija. Sticanje sredstava od osniva a lan 59. Osniva obezbe uje sredstva visokokolskoj ustanovi za: 1) materijalne trokove, teku e i investiciono odravanje; 2) plate zaposlenih, u skladu sa zakonom i kolektivnim ugovorom; 3) opremu; 4) bibliote ki fond; 5) obavljanje nau noistraiva kog, odnosno umetni kog rada koji je u funkciji podizanja kvaliteta nastave; 6) nau no i stru no usavravanje zaposlenih; 7) podsticanje razvoja nastavno-nau nog i nastavno-umetni kog podmlatka; 8) rad sa darovitim studentima; 9) me unarodnu saradnju; 10) izvore informacija i informacione sisteme; 11) izdava ku delatnost; 12) rad studentskog parlamenta i vannastavnu delatnost studenata; 13) finansiranje opreme hendikepom; i uslova za studiranje studenata sa

- 30 14) druge namene, u skladu sa zakonom. Sopstveni prihodi lan 60. Sredstva koja visokokolska ustanova, odnosno visokokolska jedinica ostvari, izuzev sredstava koja obezbe uje Republika, ine sopstveni prihod te visokokolske ustanove, odnosno jedinice (kolarina, pruanje usluga tre im licima, poklon, donacije, sponzorstvo i drugi izvori sticanja sredstava). Sredstvima iz stava 1. ovog lana visokokolska ustanova, odnosno visokokolska jedinica sa svojstvom pravnog lica, raspolae u skladu sa zakonom i optim aktom te visokokolske ustanove, odnosno visokokolske jedinice. Sredstvima iz stava 1. ovog lana ostvarenim obavljanjem delatnosti visokokolske jedinice bez svojstva pravnog lica raspolae ta jedinica u skladu sa zakonom i optim aktom visokokolske ustanove u ijem je sastavu. Visokokolske jedinice u sastavu univerziteta, kad raspolau sredstvima iz stava 1. ovog lana, u pravnom prometu istupaju u svoje ime i za svoj ra un, u skladu sa zakonom, statutom univerziteta i sopstvenim statutom. Visokokolske jedinice u sastavu univerziteta iz sredstava iz stava 1. ovog lana izdvajaju deo za finansiranje zajedni kih poslova na nivou univerziteta. Izdvajanje sredstava iz stava 5. ovog lana vri se na osnovu planiranog obima i trokova aktivnosti koji se utvr uju odlukom saveta univerziteta za teku u kolsku godinu. kolarina lan 61. Visokokolska ustanova sti e sredstva iz kolarine na osnovu odluke o visini kolarine za studente koji pla aju kolarinu. Merila za utvr ivanje visine kolarine utvr uju se optim aktom visokokolske ustanove. Visokokolska ustanova je duna da pre raspisivanja konkursa za upis novih studenata utvrdi visinu kolarine za narednu kolsku godinu za sve studijske programe. kolarinom se utvr uju trokovi studija za jednu kolsku godinu, odnosno za sticanje 60 ESPB bodova. kolarina obuhvata naknade za redovne usluge koje visokokolska ustanova prua studentu u okviru ostvarivanja studijskog programa. Redovne usluge iz stava 5. ovog lana utvr uju se odlukom univerziteta, odnosno druge samostalne visokokolske ustanove.

- 31 -

VIII. OSOBLJE VISOKOKOLSKE USTANOVE

Nastavno i nenastavno osoblje lan 62. Nastavno osoblje visokokolske ustanove nastavni, nau ni, istraiva ki i umetni ki rad. saradnici. ine lica koja ostvaruju

Nastavno osoblje, u smislu ovog zakona, jesu: nastavnici, istraiva i i

Nenastavno osoblje visokokolske ustanove ine lica koja obavljaju stru ne, administrativne i tehni ke poslove.

Lice koje je pravnosnanom presudom osu eno za krivi no delo protiv polne slobode, falsifikovanja javne isprave koju izdaje visokokolska ustanova ili primanja mita u obavljanju poslova u visokokolskoj ustanovi ne moe ste i zvanje nastavnika, odnosno saradnika. Ako lice iz stava 4. ovog lana ima ste eno zvanje, visokokolska ustanova donosi odluku o zabrani obavljanja poslova nastavnika, odnosno saradnika. Licu iz stava 5. ovog lana prestaje radni odnos u skladu sa zakonom. Zvanja nastavnika lan 63. Zvanja nastavnika visokokolske ustanove jesu: predava , profesor strukovnih studija, docent, vanredni profesor i redovni profesor. Nastavnici u zvanju predava a ili profesora strukovnih studija mogu da izvode nastavu samo na strukovnim studijama. Nastavnici u zvanju docenta, vanrednog i redovnog profesora mogu da izvode nastavu na svim vrstama studija. Optim aktom samostalne visokokolske ustanove mogu se utvrditi i druga zvanja nastavnika (nastavnik stranog jezika, vetina i dr.) u skladu sa vrstom studija za koju je ustanova akreditovana. Uslovi za izbor u zvanje nastavnika lan 64. U zvanje nastavnika moe biti izabrano lice koje ima odgovaraju i stru ni, akademski, odnosno nau ni naziv i sposobnost za nastavni rad. U zvanje predava a moe biti izabrano lice koje ima akademski naziv magistra ili stru ni naziv specijaliste.

- 32 U zvanje profesora strukovnih studija moe biti izabrano lice koje ima nau ni naziv doktora nauka, odnosno doktora umetnosti. U zvanje predava a i profesora strukovnih studija iz polja umetnosti moe biti izabrano i lice koje ima visoko obrazovanje prvog stepena i priznata umetni ka dela. U zvanje docenta moe biti izabrano lice koje, pored uslova iz stava 3. ovog lana, ima i nau ne, odnosno stru ne radove objavljene u nau nim asopisima ili zbornicima, sa recenzijama. U zvanje docenta iz polja umetnosti moe biti izabrano i lice koje ima visoko obrazovanje prvog stepena i priznata umetni ka dela. U zvanje vanrednog profesora moe biti izabrano lice koje pored uslova iz stava 5. ovog lana ima i vie nau nih radova od zna aja za razvoj nauke, odnosno umetnosti u uoj nau noj, odnosno umetni koj oblasti objavljenih u me unarodnim ili vode im doma im asopisima, sa recenzijama, originalno stru no ostvarenje (projekat, studiju, patent, originalni metod, novu sortu i sl.), odnosno rukovo enje ili u e e u nau nim projektima, objavljen udbenik, monografiju, praktikum ili zbirku zadataka za uu nau nu, odnosno umetni ku oblast za koju se bira i vie radova saoptenih na me unarodnim ili doma im nau nim skupovima. U zvanje vanrednog profesora iz polja umetnosti moe biti izabrano i lice koje ima visoko obrazovanje prvog stepena i umetni ka dela koja predstavljaju samostalan doprinos umetnosti. U zvanje redovnog profesora moe biti izabrano lice koje pored uslova iz stava 7. ovog lana ima i ve i broj nau nih radova koji uti u na razvoj nau ne misli u uoj oblasti objavljenih u me unarodnim ili vode im doma im asopisima, sa recenzijama, ve i broj nau nih radova i saoptenja iznetih na me unarodnim ili doma im nau nim skupovima, objavljen udbenik, monografiju ili originalno stru no ostvarenje, ostvarene rezultate u razvoju nau no-nastavnog podmlatka na fakultetu, u e e u zavrnim radovima na specijalisti kim i diplomskim akademskim studijama. U zvanje redovnog profesora iz polja umetnosti moe biti izabrano i lice koje ima visoko obrazovanje prvog stepena i izuzetna umetni ka dela koja su zna ajno uticala na razvoj kulture i umetnosti. Blii uslovi za izbor u zvanje nastavnika utvr uju se optim aktom visokokolske ustanove, u skladu sa preporukama Nacionalnog saveta iz lana 11. stav 1. ta ka 13) ovog zakona. Zasnivanje radnog odnosa i sticanje zvanja nastavnika lan 65. Visokokolska ustanova raspisuje konkurs za zasnivanje radnog odnosa i sticanje zvanja nastavnika za ue oblasti utvr ene optim aktom visokokolske ustanove. Univerzitet vri izbor u sva zvanja nastavnika, na predlog fakulteta, odnosno druge visokokolske jedinice, a akademija strukovnih studija za nastavnike u zvanju predava a i profesora strukovnih studija, na predlog odgovaraju e visokokolske jedinice akademije strukovnih studija.

