thúc đẩy cải cách cả gói của thái lan sẽ
asean đối mặt với thách
thức
thu hẹp khoảng cách phát triển và tăng
trưởng bền vững
(tbktvn- 27/7/2001)- ngày 8/8/2001 tới,
hiệp hội các nước Đông nam á (asean) sẽ
kỷ niệm sinh nhật lần thứ 33 trong khung
cảnh khu vực và thế giới đang biến động
phức tạp và không mấy thuận lợi. Đây là
thời điểm asean đang gieo neo với hàng
loạt những nhiệm vụ khó khăn cần phải
vượt qua nhằm bảo vệ những thành tựu
phục hồi sau khủng hoảng tài chính tiền
tệ châu á và vì mục tiêu cao cả mà toàn
thể thành viên đã cam kết.
không còn gì phải nghi ngờ trước thực tế
rằng sự suy giảm cầu tiêu dùng ở hai thị
trường lớn nhất của asean đã ảnh hưởng
tồi tệ đến tăng trưởng xuất khẩu nói
riêng cũng như đến tăng trưởng kinh tế
nói chung của hầu hết các thành viên.
hạn chế ảnh hưởng do suy giảm kinh
tế mỹ - nhật
thái lan bị tổn thất nặng nề khi giá trị
kim ngạch xuất khẩu, lĩnh vực chiếm tới
65% gdp của nước này, có thể giảm sút
trong năm nay từ -2% đến -4%, theo đó
tốc độ tăng trưởng cả năm chỉ đạt 2,5%
so với dự kiến 4,7% hồi đầu năm.
singapore đang phải đương đầu với tình
trạng hàng xuất khẩu phi dầu mỏ trong
tháng 5/2001 giảm sút tới 9%. Đây là
mức giảm sút tồi tệ nhất nếu so sánh với
mức giảm 2,3% trong tháng 3 hoặc giảm
1,4% trong tháng 4 hoặc mức tăng 9%
trong tháng 1/2001. kết quả khó tránh
khỏi là chính phủ phải điều chỉnh mục
tiêu tăng trưởng từ 5,5% xuống còn
3,5%. năm nay, sự giảm sút nhu cầu
hàng điện và điện tử đã khiến cho chỉ số
sản xuất công nghiệp chế tạo của
malaysia giảm còn 0,1% trong những
tháng đầu năm nay và gdp dự kiến chỉ
có thể tăng trưởng khoảng 3%-4% trong
năm 2001, mức giảm sút lớn so với dự
báo cách đây 6 tháng là 5%-6%.
trong khi sự phục hồi kinh tế ở mỹ và
nhật bản còn là ẩn số thì việc khuyến
khích tiêu dùng trong nước đồng thời với
giúp cho nước này hạn chế những thiệt
hại. theo cách riêng của mình, malaysia
tiếp tục duy trì chính sách tỷ giá hối đoái
cạnh tranh nhằm bảo toàn môi trường
kinh doanh ổn định và tránh hiểm hoạ
đầu cơ một khi thặng dư tài khoản vãng
lai và dự trữ ngoại tệ giảm xuống do
giảm sút nhu cầu bên ngoài.
ổn định chính trị và khôi phục lòng
tin đầu tư
những diễn biến phức tạp về chính trị ở
indonesia, vấn đề khủng hoảng con tin
và sự hiện diện của lực lượng hồi giáo
cực đoan ở philippines, việc chuyển giao
quyền lực sang tân tổng thống arroya...
là những điểm nóng trong đời sống chính
trị đã tác động rất bất lợi không chỉ đối
với dòng vốn fdi, một nguồn lực tài chính
hết sức quan trọng đối với quá trình cơ
cấu lại kinh tế ở tất cả các thành viên
asean, mà còn khiến cho dư luận rất e
ngại về triển vọng xây dựng khối asean
hợp tác cùng phát triển bền vững.
cuộc khủng hoảng tài chính châu á đã
đẩy lùi indonesia từ hàng quốc gia có thu
nhập bình quân ở mức trung bình xuống
hàng quốc gia có thu nhập bình quân
thấp. hai năm trở lại đây, việc để mất
quyền kiểm soát nội bộ đã cộng hưởng
khiến cho hình ảnh nước này càng trở
nên kém hấp dẫn hơn trong con mắt các
nhà đầu tư nước ngoài. vào năm 1997,
fdi ở indonesia đã là 33,8 tỷ usd; hai
năm sau, con số này tụt xuống còn 10,tỷ
usd. tình hình trở nên bi quan hơn vào
quý i năm nay với giá trị fdi giảm mạnh
chỉ còn khoảng 3 tỷ usd. không chỉ riêng
indonesia, trong vòng 12 tháng qua,
dòng đầu tư gián tiếp biểu hiện trên các
thị trường chứng khoán asean đều giảm
sút: -27,4% ở malaysia, -15,3% ở
singapore, -13,5% ở indonesia, -7,2% ở
philippines và -5,9% ở thái lan.
