Tin

Nm no cng th, c vo nhng thng cui nm g u cm thy lo ngay ngy, lm lc lo n tot c m hi ht v ci ti cn kit, ci ho bao rng tuch, tin bc i nn ra i ht sch, trong khi mnh li ang rt cn n n. Ny nh : no l Ging sinh, no tt ty, no tt ta, ri trm th b ging khc. D tht lng buc bung cch no chng na, th cng vn c nhng khon bt buc phi chi, khng chi l khng xong. Thnh th u vo th t m u ra th li nhiu, ti ngn sch b thm thng nng n. Cng lo v tin, th m nm vt chn ln trn ngm ngh chuyn i, g cng nhn ra sc mnh vn nng ca n. Cc c ta ngy xa thng t an i ly mnh khi lm vo cnh tng qun : - Ci kh b ci khn. c m th nhiu, nhng do thiu tin, nn rt cuc ch c bao nhiu. Thng hoc mt i lc ci kh l ci khn, th hu ht nhng ci khn c ra trong hon cnh bi t ny cng ch l mt th khn vt, thiu trng lng m thi. V th, t gi n tr, t ln n b, t nam ph n lo u, ai ny cng u nhn ra gi tr ca tin bc, ngay c anh m cng vn nhn thy tin. ng thi, ai ny u ra sc tm tin kim bc, ky cp tch ly v gn gi n k cng, bi v ng tin lin vi khc rut, l mt n th tic ngn tic ng, tic n chy ra c nc mt, m khng ng, ngy khng n.. Phm bt tay vo bt c vic g th vn u tin ni cm trong u c vn l vn tin u? Mt vn thuc vo hng qui lut ca mun i, khng th khng xt n. Ngy nay, ngi ta thng bo : - Tin l tin l pht, L sc bt ca tui tr, L sc khe ca tui gi, L ci ca danh vng, L ci lng che thn, L cn cn ca cng l. Cn ngi xa th li xc quyt : - C tin mua tin cng c. Ring g, g khng hiu tin l lin ng hay lin b, p hay xu, nhng chc chn l phi thuc ci trn , m g th li hay d ng vi nhng ngi ci trn, nn chi ng thng vo thc t n c thm phn c th hn. Trc ht, vi tin bc, ngi ta c th mua c a v cng vi quyn n v quyn ni nh ngi xa bo : - Mnh v go bo vi tin. - Ming nh giu c gang c thp. Nu tm hiu v phong tc ca x hi Vit nam thu trc, chng ta thy nhiu ni c

tc l mua quan bn tc, v ngay c trong lng Gio hi cng c vi x bn chnh bn trm. Ngi nh giu ch cn b ra mt s tin theo qui nh l m ngay c chc l trng, chc chnh trng, chc trm qun g vnh vang vi i. Ri mi khi c hi h nh m, th c ngi vo chiu trn m ngt ngng vi cc v b lo v chc sc, bng khng th s b xp vo chiu di, ln ln vi hng cng inh, vai nng chn trn m ch. Vi tin bc, ngi ta cn c th mua c l phi, mua c cng l. Hi cn b, mi ln i ngang qua ta n, g thy cc v thm phn, lut s, thng thnh trong b ring ca nghnh ngh mnh, tot ra mt s oai nghim, o mo. Th nhng, khi ln ln v va chm vi cuc sng, g thy rng qu v o mo y cng ch l ngi, nn trong bng vn cht cha cht sn si v trong mu con virus ham h vn ph thi. V th, c k bo phi dm b tin ra mua t ta n, nh gc qu v i din cho thn cng l. ng l : - Nn bc m toc t giy. - Kim ngn ph l lut. Nu chng may ng phi my ng quan ta c bn lnh, khng t tng ti tin bc, th c yn ch nhn, hin ngang bc chn vo t. Th nhng, trong th gii t ngc, c tin vn hn, bi v, vi tin ngi ta vn mua c mi th tin nghi chng km g ngoi. Sau y, g xin trch mt on trong bo Cng An m t v nh t Bolovia thuc Nam M : Cc nh t y ging nh nhng thnh ph bn trong thnh ph. Ti khun vin, nh t c c t cc tim tp ha cho ti cc nh hng, thm ch c c khon dch v ca cc mi dm Nhng t nhn giu th c th sng nh ng hong. Vi 3.000 m kim, Freddy Alvarez, k can ti bun lu ma ty, mua mt phng giam tm tt c th chung sng cng v con. Hn ta k li : - Ti ging nh mt k sng vng ngoi m thi. Ti c nh ring, cc con ti hng ngy vn ti trng v v ti vn i ra ngoi lm vic, chng ti n ung no . Cha ht, c mt s t nhn dm b ra c 15.000 m kim c trong nhng phng giam t tiu chun khch sn nm sao . Nu chi khong 60 m kim, mt t nhn c th i bt ph trn ngy, cn vi 90 m kim, hn ta c th i d d hi, chi hp m ngoi ph over night lun. Cc nh t khng lo t nhn b trn v gia nh h cng ang sng trong nh t nh nhng con tin. Hn na, vi tin bc, chng ta cn c th mua c c bn b v tnh ngha. Cc c ta ngy xa li mt kinh nghim sng .kh sng mt cht, l : - Bn c chung th v nhn vn, ph ti sn lm hu khch tm. Ngha l ngho kit xc m cm di ngay gia ph ch th cng chng ma no ving thm, tri li h giu sang, pht ln mt t th d chn rng su ni thm cng khi k chu kh ct

cng tm n. Bn cnh nh g c mt anh hng xm, thu cn kh rch o m, d v anh c cp hai cp ba th thin h vn pht tnh ng l, d bn thn anh c b tai nn xe cn gy tay hay li rut, th ngi ta vn mc k n. Bng mt hm thn ti g ca, anh trng s c c, tin bc c nh qu tng t tri ri xung. i ti u cc c gi cng tot ming ci : - Anh su i, anh su ng l : - Thy ngi sang bt qung lam h. Gh v ch no anh cng c thin h mi tic tng n nhu, v th v khon ru ch, anh ln trng thy v mt lc no cng gay nh g chi. Trc kia, chng ai dm cho anh vay v s b n qut. Cn mi khi ngn hng ti i n, anh bn phi n mnh i t nn chnh tr, y b x ra tip. Cn by gi, ngi ta mi anh gi chc ny chc n, hy vng anh s chi tri m chi cho t tin cm mi khi cn n. C tin v c chc, cuc i anh ln hng t . Tin bc c th mua c th : no cm n o mc, no tin nghi hng th mi ch l nhng chuyn thng ngy huyn. Ngoi ra, vi tin bc ngi ta cn c th mua c c chin thng. Theo di nhng cuc vn ng tranh c tng thng M, chng ta thy ng c vin no yu a , chc chn s b rt i v i oong v lm sao m tri thm mua t bo ch, truyn thanh, truyn hnh, d lun v tnh cm ca c tri. Bnh thng, th thao vn l lnh vc lnh mnh v cng bng, v mi ngi u c gng chi p da trn sc khe v ti nng ca mnh, th m tin bc cng len li vo, bng cch mua t trng ti hay cu th, khin cho thin h phi ch mm bn lun chung quanh nhng v bn ch ny hay ch khc. Trn y l lnh vc mua, tip n l lnh vc m. Tc ng bo : - Tin khng chn, xa gn i khp. N l chic cha kha vn nng m c tt c. Hay nh Shakespeare vit : - Khi tin bc dn u th mi ca u m rng. Ni theo dn ghin bng th tin bc chnh l tin v xut sc nht chc thng mi cu mn. Trc ht, n s m c ca quyn. Hin nay trn th gii, hu nh nc no cng c t nn tham nhng. Vi tin bc, ngi ta mua t cc vin chc ri vic kh ha thnh d nh ngi xa bo : - C tin vic y m xong nh. Nhiu chnh ph b sp , nhiu vin chc phi nm nh m lch ch v tham nhng, hm tin nh tc ng cng ni : - Ht tiu n b n cay, ng tin n b n hay ca quyn. Ngoi ra, n cn m c ca tri tim. C nhng ngi khng ly nhau v tnh nhng li ly nhau v tin. Hn na, v ng tin h dm bn tut lut, k c danh d v nhn phm ca mnh. C nhng c gi v tin m cng liu nhm mt a chn ly i ch ba tu i

loan no , ri cui cng phi ngm ng mut cay. ni i th cng phi ni li. Di mt gc cnh ny th l nh th, cn di mt gc cnh khc th hng phi vy u. Bi v tin bc l nh con dao hai li, bit dng th c li, khng bit dng th c hi. Hay nh mt cu danh ngn bo : - Tin bc l mt tn y t tt c th gip chng ta nhiu vic nhng ng thi li l mt ng ch h khc bp nght nhng g tt p nht ni chng ta. Nh trn chng ta thy : - Kim ngn ph l lut. Trong phm vi c nhn, th tin ti hc nhn tm, n lm cho tm a chng ta tr nn hc m vi nhng toan tnh en ti, ch p cng bng, ph tnh thng, coi r nhn ngha, mc sc bc lt ngi khc min sao v vt v cho y ti tham ca mnh, ng nh vn ho Lon Tolstoi vit : - Tin bc ch l mt th n l mi khng ngi, thay th cho th n l c ngi trc kia. Mt khi chng ta cho lng mnh qu ham h, qu quyn luyn tin bc, th lc tin bc s ch huy chng ta v lm cho chng ta phi khn n. Hn na, nu chng ta xy dng tnh ngha trn nn tng cn bn ca tin bc, th tnh ngha y tht bp bnh v c th tiu tan bt k lc no nh Nguyn bnh Khim vit : - Cn bc cn tin cn t, Ht cm ht go ht ng ti. Trong ting Vit, ch tin thng i i vi ch bc. V theo s suy din ngang hn cua ca g, th tin chnh l th phm lm cho bc tnh bc ngha. C tin, ngi ta d thay lng i d : - Trong tay sn ng tin, Th lng i trng thay en kh g. Th nhng khng c tin, ngi ta li cng d i ti ch lt lng, quay pht 180 : - H khng iu li khn thnh di, c ng tin d cng hay. C mt bn tin trn bo Cng an mang ta l hp ng tnh yu , ni dung nh sau : Chu Sa l mt c gi tr p. Nm 17 tui, c b hc i lm v n. c hai nm, c gp Tun, mt ngi thnh t trong lnh vc kinh doanh a c. V khng mun ngi mnh yu b k khc nhm ng, Tun ngh Chu sa lm v b ca mnh. Thy Tun giu c li ho hoa phong nh, phn v ngn ngm vi cnh i v n, Chu sa ng vi iu kin Tun phi mua nh, mua xe v hng thng phi cho 1000 c xi v gi v gip gia nh. ngn nga vic ng chng h ca mnh na chng chy theo mt bng hng khc, Chu sa tho ra mt bn hp ng ghi r vic c s chung sng vi Tun 5 nmNu ai b ngang gia chng th phi bi thng cho i phng 10.000 .

Tun k vo bn hp ng v chp nhn tt c nhng iu kin, d l v cng trng trn v thc dng ca Chu sa. T Tun v Chu sa chung sng vi nhau trong mt t m tr gi 70 cy vng m Tun tu cho c v b xinh p ca mnh. Th nhng chng ai hc c ch ng. Bn hp ng tnh yu ca Tun v Chu sa cha c ba thng th cng vic lm n ca Tun ngy cng xung dc. S tin 1.000 i vi Tun ngy xa ch l chuyn nh, th nay li tr thnh gnh nng. Thy s tin Tun np cho mnh hng thng c hao ht dn, Chu sa cho rng Tun thay lng i d, nn quyt nh dy cho ng chng h ca mnh mt bi hc v ti dm vi phm hp ng. C photo bn hp ng ri gi cho gia nh Tun. Kt qu l v Tun ni gin, kin quyt i ly d. Lc ny Tun nh ngi b dn vo bc ng cng. Tht bi trong cng vic, v ln i ly d, v b i tin bc. Tnh yu cng s si m ngy xa cn. Trong lng Tun ch cn li nim on hn i vi c v b ngag ngc. Ngy 20.7.1998, Tun mang acit n nh Chu sa, u tin ch tnh da cho h cn gin. Th nhng, sau mt hi li qua ting li, Tun khng kim c s nng ny ca mnh, nn vung tay tt ca acit vo mt Chu sa, khin c b thng trm trng. V th l tin ht, tnh tan. Cch y my nm, mt nguyt san xut bn ti Lun n c yu cu c gi a ra mt nh ngha v tin bc v cho bit c gi no a ra cu nh ngha hay nht s c thng. Ta son nhn c c ngn cu nh ngha v y l cu nh ngha trng gii nht : - Tin bc l giy thng hnh i ng, vi n chng ta c th i bt c ni u trn th gii, tr ln tri l khng c, vi n chng ta c th mua c mi s, tr hnh phc. Cn lc ny, g ang nghin ngm mt t tng ca Francis Bacon : - Tin bc nh phn bn, nu khng ri n ra th chng li ch g. ng th, phn bn phi c tung vi trn rung ng th cy la mi ln ln, m bng v kt tri, nhng nu c xp ng trong kho th chng n thua g. Cn tin bc tiu dng th hsao nh ?

Tt
By gi l bui chiu cui nm, nng vng ri rng, lm cho nhng ngh xm xt c lng ng trong u c g, khin cho g phi th di thn tht nh ngi xa : - i nhn sinh l th y, Nh bng n, nh my ni, nh gi thi, nh chim bao. Thi gian thm thot ta thoi a, ta nga hng qua khung ca. Mt khi chp cnh bay i th chng bao gi tr li. N ging nh dng sng, lm sao c th chy ngc v ngun. N cng lng l tri, chng cn ch ai m chng cn ai ch n :

- Xoay vn ngy thng thong qua Nm kia no c i ta bao gi. Chnh trong nhng ngh xm xt y, m g lan man, tn mn ngh v ci tt. Vy tt l g ? Trc cu hi ny, g phi vc t in ra tra cu, v s hiu bit ca g v vn ny rt l l t l m. Theo Vit Nam t in ca l vn c, th tt l ba ngy u nm m lch. ng thi n cn ch khong cch thi gian trc v sau ba ngy ny. Th d nh khi ti ni ch tt, th phi hiu ch c nhm trc tt, ch sau tt th ch cn l ch bn nhng , ca tha m ch iu rc ri l v ngy. Khi ta bo hai mi chn tt phi hiu l trc. Tri li, khi ta ni nhng ngy cn trong mng, nh mng by, mng tm, mng mi, th tt ro c u l sau tt. Ngoi ra, tt cn ch nhng ngy l ln trong nm, nh tt trung thu Hay ch hnh ng xch vt i biu nhn ngy tt : - Mng mt tt cha, Mng hai tt ch Mng ba tt thy. Trong khi , theo : Thnh ng, in tch, danh nhn t in, ca Trnh vn Thanh, th thi gian n tt co dn nh cao su v thng c ko di ra nhiu hn. l tm ngy u nm. Ngy xa cc c cho mi ngy thuc mt ging khc nhau. Mng mt thuc g, mng hai thuc ch, mng ba thuc heo, mng bn thuc d, mng nm thuc tru, mng su thuc nga, mng by thuc ngi v mng tm thuc thc. V th, vo dp tt ngi ta thng ngh su ngy, n ngy mng by thuc ngi, c ku l khai h, mi bt u lm vic. Chng hn nh g, sng bng ngh co giy, th ngy mng by th no cng phi bn mt iu thuc lo, th hn theo khi, ri tay cm bt nguch ngoc vi dng, gi l khai bt ly hn cho nm mi. Ring qu v tht nghip, a ngp vt, ngi chi xi nc, th cn ngh mt ch hn na : - Thng ging l thng n chi, Thng hai trng u, Thng ba trng c. G bit mt nhm b bn, gm ng mi hai tn, c gi l thp nh s qun. H nhu xoay vng, c ngy mng by m lch mi thng l n lai rai ti nh mt tn, thnh th sut nm h un tt c. Xong chuyn th nht, bc ti chuyn th hai. Vy trong c v thin h, ngi ta n

tt ra lm sao ? Mi ln ngh v ci tt, dn kh rch o m nh g thng th di ngao ngn, nh ngi xa din t : - Tt n, ng vi th mng, con chu th lo. ng th, ng vi th mng bi v c tng nh, c cng vi v nht l c hng hng khi. Trong khi , con chu th lo bi v phi sm sa trm thc b ging. Cn hm nay, g c th i li cu ni trn mt t xu : - Tt n, Con nt th mng, Ngi ln th lo. Thc vy, con nt th mng bi v s c ngh hc, s c tin l x, s c mc qun o mi, s c n tht v cn nhiu ci khc s c khc na Trong khi , ngi ln th lo, lo n tot c m hi ht, bi v trm du u tm, bao nhiu chi ph u cy nh vo ci ho bao ang rng tuch Trc tt tht lu, thng bn g hi b x mua hoc may cho qu v con nt, mi nhc t mt b qun o mi. V lc by gi vi cn r v tin cng cha mc. Hay m thm sm nhng b sida em v git i y nh mi, ri ct k n tt mi ph ra cho chng. Ngy ba mi tt, b x hn c thp thm mun i ch tht sm, th l hn bn phi vt c tm mt ngn l mt l do cn chn b ta li, khin b ta i ch mun hn thng l, bi v t gi ng tc l vo khong gia tra , tht th, ng mt v hoa king u r ch ti n hi km ti, hi km ngon mt cht m thi. Nhng no c can chi, bi v hn l lun : - Ca khng ngon, Nh niu con cng ht. - Phi gi b ng nh cho qua ba ngy tt ly vi tha che mt thin h, khi nhn thy ci rch mt te tua ca mnh. Hn cng ging nh mt c gi c ng thy bi s mu ra, gieo qu m phn : - S c chng giu th ngho Ba mi tt c tht heo trong nh. Min l c hoa king, c bnh mt, c tht th c m ln mt vi i cn phm cht ca chng ra sao th thi, k b chng. Mo m c hn khng. Thi i vn thng vy kia m : - Ch cha ch cht khua giy dp en thi en thui cng lt l. Tnh ton chi li nh vy, hn g s phi phong hn ln hng trm s mt thi. Nhng nh chu vy. Ci kh b ci khn, bit ni sao bi gi. Ngoi nhng mua sm cn thit cho ci mc, ci n, ci ung c nm u tt mt

ti, th cng phi phong lu t ra trong ba ngy tt cho b ght. Ri sau , li ci gm mt xung, tip tc ko cy tr n cho cuc i m vn cm thy h lng h d, mt rut mt gan. Phi, ngoi nhng chi ph k trn, l xp trong gia nh, hn cn phi dnh c mt ngn khon, c mt s tin kh kh, l x. Ngy xa hn vui mng v c l x bao nhiu th by gi hn li xt rut, nht gan v u xu by nhiu v phi l x. L x cho con nt cn mt cht. Nhng con nt thi nay khn hn con nt thi xa. Qua mt n bng ng tin mi m nh l khng xong, th no n cng i cho c ng tin to, c c mt t cng chng nhm nh g. Phin nht v au nht l phi l x cho nhng cp v chng i tt mi. y cng l dip h b l cho m ci. Theo phong tc qu g, li thng l mt cp ru, mt cp bnh chng, mt k ng hay th no th ty h, khng cn thit lm. li ch c tnh cch nghi thc tng trng v trnh din, v sau anh ch c ly li v em sang nh khc, min sao by bin cho p mt v d coi. Ring phn kh ch, phi m ho bao l x. Bo qu th khng c, bi v y s gp vn u i cho anh ch mi lm n. Nhng kh kh mt cht th khng cng ng ni. Th hi, dp tt m c chng hai mi cp n tt mi, nhn h nhn hng, th qu l nguy tai, v v n ! G l k c khiu n, m chng c khiu ni, bi v tinh thn n ung c Cha ban cho ngay t lc lt lng m. Do , nhng li chc hay nhng cu p l , g thng phi nhm trc trong bng. Nh li hi cn b, sng mng mt tt tht l vui. Thy m g nh nhn li, cn anh em g phi hn h vc li i tt ng ch b bc, nhng ngi vai trn. Trc khi i, m g thng gi cho mt li chc, bt phi hc thuc lng nh sau : - Nm ht tt n, thy m chng chu cho chng chu n tt hai bc, cu chc hai bc trong nm mi c vn vn v vn vn Ln ln, g thng phi vt chn ln trn phu ra nhng li chc tht d dm, va ci thm mt cht va chc gho thin h cho vui ca vui nh. Th d nm Canh Mi, cm tinh con d, g bn m ming : - Trc thm nm mi, xin chc ch nm con d nhiu may mn. Hay : -Xun v, chc anh nm con d nhiu may mn. Chc nh vy, th c liu hn y, khng chng s c n n hi ch n ph c m ra. Tuy nhin, c nhng cu chc m ngy nay xt ra khng cn hp thi na. Th d : - Chc cho anh ch mi, u nm sinh con trai, cui nm sinh con gi hay tc hnh theo kiu c cp, sinh i, sinh ba... Chc nh vy l i ngc li vi ng li v ch trng ca nh nc, v nhan nhn ngoi ng ph thy nhng tm bch chng vi khu hiu :

- V chng son hai con l . - D gi hay trai, Hai con l . Hn na, nu nhiu qu th v chng tr cng kh m khan ni gia thi bui go chu ci qu ny. Dp tt, ai cng mong c nhiu may mn. Ngi ta king c th trnh ci xui ci xo. Ngi ta ln cha hi lc rc vn may. Ngi ta i xem bi, chm l s t vi bit c thm mt t to v hu vn. Bi v, nh dn Th Nh K bo : - Tng lai ging nh ngi n b mang thai, chng hiu b ta s ra con trai hay con gi. Cu danh ngn ny, hm nay xem ra xa ri Dim i, bi v nh siu m ngi ta bit rng b x s sinh con trai hay con gi t lc bo thai cn b to to teo. Nhng tng lai hu vn th vn cn m tt. G s treo gii thng, cn t gi hn gii Nobel, cho ai sng ch ra chic my d tm v xc nh c tng lai hu vn. By gi th g nh phi mn li ca T M m long trng cu chc : - Lng lng m nghe n chc nhau Chc nhau trm tui bc u ru Phen ny ng quyt i bun ci Thin h bao nhiu a gi tru. - Lng lng m nghe n chc nhau a th mua chc a mua quan Phen ny th ng quyt i bun lng Va chi va rao cng t hng Cn rt nhiu chuyn ni v ngy tt, nhng c lng bng, ni dng ni di, th s b thin h k ngay t ng vo ming : - Bit ri, kh lm, ni mi. V th, g xin tr li vi nhng ngh xm xt lc ban u. Nu trong chuyn Kiu, Nguyn Du bo : - Ch ti lin vi ch tai mt vn. Cng theo th thc y, g lin phu : - Ch tt lin vi ch cht mt vn. Mt ng thi s no vit : - Yu l cht trong lng mt t. Cn g, g cng c th phu : -Tt l cht trong i mt t. ng th, trong dp tt ny rt nhiu ngi s cht. Phi, h cht v ru bi v h ung ti tnh trng say xn, ngoc cn cu. Rt may ci cht ny ch l mt ci cht tm thi, bi v ngi ta s tnh li sau cn say. C nhng chng trai v c gi s cht v ua xe, v ng xe hay v lng lch trn ng ph. Rt may ci cht ny ch dnh cho mt s t, l nhng c chiu cu m, n no dng m m t bng ! Nhng quan trng hn vn l ci cht chung cho mi ngi mi ni v trong mi

lc. Thc vy, mt nm mi sp ti, cng c ngha l mt nm c sp qua i trong dng chy cuc i. Cy nn hng cuc sng s ngn li mt cht, bi v mi ci tt l mt bc tin gn n ci cht, ri mt lc no , cy nn hng y s pht tt. Tt l cht trong i mt t. Mi ngy no, g cn tr trung, khe mnh v yu i, th m hm nay phi cng trn vai mt t tui. Tt n, g s gi hn mt cht. Vi t tui mang nng, g cm thy lng on xung, thn xc gi qu vi nhng chng bnh m g khng ng trc. Cui cng, thuyn i s cp bn, nhng bn c hay bn trong ? iu l thuc vo cuc sng hin ti ca g. Lc ny g ngh trc mt iu c, trong m giao tha, l c mt b tin, hay mt c tin th cng tt, qu b n v vai v bo : -Hy c mt iu. Hn g s tr li lin t t nh sau : - Xin cho g c lm con nt mi mi. Hi cn b, g ch mong c c lm ngi ln, khi phi i hc, khi phi b mng, khi phi b khua dy i l mc sc la ht om sm cng nh ng nung v tt n li cn s c nhiu th. G thng hay hi ng ngoi : - Lm th no cho tui mi n vo ? ng ngoi xoa u g, ri mm ci v ni : - m giao tha hy chng mng ln. Thng b m ng qun c chng mng, th m tui vn vo o o v xc vn ln. By gi g mi thy : - M lm ngi ln qu l iu di dt, bi v ngi ln phi ngh nhiu, phi lo nhiu, phi lm nhiu v nht l chng v chu tri. Vit ti y, g bng nghe thy ting ht ca Hng Nhung vi chic rng khnh vng ln t chic ct xt ca qun nc bn nh hng xm c vn ht c th mc ic c l nh v rt c con ry : - Em khng mun lm ngi ln u anh, h. h

Ci Li
Ngy xa c mt ng vua nc Ai Cp gi cho nh hin trin Bias mt con vt va qu li va him t l cc thn minh. Th nhng ng vua ny mun chi khm nh hin trin mt v, bn phn : - Sau khi cng king xong, ngi phi tr li cho ta ci g va tt nht li va xu nht ni con vt qu him y. Nh hin trit cng khng phi l tay va, bn xo ngay ci li m trao cho ng vua. C ch gin tip ni ln rng :

- Ci li l phn tt nht nu bit s dng, nhng ng thi cng l phn xu nht nu khng bit s dng. ng th, ci li l mt b phn quan trng pht ra ting ni. Hi ti cn b, m g thng rn e : - Con m chi tc, th ci li s tht vo trong c, ri t ry m i cho n lc rnh xinh th s chng cn ni nng c na ! Hay : - Con m chi tc, ng ba b nghe thy, th ng y s ct ngay ci li xiti. V nh chng ta thy : - Ting ni l mt phng tin hu hiu chuyn t cho ngi khc bit nhng t tng, nhng ngh, nhng c mun thm kn p tn y tm can t ph, nh bc ly mt nhp cu cm thng. Chnh v th, my ng trit gia pht biu : - Ngi l mt con vt c ngn ng, c ting ni. Sng c th cn ni c th mn nhng chn l y ngn i vn khng thy i. Mt k cm a , din t bng c iu tht l vt v v ngi khng quen cng kh m hiu c nhng c iu ba xua y. Tuy nhin, ci li cng vi li ni li l iu chng ta thng hay vp phm hn c, bi v chng ta c th vp phm bt k u, bt k lc no v bt k vi ai. Do Kinh thnh bo : - S ngi cht v ci li th nhiu hn s ngi ng gc v gm gio ngoi chin trng. V tc ng dn ng l cng xc quyt : - Khng nc no c cho bng ci li. Trc ht l trong lnh vc gia nh. Nhiu khi sng gi ni ln ch v mt li ni nng ny v thiu t nh. C mt ch v cm ci nh c tha rung sau nh. Theo s phn cng th hm anh chng ng vai t gia ni tr. V th l anh chng bn tr my mn rut ca mnh ly im m b x. M hi m k chy xung rng rng. Khi nu nng xong, yn ch nhn v hn h bn mt iu thuc lo, anh chng mi sai a con nh ra mi m. a b chy ti v ni : - Bu i bu, b bo v n cm. Chng ni chng rng, ch v vn c lng l nh c. a b tr v, mt x xung nh bnh bao chiu. Mt lc sau, anh chng li sai a khc ra mi, nhng ch v vn c nn thinh cm ci nh c. a b tr v, mt xu xu nh tri bng x hi. Dng nh khng ch i c na, v li s thc n lu s ngui v mt ngon, nn lt sau anh chng lin sai a t ra mi, ng ci rui v thm ngh trong bng : - Qu tam ba bn. Ba keo mo phi m mt t ui con nng nc ch cn g. Th nhng ln th ch v li t ra tc ti. Ch ta ng ln. Hai tay chng nnh. Mt

long cng cc nh mt tia chp. Ming ht tong chng khc g s t rng : - B con my c hc th c vic hc i. Trc s ni tam bnh ca ch ta, a t run cm cp, ba chn bn cng vi chy v mc b. n y th chuyn phi n t s n. Sau khi nh ht m c b, ch v ng nh v nh. Th nhng va mi ti sn th hng xm phi nghe thy nhng ting ku la tht thanh : - i gii i ! i t i ! n nh ti, n git ti, lng nc i, cu ti vi Ri th ni niu soong cho, chi cn r rch, mm bn chn a cng vi nhng th cao lng m v thi nhau bay ra ngoi sn, bi sc ngi chu ng c hn. V lc ny n lt anh chng ang ni mu yng hng, ng ng ni trn l nh nh Trng Phi ! Gi nh ch v bit nhn nhng v t nh mt cht trong li ni ca mnh th u n ni xy ra s vic ng tic k trn. Cn thn th liu yu o t ca ch ta u n ni tm bm v lnh nhng th c thng cng chn h cng tay ca c ng chng, vai nm thc rng, thn mi thc cao, nh vc dng ca anh chng T Hi trong truyn Kiu ! Bi , tc ng dy : - Chng gin th v lm lnh Ming ci ti hi rng anh gin g. - Chng gin th v bt li Cm si bt la chng i no kh. Cn nu ng cng gh b cng gm, th chc chn phi kt thc bng x xt, bng tan hoang v v. - Bn thng th bn phi chng Hai bn u thng th cng t dy. - Bn gin th bn phi li Hai bn cng gin th di n qung. Cho nn, mun gia nh c m m th phi bit nhng nhn v tha th : - Mt s nhn l chn s lnh. ng thi phi bit pht ngn cho m du v t nh, bi v : - Li ni chng mt tin mua Liu li m ni cho va lng nhau. Tip n l trong tng quan x hi, trong mi lin h vi ngi khc. Hn rng, c ln chng ta bc bi tc ti trc nhng lung d lun xuyn tc, trc nhng ming li thm c v xo tr ca ngi i. Bi v d lun vn thng l lun d, li n thi bao gi cng phng i t mu, chng bit u m lng : - Li khng xng nhiu ng lt lo.

Hay nh ca dao din t : - sao cho va lng ngi rng ngi ci hp ngi ch Cao ch ngng, thp ch ln Bo ch bo trc bo trn Gy ch xng sng, xng sn h ra. Tuy nhin, chng ta khng th no sng cu ky, n c, l loi nh mt hn o gia bin khi hay nh mt php i bit lp. Tri li, sng l sng l sng vi ngi khc. V trong cuc sng chung ny, chng ta khng th trnh i cho ht nhng va chm, nhng bc bi, nhng bun phin. Nu bit dng nhng li ni n tn, chng ta s ha gii c nhng th on, triu tiu c nhng gin hn, bi v mt ngt cht rui. Ngi ta c th git c nhiu rui ch bng mt git mt, cn hn l bng c mt thng dm chua. Mt li thiu thc c snh v nh mt lon du vo la, lm bng ln s tc gin, thiu hy ht tnh rut tht cng nh ngha b con li xm. Mt li ni vu oan c th lm ngi khc mt ht tin bc, mt ht danh d, tiu tan s nghip ri thn bi danh lit v i vo th gii lao t. Sau cng l trn bnh din c nhn. Nh chng ta bit : - Lng y th mi trn ra ngoi. Da vo li ni, ngi khc c th bit c phn no tm hn chng ta. Da vo li ni, thin h s nh gi con ngi v nhn r b mt thc ca chng ta. Nu chng ta ni nhng iu hu l, thin h s cho chng ta l ngi ti gii v khn ngoan. Nu chng ta ni nhng iu v l, thin h s cho chng ta l k ngu ngc v di kh. Nu chng ta ni nhng iu xng by, thin h s cho chng ta l k tm pho v lo khot. c yu mn v knh trng hay b khinh b v ght b mt phn ln l do bi ci li v li ni ca chng ta. Nh th, ci li ng mt vai tr quan trng trong vic hnh thnh uy tn v th gi ca mi ngi, nh mt cu danh ngn bo : - Li ngi khn ngoan to nn danh d, cn mm k ngu di gy v tan hoang. Bi , phi bit n o cn nhc, trnh i nhng li lng ngn xc phm n ng Ti Cao, nhng li chua cay c a nhm h nhc uy tn ngi khc, cng nh nhng li cc cn tc tu lm hoen nhng tm hn n s trong trng, ng thi bi nh chnh bn thn mnh, v ngm mu phun ngi d ming mnh. Nh th, nu khng bit s dng ci li cho ng n, th li ni s l ngun ngc pht sinh rt nhiu ging ti thay v l mt phng tin gip chng ta cm thng v xch li gn nhau. spe l mt tn l l, nhng li c ng ch tn l Sant rt yu mn v knh trng. Ngy kia c khch n chi, ng ch sai spe ra ch mua thc n, nhng khng bo l mua nhng th g. spe bn dinh v cc th li : li ln, li b v li

nga nu nng. L ming nn xi ngon. ng ch v khch kha u hi lng v ti bp nc ca spe. Ri khen ly khen . Ln sau cng c khch, ng ch li sai spe i ch v cng khng dn phi mua nhng g, spe cng li dinh v ton nhng li l li, ch khc cch ch bin v thm bt gia v. Thy vy, ng ch rt i ngc nhin, cn spe th knh cn lm mt mn l lun, bn v ci li nh sau : - Phm trn i ny, mi s tt hay xu, li hay hi tt tt u do bi vic s dng ci li mt cch khn kho hay vng v. Chnh nh vy, m spe c ch yu mn v sau ny c gii thot khi kip n l lm than. thc c tm mc quan trng ca ci li l nh vy, chng ta hy lp t mt ci phanh vo ming, nhng lc nga mm, mun pht ngn ba bi, th bit s tp li ng ni v ng lc. Vit ti y, g bn nh ti li khuyn ca ngi xa, l : - Hy ngoy li by ln trc khi ni.

Ci n
Nu ti khng lm, th k t khi nhng ln gi lnh len ln tr v, cng l lc ngi ta bt u ma n nhu. Thc vy, ma ma qua i cng vi l lt v dng bo, cho n nhng ngy nng m v trong xanh. Thin h thng bo : chim chc c n ma lm t, th con ngi cng n ma ci hi, y chnh l thi gian cho nhng cp tnh nhn, tr cng nh gi, hi h i xy t uyn ng. M lm m ci, th th no cng phi c tic tng. Mi ln nhn c thip hng vi mt t tr mc cu, l phi chun b ho bao v d dy n ci. Ri rc vo thi im ny l nhng ngy l ln, nh Ging sinh, tt ty v tt ta. l c ln v thm phn long trng th khng th thiu vng phn n nhu, nh thin h vn thng bo : - Trc l knh thnh, sau l nh chn. ng l ngi ta n nhu ti bi hoa l, ngi ta tic tng tng bng khi la. Ngy xa, lc cn tr h hi n nhu bao nhiu, th by gi khi c t tui, li cm thy ngn ngm khi phi vc ci thn gi cho nh m by nhiu. No l thi gi b o ln. No l bao t b hnh h tham thc cc thn! Du sao th cng vn phi i v tnh ngha, v n mingchuyn i m l. Vy th ngi ta n m lm g ?

Cu hi ny qu thc xa nh tri t v mt a nh cng c th tr li phng xi l rng : - n m sng, ch cn lm ci g na. Kho m , v vnh, v chuyn ! Thc vy, ngi ta n m sng. Ging nh chic xe khng xng du th khng th n my v chy c. Cng vy, nu khng n, khng xng, khng bi dng, chng ta s khng th no sng v hot ng cho ni. Kinh nghim bn thn cho thy : - Khi bng i, th mt m tit v tay chn bn rn, thm ch con rui u vo mp cng chng bun xua. c bit l nhng ngy n chay. Mi king nhim nhm t xu, m lc gn ti ba, thy i cn i co. V m g thng bo : - l chc mc ma qu. Khng k trng hp suy dinh dng, m nhiu ngi Vit Nam chng ta vn thng mc phi do ci bnh ngho, hin nay trn th gii hng triu ngi ang lm vo cnh i km. Nhng em b ch cn da bc xng nm la lit ch i cht thc phm nhn o sng qua ngy xut hin di di trn mn nh truyn hnh, chng bit c nh ng c ci lng bng gi no khng hu gp t tin cm lm phc b th. n m sng, l chuyn i thng, nhng i thng vn c nhng ci nghch l ca n. V th, khng thiu g nhng ngi sng m n. H i tm nhng khoi cm trong vic n ung. C nhng ba tic thu m sut sng, ko di t ngy ny qua ngy khc. n no ung nhng vn cha . V th l a-l-hp mc c hng cho ch n ch tip tc nhu na. Tic mt cha bn r nhau gy sng lm tic hai. Bn cnh nhng k thiu n, c nhng bn tic mm cao c y, thc n tha ma, m mi khu phn tr gi bng c mt nm lao ng cc nhc ca nhng k kh rch o m. ng l tc phong nm tin qua ca s. Thnh kinh din t rt ng v hng ngi tha tin v rng m ny, khi gi h l nhng k ch bit ly ci bng ca mnh lm cha, quorum deus venter est ! Tip n, ngi ta thng n nhng g ? Th ban u, khi cn l nhng b lc du mc, ngi ta n nhng g kim c trn rng nh : hoa tri, tht th, c m v thng l n sng nut ti cho n khi tm ra la. Vi la, ngi ta bt u ch bin nhng thc n ti sng thnh nhng mn cao lng m v. T ngh thut nu nng khng ngng pht trin. Nu l mt trit gia, hn g pht biu mt cch rt hch x xng nh sau : - Ngi l mt con vt bit nu nng. Li pht ngn ny chc chn s c treo cc nh hng, tim n v x bp.

C ln g nh vit mt lun n ph tin s v vn ny. ng ng l mt ng nam nhi, my ru nhn nhi o qun bnh bao, g bn truyn cho my c em gi giao np cho mnh tt c nhng cun sch n cng gia chnh. Sut my tun lin chi mi vo ng sch y mngmku. T bn mc lc phn tch do mnh t bin t din, g nghim ra rng th l mi mn n u c ch bin di bn dng khc nhau : Dng Dng Dng Dng th th th th nht qua nc hay hi nc nh : luc, hp hai qua du m nh : chin, xo ba qua la nh : nng bn l chi ti sng nh n gi

Nm vng bn dng ny, ri ty c ng bin, thm mm thm mui, thm hnh thm ti, uyn chuyn trong cch thc trnh by, m thin bin vn ha, tr thnh nhng mn n khc nhau, va bt mt li va khoi khu. Th nhng, bao t con ngi vn c nhng i hi k cc, hay ni ng hn ngi ta cng by ra nhng mn n l i th li cng ni ting. Chng hn nh mu no chng l mu, nhng khi ng tht con b, phi mc ly bt mu t trong lng ngc ca n mhp xm xp, th mi b bo. Dn ghin tht rn, trc khi xi tht phi ung mu n bng cch treo con rn ln cht mu ui, ri k ming vo m mt nh cu T b sa m, hay cho nhng git mu y nh xung ly ru nng ri chuyn tay nhau m ung. V theo nhng thy lang chnh hiu con nai vng, th y mi ng l tu x ru rn th thit i b. Ung vo khng b ngang cng b dc, v nu l qu chn cht xu, bo m s b chng lin ti ch. Thin h c k cho g nghe cu chuyn sau y : Ngy xa, T Hi Thi Hu bn Tu m tic thit i cc ng ty b m. Ba tic c mt mn c bit l mn c kh. Bn n c khot mt l nh cho mi ngi. Di l nh y l mt hc bn trong nht mt con kh. Chm u con kh va vn vi l nh y. Ti lc thc khch xi mn ny, ngi ta ch cn dng mt con dao tht sc, pht ngang mt pht, bay lun chm u cho c kh hin ln. Thc khch ch cn nm vo cht mui tiu chanh, ri dng tha m mc nh khi n vt ln vy. Mt nh lut kinh t c p dng trong phm vi ngh thut n ung l phm ci g cng him th li cng qu. M cng qu th li cng mc. Thn th trn h ph Sign, ti tng c thy nhng mu qung co ca cc nh hng c sn. Thi th t ra, rn, chut n kh, nai, t t tt c mi th trn tri, di bin cng nh trong rng u chui tut lut vo ci bng con ngi. Tho no m c bit bao nhiu loi ng vt qu him ang dn dn b tuyt chng. Mai mt con chu mnh ch cn thy chng qua hnh nh ca nhng trang sch nm trong th vin m thi !

 n th m n, cng l chuyn i thng. Tuy nhin, c nhng th khng th t vo ming m n, th m ngi ta vn c phi n hay c vn mun n. Trc ht, c nhng th khng th n m vn phi n, ni cm trong lnh vc ny l n n. G nh rt r, hi cn b t khi no ba g cho g n n. Nhng cho n, th phi n n ni n chn, khng bit bao nhiu roi m k. Vic n n cng c mc ch cao c ca n. Cha m cho con ci n n l gio dc chng, cho chng bit vng li. Cn trong chn giang h, x hi en, th cho nhau n n l nh ph u, dn mt nhau ln sau ch c lm nh vt na. Con nt Ty phng by gi c php lut bo v, chng c n n, ngh cng ung. Tip n, c nhng th khng th n m ngi ta vn mun n, l n tin. Thc vy, nhn vo cuc sng chng ta thy c bit bao nhiu mnh mung, c bit bao nhiu cch thc n tin ca nhau. G ngh rng n tin l c mt ngh thut, cng thin bin vn ha n qy thn cng khng lng ni. G xin k n hon tn, i khi nh sau : n bn, n hi l, n bn, n cp, n cp, n trm, n chn, n gian, n qut, n bt Tt c nhng kiu ny u c mt mu s chung l tin. Hin nay vic n hi l l mt cn bnh trm trng, khng ring g Vit Nam, m hu nh quc gia no cng mc phi. N lm cho dn chng kh cc, t nc ngho tng v chnh quyn sp . Nhng thy tin ai m chng mun xi, nht l tin cha ca nhn dn cng nh ca nh nc. Mt a con nt cng thy c quyn lc v gi tr ca ng tin : - C tin mua tin cng c - Tin l tin l pht L sc bt ca ngi gi L ci ca danh vng L ci lng che thn L ci cn ca cng l n tin l chuyn kh. Nhng chi mp sau khi n tin cng li l chuyn kh na. V nu khng kho chi mp, chc chn mt lc no s thn bi danh lit, nm bc lch trong nh m than th : - Ca Csar tr cho Csar Ca thin tr as gi tr th gian l nh th . Sau cng g xin vit thm cht xu na cho cu hi : - Phi n nh th no ? Kinh nghim cho thy : nhn cch con ngi c biu l rt r trong khi n. Thc vy, ngi tham th mun xi lun phn ca k khc. G nh mang mng trong mt cun sch no v php lch s c k mu chuyn nh sau : Bn n c bn ngi. a c bn ming gi. Anh chng tham n gp c cp mt pht hai ming lin, ri gi b vy vy cho n bong ra.

Th nhng, ngi ngi cnh bn k t ng vo ming hn ta m ni : - Anh c ly chn m p, th n cng chng bong ra u. Ngi bt lch s th ch bit ci mt xung nh mung chim m n ly n , ch cn lu ti k khc. H c th ngp nh trong phng ring. H c th hp canh sm sp nh bin gm sng v, mun tri c bn gh v nhng ngi chung quanh. V th, cha ng chng ta dy : - Hc n hc ni hc gi hc m. - n trng ni, ngi trng hng. Tuy nhin, c mt gc cnh ca ba n chng ta cn lu l bu kh yu thng. Thc vy, ba n l lc qui t nhng ngi c cng mt mu s no . Mu s y c th l tnh ngha rut tht nh ba n trong gia nh, cng c th l mt nim vui hay mt ni bun nh tic ci, m gihay cng vic lm n. Trc ht, nhng ngi cng bn chia s vi nhau thc n, ngun sinh lc cho thn xc. Trong cun Ngi Vit cao qu, tc gi Pazzi ca tng chn nc mm ca mm cm Vit Nam. Hi mt v sinh mt t y nhng li l mt biu tng ca chia s v hip thng. Tip n, nhng ngi cng bn cn chia s vi nhau nim vui v ni bun v vy cn phi to ra mt bu kh yu thng cho ba n, ng bin n tr thnh phin ta x n con ci hay tr thnh mt dp kch, chi xo ln nhau v : - Tri nh cn trnh ba n. Gia nh Vit Nam u cn n nhng th cao lng m v mi nng nn yu thng, tri li ch cn : - Canh tm nu vi rut bu Chng chan v hp gt u khen ngon. Vit n y g cm thy ht cht, bn phi vc t in ra tra cu v tham kho thm, g bng khm ph ra rng : phm tr n l mt phm tr quan trng vo bc nht trong ngn ng Vit Nam. Thc vy, din t ng tc n, ngn ng Vit Nam tht l phong ph. Trang trng th : - Xi, mi Bnh thng th : - n, dng Vui v th : - Nhm, nhu, lai rai Bc bi tc ti th : - p, hc Nu Phm Qunh vit : - Dn An nam ta phm ci g cng ci. Cn g, g cng c th xc quyt : - Ngi Vit Nam chng ta phm ci g cng n. Vui cng n nh n ci, n khao. Bun cng n nh n m ma, n m gi. Trong Vit Nam t in ca L Vn c, g m c c thy hn mt trm nm chc ting c nghp vi ch n, nh : n chay, n chc, n vng Thm ch c nhng hnh ng chng h lin h ti mm ming hay lc ph ng tng m vn c

ghp vi ch n nh : n n, n gian, n trm, n nn G khng bit Thng c b ci lm hay khng khi trao ban cho mi ngi chng ta mt ci ming. Cng dng ca ci ming l ni v n. Rt nhiu ln chng ta phi kh s v nhng li dm pha y c . Li ngi cn sc hn c gm gio v c hn c nc ong. S ngi cht v ci li cn nhiu hn v chin tranh. Li ni c th lm cho chng ta thn bi danh lit, tiu tan s nghip. Cn ci khon n cng khng km phn nhiu kh v rc ri. Ngi ta lao ng qun qut cng tm kim ca n t vo ming. Ci ming con ngi lm cho bao sc vt b tuyt chng, cy ci i n ch xc x tiu iu v n ni cng phi l. Ri nhng cuc chin tranh gia ngi vi ngi xy ra cng ch v ming n. i, ming n qu l ming nhc. Gi nh con ngi khng phi n na th s li bit bao nhiu. Li c thi gian. Li c cng sc. Li c tin bc. Nhng m c l lc by gi i cng s bun i rt nhiu. V th, g vn c phi chu kh n m sng mi ngy, cho d l n nhng ca ng t.

Ci Mc
Bi trc ni v ci n, nn bi ny xin bn v ci mc, ng c gi l tr, kiu, th n chi. Ro qua mt vng bo ch, g thy ngi ta dnh nhiu giy bt, nhiu ch ngha, nhiu hnh nh cho vn thi trang. ng l thi trang ang vo thi im cc thnh, trm hoa ua n. No l thi trang xun, h, thu, ng, cho d min Nam t nc ny ch c hai ma l nng v ma. No l thi trang o di. No l thi trang d hi, cho d nhiu ngi t lc m mt cho i cho n khi rnh sinh th cng chng h bit d hi l ci g. No l thi trang tui ba bi lc, tui hc tr, tui sn sn ca cc b m v ng b, tui cc v b lo gn t xa tri. Ngi ta khoc vo nhng b o qun l mt, nhiu lc n kinh d v qui n m li ln sn khu t anh lin ng n ch lin b, t thng cu t n b c gi kh . Thi th tt tt nam ph lo u, gi tr ln b u c mt. Ngi ta t chc biu din thi trang mi ni v trong mi lc. T nhng thnh ph ln cho ch n nhng qun huyn xa xi ho lnh, kh ho c gy. Ch cn dm by c nng ln ra ln vo, i ti i lui cng m cu khch. Vit Nam, ngh lm ngi mu thi trang mi bt u ny mm trong nhng nm thng gn y, nn cha c c mt i ng chuyn nghip. Phn ng nhng ngi tham gia biu din thi trang l nhng ngi mu ngu hng qua cu, nhng ngi mu thm ch c khi cn phi n cm nh vc t v hng tng. Lc ln sn khu th ho nhong bng ln, nhng khi v nh th cng vn chu kh chui v bp vt t cm ngui dn lng.

Cn nc ngoi, c nhng c ngi mu, m mt bui trnh din lun ra ln vo, i ti i lui dm by ln l kim c mt khon tin khng l m anh chng nng dn cht phc kh rch o m, qun qut m hi si nc mt trn rung ng sut mt i cng ch dm t tng n. Vy thi trang, mt mic l g ? Nu nh ngha mt cch nghim chnh, ni c sch mch c chng, th theo Vit Nam t in ca L vn c : - Thi trang l cch n mc, trang im theo thi. Cn mt mic, xut pht t ting ty, c ngha l : - Kiu c ny kia. V nh trn ni : - C nhng kiu c tht kinh d v qui n, ngi ta khoc vo ln sn khu biu din, ch ch no can m mc v trong i thng ca mnh. Suy gm v hin tng thi trang, g thy n ch l mt ci vng ln qun, i t thi cc ny n thi cc kia. G xin a ra mt vi th d. Trc ht l thi cc t cao n thp ri t thp n cao, m tiu biu l chic o di Vit Nam. Thi g cn chm, th cc bc n ch mc o di c ci c cao c tc, ci vt th di chm t, cn ci eo th phi tht nh eo con ong. Cng vi thi gian, ci c c ngn dn ri khng cn na, thm ch c khot su n tn ngc, i tin phong cho chic o di h c ny hnh nh l b Trn th L Xun, v ca ng c vn Ng nh Nhu. Cn t o th c vn ln, vn ln mi, thm ch trn c u gi v ngi ta gi l mt o di mini. Th nhng by gi, tri qua mt cuc b du vi my chc nm bin ha theo kiu thanh hi bin vi tang in ri tang in bin vi thanh hi, c ngha l bin xanh bin thnh rung du ri rung du bin thnh bin xanh, chic o di dng nh li mun tr v im khi hnh ca n. Tip n l thi cc di v ngn m tiu biu l ci vy. ng tng rng ci vy l y phc c th ca Phng Ty dnh cho lin b, v i khi cng dnh cho c lin ng na. C th l cc chng trai T cch lan vn khoi mc vy cho thm phn mt m. C th ni v ci khon ny, ngi Vit Nam chng ta i trc mt bc. Bi v cc c b ngy xa cng tng mc vy, th nn mi c cu : - Ci thng m thng hai u, Bn ta th c, bn Tu th khng. Th nhng ci vy b o thi ni nhng c b t lu, ri by n li c ti xut giang h ni nhng c gi tr vi mt phong cnh mi, phong cch ca u M ! Ngy xa bn Ty, cc c gi nh lnh, oan trang v ng n, chic vy phi di qut t, thm ch ngi ta cn t vo pha trong c mt ci khung cho n c

phng to. Ri chic vy c c ct ngn dn, ti bp chn, ti u gi, ri trn c u gi cho n ch khng th ct c na, v ngi ta gi l ci mini jupe. Khi mini khng cn hp thi, ngi ta li bt u th xung, th xung cho ti qut t v ngi ta gi l ci vy maxi. T maxi ti mini, ri t mini ti maxi, ch l vn thi gian v sng kin ca cc to mt ht tin lin b con gi ! Sau cng l thi cc dy v mng. Ngy xa cc c ta thng bo : - n chc mc bn. M mun bn th phi dy. Th nhng di nh hng ca thi trang, vi c mng dn mng dn, thm ch cn siu mng v trong sut, khin cho ngi mc v k nhn ngi mc u chia s chung cng mt cm gic l c cng nh khng ! Ri t siu mng ngi ta tm v vi nhng th dy. Chng hn o lng th. y l mt kiu c t tin v ang b ln n. Bi v c mt ci o lng chn, ngi ta phi git cht bao nhiu con chn th mi . N ti t Brigitte Bardot, trong tui x chiu, vi lng yu thng v bo v sc vt tng ln ting ch trch. V cch y my nm, ngi ta xung ng bn Nht phn i nhng k mc o lng th. Ch hiu ng Thnh Gioan tin h, nu sng vo thi bui hm nay, th s ngh th no, bi v Phc m nghi li : - Trong hoang a, ng mc o lng lc , tht lng bng giy da th, n chu chu vi mt ong rng ! Tip tc suy gm, g thy hin tng thi trang xut hin rt sm trn mt t ny. Sch Sng Th K k li rng : - Sau khi phm ti, tc khc Adong v Ev nhn thy mnh trn trung, nn ly l v kt li m che thn. Phi chng l ci mt u tin ca con ngi. Tip n, sau khi tuyn pht Adong Ev, Thin Cha lm cho mi ngi mt chic o bng da. Phi chng l ci mt th hai do chnh Thin Cha thit k. Cng vi kh hu khc nghit, con ngi phi ch to ra nhng th qun o khc gi li s m p cho c th. Th l chng ta thy r c mc ch ca o qun ngay t thu ban u. l che khi h v mc khi lnh ng nh cc c ta ngy xa bo : - n no mc m. Tuy nhin, cuc sng vn c lin tc pht trin. T kip du mc nay y mai , con ngi bt u nh cnh nh c, xy dng v pht trin nng nghip, ri cng

nghip v k ngh. Vt cht v tin bc cng c thu nhp nhiu, th cuc sng c cng nng cao. V t mt cuc sng c nng cao, ngi ta khng cn cn phi n no mc m na, m bn ngh ngay n chuyn n ngon mc p. V th l nh nm mc o o sau cn ma, thi trang ua nhau ra l, cc th mu m c thay nhau xut hin, lin tu bt tn n c qu thn cng khng lng ni. ng thi, cc mc ch thu ban u cng dn b chm vo qun lng. Thc vy, ngy xa v h nn mi phi che, cn by gi ngh thut ca thi trang dng nh l che m h. Thc vy, c nhng b qun o cc k khiu khch. Khiu khch v qu mng v qu x. Khiu khch v qu ngn v qu ngho, ri che y m vn h y v h mt cch c . Ngy xa v lnh nn mi phi mc, cn by gi d tri c lnh, ngi ta vn chu kh mc phong phanh. G cn nh hi trn Lt, thi gian lnh nht l vo khong t l Ging Sinh cho n Tt Nguyn n, tri rt cm cm, th m qu nng vn c anh dng chi vy ngn, ng mini jupe m thnh thang, dung dng dung d, dt nhau qua li bn b h bi v lc by gi mt mini ang vo thi hong kim ca n. Trong nhng nm gn y, ti Vit Nam cc b cc c rt a mt qun i, hay ng hn l qun xng lng, mt th qun-di qu-ngn, hay mt th qun-i-qu-di, bi v n lng l khong u gi. T gi n tr, t b ti ln, t thnh th n nng thn, qu c qu b, k c nhng b la tui chiu t bng ng v ty, gn t xa tri, hay gn tri xa t nu ni theo kiu c tin ca con nh c o, cng u thch vn th qun ny, ch ti nghip cho nhng cp gi va to li va en. D th no chng na th ngi vn l mt con vt bit may mc. Chng hiu pht biu nh th c phng pht hi hm mt th triy l r tin v lm cm qu hay khng ? kt lun ti xin a ra hai quan im khc bit nhau v o qun. Bn ng phng th ni : - Y phc xng k c. C ngha l cch n mc phi xng hp vi c hnh. Ngi th no th phi n mc th y. ng thi, qua cch n mc, thin h s nhn ra v nh gi c con ngi chng ta. Cn bn Ty phng th bo : - L habit ne fait pas le moine. C ngha l chic o khng lm nn thy tu. o qun ch l chuyn nh, khng lm nn nhn cch ca mt con ngi. V th, qun o cng nh xim y bn Ty phng c phn thng thong, ti mt v ngho nn hn.

Xut pht t hai quan nim trn, m thi trang mi ni u c nhng khc bit, nhng c tnh ring. Tuy nhin, vi nn vn minh tin hc hin nay, ci g bn ty va mi c th lp tc bn ta cng c, bng cch cp pi m chng phi tr mt ng xu cc bc no cho quyn li ca tc gi. V ri thi trang c pha trn, na ng na ty, na nc na m, hay ni mt cch khc, th u anamt, t phng xe. Thc vy, g tng nhn thy c nhng chic o, na trn l o di Vit nam, cn na di li l chic vy ca dn ty phng, hay ngc li, na trn l o d hi ca dn ty phng, cn na di li x t theo o di Vit Nam. C mt anh chng lnh M c gi i onh nhau ti Vit Nam. Anh ta rt thch chic o di, nht l khi chic o di ny c nhng c gi Vit Nam mc vo th tht l tuyt vi : va du dng li va kn o. V th, anh ta bn ti mt ca tim ni ting ti Saigon, t may mt chic o di theo ng kch thc v vc dng ca ch v, ri gi v qu nh lm qu tng, nhn ngy sinh nht ca ch v. Ch v hn h mc th, nhng li chng dm th mt ra ngoi ng ching lng, khoe khoang vi b con li xm. Ban ti, ch ngi tm s v vit cho anh : - Chic o anh tng, em mc vo p i l p, nhng sao m nkhu gi qu, sexy qu, cn hn c xng xm Hng kng x ngc ln ti tn Chng hiu nhng c gi bn c dm mc i bt ph khng y. Nu c th qu l thin h tha h m ra mt. Anh chng lnh M khng hiu ch v mun ni g. Sau c ting ng h suy ngh, anh ta mi v i nh t mt ci ri nh thm : - Cht cha ti ri. ng l li ti ti, li ti ti mi ng. T ra anh chng lnh M ny gi o di v cho ch v m qun bng i mt chic.qun di. Th mi rch vic. Cn bn, nht l phe kp tc, bn ngh g v tri trang cng nh mt mic ? V nht l bn s may sm cho mnh nh th no ?

Cn Kim v Lng Ph
Mun pht trin, phi cn kim, l qui lut ca mun i. Nhn ra th gii, g nhn thy thin h sng qui lut ny mt cch rt y l nghim ngt v cht ch. Thc vy, bn M, trong cc trng tiu hc, ngi ta dy cho con nt bit : - Mun c mt ng th phi bt u t mt xu, cn mun c mt triu th phi bt u t mt ng. Tho no m nc M lun ng u s trong lnh vc pht trin kinh t. bn Nht cng vy. Trong cc gia nh, ngi ta lun nhc nh con ci sng theo phng chm :

- Mua g n ny. ng thi : - n u ht ny. Ch khng tha ma, cho heo v cho ch vt c, hay xi ti xi lui m vn c cn tnkho. Ngi ta chng bao gi chiu theo thch ca con nt, i g c ny, v ch l mt cch thng hi, ngha l thng tr, nhng li lm hi tr nhiu hn. Tho no m dn Ph tang, con chu Thin hong, tr thnh mt cng quc giu mnh nht ti chu, lm cho nhiu nc phng Ty c ng nhn m phtthm. bn Israel cng ra. Vo cc nh hng, khch sn, ngi ta khng thy n thc ung d. Ngay ti cc bn xe, bn tu u c nhng khu hiu i khi : - Hy tit kim in. Hy tit kim nc Cn ti cc cng s v x nghip, tr kh thi l m, ngi ta tr pht vo lng cho nhng ai n lm vic chm tr. Tho no m dn Do thi, mi lc c ko nhau v lp quc t nm 1945, sau th gii i chin ln th hai, th m ngy nay t nc ny tr nn giu c v pht trin, thm ch thu nhp bnh qun u ngi ln ti 17.000 m kim mt nm, khin nhng ngi Vit nam, kh rch o m nh g, sng trn qu hng yu du v thn thng ny, c nm m cng chng thy c nh vy. ni chuyn bn Ty, th cng phi ni chuyn bn Tu, mt anh hng xm khng l nm st cnh chng ta. Hon cnh kinh t khng kh hn chng ta bao nhiu. Th nhng, trong nhng nm thng gn y, vn mnh tr thnh giu mnh. Hng ha Trung quc trn ngp th trng, d khng bn lm, nhng c ci gi r bo, hp vi ti tin ca bn dn thin h. Ti y, ngi ta ang ra sc tit kim, chng lng ph v tham nhng. Tc gi Nguyn vn Hng, trong mt chuyn i cng tc, mc kch s th thi v nhng vic lm tit kim ca ngi Tu, k li nh sau : Trong thi gian lm vic ti thnh ph Nam ninh, th ph ca tnh Qung ty, chng ti c ng Trng Sinh, tng gim c mt cng ty ln ca tnh ny, hai ln mi cm ti nh hng. Ti c bit n nhng c ch kh l l ca v ch nh. l sau mi ba tic, ng tng gim c ny u trt ton b thc n tha vo cc bao ny lng mang v trc nhng con mt ng ngng ca qu khch. Nhn thy nhng nh nt khang khc y, ng Sinh vui v gii thch : - Cng nh Vit nam,Trung quc cn ngho, nn c bit coi trng yu cu tit kim, ngay t vic nh nht. Trung quc, tit kim thc s l quc sch. t nc Trung quc rng ln nn xy dng v pht trin c l nh bit tit kim, v ti thy trong ci nh hng sang trng ny, chng ring g ng Sinh, m cn c rt nhiu thc khch cng lm nh th

Thy ngi m nh ti ta. Nhn ngi m gm n thn. T ra qu v Ty Tu Nht trn y cng ch lm c iu g mi m v khc l vi nhng iu cha ng chng ta tng dy bo. Thc vy, t ngn xa cn kim vn l mt nt p truyn thng ca dn tc Vit Nam, bi v cc c ta phn : - Tiu ph do cn, i ph do mu. C ngha l giu nh th phi cn kim, cn giu ln th phi mu tr. ng thi, cc c ta cn cn dn con chu : - c ma ch ph ng khoai, n khi tht bt, ly ai bn cng. Ngoi ra, cc c lun ch trng v h ho mi ngi : - Tch cc phng c, tch y phng hn. C ngha l hy tch ly la thc phng khi i km, hy tch ly o qun phng khi lnh gi. Vit n cu ny, g bng nh ti cu chuyn ng ngn ca L Phng Tin v nng ve v ch kin, c Nguyn vn Vnh dch thnh th, m g ch cn nh lm b, i khi nh th ny : - Ve su k ve ve. Ca ht sut ma h, n khi gi bc thi, Ngun cn tht bi ri. ang khi , ch kin cn c tch ly lng thc trong kho, nn chng s g ma to v gi ln. Th nhng, ngy nay lp hu sinh chng ta, thay v kh y, th nhiu lc li kh , ngha l ng l lp n em n sau phi tt hn th li xu hn lp n anh i trc. S d nh vy v nhiu ngi trong chng ta ang sng theo khu hiu : - Bc ngn cn di. Chng ta lm ra c mt ng nhng li tiu xi nhng hai ng, nn cng n c chng cht v lin tc pht trin, khin chng ta khng ti no ngc u ln ni. Chng ta thch chi tri theo kiu : - Vung tay qu trn. Hay : - Con nh lnh, tnh nh quan. Chng ta xi th phi xi cho sp, xi cho xn, xi cho sang. M sp xn sang chnh l con ng ngn nht ri tm vo cnh lng ph. V lng ph cng chnh l con ng ngn nht lm ngho gia nh v t nc. D nhin y, g khng h c v cho tnh h tin keo kit, theo kiu : -Vt c chy ra nc. Hay : - i ct so ly ht a. Bi v t lu lm ri, g vn nh li khuyn ch l ca mt bc ng knh : - Con i, i vi nhng chuyn cn thit v hu ch th tin vn, tin triu con cng ng tic xt. Cn i vi vi nhng chuyn lng ph, th mt ng mt cc cng khng, con nh.

Trn bo Tui tr Ch nht, tc gi Phm nh Nghip a ra mt vi trng hp lng ph in hnh. Trc ht, l vic lng ph sc ngi, c th hin di nhiu dng v khc nhau : tht nghip, lao ng tri ngnh, cho ngh c o to, s dng nhn lc bt hp l, nhn ti khng c trng dng, chy mu cht xm Tip n l vic lng ph ti sn, tin bc ca dn v ca nc. Ngi ta sn sng tiu ph hng chc triu ng ca cha cho mt m lin hoan gp g hay chia tay no . Vit Nam chng ta l mt t nc c thu nhp quc dn tnh theo u ngi vo loi thp nht, nhng hi t c mt cc loi bia ngon nht. Trong nhiu cuc b kh nhu nht, ngi ta thi nhau khng phi ung bia, m l gi bia, tm bia vi hng chc, thm ch hng trm lt. Chc chn lc t ai ngh n mt iu s ng sau y : - Mi lon bia bnh qun tr gi 5 k thc. y th m ngi nng dn mt nng hai sng ng bng sng Hng, gii lm mt ngy cng ch lm ra c s thc tng ng tr gi ca mt lon bia! Hng ngy chng ta chng kin bit bao nhiu cnh lng ph tin bc, lm ngho cho dn cho nc. C quan no, x nghip no cng c xy cho mnh nhng c s b th v lng ly. H c chc mt t l vi sm cho mnh nhng chic xe i mi t tin, trang b cho mnh in thoi di ng, ng vi m en thi thng m nghnh ngang vi i. Mi y, trn bo Tui tr ci, c mt bi mang ta hnh nh l lng ph, tc gi a ra mt s kinrt bnh thng nhng li rt xt xa. l b gio dc nm no cng i mi, nm no cng ci cch, nn nm no s sch gio khoa mi in ra cng c tha h em bn k. Tc gi vit : Ai ng u, ti bng tr thnh ngi thu gom giy ph liu kim sng v n nay ti cn c tn sch gio khoa cn thm mi giy mi. mi lp, thuc loi mn hc. Vn dng h tic, mi khi gp loi sch mi ny (m gp hoi), ti u ly mu v cho con ti, nhng chng li bo : - Khng phi loi sch ca trng con. (D ng cp, ng lp ca chng). Nhn li ba th thy l ca b Gio dc v nm xut bn mi cch mt hai nm m thi!!! Ti nh ngy xa, khi anh ti vo lp 12, ti vn xi sch lp 7 ca nh li. V khi ti ln lp 12, ti vn xi sch nh xi m khng c tr ngi g v vn anh dng thi u, cha m vui mng khe rei sao m d dng tin li v tn km qu cho cho m v lp hc sinh thp nin 60, 70. Ti qua cnh ba ngy rng i tm mt cun sch hc cho a chu mi lp 4. Nhiu ln nhn n nhn ung dnh tin mua sch hc cho con v by gi ng trc hng trm k sch gio khoa cha c tay ngi lt m nh cn k lm giy gi , hi sao khng xt cho hc sinh, ph huynh t nc ? Ti cng rt ngc nhin pht hin ra ch mt mn hc lp 3, lp 4 m c n ba,

bn th sch. No l quyn bi gii, bi mu ri quyn cho gio vin tt c cn mi nguyn m em cn k, khng bit v l do g v c lng ph khng ? Nm no c bo cng thy b gio dc than thiu tin, thiu giy in, thiu sch cho hc sinh n c nhng cuc phng vn tm lum v vn ny. y th m nm no ti cng c dp cn ht trm k l ny n trm k l khc sch gio khoa lng ti khng khi cm thy bi ngi. Trn y l nhng chuyn lng ph ca qu v c chc, tai to mt ln. Cn trong phm vi c nhn, g cng nghim ra cn c nhiu loi lng ph khc na, m chnh bn thn g cng tng mc phi. G ch xin a ra mt th d in hnh m thi, l lng ph thi gian. Ngi Ty th bo : - Le temps, c est l argent. Thi gi l bc. Cn ngi Tu th ni : - Nht thn quang m nht thn kim. Mt tc thi gian l mt tc vng. Th nhng, lm lc ngi ta khng thc c s qu gi ca thi gian nn lng ph n mt cch lng xt. Ni g ang cm di l mt th trn ch nh bng chic mng tay, th m c n my chc qun c ph. ng no cng c, gc ph no cng c. Bt k sng, tra, chiu v ti, h t chn ra ng hay xung ph, u thy qu v thanh nin ngi thin trong nhng qun y. ng l ra : - u cn thanh nin c, u kh c thanh nin. Th nhng, qu v ny li chng bit lm g c, ngoi vic git thi gi trong qun, nhm nhp v ng c ph v t nhng iu thuc, lim dim th hn theo khi, ra dng siu nhn hay ngi ci trn chi . Tip n l qun nhu. Mi ba nhu ko di hai ba ting ng h, qu l lng ph. Hi xa thy mt k say xn ngoi ng ph qu l chuyn ha him, cn hm nay li l chuyn thng ngy huyn. G c mt ngi bn. Tn ngi bn y l Vn. V c t tui, nn g thng gi ngi bn y l c Vn. C Vn ca g l ngi rt nng n, rt bn rn. Cng vic hng trm th b ging xung trn i vai p p ca c y, n ni c ln c y phi tm s m g : - Gi nh c Cha Tri cho php mnh i xin thi gi ca nhng k nhn ri, ct vo t lnh ri lc no cn th li ra xi chi. Nhng c Cha Tri cng cng bng v cng, mi ngy ch c 24 ting ng h, mun ko di thm cng chng c. Trc ni bc xc ca c y, g ch bit ci rui m an i : - i do, n cm Cha th phi ma ti ngy l ci chc v vic nh c Cha Tri th c bao gi m thiu. Nhng c Cha Tri li rt lng lnh. Ngi u c i chng ta phi lm ng ba b, su tay mi hai con mt m mi th vo mnh. Thi m, th gin i mt t cho i cn thy mu hng. Ch bit li pht biu ca g c b kt n l lng ph thi gian hay khng v nht l c xc phm n nhit tnh hng say ca c y hay khng th g hi li c y ci . Vy xin h hi phn gii.

Ring bn thn th mt ngy g tiu xi bit bao nhiu pht giy cho vic n ung, ng ngh, gii tr Cn thi gi lm vic mt cch nghim vn chnh th ch c to to m thi. Khng hiu mai ny khi tnh s cuc i vi c Cha Tri th s phi ni sao y ? Ai c k g hay th lm n lm phc mc gim cho g bit vi nh. Bo m s hu t. Cn by gi, g s a ra bn thng k rt khoa hc ca mt k thch a ti i hc Tng hp Milan tt c cng ci m nhau. Bn thng k v cc thnh phn dn s nc , trong c mt kt lun rt c o v s ngi thc s lao ng nc ny. Di y l nguyn vn bn thng k : Tng s dn trn ton nc l 52.000.000 ngi. Tr i s ngi trn 65 tui l 11.750.000 ngi, cn li s ngi c th lao ng l 40.250.000 ngi. Tr i s ngi di 18 tui l 14.120.000 ngi, cn li s ngi c th lao ng l 26.130.000 ngi. Tr i s ph n khng i lm l 17.315.000 ngi, cn li s ngi c th lao ng l 8.815.000 ngi. Tr i s sinh vin phi nui hc l 275.000 ngi, cn li s ngi c th lao ng l 8.540.000 ngi. Tr i s ngi lm cc c quan khng sn xut l 3.830.000 ngi, cn li s ngi c th sn xut l : 4.710.000 ngi. Tr i s ngi tht nghip, cng vi s ngi hot ng ng phi chnh tr l1.380.000 ngi, cn li s ngi c th lao ng l 3.330.000 ngi. Tr i s qun nhn ti ng l 780.000 ngi, cn li s ngi c th lao ng l 2.550.000 ngi. Tr i s ngi au m, tm thn, lu manh, cho hng, v cng ri ngh l 1.310.000 ngi, cn li s ngi c th lao ng l 1.240.000 ngi. Tr i s ngi m ch, ngh s, ta n l 880.000 ngi, cn li s ngi c th lao ng l 360.000 ngi. Tr i s tu s, trit gia, thy bi l 240.000 ngi. Tr i s ngh s, t nhn l 119.000 ngi. Vy s ngi thc s lao ng cn li ti nc l 1 ngi. Khu phc tm phc, g xin cho thua v tn tc gi bn thng k ny ln hng s ph. Cn bn, bn ngh sao ? Liu c lng ph lm khng ?

C
Theo Vit Nam t in ca L vn c th c c nh ngha l mt loi chim cng cao, m di, mnh thon, ui nhn, n c, bnh thng lng mu trng, nhng cng c loi lng mu xm nh c hng, hay lng mu nh c la Khi tm hiu v ca dao, g thy hnh nh con c l mt hnh nh quen thuc v thn thng nht ca ngi bnh dn. Thc vy, vi m hi trn ng rung, ngi nng dn c con tru lm bn gip h. Th nhng tru th nng n, chm chp v sut i vt v.

V vy, u c c th gin, thnh thi v bay bng, ngi nng dn mn hnh nh con c, mt hnh nh va th mng li va p ni ln nhng c m v nhng hin thc ca i mnh. Nh ngi nng dn, con c cng phi vt v kim sng : - Ln li thn c khi qung vng, Eo xo mt nc bui ng, Nh ngi nng dn, con c cht i trong c n ngho tng : - Ci c cht r trn cy, C con m lch xem ngay lm ma. - Ci c cht ti hm qua, C hai ht go vi ba ng tin, Mt ng mua trng mua kn Mt ng mua m t n th vong Mt ng mua m rau rong em v thi nh th vong con c. Nh ngi nng dn, con c cng phi chu nhiu cnh oan c v thp c b ming : - Ci c ci vc ci nng, Sao my dm la nh ng hi c, Khng khng ti ng trn b, M con ci vc tha cho ti, Chng tin ng n tn ni, M con nh n cn ngi kia. Nh ngi nng dn, con c cng chia s s phn cay ng ca t nc : - Nc non ln n mt mnh, Thn c ln thc xung gnh by nay. V i lc cng b n p d man : - Con c m u cnh tre, Thng Ty bn sng c qu mt chn, n mai ra ch ng xun, Ch khch mi hi sao chn c qu, C rng c ng b tre, Thng Ty bn sng c qu mt chn. Nh ngi nng dn, con c cng c nhng giy pht mng m v nhung nh : - Mt n c trng bay quanh, Cho loan nh phng cho mnh nh ta, Mnh nh ta nh c vi mui, Ta nh mnh nh cui vi trng. Nh ngi nng dn, con c d c phi cht vn c gng gi ly s trong trng ca mnh : - Con c my i n m, u phi cnh mm lun c xung ao, ng i ng vt ti nao, Ti c lng no ng hy xo mng, C xo th xo nc trong, ng xo nc c au lng c con. D nhin con c khng phi ch l hnh nh tng trng cho ngi nng dn, m hn th na, n cn c s dng trong nhiu trng hp khc nhau. No l hnh nh ca mt em b m ci :

- Ci c l ci c vng, M i p ng con vi ai, Con vi b, b khng c v, Con vi ch, ch l n ng. No l hnh nh ca mt c gi c mung chiu : - Ci c l ci c con M n yu n, n cng lm th. - Ci c l ci c k, n cm nh d, ung nc nh c, m nm th gy o o, Cha ra n ch lo n qu. - Ci c bay bng bay l, Li y anh gi xi kh cho nng. - Ci c ln li b ao, Pht ph hai gii ym o gi bay. V nht l hnh nh ngi v Vit Nam tn to, cht chiu nui chng, nui con : - Ci c ln li b sng, Gnh go a chng ting khc n non Nng hy tr li cng con, anh i try nc non Cao bng. Hnh nh con c trong ca dao, trong vn chng bnh dn tht l phong ph, g c th k n hon tn nhiu nhiu na. Cn trong i thng, con c cng khng km phn a dng. Ny nh, c l nhy mt chn. C l thanh tre mng dng im cng gnh, cng vc bng cch b tng on ngn, v th mi gi l b c. C l mt b phn ca cy sng, khi bm n m vo vin n v lm cho n n, v th mi ni l bp c. C l tem dn vo th. C c th bu in mi chuyn, bng khng th cng vn chuyn nhng ngi nhn s b pht. Ring trong phm vi con ngi, c cng rt l nhiu kh. Trc ht, hi cn b, g khng hiu ti sao lng g, thin h thng gi nhng a con trai thuc vo hng suy dinh dng lthng c. Chc hn ch v thn hnh ca chng cm ci, mnh mai nh mt b xng cch tr, khng khiu nh cnh c trn rung ng. Ri c cn l mt ting chi nh nhng ca bn con nt. V th, khi bc bi, tc ti, chng lin khng ngn ngi cho nhau nc. Di thi Php thuc, g thy xut hin mt vi loi c c bit. Thc vy, c l sa bi trong nh in. Bi vit c xp ch v in th. Khi bn in u tin mi ra l, th lp tc c chuyn n thy c, anh ta c v ghi ch nhng ch sai hay cha va , cn phi i thay. Ch c ny xut pht t ch corriger ngha l sa, cha. Cn correcteur ngha l thy c, ngi sa bi, ngi cha bi. Tip n, c cn ch vin cnh st trng ni ring, hay my thy cnh st ni chung. Ch c nay xut pht t ch commissaire ngha l ng c. Cn ph lt xut pht t ch police cng c ngha l cnh st. Tuy nhin, hin nay ti Vit Nam ang c mt ngh mi pht ln nh diu gp gi m g xin cp n, l nghc. Theo bo Tui tr Ch nht, ch c ny xut pht t ch commission ngha l tin hoa hng, tin cm hay tin c.

Cn theo ngu ca g, c nay c l xut pht t c mi, l loi c c nui lm mi d kh l c hoang sa vo by. V th bn c mi l bn gi b theo phe mnh lm hi cho phe mnh v lm li cho phe chng. Ngh lm c by gi i lc tht t lu v trng trn, to nn khng t nhng cnh d mu, d khc v d ci Ni mt cch vn hoa th l ngh lm mi gii, lm trung gian, lm tip th. Cn ni mt cch nm na v bnh dn th l hng mi li, d kh thin h mua hng hay cy nh mt cng vic no . H ch cn do mp, mnh khe v i khi c p lc na kim li cho mnh. H l nhng ngi trung gian, chuyn bn nc bt chm mt t tin cm. Nu ai tng sng Chu c, hn phi bit t sau tt nguyn n, thin h chun b cho ngy l hi B Cha x ti ni Sam, vn c gi l Va B. Trong nhng ngy l hi ny, hin nay y hi t mt mi hng c m bo Cng an phi gi l lng c Ni Sam . Thi th thng vng h cm, hm b lng xng cu. loi c. th c. Ny nh, khi khch va chn t chn ro n ni th c ngay mt lc lng c dnh dt khch ti nh tr ny, ti khch sn n. Bc vo l hi, khch l thin nam tn n, mun biu l tm lng thnh ca mnh i vi B, th lin c ngay mt i ng c ng o phc v cho nhu cu l bi v cng kng. No l c heo quay vi khong ba chc tn chuyn nghip, rt gii vic khua mi ma m, gian ln trong gi c v trong cn o, sn sng nht y tit heo, tit b trong bng heo quay cn cho nng, v th m hng c ny n nn lm ra mt cch mau chng. No l c nhang n, thay v thp mt nn nhang t lng tn knh, ngi ta lm pht nhang, ri nhang tr thnh mt dng c hun B. Sut ngay khi ta nghi ngt th lm sao m chu ni. No l c phng sinh mi li khch mua chim ri th ra cu mong lc B. Chim trong lng nhy ln nhy xung, nn mc sc m gian theo kiu nm mi mi lmChim c x lng bay ra th t m chim c m th li nhiu. V khi khch bun tnh, mun gii su th lp tc c ngay bn c t nn, hay ni huch tot ra, l cgi, c mi dm. Qu l ht . Bo Tui tr Ch nht phi ln ting bo ng : - Cha bao gi ngh c li pht trin bt nho nh hin nay. Theo tc gi Nguyn th Oanh, th ngy xa c ng mai b mi nhng h ch n u heo thi v mc ch gii thiu ny mang tnh cch nhn o. Chng hn mch cho bnh nhn c gp thy gp thucp bit my nhng mi gii v hnh phc con ngi. Cn by gi th khc, hot ng c khng xut pht t nhu cu ca ngi b phc v m t ng c ranh ma li dng v khai thc h. Chng hn tim bn tht nm st mt ng, khch c th dng xe mua hay ngi bn hng c th bc ra vi bc giao hng. Vy m c ti hng chc thanh nin

vm v, la ht, nu ko lm ngi mua ngao ngn bc mnh. Con ngi bn, mt khch, li phi np tin mi l cho chng m chng dm ho he. ai loi g c th phn chia thnh hai loi c. Trc ht l c dch v, lm trung gian mua bn vt dng nh c xe, c nh, c t, hay chy cht giy t vi nhng th tc hnh chnh rc ri, nhiu kh ta m hn trn nh c xut ngoi, c h khu, c sang nhng Th nhng khi mc mu, dnh lu vi hng c ny, chng ta cn tnh to v cao cnh gic, bi v rt nhiu mnh ch l mnh dm, rt nhiu c ch l c gi, nhn tin ri tung cnh bay cao, khin chng ta tin mt tt mang, cng vic th c dm chn ti ch, ht thng ny qua thng khc, chng i n u c. Tuy nhin, ng kinh tm hn c phi l loi c th hai ny, l c ngi, g ch xin lit k mt vi loi chnh in hnh m thi. Chng hn nh c t nn, c mi dm, cgi. Mt bui ti bn lang thang trn ph vng hay ti cng vin, rt c th bn s b hi thng thng mt cch s sng : - C mn gii su khng s ph ? - C cn em t khng i ca ? Chng hn nh c ly chng nc ngoi, nht l ly my ch ba tu xnh xng gc i loan. Hng c ny len li khp hang cng ng hm, lun lch tn vng thn qu ho lnh, g gm, d d, rt vo tai nhng c gi v nhng bc ph huynh nhng li ngon ngt, ng mt v tin bc v hnh phc, ri my c gi nh d y ca bi cng liu nhm mt a chn, cui cng phn ng phi ngm ng nut cay mt s phn nghit ng, mt kt thc b bng ni t khch qu ngi. Chng hn nh c con nui. Mt c gi cha hoang ang lo lng s hi th v ngay c tn c loi ny. Hn khng nhng trn an m cn t tin cc cho ci bu na. Vy l thay v n nn hi ci, c gi s chai l v dm lm thm mt ci bu na kim tin. Nh th, c gi khng ch vi phm lut php, ch p nhn phm ph nh v tr em, m cn tch cc gp phn lm bng hoi cc gi tr o c. Chng hn nh c ph thai. Mt c gi l mang bu, ng ngc v rt r ti cng bnh vin, lp tc c my tay c no thai xp i mau chng v nhiu c b mng v n nhng ch ph thai lu, khng bo m v mt v sinh v y khoa. Chc chn l cn nhiu loi c khc na, nhng bng m thi cng ngn ngm v nhc nhi cho mt x hi ang nhch ln v mt kinh t, nhng li ang tut dc v mt o c. Bit lm sao vc ln by gi ?