- 33 Visoka kola vri izbor u sva zvanja nastavnika, a visoka kola strukovnih studija vri izbor u zvanja predava a i profesora strukovnih studija. Lice izabrano u zvanje predava a, docenta i vanrednog profesora sti e zvanje i zasniva radni odnos na period u trajanju od pet godina. Lice izabrano u zvanje profesora strukovnih studija i redovnog profesora sti e zvanje i zasniva radni odnos na neodre eno vreme. Sa licem izabranim u zvanje nastavnika ugovor o radu zaklju uje organ poslovo enja visokokolske ustanove iz stava 1. ovog lana. Na in i postupak zasnivanja radnog odnosa i sticanja zvanja nastavnika ure uju se optim aktom samostalne visokokolske ustanove. Prilikom izbora u zvanja nastavnika, visokokolska ustanova ceni slede e elemente: ocenu o rezultatima nau nog, istraiva kog odnosno umetni kog rada, ocenu o angaovanju u razvoju nastave i razvoju drugih delatnosti visokokolske ustanove, ocenu o rezultatima pedagokog rada, kao i ocenu rezultata postignutih u obezbe ivanju nau no-nastavnog, odnosno umetni ko-nastavnog podmlatka. Ocena o rezultatima nau noistraiva kog rada daje se na osnovu uslova iz lana 64. stav 11. ovog zakona. Ocenu o rezultatima angaovanja u razvoju nastave i drugih delatnosti i ocenu o rezultatima postignutim u obezbe ivanju nau no-nastavnog, odnosno umetni ko-nastavnog podmlatka daje visokokolska jedinica u okviru koje nastavnik izvodi nastavu. Pri ocenjivanju rezultata pedagokog rada uzima se u obzir miljenje studenata, u skladu sa optim aktom samostalne visokokolske ustanove. Gostuju i profesor lan 66. Visokokolska ustanova bez raspisivanja konkursa moe da angauje nastavnika iz druge samostalne visokokolske ustanove van teritorije Republike, u zvanju gostuju eg profesora. Izuzetno, u slu aju potrebe izvo enja nastave u polju umetnosti, gostuju i profesor moe biti i istaknuti umetnik. Prava i obaveze lica koje je izabrano u zvanje iz stava 1. ovog lana ure uju se ugovorom o angaovanju za izvo enje nastave, pod uslovima i na na in propisanim optim aktom visokokolske ustanove. Profesor emeritus lan 67. Univerzitet moe, na predlog fakulteta ili druge visokokolske jedinice, dodeliti zvanje profesora emeritusa redovnom profesoru, penzionisanom posle stupanja na snagu ovog zakona, koji se posebno istakao svojim nau nim, odnosno

- 34 umetni kim radom, stekao me unarodnu reputaciju i postigao rezultate u obezbe ivanju nastavno-nau nog, odnosno nastavno-umetni kog podmlatka u oblasti za koju je izabran. Profesor emeritus moe u estvovati u izvo enju svih oblika nastave na akademskim studijama drugog i tre eg stepena, u uoj oblasti za koju je izabran. Postupak i uslovi dodele zvanja i prava lica iz stava 1. ovog lana blie se ure uju optim aktom univerziteta. Prava i obaveze lica koje je izabrano u zvanje iz stava 1. ovog lana ure uju se ugovorom o angaovanju za izvo enje nastave.Ukupan broj profesora emeritusa ne moe biti ve i od 3% od ukupnog broja nastavnika univerziteta. Nastavnici stranih jezika i vetina lan 68. Nastavu stranih jezika, odnosno vetina moe, osim lica koje ima zvanje iz lana 63. stav 1. ovog zakona, izvoditi i nastavnik stranog jezika, odnosno vetina koji ima ste eno visoko obrazovanje prvog stepena, objavljene stru ne radove u odgovaraju oj oblasti i sposobnost za nastavni rad. Optim aktom visokokolske ustanove blie se ure uju na in izbora i vreme na koje se bira nastavnik stranog jezika, odnosno vetina. Istraiva lan 69. Lice izabrano u nau no zvanje na na in i po postupku propisanim zakonom kojim je regulisana nau noistraiva ka delatnost, moe da izvodi nastavu na doktorskim studijama, u skladu sa zakonom i optim aktom samostalne visokokolske ustanove. Ukoliko lice iz stava 1. ovog lana nema zasnovan radni odnos u visokokolskoj ustanovi na kojoj se program izvodi, ustanova sa njim zaklju uje ugovor o angaovanju za izvo enje nastave. Zvanja saradnika lan 70. Zvanja saradnika su: saradnik u nastavi i asistent. Zvanja saradnika u izvo enju nastave u okviru studijskih programa stranih jezika su: lektor i vii lektor. Optim aktom visokokolske ustanove propisuju se uslovi za izbor u zvanja saradnika iz stava 2. ovog lana. saradnika. Optim aktom visokokolske ustanove mogu se utvrditi i druga zvanja

- 35 Saradnik u nastavi lan 71. Visokokolska ustanova bira u zvanje saradnika u nastavi na studijama prvog stepena studenta diplomskih akademskih ili specijalisti kih studija, koji je studije prvog stepena zavrio sa ukupnom prose nom ocenom najmanje osam (8). Za saradnika u nastavi iz umetni kog polja moe biti izabrano lice koje ima visoko obrazovanje prvog stepena, ukupnu prose nu ocenu najmanje osam (8) i najmanje devet (9) iz grupe predmeta za koju se bira, u skladu sa optim aktom visokokolske ustanove, ukoliko u toj oblasti nisu predvi ene diplomske akademske studije. Posebni uslovi za izbor u zvanje saradnika u nastavi utvr uju se optim aktom visokokolske ustanove. Sa licem iz stava 1. ovog lana zaklju uje se ugovor o radu na period od godinu dana, uz mogu nost produenja ugovora za jo jednu godinu u toku trajanja studija, a najdue do kraja kolske godine u kojoj se studije zavravaju. Sa licem iz stava 2. ovog lana ugovor o radu se zaklju uje na period od godinu dana, uz mogu nost produavanja ugovora za jo jednu godinu. Ugovor iz st. 4. i 5. ovog visokokolske ustanove. Asistent lan 72. Visokokolska ustanova bira u zvanje asistenta studenta doktorskih studija koji je prethodne nivoe studija zavrio sa ukupnom prose nom ocenom najmanje osam (8) i koji pokazuje smisao za nastavni rad. Posebni uslovi za izbor u zvanje asistenta utvr uju se optim aktom visokokolske ustanove. Izuzetno, za nastavu na klini kim predmetima visokokolska ustanova bira u zvanje asistenta lice sa zavrenom odgovaraju om zdravstvenom specijalizacijom. Za asistenta iz umetni kog polja moe biti izabrano lice koje ima akademski naziv magistra umetnosti i umetni ka dela koja pokazuju smisao za samostalno umetni ko stvaralatvo, ukoliko u umetni koj oblasti za koju se bira nisu predvi ene doktorske studije. Za asistenta iz umetni kog polja moe biti izabrano lice koje je zavrilo akademske studije prvog stepena i ima umetni ka dela koja pokazuju smisao za samostalno umetni ko stvaralatvo, ukoliko u umetni koj oblasti za koju se bira nisu predvi ene diplomske akademske, odnosno doktorske studije. Sa licem izabranim u zvanje asistenta zaklju uje se ugovor o radu na period od tri godine, sa mogu no u produenja za jo tri godine. lana zaklju uje organ poslovo enja

- 36 Ugovor iz stava 6. ovog visokokolske ustanove. lana zaklju uje organ poslovo enja

Politika zapoljavanja na visokokolskoj ustanovi lan 73. Visokokolska ustanova utvr uje politiku zapoljavanja, polaze i od potrebe da se nastavni proces organizuje na kvalitetan, racionalan i efikasan na in. Nastavnici i saradnici, po pravilu, zasnivaju radni odnos sa punim radnim vremenom, u skladu sa optim aktom visokokolske ustanove. Nastavnici i saradnici koji izvode nastavu iz klini kih predmeta ostvaruju radni odnos sa punim radnim vremenom podelom radnog vremena izme u visokokolske ustanove i odgovaraju e zdravstvene ustanove. Nastavnici i saradnici iz stava 3. ovog lana imaju status nastavnika i saradnika sa punim radnim vremenom na visokokolskoj ustanovi.