rõ ràng là hòa bình và ổn định chính trị
là nhân tố không được phép lãng quên
trong quá trình thu hút đầu tư. trước mắt
hiệp hội còn rất nhiều việc cần phải làm
để asean thực sự hùng mạnh.
vươn tới kinh tế tri thức
những lựa chọn con đường phát triển
không giống nhau đã dẫn đến sự khác
nhau về cơ cấu kinh tế, sự chênh lệch xa
về tiềm lực phát triển dẫn tới chất lượng
phát triển cách biệt, những cách biệt
trong các nhân tố liên quan đến tăng
trưởng giữa hai nhóm thành viên "trước"
và "sau" làm cho khoảng cách trong nội
bộ asean hiện đang khá lớn. trong khi
malaysia thuộc nhóm nước có thu nhập
trung bình cao với 3.248 usd/người năm
2000 thì con số này ở lào mới chỉ là 263
usd/người. hai phần ba dân số singapore
là chủ thuê bao internet, trong khi việt
nam với gần 80 triệu dân mới chỉ có
khoảng 120.000 thuê bao. cứ 1.000 dân
thái lan có 21,6 máy tính, trong khi
1.000 dân campuchia mới có 0,6 máy.
Để có thể đảm bảo thế cạnh tranh trong
môi trường kinh tế mở, việc xây dựng
một đội ngũ lao động tay nghề cao, làm
chủ khoa học công nghệ hiện đại đang
đặt ra những đòi hỏi cấp thiết. so với thế
giới phát triển, nơi mà hơn 70% lao động
là lao động tin học thì ở nhiều thành viên
asean với mức độ phổ biến lao động cơ
bắp trong hầu hết các ngành kinh tế
quốc dân thì việc chuyển đổi sang chất
lượng tăng trưỏng mới thực sự là khó
khăn lớn. hướng mạnh tới nền kinh tế tri
thức vừa là xu hướng bất khả kháng vừa
là thách thức không nhỏ đối với đa số
thành viên trong hiệp hội.
dù vậy, ở độ tuổi ngoại tam tuần
sung sức và đầy tiềm năng, asean
hoàn toàn có thể lấp dần khoảng
cách và đi tới đích bằng quyết tâm
đoàn kết, ổn định, tăng cường liên
kết kinh tế và mở rộng hợp tác.- anh
việt nam góp
phần thúc đẩy
sự phát triển
của asean
• các nước trong khu vực, giải quyết
•
(ttxvn) - Ông nguyễn duy hưng, vụ trưởng
vụ asean, bộ ngoại giao, khẳng định
rằng trong 10 năm qua, tuy là một thành
viên mới trong asean nhưng việt nam đã
hết sức nỗ lực, chủ động tham gia hầu hết
các lĩnh vực hợp tác của asean, đóng
góp to lớn vào việc duy trì và giữ vững
đoàn kết trong asean.
trả lời phóng viên ttxvn bên lề cuộc hội
thảo "việt nam trong asean: hiện tại và
tương lai" được tổ chức tại hà nội ngày
5/8 nhân kỷ niệm 10 năm ngày việt nam
gia nhập asean, ông hưng nói trong quá
trình gia nhập asean, việt nam đã đưa ra các
sáng kiến rất quan trọng góp phần thúc
đẩy hội nhập khu vực, đảm bảo asean
phát triển một cách thống nhất và hài
hòa. cụ thể như sáng kiến phát triển hành
lang Đông-tây, thúc đẩy hợp tác khu vực
sông mêkông, thúc đẩy tam giác phát
triển việt nam-campuchia-lào, sáng kiến
thu hẹp khoảng cách giữa các nước trong
khối...tất cả những điều này đã góp phần
thúc đẩy phát triển chung trong asean.
việt nam cũng có những đóng góp hết
sức cụ thể, như đã tổ chức hội nghị cấp cao
asean lần thứ 6 năm 1998 tại hà nội trong
bối cảnh tình hình khu vực lúc đó rất phức
tạp do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng
kinh tế. trong bối cảnh như vậy nhưng
chúng ta đã tổ chức thành công hội nghị, góp
phần củng cố sự nhất trí, đoàn kết trong
asean, và xác định định hướng phát triển
cho asean cho những năm sắp tới, tiến
tới thực hiện các mục tiêu trong tầm nhìn
2020.
về thành tựu lớn nhất mà việt nam đạt được
khi gia nhập asean, ông hưng cho biết
sau 10 năm gia nhập asean, chúng ta đã
giành được những lợi ích hết sức to lớn và
thiết thực, trong đó kết quả lớn nhất là
đã góp phần giữ vững, duy trì môi trường hòa
bình và thúc đẩy xu thế hợp tác, phát triển
và phồn vinh trong khu vực. Điều này
đem lại những lợi ích thiết thực, phục vụ
đắc lực cho công cuộc xây dựng và bảo
vệ đất nước, góp phần phát triển kinh tế,
mở mang quan hệ đối ngoại với tất cả
những vấn đề tồn tại và thúc đẩy quan
hệ hợp tác nhiều mặt giữa ta với tất cả
các nước thành viên khác trong asean. là phủ các nước cũng nên cân nhắc
thành viên của asean, việt nam cũng có kỹ lưỡng về những ưu nhược điểm
thuận lợi hơn để mở mang, thúc đẩy của đồng tiền chung này.