Mo
Thin h thng bo : - Nh bo ni lo n tin. Th nhng, n c tin bng ngh ni lo khng phi l chuyn d. C anh nh bo khi bi ca mnh va mi c trnh lng lin b b x cht vn : - Ti ni cho anh hay : vn l ngi. Anh vt c, moi rut gan pho phi vit

nn bi y v bi y phn nh ng tim en ca anh v ca bn n ng. Vy ci con nh trong bi y l a no ? Liu ci thn hn, anh m lng phng vi ai l cht m em y. Khng thiu g nhng anh nh bo c n n hi ch hay c xi ko ng v trt di ch mm vo cc xp ln, hay lng qung ng v phm vi chnh ch chnh em. V rt cuc chng anh nh bo no lm giu hay pht ln nh ci ngh ngng ny, bi v Vit Nam nh gio v nh bo th ch c nchp cho m thi. Lm lc tin nhun bt tiu bng i t hi no, m bi th li cha vit, th l ng hn, bn phi ngi vo bn h hc vit lch gi l ko cy tr n, mt cch vn hoa hn l tm nh t, nhng thc cht ch l vit nhng vit cui. Nh g lc ny, cng vic cui nm tht b bn khin u c trng rng, m hn np bi cho s tt ti gn, chng bit s phi tn hu tn vn v s g. Thi nh phi theo truyn thng vn c t lu i, nm mo th phi ni lo vmo t ui ch cn g. Mo, miu hay mo l mt loi th nh thuc ging n tht, lng mm, ru trng, cng v c ng c, vu bn, mnh nh, leo gii v c ti bt chut. C l chnh nh ti bt chut m mo c nhiu ngi, nht l ngi nng dn u i mui trong nh. i vi l chut th mo chnh l i vng s t. Ngi tu th bo : - St nht miu, cu vn th. Ngha l git c mt con mo th cu c vn con chut. Cn ngi ty th ni : - Absent le chat, les souris dansent. Ngha l vng mo, chut nhy choi choi. Hay : - Mo i ra th chut vn vai theo kiu vng ch nh g vc niu tm. c ln g quan st khi chut thy mo th hnh nh t chi b t lit, co rm v bt nhc nhch. Mc d mo c lm ng, ngonh mt i, th chut cng khng th chy thot khi mng vut ca mo. Hi cn b, g c hc v mt cu chuyn ng ngn mang ta l Hi ng chut. Cu chuyn y i khi nh th ny : H hng nh chut, sau mt cuc kim tra h khu, thy dn s b st gim trm trng, kh d i ti ch tuyt chng. Th l h hng nh chut bn vi v t chc i hi bt thng, sm hn nh k tm phng th cu vn tnh hnh. Trong cuc i hi ny, v s sng cn ca dng tc, tt c t chut gi n chut tr, t chut c n chut ci, u tch cc v hng hi gp kin. Nhng kin ny c ghi nhn, bn bc v tho lun. Cui cng, kin c coi l tuyt vi nht v c ton th hi ngh v tay tn ng, l tm cch ct mt chic chung nh vo c con mo. H mo i ti u, chic chung s pht ra nhng ting leng keng bo ng h hng nh chut c thi gian di tn chin thut, rt vo nhng ni bo m v an ton nht. Mi chut u nht tr v ng vi k sch ny. Th nhng khi hi xem c ai sn sng ng k thc hin, th chng mt chut no

dm ghi tn. V th l t chut gi n chut tr, t chut c n chut ci, tt c u yn lng rt lui c trt t. Thm ch cho ti ngy hm nay, mo vn cn l mt tai ha to ln cho dng h nh chut. Cu chuyn ny lm cho g bn khon, bi v trong i thng, rt nhiu k v ngay chnh bn thn g cng ging nh loi chut bi v mnh ni th nhiu m lm chng c bao nhiu. Ni th ao to ba ln, cn lm th ch nh cy tm. Thm ch trm voi cha chc c mt bt nc xo. Tuy nhin, trong nhng nm gn y, ti Vit Nam dng h nh chut khp khi mng thm, bi v dn bm nhu Vit Nam v Trung Quc rt khoi mn tht mo, c gi theo thc n nh hng l mn tiu h. Nhng tay li bun lng sc khp hang cng ng hm tm mua mo. Mo mua v c bn cho cc nh hng, khch sn v nht l c xut khu sang Trung quc. Th l dng h nh chut pht trin theo cp s nhn. V khng cn mo gim st v canh chng, nn dng h nh chut tha h, mc sc c khot mi kho lm. V chut bng tr thnh mt quc nn lm cho chnh ph phi lo lng v ra tay can thip bng cch trng tr ch ng nhng tay limo. Khng hiu thin h ch bin mn tht mo ra sao. Ch ngi dn qu, ch cn mt m rau m em nu hay xo vi tht mo qu l tuyt vi. Nht l rut mo va trng li va dn qu l ht xy. T ci ti bt chut, m mo bng c nhy tt vo lnh vc chnh ch chnh em. Bi v nu g khng lm, th mt v chnh khch c b, thuc hng u ca Trung quc, l ng ng tiu Bnh, ly mo lm biu tng cho ng li v chnh sch ca mnh khi tuyn b : - Mo trng, mo en khng h g, min l bt chut. Phi chng li phn dy ny khai ng dn li cho chnh sch m ca, t do kinh doanh, ngoi quc u t min sao lm cho dn c giu v nc c mnh ? c u i nui trong nh, nn mo rt gn gi v thn thng vi ngi bnh dn, ng thi cng i vo np sng v kinh nghim i thng. Thc vy, mo vn l du ch ca s xui xo v xi quy : - Mo n nh th kh, Ch n nh th sang. Bi my anh l thng khng cho hnh khch mang mo ln xe , ko gp s chng lnh trong sut cuc hnh trnh ca mnh. Ri mi khi khen v t khen v nhng thnh cng v u im ca mnh, th lin b nhng k thi mm k ngay t ng vo ming, khi h chu m ni vi chng ta : - R tht, mo khen mo di ui. Cu k t ng ny cn nng hn c cu : - M ht con khen hay. Hoc cu : - Ln ngn li ch trch di, Thn bn mo ming ch trai lch mm.

Vi tui i chng cht, chng ta thu tch c mt m kinh nghim, th nhng nu chng ta l bin chng thnh nhng kinh nghimsng sng bi nhng en ti, th chng ta lp tc tr nn ging mo, bi v : - Mo gi ha co, Co gi ha chng tinh. Liu chng ta tr nn co gi hay chng tinh cha ? Thnh thong mt i khi trong cuc sng, chng ta c vn may thm ving hay thn ti g ca vo gia lc nghit ng nht. Thin h khng ngi lit chng ta vo hng mo, bi v lc by gi mt chng ta sng rc nh mo thy m v thin h s khng ngn ngi gi chng ta l mo m v c rn hay ng gt gp chiu manh. V sau cng, mo hin, mo ngoan thng c yu thng, chng ai n nh tp n, nh tc ng bo : - Mo lnh ai n xch tai, Gi h chng khoe ti ni chi. Trong i thng, hnh nh mi lin h gia mo v nhng ngi bn sng quanh n khng c tt p cho lm. Trc ht l mi lin h vi chut. Nh chng ta thy, hnh nh s th ght chut in su vo bn tnh ca mo. V th, h gp chut l mo lin xi ti, chng cht xt thng. Cn h hng nh chut, vn thc thn phn nhc tiu v yu km ca mnh, nn theo s din t ca ngi bnh dn, lun t ra bit iu v l : - Bn con chut a xc con mo. T te t t te te t Bn con chut a xc con mo, T te t t t t te. Tip n l mi lin h vi ch. Mo ght chut th no, th c l ch cng ght mo nh th, nht l mo con. Nh g nhiu chut, nh nui vi con mo cho bt s ph phch. Th nhng h xin c mo con no, nu khng canh gi cn thn, th lin b ch cn cht. ang m m nghe thy mo tru ln hai ba ting, th th no sng hm sau cng thy mo con phi xc trn trn a. V th ngi Php bo : - Vivre comme le chien et le chat. Ngha l yu nhau cng th nh ch vi mo. Tng t nh mi lin h m chng nng du vy : - Tht th nh th li tru, Yu nhau nh th nng du m chng. Tuy nhin mt i lc chng ta cng thy mo v ch sng chung ha bnh vi nhau. C nhng tay sn nh tnh c chp c nhng bc hnh mo ng yn trong vng tay yu thng ca ch. Xt v nhng c tnh ca mo, g ghi nhn my iu sau y.

Trc ht mo c nhn c sch s, bi v mi khi phng u, mo u vi du tht k, ch khng phng u mt cch ba bi, thiu vn ha nh nhiu ngi. Thc vy, Saign, thnh ph H ch Minh, vn c gi l hn ngc Vin ng t lu, th m i trn ng, i khi thin h vn dm phi nhng bi mn, c th l nhng ngphn. Hnh nh ch no c bng ch : cm rc, cm tiu, cm tiu, cp i th ch li c chiu c c bit. Ngi ta cng rc nhiu v cng cho ra hng. Mi ln phi i qua , th lin c thng thc mt th x kh nng nc n nn ma. V sch s m vi du, th nhng chnh v s vi du ny m mo li tr thnh biu tng cho s thiu ngay thng, bi v thin h thng bo : - Lm la lm lt nh mo du ct. C l v phi thc m bt chut, m sut ngy mo nm ng li b. Vi s nm ng li b nh th, mo b mang ting l li bing, li n chy thy chy xc, ng thi tng trng cho nhng k chnh mng, bi bc, qua loa, i khi, bi v h lm nh mo ma hay mo ra mt.. Thc vy, mo tuy c nhn c sch s nhng li rt s nc. V th, ra mt, mo thng lim vo bn chn ri a ln v qut qut vo mt, ging nh g hi cn nh. Phi, hi cn nh, mi khi tri tr lnh, g rt thch nm ng nng, cun mnh trong chn sng rn m u hiu. M nh thc nh gi sang sng, th m g ch : - T t ci . Khi m c cp mi nng tru, th sng bch, thiu iu ng mt tri chiu x vo l mi. V th l phi t gp gp lm mt s nhng cng vic cn thit, nh : i i, ly nc, sc ming, nh rng, ra mt Thy vy, bao gi m g cng mm ci v bo : -Con lm c nh mo ra mt vy. Mt c tnh khc ca mo l thch c vut ve, mn trn v chiu chung. G nui mt con mo, ban sng ng dy, va ngi vo gh, th no n cng n v c vo chn g. C mt vi ln m khng thy g nhc nhch hay ng tnh g, th th no n cng cn nh vo chn g, khin g au ing. V th, nhiu hm va mi bn xong iu thuc lo, m theo gii ghin thuc lo th iu quan trng nht trong ngy, chnh l iu u tin ban sng, chc chn th no cngph, ang th ph ph hay ang th hn theo khi thuc, cng phi c gng nh cho n mt pht th n mi chu cho g c yn. Ngoi ra mo cn mc phi mt thi xu khc l thch n vng. G nh hi cn b, mi ln b g dn tic hay ch g dn cm, th no g cng c phn cng canh chng, ui rui v trng mo. C nhng hm bng dng mo chng thy u, m th phm n vng li l chnh g. Thc vy, nhn trc nhn sau khng thy mt ai v th l g lin rn rn, nhn vi mt ming, ri t vo ming m nhai ngu nhai nghin. Ming tht c n vng sao m n ngon o , n gi ngh li vn cn thinh thch, mc d cx h t

cht cho tui th n s v ngy th. C l v thch n vng v thch c vut ve m mo c dng chb nh. Ting Vit Nam tht l phong ph. C tnh nhn, c ngi yu hay c b th hon ton khc vi c b nh hay cmo. Bi v c tnh nhn, c ngi yu hay c b, thng phi l cng khai v hp php. Trong khi c b nh hay c mo bao gi cng bt hp php v thm ln vng trm. G thnh tht khu phc tm phc nhng ng n ng, v con hu, th m cn can m o bng thm t b nh. Va hao tin tn bc, va mt thi gi v ch ti au lng. Cn a v v s nghip th d dng i oong, ng thi mt sm mt chiu thn bi danh lit chng nh tr bn tay. Chiu c mt c b nh qu l mt ngh thut. Bi v cng ging nh mo, c b nh no m chng thch c vut ve, mn trn v cng chiu. C b nh no m chng hay hn, hay di, hay nhng nho v hay ng nh..Bit vy th m khi anh n ng vn c nho v nh con thiu thn lao u vo la. Thin h thch dng hnh nh mo so snh vi n b con gi, bi v gia mo v n b con gi c nhiu i ging nhau. im th nht ging nhau l ci khon n. Mo n t m n b con gi cng n t, v vy ngi i mi bo : - Nam thc nh h, n thc nh miu. Ngha l n ng con giai th n nhiu nh h, cn n b con gi th n t nh mo. y l thin h t gii hn vo vic n chnh thc trong ba cm, ch cn n lai rai trong ngy hay n hng vi th qu vt th khc. em cng v cn tt c mi th qu vt ny vo th cha chc mo no thng mo no, v n b v nht l con gi vn l cha n vt c m : - i ch mt tm tin qu, Chng thng chng bo v nh cm. im th hai ging nhau, l chuyn khng v c. Con mo ngoy ui bn tri th s nhy qua bn phi, cng vy con gi bo c th chc chn l khng, bo khng th chc chn li l c, nh mt bi ht ca Ngc L : - Con gi ni c l khng, con gi ni khng l c. Con gi ni mt l hai, con gi ni hai l mt. Con gi ni ght l thng, con gi ni thng l ght, ng nghe nhng g con gi ni. ng nghe nhng g con gi ni G s m x chi tit v chuyn ny trong mt bi khc. im th ba ging nhau. l v thi hin v d. Thc vy, mo tht hin lnh khi n nm di ng yn, khi n c nh vo chn mnh th nhng mo cng tht d dn khi n nhe rng gm g v gi mng nhn chin u vi ch, hay v chut nhanh nh chp. n b con gi cng vy, bnh thng th nh nh d thng v d mn, nht l khi c nng nhng nho haymn duyn. Th nhng mt khi ni cn tam bnh v b

chm t i hay b phng tay trn mt mi li, th phi bit. ang l mt c em bc k nho nh bng ha kip thnh mt b chng la, chi n ni n chn, chi c bi c bn, chi c cung c iu, tay chn th ma may quay cung thiu iu ln x vo ngi ta nh mun n ti nut sng vy. V vn ny th g xin no table ngha l xin min bn, ko li bi n c chua, trng thi v b chp cho ci m thin v l lun bc thm n ng con giai, m li hay bc thi v bi bc n b con gi. Tuy nhin, c mt iu hon ton khc bit gia mo v n b con gi, l mo th lun c ru, bt k l mo c hay mo ci. Cn n b con gi th li chng c ru. Ha lm mi c. V nu c, th qu l ht ch ni. m bt u v khuya, ting con nt xa dn, chm vo xm vng : - Con mo m tro cy cau, Hi thm ch chut i u vng nh. Ch chut i ch ng xa, Mua mm mua mui gi cha con mo.

p v Xu
C nhng m khng ng, nm vt chn ln trn m suy gm chuyn i, g nhn thy : - Cc din th gii i khi ch l tr chi ca tr nt, cng ko b ko cnh m uch nhau. Cn thi i nhiu lc ch l mt ci vng ln qun, i t thi cc ny n thi cc khc. Thc vy, hi mi gii phng, nh nc cp tit ua nga v x s v cho l mt th c bc tr hnh, cm tit khiu v hay nhy m v cho l i try, cm tit thi hoa hu v cho l lm dng thn xc ph n Th nhng, cng vi thi gian v nht l cng vi chnh sch ci m, nhng ci b cm tit trn kia li c phc hi, v bnh trng mt cch mnh m nh nm mc sau cn ma, ng thi c khoc vo mt danh ngha mi ching lng. X s l kin thit l xy dng quc gia, nn tnh no cng tranh th m, ri xut hin thm loi v s co nh mt th m n lin, ch cn co ra l lin bit c trng hay khng. y l cha k n nn s , s ui n theo v trn nan khp ni khp chn. Khiu v c gi l ma i, d c c qut th cng l mt hnh thc ngh thut. Sau cng, thi hoa hu c mnh danh l mt hot ng vn ha, nhm nng cao ci gu thm m ca qung i qun chng. V th, t hoa hu ca bo Tin Phong, g ghi nhn rt nhiu th hoa hu khc na, chng hn nh hoa hu cc tnh, hoa hu o tm, hoa hu o di, ri n sinh duyn dng, b m thanh lch Vy th no l hoa hu v ngi ta i tm s g qua nhng cuc thi hoa hu ? Trong mt cuc trnh din vn ngh ti vin i hc Cng gio lt hi trc nm 1975, c mn chn hoa hu.

Mt s n sinh vin bc ln sn khu. Ngi dn chng trnh bn hi kin cha vin trng : - Theo kin ring th cha bu ai lm hoa hu ? B chp bt ng, cha vin trng mt ta tai, th nhng sau cn bi ri trong giy lt, cha vin trng ung dung tuyn b : - Ti chn c ny. - Ti sao ? - Theo ti ngh th hoa l bng, hu l sau. C ny ng l hoa hu, v c mt bng hng c thu vo vt sau o di ca mnh. C hi trng u nhit lit v tay khng phi tn thng cu nh ngha chy ci ca cha vin trng, nhng khen ngi s nhanh tr ca cha trong mt tnh hung t nh v rt kh ni. Theo sch v, hoa hu l ngi con gi c v nht trong cuc thi sc p, chng hn : hoa hu th gii, hoa hu Chu , hoa hu Vit Nam Trong nhng cuc thi ny, ngi ta i tm mt ci p khch quan. V th, ngi ta phi cng b s o vng mt , vng hai, vng ba, chiu cao v trng lng. Cn th sinh th t ra cng phi mt ln ln sn khu trong b o tm cho thin h chim ngng. Ngi ta cn treo nhng gii thng khuyt khch cho nhng miss no c n ci duyn, c mi tc p, c cp gi thon v c tm nh bt mt. sa sang v chnh n cho ci hnh dong bn ngoi ny, ngi ta tn khng bit bao nhiu cng sc v tin bc. y qu l mt ngh thut xng ng vi ng tin bt go. Trc ht, gii thy thuc nhy vo vng chin. Vi li dao gii phu, cc v ct ch ny x ch kia v bm ch n theo nhu cu thm m v theo s i hi ca khch hng. Th nhng, chuyn i nhiu lc oi m, nhng ngi mun lm p chng may gp phi nhng ng lang bm, nhng v thy thuc dm, th chng nhng tin mt tt mang, m hn th na ci sc p t i ca mnh li sm tn phai, y l cha k ti nhng bnh tt v au n nh hu qu tt nhin ca s trc trc ny. Chng hn nh b r r cht silicom, c dng n cho b ngc thm phn g gh v nhc nhi hay v tc dng ca kem m lm cho khun mt b nm en Ngi ta thng bo : - Nhn sao vt vy. Th nhng, trong lnh vc lm p th li khng phi vy. Ni loi vt, con c thng hay lm p v lm dm ly le v ly im vi con ci. V th trong ting Php, danh t Coquetterie c ngha l s lm dng, bt ngun t ch coq c ngha l anh g trng! Ni loi ngi th khc, n b con gi vn c coi l phi p, v ngh thut lm p vn l ngh ca qu nng. Thm ch c k tuyn b mt cch hung hng con b xt nh sau : - L n b con gi, m nu khng bit lm m m li n qu vt th hng cn l n b con gi na.

Xt v nhng ni nhng chn c lm p, g nhn thy rng : - H h ra ch no th qu nng lin vi trang im ch y lin t t. T ci rng ci tc l gc con ngi, n ci mi ci ming m mn duyn thm ch n c ci mng chn mng tay u c qu nng trau chut mt cch t m v k lng. Ch c cc nh ch to m phm l ht bc. Nguyn du gi u m thi thi cng c bit bao nhiu th, n qu thn cng khng nh ni. Nu c dp, g s phu ra mt bi v ngh thut lm p ca qu nng. Ch ti nghip cho cnh n ng con giai nh g c khi phi ngi ch c gi cho c em gi b bng trang im, hay anh chng g t b ngi yu nhng nho cho tr hn vi ting ng h ch v nhng vic lnh knh y, th cng ch lchuyn thng ngy huyn. Ch c di mm di ming m th di th vn, mt x xung nh bnh bao chiu, hay ng ng tc ti nh tc dng ni gin. Hy t an i ly mnh : - y l mt dp thun tin ta tp c kin nhn, luyn ni cng cho mnh. Ai bn ti cng th s c cu thot. Th nhng, ci p khch quan, ci p c cn o ong im ny th li rt him v ko di chng c bao lu, v c tui tr no m li khng gi, c sc p no m khng b tn phai. Hay nh dn c vn thng bo : - Phm trn ci i ny c ba th ph du hn ht : l ting di, mng tri v n sc. V th, khi ni n ci p, chng ta thng hiu l ci p ch quan, ci p hp nhn vi mnh. ng vy, Voltaire t hi : - Th no l p ? V ng my m a ra mt cu tr li bt h v hm hnh. ng ni : - p chnh l con cc ci di mt con cc c. Thc vy, mt khi tnh yu thm vo hai bn chu n m nhau, th ci nhn ch quan s t hng mi s : - Yu nhau trm s chng n, Mt trm ch lch cng k cho bng. Thm ch ngay c n nhng ch khuyt im, ngi ta vn c thy tuyt vi : - Yu nhau c u cng trn, Tri b hn cng ngt. Ngay c n nhng ch xu, ngi ta vn c thy p tut lut : - Mi nng nhng tm gnh lng Chng thng chng bo ru rng tri cho. - m nm th ngy o o Chng thng chng bo gy cho vui nh. - i ch mt tm tin qu Chng thng chng bo v nh cm.

V th, c nhng c nng xt v ngoi hnh, vi ci nhn khch quan, th s b xp vo hng th N trong Ch pho ca Nam Cao, hay Chung v Din trong kim hip ca Kim Dung, ngha l di im trung bnh xa lc xa l, th m vn t gi, v c nhng ng chng ngon lnh c v th xc xc ln tinh thn, c v tin bc ln a v, khin cho thin h pht thm, nm m cng chng c, ch v nhng c nng ny c c nhng nt duyn thm. Cn khi tnh yu chp cnh bay i, th c nng xinh p th ban u lin tr thnh ci con m n, ci con m kia, ri anh chng i lang thang tm kim ca l, theo kiu : - V ngi th p, vn mnh th hay. Hoc : - V l ch, B bch mi tht l ta. Khi chin s xy ra, Ta buc v vi ch, Nm trong lng ch, Ta vn nh n ta. Khi khng cn say men tnh yu na, th ci ngy xa ngi ta bo l cho vui nh, th by gi li tr thnh nguyn nhn gy nn v. Ngi ta li nhau ra ba ta quan ln ly d ch v ng chng hay b v c ttko g mi khi nm ng. Hay nh tc ng din t : - Cn duyn anh ci ba heo, Ht duyn anh nh ba ho ui i. Xem nh vy, ci p khch quan cng nh ch quan u kh lng ng vng vi thi gian. V th, n ng con giai v nht l n b con gi cn phi tm kim cho mnh mt ci p vt thi gian, mt ci p t bn trong, xut pht bi nhng nhn c, ch khng phi l ci p hi ht bn ngoi, d c mn mi n u chng na cng khng th i xa hnln da! Chnh nhng nhn c mi to nn cho chng ta mt ci p vt thi gian, mt nt duyn thm lm cho ngi khc phi cm phc v say m. Cc c ta ngy xa sm nhn ra nt duyn ngm vt thi gian ny, nn bo : - Ci nt nh ci p. Hay nh mt cu tc ng khc ni : - Tt g hn tt nc sn, Xu ngi p nt, cn hn p ngi. Sch C hc tinh hoa c k li mt mu chuyn nh th ny. Dng Chu sang nc Tng, n tr mt nh kia. Ch nh tr c hai ngi thip. Mt ngi p v mt ngi xu. Dng Chu thy trong nh ai cng qu mn ngi thip xu m khinh ch ngi thip p. Ly lm l, Dng Chu bn d hi mt a nh trong nh tr. N tr li : - Ngi thip p t tn l p nn mt p, ti chng bit ci p ca nng na. Cn ngi thip xu t bit l xu, nn qun xu, ti chng bit ci xu ca nng na. By gi Dng Chu gi m hc tr li v bo : - Cc con hy nh ly cu y. K gii m b c ci thi t cho mnh l gii, th i

n u cng c mi ngi tn trng v yu mn. K li cu chuyn ny, tc gi sch C hc tinh hoa gp thm li bn ca mnh nh sau : - n b p m t cao t c, ngi ngoi ch thy ci b khoe khoang ng ght, ch khng cn thy v p ng yu na. Tri li, n b xu, t thn mnh l xu, th ngi ngoi ch thy ci nt du dng ng thng, ch khng cn thy ci xu x ng ght ca nng na. Ngi p m b khinh, cn k xu m c qu l nh th . Cng t cu chuyn trn, g nh li mt cu tc ng : - Ngi xu duyn ln vo trong, Bao nhiu ngi p duyn bong ra ngoi. Phm ci g bong ra ngoi th kh m bn. Cn ci g thm vo trong th cng lu li cng thm. Vit ti y, th hnh nh m Trxa thnh Calcutta bng ta sng trc mt g. M Trxa ng bn vng phi Diana, qu l hai thi cc tri ngc nhau. Vng phi Diana l mt c gi cao ro, p . G ch ni n ci hnh dong bn ngoi, ch ch dm ng ti nhng kha cnh khc, chng hn nh : a v x hi, tnh cm c nhn Trong khi , m Trxa ch l mt b lo khng hn khng km. Thn hnh th thp b, ha chng c cao hn ng Giaku c mt t xu. Cn mt mi th nhn nheo, mang nng du n ca thi gian. o qun th thng tha thng thnh Th m lc cn sng, m c bit bao nhiu ngi qu mn v khi nm xung, m c bit bao nhiu ngi thng tic. S d nh vy cng ch v ci c ca m. Phi, ci c ca m chnh l nt duyn thm thu ht mi ngi v lm cho c v th gii phi khu phc tm phc m hm qua, hm nay v mi mi. Hnh nh c mt cu danh ngn, i khi khuyn chng ta nh th ny : - Con i, ngy con m mt cho i, mi ngi u vui mng hn h, cn con li ct ting khc. Con hy sng th no, khi con nhm mt bung tay, mi ngi s khc thng, cn con s vui mng hn h. Nt duyn thm vt thi gian ny ai cng c th thc hin c m chng tn ng xu cc bc chy ra ca tim, li v th m phm lnh knh. ng th, ai cng c th v phi lm c min l bit kin nhn v c gng. kt lun, ti xin k li mu chuyn v mt ngi v xu. Nguyn Th l v ca Ha don, nhan sc thuc loi ma ch qu hn. Khi ci v, thy nng xu qu, Ha don mun b i bn ni : - n b c t c : cng, dung, ngn, hnh. Nng c my ? Nguyn Th lin tha : - Thip ch km c dung m thi. Ri nng hi li : - K s c bch hnh, chng c my ? Ha don p : - Ta c c.

Nguyn Th ni : - Trong bch hnh th c l u. Chng l k hiu sc ch khng hiu c, sao li bo l c c bch hnh c ? Nghe vy, Ha Don ly lm xu h v t lun yu thng knh trng v mnh. Thi ca Ha Don c l cha nh thc nhng k ho sc hm nay. Bi v rt nhiu ngi vn cm u cm c chy theo ci p bn ngoi m qun ci p bn trong. V mi ln c trn bo thy nhng mu qung co tm ngi : - Cn tuyn n nhn vin c ngoi hnh p. G li ngm ngi cho thi i v xt xa cho nhng c em-gi-tri-bt-xu. Th ri, g bn th di thn tht v mt li c di thong ra nhmt nga.

Tr v Gi
Trong mc s tay ca tun bo Tui Tr Ch Nht, g lm c mt mu tin nh sau : - K t nay, chnh ph s khng b nhim ngi lm th trng v nhng chc v tng ng qu 55 tui. Khi c thng bo trn do th tng va k ngy 18 thng 4, mt cng chc cp v H Ni ni vi ngi vit : d c n 20% s cn b mang cp hm th trng s ra i v tui khng cn ng vi tiu chun Mu tin ny cng khin cho g phi s vo gy mnh v nhn ra rng : - Sng lu ln lo lng, c ci iu ny th mnh cng sp c ra ng, v nh ui g v trng hoa. Chng bit nn vui hay nn bun. G nh li hi u mnh cn chm, hnh nh c c trong sch Quc m Gio khoa th bi hc v mt cu : - Con g sng n i bn chn, tra n i hai chn v chiu n i ba chn ? Xin tha : - chnh l con ngi. Thu cn nh, chng ta b l b la bng c hai tay ln hai chn, v chi l bn. Ln ln, chng ta ng thng v mnh m bc ti. Cn khi v gi, chng ta phi chng thm mt chic gy na l ba. Cc c ta ngy xa ngn ngm m bo : - m thm ngy thng tri qua, Nm kia no c i ta bao gi. ng th, chng ai c th cn c nhng bc chn m thm ca thi gian. C nhn vo xp nh, ln ln nh thi, g bn nghim ra gnh nng tui i ang xung i vai cm ci ca g v du n thi gian in m trn khun mt g. Cch y khng lu, mt c b Vit kiu hn h n thm g. Phi kim li b nh, g thy c rng : khi khn gi qu mp theo thy bu xung tu i vt bin, c b ny cn ang la tui babilc, sut ngy chi quan v nhy c c sn nh g, thm ch cn anh dng mc qun i i mc cua ngoi ng v cho ch nu riu, th m gi y ang o t tr m, p nh mt c tin, ging ht mt bi th c din t : - Hng hng tuyt tuyt,

Mi ngy no cha bit ci chi chi, Mi my nm thp thot c x g, Ngonh mt li ti k t liu. Ngay nh chnh bn thn g cng vy. Bn mi nm c coi l nh cao cuc i, ri sau bt u i xung trin ni bn kia. Ti ci mc ny, mt g bng m huyn, phi vi v ra tim ct ngay mt chic knh lo, khi trng g ha quc. Ri t , lc ph ng tng bt u ru ro. Nht l khi bc vo tui ng tun, th sc ko b gim st mt bc, lm vic lu mt xu l cm thy mt mi, u oi lin t t ngay . Nh hi cn tr, ngi nh my ch lc cc sut tm chn ting ng h m chng h hn, st m chi c, thm ch c nhng lc gp rt, lm ngy khng phi tranh th lm c ban m m vn c phom phom v hng tit vt. Ch by gi, khi c t tui, g my d l my vi tnh, ch mt lc l lin nhc nhi t u ngn tay cho n tnli tim. Ri n chng bit ngon, ng th c m m mng mng. Sc ko gim st nh, m tui nm mi cn l khi im cho mi th bnh hon. No cao huyt p, no nhi mu c tim, no tai bin mch mu no, no lot bao t, no ing. Bn n t hnh dng nh c treo l lng trn u qu c thng th ng tun. Ngh vy, nn c bnh tnh m run. V th, hm ri g bn phi gng mnh i khm li ton b lng, t tim gan cho ch n n pho phi. Qua siu m, ngi ta cho bit g hin c hai vin sn nh nm trong thn. ng bc s thuc vo hng chu chi bn phn : - V chng cn b to to teo, nn cha cn phi m hay bn bic chi c, ch cn ung thuc, ung nc, vn ng v nht lci nhiu. V th, trong my thng nay, g nh phi p mnh p xc m dng thuc, dng nc v tp th dc thm m gieo. Bi v lc ny ci eo ca g xem chng lin tc pht trin theo kch thc ca ci eo conb. Ri lc no cng phi vn mi ln m ci. Vui cng cui m bun cng ci, thiu iu b lit vo hng ngici trn. Th m chng bit n bao gi mi tng kh c hai ci ca n y ra. T nhng iu g va c k d ngng, th khc bit th nht gia gi v tr l khc bit v ngoi hnh, v sc khe. Tr th mnh, gi th yu. l l ng nhin, qui lut ca mun i kia m. Tr ra mt vi trng hp ngoi l m chng ta vn gi l nhng c gi gn, nh Nguyn cng Tr vit : - Cng gi cng do cng dai. Bnh thng, tui gi l mt nh thng, tip nhn mi th bnh. Hn na, nu na u cuc i, chng ta xi theo kiu x lng sng v sm, nh li h ho : - Chi xun ko ht xun i, Ci gi sng sc ni th ti ngay.

Chc hn na sau cuc i, chng ta s phi tr gi bng nhng bnh tt v n au ca mnh. S gim st v sc khe phn xc, thng ko theo s gim st v tm l v s x cng v tinh thn. Kinh nghim ca nhng bc tin bi cho hay : - Nm mi tui th ta chn i, cn su mi tui th i chn ta. Tui gi vn d l mt gnh nng cho bn thn cng nh cho ngi khc. Tui gi ging nh phin ch chiu, vng tanh vng ngt. Hay nh con s t gi ch l tr ci cho m ch con. T , ngi gi nh mt s hng say nhit tnh, ri bung xui, mc cho con to xoay vn n u hay ph mc cho l chu n con : - Gi th mi s mi hn Giang sn ph mc n em sau ny. Khc bit th hai gia gi v tr l khc bit v kinh nghim, v vn sng c tch ly t lng cuc i. Trong phm vi ny, ngi tr cha c c bao nhiu, ang khi vi b dy ca nm thng, ngi gi gom gp c rt nhiu. V th, ngi tr thng hay bng bt, xc ni v phi b, nh tc ng cng bo : - Khn u ti tr, kho u ti gi. V i lc ngi ta gi : - Tui tr l tui n cha no, lo cha ti. Vi nhng kinh ngim c tch ly sut dc dng thi gian, tui gi thng khn ngoan v thm trm, ging nh cy cng gi th g cng tt, ging nh gng v qu, cng gi th li cng cay, hay nh tc ng cng ni : - i hi gi, v nh hi tr. Do s vn sng phong ph y, nn ny sinh ra mt khc bit th ba gia gi v tr, l ngi gi thng thch quay nhn d vng v sng bng nhng hoi nim, cn ngi tr thng thch hng ti tng lai v sng bng nhng c m. Ngi gi th quay li pha sau, cn ngi tr th bc ti pha trc. Thc vy, my ng bn gi lu ngy gp mt nhau, kh kh bn chn ru nng hay bn tch tr m, chc chn cc c s gi nh v sng li ci thu huy hong vang bng ca mnh : - Ngy y mnh th ny chng ta th n ch khng nh by gi, chng ra ci th thng no c. Trong khi , bn tr ngi u lo vi nhau th thao thao bt tuyt v nhng d tnh ang c m m. No l lm ci ny, no l lm ci kia Chnh do s khc bit ny, nhiu lc xy ra nhng bt ng, nhng lc c, nhng chng i trong gia nh gia gi v tr, gia cha m vi con ci. Hi xa, c ln thng bn g ang nn n i, xin m t tin cm mua sch hay lm ci chi , th ng b bc vo. Cht nghe thy tin, ng b bn m ming phang ngay cho cu m mt bi lun l c bn : - Ngy xa tao phi tit kim tng trang giy, tng git mc ngy xa tao th ny ngy xa tao th kia ngy xa tao th n ip khc ngy xa y khng bit c ng b ca i ca li bit bao nhiu ln. C nhn ci bn mt nhn nh ca thng bn nh l sp b To tho rt, g thy n hm hc m ni chng nn li, v s b mng, nn nh phi nh thm trong bng rng :

- Bit ri, kh lm, ni mi, b i. Cng t im khc bit ng trc v ng sau, tng lai v d vng, nn ngi tr thng dm liu, dm chp nhn ci mi ri khc phc v lm ch ly n, nh chng ta thng bo : - u cn thanh nin c, u kh c thanh nin. Phi chng y chnh l yu t quan trng lm thnh cht tr ni mt ngi Trong khi , tui gi thng ngi di chuyn, ngi thay i, an phn vi nhng ci c. y l g cha ni n nhng c thch ng qun trn chin thng v vinh quang mt thi ca mnh. V vy, thin h vn thng bo : - Mt ngi b coi l gi k t lc ngi y ht dm liu. Nu c ngi k ti v im mt nhng khc bit gia gi v tr, th c l ni mi, ni hoi cng chng bao gi ht, chi bng by gi hay th i tm mt dung ha, mt m hnh l tng cng chung sng ha bnh m nhau. Theo g, mi tui u c nt duyn ngm ca ring mnh. Bui bnh minh c v p ca bnh minh v lc hong hn c v p ca hong hn. Chi non, c sc quyn r ca chi non v tri chn c sc quyn r ca tri chn. V ngi gi v ngi tr, chng ta c th din t nh Nguyn Du : - Mi ngi mi v mi phn vn mi. Tuy nhin cuc sng vn thng c nhng ngch l, nhng ngc i v nhng chuyn cho cng ngng ca n, nh G. B. Shaw vit : - C lm ngi khng khi no tr v vi k khng bao gi gi. Thc vy, c lm ngi khng bao gi tr. Ni cch khc, h nh mt tui tr khi mi u cn xanh. H l nhng k tui i cha c bao nhiu, thn xc cn phi phi, th nhng tm hn h gi ci v tn a. H thiu mt cht tr v cht la trong con ngi. C ngha l h khng dm liu, khng dm chp nhn ci mi v i u vi nhng i thay. H bng lng vi s phn ca mnh v lc no cng ch xin cho c hai chbnh an. H khng cn s hng say nhit thnh, tri li ch sng lng l nh con c vng, mc d b ngoi h rt oai phong b v v sc khe trn tr. Chnh v th thin h vn thng gi h l nhng ng c non. Tip n l c vi k khng bao gi gi. D nhin y g khng bn ti mt vi ngi v nh hng ca mt loi bnh c th no , khin cho h, d ba mi m, nhng thn xc h mi ch l mt a tr ln su, ln by nh bo ch ng ti cch y khng lu. G cng khng bn ti mt vi c v ham vui v thch ca l m thin h vn thng gi l chi..trng bi. Nhng c u bc, rng long m vn cn o bng v n con kia, ch v s cnh c n : - Con nui cha khng bng b nui ng. G ch xin ni n cc c tuy gi m thc s vn cn tr. Vy cc c y l ai ? Cc c y c din t l nhng ngi nhn lo tm bt lo. Ngoi hnh cc c tuy

gi, ngha l tc cc c bc, rng cc c long, da cc c nhn nheo v tay chn cc c lng lo. Th nhng, tm hn cc c vn cn tr ch cha gi, ngha l cc c vn hng hi nhit thnh, dm chp nhn ci mi v dm ng u vi nhng thay i. Cht tr vn lu thng trong mu huyt, trong thn th gi nua ca cc c v la vn bng chy trong con tim au m ca cc c. Tuy nhin, s ngi nhn lo tm bt lo nh th ny, hn khng nhiu lm. C mt thi Sign thin h gi nhc s Phm Duy l mt hppi gi. S d nh vy, v tui i nng trn vai ng. Ngay t hi g cn l mt thng b mc qun thng ng, th nhng bi ht ca ng c ph bin su rng. Th nhng, tm hn v t tng ca ng vn cn tr. ng khng phi ch vit v tui tr, m hn th na, tng li ca, tng khung nhc ca ng u thot ra cht tr, lm cho ngi tr say m v thin h khng ngn ngi tng cho ng ci bit danh l hppi gi. Ngy nay, khp mi ni ngi ta u h ho phi tr ha lnh vc ny, tr ha lnh vc kia v nht l phi tr ha cp lnh o. Bo Tui Tr Ch Nht vit : Chuyn s khng xa l mt khi nc Nga c th tng 36 tui hay l Vit Nam thi gian khng xa c nhng nh lnh o, nhng chnh khch la tui 30-40, nu nh cng ngh tr ha, khng ch l hn mc tui tc m thc s l c mt qu trnh chun b nhn ti, m trng, vun bn. M chng nng du, nh hai c ca s c thng nhau bao gi. Cng vy, lun c mt vc thm ngn cch gia gi v tr, gia tr v gi. Tr ch gi l c h, li thi v. kh tnh. Ga ch tr l thiu kinh nghim, xc ni, ngu n theo kiu : trng m i khn hn rn. Tuy nhin, theo g ngh : - Tr phi knh trng gi v hc hi ni ga vn sng v kinh nghim. Cn gi th hy tm hiu, cm thng v nng cho tr. C l g bn phi mn li khuyn sau y v Alfred de Vigny nh mt kt lun : - Bn i, mt i sng v i l g ? Nu khng phi l mt tng ca tui tr c tui gi thc hin. Kt lun nh th, chng hiu g ln mt dy i hay cha ? V nht l g c ng c phong lmhm c non hay cha ?

Ni v Lm
Chuyn xa tch c k li rng : Ngy kia, v thy Tng T i ch, thy con khc i theo, b lin phnh gt : - Con nh, ri khi v, m s lm tht heo cho con n. Lc v v, thy Tng T bn bt heo lm tht. V bo l mnh ch ni a m thi, nhng thy lc u : - ng khinh r tr th khng bit g. Cha m lm chi th con ci thng hay bt chc m lm nh vy. Nay mnh ni di con, l mnh dy con ni di ri . V th l thy i lm tht heo cho con n.

T cu chuyn trn g nhn ra hai mu ngi. Thy Tng T l mu ngi ni v lm, cn b v l mu ngi ni v l. Trong cuc sng, gia ni v lm c bit bao nhiu tnh tit nhiu kh rc ri. Thm ch nhiu lc c c mt vc thm ngn trng xa cch. Chnh v th, g xin mn php c bn n mi quan h gia ni v lm. Khi to dng, Thin Cha ban cho con ngi mt ci li. Nh ci li, con ngi c th ni c. V nh ting ni, con ngi biu l cho nhau nhng tnh cm, nhng c mun, nhng suy ngh hu xch gn li m nhau hn. Bi , ngi ta thng bo : - Ngi l mt con vt c ngn ng, c ting ni. Th nhng, phm bt c vic g trn ci i ny cng u c hai mt. Mt phi v mt tri. Mt phi ca ci li, l mt nhp cu cm thng c bc bng ngn ng v ting ni. Cn mt tri, l nhng un khc, nhng hn th, nhng v m ci li gy nn, ng nh ngi xa bo : - Li ngi cn c hn c hng ong. S d nh vy l v ci li khng c xng. M khng c xng th li lm ng lt lo. Ni dc ni ngang, ni qung ni by, ni th no cng c, nh tc ng din t : - sao cho va lng ngi rng ngi ci hp ngi ch Cao ch ngng thp ch ln Bo ch bo trc bo trn Gy ch xng sng xng sn phi ra. Trong mi lin h gia ni v lm, th hng ngi t hi nht l nhng k ni mt ng, lm qung mt no. Nhng k ni th hay, nhng lm th ngc li nhng iu mnh ni. H ni vy m khng phi vy u, cho nn phi cao cnh gic, bi v : - Ngoi th hn ht ni ci M trong nham him git ngi khng gm. H ng l nhng k khu pht tm x, ming nam m bng b dao gm nh ca dao bo : -Nam m, mt b dao gm Mt trm dao mc Mt vc dao bu Mt xu tht ch. Chnh c Kit cng bn v hng ngi ny mt cch rt chnh xc : - H kinh k di dng nhng li nut trng gia ti ca cc b ga H ging nh m m, bn ngoi th qut vi p , nhng bn trong th y gii b v mi th x kh. Ngi ta thng cho rng : - Ni v lm ngc li iu mnh ni l mt chng bnh trm kha ca nhiu ngi, c bit ca cc thng gia v chnh khch. Vi cc thng gia trong lnh vc bun bn m c tht th nh m th lm sao khm kh. Mun khm kh th phi cn non, thc thiu, hng dm vn c ni l hng xn.

Cn vi cc chnh khch trong vic hoch nh chnh sch v ng li ca mnh m c thng nh rut nga th lm sao thnh cng. Mun thng li th phi tung ha m, cng mp m cng tt. Khi vui th ta ct ngha rng cho i phng thoi mi t cht, cn khi bun th ta ct ngha hp c th cht c nhng k ngo ngoe chng cng. Ch hiu nhn xt trn ng hay sai. Tip n, mt hng ngi khc bt nham hiu hn, l nhng k ni v l. H ni nhng khng lm, ging nh b v ca thy Tng T, bo i ch v s lm tht heo, nhng ri b lin nh trng lng, cho ch l chuyn a. Qui chiu c hng ngi ny x dng l l tt. Nhng iu tm nim c h p dng trong cuc sng, l : - Yn lng l vng. - C m n xi. - Nht l nh l tam t u. Sau khi tuyn b vung vt, h bn ln tht su, im hi lng ting tht di. Mc cho thin h phn i, mc cho thin h yu cu. Ni lm mi ming. Ri cng chm xung v i vo qun lng h th li. D c b mang ting l nh trng b di, th diu ct dy, em con b chth li nhun cng chui v y ti. G thy trong nhng cuc vn ng, ng c vin no cng ha s lm iu ny, s lm iu kia cho dn chng khp khi mng thm m dn phiu n khi m c ci gh ny, gh n, yn v ti Quc hi, hay ti ch n ch kia, th nhng li ha chc nh inh ng ct khi trc lin bc hi v tr thnh nhng li ha ho. Mi s vn y nguyn nh c. G vn thng phong cho nhng k ni v l, nghe v ln l nhng v gim c, ngha l h dm xi, dm c cho thin h lm, cn h th ch tay nm ngn, ngi nh mt n bt vng, do ming tay chn. H cht nhng b nng ln vai ngi khc, cn bn thn th ch ng mt t mng tay lay th. Bao nhiu vic nhc nhn thin h lnh , cn h ch vic phe phy vut my cng ru c cht ca mnh. Ni th ni vy ch i lc g cng thy mnh mun v lm nh th. Hng ngi th ba g mun bn n l nhng k ni th nhiu m lm chng c bao nhiu. Du sao, i vi hng ngi ny, g cn thy c mt m sng cui con ng hm. Trc s kin lm chng c bao nhiu ny h c sn trong bng mt ngn l mt l do bin minh. No l ti, no l bi, no l v i thi, ci kh b ci khn. H qun mt li ngi xa dy : - Tri b tri k, bch chin bch thng. Bit mnh, bit ngi trm trn u thng. Nhiu lc h c tnh khng mun bit mnh, nn c tuyn b vung vt, c ni cho sng ci l ming, ri th n u hay ti . Mi s s h hi phn gii. M phn gii khng c th s nh bi l tt. H lun m ngc ngi khc m rng : - Li ti anh, li ti ch, li ti hon cnh H chng bao gi dm m ngc m rng : - Li ti ti, li ti ti mi ng.

By gi, g xin cp ti nhng hng ngi m li ni thng i i vi vic lm. Gia hai phm tr ny c mt t l thun no , v c bit, lnh vc lmth khng ngng pht trin. Trc ht l nhng k ni t m lm th cng t. H tiu biu cho nhng k an phn, hng nhn, lun bng lng vi g mnh c. Khng mun u tranh, khng mun dy da vo nhng chuyn rc ri ca cuc i, xin cho c hai ch bnh yn. Tri vi hng ngi ny l nhng k ni nhiu m lm th cng nhiu. Ni hng m lm th cng hng. H tng trng cho hng yu i, v nng ng, dm ni, dm lm v dm lnh nhn trch nhim ca mnh trc nhng thnh cng v tht bi. i ti u, h cng gieo vi nim vui mng v hy vng cho nhng ngi chung quanh. Sau cng l nhng ngi ni t m lm nhiu, ni th chng bao nhiu m lm th li rt nhiu, thm ch c nhng ngi khng ni chi c m vn m thm lm vic. H l nhng ngi va khim tn, va nhit thnh li va thin ch. Tiu biu cho hng ngi ny l thnh Giuse. Mc d nm gi mt vai tr quan trng trong chng trnh cu , th m qua Tin mng, g khng thy v thnh ny li cho hu th mt li ni no, m ch ton l nhng vic lm. Vng phc ti mt, ngay c trong nhng hon cnh bi t v tm ti nht. G xin k n hon tn, k li mt s vic lm in hnh. Va mi nh hn vi Maria cha c bao lu, th Giuse thy ngi yu b bng ca mnh bng dng mang bu. Gi nh chng ta, th chng ta phi lm cho ra nh, phi bi tro trt tru khin cho c y b b mt. Cn Giuse, khi nhn ra Maria mang thai bi quyn php Cha Thnh Thn, lin mau mn n c y v nh lm bn mnh. Tip n, khi Maria ang bng mang d cha, v sp ti ngy sinh n, th m chiu ch ca hong li truyn cho mi ngi phi tr v qu hng bn qun ca mnh k khai nhn h khu. Gi nh chng ta, th chng ta ni l do ny l do kia nh bi x. Cn Giuse th m thm a Maria v Blem chu ton bn phn ca mt ngi cng dn. Ri ang m, c thin thn bo mng : - Hy a con tr v m Ngi trn sang Ai cp v Hr ang truy tm git hi. Gi nh chng ta, th chng ta s mng tng ra nhng vt v ca cuc hnh trnh trn chy, nhng kh khn ca cuc sng vt vng ni t khch qu ngi ri ca bi x. Cn Giuse th khc, mau mn vng theo lnh truyn, gia m hm khuya khot, vi v a Hi nhi Gisu v M Maria ln ng trn sang Ai cp. Cng nh sau ny, qua li bo ca thin thn, Giuse em gia nh v nh c ti lng Nagiart, hu Kinh thnh c ng nghim. Cui cng, sut nhng nm thng di, Giuse m thm nhng git m hi, lao ng ct lc vi i bn tay chai cng ti xng mc Nagiart, c em li cho gia nh chn cm manh o, bo m mt cuc sng vt cht m no hnh phc cho Cha Gisu v M Maria. Giuse khng ni nhng lm tht nhiu. R rng khc xa vi chng ta. Thi bui hin nay l thi bui lm pht li ni nhng li khan him v thiu vng vic lm.

Trong mt ngy, trn bo ch, truyn thanh v truyn hnh, chng ta c nghe bit bao nhiu li tuyn b ny la, bit bao nhiu ging iu tuyn truyn, bit bao nhiu mu qung co hp dn nhng th hi kt qu c ngn no ? C nhng lc g cm thy nh ngi ta ni m ni, ch ch c mt t quyt tm bin li ni thnh vic lm. Ngi ta t hng bng nhng bn bo co y trin vng ang lc thc t cn rt bp bnh v en ti. Ngay c nhng lc thin tai bo lt p xung, ma mng tht bt. M mc thu hoch vn gp i cng k nm ngoi. Th c oai khng ch. C mt khu hiu khin g khng ngng suy gm, l cu: - Nh nc v nhn dn cng lm. Nhng rt cuc nhn dn lm n ma mt, m tin do m hi nc mt li chui tt vo ci ti khng y ca nhng ng quan tham nhng. Ring trong phn o, chng ta cng ang mc phi t trng ny : - Lm pht li ni nhng li khan him vic lm. T lc c tr khn cho n by gi, chng ta c nghe bit bao nhiu bi ging, chng ta hc c bit bao nhiu bi gio l, chng ta c bit bao li kinh, cn nhng hnh ng bc i yu thng, gip nhng ngi chung quanh th liu c c mt dm hay khng ? V ngay c bn thn, c l chng ta cng ni rt nhiu m lm chng c bao nhiu! Tuy nhin, vic lm lc no cng c li im, gi tr v u th ring bit ca n. Thc vy, nh vic lm chng ta chng t cho ngi khc tnh yu nng nn ca chng ta. Lm sao c th nhn ra mt tnh yu khng vic lm, bi v tnh yu khng vic lm ch l mt tnh yu cht, mt tnh yu trong m tng ch khng h tn ti trong cuc sng. Tri li, vi nhng vic lm d nh b, d tm thng nht cng cho thy mc m ca tnh yu chng ta. Lm khi ch l mt n ci, mt nh mt, mt li ni, mt c ch tru mn lm m ln c ci lng ngi mnh thng mn. Hn na, nh vic lm chng ta c th li cun v hp dn c ngi khc nh tc ng bo : - Li ni nh gi lung lay Vic lm nh tay li ko. Hay nh mt cu danh ngn bo : - Vic lm mi l mt bi ging hng hn nht c sc li cun v hp dn. Li n ch l mt tn ln, cn vic lm mi thc s l mt anh chng khng l. Con ngi hm nay c l chn ngy nhng li cng b, nhng khu hiu tuyn truyn, nhng hnh nh qung co theo kiu thng rng ku to, nhng li rt cn n nhng chng t bng vic lm, nhng chng t bng cuc sng. Thin h ci u ngng m mt cha Phr Paris, sut i gip cho nhng k lang thang khng ni n chn . Thin h khng ngt ca tng mt m Trxa Calcutta, lun hy sinh chm sc cho nhng k ngho hn, m au v hp hi.

Chnh nhng hnh ng bc i, chnh nhng vic lm yu thng nhm xoa du nhng ni au l iu nhn loi hm nay ang cn n. Cn nhng , nhng toan tnh chnh tr np sau lng nhng li ni nng phn trnh din, chng sm th mun, chng hm nay th ngy mai cng s b lch s lt ty. Vit ti y, g t cm thy mnh ni cng kh nhiu, ch xin ghi li mt tng na, cho ci kt lun c thm phn c hu : - Thng ban cho chng ta ch c mt ci ming, nhng li c nhng hai bn tay. Nu nh ai cng thc iu , ri gim ni m tng lm, th chc hn cc din th gii s i thay, khun mt nhn loi s ti sng, mi trng x hi s n nh v an bnh hn bao gi ht.

Khn m Khng Ngoan

Mc S tay Vn ha trn bo Tui tr Ch nht s ra ngy 06.12.1998, c mt bi vit ngn ngn ca Nguyn ngc Bch, vi ta : Mn hng t siu th Cora. G xin php tc gi c trch dn nguyn con, ko b mang ting l thung vn thin h. Ri b li ra ba ta quan ln vi ti danh c thnh lp l xm phm tc quyn th tht nguy to. Cora ng Nai l mt siu th ln nht v hin i nht nc, do doanh nhn Php u t. ngi ta khng phi i ph vi chuyn bun bn m, nhng vi vic hng ha b mt cp. S kin mt cp hng ha ti y t ra cho chng ta vn o c v pht trin. i vi mi c nhn, o c d lm cho ngi ta cm thy thit thi v c nhng khi mun vt b n. Tuy nhin i vi x hi, o c ca mi c nhn li cn thit cho s pht trin. S vic mt cp siu th Cora cho chng ta thy t ra nm iu : . Khng ch l chuyn n cp vt m l n cp c t chc. . Mt c gi 60 tui n cp b bt cn chi ngi bo v rng : ly ca Ty ch u c n cp ca Nh nc. . iu m ch nhn siu th lo ngi khng phi l ch mt cp m l khng c ngi no mun bt cp, v l s phi ng ca vo ngy ch nht v s tin b ra cho chi ph bo v s cao hn s tin kim c. . i ph, siu th phi thm ngi bo v, thm quy tnh tin. . Gii chc c trch nhim ti trung ng v a phng khi c hi cho bit i l cn lm nhanh, nu c bo co v c ch o s hp vi cc ngnh lm rt ro. l mt hin tng x hi. V chng ta rt ra c g khi nhn v Cora trong bi cnh ca o c ? . Nu siu th ng ca mt ngy, hay ng ca lun th c ngha l khi thiu o c bn trong, chng ta s khng c hng nhng tin nghi bn ngoi. Nh th, cho x hi pht trin v kinh t th khng ch trong giao tip gia con ngi, chng ta mi phi xng ng vi nhau; m ngay c vi vt cht, n cng i hi nh th. Ngi s dng n phi xng ng vi n v mt o c. Thy Cora n to, hng nhiu, nhng ch ty my.

. Nu hng c, th gi tr s t hn so vi nhng nc khc. Tin thu thm bo v hay phi m nhiu quy thu tin th cng s c tnh vo gi hng. y l ti sao gi thnh chng ta cao, v sc cnh tranh ca chng ta thp. y l ti sao vo siu th, phi gi ti, b cpChng ta c th c nhn, c k nhiu v vn minh th gii, nhng chng bao gi nhng th n tay ta. . Trong tm l ca ch nhn v ca nhng nhn vin siu th, trc kia h vui v n ch th nay s l cnh gic phng. Khch hng vo s t tm thy h nhng n ci ca vui ti. Mt mi trng ca s lng thin khng th tn ti khi n khng c mt nn tng o c h tr. . Chnh quyn s khng cn nhiu th gi ngh v lm nhng vic tt cho dn, m s b bn rn v gii quyt ci xu ca k cp. . Tnh trng c th ko di mi nu nh khng ngi no mun bt cp, hay cn ngh n cp ca Ty! Sao m hi nhp kinh t ? Cha m thng con, mua t sm ging. Vy l khi chng ta lm cho ngi khc th x hi c thm ca ci. Cora cho thy khi ly ca ngi khc th ci hin c trong x hi cng s mt i. Cora l mt minh chng v vai tr ca o c i vi pht trin. ngha v n l thc o cho thy kh nng hi nhp kinh t ca chng ta. Siu th cho chng ta mt mn hng, mt bi hc c th cho mt ti tru tng. Tc gi nhn s kin Cora trong phm vi kinh t v i ti mt kt lun : - o c rt cn thit v l nn tng cho pht trin. Cn g, mi khi nh hay c li s kin trn, g lin cm nhn mt ni bun t ti, va xt li va thng. Phi, g cm thy xt xa nh chnh mnh b bi tro trt tru, hay nh chnh mnh b mt ai tt vo mt. T i dn tc ni g ni ln ng ng, nhng nh phi ngm ng nut cay th no. G bn khon t hi : - Khng hiu my ng ty b m y s ngh g v ngi Vit Nam. Ri khi v nc, chc hn h s x xm bn tn vi b con li xm rng : ngi Vit Nam th ny, ngi Vit Nam th nV cui cng h s i ti mt thi c th, l hy cao cnh gic, trnh cho xa ci bn mt ngi Vit Nam. C k k cho g nghe rng : mt vi vng bn M, ti nhng ni cng cng hay trn xe but, ngi da trng mang nng u c k th, bo phi vit nhng hng ch by b nh sau : - Coi chng ngi Vit Nam n cp. G khng tin rng cu chuyn ny l c thc, bi v ngi M vn v ngc khoe khoang mnh l dn tc vn minh, hin i v t do nht hnh tinh ny. Th nhng khi nghe qua, G tc sut na th b phi v hc mu ra m cht. Bun i l bun v au i l au. Nhng ngh i th cng phi ngh li. V khi ngh li, G cm thy thng cho nhng ngi Vit anh dng y, c can m i n cp v c can m pht ngn tht hch x xng :

- Ly ca Ty, ch u c n cp ca nh nc. Bnh thng, nhng ngi Vit anh dng ny ang lm vo mt hon cnh kinh t khng my sng sa, nu khng mun ni l cn en hn c mm ch, bi v nh cha ng chng ta th trc dy : - Bn cng sinh o tc. - i n vng, tng lm liu. - Bng i th u gi phi b. Th nhng, b u khng b, li b ngay vo ci siu th ca my ng ch Ty m chm cha, nn mi rch vic. G cn nh hi trc gii phng, g c mt b bc cm di ti gio x Bc h, qun C chi. Gio x ny nm st mt cn c ca qun i M. V th l ang t mt gio x ngho rt mng ti, dn chng lc c b i ni khc tm ng sng, bng dng hi sinh ci mt. n ng cng nh n b, gi cng nh tr, ngi ngi u i lm s M, nh nh u i lm s M. Bn nhc con th lang thang bn ko cao su v thuc l. y l cha k n i qun g mng ko v, khin nhng qun bar mc ln nh nm sau cn ma. B bc ti, lc by gi d c t tui, nhng cng vn hng hi hng ng phong tro i lms M. K t , trong nh rng rnh nhng cam v to. Mi bui chiu, khi tan s v, th no b cng moi trong cp qun ra c mt hay hai tri. B k l s tht nh sau : - Bn M chng n rt thng cc b gi, chng gi cc b gi l m m san v thng cho cc b gi tri cy. Th nhng cc b gi khng n, dnh em v cho con cho chu. L hm no chng khng cho, th nhanh tay l con mt, chp vi vi tri m dt i vo cp qun ch sao. - B khi ra cng, MP tc l qun cnh chng khng khm khng xt ? - i vi cc m m san, chng u cho ra m chng khm xt chi c. Chuyn rng c mt c gi c lm khu nh bp, thy a con nh mi ngy mt rm v cm ci v suy dinh dng, nn chiu hm y c quyt tm khi v s ly mt k tht b ng lnh, ri qun k quanh bng. Th nhng, khi ra n cng, do sc nng ca c th, ming tht b ng lnh bt u chy nc v nh xung t nhng git o . Bn qun cnh M thy vy tng c gi tithng hay mc phi chng bnh n b con gi g , nn vi ku xe cu thng, ch gp ti bnh x. Ti y, ngi ta mi khm ph ra v ci ln : - , t ra l th. Ci kh l ci khn. Hm nay, ci kh th vn cn , nhng liu s l ra c bao nhiu ci khn siu ng thuc loi ny ? Vy u l nguyn nhn pht sinh ra t trng trn? Cc c nho, hc tr c Khng T, th cho rng : - Nhn chi s tnh bn thin. Bn tnh con ngi khi sinh ra vn d tt lnh. Nhng ri do hon cnh x hi, ci tnh bn thin y mi ngy mt tut dc v xu dn, xu dn thm mi. Cn cc nh thn thc th phn rng : - Xut pht t lng bn tay Thin Cha, con ngi tt lnh nh cc thin thn, th nhng do nh hng ca ti nguyn t, con ngi bt u xung cp. Tr khn tr nn m ti. mun b dc vng khng ch. V lng tham th nh mt vc thm

khng y. Chnh v lng tham khng y ny, ngi ta lun hng chiu ti vic v vt v. V ngi ta ngh ra trm phng ngn k thc hin en ti y. Ring vi ngi Vit Nam, theo g ngh, cn c mt nguyn nhn lch s khc na. S l nh chng ta bit cha ng chng ta tng sng mt ngn nm n l gic Tu, ri mt trm nm n l gic Ty v hai mi nm ni chin tng ngy. Trong kip n l ng ng ny, mun c sng phy phy v ph phn, ngi ta cn phi kho lun v kho lchTt c ngh thut lun v lch ny c kt tinh thnh nhng ci khn, nh : - Khn qu hay khn xo, ngha l hiu bit v thu li nhiu cho mnh mt cch qu quyt v xo tr. - Khn ranh, khn li hay khn vt, ngha l hn ngi trong nhng vic vt vnh, nh mn chng ng. Nhng ci khn ny, t bn cht : rng khn th tht l khn nhng li chng ngoan t no, bi v chng bit phn bit phi tri. C thy tin ca, li lc v chc tc l hc u vo nh con thiu thn lao mnh vo la hay nh con b rng nho ti tm vi mu trong u trng Ty ban nha. Nhng ci khn ny u c hai im chung. im chung th nht l lun t ci li ca mnh ln trn ht v sn sng dng mi phng tin t cho c mc ch, d ch l nhng phng tin xu xa v hn h. im chung th hai l nhng ci khn ny lun mang tnh cch ln lo, gian di v thiu thnh tht. Nhiu khi ming th nam m, nhng trong bng li cht y mt b dao gm. Hay nh tc ng cng din t : - Ming th thn tht ni ci, M trong nham him git ngi khng gm. Vi mt b dy lch s ni cm nh th, nhng ci khn ranh v khn vt ny bn r su trong tm hn v lun lu thng trong mu huyt ca ngi Vit Nam, d c gng rt nhiu nhng vn cha th nh bt c n ra ngoi. Chnh v th m cho n hm nay, n vn cn li nhng h ly, nhng hu qu giy chuyn tht th lng v thm thit. Thc vy, v thiu thnh tht, nn ngi Vit Nam chng ta rt kh cng tc vi nhau. Ngi ngoi quc nhn xt v cc sinh vin Vit Nam nh sau : - Sinh vin Vit Nam rt gii, ch s thng minh ca h rt cao. Nu mt chi mt, ngha l mt sinh vin Vit Nam ch vi mt sinh vin ngoi quc, h d dng nm phn thng. Th nhng mt nhm sinh vin Vit Nam u tr vi mt nhm sinh vin ngoi quc, th h s thua xa. S d nh vy l v h khng bit hay khng th cng tc vi nhau. y cng l kinh nghim g tng tri qua. Th cn mi ng qun trn gh nh trng, c mi ln tho lun theo nhm l thy khe re con b ko xe, bi v ch cn bu ln mt tn trng nhm, ri sau ngi tn gu, c k d ngng cho n ht gi, ph mc tn trng nhm tha h ba hoa chch che, v rng v rn, thm ru thm ria khi ln trnh by hay bo co cng bn dn thin h.

Cng chnh v s thiu cng tc ny m cho n ngy hm nay dn tc mnh khng li c cho i mt cng trnh ngh thut tm c no. Chng hn v kin trc, cc lng tm Hu cn qu nh nhoi so vi khu n ng ko ca ngi anh em Campuchia. V vn hc, hin gi chng ta cha c c mt b bch khoa t in y Mnh ai, ngi y vit. Mnh ai ngi y lm. M sc lm, sc vit ca mi c nhn th tht hn hp. Mt ci u lm sao bng hai ci u. Mt b t in Larousse ca Php m thi cng c bit bao nhiu ngi cng tc, ri t nm ny qua nm khc, h vn lun duy tr s cng tc cht ch y, c nhng b tc cp nht ha, khi b li thi. Thy m thm. Ri v lng tham, thy ci li lin b ti tm mt mi nh k phi gi, nn mi ny sinh ra nhng hnh ng lm ngho cho t nc. Thc vy, c ngi quan nim : ca nh nc l ca cha, c mc sc m v vt, tuy nhin phi khn ranh mt t khi b tm c. Nu l b tm c, th hy liu m chy thuc, lo lt cng sm cng tt, v : - ng tin i trc, ng tin khn. - Nn bc m toc t giy. C mt , nh nc thu thu bng hin vt. Chng hn anh nng dn th phi ng thu bng la. V th l anh ta khng ngn ngi trn ct hay di nc vo la cho nng k, khin cho c ni la thu b h hng hay khng th xi c. y r rng l tham ci li trc mt m qun ci hi sau lng. Cng v tham ci li m bit bao x nghip, cng ti l chng v, thua sc gch hay bin thnh mt th cng ti nng tan ch v ngi gim c hay c th k bin th. Bit bao ng giy hi b b v ngi cm trch m tin b trn i mt. y l g cha ni n nhng th gi c sn xut trc li. Chng hn lm hng gi kim li. Hn nhn gi c xut cnh. Ly hn gi c cp t, cp nh. Bng cp gi le thin h hay c ngi vo chic gh ny, chic gh kia. Mang thai gi tng tin. o c gi ly im hay c thngch cn thiu mi ci hm rng gi cho khi mm m thi. Hy vng khi c dp, g s m x v nhng th gi ny. Cng vit, g li cng thng v cng xt, cng ti v cng hn. Rt cuc, yu t quan trng nht vn l yu t con ngi. Chng th m cha ng chng ta ngy xa bo : - Phi tu thn, ri sau mi t gia, tr quc v bnh thin h. Ngy nay, mun pht trin v nng cp nn kinh t, th tin vn, phi pht trin v nng cp chnh con ngi trc mnh .

Thng Hi
Ngy xa ngy xa, c mt ng ty chnh hiu Ph lng sa, trong ngi c st dng mu G loa, nhn hiu con g trng. Th nhng ng ty ny li yu n cht m cht mt mt c em Bc k nho nh. V khi yu ai nh iu , ngi ta sn sng yu c ng i cng vi mi tng chi h hng. V th, ng ty ny cng xi tht ch nh in, cng hp canh cua rau ay chn cht, cng dng c ghm qut y mm tm v bn thuc lo ku ro ro

nh bp n. c bit, ng ty ny ht li ca ngi ting Vit ca dn ta. Hnh nh trong mt bi bo, ng ty ny bo phi c gan gi ting Vit ca dn ta l mre des langues, ngha l m ca cc ngn ng. V ri ng ty ny a ra lp lun ca mnh, g ch cn nh mang mng, xin ghi li ni y trnh lng, ng thi c thm mm thm mui t cht cho rng ng d lun. Ngn ng c xa nht phi l ngn ng c m, tng hnh v tnh cm, ging nh mt a b khi mi hc ni, n ch ni c tng ting mt v din t nhng ci c th, gn gi vi n nht. Di gc ny th ting Vit ca dn ta tha sc qua cu. Thc vy, nh chng ta thy ting Vit ca dn ta t bn cht vn l mt ngn ng c m, tng ting mt v hn th na nhng ngn t thng dng, c th v gn gi nht u xut pht t.ting Vit. Chng hn nh ngi Vit chng ta gi Ba, th ngi Php gi l papa hay pre, cn dn ng l th gi l father. Ngi Vit chng ta gi M, M th ngi Php gi l maman, mre, cn dn ng l th gi l mather, ngi Tu th gi l mu Ring ci khon tng hnh v tnh cm th ting Vit ca dn ta hn phi n t thin h. Chng hn ch mt mu trng m thi, trong ting Vit, c bit bao nhiu mc m nht khc nhau nh : trng bc, trng bch, trng bong, trng bp, trng d, trng c, trng hu, trng mt, trng mn, trng mn, trng ng, trng ngn, trng nn, trng phau, trng phu, trng tinh, trng tut Trong phm vi tnh cm cng vy, ch nguyn ci chuyn gin m thi cng thy nhiu kh v rc ri : gin by, gin cn, gin dai, gin d, gin gii, gin hn, gin ly, gin phng phng, gin run c ngi, gin tm c gan, gin b c phi, gin si c tim. C ln g nh dch mt cu ht ca Trnh Cng Sn qua ting Php : - Nng c hn hn ln mi em Rt cuc, g nh cho thua. C th v kh nng ting phng xe ca g cn yu km, nhng cng c th v ci nng, ci hn trong ting Vit Nam c nhng gam, nhng mc m c tuyt vi kh m din t. G khng chuyn v ngn ng hc, nn chng hiu l lun trn y ca ng ty ny c ban gim kho chm cho c my im. Ring phn g, g hon ton khu phc, tm phc cch ghp ch ca ng cha ta ngy trc. G ch xin a ra mt vi th d in hnh m thi. Chng hn : hc hnh, hc th phi hnh, ngha l phi lm, phi thc hin th mi n tin. o c ngha l o gip chng ta tr nn ngi nhn c, v th c o th phi sng tt lnh nu khng th ch bng tha m thi. Nhng nhn nhng nhau th cng phi nhn nhau, d ngi ta c chi cha chi m, o m t tin ng b hay cho n nhng thc cao lng m v th cng phi cn rng chu vy, bi v nhng th phi nhn v nhn nh vy th lm lc cngnhc lm. Th mi gi l nhn nhc ch.

Trong mc tn hiu tn vn hm nay, g ch xin bn n hai ch thng hi m thi. y qu l hai ch tuyt vi v ht . Thc vy, tnh thng l mt ci g tt p nh khi cha m thng yu con ci mnh. Tnh thng l mt l tng cao c cn phi c c v. Chng hn trc nhng ng bo gp phi thin tai nh bo lt, chng ta nn biu l tnh thng mt cch c th theo kiu : thng ngi nh th thng thn, l lnh m l rch, cn l rch th cng c m m ly lte tua. Th nhng trong i thng li c bit bao nhiu kiu thng v cng tai hi, m hu qu nhiu khi kh lng ni. Trc ht trong phm vi gia nh. C nhng bc cha m v thng con, s con phi cc, phi nhc, phi au nn sn sng bao cp, lm ht mi vic cho n, bin n tr thnh mt th c chiu, cu m, ch bit i hi, bt ngi khc phc v, chng bit khun mnh vo mt k lut ti thiu no c, lun li v khng bao gi bit t ch ly mt ly ng c. Bn cnh nh g c mt cp v chng gi sinh c mt mn con trai. Hai ng b ht sc mung chiu cu m nh ngi ta din t : - Cng nh cng trng, hng nh hng hoa. Thy bn nhc tp xe p, cu m cng i tp, nhng hai ng b kin quyt nht tr khng cho v s cu m t ng, try da trc vy, toc u x chnV vy cho ti gi, cu m vn khng bit i xe p v mang mt ni mc cm vi chng bn. C nhng bc cha m v thng con nn ht sc cng chiu. N i g l lp tc cho ngay, thm ch cn tha mn ngoi nhu cu ca n. T ch c tin, n m ua i b bn hc thi x ke ma ty. T ch x ke ma ty bc sang trm cp, khong cch rt gn, ch cn n mt c nhy vt. G xin lm lt nhng mu tin trong bo Cng an chng t s tht bi t trn. Thnh l con t trong gia nh nn rt c ng b cng chiu. Cu qu t ny n m cng l bn xu tp tnh ht xch. Thng con cch m qung, thay v a con i cai nghin, ng b li cn a thm tin n tha mn cn nghin. Ngy 6.11.1997, do khng chu ni cn ghin, Thnh v nh d dao vo c ng b, bt ng phi a tin cho hn V cha m cho rng hc nhiu cng chng i n u, nn mi my tui, Ton vn cn l mt thng b lu lng, ng nghch. Nh gn ch, sut ngy Ton l la qun x, hc i n chi v khng bit t bao gi n nghinma ty. Nghe tin d y, cha m Ton ch cn bit mng vut ui mt trn te tt, sau u li vo y. Cuc mu sinh cun h vo nhng lo toan cm o go tin. Vic Ton nghin ht c gia nh mc nhin tha nhn nh th l chuyn phi n vi mt thng b 15 tui. Thi gian u cha kim c tin, Ton t trch li mt phn thuc bn c 5.000 dnh cho c ngy hm sau. Ht tin th mua chu, k n. C nh th, tng ngy tng gi Ton ln su vo nghin ngp, ln su vo vic bun bn ma ty C nhng bc cha m v thng con, nn khi con sai li, khng sa dy m con du dim v bnh vc nhng sai li y. Chng hn nh trong trng hp ca Ton trn kia. Ti ta n, khi c hi th b m ca Ton thn nhin tr li : - Ti bit n ht hroin, nhng v n cn b, a i cai nghin th ti nghipTi cng bit n bn hroin, my ln n cn nh ti bn gip. Thnh thong n cho ti ba, bn chc ngn. Ti ngh con ci c tin cho th xi, khng cn hi li.

Rt nhiu chuyn cn con khng u ca m con nt, nhng ch v bnh con nn ha thnh chuyn ln lm mt i bu kh m m v cm thng trong khu xm : bnh con, lon xon mng lng ging l vy. Tip n trong phm vi x hi. Cng c nhiu kiu thng m rt hi. G ch xin a ra mt trng hp c th l nn n xin. Tc gi Nguyn th Oanh trn bo Tui tr Ch nht phn tch nh sau : Khng ni n ngi gi c, tn tt, c th m ta c nhiu cch nng , ch khng ch my mc cho tin, ngi cn sc lao ng s li, chai l. l ci hi th nht. Vic kim tin d dng khin cho nhiu ngi ly xin n thnh mt ngh. Nh vy ci hi th hai ca c ch ban pht l to mt lp ngi n bm. Hn th na, ta cn gp phn to ra ti phm l nhng k gi dng thy tu, thng binh v nghim trng hn nhiu, ta gp tay vo nn lm dng tr em lm cng c xin n. C em b gy thng tt, b cho ung thuc ng v ni chuyn phi nng sut ngy. cng nhc nhi. gi lng thng, dn n xin dm lm nhng chuyn tht tai hi khc. Ngoi vic lm dng tr em, cn mt s mnh c bo Cng an m t. Ph bin nht l chuyn to ra thng tt gi, ly s bi t gh rn din cm hu kch thch lng nhn i, t tm. Nhng dn chi bt cn thn th ny chng s hoi th, chng c bt c vi trng g, c trin lm sn phm l nhng vt l lot rt kinh tm, m mu, rui nhng bu y, c th mi p ph, mi to s xt xa ri kh ch cng li nhiu tin ra. Trong pht ni tht, c k tit l b quyt nh sau : Ban u ch l mt vt co xc bng xanh t lm ly, t to ra. Ri mt nm tc c ngm lu trong nc tiu, rt vo, bng tht kn li, vt lot s lan rng sau mt tun b b hi v khng c ra ry, bi thuc, m cn phi n hng ngy xi u phng, bnh tt vt thng l l cho rui mui bu vo i, kt qu mt thng thi qu b tnh i ch nhn mt, sn 200, 500 tin thi ng g cho h lm phc, ti nghip. cho mt sng ln, chy c m ln ghn, trng nh ui n ni, chng ch cn nh vi git m xng rng. to cm gic mnh vi mt dm rut mu me hn lng lng trc bng, chng dng on rut heo ra sch bi thuc , t bng, ri dng bao nylon m li, ly giy buc quanh bng. Qua lp nylon cu bn tht l kh phn bit, hn na c my ai c bit rut tht ra sao ? va b va lt, chng nm sp trn chic xe y t to, mt chn gp ngc ra sau, buc cho cht, sau ph ln trn bng lp qun o c rch Qua nhng mnh c x dng trong ngh n xin nh vy, c l nn t hi xem mi khi b th, mnh s lm cho h vn ln hay ngc li, s lm cho h li, y h vo ch ph thuc, n bm v nh mt lng t trng. Thng nh vy qu l thng m hi. Sau cng trong phm vi quc t. Cng khng thiu nhng kiu thng m hi. Mt nc giu vin tr cho mt nc ngho, trc mt bn dn thin h, th l mt hnh ng biu l tnh thng. Th nhng hnh ng biu l tnh thng ny khng phi l khng c nhng tc hi ca n.

Nu vin tr v sng ng, n dc, th h y chng ta vo vng chin tranh, lm cho qu hng b rch nt hu nui sng ngnh cng ngh ch to v kh ca h. Nu vin tr v tin bc, th h lm cho chng ta b l thuc mt cch m i. Khi mun gy p lc, ch cn cp vin tr, lp tc chng ta b xnh vnh v xin qui thun v iu kin nh mt ch hu ngoan ngon v d bo. Ngoi ra nhng ng tin bt hnh ny cn to ra mt th phn vinh gi to, ru ng chng ta trong vic pht trin kinh t, ri khng cn tht lng buc bng, n xi theo kiu bc ngn cn di, con nh lnh tnh nh quan, nn l thuc th li cng l thuc hn na, bng khng chng sm th mun cng s sp v chnh tr cng nh v kinh t. Hm nay dm xa v lnh vc chnh ch chnh em th qu l bo phi, v lnh vc ny g chng h c t hiu bit no st, ng l ma ru qua mt th, nh trng qua ca nh smV bng c iu g sai st, th g xinrt. Tr v vi lnh vc i thng nh b, g xin k li mt kinh nghim bn thn. Hi sng trn lt, g c mt b d. Gia nh b d ny cng lm vo cnh tng thiu. ng ch i lm khng chi bi v h c nhng tm a con. Nhiu lc b d cu vin g gip . Hon cnh ca g lc bygi cng chng khm kh g cho lm, bi cn ang trong kip hc tr, di lng tn vi n no li nm. Cht chiu vt ho bao th cng ch c my chc ngn. M my chc ngn th c l bao, nh vo mt cai l ht. ng l ca vo nh kh nh gi vo nh trng. Nm vt chn ln trn tm k gip sao cho c hiu qu. Cui cng sau nhiu ngy thng tit kim, ngh ti ngh lui, g bn mua tng cho b d mt chic my may c hiu Sinco. Th ri, cng t chic my may ny, i sng kinh t dn dn c ci thin. My a nh i hc v, bn chia phin nhau may gia cng gip m. Thi gian sau, b d g tu thm c mt chic my na, v cng lmcon gi. Kinh t khng nhng c bo m m cn c mi pht ln l ng khc. Vit n y, g bn nh ti mt cu thnh ng ca ngi Tu : - Th chi d ng, cn cung nht phn chi nhu, gio nhn d ng, tc chung thn th dng v cng. Ngha l trao cho ngi ta con c th ch gip c mt ba n, dy cho ngi ta bit cu c th ngi ta sut i c hng dng v cng. Chng hiu cu thnh ng ny c th tr thnh mt ng li cho chng ta trong vic gip ngi khc v mt chnh sch trong vic vin tr cho cc nc ngho hay khng ? Cn g, khi trch dn cu thnh ng ny ca ngi Tu, liu c ng mt .c hay nho chm khng y ch ?

T Hng Gi n Ngi Gi
My hm nay rnh ri, g c li chng bo xun Mu dn 1998 v g tm c mt mu tin lm ti tn hu tn vn, khng bit nn bun hay vui. V nu c ci th n ci cng mo m, rt c th s ri c nc mt. Mu tin y trong bo Cng an, mang ta l chng tht- chng gi , i khi nh th ny : Vi mong mun c vi vt ngoi quc, nn khi c ngi quen gi , c BT, ng

ti phng 12 qun 6, ng lin t t. hp thc ha vic xut ngoi, BT ng thun lm th tc kt hn gi vi mt vi cng dn Php, tn l Simon, 35 tui, hn BT va ng mt con gip. Theo hp ng, hai ngi l v chng nhng khng sng chung. Khi nh c nc ngoi, th ly d v BT phi tr cng cho ng chng h 3.000 m kim. Ngy 06-5-1997, BT v Simon c y ban nhn dn thnh ph cp giy chng nhn kt hn. T y, c gi nhng tng mi chuyn xui cho mt mi, bt u thu dt mngvit kiu. No ng chng r vi phm hp ng, i lm chng tht, ch nht nh khng chu ng vai lm chng h na. ng cng, BT phi m n cho ba ta quan ln xin ly hn. V th v mng cn hn l tn mt kip hoa. T s vic trn y, m nm vt chn ln trn, g nghim rng : - S gi l mt cn bnh trm trng ca x hi hin nay, l mt hin tng c lin tc pht trin qua mt lnh vc, t hng ha n con ngi. Vy gi l g ? D nhin, gi c nhiu ngha, nhng trong phm vi bi ny, g ch xin c t hn ch : - Gi l nhi cho ging gt ngi ta. Th d nh gi ic, gi cm, gi bRing dn c tinh thn n ung cao, ghin mn c ty m nu khng sn, th bn phu ra mn gi cy xi cho nh. Vt liu c lm bng tht heo, tm lim vi ring m v mm tm, xo ln thm phng phc, lm ic c mi hng xm, xi vo cng m tri gi bi, chng khc chi tht cy th thic. By gi xin tr li vi phm tr hng gi. Hng gi hi khc vi hng dm mt t, bi v hng dm l hng c phm cht km. Cn hng gi, ngoi phm cht ti, cn mc thm ci ti cp pi mu m y chang th hng tht, ri tung ra th trng, nhm di gt ngi mua, gy thit hi i ba b. Hng gi lc ny tht h, trn lan t ci tm n hp x phng, t chic ng h eo tay n nhng my mc t tin. Chng th m c thi ngi ta ma mai : - Hng kng ? - Hng dm u, c m bn hng Ch ln y. Ngh thut lm hng gi ngy cng tinh vi, khin cho ngi tiu dng kh m nhn ra, ch khi mua v em xi th mi v nh ra l hng gi. Dp tt, g bp bng mua mt chai ru ty cho i ln hng. T v chai n nhn hiu trnh ta u l th xn, nhng khi khui ra ung, th hi i, ch ton l mt th nc mu vng, sc mi cn m thi. Bi , trong nhng nm gn y, ngi ta chu kh t chc nhiu cuc trim lm hng gi, ngi mua k sm nhn din. Hay trong nhng mc qung co trn truyn hnh, ngi ta lun dn d : - Xin nhn k mu m khi mua nhm hng gi. Ti y, g xin k li hai mu chuyn nho nh. Mu chuyn th nht v tin gi bn c.

Hm y, hai i bng tranh gii v ch. Sn vn ng cht cng nh nm. Ngi hn c, k sang c v nhng bc tai mt li cng nhiu. Khi tan cuc, mi ngi hi h ra v, th thy gia ng i, ri rc nhiu t giy bc 500 ng, ca mt hay nhiu khn gi v no nh ri. Ai cng lm la lm lt. Th ri k trc ngi sau, tt c u ln lt ci xungsa giy. C k sa ti nm by ln. K sang cng nh ngi hn, thng lu cng nh bnh dn. Khng ai trao i vi ai mt ting, nhng ai cng thy vui nh m trong bng : - i xem bng hm nay ng l c thn ti ph tr. V n nh, xoa tay cho sch, th vo ti, rt xp bc ra, sung sng v h hng. Th nhng di nh n sng, nhn k li, th i thi, khc v h ngi. Va tc li va nhc. Tc cho ai m cng nhc cho ai. Cc ngi b sp by trong mt cuc chi trc nghim ca mt t chc no . Bi v giy bc ton l th gi m thi. Xem th, th phm l ngi, ai cng c mt cht mu tham trong mnh. Mu chuyn th hai v vng gi Vit Nam. Tra Si Gn, tri nng nh la. ng ph ngi ng. Xe c tha tht. Mt c nng n mc tht ng mt. C th giy chuyn. Tay th vng vng ng nh. Cn thn hnh yu iu th ang ci trn mt chic xe gn my, dng nh c nng va mi i d tic v ang trn ng v nh. Bng mt chic xe gn my khc tr ti v p st c nng. Ngi ngi sau lanh tay l con mt chp vi si giy chuyn ni chic c nn nng, khin cho chic xe lo o v c nng xut b o ng. Th nhng, ch mt lc sau hai tn k cp vng xe li, nm si giy chuyn vo mt c nng v chi : - Tin s em nh, p nh tin m xi ton gi, thi khng chu ni. Tuy nhin, chng ta cn phi lu iu ny : - Hng gi ang lng ot th trng, nhng khng nguy him cho bng ngi gi. Thc vy, nhn vo con ngi, chng ta thy t vc dng v hnh ng bn ngoi n tnh cm v ngh bn trong, ngi ta u c th gi c tut lut. Nu cc c ta ngy xa thng bo : - Ci rng ci tc l gc con ngi. Th ngy nay, vi k thut gii phu thm m v trang im tuyt vi, ngi ta c th ci lo hon ng, t mt b gi tru mm mm gn t xa tri tr nn mt c thiu n liu yu o t trong thong chc bng cch trang b cho b c nhng th gi : no l mi tc gi, no l hng mi gi, no l hm rng gi, no l b ngc gi, no l cp mng gi Ngi ta cng c th to nn nhng nn rui gi, nhng m ln ng tin gi, nhng chic cm x gi. Thm ch c nhng anh chng c ra chm phn chm c ci trang thnh nhng c gi y nh tht vi nhng en ti v hc m, khin cho nhng ng my ru ho sc v ngy th c cng phi b ci lm. Th nhng ci hnh dong bn ngoi khng quan trng cho bng nhng ci lm nn phm cht bn trong ca con ngi. V nhng th ny li cng ton l gi. Chng hn khoe khoang vi b bn, d dng trong cng n vic lm, cng nh lun lch vo chc v n chc v kia, ngi ta c th b tin ra mua mt ci bngph tin s gi, h da b con li xm.