IX. PRAVA I OBAVEZE ZAPOSLENIH NA VISOKOKOLSKOJ USTANOVI

Prava i obaveze zaposlenih lan 74. U pogledu prava, obaveza i odgovornosti zaposlenih na visokokolskoj ustanovi, primenjuje se zakon kojim se ure uje rad, ako ovim zakonom nije druga ije ure eno. O pojedina nim pravima, obavezama i odgovornostima zaposlenih na visokokolskoj ustanovi odlu uje organ poslovo enja te ustanove. O pojedina nim pravima, obavezama i odgovornostima organa poslovo enja visokokolske ustanove odlu uje organ upravljanja te ustanove. Rad na drugim samostalnim visokokolskim ustanovama lan 75. Radi spre avanja sukoba interesa, nastavnik, odnosno saradnik visokokolske ustanove moe zaklju iti ugovor kojim se radno angauje na drugoj visokokolskoj ustanovi samo uz prethodno odobrenje stru nog organa visokokolske ustanove u okviru koje ima zasnovan radni odnos. Optim aktom samostalne visokokolske ustanove ure uju se uslovi i postupak davanja saglasnosti za angaovanje nastavnika na drugoj visokokolskoj ustanovi.

- 37 Pla eno odsustvo lan 76. Nastavniku posle pet godina rada provedenih u nastavi na visokokolskoj ustanovi moe se odobriti pla eno odsustvo u trajanju do jedne kolske godine radi stru nog, nau nog, odnosno umetni kog usavravanja, u skladu sa statutom visokokolske ustanove. Mirovanje radnog odnosa i izbornog perioda lan 77. Nastavniku i saradniku koji se nalazi na odsluenju vojnog roka, porodiljskom odsustvu, odsustvu sa rada radi nege deteta, odsustvu sa rada radi posebne nege deteta ili druge osobe, ili bolovanju duem od est meseci, izborni period i radni odnos se produava za to vreme. Prestanak radnog odnosa nastavnika lan 78. Nastavniku prestaje radni odnos na kraju kolske godine u kojoj je navrio 65 godina ivota i najmanje 15 godina staa osiguranja. Nastavniku iz stava 1. ovog lana moe biti produen radni odnos do dve kolske godine, pod uslovima i na na in predvi en statutom univerziteta, odnosno druge samostalne visokokolske ustanove. Nastavnik kome je prestao radni odnos zbog odlaska u penziju zadrava zvanje koje je imao u trenutku penzionisanja. Nastavnik iz stava 3. ovog lana moe zadrati preuzete obaveze na diplomskim akademskim i doktorskim studijama kao mentor ili lan komisija u postupku izrade i odbrane zavrnih radova, odnosno disertacija na tim studijama, najdue jo dve kolske godine. Na osnovu odluke odgovaraju eg stru nog organa, nastavnik iz stava 3. ovog lana moe izvoditi sve oblike nastave na diplomskim akademskim i doktorskim studijama i biti lan komisija u postupku izrade i odbrane zavrnih radova, odnosno disertacija na tim studijama, najdue jo dve kolske godine.

X. REIM STUDIJA
kolska godina lan 79. Visokokolska ustanova organizuje i izvodi studije u toku kolske godine koja, po pravilu, po inje 1. oktobra i traje 12 kalendarskih meseci. kolska godina moe se deliti na: 1) dva semestra, od kojih svaki traje 15 nedelja;

- 38 2) tri trimestra, od kojih svaki traje 10 nedelja; 3) blokove, u ukupnom trajanju od 30 nedelja, ije se pojedina no trajanje utvr uje optim aktom visokokolske ustanove. Nastava pojedina nih predmeta se, po pravilu, organizuje i izvodi u toku jednog semestra, jednog trimestra ili jednog bloka, a najdue u toku dva semestra ili tri trimestra. Jezik studija lan 80. Visokokolska ustanova organizuje i izvodi studije na srpskom jeziku. Visokokolska ustanova moe organizovati i izvoditi studije, odnosno pojedine delove studija, kao i organizovati izradu i odbranu doktorske disertacije, na jeziku nacionalne manjine i na stranom jeziku, u skladu sa statutom. Visokokolska ustanova moe ostvarivati studijski program na jeziku nacionalne manjine i stranom jeziku ukoliko je takav program odobren, odnosno akreditovan. Visokokolska ustanova moe za studente sa hendikepom organizovati i izvoditi studije, odnosno pojedine delove studija, na gestovnom jeziku. Organizacija studija lan 81. Obaveze visokokolske ustanove u pogledu na ina organizovanja i vremena odravanja oblika studija ure uju se optim aktom visokokolske ustanove, kao i da u skladu sa svojim mogu nostima obezbedi uslove za studente sa posebnim potrebama. Visokokolska ustanova duna je da organizuje predavanja i druge oblike nastave za sve studente, izuzev kod ostvarivanja studijskog programa na daljinu. Blii uslovi i na ini ostvarivanja studijskog programa na daljinu ure uju se optim aktom visokokolske ustanove. Visokokolska ustanova je duna da na odgovaraju i na in informie studente o na inu, vremenu i mestu odravanja nastave, ciljevima, metodama i sadrajima nastave, o sadrajima, metodama, kriterijumima i merilima ispitivanja, o na inu obezbe ivanja javnosti na ispitu i na inu ostvarivanja uvida u rezultate, kao i o drugim pitanjima od zna aja za studente.

- 39 -

XI. STUDENTI
Upis lan 82. Na odobrene, odnosno akreditovane studijske programe koje organizuje visokokolska ustanova mogu se upisati kandidati pod uslovima i na na in ure en ovim zakonom i optim aktom samostalne visokokolske ustanove. Strani dravljanin moe se upisati na studijske programe iz stava 1. ovog lana pod istim uslovima kao i doma i dravljanin. Lice se moe upisati na studijske programe iz stava 1. ovog lana ako poznaje jezik na kome se izvodi nastava. Uslovi, na in i postupak provere znanja jezika iz stava 3. ovog lana ure uju se optim aktom visokokolske ustanove. Lice koje se upie na studijske programe iz stava 1. ovog lana sti e status studenta. Student se upisuje u statusu studenta koji se finansira iz budeta ili studenta koji se sm finansira. Konkurs lan 83. Samostalna visokokolska ustanova raspisuje konkurs za upis na studije (u daljem tekstu: konkurs). Konkurs sadri: broj studenata za odre ene studijske programe, uslove za upis, merila za utvr ivanje redosleda kandidata, postupak sprovo enja konkursa, na in i rokove za podnoenje albe na utvr eni redosled, kao i visinu kolarine koju pla aju studenti ije se studiranje ne finansira iz budeta. godine. Konkurs se objavljuje najkasnije pet meseci pre po etka kolske

Broj studenata lan 84. Samostalna visokokolska ustanova utvr uje broj studenata koji se upisuje na studijske programe koje organizuje, a koji ne moe biti ve i od broja utvr enog u dozvoli za rad. Utvr ivanje broja studenata iz stava 1. ovog lana vri se na predlog visokokolskih jedinica u sastavu samostalne visokokolske ustanove, u skladu sa statutom te ustanove. Odluku o broju studenata za upis u prvu godinu studijskog programa koji se finansira iz budeta, za visokokolsku ustanovu iji je osniva Republika,