quan hệ với các đối tác ngoài khu vực
thông qua các cơ chế đối thoại. ngoài ra, kể từ cuộc khủng hoảng tài chính
thông qua việc tham gia asean, chúng ta năm 1997, các quốc gia Đông nam
cũng đào tạo được những cán bộ chuyên
sâu, có trình độ để chuẩn bị cho việc có
á đã quan tâm nhiều hơn đến hỗ trợ,
thể tham gia một cách sâu rộng hơn vào hợp tác tài chính và tiền tệ trong
các cơ chế hợp tác rộng lớn hơn trên thế khu vực. gần đây nhiều quốc gia đã
giới sau này. chú ý tới sự thay đổi bất thường của
đồng usd để đánh giá hoạt động
Ông hưng cũng cho biết là trong quá trình
gia nhập asean, việt nam đã thực hiện một
của đồng yên nhật bản và eur. Ông
cách đầy đủ và kịp thời các cam kết, srinivasa madhur nhận xét: "cần
chẳng hạn như việc tham gia hội nhập phải có sự ổn định tiền tệ trong khu
kinh tế hay thương mại trong asean. vực". bước khởi đầu quan trọng là
trong 10 năm qua việt nam đã thực hiện thiết lập tiến trình giám sát asean vào
đầy đủ các cam kết theo khu vực mậu
dịch tự do (afta) và chương trình Ưu đãi
tháng 10/1998 giúp các bộ trưởng tài
thuế quan có hiệu lực chung (cept), chúng ta chính trao đổi thông tin, cân nhắc
đã giảm được hơn 10 nghìn dòng thuế, lại từng chính sách kinh tế, đánh
chiếm 96% các dòng thuế của chúng ta, theo giá cá nhân cũng như thu thập
đúng cam kết của asean là giảm thuế phương án đối với những sự kiện có
của các nước trong khu vực xuống từ 0-
5%. ngoài ra, chúng ta cũng đóng góp
tác động tiêu cực trong khu vực.
tích cực vào thực hiện các cam kết
chung trong asean về nhiều lĩnh vực bước hai là thiết lập hệ thống
khác nhau. chuyển tiền swap trong khu vực
asean và trung quốc, nhật bản, hàn
theo ông hưng thì để sự hợp tác trong quốc. giờ đây, nhiều chính phủ
asean trở nên mạnh mẽ và lôi cuốn hơn trong khu vực đã chấp nhận trao đổi
trong thời gian tới điều quan trọng là
asean phải giữ vững và đề cao các song phương những lượng tiền giá
nguyên tắc cơ bản trong asean, củng cố trị hơn 20 tỷ usd khi xảy ra khủng
đoàn kết trong nội khối và tích cực chủ hoảng tiền tệ và còn nhiều thỏa thuận
động tham gia vào các hoạt động hợp đang được đàm phán.
tác thực hiện mục tiêu của asean, đồng
thời mở rộng quan hệ với các bên đối khi đề cập đến đồng tiền chung
thoại ngoài khu vực, tranh thủ sự đồng
trong khu vực, ông madhur lưu ý:
tình ủng hộ của quốc tế và các tổ chức khu
vực khác đối với các mục tiêu phát triển "dự án này không thể thành công nếu bạn
của asean./ đặt kế hoạch trong 5 năm tới". tuy
nhiên, ông cũng nói rằng hiện các
bao giờ có đồng tiền chung của
quốc gia asean có nhiều thuận lợi
asean?
vì eu đã đi tiên phong trong lĩnh vực
Ông srinivasa madhur, nhà kinh tế học chủ này. "theo kinh nghiệm của tôi
chốt của bộ phận giám sát kinh tế khu vực người đi sau sẽ có nhiều thuận lợi
của ngân hàng phát triển châu á (adb) cho hơn. hãy nhìn những gì xảy ra trong lĩnh
rằng, đồng tiền chung dành cho vực công nghệ và đừng quên là khả
các quốc gia asean có thể ra đời năng rút ngắn thời gian của asean
trong tương lai. tuy nhiên, chính là rất tốt". bên cạnh đó ông cũng
thừa nhận những khó khăn có thể trưởng tài chính nước ta nguyễn
xảy ra trong việc thiết lập một cơ sinh hùng đã tham dự hội nghị.