Ngi ta cng c th mn danh lm cng an gi, cn b gi, thm ch c linh mc gi di gt thin h, m v cho mnh nhng mn tin ln v nhng li nhun kch x. Th nhng b bng v cay ng hn c, l ngi ta mn tm danh ngha, li dng nhng chc v gi y n cp cm chim, phng tay trn chn cm manh o ca cc em nh trong vin m ci, ca cc c gi trong nh dng lobng cch la o cc t chc t thin cng nh cc nh ho tm. Mnh mung ca bn ny th thin bin vn ha, n qu thn cng khng lng ni m chng ta thy nhan nhn trn bo ch. T phm cht gi, qu mn lng cng, co mn oai hm, chng ta bn ti nhng hnh ng gi. V mt trong nhng hnh ng gi m g xin cp n, l hn nhn gi. Thc cht ca cuc hn nhn gi chnh l tnh yu gi. Ngi ta gi b yu nhau toan tnh nhng cng vic khc chng hn nh xut ngoi, lm ng n b kia. H nhn vo ngi y khng phi thy ngi y d thng v d mn, nhng thy ti tin ngi y ang c, ci gh ngi y ang ngi, ta nh ngi y ang , chic xe ngi y ang iTm li, h khng yu g ngi y, m yu ci ti sn, ci chc v ca ngi y m thi. Ni cm trong hng lot hnh ng gi ny, l ci thi gi hnh, hay ni mt cch c th hn, ci thi gi nhn gi ngha, hay o c gi. H l nhng k khu phn tm x, ming nam m bng b dao gm, ng nh tc ng din t : - Ngoi th thn tht ni ci, M trong nham him git ngi khng gm. Hay : - Nam m. Mt b dao gm, Mt trm dao mc, Mt vc dao bu, Mt xu tht ch. H l nhng k ngh th ny, ni th kia, ni mt ng lm qung mt no. T tng khng i i vi li ni, cn li ni th khng i i vi vic lm. T tng, li ni v vic lm ca h khng cn trong sut nh pha l. Khng cn hp nht vi nhau. H ni th nhiu m lm chng c bao nhiu. Thm ch h cn lm ngc li vi iu h ni. Trong Phc m, Cha Gisu din t mt cch rt chnh xc v hng ngi ny : - H kinh k di dng nhng li nut ht ti sn ca cc b ga. H ra sch bn ngoi chn a, nhng bn trong th y nhng chuyn trm cp v v . H ging nh m m t vi, bn ngoi th c v p , nhng bn trong th y xng ngi cht v mi th u. kt lun, ti xin ghi li ni y kin ca ch Nguyn th Oanh, tc ga bi tnh trung thc, ng trn bo tui tr Ch Nht, nh sau : Ti thy cn b cng on ngi li nh gi cng nhn trn nhng pht trin ca h cc bui hc tp chnh tr. Cn cng nhn th th l : Ngi ta khng cn bit chng ti sn xut nh th no ? i x vi anh em ra sao ? Gn gi ti sn chung n mc no ? M ch coi trng li ni. Ti th rt ngng ngng phi ni nhng iu khng

xut pht t y lng. l vo gia thp k 80. Cn ngy nay, tr li s trung thc th ta thy trong cuc sng : mt mi mi gi, hng gi, bng li gi, bng cp gi, hn nhn gi ! Ngi ta gi v vi nhau mt cch tnh b. ng s hi cho tng lai l chuyn gian di ch m l ra s trung thc l nguyn tc hng u. l phng thi : thy lm ng tr quay cp. Con ngi ly g lm c s quan h vi nhau khi ci trc chnh ca chic cu gy ? Ci ti nc silicon r r, bin nhng con ngi mun lm p thnh xu x n tai hi. Thc phm gi, bng li gi gy cht ngi. Cn bng cp gi ? Xin trch thm on di y t bo ph n ngy 27-9-1997. NM sinh vin khoa ng vn, mt c gi ti hoa, c li sng kh bt mng, mt mi tm s : - gia nh, b m lun dy ti cch sng tt, chn tht, nhng ti bit r rng ch l li ni. Thc t cn c mt khong cch. Ci khong cch y c NM nhn r khi ngi ta pht hin hai ci hc v ph tin s ca b v m NM u l ca gi. NM bc l : - Ti khng quan lm n danh d gia nh, nhng b m, nhng thn tng ca ti, hon ton sp . trn chy thc t, NM thng ng kn ca phng, m mnh trong m thanh ca Spice Girls, hoc phng xe ht tc lc ngoi ng. Th y, ci gi tng chng nh v thng v pht ang git cht mt th h v mt tinh thn. V ngy nay khng cn thit phi chng minh tnh chnh tr ca o c na. Ci kh l tm hiu nhng nguyn nhn su xa v nhng c ch vn hnh no a ti tnh trng bo ng ny. Ta nh gi cao nhng bo co t hng, nhng trng c t l ln lp, thi u cao, nhng ngi ni ng bi bn nn cp di tp phn x ni di, phn x ny n su trong tm t h n ni c ngi khng cn bit nhn ra v phn bit tht v gi, ng v sai. Phi tp li t u, khng phi bng h ho m bng hnh ng. Kh c th ku gi tui tr bng nhng khu hiu chung chung, nhng h s hng ng ngay vi cch lm mi. Khen thng nhng ai lt ty s di tr. Pht nng s di tr trong sn xut. Chnh n trit ngnh gio dc v bao gi cn gian ln trong ngnh ny th khng th gi n l gio dc. Vn hc ngh thut phi em s di tr ra lm tr ci cho n ni n chn. V ri cui cng : - S tht s gii thot chng ta.

Nhu
Mt nh hc gi kia bn v ci ci ca ngi dn Vit, i khi nh sau : - Dn An nam ta ci g cng ci. Vui cng ci m bun cng ci. ng mt t l vn mi cit t. M ng th. Mt v linh mc, gc Canada, ngy n loan bo cho m hc tr ca mnh : - Cha Bolumburu, v gio s kh knh ca chng ta mi qua i. Bng mt ting ci ca m hc tr vang ln, lm cho v linh mc tc gin n ni

 mt ta tai, sut na th hc c mu mm. Bi , ngi lin mng te tua : - Ti khng hiu c ti sao khi loan bo mt tin bun nh th m cc anh li ci c. Cui cng, my tn u s, i din cho m hc tr, bn phi gp g gii thch : - Chng con ci khng phi v mt i mt v gio s, nhng ci v tn ca ngi nghe tht l tai. Bolumburu m. Tuy hiu l nh th, nhng xem chng v linh mc ngoi quc ny vn cn tc nh bt gic hc y. Cng mt th thc y, g c th phn v s nhu ca ngi Vit mnh nh sau : - Dn An nam ta ci g cng nhu. Vui cng nhu m bun cng nhu. ng mt t lnhu lin t t. G lm trn bo Tui tr ch nht mt mu ngn ngn vi ta : Qu tri l nhu. Tc gi vit : Kh m k ht c bao nhiu cch nhu, bao nhiu chuyn nhu. Ny nh : - Nh ngi bn mua gip chic xe hondacng nhu. Hm qua mi lnh lng cng nhu. Tun ri mi nhn hng bn gi vcng nhu. Ri ny : - Va tu c xe mi hnhu tn xe i. Mi trng s hkhao i. K ny ln chc hlm mt chu ra lon iR rng nhu khng h c lut chi ht, nhng tr thnh l ri. Khnh thnh, cng nhu. Tng kt, cng nhu. Cui nm, cng nhu. m ci, m gi, m hi, m ma, m y thng, m thi ni, m sinh nht, m khai trng tim may, m mng tt nghipu nhu tt. Coi b tht kh sa ci thnh np ny. G c mt tn bn thuc hng ngho kit xc, ngho rt mng ti. Hm trc anh ta i ch, ng phi mt tn thng ph binh. Tc tai bm xm, ru ria rm rp. Tn thng ph binh ny va mi va bt anh ta mua v s kin thit. Bt c d anh ta phi mua mt tm cho yn chuyn. Ri thay tm v s bt c d gip ngi ta li trng ngay l hng bt, lnh c hai chc ngn ng. B bn hay tin anh ta trng s, lc tc ko n mng, ri cm di ti nh anh ta, thnh th anh ta bn phi min cng t chc mt chu nhu xng xng ngoi mun tn gp i, gp ba s tin thng. Qu l mt tm v s bt hnh. Cng trn bo Tui tr ch nht, tc gi Danh gia m t ci bu kh nhu tht n o no nhit ca thnh ph Saigon nh sau : Mi bui chiu cp cp i lm v u chy qua khu ch nhu hi sn ng Thi sch. Ting bao khn lnh n m p, ting bia tng thng c vc ra cht ng c nh th ngi bn ci b bia mi gi l sang, ting ro nhau i i trn in thoi cm tay r nhau n ng vui xen vo gia nhng ting h dz, dz, ting tng bc, ting t hi giai huynh kt ngha, ting khch bc, ting chi th, ting gy gquyn ln vi mi tm, mi c, mi ln, mi nghu, mi sTt c to thnh mt cnh hn mang m bt c mt ci ch c no cng phi h thn v thua km. Quo ra ng Tn c Thng, r qua Th Ngh, Hng Xanh v nh cng by nhiu cnh tng t dc hai bn ng. Khng bit c bao nhiu ch nhu nh th trong thnh ph ny ? Ch bit i u cng thy, khin phi bn khon t cu hi : - Phi chng y l hot ng vn ha ch yu ca thnh ph ny vo gi tan

tm ? C th ngy ny sang ngy khc, cc ln, nh, XO, VSOP, bia, , ru thuc t lu thay th ba cm ti v chng, con ci on t trong nhiu gia nh. M mt n khuya chng mi b v n nh, v c hi, may mn lm mi c chng nt : - Lm n m. Thi bui kinh t th trng khng nhu lm sao lm n, lm sao k hp ng c ch ? Cn ri phn hn th n m, n . Chng ta thng ni : - Con ngi khng sng m n, tri li con ngi n m sng. Nh n, m c th c bi dng, c sc lao ng sn xut. Nh ung cht t m chng ta c th to c mt bu kh vui v, ci m v thn mt. Chnh v th, khi ngi vo bn tic, chng ta thng c nghe nhng cu ni to kh th, chng hn nh : - Nam v tu nh k v phong. C ngha l con trai m khng ung ru th nh c khng c gi, r ri, dt, bun t. Nhng k o c hn mt t th khi hi snh v : - C khng c ru, nh kiu khng c c. Ngha l i rc kiu m thiu vng cha ch s, th qu l nht nho v duyn t. Trong Thnh vnh cng tng c cu : - Cha ban ru ngon lm vui tha lng ngi. V trong cuc sng, Cha Gisu cng nhiu ln tham d nhng m tic. Ngi khi u cuc sng cng khai bng tic ci ti Cana v kt thc bng ba tic Vt qua vi cc mn . Tuy nhin, nhn c bao gi cng phi vo ci th trung dung, virtus in medio stat, bi v phm ci g thi qu th cng bt cp. n nhiu qu sinh ra bi thc , ri t ch bi thc sinh ra bnh n tt kia. Cn ung nhiu qu th ha r ha ri nh tc ng bo : -Tu nhp tm nh h nhp lm. C ngha l ru vo th nh cp d gia rng. - Tu nhp tm nh cu cung ta th. C ngha l ru vo th nh ch in cn cn gia ch. Lm mt nhn phm ca mnh nh, m cn gy nn v cho gia nh, ng thi va chm vi nhng ngi chung quanh, lm st m tnh ngha b con li xm. Trc ht l i vi bn thn. Dn bm nhu thng ni : - Cha h c mt m bia no trn khc ghi hng ch : y l ni an ngh ca k cht v ru. Th nhng trong cuc sng thng ngy, khng thiu chi nhng chuyn vui bun xy n cho nhng k say xn. Ung say ri ln knh ra ng,th cn v khng cn ni ti. Nhng ung say m pht r pht ri,th cn phi t li vn . Khng r khng ri m ti sao c nhng k khi ru vo th li thi nhau nhai ly, nhai cc, nhai chn, nhai bt. Khng r khng ri m ti sao c nhng k khi ru vo ngi mm nhn nh con chi chi, ng ln khng ni, phi c ngi k ngi vc. Khng r khng ri m ti sao c nhng k khi ru vo th chn nam chn chiu, ng rng ri thnh thang khng mun i, ch mun i vo bi rm cho gai m st cm, x mi. Li xe th xin bn n x bn kia khin cho my thy cnh st phi thi

ci bin pht. Khng r khng ri m ti sao c nhng k khi ru vo chi bi, ri thng cng chn h cng tay m nhau, thm ch cn vc c gy gc, dao ba phang nhau ta mu u, gy thnh n mng nh bo ch khng ngt ng ti. Khng r khng ri m ti sao thin h li din t v h, nhng k say xn, nh sau : . Mt x th m mang tr ha. . Hai x th gii bt cn su. . Ba x th mi chy y ru. . Bn x th ngi u khc . . Nm x th cho ch n ch. . Su x th lm xe li nc. . By x th v rc khng v. . Tm x th ra nh t m . ng thi, thin h cng thng ht vui v h, nhng k say xn, nh sau : - Hiu hiu gi thi u non, Nhng ngi ung ru l con ngc hong. Ngc hong ng ti ngai vng, Thy con ung ru hai hng l ri. Tng rng con ung con chi. Ai d con ung, con ri xung.xnh. Tip n l nhng bt n cho gia nh. Thng xuyn r nhau i nh hng hay thng xuyn t chc n nhu ti nh l mt s tn km cho ngn qu vn d eo hp ca gia nh trong ci thi bui kh khn, go chu ci qu ny, bi v nhng s cn cho c ung ru nn xem ra cng rt gt. y l cha k n nhng cc nhc cho v con, nht l khi phi thu dn nhng bi cho ch n ch. Thc vy, ngi ta hi mt tn bm nhu, thuc hng thm nin qun v, nhiu nm trong ngh, nh sau : - Hi phi lm my s cho c ung ru nn ? c kt kinh nghim ca bn thn sau nhiu nm ln lc trn cc chin trng vi nhng chin hu lu linh ca mnh, hn ta tr li : - Tha phi lm ba s ny, mt l tt ci nhm, hai l lm anh em, ba l mun nhm th nhm. ng, vui, hao, l qui lut ca mun i. Th m ngh thut n nhu li i hi va phi tt ci nhm, li phi lm anh em, th ch c nc p b ni cm gia nh khin v con phi treo niu, n chay trng di di m thi. Cn nu i ung ru ni khc, khi tr v nh, m gi c tc phong ct cch th cn , nhng nh trn g ni : nhiu k b ru bc ln, lm cho ha r ha ri. ng th, khng r khng ri m ti sao c nhng k khi ru vo li tung h ni niu xoong cho cng vi bt a ra ngoi sn, ri khi tnh cn say. Li phi h hc lao ng kim tin mua sm. Khng r khng ri m ti sao c nhng k khi ru vo, bng tr thnh v phu chi cc mch, chi v nh con, khin cho gia nh b v tan hoang. Hay t na, khi tnh cn say th cng phi b tin mua thuc men v b cng sc chm sc cho v con b chnh mnh hnh hung mt cch d man trong lc xn.

Thy thin h lao mnh vo t nn c bc, mt c ng chng, ung ru thuc hng dn ghin, hnh din tm s vi b x : - Em phi cm n anh nhiu lm y, bi v anh khng bi bc nh my tn hng xm. Th nhng, b x phn pho mt cch rt chnh xc : - ng khng bi vi bc, nhng ti ngy nhng ru cng ch, nhng say cng xn, khin ti pht chn c ln. Nhng phin hn c l trong nhng lc say xn nh vy, chng ta li thng gy nn nhng s rc ri, phin toi cho b con li xm. Thc vy, thin h thng bo : - Tu nhp, ngn xut. Ru vo th li ra. Ci th ngn xut ny, ci th li rany, cng thng thay i thin hnh vn trng, n qu thn cng khng lng ni. C k khi say th ci, nhng cng c k khi say th li khc. C k khi say th ht nhng cng c k khi say th li s ting ng l. C k khi say th vui ming, v mnh khng khen, li c nh v ngi ta m khen, nn mi rch vic, dn n chuyn nh m nhau phun c mu u. C k mn hi men c can m m ixng ti, nhng cng c k mn hi men chi xo ngi ny ngi n, i khi chi c cha m v nhng ngi h hng thn thch, khin cho tnh ngha rut tht cng nh li xm nhiu lc nh mun t on. C nhng k bnh thng rt hin lnh, th nhng do ma men dn ng, ru ngm vo, mu yng hng ni ln, cng sn sng vc gy, vc i hi thm sc khe ngi khc, ging nh mt k cn th thic, ri khi ht cn yng hng, lc phi k vo bin bn,th nh qu bng x hi, nn n i ht ngi ny n ngi khc, nh tc ng din t : - Cha nh c ngi, mt nh vang, nh c ngi ri, mt vng nh ngh. C th ni c rng : ngnh ngh n nhu Vit Nam hin nay lun c lin tc pht trin. Ch cn ro qua mt vng ph x, chng ta lin thy, tim c ph v qun nhu mc ln nh nm sau cn ma. ng no cng c, gc ph no cng c ng l trm hoa ua n. Nhng thng ngy sau gii phng th cho rng : n ng thanh nin by gi v thiu nhng phng tin gii tr nn m ra nhu nhot say sa. Cn lc ny, nhng phng tin gii tr khng thiu, nhng thin h vn hng hi nhu lin tu bt tn. C th v trong ti c sn t tin cm, nht l tin hi l, tin bun lu, tin p phe, p chokhng nhu cng ung. C th v nn kinh t th trng, c nhu th mi bt c mnh lm n, mi lm c nhng giao lu v trao iThi th c mt ngn l mt l do bin minh cho ci dch v n nhu ny. Tuy nhin, cng trn bo Tui tr Ch nht, tc gi Danh Gia a ra mt vi nhn nh nho nh v n ng phng ty nh sau : ng tha cho kinh t th trng khi cha tng thy mt mi ch thc ca n. Khng tin c i hi cc gim c ngn hng nc ngoi s nghe h ngh g v cch duyt h s cho vay quen thuc ca cc ngn hng trong nc khc vi cch ca h nh th no. Bi th mi ra bao v Tamexco ln nh, mi c t l thua l bn, n nn dnh chm nh th. n ng cc nc cng nghip, tc cc nc kinh t th trng nht, n gi tan s

mt nhoi v cng vic ch bit cm u cm c chy thc mng, ba chn bn cng leo ln tu in, i dm ba tuyn ng mi v c n nh ph v con dn cm, ra chn ri i ng sm, n cui tun cn tranh th sa sang nh ca, ch v i ch. Xu ho ng nh lm th ti th su a v, a con i n tim hoc a v con i ngh mt cui tun, ch khng ai ri hi nt ru ti ny sang ti khc vi bn b. Khng tin, nu c dp i ty, chiu ti c xung cc trm xe in ngm Paris chen chc vi bn triu ngi, ta s thy r th no l np sng kinh t th trng ch thc. Ch tng dn i chi ti gia Paris, Lun nl ngi dn bn x. Tr mt thiu s nhung la hoc ca th gii v m, ngi lao ng lnh lng trong thng, cho d c l gim c, chng my khi lo hnh n qun x vo nhng ti trong tun. Khi ngi ta phi ng thu thu nhp gi cht cng 30%, khi ngi ta nh thu hay mua tr gp mi thng cng phi ng t 1/3 n 1/5 lng cho tin nh, khi ngi ta sm ci xe hi, ci my git, ci my sy kh qun osao cho cuc sng gia nh tin nghi hn, ri cui thng b ngn hng t ng tr n, ngi ta mi khng dm vt th gi v tin bc cho cc nhu trin min v s ngy mai dy khng ni, mt nng xut, mt c sng to d c ngy tht nghip. Khi ngi ta phi ngy ngy mt t nht hai gi di chuyn, khi ngi ta phi lm vic ngy tm ting ra tm ting mi c ch tr lng, th ngi ta mi bit qu th gi v sc lc ca mnh. Ngay c n ng x Thi st cnh y, tc mt nc cha cng nghip bao nhiu, th cn thnh vng c phn tr ni hn hng qun, song gii lm cng ch ung mt chai bia Singa ni a ch him ai ung n chai th nh. Thi quen ru ch say sa l mt tt xu kh cha, bi nu khng nhu th.nht ming, nn phi i tm ch gi khi ngi ngp vt. V th Tn bo : - Say sa ngh cng h i, H thi h vy, say thi c say. Hay nh Nguyn Khuyn th nhn : - Nhng lc say sa cng mun cha, Mun cha nhng tnh li hay a. Hay a n ni khng cha c. Cha c m ng cng chng cha. Thnh th ngi say xn nghin ngp c ko l cuc i mnh trong mt tnh trng be bt. Cn phi c mt ch vng mnh mi c th dt khot c vi tt xu ny. Mt dn bm nhu n quyt tm gi t ru ch. C mi ln ngi vo bn tic l anh ta nh mt git nn vo chic ly ung ruC th, c thngy qua ngycho ti khi chic ly y nn v anh ta cng b c tt say xn ca mnh. G xin tm ngng vic k ti n ng y.

Tham Nhng v Hi L
Trong nhng nm thng gn y, vic gian ln, xi tin ca dn ca nc mi ngy mt pht trin, c v s lng ln v phm cht. Mc d khng nh r lm, nhng g cng xin k n hon tn nhng v in hnh. Ngy xa, Nguyn vn Mi Hai, ch tim nc hoa Thanh Hng, dng th on vay vay mn mn m ca nhng ngi dn ti nghip hn 104 t ng.

Theo vt xe , Phm cng Tc cng dng mnh mung trn nut trng 130 t ng ca ngn hng Nh nc. Ngi p Trn xun Hoa, vi c chiu y cng thm t nhan sc tri ban cho, xi ti 250 t ng ca ngn hng. Noi gng cc v tin bi, Phm huy Phc cng vay vay mn mn v ri n trn hn 300 t ng. C mt thi, phong tro git hi, b n nh mt trn cung phong thi vo t nc, mi ni v trong mi lc, ngi ta d khc d ci, d mu d mo v ng tin cht chiu bng m hi nc mt ca mnh bng dng b bc hi, cn th phm th cao chy xa bay, hay ngi t t ngy tn tm dng tnh v khng cn kh nng chi tr. V gn y hn, hai v ni cm lm cho ngi dn phi xt xa, l v Tn trng sanh v Tng minh Phng. Vi v Tn trng sanh th s hng nhp lu ln ti hn 900 t ng. Ring s tin ch nc lo lt khong 9 t ri. Cn v Tng minh Phng, th Nh nc mt toi 4.000 t ng, bng s tin ca ton dn tht lng buc bng mua cng tri trong hai thng u tin c pht ng ca nm 1999. T nhng s kin trn, g bng nh ti cu chuyn c tch n kh tr vng. Ngy xa ngy xa, ti mt lng n c mt nh kia, ng b cht i li hai ngi con trai vi mt gia ti kch x. ng anh, mnh l trng nam quyn huynh th ph, nut vi nut vng ton b sn nghip to ln y, ch li cho ch em mt tp lu tranh xiu vo v mt cy kh. Hng ngy, ch em hi kh em ra ch bn ly t tin cm ong go v mua sm nhng th cn thit cho sinh hot gia nh bi v l ngun thu nhp duy nht. Cng nh mi ngy, sng sm hm ch em ra hi kh, th mt con qu to i l to xi ht nhng tri chn. Thy vy, ch em bn than th c ting : - Qu i qu, qu bit ti ngho tng m cn n lng no xi ht nhng tri kh chn ca ti. Qu tr li : - Anh ng lo, ta s n n p ngha cho anh. Anh hy v may mt ci ti ri sng mai ch ta ti y. Nghe qu ni, ch em v nh may mt ci ti, ri sng hm sau ra gc cy kh ch qu. Ch cha c bao lu th qu n v cng ch em ti mt hi o xa xi, nhng li y vng. Khi ch em lm cht ti, qu lin cng ch v. Vi ti vng ny, ch em lm li nh ca v tr nn mt ngi giu c trong lng. Sng s trc s pht ln mau chng ca ch em, ng anh bn g gm hi cho bit b quyt mnh mung. Ch em n s tht th k li u ui s vic l nh th cho ng ta. Sng hm sau, ng ta ra hi kh, thy qu xi ht tri chn, lin than th ng bi bn v c qu cn dn v nh may ti.

Khp khi mng thm v phen ny t hn v to. ng ta qut tho b v may cho mnh mt chic bao tht ln, loi bao hai d c ma ca cc bc nng dn vng ng bng sng Cu long. Sng hm sau, ng ta cng ra ch gc kh v c qua cng ra o vng. ng ta ln cho y mt bao, ri li cn nht vo trong ti qun, ti o v ngm c trong ming. Qu cng ng ta v, nhng v khng kham ni trng lng ca bao vng, nn cui cng phi th ng ta xung bin khin ng ta b cht tri cht ni gia sng nc. T cu chuyn trn g nghim ra mt s tht : - Phm l ngi th dng nh khng nhiu th t, ai cng c t mu tham trong mnh. cm cuc th ai cng cuc vo ch no ai c cuc ra bao gi. H c dp, th dng nh ai cng chu kh v vt cho y ti tham. Ch phin mt ni l i vi lm k th ti tham y li thng y, cho nn v vt vo m chng bao gi y. S vic xy ra bn c : Khi trn u bng kt thc, mi ngi ra khi sn vn ng, khng hiu tin u m ri vi lm th trn h ph. Th l tt c, t nhng ngi o mo v m phm cho n nhng tay c chn, ai ny u mt trc mt sau, lm lt ci gi b nh sa giy giy, nhng thc cht l xung lm v lm cho bng ht nhng ng tin ri vi. Tuy nhin, khi v ti nh, di nh n sng choang th mi bt nga, t ra ch l nhng ng tin gi ca mt k chi khm, mun trc nghim xem c qu v no khng tham. Nu gian tham l mt chng bnh, th ni nhng ngi c quyn c chc, chng bnh ny thng c bc pht qua hai dng c bit, l tham nhng v hi l. ng th, phi c quyn c chc, phi l cc quan th mi c iu kin v c may p tin cha ca nh nc cng nh xi tin m hi nc mt ca dn, nh cha ng chng ta ngy xa tng ln ting bo ng : - Con i, nh ly cu ny, Cp m l gic, cp ngy lquan. Ngi ta thng dng ln ln tham nhng v hi l, nhng theo thin ca g, mc du c chung mt mu s l xi tin ca dn ca nc, nhng mi bn u c nhng lnh vc ring bit. Vy th no l tham nhng v th no l hi l ? Trc ht, chng ta s cng nhau bn v tham nhng. Impact, mt tp ch chuyn ngnh v ti chnh c uy tn a ra mt nh ngha kh m miu nh sau : - Tham nhng l s coi thng tnh minh bch v lim khit trong cc vn c lin quan n li ch cng cng. nh ngha ny xem ra c v hoa he hoa si, nhiu kh v rc ri. Cn theo Vit nam t in ca L vn c th : - Tham nhng xut pht bi bn ch tham lam nhng lm. Bn ch ny c ngha l n bt ca chung. Cn nu ni huch tot nh g, th : - Tham nhng chnh l n cp ca cng.

Ngh thut n bt, n xn, n cpca cc quan th thin bin vn ha n qu thn cng khng lng ni. Chng hn nh Nh nc trao cho quan xy dng mt cng trnh. Quan lin k hp ng vi mt cng ty no , tha thun nng gi thnh ln ri chia nhau phn sai bit. Lm nh vy, c hai u c li, nhng li l mt th cu kt lin doanh vi ma qu. Ri khi mua sm vt t, quan c th lm ha n khng, ngha l khng mua m vn c ha n, hay mua mt nhng ghi thnh hai, hay mua r nhng ghi thnh mcV th, quan cng lm, cng c ting vi dn, li cng c nhiu ming m p. Quan nh hi thy ch no c mi tin l lin vn vi bch tuc ti , hay chu kh nhng c bn tay lng l vo ngay. Thm ch c nhng quan vui v xi c nhng ch khng ng xi. Chng hn ng tin ca nhng c quan vin tr gip cho nhng ngi phong ci hay m ci, chy vng vo tam quc, th no cng r r vo ti cc quan mt m, quan ln xi nhiu, quan b xi t, ri khi ti tay tri phong ci hay vin c nhi th chng cn bao nhiu. Ch l nh my git nc tong teo c nh xung m thi. G cn nh, nm 1978 vng g b lt ln. Nh nc ku gi ton dn nhng cm s o, l lnh m l rch. Thm ch ngay c nhng thy c gio vng g, vn mang danh l nhng ngi hp cho, li ang gp thin tai cng phi hng ng li ku gi cu tr. M khng hng ng cng khng c v thin h tr tt vo tin lng ca mnh. Thi th l rch t m l rch nhiu, l rch va va m l rch te tua, cu tr bt dc d cng chng sao, i khc thnh ci m ming th c mo xch. Theo s liu trn bo ch th khon tin cu tr ny tht ng khch l, nhng cui cng trong c p ca g th ch c my gia nh thuc hng kh rch o m, ngho rt mng ti l c chiu c, i lnh my k go hm v mt lt nc mm thi ca ci c gi l cu tr ng bo b thin tai. Qu l u voi ui chut. Nhng v quan c mu tham nhng c snh v nh l nhng con chut nht c khot b la, hay nh mt loi mi mt n rng cy ct v lm cho cy ct b gy lc no khng hay. Qu ca Nh nc mi ngy mt tp li v tr nn rng tuch, cn qu ca cc quan mi ngy mt phnh ra, no nh lu, no xe hi v trm th lnh knh khc na. Hi g cn b ngoi Bc khng c nhiu ko nh by gi. C nh c mi mt khp mt c b ct k dng mi khi cn n cht ngt. Th l nhng lc b i vng, g bn chui v n vng bng cch chm ngn tay vo khp mt, ngoy mt vng ri a ln ming mt ly mt , mt ht c ght khin ngn tay ctrng ti. Vi cc quan cng vy, hnh ng tham nhng chnh l hnh ng chm mt. Cc quan chm ngn tay vo cng qu ri v t, mc sc mmt cho thoi mi. By gi g xin bn ti phm tr th hai, l n hi l. Ngy xa c nhng bn cp thng chn v bt dn chng phi ng mt khon tin c gi l mi l, mua ng i, th mi c qua li trn on ng y. Chng hiu c phi v vy m pht sinh ra hai ch hi l, tc l t lt tin cho cc quan nh cy mt cng vic, c che ch hay c mt n hu no . Ni cch khc, hi l l vic ngi dn dng tin bc hay qu cp c khi vui lng,

c khi b p buc m dng cho cc quan mt cch kn o trong mt dch v no . Thu ban u, khi nhn chi s tnh bn thin, th hnh vi biu xn rt c th ch l mt hnh vi n n p ngha. Chng hn gia nh b mt trm, ti n cng an trnh bo v cng an khng nhng tm ra th phm m cn bt th phm phi hon tr nhng mn chm c ca gia nh ti. Khi nhn li nhng ca mt, ti thm ngh mnh cng phi bit iu, t na l i vi nhng anh em cng an. Mc du h khng i, nhng mnh vn phi lm, nh c mt s thc p t bn trong : - nhn n th phi bit n v n n. Th nhng chuyn i khng n s v phng phiu nh th. Kinh nghim cho thy : ng tin i trc, ng tin khn. ng no cng t th nn t trc, bi l s lm cho quan vui v hn. V mt khi quan vui v th cng vic ca mnh hn s u xui ui lt, phi nhng mc mu kh khn, nh mt nh th pht biu : - C tin vic y m xong nh. Trong boTui tr ch nht c ghi li mt mu chuyn hi hc ca Zadorop. Mu chuyn y i khi nh th ny. Va qua, ngi ta a ti vo bnh vin m rut tha gp. Th nhng bc s ni : - Hm nay chng ti phi gii phu cho my ngi nc ngoi. - Xin bc s c tnh gp i. Bc s vui v ni : -y li l chuyn khc, ng l anh nn ni ngay t lc u. Th l bc s m cho ti ngay lp tc, khng kp tim thuc t v c y t gy t xin ngh b sng nay. Khi rut tha ct xong th ng mi hai gi. Bc s bung dng c, lt bao tay v ni : - Ht gi lm vic. - Th ng khng khu li cho ti sao ? - T n s lnh thi. Ti li th mt ln na : - Ch quen bit, ng c tnh c tin xng du, ln tin c ph lun nh. - Th th c, theo nguyn tc chng ti khng khu cho ai ngoi gi c. Nhng ch quen bit vi nhau, ti linh ng cho anh y. Cui cng, bc s khu bng li cho ti. Nhng chng c ai a ti v phng. Ti c gi my c y t, nhng ai cng i qua vi v. Mi na m ti mi nh c mt ngi tn tt cho bm vo xe ln. Chnh v th, dn cm thy l nh mt bn phn v mun c vic th cn phi bit iu, cn phi hi l. Cn cc quan, c t mi, c xi hoi thnh tt theo kiu quen mui thy mi n mi, v nghim nhin coi l mt thi phi c, mt bn phn phi lm ca dn. y qu l ci vng lun qun ca mt m hn trn, ca mt th ci rng lc, ta lng vo nhau m sng : C p th mi t v c t th mi p. Thm ch trong v Tn trng sanh, b co Phng long Tht, mt cn b Hi quan cao cp phi tht ln ai on : - Thn mnh khng th khng nhn bi dng, v ngy no cng b khch hng o b cung phng. V nh th, t trng hi l tr thnh chuyn i thng, nh mt tc l ng nhin. M l l th kh m xa b, bi v php vua cn thua c l lng.

T trng hi l vn ang lin tc pht trin, trm hoa ua n vi nhng danh xng tht m miu, no l tin bi dng, tin ch nc, no l phong b, qu cpT trng ny c mt trong mi lnh vc, g xin ghi li ni y mt s kin ca bn c v vn ny c ng ti trn bo Cng gio v Dn tc. Khi xin giy t v nh t, v kinh doanh hay mua bn xett c u phi tr nc nu mun nhanh vic. Cho d y khng phi l lut, nhng l l. Nu phi chy i chy li nhiu ln cho mt cng vic no , gia nh s bo ti l kh, l khng bn nhy. By gi mun lm g th kh m i tay khng. Vic tng qu tr thnh ci np, gn nh l mt c tt ca x hi. Ngi ta cho rng nhng mn qu ch mang ngha tnh cm. Tht ra chng tnh cm cht no c, ch c ngi tng qu v ngi nhn qu mi bit r n mang ngha g. Theo ti, hi l c nhiu mc khc nhau, nhng mc khi u ca n l qu biu. Ti xin lm bn sao khai sinh cho con np n i hc. Nhn vin h tch bo phi mt tun sau. Ti nh a mt phong b bi dng. Th l mi chuyn n tha nhanh chng. My ln trc v ti Tn sn nht, nhiu Vit kiu nht 5 USD vo giy thng hnh. Ln ny v thm gia nh, li chng tn ng no. Ti ngh c s thay i trong i ng hi quan. Nhng gia nh ti li ni chc l h qun. Ba ti mt bnh vin b a xung nh xc. Gia nh phi chi tin bi dng cho nhn vin qun l, xc ba ti mi c nhanh chng v nh. M ti cng nm vin, do rt kinh nghim, nn khi m hp hi, gia nh xin a m v trc. Nhng cng phi bi dng cho cc bc s, y t C ngi gi ngy nh gio l ngy cho thy c. Ti bun qu. Mt ngy k nim b bin thnh ngy nng v vt cht, bi nh lun nhng mn qu y p tnh cm. Li pht biu trn cha au cho bng li pht biu ca mt v ph huynh m g c nghe thy : - Chng ti ng tin cho cc thy cc c nhu ri cn i hi g na!!! T nhng cm ngh trn, c ngi cho rng : tin hi l chnh l mt cht m bi trn bnh xe vn hnh thng mi v u t cc nc ang pht trin. H nu ra trng hp mt a phng min nam Trung quc, nh u t phi lo lt tin cho chnh quyn x m mt con ng giao thng huyt mch i ngang qua x ny m khng c trong qui hoch. My nm sau, con ng y pht huy tc dng, nh u t ln a phng u giu ln. Tuy nhin, mt vi trng hp nh trn khng thuyt phc bt c ai thm tha vi t nn tham nhng hi l bi v n chnh l yu t quan trng hn c lm suy thoi kinh t v mt n nh x hi. Lut s Nguyn vn Phng cng vit : Mt nguyn nhn ni bt v gy nhc nhi l vn tin bi dng. Vi tin bi dng, ngi ta c th mua c c mt ngnh m nhim v l gc cng khng hng lu lt vo ph hoi kinh t quc gia. Nhng u ch c ngnh Hi quan nhn tin bi dng, m vn tin bi dng c mt khp ni, trong mi hot ng, trong mi ngnh ngh. Thiu n th cng vic khng chy, hoc chy khng trn tru, nn tht kho khi ngi ta gi n l tin bi trn. Vn ny xy ra thng xuyn

qu n ni ngi ta coi n l chuyn ng nhin v khng h c mc cm ti li khi thc hin n. Theo con s thng k quc t, trong thi gian t 1988-1992, kim ngch xut khu bnh qun hng nm ca mi tp on xut khu v kh n dc ln trn th gii l 30 t m kim, trong c khong 4 t m kim c dng vo vic hi l trc tip hoc gin tip cc chnh khch v cc quan chc cao cp. Nu g khng lm th hnh nh chnh ph ca th tng Tanaka bn nc Nht cng b gc ng v s tin hi l ca mt cng ti ch to my bay ti nc M! Tuy nhin t c v c t cng nh p c v c c p qu l mt ngh thut. y g ch bn thm cht xu v hai th ngh thut ny. Hi trc ngy Gii phng, tt c cc xe mun qua trm kim sot mt cch mau chng th anh l phi mau mn nhy xung xe t mt t bo cho vin cnh st. D nhin l trong t bo y c kp thm c thnh Trn, tc l tin nm trm thi . By gi, cc Vit kiu mun th tc nhp cnh c m xui, th khi ti sn bay, c vic kp sn vi ng la trong h chiu l qua ca i ci v. cng l mt cch t. Nu t ca trc xem chng c vcng, th hy chu kh lun ca hu, ca sau, ngha l hy chu kh lin h vi quan b, v mt li ca quan b i vi quan ng th bng ngn li ca ngi dng nc l. Thy tin v nht l thy vng, chc chn quan b s rt ly lm xc ng m bu c cho. y cng l iu d hiu, bi v ly vng nh n b v ly n b nh n ng, vn l mt qui lut ca ngn i. Ring cc quan, mun p mt cch kho lo t k bit c, th mi khi c t chuyn vui hay t chuyn bun nh : m gi cho cc c thn sinh, m ci cho con, m thi ni cho chu, hay m k nim quan ng ly quan bth c vic m tic cho linh nh. i vi dn en, th ng vui hao, ch i vi cc quan, ng vuith ch c li. Cc thn ch khi nhn c thip bo tin th hy lo chun b mt phong b tht cht lng, hay qu cp tht hu hnh. C mt v kch mang ta l phong b c bo Cng An thnh ph tm lc nh sau : C ng bc s lng y nh t mu nn rt ngho, quanh nm c c b v cho n cm vi rau mung. Ht luc ti xo, ht xo ti nm, khin ng thy rau mung l pht ngn. Cui cng hai v chng mi tm ra nguyn nhn khi soi ri li cc ng nghip ca mnh c giu ln, l do ng bc s chn chnh ny khng chu nhn phong b. Hai v chng ng bc s sau khi ng ra ci nguyn nhn ngho ca mnh, nn quyt nhnhn phong b. Bt ng c mt a b gi n g ca nh cu m ang nm trong bnh vin ch m v a cho ng bc s ci phong b. Quyt tm th c, nhng lng tm th chng li, nn ng bc s rt kh s, ging x trc ci phong b. Nhn hay khng nhn ? B v cng thc gic, ng bc s cng au kh.

Hi thm hon cnh ca kh ch mi v l ra rng trc y a b gi cng c mt ngi cha au nng phi vo nh thng m, nhng v ngho qu khng c phong b nn ngi cha y cht. By gi c b khng mun mt thm ngi m, nn cng quyt phi a phong b cho ng bc s. Cui cng, ci gt ca vn c m cng t ci phong b khi c s ging co ca b v ng bc s khin tin trong b b ri : th ra ch l my ng bc l. kt lun g xin k li mt mu chuyn nho nh trong sch C hc tinh hoa. C mt ng quan va mi nhn chc ti mt huyn xa xi. Ban m, mt ngi bn n thm v t cho ng ta mt s tin ln. ng quan thanh lim nht nh khng nhn, nhng ngi bn lin ni : - Tri th ti, chng c ai bit c u m s. ng quan tr li : - Tri bit, t bit, anh bit v ti bit, sao li ni chng c ai bit c u ? Th nhng, cc v quan thi nay c pht tnh ng l, ung dung xi mt cch tn tnh, min sao ng cho sao qu t chiu tng. Ch khi no l chi mp khng kp, b s vo gy v b li ra ta xt x th mi git mnh v vi v ku ln rng : - Mnh b oanmnh b lahay mnh dt v thiu kh nng nhng b t ngi vo gh cao mt cch bt c d Gia lc ba ta quan ln xt x nhng v tham nhng hi l ni cm nh Tn trng sanh, Minh phng th bo ch cho bit : - Cc nhn vin hi quan ang thi hnh nhim v vn tip tc nhn tin bi dng v nhng ngi lm th tc hi quan vn tip tc a tin bi dng nh thng l. Nu vy, c dit tham nhng, nhng dit ri th bit ly ai m lo vic dn vic nc. V th l ta x, ta c x. Ta p, ta c p.

Tnh Yu Thi M Ca
Khi hc v lch s Vit Nam, g cn nh mt trong nhng nguyn nhn khin ngi Php em qun chim ng v dy xo qu hng ny, l chnh sch b mn ta cng ca vua cha triu Nguyn. Thi by gi, ngi Php ang cn th trng tiu th hng ha, m rng b ci, pht huy quyn lc v nh hng ca mnh. Th nhng, lut cm vn v ngh chi ca triu nh Hu lm cho ngi Php nh ri bn tnh ga lng ca dn G loa, ri ni mu yng hng Tc dng, biu l xm lng en ti ca mnh. V dn tc Vit Nam khn kh b trng vo c ci ch mt-trm-nm-n-l-gicTy. Th nhng, cc c ta ngy xa hnh nh rt khoi mn b mn ta cng v cm vn ny, nn b nguyn con m p dng trong lnh vc tnh yu. Thc vy, hi khi con trai v con gi mi ln ln th b cm tit, khng c giao du quen bit nhau, theo khu hiu t ngn xa li : - Nam n th th bt thn. Khi n tui i lp gia nh, th phi tuyt i vng li qu v ph huynh : - Cha m t u, con ngi . V tiu chun qu v ph huynh thng t ra cho con ci mnh c ngi vo, l mn ng h i : phi cn bng v tui tc, v a v, v kinh tV vy, nhiu lc

 xy ra nhng chuyn tht cho cng ngng : - M em tham thng xi rn, Tham con ln bo, tham tin Cnh hng. Em bo m rng ng, M hm, m h, m bng ngay vo. By gi chng thp v cao, Nh i a lch so sao cho va. Lm khi hai ng b ngi chn th chn tc, ri kt tnh xui gia m nhau, ngay c lc hai tr cha m mt cho i, v th mi xy ra ci cnh : - Bng bng cng chng i chi, i n ch li nhri mt chng. Cho ti mn chic gu sng, ti tt nc vt chng ti ln. - Ly anh t thu mi ba, n nm mi tm, thip nm con, Ra ng thip hy cn son, V nh thip nm con cng chng. Lut b mn ta cng ny cn c biu l mt cch r rt nht qua ch trng : - Tru ng no n c ng y. Hay : - Ta v ta tm ao ta, Du trong du c, ai nh vn hn. Hi , hn cha c l lch trch ngang nm vng i tng, nhng nh ch trng ny, cc c vn bit r k mnh nh chn. Hn na, sau khi g bn, cc c cn mua t ng v v tnh ngha cho con ci : - C con m g chng xa, Trc l mt ngha sau l mt con. Hay l kim chc t nh li lc b l : - C con m g chng gn, C bt canh cn n cng em cho. n thi Php thuc, hay M thuc chng na, lp trng ny vn cn c tun gi nghim chnh. Nhng cuc hn nhn d chng hay a quc gia nm th mi ha mi xy ra v nhng k trong cuc u b thin h coi khinh bng na con mt vi tn gi l me ty hay me mo, cho d i lc nhng cuc hn nhn ny cng thnh cng. Thc vy, c nhng anh chng mo phong nh cng xi tit canh lng ln nh in, cng nhu tht ch ring m v nhm nhi ly ru n say kht c b m mm th vn c ngn nga : -Sng trn i n ming di ch, Xung m ph bit c hay khng ? Cng n c ghm v khi n cn qut mm tm tht m, n nh g, dn ghin mm tm hng nng cng nh phi cho thua. C nhng chng hong t mt xanh mi l t ra ho hoa m ngi tnh b bng an nam mt, n nh nhung pht m tng t : - D c ri tnh th uyn lt, cho nng con nt mng c. Ngha l : - Vit ln mt bc th tnh nng bit r lng mnh m say. C mt ng chng ty chnh hiu con nai vng, ngy kia dn b v an nam mt i sm . Thy v ku :

-Tr s (tres chaud), ngha l qu nng ng chng d mu ga lng lin vi vng mua ly mua ko b v mi nhon b ci nng nhit i hnh h. Th nhng khi v n nh, ng chng ty lin b b v vit xi x cho mt trn ti bi hoa l : - i gii i, ngu chi ngu l, ngi ta bo tr s th phi hiu l tr se (trop cher) ngha l qu t. Ni lng y b . V ng chng ty ch cn nc tr mt ngc nhin, tay gi ln tri v ming th khng ngng ku : - l l, l l. Nu l b nng cho leo cy hay dng cu l th cng ng cay chua xt : - T ngy ly kt t d Bon n cng lm, ma l cng nhiu. Ngha l : T ngy mnh b ri nhau, Mng vui cng lm, kh au cng nhiu. Sau ngy gii phng, t nc mnh c hon ton c lp t do, nhng tinh thn cm vn, ngh chi vn c thi hnh mt cch trit , nht l i vi dn t bn. Cng d hiu thi, bi v ta phi cao cnh gic, ko ch li dng nhng s h chng ph cch mng. Bi , vic u tin cn phi lm ngay l xin mi qu v ngoi quc v qu ngi chi xi nc ta n nh vic nh, v c t gia th mi tr quc v bnh thin h. Tip n l phi d chng nhng k c lin h vi nc ngoi. G cn nh hi by gi g ang cm di ti mt vng va su li va xa, th t lin h vi bn b tht l kh khn. Th v n x th b mt tch, phiu diu min cc lc, hay c nhng bn tay t m tc mch u i m ra xem trc. Bun tnh, g mi nh a ch ca mt ngi thn trn tnh, th m cng c cng an s gy : - Anh c mt hm th b mt trn tnh. Anh lin h vi ngoi quc. Anh l ngi c Xa ci li h ? Hi by gi vt bin b coi l phn quc, phn dn tc v nhng gia nh c thn nhn ra nc ngoi lc no cng nm np lo s b cng an chiu c hi thm, v d sao mnh cng mang ly mc cm ti li. Trong thi gian ny, t uc i gia ban ngy cng ch tm thy mt cuc tnh a quc gia. Nhng ri con to xoay vn. Nh nc chi mt c ngon mc, v l quay pht 180 vi ch trng m ca, i mi. Vit kiu tr v c coi l yu nc, c cng nh cng trng, hng nh hng hoa. H rt la cho thn nhn xy nh xy ca, gp vn mn n. Ngi nc ngoi o o ti Vit Nam nh ti min t ha. No cng ty ny. No x nghip n. t ct ven ri vo mt cn xt cp tnh. Bc nng dn ngy no cn ngho rt mng ti, nay ch cn bn i vi cng rung l kho re, phng tin lm le m thin h. Trong bi cnh , tnh yu thi m ca mang ly tnh cch ton cu ha. Nhng cuc tnh a quc gia hay xuyn lc a, nhng cuc hn nhn d chng n r nh la h thu ny mm sau trn ma dm d. Th nhng, n theo vo , bit bao nhiu chuyn h n i pht sinh. G xin ghi nhanh qua my t bo thng c nh Tui tr Ch nht, Cng an thnh ph ri

cp d ching lng, bo co vi bn dn thin h, hu mua vui ly mt vi chng canh. Thng hoc c d cht thi gi ch bit lm g, th th vt tay ln trn, ngm ngh s i m ci cho hai ch nhn tnh o le. Trc ht l cnh tnh h theo s tnh ton cho c hai cng c li, nhng rt cuc b b mnh, chng nc m g c. S l v nui mng c khng bnh thng c ra ngoi quc v tr v lm vit kiu, mt c nng Si gn ng thun kt hn gi vi mt cng dn Php chnh gc con g trng G-loa va chn bm lm tui. Theo s tha thun, hai ngi l v chng trn giy t php l, nhng khng c sng chung m nhau. Khi nh c nc ngoi ri, th lp tc ly d lin t t. Nu mi s m xui tt p, anh chng h c hng ba ngn , cn ch v h th c phe phy nc ngoi. Cuc tnh h ny c trnh ta v c chnh quyn thnh ph k nhn. C tng mi s thun cho mt mi, ai d vo pht cht anh chng ph lng sa ny li nhy ro, x hp ng, i lm chng thic, ch khng chu ng vai chng h, khin cho c nng ta ha tam tinh, chy vi n ba ta quan ln xin can thip mt phen, v th chu v mng cn hn l tn mt kip hoa. D sao chuyn tnh h k trn, thc cht ch l mt loi tnh dm, da trn s tnh ton cn o ong im. By gi, g xin i vo nhng cuc tnh nng hn v cng day dt hn. Dn Vit Nam ta vn bn cht d ha ng v n nhn ci mi. Ch th m ngy xa Pht gio, Nho gio v Lo gio sng chung ha bnh vi nhau mt cch rt hu trong x hi. Di thi Php thuc, chng ta xi ngay phn tnh ty ca nn vn minh phng ty v mn mu t La tinh m ch bin thnh ch quc ng. V th, chuyn nhng c gi thch ly chng ngoi u cng ch l mt chuyn ht sc bnh thng. y l g cha ni ti xu hng ton cu ha ang xm ln vo mi lnh vc, k c lnh vc tnh yu. Bi v nh chng ta thng bo : - Bin gii ca yu thng l thng yu khng bin gii. Mt khi chu n v ph m nhau ri , ngi ta sn sng vt qua mi ngn cch v mu da, v ngn ng, v th a c sng cng nhau. Ngy xa cng nh hm nay, vn c nhng cp v chng hai quc tch rt hnh phc v chuyn tnh ca h p nh mt huyn thoi. C mt c hng bn nc gii kht bn Bch ng. Cuc i ang phng lng, th bng mt anh chng si tnh xut hin. Ngy no anh chng mt xanh da trng ny cng n nhm nhp mt con mc kh, ung hai long bia v bm tr ti qun sut hai ting ng h c ngm ngha c hng nc xinh p mt cch m m. V th l tnh yu bt u t i mt, lin tc pht trin theo s tin bo hu hnh v s qu cp mi ngy mt tng. Ri s g phi n n. Anh chng g trng G loa t tnh thng t m ch g mi an nam mt: - Ti yu em, ti mun ci em lm v. Em tr li ti i. Ring c nng bt m cho bit :

- Yu t hp hn v hp dn ca con gi Vit Nam l nt thy m, du dng, kn o v c bit l s bn ln, e thn. Ri t o di chic nn l u l nhng ci tht d thng v ng yu. Tuy nhin, hin tng ly chng ngoi khng th khng xy ra nhng bt trc, nhng bi kch ht hng bi nhng mu tnh v li nh nhen ca c i bn, c bit lo ngi l nhng c gi ly chng i Loan. Bt chp nhng tr tru t cc cuc hn nhn, mai mi chng khc chi mua bn n l, i chc hng ha. l cha ai n s phn ca nhng c gi phi theo chng v x l ang hi h np n xin ly d, tm ng v nc, cn nng vi hn c hm xut ngoi theo chng. Nhng trc trc ng cay xy ra u do bi nhng ci khng bit sau y. Ci khng bit th nht l v bn thn ca i tng. Cc c ta ngy xa dy : - Ly v xem tng, Ly chng xem ging. Nhiu khi phi thm tra ngc dng thi gian ti ba bn i xem c chi bt n. ng ny ngi ta s m v chn mnh, ch mnh u c quyn chn ngi ta. Phn gi ly chng ngoi ging nh git ma sa. May th ri vo ch nc trong. Chng may th ri vo vng bn hay ng phn tru th cng nh phi chu vy. C chng sang Vit Nam vi mc k s, nhng thc cht ch l tay th h hay bc vc, khng hn dn cu li cu leo l my. C chng v tai nn b phng nng, ton thn y so to so nh nhng c che ph bng nhng b qun o t gi, nhng khi v n nh th hi i. C nng kia v c anh chng tng t cao ro, i ng lc no cng t tn chp chp. n tn hn, t phng tm bc ra, c nng sut ht ln bi v trc mt c l mt anh chng ch c mt khc m thi.hai chn gi qu kho c ly ra, k ngay u ging. Th l k t , anh chng thiu chn ng ny lun hnh h c nng, bt c nng phi cng i n, phi b i tm ch khi ra ng mi chu gn chn gi. Ci khng bit th hai l v mc ch. Cc c ta ngy xa bo : - Ly chng gnh vc giang sn nh chng. Th nhng, khi ly chng ngoi, ngi con gi li m tt v chng cng nh v nh chng, th lm sao m gnh vc ? Hn na, phn ln nhng cuc hn nhn ny li din ra theo nhp iu ca mua bn. Ngi con gi khng bit mnh c mua lm g ? C nhng k ci v l v lm nhng vic ng ng nng nhc nh nhng ngi lm thu. C nhng k ci v l v chu ton nhng cng vic bp nc trong nh nh mt ngi y t. C nhng k ci v l tha mn nhng i hi thn xc. Bo Cng an k li : Mt c gi tr Vit nam ly mt ng chng gi i loan bng tui ng ngoi. Ai ng khi v nc, lo vin ngoi n mt ny bt c phi phc v chuyn y cho em trai, ri con trai, ri chu trai ca lo cho ng ng tin bt go lo b ra mua c v. Bt hnh hn na phi k n nhng c gi lm vo th ng cng ni t khch, b lt vo nhng t chc mi dm quc t. Nhng t chc ny ti Vit nam c th c mang nhng v bc bn ngoi p , nh mi gii hn nhn, lao ng nc ngoi nhng th sinh c tuyn chn, khi i hm h bao nhiu, th khi v cng vi v by nhiu.

- Khi i th dt mng vng, n khi v nc th ngm b hn ng cay. Ci khng bit th ba l v ngn ng. Ngn ng v ting ni l phng tin Thng trao ban chng ta chuyn t nhng t tng, nhng ngh cho ngi khc hu xch li gn nhau v bc c mt nhp cu cm thng. Th nhng, v bt ng ngn ng, khng hiu nhau, khng cm thng cng nhau, th cng kh m hnh phc vi nhau. chng thc iu trn, g xin k li mt cu chuyn cho tt c cng ci. Thy thin h c con gi ly chng i loan, chng khc no o trng m vng. Nh ca vinh vang. Xe c i i lin tc. ng hai Nhn nn nng. Ng i ng li ch cn mi c gi t tn l Mn. K ra t Mn cng hin lnh li p gi, v th ng kin quyt phi cho con gi mnh ly chng ngoi, ch khng cho ly chng ni. Chng bao lu m c ca ng thnh s tht. Mt chng r i loan to con tt tng, tc hi cao v tui sp x bng ng xut hin. Li xm x xo bn tn. ng b ngoi tai, ng rt hi lng v hnh din v t Mn c chng ngoi. Hm b mi dn anh chng i loan v ra mt ng Hai Nhn v coi mt t Mn, thin h c tng rng bn ng gh thm. n khi gia nh lm tic chiu i, mun bit khu v ca anh chng r tng lai th c b mi gii thch : - H anh chng i loan ku t t l thch n tht heo, ku hm b l thch n tht b, ku cp cp l thch n tht vt, ku o l thch n tht g. Khi n no th m bng xua tay. V th l c nh u vui v. Mt thng sau, anh chng r i loan t xut v thm b v v c v sp ci. C l v t xut nn ch i vi bc ti x m khng c b mi km theo. Bc ti x th ting anh mi ch lm lm, thch ni bng tay hn bng mm, cn ting tu th hon ton m tt. V th khi v nh, mi ngi u cho nhau, nhn nhau, ci nhau v chng ni vi nhau c s g. Sau khi nhn qu cp, ng Hai Nhn bo v v con gi lm tic i anh chng r qu. Nhng do khng bit mn g hp khu vi anh chng r, ng bn nh n my ngn ng b mi mc ln trc. ng bn a tay khu anh chng r mt ci v ni : - Cp cp cp. Anh chng r gt u. ng khu ci th hai v ni : - o. Anh chng r cng gt u. ng tip tc khu ci th ba v ni : - t t t Anh chng r ci ci, ri gt u. Th l ng Hai Nhn cng t Mn lm tht mt cp vt, mt con g v mt con ln bn chc k. Trong khi n, anh chng r qung mt mu xng g xung t. Hai con ch chy li ginh : - G g Gu gu. C l v l tai vui mt, chng r bn bung a, b bt, tay ch hai con ch, ming mm ci v : - G g Gu gu. ng Hai Nhn tng anh chng r i n tht ch, nn lp tc truyn cho con gi un nc si v ch thn ng ra tay h th hai ch ch v ti.

Nu tht cy xong v dn ln. Anh chng r v bc ti x ng ngc. V chng ng Hai Nhn cng ng ngc. C t Mn li cng ng ngc hn. V ham chng ngoi, r ngoi, khng t ngi liu nhm mt a chn, pht tnh ng l nhng chuyn khng bit k trn, ri phi lnh nhng hu qu d ci d khc. M chc chn, khc phi nhiu hn ci ri.

Tp Tnh Ngi i
Sng hm y, sau khi ung mt ly c ph en v bn mt pht thuclo, g ang ngi vnh cm ln trn nh m vt my si ru mc v t chc v cho hn mnh m theo trng m v vn cng my, bng c ting chung in thoi. Bc my ln, mi v nh : - th ra l c ch nhim. Cha kp m mm m ming, th nghe c y lm mt mn c nhn tm : - Chuyn phin ca ch my kh l c chiu c y nh. Nghe vy, g bn k t ng : - Xin c hy nh cho rng k no bc thm m bc phi y l bn ta, cn k no bc thi m bc phi y l thy ta. C mun iu g th xin c ni m n ra, bi v ti t c ang lng tai nghe, cn g phi vng vo tam quc. Hnh nh c ting hng ging km theo mt n ci rui. C bo : - Sinh ta ra l cha m ta, cn hiu c lng ta chnh l ch my y. Sao ch my li i guc trong bng ta vy. Thi, ch my hy chu kh vit nhng vit cui, tn hu tn vn cho ta t tng v ti vitku c khng ? Chng kp suy ngh, g but ming ni : - Chuyn nh, d t m. Th l c bn cp my ci rp, chng kp cho g ly thm my ci kin c ch o. Thi nh chu vy, bit sao c. Thin h thng bo : - Lao ng th vinh quang, Lang thang th cht i, Hay ni th t, L kh th sng lu. - Nht ngn xut khu, t m nan truy. C ngha l mt li ni tut ra khi ming, th bn nga ui theo cng chng kp. - Chng ci di no bng ci di ming. V th, by gi g mi n hn, bi v g cha bao gi tm tr vo lnh vc ny, hay bi lng tm vt m khm ph ra nhng ci s trng v s on, nhng ci hay v d, nhng ci tt lnh v lm cm caphe ta, khi tr v thm li qu hng. Gi m g c chi pht ngay t u, th c phi l khe re, nh con b ko xe hay khng. Nhng hi bt cp, bi gi th qu mun, nh phi v u bt tai lm trn iu l ha vi c ch nhim vy. i vi dn Vit nam ta, phm ci g cng c th tr nn mt phong tro, mt hin tng. Nu tr nh ca g khng ti th trc ngy gii phng, min Nam c nhng phong tro, nhng hin tng. Chng hn nh phong tro nui chim ct, hin tng c chuyn kim hip ca Kim Dung, hay c chuyn tnh cm m t ca Qunh Dao. Cn trong nhng ngy gn y, th trn c nc c hin tng s ke ma ty, hin

tng hc tr nh m thy c, phong tro dt hi, phong tro thi c gian lnV nu khng lm, th thi gian t nm 1978 n nm 1981 chnh l cao im ca phong trovt bin. Hi y, g tng nm np lo s : - C mt bui sng sm xt no , khi thc gic tnh dy sau gic ng mt mi y c mng, th ng ti ng lui, chng cn ai chung quanh mnh, bi v tt c u khn gi qu mpra i. Thm vo , ngy no cng c nhng tin tc v nhng k ngi thuyn vt bin c ru rao trn cc i pht thanh BBC, VOAThm ch c k tr li phng vn nh sau : - Nu ci ct n bit i th n cngi. Thnh th, nhng ngi bm tr, cn li cng cm thy chao o v nu lp trng khng vng, th cng rt d sa vo cn cm d cui cng ny, theo kiu : - Tp tnh ngi i t cng i, Cng thuyn, cng bn cngra khi. Ra i lc by gi qu tht l mt hnh ng liu lnh v mo him, mt c hai thua, c th v vang, cn thua th nm chc ci cht trong tay, hay t na th cng t ti. Th m thin h vn c o o ra i, bt chp mi kh khn. Ni g lc by gi ang trong cao im y, khng ngy no m khng c mt vi ngi, hay mt vi gia nhbin. Thm ch c nhng ngi tng b bt i ba ln, th m khi c th ra, lin lp tc m mu, tnh ton cho mt chuyn i khc. Lm sao k cho ht nhng kh khn v gian kh ca nhng ngi ra i. y, g ch xin k n hon tn mt vi kh khn gian kh chnh yu m thi. Ci kh khn th nht l phi lm th no thot khi s dm ng v lng bt ca cng an. G c mt thng bn, nh lin vch vi trm cng an, th m hn a c c gia nh xung tu mt cch m ru b r. Qu l tm phc, khu phc. Sau ny g mi khm ph ra mu chc ca hn. S l hn c mt tha rung cch xa nh. V th l ngy no hn cng v con i lao ng, chm sc tha rung y. Cho n mt ngy, khi mi s sn sngv th l hn bin cng vi nhng ngi thn yu ca hn. Nhiu ngi mun c bo m an ton mua t bn bi, bng cch t tin cho cng an, nhng nu chng may v phi mnh dm, th tin mt tt mang, trn b ht v tri giam, hay b ca chy ly ngi, mnh ai ngi y trn, mi ngi mt ng, may th thot. Ci kh khn th hai l phng tin di chuyn. i vi nhng ngi sng ven bin, c sn tu thuyn th khng my kh khn. Cn i vi nhng ngi sng su trong t lin, c khi cha mt ln t chn ti vng bin, th cch thc n gin nht l i theo mnh. Ph mc ton b cng vic cho nhng k t chc. Ti thi im nh, ch vic n im hn cm qun, ri sau c ch bng thuyn nh, gi l tc xi c bc ln thuyn ln. Th nhng rt nhiu ngi mo mt v v phi mnh dm, ng phi nhng k la gt chuyn nghip. Bn ny cng cho i xem ghe thuyn ng hong, cng n nh im hn v cn bo m c bn bi c mua tNhng ri khi tay xch nch mang ti im hn,

th chng thy ma no ht. li th s b cng an thp c, nn ch cn cch d o vi thng sch, chy trn l k sch hay hn c, bng mi cch phi cao chy xa bay khi im hn cht tit y. Gi c lc by gi cng tht l chng mt. Mi u ngi l mi ng, tc l mi cy vng, ch no c phi l t. V th, c nhng gia nh ch sau mt m m mt toi sn nghip c cht chiu gy dng sut bao nhiu nm tri, ng l kim ci ba nm thiu mt gi, hay : - Ra i trong hy vng khp khi, Tr v trong ru r hoang mang. Thy kiu ny va hao tn, va bp bnh, nn v sau nhiu ngi t t chc ly, ng ra sm ghe thuyn, hi bn, bn mua lng thc, sng duri thu ti cng, th myngha l lo t A n Z cho chuyn i nh mnh y. Tuy nhin, ng ra t chc khng phi l khng c nhng trc trc v ri ro. Chng hn ngi ti cng hay th my vo pht cht th gi qu, i cho v con hay tnh nhn ca mnh i theo. Chng hn b l phn no nhng chi ph, thng phi nh k dt mi bt khch n chia, th nhng khi thuyn sp ri bn, k dt mi li i phi nhi nht thm cho mt vi khun mt n c khc na lm cho con thuyn bqu ti. Ngi xa tng din t : - Thng thng trng nh ng lin, Bc chn xung thuyn nc mt nh ma. y th nhng ngi ra i phi trn chui, trn nhi, lm g c cnh a tin rm r, nhng nc mt ra khi ri b ni qu cha t t v nhng ngi thn yu chc chn khng phi l t. Th nhng bc chn c xung thuyn l iu mng, ri t ph mc cho s phn dun di : - Cng liu nhm mt a chn, M xem con to xoay vn ti u. Thc vy, ghe thuyn nhiu khi ch l mt chic c dom p p, di hn chc mt m phi cht cha n my chc mng ngi. Thm vo , my mc li qu t, c lc ch l mt chic my xng BS9tt c chng khc chi mt chic v trng trng trnh trn sng nc, nhng m : - Mt liu ba by cng liu. Cn ti cng lm khi cng ch l nhng k m hi t, mang t nhn hiu trnh ta hay ci mc ca hi qun m chng bit c ln no chui xung tu hay i ra bin cha l nghim nhin c quyn gt u, i c icha, khi tn tin hao bc, m li cn c cng thm mt vi ngi khc gi l cht nh th lao n b. V th i khi xy ra nhng chuyn ci lm vi c nc mt. C mt nhm b bn lin kt vi nhau t chc bng cch t mua sm thuyn v thu mn ti cng. Lc xut pht t Nha trang, h xin l cu bng an. Lc xung thuyn, mc du khng ht thnh li, nhng hu nh ai ny u thm th ku xin : - Ly M l ngi sao sng, soi li cho con lc vt bin. Con thuyn thun bum xui gi, lut sng c my ngy th thy mt hi o hin ra. Mi ngi u tin rng min t ha ang m rng vng tay cho n. V th l h ln ting dng li cm n Thin Cha : - n mun i con cm t n Cha

Tuy nhin, khi bc chn ln b, h bng rng ri khip hi khi nhn thy c sao vng php phi tung bay. Th ra ni h tng l min t ha chnh l o Ph quc. Ri chuyn g phi n t s n. Tt c mi ngi, nam ph cng nh lo u, lin ng cng nh lin b, khng tr mt ai, u c thng thc mn cm hm nh t mt thi gian. V nh trn g vit : - y l chuyn i nh mnh, mt c hai thua. V ci chuyn c thua y, thin h din t nh sau : - c lm vua, thua chui v hm c mp. Hay : - c lm vua, thua lm mi cho cp. C mt ng chng dn d ngi v yu du trc khi bc chn xung thuyn nh th ny : - Nu sau mt thi gian m khng nhn c tin tc g ca anh c th : gi tt t y nh n ngy. Coi nh anh i t, ang phiu diu min cc lc, hay ang tm mt di sui vng. Cn bit bao nhiu gian trun v him nguy trn mt i dng. Cn bit bao nhiu ti nhc v cay ng khi sa vo tay bn hi tc. Cn bit bao nhiu hi hng v nc mt khi thuyn chm gia bin khi. Cn bit bao nhiu ch khi tri t nn. V khng bit bao nhiu ngi cht mt xc C ln g hi mt ngi bn M v nh th ny : - Liu by gi mi c dm lm mt chuyn vt bin nh hi hay khng ? Hn lc u quy quy m tr li : - C cc vng th em cngch dm u. Nhiu ngi tin rng vt bin cng c ci s ca n. C k i mi i hoi, vo t ra khm, tiu tan sn nghip, m vn khng xong. C k i mt c l lin ti bn. C k vt bin bt c d, khng mun i nhng b p phi i th m cng m ru b r. Nhng ngi ra i lc by gi, theo g ngh, gm c ba thnh phn. Thnh phn th nht l nhng ngi mun i tm mt cuc sng t do v h ngh rng : - Nu li, h s b tr dp, b t ti v tham gia vo gung my cai tr ca ch c, hay s khng c thc s sng nim tin ca mnh. Thnh phn th hai l nhng ngi mun i tm mt cuc sng giu sang, tha mi v h ngh rng : - Nu li, kinh t gia nh h s gp kh khn v tng lai con ci h khng c sng sa. Thnh phn th ba l nhng ngi chng c nh no sut, thy ngi ta bng b nhau i th mnh cng i. H c th l nhng ngi ra i bt c d. Chng hn nh cha m bt con ci phi i c c mt ngy mai ti sng hn. Chng hn mt anh chng no do chi pht ph gn ch thin hbc hng, v th l bo m an ton, thin h bn dng p lc bt anh ta xung thuyn v cho dng lun. Ngoi ra cn c mt hng ngi c gi l dn can me. H l nhng k khng c mt ng xu dnh ti ng gp, nn nh phi i cha ca thin h bng cch nh tnh cm ca ti cng, th my, k dt mi gii thiu cho

i k m chng phi mt mt cc bc hay do hon cnh dun di, gp c thi c thun li, h c nhy i xung thuyn theo k sch : nht l, nh l, tam , t uri th n mt lc no con thuyn cng s cp bn m ch. Ra i lc by gi khng phi ch l cht trong lng mt t, m hn th na, cn c coi nh l chia la vnh vin, i ng ngn cch ngn i, nh ci m v ci dng, ngi sng v k cht, v bc chn i cm k tr li. G cn nh hi nm 1954, nhng ngi di c vo min Nam, lc u cn c lin h vi nhng thn nhn ti min Bc bng cch vit vo mt tm giy ba mu vng, ta nh tm cc pt tan, ri nh y hi quc t kim sot nh chin chuyn giao. Vit th c vit, nhng liu tm th b ng y c n c tay ngi thn hay khng, th hy bc thang ln hi ng tri v ch c mt mnh ng mi bit m thi. Ging sng Bn Hi no c rng ri chi, th m ngi t bn y mun qua bn ny cng chng c v ngc li, ngi t bn ny mun qua bn y cng nh bt nhc nhch, hung l l hai b Thi Bnh Dng cch xa ngn trng, th lm sao m c th tr v thm li qu hng. Ngi ra i th him nguy khip hi, cn k li th cng khng km phn long ong khn khNhng thi, ch dm vit na, ko c ngi li th di m than : - Bit ri, kh lm, ni mi. Th nhng s i vn thng thin bin vn ha, thay i khng ngng, nh ngi xa bo : - Thng hi bin vi tang in. Ngha l bin c bin thnh rung du. Hay nh mt bi ht quen thuc : - Than i tri t vn trn, Chng mnh hai a vn cn gp nhau. ng th, mt lung gi mi thi vo Vit nam vi chnh sch i mi. Nh nc m ca, ku gi nc ngoi u t, ni rng kinh doanh, pht trin du lch, mt loi k ngh khng c khi nhng em li nhiu li nhun G khng thng tho lm v chuyn ny, nhng c l vn cp bch l phi vc ci nn kinh t vn d o ut v lc lu ln v li tc u ngi hng nm lc by gi ca mnh thuc vo hng thp nht th gii. Thi th nh ng Tiu Bnh ni, nu nh g khng lm, rng : - Mo trng, mo en khng sao c, min l bt chut. Song song vi , nh nc cng ku gi nhng ngi Vit nam ang sinh sng nc ngoi gp phn xy dng t nc, sn sng mi h tr v thm li qu hng x s. V th l cc Vit kiu bt u lc tc ko nhau v. Lc u cc Vit kiu cn e d v s rng y ch l mt ci by do Nh nc ging ra. Mt khi v th by lin sp, nht l i vi nhng ngi tng cng tc vi ch c. V c ti th phi n ti. Hoc cn ngi ngng v s t th c nhn, khng c lut php bo v, s b i x theo lut rng, hay theo kiu giang h, mt n mt, rng th rng Nhng ri nhng ci s rng y khng phi l s tht. Khi t chn xung mnh t qu hng, h c n cn tip n nh nhng ngi thn yu i vng xa nay tr v, nh nhng ngi con lc mt nay li tm thy. S d nh vy v c l chnh sch, ng li v lp trng ca Nh nc thay i,

nu khng mun ni l chic bn l quay hn mt gc 180o. Trc kia, nu nhng ngi vt bin b coi l phn quc, th nay c coi l yu nc, c cng nh cng trng, hng nh hng hoa V s d c bc ngot ny v c l Nh nc thc c rng Vit kiu cng l nhng ngi con ca M Vit nam, cng l nhng thnh phn trong lng dn tc, kh d c th ng gp kh nng v cht xm, vt cht v tin ca xy dng v pht trin t nc. C th l nhng ng la do cc Vit kiu gi hay em v gip thn nhn. Tuy nhin, ng la th cng c mt phi v mt tri. Vit kiu th cng c ngi tt v k xu. C nhng ng la hu ch em li vui mng v hy vng, nhng cng c nhng ng la bt hnh gy v tan hoang. C nhng Vit kiu tr v si m tnh yu thng trong gia nh hay khu xm, nhng cng c nhng Vit kiu tr v ch hng th, lng gt hay toan tnh nhng vic lm n m m. Mun bit c nhng s vic tt lnh v lm cm ny, xin mi bn c n xem nhng bi sau t s r.

ng La Nhn Ngha
My ba nay Vit Nam bu tri tht l m m. Ht p thp nhit i th lin quay sang bo, thnh th ma gi c sp xi trin min. M h c ma to v gi ln, th y nh rng th no cng cp in. y chnh l mt cn bnh mn tnh ca ng in lc phe ta. Gi nh nc ngoi, c l thin h li ng ta ra ba ta quan ln m i bi thng thit hi, cn y, th rng vch u gi ln m than vn th di cn hn. C vc n i kin th cng ch nh con kin m kin c khoai m thi. Ngy xa khi cn x dng chic my ch c rch c tng, th bt k thi tit nng ma, ngy v m, lc no cng c th ngi vo bn m g lc cc. Cn by gi, ti toe bt chc thin h, o bng chic vi tnh, thnh th h cp in l tht ngip, ngi chi xi nc, hay ngp vt ch cm. V th, in vo nhng khong trng cho hp ngha, g bn li ht cc th sch v, bo ch c ra c, cho chng khi mc meoc cho n lc m c mt mi thi. V on sch hm nay g ghin gm ni v lch s dn Do thi, i khi nh th ny : Vo nm 66, nhm Zlotes pht ng mt cuc ni dy, chng li s thng tr tn bo ca cc vin chc La m. V th, vo nm 70, tng Titus em qun chim ng Girusalem, thiu hy n th, hng ngn ngi Do thi b git, cn phn ng b bt i lm n l. t nc Do thi tan hoang t . Trong nhiu th k, ngi Do thi lu vong b dn u chu nhn bng mt cp mt khinh b v phng din dn s v h ch l nhng k ngoi lai, coi thng v phng din tinh thn v h chng c mt nn vn ha no c, cng nh v phng din tn gio v h l qun Giu du git Cha. Trong khi , gii t Palestine ln lt b nhng ngi rp v Th nh k thng tr. Mi cho n nm 1879, cuc cch mng Php mi cng nhn quyn t do ca ngi

Do thi. Ri sau , nhiu chnh ph khc cng chp nhn lp trng y. V ngi Do thi lin tc pht trin mt cch rt c bit. H tr nn nhng ng ch ca ngnh ti chnh v bo ch th gii. Sau khi cuc i chin ln th hai kt thc, Lin hip quc, vo nm 1947, phn chia gii t Palestine thnh hai min ring bit , ri ngy 15 thng 8 nm 1948, nh nc Israel c chnh thc thit lp v nhng ngi Do thi t khp ni trn th gii lc tc ko nhau v xy dng li qu hng t nc. So snh s kin nm 70 ca dn Do thi vi s kin nm 1975 ca ngi Vit Nam, g nhn thy mnh hn hn h nhiu im. Trc ht, nh bin c ny m hm nay ngi Vit Nam mnh c mt trn ton ci a cu, khng ring g bn chu u hay chu M nh dn Do thi, m cn khp mi ni, t nam ch bc, t ng ch ty. Nu ngy xa cha ng chng ta bo : i mt ngy ng, hc mt sng khn, th khng hiu ng bo ta nc ngoi thu ln c bit bao nhiu xe ti cht y s khn ngoan ca c v thin h. Hn th na, kh nng tiu ha ca ngi Vit Nam mnh li thuc vo hng siu ng, bng chng l ngy xa Pht gio, Khng gio v Lo gio c cha ng chng ta cp nht ha thnh ci vn ring ca nn vn ha dn tc. Hay nh Kit gio vi nn vn minh phng ty t chn ti min t kh ho c gy ny, th cha ng chng ta mn tm bn mu t La tinh m ch bin thnh ch quc ng ngy hm nay. V nh th, ng bo chng ta nc ngoi , ang v s cn gn lc c nhng tinh hoa, nhng ct li ca mun dn, mun nc trn th gii. G mong rng h s l nhng con tm s nh ra c nhng si t vng ng nh. Tip n, tr mt vi ni c nn k th chng tc, dn a phng s nn da vng nh s mt chng bnh dch nguy hin. Hay v ghen tc vi nhng thnh cng ca phe ta m em lng th on, cn phn ng ngi Vit nam mnh u c v n, ch khng b khinh b nh dn Do thi u chu. Bng chng l trong lch s, mi khi c nhng bin lon, ngi u chu c nh dn Do thi mxi ti. V sau cng, ngi Vit Nam mnh d sinh sng nc ngoi, th vn cn mt qu hng, mt t nc hng v, ch khng tan by x ngh nh dn Do thi sau khi Girusalem b hy dit. Cng v thc ng bo nc ngoi l mt phn t trong i gia nh dn tc, nn nh nc ta mi thay i hn lp trng, t thi coi h l nhng k phn quc n thi coi h l nhng ngi yu nc. T thi nghi k th on n thi m rng vng tay ch n. Phi chng chuyn bin v i thay l mt quy lut mun i. V nu khng chuyn bin, khng i thay, lc no cng dm chn ti ch, th chc chn con ngi s ri vo chtt hu, lo o theo sau ngi ta m vn chng kp. Qua nhng tin tc v sinh hot ca cc cng ng ngi Vit, g rt mng v nhng thnh cng m ngi mnh gt hi c ni t l qu ngi. Th nht l nhng thnh cng trn con ng hc vn.