- 40 donosi Vlada, po pribavljenom miljenju visokokolskih ustanova i Nacionalnog saveta, najkasnije dva meseca pre raspisivanja konkursa. U narednim godinama studija broj studenata iz stava 3. ovog lana visokokolska ustanova moe pove ati za najvie 20% u odnosu na prethodnu godinu, u skladu sa odlukom nadlenog organa visokokolske ustanove. Rangiranje i upis kandidata lan 85. Kandidat za upis na studije prvog stepena polae prijemni ispit ili ispit za proveru sklonosti i sposobnosti, u skladu sa optim aktom samostalne visokokolske ustanove. Redosled kandidata za upis na studije prvog stepena utvr uje se na osnovu opteg uspeha postignutog u srednjem obrazovanju i rezultata postignutih na prijemnom ispitu, odnosno ispitu za proveru sklonosti i sposobnosti. Kandidat koji ima poloenu optu maturu ne polae prijemni ispit. Umesto prijemnog ispita ovom kandidatu vrednuju se rezultati opte mature, u skladu sa optim aktom samostalne visokokolske ustanove. Samostalna visokokolska ustanova moe kandidata sa poloenom stru nom, odnosno umetni kom maturom, umesto prijemnog ispita, uputiti na polaganje odre enih predmeta opte mature. Na osnovu kriterijuma iz konkursa, samostalna visokokolska ustanova sa injava rang listu prijavljenih kandidata. Pravo upisa na studije prvog stepena sti e kandidat koji je na rang listi iz stava 5. ovog lana rangiran u okviru broja studenata iz lana 84. ovog zakona. Student studija prvog stepena druge samostalne visokokolske ustanove, lice koje ima ste eno visoko obrazovanje na studijama prvog stepena i lice kome je prestao status studenta u skladu sa ovim zakonom, moe se upisati na studije prvog stepena, pod uslovima i na na in propisan optim aktom samostalne visokokolske ustanove. Pravo iz stava 7. ovog lana ostvaruje se na li ni zahtev. Na studije drugog i tre eg stepena kandidat se upisuje pod uslovima, na na in i po postupku utvr enom optim aktom i konkursom samostalne visokokolske ustanove. Prava i obaveze studenata lan 86. Student visokokolske ustanove ima prava i obaveze utvr ene ovim zakonom i optim aktom visokokolske ustanove. Student ima pravo: 1) na upis, kvalitetno kolovanje i objektivno ocenjivanje;

- 41 2) na blagovremeno i ta no informisanje o svim pitanjima koja se odnose na studije; 3) na aktivno u estvovanje u donoenju odluka, u skladu sa zakonom; 4) na samoorganizovanje i izraavanje sopstvenog miljenja; 5) na povlastice koje proizlaze iz statusa studenta; 6) na podjednako kvalitetne uslove studija za sve studente; 7) na obrazovanje na jeziku nacionalne manjine, u skladu sa zakonom; 8) na razli itost i zatitu od diskriminacije; 9) da bira i da bude biran u studentski parlament i druge organe visokokolske ustanove. Student je duan da: 1) ispunjava nastavne i predispitne obaveze; 2) potuje opte akte ustanove; 3) potuje prava zaposlenih i drugih studenata u visokokolskoj ustanovi; 4) u estvuje u donoenju odluka u skladu sa zakonom. Student ima pravo na albu u skladu sa statutom visokokolske ustanove ukoliko visokokolska ustanova prekri neku od obaveza iz stava 2. ta . 1)3) ovog lana. Pravila studija lan 87. Pri upisu svake kolske godine student se opredeljuje za predmete iz studijskog programa. Studijskim programom se propisuje koji su predmeti obavezni za odre enu godinu studiranja. Student koji se finansira iz budeta opredeljuje se za onoliko predmeta koliko je potrebno da se ostvari najmanje 60 ESPB bodova. Student koji se sm finansira opredeljuje se, u skladu sa studijskim programom, za onoliko predmeta koliko je potrebno da se ostvari najmanje 37 ESPB bodova. Student koji se sam finansira pla a deo kolarine obra unat prema predmetima za koje se opredelio. Polaganjem ispita student sti e odre eni broj ESPB bodova u skladu sa studijskim programom. Student koji ne poloi ispit iz obaveznog predmeta do po etka naredne kolske godine, upisuje isti predmet.

- 42 Student koji ne poloi izborni predmet, moe ponovo upisati isti ili se opredeliti za drugi izborni predmet. Studijskim programom moe se usloviti opredeljivanje studenta za odre eni predmet prethodno poloenim ispitima iz jednog ili vie predmeta utvr enih studijskim programom. Pravila studija blie se ure uju optim aktom visokokolske ustanove. Status studenta lan 88. Student koji se finansira iz budeta i koji je u toku kolske godine, u okviru upisanog studijskog programa, po poloenim ispitima stekao 60 ESPB bodova, ima pravo da se i u narednoj kolskoj godini finansira iz budeta. Student koji se finansira iz budeta i koji u toku kolske godine ostvari manje od 60 ESPB bodova, moe nastaviti studije u statusu studenta koji sm finansira studije. Student koji se sm finansira i koji u toku kolske godine ostvari 60 ESPB bodova iz teku e godine studijskog programa, moe da se u narednoj kolskoj godini finansira iz budeta. Pravo iz stava 3. ovog lana student ostvaruje ako se rangira u okviru ukupnog broja studenata ije se studije finansiraju iz budeta, na na in i po postupku utvr enim optim aktom visokokolske ustanove. Student koji se finansira iz budeta moe u tom statusu da ima upisan samo jedan odobren, odnosno akreditovan studijski program na istom nivou studija. Ocenjivanje lan 89. Uspenost studenta u savla ivanju pojedinog predmeta kontinuirano se prati tokom nastave i izraava se poenima. Ispunjavanjem predispitnih obaveza i polaganjem ispita student moe ostvariti najvie 100 poena. Studijskim programom utvr uje se srazmera poena ste enih u predispitnim obavezama i na ispitu, pri emu predispitne obaveze u estvuju sa najmanje 30, a najvie 70 poena. (odli an). Uspeh studenta na ispitu izraava se ocenom od 5 (nije poloio) do 10

Visokokolska ustanova moe propisati i drugi, nenumeri ki na in ocenjivanja, utvr ivanjem odnosa ovih ocena sa ocenama iz stava 4. ovog lana. Optim aktom visokokolske ustanove blie se ure uje na in polaganja ispita i ocenjivanje na ispitu.

- 43 Ispiti lan 90. Ispit je jedinstven i polae se usmeno, pismeno, odnosno prakti no. Ispit se polae u seditu visokokolske ustanove, odnosno u objektima navedenim u dozvoli za rad. Odredba stava 2. ovog programa na daljinu. lana odnosi se i na izvo enje studijskog

Visokokolska ustanova moe organizovati polaganje ispita van sedita, ako se radi o ispitu iz predmeta iji karakter to zahteva. predmeta. Student polae ispit neposredno po okon anju nastave iz tog Ispitni rokovi su: januarski, aprilski, junski, septembarski i oktobarski. Izuzetno, za umetni ke predmete u polju umetnosti moe da se utvrdi jedan ispitni rok u skladu sa optim aktom visokokolske ustanove. Ukoliko student iz stava 5. ovog lana ne poloi ispit, ima pravo da ispit polae jo dva puta u toku iste kolske godine. Izuzetno, student kome je preostao jedan nepoloeni ispit iz studijskog programa upisane godine ima pravo da taj ispit polae u naknadnom ispitnom roku do po etka naredne kolske godine. Student sa hendikepom ima pravo da polae ispit na na in prilago en njegovim mogu nostima, u skladu sa optim aktom visokokolske ustanove. Prigovor lan 91. Student ima pravo da nadlenom organu visokokolske ustanove podnese prigovor na dobijenu ocenu, ako smatra da ispit nije obavljen u skladu sa zakonom i optim aktom ustanove, u roku od 36 asova od dobijanja ocene. Nadleni organ ustanove u roku od 24 asa od dobijanja prigovora, u skladu sa odredbama opteg akta samostalne visokokolske ustanove, razmatra prigovor i donosi odluku po prigovoru. Ukoliko se usvoji prigovor studenta, student ponovo polae ispit u roku od tri dana od dana prijema odluke iz stava 2. ovog lana. Mirovanje prava i obaveza studenata lan 92. Studentu se, na njegov zahtev, odobrava mirovanje prava i obaveza, u slu aju tee bolesti, upu ivanja na stru nu praksu u trajanju od najmanje est meseci, odsluenja i dosluenja vojnog roka, nege deteta do godinu dana ivota,