quan siêu quốc gia, giống như viện trong 2 ngày làm việc, bộ trưởng
tài chính châu Âu (tiền thân của tài chính các nước asean trao đổi
ngân hàng trung ương châu Âu) sẽ về diễn biến tài chính trong khu
mất cả thập kỷ. Ông còn khẳng định vực, thảo luận về triển vọng kinh
một trong số những lợi ích thiết tế và những chính sách kinh tế vĩ
yếu của đồng tiền chung là ở khía mô được các nước thành viên áp
cạnh thương mại. "trước đây người dụng để giải quyết những bất ổn
ta tin rằng bạn phải hội nhập do dịch sars, chiến tranh i-rắc và
thương mại trước khi sử dụng đồng sự trì trệ của những nền kinh tế công
tiền chung. nhưng thực tế các cuộc nghiệp chủ chốt. các bộ trưởng cũng
nghiên cứu gần đây lại cho thấy kiểm điểm, đánh giá tình hình thực
các quốc gia áp dụng hệ thống hiện các sáng kiến hợp tác tài chính khu
đồng tiền chung lại giao dịch với vực như: sáng kiến chiềng mai,
nhau nhiều hơn là các quốc gia sáng kiến phát triển thị trường trái
khác". phiếu châu á và lộ trình hội nhập tài
các nhà nghiên cứu nhật bản vừa chính - tiền tệ asean. tại hội nghị này, hợp
đưa ra một nghiên cứu độc lập theo tác về hải quan cũng được thúc đẩy với
dự án kobe, trong đó bao gồm vài việc ký nghị định thư thực hiện
kiến nghị của adb. các vấn đề danh mục thuế quan hàng hóa asean
chính là lập ra một đơn vị quản lý và (ahtn).
giám sát kinh tế khu vực mới, nhu cầu củng các quốc gia thành viên asean
cố chương trình chiang mai để phát đang trong quá trình thực hiện các lịch
triển một qũy dự trữ ngoại hối lớn trình cắt giảm thuế quan các hàng hóa
mạnh hơn và có sự hợp tác trong được sản xuất và buôn bán trong
khu vực chặt chẽ hơn về cải tổ khu khu vực theo chương trình hội nhập
vực tài chính. Ông madhur cho rằng của afta. cho đến nay, hầu hết các
có một số trở ngại để tiến tới một mức thuế quan áp dụng cho các
đồng tiền chung, đặc biệt do sự hàng hóa luân chuyển giữa các
phát triển kinh tế không đồng đều quốc gia thành viên chính của
giữa các quốc gia, như thu nhập asean là brunei, indonesia,
hàng năm của singapore cao gấp malaysia, philippines, singapore và
40 lần so với indonesia, và rất thái lan đã được cắt giảm xuống tới
nhiều quốc gia có khu vực tài chính mức 0-5%.
yếu kém
asean đang hướng tới mục tiêu
một thị trường tài chính thống nhất đang là mục tiêu
hướng tới của asean hình thành một thị trường thống nhất
và tạo nên cộng đồng kinh tế
các bộ trưởng tài chính asean vừa asean với hơn 530 triệu dân trong
có cuộc họp tại thủ đô manila của vòng 17 năm tới.
philippines trong hai ngày 06-07/8
để thảo luận việc hình thành một thể các bộ trưởng tài chính của khối
chế tài chính thống nhất của asean cũng dự kiến sẽ ký một hiệp định
tương tự của eu vào năm 2020. bộ chung giữa các quốc gia thành
viên để đưa ra một hệ thống các việt nam về vấn đề này cũng như
biểu mã thuế thống nhất để tạo thuận về tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế nói
lợi cho quá trình hội nhập afta. hiệp chung.
định điều hòa thuế quan asean cũng sẽ
giúp đơn giản hóa và điều hòa các thủ tại hội thảo nhiều chuyên gia và
tục hải quan với hệ thống biểu mã thuế xác học giả đến từ nhiều nước trong
định cho các hàng hóa xuất nhập khu vực và thư ký asean đã trình bày
khẩu. và thảo luận về nhiều khía cạnh của vấn đề
aec; một số khía cạnh về lý thuyết
theo chương trình nghị sự, sau phiên và thực tiễn của khái niệm "cộng
họp này, các bộ trưởng tài chính asean đồng kinh tế"; cơ sở và triển vọng
tiến hành hội đàm với các bộ thành lập aec; một số bài học kinh
trưởng tài chính của trung quốc, nghiệm đối với asean từ việc xây
nhật bản và hàn quốc (asean + 3). dựng cộng đồng kinh tế châu Âu;
mục đích của cuộc hội đàm này là triển vọng về vai trò quốc tế của asean
thảo luận về việc giảm bớt các quy khi aec được thành lập
chế khắt khe của thị trường trái
phiếu, đồng thời thúc đẩy đầu tư bên cạnh mục tiêu tự do hóa thương
và phát hành trái phiếu giữa các mại hàng hóa, các nước asean còn
quốc gia này như là một phần có các chương trình hợp tác kinh tế khác.
trong 'sáng kiến về thị trường trái Đáng chú ý là:
phiếu châu á.