G rt mng v c nhng b gi tru, nu nh Vit Nam, th ch bit ci x bp nh mnh, c i chng hiu c c mt ln ra thnh ph hay khng, th m gi y cng ti toe dm ba cu ting M, ting ng l, no l con c ny nng my pao, no l chic ny di my pht, ri cng hai gi tay bt khi gp nhau v bai vy tay cho khi ri nhau, khin cho g v cng cm phc. G rt mng v c nhng thng bn, nu nh Vit Nam, th cng ch l dn cu tru sut ngy ch bit n tha rung v ca bn con tru i trc ci cy theo sau, c ba u ra cng chng thy c mt na ting OK hay Yes. Nu ng tri c i ng v s phn c mm ci, chui ln c thnh ph, th cng ch l dn cu li cu leo. Th m by gi chng nghim nhin tr thnh k s in t, chuyn vin my mc. Thn ch c anh, khi cng ti ca mnh gim bin ch, rt bt nhn vin, th anh khng nhng chng b loi tr n lng tht nghip, m cn c tng lng, tng c phn v cng ti s anh i lm ch khc. Ch phin mt ni l khi tr v Vit Nam, anh qun bng mt ci thi quen xi tht ch mm tm, ri li cn s mui, s rui, s nc d c i u th cng phi k k my chai nc khong bn mnh, c tm gi th my a em phi chu kh i xin vi gnh nc ma t nh hng xm v cho anh dng v nu a nh ca anh c i ung sa th phi dng sa th thic, made in USA chnh hiu con nai vng, mi bo m cht lng cho ci bao t ca a nh. Dng nh anh cng qun bng mt ci gc gc ca mnh, khng cn nh mnh cng xut thn t vng ng chua ncphn ny. Thy th, g cng cm thy mt thong ti hn. Nhng thi hy bit bng lng vi s phn ca mnh. G rt mng v c nhng sinh vin hc sinh Vit Nam nc ngoi t thnh tch cao trong nhng cuc thi quc t, thm ch c nhng sinh vin hc sinh c chnh tng thng nc M khen tng. Phi chng y cng l mt nim vinh hnh cho t nc. Bit u trong mt thi gian gn y, nhng sinh vin hc sinh ny s tr v phc v cho qu hng. Bit u my chc nm na, nhng sinh vin hc sinh ny s tr thnh dn biu, ngh s v cng bit u chng l tng thng ca mt t nc hng mnh, nh Kennedy, tng thng Hoa k, vn l dn M gc i nh lan, nh Fugimoto, tng thng Ba ty, vn l dn Brasil gc Nht Phi, bit u cng s c mt tng thng Hoa k, l dn M gc Vit. Ngh ti y, g cm thy v cng h hi v nim kiu hnh ca dn tc ni ln ng ng. Tuy nhin cho n by gi g vn cn nh li pht biu ca mt ng gio s ngoi quc v nhng sinh vin Vit Nam Saigon trc ngy gii phng. Li pht biu y nh th ny : - Sinh vin Vit Nam rt thng minh. Nu mt sinh vin Vit Nam chi vi mt sinh vin ngoi quc, d l nc Nht, nc M, nc c hay nc Phpth sinh vin Vit Nam cng chng h phi king n. Nhng nu mt nhm sinh vin Vit Nam chi vi mt nhm sinh vin ngoi quc th h s thua xa. S d nh vy v h khng bit cng tc, khng bit lm vic chung vi nhau. Phi chng s chia r l mt cn bnh trm trng trong nhng cng ng Vit Nam nc ngoi. Nhng chuyn vin Vit Nam nc ngoi. Qu thc y l mt kho tng cht sm v gi, nu nh nh nc ta bit li dng, th s em li cho qu hng mt tng lai ti sng. G th lm mt php tnh : Gi mt thanh nin du hc, t lc bc chn ra i cho n

lc thnh ti, nh nc v gia nh phi tn bit bao nhiu cng sc v tin ca, th m ci kho tng cht xm ny nh mt qu tng t trn tri ri xung, c nm m cng chng thy c. B qua, khng to iu kin cho h tr v phc v th qu l mt lng ph to ln. Th hai l nhng thnh cng trong cng vic lm n. G rt mng v a s ngi Vit Nam n nn lm ra nc ngoi. Khi u t mt con s khng khi t chn ti min t l, th m gi y h c c mt c ngi b th. No l con ci c hc hnh n ni n chn, no l nh ring, no l xe rings d nh vy v h l nhng ngi cn c sing nng li lm sng kin. Nhiu ngi sn sng ko cy ngoi gi lao ng c hng tin lng cao. Cng thm vo l tnh tit kim trong chi tiunn h pht ln trng thy v mi ngy mt thm khm kh khin cho thin h pht thm r di. G cng rt mng v nhng ngi ngoi nc khng qun m cn ngh ti nhng ngi trong nc bng cch gi qu hay tin v gip , nh cha ng chng ta ngy trc dy : - Nhiu iu ph ly gi gng, Ngi trong mt nc phi thng nhau cng. Thc vy, cho n by gi ngi ta vn khng th lm c mt thng k y cho bit mi nm c bao nhiu triu ng la c cc Vit kiu gi hay em v gip cho thn nhn ti qu nh, bi v c rt nhiu cch thc gi : gi qua ngn hng nh Vietcombank, ngn hng ngoi thnggi qua nhng c quan chnh thc c nh nc cho php, nh Vinagi qua nhng Vit kiu v nc, gi chui qua nhng t chc t nhnNhng cch thc sau ny th lm sao nh nc c th nm vng c m ln bn thng k. Th nhng, d gi bng cch no chng na, th nhng ng la y vn c th c gi l nhng ng la nhn ngha, v chng c rt vo t nc Vit Nam, gip nhng gia nh Vit Nam v c chnh nhng ngi Vit Nam tiu dng ci thin v nng cao i sng. y cng li l mt th qu tng t trn tri ri xung, chng phi lao ng mt mi, chng phi vt v u t m cng c c mt s vn bng ngoi t kha kh lm giu v lm p cho x s. Thi gian u, thin h thng gi v nhng thng hng. Mi khi i lnh hng hay mi khi nhn c hng th c p u bit, ko n chia vui v hi thm. Tuy nhin vic nhn hng v lnh hng i khi cng c nhng vui bun ca n. G xin ph ra nhng chuyn ring t ca bn thn mnh. C ln thng bn g vi v cho g mt gi hng nho nh, trong gm mt chai ru ty, mt gi Pall Mall, mt m tr Lipton v hai cc x bng. Trong bc th bo trc hn vit : - Gi v cho mi mt chai ru ty mi nhm nhi cho qun chuyn bun. Gi v cho mi mt bao thuc l mi ngi ht ri th hn theo khi m m n ta. Gi v cho mi my gi tr mi ung m sm lm ng c non. Gi v cho mi hai cc x bng mi tm gi cho sch bi trn Th ra hn nhi mt bi ht thnh hnh nc ngoi lc by gi, m thnh thong i VOA vn pht i, th nhng by gi g khng cn nh li l nh th no, hnh nh c cu :

-Gi v cho em dm ba thc vi em em may lm chic o ci Th nhng, khi n lnh, th nhn vin bu in phn vi g : - Chai ru ty v bao Pall Mall b tch thu v b lit vo hngquc cm. Th l mt mi g u xu nh chic bnh bao chiu. Ln khc, g phi ln li ln ti tn thnh ph, lnh c mt thng hng kh ln. Trn ng v, g nhng khp khi mng thm : - Phen ny t hn v n to. n khi khui thng hng ra th mi v nh : Trong c chia lm hai mi mt phn u nhau. Hai mi phn c ngi gi nh g chuyn cho xp bn ca n. Cn g th cng ch c mt phn nh mi ngi. Nu cng tin chi ph vi tin ng thu ri em chia ng u, bt mi ngi phi chu mt t th cng k, cn mt mnh gnh ly tt c th cngau. Th nhng g thm ngh : - au mt t cng chng sao, bit u ln ny mnh th con sn st, ln sau mnh bt con c r. V th l nh phi vn mi ci tr cho vui v c lng. Mc d lc by gi n ci c phn mo m v ho ht. Ln khc na, mt thng bn m tim thuc ty bn M gi cho g mt thng. Trong th hn cn cn dn : - Ngoi tr mt s thuc cm cm thng thng, cn ton thuc mi nht v mc nht y, mi liu m nh cho k. Sau khi nhn c, g cng ch gi li my loi thuc cm cm thng thng, cn nhng thuc mi nht v mc nht kia nh phi em i bn v khng bit n tr bnh g v liu lng x dng ra lm sao. Chng l by gi mnh li cu cho mnh mc phi nhng chng bnh y ri c x dng theo s ch dn ca bc s Thm ch c nhng th thuc bc s cng vy tay cho thua v cha bit mt mi chng nh th no. Cng v chng mi qu nn chng tim no dm mua. Thi th nh phi bn tng bn tho, c t no hay t y. V th l tin bn thng thuc chng c bao nhiu, l chng gng, l chng v so vi gi tin m thng bn ghi trong th. au i l au. Gi hng v va cng knh, li va phc tp, nn dn dn thin h bt u chuyn h, gi tin v va gn nh, va kn o li va c th x dng c mi ni v trong mi lc. Thc vy, nhiu ln my thng bn vit th cho g v bo : - Mi cn g th cho bit, ta s gi v cho. V g phi mm ci, ra thm trong bng ch khng dm vit thnh ch hay ni thnh li thnh ting m rng : - Ngu chi ngu l, la ai m chng cn. Mi c th gi cho ta my chc bc l xem ta c n lng no m t chi hay khng ? Li na, khng phi ch Vit Nam m cn khp ni trn th gii, i ti u chng ta cng u nghe thy vang vng mt ip khc : - Em ch thch bn nhc c hai nt v la m thi. Bn v chuyn nhn la ca nhng ngi thn gi v, g ky cp tch ly c nhng mu chuyn vui vui. Thnh thong vo nhng bui tra h oi , ang m m mng vi gic ng nng n,

m hi m k vi ra nh nhi, th bng mt k l hoc bc chn vo nh. K l y c th l n ng m cng c th l n b, c th l thanh nin m cng c th l thiu n. K l y mt trc mt sau, vi v hi mt vi cu vn gn : - ng c ai quen bn M hay khng ? Tn g ? Bang no ? Vui lng cho mn chng minh nhn dn. Ri k l a mt mu giy ch to bng hai u ngn tay v ni : - Phin ng hy ghi l mnh nhn s tin bng ny. Ri k tn. Nu c nhn gi g cho ngi bn th c vic ghi thm vo. Sau , k l mt trao tin, ri vi v ra i nh khi n, khng dm ung c mt ly nc, hay mt ly c phv s b b thuc m v b trn lt. C ln g gp mt nh em, ang tp tnh bc vo ngh ny, ngh chuyn la cho thin h. G bn ni : - Xin cho c em, s gi em tin vui n cho mi ngi. Nghe li cho ny, nh em lin.chu m chut ln m pht ngn : - Ght anh gh, ch chc qu ngi ta hoi. Ch c mnh anh mi phong cho em lm s gi mang tin vui. Nghe qua th och lm, nhng ngh ny cng tht lm ci long ong. Thc lu mi bit m di, c trong chn mi bit chn c rn. Trc cp mt trn xoe v ngc nhin ca g, nh em thng tnh lin ct ngha : - Ny nh, anh th ngh coi, thn gi dm trng nh em, trong mnh m mt b tin, i n nhng ni xa lc xa l, gp nhng ngi l hoc l hu. C nhng a ch nm tn trong hc b t, ng xe khng c, ng cng khng. i b bng ng my cy s, va i va hi thm, ti ni trao vi trao vng, nh mau rt l, lu ch s nguy him. Nu chng may b k gian gi tr th khng kho mt c ch ln chi, c vn ln li. Tin mt nh m khng chng mng sng ca mnh cng i oong lun. Rt may l cha gp phi tnh hung no nh th. Tr chi ph i li, n ung ri cng ch c bao nhiu, ch my m ch thnh ph lxi c ming to, mi ra ngh c my nm m pht ln hn ra, mua nh mua t. Thu by gi, nhng ni kh ho c gy nh ni g cm di, th lm g c ng bu in gh mt nhn ti. lin h, g nh phi mn a ch ca mt ngi trn tnh. Ngy kia g c ngi y nhn ln lnh tin. Ngi y bo : - S tin ny t bn c gi v, m mnh chng c ai thn bn c, nn chc l ca ch my y. Thi, c cm v xi . Nhn xp tin m c bn khon thc thm : - Sao my a bn c gi m chng bo. Thi, k b n, ti u hay ti . Tin n tay ta, ta c victhoi mi. V th l ma xun nm y, g c c mt ci tt tng bng khi la. Tin l x cho bn nhc cng c tng ln gp i, gp baNhng ri ngy vui qua mau, sau tt, ngi y bn triu g ln m phn : - Xin li ch my nh, s tin hm trc chng phi ca ch my u m l ca thin h. By gi mnh mi nhn c th bo. Vy cm phin ch my hy mau mau hon tr li s tin y ri mnh cn trao cho h nh. K nh a ch ca ngi khc cng lm ci nhiu kh v phc tp. V th, khi bu khng kh thong ng, khng cn ngt ngt na, g bn ng k mt hp th ngoi huyn. C hp th ring, g lin c thin h chiu c nh v. V khi cho mn a ch i lc cng xy ra nhng chuynphin. C ln vo ngy hai mi chn tt, g nhn c in tn vi ni dng : - Mi ng ln a ch s. lnh tin. Nhn c bc in ny, g vi v khn gi qu mp i ngy i m ln thnh ph v cn tt lm ri. Th nhng lc nhn tin th mi v l tin khng phi l ca mnh, nhng l ca ngi ny ngi n m thin h nh mnh chuyn h.

V nh th, khi i th vui mng h hi v ra trong u c mt ci tt huy hong, cn khi v th tiu nghu, ai hi cng chng bun tha. Ti nh th mt ph ru c cht. Tm ra qua qut ri giao hng. Ch nhn c l v bn rn vi nhng cng vic dn dp nh ca vo chiu ba mi tt, nn rt vui v cm n m qun bng mt nhng s rti thng cn li. V th l g cng phi t an i : - Vic u cn , c cho thin h vui v ci . Sau tt mnh s tnh ton li cng cha mun c m. C khi phi i vi ba ln mi lnh c tin, nhng rt cuc tin li khng phi l ca mnh, ch nh mnh chuyn m thi. K cng hi au. Nhng thi rn lm vic lnh c li cho con cho chu. Tuy nhin, phi thng thn m cng nhn rng : nh nhng ng la c rt v, nhiu gia nh thot khi cnh ngho tng kh rch o m. Thc vy, nh nhng ng la nhn ngha ny, nh ca c xy dng li cho mi. Nh nhng ng la nhn ngha ny, cha m gi c chm sc hn hoi, nhng ngi thn yu c n mc tm tt v xp nh c hc hnh n ni n chn. Nh nhng ng la nhn ngha ny, cuc sng c ci thin. C my cn b gp mt linh mc v hi : - Ti sao x ca linh mc khng c pht trin nh nhng x khc v con s nh xy li cn t. V linh mc ny thng thng tr li : - Hin nay ti Vit Nam, x no c nhiu vit kiu, th x y giu v lin tc pht trin. Hi nm 1978, ti nghe cc ng, khng ngng khuyn nh gio dn hy li xy dng qu hng t nc. By gi ngh li, ti thy mnh di. Gi nh hi , ti c nhm mt lm ng cho h vt bin, th by gi x ti u c cn nhng mi nh tranh vch t xiu vo. G xin khu phc tm phc v linh mc bo mm bo ming dm ni thng v ni thc. G cng xin khu phc tm phc khi c thy trn nhng t bo cng gio nc ngoi nh Mc v, Dn Cha, c M hng cu gip c khon ku gi ym tr cho nhng gio x ngho, hay nhng t chc t thin ti qu nh. V g cng xin khu phc tm phc hn na khi thy c nhng vit kiu lc v nc, mc du thi gian t i, cng ct cng ln li n nhng tri ci trao tn tay s tin ca mnh hay ca mt s ngi cht chiu dnh dm m gip . Xin a t v bi phc. ng la hin thi rt c gi, nn khi cm la v nc, nhng vit kiu khng phi ch gip cho thn nhn ca mnh, m hn th na, chnh bn thn h cng c nhiu li ch. Thc vy, gi c sinh hot Vit Nam tng i r, nn tha h tiu xi rng rnh. C nhng vit kiu v nc sa li sc p, may sm o qunC nhng vit kiu v nc ci v, hu dng v khng chng cht trn vng t thn yu. V tt c u r hn so vi bn . ng tin th c mt phi mt tri. Hm nay g bn n nhng ng la nhn ngha. Cn nhng ng la bt hnh th sao ? G xin hn gp li ln sau s phn gii.

ng La Bt Hnh
Hnh nh ai trong chng ta, t n ng n n b, t c gi n a con nt, ai ai cng u hiu c gi tr ca ng tin, ch th m hin nay, Vit Nam ngi ta thng hay ru rao : - Tin l tin l pht, L sc bt ca tui gi, L ci ca danh vng, L ci lng che thn, L cn cn ca cng l. V khi ra ng, dn trong ti t tin cm, cng cm thy bo m nh c c mt l ba h mnh. ng tin, ng l tin l pht, c sc mu bin i c bn trong ln bn ngoi, c hnh dong ln ci lng, nh ngi xa tng pht ngn : - Xu ho rng rnh th. thng mn cng ngi xe. - C n en thi en thui, nhng tin nhiu th cng vn lt l nh ai.

V trong thi bui hin nay, ng tin, nht l ng tin la ca M li cng c thin h chiu c tn tnh. Cng v ng la c gi m nhiu Vit kiu, mi khi tr v thm qu hng, tha sc tiu dng v mua sm, k c n chi x lngm vn d kh nng gip nhng ngi thn v gia nh, cng nh gp phn vc ci nn kinh t cn o ut ca t nc ln. Tuy nhin, ci g th cng c mt phi v mt tri. C nhng ng la nhn ngha, nh g bn n trong s trc, th cng c nhng ng la bt hnh, l iu g xin ph by trong s ny. Th nhng, trc khi i vo nhng ng la bt hnh y, g xin k lai mt vi k nim bun v nhng thng , vn d l tin thn ca nhng ng la hm nay. Thu y, khi cha c nhng ng giy chuyn tin chnh thc ca nh nc, cng nh nhng ng giy chuyn tin chui ca t nhn hay do nhng ngi tr vcm tay, th tuyt chiu c nhng ngi ngoi nc vn thng dng gip nhng ngi thn yu trong nc, l gi nhng thng hng hay nhng thng . V mi khi i lnh hng, hay nhn th c lng u bit, chng du dim ai c chi. Mt gia nh ngho rt mng ti, th m bng vo mt bui sng p tri, mi ngi trong xm u nghe thy ting nhc xp xnh pht ra t chic cassette mi co cnh, th l du ch chc chn nht ni ln rng nh y mi nhn c mt thng ca thn nhn. Cng v hng h, c chng du dim c ai m sinh ra lm chuyn lng cng. Nh n c mt b ch sng bn c, cn b m gi v my anh em th Vit Nam. Ngy qua thng li, my mc v nhng tin nghi ca ng anh c c phnh tophnh to thm mi, trong khi , nh ca my ch em th vn rch nt nh c. c hi ti sao li c s kin y, th ng anh c tnh b tr li : - C y gi vbiu m y, ch no c phi l ca ti. Cu tr li ca ng anh c lm g nh ti cu chuyn ng ngn v c s t. Cu chuyn ny, g khng cn nh r, i khi nh sau.

Hm y, my ch co v c mt con mi, ang lc tranh ginh nhau, th chng may b c s t nhn thy. V th l a-l-hp c lin nho v n c. C phn nh inh ng ct : - Con mi ny c chia lm ba phn. V ta to ln hn cc ch my, nn c phn th nht. V ta ng ra gim xp cho cc ch my, nn c phn th hai. V ta vt v phn chia, nn c thm phn th ba. V nh vy, c s t xi ti con mi lm cho my ch co tic ngn tic ng. Tr li s vic trn : ng anh c m mi hng h c em gi v vi l do mnh phi nui nng v phng dng m gi, khin cho my ch em tc anh ch nh b b , m chng dm m ming ni ra. Th nhng, tc nc v b, thnh thong anh em c dp ngi li vi nhau nh n tt, n gili dng hi men, th no cng c ch em ln ting hch ti ng anh c ca mnh, c ln sut i ti chuch nhau. Ch v nhng thng mhuynh tng tn, hay ch t cng chin tranh lnh m nhau. Bnh thng th trong gia nh, ngi v vn nm vai tr th qu. Li dng chc v gi ho bao ny, ngi v thng gi v cho bn mnh nhiu hn l gi v cho bn.nh. V th l chin tranh bng n. Nh kia cha m u qua i ch cn li hai ch em. B ch nui cu em n hc cho n khi cu em thnh t v ci v. Sau my ln vt bin, gia nh cu em c nh c M v lm n pht ln trng thy. Kt mt ni ti Vit Nam, hai gia nh kt tnh xui gia li i din, ch cch nhau c mt khong mt ng. Bn ng trai thy bn ng gi lin tc i lnh hng, khng thng no m khng c. Ri nh ca c trang b th my mc, no ti vi, no t lnh, no cassette i mi, no honda hai ba chic. Cn bn ng trai, b ch c v v mt mnh, m thm xi c ghm mm tmha hon lm mi c mt thng qu, m ch rt vi vc, kem nh rng, x phng tm, thuc cm cm v du nng xoa rn cho au bng C ai hi v sao m bo th, b ch lin ngn ngm tr li : - Chc thng em ti n cht ri. Cho ti khi t nc m ca, hai v chng dt du nhau v thm qu nh. Bn ng gi lo n b v, cn bn ng trai lo n ng chng. Cui cng, qua nhng thng lng kiu con thoi nh Kissinger ngy xa, ngi ta i ti mt ba tic chung ng trai thit i v ra mt quan vin h hng lng xm. Mi s din ra mt cch tng i tt p ta nh ma ng Paris. Khi tic tan v khch kha ra v, th vo ban ti b ch chng v c em du mi m ca bo nhau mt cch tn tnh. Bao nhiu m c cht cha trong lng u c b ch chng phun ra cho bng ht. Bu khng kh lc by gi tht nng v tht oi nh ma h Phi chu nghit ng. Hai bn chm sc cho nhau mt cch qu k lng, khin c em du, m hm khuya khot, hng h khn gi qu mp bng qua mt l m v nh m, nhng vn

khng qun ngoi c li ng sau m rng : - T gi cho n cht, ti s khng bao gi thm bc chn vo cn nh ny na. Ch ti nghip cho anh chng : bn ch v bn v, bit chn bn no. Thi nh phi n sng hm sau khi mt tri mc v cn tam bnh ca hai ngi n b ngui ngoai i phn no th sh hi phn gii. i nhng thng hng bt hnh lm gy c ngha xui gia v git sp c tnh anh em rut tht. Gi nh khng c chng, hn ngi ta sng khe re trong cnh thi bnh, chan ha yu thng v m p tnh ngi. Sau chuyn thng , th ti chuyn tin . C ln g hi mt thng bn t M v chi : - Khng hiu bn M ci tn y lm ngh ngng chi m khi v Vit Nam, hn tiu tin nh t pho ngy tt hi xa vy. Nghe hi th, thng bn bn bt m : - C lm ci qui g u, tht nghip di di, thng xuyn n lng tr cp ca nh nc. Tuy nhin, trc khi v, hn phi chy n chy o, vay tin ca ngn hng, vay tin ca ngi n ngi kia n xi theo kiu vng m lm oai v ly le vi thin h. C ci kiu y th khi tr li t M s lm thn tru nga, ko cy tr n cho ti mn i cng cha chc ht. Hnh nh dn Vit Nam ta c mu snh ci mc ngoi. H ngoi th d chu hn h ni. Hng ngoi th xn hn hng ni v tin ngoi th qu hn tin ni. V th vit kiu th c th i vi nhng ngi trong nc. Chnh v th, c k li dng ci mc vit kiu lm nhng chuyn la gt tht c. Trc ht l li dng ci mc vit kiu gt tnh. G xin ghi li ni y nhng chuyn c tht, tng c bo ch ng ti. u nm 1999, vi danh ngha l nhn vin ca mt cng ty M mun m i l Saigon, LVM v Vit Nam thm d th trng, ng thi tm ngi ly lm v. ng l mt cng i ba chuyn. M. lm quen vi c TTL ng ti Bnh Thnh v hai ngi bt u tm hiu nhau i ti hn nhn. Ly l do tit kim tin lo lm n, M. ng mun v chung vi L. cho tn tin khch sn. Thy M. tht th li ch th lm n, L. khng khi cm ng, chm sc cho ngi chng tng lai tht chu o v tin tng trao thn gi phn cho M. Kt mt ni trong nh L. cn c c em gi tn l H. V th l mi khi L. i lm, M. hay ch H. dong chi v gia h c mi quan h khng kht v thn mt trn mc bnh thng. M. cng khng dm t chi bnxi lun c em gi ny. Khi b pht gic, hai ch em hp i hiv i n ch ng v nht tr i buc M. phi chn mt trong hai ngi lm v. M. cng m cho qua chuyn v bt u tnh bichun bng cch vin c lu bu cng vic nn khng th gh nh sng chung vi hai ch em c na. Qua tm hiu th ngoi hai ch em k trn, M. cn lm dng mc vit kiu gt tnh nhiu c gi khc v vi c gi no M. cng ha s ci lm v. Sau khi gt c tnh, M. lin tm cchcao chy xa bay.

Cng th, ng b kia qun Tn bnh c ba c con gi, ang mn mn o t. Cch khng xa, li c mt chng vit kiu. Vi tnh ngha li xm qua li, chng vit kiu chm ngay c t xinh xnh l xinh. Hai ngi bn tc hnh n vi nhau nh v chng, chng vit kiu ha s ci c t lm v, cn c t cng mun v th m ct chn chng vit kiu, Xem ra hnh ng nh vy th c i bn u c li. Nhng c t qun bng mt li cnh co ca ngi xa : - Li th c li, nhng rng chng cn. M ng th, sau khng lu, chng vit kiu bng dng mt tch. Th ra chng vit kiu tch v M lc no khng hay, li mi hn tnh cho c t xinh xnh l xinh v bn c gi khc cng tng t nh th. Bi vy, hi cc c nng thng mn, nu lc ny cc c nng ang m m i M bng cch ly chng vit kiu th hy cao cnh gic, m to i mt vin bi ra m nhn. Ngy xa my chng vit kiu hs thng dng mnh vung tin nh nc, lm le mt nhng k c tin li nh d, nhng xem ra ci mnh ny va hao a li va xa ridim i, nn my chng vit kiu h s ny bn chuyn qua mnh gi nai. H gi b ch th lm n, tiu xi tit kim vi v bn ngoi tht th ng n, khin cho nhiu c nng b sp by. Bn ngoi h l con nai vng ng ngc, nhng bn trong h ch thc l mt loid xm y, cc c nng yu du . Khng nhng ch nhng chng vit kiu mi gt tnh, m ngay c nhng nng vit kiu cng thc hin bi bn k trn kim chng. Bo Cng an Thnh ph k li rng : Anh ti x hai mi bn tui va p trai li va khe mnh c cng ty du lch phn cng ch mt b vit kiu ln tham quan alt. B vit kiu gi nm mi m tui ri m vn n mc dim da, nc hoa nc hot thm phng phc. Trn sut on ng di ba trm cy s ny, b vit kiu gi cho bit mnh ang l gim c iu hnh mt cng ty ln bn M, phi i y i , rt cn mt ti x thn tn, ri li khen anh ti x li xe bay bm nh ngh s v cui cng b vit kiu gi t mun bo lnh anh ti x sang M. Anh ti x mng r nh m c trong bng v c qui nhn ph tr, nn cung phng b vit kiu gi ny cn hn cung phng m rut ca mnh. Ti alt, ti khch sn b vit kiu gi i anh ti x phi xoa bp, phi massage cho mnh, ri nng nu gi anh ti x l cng i v xng em ngt xt, khin cho anh ti x c ri tinh trong bng, va lo li va mng, va mng li va lo. Trn ng v b vit kiu gi bo anh ti x tm ng cho mnh 1500 lo th tc xut cnh, sang ti bn th s b li gp mi. Vi mng c c xut cnh sang Hoa k, anh ti x bn bn bc vi ngi yu ca mnh ang lm ngh th may. Tng ngi yu phn i, ai d c y ng lin t t, li cn khch l v d phng cho tng lai : - Anh i trc ri bo lnh cho em qua sau. V th l hai ngi vt ho bao, gom gp s tin np cho b vit kiu gi.

Cu chuyn cn di, nhng rt cuc ch v gic m i M m anh ti x v c nhn tnh b bng mt toi s tin trn, bi v b vit kiu gi ch l mt chuyn gia la gt c tnh ln tin. Thc cht b va kht tnh li va kht tin v cng chng c mt cng ty no bn M cho b lm gim c c. Vi ci mc vit kiu, ngi ta khng nhng ch la tnh m cn gt c tin na. Cch y khng lu, bo ch um xm ng ti trng hp ca Juan Ming v n lin h ti mt c din vin in nh ni ting ca thnh ph tn l Dim Hng. Ngy 29.4.1975 hn v hai ngi em rut c b ch bo lnh vo ta i s di tn sang M. Ti M, hn hc v th dc th thao. Sau khi b cnh st M lng bt khn cp v ti git ngi, hn trn sang i loan v dy tennis, ri t v Vit Nam nui nga hng trn trnh s truy n ca FBI. Trong mt bui tic mng sinh nht, hn mi c din vin Dim Hng v thung lun hai vin kim cng ca b Cm Hunh, ngi m nui ca hn ri trn sang Campuchia. Nhng li tri lng lng. Cui cng, hn cng b tm c v b dn v Vit Nam. Khng nhng la tnh v gt tin, m nhiu khi thin h cn lm dng ci mc vit kiu v nhng ng la bt hnh c nhng hnh ng lm nh bn qu hng, chng hn nh m ng mi dm, m ng giy xut khu gi qua nc ngoi, hay nhng hnh ng lm ngho t nc, chng hn nh nhng hnh thc kinh doanh khng ng vi lut php qui nh. Trc ht l nhng hnh ng lm nh bn qu hng. G xin k ra ni y mt trng hp in hnh, l trng hp ca vinh Sang. Hn sinh nm 1969. Vt bin qua M nm 1983. Ti y hn sng bng tintht nghip. V cuc sng kh khn, nn hn lm gi..ngi ci trn. Sut hai nm tri n bm di hnh thc tu tnh khu, khng ni mt ting, mc x rng, trn, u qun kn, ch cha mt, mi, ming. Ai hi hay ni g, hn ch lc hoc gt u. Vo thng ging nm 1997, hn v nc. Thy c em gi lm n khm kh v gi sinh hot ti Vit Nam li qu r so vi bn M, nn hn quyt nh cm di, nm l ti thnh ph, ln phng n cng tc vi v chng c em gi mn ntm by tm b. Th l cui nm 1998, hn cng v chng c em gi bt u t chc nhng im cha gi kim tin v thc hin vic nui gi lu xanh, a ngi ca trc, rc ngi ca sau mau pht ln. Chng thu hoc mua nh lm tim ht tc, lam shop thi trang nh bnh phong che du nhng hnh ng n mt. ng thi c l do chnh ng tuyn dng gi. B y vo y cn c nhng c gi nh d tin li ha ca hn, chng hn nh trng hp ca T. T. l mt c gi qu ti Sa c, gp Sang mt ca hng ni T. ang gip vic. Ch vi ln lui ti, Sang t vn yu thng tha thit v mun ci T. lm v.

Mt c gi ngho phi b qu ln thnh ph tm vic vi nguyn i i, chong ngp trc tnh yu ca mt chng vit kiu th thic, nn T. xiu lng ri cui cng phi lm vic ti cha ca hn. Sau cng l nhng hnh ng lm ngho t nc, m in hnh l trng hp ca Trnh vnh Bnh. Trnh vnh Bnh l mt vit kiu H lan, mang v nc 2,3 triu USD v 96 k vng kinh doanh ti Vng tu. T thng 7 nm 1991 n thng 7 nm 1995, mn danh ngha ca nhng ngi thn bn mnh v bn v, Bnh mua gom c 284ha t, 2 c s sn xut, 11 cn nh ri rc t thnh ph H ch Minh, chy dc quc l 51 cho ti Vng tu. Cng vi phng thc trn, Bnh cn nhn 542ha t trng rng Ri sau , Bnh sang i bn li kim li. C th l Bnh bn 2,8ha t, thu v c 480 lng vng v 1,005 triu USD, chuyn nhng 14ha t trng rng, thu v 6,2 t ng. Ngoi ra, Bnh cn hi l lo giy t nhp khu gi cho nhng ngi thn a phng khc d dng mua bn nh ca, thnh lp cng ty, nhn t rng, hp thc ha ch quyn Mang la v vng v nc u t v kinh doanh l iu tt, th nhng tht ng tic l Bnh u t v kinh doanh sai tri php lut, vi phm nghim trng v vic qun l, bo v t ai ca nh nc. Hnh vi sai tri ca Bnh dn n nhng hu qu nghim trng, l hng nghn mt vung t b s dng sai mc ch, tht thu tin thu t v tin thu t ln ti hng chc t ng. Vi s tip tay ca mt s cn b, hnh vi ca Bnh v hiu ha s qun l ca nh nc v t ai, gy ra nhng tc ng xu v nhng hu qu tiu cc kt lun, g xin ku gi nh sau : - Hi tt c nhng ai thch bn nhc ch c hai nt v la, th hy coi chng, cao cnh gic, nht l nhng ngi ang nui nhiu c vng v nhng c gi ang dt nhiu mng m, hy m to cp mt m nhn, ko mt khi sp by, th s phi n hn sut c mt i.

Gic M Lm... Rng

Hnh nh s bo xun no, ngi ta cng phi tn hu tn vn v con gip. Chng hn nm nay l nm Canh Thn, cm tinh con rng, th chc chn l phi ng ti loi ng vt huyn thoi ny. Vit khng ging nh v.Thc vy, chuyn xa tch c k li rng ngy kia ngi ta hi mt ng ha s c ti v ni ting : - Theo ng, th v ci g kh nht ? ng ha s tr li : - V ngi. Ngi ta li hi tip :

- Cn v ci g d nht ? - V ma, v qu. ang khi ngi ta thc mc th ng ha s lin ci h h m gii thch : - Ngi th sng l l trc mt, nu mnh v khng ging th thin h s ch mnh l hng th v th dm, nn chi v ngi l vic rt kh. Cn ma qu l loi chng ai trng thy, nn mun v g th v, thm ru thm ria, thm sng thm cng cng chng ai hay. y vy cho nn v ma v qu l vic d nht. Nghe xong li gii thch ny, ngi ta bn ly lm khu phc tm phc ng ha s ht c. Nhng trong lnh vc vit lch th khc. Gi nh lc ny g c vit nhng vit cui v con mo, con d hay conln, l nhng con vt sng quanh chng ta th d dng bit bao nhiu, bi v trong h s lu tr, l lch v ti liu v nhng con vt ny qu l phong ph v hay ho. Ch cn vit vrng, mt con vt c lit vo hng c tch th thc l rng tuch, chng c t ti cht liu no c. Th nhng, php vua thua l lng. Ci l ca lng bo l u nm phi xng t v im mt con vt cm tinh. V nh vy, g nh phi cng liu nhm mt a chn, phu ba phu bi c t no hay t ny, bi v mo m c hn khng. Chng hiu ngy xa th th no, ch cn by gi g xin cam oan c hai tay ln hai chn rng : cha mt ai c nhn thy rng. Th m rng li len li vo mi nn vn ha v c mt khp mi ni mi chn, bn ty cng nh bn ta, mc d hnh th c khc nhau i cht. Theo t in Larousse ca my ng ty, th rng l mt con vt hoang ng, hnh rn nhng li c cnh v c ui. Cn theo T in Vit Nam ca L vn c, th phe ta xem rng l mt con vt mnh di, c vy to, ming rng, mt sng, chn c vu, c sinh ra di nc nhng li bit bay trn my. Rng li cn c my ch ba tu xp vo hng u trong t linh, bn con th linh thing, l long, ly, quy, phng : - o en nm nt con rng, xa con phng, gn con quy. D hnh dong bn ngoi hi khc nhau vi ba t, chng hn nh c cnh hay khng c cnh, c sng hay khng c sng, c chn hay khng c chnth rng vn c mi ngi qu mn : - Bao gi c l ha long, n n Cha m m bng ngy xa.

V t ch qu mn y, hu nh mi ngi Vit Nam chng ta u rt thch m c lmrng. Thc vy, dn tc no trn mt t ny cng c nim t ho ring v gc gc, v ci ngun ca mnh. Chng hn nh dn Nht bn chnh gc Ph tang lun hnh din v mnh l con chu ca Thi dng thn n. Tho no m l c ca h ch c mi mt hnh trn , tng trng cho Mt tri, ni bt trn nn trng. Chng hn nh dn Php chnh gc Ph lng sa lun hnh din v mnh thuc ni g trng Gaulois. Tho no m ngy xa vo thi Cch mng 1789, ngi ta v hnh con g trng ln quc k ca mnh. Tho no m ngy nay trong nhng trn banh quc t, cc cu th Php thng th mt ch g trng vo trong sn cu may. Tho no m my c ty, mc d tu hnh, nhng vn mang nng u c dn tc v lun hng v t m ca mnh, t ch g trng nh cao cy thnh gi trn ngn thp nh th chnh ta thnh ph alt. V th, ngi nh th ny vn c bn dn thin h gi l nh th Con G. Cn ngi Vit Nam chng ta, chnh gc Giao ch, th li hnh din v mnh l con rng chu tin. Nim t ho ny bt ngun t mt truyn thuyt nh sau : Lc tc, con vua minh, ln ngi vua v ly hiu l Kinh dng vng. Kinh dng vng ly con gi ca ng nh qun l Long n, sinh ra Sng lm. Sng lm ni ngi Kinh dng vng, xng hiu l Lc long qun. Lc long qun ly u c, ra mt ci bc cha mt trm qu trng, n ra mt trm ngi con. C sch th ghi mt trm ngi con ny bao gm mt na l con giai, cn mt na l con gi, cng c sch li chp tt c u l c ra. Ngy kia, Lc long qun ni vi u c : - Ta l dng di Long qun, tc l vua rng. Cn khanh l dng di thn tin. C hai n lu vi nhau e rng khng n. Nay c mt trm a con, khanh hy a nm mi a ln ni, cn trm s dn nm mi a xung bin. T truyn thuyn ny m ngi Vit Nam chng ta thng vn t ho v mnh c long ph tin mu, cha rng m tin. Hay mnh thuc v dng tin long, thuc v ging tin rng. V nh th, l ngi Vit Nam, sinh ra v ln ln trn qu hng ny, ai m chng ly lm vinh d v ci ngun y, v ai m chng thch mlm rng. Rng l mt con vt c mi ngi yu qu. Trong khi , di ch qun ch, th nh vua l ngi ngon lnh nht trong c v t nc. Chnh v vy, hnh nh con rng vn thng c dng lm biu tng cho nh vua, cng nh tt c nhng g thuc v nh vuau c gn nhn hiu ch long ln u. Trc ht v hnh dong bn ngoi ca nh vua, chng ta ghi nhn : long th ngha l thn th ca nh vua. V th mi khi nh vua cm cm, nhc u s mi vht x, ngi ta lin bo rng :

- Cht cha, long th li bt an ri. Ri long nhan ngha l khun mt nh vua. Khng hiu long tu c phi l ru ca nh vua, hay ch l mt ging lan rng ? Tip n l nhng vt lnh knh bn cnh nh vua. Thi th th : long sng l ging cho nh vua nm, long bo l o cho vua mc, long n l bn cho vua vit, long xa l xe cho vua i v long chu l thuyn cho vua ng Chng hiu cn bao nhiu th long na th g xin kht vo mt dp khc s k n hon tn sau, ch by gi m phi k tt tt ra th e rng bn thn g s philong ong lm lm. C l cng v phm cht cao qu ny m ngy xa nhng chic kiu ca cc x o ngoi Bc u c sn son thp vng v hai n khing u mang hnh con rng, iu ni ln rng cha ng chng ta mun dnh cho Thin Cha, cho c M hay cho cc thnh vinh d s mt. u cng l mt cch hi nhp vn ha ht xy ca cc bc tin bi. Xin khu phc tm phc. T nhng iu va trnh by, th nh vua hn l ngi m lm rng nhiu nht. Tuy nhin, gic m ny khng phi ch l c quyn dnh cho nh vua, bi v dn gian cng mun x phn v n c, hay ni mt cch nghim tc hn, cng mun chia s t nh gic m ny, ngha l cng mun c lm rng, c gp rng, hay t na l c ging rng Trc ht l k s trong x hi ngy xa. y l giai cp hc rng bit nhiu, lun vng theo nhng li dy bo ca Khng t : khi th n m tn tm dng tnh, khi th nhp th m hnh ng, khi th xut th m v hu. Chnh v vy, khi thi c thun li n, k s t m thy mnh chnh l rng gp c my, nn tha h m vng vy phc v x hi. Ch th m Nguyn cng Tr tng vit : - Rng my khi gp hi a duyn, em tt c s tn lm s dng. Hay trong truyn Phan trn cng c cu : - By gi cha tui tc ny, Mong con gp hi rng my kp ngi. n theo vi k s chnh hiu con nai vng l cc c . Gic m ca cc c th khim tn hn, ch mong sao cho nt bt ca mnh c l lt, c mt mt thin h mi ngi a thch, hu kim t tin cm khi ngi vit cu i vo mi dp tt n, nh V nh Lin m t trong bi ng gi :

- Mi nm hoa o n, Li thy ng gi, By mc tu giy , Bn ph ng ngi qua. Bao nhiu ngi thu vit, Tm tc ngi khen ti, Hoa tay tho nhng nt, Nh phng ma rng bay Ngoi ra, nhng k ti gii, giu sang hay quyn th cng thch m c lm rng, hay t ng ha mnh virng. Chng hn nh mt anh chng ti gii v ranh mnh, chng may v phi mt c v dt c cn mai lu tu. Khi pht u gp em tinh t quay cung ht v tun trng mt cng tan, bc vo i thng, lc phi i mt vi ci ngy ng ngc nghch ca v, hn anh ta phi qut tho : - Ngu chi ngu l, ngu va va thi ch, cho con ngi ta cn ngu na vi. V nu bit ca vng c, anh s quai mm ra m ht : - Rng vng tm nc ao t, Ngi khn vi ngi ngu bc mnh. Cn nu nh k c t quyn hay t chc m rng tay ban pht n hu hay ch thn thm ving mt k kh rch o m, th lc by gi chng khc g rng n nh tm vy. Hi trc nm 1975, cng khi k thch m lm rng. Nu g nh khng lm th hng hng khng Vit Nam lc by gi cng ly hnh con rng lm biu tng cho mnh, chc hn qu v ng u hng ny mong mun cho my bay ca mnh bay nh rng. V th, nhng tn nh bo nham nh lin gn cho hng ny ci tn khng my p , l E rng ln. V hnh nh huy hiu ca ng Nguyn vn Thiu ngy no cng c v hnh con rng. Chc hn l ng tng thng ny khoi m c lm rng, thm ch bit u cn khoi m c lm mt ng vua. Ch th m dinh c lp, by gi gi l dinh Thng nht, ni ng n v lm vic, vn c cnh bo ch gi a lph u rng. Mnh m lm rng nh, m hn th na, cn mun cho nhng ngi mnh yu, mnh thng cng s tr thnh rng.

S d nh vy l v yu nn tt, ght nn xu. Khi chu n m nhau ri, th c u cng trn, tri b hn cng ngt v mt trm ch lch cng c k cho bng. Chnh v th, c v d c xu n u chng na, th anh chng cng vn c ht h khen ly khen : - L mi th tm gnh lng, Chng thng chng bo ru rng tri cho. m nm th ngy o o, Chng thng chng bo ngy cho vui nh, i ch mt tm tin qu, Chng thng chng bo v nh cm Lng mi nng m anh chng c m tng l ru rng, th qu l tuyt vi v ht . Ch khi no khng cn thng, hay l thng khng ni na, th anh ta bn quay pht 180 nh thin h vn din t : - V ngi th p, vn mnh th hay. Cn ch v khc, khi thy anh chng ca mnh yu km v ngh thut ni di, n vng m li khng chu chi mp cho sch, thnh th chng du c ai, th cng snh v anh chngyu qu y nh rng nm b cn : - Rng nm b cn phi ru, My li anh ni du u h ui. Hu nh mi ni v trong mi lc, rng u c mc ly nhng c tnh tt p, ch c mt vi trng hp l rng gy nn nhng thm ha cho cuc sng. Rt may, trong nhng trng hp ny, th khng phi l rng th thic, m ch l mt loi rng dm m thi. Chng hn nh : rng ht nc, rng ry l mt hin tng thin nhin, to nn nhng cn lc xoy, ht nc ln tri hay git sp nh ca di t ca mt vng rng ln. Cn khi ngi vo bn tic, m mt anh chng phm n tc ung, thuc vo hng ly ci bng lm cha, chng thm chi ti nhng ngi chung quanh, c gc u xung nh mung chim, thoi mi hp canh chn cht, chc hn s c thin h k ngay t ng vo ming : - n ung chi m c nh rng cunkhng chng nut phng c bt a v bn gh. Qua nhng iu c bn rng tn di, chng ta thy dn Vit Nam rt khoi rng. Khng phi ch cc c ngy xa mi thch m lm rng, m hn th na, ngy hm

nay t quan cho ch dn, t ng nh nc cho n anh nng dn, tt c chng ta khng phi ch m lm rng m cn c gng bin gic m ny tr thnh s tht. Ngha l t nc chng ta phi tr thnh mt con rng trong lnh vc kinh t, khng i long th ch t cng phi tiu long, khng rng ln th ch t cng phi rng nh, khng ton cu th ch t cng phi trong vng ng nam . Ngi Vit Nam chng ta v ch s thng minh khng thua km bt c dn tc no trn th gii. Cng thm vo l c tnh cn c sing nng. t nc li nhiu ti nguyn. l nhng iu kin thun li ha rng. Cch y chng bn mi nm, nu g khng lm, th Thi lan, Malaysia, Indonesia, ngay c Singapore v i hn cng ch l ci th g i vi Vit Nam. Mc thu nhp bnh qun u ngi ca dn ta cng u qu t so vi h. Lc by gi Vit Nam mnh ch king n mi mt anh chng Nht bn m thi. Nhng ri chin tranh leo thang, sut hai mi nm dn ta lo bch nhau, th h t c nn tng vng chc cho s pht trin. Tip theo l hai mi nm dn ta loay hoay m mm tm cho ra mt ng li kinh t, th h bc c nhng bc tin khng l. Thnh th cho n by gi dn ta vn cn l mt dn nghort mng ti. Trong khi , h vn mnh tr thnh nhng con rng kinh t trong vng. Chnh v th, dn ta cng mun noi gng bt chc h, vn mnh tr thnh rng. Th nhng vic ha rng khng phi l mt vic d dng v chng vnh mt sm mt chiu. Tri li, l mt vic i hi nhiu c gng ca tt c trong mi lnh vc qua nhiu thng nhiu nm. Nhng u tin phi l lnh vc con ngi. Thc vy, nu cn b cn tham nhng v hi l, n gian v n cp, nu hc sinh cn quay v cp, nu thin h cn bn bng cp gi, nu ngi sn xut cn tung ra th trng nhng mt hng dm thiu cht lng, nu nhng ngi bun bn cn thiu thnh tht trong vic cn o ong m, nu b gio dc cn cha c c mt chng trnh o to hp tnh v hp lth khng hiu n i thu no t nc ny mi ha rng c hay mi mi ch l mt loi...b st. V th, nn kinh t Vit Nam c tr thnh mt con rng trong khu vc, th con ngi Vit Nam phi ha rng trc , ngha l phi mc ly nhng phm cht cao qu ca rng. Bn v chuyn chnh ch chnh em, kinh bang t th sao m thy nhc ci u qu, g xin ni n chuyn con nt. Phi thnh thc m cng nhn rng : tr nh ngy nay c rt nhiu chi v tr chi. C nhng em dnh kh nhiu thi gi, thay v ngi hc bi v lm bi, th li ngi trc mn hnh vi nhng tr chi in t. Bm lon co co. Ko ln ko xung nh in. M phn ln li nhng tr chi ny li nghing v bo lc : no mn, no bom, no sng, no nno bn, no m, no V g bng thy thng cho tui th by gi. Khng nh ngy xa, lc g cn nh. Hi ch ton l nhng tr chi dn gian hay t bin t din. Nhng tr chi mang nng tnh cch nhn bn v p nh mt bi th, v i khi c c vn c iu. Chng hn nh chi chuyn :

- i ti, i ch, i cnh b, i cnh hoa. i ln t, i ng s, i b vi Chng hn nh chi pho : - Pho ku vang, c lng chu cha ? Chng hn nh chi quan : - Ht quan, tn dn, thu qun, bn h. Phe con gi kp tc th chi chuyn, chi tri gianh, chi quan, chi nhy giy, nhy c c, chi chng nPhe con trai hi cua th chi khng, chi o, chi pho, chi bi, chi quay, chi diu Tuy th nhng li rt phong ph, bi v ma no th chi tr ny. V c nhng ln g tr thnhrng. Thc vy, vo nhng m trng sng, bn nhc t xp hng trn mt khong sn rng. a sau m eo a trc kt thnh rng, cn mt a c ch nh lm ng thy thuc. Bt u tr chi, xp nh rng rn tung tng nhy quanh sn, va i va c ln : - Rng rng rn rn, Ln my c cy lc lc, Hi ng thy thuc, C nh hay khng ? Ri dng li trc mt ng thy thuc v ng thy thuc lin hi : -Rng rn i u ? Rng rn tr li : -i ly thuc cho con. Tip n l cuc i cht gia ng thy thuc v rng rn : - Con ln my ? - Thuc chng ngon. - Thuc chng ngon. - Thuc chng ngon. - Con ln mt. - Con ln hai. - Con ln ba. - Con ln bn.

- Thuc chng ngon. - Thuc chng ngon. - Thuc chng ngon. - Thuc chng ngon. - Thuc chng ngon. - Thuc chng ngon. - Thuc ngon vy. - Xin khc u. - Xin khc gia. - Xin khc ui.

- Con ln nm. - Con ln su. - Con ln by. - Con ln tm. - Con ln chn. - Con ln mi.

- Nhng xng cng xu. - Nhng mu cng me. - Tha h m ui.

Sau , ng thy thuc phi ui th no tm c ci ui con rng. Cn con rng th phi ht sc ngn chn, ng thy thuc khng tm c ci ui ca mnh. Khi no ng thy thuc tm c ci ui, th tn nhc t lm ui s b ging chc xung lm ng thy thuc. Cn ng thy thuc th c nhp vo con rng, c ngha l l ng thy thuc ha rng v lm rng. C th, c thtr chi li c bt u vi ting tr th reo vang : - Rng rng rn rn, Ln my, c cy lc lc, Hi ng thy thuc, C nh hay khng ? Chc hn trn cao ng trng cng phi nhon ming ci, v c mt ch nhc li sp tr thnh rng n ni.

Con Ngi Qu L...D S

Chuyn phim ca G Siu. Cch y khng lu, g c theo di trn truyn hnh mt b phim hnh s nhiu tp ca c mang ta l Cuc chin thm lng. Tuy ch xem ba c ba ci, hm c hm khng, nhng rt may mi tp l mt v n, nn c t on cng chng sao c.

Hm y, anh chng cnh st c lnh i cng tc nhng khng c mang theo sng xm nhp vo mt t chc bun lu bch phin. Th nhng, khng hiu sao, anh chng li ln vo kho, ly trm mt khu m nht v cp qun. Khi hon tt cng tc, b cp trn khin trch, anh chng tr li : -Khu sng khng nguy him, nhng con ngi x dng khu sng mi tht l nguy him. Cu tr li ny khin cho g phi vt chn ln trn m suy gm lung tung, n ni m qun n, ngy qun ng, khin cho dung nhan ngy cng thm tiu ty v thn th ngy cng thm hc hc. Tuy nhin, cng suy gm, g li cng cm thy ch l. C lc khoi qu v i nh t mt ci, xin bi phc ngi phu ra cu ni trn. Thc vy, theo Khng t th nhn chi s tnh bn thin, con ngi thu ban u vn tt lnh, nhng ri dn dn tr nn xu xa do nh hng ca x hi v nhng ngi chung quanh. Cn theo Kit gio, Thng dng nn con ngi t bn t, ri Ngi thi hi vo l mi, qua trao ban cho n s sng cng vi mt tm linh hn. Tm linh hn ny c hai c nng chnh l tr khn v mun. Vi tr khn, con ngi khng ngng pht trin. Vi mun, con ngi c t do chn la. V y cng chnh l mt thm kch lm cho con ngi tr nn thtd s. Trc ht l vi tr khn. My ng trit gia bn ty thng pht biu : - Ngi l mt con vt c tr khn. Cn Pascal th bo : - Ngi l mt cy sy bit suy t. ng th, tr khn nh bit suy t lm cho con ngi tri vt trn mun vt v lin tc pht trin. Con ong ngy xa lm t v ko mt th no, th hm nay n vn lm t v ko mt y chang nh vy. Nu c nhc nhch c t xu no l do con ngi tp luyn cho chng, chng hn nh con kh bit lm tr, con ch bit ma may quay cung. ang khi con vt hnh ng theo bn nng v dm chn ti ch qua mun th h, th con ngi to c nhng tin b trong mi lnh vc. G xin a ra mt vi phm vi thng thng nht chng minh cho s tht trn. Chng hn v chuyn n. Ngy xa, thin h n sng nut ti. V c tri cy hay th rng l lin xi ti ngay lp tc. Ri con ngi tm thy la v bt u nu nng. Cn hm nay, trn thc n ngi ta khng bit c bao nhiu th m k. No luc, no nng, no chin. Ri mn ty, mn tu, mn tach s khng c tin nm th mi mn mt ln trong i. Chng hn v chuyn ung. Ngy xa thin h chc hn ch ung nc l. Ri sau bit cch lm cho ln men t mt s l cy ri hm nay ngi ta ch ra bit bao nhiu th ru v bao nhiu th cht ung khc nhau. Ch nguyn ti Vit Nam m thi, ngi ta cng khng th m ht c bao nhiu th nc sui, nc ngt, nc ung c ga, nc ung c cnV khng hiu mt ai pht biu mt cch rt anh dng v rt hch x xng nh sau : - Mc d qu hng ta cn ngho i v kh khn, nhng rt ta rt ly lm hnh din

v t nc ny hi t c y cc hng bia ni ting trn c v th gii. Nh th, phi chng tinh thn n v ung ca dn ta pht ln nh diu gp gi, nh rng gp my. Chng hn v chuyn . Ngy xa thin h di hang, trong l. Tin b hn mt t l ngi nh tranh vch t. Cn hm nay, ngi ta trong nhng ngi nh g, nh b tng ct thp. No chung c, no bit th, no lu i V ngi ta xy khng bit bao nhiu ta nh chc tri, cao hng my trm mt. Khng hiu nhng k au tim, can m ch cu thang my, c sc leo tng bc t di ln, hay mi ch c na ng th th hng hc, t hi m cht. Chng hn v chuyn mc. Sch Sng th k chng k li sau khi phm ti, Adong Eva kt l m che thn v thy mnh trn trung v xu h. l m en th nht. Tin thm mt bc, ngi ta lm o qun bng da th. l m en th hai. Cn hm nay vi ngnh dt may pht trin, ngi ta khng ngng thay i mu m, t thp ln cao, ri li t cao xung thp. T dy ti mng ri li t mng ti dy. Thi trang mi ngy mt khc. Thm ch c nhng mt tht l qui n v kinh d, ch em n b con gi no dm mc vo nghnh ngang do chi ph phng. Chng hn v chuyn i. Ngy xa c l phng tin duy nht di chuyn chnh l i chn ca mnh, v th, ngi ta thng phi i b, i cng hi, hay i l ca chn ng di m chng bit mi. Nhch ln mt cht, ngi ta ci la, ci nga, ci b, ci lc Cn hm nay, ngi ta c bit bao nhiu phng tin di chuyn khc nhau : No l i xe p, i xe gn my, i xe t. No l i tu la, tu thy, tu bay, tu ngm Ri cn c c nhng phng tin tht ti tn v nhanh chng, nh phn lc, phi thuyn, ha tin Khng phi ch i t ni ny n ni kia, m cn i t hnh tinh ny ti hnh tinh khc. Khoa hc , ang v s cn tin nhng bc tin khng l, ng nh lnh truyn ca ng Ti Cao : - Hy lm ch c bin, chim tri v mun loi trn mt t. Tip n l vi mun, con ngi c quyn t do chn la. mun v s t do chnh l mt qa tng tuyt vi nht Thin Cha trao ban cho con ngi v lm cho con ngi tr nn cao c. Mt ng vua y uy quyn cng khng th bt ti lm iu ti khng mun. Thm ch ngay c Thin Cha cng nh phi cho thua trc s t do ca con ngi, nh li ng thnh u cu tinh vit : - Ngi s khng th cu chuc ti nu nh chnh bn thn ti li khng mun. mun v s t do lm cho con ngi tr nn cao c, nhng ng thi cng c th bin con ngi thnh nguy him v d s. Nu khng bit iu khin v qun l cht ch, n s ng li, kt ta v ha kip con ngi thnh mt con th hoang lang thang trong ci lng. y l iu m cc v tin bi din t : - Con ngi va c th l mt thng , li va c th l mt con vt. - Trong mi con ngi u c tim n mt con th hoang. - Con ngi l mt con vt hai chn, thuc loi hn thc, ngha l xi c mi th, nhng li bitmc qun i. - Di ln da ca con ngi u c bng dng ca nhiu sc vt. By gi g s i t trong ra ngoi, t bn thn n cuc i v x hi tm du vt ca con th hoang y. Trc ht l ni bn thn. Thng ban cho mi ngi chng ta mt ci ming, i khi cng c gi l ci

mm. Cng dng ca mm ming l n v ni. D nhin cn nhiu cng dng khc na, chng hn nh hn, ht, mtg xin c min bn ti. V chuyn n th nh chng ta va thy : con ngi thuc loi hn thc, ngha l xi c tt tt mi th. y cng l mt im lm cho con ngi khc vi con vt. Bnh thng th mi con vt ch xi mt vi loi thc n no . Chng hn nh con tru th n c, con h th n tht sng. Trong khi , con ngi th thng vng h cm, c th t vo ming mnh th, t l cy ngn c n hoa tri, t con giun con rn n con g con vt. Ngay c n nhng con vt khng l nh con voi, con t giccon ngi cng xi c c. Mi vt v con ngi phi chu cng ch phc v cho ci ming. V nhiu cuc chin tranh xy ra cng ch v nhu cu n ca con ngi. Thm ch c nhng th khng nn xi m vn c xi, th d trong mt trn u quyn anh, Mike Tyson xi ti ci tai ca Holyfield. Chng hiu ci tai y c dn nh tai ln bp gi hay khng, th khi no thun tin g s hi Mike Tyson v s bo co li sau. Hn th na, cn c nhng th khng c xi m c vn pht tnh ng l, li cn xi bo na l khc, th d n tin, n gian, n cp, n cp, n hi lMay ra th ch c n n hay n tt lem hng dm u. Cn v chuyn ni, th nh chng ta bit : ngn ng l phng tin Thng trao ban chng ta bc l nhng ngh, nhng c mun hu to ly mt s cm thng. y cng l mt im lm cho con ngi khc vi con vt, bi v nh thin h thng bo : - Ngi l mt con vt c ting ni, c ngn ng. Th nhng, li ni li l iu chng ta thng hay sai li vp phm hn c. Thm ch, thay v to c mt bu kh ha thun, bc c mt nhp cu cm thng, th li gy ra th on, lm cho ngi khc thn bi danh lit, i oong c mt i. Mi y bo Cng An TPHCM c ng mt mu tin nho nh vi ta l Cu ni a tai hi, i khi nh th ny : C H. yu anh N. v c thai c ba thng. Vn tnh hay ghen, c H. ngh rng anh N. khng cn yu mnh na. Ti hm trc, anh N. sang nh c H. chi v thy c H. ang ngi khc, nn ni a : - Anh s ci em lm v nh, cn v nhn anh s i ly ni khc. Trong lc ang nghi ng v gin di, cu ni a ca anh N. khin mu ghen ni c H. bc ln ng ng. V cho l s tht, nn c H. ut c, ung thuc c t t m cht. Trn c th con ngi, Thng cn ban cho chng ta i bn tay. Vi i bn tay, chng ta c th bng m con ci, lao ng sn xut nui sng gia nh, lm vic gip ngi khc, vn vn v vn vn Tuy nhin, rt nhiu ln chng ta dng i bn tay lm nhng vic m m, gy nn thit hi cho nhng ngi chung quanh, chng hn dng i bn tay uch nhau, thoi nhau, cp ca, git ngi Nu c ln lt bi lng tm vt, m x tng b phn mt ln ra du n ca con th hoang, th e rng chng bit vit n bao gi mi chm ht. Th nhng ch vi hai b phn nho nh y m thi, chng ta cng thy c con ngi chnh l yu t quan trng, quyt nh trong mi tnh hung. Ting Vit Nam chng ta khng phn bit ging c v ging ci. V th mi c

chuyn rng : Hai v chng nh kia, sau nhiu ngy cm chng lnh canh chng ngt bn r gnh mt cch m ru b r. Tuy nhin trc khi ca bn anh i ng anh, ti i ng ti, tnh ngha i ta ch c th thi, th cng phi chia chc ti sn v ca chng cng v. Ch v bn pht biu : - Anh l n ng cn ti l n b. Anh l ging c cn ti l ging ci. Vy h vt no l ci th thuc v ti, cn vt no l c th thuc v anh. Bng lng ch ? Anh chng gt u v OK lin t t. Ch ch c vy, ch v bn vi v v vt v tt c bi v hu nh mi vt u mang ch ci trn u : ci ni, ci niu, ci soong, ci choPht hong, anh chng bn chp ba con dao ra v h to : - c ra. C l v th m c ra va c ngha l loi dao li di v sng dy, va c ngha l n ng v con giai. Trong ting Php, ngi ta chia danh t thnh hai ging : ging c v ging ci. Cn trong ting La tinh, ngoi ging c v ging ci, cn thm mt ging na, l ging d (neuter), chng c m cng chng ci. Trung lp, trung ha, v tnh. S vt chung quanh chng ta phn ln thuc ging d, chng c m cng chng ci. Xt theo phng din lun l, th chng tt m cng chng xu. N tr nn tt hay nn xu l do con ngi. Thc vy, con ngi x dng n vi hng tt, hay vi mc ch tt, th n s tt. Cn nu con ngi x dng n vi hng xu, hay vi mc ch xu, th n s xu. Chng hn nh tin bc. T bn cht, tin bc chng tt m cng chng xu. N tt hay xu l do cch thc con ngi kim n v xi n. Thc vy, nu tin bc c tm kim mt cch chnh ng v cng bng qua lao cng vt v, qua m hi v nc mt ca chng ta th lc by gi tin bc y qu thc l tt. Cn nu tin bc c tm kim bng con ng bt chnh v bt cng : K sn xut th tung ra nhng mt hng dm, km cht lng. K bun bn th dng cn thiu, thc ht. Quan chc th tham nhng hi lNhng ng tin c nhi nht cho y ti tham theo kiu ny, chc chn s l nhng ng tin xu xa v nh bn. Khi c ng tin rng rnh trong ho bao, th cch xi tin cng khng km phn quan trng. Nu ti dng tin nui sng bn thn v gia nh cng nh gip nhng ngi chung quanh, th lc by gi tin bc s em li nhiu li ch. Tri li, nu ti vung tin bc cho nhng cuc n chi thu m sut sng, nu ti dng tin bc d kh k khc lm iu bt chnhlc by gi tin bc s lm rn v gia nh, gy tnh yu v gy nn bit bao nhiu au kh, ng nh mt cu danh ngn bo : - Tin bc l mt tn y t tt, nhng li l mt ng ch h khc. Chng hn nh thin nhin vi nhng sc mnh tim n, t bn cht chng tt m cng chng xu. n thua l con ngi x dng nhng sc mnh y. Lu lm ri, g c c mt bi trong cun Dng, i khi tc gi vit nh sau : Hn chng ta bit tri bom nguyn t u tin c nm xung thnh ph Hiroshima vo ngy 6 thng 8 nm 1945. Trong nhy mt, tri bom y git hi hn 200.000 ngi. T , bao nhiu v kh khng khip hn na c ch to. No l bom khinh kh. No l bon neutron. Mt tri bom 500 mgatonnes c sc lm cho Vit Min Lo v mt phn Thi lan b chm xung y bin. Mt tri bom 2000 mgatonnes c th lm cho chng ta thy c ngy tn th ! Chin tranh nguyn t tht kinh khng, n l nh mt cn c mng nng trn

nhn loi, Tuy nhin ci ng s khng phi l bom nguyn t m l con ngi x dng n. Bom n vn l vt v hn, khng th mang ly trch nhim ca cuc chin. Chnh con ngi ch to ra bom n v x dng bom n mi phi gnh ly trch nhim y hon ton. Cc nng lc thin nhin t n rt hu ch v cng chng h bit g n nhn ngha c. N b con ngi li dng ch p nhn ngha. in kh rt hu ch lm n soi sng, ch khng phi chy vo thnh gh, thnh ging. La rt hu ch thi nu ch khng phi t nh. Sc mnh ca nguyn t cng th, n khng e da ha bnh, khng tn st, khng tiu dit, tri li cn phng s ha bnh, pht trin nng nghip v cc ngnh ngh khc. Ch c con ngi x dng sc mnh nguyn t mi e da ha bnh, tn st v ph hoi m thi. Ngay c nhng thc ti vn d tt p cng vn c th b con ngi xo xo, lm cho tr thnh xu xa. Chng hn nh ngh nghip. Ngi xa tng bo : - Ngh nghip no cng ng qu ng trng. Khng c ngh nghip no xu m ch c con ngi xu m thi. Thc vy, vi ngh nghip chng ta kim c tin bc nui sng bn thn v gia nh, nh tc ng bo : - Nht ngh tinh, nht thn vinh. ng thi nh , chng ta gp phn xy dng x hi. Th nhng nu x dng tay ngh ca mnh vo nhng mc ch xu, lc by gi chng ta s gy nn nhng tai ha thm khc. Th d : ti gii ngh in, nhng khng dng kh nng y in sch, in bo hu nng cao dn tr, nhng li dng in tin gi khin cho nn kinh t quc gia b lng on. Ti gii ngh v, nhng khng dng kh nng y bo v bn thn v gip nhng k c thn c th, nhng li dng uy hip, trn lt ngi khc Chng hn nh tnh yu, mt thc ti vn c ca ngi l thing ling v cao p, th nhng con ngi cng vn c th li dng tnh yu lm nhng iu xng by. Th d : mt chng trai dng nhng li ng mt ca tnh yu d d c gi, khin cho c gi phi mang bu, ri trut nga truy phong, b ri c giHay mn danh ngha tnh yu lng gt tin ca theo kiu k s o mCng c th yu nhm i tng m lm cho gia nh b v tan hoang, v mnh chng yu li c nh v ngi ta m yu, th mi rch vic. Bo Cng an TPHCM cng ng ti mt mu tin ngn nh sau : Anh T. vn thm yu ch H. l mt ga ph. Trong lc n chi, li dng c hi t ring, anh hn ch mt ming. Chng may v tnh chu L. nhn thy v khc tht ln ri chy sang mch ngi hng xm. Ngi hng xm bn n can ngn v ui anh T. v. Cm thy xu h trc mt b con li xm, ngy hm sau ch H. tht c t t. Ch H. cht i b li a con th mi chn tui. ng l mt ci hn gy nn hu qu kh lng. T nhng iu va trnh by, chng ta thy trong mi vic yu t con ngi l quan trng hn c. V ni con ngi th ci tm hay ni mt cch nm na v bnh dn hn, l ci lng s nm phn quyt nh. Tt hay xu cng bi n. V th sch gio l c cu : - Hi ti bi u m ra ? - Tha ti th bi trong lng m ra. Hay nh ngi xa cng dy : - Nhn dc thng, thin l vong. C ngha l lng dc ca con ngi pht trin th o l ca tri s b mai mt,

Hay : - Dc vng nh o l. Chnh v th c ngi pht biu : - Th rng ngi trong tri tim con s t cn hn l ngi trong tri tim con ngi. V tin nhn cng tng cay ng khi a ra kinh nghim chua cht ca mnh : - Homo hominibus lupus. C ngha l ngi vi ngi l ch si ca nhau. Th nhng ci tm y li m u. Ci lng y li y nhng en ti nh tc ng bo : - Sng su cn c k d, Lng ngi nham him ai o cho cng. - D sng, d bin, d d, No ai ly thc m o lng ngi. iu kh khn v gay go nht l phi lm th no kim sot c ci tm v hng dn c ci lng ca mnh. Th nhng d kh khn v cam go n u chng na, cng vn phi thc hin nu mun cho mi vic lun c m xui v tt p. Ngy kia, c mt a b nm hn vo lp khin cho ca knh v tung. C gio mt tc ti. Tuy nhin, thay v sa pht cu hc tr tinh nghch, th c gio li i lm vin , ri ly thc k nh cho vin mt trn. Va nh va ni : - T nay, my phi tr nn mm do ch khng c cng rn nh th ny na nh. Phi kim sot ci tm, phi hng dn ci lng v nhn tm hay lng ngi l ni sn xut ra nhng th v kh nguy him, nhng toan tnh m m, nhng hnh ng d man. V kt lun, g xin lp li cu ni ban u ca mt din vin trong b phim Cuc chin thm lng : -Khu sng khng nguy him, nhng con ngi x dng khu sng mi thc nguy him. i, con ngi qu ld s.

n B Con Gi
Chuyn phim ca G Siu. Lu lm ri, g c nghe mt cu ni thuc hng danh ngn, i khi nh th ny : - n b con gi ging nh con mo, nu con mo ngoy ui bn tri, th chc chn n s nhy sang bn phi. Cng trong chiu hng y, gn y Vit Nam gii choai rt khoi mt bi ht mang ta l ng nghe nhng g con gi ni. Bi ht ny c lit vo tp ten ngha l mi bi ht c thin h a chung nht vi nhng li l tht d dm v d thng : - Con gi ni c l khng, con gi ni khng l c. Con gi ni mt l hai, con gi ni hai l mt. Con gi ni ght l thng, con gi ni thng l ght. Con gi ni gin l yu, con gi ni yu l gin. ng nghe nhng g con gi ni, ng nghe nhng g con gi ni. Con gi ni khng bit ghen l ghen nh in y nh. Con gi ni khng bit yu l yu ti qun ng v. ng nhge nhng g con gi ni, ng nghe nhng g con gi ni. G c mt thng bn, thm nin qun v v ci khon n b con gi. Sau nhiu

phen b cc nng ln xung, n tch ly c mt s vn kinh nghim kh s, ng mt s ph. Ngy kia v s ph nay truyn cho t bi hc v lng v tm l con gi nh sau : - Con i, con nn nh r iu ny : khi c nng ni vi con ght anh gh, nht l li km theo mt ci lic nhn, nheo mt c ui, th con c th yn ch nhn m ht tong ln rng : i sung sng qu nh v i ton mu hng. Bi v chnh l lc c nng chu n, yu con khng khip. Con hy nho v lin t t kim cht cho, ko dp may qua i th kh m tr li , ngc . i vi mt tn i ng nh g, th n b con gi qu thc l mt mu nhim, ton nhng chuyn ngc i v nghch l, nhiu kiu rc ri, n qu thn cng khng lng ni. c li sch Sng th k, g nhn thy th ban u, thng ly bn t nho nn m lm thnh Adong. Sau khi ban cho Adong sinh kh bng cch thi hi vo l mi, Ngi cho Adong sng trong vn a ng. Vi khu vn k diu ny, d chim ht c vo von, cy ci c tr bng khoe sc, th Adong vn ch cu ki mt mnh, lng l n tng bc chn m thm. Chnh thng cng cm cnh trc s c n m c y, Ngi thm ngh : - Ngi n ng mt mnh khng tt, Ta s dng nn cho n mt ngi ni tr ging nh n. Ni v lm. Thng ch cho ti lc Adong ng say, bn rt trm mt chic xng sn ca Adong m dng nn Ev, ri dn Ev ti ra mt Adong. Thot nhn thy Ev, cp mt Adong long ln cng cc v ming ng sng s ku to : - Ny y xng ti v tht bi tht ti. Nu lc by gi Adong bit dng ting Vit Nam din t tng tuyt vi ny, th hn ng ch cn rn ln hai ting ngn gn : - Mnh i! Bi v ch mnh va l thn xc, va l anh, va l em, va l chng ta na. i hai ting mnh i sao m ngt nh ng ct, mt nh ng phn, thm ti tn lc ph ng tng, lm cht lm c con tim. i, mnh i! Th nhng, i khng nh l m. Sau ci pht gp em tinh t quay cung, sau ci thu ban u lu luyn y, sau ci cm gic ngt lm ca hai ting mnh i v bn mt lic nhn nhau, th khi s cho nhng ngc i v nghch l, nhng nhiu k v rc ri. Ev khng cn bng lng vi thn phn ca mu xng sng na, m mun nhy phc vo lng ngc Adong, chim lnh v tr con tim, i Adong phi yu thng v chiu chung. Ri tha thng xng ln, tin thng ti u v xi ngay vai tr c no, mun ch huy c Adong na. Chnh v th, dn Ty ban nha, mt dn tc rt m u b, cng phi ku ln : - n b l tai ha khng khip nht trong tt c nhng tai ha ca loi ngi. Tai ha u tin l n b cm d n ng. Thc vy, nc lm h ru, xe b lm h ng l th no th n b cng lm h n ng nh ra. ng th, n b vn ni ting v ci thi n vt nh tc ng din t - i ch mt tm tin qu, Chng thng chng bo v nh cm. Ci thi ngn hng ny thm su vo mu huyt v tr thnh ngh rut ca cc nng. Thm ch cc em n sinh mt nai ng ngc, th m trong chic cp sch d

thng cng tch ly bao nhiu th lnh knh c th xi c : no i, no cc, no xoi, no tm duc, no x mui Chnh v th, ngay t li d kh u tin ca con rn, Eva nut phng ngay tri cm. Ri sau , Eva nn n i Adong : - Thi m, n i m Vi li l nhng nho mm duyn nh th, Adong lm sao c th chi t. Adong a mt nhn, nut nc bt v xi lin t t, n ngu n nghin, n ni mc nghn ni c, lm thnh mt cc, cn tn ti cho n ngy hm nay bt c anh chng n ng con trai no. Ghin ngm v s vic ny, ng thnh u cu tinh pht biu mt cu xanh dn : - n b chnh l th phm lm tng thm ti li cho loi ngi. Kinh nghim trn khng ngng lp i lp li trong dng lch s. Vua Kit v say m nng Mui H b b triu chnh, n chi trc tng, sau b Thnh thang cp mt ngai vng. Vua Tr v nghe theo nng c K git hi trung thn, lng dn on thn, cui cng s nghip cng b tan tnh theo my khi. Ng ph Sai yu qu nng Ty Thi. C nng b bng ny c chng au bng. Mi ln au bng th li nhn mt. V mi ln nhn mt th li p qu khc thn su, khin cho Ng Ph Sai c m mn c tm thn. Tng truyn rng : Ng Ph Sai ra lnh ai lm cho Ty Thi ci th s c trng thng. Nghe theo li hin k ca bn qun s qut mo, ng cho x ht la trong kho v ngh rng khi nghe ting la x, nng x ci mm chi, th nhng nt mt Ty Thi vn bun ri ri. Sau cng ng cho t la trn C T i khn bo cho cc ch hu bit kinh thnh ang nguy khn, nn phi vi em qun v tip cu. Nhng khi v n ni th mi chng hng, chng thy ch u c, m ch thy Ng Ph Sai ang cng cng li m Ty Thi. Trc thi chng hng y, Ty Thi pht ci nh nc n. Nhng ri khi ch qun vy hm thc s, d la bo ng ni ln, th cng chng ma no n tip cu, khin Ng Ph Sai phi thua chy. T nhng bng chng c th y thin h kt lun : - Vua nghe v mt nc. Mt chnh tri gia m lem nhem, gy nn s cng en vi n b con gi, th ch c nc thn bi danh lit m ch. Bnh thng chng ta thng gi n ng l phi mnh n b l phi yu. Th nhng nu em ra cn do, ong m, cha chc n ng n c n b v phi nam cha chc xi ti c phi n. Thc vy, n ng phi thc trng mt vi m, th t chi lin bi hoi, ngi u ngp y. Trong khi , lm sao c th k ht nhng gic ng t on v nhng m thc trng ca cc b m chm sc cho a con ca mnh. Xt v gc cnh bn b, do dai chu ng, th n b hn hn n ng. V th, n b con gi thng sng th hn n ng con trai. Ni cch khc, cc ng thng ngm sm hn cc b. S kin ny li mt hu qu trm trng, l s n b ga chng ng hn s n ng ga v bi phn. Chng bit c ai lu tm tm cch gii quyt vn x hi ny cha ?

Bnh thng n b con gi vn du hin v t nh, th nhng hy i y. Ni vy m hng phi vy u. Con mo tuy hin tht, nhng khi cn n ch co cho mt pht, l toc da v vi mu, v mng ca n rt nhn v rng ca n rt sc. n b con gi mt khi ni mu tam bnh, th hin cng ha d. G tng chng kin nhng c em b bng ta nai vng ng ngc, du hin nh ni c, hng dm nh ma x u, th m khi cn gin bng bng bc ln, tu ha nhp ma, cng lng ln nh b in nc ng l, cng xa xi nh con choi choi, cng chi ra c bi c bn nh my c o ci lng ca su cu vng c c mi. G xin a ra mt vi nn nhn ca qu b chng la. Trc ht l Socrate. ng l mt trit gia ni ting ca Hy Lp, mt bc thy trong thin h, nhng oi om thay, ng li l nn nhn ca mt b v. B khinh b ng l th tri g khng cht. Ngy kia, ng nh ra ph, th lin b b tng cho mt chu nc d vo mnh sau cn gin li nh. Th nhng, ng vn bnh tnh ni : - C sm c st, t tri phi ma. Ngn ngm trc m v anh , ng pht biu mt cch chua cht : - Tri t sinh ra bit bao th d, nhng n b mi tht l con th d ng s nht. l chuyn bn ty, cn chuyn bn ng th k li : Thi ho T ng Pha c mt ngi bn tn l Trn qu Thng. Qu Thng c ngi v hay ghen tc v hung d. Mi ln T ng Pha n chi, th u c nghe nhng ting chi bi la ht m . Thy vy, h T bn lm th ch diu nh sau: - Ht vn H ng s t rng Tr trng lc th tm mang mang. C ngha l : - Bng nghe s t H ng rng Tay run gy rt lng kinh hi. T , bn ch s t H ng thng c dng ch ngi v c tnh tnh hung d. Tuy nhin, H ng y l H ng bn Tu, ch khng phi l H ng bn Ta. V th qu b qu c gc H ng, ng vi lng ng lng lo m sinh ra bun b. Bnh thng th t gia ni tr v gio dc con ci vn l lnh vc ring ca n b con gi. V th, thin h thng phong cho qu b qu c lm ni tng. V nhiu khi uy quyn ca v ni tng tht l gh gm, khin cho my ng chng thuc ni ru qup phi nn khe : - Lm trai ra bt qut nh, V gi th d, bm b em y. G thy c nhng ng gim c hay nhng vin chc cp nhn, n cng s th ht ra la, nhng khi v nh, th li mim nhn nh con chi chi, phc v v vng li b x ht mnh. V th tc ng bo : - Lnh ng khng bng cng b. Li dng im yu ny, dn bt mnh p phe thng i ca hu, ngha l t lt, ly lng quan b trc, ri mi nh quan b ton ht, tu vi quan ng, th vic kh n u cng xong c. c ng chn ln ng u. T vai tr ngi ni tr, lm bn ng cng i, n b con gi xng ti, nm quyn ch huy. Lc by gi qu thc l nguy to nh mt cn c mng, v h cai tr theo tnh cm v lnh truyn i thay nh chong chng. Thc vy, trn i khng c g hay thay i cho bng thi tit v n b con gi. C l do s n nang v nhng b ca Adong thu ban u, m nhn loi tri qua mt thi gian sng di ch mu h, trong ngi m nm gi vai tr iu khin

gia nh v x hi. Tht l ti nghip cho thn phn n ng con trai lc by gi : - Ba ng mt chc n ng, Ta b vo lng, ta xch i chi. Ngy nay vi phong tro gii phng n b, nam n bnh quyn, qu b qu c ang hng hi xng xo tin ra ngoi x hi, chim gi nhng lnh vc m t xa cho n ry, vn l ca phe n ng con trai. V h gt hi c nhng thnh cng rc r. C nhng b nhng c lm ti th tng v b trng, gim c v chuyn vin. Cung cch iu khin ca h cng cng khng km g phe n ng con trai, chng hn nh b m gi Teacher, th tng nc ng l, vn c mnh danh l bn tay st bc nhung. n b con gi chim c uy quyn khng phi ch bi ti nng, m cn bi nhiu th v kh khc na, chng hn nh sc p, nh nc mt, nh n ci V th ngi c ni : - Ch mt si tc ca ngi n b cng git mnh hn c giy chung. Cn dn Nht th bo : - Ch vi mt si tc, ngi n b c th tri c c voi. Chuyn i cn bt cng hn na. Ngi n ng cht chiu hc hnh mi m c ci bng bc s, u tranh vo t ra khm bao nhiu nm mi leo ln c ci gh b trng. Trong khi ngi n b ch cn gt u hay mt pht, bng lng ly anh ta, th lin khu c c con ngi ln chc v ca anh ta, nghim nhhin tr hnh b bc s, b b trng, m chng cn tn mt git m hi. n b l mt phn ng cng, mt chic tu h mm, kh d v vt v cho mnh mi th. Xem ra g khen th t m ch th tht nhiu, ch bit k t ng, k ti n b con gi. C iu ny, l th mt ra ng, t s b qu b qu c cho n trng thi mt thi. Cho n by gi, n b con gi vn l mt mu nhim, mt vn ln. din t v s ngc i v nghch l ca n b con gi, hnh nh mt ng nh vn n bo: - Khi to dng n b con gi, Thng trn ln nhng vt th i khng vo vi nhau. Chng hn Ngi ly mt cht gi mt ma thu vi mt cht nng chi chang ma h, mt cht ngt ca mt ong vi mt cht ng ca b hn, mt cht cay ca t vi mt cht chua ca chanh, mt cht hin ha ca chim b cu v mt cht hung d ca s t, mt cht khn ngoan ca con rn v mt cht ngc nghch ca con b Tt c c Ngi ha ln vi nhau v to nn ngi n b u tin. Cch y khng lu, g lm c mt bi th ni v ngi v, i khi nh th ny : -V l tnh cm su xa, V l gi mt, v l bo dng. V nh mt a hoa hng, V l s t H ng kinh ngi. V l m i tuyt vi, V l bo tp rng ri chn tay. V l mt cht men say V l ci ng ci cay trong lng. C ngi nh v nn ng, C ngi v v mt khng c . V tc gi kt lun : -Tt s ly c v hin, V duyn v phi b khng b in.

n b con gi mi mi ngc i nh th , nhng th hi : - Nu khng c h th i cn g l i na Phi, nu khng c h, th l n ng con trai li lm li cu ki mt mnh, nh nhng con su lm t, trong tri v c n. Cho nn, n ng Php, vn d cht ga lng trong mu, pht biu : - Nh khng c n b nh xc khng hn, nh n khng giy. Ch hiu qu b qu c bng lng v sng sng ban cho g mt n ci rui cha y ?

N NG CON GIAI
Chuyn phim ca G Siu. Trong mt l ci n, thy c du kh mang nng tui i, nhng bn mi m ln, ng cha bn thng tnh, nn c ging mt bi khen ngi, i khi nhn lo tm bt lo, ngi gi nhng tm hn khng gi, bng chng c th l c du thn mn hm nay vn yu ngon lnh v tri tim cn tr cha h mt mi v b lo ha. Th nhng, bi ging ny phn tc dng. C du va nghe n hai ch nhn lo, tc l ngi gi, th m hi tot ra ng sau gy v cho rng ng cha chi x mnh trc bn dn thin h. Khi mi s hon tt, c nng bn lp tc ct t mi lin h, trit p dng chnh sch cm vn m ng cha : khng cho, khng ni, khng ci v khng biu xn, khng qu cp. Khi vit bi Nhng s ngc i ca n b con gi, g qun bng mt kinh nghim qu gi trn. V th g trt bi mc cho khoi ci tay cm bt v chi xo cho khoi ci l ming. Mc d va m va vut, bng chng l g kt lun : - Hng c n b con gi th i cn g l i. Hng c n b con gi th l n ng con giai s lm li cu ki mt mnh, nh nhng con su lm t trong tri vi c n. Nh m hng c n b con gi th nh xc khng hn, nh n khng giy. Vi ci kt c hu mang tnh cch vut ny, g yn ch nhn m n no ng k cng nh u tranh v chn cm manh o ca mnh, tng chng mi s chm vo qun lng nh vin si trng nm yn di y nc h thuai d vo mt bui sng tri tr lnh nh mun lp ng, c ch nhim bn bn r gy, tm ly c g m rng : - K bi ca ch my v n b con gi y lm cho ch, tc l phe kp tc, ng ng ni gin. H ti tp phn v ta son, ku la oai oi cho rng bt cng, thm bt cng. C l c ch nhim, v s b phe ch chi tr cm vn, nh c du chi vi ng cha, hay nh M chi vi Vit Nam, nn tip theo phn vi g : - Ch my liu m vit mt bi khc ch bai n ng, m oi cng chuc ti, lp li th cn bng, lm cho qu b qu c h ha, bng khng th ci bn mt nham nh ca ch my kh m c an ton khi vc n ra ng, khng n giy cao gt th cng xi c chua, trng thi mt xu. Trc nhi phn xt nh inh ng ct y, g cm thy tc anh ch nh b b , nhng cng nh phi ci mt lm li xin vng v vng li vn trng hn ca l.

Bi , g phi cm lng cm tr, ngi xung vit lin t t nhng hng ch ny y. Bn v nhng thi h tt xu ca bn n ng th qu tht ni t ngy ny qua ngy khc chng bit n bao gi mi ht, bi v n ng c bit bao nhiu s tri khoy v nghch l ca mnh. Chng hn nh lc no cng v ngc t xng l phi khe, th m xem ra li yu t hn bt k ging vt no trn mt t ny nh Homre vit trong tc phm Odysse. Hay nh Gandhi cng ni : - Gi n b l phi yu l mt iu ph bng. l mt s bt cng ca ngi n ng i vi ngi n b. Nu ngi ta hiu sc mnh l th bo th chc chn ngi n ng hn hn ngi n b. Cn nu bt bo ng l iu lut ca nhn loi, th tng lai s thuc v ngi n b. ng th, nhiu ng ngoi x hi th ht ra la nh mt bo cha, th nhng khi v nh th li mm nhn nh con chi chi mi khi i mt vi b x theo kiu : - V gi th d bm b em y. Hay : - Vut ru nnh v con bu n. Quc mt khinh i ci b anh. V lp lim im yu nay, nhiu ng li lm vo mt nghch l th hai, l mc d rt m v, nhng i lc li t ra hng hch, mc d b ngc lp kp nhng li hay chi tr c v lp ming em bng thi c ti v c on hay thng cng chn h cng tay vi ngi mnh thng mn V vy c ngi bo : - n ng l th ging c duy nht nh p ging ci l v hn, nh vy hn tn bo hn ht trong cc loi thuc ging c trn hnh tinh ny. Chnh lc ngi n ng t ra cc cn th l li l lc hn yu nht v khng ngh lc kim ch ni cn nng gin ca mnh. Trong bi ny g ch xin bn n mu m ca ngi n ng. D nhin ni, huyt qun ca ngi n ng c nhiu loi virus m thm nhp v cm di. No l m tin bc, m danh vng, m a v, m s nghip, no l m c bc, m ru ch Trc ht, g xin ni ti mt th mu m tuy d thng nhng li v cng.nguy him, l m n b con gi. Chuyn k li rng : Ngy xa ngy xa c mt ch b c v n s n a ln ni t nh. Ngy ngy tu hnh hc o, xa trnh cuc sng trn gian. Cho n mt hm, ch b tr thnh mt thanh nin khe mnh v cng trng, v n s mi quyt nh em ch xung ni th la. Cuc sng ni trn gian c nhiu iu mi l khin ch ht sc ngc nhin v thch th. Thy bt k s g, ch cng ngm nhn v hi han. Trn ng v, ch gp my c gi v hi s ph : - Tha thy, ci g th ? V n s ngc nhn v thy my chic nn cc c i trn u nn n tn tr li : - , ch l my chic nn m thi con . V n ni, ch m ra ngn ng nh k mt hn. Thy vy, v n s lin hi : - Con sao th, b bnh ? Ch bun b tr li : - Tha thy, chng hiu ti sao con li nh my chic nn y qu. Con thch my chic nn y lm.