- 44 odravanja trudno e i u drugim slu ajevima predvi enim optim aktom visokokolske ustanove. Student koji je bio spre en da polae ispit zbog bolesti ili odsustva zbog stru nog usavravanja u trajanju od najmanje tri meseca, moe polagati ispit u prvom narednom roku, u skladu sa optim aktom visokokolske ustanove. Disciplinska odgovornost studenta lan 93. Student odgovara za povredu obaveze koja je u vreme izvrenja bila utvr ena optim aktom samostalne visokokolske ustanove. Za teu povredu obaveze studentu se moe izre i i mera isklju enja sa studija na visokokolskoj ustanovi. Disciplinski postupak ne moe se pokrenuti po isteku tri meseca od dana saznanja za povredu obaveze i u inioca, a najkasnije est meseci od dana kada je povreda u injena. Optim aktom samostalne visokokolske ustanove utvr uju se lake i tee povrede obaveza studenata, disciplinski organi i disciplinski postupak za utvr ivanje odgovornosti studenta. Prestanak statusa studenta lan 94. Status studenta prestaje u slu aju: 1) ispisivanja sa studija; 2) zavretka studija; 3) neupisivanja kolske godine; 4) kad ne zavri studije do isteka roka koji se odre uje u dvostrukom broju kolskih godina potrebnih za realizaciju studijskog programa; 5) izricanja disciplinske mere isklju enja sa studija na visokokolskoj ustanovi. Studentu se na li ni zahtev moe produiti rok za zavretak studija, u skladu sa optim aktom visokokolske ustanove. Stru ni, akademski i nau ni nazivi lan 95. Lice koje zavri osnovne akademske studije sti e stru ni naziv sa naznakom zvanja prvoga stepena akademskih studija iz odgovaraju e oblasti. Lice koje zavri osnovne strukovne studije sti e stru ni naziv sa naznakom zvanja prvoga stepena strukovnih studija iz odgovaraju e oblasti.

- 45 Lice koje zavri specijalisti ke akademske studije sti e stru ni naziv specijalista sa naznakom zvanja drugog stepena akademskih studija iz odgovaraju e oblasti. Lice koje zavri specijalisti ke strukovne studije sti e stru ni naziv specijalista sa naznakom zvanja drugog stepena strukovnih studija iz odgovaraju e oblasti. Lice koje zavri diplomske akademske studije sti e akademski naziv diplomirani, sa naznakom zvanja drugog stepena diplomskih akademskih studija iz odgovaraju e oblasti - master. Lice koje zavri doktorske, odnosno akademske studije tre eg stepena, sti e nau ni naziv doktor nauka, odnosno doktor umetnosti, sa naznakom oblasti. Listu zvanja iz odgovaraju ih oblasti i skra enice stru nih, akademskih i nau nih naziva utvr uje Nacionalni savet, na predlog Konferencije univerziteta, odnosno Konferencije akademija strukovnih studija. Skra enica stru nog naziva se stavlja iza imena i prezimena, a skra enica akademskog naziva se stavlja ispred imena i prezimena.

U me unarodnom prometu i u diplomi na engleskom jeziku, naziv koji je steklo lice iz stava 1. ovog lana je bachelor, naziv koji je steklo lice iz stava 2. ovog lana je bachelor (appl.), naziv koji je steklo lice iz stava 5. ovog lana je master, a naziv koji je steklo lice iz stava 6. ovog lana je Ph. D., odnosno odgovaraju i naziv na jeziku na koji se diploma prevodi.

XII. OBRAZOVANJE TOKOM

lan 96.

ITAVOG IVOTA

Visokokolska ustanova u okviru svoje delatnosti moe realizovati programe obrazovanja tokom itavog ivota van okvira studijskih programa za koje je dobila dozvolu za rad. Uslovi, na in i postupak realizacije programa iz stava 1. ovog lana ure uju se optim aktom ustanove. uverenje. Licu koje je savladalo program iz stava 1. ovog lana ustanova izdaje

Lice upisano na program iz stava 1. ovog lana nema status studenta, u smislu ovog zakona.

- 46 -

XIII. EVIDENCIJA I JAVNE ISPRAVE

Evidencija lan 97. Visokokolska ustanova vodi: mati nu knjigu studenata, evidenciju o izdatim diplomama i dodacima diploma i zapisnik o polaganju ispita. Evidencija iz stava 1. ovog lana vodi se na srpskom jeziku, irili nim pismom. Na teritoriji optine u kojoj je u slubenoj upotrebi i latini no pismo, evidencija se vodi i tim pismom. Tekst latini nim pismom ispisuje se ispod teksta irili nim pismom. Kada se nastava ostvaruje na jeziku nacionalne manjine, evidencija iz stava 1. ovog lana vodi se na srpskom jeziku irili nim pismom i na jeziku i pismu nacionalne manjine. Mati na knjiga studenata trajno se uva. Sadraj i na in vo enja evidencije propisuje ministar. Zatita podataka iz evidencije lan 98. Podaci upisani u evidenciju iz lana 97. ovog zakona prikupljaju se, obra uju, uvaju i koriste za potrebe obavljanja delatnosti visokokolske ustanove i za potrebe Ministarstva za obavljanje zakonom utvr enih poslova. Podaci iz evidencije koriste se na na in kojim se obezbe uje zatita identiteta studenata, u skladu sa zakonom. Javne isprave lan 99. javne isprave. Na osnovu podataka iz evidencije visokokolska ustanova izdaje

Javne isprave u smislu ovog zakona jesu: studentska knjiica (indeks), diploma o ste enom visokom obrazovanju i dodatak diplomi. Visokokolska ustanova izdaje javne isprave na srpskom jeziku irili nim pismom. Na teritoriji optine u kojoj je u slubenoj upotrebi i latini no pismo, visokokolska ustanova izdaje javne isprave i na tom pismu. Tekst latini nim pismom ispisuje se ispod teksta irili nim pismom. Kada se nastava ostvaruje na jeziku nacionalne manjine, odnosno na nekom od svetskih jezika, javne isprave se izdaju na obrascu koji je tampan dvojezi no na srpskom jeziku irili nim pismom i na jeziku i pismu na kojem se izvodi nastava.

- 47 Na zahtev studenta samostalna visokokolska ustanova izdaje javnu ispravu o savladanom delu studijskog programa, koja sadri podatke o nivou, prirodi i sadraju studija, kao i postignute rezultate. Sadraj javne isprave iz stava 2. ovog lana propisuje ministar. Diploma i dodatak diplomi izdaju se i na engleskom jeziku. Diploma se overava suvim igom samostalne visokokolske ustanove. Dodatak diplomi obavezno se izdaje uz diplomu. Opis sistema visokog obrazovanja u Republici u vreme ste enog obrazovanja navedenog u diplomi mora biti priloen dodatku diplome. Diploma i dodatak diplomi lan 100. Diplomu i dodatak diplomi potpisuju: 1) na univerzitetu - rektor i dekan odgovaraju eg fakulteta, odnosno umetni ke akademije, u sastavu univerziteta; 2) na akademiji strukovnih studija - predsednik; 3) na visokoj koli i visokoj koli strukovnih studija - direktor. Zajedni ku diplomu i dodatak diplomi potpisuju ovla ena lica visokokolskih ustanova koje izvode studijski program za sticanje zajedni ke diplome. Oglaavanje nitavim lan 101. Diploma, odnosno dodatak diplomi oglaavaju se nitavim: 1) ako su izdati od neovla ene organizacije; 2) ako su potpisani od neovla enog lica; 3) ako imalac diplome nije ispunio sve ispitne obaveze na na in i po postupku utvr enim zakonom i studijskim programom visokokolske ustanove. Visokokolska ustanova oglaava nitavom diplomu, dodatak diplomi iz razloga utvr enih u stavu 1. ta . 2) i 3) ovog lana. odnosno

Visokokolska ustanova oglaava nitavom diplomu o ste enom akademskom nazivu magistra, ako utvrdi da zavrni rad nije rezultat samostalnog rada kandidata. Visokokolska ustanova oglaava nitavom diplomu o ste enom nau nom nazivu doktora nauka, ako utvrdi da doktorska disertacija nije originalan nau ni, odnosno umetni ki rezultat rada kandidata.