- hiệp định khung về đầu tư asean
ngoài ra, trong thời gian hội nghị, (aia) nhằm biến asean thành khu
các bộ trưởng tài chính asean cũng vực có sức hấp dẫn và cạnh tranh
còn có cuộc trao đổi quan điểm với cao đối với đầu tư trực tiếp nước
đại diện của hội đồng doanh ngoài. nội dung cơ bản của hiệp
nghiệp asean - mỹ về những tiến định này là các nước asean mở cửa
triển kinh tế gần đây, về đầu tư các ngành nghề cho các nhà đầu
của mỹ vào asean và các hoạt tư asean và dành chế độ đối xử
động hợp tác được triển khai trong quốc gia cho họ vào năm 2010;
những năm qua; trao đổi quan sau đó các quy định này cũng sẽ
điểm về tình hình kinh tế và hợp tác khu được mở ra cho các nhà đầu tư
vực với chủ tịch ngân hàng phát triển châu ngoài asean vào năm 2015.
á (adb
- chương trình hợp tác công nghiệp
hội thảo về cộng đồng kinh tế
asean (aico) nhằm thúc đẩy hợp
asean
tác của asean trong lĩnh vực công
sáng 26/8, tại hà nội, bộ ngoại giao nghiệp, được coi là một biện pháp
phối hợp với quỹ hanns seidel (chlb để thực hiện afta sớm trong công
Đức) tổ chức hội thảo khu vực nghiệp.
"cộng đồng kinh tế asean: triển
vọng và tác động" để phục vụ việc - hợp tác dịch vụ trong asean cũng
nghiên cứu vấn đề cộng đồng kinh được đẩy mạnh với việc các nước
tế asean (aec) làm căn cứ xây thành viên đã ký hiệp định khung về
dựng chủ trương, chính sách của dịch vụ asean (afas) và hai nghị
định thư cam kết giảm hàng rào
thương mại trong 7 lĩnh vực dịch
vụ: tài chính, vận tải biển, du lịch,
xây dựng, hàng không, kinh doanh
và bưu chính viễn thông.
- hợp tác trong lĩnh vực công nghệ thông tin
- viễn thông là một lĩnh vực hợp tác mới
nhưng hết sức quan trọng đối với
asean để chuẩn bị bước vào kỷ
nguyên của nền kinh tế số. các
nước asean đã ký kết hiệp định khung
e-asean tại hội nghị cấp cao không
chính thức năm 2000 tại xinh-ga-
po nhằm tăng cường hợp tác trong
lĩnh vực thông tin để thu hẹp
khoảng cách về công nghệ số
trong asean và giữa asean với các
nước ngoài khu vực.
- các nước asean cũng tăng cường
hợp tác trong các lĩnh vực khác
như tài chính, ngân hàng, hải
quan, quyền sở hữu trí tuệ, nông,
lâm nghiệp và nhiều lĩnh vực
chuyên ngành khác. bên cạnh đó,
việc thu hẹp khoảng cách phát
triển trong asean cũng được chú
trọng.
- các nước thành viên cũ trong
asean cũng tăng cường giúp đỡ
các thành viên mới trong quá trình
hội nhập bằng việc đưa ra sáng kiến
hội nhập asean (iai), được khẳng
định một lần nữa trong hội nghị bộ
trưởng asean tại hà nội tháng
7/2001. gần đây nhất, tại hội nghị
bộ trưởng kinh tế lần thứ 33 tại hà
nội từ ngày 12 đến 16/9/2001, các
nước asean-6 đã nhất trí trao hệ thống
ưu đãi hội nhập asean (aisp) cho các
nước thành viên mới của asean để
các nước này tăng cường xuất
khẩu một số mặt hàng được hưởng
thuế quan ưu đãi 0% sang thị trường
các nước asean-6. các bộ trưởng
asean dự tính, aisp sẽ tạo thêm
kim ngạch xuất khẩu tương đương
400 triệu usd/năm cho mỗi nước
trong số bốn nước thành viên mới
là: việt nam, lào, campuchia và
mianma.
cột mốc afta: Áp lực thuế đang rất
gần
(21/11/2005 13:41)
khoảng hơn một tháng nữa, thuế
nhập khẩu hàng loạt các mặt hàng sẽ giảm,
chỉ còn ở mức từ 0% đến 5% do thực
hiện cept/afta (chương trình ưu đãi
thuế quan có hiệu lực chung (cept) cho khu
vực mậu dịch tự do asean (afta).
thế nhưng theo thông tin từ cục hải quan
tp.hcm, hiện cục vẫn chưa nhận được
quyết định nào từ bộ tài chính về việc
giảm thuế nhập khẩu năm tới. cục chỉ có
danh mục hàng hóa giảm thuế chung
theo afta từ năm 2006.
một quan chức của cục cho biết việt nam vẫn
đang cố gắng thương lượng với các nước
asean lùi thời hạn thực hiện afta cho một
số mặt hàng. trong khi đó, một quan chức
vụ chính sách thuế, bộ tài chính, thì nói lộ trình
thực hiện afta chúng ta đã cam kết, nên từ
ngày 1/1/2006 các mặt hàng theo lộ trình sẽ tự
động được áp dụng mức thuế suất mới.