Cu chuyn d dm ny mun ni ln mt s tht, l nam v n th thu ht ln nhau, n ng v n b th hng ti nhau, con giai v con gi th hp dn nhau. Chng th m tc ng ca dao din t : - n ng v nh chic nm, b u p y. - ai nm vng khng a. Ru con khng ht, anh cha nguyt hoa. - Trai thy gi l, Nh qu thy g con. Thnh Phaol cn xc quyt : - n ng khng c dng nn cho n b, nhng chc chn n b c dng nn cho n ng. V th, n ng thng i tm kim chic xng sn ca mnh p vo ch b Thng ly mt. Theo inh lut kinh t, nhng mt hng c a chung th hay tng gi, cn nhng mt hng khng c a chung th b sp gi. Trong khi m n b con gi, ngi n ng t h gi v nh mt chnh mnh. Ch th m c mt thi ngi ta sng theo ch mu h, n b con gi ln nm quyn ch huy t trong gia nh n ngoi x hi. Hay nh ca dao cng bo : - Ba ng mt chc n ng, Ta b vo lng, ta xch i chi, Ai ng d t lng ri, N b lm ngm mi ni mt thng. - n ng ba by n ng, em b vo lng cho kin n tha. Cc c ta ngy xa bo : gi tham ti, trai tham sc. V c mu m n b con gi nh th m n ng con trai d tr thnh mm yu. Bi , Kipling c l khi tuyn b : - Mt ch n b ngc nghch nht cng c th x mi mt anh n ng thng minh nht. Hay nh dn Armnie bo : - Vng khin cho n b cm ng, cn n b li khin cho n ng cm ng. Ngi ta vn so snh : - Dng vng nh n b, dng n b nh n ng v dng n ng tm ravng. Mt khi n b con gi nm th thng phong, trn c, lc by gi nng s l pho i, cn chng s l t nhn b nht trong . Hin gi cha c cch thc no hy dit con virus m n b con gi trong huyt qun ngui n ng, nh mt nh vn vit : - Vi bnh ch di th nh bc hc Pasteur tm ra phng thuc tr liu, cn bnh m n b con gi th cha c mt nh bc hc no ngh n. Tuy nhin, theo g th cc nh bc hc khng nn tm ra phng thuc tr liu cho chng bnh ny v nu c tm ra chng na th cng khng nn x dng, bi v n s gy nn nhiu hu qu dy chuyn thm khc, ging nh by gi nu ngi ta hy b c hp lc ca t trng, th bit bao nhiu chuyn rc ri s xy ra. Cng vy, nu by gi n ng khng cn m n b con gi na, th cc b cc c s lm p cho ai ? Cc nh to mt s tht nghip. Cc tim un tc v thm m vin s phi ng ca. Cc x nghip ch to nc hoa, son phn, cng vi nhng loi kem dng da, du gi us phi treo niu. Ni tm li, ton b cng nghip v lc lng nhn s phc v cho ci p ca cc b

cc c s phi phc m bu tch ngha l s phi dp tim, ngi chi xi nc t y. V nu n b con gi m khng lm p th u cn phi l n b con gi na. Lc hn x hi s bun tnh. Ci ti m n b con gi di gc ny th cng kh d thng v ng yu, nhng di gc khc th n cng gy nn nhng hu qu trm trng kh m lng ni. Trc ht n lm cho gia nh b tan v. Thc vy, n ng th i khi c tt o bng, ging nh my ng ti x xe hng hay xe ti, ming th th sng th cht : - Nht phu nht ph. Cn trong thc t th li : - Mi m mt ni. i n u, hay ni mt cch r rng hn, y v lc ny th ch mnh em thi. Cn ch kia v lc khc thhng dm bo m u. Hay nh tc ng din t : - n ng nhng my l gan, L cng v, l toan cng ngi. Trong khi , n b con gi vn li hay ghen, mu Hon th lc no cng sn sng bc ln bng bng, nh ca dao bo : - t no l t chng cay, Gi no l gi chng hay ghen chng. Vi no l vi chng nng, Gi no l gi c chng chng ghen. Hai th hn hp hay m v hay ghen m trn chung vi nhau, th chc chn s bng n mt cch mnh lit. Sc cng ph ca chng c th git sp mt gia nh ang m m v hnh phc. Ti nc ny, ngi ta s khng ngn ngi li nhau ra ta bi tro trt tru vo mt nhau, ct git cho c t giy ly d. V mt khi ly d th sn nghip ca anh n ng, nu khng i oong, th cng mt toi mt na, bi v phi chia i, chng mt na v nng mt na. Dn kh rch o m nh g th chng ni n lm chi, ch cn nhng tay triu ph m bng mt i mt na sn nghip, k cng au. Nhng lm sao ci c lnh ca ba ta quan ln, bi v chng nh , v nh hom, ca chng cng v kia m. Anh n ng th cht ing cn ch n b th vui mng khp khi. Khng chng ly di li tr nn mt ci mnh mn n, v mi ln ly d ch ta li giu ln trng thy. Bo An ninh Th gii vi bi Khi cc ng ch mun ly d a ra nhng v ly d tn km nht, i khi nh sau : Trc nm 1970, khi cha din ra cuc cch mng ca ph n trong vic phn chia ti sn ly d, phn ln ti sn thuc v ngi ang nm gi n, thng thng l ngi chng. Thm ch, sau nhiu nm chung sng, nu ly d, ngi v s trng tay. May mn lm th c c mt ngi nh, nhng h thng khng tin gi n. Gi y, tt c li vo d vng, cc ng ch.ang phi au u vi nhng v ly d tn km cha tng c trong lch s. Robert Goldman, theo quyt nh ca ta n, vo thng 4 nm 1998, phi chia i 88,2 triu la cho b v l Vira Hadun. Nm 1997, Lorua Wendt ginh c 20 triu la t tay ngi chng l ng Gary, tng gim c cng ty Capitaltt c to nn mt ln sng ly d ang nhm vo cc ng ch kch x trn khp th gii, nh hng nng n n vic kinh doanh ca

cc cng ty. Craig McCaw, mt ngi i tin phong trong lnh vc in thoi, hng thng phi chu cp cho Wendy, c v ly d ca mnh, 190.00 la. Nhng cha ht, nm 1995, ta n cn buc ng phi chia s s ti sn tr gi 1,3 t M kim v s c phn tr gi 663 triu trong Nextel Communication v Next Link. Nh th, Wendy nghim nhin tr nn thnh vin ca Next Link, khin cng ty phi i mt vi nhiu vn kh khn. Nm 1997, Cotello, tng gim c tp on thit k Cadence mt 30 triu la cho cuc ly d vi Magaret..V cn nhiu nhiu na. Khng nhng sn nghip i oong m hn th na cn b thn bi danh lit l ng khc. Bit bao nhiu th tng, b trng bay chc ch v gian du vi ngi p ny, ngi ep kia. Gn y hn c, tng thng M Bill Clinton cng phi mt phen xnh vnh v h va trong v x cng an tnh dc vi Monica Lewinsky. Ni ngi n ng cn nhiu th mu m khc. Chng hn nh mu m ru ch vi tc phong : - Tu nhp tm nh cu cung ta th, ru vo nh ch in gia ch. Hay : - Mt x th m mamg tr ha, Hai x th gii bt cn su, Ba x th mi chy y ru, Bn x th ngi u khc , Nm x th cho ch n ch, Su x th lm xe li nc, By x th ra nh t m . Chng hn nay mu m c bc vi ct cch : - C bc l bc thng bn, o qun bn ht, ngi trn t h. - C bc canh canh en, No ai c di em tin vt i. - C bc l bc thng bn, Rung nng bn ht, chn chn vo cm. l nhng th mu m m nhiu ngi n ng mc phi. Rt tic v phn t c dnh cho g c hn, nn nh phi gc li, khi no thi c thun tin s ti xut giang h. Vit n y g bng cm thy h thn m lng tm, bi v phe mnh li i phn bi phe ta, chi ci tr vch o cho ch xem lng. C l g phi chuyn h mt thi, t TV trng en ra TV mu, t ch ra khen, t bc thi ra bc thm, thin h khi.ght ci mt. Th nhng ngh ca con ong l chm, ngh ca con mui l chch, cn ngh ca g l chc. Ngy no khng chc th n khng ngon, ng khng y gic, l c b thin h chi th cng nh nhe rng m ci tr : - Rng h quen thi mt ri.

 VALENTINE V NGI TNH

Chuyn phim ca G Siu. Nu m lch nm thnh 2000, g thy trong thng hai c rt nhiu ngy l ng ni. Chng hn ngy mng 2 thnh ha tu s, ri ba ngy tt nguyn n theo truyn thng dn tc, ngy 11 thnh ha bnh nhn v ngi tn tt, ngy 18 cu cho cc ngh s, ngy 22 cu cho cc vin chc phc v gio x, ngy 27 cu cho cc nhn vin y t, ring g th chn ngy 14, c gi theo ting ng l l Valentines day, cu cho nhng ngi chun b lp gia nh. Bi v, chuyn tnh yu mi ni v trong mi lc, xa cng nh nay, ty cng nh ta, vn d l chuyn m ly v hp dn. Qu thc, ti ny lm cho g mt n mt ng hai ba ngy lin. S l lc ny v c t tui, nn u c thng hay qun. c th nhiu m nh chng c bao nhiu. vit v ngy ny th trc ht phi bit ngun gc ca n. V th l nh phi h hc m cc chng bo c, b c hi tai, m c mt m cng ch thy. Ri nh my anh v my ch hng xm cu bnhng h cng nh chu thua. Gi nh lc ny c c mt cun bch khoa t in th hay bit my, tn sc lao ng. Thnh th bit sao ni vy, lng nc . Theo suy lun thng tnh th Valentines day dt khot l phi bt ngun t ng thnh Valentin. Th l li mt phen vt gi ln c chy tm v ng thnh ny. Cui cng v c cun T in cc Thnh (Dictionnaire des Saints), lt ngay vn V, th hi i, nhng rc ri v nhiu kh cng bt u ny sinh t y. Qu thc, khng k rt nhiu v tn l Valentin trong danh sch cc Thnh T o, cn c ba v cng tn l Valentin v cng c mng knh vo ngy 14 thng 2. V th nht l thnh Valentin, Tng v Gim mc Tyrol. Chuyn k li rng : V ngn ngm trc trch nhim nng n, l hon ci cc dn ngoi sng rng ni Alpes v dc theo sng Danube, thnh nhn ln ng i Rma thnh c Gio hong L c. Th nhng c Gio hong li phong thnh nhn ln chc Gim mc, ri sai v nhim s c. T , thnh nhn lun ht mnh cho vic rao ging Tin mng ti Tyrol v thit lp mt cng on qui t cc linh mc theo ui mc ch trn. Thnh nhn qua i vo nm 74. V th hai l thnh Valentin, Gim mc Terni, c dim phc t o vo nm 273. Chuyn k li rng : C mt trit gia ngoi o tn l Craton, mi thnh nhn qua Rma cha bnh cho cu con trai ca mnh ang au nng, bi v lc by gi thnh nhn ni ting l mt ngi rt mt tay. Thnh nhn ch ha l s cha lnh, nu nh Craton v c gia nh tr li. Cui cng, cu con trai c khi bnh. Ba ngi hc tr Hy lp ca ng trit gia xin ra ti. S vic ny khng lm cho quan ton quyn c hi lng, v th ng truyn chm u thnh nhn. Ba ngi hc tr qu Athnes lin mang xc thnh nhn v Terni. V th ba l thnh Valentin, t o ti Rma vo nm 269. Thnh nhn l mt linh mc sng di thi hong Claui. Thnh nhn c mt tnh bc i yu thng c bit dnh cho cc tn hu b bt b bng cch thm ving h trong chn t ngc. Rt nhiu ln thnh nhn ni v nim tin kit gio cho hong . Ngy kia thnh

nhn xc quyt vi quan chnh n Astri nh sau : -c Kit l nh sng th gian. Quan chnh n tr li : -Ti ch tin iu y, nu ng cha cho con gi ti khi m. Sau khi cu nguyn, thnh nhn t tay trn c gi m v c gi m lin c nhn thy. Quan chnh n v c gia nh xin tr li. B dn chng xch ng, hong truyn chm u thnh nhn trn ng Flamini. Theo mt bi vit trn bo Kin thc ngy nay s 342, th v thnh Valentin th ba ny chnh l ngun gc cho l hi tnh yu. S l lc by gi hong Claui mun c mt qun i hng mnh, nn ra lnh mi n ng ti tui u phi nhp ng. Th nhng, c nhiu ngi khng mun xa v con v gia nh. iu ny lm cho hong gin d. ng quyt nh cm tit mi cuc kt hn, bi v nu n ng khng lp gia nh th h s khng phn i vic tham gia qun i. Trong khi , thnh nhn l mt linh mc, chuyn lm l ci cho nhng ngi yu nhau. Ngay c sau khi hong ban hnh lnh cm, thnh nhn vn m thm v b mt c hnh. m kia, thnh nhn b bt ang khi lm l ci. i tn hn nhanh chn chy thot, cn thnh nhn th b tng ngc. Trong thi gian sng trong ngc, rt nhiu ngi tr tui n thm thnh nhn. H nm hoa v nhng bc th ngn qua ca s cho thnh nhn. H mun thnh nhn bit rng h lun tin tng vo tnh yu. Mt trong nhng ngi tr tui l con gi ca ngi gc ngc. c php ca cha, c b vo thm thnh nhn v cho rng thnh nhn hnh ng ng, cn lut l ca hong ch l iu ht sc phi l. Trc khi b em ra php trng, thnh nhn li cho c b bc th cm n ca mnh vi hng ch : - Gi con tnh yu t Valentin ca con. Li nhn ny c vit vo ngy thnh nhn phi cht, 14 thng 2 nm 269. Phi chng chnh l ngun gc vic gi thip v tng qu trong ngy l hi ny. Theo ngha rng, th Valentine l ngy tnh yu. y l mt l hi quan trng ca nhiu ngi, d l ang yu hay l yu. V th, nhng i v chng gi vn c th biu l tnh mn thng cho nhau trong ngy hi ny. Bi chng tui gi c nt p ca tui gi, nt p ca nhng tri cy chn vng. D rng m hom hem li lm cm nh b gi tru, th n ci vu c ti i l ti v duyn i l duyn. Hn th na, ai dm bo rng ngi gi khng c tnh yu hay tnh yu b x cng v tui i chng cht. Nguyn cng Tr ngy xa bo : - Cng gi cng do cng dai. V khng hiu mt tc gi no cng vit : - B gi by mi t, Ngi trong ca s vit th cho b. Bi vy, trong ngy Valentineny, xin cc c ng v cc c b hy anh dng tng qu cho nhau hm nng tnh yu hay t na l sng li ci ngy xa hong th, cht y nhng k nim ngt ngo ca mnh. Cn theo ngha hp, th Valentine l ngy tnh nhn. Php Vit t in ca o ng V th nh ngha l hi kn chng ca dn ng l v Valentin l anh chng c mt c nng chn trong ngy ny. T in Petit Larousse th gi l l hi ca nhng anh con giai v nhng ch con

gi, c bit l ca nhng cp uyn ng, v th Valentin chnh l anh con giai c chm. Tuy nhin mt khi c chm chn th c bn phn v ngha v phi tng qu cho ch con gi. Trong nhng nm gn y, do nh hng ca chnh sch m ca, cng nh do nh hng ca phim nh Hng Kng, gii choi choi ti Vit Nam, nht l cc thnh ph ln, cng bt u hc i ho hc n mng ngy Valentine. y chnh l mt dp nhng anh n ng nh n nhng ch n b, ri tng qu v gi thip cho nhau trang im cho tnh yu thm phn mu m hoa l. Lc lng hng ng ngy ny mt cch n o phn ng l nhng k ang yu, v th n cng mang nng ngha ca ngy tnh nhn hn. V nhng mn qu thng c xi trong ngy Valentine th thay i ty tp tc ca tng a phng. Theo mt bi su tm trn bo Tui tr Ch nht, th : - Ti Php, hoa l mn qu c tng cho nhau nhiu nht vi nhng ngha tng trung khc nhau. Hoa hng dnh cho tnh yu nng chy, hoa hng n biu th tnh yu bui ban u, hoa tm m ch tnh yu thm kn, hoa pense gi ln lng chung thy v hoa forget-me-not l du ch ca mt tnh yubt t. Ngoi ra, nhng loi qu khc cng c a chung, l n trang nh vng c, nhn eo mang hnh hai tri tim lng vo nhau hay hay bn tay an ly nhau - Ti M, ngi ta thng cu chc cho nhau mt ngy Valentine hnh phc v gi cho nhau nhng cnh thip c in hnh thn tnh i hoc nhng mn qu c hnh tri tim. - Ti Nht, cc ch nng thng tng cho cc anh chng ko scla, cn cc anh chng th li thng mi cc ch nng i n cm tim. - Ti Trung quc, ngi ny tng cho ngi kia nhng mn qu nho nh, ngi kia lun mang bn mnh m tng nh n ngi ny, chng hn nh khn tay, dy tht lng - Ti Vit Nam, dn chp chng yu thng thng gi thip mng v tng cho nhau nhng a hng. Th mng hn mt t na th r nhau in ch. Suy gm v mi lin h gia tnh yu v hn nhn, g nhn thy c nhiu cch din t, nhng tu trung ngi ta thng chia ra lm ba thi k. Vi nhng ngi thch mu sc, th trc khi ci l mt mu hng rc r, lin ngay sau khi ci l mt mu trng c, cn lu sau khi ci l mt mu xm m m. Vi nhng ngi thch nghin cu v thi tit, th trc khi ci l nhng ngy ma xun nng m, lin sau khi ci l nhng ngy h thu oi bc hay ma dng, cn lu sau khi ci l nhng ngy di ma ng lnh gi. Vi nhng ngi thch m thanh, trc khi ci anh ni th em nghe v em ni th anh nghe, lin sau khi ci, anh ni th anh nghe v em ni th em nghe, cn lu sau khi ci, th c hai cng ni nhng hng xm phi nghe. Vi nhng ngi c tinh thn n ung, trc khi ci th nhn nhau m no, lin sau khi ci th nhn nhau m ngp, cn lu sau khi ci th thnh thong ni niu xoong cho li c dp bay v ra ngoi sn. Vi nhng ngi vn mang dng mu ga lng, trc khi ci th chic d lch hn v pha nng v chng sn sng chu t, lin sau khi ci th chic d nm chnh gia v mi ngi chu t mt na, cn lu sau khi ci th chic d lch hn v pha chng v nng nh cam lng chu t. Qua nhng hnh nh din t k trn, th giai on u tin l giai on p nht. l giai on ngi ta tp tnh i vo tnh yu, giai on ca nhng i uyn ng,

giai on ca nhng cp tnh nhn. C mt ng thi s vit : - Ci thu ban u lu luyn y, Ngn nm h d my ai qun. Hay nh mt bi ht din t nh sau : - Pht u gp em, tinh t quay cung. Vo ci thu ban u lu luyn y, tnh yu nh tng cng cho ngi ta thm sc mnh, thm can m ri kh khn no cng vt qua, nh tc ng ca dao ni : - Yu nhau tam t ni cng tro, Tht bt sng cng li, T cu tam thp lc o cng qua. - Yu nhau chng qun xa gn, My sng cng li, my ngn cng qua. V i khi, trong nhng lc hng tit vt v tnh yu, ngi ta cng dm lm nhng iu xng by nht nhn danh tnh yu. Sau y g xin k hu b con my mu chuyn vui vui m g ct trn bo Cng an Thnh ph. Mu chuyn th nht mang ta l gi no cng yu. Anh B yu ch C, mt ngi hng xm thy m oan trang. Sau nhiu ln t tnh b t chi, anh ta ni quu, lin by ra nhiu tr quy ph : hng m anh ta c lin tc nm , nm bn v phng u vo nh ch C. To gan bo phi hn, mt m ti tri anh ta bn ct lun ng in sinh hot ca gia nh ch C. Th nhng ang khi thc hin m m ny th b cng an tun tra bt gi. Mu chuyn th hai mang ta l gi no cng gp. L thng, khi n nh bn gi, th anh chng con giai no cng t ra hin lnh, lch s ly im, nhng i vi Nguyn thanh Tng th khc. D bui ti nh bn gi ng ca tt n, hn vn hin ngang p ca i gp cho bng c. Lc 22 gi ngy 15 thng 5 nm 1999, hn li n g v git ca nh c bn gi. B gia nh c bn gi kin quyt khng m, hn b i, nhng sau quay tr li vi mt conb. Hn dng mt si dy ct b, buc vo cnh ca nh c bn gi, ri ly roi qut mnh v mng b lm b nhy dng ln, b chy vko sp lun cnh ca. Sau s vic ny th hn kh c c may bc qua ngng ca nh c bn gi m lm anh r qu. Mu chuyn th ba mang ta l gi no cng ci. Q v X l i ban thn t hi cp ba. Sau khi tt nghip i hc, Q lin nh ngi mai mi n gia nh X xin c ci X lm v. No ng cha m c gi li thch ci qu cao, i Q phi chun b ci, no vng bc, nao vng eo tay, no t la vi vcli cn phi t chc m ci nhng hai ba niV nht l phi tng cho cha m v 5 triu ng gi l tin b l cho cng lao sinh thnh v nui dng. Mc d nn n ht li, nhng cha m X vn khng khng t chi. Trong lc ri tr, Q ny ra mt sng kin kim tin. Vo ti ngy 29 thng 7 nm 1999, li dng lc ng ch h ca X i vng, Q lin ln vo dt chic xe gn my ca ng i cm c 12 triu v em tin v mua sm ci lin t t. Sau mt ngy iu tra, cng an xc nh c th phm chnh l Q. Th l m ci phi di li v thi hn, khng bit n bao gi Tuy nhin, theo g ngh, c mt hnh ng di dt nht m nhng ngi chm yu i khi thng hay lm, l n vi nhau trc khi ci. Hnh ng ny hnh nh mi ngy mt gia tng v lin tc pht trin. V th, gy nn mt hu qu ng lo ngi. Linh mc Nguyn hng Gio trn bo Cng gio v Dn tc cho bit : thnh ph H ch Minh, nm 1991 c 140.764 ca no thai, ht thai m ch c 77.231 ca sinh, ngha

l c mt ca sinh th c 18 ca ph. T l ny cao hn Lin x, gp 3 ln Hungari, gp 4,5 ln v gp 7 ln Anh. ng lu l trong s 60.520 ca no thai bnh vin Hng vng t nm 1985 n nm 1991, th c 3,34% la tui 13 n 19 v 10,3% la tui 20 v 21. Nhng con s trn y l vo thi k mi m ca, cn by gi chc chn cao hn nhiu. V chuyn n vi nhau trc khi ci, g xin tm chia thnh hai loi. Loi th nht c gi mt cch vn v l hn nhn th, cn nu gi mt cch nm na v bnh dn, th l n trc kng. Thc vy, trong nhng t chc hay trong nhng cng on, chng hn nh k tc x, dng tuth gi no vic ny v ngi ta thng dng ting kng bo hiu. Keng mt ci l xung lp. Keng mt ci l i xi cm. Keng mt ci l leo ln ging ng. V th, n vi nhau trc khi ci th cng ging nh xi cm trc khi ting kng bo hiu c php vang ln. Trn bo Tui tr Ch nht, tc gi Nguyn th Oanh lm mt cuc iu tra nho nh trong gii sinh vin v chuyn hn nhn th v cho bit nh sau : - Tt c h, nam cng nh n, u t tnh l ln thnh ph tm tr hc hnh. Kch bn ging ht nhau, c chia thnh su mn : - Mn th nht : h gp nhau trong mt dp no . - Mn th hai : h thch nhau v bt u yu nhau : thng xuyn i n, i hc, i chi vi nhau. - Mn th ba : H gn b cht ch vi nhau hn. Nng c th git gi cho chng. Cn chng th hay lui ti phng nng trong k tc x. C khi ban qun l bt gp mt c ra ng trn ging ca c n sinh vin. - Mn bn : Thy bt tin, nn h quyt nh thu mt cn phng sng chung. Lc u c th ging ai ngi y ng, nm ai ngi y nm, nhng chuyn ny chng ko di c bao lu. Phn ln th h sng vi nhau nh v chng. vo thi im ny h rt hnh phc. Mt my c gi tr nn ti ri v rng r. - Mn nm : kh khn bt u khi ti chnh tr nn eo hp. H phi tm vic lm thm. S cng thng v mt mi to ra nhng va chm. C gi th tiu ty v phi gnh vc c vai tr ni tr ln sinh vin, nn vic hc gim st r rt. C khi li thi rt v b hc. Anh chng ho hoa ngy no th nay bc l b mt tht ca mnh, no phong kin, b mc cng vic cho c gi v nht l bt u dm ng nhng hnh bng khc. Ti nh ca bi kch l ci thai. Chng c ng b nh no li vui mng khi bit mnh c con. V nh th, a s i ph thai. - Mn su : s chia tay. Trong s trn bn mi trng hp th ch c mt vi trng hp tin n hn nhn hay hy vng tin n hn nhn m thi. Cn hu nh tt c cc anh chng u nhanh gi mau cng cao chay xa bay. Rt kinh nghim t kch bn trn, th ngi mt mt nhiu nht chnh l ch nng : tit hnh, danh d, hc hnh, tng laiCh mt thi gian ngn c gi xinh p gy i, xanh xao v gi hn. C trng hp toan t t, c trng hp t t v cht. Cn loi th hai, g cng xin gi mt cch nm na v bnh dn. l n vng. Mc d phn ct li ging nhau, nhng gia n vng v n trc kng c i cht khc bit. Thc vy, n trc kng, nh chng ta thy, th c bi bn hn hoi. bn phng ty, c nhng cp th sng i sng v chng m nhau mt thi gian, ri mi i ti quyt nh : hp th tin ti, khng hp th rt lui.

G c mt tn bn bn M, sng chung vi mt c nng d thng ti su by nm ri m vn cn dng dng cha quyt nh, khin g phi bc mnh m phang cho n mt trn : - Mi l con nh hai phn, o gc hn hoi t lc cha sinh m , m lm nh vy th u c n, th g m th mi th hoi, b nh th cho ti lc con ngi ta rch nt te tua y h ? Th m n vn c nhe rng ci h h : - Mi th r tht l lm cm. Khng th th bit ng ch no m ly. Ni theo con nh c o th mt khi ci giy hn phi chong vo c th bt nhc nhch, chng th no di di cho c. Li nhau ra ba ta quan ln xin ly d, d c mt na phn sn nghip, th lng tm mnh cng khng cho php. Cn m thm ri xa v m thm c n v v hn mt na i cn li th qu l va ung ph li va chng chu ni. nh phi th cho chc n. Nghe vy, g bn lc u cho thua. Bi v, n ch tin vo sc ring mnh ch chng cy da vo n trn mt ly ng c no c. Nh g ni : n trc kng th c bi bn hn hoi v bn dn thin h u bit, cn n vng th qu l ngu hng qua cu, n ln n lt, khng cho mt ai chng gim. C th v hai ngi qu thng nhau nn mun biu l mt hnh vi dng hin. L do ny xem ra hi him. C th v hai ngi mun th ngi, hng sm mi i cho bit, hay v khng cng ni nhng i hi ca con ln lng trong nhng ln gp g sau nhng mn hn ht, vut ve. L do ny xem ra kh nhiu. C th v anh chng qu nn n i v i khi i ti ch hn di v h da : - ng no th chng mnh cng ci nhaucho anh mt tochu anh mt thay l em khng cn yu anh na. V th l c nng nh phi min cng chiu theo : - Cng liu nhm mt a chn, M xem con to xoay vn ti u. Sau nhng ln thm ln vng trm nh th m cn tin ti hn nhn, kt thc bng mt m ci, th qu l phc by mi i cho c nng. Cn nu nh anh chng thuc dng h s, ca bi qut nga truy phong, th ngi thit hi nht vn l c nng. Mt c ch ln chi. Mt c vn ln li. V nu nh cn li mt kt qu c th, s s trc mt, l a con, th hn c nng s phi n hn c mt i. Tm l phe n ng con giai l mun chinh phc. V cuc chinh phc cng cam go th chin thng cng v vang. Th hi mt khung ca m mi bn chn u qua li c, th u cn gi tr g my. Anh n ng con giai khi cha c n th nn n i, nhng khi tha mn, no n ph ph th bit u li m ra chn ngn. Hn th na, thi qu d di ca c nng : i g c ny, i khi li phn tc dng. Trc mt th anh chng ca tng c nng l chu chi, l tuyt vi, l ht xynhng sau lng bit u li ch bai v h gi : - Ng y ch l hng qua ng cho bun m thi. V th s oan trang v ng n vn cn l iu cn thit to nn nt duyn ngm cho phe con gi. i lc cn phi t ra kh khn mt t th mi hp dn. Nht l phi bit lm ch ly bn thn. Phi bit bt n bo ng khi ch qun mun xm phm vng phi qun s, hay mun vt khi ranh gii v ln mc cui cng c php. ng l di ri :

- Kim ci ba nm thiu mt gi. Lc y, c hi th cng bt cp, c n hn th cng qu mun mng. V trong trng ca cuc tnh, vi cht qu xinh nho nh, cho nhng ngi ang yu trong ngy Valentine. Ri ngy mai, khi tui i chng cht, vn cn ng li mt cht nh thng.

B X
Chuyn phim ca G Siu. Trong bc th mi nht ngy 15 thng 11 nm 1999, c ch nhim bo Mc v than th c ting m g nh sau : Thy s cng nh cc nc u M ni chung, cc ng ng chng my ru thng v Vit Nam chim chutlang ch hay kim i b v b no dnh, lu lu va tr li thm qu hng, va i ngh h, li va c sn ca xi m v con khng my khi hay bit. V nu bit, th gia nh s i n ch xo xo v tan v tng mnh. Ch ti nghip cho nhng a con v khng cn thy c cnh m m na. Cc b th mt s i lm c tin, ra ngoi x hi cng ua i, i n ch bnh quyn, ri lng quyn. Kt cc cng li l v. V chng mi ngi mt nh. Nhng a con c hai nh m vn khng c c mt mi m trong i Ring v gii tr, th tnh yu ngy cng xung dc mt cch thm t. H thng hay th ngi trc khi i ti kt hn, coi nh vic trinh trong ca ngi thanh nin nam n Chng hiu li than th trn y c bi quan lm khng, nhng chc hn cng khng n ni phng i t mu, en li bi thm cho en hn. Thc vy, ai cng bit rng gia nh hin nay trn th gii ang lm vo mt cuc khng hong trm trng. D nhin, cc gia nh Vit Nam trong nc v nht l ngoi nc, cng khng thot khi b cun theo chiu gi, b ht vo ging chy, m ny ra nhng chuyn lnh knh th ny hay th n. Ring g, vi ci nhn mo m ngh nghip, th y qu l mt mng ti tht phong ph khai thc. V th, mi khi b chiu b, g bn tm v vng t ny mtn hu tn vn cho y trang giy. Hm nay g xin phc ha i ba nt v dung nhanht xy ca cc b v. Ting Vit Nam ca chng ta tht l tuyt vi din t nhng gam, nhng mc tnh cm m nht khc nhau. Khi mi bt u thng, anh chng lun mm gi ch chng vi cp mi do quo: - Em yu du Ngi yu b... Con mo nh Khi bc vo cuc sng la i v tnh yu cn nng nh ru np mi v cn thm nh mt ong rng, th anh chng lun tru mn gi ch v vi ging ni ngt nh ng ct, mt nh ng phn : - EmMnhCngM thng cung y Ri hng h gii thiu v ni tng ca mnh vi b con li xm bng nhng danh t tht bi tai, cn hn c u phng rang, chng hn nh : - Nh tiB x

Nu l dn ghin ci lng, th anh chng khng ngn ngi ca su cu vng c c mi bt u bng nhng ch : - Hin th ii khanh lng ta hi. Nhng khi tnh yu b xung cp, nht l trong nhng lc nng ny, thng cng chn h cng tay m nhau, th anh chng khng ngn ngi tun ra nhng li hng tm hng c m phang ch v mt trn ti bi hoa l cnh : - Ci con m myCi con m kiaCi b chng la T nhng kinh nghim i thng y m c k hung hng pht biu : - Trong i anh n ng c hai ngy vui. Ngy vui th nht l ngy ly v. Cn ngy vui th hai l ngy vcht. Chuyn k rng : C mt anh n ng chng may qua i, mon men n ca thin ng. ng thnh Phr thy vy bn chn li v ln ting hi : - Ngi lm c nhng g xng ng bc vo chn hnh phc mun i. Anh n ng gi u gi tai. Xem ra trong cuc ni sng trn gian anh ta chng lm c vic g cho ra ng ra khoai, cho nn tr nn trng, cho nn cm nn cho. Sau mt hi suy ngh v xt mnh, cui cng anh ta mi rt r tha ln : - Bm thnh c, con c v . ng thnh Phr bn a bn tay vut chm ru bc, ri gt u ra dng thng cm : - Thi c. Ta rt hiu ngi. No, ngi hy l l bc vo thin ng ngay i. Qua cu tr li trn, c l ng thnh Phr nhn thy rt r nhng kh khn, nhng gnh nng v nhng b tc ca nhng anh n ng c v. Bit u chng cng chnh l nhng kh khn, nhng gnh nng, nhng b tc ca bn thn ng thnh khi nhn v d vng xa xa ca mnh. Cn g, g cng xin n theo m chia s v m x ci ni bun ca nhng anh n ng c v. Ngi Vit Nam hin nay thng c nghe n mn c l tai v thuc lng cu ni sau y : - Khng c g qu hn c lp v t do. Khi cn l giai t, anh n ng lc no cng c c ci kho tng qu gi y l s t do. Anh ta mun i u th i, mun lm g th lm, mun nhu lc no th nhu. Th nhng khi o bng ci r mc, th lin mt toi ci kho tng y, v phi i thi v thot xc. C nhng anh chng th trc thuc hng ph gia chi t, quy th phi quy ti b ti bn, nhu th phi nhu cho xn v khng xn khng v, chi th phi chi x lng sng cn v sm, th m khi lp gia nh th bng tr nn nghim tc, ch th lm n, c l v ngh ti trch nhim ca mnh pha trc. Bi , khi ng trc nhng con nga chng ca hng giai t, nhiu c khuyn : - C ly v cho n l xong tut lutCh c con v mi tr c n m thi. V th l ni bun c len ln i vo tm can t ph, m vo lc ph ng tng ca anh n ng, hay nh mt bi ht din t : - Bun vo hn khng tn ri anh n ng c th di thn tht m rng : - i, thi oanh lit nay cn u. Chnh v vy, cc c ta ngy xa cng pht biu : - Mt l v, hai ln. Hay :

- Trai c v nh d buc chn. Cn ngi Php, vn mang ging mu ga lng th din t mt cch hoa he hoa si hn : - Nu em l tri giam, th anh s l thng t. Th m cng c lc phi chua cht : - n b va l nim vui li va l tai ha cho n ng. - n b va l n thn li va l si ci ca n ng. C nhng ngi nh v m ni nh ni m, nn c nn s nghip : - Giu v bn sang v v. Nhng cng c nhng ngi v v m tiu tn ng, mt c ch ln chi, mt c vn ln li. V th ngi xa cho rng : - Th nht v di trong nh, Th hai nh dt, th ba ra cn. Sng trn i, anh n ng con giai no cng cm thy c ba ci bc. Th nhng, ci bc vo hng nht chnh l v di, bi v nh dt th hn c th lp li, ra cn th hn c th mi li, hay b mt ni, qung mt xch cn v di th vn c phi chp nhn, vn c phi sng chung ha bnh, vn c phi eo ng bn mnh c khi cn di hn c mt i, bi v n ng thng ngm c t trc n b, v tui th ca anh chng thng vn hn ch v. Vy u l nhng ci ni ch v thng lm cho anh chng phi bc, phi tc nh b b m vn c phi cn rng chu vy ? Nu bi lng tm vt, si tc ch lm mi, th hn s tm thy nhiu tnh m nt xu ni n b con gi. V nu vit ht v nhng thi h y th chc chn g s b ly ci thi rm nhi tc l thi ni nhiu ca phe mnh. V vy, phe ta ch xin cp qua qut mt vi chuyn lnh knh ca phe mnh m thi. Trc ht l chuyn ni nng. Tm c mt ch v va nim n ti tn li va kn ming trong li ni qa l mt s kh, bi v ni di, ni do, ni dai, ni day, ni dt, ni gian, ni divn l ngh ca cc nng. C nhng ch v thng xuyn cu nhu vi anh chng. Chng ta th tng tng xem mt anh chng lm cng chc. s th b b trn tr dp, b ngang ganh t v b di bng bnh. V ti nh nhng c mong c nhn thy khun mt d thng vi nhng li ni m du ca ch v, ri c nghe thy nhng ting ci trong tro y v t ca con ci, qun i nhng mt mi, nhng bun ti v tm ly nim phn khi tip tc cuc dnh dt chn cm manh o. Th m ci mong c tht nh nhoi, tht tm thng ny cng chng c c. Bi v h th mt vo nh l y nh rng ch v bn cu nhu : - Sao anh thua ngi ta th ny, sao anh thua ngi ta th nngi ta kim tin nh nc, em v cho v cho conCn anh th li v ti bt tngTht khn nn cho ci thn tiKhng hiu kip trc ti vng di th no, m kip ny l v phi mt chng c ln c lo nh anh Ngay c nhng lc thn mt nht, ch v cng vn sn sng rt vo tai anh chng nhng li ni chua nh chanh v cay nh t him. Ngi vo bn n m mt my c s xung nh bnh bao chiu hay lm lm l l lm thnh mt ng. Trong tnh hung nh vy, lm sao anh chng c th chu ng cho thu.

Nht l mi khi c chuyn bt ng hay c iu chi xch mch, m s sai li li nm trn phn t ca anh chng, th ch v lin x ga, ni cho bng thch : ni xin ni xo, ni xa ni xcLi nhi ngy cng nh m, bt c lc no ch v cng nh lu bu trong ming mt iu g m c v bc bi. Ti nc ny, th anh chng ch c hai cch gii quyt : mt l yn lng b nh ra i dm by ting ng h hay i ba ngy, hai l tc nc v b, lin ni mu yng hng thng cng chn h cng tay, cho ci con m my mt trn m cm ming li. C hai cch thc gii quyt trn u bt li cho c nhn v gia nh. Cng xin ni thm t cht v c chiu u tranh ca n b con gi, nht l ca cc ch v. Mi khi c mt yu cu no m xem ra anh chng cn chn ch, l kh khng mun dt im v xem ra nh mun ngm ku thm, ri ngm tm lunth ch v thng hay tranh u bng hai phng th sau y : Phng th tranh u th nht l vt mnh vt my ri nh ra dm ba git nc mt. V ci khon muc mt th xem ra phe mnh khng bao gi thiu. Nu g l tay th th th chc chn s phu ra c mt bi ca tng i mt em l nh mt h cha y nc, c th tun chy bt k lc no. G tng chng kin cnh hai b ang ngi t t vi nhau v trong cu chuyn, mt b nhc ti ch bn va mi qua i, th l c hai b cng mu mo, bng mt khc rng rc. mt m tang, my b con du ngi canh xc m chng, ang chuyn tr vui nh tt, bng ngoi sn c ting ch sa v my ngi khch bc vo, th l anh l hp, lp tc my b con du lin tru tru, nghn ngo nc ln tng cn m thng tic cho cng c ca m chng. Nu chng may h v b p, nc xung gy nn cn l, cun phng i mi s. Cng vy, mt khi nc mt ch v vi ra, th cng s lm tan bng mt ci dng kh n ng, khin cho anh chng ha nn mm nhn nh con chi chi. Bo ci g cng . Ni ci g cng gt. Bi v ch cn l : - Chu thichu thi. Suy gm v nhng git nc mt ca n b con gi, ngi La m thi xa phi ngn ngm m tht ln rng : - Nc mt ca n b thng n cha nhng m mu toan tnh. Cn dn ng l th bo : - Trn i ny khng c g mau kh cho bng nc mt n b. - Ma ban sng v nc mt n b th chng my chc m ro. Phng th th hai l p dng chin tht bt bo ng, bt hp ca ngi Gandhi. Khng phi ch tam khng, m cn ti tht bt cu khng y ch. Ny nh, khng ni khng rng, khng ci khng hi, khng lm khng lngthm ch c n lc leo ln ging cng khng thm quay mt ra, m ch ti nhn ti trn vch. n ci nc ny th th hi b anh chng no chu ni. C mt ch v kia hin ngang v anh dng tuyn b vi anh chng ca mnh nh sau : - Liu anh c th chu ng ni s lnh lng ca ti khng y h ? V th l anh chng bn phi xung nga lm mt mn nn n i, sut gy c li, ri yu sch no cng gii quyt, i hi no cng tha mn. V anh chng y vut chm ru ln phn v nh thm :

- Mnh nhn v mnh ch c nhn v thin h u m s. Tip n l chuyn tin nong v chi tiu. Chng ta thng bo : - C thc mi vc c o. Tin bc tuy l ca ph vn gi tr, nhng li rt cn thit bo m cho mt cuc sng c m no v hnh phc. Hn th na, ngi xa cng thng bo : - Ly vng nh n b, ly n b nh n ng v ly n ng lm ra vng. Phn ng n b con gi u thch vng, thch ht sonni chung l thch tin : - C n thip cng chng, Khng n thip tch, c hn thip lui. - V du tnh c d dang, Th cho thip gi ngang thip v. Theo g ngh : - Tin bc l do cng lao vt v, m hi nc mt ca mi ngi, nn n phi c tiu dng chung, nhm bo m nhng tin nghi ti thiu, ch khng c php tiu xi hoang ph cho ring mnh. Trong hu ht cc gia nh, th ch v thng c trao cho chn th qu qun l tin bc chi tiu. ang lc anh chng lo qun qut lm lng em tin v cho gia nh, th ch v s lo qun xuyn, nn phi bit chi tiu cho hp tnh v hp l. Vi chc v th qu v qun l, cc ch v thng mc phi hai thi cc sau y. Thi cc th nht l qu h tin v keo kit, mc d khng n vt c chy ra nc, rn snh ra m, i ct so ly ht a, i ct g mt ht tm, nhng rt sn so trong vic chi tiu, ngay c nhng chi tiu chnh ng, chng hn nh khng dm mua thc n, nn chi ba no cng ch l c ghm mm tm v canh cua rau ay ri th li canh cua rau ay, mm tm v c ghm Thi cc th hai l qu hoang ph, theo kiu con nh lnh tnh nh quan, bc ngn cn di, ngho m li thch xi sang. Lng thng anh chng ba cc ba ng, th m ch v nh li vung tay qu trn, nn sut i mang cng mc n. T ch thiu ht, chng bao lu s dn ti ch xo xo ln nhau v gia nh cngi oong lun. Trc ht l hoang ph cho vic may mc. Nay b ny, mai b khc. Hm th un ci u, hm th mua ci bp, y l cha k ti son phn cng mun vn s lnh knh khc na. nh lm lc ht cm khng c m b vo bng, nhng ra ng th c nh b hong b cha. D nhin g khng chi ci : n b con gi cn phi lm p v lm p cng l mt phng th, mt ngh thut gi ly anh chng v lm cho gia nh c m cng. G thy c nhng ch v khi c mt hai nhc t l bt u cu th trong vic n mc. C th tng tng xem anh chng i lm mt nhoi, v ti nh th lin nhn thy ch v lem luc, u b tc ri, cn con ci th bn thu, th l mi xanhRt c th ch v s cu th ny, m anh chng i tm nhng an i, thoi mi ni ngi khc sch s, tm tp v thm tho hn. Tuy nhin, lm p khng c ngha l lm m, xa x v chy theo thi trang. Ngh thut lm p m ch v cn phi nm chc v thc hin, l i cho sch, rch cho thm. Th n l hoang ph cho vic n ung. Nu mua cho mi ngi cng xi th khng sao, nhng mua cho mnh xi ring li l chuyn khc. Mt trong nhng thi quen, i khi cng hi d thng mt t, m n b con gi thng thch mc phi l ci thi n hng, xi qu vt. C nhng

c nng, nht l phe n sinh kp tc, hng tit vt m pht ngn : - L con gi m khng n qu vt th khng phi l con gi na. i ch m khng gh hng qu, th dn bun bn s cht ht. Tc ng ca dao cng tn kh nhiu li din t v thi tc ny nh sau : - i ch, ng bc th qun, ng qu th nh. C nhng ch v c lit vo hng top ten siu ng : - i ch n qu, v nh nh con. Ri a ra l do bin mnh cho hnh ng ca mnh : - i ch mt tm tin qu, Chng thng, chng bo v nh cm. c nm ho bo, c qun l ci rut tng, tc l tin bc trong gia nh, nn cc ch v y rt ly lm yn ch nhn m rng : - m nm th ngy o o, Cha ra n ch lo n qu, Hng bnh, hng bn by ra, C t khoai nng ln hng cho k, n ri li r ra v, Thy hng ch nng li l trn vo, Ch ny b bn lm sao, Ba ng mt m l no chng xi C ch v khng thm n qu vt, m li dng mi khi chng vng l m m con con xm xt by tic tng bnh tri xi cho khoi khu, cng nh tp tnh n cng gia chnh con gi. Sau cng l hoang ph cho bi bc, en. Trong khi cc anh chng ti nh my hay cng s, th cc ch v nh, tm nm tm ba, d bi co t sc, hay s s uiThua th nhiu, m c chng bao nhiu. Nu c c th cng i ng. Tin cha kp nng tay, th vi bay hi lc no khng bit. Nhng hoang ph trong vic chi tiu nh th, chc chn s to nn mt l hng, m anh chng, sut i lm thn tru nga, cng khng th lp y cho ni. Trong phm vi tin bc cng cn c mt s lm cm khc na. l hin nay v hon cnh i thay, ti nhiu gia nh, Vit Nam v nht l phng ty, ch v cng phi chen chn ra ngoi x hi, kim thm phn thu nhp, t pht sinh ra nhng tnh hung d ci d khc. Nu ch v gt hi c nhng thnh cng, tin lng c phn tri hn anh chng, th phn thng s thuc v ngi nm c ngun kinh t v ti chnh. V nu chng may, anh chng lm vo cnh tht nghip th bn phi ci u xung nh mung chim v trt t trong gia nh s b o ln : - Lm trai ra bt qut nh, V gi th d, bm b em y. Cn nu nh thu nhp ng u, th tin ai ngi y tiu. Anh chng c mt ti khon trong ngn hng v ch v cng c mt ti khon khc. C c ti khon trong tay, ch v bn ngc mt ln, quc mt nhn i, cm thy nh mnh c gii phng v bnh ng vi anh chng v khng cn b l thuc vo kinh t v ti chnh na. T ch bnh quyn, ch v ch cn nhy thm mt t na l s tt ngay ln ch lng quyn ci mt. Ch ti nghip cho con ci khi cn tin, chng bit nga tay xin ai. Anh chng h hc ko cy v ch v cng h hc ko cy. Con ci khng cn c

chm sc. Gia nh bin thnh qun tr. Gp nhau thong chc ri ng ai ngi y i, vic ai ngi y lm. Thm ch nh c ch nhim nhn xt : - ng mt nh, b mt nh, con ci c hai nh nhng li chng c c mt mi m yu thng. Nu c t kh nh th, th khng bit tn n bao gi mi ht. Nhng bng m thi cng khin cho qu b qu c ni mu tam bnh. Thi th ln khc g s phi lm vic n ti m t kh phe ta, phe n ng con giai, nht l nhng ng lm chng. kt lun, g xin ghi li mt bi th vui m g thung c mt t bo. Bi th mang ta l : V. - V l tnh cm su xa, V l gi mt, v l bo ging. V nh mt a hoa hng, V l s t H ng kinh ngi. V l m i tuyt vi, V l bo tp rng ri chn tay. V l mt cht men say, V l ci ng ci cay trong lng. C ngi nh v nn ng, Nhiu ngi v v mt khng c . Ri tc gi bi th kt lun : - Tt s ly c v hin, V duyn v phi b in, b khng. c xong bi th trn, g cm thy nh cn ng li trong ming mt v ng ng.

BN O...MI
Chuyn phim ca G Siu. Theo lch nm thnh hai ngn, th trong thng t c hai ngy ng c lu , l Cha nht l l, ngy mi su, thnh ha gii tr v Cha nht th hai Phc sinh, ngy ba mi, cu cho cc tn tng. Gii tr th c nhiu ngi chiu c, nu g c ni thm th cng bng tha v ch lp li nhng cao kin ca thin h, khin cho nhng ngi d tnh nht cng phi ln ting ca cm : -Bit ri, kh lm, ni mi. Th l nh phi chn ti v tn tng, c gi mt cch nm na l bn o mi. Mt ti hi kh khan v kh nut, nhng mt liu th ba by cng liu. m nm vt chn ln trn, lc lo trong u c tm xem c ci g hay ho m tn hiu tn vn, ri th ph mc, ng ng xem con to xoay vn n u th n. i tm nhng l do khin ngi ta tr li, g xin ghi nhn my l do sau y. L do th nht l v khc khoi mun i tm chn l. Thc vy, c nhng ngi tng bn khon vi nhng cu hi mun thu ca kip ngi :

- Ti t u m n ? Ti sng lm g ? V ri ti s i v u ? Cuc i ti liu c mt ci g khc hn l vic kin tin, ri n ung v ng ngh hay khng ? H m mm trong m ti tm li gii p. H gh bn ny, h dng bn kia. C bn trong nhng cng c bn c. H n vi tn gio ny, h hc hi ni tn gio kia. V sau cng h tm thy phn no s thc ni c tin cng gio, ri t , h i i, thot xc v tr nn mt con ngi mi. G c bit mt c b sng trong gia nh bn lng, nhng khng hiu do mt nguyn nhn no thc y, m ngay t lc cha trng thnh l my, c b cm thy dng nh cn thiu mt ci g trong cuc sng ca mnh. Lm sao lp y ci khong trng y c s chp thun ca gia nh, c b bt u tm hiu v o di s hng dn ca mt ma x. V sau cng c b tr li. Nhng cng k t , bn thn c b tr nn nh mt ngn n du leo lot chy gia m ti, hay nh mt chng nhn m thm. Cuc sng ca c b l nh mt cht men lm cho nhng ngi chung quanh phi cm phc vi nhng c ch du dng v nhng li ni t tn, hay l nh mt cht mui mn p cho mi trng hn hp ca mnh, khng nhng khi n thi m cn dy ln hng thm ca s thnh thin. ri mt thi gian sau, nhng ngi thn yu ca c b cng xin tr li. L do th hai l v gng sng ca ngi trong o li cun. ng th, rt c th v i sng o c v thnh thin, rt c th v nhng hnh ng bc i v yu thng ca ngi trong o chinh phc h, khin h c cm tnh vi o. V t ch c cm tnh vi o, h bt u hc o, tin o v theo o. ng nh tc ng bo : - Li ni nh gi lung lay, Vic lm nh tay li ko. Hay nh mt cu danh ngn ni : - Gng sng mi l mt bi ging hng hn nht c sc hp dn v li cun ngi ta n vi Cha. G xin a ra mt vi trng hp in hnh. Trng hp th nht l mt ngi Tin lnh tr li Cng gio ch v nhn thy my em nh trong nh th. Thi trang nghim st sng ca cc em lm cho ngi Tin lnh phi suy ngh : - Nu khng c Cha ng tht trong b tch Thnh th, th ti sao cc em b ny li trang nghim v st sng nh th ? Ri t , ngi Tin lnh bt u tm hiu o v tin theo o. Trng hp th hai l mt anh hc tr tr li ch v hnh ng bc i ca s ph mnh. Ti mt ngi lng n, c mt ng thy dy v. Ngy kia, mt anh thanh nin n xin hc. Anh ta l mt ngi m ci, khng nh khng ca v khng c thn bng quyn thuc. Cm thng trc hon cnh tang thng ngu lc ca anh ta, ng thy bng lng nhn anh ta lm hc tr, cho n trong nh mnh v ri cn g c con gi cng ca mnh cho anh ta. Nhng ri thi th i thay.Chin tranh xy ra. Anh hc tr i theo qun gic. Ngy n, anh ta dn bn phin lon v lng. t nh ca ng thy v git c b v ca ng thy na.

Rt may l chng bao lu, ha bnh tr li, qun phin lon b dp tan nhng anh hc tr th vn cn sng st. K t ngy mt v, ng thy quyt tm cho bng c anh hc tr phn phc tr th cho h gin. Mi ngi trong lng ht li khuyn bo, can ngn nhng xem chng cng ch n thua g. Nhn dp cm phng ma chay trong gio x, ch thn cha s n thm v nn n i, xin ng thy hy v Cha m tha th cho anh ta. ng thy lm lm l l chng ni chng rng. Mi sau, ng thy mi bo : - Th cha c dn tn y n y. V khi anh hc tr ti, ng thy sn tay o, mt long ln cng cc, hng h nhy b vo anh hc tr, nm ly c anh ta v qut : - My l u, l thng phn phc. Tao yu thng my, cho my n trong nh tao, dy cho my nhng ngn v b truyn, li cn g con gi tao cho my, th m my n lng no, dn bn phin lon v t nh tao, git v taoti my tht ng cht. Mi ngi trong lng u hi hp v s hi theo di nhng din bin, c ng rng ng thy s git cht hay t na cho tn hc tr phn phc ny mt trn n nh t. Cui cng, nh h cn gin, ng thy mi ni : - Nhng v c Kit, tao tha th cho my. Ni xong, ng thy lng lng b i v mi ngi u th pho nh nhm. Ri sau , ngi ta thy anh hc tr xin hc o v trong ngy anh c lnh nhn b tch ra ti, th chnh ng thy bng lng lm ngi u cho anh ta. Nhng ngi tr li vi hai l do trn thng sng o mt cch nghim chnh, c khi cn hn c nhng ngi vn v ngc t xng mnh l con nh c o t tm b, hay thuc ni o dng na. Bi v, rt nhiu khi thin h thng phn nn : - Tin o th tin, nhng ch c tin k c o nh. S d nh vy v cuc sng ca chng ta, nhng ngi c o, cng chng hn g thin h, thm ch cn b bi hn nhiu : Cng gian tham, cng iu ngoa xo tr, cng o bng v n con kia. Chng ta phi lm sao o ln c cu ni trn, ngha l : qua cuc sng ca ngi c o, thin h s c cm tnh vi o v t s d dng tin theo o. L do th ba l v li lc hay v s hi. G cng xin a ra mt vi trng hp c th v in hnh. Ngy xa, khi mt ng tng thng l ngi cng gio trn t nc ny, th o c u i v d dng. Chnh v th, nhiu ngi cng rp ranh theo o, ly im vi xp nhn ca mnh, d b thng quan tin chc hay cu xin n ma mc, cng nh khi b tr dp cch ny hay cch khc Nhng ri khi ng tng thng y khng cn na, ngi ta cng s qun o v b o, thm ch cn quay li chi o na, v du bm leo o ch l nh mt chic o khng cn hp thi trang na nn phi sn sng ci b tm kim mt chic o khc m en hnKhun mt ca h l khun mt ca nhng k n gi tr c. Gi chiu no phe phy theo chiu y. Khng lp trng, khng xc tn, khng nim tin. Cng ngy xa, khi ti ging o ni no, cc v tha sai thng c gng nng cao dn tr, em nh sng vn minh n vi nhng vng t cn ngi trong tm ti. Bao lu cn vin tr, cn c gip bng vt cht th cn theo o v gi o. Chnh v th, mt s ngi hiu lm nhng hnh ng bc i k trn : i o c go m n v khi ht go th cng thi o.

C ngi n gp cha s v thng thng t cu hi : - Nu cha cho goNu cha cp tth tui v gia nh tui xin theo o lin . Theo o kiu ny cng chng khc g t tnh yu trn nn tng tin ti vt cht, theo kiu ht cm thip tch, c hn thip lui, hay nh tc ng din t : - Cn tin, cn bc, cn t. Ht cm, ht go, ht ng ti. Sau cng, l do th t l v hn nhn, v tnh yu. y l chuyn chng ta gp phi nhiu nht trong i thng. Cng d hiu m thi. c li Kinh thnh g thy : u tin Thng dng nn Adong. Khi thy Adong cu ky, v v mt mnh, Ngi lin ng lng thng v t nh : - Ta s dng nn cho n mt ngi ni tr ging nh n. Ni th ri, li dng lc Adong ng say, Thng ly mt chic xng sn ca ng m dng nn Ev. Sau , Ngi dn b ti trnh din ng. Thot nhn thy b, mt ng bng sng v hn h ku ln : -Mnh i ! S d g x dng hai ting mnh i, bi v hai ting ny din t rt ng t tng ca sch Sng th k : -Ny y xng bi xng ti v tht tiV th, ngi nam s la b cha m mnh kt hp vi v mnh v c hai tr nn mt xng mt tht. V Cha Gisu cn thm : -Vy s g Thin Cha lin kt, loi ngi khng c phn ly. Cng trong chiu hng ny, tc ng Vit Nam din t rt ng khi bo : - Mnh vi ta tuy hai m mt, Ta vi mnh tuy mt m hai. l v chng th phi c gng tr nn mt, khng phi ch ni thn xc, m cn c trong tm hn na. V trong phm vi tm hn, trong phm vi t tng, th nim tin v tn gio cng ng mt vai tr rt quan trng. Thc vy, rt kh m nn mt nu ngi ny th Pht, cn ngi kia li th Cha. Rt kh m nn mt nu ngi ny i cha, cn ngi kia li i nh th. Rt kh m nn mt nu ngi ny tin vo iu m ngi kia li cho l nhm nh. Ri mt mai, khi c con ci, s khc bit v tn gio s gy nn nhng kh khn trong vic gio dc. B bo mt ng, m dy mt no, vi u c cn non nt, a con s chng bit ng no m lnthnh th ng gia th bcht cht. V th, ngy xa Gio Hi c v kht khe v chuyn hn nhn khc o. Ch ban php chun trong nhng trng hp bt kh khng. Cn hm nay, thi ca Gio Hi tng i rng ri hn, nhng vn khuyn khch i hn phi phi lo liu v bn nh trc vi nhau c c mt s nht tr trong i sng v chng, cng nh trong vic gio dc con ciBi v c hai phi c gng tr nn mt. Mnh i ! tr thnh bn o mi, g xin tm chia thnh ba thi k. Thi k th nht l thi k hc o. Trong giai on ny, xem ra ngi ta rt l chm ch, chc hn l do ng c ca tnh yu thc y, bi v c hc o th mi ly c ngi mnh yu. Hn na, mi ln i hc, u c ngi mnh yu thp tng, k k mt bn, th ngu g m b l nhng c hi chnh ng, c php tc hn hoi m gp g v chuyn tr cng nhau. Hi nm 1978, g c cha s nh day gio l cho tn tng. Lc by gi g v cng

khu phc tm phc mt anh l xe ng Saigon-Rch gi. C cch mt ngy anh ta li n hc kinh bn mt ln theo tuyn xe chy. Nu hm nay, xe t Rch gi ln Saigon th anh ta ngh, bi v xe chy sm v nh th th li cch xa Rch gi. Nhng hm sau, xe t Saigon xung Rch gi, khi i ngang qua nh th, anh ta s b xe v hc, ri khi hc xong, th n xe i tip xung Rch gi, sng sm hm sau tr ln Saigon. C th, c thko di sut c mt nm tri. Qu l ht . Ngy xa, Gio Hi thng ko di thi k hc o v ngi ta phi tri qua nhng nghi thc cho tng giai on mt. Cn by gi, v cng n vic lm, mt s ngi li mun t giai on, hc tc hnh trong mt thi gian tht ngn, ro qua mt vng bn dy nhng l cn cho c ri linh hn m thi, ri ph mc cho gi mun thi u th thi. V th, nhng li ct ngha ch trt trt bn ngoi, nh nc l khoai hay nc u vt, ch cha th bn r su trong tm hn, kh d bin i c cuc sng. Ngi hc cn ang b ng v cha th tiu ha ni nhng s nhim mu, th vi v bc vo thi k th hai, l thi k theo o. Nhiu ngi quan nim rng : dn c mt mt k ngoi o tr v cng Thin Cha l mt vic lm ng khen ngi v em li nhiu cng phc, nn ra ti cng nhiu th cng tt. Vic truyn gio t nng s lng hn cht lng, thnh th hc vi hc vng ri chun b cho chu php ra ti ngay. Ngi lnh nhn cn l m, thm ch chng hiu g cng vui v tr nnbn o mi. Chuyn k li rng : Ngy xa, khi ngi ta cn c hnh ra ti bng cch dm xung nc. Mt tn tng n, khi c dm xung nh th, c nht quyt gi mt bn tay ln khi nc. Ngi ta hi anh ta ti sao li lm nh vy, anh ta tr li : - Ti xin thuc v c Kit tt c ch tr bn tay ny m thi , bi v ti vn c ngh n trm n cp. Ti khng dm bn tay xung nc v ti mun x dng n cho nghip v chuyn mn ca ti l i chm cha ca thin h. Chnh v th m sn xut ra mt th bn o mi ba ri, na nc na m, mt th gio dn dm, c tn gi l kit hu nhng chng h sng nim tin kit gio ca mnh. V th l chng ta bc sang thi k th ba, l thi k sng o. y mi qu thc l mt thi k quan trng bi v n s ko di bng tt c phn i cn li ca ngi bn o mi. Bnh thng, nu ch v tr li, theo o ca anh chng th vic sng o s d dng, bi v ngi n vn c khuynh hng nghing chiu v nhng tm tn gio hn ngi nam, ng thi c sng trong mt mi trng mang sn du n ca tn gio, nh gia nh, x ocng vi s nhc nh ca nhng ngi chung quanh, nn vo th trit buc, khng sng o cng chng c. Cn nu anh chng tr li, theo o ca ch v th vic sng o qu l gian nan khn kh. Bi v sau ngy ci, ch v, mc d l con nh o dng, o gccng phi khn gi qu mp v nh chng nh cha ng dy : - Bum theo li, gi theo chng. M mi trng sng bn nh chng vn d l mt mi trng bn lng, mt mi trng ngoi o, thnh th vic sng o gp phi rt nhiu kh khn cho c hai v chng tr, ri cui cng, anh chng cng chng gi o, cn ch v th cng mt o lun. Ch c ch v no thnh thin v kin vng lm trong c tin nh Monica th mi xoay chuyn c tnh hnh.

Chuyn k li rng : Nm 22 tui, Monica kt hn vi mt ngi ngoi o tn l Patrici, mt con ngi va cc cn, va hung c. Monica bn dng s hin ha ca mnh cm ha s tn bo ca anh chng v tnh kh tht thng ca b m v. Cui cng, Patrici tr li c t lu trc khi cht. Monica sinh c ba ngi con. V nh chng ta bit Augustin l ngi con u lng. Th nhng cng ln, Augustin cng biu l nhng thi h tt xu ca mnh. vo tr thng mnh, Augustin m li bing. B sa pht, Augustin bn la di, lng gt c cha m ln thy dy, ri t m mnh trong lc th, n chi v ham h danh vng. Ngoi ra cn chy theo b ri Manik m chng li c tin. Cn g au kh hn cho Monica khi thy a con yu qu ca mnh ngy cng ln su vo cn ng ti li, nhng tin vo tnh yu v sc mnh ca n Cha, Monica li cng kin nhn cu nguyn v lm vic lnh phc c. Cui cng, li cu nguyn v nhng git nc mt ca Monica em li kt qu : Augustin c n tr v cng Thin Cha. May hn mt t l anh chng cm di bn nh ch v, trong mt mi trng c o, nhng khng phi v th m khng c nhng trc trc. Thc vy, nu nhng ngi thn yu trong gia nh ch v ch l nhng kit hu kh khan ngui lnh, ch bit gi o ln mc ti thiu chng hn : i xem l mt tun mt ln vo ngy cha nht, xng ti rc l mt nm mt ln vo ma phc sinh, th anh chng bn o mi ny cng ch l mt kit hu xong xnh, mi gi o ch cha sng o. Bi v gi c ci ln mc ti thiu ny l cm thy yn n lng tm : v ta y cng l dn c o. Anh chng sng bn nh ch v, khng t th nhiu cng mang mt mc cm t ti no , nht l khi kinh t gia nh b thiu ht v lm vo cnh ngho tng. Nu ch v v nh v khng bit i x mt cch t nh th th no cng xy ra nhng va chm, khin cho anh chng chng cn thit tha g ti vn o ngha c. y l mt chuyn hon ton c tht m bn thn g tng chng kin. Anh chng bn o mi sng bn nh v v bn nh v cng chng st sng g cho lm. Gia nh tng thiu phi kim n tng ngy. Th ri mt ba n, cuc ci v vi b m v xy ra v th l c gia nh bn v xm li chi hi ng. Mt mnh anh chng, nh ngi hng c n, chng th ch ni mm mp ca my b ch v ca my c em v. Tc qu chu khng ni, anh chng lin vc giy bt ngi xung v h hoy vit mt chp, ri hi h chy thng ln nh x, i gp cho bng c cha s np n. n xinngh o. Cha s nhn anh ta ri hi : - Ti sao con li lm n xinngh o. Anh ta tr li : - Trc kia, con lm n xin theo o, th by gi v khng chu ni ngi c o na, nn con lm n xin ngh o. n gin ch c vy m thi. Bi t hn na l c nhng anh chng mt khi m c c v, bn nh bil tt, ngay c ln mc ti thiu cng chng thm gi, n Cha xin tr li cho Cha, chuyn i ny lo cha xong, hi sc u m ng ngng n chuyn i sau, nh thin h vn thng din t :

- Con qu ly Cha trn tri, Con m c v, con thi nh th. Nh th, i sng o c v thnh thin, bc i v yu thng ca ch v, cng nh ca gia nh bn v, rt cn thit cho vic nui dng c tin cn non tr ca anh chng bn o mi, bi v nh trn g ni : - Li ni thong bay, gng by li ko. Chnh nhng chng t bng vic lm, bng i sng ca ngi c o mi c c mt sc mnh cun ht ngi ta n cng Cha. kt lun, g xin mn li tng vit trn, l : - Hy sng th no qua cuc sng ca ngi c o, k ngoi o s cm phc v tn ng tr v cng Cha, ch ng nh thin h bo : Tin o, ch ng tin k c o.

NGI M
Chuyn phim ca G Siu. Mi khi tn hu tn vn xong mt mu chuyn phim, bao gi g cng t thng cho mnh mt iu thuc lo. Sau , bn a cho my a em c th hy vng nhn c my li khen cho phng mi, ch mo khen mo di ui, mnh c khen v t khen mi thy cng k. Tuy nhin, h bi no ng ti n b, th lp tc g lin b c em gi lm ngut hay tr mi ra ch bai m phn : - Anh ch c ci nc bi bc phe kp tc m thi. Liu hn y, em cn ti cho Cn c ch nhim th ngh thm trong bng : - Ci lo ny h m mn ra l ni xu phi p. V c ln c cn tng t cho mt ci ngh quyt xanh dn : - Liu m bc thm dn liu yu o t i nh, bng khng th mi khi vc mt ra ngoi ng, chc chn s b bn h xm li m vt ht ru y con . Nhiu ln g buc ch c tay, th m u gi rng th l s khng bao gi bc thi na, nhng s hc theo thi ga lng ca dn Phng xe, chnh hiu con g trng G loa m ht li ca tng qu b v qu ch, qu c v qu nng. Nhng ri vn chng no tt ny, ch en vn gi mc, mo vn hon mo m thi. Hay nh Nguyn Du trong truyn Kiu vit : - Rng h quen thi i ri Bit li ca mnh, v th hm nay g s lm mt qu tn vinh m hin n ti, bi v ngy th t, 31 thng 5, s l ngy thnh ha ngi m. S thc th g cng hi bc bi v hn ghen vi qu b qu c v x hi ny i x bt cng vi phe my ru, c ra nh g. S l bn ng cng nh bn ty u c tp tc nh n m hin, ri li cn dnh hn ngy 8 thng 3 m xng hng cho n gii. Sao m g s ci ngy 8 thng 3 n th. Xung ph hm y, thy n b con gi, ngi no cng nh ngi ny, ci bn mt c nghnh nghnh, lm nh l phe ta ang tha thng xng ln, thy m d

ght t, u c cn du dng duyn dng nh nhng ngy thng na. Khn kh cho cc ng chng, ngy hm y chu kh chui vo bp m nu nng, ri th hy bt chc T Xng m vut ru nnh v con bu n. Trong khi , phe c ra vi thin chc lm chng, lm cha, nhng thc cht ch l lm thn tru nga, nai lng ra m ko cy, m hi si nc mt, kim t tin cm, em v chn cm, bt go v manh o hu nui sng gia nh Nht l cho qu b qu c c phng tin i un ci tc, sa ci mi, sn ci mng chn, o ci mng tay, may ci qun, sm ci vy y th m ch c ma no nh ti, ni chi n vic ca ngi c ng chng hay nh n cha gi. Tr li vi ti hm nay, l tn vinh m hin. Bn ng phng, c vo rm thng by m lch, anh em Pht gio c hnh l Vu lan, khi u cho ma bo hiu v tng nh cng n ngi m. Theo Thnh ng, in tch, danh nhn t in ca Trnh vn Thanh : Mc Lin, tc l Mc Kiu Lin, tn mt v b tt, t ca c Pht. Mc Lin vn l mt ngi con c hiu. Mc d tu thnh chnh qu, nhng khi thy ngi m ca mnh, v mc phi nhiu sai li, chng hn nh lun ch bai cc v tng ni v xi dc ngi khc vi phm nhng gii cm, nn b y xung ngc A T, phi chu cc hnh i kht v ngi trn chng st. H b n hay ung th g, th tt c u chy thnh la. Mc Lin nh gy php v bn bt ca Pht Quan m m xung tn ci m ty cu m thot khi cnh cc hnh, khuyn nh m n nn hi li, mt lng tu nim. Nh , m ca Mc Lin cng c qu. Chnh v th, rm thng by, ngy l Vu lan hay ngy l Trung nguyn, khng phi ch l mt dp ngi ta cng c hn, tc l cu nguyn cho nhng ngi m ci cht vt vng, khng c mt ai tng nh n, m cn l mt dp con ci bo p cng n m cha bng cch lm vic lnh, cu nguyn cho m cha c sng lu, khng mc phi cnh au m kh no v c ng b by i c thot khi ci m ty m v ci Pht - Mc Lin d ha thn, V thng t mu mun phn ha tai. Bn ty phng, ngi ta cng chn Cha nht th hai trong thng nm lm ngy l nh n m hin, ting phng xe th gi l Fte des Mres, cn ting ng l th gi l Mothers day. Theo Thng ta Thch Nht Hnh trong cun Bng hng ci o th vo ngy ny, con ci t lng bit n i vi ngi m bng cch tng qu v t chc ba cm thn mt chc mng ngi m. Ring nhng ai m ngi m cn sng, th khi ra ng s c ci mt bng hng mu trng trn o, ch ngi y vn cn gi c mt kho tng qu gi nht, l tnh yu ca ngi m, vn cn c mt ni n nu an ton nht, l tri tim ca ngi m Ngy xa ngy xa c hai v chng tr ang sng yn n trong mt mi m ngp trn yu thng v hnh phc. H t tnh yu v gia nh ca h di s bo tr ca c Maria. Nhng ri mt nm kia, ma to v gi ln. Mc nc dng ln tht nhanh v to

thnh mt cn l khng khip, nh cha tng xy ra nh th bao gi. Nh ca h nm trn mt ngn i, nhng ri ngn i cng b ngp su di dng nc. Hai v chng thay nhau bng m a con v tro ln mi nh, nhng ri mi nh ca h cng b dng nc nhn chm. By gi ngi chng ni vi v : -Mnh hy m cht thng nh v ngi cho vng trn i vai ca anh. Ngi v vi vng lm theo. i mt ch long lanh nhng git l v ci lng ch n au t ti. Ch ngi trn vai v hai chn bt cho trc ngc chng trong mt t th tht vng vng. Nhng ri nc vn c dng ln, dng ln mi. By gi, ch ni vi a b rng : - Con hy ngi tht chc trn i vai ca m. Gi t con, nhng con ng bao gi qun rng cha v m lun yu thng con nh. Ch khng th ni thm c mt li no na v nc dng ln trn vo ming. V sau cng, nc trng xa c mt vng bao la, ch cn khun mt ca a b l nh ln khi mt nc vi nhng ln tc en m thi. Lc by gi, c Maria i ngang qua, nhn thy ln tc en ca a b, Ngi thm ngh : - a b ny thuc v Ta v m n dng n cho Ta. Khi gi tay ko a b ln, Ngi v cng ngc nhin v thy cha v m ca a b cht cho n c sng. Ngi kh ni : - i, Thin Cha lm bit bao nhiu s k diu trn mt t ny. V ri, Ngi a c ba ngi v thin ng trong np o chong ca Ngi. T cu chuyn trn, g cng c th xc quyt : - Trong nhng iu tuyt vi Thin Cha to nn, th tri tim ngi m chnh l iu tuyt vi nht. Ti mt vin m ci, ngi ta lm mt th nghim nh th ny, l trong phng nui nhng em nh mi cho i, ngi ta lp t mt h thng m thanh pht ra nhng ting p nh nh, nh ting p ca tri tim ngi m v ngi ta ghi nhn : t khi c nhng ting p nh nh y, nhng em nh n nhiu hn, ng k hn v tng trng mau hn iu mun ni ln rng vai tr ca ngi m tht l quan trng. Thc vy, c mt trong cuc i, mi ngi chng ta cn phi c ba m nh tc ng bo : - Con c cha c m, Khng ai l n m ln. - C cy mi c giy leo, C ct c ko, mi c n tay. Tuy nhin, c mt trong cuc i m thi cha , chng ta cn cn phi c tng trng, cn cn phi c ln ln, cn cn phi c pht trin v th xc cng nh tinh thn. gip chng ta tng trng, ln ln v pht trin nh th, khng th thiu vng nhng ng gp to ln ca ngi m. - Con c m, nh b p mng. Lm sao chng ta c th k ht nhng cng lao, nhng hy sinh ngi m phi chu v chng ta sut chn thng cu mang, ba nm b mm, ri nui dng v dy bo chng ta cho ti ngy hm nay. - Chim tri ai d m lng, Nui con ai n k cng thng ngy. - Ln non mi bit non cao, Nui con mi bit cng n mu t. Trc ht l cng n nui dng ca ngi m, tc ng ca dao Vit Nam vit : - Cha sinh khng ty m dng.

- C m nh mi c c m n. - C con phi kh v con. - Con bit ni, m hi u. - Con ln ba, m sa xng sn, - Con bit ngi, m ri tay. Tip n l cng n dy bo : - M dy th con kho, B day th con khn. V yu thng m ngi m dy bo, ct cho chng ta nn ngi nh li mt cu danh ngn : - Ngi m d c nh mng, nhng sau lin hn ln vt nh y. Ngi m c th thc trng m chm sc cho a con au yu. Ngi m c th hy sinh chnh bn thn mnh cho a con c sng. Mt trn ng t xy ra. Ton b ngi lng bin thnh ng gch vn. Ngi ta dng mi phng tin, mi kh nng tm kim nhng ngi cn sng st. Trong s nhng ngi cn sng st y c hai m con c mc ln t chn nt. Sau khi c cp cu v hi sc, ngi m k li nh sau : - Lc by gi, hai m con ti ang ng trong gc bp. Ta nh sp . Rt may chng ti khng b d bp. Khng gian ch l mt khong rt nh v thc n ch cn li mt hp mt. Sau khi con ti n ht hp mt, n vn cn i v khc lc i n thm. Th l ti bn nht mt mnh knh v, ca u ngn tay ri t vo ming n. Hy vng nh nhng git mu ca ti m n s c sng st. Ri ti ngt i lc no cng khng hay cho ti khi c cu thot. Ngi ta bn hi b : - Ti sao b li lm c mt hnh ng can m nh th ? B tr li : - Trong giy pht kinh hong y, ti ch c mt ngh duy nht, l phi lm tt c cho con ti c sng. Trc cng n tri bin nh th ca m hin, o lm con l phi tho hiu. S tho hiu ny c biu l qua thi vng li, trng knh v gip , nht l khi ngi m gi yu v tng qun : - Con khng ch m kh, Ch khng ch ch ngho. V trong cuc sng, g tng nhn thy bit bao nhiu ngi con sng trn o hiu i vi cha m mnh. Tht ng bi phc. L ngi Vit Nam, ai trong chng ta li khng bit n tc phm Nh thp t hiu vit v hai mi bn ngi con c hiu, l nh nhng mu gng chng ta noi theo v bt chc. Tng Cariolan bun ru b thnh Roma i theo qun ch v nhng k ng hng t ra v n i vi ng. Khi hay tin ng em qun v vy hm thnh v tm cch tiu dit mi ngi, dn chng v cng khip s. H c mt phi on i thng thuyt nhng khng c ng tip. H t chc mt cuc kiu rc cc thn minh n gn doanh tri ca ng cu xin s bnh an, nhng ng vn c mt mc lm ng. Sau cng, h nh phi nh ti b m gi ca ng. Nhn thy m t xa, ng lin chy ra m ly m. Th nhng b bun su ni vi con : - Con bit lng m yu con nh th no hay khng ? Chng l con nh git cc em v c v con ca con sao ? ng lin ni vi m : - M thng con ri. Vng li m, con s rt qun v dn thnh Roma c gii thot, nhng m s mt con mi mi.

ng th, sau khi rt qun, ng b k ch git cht v h cho rng ng phn bi. Tuy nhin, cng khng thiu g nhng a con, mt khi thnh t th bng qun i cng n ca ngi m, ri c nhng thi khinh b v ht hi. B m ang cm ci lm c rung pha sau nh, bng rng ri tay chn khi nhn thy mt ct khi bc ln cao. Ht hong, b vi chy v, bng qua ngn la vo nh v m ly a con nh ca mnh ang nm trong ni. Cu c a con, nhng b li b phng nng. Vt phng lm cho khun mt ca b tr thnh nhn nheo v xu x a b ln ln. Tr thnh mt c gi xinh p v c gi hc trn thnh ph. Ngy kia, b m ln li t qu ln, gh v trng gia lc c gi ang chi a vi b bn trong sn. Nghe ni c ngi ti thm, c b vi xung phng khch. Nhn thy m, c b sa xm nt mt v ni nh qut tho : - B ng n y thm ti na, bi v ti khng th no chu ng ni mt ngi m xu xa v gh tm nh b. B m m thm ra v, nhng hng thng vn gi tin ln cho con n hc. Phi chng tnh yu ca ngi m th khng bao gi mt mi. Nhiu khi ch v qu thng con m ngi m i ti ch cng chiu v lm cho con h hng. Trn bo Ph n ch nht, mt ngi ch tm s nh sau : By gi th thng em ca ti ngi t v n cn phi ngi t hn 10 nm na mi ht n. Theo ti ngh, li ca n ch mt phn, m chnh l li ca ba m ti. Ngay t hi cn nh, n c mung chiu qu trn. N i g c nysng nh mt ng hong. Ri n c sm xe gn my khi hc n lp chn v th l n b hc, t theo bn b lu lng n chi. Mi hn hai mi tui u m n mang trong ngi th ti : ht chch ma ty, n cp, hip dm, ng stTi th n gnh, nhng li th do ai ? Ngi m thng gn gi v hiu bit con ci hn, nn cng c con ci yu mn v nhng nho hn. V th, nh hng ca ngi m cng to ln hn trong vic gio dc un nn con ci nh tc ng day : - Phc c ti mu. - Con h ti m, chu h ti b. Nu ngi m cn tin cn bc th con chu xm xt li, bng khng th chng ai thm ng ngng, thm ch c nhng a con cn vc n ra ta chim ot ngi nh do chnh m mnh vt v cht chiu gy dng nn. Bo Cng an c ng ti mt mu tin nh sau : Ti Ty ninh, c mt b m kh ng con, song b vn thch sng cnh c n trong cn nh tranh dt nt. Thm hi hn, cc con b cn kim chuyn mng m iu v tranh chp vi b tng ngn rau tc t. C ln hng xm thy vy thng tnh n gip th b ngi con gi ca b nng li trch mc. Trc hon cnh y, chnh quyn a phng xy cho b mt cn nh tnh ngha v b cng l m lit s. Th l ngay sau , v chng ngi con gi tng ngc i m li lm n gi cho chnh quyn l k t nay xin cnui nng m gi. Thi i vn thng en bc, k c con ci trong gia nh nh ngi xa bo : - M giu con c, m kh con khng. Chng nhng c thi v n v bt knh nht l khi ngi m gi yu v ngho tng, m hn th na, cn i x h khc, nghit ng vi ngi m ca mnh, bt lm nhng cng vic nng nhc nh tc ng din t : - Mt m gi bng ba con .

Ri th qut tho, chi bi khi ngi m ht sc lao ng, khng cn lm lng c g na, hay ch chit, day dt khin cho ngi m phi ti thn v cm thy mnh ch cn l mt k n bm, mt gnh nng cho con ci. Vn ny c tc ng Vit Nam ni n rt nhiu : - Mt m nui c mi con, nhng mi con khng nui c mt m. - M nui con bng tri bng b, Con nui m, con k tng ngy. - M nui con bin h lai lng, Con nui m k thng k ngy. - M gi chn lu tranh, i no chng bit, rch lnh chng hay. - M gi ht go treo niu, M anh khn , khn iu vt vai. Ni v nhng s v n t bc ca con ci i vi m gi th cn di di, nhng kt lun, g xin ghi li ni y mt mu tin. Mu tin ny mang ta l M n my nui con khe, i khi nh sau : Sng no cng vy, ti mt qun bnh canh nm trn mt con ng gia trung tm th x ca tnh Ty ninh, ngi ta lun thy mt b c gi trn tm mi tui, lng cng, l bc ti xin tng bn khch ang n v c nhiu ngi thng tnh gip . Th nhng, khi b c va bc ra khi qun, th lp tc c mt ngi n ng khong bn mi tui i trn chic xe p dng li bn b v b kh nhc leo ln xe tip tc cuc hnh trnh i n my. c bit ngi n ng khe mnh y chnh l con trai ca b. Ngi vit mu tin ny bnh lun nh sau : Thit tng, cha m bt con i n my l iu ng ln n, ng ny con ci li bt m gi i n xin nui mnh th v cng tri o. Nhng a con bt ngha ny kh trnh c ting i bim nh. Cn g, g li ngh hi khc mt t : - Tnh yu ca ngi m th tr mi, khng bao gigi. Hn th na, di mt m hin, ngi con d trng thnh v khe mnh, th vn ch l mt a nh, va b bng li va yu t m b cn phi chm sc v nui nng. Mt c b cng pht biu : - Nu Thin Cha ch ban cho ti mt ngi m m thi, th ti cng cm nhn c Ngi tt lnh bit bao nhiu, bi v i vi ti, m l kho tng qu gi nht v hnh phc thin ng chnh l c ngi di chn m hin.

V TI L LINH MC
Chuyn phim ca G Siu. Theo lch nm thnh, th ngy 30 thng 6 knh Thnh tm Cha Gisu, cng l ngy thnh ha cc linh mc, v th g xin vit i iu vun vt v chuyn ny. i vi ngi Vit nam, ti linh mc cho n by gi vn cn l mt ti l lm, bi thnh thong n li c li ln sn khu, nht vo phim nh hay c nhng ngi bt ng ti, mi ln nh th th thng gy nn nhiu n tng, nhiu ch v nhiu n o.

Nu g nh khng lm th hi trc gii phng, L Hng, mt nh vn n, vit cun tiu thuyt mang ta l Tc my, ni v cuc tnh gia T Kim, mt c sinh vin lt, vi H vnh Duy (?), mt linh mc nhc s. Tc phm ny to nn mt cn lc, m lc by gi thin h gi l hin tng tc my. Vo thi im y, g ang dy Vit vn ti mt trng trung hc ho lnh vng Tht sn kh ho c gy. Cc em nh hc sinh, nht l phe kp tc, a s l ngi Pht gio, thm ch cn c c i ba cu s Min, n tui th vo cha theo tc l, ri sau mi c th v nh ly vth m cng nhao nhao i thuyt trnh v hi tho v tc phm ny. Hnh nh trc hay sau t lu, nhc phm V ti l linh mc cng c ra l v ching lng. Bi ht ny gy c mt m vang kh ln, thm ch nhng lc bun tnh, cc c gi ngy th cng chu m v ngay c cc ma x cng m ming nghu ngao : - V ti l linh mc, Khng mc chic o dng, Nn chi i au kh, Nn trt i lang thang Hn y l tm s bun ca mt linh mc l di trt yu mt tn duy nht, nn ci b chic o chng thm m i bi i ? Sau gii phng, h nghe c cun chuyn no vit v linh mc, g cng vi v i mua hay i mn mang v coi cp, chng hn nh Bo bin ca Chu vn, Ngi mc t trong sng m Lc u th c ngu c nghin v t m, nhng ch c dm by trang th bn gi qu ngp di ngp vn, ngp ln ngp xung, ngn n tn cn c, nh phi c nhng mt m nut cho ht th m n vn chng chu tri. Bi v, ngay t nhng trang u g ngi thy sc sa mi bi bc v nhn ra en ti ca nhng tc gi trong lung, l chp ln u nhng v linh mc ti nghip y ci m phn ng hay ci m i try. Chnh v nhng toan tnh bn thu v l liu y, nn nhng cun chuyn ny mau chng b chm vo qun lng, chng cun ht c ngi c, thm ch cn phn tc dng, khin thin h li cng thng chomy ng cha hn. Xt v nguyn do ca vic tu tr, thin h thi mm thng bo : - Trn vic quan i nh chaChn i, hay tht tnh th itu, bi v tu l ci phc, tnh l giythung. V ngi ta khai thc ch ny, vit thnh nhng tc phm ni ting, chng hn nh Hn bm m tin, hay dn dng thnh nhng v kch n khch, chng hn nh Chuyn tnh Lan v ip G chi thn vi mt anh chng. Anh chng ny thng mt c nng, nhng y ch l mt tnh yu n phng, c ngha rng th l anh chng th thng da thng dit, cn c nng th li lnh lng, ngonh mt lm ng, khin cho li tim ca anh chng c ho ht v quay qut. Th ri, c nng i ly chng, kt tc xe duyn vi mt thng bn cng hc chung m nhau t thu cn mc qun thng ng. Li tim anh chng tan nt theo kiu : - Ngy nh em pho n, Anh cun mnh trong chn, Nh con su lm t, Trong tri vi c n.

