PENGERINGAN

proses pengeluaran air

lebihan daripada jasad.
• Selepas proses pembentukan, jasad seramik boleh
mempunyai kandungan lembapan dari 5% berasaskan
berat basah bagi jasad yang disediakan melalui
penekanan serbuk hingga 30% bagi jasad yang
dihasilkan melalui tuangan slip.

• Jumlah air yang perlu disingkir berbeza untuk tembikar

mengikut proses pembentukan berkaitan (kandungan
lengasan yang berbeza)

• Kandungan lembapan perlu disingkir supaya jasad kering

mendapat sedikit kekuatan kering untuk membolehkan
proses seterusnya seperti kemasan permukaan,
pelicauan terus dan sebagainya
 3
Modulus Pecah
(Nm-2 x 106) 2

5 10
Kandungan lengasan semasa pengeringan (%)

Contoh: Kesan kandungan lengasan ke atas kekuatan jasad ubin tekan

 Namun:

Kandungan (%) air yang perlu disingkirkan juga

bergantung kepada jasad yang dihasilkan.

– Cth. Pemasangan tangkai pada cawan yang masih

memerlukan keadaan yang agak plastik selepas
pengeringan
– Berbanding bagi pengeringan ubin dan pinggan
leper : ~ 100% air perlu disingkirkan
• Pengeringan perlu dilakukan sebelum pembakaran
jasad dijalankan.
• Boleh dijalankan di bawah sinaran matahari ataupun di
dalam alat pengering dengan kadar pengeringan yang
bersesuaian.

Kadar pengeringan tinggi

Pengecutan tak seragam tekanan dalam jasad

anum menjadi besar

masalah kecacatan
seperti peledingan dan retak masalah kecacatan
seperti retak.
• Yang penting!!
Imbangkan tempoh pengeringan dengan kadar
pengeringan.

Asas yang perlu bagi kadar pengeringan:

• Suhu udara yang tinggi untuk membekalkan
haba pendam
• Kelembapan udara relatif yang rendah untuk
kekalkan perbezaan tekanan
• Halaju aliran udara yang cukup tinggi untuk
singkirkan lapisan genang air di permukaan
jasad.
 Penyejatan daripada Jasad
Seramik
• Pengeringan boleh dilakukan melalui proses
penyejatan iaitu penggunaan haba untuk
menyejat air permukaan

• Jika jasad yang telah diketahui berat dan

kandungan lengasan; dikeringkan, dan berat
selepas satu tempoh pengeringan dicatat.

Graf kaitan antara berat dan tempoh masa

boleh dilakarkan:
 A

Berat

Masa

Graf berat melawan tempoh masa pengeringan

JIka berat kering di tolak daripada
berat asal, maka kadar kehilangan air
per unit masa melawan kandungan
lengasan boleh dilakarkan:
 A B
Kadar
Penyingkiran Air C

Kandungan Lengasan (%)

Kadar kehilangan air per unit masa

melawan kandungan lengasan
 Melibatkan tiga peringkat:
AB : kadar pengeringan malar
BC : kadar pengeringan menurun secara
lelurus
>C : kadar pengeringan perlahan sehingga
pengeringan sempurna.

Titik C kadangkala tidak jelas sebab proses BC

berlaku berterusan

Bentuk graf boleh berubah bergantung kepada

faktor-faktor seperti jumlah, bentuk dan saiz
liang, kepadatan dan sebagainya
 Keseimbangan antara kadar
penyejatan dengan kandungan
lengasan
• AB : liang diisi sepenuhnya dengan air dan permukaan
jasad bertindak seperti permukaan air bebas.

• BC : liang tidak lagi diisi penuh dengan air. Terdapat

kawasan yang mula mengering, sehinggga kadar
penyejatan semakin menurun. Air masih lagi mengalir
menerusi jasad ke permukaan dalam bentuk bendalir.

• >C : tidak ada lagi fasa bendalir yang berterusan dan

pengangkutan berlaku secara penyejatan di dalam
liang dan peresapan melaluinya. Proses ini adalah
perlahan; kadar menurun dan permukaan jasad menjadi
kering.
•
Peretakan & Peledingan
Satu jasad (cth. Pinggan) yang mempunyai
kandungan lengasan yang berbeza
dikeringkan kemungkinan peretakan akan
berlaku adalah tinggi.

• Cth: Kandungan lengasan tinggi pada bahagian

tepi pinggan pengecutan tinggi pada
bahagian tepi berbanding bahagian tengah

tegasan terbentuk retakan pada

bahagian tepi.
Peretakan berlaku pada bahagian tepi pinggan
• Masalah peledingan (warping) juga boleh
berlaku jika pengeringan tak terkawal.

• Jika kandungan lengasan seragam:

Tiada wujud tegasan

Pengeringan dari bahagian atas:

Bahagian atas akan mengecut terlebih

dahulu berbanding bahagian bawah (sbb
bhgn bawah masih plastik) - keadaan
lebih jelas jika kadar pengeringan tinggi.

Selepas pengeringan, bhgn. bawah

tidak dapat mengecut lagu kerana
bahagian atas sudah menjadi tegar.
• Jika perbezaan kecutan besar,
peretakan & peledingan boleh berlaku.

• Keadaan akan menjadi lebih teruk jika

barangan bertindanan antara satu sama
lain yang akan menghadkan pergerakan
pengecutan.