cứ 10 ngày giảm 20 tỉ đồng
theo phòng nghiệp vụ, cục hải quan tp.hcm,
việc thực hiện afta từ năm 2004 đối với
một số mặt hàng đã khiến số thu thuế nhập
khẩu từ khu vực asean giảm tương đối. cụ
thể cứ 10 ngày thu thuế nhập khẩu giảm
20 tỉ đồng, tức khoảng 60 tỉ đồng/tháng.
năm tới, số mặt hàng giảm thuế lên tới
hàng ngàn, thì mức thu thuế sụt giảm còn lớn
hơn (hàng hóa nhập khẩu từ các nước
asean vào tp.hcm chiếm khoảng một
phần ba đến một phần tư kim ngạch nhập
khẩu tùy thời điểm). Đấy mới chỉ là đối với
một địa phương, mức giảm thu trên bình diện
cả nước sẽ gấp nhiều lần thế.
tuy nhiên, hiện cơ quan hải quan chưa thể
dự đoán việc giảm thu thuế nhập khẩu
hàng hóa từ asean sẽ ảnh hưởng như thế
nào đến nguồn thu. năm nay số thu của
hải quan thành phố dự kiến đạt 21.300 tỉ
đồng, vẫn tăng so với chỉ tiêu 20.540 tỉ
đồng. chỉ tiêu thu năm 2006 là 23.500 tỉ
đồng.
theo lộ trình afta, việt nam có ba nhóm hàng
hóa chính: nhóm nhạy cảm cần bảo hộ, nhóm
bình thường và nhóm không cần bảo hộ.
với nhóm cần bảo hộ, từ vài năm nay bộ tài
chính thực hiện chính sách nâng thuế nhập
khẩu lên, sau đó hạ xuống từ từ để các
doanh nghiệp trong nước “làm quen dần
với sóng gió bên ngoài”. ngoài thuế suất,
nhà nước còn có chính sách phi thuế để tạo
thêm một hàng rào cho hàng cần bảo hộ
như kiểm tra chặt chất lượng hàng nhập,
cấm bán phá giá, dán tem…
song, nhà nước cũng chủ trương bảo hộ có
chừng mực, có thời hạn, không thể hy sinh mãi
quyền lợi của người tiêu dùng. chẳng hạn
đường thuộc diện mặt hàng được bảo hộ,
nhưng trong danh mục năm 2006, thuế
suất nhập đường thô vẫn giảm từ 10%
xuống 5%. hàng hóa thuộc nhóm bình
thường thì áp dụng lộ trình chung.
với nhóm hàng hóa không cần bảo hộ, việt nam
sẵn sàng mở cửa, như gạo, rau quả, thuế Điều quan trọng là doanh nghiệp cần ý
suất nhập khẩu sắp tới sẽ là 0%.
dễ thở và khó thở
vào giảm, giá thành hàng sản xuất trong
nước thấp hơn sẽ làm gia tăng khối lượng
hàng hóa lưu thông, thu thuế có thể sẽ
tăng. vấn đề còn lại chỉ là liệu sự gia tăng số
thu từ hàng hóa sản xuất trong nước nhờ
nhập khẩu nguyên liệu giảm có bù đắp
nổi mức giảm số thu thuế nhập khẩu?
Để đảm bảo thu ngân sách, ngành thuế
bắt buộc phải tăng cường thu thuế nội
địa. tổng thu ngân sách năm 2006 được
quốc hội phê duyệt ở mức 232.000 tỉ
đồng, trong đó thu nội địa 132.000 tỉ
đồng (trừ dầu thô). năm nay chỉ tiêu của
ngành thuế là 105.000 tỉ đồng, nhưng dự
kiến thu đạt 115.000 tỉ đồng. tốc độ tăng
thu khoảng 10%/năm.
như vậy, ngoài những biện pháp chống
thất thu, nợ đọng, điều tất yếu xảy ra là
nhà nước sẽ mở rộng đối tượng nộp các
loại thuế, trong đó có doanh nghiệp. hơn
nữa, những doanh nghiệp sản xuất hàng
hóa cùng chủng loại hàng nhập từ asean sẽ
phải đương đầu cạnh tranh ở mức cao hơn
với hàng nhập. thách thức này quả là
không nhỏ và rõ ràng họ sẽ “khó thở” hơn.
những doanh nghiệp sử dụng nguyên liệu
nhập khẩu, ngược lại, sẽ “dễ thở” hơn.
thức được những thay đổi mà afta mang
đến để tìm cho mình một chỗ đứng vững
chãi, tiếp tục tồn tại, đi lên.