Anh chng thn th th thn nh k mt hn, lang thang nh ngi ci trn v ming th lm nhm theo giai iu ca bi Love story : - i bit ni g cuc tnh qu ln. Cuc tnh qu ln i bit ni g cuc tnh ln qu. Cuc tnh ln qu i bit ni g cuc tnh qu ln. Cuc tnh qu ln i bit ni g cuc tnh ln qu Sau c sc qu au v cuc tnh qu ln b v tung, anh chng lng l khn gi qu mp, l tng bc chn m thm vo mt nh dng v tu . n Cha tun . Mt thi gian sau, anh chng c th phong linh mc. Trong ngy m tay, c nng dt chu b ti v ni : - Con cha i con. Cha mi chp chp i mt m huyn v lng ng nhn v chn xa xiBy gi mi khi nhc li chuyn xa, v linh mc ny thng hay mm ci ni vi b bn : - Nu khng b c nng ln xung, toc u x mi, th c l mnh lm b c, ch u c thm lm c nh anh em thy . Cha chn con nh st chn mt cy tm thng. Qu l Ngi nhim mu ht xy. Bn o chng ta, l do tht tnh i tu chng phi l khng c, nhng xem ra rt ha him v ch nhc thng vo chng vin hay nh dng t hi nh, tc cn chm.Th nhng, ci thu th l mi xanh y, ch nhc lm sao hiu c n gi l g ? n gin, ch nhc thch i tu ch v thy my c c i giy ty, n bnh ty v nh ty. Ra ngoi ng c c v thin h khoanh tay ci u cho : - Con xin php ly cha . i khi cha m mun cho con ci i tu ch sau ny chng c nhn h v hnh phc, nh li pht biu hng tit vt ca b hin mu n vi cha ph kia trong mt cuc hi hp hng thng : - i tu nh cc cha cc d th m sng, ch o bng ngoi i nh chng con kh lm cha . C ch nhc i tu ch v ng gi, b gi thm mong c mi ngi gi mnh l ng c, b c. Bi ci gic mng vng y, khi thy ch nhc ca mnh tr chng, mun gi t i tu, mt ng chun c thng thng ni vi ch nh trng nh sau : - Th rng my lm con ch nh c Cha Tri, cn hn l lm vng lm tng ngoi th gian, con . Nhng l do lm cm ban u ny cng vi nm thng dn dn c o gt, c mi da, ri kt tinh v c ng li thnh ci l tng phc v Thin Cha v tha nhn. Trong thnh l m tay ca cha mi, cc v ging thuyt thng hng h n xi c bt mp cao v p tuyt vi ca thin chc linh mc, t ai c gan dm cp ti nhng thp gi ca tc v ny, khin cho cha mi ch nhn thy bng hng m qun i nhng gai nhn ca n. Vi nhng li ca ngi v chc tng y, ngy m tay c coi nh l nh vinh quang Tabor ca cha mi, khng kho th cha mi cng tha ln vi Cha nh Phr ngy xa : - Ly Thy, chng con c y th thch lm. Chng con xin lm ba lu, mt cho Thy, mt cho Maisen v mt cho Elia. Th nhng, tic ru th chng tn, ngy vui th qua mau, vinh quang Tabor ch ko di trong thong chc, ri ti lc phi xung ni v i u vi thp gi i thng. V i thng th nhiu kh, lm ni trun chuyn v nhiu phen lao ao, xt bt xang bang Cc bc lo thnh thng cp ti nh hng ca linh mc i vi gio dn nh sau

: - Linh mc thnh thin th gio dn o c. Linh mc o c th gio dn long xong. Linh mc long xong th gio dn ngui lnh. Linh mc ngui lnh th gio dn xu xa. Linh mc xu xa th gio dn bin thnh qu d. Nh th, gio dn b nh tt mt bc so vi linh mc. cng l iu d hiu bi v linh mc l s ph, cn gio dn l t v ng thing ling. t lm sao hn s ph. Linh mc l ngi hng dn. Nu ngi hng dn m m, th nh li Cha dy : - M dn m, c hai u ln tm xung h. Cng vi nhng tng trn, g nh ti mt bi ging nhn ngy m tay ca mt cha mi. i khi nh th ny : Hy ct mt chic nt xe kt hai u giy, l linh mc, bi v linh mc xe kt con ngi vi Thin Cha. Hy xy mt cy cu ni lin hai b bn xa cch, l linh mc bi v linh mc ni lin t vi tri. Ni cch khc, linh mc l trung gian gia nhn loi v ng Ti Cao. V vy, mt bn linh mc phi nm cht ly bn tay Thin Cha, cn mt bn linh mc phi nm cht ly bn tay con ngi, ri t bn tay con ngi vo lng bn tay ca Thin Cha, cho tnh yu c m bng kt tri v n tha th c trao ban. Chnh ci th tay trong tay ny l iu chng ta mong mi ni cc linh mc. Ci th tay trong tay y i hi linh mc phi gn b vi Thin Cha nh m con phi gn gi vi con ngi. Nu linh mc ri b mt trong hai bn tay, khng nm cht ly bn tay Thin Cha hay khng nm cht ly bn tay con ngi, lc by gi linh mc s khng chu ton chc v ca mnh. Phi gn b vi Thin Cha, l bn phn th nht ca linh mc. Thc vy, nhim v ca linh mc l khng ngng em Cha n cho mi ngi. V mun em Cha n cho mi ngi th chnh bn thn linh mc phi l ngi c Cha trc . C Cha trong tm hn v c Cha trong cuc i v linh mc khng th cho ngi khc ci mnh khng c. c Kit phi chim ch nht trong tri tim linh mc, phi l thn tng ca linh mc, phi l im khi u v kt thc ca cuc i linh mc, phi l trng tm cho mi hot ng ca linh mc. Tri t xoay quanh mt tri th no th cuc i ca linh mc cng phi xoay quanh c Kit nh vy, ri linh mc c th hnh din ni ln nh thnh Phaol : Ti sng nhng khng cn l ti sng, m l chnh c Kit sng trong ti. Tip n linh mc cn phi gn gi vi con ngi. Gn gi vi con ngi bng cch chia s nhng lo lng, cm thng nhng kh khn v tn tnh gip nhng cn thit, ri t linh mc s ch cho con ngi nhn ra bn tay du hin v tri tim nhn hu ca Thin Cha. Phi gn b vi Thin Cha nhng ng thi cng phi gn b vi con ngi. Phi nm cht ly bn tay Thin Cha cng nh phi nm cht ly bn tay con ngi to cho c ci th yu thng tay trong tay. Ti ln nht ca linh mc khng phi l trt sa ng, trt vp phn, bi v Thin Cha khng chn cc thin thn, nhng chn nhng con ngi tm thng v yu ui lm linh mc ca Ngi. Ti ln nht ca linh mc, l ri b mt trong hai bn tay y. Hoc l quay lng chng li Thin Cha, hoc l th lnh nht vi anh em ng loi. Lc by gi, linh mc ch cn l mt nhp cu gy, mt nt giy t hay mt ngi lnh o ng. Trong chin tranh, mc tiu k th thng nhm ti trc ht trit h, ph hy, chnh l nhng cy cu

T , g khng ngc nhin khi thy ngi ta c bi nh v bu ru cc linh mc, bi v l mu thm chc c ca ch. Tuy nhin, khng phi ch phe ch mi bi nh v bu ru cc linh mc, nhiu khi chnh con ci trong nh cng bo phi v mnh ming ch trch cc linh mc mt cch y c . H lun hi rng : - Linh mc lm g cho ti ? Nhng li chng bao gi dm nhn thng vo lng tm kim im xem : - Ti lm g cho linh mc. H thy linh mc c cht g sai li th lp tc lin x xm bn tn, ri mm mi mm li thi phng bong bng. H u c ng rng rt nhiu khi chnh gio dn lm h linh mc. Sau y g ch xin trnh by hai trng hp, hai thi cc nho nh, trong gio dn x linh mc vo chn tng, y linh mc ti ch bt n hay lm h linh mc. Trng hp th nht l thi qu trng knh n khm nm, coi linh mc nh l mt ngi thng bit mi s v chng h sai li bao gi. Mi ngy no b bn cn my tao chi t m nhau, nhng mt khi th phong linh mc, t hn t c ct nn ng bt, th lp tc c gi l cha, l c, l ckhin cho thin h, k c nhng ngi thn yu nht, cng phi knh nhi vin chi. Trng knh linh mc l iu rt tt, nhng qu trng knh n khm nm th li l iu nguy him v n d lm cho linh mc qun i mnh xut thn t mt cc t, mnh ch l mt dng c tm thng trong bn tay Thin Cha, ng thi lun mang o tng mnh l mt ng bt, mnh l ci rn ca v tr, ri t tr thnh quan liu, c ti, c on vmt dy. c ti y, hn c ngi s ngh rng : - Tn ny tht lu lo, dm c gan bo phi ni my c mt dy, th ng l ht thuc cha. Bi , g xin ln ting thanh minh thanh nga rng : - Mt dy y khng c ngha l v php, hn ho m n gin ch l khng cn c dy bo na m thi. Nu hiu nh th, cng thm vi mt cht suy ngh, chng ta s nhn ra phn no s tht. y cng l li khuyn ca mt b c ni vi ngi con ca mnh va mi c : - Con i, k t ngy hm nay, nu con khng t, th con s tr nn mt ngi mt dy, bi v vi chc linh mc, con s khng cn c ai dy bo na. ng th, xut pht t quan nim cho rng linh mc l ngi thng sut mi s, nn trong bi cnh ca x hi Vit Nam, linh mc thng phi kim nhim nhiu cng vic khc nhau. T mt ngi rao ging li Cha v c hnh cc B tch cho n mt ngi ng ra ha gii cc v tranh chp v kin tng, lm c vn cho cc i hn nhn v cc gia nh, lm k s kim c cng cho cc d n xy dng, lm qun s qut mo hng dn b con v cung cch lm ny l cha ni ti nhng linh mc cn phi lnh nhn c nhng chc v phn i, nh thnh vin ca t chc ny, phn t ca t chc n, ng u hp tc x hay lm ch my cy, my xay Vi nhng cng vic va a dng, va bn rn nh th, linh mc rt d sao lng vic sng gn b vi Cha qua nhng tm tnh cu nguyn. T vic sao lng y, linh mc khng cn nhn ra s soi dn v ch bo ca Cha na, ri tr nn mt dy di

ci nhn xt xa ca Cha. Tip n, do nhng thnh cng gt hi c v nht l do nhng trng knh thi qu ngi ta dnh cho mnh, linh mc c ng rng mnh l mt bc thy li lc, tri vt ln trn mi ngi, kin ca mnh phi lun lun ngnn d dng gt phng xi l nhng kin ng gp, nhng ngh xy dng khi nhng kin ng gp v nhng ngh xy dng y khc vi ng li ch trng ca mnh. T , nh trnh by, linh mc d ri vo tnh trng c ti v c on, khng cn bit lng nghe v n nhn. Nh vy, phi chng linh mc cng lm cho mnh dn dn tr nn mt dy ? y l cha ni n nhng trng hp v a oan cng vic, linh mc sao lng chuyn tm hiu v trau di thm kin thc o c, khoa hc, x hiqua sch v, bo ch v nhng phng tin truyn thng khc, ri trnh mi ngy mt xung cp v khng sm th mun cng s b tt hu. Trong ngn ng thng ngy, ngi gio dn c gi l con chin. Quan nim ny xut pht t Kinh thnh. Chin ngoan th phi bit lng nghe v vng phc ch chn. iu rt ng, nhng phi lm th no xa b tnh th ng ca n, bi v ngi gio dn hm nay tng i trng thnh, nn cn phi bit chia s trch nhim v gp phn xy dng tch cc ca mnh vo cng on dn Cha. Trng hp th hai l thi v n, nghim khc v thiu cm thng ca gio dn i khi lm cho linh mc bun au nri c nc mt. Mt trong nhng nguyn tc c x thng thng, l hy nghim khc vi bn thn m khoan dung vi ngi khc. Th nhng, thin h li hnh ng ngc vi nguyn tc thng thng y, bng cch t ra nghim khc vi ngi khc m khoan dung vi chnh bn thn mnh. Quan im ny cng c gio dn p dng vo mi lin h vi linh mc. Thin h thng ni : nhn v thp ton, l ngi th ai cng c nhng sai li ca mnh, k c linh mc v linh mc cng mang thn phn mng dn. Ri b nhn b tnh, nm ngi mi , bn tay cn c ngn di ngn ngn. Hay nh tc ng cng bo : - sao cho va lng ngi. rng ngi ci, hp ngi ch. Cao ch ngng, thp ch ln. Bo ch bo trc bo trn. Gy ch xng sng, xng sn phi ra. Linh mc c snh v nh ngi lm du trm h, nn kh c th lm va lng mi ngi v nu c gng lm va lng mi ngi th rt cuc s chng lm va lng mt ai. Gio dn hay qun mt nhng cng n linh mc lm, m ch nhn thy nhng khuyt im ca linh mc ln ting ph bnh ch trch mt cch gt gao, ri dt du nhau ln Ta gim mc, np n cho c cha hay cho nh nc m kin tng linh tinh. Th ban u, vng Ci sn ch l mt cnh ng hoang vi c di mc um tm. Mt cha s dn on chin ca mnh ti cn di. Cha s y b cng sc, tin bc ra xy dng, t nh th, nh x n trng hc

Cng vi thi gian, cha s mi ngy mt gi. V gi th cng hay c nhng s lm cm. Trc nhng s lm cm y, ngi ta x xo bn tn, vit th nc danh nm vo phng, hay t co ch ny ch n, ch v cha s gi. Ta gim mc hay bit lin i cha s i mt ni khc. Nhn c tin y, ngi ta mng r ra mt, nhng vn c i din ln gp c gim mc xin cho cha s c li vi dng b rt thiu no. Th nhng, khi c hi : - B cc ng chng mun cho cha i hay sao ? Mt trong nhng v i din tr li : - Cha i m mnh chng nu ko th coi sao c. i do, i m. Nghe cu tr li ny, n nh g ch l mt k hu sinh m cng cn cm thy t ti ci lng, ng nh ngi xa bo : - Bc nh dn, bt nhn nh lnh. Bao lu linh mc cn khe mnh phc v gio x, th vn l mt ngi cha ng mn ng trng, nhng mt khi au yu, gi nua v l mt gnh nng, th lin tr nn mt ci gai cn phi nh i. Ni vy xem ra kh qu, nhng trong thc t, c nhng s vic xy ra khin cho g phi suy ngh. Mt cha s tr chng may b ung th v qua i. Vic chy cha v mai tng tn km kh nhiu. Tn km y c chi tr bng tin ring ca cha s. V khng nn cn tn ng li mt mn n. Sau khi cha s c m yn m di, ngi ta ci nhau ch che v mn n ny. Gio x cng nh dng h khng ai mun tr c. Cui cng th Ta gim mc nh phi p lng p xc m nhn vy Mt cha s tr khc va mi khnh thnh ngi nh th cho gio x th lm bnh nng. Bnh nng cha khng khi m tin bc th li hao tn. Cha s tr nm dng bnh nh x, ri c vi tun phi i ti khm v mua thuc ung tn Saigon. C th, c th. Lc u cha c chuyn g, nhng sau mt thi gian, nhng ting eo xo bt u ny sinh, mi ngy mt ln cng thm vi chuyn ny chuyn n, ri cui cng cha s tr phi khc m xin i hunon, nh con chim n mnh ch cht. C l thm tha nht l ni c n ca linh mc. G nh khng r mt tc gi no din t : - Chiu Cha nht, mi ngi ra v, ca nh th kha li. Mt mnh ti n c trong khu nh x rng mnh mng. Tha chuyn vi Cha, th hnh nh Cha cng xa vi. Cui cng th cng ch v v mt mnh, ti nhn ti trn vch. Ni c n s m c hn khi linh mc au yu. Mt cha ph bt m cho g bit nh sau : - Ngy n mnh b au nh ch nh gip l i tm ngi co gi. Nh b ny hay c kia th khng n, bi v thin h s bo rng l chc mc ma qu. Cc b cc c, hin th c hin, nhng i khi cng d nh s t H ng. Khi on n binh ma thu ny m loan tin bng chin thut r tai th cn nhanh hn c nhng my mc in t hin i nht. c dn d k cng, ch nh gip l ku v mt ng hng xm ang trong tnh trng say khng ra say, xn khng ra xn, mi xi u c ba x ru . M nh dn ghin thng bo : mt x th m mang tr ha, hai x th gii bt cn su, ba x th mi chy y ru, bn x th ngi u khc V c thoa du, nn khi co gi thn th mnh ang nng bng bng, th bng dng cm thy lnh tot xng sng, ha ra nc mi ca ng hng xm c v t ri thnh tht trn tm lng ca mnh. Ln khc khi gic, ng y p c mt ng du hi ln ngiNhiu khi au m, nh m thm nm ng ln trn m xem nhng con thn ln ui nhau. Sau cng, ni c n s c qunh khi linh mc v gi. Nh hu th ni c ni khng. M c th cng kh xp x. Cn v vi gia nh, khng phi l khng bt tin. Nu

mnh c t tin cm git cp qun, th con chu xem ra hm h nhit thnh. Nhng khi tin ht, th tnh cng chp cnh bay cao v s chm sc bn tr thnh mt gnh nng. C khi cha cht m chng vi chia chc, hay chm cha c ci no hay ci y. Mc d cn di, nhng g xin x tp ni y bng vi mu chuyn nhim nhm. Chuyn th nht : c gio hong Pi X, ngay sau khi va c tn phong lm Gim mc Montova, v thm gia nh v khoe vi m chic nhn gim mc ca mnh : - Ny bu, bu xem chic nhn Gim mc ca con c p hay khng ? Ngi m bn gi ra chic nhn ci ang eo trn tay v bo : - Nu khng c ci ny th lm sao c ci kia. Chuynth hai : Ngh h, my thy r nhau i Li thiu. Ban tra gh vo mt gia nh mn con dao b tri cy. Ch nh l mt s huynh Lasan xut v lp gia nh, bn ni vi cc thy nh sau : - Hy c m tu cho c o lm vinh danh Cha v cu ri cc linh hn. Cn khng tu c th cng chng sao, v y qua s liu cho. Bi v l con ca qua ton lth mt khng . Bc sng no cng tt. Tu l ci phc m tnh cng l ci phc, min l mnh i ng con ng ca Cha. T khi i chng vin cho ti lc ra lm cha, t l 10%, ngha l c 10 k vo tu th ch c 1 ngi leo ln ti chc linh mc. K c gi th nhiu, m ngi c chn th t. Cn bao nhiu th ri rng dc ng. iu chng t tu khng phi l chuyn d v i tu khng phi l vng bng thp gi. C trong chm mi bit chn c rn v on trng ai c qua cu mi hay. c gng m chng c lm cha c, th lm ng c cng tt thi, v khng c ng c, lm sao c cha c.

NG X
Chuyn phim ca G Siu. C nhng m khng ng, lm cm b dy, g bn thm th cm n Thng v thng cho g c sinh ra i di mt ngi sao sng. Ngi sao sng y chnh l thn con giai, chnh l kip ca anh n ng. Thc vy, nu so snh n ng vi n b, g lin nghim ra rng : - n b sao m lm chuyn nhiu kh rc ri qu vy. Chng hn v c th. C th ch n b phc tp hn anh n ng mt tri mt vc. Nht l thng no n b cng phi tri qua nhng ngy xing ling v xnh vnh, chng mun th mt ra ngoi ng, chng mun ng mng tay lay th bt k mt vic no c. Thm ch con rui u vo mp cng chng bun xua. Th nhng, nu khng c nhng ngy xing ling v xnh vnh y th u cn phi l n b con gi na. Chuyn rng : Mt hng phim ni ting ti H ly vng bn M, kinh in nh ca c v th gii, ngi ta nh phi cho ngh vic trong nhng ngy xing ling v xnh vnh ca c o chnh. Th l c mt bu on th t, t ng o din ti cc tay chuyn vin u c ngi chi xi nc v ngp vt. Kt lm th mi phi lm. V nu c lm th cng phi ht sc t nh v v cng du dng, ko c o chnh y m ni mu tam bnh lc tc ln, th qu l rch vic.

Ni th l cho phe n ng con giai, nht l my anh chng thng cm v hiu cho thn phn n b. Ch nn ty my, gy n o hay bt ch v phi lao ng ct lc, nh lm nhu, i ng b bn trong nhng ngy n bt sng. Chng hn v o qun. o qun ca ch n b lng cng hn anh n ng rt nhiu. Mi ln c cng vic m phi i chung cng vi c em gi. o qun ca g th ch cn mt ci ti nh cng cha y. Cn ca c nng h ? Mt va li to ng cng vn cn thiu. y l cha k n nhng th ph tng lnh knh khc na nh : gng v lc, son v phnli phi mt ci bp nh cho ci dch v lm p ny. Tuy nhin, ci l do chnh khin g phi thm cm Thng trong sut c cuc i, l n ng con giai c cng hn n b con gi. Thc vy, t c ch kim, t ng sang ty, ngoi tr mt vi trng hp rt l ha him, trong n b lm ti chc n hong, tng thng, th tng hay b trng cn phn ng n b con gi u b coi r v khng c ly c mt a v ng k no trong x hi, chnh v vy, cc c ta ngy xa bo : - Nht nam vit hu, thp n vit v. Mt cu con giai l c, mi c con ci vn k l khng. S d cc c ta ngy xa quan nim nh th v do nh hng ca Khng gio. Bi v theo Khng gio : - Mt trong ba iu i bt hiu, l khng c con giai ni di tng ng. Chuyn rng : Hai v chng nh kia mt rui c nm c con gi. Ngi tt th khen hai v chng y tht may mn v c c ng long cng cha, cn k thi mm th ni cnh ni khe, ni x ni xin mi khi gp anh chng : - Th no l vt gii nh ng c con notoi cha ? Anh chng rt ly lm au kh. Thy anh chng mi ngy mt ho ht v quay qut, khin ch v v cng xt xa, nh chnh mnh b ho ht v quay qut vy. Ngy n ch v bn vi anh chng : - Hay l mnh mn ngi gim ? Anh chng lc u chi bai bi, vin c tc ng ra m bnh vc cho thi chung thy, cng nh pht tnh ng l ca mnh : - Gi m chi, trai m chi, Sinh ra c ngha, c ngh l hn. Th nhng, t thm tm anh chng cng cm thy bt n vi l vt gii nh mnh, nn sau mt thi mt hi nn n i ca ch v, anh chng cng nh min cng ng . V th l ch v bn i tm mt c gi khe mnh, tho mt hp ng r rng rnh mch nh mt hp ng kinh t mang bu thay cho mnh : Sinh xong th tr con li v c hng mt s tin, ri ai v nh ny. Chm ht. May thay c gi sinh c mt mn con giai. Th nhng, lin sau th hp ng b b ci rp. S d nh vy l v c gi khng mun tr li a con. Cn anh chng, v qua li thm con nhiu ln, nn la tnh nhen nhm, ri cui cng b ch v m cm di bn nh c gi. n lc ny, ch v mi sng mt ra th qumun. Bn Trung ng v nht l nhng ngi theo o Hi, n b con gi mi khi ra

ng cn phi che mt, khi b thin h nhn thy, bi v dung nhan m miu y ch c dnh cho mt mnh c ng chng thng thc m thi. Ring trong lnh vc gia nh, nn lun l Khng mnh cn a ra nhng qui lut tht cht ch v nghit ng cho s kip ca n b, l tam tng : - Ti gia tng ph, xut gi tng phu, phu t tng t. Ngha l ngi con gi khi cn nh th phc tng cha, khi i ly chng th phc tng chng, cn khi chng cht th phc tng con. Trong khi , nn lun l ny li ni lng v nh tay i vi n ng con giai khi cho php : - Trai nm th by thip. Cn : - Gi chnh chuyn ch c mt chng. Bn n , qu hng anh by Ch v, c ni ngi ta cn tun theo mt tp tc c lit vo hng d man, l khi anh chng m ngm, th ch v v cc th thip ca anh ta cng phi i ng vi giun theo hu anh ta ni chn sui. Khng phi ch x hi, m hnh nh chnh Thng cng thin t v c tnh cng phe n ng con giai hn. Thc vy, cc c ta ngy xa cng bo : - Gi tham ti, trai tham sc. M ti th cng pht trin theo thi gian, cn sc th ngc li, b thi gian lm cho tn phai, nh tc ng dy : - Giai ba mi tui ng xoan, Gi ba mi tui toan v gi. Ch c nhng k c nhy theo kiu nht l nh l tam t u nh g mi dm m mm m ming ra m pht lc : - Giai ba mi tui gi, Gi bn mi tm ang ra m hng. Sinh ra thit thi, ln ln n b con gi li cng thit thi hn, bi v bn thn tr nn mt ni lo u m nh cho c b ln m : - Cha cht khng lo bng gi to trong nh. - Gi ln trong nh nh ma cha ct. - Gi chm chng, cha m khc khoi. K snh v kh n dc th bo : - C con gi ln nh cha mt tri bom trong nh, khng bit n s pht n lc no. Ri n khi i ly chng, tng lai ca n b con gi nh mt canh bc, ph mc cho may ri, ch t khi c lm ch quyt nh cng nh cuc i ca mnh : Phn gi mi hai bn nc, may th vo bn trong, cn chng may th vo bn c. Phn gi nh git ma sa, may th ri xung ch tt, cn chng may th ri xung ng bn : - Thn em nh tm la o, Pht ph gia ch bit vo tay ai. - Thn em nh ging gia ng, Ngi khn ra mt, ngi thng ra chn. V nhiu khi xy ra nhng chuyn tro cng ngng kh au lng : - Tic thay cy qu gia rng, cho thng Mn, thng Mng n leo. - Tic thay ci chu nc trong, cho bo tm, bo ong dt vo.

- Tic thay ht go trng ngn, vo nc c, li vn than rm. Tuy nhin, nhiu khi yn b gia tht, th m n b con gi vn phi cn rng chu ng nhng thit thi ch v nhng thi h tt xu ca anh chng. Thc vy, chn tng ca anh chng no cng u c nhng nt d ght v khng thng ni. Hm nay, g xin ni ti mt nt d ght v khng thng ni y, l ci thi c ti v c on. Vy c ti v c on l g ? Theo g ngh : - c on l quyt nh hon ton theo ring ca mnh, phe l mi gp ca ngi khc. Cn c ti th bao trm mt lnh vc rng ln hn : - Dnh ht mi quyn hnh cng nh quyn li cho bn thn hay phe cnh ca mnh. y cng chnh l ci thi h m nhiu anh chng mc phi hay ang thch mc phi. Thc vy, vo ci th ban u lu luyn y, anh chng t ra v cng ga lng v ho hoa phong nh. i vi c nng, th anh chng cng nh cng trng, hng nh hng hoa. C nng mun g th anh chng cng ht sc chiu theo, cho d lm lc chng c c mt ng xu dnh ti. Hay ni theo kiu vua Hr : - i khanh mun g th c xin. Cho d mt na nc, trm cng vn sn lng. Th nhng, khi vn ng thuyn, c nng tr thnh ch v th bt nhc nhch. V th l a l hp, anh chng bn quay pht mt trm tm mi , tnh tnh bng tr nn bn gt, mm ming th lun chi bi. Qu thc anh chng l chn tng v phu chi cc mch ca mnh, nh tc ng din t : - Khi cha, cu ly trm ng. c ri, th li ph phng lm ng. Cng thm vo l li khuyn rn : - Dy con t th cn th, Dy v t thu b v mi v. V nh th, anh chng c , mc sc thao tng chin trng, tha h m biu l s c ti c on ca mnh di mi hnh thc. Trc ht l trong t tng. Anh chng thng cho rng ci g mnh ngh u l ng, l phi, cn ci g ch v tng u l sai, l tri. Bi vy, h ch v m ming ni ln s g th lin b k t ng : - n b con gi bit ci chi m ni. S d nh vy, v nhng t tng ca tin nhn in su vo u c vn a hch x xng ca anh chng : - Khn ngoan cng th n b, D l vng di cng l n ng. V anh chng nhn ch v bng na con mt : - n ng nng cn ging khi, n ba su sc nh ci ng tru. Ci ng tru th c c l bao, nn chi anh chng thng chp ming th di vi mt thong khinh khi : - i gio, n b con gi y m. Anh chng ang sng trong thi bui vn minh tin hc, th m li rt snh nn lun l

Khng mnh, v nn lun l ny vn bnh vc quyn li ca n ng con giai, nn ngu g m khng chung. Ngoi chuyn p t tam tng, tc l ba s cn phi phc tng, nh trnh by trn, nn lun l ny li cn trng vo c n b con gi ci ch phu xng ph ty, anh chng phn iu chi th ch v phi rm rp lm theo, khng c kin, c chi c. Th nhng, chuyn i nhiu lc chng n gin t no, hn th na : - Vic ngi th sng, Vic mnh th qung. Thnh th mi cn phi n nhn nhng kin xy dng ca ngi khc m rng ng d lun. Bi v nhng kin ny thng khch quan hn, nn d tm ra c nhng gii quyt va hp tnh li va hp l. Trong khi , u c ca anh chng vn nghing v suy lun v tng hp, cn u c ca ch v li thng nghing v trc gic v chi tit. V th, thin h bo : - Ci nhn ng, khng phi l ci nhn ca chng hay ca nng, m l ci nhn ca c hai a chng mnh. ng thi, nh cc c ta thng ni : - Thun v, thun chng tt b ng cng cn. iu l tng nht l sau khi bn bc, lng nghe v trao i, v chng i ti mt s nht tr, ri cng cng tc vi nhau thc hin iu nht tr y, th theo g ngh : Kh khn no cng s c vt qua. Tip n l trong li ni. Ngy xa th : - Anh anh, em em. Hay : - Mnh i. Ch t th cng : - M thng cuM ci . Cn by gi, nht l khi cn gin ni ln bng bng, ri tu ha nhp ma, pht ngn ba bi theo kiu my tao chi t : - Ci con m myci con m n. Li l th th tc cc cn, nh di c chm mm tm. Ri li cn cho nhau n th cao lng m v n qu thn cng khng lng ni. Anh chng c gn c m ni tht ln, c y nh rng cng ni ln bao nhiu th s tht s nm trn phn t ca mnh by nhiu. Ti nc ny, lm ch v khng cn km ni s chu ng v nhng nhn ca mnh na, nn cng p cht, thnh th lm ic l nh hng xm, nh mt cu danh ngn bo : - Trc khi ci, anh ni th ch nghe, cn ch ni th anh nghe. Lin sau khi ci, anh ni th anh nghe, ch ni th ch nghe. Cn lu sau khi ci, th c hai cng ni, nhng hng xm phi nghe. Anh chng thng p dng chin thut : c v lp ming em. Vic u tin l phi chi ci , chi ph u v chi chm scht. Ging nh my ng ti x, chng may gy tai nn giao thng, th chng cn bit nn nhn b thng nng hay nh, sng hay chtc vic v t hoa chn ma tay, m to mm m chi, v nu khng chi th s rng ngi khc s chp mt l phi, hay l phi s b bay hi.

L lun ca anh chng trong nhiu hon cnh tht ngang cn hn c cua, th m vn v ngc cho mnh l ng, l phi, nht l l lun trong cn say, cn xn, th qu l ht nc ni : - Tao bo ci con m my hai vi hai l nm y. Gii th ci li coi. Anh chng ni m ni, ni m p o i phng, ch no cn nh ti li khuyn : - Li ni chng mt tin mua, Liu li m ni cho va lng nhau. Sau cng l trong vic lm. c Kit dy : - Lng y th mi trn ra ngoi. V chng ta cng bo : - T tng th hng dn hnh ng. Mt khi cho mnh l ng, l phi, th anh chng thng biu l s c ti c on ca mnh ra bn ngoi qua nhng li ni ao to ba ln, coi tri bng vung, hung chi l ch v. Hn th na, cn c biu l qua nhng hnh ng chuyn ch v p t i vi v con trong nh. Thc vy, cung cch c x ca anh chng l cung cch chng cha v ti, c ngha l chng lm ch, cn v lm ti i phc v t A n Z, t u ch cui. Mc d thi bui by gi l thi bui nam n bnh quyn, th m g vn thy trong mt vi gia nh, ti ba cm ng b hay anh chng ngi chm ch mt mnh mt c ring bit. Bao nhiu tht th c m phi c dnh u tin cho lo ch phi gi ny. Sau khi lo ta xi no ph ph, th mi ti lt v con. Tht ti nghip cho ch v mi khi anh chng t chc n nhu i ng b bn. Va vt v mua sm v nu nng, mi hi m k chy xung y mt rng rng, va phi dn dp ra ry, y l cha k ti vic cc ng my ru qu chn n ni cho ch n ch, phi thu dn chin trng b nhim mt cch nng nc ny. G c tham d ba tic mng thng th ca mt anh chng. Ngi ngoi khi nghe bn ting tic mng thng th, c ng anh chng ny ch t cng phi ngt nght by mi, nh c nhn bo : - Tht thp c lai hy. Ai d anh chng mi va trn bn mi, nn mng t tun sm c hu non, cng nh sm c ln lo m c k d ngng vi cc c trong rn, theo kiu T xng : - Vic nh ph mc cho bu n, Quc mt khinh i ci b anh. Thi c ti v c on cn c biu l mt cch r rng hn c qua cng tc dy v. Thng th nhng anh chng ny dy bng bo lc, bi v v phu chi cc mch vn l ngh ca chng. Trc ht, l qung ni niu xoong cho, bt ara ngoi sn mi khi bc bi tc ti trong lng. Tip n, l thng cng chn h cng tay cho ch v n n. Sau y g xin ghi li mt vi qui chiu m nhng anh chng v phu s dng dy cho ch v mt bi hc. Nhng qui chiu ny c bo Cng an ng ti. Qui chiu th nht, l dy v bng dao : Vi cung cch sinh hot chng cha, v ti quen, nn L ngc n, ng ti G vp, rt d ni cn thnh n mi khi v lm tri mnh. Ngy 12.5.1999, n bo v i mua xe nc ma v bn, nhng ch Nguyn th nh Hoa, v ca y, cha mua c. Th l n ni gin ng ng, ra tayco u v ly uy tn. Tn nhn hn, y li co bngdao Thi lan, khin ch Hoa b rch c mng da u, mu ra nhiu n ni bt tnh phi da vo bnh vin cp cu. Hin g chng v phu b bt gi v ti

dng dao hnh h v. Qui chiu th hai, l dy v bng la : V tc gin, nn Nguyn vn Son 30 tui, ng ti Kin giang, vo ngy 5.6.1999 sau khi i ung ru v, hn tri v l ch L th Oanh v du vo ch ri chm la t. Pht hin v nng v ny, b con li xm vi n cu cha, nhng ch Oanh b phng nng. Nguyn vn Son b trn v hin ang b truy n. Hn l cn nhiu qui chiu khc na, nhng bng cng cho thy vic dng bo lc dy v l iu khng th chp nhn c. Ni niu xoong cho b p b, th ri chnh anh chng li phi nai lng ra kim tin mua sm li. Ch v mang thng tch th chnh anh chng li mt cng, mt ca m thuc thang chy cha. Cn nu chng may ch v cht lun th bn thn anh chng s vo t n ti, bn dn thin h s coi anh ta l hng v phu, cn gia nh chc chn s lm vo cnh nheo nhc v tan nt. kt lun, g xin ghi li ni y mt kiu dy v khc, theo chin thut bt bo ng ca ngi Gandhi, v anh hng ca dn tc n . Kiu dy ny c ng trn bo Ph n qua tm s ca mt anh chng : Ti v v ti ly nhau v tnh yu. Chng ti l bn trc khi l ngi tnh. Chng ti rt hiu nhau, vy m khi sng chung, chng ti c khng t nhng mu thun, knh ci. T nhng ln xung t nh vy, ti mi bt u nhn ra tnh cch ca chng ti mi khc nhau bit bao. Ti im m, cn c y nng ny. Ti hin, cn c y d. Ti vn tit kim li, cn c y li hay ni. Ti d b qua, cn c y lun chp nhtNgn ngm tht v gay go tht tm ra mt gii php cho vn ca v chng ti. Th l Khi c y lm rm beng ln v mt chuyn g . Ti chng di g m h mi. C y thc mc, ti vn khn ngoan m khng m ming. C y to ting, ti vn bnh tnh m lm thinh. C y cm rm mi, ti vn sng sut m yn lng. Ti cn nh k nim ny. Ln , khi v ti ni cn tam bnh, ti im lng. C y khng chu. Ti c bo. C y git t bo. Ti im lng. C y hng h : - Th anh nh em. Ti im lng. C y lao vo ti : - Th anh ui em. Ti im lng. Ti m nhc, c y tt. Ti im lng. Ti ln ging nm khp mt, c y vch mt ti ra. Ti im lng. Th l c y ngi phch xung v khc. Ti vn c im lng. Khc chn, c y a mt lnkim tm. Bt gp. Ti khng nh im lng nnci. Th l V ti by gi ? Tt nhin l rt tuyt. Bn hy li xi di ca g, c th lm nh th mt ln xem sao ? Kt qu th no nh bo cho g c hay.

B NH

Chuyn phim ca G Siu. Sau khi vit xong bi ng x vi thi c ti v c on ca my anh chng c chn, g cm thy th thi hn hoan nh va mi gii ta c ni u ut trong lng, bi v t ry m i, l c vc ci bn mt ra ngoi ng, th cng khng s cc b cc c lm ngut v ti hay ni dng ni di, ni x ni xin v pheta. V th l g bn t thng cho mnh mt iu thuc lo, ri l t l m, vnh my cng ru c cht m suy gm chuyn i. ang lc ngon trn, x tp li khng kp, nn chi g bn tip tc k ti n ng vi ci thi o hoa phongn gnh, chuyn mn dng nhng li ng mt, hay vung tin d kh con gi nh ngi ta lmb nh cho mnh. Hm nay ngi ta khng th no chp nhn ch trng : - Trai nm th by thip. Trong khi : - Gi chnh chuyn ch c mt chng. Th nhng, i vi x hi ngy xa th li l chuyn thng ngy huyn. V c lm sao li xy ra nh th ? Vn thuc ni bn c nng, kh rch o m, g nhn thy rng ngh lm rung c nhiu cng vic nng nhc, t khu dn t, xung ging, cy dm v lm c, n khu bn phn v xt thuc, t khu gt hi, phi phng n khu d b Ngay c vic bn la cng cn ti nhng ngi khe mnh cn o ong m. Nhng cng vic nng nhc ny i hi phi c nhiu ngi, ch ch mt hay hai ngi th khng th no cng ng cho xu. M mun c nhiu ngi trong gia nh, th phng cch bo m v an ton nht, chnh l ly nhiu v. V th, cc x hi nng nghip ngy xa vn ch trng a th, to thnh mt vng trn khp kn trong ci i gia nh ca ci khi b tht thot ra ngi dng nc l. Hn th na, nhiu khi thin h cn nh gi s giu sang v uy quyn cng nh ct cch phong lu ca mt ngi qua s v m ngi y ci, cng nh qua s th thip m ngi y tu. Ci kh l anh chng phi lm th no iu khin c mt ni cung ton n b con gi ca mnh, trnh i nhng s hn ghen, lm ngut v cu x ln nhau, v b no cng ch mun c ln ngi i khanh m thi. V th, trong thin h mi c cu : - V c, v hai, hai v u l v c. Chuyn rng : Vi mt sinh lc di do v vi mt thn th cng trng, nm by mi ba tui, Nguyn cng Tr vn cn ci nng hu. V ng c tt c mi bn b v. m tn hn, giai nhn hi ng bao nhiu tui, ng chng ngn ngi p : - Ng thp nin tin nh thp tam. Ngha l nm mi nm v trc, anh mi ch c hai mi ba tui h. Cn hm nay, vi phong tro gii phng ph n, n b con gi i bnh ng vi n ng con giai, thm ch cn mun ln sn, vt ln trn theo kiu qua mt khng cn bp ci : - Ba ng mt chc n ng, Ta b vo lng, ta xch i chi.

Ai ng dy t, lng ri, N b lm ngm mi ni mt thng. Hu ht cc quc gia trn th gii u xa b tp tc a th, ng thi ch trng ch mt v mt chng , nn ch em ph n thng th th, t t tm s m nhau : - Chm cha ci kip chng chung. Hay : - Chng mt th ly, chng chung th ng. Tuy nhin, lut l mt chuyn, cn l li l mt chuyn khc. V nhiu khi : - Php vua thua l lng. V th cho nn vn c nhng chuyn lm cm trong lnh vc ny, mc d lut hn nhn v gia nh ca cc dn cc nc ht sc r rng v minh bch. Ti y, g xin ghi li mt vi mu chuyn tng nh a m li ha ra c tht Vit Nam trong nhng ngy gn y, c bo Cng An ng ti. Chuyn th nht, l hp ng xin lmv. Cch y by nm, T. l mt c sinh vin t Qung Ngi vo hc i hc Kinh t ti Thnh ph H ch Minh. Ch sau mt thi gian ngn, T. quen vi P. (do mi gii ca mt ch qun c ph), mt cn b ngoi bn mi tui, nhng trng cn dng v trai tr v t ra thng cm vi c n sinh vin ang gp kh khn v cuc sng vt cht. Th l ln gp sau, P. chng ngn gi a ngay cho T. bn hp ng xinlm v c qui nh nh sau : Sut bn nm i hc, T. v P. chung sng vi nhau nh v chng. P. s i th t A n Z v mi chi ph hc tp. Ring T. phi phc v chu tt cho P. nh mt ngi v thc s, nhng khng xy ra chuyn c con v trong thi gian ny, T. khng c php c bn trai. Nu khng thc hin ng cc iu trn, P. s ct hp ng trc hn. Th nhng, c cuc sng an nhn n hc m chng mt mt g (?), T. ngh cuc sng tht gin n v chuyn sut bn nm tri, mc d phi chung sng vi mt ngi n ng la lc, nn ng vi hp ng. Sut bn nm n sch vi cuc sng bt c d i ly tm bng i hc Kinh t loi trung bnh, n khi T. tnh ra th mi chuyn ri. V T. ht sc au n khi bit mnh khng cn kh nng lm m, bi sut thi gian chung sng vi P. do phi thc hin ng hp ng nn T. nhiu ln i ph thai. Chuyn th hai, l gp vng xinlm v b. Cch y my nm, mt hm ang i trn ng, c t, ng ti Bn Tre, chng may b chong vng v khng cn bit g na. Khi tnh dy, mi hay mnh ang nm trong bnh vin l nh mt ngi khch tt bng c tn l NVT a c ti y. Nm c t ngoi ba mi tui. Khi cha m qua i li cho c mt ti sn nho nh, song nh bit cch lm n nn to c mt c ngi kh n nh. Trong ln tai nn ny, c lun bit n anh T. v kh cng gip c. V vy, trong nhiu ln thiu vn lm n, c t sn lng tr gip v tnh cm ny sinh ngy cng su m. Cho ti mt ngy, c hai quyt nh phi c cuc hp mt cng gia nh T. phn trn. Trong cuc hi ng, c t tha : - Tha m, tha ch (m v v anh T.), con v anh T. l thng nhauCon bit phn mnh nn chp nhn lm v nh. Con xin ng gp hai cy vng lo chuyn nh ca

Sau , c nh cng vui v bn mm cm tc hp thm mt thnh vin ca gia nh. Th ri, mt thi gian di h vn sng m m gia hai ngi n b cng mt tm chng. No ng mi y bng nhin ch T. i li chng (!), anh T. tuyn b b c t v vi v rut v khng chu l vn nn c t cng ni sung i li hai cy vng. Mi chuyn khi v nh th c ba u vi phm lut hn nhn gia nh, ring c t c l l ngi au nht. Chuyn th ba, l t ly hn chai b v cng k. PHV, ng ti ng nai, ci v l LTT vo nm 1986. Thi gian sau, T. sinh con u lng. Em gi T. tn l LTH, n gip ch gi lc sanh n. Ai d ch T. va cng cp th H. bng c thai. Ch T. truy hi mi, H. mi th nhn hu qu ny do quan h vi anh r. Th l ch T. nh phi chp nhn cuc sng mt chng, hai v vi V. v H. T , V. lm chng cn sung sng hn c lmvua. Ch em T. v H. tha h lm lng vt v cung phng cho V. Vy m no c c yn. V. lun nh p ngc i hai b v bt c lc no anh ta cm thy khng hi lng. u nm 1999, hai ch em b hnh h n khng cn chu ni, bn h nhau cng vit n xin ly hn vi V. Nhng trung hp hi hu k trn phi chng ch l nhng tia nng cui cng cn st li v le ln khi hong hn bung xung, hay ch l mt thong m m trc khi i vo gi lnh bng m theo kiu mt tri ln nhng sc nng vn cn. Ch a th b cm tit, nhng xem ra mt vi c trong rn vn cn tic xt cho thi oanh lit nay cn u v th l nhng c y tm cch lun lch m o bng v n con kia. V th, trong dn gian mi ny sinh ra hai ting bnh. My anh l xe , sng tnh ny chiu tnh kia v lp y khong trng trong lc ch ti, bn kim thm mt c b nh c chiu chung v chm sc, thnh th v c mt ni, cn b nh mt no. Nu khng b pht gic v b, th lc no anh ta cng oang oang ngoc mm ra m th sng th cht m u gi rng : - Mnh lc no cng trung thnh, cng thy chung qu c th mc. S d nh vy v lc ny v y anh ta ch c mt b m thi. V th thin h bn gi ci s mt v mt chng ca my anh l xe l : - Nht phu nht ph, mi m mt ni. Cn nhng ng Vit kiu, v ng M kim rt c gi t nc ngho tng ny, nn vi mt dm la trong tay, ng ta c th tiu xi vung vt, mc sc tha mn nhng thi h tt xu ca mnh. Vi sc hp dn ca nhng t giy bc mu xanh y, ng ta c th kim cho mnh khng phi mt m l dm ba c b nh mt lc cng d nh tr bn tay vy. Chnh c ch nhim tng c ting li di hi m than van vi g v g cng tng bt m cho bn dn thin h trong bi v b x nh sau : Thy s cng nh cc nc u M ni chung, cc ng ng chng my ru thng v Vit Nam chim chutlang ch hay kim i b v b no dnh, lu lu va tr li thm qu hng, va i ngh h, li va c sn ca xi m v con khng my khi hay bit. Chng hiu li than th trn y c bi quan lm khng ? V nu c ng, th ng c bao nhiu phn trm ? Chc ch c mnh c Cha Tri php tc v thng sut v cng th mi bit c m thi.

Cn trong nc, ngoi ci kiu nht phu nht ph mi m mt ni ca my anh l xe, th mt vi v quan chc v dn mnh mung, tha tin nhng li thiu o c, c lc n no rng m cng v i cho mnh mt c b nh trang tr cho cuc i, cng nh p ng nhng i hi ca con ln lng. Vy th no l b nh ? Theo s suy lun th thin ca g, th trc ht b c ngha l phe cnh, chng hn nh khi nh bc, ngi ta thng cp b, hay bt b m nhau. Cn trong ngn ng dn gian,th b c ngha l bn thn. Ring trong mi lin h gia n ng v n b, gia con giai v con gi, b cn c ngha l ngi tnh hay ngi yu. Tip n l ch nh. Nu g khng lm th ch nh, di mt gc cnh no , cng ng ngha vi ch nh. Hi hc lp ng, trong lp ca g c hai c nng tn l Thy. Mt c th n g to ln y lm sao, cn mt c th ngc li, mai ct cch tuyt tinh thn, va thp, va b, li va m tong m teo. C nng ny m leo qua cu kh chc chn s b gi thi bay v nu c i thi sc p, th th no cng m c ci vng nim hoa hu tm tre Vit Nam. V phn bit, thin h t cho mi c nng mt cihn danh. Vi c nng to ln y , thin h gi l : - Thyt. Cn vi c nng hoa hu tm tre Vit Nam, thin h bo l : - Thynh. L vn c trong Vit Nam T in cn chua thm mt ngha na cho ch nh, l lng l v lin xo. Chng hn nh nhnh c ngha l lng l, hay se sua qun o, sa sang iu b ct c nhiu ngi n. G nhn thy quan h tnh cm gia con giai v con gi, gia chng v nng c phn ra tng hi. Hi th nht, t gp nhau ri n yu nhau. V khi chu n v thng nhau, th ngi ta lp tc lin c b, c ngi tnh hay c ngi yu. Cn ni theo kiu phim nhiu tp Hng Kng, th ngi ta c bn giai hay bn gi. Hi th hai, t yu nhau ri n ly nhau. V khi ly nhau, th ngi ta nghim nhin tr thnh anh chng hay ch v, ng x hay b x, ngoi ra cn mt l nhng danh xng khc ngi ta gn cho nhau ty theo mc tnh yu cn mn nng hay phai lt. Th d nh : - Mnh i ! ng y i ! Hay : - Ci con m kia h ! Hi th ba, t ly nhau ri n sinh con ci, ngi ta bng dng c thng cp, c ln i, tr thnh cha thnh m, thnh ba thnh m, thnh b thnhbm. Trong hi ny, ngi ta cng thng gi nhau bng nhng danh xng ty mc m nht ca tnh yu. Th d nh : - B thng cuM ci . Hay : - Cha tin s ci con m my. Ngoi ba hi chnh ca chuyn tnh trn y, thnh thong g cng ghi nhn c mt hi ph. Hi ph ny thng nm lng l con c vng u trong hi th ba,

ngha l sau khi ly nhau, sinh con ci, bng dng anh chng d qu, thit lp deuxime bureau, ting ph lng sa c ngha l phng nh. Tuy nhin, khng phi ch phng nh m thi, i khi cn c c phng ba, phng bnCng khng phi ch c V2 m thi, i khi cn c c V3, V4na. Nhng k i tnh tang nh th c thin h gi l cmo, hay c bnh. Nh c ln g phn ph cng bn dn thin h : c b, c ngi tnh hay c ngi yu th khc vi c mo hay c b nh. Bi v loi c trn thng l cng khai, hp php, mang nhn hiu trnh ta hn hoi, cn loi c di bao gi cng thm ln vng trm, chui li v bt hp php. Trong mt cuc u lo vung vt m nhau ti cu lc b b nh, my ng to gan li bo phi, thit lp phng nh, vut chm ru d ca mnh m xut khu thnh th. ng th ngm nga : - V l ch, B bch mi l ta. Khi chin s xy ra, Ta buc v vi ch, Nm trong lng ch, Ta vn nh n ta. C ng li ci kh kh m v v von von. Coi v l cm v b nh l ph : - Sng, Ch cm (v) i n ph. Tra, Ch ph (b) i n cm. Chiu, Cm v nh cm, Ph v nh ph. Ti, Nm vi cm, M vn mong v ph. Hai mu th trn d nhin khng phi ca g phu ra u, nhng l ca mt tc gi tn l Duyn Trng, c ng trn t bo Ph n Ch nht. G xin thanh minh thanh nga nh th khi b mang ti thung vn thin h. Ni v nhng hu qu do b nh em li, thit tng khng cn bn rng tn di lm chi, bi v c v thin h u hay bit. G ch xin tm gn vo my ch T sau y. Trc ht l tn tin. Thc vy, c b nh no cng bit ci v tr v thn phn bp bnh ca mnh, nn phi nhanh tay l con mt, v vt v cng nhiu cng tt, ko khi chin tranh bng n, x ngh tan by, th cng c c t cht lm vn, m bo cho tng lai hu vn. V th, c nng lc no cng nhng nho v vi vnh, i ci ny, xin ci kiat ci t uyn ng n nhng chi ph hng ngy. V trong lc mu ho hoa phong nh ni ln ng, anh n ng ch bit chi v cho m thi. Tin bc c tip tc i nn ra i. V l tng thiu, anh n ng sn sng bn tri khng vn t ch ni g n bin th cng qu. Tip n l tan tnh. Anh n ng mt khi c b nh, thng c hai thi . Mt l t ra cng chiu ch v che du v lp lim ti li ca mnh. Hai l t ra v phu, lun chi bi v nh

p v con c nhiu dp chun i m h h m b nh. Nhng lm sao du mi cho c bi v ci mi ca ch v s rt thnh trong nhng tnh hung nh th. Mt khi chuyn tnh dan du b bi l, th tnh yu ch v dnh cho anh chng s v tan thnh tng mnh, rt kh m hn gn, bi v n khot su trong li tim ch v mt vt thng lng khng th no cu cha. V nu c hn gn, c cu cha c phn no, th n cng khp khing, chng chnh nh cu ba chn. C nhn tng din t : - Cc nc xung t lm sao ht li cho y. Sau rt l tiu tng tt tt. Bn thn ng s s b thn bi danh lit, bng khng th cng b mt phen h va. Bit bao chnh kha mt chc v tm tem m b nh, thm ch ch cn mt mi no v nh ui g cho v bi v lc y lm g cn c v, v nu cn th ch v cng chng d g m chp nhncho ti hi m ui g. Gn y nht l v tng thng Bill Clinton nc C hoa lo to vi c th k tp s ti Nh Trng tn l Monica Lewinsky. May m ng tng thng ny cng tng nn mi vt qua ca i mt cch kh khn v vt v, tot c m hi ht. Nu c dp, g s im qua nhng khun mt chnh kha ni cm t ng sang ty, t c ch kim ng nga ch v nhng chuyn tnh cm nh th. Gia nh ca ng s s b gy . Ch v cn rng chu ng mi cng khng n. Ko qun gia ti nh ghen mt cch n o cng khng xong. Cn ng n ch b n nem, ch v cng i tm mt b vai ta u, hay mt gii tnh cm vt vo ngang lng, b l cho nhng giy pht trng vng th cng chng ra lm sao. V nu li nhau ra ba ta quan ln k vo n ly d, th gia nh lp tc s tiu tng v phn thit hi s nm v pha con ci. Bi v, k t lc b mt ni, m mt no, con ci c hai nh nhng rt cuc chng c c mt mi m dung thn. Vy u l nhng nguyn nhn dn ti tnh trng ny ? Nguyn nhn th nht l bn tnh anh n ng vn hng ti ch n b. Phi chng y l mt quy lut m ng To ha khc ghi vo thin nhin cng nh vo li tim con ngi. Nh hai cc m v dng thu ht nhau th no, th n ng v n b, con giai v con gi cng thu ht nhau nh vy. V th, tc ng bo : - Trai thy gi l, nh qu thy g con. Cng thm vo l ci thi ho hoa phong n gnh, c thch ca l nn cm u cm c nho v, nh con thiu thn lao mnh vo la : - n ng nhng by l gan, L cng v, l toan cng ngi. Ri v mnh khng khen li c nh v thin h m khen theo kiu : V ngi th p, vn mnh th hay. Th mi rch vic. Bi , hi nhng anh chng o bng b nh, hy can m m vo ngc mnh m rng : - Li ti ti, li ti ti mi ng Tuy nhin, i lc ch v v tnh hay c y anh chng vo con ng ti li m cng chng hay. Th d mi khi anh chng i lm v, va bc chn vo nh, lp tc nghe thy nhng ting qut tho ca ch v : - Sao v tr th, hn li i nhu u ch g ? - Con ci chi m l nh tru, ni hoi cng khng chu nghe Ri li cn o qun xc xch, tc tai lum thumCh v nh mt ci duyn

dng, ci du dng th no, l r ci bn mt b la st, ni di ni do ni dai ni day ni dtV nh th, gin tip khuyn khch anh chng i tm s ti mt mt ni khc. Trn mt s bo Ph n Ch nht, tc gi Minh Hu snh v cuc i l chin trng, cn v hin l hu phng. Anh lnh t chin trng tr v ct ch mong c thy mt hu phng thanh bnh ngh ngi. Cn nu hu phng m cng y khi la ththo noch trch. G xin ghi li ni y nhng dng th ca tc gi trn thay cho li kt lun : - Cuc i l chin trng, V hin l hu phng. Th nhng, Khi chin trng tm lng, Ti tr v hu phng, Vi o lem bi ng, Mong tm ni ngi ngh, gi gn dng kh, T nhng chin trng xa, Hu phng l ca ta, K th khng th n, Ci min qu thng mn. m m trong ting ru, Ti thm mt li ru, Bnh yn v su lng, xua i hi ng Ca khi bay chin trng. iu m c ca ti, Mi vn l mong mi. V : Hu phng y khi la, Khng mt ngy bnh yn. Nn : c g c c tin, Gi yn lnh hu c Nh ngn nm bt t. V hin : hu phng ta.

TUI TH B NH CP
Chuyn phim ca G siu. Trc ca nh g, c mt khong sn rng c lt bng gch tu. Ban ti, nht l nhng m trng sng, bn nhc thng t tp chy nhy vui aTh nhng hm nay, chng ko nhau n tp ma ln. Ting trng vang di trong xm vng : - Tng tng cc tng tngtng tng cc tng tng. Ting trng dn dp lm cho g bng sc nh ra rng : trung thu gn k. M ng

vy, bc chn ra ng, t ch thnh th cho n ch thn qu, u u cng thy ngi ta by bn n lng v bnh ngt. Th nhng, phn ln s n v bnh ny c dnh cho con nh giu, hay cho nhng xp nhn, bi v y chnh l dp dn lnh lc biu l tnh cm i vi cc xp ca mnh bng qu biu. Cn bn kh rch o m th ch ng nhn m thm r ri. May mn lm th mi c bu mua cho khi trung thu qua ri. S hng m b tn ng ny, cc ch tim cng mun tng kh i cho khut mt, nn c bn vi gi r mt. V th, con nh ngho chu kh n trung thu mun mt cht cng khng sao. Mo m c vn hn khng kia m. V l b au bng th cng phi cn rng chu vy. Song le c Cha Tri vn lng lnh v cng, nn Ngi thng ban cho con nh ngho mt ci bao t vi cht lng cao, d xi phi nhng th qu t th cng chng h hn g. Tt trung thu, nh tn gi, n vi chng ta vo ng gia ma thu, ma p nht trong nm vi trng thanh v gi mt. Theo Toan nh trong Tn ngng Vit Nam th tt Trung thu bt u t thi vua Du Tn, i nh ng. S l vo mt m rm thng tm, trng trn sng t, nh vua bn hng ch bn lm mt vng ng chi ngoi thnh mi ti tn khuya. Lc by gi c mt ng lo, ru tc bc ph, chng gy trc ti bn nh vua, ri knh cn cho v hi : - B h c mun ln cung trng hay khng ? Nh vua tr li : - C. V tin lin gi chic gy ln tri. V th l ngay lp tc c mt cy cu, mt u gip trng, mt u gip t. Tin ng lin a nh vua ln cu v chng bao lu n cung trng. Phong cnh ni y tht tuyt vi vi nhng nng tin n xinh nh mng, xim y cc k, ma nay ht . ang say xa ru hn vo ci trn, th tin ng a nh vua tr li h gii. k nim ngy c chu du nguyt in, nh vua t ra tt trung thu. Trong tt ny, ngi ta ung ru thng trng, v th cn c gi l tt trng trng. Ni n trung thu th khng th no b qua ng Trng, ch Hng v ch Cui. Trc ht l ng Trng. Ngi Vit Nam chng ta vn dt do tnh cm, nn xp nhng k xa l v ngay c nhng vt v tri gic vo lnh vc thn thng ca mnh, v th mi c ch ba tu, anh by c ry, ng tri, ng trngcho n thm phn gn gi : - ng trng xung c gi p, th gi p cho chng. ng trng xung anh n ng, th n ng cho v. Thc cht ng trng ch l mt v tinh ca tri t v xoay quanh tri t mi thng mt vng. Chng ta thy c mt trng nh nh sng mt tri chiu vo. Da trn nhng bc hnh ca phi thuyn Apollo ga v, th dung mo ca mt trng cng li lm, cng r chng r cht, ch no phi mt hoa da phn Th nhng, my ng thi s, nht l thi s bn Tu, thng nhn mt trng bng cp knh ti hng ca mnh. V di cp knh ti hng y, th mt trng cn c gi l cung Qung hn, ni ca Thi m thn n, v ca thn Thi dng, tc l mt tri. Tip n l ch Hng. Sch Hoi Nam T cho bit : Hng Nga vn l v ca Hu Ngh. ng ta dng ba tc li nn n i b Ty Vng Mu v xin c mt vin thuc trng sinh. Vn thuc ni n v, nn ng ta trao cho Hng Nga ct gi vin thuc qu him y. Bit chng l k c c, li toan tnh lm phn, Hng Nga lin vi v nut trng vin thuc v ha thnh c tin

m bay ln cung trng. V th, ngi ta thng gi mt trng l Hng Nga, l ch Hng. Ngoi ra danh t ny cn c dng ch ngi con gi p, nh trong Cung on ngm khc c cu : - Chm y nc c l ln, Lng da tri nhn ngn ng sa. Hng tr m nguyt say hoa, Ty Thi mt va, Hng Nga git mnh. Tuy nhin c sch li bo : Hng nga bay ln cung trng v ra mt Thi m thn n, k r s tnh v xin thn n che ch. Thi m thn n lin ha php bin Hng Nga thnh con cc v em giu mt ni kn o trong cung Qung hn cho ti ngy nay. Sau cng l ch Cui. Theo ngi Tu th ch Cui chnh l Ng Cng. Xa kia Ng Cng tu v c o thnh tin, nhng sau v lm nhiu iu xng by trn thng gii, nn b Ngc hong ni gin, bt y xung cung trng, trao cho vic cht v bc v cy qu . Th nhng cy qu ny li cng nh thp, nn ng Cng cht mi, bc hoi cho n by gi cng chng xong. V vy mi m nhn ln mt trng, chng ta mi thy bng Ng Cng ang li hi di gc cy qu. Th nhng, theo ngi Vit chng ta th Ng Cng li chnh l ch Cui. Cn ci bng m ngi Tu gi l cy qu , th li chnh l cy a thn. V th mi c cu : - Thng cui ngi gc cy a, B tru n la, gi cha i i. Cha cn ct c trn tri, M cn ci nga i mi quan vin. S tch ch Cui, hn chng ta r. l mt k i ni di cha, v nh ni di ch. Sut i nh la mi ngi. Hi cn nh, ngy kia v cha m i vng, ch phi coi nh. Bun tnh, ch bng ngh ra mt tr chi, nn vi ku la tht thanh : - B lng nc i, chy nh, chy nh. Cu ti vi. Mi ngi hi h mang chu, xch thng ti tip cu. Thy vy, ch bn ci ngt ngho n vi c nc mt. Ln khc, ch ngi thi cm, chng may la bn vo ng rm v cn nh bc chy. Ch cng ku la tht thanh : - B lng nc i, chy nh, chy nh. Cu ti vi. Th nhng, ln ny chng mt ma di no n tip cu cho ch c. V th, dn gian mi bo : - Bc thang ln n tn my, Hi sao Cui phi p cy c i. Cui nghe hi th, Cui ci, Bi hay ni di nn ngi p cy. Cng bi hay ci tnh ty my ny, m ch Cui bng tr thnh hnh nh tng trng cho nhng k chuyn mn la gt : ni di nh cui. Hay ni mt ng lm mt no : ha cui c ngha l ha lo, ha th rt nhiu m chng lm c g st, u voi ui chut, trm voi khng c mt bt nc xo. Ln ln, ch nh la c mt lo trng hin lnh v lo trng ny cho ch mt cy a thn m l c th lm ngi cht sng li. Lo trng dn ch mang v phi trng m ng v phi lun ti cho cy c xanh ti, ng thi cn cho ch hay cy a thn ny rt k nc tiu. Nu trng cy hng ng th mi ngi phi i tiu hng ty, khng th cy s dng ln tri mt. Hng ngy ch vo rng n ci. nh ch v vn ti cy rt chm ch theo li ch dn ca ch. Cho ti mt hm v mi m cng vic nn qun ti, cht thy ch v

n ng, ch v sc nh ra nhim v ca mnh. S i mc nc b ch trng thy s la mng, nn ch v vi chy li gc cy, tc vy ln vt vo . Va t xong, th cy a bng t t nh gc v bay ln tri. V ti nh, thy cy dng ln tri, trong tay li sn c chic cuc, ch ln mc ngay vo gc cy, mong gi c cy li. No ng, ch chng gi c cy m li cn b cun theo cy bay ln cung trng cho n tn hm nay. Thnh th c mi trung thu v, bn nhc t thng hay ca ht : - Bng trng trng ng, C cy a to, C thng Cui gi, m mt mi lo D nhin, cn nhiu iu phi ni v ng Trng, ch Hng v ch Cui cng nh v nhng tp tc dn gian ca ngy tt trung thu, chng hn nh thi c, thi n v ma ln... Nhng bng m thi cng cho thy : tt trung thu trc kia l tt ca ngi nhn, nhng dn dn c chuyn h v bin thnh tt ca tr nh. Toan nh cng vit : n tt, cc em c nhng n xp, n lng sc s thp sng, ko nhau thnh tng on vui reo ca ht, ti ti cng nhau nhn nh, cng i ng ny ng khc. y l dp ngi nhn c bit quan tm v chm sc ti cc tr nh, nht l nhng em tn tt, m ci v bt hnh n theo vo , g xin tn dng tn di i iu v tui th. Thc vy, Thnh vnh coi con nt l qu tng c Cha tri ban cho nhng bc lm cha lm m v th chc chn n phi mang nhiu v p tuyt vi. Ngi ta gi tui th l tui thn tin, cp mt ca nhc t l cp mt ca thin thn v hng thm ca tr nh xut pht t thin ng, mc d ngi ta chng h nhn thy cc thin thn, cha mt ln bc chn vo thin ng v cng ch bit th gii thn tin l g, ngoi tr mt vi k c dim phc lc vo , chng hn bn Tu th c vua Du Tn, vua ng Minh HongBn ta th c Lu Thn, Nguyn Triu, T Thcnhng tt c u nm yn trong phn t ca c tch. ng thnh Phaol trong bc th th hai gi gio on Crinth cng cho bit mt mn c a ln tng tri th ba. Nhng c l cch din t ng nht, vn l mt cha h thy v tai cha h nghe v tri tim cha mt ln cm nghim Cn Cha Gisu, Ngi khm ph ra ni tr nh v p ca cc nhn c nn Ngi khng phi ch yu mn, chc lnh v bnh vc m hn th na cn ly tr nh lm khun vng thc ngc cho ngi nhn phi noi theo : - Nu cc con khng tr nn nh tr nh th s chng c vo Nc tri u. Nhn vo tr nh chng ta s ghi nhn c bit bao nhiu nhn c cao p.Trc ht, ni tr th khng c hn th, bo lc m ch c mt tnh yu thng dt do v khng bin gii. Mu chuyn mang ta a b ca ha bnh, trong mc ngh thut sng ca bo Tui Tr Ch Nht, g thy hay hay nn cp pi ra y c v thin h cng c. Hm y, ti c trao nhim v i thm thnh cho b lc ca mnh. Sau ba ngy m rng r, ti pht hin mt tp lu ca k th. Ti b tng bc n gn v khot mt l nh bng bn tay trn vch. Nhn vo trong, ti thy mt i v chng tr ang ngi si bn bp la v mt thng b cha y hai tui ang chi cnh . Vi bc chn i chp chng, n ng dy cm chic tha g thc su vo ni xp, ri n bt chc ngi ln khuy i khuy li nhiu ln. Bt thn a b quay sang nhn ng ngay ci l m ti khot ng vo trong lu. Ti ht hong s b pht gic. Nhng ng lc b m ca n ang mi m bn bp la, a b li thc ci tha g

vo ni, ri mc ly mt t xp v a thng vo ming ti. C th, n xc cho ti n lin tip nhiu ln m b m n vn khng h hay bit. Cui cng th ti quyt nh phi rt lui v tm ng tr v b lc ca mnh. Nhim v hon tt, ti tm c v tr ng tri ca k thTi cm c chy trn tuyt cho ti khi ui sc th dng liHnh nh v c ch ca thng b khng bung tha ti ly mt giy. N l ai ? Ti sao n li can m mc xp cho k th ca b m, ca c b tc n ? Sc mnh thing ling no thc y n lm nh vy ? C th, ti suy ngh min man v thng b, n phi c sng trong trn cn qut sp ti. Ti cht ny ra nh phi quay tr li tc khc, b mt git cht b m thng b ri bt cc n em v nui dy theo phong tc ca b lc mnh. Th nhng th tht l ti khng th lm nh vy v thng b cn qu nh, n cn c chnh b m n nui nng. Ngh nh vy, ti quay tr li tp lu, i thng vo ca trc. B bt ng, i v chng tr kinh hong, nhng ti ra du trn an h ngay. Nhn thy ti khng c g e da, h vui v mi ti vo, ngi bn bp la. Ngi chng chun b mt tu thuc, ngi v bng xp mi khch, cn thng b th mng r nh nhn ra khun mt quen thuc ca ti. V th l n li ly chic tha g xc mt t xp, phng m thi ph ph cho bt nng, ri mi a vo tn ming ti. Ti chm ri tit l tng tch ca mnh v bo h : trc tin v s hn nhin v t ca thng b, k v lng hiu khch ca anh ch, ti s khng lm g hi n gia nh b nh ny. Anh ch hy mau mau lnh nn i ch khc. Khng sm th mun, b lc chng ti cng s pht hin ni ny, h s n v chin tranh hn th s xy ra. Hnh nh cui cng m ti cn gi mi chnh l hnh nh thng b c m u trn lng, tay vn ma may chic tha g v mm ci vi ti. Mi t kh trong ti c thay th bng mi xp thm phc m thng b a tn ming ti. Ti t b thi hung hng hiu chin, lng hn th dai dng trong ti cng tt ngm. Cng c tui, ti cng tin rng tt c chng ta cn phi c mt a b ca ha bnh nh th, mi mi gia chng ta. Tip n, ni tr th khng c mu m v gian di, m ch c mt s n s thnh thc. Mt ng b kia mc n nh cha chm. Va mi th mt ra ngoi, bng thy thin h ti i tin, bn vi tht vo v cn dn a b : - T na h n, con c bo vi h rng b i vng nh. Khi v khch bt c d ny g ca, a b v t ni : - B chu sai chu ra tha vi bc rng b chu i vng. Ch th m bn ty ngi ta thng bo : - Chn l xut pht t mi ming tr th. La vrit sort de la bouche des enfants. Cn bn ta th ni : - i hi gi, v nh hi tr. Sau mt thi gian i vng, mun bit r nhng s vic xy ra nh th ch cn hi bn nhc, chng s v t phun ra cho bng ht, k c nhng s vic ngi nhn mun du dim v che y. Th nhng, ngy hm nay, nhng nt p ny dn b phai nha, thm ch cn b bi xa trong tm hn tr th. V th, g mi gim c ting li di hi m la ln rng : - Tui th b nh cp. Vy ai nh cp tui th ca cc tr nh ? G khng phi l mt chuyn vin v x hi x hic hay tm l tm lic g c, nn ch dm ma ru qua mt th, hay nh trng qua ca nh sm, m ch xin mo mui a ra mt vi nhn xt th thin da vo nhng iu mt thy tai nghe m thi. Tn trm xa nh cp tui th chnh l x hi. Thc vy, nhn vo mi trng sng hin nay, g thy tnh trng o c dng nh ang xung cp hay tut dc khng phanh. Nhan nhn khp ni nhng bo lc,

nhng gian tham, nhng i tryTrn bo ch v truyn hnh, khng ngy no m khng c nhng v cp bc v trn lt, x ke v ma ty, cng bc v hip dm. Tr nh hm nay khng my a cn thch chi nhng tr chi dn gian. Chng hn con giai th chi rng rng rn rn, chi nh khng, chi nh nm, chi th diu Con gi th chi chuyn, chi tri gianh, chi quan, chi nhy giy, nhy c c Nhng li c sn nhng tr chi in t. C a thay v hc bi, mit mi ngi bm my lon co co ht gi ny qua gi khc, nh ngy xa thin h ghin tiu thuyt kim hip ca Kim Dung, c ngy qun n, c m qun ng vy. M tr chi in t th nhan nhn nhng bo lc, no bn sng, no b bom, no trit h tu bay, tu b, tu thy. V n d tin ca con nt, ngi ta kho ch to ra nhng chi hp dn chng : no kim, no gm, no ao, no chyThi th mn n chi, khng thiu mt th g st. Ch th m trong nhng nm gn y ti Vit Nam xy ra nhng v hc tr m thy c v bn M xy ra nhng v nhc t vc sng bn nhau lon co co ni sn trng cng nh ni cng vin, u cn hnh nh a b ca ha bnh na. Th nhng th phm chnh, tn trm gn nh cp tui th li chnh l gia nh v c bit l cha m. Thc vy, c nhng bc cha m lun hc hc, thng cng chn h cng tay vi nhau, cm chng lnh, canh chng ngt, ri li nhau ra ba ta quan ln m ly d. Nhng a con b ht ra ngoi ng, i bi i, lang thang kim sng bng nhng cng vic nng nhc. Nu may mn cn c sng trong mi gia nh, th cng chng tm thy mt tnh yu thng chm sc, Nhng em nh bt hnh ny chng c c tui th. V nu c, th cng chng gi c cho mnh. Tuy nhin, phn ln cha m nh cp tui th ca con ci mnh vi nhng hnh thc gio dc sai lc. Chng hn c nhng ng lm cha lm m c tnh bi xa s n s chn tht ca con ci bng cch dy cho chng gian tham. Mt c gio tm s qua mc trin lm cch dy con ca bo Ph n Ch nht nh sau : Chiu qua, trn ng i lm v, nhn thy my hng cam ti bn hng ch Phm vn Hai, ti bn r vo mua. Trc , mt b m tr n con trai t trng mu gio v cng va ngi trn xe Dream ci xung la cam cho vo bch ny lng. Trong khi la, ch v tnh lm rt mt tri cam kh ln xung t. Sau , thay v nht tri cam ln, tr vo thng cam ca ch bn hng, th ngi m ny li thn nhin cho vo gi xe ca mnh sau khi bch cam ch la c cn v tr tin y . M i, l tri cam ca c bn hng ch m ? Cu b ngc nhin hi m. Ngi m tr khng ng cp mt ngy th ca cu con trai kp phn hin ras lm ln ca m n, nhng ch l i. Thng b tng m khng nghe thy, kh git vt o m, hi ln hn : M i, l tri cam ca c bn hng b ri xung t, ch c phi ca mnh u m m ln ln cho vo gi xe h m ? Bt ng, ngi m quay li, tt nh bp vo mt con, va tc gin la ln : My c cm ming ngay i khng h thng khng. Mt mi my u m khng thy l cam trong bch ca mnh b rt ra ngoi, m cn c hi mi. B nh oan, cu b m mt, a khc nc n. Chic xe Dream ca ngi m lao vt i, nhng ting khc oan c cng cu hi cha c gii p trong lng cu b th vn cn lu li trong ti cho n ngy hm nay Cng c th chnh s nghim khc, thiu cm thng ca cha m y con ci ti ch gian di. Cng trong mc trin lm cch dy con c mt mu nh sau : Cch y vi thng, chu gi ti xin php ba m i cm tri h vi cc bn. Anh ng cho chu i n su gi chiu. Hm , sau khi cm tri xong, trn ng tr v, cc bn r nhau i n kem. Chu ti cm thy lo lo, nhng ngh bng : xin php, chc l tr mt cht cng khng sao. V ri chu ti vui vi cc bn n by

gi ti. Th nhng, p li li Tha ba, con mi v l mt ci tt nh tri ging vo mt chu. Sn tay, anh tm mi tc di ca chu v tay kia cm ko ( chun b trc), xt mt ci ngn n c, gn na phn tc chu. M tc en mt vi ri xung t. Th l t , chu gi ti c mt mi tc tm rt m en. V cng t , mi khi mun cng i chi, gii tr vi cc bn, chu ti u ni di l i hc nhm, hoc mn tp, vChiu ny, anh ca nh bn chu t nc ngoi v, ng khao cc bn ca em mt chu hi sn ti sng, chu ti buc phi ni di l cng i hc nhm. Th mi c s ng ca ba. Chu ni nh vi ti rng : Chnh ba chu buc chu phi ni di, c . Ti nghe m khng khi git mnh. By gi th chu ti ch ni di nhng chuyn n gin, mai sau chu s quen dn, ri chuyn g s xy ra ? Cn chu t, v khng c dp t tp, vui chi vi cc bn, nn dn d cc bn c lp chu vi l l c r n cng chng i. Theo thi gian, chu t tr nn mc cm, chn nn v mc d trc mt vn ngoan ngon, l php, nhng sau lng bt u t thi phn i ba. Ngoi ra, cn c nhng bc cha m tp cho con ci mnh thi bo lc, v phu chi cc mch. C ln g c chng kin cnh hai nhc t bch nhau. Mt a chy v mc b v ng b lm qun s qut mo, v ng cho hiu chy. ng y phn vi n nh sau : - My c sang nh n, pht cho m mt trn. My m khng pht c n th v y tao s pht cho my te tua. Tng t nh th, vo mt bui chiu ngi m n thng b hc trng mu gio, ch bng thng tht hi : Sao li try mt nh th ny ? Thng b tr li : Bn Hi co mt con. Ngi m lin quay hi c gio : Hi l thng no vy c ? C gio tr li : Chu Hi v ri ch , nhng ban ny chu b ry v xin li cu Bim ri, xin ch ng gin, cc chu ch a v l tay mt t thi m. Khng th trt gin vo c gio, ngi m quay ra qut thng b : Sau ngu th, mai mt bn no co con, th con c co li n, ai nh mnh, th mnh phi nh li gp i cho n s ch, ng yn ra y cho ngi ta co c mt. Dy cho con nh nhau nh vy qu l ht nc ni Cha ng chng ta thng bo : - Hc n hc ni, hc gi hc m. Tr nh cn phi c hc k c nhng ci n s v tm thng nht, th nhng nhiu bc cha m li qun mt s tht ny, ri v tnh y con ci vo nhng thi h tt xu. Mt tc gi trn bo Ph n Ch nht cng ghi nhn nh sau : Mt ln ti ti nh ngi bn chi, lc mi ngi trong nh ang quy qun bn mt a nh chng ba tui. Trng a b mp mp, trng tro tht d thng, ti n gn v nng b, bng b ku ln : .M. my. Ti tht ng ngng, nhng mi ngi trong gia nh y li ci v lp li ci t xu xa kia nhiu ln, nh th kch thch b ni li ln na. G bng nh li mt mu chuyn khc trong sch C hc tinh hoa nh th ny : V thy Tng t i ch, thy con khc i theo, b ni : - Con nh, ri khi v, m s lm tht heo cho con n. Lc v v, thy Tng t bn bt heo lm tht. Thy vy b v bo : - Mnh ch a thi. Nhng thy lc u v ni : - ng khinh tr th khng bit chi. Cha m lm g th con ci thng bt chc lm theo. Nay mnh ni di con l mnh dy con ni di ri . Ni xong, thy bn i lm tht heo cho con n tht. Nhng thi, vit na th ch thm bun. Cng vi ting trng tp ma ln : Tng tng

cc tng tng tng tng cc tng tngXin hy tr li tui th cho con em chng ta.