- 48 Ministar, po slubenoj dunosti, oglaava nitavom diplomu, odnosno dodatak diplomi iz razloga utvr enih u stavu 1. ta ka 1) ovog lana. Izdavanje nove javne isprave lan 102. Visokokolska ustanova izdaje novu javnu ispravu posle proglaenja originala javne isprave nevae im u ''Slubenom glasniku Republike Srbije'', na osnovu podataka iz evidencije koju vodi. isprave. Javna isprava iz stava 1. ovog lana ima zna aj originalne javne

Na javnoj ispravi iz stava 1. ovog lana stavlja se naznaka da se radi o novoj javnoj ispravi koja je izdata posle proglaenja originala javne isprave nevae im. Zamena javne isprave lan 103. U slu aju kad su evidencija iz lana 97. ovog zakona i arhivska gra a uniteni ili nestali, lice koje nema javnu ispravu koju izdaje visokokolska ustanova moe optinskom sudu na ijem podru ju je sedite ili je bilo sedite visokokolske ustanove podneti zahtev za utvr ivanje ste enog obrazovanja. Zahtev sadri dokaze na osnovu kojih moe da se utvrdi da je to lice steklo odgovaraju e obrazovanje i potvrdu da je arhivska gra a unitena ili nestala. Potvrdu da je arhivska gra a unitena ili nestala izdaje visokokolska ustanova na kojoj je lice steklo obrazovanje ili druga ustanova koja je preuzela evidenciju, odnosno arhivsku gra u, a ako takva ustanova ne postoji, potvrdu izdaje Ministarstvo. Reenje o utvr ivanju ste enog obrazovanja optinski sud donosi u vanparni nom postupku. Reenje iz stava 4. ovog lana zamenjuje javnu ispravu koju izdaje visokokolska ustanova.

XIV. PRIZNAVANJE STRANIH VISOKOKOLSKIH ISPRAVA I VREDNOVANJE STRANIH STUDIJSKIH PROGRAMA

Priznavanje stranih visokokolskih isprava lan 104. Priznavanje strane visokokolske isprave jeste postupak kojim se imaocu te isprave utvr uje pravo u pogledu nastavka obrazovanja, odnosno u pogledu zapoljavanja.

- 49 Postupak priznavanja sprovodi se u skladu sa odredbama ovog zakona, ukoliko me unarodnim ugovorom nije predvi eno druga ije. U postupku priznavanja radi nastavka obrazovanja u sistemu visokog obrazovanja, imaocu strane visokokolske isprave utvr uje se pravo na nastavak zapo etog visokog obrazovanja, odnosno pravo na uklju ivanje u nivoe visokog obrazovanja. U postupku priznavanja radi zapoljavanja imaocu strane visokokolske isprave utvr uje se vrsta i nivo studija, kao i stru ni, akademski, odnosno nau ni naziv. Priznavanje iz st. 3. i 4. ovog lana obavlja samostalna visokokolska ustanova, na na in i po postupku propisanim optim aktom te ustanove. Postupak priznavanja ne sprovodi se kada je javna isprava ste ena na teritoriji SFRJ do 27. aprila 1992. godine. Javna isprava iz stava 6. ovog lana proizvodi isto pravno dejstvo kao javna isprava izdata na teritoriji Republike. U postupku priznavanja strane visokokolske isprave iz st. 3. i 4. ovog lana uzima se u obzir sistem obrazovanja u zemlji u kojoj je ste ena strana visokokolska isprava, studijski program, uslovi upisa na studijski program, prava koja daje ta visokokolska isprava u zemlji u kojoj je ste ena i druge injenice od zna aja za priznavanje strane visokokolske isprave. Ovla eni organ samostalne visokokolske ustanove donosi reenje po zahtevu za priznavanje iz st. 3. i 4. ovog lana. Reenje iz stava 9. ovog lana kona no je u upravnom postupku. Vrednovanje stranih studijskih programa lan 105. U postupku priznavanja iz lana 104. ovog zakona sprovodi se vrednovanje stranog studijskog programa, na osnovu vrste i nivoa postignutih znanja i vetina. Jednom izvreno pozitivno vrednovanje odre enog stranog studijskog programa vai za sve naredne slu ajeve kada se radi o istom studijskom programu. Vrednovanje iz stava 1. ovog lana vri stru ni organ samostalne visokokolske ustanove, uzimaju i u obzir podatke o stranoj visokokolskoj ustanovi na kojoj se studijski program izvodi, a koje pribavlja Ministarstvo. U postupku vrednovanja radi priznavanja doma e visokokolske isprave u inostranstvu, podatke o samostalnoj visokokolskoj ustanovi i sistemu obrazovanja daje Ministarstvo.

- 50 XV. UPRAVNI NADZOR lan 106. Upravni nadzor nad radom visokokolskih ustanova vri Ministarstvo. Inspekcijski nadzor vre inspektori, odnosno druga ovla ena lica (u daljem tekstu: inspektori). Poslove inspektora moe obavljati diplomirani pravnik, sa poloenim stru nim ispitom za rad u organima dravne uprave i najmanje tri godine radnog iskustva. U vrenju inspekcijskog nadzora inspektor je ovla en da: 1) poniti upis studenata u prvu godinu studija preko broja studenata utvr enog, u skladu sa lanom 84. ovog zakona; 2) poniti upis studenata koji je obavljen suprotno odredbama ovog zakona; 3) privremeno zabrani obavljanje delatnosti visokog obrazovanja pravnom licu koje tu delatnost obavlja suprotno odredbama ovog zakona; 4) preduzima druge mere za koje je zakonom ili drugim propisom ovla en.

XVI. KAZNENE ODREDBE

lan 107. Nov anom kaznom od 30.000 do 500.000 dinara kazni e se za prekraj visokokolska ustanova, ako: 1) obavlja delatnost van sedita i van objekata u kojima se obavlja delatnost ( lan 32. stav 4. i lan 41. st. 11. i 13); 2) ostvaruje studijski program koji nije naveden u dozvoli za rad ( lan 41. st. 11. i 12); 3) izvri promenu naziva, sedita i statusnu promenu suprotno odredbama ovog zakona ( lan 43. stav 1); 4) naplati kolarinu ve u od utvr ene u skladu sa ovim zakonom ( lan 61); 5) posebno napla uje usluge studentima koje su obuhva ene kolarinom ( lan 61. stav 5); 6) primi u radni odnos nastavnika koji ne ispunjava uslove predvi ene ovim zakonom, ili bez konkursa ( l. 63 - 66); 7) ne organizuje predavanja i druge oblike nastave ( lan 81. stav 2); 8) upie na studijski program kandidata koji se nije prijavio na konkurs ili suprotno konkursu ( lan 83);

- 51 9) upie studente preko broja utvr enog u skladu sa ovim zakonom ( lan 84); 10) ne vodi na propisan na in ili neuredno vodi evidenciju i izdaje javne isprave koje po sadrini ne odgovaraju sadrini koju je utvrdio ministar ( lan 97. stav 5. i lan 99. stav 6). Nov anom kaznom od 10.000. do 30.000 dinara kazni e se odgovorno lice u visokokolskoj ustanovi za prekraj iz stava 1. ovog lana.