nhìn từ góc độ người thu thuế, thuế suất từ năm 2007: Ô tô, xe máy, thuốc lá… sẽ
nhập khẩu giảm có thể sẽ làm tăng khối giảm thuế mạnh!
lượng hàng nhập và như thế biết đâu số
thu của hải quan sẽ tăng lên. trong lộ trình giảm thuế của các nước asean,
vấn đề còn gây tranh cãi và thảo luận căng
nhưng tổng cục thuế có vẻ không chia sẻ thẳng giữa các nước là chưa thống nhất
quan điểm này. Ông nguyễn văn ninh, tổng được một lộ trình giảm thuế một số mặt hàng
cục trưởng tổng cục thuế, khẳng định quan trọng và khá nhạy cảm, có tính thương
dòng thuế suất 5% sẽ áp dụng với đa số hàng mại rất cao như ô tô nguyên chiếc các
hóa hiện đang chịu thuế suất nhập khẩu loại, xe máy, thuốc lá, xăng dầu…
10%. do đó thu ngân sách chắc chắn sẽ
giảm. Ông nói: “thuế nhập khẩu giảm sẽ trong đó ô tô, xe máy và thuốc lá đang là
dẫn đến giá bán sản phẩm nhập trên thị ngành công nghiệp chính mang lại nguồn
trường giảm, kéo theo việc giảm số thu thu và công ăn việc làm cho nhiều nước
thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập trong asean được xem là những mặt hàng
doanh nghiệp”. nhạy cảm nhất trong thảo luận hiện nay.

song, ông cũng thừa nhận có một khả năng theo ông hà duy tùng, phó trưởng phòng
khác. Đó là thuế nhập khẩu nguyên vật asean, vụ hợp tác quốc tế bộ tài chính, chính
liệu phục vụ sản xuất giảm, chi phí đầu phủ đã có định hướng lấy năm 2007 làm
cơ sở để đàm phán trong asean, bắt đầu đến là brunei, malaysia, philippines,
thực hiện giảm thuế nhập khẩu các mặt indonesia, thái lan, myanmar, việt nam, lào,
hàng này. “mức giảm thuế cept đối với campuchia, Đông timo.
các mặt hàng này hàng năm chắc chắn
sẽ rất cao, khoảng vài chục phần trăm
tỷ lệ sinh đạt 2,2%, tỷ lệ chết
mỗi năm. do vậy, các doanh nghiệp trong
lĩnh vực này cần tính toán chặt chẽ thị 0,7%, tỷ lệ tăng tự nhiên 1,5%, cao
trường”, ông tùng nhận định. hơn tỷ lệ 1,3% của châu Á và tỷ lệ 1,2%
của toàn thế giới; thấp nhất là singapore,
không chỉ vậy, ông tùng còn cho rằng, các diễn tiếp đến là thái lan, Đông timo,
biến về chính sách thuế trong asean/afta thời
gian tới sẽ tạo ra những luồng dịch chuyển
myanmar, việt nam, indonesia,
mới trong đầu tư sản xuất kinh doanh của brunei, philippines, malaysia,
các doanh nghiệp trong asean. ví dụ biểu campuchia, lào.
thuế nhập khẩu mới đối với ô tô bán tải
nguyên chiếc được áp dụng theo lộ trình tuổi thọ bình quân đạt 68, cao hơn
2006-2009 như trên của việt nam có thể mức 67 của châu Á và thấp hơn
dẫn đến sự dịch chuyển đầu tư của một mức 69 của toàn thế giới; cao nhất
số hãng ô tô sản xuất các loại xe này tại đây,
cũng như sự chuyển động ở thái lan, nơi
là singapore, tiếp đến là brunei,
được hãng ford đầu tư lớn cho loại xe này malaysia, thái lan, việt nam,
philippines, indonesia, myanmar,
một vài nét về asean hiện nay campuchia, lào, Đông timo.
asean hiện có 11 nước (brunei, gdp tính bằng usd theo tỷ giá thực
campuchia, Đông timo, indonesia, tế của asean năm 2003 đạt
lào, malaysia, myanmar, philippines, thái khoảng 687 tỷ usd, chiếm 1,9% toàn thế
lan, việt nam, singapore). diện tích toàn giới; bình quân đầu người đạt khoảng
khối là 4.492.443 km2, chiếm 14,1% lãnh 1.253,2usd, thấp xa so với mức 5.684,2
thổ châu Á và chiếm 3,3% diện tích toàn usd của toàn thế giới.
thế giới.
nếu tính bằng usd theo tỷ giá sức
quốc gia rộng nhất là indonesia, mua tương đương, thì gdp bình quân
tiếp đến là myanmar, thái lan, đầu người năm 2001 cuả các nước
malaysia, việt nam, philippines, trong khu vực như sau: singapore
lào, campuchia, Đông timo, brunei, 22.680 usd, (năm 2002 là 24.040),
singapore. dân số giữa năm 2004 là tiếp đến là brunei 19.210,
548,2 triệu người, chiếm dân số malaysia 8.750 (năm 2002 đạt
14,1% châu Á và gần 8,6% toàn 9.120), thái lan 6.400, philippines 3.840,
thế giới; đông nhất là indonesia, indonesia 2.940, việt nam khoảng 2.100,
tiếp đến là philippines, việt nam, campuchia 1.860, lào 1.620 (năm
thái lan, myanmar, campuchia, 2002 đạt 1.720), myanmar 1.027.