MI NM N H
Chuyn phim ca G Siu. Hm nay, ng tri bng tr chng. Mt cn bo nh t bin ng ko v. Ma ri r rch. Gi thi v v. ang cun mnh trong chn, nh con su lm t, trong tri vi c n, chp chn vi gic ng ban tra, sng rn ht , th bng nghe ting chung reo. Mt vn nhm. Trn mnh, vn cnh tay vi chic in thoi. Ging ni khn khn ca c ch nhim vang ln, lm g tnh hn. C phn : - Hy mau vit cho ta mt mu chuyn phin v h. Th ri c cp my ci rp, chng cho g kh kha, chm chch chc mt vi li hay hay t on bng su cu vng c c mi. Nu nh thu ban u, c Cha Tri phn mt li lin c mi s, th g cng nghim ra rng c ch nhim yu ru ca g cng khoi ci mn phn nh vy lm lm. Ni ti ma h, i mt g lim dim, bng khung t tng ti thu cn mi ng qun trn gh nh trng. Lc by gi, ma h sao m p v nn th qu chng, n khy ng tm can v lm bng ln nhng tnh cm vui bun ln ln, nhng chc chn nim vui phi nhiu hn ni bun. Nim vui ln nht l c tung h sch v, c ngh ngi thnh thi, u c thong ng, khng cn phi bn tm vi nhng bi hc, bi lm, bi thiV nu ni tr, th li cn c tr v nh vi ba vi m, vi ch vi em, tha h m bt nt. Ring ni bun th ch phn pht v thong qua nh gi thi, v phi gi t mi trng thn yu, xa ri thy c v b bn. V th, nhng ngy trc khi ngh h, dn hc tr thng chuyn tay nhau nhng tp lu bt ngy xanh, ghi li nhng tnh cm thn thngnht ca mnh. C khi hai a cng mt xm, i cng mt ng, ngy no cng ng mt nhauth m khi th bt vit cng phi lm ra v lm ly bi t nh sp sa ngn trng xa cch, ng nh mt bi ht din t : - Mi khi n h lng man mc bun. Khi khn ln v bc chn xung cuc i, khng hiu ngi khc ra sao, ch phn g th ch cn bit h hic l ci g c. Ngy n ni kip ngy kia, qun qut ko cy, ti tm c mt mi. Rnh dm ba pht, th ch kp bn mt iu thuc lo m th hn theo khiTi v nh mt gic cho ti sng, ri ip khc bun li tip ni. Bn cnh nh g c mt thng bn, tn l Cam. Hn i dy hc phng xa, thnh thong c v php thm v thm con. Ch nhng ngy h mi thc s thong dong, tha h m h h. V th, c mi ma h, hn li h hc nn c mt tc phm trnh lng, n v quen d nm no cng cho ra l mt nhc t i, khin l con nt trong xm ht vang mi m trng sng : - Mi nm n h b Cam c bu By gi th g xin nghim chnh suy ngh t cht v s ngh ngi v g bng nhn ra rng c Cha Tri qu l mt ngi cha nhn t v du hin. Theo sch Sng th k, sau su ngy to dng th ngy th by Ngi ngh ngi. D nhin, l c Cha tri th ch cn phi ngh ngi, nhng s d sch Sng th k ghi li nh vy l nu gng cho con ngi. Thc vy, trn nh ni Sinai, Thin

Cha truyn cho ng Misen mi iu rn, trong iu rn th ba c qui nh rnh mch nh sau : - Ngi hy nh ngy sabt, m coi l ngy thnh. Trong su ngy, ngi s lao ng v lm mi cng vic ca ngi. Cn ngy th by l ngy sabt knh c Cha, Thin Cha ca ngi. Ngy , ngi khng c lm cng vic no, c ngi cng nh con trai, con gi, ti t nam n, gia sc v ngoi kiu trong thnh ca ngi. V trong su ngy, c Cha dng nn tri t, bin khi v mun loi trong , nhng Ngi ngh ngy th by. Bi vy, c Cha chc phc cho ngy sabt v coi l ngy thnh. Nh vy, s ngh ngi trong ngy sabt khi ngun t Thin Cha v nu con ngi c ngh ngi th cng ch l bt chc Thin Cha m thi. i vi ngi Do thi, c by ngy li c mt ngy ngh v c gi l ngy sabt. C by nm li c mt nm ngh v c gi l nm sabt. C sau by ln by nm, ngha l sau bn mi chn nm, th nm th nm mi s l nm ngh v c gi l nm thnh, nm ton x. Ngh cng sng. Mt trong nhng vic chnh yu trong ngy sabt, trong nm sabt, cng nh trong nm thnh hay nm ton x l ngh ngi. Khng phi ch con ngi mi ngh ngi m c rung t cng c ngh ngi na, ch khng nh chng ta hm nay : lm ngy khng tranh th lm m, ri li cn li dng ti a, mc cn kit c ngun ti nguyn thin nhin theo kiu : vt c chy ra nc, i ct so ly ht a Cha Gisu cng vy. Sau khi cc mn i thc tp truyn gio tr v v ang huyn thuyn bo co nhng thnh tch gt hi c, th Ngi ln ting khuyn nh : - Cc con hy tm ni thanh vng v ngh ngi mt cht. Xem , g thy c Cha Tri qu l khn ngoan v lng lnh v cng khi i buc chng ta phi ngh ngi. Thc vy, con ngi khng phi l mt ci my, bi v ci my c th chy lin t t hai mi bn trn hai mi bn, nu b phn no hng hc th lp tc c thay th. Con ngi th khc. Nu hng hc th c nhiu nguy c ngm c t ch kh m thay th. V hn th na, yu t con ngi mi l yu t quan trng. Lao ng phi phc v cho con ngi, ch khng phi con ngi phc v cho lao ng. V vy, phi bit t chc sao cho cuc sng ny cn ng sng mt t ch. Bn nhc c nt trm nt bng, c du ngn du lng. Nu ch ton nt bng th s inh tai v nhc c. Nu ch ton du ngn th s di c ra t hi m cht. Cy cung c lc cng lc chng. Nu lc no cng cng th chng bao lu s gy. Con ngi cng vy, c gi lm vic th cng c gi ngh ngi. Nu c mit mi lao ng, lm vic mi, lm vic hoi th chng my chc m pht khng, pht in. Trong nhng nm di sau gii phng, Vit Nam i u cng ng phi ci khu hiu : - Lao ng l vinh quang. Nhng k thi mm thi ming cn ch mm phu thm vo mt l mt lc, chng hn nh : - Lang thang th cht i. Hay ni th t. L kh th sng lu. Th m hm nay, nh nc cng phi qui nh : mi tun lm vic nm ngy. Th by v cha nht ngh khe re, hn c con b ko xe. Ch kh cho dn bun thng bn mt. Ngh lm th cng c ngha l treo niu v ngh n lun. Bi chng : - C lm th mi c n. Khng dng ai d mang phn n cho. V th, ai ph phn, ngh ngi mc ai, cn ta, ta vn phi ra sc ko cy kim cm

nui v nui con. Dn Nht, nhng nm trc y lao ng ct lc ti thit t nc sau cuc th chin th hai. H hng hc lm vic bt k ngy v m. Khi nn kinh t n nh th cng chnh l lc h nhn ra dn mnh c nhiu ngi b stress, hay ni nm ni na l b cng thng thn kinh, b khng hong tm l v thch lm ngici trn. V th ngy nay, dn Nht x tp bt ci nhp iu sn xut, dnh nhiu thi gi hn cho s ngh ngi. V dn Nht l dn i ngh h nhiu nht nc ngoi. V nh th, ngh ngi l mt nhu cu chnh ng, phi o v sinh nhiu n ch, nht l i vi nhng ngi lm vic ct lc. Tuy nhin vn c t ra, l phi s dng thi gian rnh ri ngh ngi nh th no ? Mt c nng bn M c ln tm s m g nh sau : - L ngi v, mnh ch mong n nhng ngy ngh cui tun i mua sn nhng s lnh knh cn thit cho gia nh, ri git gi, sp xp li cho ngn np trt t v nht l mi ngi s xum hp, gp mt nhau ng . Th nhng, ci m c nh nhoi v bnh thng ny cng chng thc hin c, bi v t th by ti sng th hai, anh y u ln mt tm, bit v m tn. Anh y cng vi nhng ngi bn ngi rt x ph hay binh xp xm vi nhau, ch cn giy pht no mt ng ngng ti nh ca v gia nh. C nhng chuyn mnh cn tm s vi anh y m chng c. C nhng lc mnh cn mt b vai ta u m cng chng thy. D nhin anh y c quyn x hi sau nhng ngy vt v mt mi. Nhng x hi theo kiu ny th xem ra c ph khng m. Nhng ngy u khi mi t chn ln vng t l, ngi Vit chng ta thng lao mnh vo chuyn kim tin sm n nh cuc sng v nu cn d c cht nh, lin gi v gip cho nhng ngi thn yu cn tr li trn qu hng ny. V th, ngoi gi lao ng chnh thc, cn phi c gng lm thm, tch ly cho mnh t tin cm. Ch ai dm ngh n chuyn i nh h. By gi cuc sng tng i sng sa, nn nhiu ngi ln chng trnh cho ma h ca mnh. Chng trnh y l thuc vo ci ngn sch, ci ho bao ca gia nh. Nhiu tin th i xa. t tin th i gn. Nu kinh t ang hi khng hong, ngn sch b thm thng. u vo th t m u ra th li nhiu. Kim ch c bao nhiu, chng b l cho nhng nhu cu cn thit, y l g ch dm ni n nhng kiu tiu xi con nh lnh tnh nh quan, vung tay qu trn khin cho cng n chng cht. Trong trng hp nh th, th ch c nc ngh h ti nh. Ngha l ng ca li, nm ng cho con mt. c my cun sch, lm p cho cuc i, lm giu cho kin thc. Vit my bc th, ni li nhp cu tnh cm vi nhng ngi thn quen ri rc khp bn phng tri. Kh hn mt t, th dn v con, bu on th t i chi ch ny ch khc. No l ln ni c th ht nhng ln kh trong lnh. No l xung bin c a dn vi nhng ngn sng. No l thm cc khu vc gii tr nh Disney Land c nh c vui v. Tuy nhin, c ngi li thch m nhng bc chn m thm. Lng l i tm nhng cm gic mnh, cn hn l xem phim kinh d tot m hi lnh ca Hitchcook, bng cch chui vo nhng sng bc, vt ln vi en, ri khi ra khi , thn hnh ph phc v theo cch din t ca ngm mi lm s thng kh th : - Con mt th lm vo, mt mi th xanh xao, chng cn hnh tng ngi ta na. au hn c l nng ton b s tin c cht chiu qua bao nhiu ngy thng gian nan cc kh m hi ht, khng phi ch ca mnh m nhiu khi cn c ca v con na. V th, cha ng chng ta ngy xa vn thng cnh co :

- C bc anh nh c chng, Ht khn n o dy lng cng qun. - C bc l bc thng bn, o qun bn bn ht, ngi trn t h. - C bc l bc thng bn, Ca nh bn ht, cho chn vo cm. - m nm ngh li m coi, Ly chng nh bc nh voi ph nh. Nu may mn c s ving thm, c thn ti ph tr, th s tin kim c sng bc cng ch lm nn tr trng, hay cm cho g, bi v ngi ta s tiu phung tiu ph, rt cuc ca thin li gi a m thi : - Tin bun tin bn th trong nh, Tin c tin bc ra ngoi ng. - Ca lm ra trn gc, Ca c bc ngoi sn, Ca ph vn ngoi ng. Lm lc nm vt chn ln trn thy mnh qu di, lin hi hn v dc quyt cha b, th nhng ri chng no vn tt ny, ch en vn gi mc v mo vn hon mo m thi, bi v : - nh bc quen tay, ng ngy quen mt, n vt quen mm. Ging nh mt ng thi s nghin ru no ngang nhin tuyn b : - Say sa ngh cng h i. H thi h vy, say thi c say. - Nhng lc say sa cng mun cha. Mun cha nhng tnh li hay a. Hay a nn mi khng cha c. Cha c m ng cng chng cha. Cn by gi, nu dn ti c mt xp tin kh bn, theo kiu xu ho rng rnh mn ngi xe, th thin h c quyn ngh ti chuyn i ngh h nc ngoi. Nu cm di ti Thy s, th lm mt vng Chu u hay bay qua M. Cn nu M th v sang Chu u. y qu l mt s l th, bi v : - i mt ngy ng, hc mt sng khn. - i cho bit bit y, nh vi m, bit ngy no khn. Tuy nhin, phn ln nhng chuyn ra nc ngoi nh vy, thng l thm h hng hay b bn. Mc ch ca vic thm ving ny qu thc tt p v n bc c mt nhp cu cm thng, hm nng li nhng tnh cm phn no ngui lnh, phai nht v sinh k v cng n vic lm. Th nhng, nhiu lc n cng gy nn nhng phin toi v t nh. Ngi Vit mnh vn trng tnh ngha v sng theo tnh cm, nn khi c bn n thm, th chng l lng no bn khn gi qu mp ra ngoi khch sn m . Th no cng phi nu ko bn lu li ti nh mnh, ri li cn phi chn th chn tc m nhau, khng chng cn phi nm ghch chn ln nhau m tm s vn. Thi th mi chuyn trn tri di t, t chuyn ngy xa n chuyn hm nay, t chuyn ngi quen n chuyn k l khp t phng thin h, t chuyn trong nc n chuyn ngoi nc, t chuyn chnh ch chnh em n chuyn thm kn ring tNh th n mi vi ni nh v ng ng tin bt go cho mt chuyn i. - Bn n chi y, ta vi ta. Tuy nhin, nu ch lu li mt hai ngy th xem ra mi s u tt p bi v thoang

thong hoa nhi th li thm lu. Th nhng, c ngi tnh ton hi k, ly nh ca bn lm nh ca mnh cho tn tin khch sn cng trm th b ging khc na, ly in thoi ca bn lm in thoi ca mnh, ly xe c ca bn lm xe c ca mnh, thiu iu mun ly v ca bn lm bn ca mnh na m thi.khin cho sinh hot ca gia nh bn b xo trn. Mt khi sinh hot b xo trn, th s tr nn gnh nng. Ngi ta mun tng kh v khch bt c d ny i m chng dm m mm m ming, hay chng dm ni nn li, khin cho bu kh tr nn ngt ngt v cng thng. Tnh cm ngy u tay bt mt mng ti hng th no th nay bng tn t v ho a. Gia nh bn m c, tc nh b b in ng l m vn phi cn rng chu vy. i khi v th m v chng bn lm ngut v m thm cu vo ln nhau. Theo g thy, th hin nay v thm qu hng l ci mt i ngh h tin li mi b. Mt l c ngh ngi, nht l nhng min nng thn kh ho c gy m bu kh cn tinh nguyn, cha b nhim. Hai l c thm li qu hng cng vi nhng ngi h hng b con v b bn thn thch. Ba l gi c phi chng, khng n b ca c hay b t u v my chm. Bn l gp c phn nh b ca mnh vo vic xy dng t nc, bi v nhng ng tin c mang v, nu khng trc tip th cng gin tip gip cho x s ny ti p hn. Tuy nhin, khng phi l khng c nhng lm dng ng tic xy ra. Thc vy, hn ai cng bit s chnh lch v mc sng gia bn n v bn ni. Hn th na, ng la li c gi. Thnh th , vi mt dm la trong tay, ngi ta c th tiu xi vung vt, theo kiu nht d vng, tha h m mua sm, tha h m n chi ph phn, k c vic tha h m ly v, ly chng C nhng ng chng, khi nc ngoi th mt lng mt d chung thy vi v con. Nhng khi v thm qu hng, xa v xa con th li sinh tt, kim t b nh va c gii su, va c chm sc, li va tn tin m cn bo m an ton, khng lo bnh n hay s tt kia. Lc no h cng sn sng m ming h ln : - Nht phu nht ph. Nhng trong thc t th h li thc hin n ti : - Mi m mt ni. Khi bn M th ch c mt v. Cn lc Vit Nam th cng ch c mt v m thi. Bo ch ti Vit Nam gn y c ng ti mt v nh th vi hng tt ln : Hn lon trong tic ci ca chng Vit kiu. i khi nh th ny : Lc l 19 gi 15 pht ngy 16 thng 4 nm 2000, ch r L vn Nhn v c du ang nim n cho n quan khch n d m ci ca mnh ti lu 1, khch sn New World, bng xut hin mt ngi n b m theo hai a con, sn x bc ti ch c du ch r. Nhn thy b ta, ch r git tht ngi, nhng vn gi l ni ci vi khch. Ngi n b y tn l Nguyn th Hng qut to : - Anh tnh sao ? Anh tng m con ti khng v Vit Nam c hay sao m t chc m ci rnh rang th ny ? B cht vn bng nhng li ch chit, ay nghin, ch r gn c sng c : - Ti khng bit b l ai. on anh ta x y ba m con ch Hng ra ngoi. Thy vy, nhn vin bo v khch sn lin n can thip. Ch Hng tay cm xp nh, ming khng ngt gii thch v chng mnh cho mi ngi hiu rng ch l v chnh thc ca ch r, ri xng vo ging co vi c du. Tnh hung din ra kh phc tp, bi i theo ba m con ch Hng c gn mt trm n b con gi, trong s c hn chc ngi xng thng vo m ci. n nc ny, c du v ch r phi vi vng thi lui vo pha trong. Nh s c mt kp thi ca Cng an phng Bn thnh, tnh trng ln xn, bt nho ti m ci mi chm dt.

Ni v c Cng an phng lm r ngay sau . L vn Nhn, sinh nm 1972, nh c M, kt hn vi Nguyn th Hng vo ngy 18.2.1995 ti M v c vi nhau hai mt con. Ch Hng than th : - Anh Nhn mi sinh tt t trc tt n nay. Ti v gia nh ca anh u khuyn nh anh b nh ci n ngh s U.T. lm b, nhng anh b ngoi tai. c bit, sau bn ln v Vit Nam v lm quen vi ngh s hi U.T, L vn Nhn sp t k hoch cichui. on tng thut k trn, g xin mn tm trong bo Cng An thnh ph. Cu chuyn cn di, nhng bng m thi cng cho thy c nhng k xu lm dng nhng ngy ngh ngi, tr v qu hng thc hin nhng mi m, khin cho con su lm ru ni canh. kt thc, g xin ghi li mt mu chuyn nho nh nh sau : Khi v gi, tng Wellington ngy kia tr li thm lng c. ng a mt nhn khong sn trng xa, ni trc kia ng chi a vi b bn. Ri vi mt dng b suy ngh, ng ni : - Chnh ti ni y, ti thng c Napolon. Qua li ny, ng mun bo rng : - Chnh ti sn chi ny, ti hc c nhng bi hc qu gi ca lng can m, t tin, k lut, cng tc v yu thng, nh sau ny trong cuc i ti chin thng c nhng kh khn, k c vic chin thng Napolon ti Waterloo. L ngi Vit Nam chng ta s bo : - Hc n, hc ni, hc gi, hc m. Nh vy, cng phi hc c ngh ngi na. L dn c o, chng ta s ni : - D n, d ung, d lm bt c vic g, th cng phi lm v danh c Kit. Nh vy, cng phi ngh ngi v c Kit na. D l k kh rch o m, vai nng chn trn, ang tn hu tn vn ti y, th bng nghe thy ging ht trong tro ca qu v nhi ng trn truyn hnh vi bi H v ca Hng ln : - H v trong khm trc mn u b, H v trong ting so diu dt d, H v gieo nh t. Lng g bng rn ln mt nim vui dt do, c tng nh mnh ang khn gi qu mp ln ng sang Thy s ngh h v lun th gh thm c ch nhimyu ru.

G U TR
Chuyn phim ca G siu. Khng hiu bn n th no, ch cn bn ni th c vo gia thng 11, gii hc tr li lao xao ln phng n cho mt ngy, c gi la ngy nh gio, ngy tt ca cc thy c. l ngy 20 thng 11. y l c hi tn vinh v tng nh n cng n ca cc thy c, nhng ngi hy sinh cuc i cho th h tng lai, nh li c nhn dy : - Nht nin chi k mc th cc, thp nin chi k mc th mc, bch nin chi k mc

th nhn. C ngha l k mt nm khng g bng trng la, k mi nm khng g bng trng cy, k trm nm khng g bng trng ngi. Ch th m Vin i hc Cng gio ti alt ngy xa ly cho mnh ci huy hiu cy thng xanh vi hai ch : th nhn. Trong ngy vui y, hc tr ru rt tng hoa, tng qu cho cc thy c. Nh g cnh trng v c c mt vn bng nho nh, quanh nm ra sc chm sc. Th nhng, vo ngy ny, th no cng c xp hc tr chiu c, ko n vvt tri. Tuy nhin nhn vo nhng khun mt hn h, nhng cp mt ngy ng v nhng bc chn tung tng g cng cn thy vui ly v mnh lm c mt vic tt lnh v hu ch cho tui th vng kh ho c gy ny. Chnh v l y, m lch nm thnh ti Vit Nam cng n theo, chn ngy ny cu nguyn cho cc thy c. Cn g th ch xin n k, li dng nc c th cu, tn dng ti di v ti ny t cht. Ngy xa c nhng ch b, u cn chm, th m cng mong vo trng la tinh, tc l vo chng vin vi c m c lmcha. S d nh vy ch v cc cha c n bnh ty, nh ty, i giy ty v ra ti ng u c bn dn thin h, bt k gi tr ln b, khoanh tay ci u cho : - Con xin phply cha . Nhng ch b y cng nh cc tng , mc d theo Cha, nhng vn cn mang nng u c xi tht, mun c lm ln v c ngi bn t bn hu trong vng quc ca Cha, theo kiu vinh thn ph gia, mt ngi lm quan c h c nh. Th nhng, vi s tr gip ca n Cha, vi s hng dn ca cc b trn, c m lc ban u tuy vn c, nhng dn dn c thanh lc ri kt tinh thnh l tng dn thn phc v. Ngy nay, nhiu c cu hc tr khi c hi v ngh ngng tng lai, cng tr li : - Ln ln, em s lm c gio. y qu l mt chn la can m bi v gia thi bui x b, ang lc mi ngi nhm mt chy theo dng chy ca tin bc m li i chn la ngh gio, mt ngh ngho rt mng ti, th ch c th l anh dng hay di kh m thi. Cng nh ch b nh trng, nhiu c b v t m m lm c gio, ch v mi khi ra ng u c mi ngi gi l c, lc no cng o qun bnh bao, ng thi cn nhn c rt nhiu qu trong nhng dp l tt. G cn nh, hi b lc bc tiu hc, nm no cng c i tt thy. Bi v nh cc c tng dy con chu : - Mng mt tt cha, mng hai tt ch, mng ba tt thy. li ca mi a l ba tri trng g, c m tm cn thn trong mt chic khn. C lp my chc a nn trng cht y c mt ci chum v thy c vic xi trng n mt xu. Ri thay a no b vp ng lm b trng th ch c nc ng khc hu hu dc ng m thi. c thy xoa u, l x cho t tin cm hay mt ci ko, cng vi chy v khoe vi bu. Tuy nhin, ngh no th cng c mt phi v mt tri, nim vui v ni bun ca n. Vy nim vui ca nh gio l g ? G xin tha : Nim vui th nht, l thy c gp phn vo vic hng dn v o to cc em tr nn nhng con ngi hiu bit v hu ch. Thc vy, nh thy c m chng ta bit c bit vit, bit cng tr nhn chia v bit m ra th gii bn ngoiNh thy c m chng ta bit rn luyn nhn cch thng tin bn thn. Chnh v th m ngi ta vn gi thy c l nh k s ca tm

hn, v khng thy my lm nn. Nim vui th hai, l thy c gp phn vo vic xy dng x hi. Thc vy, nu yu t con ngi l tin vn u t cho t nc, th tui th cng chnh l tng lai ca quc gia. o to cc em tr thnh nhng ngi hiu bit v hu ch l cc thy c lm cho qu hng ny c pht trin v i ln phi phi, ch my chc m ha kip thnh rng ln, rng nh, d nh tr bn tay. Chnh v th m ngi xa cng bo : - Lng s hng quc. C ngha l thy gii th nc mnh. Do bi nhng ng gp ny m nh gio lun c trng knh mi ni v trong mi lc. Ngy xa cng nh hm nay. Bn ng cng nh bn ty. Vit Nam, nn lun l mang nng nh hng ca Khng gio. V theo Khng gio, th trong x hi c ba hng ngi chng ta phi knh phi trng, l qun s ph, vua thy v cha. Cho d ngi thy y ch dy chng ta c c mt cht xu, bi v : - Nht t vi s, bn t vi s. Mt ch cng l thy v na ch cng l thy. T chng ta thy tn s trng o knh thy va m o vn l mt nt p ca truyn thng dn tc. bn Ty cng vy. Ngi ta thng bo : - Phi trng knh thy c hn c cha m, bi v cha m trao ban cho chng ta s sng, cn thy c ch v cho chng ta cch sng tt p. G cn nh hi nh c c hc mt bi v lng nh n thy. Bi ny k li hnh nh ng Carnot, sau khi gt hi nhng thnh cng rc r trn ng i, ngy kia ng tr v thm qu c, mi ngi trong lng ra nghnh n ng mt cch trng th v coi ng nh l mt v anh hng ca dn tc. Th nhng, va n u lng, ng vi vng xung nga, chy thng ti v m hn mt c gi, khin cho c gi y v cng xc ng. C gi y chnh l thy gio trng lng, tng dy cho ng nhng bi hc v lng, khi ng cp sch n trng. ng ni ln cho mi ngi cng nghe : - Chnh nh thy m ti c nh ngy hm nay. Nh trn g pht biu tht hch x xng : - Phm bt c ngh ngng no trn i th cng c mt phi v mt tri, nim vui v ni bun. Vy ni bun ca nh gio l nh th no ? Rt tic, ngh ngng ca g khng phi l ngh g u tr, thnh th vn ling kinh nghim tch ly chng c bao nhiu. Thi th c vic ging mt ch m nhn, thy ci g, vit ci y. L c thm t mm mui, hnh ti c m , th cng mong bn dn thin h thng cm, ch ng cho nh boni lo n n y nh. Phm lm bt c cng vic g trn th gian th vn u tin bao gi cng vn l vn tin u ? Qui lut ca mun i y m ! Khng hiu bn ty th no, ch cn bn ta, nh gio vn thng c gi l nhng ngi bn cho phi. Vt v rt nhiu m tin lng ba cc ba ng, chng c bao nhiu. Nui sng bn thn kh, hung na l nui sng v con v gia nh. Vi th, ngi ta thng hay din t : - Nh gio hpcho m n. Cng v ng lng ba cc ba ng, bng i u gi phi bV th l cc thy c, ngoi gi n trng v ng lp cn phi kim sng thm bng nhng ngh ph, c gi l nhng ngh tay tri. C thy th i chy xe m. Th nhng, chng may gp khch hng l nhng c cu hc tr ca mnh, th ch cn nc ci gm mt xung, mong c ng vn n th nh Tn Ng Khng trong Ty du k m thi.

C c th m lp dy thm v th l b cun theo chiu gi ca ng tin ri cng mnh mung cu hc tr. No l dy trc cua nhng bi s ging trong lp. No l khi ngy thi sp n th ct ngha cho nhm nh thn yu. V th, nhng em hc thm s cm thy khe re khi ti lp, bi v th no mnh cng s c im cao. No l nhng em hc thm s c u i. C mt c b v t hi m : - M , hm nay c chn nm bn vo i hc sinh gii, nhng khng c con. Sao k vy h m, bi v nm ngoi con ng hng nh c m. Ri hm qua, i hc v c b nm sng st, va k va rm rm nc mt : - Hm nay c chn thm mi bn nng ct ca lp m vn chng c con. Nng ct l gii phi khng m ? Nh vy l con bng b tt xung hng mi su, mi by ri cn g. Con chng mun i hc na u. Bng c b ln mt ting. N ngi bt dy v ni : - Thi ng ri. Ti con khng i hc thm nh c y thi. Con ngh k ri. Mi lm bn c chn, bn no cng i hc thm ht. Vy l c khng cng bng g c. Nghe th, ngi m nh cm thy nhi trong lng v thc tnh, b khng mun c b pht hin ra iu y cht no, bi n xc phm ngi thy qu. Mu i thoi ny c ng trn bo Ph n Ch nht lm cho g cng phi xt xa. Nu ngy xa cc c ta bo : - Kim tin hc nhn tm, c ngha l vng bc lm m lng ngi. Th hm nay, ng tin cng lm m mt mt s cc thy c, ri khng cn c c thi ch cng v t, nhng ng bn ny, nghing bn n. Bo ch cng ph phn rt nhiu v nn hc thm, khin cho cc em nh phi hc qu sc mnh, khng cn thi gi ngh ngi, bi v : - hc ngy khng , tranh th hc chiu hc ti. Cn nhng bc cha m, d thng con, cng phi c gng cht bp bt con ci i hc thm, bi v con ngi hng xm hc thm m con mnh li khng th cng chng ra lm sao. Hn th na, c p lng thy c, khng b tr dp, th cng ch c con ng mt chiu, l hc thm m thi. Tip n, nhn v thp ton, l ngi th ai cng c nhng khuyt im. V th, thy c cng l ngi cho nn khng trnh khi nhng sai st ca mnh. Chnh nhng sai st ny, i khi to nn nhng bt mn, nhng bc bi v lm gim bt s trng knh i vi cc thy c. G xin ghi li ni y hai s vic cng c ng trn bo Ph n Ch nht. S vic th nht c mt b m bt m nh sau : Con trai ti k chuyn : vo nhng tit hc ton, c lp con khng cn l hc sinh na, m thnh nhng con b, cn la tt. C gio ch vo tng a, ht ln : - Mt con b, hai con b, c mt l b. Ti ngc nhin : - Hm n l b ri c m. Con trai ti tht th : - L ra l la, nhng chc l c qun. Nhng m la hay b th cng th c thi. Ngy khc, chu ni : - Hm nay c gio con khng gi hc tr l la hay b na. Ri chu cao ging bt chc ting c : - c ca cc tr ch ng em cho heo n m thi. Sao m ngu th khng bit. Em gi chu ci b ra, v t. Trong lc ti ang bun b, cha bit ni g, th chu th di : - C go tht nhiu qu, va ic tai, va mt bao nhiu thi gian hc.

Ngc li, c nhng c gio khng h la ht, m ch ni rt nh nhng : - Hnh nh u em ch cha ton u ph m thi, c phi nh vy khng ? Hoc h ging ma mai mt c b mc b qun o t tin m bi khng thuc : - Em tng rng lm ngi mu thi trang th chng cn phi hc. ng vy khng ? Li c c iu khin lp hc bng cy thc : - Qun v h ? Bp. - Khng thuc bi h ? Bp. - Cha lm bi h ? Bp. Khng ai c th thot khi cy thc ca c, k c nhng hc sinh gii v ngoan, bi v c rt nhiu l do ng c n thc. Th l c tit hc, hc tr thp thm ch n phin mnh n thc, c cng ngi ln m ch i, c c my kin thc chui vo u u ? Vit ti y, g bng nh ti mt v thy ng knh, rt yu thng hc tr, nhng cng v yu thng y, khin thy rt hay chi bi. Th d, mt hc tr tn l Thng, chng may hm y khng thuc bi, th lin b mt chu x v : - Tn my l Thng, m chng thng thi cht no, c th ny th ln ln s i thng cng m thi. S vic th hai l t i qu cao ca cc thy c. C ngh rng mnh ng trn bc ging l c c n v ng, khng th sai lm, ging y nh c thnh Pha Pha vy. Mt c gio dy vn, khi bit mnh sai v mt ch no , chng hn nh tr p thay v ch p ni vi cc em hc sinh nh sau : - C xin li v c sai. Cc em cha bi i, ch p ch khng phi l tr p u. C hn ba mi nm ng trn bc ging v hm nay mt em ch cho c thy mnh sai. Ri quay sang em ch ra ch sai, c ni : - Cm n em. T hm nay em c th ngh hc lp ny v em gii ri, ti khng cn g dy em na. C lp m v ghi bi mi. Li cm n ny lm cho mi ngi chi vi v ht hng. Ni bun cn len li vo c cch thc ging dy. Thc vy, th gii v con ngi khng ngng chuyn bin. Mi thi c nhng i thay ring ca n. Ngy xa, cch thc ging dy c phn nghim khc hn, bi v : - Yu cho roi cho vt, ght cho ngt cho bi. Ngi ty phng cng bo : - Bc s nghim khc vi bnh nhn th no, th thy c cng phi nghim khc vi hc tr nh vy. G cn nh thy gio gi dy lp mu gio, khi tp dnh vn, lc no thy cng cm sn mt chic roi my, a no ni ngng hay ch r m khng cong li ln th lin b mt roi. Chnh nh vy m bn g pht m tng i chun. Cn thy dy Php vn khi g bc trung hc. Ngy no thy cng kho bi c lp. V h tn no khng thuc th lp tc b thy phn : - H m. C ngha l qu xung. Nh s nghim khc y m bn g hc rt tin, ri by gi g c th xc quyt : - Tt c vn ling ting Phng xe cn ng li cho ti ngy hm nay, th hu ht l do cng lao ca thy. Hin gi, cch thc ging day c phn thoi mi hn. Thy phi tn trng tr. Nu thy cho tr n n, th khng kho s b li ra ba ta quan ln nh ti cc nc bn ty. Tuy nhin, ni bun ln hn ht ca cc thy c hm nay, l hnh nh lng trng knh dng nh ang b st gim. Mc d bo ch vn h ho v pht huy truyn

thng tn s trng o, nhng trong thc t, khng thiu g nhng s vic ng tic xy ra. Thy gio tn Cnh, dy mn ton, mc chng hay la mng v h da hc tr, nht l khi chng khng thuc bi. Th ri mt bui sng, khi bc chn vo lp, thy nhn thy trn bn mt c hnh ty tht to. Hnh nh bn hc tr ny mun gi cho thy mt thng ip. Thng ip y gi gn trong c hnh ty y, bi v : - C hnh, c ngha l Cnh h. Mt c b khc tr th thy nh sau : rung nh thy nm st cnh rung nh c b. V th l mi khi i lm c, nh c cng c no, c b lin nm sang rung nh thycho b tc. ng l nht qu nh ma, th ba hc tr. C nhng nghch ngm d thng, nhng cng c nhng nghch ngm hn lo cn phi ln n. Khng thiu g nhng trng hp tr thng cng chn, h cng tay i vi thy c. Cch y khng lu, bo Cng an Thnh ph c ng ti mt mu tin nho nh vi ta Hc km m gin thy, i khi nh sau : Khu nh tp th ca gio vin ti p Ph lm, x Ph thnh B, huyn Tam nng, tnh ng thp, t ngy hai mi thng mi mt n ngy mng by thng mi hai ba ln b chy. Ln sau cng, khi ngn la c dp tt th khu nh ch cn tr tri mt ng tro. Ton b qun o, sch v, gio n, s lin lc, bi kim trau b thiu ri. Mi thy c ch cn li duy nht mt b qun o mc trn ngi. Trc s vic nghim trng ny, Cng an huyn Tam nng quyt lm r v vic. Th phm l Nguyn hong Nam mi chn tui, cch khu nh tp th chng nm mt. Nam l con tri t trong nh, rt l lm nhng lun c cng chiu. Trong lp, nhiu ln Nam khng thuc bi nn b thy pht. T Nam ngh phitr th bng cch t nh thy. Hc tr gim st lng trng knh l mt s vic ng bun. Th nhng, ng bun hn na, khi nhng bc ph huynh v ha vi con ci mnh m hnh hung v xin t huyt thy c. Hay li dng chc quyn m chi bi, tr dp thy c. V bnh con, nhiu bc cha m c nhng hnh ng ng tic. Hm , chng hiu thy s hay v nng gin cho mt cu m, con mt v chc sc my thc k. Khi hay bit tin y, v chc sc kia i dc theo nhng con ng lng, va i va chi thy mt cch thm t : - N khng , n khng au, n dm nh con ci nh ngi ta nh th . Tin s cha n. Chc hn l cn nhiu ni bun hn na, nhng bng m thi cng lm cho g cm thy thm tha v cay ng. Trong ngh nh gio, c nhng ci nghch l, nht l cc c gio dy nhng lp nh, chng hn con mnh khng day li i dy con ngi khc. Nhng nghch l y phn no c din t trong mt bi th ca on th Lam Luyn, g xin mn tm v vit ra y : - Em l c gio mm non, ngh chi m d sm con mun chng. m th vng, ngy th ng Chm th chm th, m chng vn ch! Sng sm i, ti mun v Trong nh chn t, dp l ngoi ng, Chng th khi gin khi thng. Tr th a m, a ng l i. Tr ngoan th c mi ci Con mnh th nhng, con ngi mnh chm

Lng mnh chng mnh n Th em cy rung cho bng ngi ta. Ri tc gi kt lun : - Tr th nh chic l diu Em l ngn gi mt chiu ng thu. Mc cho nhng nghch l, mc cho nhng ni bun, ngh nh gio vn cao trng, vn tt p. mi ni v trong mi lc, qu hng ny vn lun cn n, v lng s hng quc, v k trm nm khng g bng trng ngi.

NI LO CA TUI GI
Chuyn phim ca G Siu. G ang cm di ti mt vng nng thn kh ho c gy v g bng nhn ra s pht trin gh gm ca c di. Mt tha rung va gt xong, ch cn vi ba trn ma l c di t n ny mm v ln ln. Thm ch ch cn mc mt t bn di sng ln mt ng v th la l hp c di lin xut hin. T hnh nh c di, g lin tng ti mt hnh nh khc, cc cn ti s quan tm ca con ngi, l hnh nh ca thi gian. D nhin, chng ai nhn thy thi gian trn hay mo, di hay ngn, v th cho nn ngi ta mi so snh, v v von von. C k cho rng thi gian ging nh chic bnh xe b, ng nh quay, tuy chm nhng m chc. Ch qun i ci vo l my chc nm i t. Mi ngy no, g mi ch l mt ch nhc u hi cua, th m gi y sng lu cng c ln lo lng, ra ng thin h cng ci u cho bc, cho ng. Mi ngy no, chng ta cn trai tr th m gi y cng bc vo bui tra hay bui chiu ca i mnh. Chnh v th, cc c ta ngy xa mi bo : - Chi xun ko ht xun i, Ci gi sng sc n th ti ngay. C nhng bin c, c nhng cu chuyn, g tng mi ch xy ra cch y mt vi ngy hay mt vi thng l cng, th m cng hai mi my nm ri, chng hn bin c ba mi thng t nm by mi lm. C ngi cho rng thi gian ging nh mt ging sng, m thm lng l tri, ngy ny sang ngy khc, thng ny sang thng khc, nm ny sang nm khc, chng ch ai m cng chng i ai. V mt khi tri qua th s chng bao gi tr li. Bi , thin h mi c l khi pht biu : - Chng ai tm hai ln trn cng mt ging sng. Hay nh tc ng cng bo : - Thi gi thm thot thoi a, N i i mi, chng ch i ai. Chnh v chng thm ch ai m cng chng thm i ai, nn thi gian mi mang mt v mt lnh lng n tn nhn. D chng ta c nu ko th thi gian vn c ng ta, ta c i, ri dn dn vut khi bn tay chng ta. Bi thin h mi bo : - C tui tr no m khng gi, c nhan sc no m khng b tn phai vi thi gian. V nh vy, ci gi nh mt ngi khch bt c d, ti mt lc no , n s sng

sc chy vo cuc i mi ngi, d chng ta khng mun. Chng nhng khng mun, m nhiu ngi cn mun che du tui gi ca mnh, nht l n b con gi. Bi , Xun Diu vit : - Mau vi ch, vi vng ln vi ch, Em em i, tnh non sp gi ri. Thc vy, ngi ta a ra mt ngn l mt cch thc gip cho cc b cc c lm p nu ko tui tr cng vi ci thi xun sc ca mnh. No l gii phu, ct ch ny v ch kia. No l son phn, bi ch kia trt ch n, thm ch cn bt chc c loi rn. Bi v , loi rn trong qu trnh pht trin, thng phi lt da nhiu ln ly li sc lc v s tr trung ca mnh. Cho nn, ngi ta cng khuyn cc b cc c ti thm m vin lt da mt, hu dung nhan c ti mt, m miu. Th nhng ch c mt vi khong khc, ri cui cng vn phi i mt vi ci gi : tc bc, rng longHay nh ngi xa bo : - Rn gi rn lt, Ngi gi ngi chui tt xo sng. S d ngi ta s tui gi v tui gi c nhng ci ng s. Ngi ta lo tui gi v tui gi c nhng ci ng lo. Trong phm vi hn hp cng vi mt ci nhn phin din, g ch xin a ra mt vi ci ng s v ng lo y. Trc ht l tnh trng xung cp v th xc cng nh v tinh thn. V th xc th ai cng nhn thy. Bc s hng Ngc, trong lot bi vit cho tui chm gi m t nh sau : Mt sm mai thc dy, ngi u oi, nng nhc, bc vo phng tm, nhn gng soi, ng ngng nh va gp mt ngi quen m khng nh l ai, nhn ti nhn lui mt lc mi nhn ra chnh l ta . Ta m nh khng ta. Ta b ng nhau ci tui mi ln nm no, cht cao ln, cht ln ln v l lm vi chnh mnh, chn tay lng cng nh tha nh thiu, m my thanh mt sng, m mun lm nghim cng thy nh tm tm ci, cn gi y cng l lm vi chnh mnh m th nhch khe mi tm li n ci cht thy kh khn, nim vui th vn vy, sao mt mi nh tru nng. Mt np xp m theo vng cung khe ming, nhng du chn chim hn trn khe mt. V ka, mt vi nhnh tc nht phai, kh qut, mng tanh. Bng dng thm v li tc khc khun mt xa l m thn quen kia, trc khi tm tp, ri my ru nhn nhi lao vo c quan, hay n ging ng, x nghip, cng ty Th ra mnh gi. Tui gi m thm n lc no mnh cng khng hay, nh mnh trng trn u : - Trng bao nhiu tui trng gi, Ni bao nhiu tui gi l ni non. Chuyn k li rng : Ngy xa c mt ngi li bun thng i nhng chuyn ng di. Anh b ngi v tr nh mn mi i trng. Nh chuc li nhng h hng ca mnh, ln ny anh hi nng mun anh mua mn qu g cho nng lc tr v. Nng lng lng ch vo vng trng non cong vt ang vt trn bu tri xanh trong vi vi kia. Anh ghi nh v ha chc s mua cho nng mn qu d gi c t n bao nhiu. Th ri ngy thng tri qua, mt hm trc ngy tr v, anh nh li ha vi v, nhn ln bu tri trong xanh kia, vng trng kia, v th l anh mua ngay cho nng mt chic gng trn, nm nhng ht kim cng lng ly. H hng tng nng s sng vui, nhng tht bt ng, nng nhn chic gng trn t gi kia m c khc mi. Th ra nng u c cn gng, nng cn lc, mt ci lc ci u cong vt nh mnh trng non thng tun xinh xn n. Trng gi lc no vy ?

Phm bt c vt no dng mi th s mn, s c v ti mt lc no s b ph thi. Chic o rch, th qu lm l v chng v p, dng tm c ngy no hay ngy , ri s b xp xung hng gi lau. Mt chic xe gn my, hay mt chic u video, dng ti dng lui, th th no cng phi n lc chng b hng hc b phn ny, b phn kia. H cht nh th sa cha. H nhiu th i tu hay nng cp, ln i. Cn bn thn chng ta th th no ? Nm su chc tui i nng th lm sao cn mi, cn gin cho c. Vi chic my, b phn no h chng ta c th thay bng b phn khc. Nhng vi c th con ngi, th thay th nhng b phn h hng cn l mt chuyn nhiu kh, rc ri v hao tn, m vn cha bo m c s an ton. Nh trn g ni : s xung cp v thn xc ni chung, v ca tng b phn trn c th th ai cng nhn thy. Ring bn thn mnh th m thm gm nhm ni xt xa cho tnh trng xung cp y. Chng hn cp mt : bt u x xung, c qung thm, nt nhn bt long lanh, bt tinh anh, v thnh thong thy ghn xut hin hai khe. Nhn gn khng r na, nn phi mang knh iu titM ng vy, mt ln kia, cm t bo thn quen a ln c, bng c phi y dn t bo ra xa, xa cht na, ri ch c c nhng ci ta, nhng dng to. Thi th nh phi mua ci knh lo. C knh lo ri cng nht nh cha lo, bt c d mi phi eo ln. Cho n mt hm ri nh mua thm si dy tong teng v kim king hoi tht vt v. Chng hn i tai : bt u km tinh, khin nhiu lc phi lng nghe. V cng do tai nghe km thnh, ngi chm gi bt u ni to ting, cc lc, u u Tc th bc v c rng dn thnh hi. Rng th chic rng, chic lung lay, khp kha khp khing nh cu ra chn. Mi ngi cng t. Li nm cng d khin n mt ngon. l v nhng gic quan bn ngoi, cn lc ph ng tng bn trong cng chu chung cng mt s phn, c ngha l tim gan pho phi u xung cp, nn mi ny sinh nhng chng bnh him ngho. Chng hn : mch mu nh cc ng nc xi lu nm b d st hoc b cng li, khng co gin d dng na, nn m ra cao huyt p, d b nhi mu c tim, hay tai bin mch mu no, mt l i t hay l bi lit khin cho bn thn phi kh nh, m nhng ngi thn yu cng kh na. c bit nhng ngi mp ph, n qu nhiu cht bo, lm cho x va ng trong lng ng mch. Cc tuyn m hi lm vic km hn, dn ti tnh trng khng thi kp cht bn, d lm cho c thbc mi. Cng vy, cc tuyn tiu ha nh gan mt, dch v cng hot ng t hn nn d b to bn, kh tiu, tr trong tr ngoi D nhin, g khng phi l mt chuyn vin chm sc sc khe ban u, nn mn tm nhng m t k trn ca bc s Hng Ngc, c ng trn bo Kin thc Ngy nay. Kinh nghim bn thn cng cho g thy i mnh ging nh mt cuc leo ni. Xut pht t chn ni l lc m mt cho i, ri cng vi thi gian, mnh leo ln, leo ln mi trin ni bn ny. Bn mi lm l nh cao, ri t tut dc v xung dn trin ni bn kia. Ngi xa c cu :

- Trai ba mi tui ang xoan, Gi ba mi tui toan v gi. Th nhng, c k li bo : - Trai ba mi tui m gi, Gi bn mi tm ang ra m hng. C hai cu tc ng trn u hi phng i t mu mt cht. V th, trung dung, g chn bn mi lm l nh cao cuc i nh va mi trnh by. Thc vy, vo tui ny mt g bng m tt, nn phi sm thm mt cp king lo. Du cha n hi u, nhng tc g cng bt u tha dn. Nu g nh khng lm th mt vn Th nh k trong tc phm Nhng k thch a a ra hai tiu chun xc nh cho mt ngi thng thi, l phi eo king v phi hi u. Nu ch thc l nh vy th g ang chm sa-vng, ang chm khn ra ri . S vui cha qua th s bun li ti. V ni bun khng tn len ln i vo lng g. Ni bun th nht, l g nhn thy sc ko ca mnh b gim st mt cch ng k. Ngy xa lc cn trai tr, g ngi g chic my ch c tng mi ngy tm chn ting ng h, thm ch c nhng hm lm ngy khng tranh th lm m, m n vn ngon, ng vn y con mt Cn by gi, ngi nhn vi tnh, u c phi vn dng tt c ni lc m g cho thng my t giy than trn chic my ch c tng y, ch cn ng nh khe re, th m cng ch ngi c bn nm ting ng h l mt nhoi, nhc nhi n tn li tim. n mt ngon v ng th ch chp chn. Ni bun th hai, l thn th bng dng d qu vi mi th bnh. M bnh no th cng l nh mt bn n t hnh k ch ngy thi hnh. No l huyt o cao. M huyt p cao th th no cng nh hng ti tim. M tim c vn th hy coi chng, c th t bng d nh tr bn tay. Ri gan nhim m, phi b nm, bao t b lot, vn vn v vn vn. G c thi quen lu lu ti ng bc s khm tng qut mt ln nm vng tnh hnh sc khe ca mnh. Ln kia, sau khi siu m, ng bc s lnh lng phn : - Ch c hai vin sn nh trong thn. G bn hi : - Lm th no tng kh hai ci ca n y ra. ng bc s lin k n : - Mt l ch phi ung thuc theo s hng dn ca bc s. Hai l ch phi vn ng tay chn. Ba l ch phi ung nc nhiu v nc chy mn. Bn l ch phi ci, v ci cng l mt liu thuc b y. Chng hiu v nghe theo li cn dn ca ng bc s hay do toa thuc nam ca my b lang trc l dng ht chui ht m hai ci ca n ca g bng ln mt tiu, khng cn hin hu trong hai tri thn thn yu na. Khng phi ch xung cp v phng din th xc, m cn xung cp v phng din tinh thn na. Nh trn bc s Hng Ngc cho bit v tai nghe bt thnh, nn nhng ngi chm gi bt u ni to ting, cc lc, u uDo d sinh ra cu gt. Chuyn khng ng g cng quu, cng trch, cng gin, cng hnthnh th vi tui gi th m ra kh tnh. Khng nhng kh tnh, m ngi gi li thng hay qun. Ngay chnh g cng cm thy nh vy.

C nhng lc cht qun mt tiu tn mt ngi quen, qu quen. Qun ci tn thi, cn th nh tt c. Khi cn nh th qun, m khi cn qun th li nh. Nh rt k nhng chuyn xa c. L lng cha. C lc nhc chic in thoi ln, gi cho ai , nh ni iu g th qun tut, nh xin li, nhm s. Khng l hi ngi u giy bn kia, xin vui lng cho bit ti ang nh ni g vi bn vy. Ni g , c mt b c. Trc kia b c l mt con ngi m ang, n ni u ra y, c bi c bn hn hoi, ch khng to lao thin a. Mt tay b c qun xuyn ht mi cng vic trong gia nh, thm ch cn thay chng lm quan. B c lo t A n Z, cn ng c vn mang chc chnh trng hay chnh tng chi , ch c vic ngi n c, th tip cc quan trn, hay ngi xe t tm chn c vi b bn. Th ri khi v gi, b c bng dng qun tt tt, qun tut lut, thm ch qun c nhng ngi trong gia nh, con chu c cng gi l ng, l b. Quen m ha ra l, thn m tr thnh ngi dng nc l. S khn ngoan th trc khng cn na. B c c x nh mt a con nt. C ln trong nh th, b c ginh ln rc l vi mt b khc ri sinh ra u . Thy bt k chic dp no, b c cng em v nh, khin cho con chu phi mt cng em tr li cho kh ch. C ln g n thm b c. Lc ra v th chic dp mt tiu, khin c nh phi i tm hi lu mi thy c ch b c ct du. Bc vo tui gi, ngi ta thng tr li thi con nt, nhng li l mt th con nt kh thng. Ngoi tnh trng xung cp k trn, mt ni lo v mt ni s khc ca tui gi chnh l s c n. D nhin khng phi ch ngi gi, m hu nh tt c chng ta u s s c n. Thc vy, chng ta khng th no sng cu ky mnh n, nh mt hn o gia bin khi, hay nh mt pho i bit lp. Tri li, chng ta sng l sng vi ngi khc, trong mt cng on, trong mt x hi. V th, my ng trit gia lm cm mi pht biu : - Ngi l mt con vt c x hi tnh. Nu nga chy c by, chim bay c bn, th chng ta sng l sng vi ngi khc. V khi khng cn ngi khc sng vi, th chng ta s ri tm vo tnh trng c n ng s v khng khip. Cch y t lu, g c c mt cun sch mang ta l ngi vn o. Trong , tc gi k li cuc hnh trnh lnh nh trn bin c ca my nh thm him. Tc gi cho bit : trong nhng ngy c n gia tri v nc, h rt thm c lin h vi th gii bn ngoi. C mt con chim nh ngy no cng ti u trn chic b ca h. Nhng ri mt ngy kia, con chim nh khng ti na v h bun tic nh mt i ngi bn thn thng nht ca mnh. C n l mt ni kh ca tm hn. N ng ng v day dt m ch ngi trong cuc mi cm nghim c m thi. Bi v on trng ai c qua cu mi hay. Chnh v th, tc ng Lin x c cu : - D c trn thin ng, m ch c mt mnh, th cng chng th no sng ni. C n khng phi l khng c ai, nhng l thiu vng nhng g thn yu nht, nhng g hiu bit v cm thng vi mnh nht. Kinh nghim cho thy : - Khng phi bn nhau m gn nhau. Khng phi gn nhau m quen nhau. Khng phi quen nhau m thng nhau. Khng phi thng nhau m hp nht

vi nhau, bi v mi ngi l mt th gii. Mi ngi l mt mu nhim. ng th, nhiu khi i gia ph ch ng ngi m chng ta vn cm thy m thm l loi v khng thy c mt ngi hiu mnh. C khi sng gia con chu m chng ta vn cm thy trng vng v ngh ti tui gi m ti phn. Thc vy, ngi gi thng d cm thy c n hn ai ht, s d nh vy v cc c cm thy mnh bt lc, khng gip g c cho con cho chu. Cc c lun c ngh mnh ht thi ri. Nhng u t suy ngh ca cc c d b th h sau cho l lc hu v lm cm. B thc ti t chi, cc c quay v vi d vng, d bit rng hoi c nhiu lc cng thc l vin vng. c bit ni cc c b thng c mt cm xc bng khung bun b khi con ci khn ln, khng cn ti s chm sc ca ngi m. Ci cm xc t trng khi n chim con bay xa. Nhiu ngi sng nhng thng ngy hiu qunh, cm thy nh mnh tha thi, v v Chnh v ngh ti nhng ngy thng qunh hiu vi mt tng lai khng my sng sa, m nhiu c ng vn cn m bc thm bc na, d tui i nng trn i vai ca mnh, nh tc ng din t : - Con nui cha, khng bng b nui ng. Truyn thng gia nh ti Vit Nam l tam i, gm ba i : ng b, cha m v con ci cng sng chung di mt mi nh s gip cho cc c gi bt c n v ngi tr bt lc lng v lun c nng ta vo nhau. Tht hnh phc m m khi trong ba n cha m bit gp nhng ming ngon ming ngt cho ng b v ban ti, con chu c s vo vng tay ng b nghe k chuyn c tch. Th nhng, hnh nh trn ngy cng b mai mt, khng phi v thiu thc n ngon gp cho nhau hay ng b thiu chuyn c tch k cho n chu, m v thi gian chng ta dnh cho nhau khng . Cha m qun qut sut ngy tm chn cm manh o. Con chu b u vo sch v hc hnh. Nh vy, tuy ba th h cng di mt mi nh, nhng cha tht s sng chung mt t m. Cn bn ty phng, ng b hay cha m gi thng c gi vo vin dng lo. G xin trch li ni y nhng li pht biu ca mt s cc c gi sng trong vin dng lo ti Php, c ng trn bo Ph n Ch nht. Sng trong vin dng lo chng khc g sng trong mt nh t. Mt b c chn mi hai tui ni : - Sut ngy hnh nh ti chng thy mt bng dng ai qua li, cn con ti th hnh nh ch thm ti vo cui tun, ch thm nm pht l cho mcon i. Do cuc sng ngy cng kh khn, con ci khi c gia nh thng cho cc c vo vin cho rnh vic lo chuyn khc. Mt quan chc ca vin dng lo Seine cho bit : - Tht ra cho cc c vo vin dng lo l cng vic thng lm cc nc pht trinnhng ch bun cho cc c l cch i x ca con chu mnh. C ln thn nhn vc n kin ban gim c v thi ngc i, la mng v cc cn ca nhng ngi gip vic, th c tr li : - Chnh cha m cc anh m cc anh cn khng chm sc hung chi l chng ti, ngi dng nc l. V nh vy, phi chng phn thit thi lun nm v pha cc c, nhng ngi gi hm nay ?

 HNH PHC
Chuyn phim ca G siu. L Ging sinh v tt ty tr v, bc chn xung ph, hay chui u vo nhng ca tim, u u g cng thy c hng ch : - A merry Christmas and a happy new year. V cng hng ch y c in trn tng cnh thip thin h gi cho nhau nhn dp ny. Vit nam ta lun m rng vng tay n nhn mi lung vn ha. Ty c m Tu cng c. u an-nam-mt, m t c khi l Phng-xe, c khi l ng l, c khi l kh kh g nath ch mnh ng tri mi bit. V th, cng a happy new year cho nhau khi nm mi bt u. Ngoi ra, trong dp tt nguyn n, ngi ta cng chc cho nhau ba trm su mi lm ngy hnh phc. V khi i d m ci, ngi ta cng toe tot ci ming m cu cho i tn hn c trm nm hnh phc. Th nhng, hnh phc c hay khng ? Gio l nh Pht vn thng bo : - i l b kh v mi ngi l mt cnh bo tri dt trn . Nh th, th tht kh m tm thy hnh phc trn ci i ny. y vy cho nn nhng ngi bi quan mi ngh rng hnh phc ch l mt khi nim tru tng, chng h tn ti. Thm ch, c nhng tay t ph, giu nt vch, m vn than van : i mnh gom li liu c my gi hnh phc. Hay chn i i tm ci cht phc m bu tch chm dt mt kip ngi lm than kh i. Ngy xa ngy xa c mt ng vua sng trong cung in nguy nga lng ly, th m lc no lng cng ru r, cht xu na th ru ria ra rp rpNgi ta by tr cch cho ng vua c dui : no l tic tng linh nh, no l cung n nhy ma, no l n ht xng cath m ng vua vn c bun ri ri. Th ri, mt k l mt xin vo chu v dng ln ng vua cao kin ca mnh : - Nu b h mc c chic o ca mt ngi hnh phc nht nc, th lc y cn bnh bun huyn mn tnh s c thuyn gim lin t t. Nghe vy, ng vua bn truyn cho mi quan chc v binh i, tt tt u phi ln ng, lng sc khp ni, thm ch chng c b st bt k mt hang cng ng hm no, min sao em v cho ng vua tm o ca con ngi hnh phc nht nc. Tuy nhin, i ti u cng ch cm thy sc sa mi au kh. V hnh nh kh au ph bng ln tng cy s. Bn cnh chic ni hng ca tr th, thy phng pht bng dng ca thn cht. Bn cnh nh mt rng r ca i tnh nhn, hn ln vt chn ca phn bi, bt trung. Bn cnh n ci mn nguyn ca cp v chng tr, li du n ca bit bao nhiu vt v, cc nhc Quan vi qun i mi i hoi m cng chng thy c mt khun mt hnh phc. Tht vng, h ko l tng bc chn mt mi tr v kinh chu ti vi ng vua. ang lc y, tai h bng nghe thy mt ging ht vo von v hn nhin, chc hn phi l ca mt ngi hnh phc lm. H vi v bc ti v nhn ra mt em nh ang ngi trn mnh tru v t nghu ngao. H hm h xng n vi en ti lt phng chic o em nh ang mc m

em v dng cho ng vua. Th nhng, khi mt i mt, h mi chng hng v ht hng. Th ra em nh qu ngho, chng c c mt tm o che thn, nn phi ci trn trng trc. Tho no m Nguyn cng Tr phi than van : - Thot sinh ra th khc che, i c vui sao chng ci kh. Cn bn dn thin h, k th bo : - Phm trn ci i ny, chng c chi l sung sng, nn ngi ta mi phi mong cHnh phc l mt ci g tht m h, khin chng ta bt buc phi kht khao i ch. Ngi th ni : - Hnh phc nh mt th ting vang, n tr li nhng khng bao gi n. Tuy nhin, ch trng nh trn xem ra c phn bi quan ym th, chng khc g eo cp knh rm m soi mi nhn vo cuc sng. Kinh nghim i thng cho thy : Ai trong chng ta cng tng c nhng khong khc sng rn m u hiu, nhng giy pht khoi t tuyt c mo v chng ta bo rng : - Mnh rt l hnh phc trn tr. D ma ng lnh lo, th thnh thong cng c c mt vi ngy nng m t xut. au kh d ng ng eo ui kip ngi th cng c c i ba ngy vui. D ngy vui mau qua v rt ha him, thm ch ch c m trn u ngn tay, hay d th no chng na th ci c gi l hnh phc vn c . Nhng hnh phc l ci chi chi ? Dn vo mt bi bn v hnh phc trn bo Figaro, c bo Kin thc ngy nay trch dch, tc gi ghi nhn nh sau : - Khng c mt t no m m v ngha bng t hnh phc Hnh phc khng th ni ln bng li, khng th din t, cng khng th nm btCng khng th mua c bng tin. Nh th Php Jacques Prvert c ln vit : Trn tm bng en ca s bt hnh, mc cho bao d bu, cu b dt c v c gng mt ca hnh phc. Vy hnh phc l g ? ng trc cu hi ny, chnh bn thn g cng cm thy b, bn phi vc t in ra m tra cu. Trc ht, theo Vit nam T in ca L vn c, hnh phc c ngha l iu may mn cho cuc i. Chc ng c nhiu hnh phc th cng c ngha l chc ng c nhiu may mn. c xong cu nh ngha trn, g cm thy m c, khng n v cn thiu thiu mt ci g y, bi v rt nhiu ngi sut i chng gp c iu chi may mn nh trng s, thi m h vn c sng phy phy hnh phc, nh hnh nh ca cp v chng con nh ngho : - Ru tm nu vi rut bu. Chng chan, v hp, gt u khen ngon. Cn theo t in Larousse ca my ng ty, hnh phc c ngha l mt tnh trng c hon ton hi lng. Cu nh ngha ny hi siu nhng xem ra li ng hn. Nh th, ngi ta kh m c nh ngha c hnh phc bng li ni hay bng ngn t, nhng ch cm nhn c n m thi. Tuy nhin, cch thc cm nhn hnh phc ca mi ngi li khc nhau, nn mi nhiu kh v rc ri. Thc vy, c khi cng mt cnh ng, nhng mi ngi li cm nhn mt cch khc nhau. Vi ngi lc quan th l nim hnh phc, cn vi ngi bi quan th li l ni bun kh. Chng hn hai ngi cng i du lch alt, c hi cho bit cm tng ca mnh v thnh ph ny. Ngi th nht tr li : - y l mt thnh ph bun. Ma ri v gi lnh chng i c ti u, sut ngy co ro ni x nh.

Tri li, ngi th hai h hi ni : - y l mt thnh ph tuyt c mo. Kh hu th mt m, cnh sc th p . Hn th na, mi ngi thng li nhm ti mt th hnh phc cho ring mnh. Chng hn tin i khi l hnh phc ca k ngho, ch tr chn i khi l hnh phc ca k lang bt v mi m gia nh i khi l hnh phc ca k c n.. Lm lc hnh phc n s ca ngi ny li l hnh phc chy bng ca ngi kia. Chng hn trn ng ph : Mt ngi ph n sang trng i chic xe Dream lng cong, trong khi cp v chng ngho ang o nhau trn chic xe p c tng, pha trc l thng cu con. Anh chng thnh thong li c chic cm y ru ca mnh ln mi u thng cu con, lm n ci khc khch v nht. Ch v ngi sau tm tm m nh lng anh chng v nhc : cn thn ko t. Ngi ph n sang trng kia nhn cnh tng y bng nh mt thm kht. Cn anh chng ngho li m c chic xe Dream cho cc ci thm rm ca mnh. ng nh dn La m ngy xa bo : - Ta mun tm hnh phc ca ngi, cn ngi th li thm hnh phc ca ta. Cha ng chng ta cng pht biu : - c voi i tin. - ng ni ny, trng ni n. Nhiu khi qu thc hnh phc rt n s. Chng hn ngy xa mi khi tt n c b may cho b qun o mi, hay mi khi m i ch v cho mt chic ko l g lin cm thy vui sng qu chng chng. B qun o mi v chic ko y chnh l nim hnh phc i vi g hi nh. Cn by gi, chng hn mi khi vit xong mt mu chuyn phim, g bn bn mt pht thuc lo, iu ku lnro ro, mt lim dim th hn theo khi v thm ngh : - i i sao m p th. V nh vy, ni nm na theo kiu bnh dn hc v th hnh phc chnh l ci tnh trng sng rn, khoi t ca mi ngi. G rt tm c vi tng sau y ca Chamfort : - Hnh phc ging nh chic ng h. Cng t rc ri bao nhiu, th cng t h hng by nhiu. Mi y, g c mt bi ca Phng Thy trn bo Ph n Ch nht, trong c on nh sau : Hnh phc cng c gi. Song t ai bit c gi ca hnh phc l bao nhiu. C khi rt t, c khi r lm, nhng cng c khi v gi hoc c cho khng mt cch ho phng. Cng c khi ngi ta em hnh phc ra mua bn hoc nh i. Nhng m ch c th bn hnh phc i, ch khng th no mua c n Sau , tc gi a ra mt vi trng hp c th ca vic bn t hnh phc ca mnh : Mt anh bn trai bc bch chn thnh : Mnh ngho, ly v ngho, ch mong c nhiu tin nn lao vo vic kim tin. Ngy y hnh phc ca mnh l tin. By gi, nh mnh giu c, nhng con ci b b b, h hng, nghin ngp. V mnh sut ngy ca cm, mnh chn lmMt c bn gi xinh p khc th bun su : hi y mnh chn lo chng sut ngy ch nghin vi cu. Vi ng lng k s th c m n cm. Tng theo tay ny khn lanh, nhiu tin s hnh phc. No ngTi bt gp nh mt luyn tic ca c nhn v pha lo chng c cng c mt ngy hm y. Cng phi thi. C v tay chng mi, mt g li xe, qu chnh nhau v trnh hc vn. th, chng i rng khp ni, b bch khp chn th c, nhng v nh li ghen ng ghen ngi vi v. V vy, c c bo qun rt cn thn Trong c hai trng hp k trn, anh bn trai v c bn gi u bn t hnh

phc ca mnh. Anh bn trai th bn t cho nhng ng tin cm, cn c bn gi bn t cho tn li xe n vi gi l mt cn nh ba tng vi y tin nghi. Nhng m h thng i Cn trng hp th ba l tnh yu n phng ca mt c gi : Sut bao nhiu nm lin, vo nhng ngy th by, c p xe hai mi cy s, t ni c sng v thnh ph ch nhn ngi c yu vi pht. Ch vi pht thi v sau th no anh chng cng vin c b i, sau khi ha v mt cuc hn vo tun sau. Nhng giy pht y i vi c l hnh phc qu gi m c nng niu sut nhiu nm, cho ti ngy anh chng i ly v. Gi ca ci hnh phc nh nhoi y l nhng nm thng tui tr ca c. Ti ni : - t qu. Nhng c lc u : - Khng u. Hnh phc c gp anh y mi tun l ngun nh sng ca mnh ngy yNu khng, cha chc mnh sng ni. C th c c l. Ti khng nh gi c nim hnh phc y. Hnh phc lun c , nhng lm th no bn thn mnh c hnh phc ? Nh trn g vit : cch thc cm nhn v hnh phc ca mi ngi tht khc nhau. V th, hnh phc lun h ti lng mnh. Thc vy, cu chuyn sau y xc nhn s tht trn : c Khng t ngy kia i chi ni Thi sn, gp ng Vinh Khi K ngao du ngoi ng, mc o cu, tht lng dy, tay gy n cm, va i va ht. Thy vy, c Khng T bn hi : - Tin sinh lm th no m vui v th ? ng Vinh Khi K tr li : - Tri sinh mun vt, loi ngi qu nht, m ta c lm ngi, l mt iu ng vui. Trong loi ngi, n ng qu hn n b, m ta c lm n ng, l hai iu ng vui. Ngi ta sinh ra c k ui m, c k qu qut, m ta hon ton khe mnh, nay chn mi, l ba iu ng vuiCn ci ngho l s thng ca th gian, ci cht l s ht ca i ngi. Ta nay x cnh thng i lc ht, th c g l lo bun. c Khng t ni : - Phi lm, tin sinh th l bit cch t lm cho mnh hnh phc m hng s vui th i. T , g nghim ra b quyt th nht cuc i c hnh phc, l bit khm ph ra nhng nim vui nho nh n du trong nhng s vic ca cuc sng thng ngy, nh ngi xa ni : - Tri tc tin tc i tc h thi tc, tri nhn tin nhn i nhn h thi nhn. Nim vui nho nh y c khi c n du ngay c trong nhng kh au phi chu, bi v nhiu lc trong nim vui li c ni bun v trong ni bun li c nim vui. Hay nh mt cu danh ngn bo : - au kh l chic cu dn ti hnh phc. - Khng au kh, th chng th hiu c hnh phc. V nh th, cch thc cm nhn ging nh mt cp knh chng ta eo vo mt. Nu cp knh mu hng, chng ta s thy mi s u ti hng v ng yu, nn chng ta s c hnh phc. Cn nu cp knh mu xm, chng ta thy mi s u en xm v ng ght, nn chng ta s phi kh au. ng l : - Ngi vui, cnh cng vui ly, Ngi bun, cnh c vui u bao gi. B quyt th hai cuc i c hnh phc l mt cuc sng trong sng, khng h thn vi lng tm. Thc vy, ngi hnh phc l ngi khng b lng tm cn

rt. Tri li, k i vo con ng cong queo, xin xo s chng bao gi tm thy c hnh phc. G cn nh hnh nh ca Cain trong sch Sng th k. Ghen tc v l vt ca Abel c Thin Cha chp nhn, Cain git em mnh ngoi ng vng. Th nhng, lin sau , d i ti u v d ni chn tri gc bin xa l no chng na, Cain vn cm thy nh i mt Thin Cha ang nhn mnh trng trng ri cuc i ca Cain tr nn bt n. Mt khi b lng tm dy v v ti c v cuc i tr nn bt n th lm sao thy c hnh phc. Bescus l mt g thanh nien phm ti git cha ca mnh. Hn thc hin hnh vi ti c y mt cch tinh vi, chng ai bit c. Nhng k l thay, l t hm hn lun lun nghe thy nhng con chim n bay ln v lp i lp li : - My l thng git cha, my l thng git cha. Hn tm cch ph ht mi t n, nhng hn vn khng cm thy c yn lng. Cui cng hn phi th nhn ti li ca mnh. Cp mt Thin Cha hay ting chim ntt c ch l nhng hnh nh ni ln s dy v cn rt ca lng tm. Thc vy, trc mi vic lm, lng tm s ln ting bo ng cho chng ta hay l iu tt hay iu xu, l iu c php hay khng c php. Cn sau mi vic lm, lng tm s ng vai quan ta xt x. Nu lm iu tt, chng ta s c vui mng. Cn nu lm iu xu, chng ta s b dn vt, mc d vic lm ca chng ta tht kn o, chng mt ai hay bit. Cng trong chiu hng y, m hnh nh c T Lm trong Na chng xun ca Khi hng, c li khuyn sau y : - Cha ch c ba th gia bo ny ng cha li cho cha, nay cha truyn li cho hai con m thi, l : gi lng vui, gi linh hn trong sch v em ht ngh lc ra lm vic. B quyt th ba cuc i c hnh phc, l hy ra sc c gng lm cho ngi khc c hnh phc. ng vy, Abb Delile ni : - Hnh phc ch dnh ring cho nhng ai lm nhiu ngi c sung sng. G cm thy li Kinh thnh sau y nh l qui lut ca mun i : - Cho th sng hn l nhn. Hay ni mt cch khc : - Cng hy sinh v ngi khc th li cng hnh phc. Nu hnh phc l mt th tin, th cng cho li cng li. ng vy, kinh nghim bn thn cho g hay, mi khi cc chng phi nga tay xin tin ngi khc, sao m g cm thy ngi ngng, chng bit m mm m ming ra n ni th no cho phi php, mc d s tin xin x y c dng vo cng vic chung em li li ch cho mi ngi v mc d n tc ni php vn d l ngh ca g. Nhiu khi cm ng tin ca ngi khc m ngh tht ti nhc, ch mun a c nc mt, nhng v li ch chung nh phi cn rng chu vy. Thin h th : Ci c l ci ngu. Chng th m bn ng l, c k qung tin ra xy khch sn nm sao choch. Cn mnh th ch s : Ci kh b ci khn. Bi v phm lm mi vic, th vn u tin bao gi cng vn l vn tin u, cho nn nh phi lt ngc th c : Ci kh l ci khn. D ch l th khn vt, khn li m thi. Tri li, mi khi g b th cho ngi ngho, hay cho ngi n my ngi bn v ng, d ch mt vi ng tin cm, th lp tc g lin cm nhn c mt nim vui nh nh len ln i vo tm hn, khin nhiu lc g phi ci rui mt mnh, hay hut

so vu v cho h bt nim vui. Cng trong ngh y, Thnh n Trsa cho bit : - T khi ti bit qun mnh, ti c sng hnh phc nh cha tng ai thy. Bo Tui tr Ch nht mc c mt mu chuyn nho nh trn internet nh sau : C hai ngi n ng bnh nng, c xp chung mt phng ti bnh vin. Ngi nm gn ca s c php mi bui chiu ngi dy mt ting ng h thng kh trong phi, nn li dng thi gian ny k li cho ngi kia nhng sinh hot bn ngoi : no l by ngng ang bi li trn mt h, no l i tnh nhn tay trong tay do chi di vm cy, no l on qun diu hnh ang i qua Ngi kia mi ngy u ch i khong thi gian y c ha nhp vi cuc sng bn ngoi. Ngy v m tri dn cho ti mt bui sng c y t pht gic ra ngi nm bn cnh ca s qua i. Khi mi vic n nh, ngi n ng cn li yu cu c chuyn n cnh ca s. Bc ta nhn dy bng tt c s c gng ca mnh v nhn ngm th gii bn ngoi. Th nhng, i din vi ca s ch l mt bc tng xm xt. Bc ta hi c y t xem ci g khin ngi bn khn kh cng phng m t cho bc ta nghe nhng iu tuyt diu qua ca s. C y t cho bit ngi n ng b m v thm ch cng chng thy c c bc tng xm xt na. C y t ni : - S d ng ta k nh vy v mun cho bc c vui v c hnh phc, ng thi khuyn khch bc can m hn ln. Tuy nhin, d dng thc hin ba b quyt trn, ng thi cng cuc i c hnh phc, th ngi ta rt cn n mt nim tin tn gio. Mt v thnh n tu n sng khc kh trong khu rng vng. Ngy kia c ngi hi : - Lm sao ngi c th chu ng ni ? Thnh nhn ni : - ng hy n v nhn qua ci l ny th s r. Ngi kia n v thy sau tng hang ru ph, c mt l hng l ra mt gc tri. Thy h khng hiu, thnh nhn lin ct ngha : - Gc tri l nim an i v hnh phc ca ti. Mt ngi khc va au m li va ngho tng th m vn c sng hnh phc. Thin h bn hi ti sao, th bc ta tr li : - V ti bit s dng ci nhn vi i mt sng sut. Nhn v mt ngc nhin ca h, bc ta vi ct ngha : - Trc ht ti nhn ln tri v nh rng nc tri mi l qu hng ch tht ca ti. Ri ti nhn xung t v hnh dung ra nm bi t ca thn xc khi ti cht. V sau cng, ti nhn chung quanh v thy nhiu ngi cn kh hn ti. Ba ci nhn y lm ti hnh phc, chng kh tr mi ting than van v trch mc. Tm c hnh phc trn ci i ny l chuyn kh, nhng gi c hnh phc trong cuc sng ca mnh li cng kh hn. Th th g bit mn rng by gi ?

V Chuyn phim ca G Siu. Khng bit bn Thy S th th no, ch cn Vit Nam, hng nm c vo ngy 08 thng 3, vn c gi l ngy quc t Ph n, phe n b con gi c dp ln nc, ngc mt nhn i bng na con mt, nht l coi cnh n ng con giai chng cn k l ram no st. ng ra trong i thng, v vn l v v chng vn l chng, n ng vn l n ng v n b vn l n b. Gia o php nc vn nghim. Th nhng, bn nh bo vn ni lo n tin, t mu v phng i, thi mt cn bo lm cho cc b cc c phng c mi, thiu iu nhiu ng my ru mun bt chc T Xng m : - Vut ru nnh v con bu n.

V sng trong ging chy cuc i, nn hm nay, g cng xin lm lt nhng m t ca bn dn thin h, c ng ti ri rc trn cc bo, ng thi cng thm mm thm mui, hnh ti bt ngt t cht phc ha v dung nhan kiu dim ca cc b v, vn c coi l ni tng trong gia nh. Vy th no l v ? C mt nh vn khi hi ngi M, snh v v vi cc loi ng h, i khi nh th ny : - V p, snh thi trang ging nh chic ng h eo tay, lc no cng phi eo, mt pht khng c ri. - V chanh chua ging nh chic ng h bo thc, ch nn trong nh. Bi v nu ni cn tam bnh, c ta c th lm m ln ngay c gia lc m khuya thanh vng. - V hin thc ging nh chic ng h b ti. Bt c lc no mun hi, c ta lin tr li tht th, khng la di. ng tic l ng h loi ny hin gi hi him. - V khe mnh ging nh chic ng h eo tay kiu c, dng lu cng khng hng. - V m au ging nh chic ng h dm, chm vo l hng v lun phi sa cha. - V tht th trung thc ging nh chic ng h treo tng. C ta ch lm ngha v trong gia nh, khng cng chng i ra ngoi. Nhng snh v trn c ng trn bo Ph n Ch nht, chng hiu ng hay sai, bi v hin g cn ang phc v trong lc lng phng khng, nn kinh nghim ch c my t. C mt bi th nh ngha...v nh sau : - V l m cc con ta. Thng ku b x, hiu l phu nhn. V l tng hp : bn thn, Th trng, bo mu, tnh nhn, m hin... V l ngn kh, kho tin, Gi v nhanh gn, hi phin rt ra. V l bin c bao la, i khi ni sng khin ta chm ph, V l m nhc, thi ca, Va l c gio, va l lut s.

C gan u khu v ? C n khng mui, chng h ci v (v). Chng i! ng c di kh, Khng v, bit cy nh tay ai ? V l phc lc th ti... Thuc trm nh ngha, tr bi v khen. Trch dn bi th ny, khng chng nhng k thi mm li lit g vo hng ru qup mt thi. Tuy nhin, v t m ni, khi ngh v v b tnh thng chia ra lm hai phe, chng i nhau kch lit : phe khen v phe ch, phe nng v phe h, phe bc thm v phe bc thi. Trc ht, g xin im qua lp trng ca phe bc thi, ri sau ca phe bc thm, to nn mt ci kt...c hu. Chuyn k rng : c mt anh chng chng may ngm c t, i tu sut sang th gii bn kia. Anh chng mon men n ca thin ng th b thnh Phr chn li. Sau khi nghe ht bn l lch trch ngang cng vi nhng chi tit lnh knh, chng hn nh qu u, tn l chi, lm ngh nghip g cng m tnh xu no ? Thnh Phr bn lc u quy quy, nht nh khng cho vo, bi v anh chng ny khng c tn trong s thin nh. Anh chng bn nn n i : - Ly thnh c, xin thng con vi ? - Nhng ngi c im chi c sc ta thng c ? Nghe vy, anh chng lin mt sng nh n t, tr li phng xi l, khng mt cht do d : - Bm ly thnh c, con c v c . Thnh Phr vut chm ru bc ra dng suy ngh ri gt u : - Thi c, ta cho ngi vo, bi v ngy xa ta cng c v v cng phi kh v v, on trng ai c qua cu mi hay, nn ta rt thng cm vi ngi. T ra Thnh Phr cng nh nhiu ngi khc i lc cng cm thy v l mt gnh nng, mt thp gi c Cha Tri t ln vai anh n ng. Hay nh tc ng cng bo : - Trai c v nh r buc chn. Thc vy, cng theo mt bi trn bo Ph n Ch nht, th nhng cu binh trn chin trng tnh i, cn c mnh danh l mt trn khng ting sng, chng ngn ngi a ra mt cch ln lt su iu thn tin khi cha c v : Mt l bn khng cn bt chc Jame Bond, ng vai ip vin khng khng thy trc nhng t giy bo tin in nc, in thoi, cng v vn nhng khon ph thu lnh knh khc na. Hai l bn khng cn phi hc nhng k nng lm bp, git gi, ra chn...bi v m, ch hoc em gi bn gnh ht nhng cng vic lu xa bu ny. Nht l bn chng bao gi phi pha sa cho em b gia m khuya, n gin ch v bn khng c v, th lm sao c em b. Ba l bn khng mt nhiu thi gian bo cha cho l do vng nh, v tr, hay hp t xut, cng khng qu lo lng v xut x ca nhng vt th l trong ti qun, ti o. Bn l cc vt dng ca bn c th i hoang hc b t no trong x nh m khng bt buc phi lun ng vo v tr c hu ca n. Bn cng c th nm ng di t, hay ng chung ha bnh vi nhng con vt cng nh con ch, con mo...Nhng iu ny tuyt nhin khng c chp nhn khi bn c v.

Nm l bn khng phi cng mt tm trn bo xem trong tun siu th no t chc khuyn mi a v n mua sm. Su l bn c ty nghi dn nh ca mt c ca s hoc ngi mu m bn yu thch vo bp hoc trong phng ng...Bn cng c th an tm mua mt mn tr gi 2.000 ng vi s tin...20.000 ng m khng s b cn nhn, nhn nh v mua nhm v v...tic ca. Vng, cn nhiu, rt nhiu v hn th na. Ai dm bo c v l sung sng ? Tuy nhin, ni vy thi, ch k l dng di lm chi ko thin h moi, m chng thm ly v na th tht nguy tai, lon mt thi. Mt khi bc chn vo con ng tnh i cong cong, th d c v cng hay b v y, anh chng cng xt bt xang bang. G xin ghi li tm s ca hai anh chng, m g lm lt c trn bo, ni ln ni kh ca k b v y, cng nh ca ngi c v cng. Trc tin l anh chng b v y. Anh ta bo : V ti rt yu chng, thng con v m ang trong vic thu vn cho gia nh, nhng ngt ni rt c on v ca quyn, i khi tr nn cu gt vcc lc. nng l tri. Ni khng ngoa ch lau nh, rc ti cng phi hi kin nng. Nh th sau khi mit ngn tay xung sn kim tra, nng lin phn : - Lau c ri. Cn rc th nng bo : - Chu kh hi mt t, mai hng , v bao rc cn vi, lc ny bao nha t nn phi tit kim. Ph nng lm bp, nm canh bng nc mm hay mui ti cng phi hi nng. L mn mt t, hay l nht mt to th ti lin b k t ng : - Sao m ong vy, c th cng khng xong. Nht l mi khi c tic tng, th ti ch l mt tn y t cho nng sai vt n tot c m hi ht. Nhiu khi nhn thy v ngi ta du hin v t nh m ti m pht thm : - Nu ai bn ci du dng, Ti mua mt gnh tng nng lm duyn. Du dng nh php thn tin, Lm vi mt nhc, lm qun bun phin. Nh vy, xem ra anh chng ny mun bt chc T Xng, th m cng chng xong : - Lm trai ra bt qut nh, V gi th d, bm b em y. Tip n l anh chng c v cng. Anh ta tm s : tm nm nay, ti phi kh mun phn v b v...chm sc qu chu o. Mi sinh hot hng ngy ca ti, t chuyn n ung, tm git n ngh ngi gii tr...cng phi nht nht tun th theo s sp t ca c y. Ny nh, chng hn n sng ti ch c quyn chn mt trong ba th : xi, bnh m p la v ph. Ngoi ra, bt k th g c y cng khng ng v l do. M phi t tay c y lm hoc mua v nh cho ti kia, ch ti t i n mt mnh l c y khng yn tm cht no.

Ngay n c qun o mc hng ngy c y cng t tay git i cho chng. C y i b no l ti c phi mc b y, khng c kin c g ht. Cn nu nh ti li t i mt chic o no khc mc l y nh rng khi pht hin ra, c y s gin hn c tun, cho l ti khng cn yu thng, tin tng v nn mi coi thng v nh vy. n cng th, c ba c y nu mt mn mi hc c trn tivi, nhng ti khng sao n c, th l c y cng tm tc khc, chp m cho chng l khng cn yu thng na. c quan ti, khng ai l khng bit ti c v nui nng, chm sc chu o th no, thm ch h cn giu ct, gi ti bng ci tn : - Chng khe chng ngoan. Theo kiu cc b m thi ua thc hin khu hiu ca nh nc : - con khe, dy con ngoan. Th nhng, ti gp n my cng bng tha. C y cn ng vin, an i ti : - i do, cc lo y khng c v chm sc nn ghen t vi anh ch c g u m l! C th, hai nm gn y ti bt u s v nh. S phi ung nc chanh, m ngy no c y cng t ng pha, khi ti va v ti nh, bt k ti thch hay khng. S phi nghe c y gic i tm, gic n cn, mc d ti rt mun c ngh ngi chc lt trong yn tnh, hoc nghe mt bn nhc c in m du... Th l ti bt gp mnh c thi quen khng v nh ngay sau gi lm vic t khi no khng r. Lc th cng bn b i u ung vi ly bia. Lc th mt mnh ngi qun cc vi ly c ph en ngui ngt ngui ng m khng bit mnh ang suy gm iu g. Cng c bui ti li thch phng xe chm chm trn nhng con ng vng v n ci... Ni chung, ti lm bt k mt vic g khng phi v nh sm. Lc u, v ti tng ti thay lng i d, t tnh vi ai . C y ht hm hc ti bun ru, mt n mt ng. Nhng khi bit ti v tr ch v nhng chuyn khng u, c y mi yn tm nhng vn khng b c thi quen chm sc chng mt cch qu ng mi khi ti tr v nh. Mong sao ng c ngi n ng no trn tri t ny phi...kh nh ti. Theo g, th ni kh ca anh chng ny chnh l ni kh ca mt con chim trong lng, cho d chic lng c lm bng vng m nhiu k vn c m. c kt lp trng ca phe bc thi v, g xin k ra s khc bit gia v v sch m thin h ghi nhn : 1- Sch cng c cng him th li cng gi tr, cn v th khc, cng tr, cng p th li cng...tt. 2- Bn c th qun ngy mua sch, nhng khng bao gi c qun ngy sinh nht v, hoc k nim ngy ci. 3- Bn c th s hu rt nhiu sch, nhng ch c c mt v m thi. 4- Mua sch, bn c th t mnh quyt nh, nhng ci v nht thit phi c s ng ca c hai bn. Nu bn khng cn c y, th c y cng khng nht thit cn n bn. 5- Mua sch l s u t mt ln, cn ci v l bt u ca mt s u t di hn. 6- Hin nay, mua sch bn c th c khuyn mi, c tng thng...nhng ci v th bn phi mua thm rt nhiu th i km. 7- Sch em li cho bn nhng chn tri mi, cn v th lun trng chng bn ng ra khi nh. 8- Sch d thm thy n u cng c lc hiu c, cn v ngh g th vnh vin bn khng th hiu ni.

9- Sch khng bao gi tranh lun vi bn, cn vi v th bn sut i ch l ngi nghe. 10- Bn c th i x vi sch nh vi mt ngi tnh tri k, nhng khng th i x vi v nh mt quyn sch. By gi, g xin cp n lp trng ca nhng ngi bc thm v. Sau m ci, ngi ta hi v cm tng ca mt ch r gi, hn bn mi tui mi chu ly v. V ch r gi ny khng ngn ngi tr li : - Nu bit rng ly v sng nh th, th mnh ci pht cch y ba chc nm ri. S d nh vy, v theo mt tc gi, i li vi su iu thn tin khi cha v m g ghi li trn, th ly v tri li c rt nhiu mi li nh sau : Th nht, nu khng c v th ai l ngi con cho bn, ri cng vi bn nui dng chng hu bn c c nim vui khi ln chc...ba by tr, b xp nh. Th hai, nu khng c v c con lm sao bn hiu v lm c nhng cng vic khng tn ca ngi ph n, nh bp nc, git gi, ra bt, pha sa...nh ngy trc bn c n y nhng vic lu xa bu ny cho m, ch hay em gi ca bn. Th ba, v l ngi chm lo ca nh sch s, gn gng, ngn np. iu l l nhng vt dng c nhn ca bn i hoang, bt k ch no trong nh cng c v vo v tr c v ch cn bn hi v : - Mt king ca anh u ri ? Lp tc v bn s tr li vanh vch nh thuc lng. Th bn, nu bn thch ng chung vi nhng con vt cng nh con ch, con mo...khi cn c thn, th bo m trong vng tay m p ca v, bn s cm thy tuyt vi hn nhiu. Th nm, v l ngi nhc nh khi bn lm ng lc li trong cng vic hay trong chuyn tnh cm, hoc nhc bn i ct tc khi tc bn di, mua sm qun o, nn m, giy dp...gip v son cho bn b va bn i hi hp hay i d tic. Th su, bn s c thng thc nhng ba n ngon, v v lun bit rng : - ng n tri tim ca ngi n ng phi i qua bao t. V khi tri gi tr tri v nu cho bn t cho hnh ht g bn gii cm. Khi l xn, v pha cho bn ly nc chanh ...gi ru. Th by, iu quan trng l ly v ri, bn s c thi gian u t vo s nghip, khng cn suy ngh lung tung, ri i nhu khi thy bn mnh chun b lm m ci. Th tm, sau cng ngi ta c v th bn cng phi c v, nu bn khng i...tu. Bng khng, ngi ta s ni : - Bn...c vn y. Da trn nhng li ch thit thc trn, c l cc b cc c s phi t chc mt cuc i hi, tho ra mt tuyn ngn ku gi : - B nhng ng my ru, b ton th phe n ng con giai ang phc v trong lc lng phng khng, hy mau mau ly cho mnh ci v, bi v c v li lm anh em i. Khng hiu liu c tn no phn ng, u c y si , k th chng tc, phn bit giai cp, m k t ng vo ci bn ku gi ny : - Li th c li, nhng rng chng cn. Tuy nhin, ni g th ni, ngh g th ngh, bn dn thin h u phi cng nhn s ng gp khng nh ca v vo s nghip ca chng, nh tc ng bo : - Ca chng, cng v. - Chng nh , v nh hom.

- Giu v bn, sang v v. - Chng sang v bi v ngoan. - Gi ngoan lm quan cho chng. Hay nh mt cu danh ngn phng ty xc quyt : - ng sau nhng thnh cng ca ngi chng, u c bng dng ca ngi v. y l mt s tht chng th no chi ci. C th nhn vo my ng tng thng nc Mo l chng ta s thy c nh vy. Thc vy, s thnh cng ca tng thng John Kennedy, chc chn phi c nhng ng gp ca b Jacqueline, bi v b lun thp tng ng trong nhng thng tranh c v nhng nm nhim k ca mnh. Cng th, s thnh cng ca tng thng Bill Clinton, chc chn phi c bn tay ca b Hilary, bi v b gip ng rt nhiu hon thnh nhim v ca mnh v chng ng khi x cng dan tnh cm lem nhem ca ng bng n, bng khng th ng dm b i oong lm. V gn y, s c c tng thng ca ng George Bush cng c nhng gp phn ca b Laura. Trong thi gian tranh c, b thng ni : - Ti ch l mt ngi v bnh thng, bit pha tr, nng bnh, chm lo cho gia nh... Khi c hi v s hu thun ca b, ng Bush tha nhn trn i CNN : - Quyt nh sng sut nht trong cuc i ti l kt hn vi b y. kt lun, g xin ghi li bi th lun v v ca B Hy : - V ngon nh sa u nnh, Ung ri c mun dnh ung thm. m ng v m hn mn, Khng cho ch gi vn rm chui v. V nh thc la y b, Chng s b i, tha h rong chi. Khng v cc lm ai i, Phi lm tt bt b hi tai...h. C v nh c vn hoa, Hng thm nng nc th ra ht vo. V l lnh o ti cao, i khi ni da ht go li rn. V l c my loi bn, a nng a dng cng thm mt m. Nng l c vn ca ta, Tin lng np bi ca ngt ngo. Trn tri c my v sao, Di t chng c ch no thiu em. A-di--pht...Xe duyn, Cho ti v c c tin v nh. V nh vy, c l c Cha Tri cng mm ci khi nhn thy Adong Eva snh vai cng nhau bc i trong vn a ng.