XVII. POVERAVANJE POSLOVA AUTONOMNOJ POKRAJINI VOJVODINI

lan 108. Na teritoriji Autonomne pokrajine Vojvodine, poslove utvr ene lanom 23. stav 1. ta . 4) i 7), lanom 40. stav 1, lanom 41. stav 2, lanom 42. stav 9, lanom 43. stav 2, lanom 45. stav 2, lanom 52. stav 4, lanom 84. stav 3, lanom 101. stav 5, lanom 103. stav 3, lanom 105. st. 3. i 4. i lanom 106. ovog zakona, obavlja, preko svojih organa, Autonomna pokrajina Vojvodina. Poslovi iz stava 1. ovog lana obavljaju se kao povereni. Nadleni pokrajinski organi sara uju sa Ministarstvom u obavljanju poslova iz stava 1. ovog lana. Ministarstvo ima prema nadlenim pokrajinskim organima, u pogledu poverenih poslova dravne uprave iz stava 1. ovog lana, prava i dunosti propisane zakonom kojim se ure uje dravna uprava.

XVIII. VISOKOKOLSKE USTANOVE IJI JE OSNIVA REPUBLIKA NA TERITORIJI AUTONOMNE POKRAJINE KOSOVO I METOHIJA
lan 109. Do prestanka funkcionisanja privremenog pravnog sistema uspostavljenog na osnovu Rezolucije Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija br. 1244, na teritoriji Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija, nad visokokolskim ustanovama iji je osniva Republika, Vlada ima sva prava i obaveze osniva a, u skladu sa ovim zakonom.

XIX. PRELAZNE I ZAVRNE ODREDBE

Nacionalni savet lan 110. Narodna skuptina e u roku od est meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona izabrati lanove Nacionalnog saveta.

- 52 Do izbora lanova Nacionalnog saveta njegove poslove obavlja e Republi ki savet za razvoj univerzitetskog obrazovanja, obrazovan prema Zakonu o univerzitetu ("Slubeni glasnik RS", broj 21/02). Do obrazovanja Konferencije akademija strukovnih studija lanove Nacionalnog saveta iz lana 10. stav 1. ta ka 2) ovog zakona predlae telo iz lana 112. ovog zakona. Predlaga i lanova Nacionalnog saveta iz lana 10. ovog zakona duni su da dostave liste kandidata u roku od 120 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona. Ako predlaga i ne dostave liste u roku iz stava 4. ovog lana, Narodna skuptina imenuje lanove Nacionalnog saveta iz reda propisane strukture, na predlog nadlenog odbora Narodne skuptine. Nacionalni savet utvrdi e standarde iz lana 11. ovog zakona u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona. Komisija za akreditaciju lan 111. Do obrazovanja Komisije iz lana 13. ovog zakona, a najkasnije do isteka roka od devet meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona, njene poslove u postupku izdavanja dozvole za rad vri e Komisija za akreditaciju visokog obrazovanja, osnovana odlukom Republi kog saveta iz lana 110. stav 2. ovog zakona. Konferencija akademija strukovnih studija lan 112. Do obrazovanja Konferencije akademija strukovnih studija poslove iz njene nadlenosti obavlja e telo koje ine direktori viih kola koje su dobile reenje o ispunjenosti uslova za po etak rada i obavljanje delatnosti do stupanja na snagu ovog zakona. Nau ne oblasti lan 113. Nacionalni savet e u roku od devet meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona utvrditi listu obrazovno-nau nih, obrazovno-umetni kih i stru nih oblasti, u okviru polja iz lana 27. ovog zakona. Do utvr ivanja liste iz stava 1. ovog lana, odgovaraju im oblastima smatraju se oblasti utvr ene statutima visokokolskih ustanova iz kojih se izdaju diplome, u skladu sa Zakonom o univerzitetu ("Slubeni glasnik RS", broj 21/02).

- 53 Podzakonski akti lan 114. Ministar e u roku od est meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona doneti podzakonske akte, u skladu sa ovim zakonom. Lista zvanja lan 115. Lista zvanja iz lana 95. stav 7. ovog zakona utvrdi e se najkasnije u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona. Akreditacija i dozvola za rad lan 116. Postupak akreditacije i dobijanja dozvole za rad univerziteta, fakulteta, odnosno akademija umetnosti koji su dobili reenje o ispunjenosti uslova za po etak rada i obavljanje delatnosti do stupanja na snagu ovog zakona sprove e se najkasnije u roku od tri godine od dana obrazovanja Komisije za akreditaciju. Univerziteti i fakulteti, odnosno akademije umetnosti u sastavu univerziteta, koji su dobili reenje o ispunjenosti uslova za po etak rada i obavljanje delatnosti do stupanja na snagu ovog zakona, smatra e se da imaju dozvolu za rad do okon anja postupka iz stava 1. ovog lana.

Fakulteti, odnosno akademije umetnosti van sastava univerziteta, a koji su dobili reenje o ispunjenosti uslova za po etak rada i obavljanje delatnosti do stupanja na snagu ovog zakona, smatra e se da imaju dozvolu za rad kao visoke kole do okon anja postupka iz stava 1. ovog lana. Nastavni planovi i programi koje izvode visokokolske ustanove iz ovog lana smatra e se odobrenim, odnosno akreditovanim studijskim programima do okon anja postupka iz stava 1. ovog lana. Univerziteti i fakulteti u sastavu univerziteta lan 117. Univerziteti, fakulteti, odnosno akademije umetnosti usaglasi e svoju organizaciju i opte akte sa ovim zakonom u roku od dve godine od dana stupanja na snagu ovog zakona. lan 118. Fakulteti iji je osniva Republika, osnovani do dana stupanja na snagu ovog zakona, zadravaju svojstvo pravnog lica, osim ako odlukom svog nadlenog organa to svojstvo ne prenesu na univerzitet, u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.

- 54 Univerzitet, polaze i od odluka iz stava 1. ovog lana, donosi akt o reorganizaciji univerziteta kojim uskla uje svoju organizaciju sa ovim zakonom, utvr uje status ustanova sa svojstvom pravnog lica u svom sastavu iz lana 34, u vezi sa lanom 47. stav 7. ovog zakona, odnosno osniva visokokolske jedinice u svom sastavu bez svojstva pravnog lica, u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona. Akt o reorganizaciji iz stava 2. ovog lana donosi savet univerziteta, na predlog nau no-nastavnog, odnosno nastavno-umetni kog ve a. Ustanovama i jedinicama u sastavu univerziteta koje ne ispunjavaju uslove iz lana 47. stav 7. ovog zakona prestaje status pravnog lica danom odre enim aktom o reorganizaciji, a najkasnije u roku od dve godine od dana stupanja na snagu ovog zakona. Univerzitet iz stava 2. ovog lana, fakulteti, odnosno druge visokokolske jedinice koje osniva univerzitet, preuzimaju prava i obaveze ustanova i organizacija iz stava 4. ovog lana, u skladu sa aktom o reorganizaciji. Vie kole lan 119. Vie kole koje su dobile reenje o ispunjenosti uslova za po etak rada i obavljanje delatnosti do stupanja na snagu ovog zakona nastavljaju sa radom, ali bez mogu nosti upisa novih studenata posle kolske 2006/2007. godine.

