Trên cái phố cổ của một Hà Nội nghìn năm đang rộn ràng từ sớm tinh mơ đến

khuya đêm sáng rực, nơi có bày hàng vạn đôi giày dép, có hàng vạn đôi trai thanh
gái lịch mải mê nào chọn kiểu, nào ướm chân, nào hỏi giá trao tiền... chăm chú
vào bàn chân của mình để góp cho Hà Nội yểu điệu dáng đi, khoan thai nhịp bước
và có cả quay cuồng bước nhảy trong ánh đèn xanh đỏ... thì trên cao kia, trên
những cành cây tưởng như chết lịm vô hồn kia, suốt bao ngày hanh khô đầy bụi
bặm phố phường kia, phố Hàng Dầu đấy, đã sáng rực một trời những hồn hoa
phách nụ, trong ngần, thanh sạch, tuyết băng, thứ hoa Sưa của kinh thành xưa cũ
Thăng Long góp mình vào đông liễu tây hòe còn sót lại địa danh: Hòe Nhai, Liễu
Giai.

Sưa ơi, sức mạnh nào cho cây tự biến mình từ khẳng khiu khô nỏ vụng dại thành
sức hút còn mạnh hơn cả những ánh mắt cô gái áo trắng tà bay của hào hoa Hà
Nội trong chiều hồ lộng gió?

Hoa Sưa trắng rợn người, trắng nổi gai trên da thịt khiến ta tạm khuây những ồn
ào tiền bạc ở mặt đường kia, mà tự nhẹ bỗng mình bay lên, tự lan truyền thân ta
từ cành la lên cành bổng, từ chùm này sang tán khác, hoa rung rinh cho ta lâng
lâng, hoà tan hồn mình vào hồn hoa lãng đãng.

Cây Sưa ấy không có nhiều trên các đường phố Hà Nội chen vai. Ngọn gò xinh
xinh trong vườn Bách Thảo, xưa kia, từng có tên Sư Sơn, bởi có nhiều cây Sưa,
đến nay cây Sưa phiêu bạt, chia tay với gò, khiến có nhiều người lầm tưởng đó là
Núi Nùng hoặc Núi Khán mà Núi Nùng là ở trong Thành, núi Khán ở gần Lăng Bác
bây giờ, cả hai đã lụi tàn, không còn dấu vết.

Nay cây Sưa nhiều nhất ở phố Hàng Dầu, nằm lẫn vào khu phố cổ Hàng Thùng,
Hàng Sũ, Cầu Gỗ, Hàng Bè, cạnh đền Bà Kiệu bóng đa rủ rợp cùng với tượng đài
chiến sĩ Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh.

Ngoài phố Hàng Dầu ra, bên bờ Hồ Gươm, xế cửa nhà Đèn là Sở Điện lực, bên
cạnh gốc sung già, cũng có một cây Sưa nhỏ bé cũng đơm đầy một vòm tuyết
trắng long lanh. Hẳn nó được ngắm nhìn nhiều hơn lớp đàn chị nó vì có không
gian thoáng rộng, giữa xanh trời, xanh cây, xanh cỏ, nên sắc ngần băng tuyết kia
càng nổi bật trước mắt người, dù đó là chàng thi sĩ đa tình lơ ngơ hay nhà doanh
nghiệp lúc nào cũng hối hả vội vàng vì theo câu " thì giờ là vàng bạc".

Phố Phan Chu Trinh, trước cửa đại sứ quán Algérie cũng vút lên một vài hồn Sưa
như thế, nhưng lẫn vào chiều cao cây khác, nên Sưa như là tủi phận, rụng trắng
mặt đường dưới bánh xe tàn nhẫn.

Hà Nội dưới con mắt du khách là thành phố xinh xắn, trữ tình, bình lặng, êm đềm.
Dưới con mắt "làm ăn" thì Hà Nội quá chật hẹp, cần mở rộng xây cho cao thỏa
vòng đua tay lái và cửa hàng, khách sạn mọc lên san sát...

Dưới mắt người yêu Hà Nội, thì kinh thành lịch sử nghìn năm vẫn oai hùng và
thanh lịch, vẫn tao nhã và hào hoa mà những cây Sưa kia là một chút hồn sót lại,
mang sự lẩn khuất nỗi niềm nhắc ta suy ngẫm và giữ gìn bản sắc dân tộc đang có
chiều tàn phai, mai một.

Những đỏ rực hoa Phượng đường Thanh Niên, tím ngát Bằng Lăng Thợ Nhuộm,
vườn Chí Linh rực rỡ Vàng Anh, Lộc Vừng đỏ trữ tình bên mép nước... là để điểm
xuyết vào một Cổng thành Cửa Bắc thêm một Ô Quan Chưởng cổ kính, một Tháp
Hòa Phong thâm trầm, một đền Quán Thánh tịch liêu...

Riêng hoa Sưa có lẽ là hồn một cô gái ngàn xưa kết tinh thành bạch ngọc, cứ mỗi
độ xuân về lại nhớ tình tang là chàng trai Thăng Long Hà Nội, nên hiện ra mơ hồ
thoáng một ít ngày ngắn ngủi rồi lại bay về hư ảo, nói những lời im, bay tà áo
mỏng, tung tóc vào trời mưa phấn, phô cái gáy nõn nà mây trắng cho phất phơ
đối sợi tóc mềm lả lướt nắng bạc hiếm hoi... để ngơ ngẩn những ai yêu Hà Nôi,
yêu đến bứt rứt một kiếp người...

Nhiều người đã ngợi ca hoa Sữa thơm ngát đêm thu. Còn hoa Sưa chút hồn xưa
Hà Nội vẫn bị phũ phàng quên lãng một cách hờ hững vô tình trong bụi đời ô
nhiễm. Tuy vậy, hoa Sưa vẫn bao dung rộng lượng, xuân theo xuân, mùa theo
mùa, cứ về trắng ngát một góc Hà Nội cổ như lời hẹn ước đắm si...