lào, singapore, Đông timo,
brunei. khu vực asean cũng là khu vực có
tốc độ tăng gdp cao của thế giới.
mật độ dân số đạt 122 người/ km2, tổng dự trữ quốc tế của một số
tương đương với châu Á và gấp 2,6 nước đạt khá và đang tăng lên.
lần thế giới. tỷ lệ dân số thành thị khu vực asean cũng là khu vực có
đạt 38,4%, xấp xỉ tỷ lệ của châu Á kim ngạch xuất khẩu, tỷ lệ xuất khẩu so với
và thấp hơn tỷ lệ 48% của toàn thế gdp, xuất khẩu bình quân đầu người
giới; cao nhất là singapore, tiếp
khá.
quan hệ thương mại, đầu tư
việt nam – asean
năm tháng đầu năm 2005, xuất
khẩu sang thị trường này tăng khá
cao, lên tới 46,4%. tỷ trọng xuất
khẩu vào asean năm 2004 đạt
14,3% tổng số xuất khẩu của việt
nam.
trong khu vực Đông nam Á năm
2004, các nước nhập khẩu từ việt
nam tính từ cao xuống thấp là:
- singapore 1.370 triệu usd;
- malaysia 601,1 triệu usd;
- philippines 498,6 triệu usd;
- thái lan 491 triệu usd;
- indonesia 446,6 triệu usd;
- campuchia 384,6 triệu usd;
- lào 68,5 triệu usd;
- myanmar 14,1 triệu usd;
- Đông timo 4,8 triệu usd (năm
2003);
- brunei 0,5 triệu usd (năm 2003);
tuy nhiên, do nhập khẩu từ khu vực asean
lớn, nên trong quan hệ buôn bán với khu
vực này, việt nam luôn luôn ở vị thế nhập
siêu với quy mô lớn và tỷ lệ nhập siêu cao.
nhập siêu năm 2004 lớn nhất là từ
singapore 2.248,5 triệu usd, tiếp
đến là thái lan 1.367,1 triệu usd, malaysia
613,6 triệu usd, indonesia 216,1 triệu
usd,... việt nam chỉ xuất siêu đối
với philippines, campuchia; xuất siêu
không đáng kể đối với Đông timo,
brunei.
Đầu tư trực tiếp của những nước
trong khu vực vào việt nam trong
thời gian từ 1988 đến tháng
6/2005 như sau:
- singapore có 424 dự án, vốn
đăng ký đạt 9.037,4 triệu usd, ước
thực hiện đạt khoảng 3.613,4 triệu
usd, bằng 40% vốn đăng ký; còn
hiệu lực 361 dự án, với số vốn 8.130 triệu
usd;
- malaysia có 196 dự án, vốn đăng
ký 1.616,7 triệu usd, ước thực hiện
khoảng trên 850 triệu usd, bằng
trên 50% vốn đăng ký; còn hiệu lực
171 dự án, với số vốn trên 1.438 triệu usd;
- thái lan có 169 dự án, vốn đăng
ký 1.593,5 triệu usd, ước thực hiện
khoảng 750 triệu usd, gần bằng
50% vốn đăng ký; còn hiệu lực 120 dự
án, với số vốn trên 1.432 triệu usd;
- philippines có 30 dự án, vốn đăng
ký 265,7 triệu usd; còn hiệu lực 22 dự
án, với số vốn 233,4 triệu usd;
- indonesia có 19 dự án, vốn đăng
ký 253 triệu usd; còn hiệu lực 13 dự
án, với số vốn 123,1 triệu usd
- lào có 6 dự án, với 16,1 triệu usd
đăng ký và 6 triệu usd thực hiện;
- brunei có 5 dự án, với 10,4 triệu
usd đăng ký;
- campuchia có 3 dự án, với 1 triệu
usd đăng ký.
lượng khách của khu vực đến việt
nam năm 2004 cao nhất là
campuchia 90,8 nghìn lượt người,
tiếp đến là malaysia 55,7 nghìn
lượt người, thái lan 53,7 nghìn lượt
người, singapore 50,9 nghìn lượt
người, lào 34,2 nghìn lượt người,
philippines 24,5 nghìn lượt người,
indonesia 18,5 nghìn lượt người,
myanmar 1,5 nghìn lượt người.

sáu tháng đầu năm 2005, tăng

trưởng so với cùng kỳ năm trước
của một số nước khá cao, như
campuchia tăng 118,9%,
philippines tăng 79%, myanmar
tăng 74,9%, singapore tăng
72,6%, thái lan tăng 55,7%,
malaysia tăng 44,3%, lào tăng
36,1%, indonesia tăng 26,1%. Đó
đều là những tốc độ tăng cao hơn
nhiều so với tốc độ chung (23,7%).

thời gian gia nhập chưa lâu, nhưng

quan hệ việt nam-asean đã phát triển
khá nhanh và đang hứa hẹn còn phát
triển nhanh hơn nữa trong thời gian
tới