Vie kole iz stava 1. ovog lana dune su da podnesu zahtev za izdavanje dozvole za rad u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona. Via kola koja dobije dozvolu za rad nastavlja da radi kao visokokolska ustanova, u skladu sa dozvolom za rad. Via kola koja ne dobije dozvolu za rad prestaje sa radom u roku od dve godine od dana donoenja reenja o odbijanju zahteva za izdavanje dozvole za rad. Visokokolska ustanova iz stava 3. ovog lana konstituisa e organe upravljanja, stru ne organe, studentski parlament i izvri e izbor organa poslovo enja u skladu sa ovim zakonom u roku od tri meseca od dana dobijanja dozvole za rad. Do konstituisanja organa iz stava 5. ovog lana na rad visokokolske ustanove primenjuju se propisi koji su vaili do dana stupanja na snagu ovog zakona. Organi visokokolskih ustanova lan 120. Konstituisanje organa upravljanja, stru nih organa i studentskog parlamenta, kao i izbor organa poslovo enja univerziteta, odnosno fakulteta iz lana

- 55 118. ovog zakona, u skladu sa ovim zakonom, izvri e se u roku od tri meseca od dana donoenja akta o reorganizaciji univerziteta. Konstituisanjem organa upravljanja, stru nih organa i studentskog parlamenta, kao i izborom organa poslovo enja iz stava 1. ovog lana, prestaje mandat lanovima organa upravljanja i stru nih organa konstituisanih po propisima koji su vaili do stupanja na snagu ovog zakona, kao i mandat organa poslovo enja izabranih po tim propisima. Organ poslovo enja visokokolske ustanove imenuje komisiju za sprovo enje izbora za studentski parlament, koja utvr uje postupak izbora u roku od dva meseca od dana donoenja akta o reorganizaciji univerziteta i sprovodi izbore. Izbori u zvanja lan 121. Zapo eti izbori u zvanje nastavnika i saradnika prema propisima koji su vaili do dana stupanja na snagu ovog zakona okon a e se po tim propisima, u roku od est meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Status nastavnika i saradnika viih kola lan 122. Nastavnici, izuzev profesora viih kola, i saradnici izabrani po propisima koji su vaili do stupanja na snagu ovog zakona obavlja e poslove nastavnika, odnosno saradnika, do isteka vremena na koje su birani. Profesor vie kole koji ispunjava uslove za izbor u zvanje profesora strukovnih studija prema odredbama ovog zakona, smatra se da ima zvanje profesora strukovnih studija. Profesor vie kole koji ne ispunjava uslove za izbor u zvanje profesora strukovnih studija prema odredbama ovog zakona, a ima najmanje 15 godina radnog staa na poslovima nastavnika na dan stupanja na snagu ovog zakona, smatra se da ima zvanje profesora strukovnih studija. Profesor vie kole koji ne ispunjava uslove za izbor u zvanje profesora strukovnih studija prema odredbama ovog zakona, a nema najmanje 15 godina radnog staa na poslovima nastavnika na dan stupanja na snagu ovog zakona, smatra se da ima zvanje predava a. Lica izabrana u zvanje asistenta pripravnika, odnosno asistenta, po propisima koji su vaili do stupanja na snagu ovog zakona imaju pravo da budu ponovo izabrana u isto zvanje na period u trajanju od tri godine.

- 56 Studenti lan 123. Studenti upisani na osnovne studije i na studije na viim kolama do stupanja na snagu ovog zakona mogu zavriti ove studije po zapo etom nastavnom planu i programu, uslovima i pravilima studija, najdue za dve godine po isteku redovnog trajanja studija. Studenti upisani do stupanja na snagu ovog zakona na studije na viim kolama koje ne dobiju dozvolu za rad mogu zavriti studije po zapo etom nastavnom planu i programu, uslovima i pravilima studija u roku od dve godine od dana donoenja reenja o odbijanju zahteva za izdavanje dozvole za rad. Studenti upisani na magistarske studije do stupanja na snagu ovog zakona imaju pravo da zavre studije po zapo etom planu i programu, uslovima i pravilima studija, najdue za pet godina od stupanja na snagu ovog zakona. Studenti upisani na doktorske studije, odnosno kandidati koji su prijavili doktorsku disertaciju do stupanja na snagu ovog zakona, imaju pravo da zavre studije po zapo etom planu i programu, uslovima i pravilima studija, odnosno da steknu nau ni stepen doktora nauka, najdue za pet godina od stupanja na snagu ovog zakona. Studenti iz stava 1. ovog lana imaju pravo da nastave zapo ete studije po studijskom programu koji je donet u skladu sa odredbama ovog zakona, na na in i po postupku utvr enim optim aktom visokokolske ustanove. Pravila o finansiranju studija lan 124. Studenti koji se upisuju na visokokolsku ustanovu posle stupanja na snagu ovog zakona i studenti iz lana 123. stav 5. ovog zakona imaju pravo da studiraju po uslovima i pravilima studija propisanim do stupanja na snagu ovog zakona, a koja se odnose na status studenta u pogledu finansiranja, do isteka dve kolske godine od dana stupanja na snagu ovog zakona. Uvo enje ESPB bodova lan 125. U postupku uvo enja i primene ESPB bodova visokokolska ustanova je duna da prati rezultate postignute na ispitu, kao i druge odgovaraju e pokazatelje optere enja studenata i da pribavi miljenje studenata o efektivnom optere enju u savla ivanju programskih sadraja. Na osnovu pokazatelja iz stava 1. ovog lana visokokolska ustanova prilago ava vrednost bodova dodeljenih pojedinim predmetima.

- 57 Javne isprave lan 126. Licu koje je steklo ili stekne pravo na javnu ispravu prema propisima koji su vaili do dana stupanja na snagu ovog zakona, visokokolska ustanova izdaje javnu ispravu na obrascu propisanom do stupanja na snagu ovog zakona. Na javne isprave iz stava 1. ovog lana primenjuju se odredbe l. 101 - 103. ovog zakona. Uskla ivanje ste enih akademskih, stru nih, odnosno nau nih naziva lan 127. Lice koje je steklo, ili stekne odgovaraju i akademski, stru ni ili nau ni naziv (u daljem tekstu: naziv) prema propisima koji su vaili do stupanja na snagu ovog zakona, zadrava pravo na njegovo kori enje u skladu sa propisima prema kojima ih je steklo. Lice iz stava 1. ovog lana moe traiti od visokokolske ustanove u kojoj je steklo naziv da mu u postupku i pod uslovima propisanim optim aktom visokokolske ustanove, a u skladu sa kriterijumima za uskla ivanje ste enih naziva koje propisuje Konferencija univerziteta, odnosno Konferencija akademija strukovnih studija, utvrdi da ranije ste eni naziv odgovara nekom od naziva iz lana 95. ovog zakona. Kada visokokolska ustanova u postupku iz stava 2. ovog lana utvrdi odgovaraju i naziv, izdaje novu diplomu u skladu sa ovim zakonom. Diploma iz stava 3. ovog lana moe se izdati samo ako se ranije izdata diploma oglasi nevae om. Ako je visokokolska ustanova na kojoj je lice iz stava 2. ovog lana steklo naziv prestala da postoji, a nema pravnog sledbenika, Ministarstvo e odrediti visokokolsku ustanovu koja e odlu ivati o zahtevu. Sticanje doktorata lan 128. Lica koja su prema propisima koji su vaili do dana stupanja na snagu ovog zakona stekla akademski naziv magistra nauka mogu ste i akademski naziv doktora nauka odbranom doktorske disertacije prema propisima koji su vaili do stupanja na snagu ovog zakona, najkasnije u roku od sedam godina od dana stupanja na snagu ovog zakona. Zapo eti postupci lan 129. Zapo eti postupci po zahtevu za nostrifikaciju, odnosno ekvivalenciju, prema propisima koji su vaili do stupanja na snagu ovog zakona, okon a e se po tim propisima u roku od est meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

- 58 Zapo eti postupci za osnivanje, odnosno dobijanje reenja o ispunjenosti uslova za rad prema propisima koji su vaili do dana stupanja na snagu ovog zakona, okon a e se po tim propisima u roku od est meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona. Prestanak vaenja dosadanjih propisa lan 130. Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da vai Zakon o vioj koli ("Slubeni glasnik RS", br. 50/92, 39/93, 53/93, 67/93, 48/94 i 24/96), Zakon o univerzitetu ("Slubeni glasnik RS", broj 21/02), a Zakon o stru nim nazivima ("Slubeni glasnik SRS", br. 31/77 i 17/85) prestaje da vai istekom roka iz lana 115. ovog zakona. Podzakonski akti doneti na osnovu zakona iz stava 1. ovog lana primenjiva e se i posle prestanka vaenja navedenih zakona, sve do donoenja odgovaraju ih propisa prema ovom zakonu, osim ako su u suprotnosti sa odredbama ovog zakona. Stupanje na snagu zakona lan 131. Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Slubenom glasniku Republike Srbije".