Chng
Chuyn phim ca G Siu.

Chng hiu c ch nhim kh knh ca chng ta mc phi chng bnh d ng cht tit no m h nhn c nhng s phn i ca c gi, nht l c gi thuc phe kp tc, th c lin ni mu tam bnh lc tc, ni gin ng ng, phng m trn mt nh Trng Phi trong Tam quc ch din ngha, quyt lm cho ra ng ra khoai. Ch th m, c ln g v tn hu tn vn v s ngc i ca n b con gi, lin b c phang cho mt trn ti bi hoa l, ti tm mt mi. V ri C phn : - B ch my mun xi c chua ng v trng ung ca cc c nng hay sao m dm bo gan bo phi, m mm m ming bc thi phe ch n th. Khng kp cho g phn bua, C lin mo m ngh nghip m ra vic n ti : - Hy may mau vit ngay mt bi ni xu n ng con giai cho ta. Lin tt xut, khng oong g st. Tr v vi thc ti. S trc, g ni hng mn mt qu v dung nhan kiu dim ca cc ch v. Th nhng, vn bit thn phn mnh hm hiu, cn en hn c mm ch mc, thnh th hm nay g phi p mnh p xc m c k d ngng v khun mt hc hc ca nhng anh chng. S d nh vy, bi v g di dp ru trong bng C ch nhim nh ta, nu khng vit th ri c cng bt phi vit. Hnh nh lc no c cng ch mun d ha vi qu, c m c dng, c np c t, c c c ci, c mnh c ta... Theo mt s nh nhn chng hc thuc hng g m th rt c th vo ci thu xa xa y, nhn loi tri qua mt thi k sng trong ch mu h. Ngha l ngi m nm mi quyn hnh trong nh cng nh ngoi ng. Trong ch mu h ny, th phe n b con gi c ln ngi, nm u v ch huy tt tt. Hi , cc c nng i ci chng, ch khng phi l cc anh chng i ci v nh ngy hm nay. Phe n b con gi th lnh o, cn cnh n ng con trai th ch ng vai tr trang tr cho vui ca vui nh, ng l : - Ph xng phu ty, c ngha l v ni th chng phi theo. bo th ng c gn c ra m ci. Ch u c phong cch nho nhe : - Phu xng ph ty, c ngha l chng ni th v phi theo. Tn tch ca ch phong kin hng qun ny cn ri rt li trong mt vi cu tc ng, chng hn nh : - Mt trm con giai, Khng bng l tai con gi. - Ba ng mt chc n ng, Ta b vo lng, ta xch i chi. Ai ng dy t, lng ri, N b lm ngm, mi ni mt thng. Th nhng, cho ti ngy hm nay th ch phong kin rt m du v rt d chu ny phc m bu tch, ngha l ng ca tim t lu, nhng ch cho cnh n ng con giai ln ngi. Bng sc lao ng v sn xut ca mnh, cnh n ng con trai thot khi tnh

trng n l, nm vai ng ch. iu ny g thy nhan nhn trong kho tng vn chng bnh dn ca ngi An nam mnh. Cc c ta ngy xa chng bo : - Nht nam vit hu, thp n vit v. C ngha l c mt thng cu th l c, ch cn c c trm ci cng vn k nh l khng. Ri cc c cng nng anh n ng con giai ln ti tn chn tng my khi ni : - n ng nng ni ging khi, n b su sc nh ci ng tru. - Khn ngoan cng th n b. D l vng di cng l n ng. Cn rt nhiu nhng cu i loi nh th na, g chng dm k ra, ko m nh b huyn Thanh quan din t : - ...au lng con quc quc. - V...mi ming ci gia gia. Cnh n ng con giai c u th trong nhiu lnh vc, g ch xin an c mt lnh vc rt mc bnh thng, chng hn nh lnh vc tui tc : - Giai ba mi tui ang xoan. Gi ba mi tui toan v gi. C k snh v cuc i ca anh n ng con giai ta nh on tu la : - tui hai mi, h mun mi ga. - Sang ba mi tui, h ch c th mt ga. - n bn mi tui, h mun , nhng h khng c php mt ga khc. - Qu tui nm mi, h mun nhng h khng th no c. - V khi h su mi, th ngay n vic khi ng h cng khng th, th lm sao m c y. V phng din ny, an i phe n b con gi, g bn trch mt cu trong cun Tc ng phong dao ca n nh Nguyn vn Ngc, trang 350, gi l ni c sch, mch c chng : - Giai ba mi tui m gi, Gi bn mi tm ang ra m hng!!! Chnh v s i ngi ny, m c mt v chn tu, mc d tui i x bng, th m lc no cng mm ci, l hm rng nh rng tr th, ngha l chng cn mt ci rng no st. Thin h thy vy, bn rt ly lm ngc nhin v hi : - Ti sao c c ci hoi vy ? Nh c gi ng ch nga, v chn tu khng phi ch ci rui, m cn h ming ci mt cch h h, ci ngt ci ngho n vi c v nc mt, m thanh th rn r nh ting chung nh th. Sau mt hi ci di nh xe la ko ci, v chn tu mi lm cm bt m. - Ti sao ta li khng ci c ? Ny nh, c Cha Tri dng nn loi ngi ta c n ng v n b. C ng vy khng h ? - D tha ng. - M lm n ng th sng hn lm n b. C ng vy khng h ? - D tha ng. - l l do th nht khin ta ci hoi.

Cn l do th hai ? Ny nh, lm n ng th mt l ly v, hai l i tu. C ng vy khng h ? D tha ng. M i tu th sng hn l ly v. C ng vy khng h ?

Thy thin h yn lng gi u chng gim tr li, v chn tu bn phn lun : - My ci lo ny ch bit g st. Ngi i chng bo : tu l ci phc tnh l giy oan sao. - D tha ng. - l th hai khin ta ci mi. - Cn l do th ba ? - Th ba h ? V chn tu bn rt mt iu thuc lo ku ro ro, ri lim dim i mt m kh ni : - Ny nh, thin h i tu th mt l lm cha hai l lm ma...x, i loi l nh th. C ng vy khng h ? - D tha ng. - M lm cha th sng hn lm ma...x bi phn. C ng vy khng h ? Ln ny, thin h cng li yn lng gi tai cha kp tr li, th v chn tu vi cp i ni lun phng xi l : - My ci lo ny li chng bit g st, khng sng m sao my ma...x c biu tnh, lp kin ngh i cho c lm...cha. Th c ngc i khng c ch ? - D tha ng. - Chnh v th m ta ci vang ln nh nc n. V d c cc vng th ta cng ch dm lm ma...x u. G chng bit kin c ca v chn tu ny c lch lc nhiu lm khng. Ring bn thn mnh, g cm thy lm thn n ng con giai cng nhiu ci nhiu kh, phc tp v rc ri, ba chm by ni chn lnh nh, ch chng phi m ru b r u. Hn l bn dn thin h u bit rng : Thu ban u, c Cha Tri dng nn ng Adong v cho ng sng trong vn a ng. Cm thng ci cnh c n v v ca Adong, c Cha Tri bn i lc ng ng say, ri ly mt na chic xng sn ca ng m dng nn Eva. Sau khi hon tt tc phm ca mnh, c Cha Tri bn dn Eva v ra mt Adong. Va nhn thy b, ng mng hm m h vang : - y l xng bi xng ti v tht bi tht ti. Kiu din t ca dn Giu-du nh trn xem ra c v hi vng vo, ch cn din t theo kiu ngi Vit Nam ta th khe re, Adong ch cn chp chp hai hng mi, ri khe kh ku ln vi mt ging y tru mn : - Mnh i. Hai ch mnh i ny qu tht l tuyt vi, qu tht l ht !!! V Eva c dng nn bi na chic xng sn ca mnh, nn sut i Adong hng loay hoay tm kim na chic xng sn kia ca mnh. Chnh v th, dn Ph lng xa vn gi b x ca mnh l : - Ma moiti, c ngha l hi na kia ca anh i! Bi vy cho nn n ng hng ti n b, con giai hng ti con gi v ngc li, u cng l chuyn rt bnh thng v rt t nhin, vn nm sn trong bn tnh con ngi : - Trai thy gi l,

Nh qu thy g con. Th nhng, chnh ci khuynh hng bnh thng v t nhin ny gy nn nhiu rc ri cho phe n ng, nht l cho nhng anh con giai mi nhn. Chuyn rng : C mt v thin s kia ngy n dn ch t ca mnh xung ni. Trn ng, hai thy tr gp my c thn n ang i cy, ci ni vui v. Thy vy, ch t bn hi s ph ca mnh : - Tha thy, l ci chi vy ? V thin s cha bit tr li ra lm sao, th bng nhn thy my c thn n i nhng chic nn l, bn tr li : - c g u, ch l my chic nn m thi. K t lc by gi, ch t chng ni chng rng. Mt s im lng tht l d s. V n nh, c th ra nh ngi mng du hay i trn my y. V thin s ln la hi chuyn, mit ri ch t mi dm th th by t ni lng : - Thy i, sao con nh my ci...nn y qu. Con thng my ci nn y lm. Mang thn phn n ng vai nm thc rng, thn mi thc cao theo m en ca anh chng T Hi m Nguyn Du din t trong truyn Kiu, m nhy vo lng cuc i, lm lc cng tht l nhiu kh v ri rm nh nm bng bong. Nu chng may sinh ra i di mt ngi sao xu, trong mt gia nh lm rung, sut ngy nh vt vi con tru i trc, ci cy theo sau, th b bn con gi s ch ng ch eo : - Chng nng ni v phu chi cc mch, Ly ym thm ch o chi cho ung cng. Cn nu may c sinh ra di mt ngi sao sng, trong mt gia nh giu c, c n hc n ni n chn, th cng bn con gi y li m ming, tr mi ra m lit vo hng tri g khng cht, ham chi m ham : - Ai i ch ly hc tr, Di lng tn vi, n no li nm. Ri thin h cng li bo : - Nht s nh nng, Ht go chy rng, Nht nng nh s. Khi c c my cng ru ln phn, tp tnh bc vo i, ng trc ngng ca hn nhn, th cng li gp phi nhng phin toi. Nu mnh cp k vi mt c b thuc loi con nh giu, th b thin h coi khinh, nhn mnh bng na con mt v phong ngay cho ci hc v k s o m. Nu mnh v c mt c v cao, cao v thn th cng nh cao v kin thc, th thin h li lo cho mnh : - Chng thp m ly v cao, Ni trn, vung mo p sao cho va. Cn nu ng t b nguyn xe lm si t duyn, ct chn mnh li vi mt c nng hn mnh t tui i, th chc chn thin h chng chu bung tha, li ch mm vo m bnh lun lung tung : - Chng gi, v tr l tin, V gi, chng tr l duyn...con b. T t hn, th h bo : - Chng ln, v b th xinh,

chng b, v ln ra tnh ch em. Nu v c mt c v p nh tin ging trn, hay t na cng nh mt cy trc m tc ng din t : - Trc xinh trc mc u nh, Em xinh, em ng mt mnh cng xinh. Vi mt c v p v xinh nh vy, th d g m c hnh phc v sung sng, bi v khi i ngoi ng, lm lc tc hc c mu mn, cng ti bn n ng chiu c, ngoi nhn n si c cn c. Chng l li ni mu Hon th, ghen ly ghen . Bn lnh lm th mi t an i ly mnh : - Thi th bng hoa p c cho c v thin h nhn ngm chn ch m mi, c mt mt g u m s. y th m vn cn b thin h cho mnh l k tm thng v di kh. C mt ngi n ng hi c Cha Tri : - Ti sao Ngi to ra n b p th ? - Th ngi mi yu c c ta. - Nhng ti sao h li nng cn vy ? - c ta c th yu c ngi y m. Hay nh Somerset Maugham pht biu : - Ti sao nhng ngi n b p li ly nhng ngi n ng tm thng ? Xin tha : v nhng ngi n ng khn ngoan s khng ly nhng ngi n b p. Trong thi gian b bch, anh con giai li cn phi t ra ht sc ga lng, chiu chung c nng b bng ca mnh cho ti mc, ng l phi : - Cng nh cng trng, hng nh hng hoa. Th m nhiu lc cng vn cn b tht sng vi nhng c chiu, chng hn nh : no gin, no hn, no pht, no ngh chiv khng chng cn b cho leo cy, nh li tm s vi nhau ca hai n sinh khoa in, m g c c trn bo Ph n Ch nht nh sau : - Hm qua tao nh ct cu dao vi lo ta ri. Con giai g m in tr km qu, tao n mun c 45 pht m lo ta nng c dy tc ln ri! Ln sau m cn nh vy th tao cho t cu ch lun. C bn nghe xong bn tip li : - My cn hin qu y, phi tao th lo ta b mt trn te h quang ra y ch...Ci lo chp mch y sao my ham qu vy. Th xem lo ta p ch no m cm ng c my c ch. Ngi th di ngong nh cy bt th in. u tc th b x khng ra ni tip, cng chng ra song song, li cn ng ngy nh ci tng ph. My i vi lo trng lch pha b x. L con gi, my phi ch ng nn dng cho lo ta mi c. Khi hn qu dng m my chu tt p, th lo ta s xem thng my ngay cho m xem Th th c tri mi hiu c lng d n b con gi. Tht ng nh li mt cu danh ngn bo : - Ch c hai khong thi gian trong i anh n ng khng hiu g v n b, l trc v sau m ci. Suy gm v cu danh ngn ny, g bn th di thn tht m rng : -Th th ht b n ri cn g. Thc vy, mt tc gi, dy dn trn tnh trng, c kt li nhng kinh nghim ring t ca mnh, bt m cho cnh n ng con giai nh mt li tm s chn thnh, m suy gm v ty nghi i ph, hay theo ngn t ca nhng cuc thi

hoa hu hm nay th m ty nghing x : - Nu bn hn c ta, c ta bo bn khng ng n. Cn nu bn khng hn, c ta bo bn chng phi n ng. - Nu bn khen c ta, c ta bo bn ni di. Cn nu bn khng khen, c ta bo bn khng bit nhn ngi. - Nu bn chiu theo c ta, c ta bo bn nhu nhc. Cn nu bn khng chiu theo, c ta bo bn chng hiu g c. - Nu bn ti thm c ta thng xuyn, c ta bo chn ngy. Cn nu bn khng ti thm thng xuyn, c ta nghi ng bn bt c hai tay. - Nu bn n mc m en, c ta bo bn l dn chi. Cn nu khng, c ta bo bn l c ln c lo, qu ba bn cc. - Nu bn ghen, c ta bo l tt xu. Cn nu bn khng ghen, c ta bo bn chng bit yu l g. - Nu bn t ra lng mn, c ta bo bn khng tn trng c ta ng mc. Cn nu khng, c ta bo bn khng thch c ta. - Nu bn n tr mt pht, c ta bo bn c ta phi ch gn cht. Cn nu c ta n tr, c ta bo con gi l nh vy . - Nu bn ti thm c gi khc, c ta bo bn khng nghim tc trong tnh cm. Cn nu c ta c chng trai khc ti thm, c ta bo l chuyn thng tnh ca con gi. - Nu bn thnh thong mi hn c ta, c ta ni bn lnh lng. Cn nu bn hn c ta thng xuyn, c ta bo bn li dng. - Nu bn khng xch nng gip c ta, c ta bo bn chng lch s. Cn nu bn xch, c ta bo ch l en ti, m mu d d. - Nu bn nhn c gi khc, c ta bo bn khng ng tin cy. Cn nu c ta c chng trai khc ngm, c ta bo ch l ngng m m thi. - Nu bn ni, c ta mun bn nghe. Cn nu bn nghe, c ta li mun bn ni. Qu tht l nguy tai, thm nguy tai y ch. n qu thn cng chng hiu ni n b con gi : - sao cho va lng ngi. rng ngi ci, hp ngi ch. Cao ch ngng, thp ch ln. Bo ch bo trc, bo trn. Gy ch xng sng, xng sn phi ra. Ti khi lp gia nh, bc vo hn nhn, chnh thc sng chung ha bnh m nhau, cnh n ng con giai cng khng thot khi cnh ln n v long ong. V th, thin h snh v : - Trong i anh n ng, khi cn c thn l nh mt con cng; Khi nh hn l nh mt con s t; Cn khi kt hn, l nh mt conla. S d nh vy, l v : - Trai c v nh r buc chn. Bi th, dn i li bo : - Ci v l bn t s t do ca mnh...Ci v l t to cho mnh nhng iu phin mun. V ri h kt lun : - Trong i anh n ng c hai ngy sng nht, l ngy ci v v ngy chn v. Xem ra iu kt lun ny tht l...qu ng. Du vy, th thn phn ca anh chng cng chng c sng sa hn bao nhiu. Bi v trong hn nhn, ch v l ngi c hng li trm b. G xin a ra mt vi th d nho nh, chng t anh con giai khi c v th b bc lt n tn xng, tn ty. Ny nh, sau nhiu nm di hc hnh chm ch anh chng mi khu c ci bng

bc s, th m phc mt ci, ch v bng nghim nhin tr thnh b bc s. Sau bit bao nhiu ngy thng ch th mn n, c m hi ht...anh chng mi ngoi ln c ci chc gim c, th m ngy trc ngy sau, ch v bn tt ngay ln thnh b gim c, m chng gy mt t mng tay mng chn no. Sau nhng nm di u tranh cc k gian kh, anh chng mi ngi c vo ci gh tng thng, th m ch v ch i lm cnh, cho thm phn mu m hoa l, cng lp tc c c v thin h ci gp mnh xung m xng tng l First Lady, c ngha l nht phu nhn, v tng thng, hay...b tng thng. Cn nu cuc tnh m tan v, ri anh i ng anh, em i ng em, tnh ngha i ta ch c vy m thi, th ch v vn c li nh thng. Trong mt cuc chia tay kia, ch v ni vi anh chng : - Ti l n b, nn phm ci chi l ging ci th thuc v ti, cn phm ci g l ging c th thuc v anh. Anh chng nghe ni bi tai bn gt u ci rp. V th l ch v bn ch vo tng vt trong nh m ni : - Ci ti vi, ci t lnh, ci xe hi. Ci...v ci...v ci... Ta ha tam tinh, ni chm th ht, anh chng bn ch vi vo con dao ra m bo : - c ra. V ri anh chng bn chp vi ly con dao ra m ra khi nh. Tht l b bng v cay ng cho thn phn nhng k...c ra nh g vy thi. Ngy nay, php lut ging ln ting ni bo v quyn li ca nhng anh chng chng may b t gnh gia ng, nn qui nh l phi chia i, half anh half, mi bn nm chc phn trm. Nhng d th no chng na, xt theo kha cnh kinh t, th hn nhn vn l mt cuc u t c li cho...n b con gi. Khng bit c phi v l do trn hay cn nhiu l do khc na cng li, chng hn nh v l do tnh cm, mun cho gia nh c trong m ngoi m, hay v l do tm sinh l...m cc anh chng thng hay n ch v. V t ch n n ch s, on ng ngn chn, chng bao xa. Thm ch c anh chng cn tuyn b mt cch hch x xng : - Mnh s v mnh ch c s v thin h u m lo. No c mt mt chi! ng l ra g s cn vit thm my trang na v chuyn ny, nhng v phn t c hn. Hy vng s sau, g s m x v nhng cn bnh trm kha ca cnh n ng, trong d nhin phi c ci bnh ng yu, l ci bnh...s v. Ch th g ch xin kt lun bng mt cu danh ngn : - Tht ti nghip cho nh no c g mi gy, cn g trng th li im. Chng bit cu ni ny ca dn i li ng c bao nhiu phn trm y ???

BNH N NG : S
Chuyn phim ca G Siu.

T xa cho n ry, g vn b mang ting l thin t, thin v, ch bit bc thm phe ta, tc l cnh n ng con giai hay cnh hi ca, m li bc thi phe mnh, tc l cnh n b con gi hay cnh kp tc, mc d theo mo den by gi, nhiu c chng cn ci tc m kp. Thm ch c em gi ca g, cng nhiu ln tr mi m bo : - Anh ch kho bi bc ngi ta m thi, liu hn y, khng th c ngy st tai, ph m v v mt ra y ch. Mc d di dt nghe theo kin c ca c ch nhim, c gng to ly ci th cn bng, ngha l mt khi l chu chc phe n b con gi, th lp tc phi c mt mu khc chm chch phe n ng con giai. Th nhng m t thm tm, mi khi c dp ni xu cnh kp tc, g lun cm thy khoi t, ch ngha tun ra rong rng. Ni tht y, bi v nh cc c ta ngy xa phn : - Du bn dn thin h th c ch lm sao du ni Thin Cha. Thnh th g nh phi th nhn nh Nguyn Du : - Rng h quen thi i ri. Cng trong chiu hng to ly ci th cn bng m hm nay g xin bn n mt vi chng bnh ca phe n ng con giai. Trong s bo trc, g va mi s ti chng bnh s v ca cc c ng chng, bng git ny mnh v tnh hn cn m, vi coi li s trang v m li s ch vit, th thy rng mnh vt ch tiu trn giao, nh phi x tp v hn...h hi phn gii. Bi v nu vit thm, th s ln sn, chim dng phn t ca ngi khc. Va tn sc lao ng, li va b nhng k thi mm k t ng : - Hc u ci thi ni di, ni do, ni dai y nh...n b vy. V ng hn li ln, hm nay g xin bn tip v chng bnh s v. Chuyn rng : Thn lng n, khng hiu v ging nc c cht g, hay v ng t x hi by mi i khng c tng vo a th hm rng m vo a th ui ln, nn t th h ny qua th h khc, u lm vo cnh m thnh dng suy, hu ht cnh n ng con giai y u c ging mu s v trong huyt qun. Ln ln, anh no anh ny u ru qup. Mi khi c vic phi giao lu vi dn lng khc, th h u b bn dn thin h coi thng v diu ct : - Lm trai ra bt, qut nh, V gi th d : bm b em y. Tc kh v b chm nc, cc ng chng trong lng t gi cho n tr, nht l cnh xn xn, bn t chc mt cuc i hi vi bng hiu : - n ng i quyn sng. H bu c mt v b th kim ch tch. V ny a ra ngh quyt v ku goi : - K t nay, tt c phe n ng con giai chng ta phi on kt li, dt khot phi vng ln, ph tan s km kp v b gy ci cng ca phe n b con gi. Chng ta phi i hi cho c s bnh ng gia n v nam. t ti mc tiu ra,

chng ta s dng chin thut bt bo ng : khng cy rung, khng gt hi, khng thi cm, khng qut nh, khng tm heo, khng c chung ln v c khng... Mi ngi tham d u v tay tn thng nhit lit. Bu kh tht n o, ai ny u hung hng nh con b st, khua chn ma tay. V i hi chc chn s thnh cng tt p. Th nhng, trong m n ng con giai y c mt tn Giua phn ph, ln vo phng v sinh, dng in thoi di ng, bo co vi b x ca mnh v din bin u tranh ca cnh n ng, m...ly im. V th l...Alhp. Ch nm pht sau, gia lc cc ng chng ang say men chin thng, mt lim dim nng cc chc mng, th cc b v lin p ti. Mt b no b ny ng ng st khi. Tay cm chi cn r rch v phang ti phang bi. Cn ming th ngoc ln ti tn mang tai, va la li va ht : - Ny nh, i sng th b cho sng...Ny nh, i sng th b cho sng. Bn n ng bn : - D o vi thng sch, Phng k hay hn c, l chy trn. - Thn thy nguy thn tu, c ngha l gp nguy th em xin...bin. Tt c bn n ng con giai u ba chn bn cng trn tit i ng no khng bit, mt c tm ln tch. Ch cn li mi mnh c ch tch kim b th vn ngang nhin bm tr. B ca chy ly ngi, nhng ngoi c li pha sau, nhn thy vy, anh chng no cng mng thm v chn ng ngi, khng h danh cho...phe ta. No ng c ch tch kim b th nh ta cht ng t lu. V qu s, c lin b nhi mu c tim, i oong lun, chng kp ngp v cng chng kp bc chn tho chy nh cc...ng ch ng rn ca mnh. Chuyn khc k li rng : Mt trn ma m my bt ng xung lm cho anh chng kia khng kp chy ra sn thu gom qun o ang phi. V th l anh chng kia lin b b v thuc vo hng s t H ng tch cho mt trn ti bi hoa l cnh. Thy vy anh chng ny, l ngi hng xm, bn m ming ch bai, phng thanh qua du mng ti m rng : - Sao ng hn qu vy, sao ng nht qu vy...c ng chn ln ng u, cho b y lm ti hoi mi sao ? Phi tay tui th... Va ni n y, bng b v xut hin. B ng chng nnh, trng mt v phn : - Phi tay tui th sao ? V th l anh chng ny bn ci mt xung nh mung chim, ming th p a p ng : - D, phi tay em, th em xin thu gom t trc lc tri ma . Mencken c ni mt cu ang cho g suy ngh : - Khi mt ngi n ng v mt ngi n b ly nhau, th h ch cn l mt ngi. Tuy nhin, ci kh u tin l phi quyt nh xem l ngi no ? Trong trng hp s v, th ngi n b ln trn phn sn ca ngi n ng. V nh vy, khi ngi chng nh mt bn lnh ca mnh, tr nn ngi v ca v mnh, th l mt s tht sng, mt s mt gi ca ngi n ng. Tht ti nghip cho nhng nh g mi th gy, cn g trng th li cm lng...

Mc d bit nh vy, nhng khng hiu ti sao cnh n ng phn ln u s v ? C th lc ban u, do galng vn sn tnh tri, hn na li mun cho bu kh gia nh c trong m ngoi m m anh chng n ch v. No ng, c ng chn ln ng u, ch v tha thng xng ln, dnh dn chim t, ri cui cng anh chng ri tm vo ci tnh trng s v lc no cng khng hay, thm ch cn hnh din v thnh tch ca mnh na, nh nhiu anh chng pht biu : - Mnh s v mnh ch c s v thin h u m lo. No c mt mt chi. - Ta s v ta, v v ta c cng sinh ra con ta... Cng li chuyn rng : C mt anh chng, sau khi nhn vo gng, bng thy mnh thuc ni ru qup, tm s vi b bn bng ngn ng bng nh sau : - Ti nh gi nhm c y trc khi ci. Hi ti ngh rng mnh cn mt th mn gi khung thnh. - Cn by gi th th no ? Anh chng th di, lc u v ni : - Ai d ti v phi mt trng ti nghim khc, lc no cng sn sng thi pht v lm le rt th vng, th , li cn tnh ui ti ra khi sn na. T li tm s cay ng ca anh chng trn, g nhn thy mt l do khc na khin cnh n ng lun s v, l ngn ngm trc s ch ti v cm vn ca phe n b, nn nh s v i cho n xong chuyn. Mt anh chng khc cng tm s trn bo Ph n Ch nht nh sau : Chng bit ai nh th no, ch ring ti th s v mt php. V ti chng phi b con hay ming hm gan cp g, m ngc li b t to. Ti th bo to bo tt, nh v nui m trn trm c 80 k h. Cn b nh ti th ph nhiu vi 42 k nh sanh cho ti c cng cha ln hong t, ch lc trc nng ch c 38 k thi. y th m chng hiu sao ti vn c s nng mi cht ch. Tht xu h khi k chuyn mnh s v cho qu ng chng khc cng bit, nhng ti ngh ti cng chng phi c bit g. Tin lng ca ti thng no cng np y , thiu mt xu nng cng bit. Nng rt kho tnh ton, mi thng ch cha cho ti 150.000 ng n sng. Tng ta nh ti mi bui sng 5.000 ng th n c g ? Nhng thng no nng cng b ng heo ti 200.000 ng tin c ph v thuc l, ch v ti khng bit ung c ph, li khng bit ht thuc l, nh th m nng tit kim c bng y tin. Bt c chuyn g t chuyn n ung n chuyn dy con hc, ni chung l t A n Z mt tay nng lo toan, ti khng phi ng tay vo, ti ch c vic thng thng a tin lng v cho nng mt cch y . Nu c vy th ti cng khng tc n ni phi vit ra y. ng ny c...chuyn y. Chng l nh ti khng my rng ri nn c bn ngi : v chng con ci u nht v mt phng, m ging ng th cng ch c mt ci. Khi xa lc cha c con th cn tng i tha mi. Gi sinh ra hai con k , nn ti phi xung t m nm. Nhiu m chuyn g xy ra phi xy ra, nhng vi ti th khng. Mi khi ti khu nng l nng trng mt nhn ti ri nhn xp nh v chng hiu v sao lc ti ch nn khe ch khng ph nam vng ln cho nng bit tay... Cc c ta ngy xa dy : - Hc n, hc ni, hc gi, hc m. C ngha l t nhng ci nh mn v tm thng n nhng ci nhiu kh v phc

tp, chng ta u phi hc tt tt, hung h tr nn chng gii chng ngoan. y qu l mt ngh thut va t nh li va ri rm. Cng trn bo Ph n Ch nht, g c c mt bi trch t tp ch Readers Digest s thng 5 nm 2000, vit v b quyt tr nn chng gii chng ngoan, g ch xin ly ra mt vi im hay ho m thi : - Trong ba n vi khch kha, nh ci c mi mt cch th v cho mi ngi ci theo, mi khi v mnh k chuyn, cho d cu chuyn nghe qua hng trm ln trc v ch mun ht tong ln rng : bit ri, kh lm, ni mi. - Phi dnh cho v c quyn s dng r mt TV mi ti. - Phi lng nghe, cm khng c than phin mi khi v cao hng go ln mt bi ht no vi ging r r nh ng b d. - Cui thng, khng bao gi c tnh ring s tin in thoi nhng cuc gi ng di ca v l bao nhiu. - Chp nhn v s dng t v chng chng ti mi khi k vi ai v cng vic m mnh vt kit sc lm mt mnh. Chng hn nh v chng chng ti mi sn li nh, sa li hng ro vo ngy ch nht va ri... - Mi ti nh hi thm v cng vic ca v v nhn ni lng nghe ht nhng k l, than phin di l th nh ma dm thng by. - Khi chi tr g vi v, -mi-n chng hn, ng di dt ni c y chi d hay sai lut, cho d y l s tht chm phn chm. - Trong nhng cuc ci ln, cho d l lc tc gin nht, cng ng bo gi phn rng : cng ngy c cng ging...b ngoi. V khi ha bnh tr li, phi tuyt i xin li mt cch v iu kin. - Phi chm ch nhn mi khi v mc th nm hay su chic o chng khc g nhau, trc khi gt g tm c : em mc ci th nh l tuyt nht. - Mi khi v i lm u v, phi trm tr xut xoa nh th y l kiu tc tuyt vi, mt s sng to y n tng, cc k mt...ht !!! - Cui cng, phi c tm thy s quyn r v gi tnh ca v, thm ch c khi c ta u b tc ri, qun o nhu nt v rng lng bng nh mt ng vi qun quanh con lc . Bi ny km theo mt ti bt y ngm ngi nh sau : - i, ngi dch nhng hng ch ny m mun...ri c nc mt. n ng x Ty cng khng khc n ng x ta l my! T nhng iu trn, g xin c kt li thnh mt kinh nghim i : - Mun tr nn chng gii chng ngoan th ng bao gi qun rng : ly v l phi bt u yn lng, chp nhn v chu ng. Hay nh T Xng, mun tr thnh chng gii chng ngoan th ch cn mi mt vic phi lm ngay, l : - Vut ru nnh v con bu n. Thy chuyn lm chng gii chng ngoan nhiu kh v rc ri nh vy, nn c mt anh chng nhiu lc thm m v c c lm ng Adong, bi nhng l sau y : - Adong l ngi n ng duy nht, nn khng b Eva so snh v mc l : sao anh ong th, chng c nh ngi ta.

- Adong l ngi khng c ci c gi l gia nh bn v. - Thi Adong cha c cc ca hiu, cc siu th v thi trang. - Adong khng lo cnh tht nghip, phi i kim vic lm, cng chng lo cnh Eva ngi l la i mch vi...hng xm. bn n nhng anh chng s v, th khng th b qua nhng anh chng ho hn, lc no cng sn sng ni mu k c i vi ch v. Thi ca nhng anh chng ny, g xin tm tt vo my ch nh sau : - c on, y a v nh p...v mnh. Thi trn xut pht t nhng t tng ch o ca Nho gio. Bi v Khng Mnh vn ch trng trng nam khinh n, mt khi mang thn phn n b con gi th cn phi sng ci o tam tng : - Ti gia tng ph, xut gi tng phu, phu t tng t. C ngha l nh th phc tng b. Khi lp gia nh th phc tng chng. Cn khi chng ngm th phc tng con. T m lun lun phi : - Phu xng ph ty. C ngha l chng phn th v phi vng theo. m m l thuyt ny m i vo thc hnh, cc ng chng lun nm gi vai tr gia trng, coi v nh y t, c bn phn phi phc dch cho bn thn mnh, ng vi tiu chun : - Chng cha v ti. Quan nim ny ngy nay b y lui trc nhng phong tro ni ln nh : ph n i quyn sng, nam n bnh quyn...Du vy, i lc n vn cn ti xut giang h ch ny hay ch khc, di hnh thc n hay hnh thc kia. Trc ht, v phng din t tng, cc ng chng ny lun t ra c on, cho ngh ca mnh l ng v bt mi ngi phi tun theo. Tc phong ca h l c v lp ming em. D b ngc ca nhiu ngi trong bn h lp kp v l dn ht t phe ngha l nghin thuc phin, hay x ke ma ty. Tip n, v phng din li ni, cc ng chng ny lun t ra gt gng, cc cn v th l, theo kiu di c chm mm tm. M mm ra l : - Ci con m my...ci con m kia. Trong khi , mi ming ca h li do quo i vi b nh hay i vi ngi dng nc l, thi th : - Anh anh, em em...mnh i, mnh ... C ngt xt nh ng ct v mt nh ng phn y ch l! Cn v phng din vic lm th phi din t cho ng mc bng hai ng tc : - y a v nh p. y a bng cch bt ch v phi lm ht mi cng vic nng nhc, t bun bn ngoi ng n bp nc trong nh. Cn h th lc no cng phi thuc lo ngon, tr tu c... m bn chuyn chnh ch chnh em, chuyn trn tri di t vi my ng bn gi, ri ngc mt nhn i bng na con mt. Tc phong ca h c din t nh sau : - B ti hay tu hay tm, Hay nghin ch tu, hay nm ng tra. Ngy th c nhng ngy ma, m th c nhng m tha trng canh. Ti ba th phi cm bng nc rt. Lm khi nh ngho khng tin mua go, th m vn phi c t tht...cho ng chng nhm ru. C gia nh cn phi dnh ring

cho anh chng mt mm ring, khi anh ta xi xong th mi ti lt v con v nhng ngi trong nh. Thiu iu ch v cn phi ng m qut theo kiu : - Em hu qut...mo. y a nh th cha , n khi tu ha nhp ma, cn gin ni ln ng ng, th lin nm ni niu. xoong cho, bt ara ngoi sn. Nu cha h cn nng, th bn thng cng chn h cng tay, nh p ch v mt cch khng thng tic. Ngh v thi v phu chi cc mch ny, g thy lm nh vy qu l v cng di dt. Bi v khi tnh cn m, nu ni niu bt a b b v, li phi b tin ra m mua sm. Nu ch v nh b phun mu u, li phi b tin bc v thi gi ra m chy cha. Cn nu chng may ch v...b i tu sut sang th gii bn kai, th chc chn ng chng ny s c lut php s vo gy, cho ngi nh m m lch. Ri tng lai gia nh v con ci s nh th no ? Mt anh chng th quyt vi b bn nh sau : - T ha t nay s khng bao gi nh v na. Tn km lm. Mi ngi u ngc nhin : - Sao li tn km ? Anh chng bun su tr li : - V t thch lm p, t hon ton ng . Nhng cng ngy c y cng qu ng. Hm trc c y hi kin i xm mi, t khng ng v t cha sinh m n gi mi v t tht d thng ri. Mua son g t cng chu, ch i xm n hm hm ti ti, nh ming tht tru i, nhn thy m gh. T cng quyt : Em m xm mi, anh nht quyt s khng bao gi hn em na. tht cn chng n, ai li n gi. Yn lng c mt thi gian, ln ny c y chng thm hi han g, qua mt t lun. Cc cu thy y, ci mi v t trc gi vn hnh hch nhn c duyn o . Th m hm nay c y em v trnh din t mt ci mi dc da thng tng, chp mi cn cao hn c ci trn. T m t xem ngn qu th thy thiu mt mt triu ri. Kh qu! ang dnh tin tnh i ci xe p c tng c l sp thnh st ph thi ri. Cng phi ln i, chuyn h thnh xe my ch. Tc qu, ti gi c y li, xng cho nguyn mt bt tai. Ca ng ti, t nh nh thi ch u c mnh tay. Ln u tin k t khi ci nhau, t nh v t. Cc cu bit chuyn g xy ra khng ? Ci mi m vin ca c y lch sang mt bn, nhn ging nh cc tht tha. C y soi vo gng m c khc tht tht khin t n hn qu. Nn mi cng khng lm sao cho mi ngay ngn li c. nh phi ch v t ti m vin, tn thm mt triu ri na h chnh ci mi li nh c. T ch nh v mt ln duy nht m thi, tm ti gi. Gin qu mt khn. Tn mt ln cha hay sao m li mun tn thm mt ln na. Kinh nghim sng sng trn y ng cho mi anh chng v phu suy gm trong cung cch c x vi ch v ca mnh. Lm thn n ng kh, cn lm anh chng gii chng ngoan li cng kh hn. V kt lun, g xin k li mt mu chuyn nh sau : Hm , mt nhm cc c gi i ti cu lc b tm bn, ni m ngi ta qung co c rt nhiu chng trai cc c lm quen. Khi h n, ngi hng dn ni : - Chng ti c nm tng. Cc c c i theo th t t tng mt v c th dng li bt c ch no cc c thy thch hp. H i vo tng mt, thy tm bin vi hng ch : - y c nhng chng trai thp v cht phc. H lin ci v tip tc ln tng hai. Ti tng hai, h thy tm bin vi hng ch :

- y c nhng chng trai thp v p. Cc c thy cha tiu chun, nn tip tc ln tng ba. Ti tng ba, h thy tm bin vi hng ch : - y c nhng chng trai cao v cht phc. Cc c mun cc chng trai tt hn nn i tip. Ti tng bn, h thy tm bin vi hng ch : - y c nhng chng trai cao v p. Cc c rt ho hng v thy cng ln cao, tiu chun cng tng v cht lng cng bo m. Cc c thm ngh : - Cn mt tng na, ti g m khng ln. V th, cc c tip tc leo ln tng nm. Ti tng nm, h thy tm bin vi hng ch : - y chng c chng trai no c. Tng ny c xy ch chng minh rng : trn i, khng c cch no lm cho phe n b con gi c va . c xong mu chuyn trn, g phi mt trn mt m khng ng, nm vt chn ln trn m suy gm. Ri sau , lm cm b dy, bn mt pht thuc lo, tp mt ngm tr nng, ri v bng cih h. n ng con giai cn nhng chng bnh nan y no na ? Xin cc bn c v t v mc sc k ra bng cch vit v gi v ta son. Bo m c ch nhim s tr tin th lao. Ring g th xin hi : - Cc bn c bit chng bnh n l g khng ? Nu khng, th xin vui lng xem s sau, s r.

BNH N NG : N
Chuyn phim ca G Siu. T ngn xa v cho ti ngy hm nay, phe n ng con giai vn c bn dn thin h gi l phi khe. M h khe thc. Va bc vo tui mi ln, cc c bp lin ni ln cun cun, ng vi vc dng vai u tht bp. H n khng bit no, nh cc c ta bo : - Nam thc nh h, n thc nh miu, c ngha l n ng con giai n nh hm, cn n b con gi th n nh mo. Cng v ci sc khe tri cho y, m cnh n ng con giai thng phi cng ng nhng cng vic nng nhc, i buc phi mnh m v dng cm. Cng v ci sc khe tri cho y, m cnh n ng con giai thng l ch da cho phe n b con gi, vn c bn dn thin h gi l phi yu. Bi v c yu th mi cn da, ch khe th cn qui g m phi da vi dm. C mt b vo la tui sn sn tm s vn m g nh sau : - Nhng ngy ngh cui tun, mnh mong anh y nh mnh tm thy mt b vai ta u, th m anh y c i bin bit, n nhu v bi bc vi m b bn chin hu,

mi ti sng th hai mi th mt v, th hi cn nh cy c ci chi ? Hn th na, phe n ng con giai cn l mc tiu cho qu b qu c ph by v p ca mnh. Ch l ngi trang im sut c my ting ng h, ri cui cng th di ngao ngn : - Ch mnh ti nhn ti trong gng thi ? My hm nay c bo, g ghi li mt cu ranh ngn nh th ny : - Thng chng phi l mt ng hon ho, mi phn vn mi, bi v ngi ta phi lp ra bit bao nhiu m vin nhm tu sa phn no tc phm do Ngi to nn v qu b qu c cng tn bit bao nhiu tin bc, thi gi v cng sc hon thin ci v p v Ngi ph ban cho. Chnh v lun ngh mnh l phi khe, nm u th v gi mt vai tr quan trng, m c ti 99% cnh i ng con giai u mc phi chng bnh s v chng bnh n. Vy th no l bnh s v th no l bnh n ? Trc khi i su vo hai chng bnh ny, g xin k li cu chuyn v con ch : Ti lng kia c mt gia nh gm hai b con. ng b th ch th lm n v lun ha nh vui v vi mi ngi. Cn cu con giai th chuyn cn hc hnh, di mi kinh s, m c c mt ngy ra gip dn gip nc. Ai ny u knh n v qu mn gia nh ny. Ngy n, ng b i ngang qua ngi nh lng th tng con ch bng trc cng bng ng ln v vy ui cho. ng b bn hi : - Ti sao vy ? Con ch tr li : - V gia nh ng n tt lnh vi b con li xm, nn thin nh quyt nh khoa thi ny con ng s trng nguyn. Th nhng, cng k t ngy hay tin y, hai b con thay i hn np sng v cch c x ca mnh. ng b th h hip dn chng v lc no ming cng la li : - Ta l b quan ln. Cn cu con giai th sinh ra ru ch, c bc v ht sch. Trong cn say, cu con giai lun mm lm nhm : - Ta l trng nguyn kha ny. Ta l trng nguyn... Ri cng mt ngy n, ng b li i ngang qua ngi nh lng, ln ny th con ch ng yn bt ng v n ch l mt pho tng. Ngc nhin, ng b bn hi : - Ti sao vy ? Con ch bn tr li bng mt ging thiu no : - V b con ng n tht c, nn thin nh quyt nh gch tn con ng trong k thi ny. V qu thc trong cuc thi nm y, cu con trai rt ci ch v trt v chui te tua. Ring phn mnh, g nhn thy hai b con gia nh ny qu l i biu xng ng cho nhng k mc chng bnh s v n mn tnh, nh tc ng bo : - Cha ng ngh e hng tng. G khng phi l mt nh ngn ng hc, nn nh phi ngi m sch v ra m tra cu v tm hiu. Theo T in Vit Nam ca L vn c, th :

- S l ngi hc tr v t cng m ch l ngi ti gii. Cn din l ci bn mt, chng hn nh khi ni : bch din th sinh. V nh th, s din l th din ca ngi hc tr, ng thi cng m ch danh d bn ngoi ca mt con ngi. Hn rng ai trong chng ta cng bit trong x hi Vit Nam thi xa, k s c mi ngi knh n v trng vng. Chng th m Nguyn cng Tr ca tng : - Tc hu ng s c k lit, Dn hu t s vi chi tin. Hai cu trn c din dch nh sau : - Tc c nm bc l cng hu b t nam th s u c lit vo trong . Dn c bn ngh l s nng cng thng th s c ng hng u. Tuy nhin, con nh bnh dn ngho tng, i lc cng ma mai nho ci : - Nht s nh nng, Ht go chy rng, Nht nng nh s. Hay nh : - Ai i ch ly hc tr, Di lng tn vi n no li nm. Gi ly ci s din, ci danh d ca mnh l iu tt, bi v nu khng cn s din, nu khng cn danh d th th rng cht quch i cho ri. Tuy nhin, nu n i ti ch thi qu th s tr thnh chng s din ho hay gi mt cch vn tt l bnh s. Bnh s l mt chng ung th no, hay ni cch khc, trong c c nhng khi u. Mt n k gi trn bo Ph n Ch nht a ra nhng pht hin lm sng ca chng bnh ny nh sau : - C nhng ng chng c vai tr g c, th m cng c tng tng ra mt vai tr rt r rt, rt quan trng cho mnh. C nhng ng rt gii khu nnh nt v lun ci cp trn, nhng i vi cp di th vn oai, vn och nh thng. C nhng ng c quan th s t c th k tr ln, nhng v nh th lun ht ra la i vi v con. Ngc lai, c nhng ng nh th rt l s v, nhng ra ng hoc n ch ng ngi th c phi chng t mnh l...gia trng, l lnh o!!! T xng cng din t v tc phong ca nhng ng ny nh sau : - Vut ru nnh v con bu n, Quc mt khinh i c b anh. Sch C hc tinh hoa c k li mu chuyn v v chng ngi nc T nh sau : Ngi nc T c hai v, v c v v l. Ngy ngy chng c sng ra i, ti n mi v, m hm no v cng no say ph phn. Hai v thng hi : - i n vi ai, m i lun th ? Anh ta ni : - Ta i n ton vi nhng bc giu c, sang trng c. Mt hm, v c bo v l : - Chng ta chi bi ton vi nhng bc giu sang, m sao khng thy mt ngi giu sang no n chi nh nh ? Ta th d xem chng ta i nhng u v chi vi nhng ai ? Hm sau, v c dy sm, ln i theo chng. i cng lng ny, xm khc, chng thy mt ngi no ng li ni chuyn vi chng mnh c. Khi i n pha ng ngoi thnh, thy c m ct m, ngi ta ang t l n ung, th nh thong mt ci, thy chng lt t li y, xin nhng cm tha canh cn, n ly n . n xong li

ngong ngng i ch khc By gi ch ta mi r ci cch chng ngy ngy no say l th, ti thn v cng, ngm ngi tr v, k chuyn cho v b nghe, ri than rng : - Chng l ngi trng cy sut i, ai ng ch em mnh li gp phi mt ngi chng mt qu n nh th! Ni on, hai ngi ngi trng nhau gia sn st si khc. Ngay lc y, anh chng ngt ngng u v, vn ra b lm kiu vi hai v nh nhng hm trc. i! em con mt tinh i m coi, th ngy nay nhng k cu cng danh ph qu h d khng my k m nh v c v l khng thn khng ti, khng ngm ngm khc vi nhau nh hai v ngi nc T ny! Kt thc cu chuyn, tc gi a ra mt li bn nh sau : Ly c, ly ti, ly hc thc, ng ng chnh chnh m c cng danh ph qu th cn g bng. Nhng nnh nt, lun ci, lm nhng vic h, mt c phm gi con ngi, chen chc vo m cng danh, cu ly cht ph qu, th tng khng cn g ng khinh hn. Th m n lc c cng danh ph qu, li cn vc mt lm cao, ra dng hch dch, thin h ngi ta bit ra, th cn ai cho vo u na. Tng rng khut mt ngi nn mun nghn ngi, nhng d ngi ta c e l b ngoi, trong bng ngi ta cng khng sao trng c. Thy Mnh T t ra cu chuyn ngi nc T ny, tht l phi by c ci xu xa ca nhng k quen thi cu cng danh ph qu hn d kht ai, kiu nhn bch nht, m khuya van ly, ban ngy vnh vo khinh ngi vo nhng thi bui mt tc vy. Tuy nhin nu bnh s, mt chng ung th no, c bu trong c, nh va trnh by, c pht trin ti thi k di cn, V nu n di cn ra ti mm ti ming, th bin chng v tr thnh bnh n. Bnh n ni phe n ng con giai thng d nhn thy hn c ni bn tic. Bi v lc by gi, ru l nh mt cht kch thch, lm cho ming h nga, khin mm h vng ra th ngn t ao to ba ln. Ch th m cc c bo : - Ru vo li ra. T hn na, nhng th ngn t ao to ba ln ny li chng m tai cht no : - Tu nhp tm, nh h nhp lm. C ngha l ru mt khi thm vo lc ph ng tng, th nh cp d gia rng. - Tu nhp tm, nh cu cung ta th. C ngha l ru mt khi thm vo tm can t ph, th nh ch in cn cn ngoi ch. Cng n k gi kia trn bo Ph n Ch nht a ra nhng pht hin lm sng nh sau : Khng c g cng n, m c mt cht xu th n n vng c ming, nht l khi h nhu lai rai vi nhau...Chuyn ng ty kim c, t vi m n v m, lnh vc no my ng cng c v thng tho, uyn bc c. Cng n li cng hng. Gp dn tay m khng c kinh nghim, th rt d l nn nhn ca my ng. Cng n nhiu li cng t r nhng l hng v kin thc. Ngi ta ni thng rng ku to m. Nu ch dng li bn nhu, th s n y chng tc hi nhiu lm.

Nhng c ng li n c trong cng vic nc, th mi kh. C ng vi mt cht chc quyn v mt cht chuyn mn li c hay khoi sng kin, ti kin, can thip th bo vo nhng lnh vc chuyn mn khc m ng chng tho, kin c ch o tham mu, th nghim th nghic, bt ngi khc phi vt chn ln c m chy, chng cn bit thit hi do mnh gy ra nh th no. M c bit i na th cng l gio l tru, ti-bi-v khch quan ny n, cng lm l...rt kinh nghim cho ln sau. Qu l : - dt th li hay ni ch!!! ng nh v n k gi kia nhn xt : chng bnh n khng phi ch xut hin ni bn tic. Tri li, theo g ngh chng bnh y lun lin tc pht trin mi ni v trong mi lc ngay gia lng cuc i. Hi cn b, lc ang hc ni tr, thng bn a tng cho g tm cc vi dt ca b n. Trong tm cc ny, g c thy nh sau : - ng Nguyn vn M. Nhn vin Ph Tng thng. Mt g m trn xoe y khinh ngc. V t y lng, g qu tnh khu phc tm ph ng b kia...qu chi, u phi nh b mnh, sut i chn lm tay bn, lm bn vi con tru i trc, ci cy theo sau, dn nh nng chnh hiu con nai vng. G em cu chuyn ny k li vi mt v n anh. V n anh ny bn m bng ci sng sc, ri ngoc ming ra m phn : - l l. l l. C chi m gh gm vy. ng ta ch th ch l mt nhn vin tm nga cho tng thng m thi. S l thi by gi, Tng thng Ng nh Dim hnh nh thch ci nga th phi. y vy cho nn ngi ta mi nui nga trong dinh c lp. Chnh mt g nhn thy nhng con nga va cao, va to li va khe...vo nhng bui chiu th nm, khi i do ngang qua hng ro ca dinh. T ra ng b kia ch l k ph trch qut chung nga trong dinh c lp, nhng trn tm cc v trong i thng vn hnh din v mnh l nhn vin ph tng thng. Ai khng bit ci ngun, gc gc th ch c nc phc st t m thi. Ring i vi ng b kia, bng cng ng rt ly lm hnh din. ng c th hut so v nghu ngao : - Hy ngc mt nhn i... Ri coi tri bng vung vi na con mt. Nu g khng lm, th chng bnh n hin ang chiu c v tn cng mnh m phe n ng con giai, mang nhn hiu trnh ta lVit kiu. c kt t nhng cuc iu tra m thm, cng nh nhng cuc thm d d lun cng khai, g rt ra mt kinh nghim sng sng nh sau : - Thin h cng m tt v d vng ca mnh, th mnh li cng d n...m n, th phi n ln, n v t, n hung hng con b st cho ng ng tin bt go. Sau khi lun lch v mnh mung chui ra khi ci qu hng rch nt t ti, kh thng ny v c nh c t nc th hai, hay th ba chi , tc l ht cn b cc ti thi thi lai, th cnh n ng lin n ngay lp tc, chng oong tr hon chi ht. Ngy xa mnh ch l anh binh nh giem ci bp, th by gi phi v ngc t xng l s quan Bit ng, s quan Nhy d...Ton l nhng binh chng th d khng

. khoe th phi kheo cho n ni n chn, ch ai li thm bo mnh l a phng qun , l ngha qun hay l lnh ma lnh king. Ngy xa mnh ch l anh lao cng bnh vin, chuyn mn i ht v t nhng bng gc, rc ri nh thng, th by gi phi t phong ln lm bc s cho n oai v cho n och. Ai ri hi u m i su tra l lch ca mnh. Ch hi sng sng mt t khi ng mt nhng thng bn thn thu no m thi. Sau khi nh c c vi nm v cuc sng tng i c phn n nh, th bn lm mi cch qun i ci gc gc annammt ca mnh. Ra ng, nu gp ng hng ng hao, th lun mm lun ming : - Hai...Bai... Cn gp dn Mo chnh gc Hu k, dn ng l chnh tng nc Anh hay dn Ph lng sa chnh hiu Php quc, th lin ci xung l nh bo mnh : - Ti l ngi Nht. Hay : - Ti l ngi i hn... R tht : - Nhn v ly v thng Nhn, N cho bt bn, n vn c m! Th ra : - Thy ngi sang, bt qung lm h. Xin tm qun i ci gc gc, ci ngun : - Ti l ngi Vit Nam. Khi tr v qu hng v thm li nhng ngi thn quen, th bnh n li cng tng thm phn trm trng ca n. Bi v ngi bn ni lm sao bit c k bn n lm ngh nghip g cng m tnh xu no ? Trc ht l n trong cung cch tiu xi. C nhng ngi bn n va n lng tht nghip v va tm vic lm chui nh kim thm t tin cm. C nhng ngi bn n phi i vay mn kh d dn ti mt m. Vi xp la trong tay, th sut nhng ngy Vit Nam, h mc sc tiu xi, mua sm nh mun chng t vi mi ngi thn quen rng : - Ta rt thnh cng bn n v tin bc ch l chuyn nh. Mai mt c phi ko cy tr n, th...h hi phn gii. Cn by gi phi chi tri ci . Tip n l n trong li ni. Mi i c my nm, chng bit bn n hc c my ting ng l, hay ch ton ni vi thin h bng tay, English by hand, th m v Vit Nam, m mm m ming ra ton nhng pao vi mai : - Con c ny nng my pao ? - T y ln thnh ph l bao nhiu mai nh ? Tht ti nghip cho m b con nh qu c ngn t te, chng bit pao vi mai l ci g st. Ngoi ra l n trong vic n ung. Th g ca t nc cng b ch l thiu tiu chun, thiu cht lng, khng m bo v sinh. Cho con ung sa th phi l th sa nhp t bn n. Khi ung bia, nu l dn Vit kiu c, th phi chn bia Foster, theo ng phong cch c. Ngy xa, khi Vit Nam th p tht ch nh in, cn by gi nu ai l mi tht ch th chi nguy nguy : - Em ch...Em ch...

Ri li cn cao ging m ln lp : - n tht ch l...dn man di mi r. Nhiu lc nghe qua, g cng nng gy mun chi thm trong bng cho mt chp : - Tin s anh nh. Anh cng Mt c, m ti cng Mt c. Cha chi m anh quay li khinh b chnh ci ni nui anh khn ln. Sau cng l n trong vic pht lc. bn n, i hu bn hay ra bt cho thin h, th v bn ni bn t xng l ch nh hng. bn n, i qut dn th vin, th v bn ni bn t phong l qun th th vin. Con ci mi hc c mt t ch, th vi khoe a no cng gii, a no cng nht...coi thin h chng c k l no st. Ri cn trm ngn s lnh knh khc na. kt lun, g xin ghi li mt mu chuyn na, cng trch t sch C hc tinh hoa. Chuyn rng : n T lm tng nc T, mt hm i vic quan. C tn nh xe theo hu. V tn nh xe dm qua khe ca, thy chng tay cm cy d, tay cm dy cng, mt vc ln tri, dng dng t c. Lc chng v nh, nng xin b nh ra i. Chng hi : - Ti lm sao ? Nng ni : - n t ngi gy thp, b nh lm n tng nc T, danh ting lng ly khp thin h, th m thip xem ng vn khim nhng nh cha bng ai. Ch nh chng cao ln y , ch mi lm c mt tn nh xe tm thng hn h, th m thip xem chng ra dng ly lm vinh hnh, tng khng ai bng na. Nn thip xin b chng, thip i. T hm y, tn nh xe b c ci b vnh vo, cha c ci tnh nng ni. n t thy th, ly lm l bn hi. Tn nh xe em vic nh k li. n t bn ct cho lm i phu. Li bn ca cu chuyn trn cng ng cho g suy gm : Tn nh xe ca n t thc l sang v v, nh c ngi v gii, bit ly ci a v hn h, ci dng b ngng nghnh ca chng lm xu h, m sa c tm tnh chng v thnh c thn danh cho chng. Tic thay, i by gi c bit bao nhiu k ch l y t ngi ta, m vnh vo ln mt, nghnh ngang t c nh tn nh xe, m li khng c c nhng ngi v nh ngi v tn nh xe khuyn rn chng, lm cho chng bit t s m phn ch tu tnh cho ra ngi. Trc khi chia tay, mt ln na g bn long trng ku gi phe n b con gi hy vng ln k ti cnh n ng con giai. Bi k ti xin c v t gi v cho c ch nhim. V khi thy n xut hin trn bo, th chc chn l...c thng y nh. Thi bui...khuyn mi m.

O HOA
Chuyn phim ca B chng

Ti vn thng ln ting phn i c ch nhim thin v, G Siu ma bt tn cng bi mc ni xu phe kp tc hi nhiu, th ci mt g cn cng cng ra ci iu thch thc... - C phi cho con vi trang k ti n ng th mi cng bng. C giy ny nh bng nc si : - u c c, b c em khng bit rng nm nay l nm T ? Qua u c dm di dt cng rn cn g nh, c em vch o n ng cho qy b xem lng ! Coi b nn n khng xui, ti bn thay i chin thut, e ngh chi vi Mc v. Li hm da xem chng hiu nghim, c s rc voi v dy m t hay khng, th c cng phi dnh cho con vi tc giy phc hi bnh ng, bnh quyn li cho phi yu ! Ti ln nht ca n ng l yu n b nhiu qa, nu yu bt i th s trnh c bao nhiu ti khc ..., ti khng ng , nn i li th t yu nhiu b qa, nu yu mt b th strnh c nhiu ti khc .. Nu ch c ngi n ng mi nhn thy nt p ca n b, th ch c n b mi nhn ra u l tt xu ni ngi n ng ! Qa tht khng sai, v mt trong t i m nhn ca lch s Trung Quc, Dng qy Phi, vi hn by mi k l, d nhin nng khng th c xp loi mnh dy, trng tc,vc hc, thn gy, xc ve, ming chu, m du... nh minh tinh mn bc hoc cc top model thi i by gi, th m ng Minh Hang u m, l m, gic ui, b thnh chy te tua. C nng Monica Lewinsky ch vi cp mi t t trng n mt v sinh, m lm Tng Tng Clinton syt na th u ly d vi c, thn tn ma di ! Gn y nht, nhn vt th ba ca Php, Roland Dumas cng mi tr khm vo t bc lch cng ch v chiu ngi tnh, b cng chng c sc p siu nh qun g cho cam. Cn ng kim Thi T Anh Quc th b b c v tr p nh Tin Nga ging trn, eo ui theo b gi c nhan sc ca ngi n ng khng p giai my!, n y th ti phi cng nhn l cc ng c hoa mt khc n b chng ti tht! Ti ca n ng m ra th rt nhiu nh : li, bn, hay qun, b bi, c on, ru ch, c bc, ht sch, vui u chu y...nhng ci ti kh tha th nht ni ngi n ng mun i vn l ci ti lm b, ci tt ...m gi ! Hay ni vn hu hn th gi l nhng anh chng Don Juan, Casanova, ngha l c mu o Hoa ! Nht l nhng ng c nhiu dp phi chng mt, chng mi ra trc m ng, phi giao t vi nhiu tng lp x hi, th mu o hoa li cng m c! ch lng tham v y ca n ng, cc c ng phi vut ru gt g cng nhn: - Sng bao nhiu nc chng va Trai bao nhiu v cng cha va lng Ti sao vy c ? V , n ng l: - Loi bc tnh nht trong cc lai bit ha hn v cng l loi c mi ni c nht trong cc loi bit th tht! - Loi tng cn vi con La: bn c thy con La no ni tht cha? - Chic thng rng y: v khng c y, bn c tng th no v cng chng bao gi y, c iu l vi ci thng bn c th v viu li, hoc vt i thay ci mi, nhng n ng li khng n gin nh vy. - Ci gy ng n my : b u chc y

- Kameleon : tc k i theo mu bt c ch no ch ta ng, t b no c th va lm ch c th xc ln tri tim ca ngi n ng. Cc ng vn ao c c c ngi v hin thc, m ang, bit chiu chng v hy sinh cho con, khng se sua ua i, d nghe, d bo, v chung thy, nhng cc ng vn kht khao dng dp mt ngi tnh nng bng, hp dn, duyn dng, ng o v bit nng nu t hng cuc i. trong nh th cc ng ch trng ci nt nh cht ci p nhng khi ra khi nh th li i hi ci p bp ci nt ! - My lang thang: bn thy ng my no dng yn li mt ch cha ? hay ch t do bay mi khng ngng trn bu tri cao thm, t tnh cng trng g v a ct vi mun v sao ? - Cn nh trng: v trng tuch, trng toc nn ngn gi no la v cng chu! - Ci ng cng: bt c th nc no chy vo cng sn sng tip thu! vv v vv. Chuyn xa k li rng ti x Ba T, c mt bo cha n, hoang ng v trc tng, mc d c ngn cung n v cc n l ngy m phc dch, nhng vn khng sao lm cho Vua hi lng, ngi n b no khng mua vui c cho nh Vua th s b chm u. Mt hm, c ngi con gi tuyt vi xinh p n xin c hu h nh vua, hng m nng dng ln Vua nhng cu chuyn cc k l th cng vi li k tht duyn dng, sau mi m, nh Vua bng lng ngi con gi y sng thm mt ngy na, ri nhng ngy k tip. Cng nghe,Vua cng thch th, say sa, m man, v nh b thu ht bi s quyn r huyn hoc ni ngi con gi, Vua b n, qun ng ch nghe c k chuyn, cho n m th mt ngn l mt th nng cm ha c v bo cha kia, v nh Vua bi b lnh git nng. Ngi con gi y tit kim c mt ngn l mt ci u ca nhng c gi v ti. Ht duyn, ht tnh, bi vy cc ng cng ng trch l ti sao: - n b c c ni khng H mun ly chng, li bo i tu Hoc b cc nng m tr li nh c bn ti : - Nh em u ? - D, nh em gn ci cha ! - Th ci cha u? - D tha, ci cha cnh nh em. Cc v Vua nh Cn Long hoc ng Minh Hang bn Tu, ni ting l c lm cung tn, m n, mi ng c khng di vi ngn b. Bn Nam ta,Vua Long nh, cn gi l Nga Triu, bit n b lc cn rt nh n ru ch c trm th linh dc hun c c th, no say, cng v n chi trc tng qu , nn v Vua ny khng chu i m cng chng thm ng, ch bit nm v n khi cht cng l...cht nm. Thi Tng Hong , bng h khi mi trn hai mi tui, trong lc V con Gii ny ang tm tm vi ngi p Th L, nng hu ca quan cn thn Nguyn Tri, Thin T bn cht dy nh ch khng kp trn tri, cn dng h nh Nguyn Tri th b tru di tam tc. Trong thi bnh, cc Thin T c no hi, m ct v rng m, nhng ng Gii con ny ch lo n chi ngao du sn thy, i sn bn v sn n b, lo su tm mt ngn l mt th vui v mn nhu, ngai cc mn sn ho hi v ca hang gia, phi k n nhng mn n chi nh : Di hp mt gu, vn lc u, hoc chut sa chnh sm, tc l by i nh chut b p phi ngn ton l sm, m phi l loi sm c bit qy him, n anh chut i th by, v con Gii ch vic h hng, bu ui anh chut mt pht, b au, anh ch kp tht ln c ting cht ri m u chui

tt vo ming Thin T. Cc mn qy qui ny lm nh vn cha hp dn p ng nhu cu chung ca l ca qy ng Gii con, nn cc tay u bp bn ba thm nhng mn oi om, mi nghe qua pht n lnh ni lng g nh : h mang nhi s kh, mng x hm c diu hu...cng thm anh cu x lung linh tu, ru mt rn...Thin T tha h say sa, ch cn thiu mn xng rng l cha c tn trong danh sch m thc ca hong cung m thi ! Chng hiu n vo c c tng tui th hoc b thn, b t ch no - ch c nh ti, nu c c get one, free one cho khng, biu khng chc cng chng dm r - th m i a s cc ng con Gii ny b nga toi mng lc cn rt tr. Ngy nay cc ng Vua du ha Rp, mi ln di chuyn l vc theo phi trn hai mi b v, to, b, ln, nh, mp, gy c hu h Vua. ng Vua nc lng ging t hon Brunei treo g mua ngi p mt m vi 50,000 la M, tc l hn mt trm nm lng ca mt cng chc bn Vit Nam, nhng cuc sng vng ga n chi phung ph trn s au kh v ngho i ca dn gian, v lut a th ti cc x C Ry N vn cn tn ti, n ng Hi Gio c quyn ci n bn b v, trong khi n b ni x ny b coi thng r rng hn c con la. Ti cc nc dn ch lp hin, sau khi sc lnh c th c ban hnh, mi khi nht phu nhn bc chn ra khi ca, ngoi body guard canh theo st nt, Tng Tng cn phi thm cc thm t ngm theo di rt cn mt, khng phi bo v bt trc xy ra cho phu nhn, nhng l ct canh chng b v d chng tr v bt t th cn bit li ra hiu cho cc c b nh chun m bng ca hu. Trc 75 , khi c lnh cm tri mt trm phn trm, th cc ng s quan bay bm ho hoa trong thi chin ca nn nh Cng Ha min Nam ta c li dng bay nhy trn b x, v chng ai xu x v v duyn nh v mnh ln i xy t t v vi o, nhiu khi vng nh lin t t c thng, thnh thong mi l m tt v tht l th cng li rn chn c chun m rt nhanh. i khi, nhng b v, m ln tn tin n thm chng, bt gp nhng vt l m ng chng cha kp phi tang, mc d cc ng lau mp k lng, nhng c thay, nu la v khi khng th no che c mt phm nhn, th my ng c b nh cng khng th no y ni nhng con mt lc lng ca cc b v ! Sau mn la li p ph mi chn tay, y khc lc trong nh khng xong th cc b s vc gh ra ngi u h m b lu, b loa k l thm thit lm y nh bt v hng xm phi lo canh...xc ng chng h b, v phi lo i nh ghen hi ng dm b. Ti nh hi cn hc lp tam, c mt tn chuyn mn ph phch v ni ting nham nh a chc gi, b hn l s quan mt sao. Hm thy gi ln tr bi, khng thuc, hn ta p ng : - Ti v ti hm qua, em phi ch m em i nh ghen ! C lp ci ! K cnh nh ti, c ng ga gn mt nt , gi l gi Ba Chi v ng chm c ba ch em, chng hiu ng c ruyn ngm ch no, hay l ng c t ca m ma ngt ng nh c cm . Hi b v ln i sanh, c em k ln gip ch ri chng bit v l do no, m sau , c em khn gi qa mp n chung. V n khi c hai b ch dn nhau i vo nh thng T D th c em t ln trng chu, cng b ng thung nt ! ng hnh din t khen mnh l ngi ng hang nn chng b ri b no ro tri, lm nh bit thn, bit phn anh em ta, cng m cha , nn chng b no ghen tng lm ngyt b no, c ba b u c ca tim lm n bun bn hu, v coi b cc cao dn - cc anh em gh cng thn thin vi nhau ra pht! Khng hiu mt a con c mu o hoa v mt a chng c ci hoa, a no lm cc cho ng b, b b phi lo lng hn ? Ti c thng em b con Qun Cam, ngy hn mi git c mnh bng Bc S, b d hnh din lm, b vnh vo treo ga ngc

cho cu m con gi no b cht tng vo hm rng mi ly c thng Lm ! . Vi ci mc bc s to nh ci mt, cng vi vc dng cao ro p trai nh ti t xi n, cu li chu kh chi chut, mc veston cao c, eo knh rm, trng rt bnh trai, n t anh chng L Minh ca in nh Hng Kng. Cc n c ga thn yu ca Mc V, c th m n gi v ta san, chng ti s chuyn lin tt xut ! Khi cu bt u trm trm bn chc v cng n vic lm vng chc, th d bt u dm ng gia nh cc b bn c con gi m d gi l gia phong l gio, cu cu t nh vin c bn vic, cha ngh ti vic lp gia nh. Ch l thi cn sinh vin, cu c em my c ngh s v ra mt d dng, c no cng xinh xn, nh nhnh ln ng nh, s cu qy t ca mnh b yu ma o m hoc b mc sng tua ta, d vin c vin theo tng hc ni cc c khng phi l hin mu, c l v cha n thi k yu m hoc cha n gi i v, nn t hn im bt, chng nhc ti c no na. V c ci m gentleman , my c em, my b ch h li dng bt hn lm escort boy hoc lm ti x trong nhng cuc hi h tic tng, i khi cn bt hn phi lm v em, dt l chu i piscine hoc i xin, i s th. Thy th, d phn nn : - N kh ly v l ti ti my, b ai dm nho v. Dng ti chp ming trch thng con kh tnh : - Gi kn kn hom, ly phi c v cm mi trng mt ra, kn mi, th no ri my cng v phi con m ga cc ! va gi va xu x v duyn cho m xem ! Hn vn chng rc rch g, m bn cng la k bn n t hnh gn ht, c nhng anh chng ci ln ci xung c my i v. Bn b tru chc : - Hay l my m nhm v ngi h my? Cho ng chng mt liu thuc chut l xong ch g ? Hoc : - My l bc s mt, tai, mi, hng, ch c phi l bc s sn khoa u m ngn n b? Hn vn khng nh chnh, ch lng lng mm ci, d th di, lo lng ra mt, s cu m b nhim chng bnh thi i, chn mi gi mi, i hai hng, ngha l m c n ng ln n b, yu c nam ln n. Qunh qung, b so snh liu : - p trai khng bng chai mt, gi nh thng cu Tng vy m hay hn! Chng l anh cu Tng v Vit Nam mi c tm ln, m vc sang c ba b v. Nhng nm gn y c lan trn chin dch go home ca nhng anh Vit Kiu kn v, kht v, m ci v, b v ch hoc trn v v nc u tin l tm mt tm , v hi ngoi cc ng c xp vo hng th ba sau.. con KiKi, ta v ta tm ao ta, nhng ao ta khng cho ta tm!, cu Tng cng c xp trong liste ny. Quen ming gi l cu Tng v bit hn hi cn b, hn va ln, va t, va qut li va ci, lm ngh bn bo him nhn th, nhng khi phi i din vi n b con gi th hn cm nh thc, th m sau khi nghe thy bi tn tng : - Gii i !, s g m lm kh n b n th ny, yu hai b ri m li cn c my b khc thng thm na! o hoa qa l o hoa! - D, c c no u ? - Th ni l yu thm m l ! Qu li bi m ca ng thy tht linh thing, anh ta m v Vit Nam, chng hiu duyn c ra rng, m hn tn c hai c, c ln c hai c t nhp vo phng hn khng h hn, bn con mt sc nh dao co chm nhau nh mun lt da mt nhau

ra, hn ng yn nh tri trng, c lm khng nn li, c ln cn mt tim th ph ph nh ngi sp ht hi, c c ny ln, th c kia ln cn suyn nght th, hn bn chy li m c kia, c th hai c thay phin nhau lm nng, c no cng ch c kia b hn chim trn vn tri tim, nhng coi b c hai nng u c tnh c n, nng n duyn tnh, nn chng ai dm ph ry hn cho n ngy xut ngoi. V Vit Nam, cc chng ViKi c th tha h r nhau n nhu v n vng vung vt, ng no l nhp nh mn ny th nn cn thn, chi mm cho sch, ch coi thng khinh ch m b bin thnh Thi Gim bt c d th khn! V cc b c th d dng nhm mt lm ng cc ng n hi l, n gian, n tham hoc n qut... nhng m n vng th kh lng tha th. Trong bui i Nhc Hi gy qy xy nh th ti min b vng Tch Xt , n ca s Khnh Ly cnh gic cc ng bm nhm : - Bn ny, dao tht r, n b chng ti li hc thm c ngh...mi dao, php mt pht l ...xong! C tin, c tt ! Cc ng c tin th chc chn l c mo, c v b. Vua ng Minh Hong c ti ba ngn cung phi, nhng cha thy s sch ghi li b Qun Cha no c ba ngn ng chng? Cu chuyn vui k li rng, sau khi cht, di m ty Dim Vng ra lnh cho nhng anh chng o Hu no khi cn sng d c em v th ng xp vo ct ghi s mt, anh no mo nh v bn th xp vo ct s hai. Thy c anh chng l ng mi m khng chu ng vo hng no c, ly lm l, Dim Vng bn hi : - Ci anh kia, ti sao li khng chu xp hng, chng l ta bt lm nh ngi chng? Chng ta run run tr li : - D tha Ngi, ti khng bit phi ng vo u, v khi cn sng, ti l d c em v v trt ly lun c v bn na. Dim Vng vut ru mm ci - Th th my ln y, ngi chung vi tao! Khi no cc tinh cu cn quay th tt o Hoa ca n ng cn di v cn nhiu, thay li kt ti xin cng hin qy ng bi v lc bt, chng t ni c sch, mch c chng hn hi : Trn tri c by t t. C ng mi v khng ch v no. V c th p nh sao. V hai chn nhn nh o chn cy. V ba kho v, kho may. V t dt ci ngay trong nh. V nm th i bun hng, Bun phi hng nhn, mt ng ba i. V su th i bun ni, Bun phi ni thng, mt ni ba vung. V by th lng bng, lng bng. V tm nh v c vung ln ni. V chn th nu cho bi, Chng n chng c, b i trn n V mi c v m li khng con. ang vit d dang th chung in thoi ca c ch nhim ro lm ti qun mt tiu, khng bit b no hay lng bng, b no b chng onh ti bi hoa l, v b no c con m li khng c v . y ch mi c mi b m coi b vt v nh th, th m n no!

Nu kip sau c b Ty Vng Mu y xung trn gian, ti ch xin c lm Hong Minh ! Li bn ca G siu Rt hoan nghnh s gp mt ca B Chng, nhng ch xin ch mm vo mt vi im nho nh trong bi vit c gi l ng ca dy nhau. Trc ht, B Chng vn l phe kp tc, th m li t dnh ly cho mnh quyn ph phn phe ta, chm c ny p, c kia xu...,Bi v ci p th rt l ch quan, nh mt cu ranh ngn bo : p chnh l con cc ci di mt con cc c. D c nng ti by mi k l, th i vi ng mnh hong, Dng qu phi lc no cng rt...tuyt vi. Tip n, sau mt hi ra n ng te tua, th m cui cng B Chng li mun kip sau mnh c lm Hong minh , ngha l c lm n ng. V hn th na, mt th n ng cao cp, c nhng hn ba ngn b v. Nh vy, n ng qu l c gi v hnh nh lun nm ththng phong. Ha ra gy b li p lng b m thi.

NHU
Chuyn phim ca G Siu. Mt trong nhng chng bnh ca phe n ng con giai, khin cho qu b qu c nhiu khi phi nhn mt m thm gm nhm ni n au c n ca mnh, l chng bnh nhu. din t ni n au v v y, ngi ta nhi theo bi ht Hn vng phu nh sau : - Bao nhiu m cm roi ng i chng v, Bao nhiu m vng tay ng nghe chng th. Khng hiu bn Thy s, ngi ta nhu ra lm sao v nhu theo phong cch no ? Ch cn ti Vit Nam, ngi ta nhu mi ni, trong mi lc v vi bt k l do no. Vui cng nhu, bun cng nhu v thm ch mun nhu l nhu, chng cn l do no st. V vy, phong tro nhu c lin tc pht trin. Ch th m t nc mnh thuc vo hng ngho rt mng ti, nhng li c mt y nhng th bia ni ting trn th gii v hng nm ngi ta sn xut ra khng bit bao nhiu triu lt bia. Ri trong nhng ngy gn y ti Saigon, xut hin hng lot nhng lng nng, lng luC chiu chiu i ngang qua nhng th lng ny, mi tht th c m bc ln lm ic mi hng xm. Tt c nhng iu y, g c dp trnh lng. Ring hm nay, g s nhn hin tng nhu di gc ca anh n ng cng nh ca ch n b, ri i n mt kt lun c th, l ta phi nhu nh th no cho ng mt my ru. Tuy nhin, trc khi i su vo chi tit, g xin cp ti v s t ca trng phi nhu, chnh l Lu linh.

Theo sch v th Lu linh t l B lun, ngi i Tn. ng thuc nhm tht hin, tc l mt trong by v hin ti Trc lm, tnh tnh phng khong, thch ung ru li gii th vn. ng li cho i mt bi th bt h, ca ngi ct cch phong lu ca vic ung ru. Bi th y mang ta l tu c tng. Ch th m trong Cung on ngm khc c cu : - C tin, ru thnh ai bng, Lu linh, thch l lng tri m. Tc truyn trng : vo mt m trng thanh gi mt, ng ngi ung ru v ngm th vi cc chin hu trn mt chic thuyn. Trong lc cao hng, ng ng ln, long chong bc ti mi thuyn. Nhn thy vng trng lung linh di y nc m c ng l l lng trn bu tri, ng lin giang tay nhy xung m ly trn vng trng v b th ldng nc cun tri. T cho n nay, dn bm nhu vn thng c gi l t ca Lu linh v tn ng lm s t ca mnh. Nhiu ngi cho rng : - i vi phn ln n ng con giai, th tnh yu i vo tri tim thng phi r qua ng ng ca bao t. iu chng t rng anh n ng con giai no cng khoi n ngon. Th nhng, n thnh son m thiu cht cay cay a mi th cng ha thnh nht nho nh ngi xa bo : - C khng ru nh kiu khng c. i rc kiu m khng c cha ch s th cn ra ci th thng chi na. Chnh v vy, ru xut hin t mt thu rt xa xa v c mt trn tng cy s ni cc dn tc, t ng sang ty, t c ch kim v lm thnh nt p ring ca vn ha. Ch th m trong ngnh du lch, ngi ta a ra chiu bi nn vn ha m thc ca dn tc mnh thm phn hp dn hu d b mc ti du khch. G khng bit ai l ngi u tin ch bin nn ru. Thi th nh da vo Kinh thnh vy. Theo sch Sng th k : sau cn i hng thy, khi nc rt ht, th Noe trng nho v lm ru. ng cng nhu mt chu ty ly vi nhng x ru u tin ca mnh. V th l chuyn nhu c ph bin v tr thnh mt tp tc ca loi ngi. Hai tn bn kh rch o m lu ngy gp nhau, th no cng phi lm xng xng vi nhau vi to. Cc chnh kha hi m m nhau v khi cuc hi m kt thc, th no cng phi c mn chiu i tic tng. Cng bi l y, m cc c ta ngy xa bo : - Nam v tu nh k v phong, c ngha l n ng con giai m khng bit ung ru th nh c treo m khng c gi. r. G xin ghi li ni y tm s bun ca mt anh con giai khng bit nhu, c ng trn bo Ph n Ch nht : Khi cn c thn mi ln c bn b mi i d m tic, ti u phi len ln chn nhng bn tp trung phi n v cng chn cho mnh mt loi thc ung ging y nh h l mt chai...nc ngt! Trong lc bn b cng h ang h hng vi nhng ly bia vng ng, sng snh bt, tng bng h vang Zdo, zdo... mt cch ht sc si ng, th ti ch bit cm ci gp ly gp cho n mn cui cng hu c...ra v! n khi lp gia nh, iu km nay mn ny li cng c bc l r rng hn. Ngay vo ngy ci, thng ch r l ngi b ung nhiu nht. Ht bn ny n bn

khc, ht ngi ny chc mng n ngi kia mi mc. Mc d t nh lng phi kim ch ti a bo m cho mt m tn hn...cc k tnh to, nhng trc nhng li chc tng qu chn thnh ca bn b, ca b con hai h, ti cng rng gng mn...ung, nh nut cn tng li chc mng ch tnh ch ngha y! Cho ti bn cui cng, ti ch cn nh c mang mng hnh nh c ai ...vc ti ra xe taxi ri a v nh trc khi tn tic ci! n khi git mnh tnh gic l by gi sng ca ngy hm sau v iu chc chn rng trong m tn hn , ch r vn cn l ch r v tt nhin c du cng vn cn l c du, chng cht my may xy xc. u ht, iu km may mn y vn cn theo ui ti cho n by gi. Chng l gia nh bn v ti rt ng ngi, bn anh em trai cng thm vi ba ngi anh ct cho, v chi l by ngi v ai cng ung bia nh ung...nc ma, ch l loi mnh ti l ym th. Nhng lc gi tt, ti ch cn bit ngi khp np bn v c che ch khi b p ung...C th nhiu b v c ngh chng mnh khng bit ung ru l mt iu hnh phc, nhng cc b u c th hiu ht c nhng ni thn thng ca cc ng mi khi ng chuyn. n ng n ang nh ti m khng bit ung ru qu ng xu h. V th, nu cho ti mt iu c, ti s chng do d ni ngay rng : Phi chi ti cng bit...nhu. Nu nh c gi l thi tm s : - Khng chng kh lm ch em i! Th hn anh chng ny cng phi ln ting m ku ln : - Khng nhu kh lm anh em i! vy, nhiu lc chng mun nhu m cng vn b nhu v bt buc phi nhu, th no c khoi, c vui sng g cho cam. D nhin y g khng bn ti nhng v sng say chiu xn ti ln quay, thuc hng cao th v lm, bm nhu mn tnh hay dn ghin hng nng, dm v ngc tuyn b : - Th b...v cn hn b...nhu. Nhng ch xin d cp n nhng ng thng thng bc trung, mi khi nhu u c nhng l do chnh ng v lm lc c c giy php cab x na. Vy ti sao nhng ng y li nhu, hay ni mt cch khc, nhng ng y nhu lm g ? Da vo mt bi bo trn Ph n Ch nht g xin b tc v a ra nhng l do khin ngi ta nhu mt cch rt chnh ng. L do th nht, l phi nhu th mi c tin. Mi nghe qua li pht biu ny th thy n c v v l, bi v theo lut kinh t : cng ng vui th li cng hao. Nhu mit th th no cng mc chng vim mng ti kinh nin. Th nhng, nu suy ngh mt cht, g thy cng ng. C mt anh bn, ch mt doanh nghip t nhn, vn c xem l chuyn gia nhu. Gi in thoi tm anh ta thng c nghe con gi anh ta tr li : - Ba con i nhu ri. V anh ta phi thay chng qun xuyn cng vic sn xut , trng coi c s kim lun ngh...ch im : - Anh y ang ngi vi ng n, ng kia qun... Cn anh ta th li tm s : - Nhu hoi chn lm, nh vi v con thch hn, nhng c nhu mi k c nhiu hp ng lm n. Hon tt hp ng, li l g cng linhu tip kim hp ng mi, c th m nhu quanh nm. C l ng nh vy. Thi bui kinh doanh cnh tranh khc lit, c s ca anh ta th nh, vn t nhng u u c hp ng lm, tr lng cng nhn, nh xng,

in nc, thu m v quan trng nht, nui sng c gia nh b m, v chng v ba c con gi. Tuy rng trong c cng sc khng t ca ngi v : hiu chng v gip chng. L do th hai l nhu t ra c t quyn, t chc v cng b th nh ai. Mt anh bn khc, ngoi nhng tic nhu nh hng c ngi ta mi, anh ta cng thng t chc nhu ti nh vi danh ngha l m gi. Gi bn ni, ri gi bn ngoi. Khch c mi ton nhng nhn vt c mu mt, thin h nhn vo phi n phc st t quyn cao chc trng ca anh ta. C ln ngi ta thc mc khng bit l gi ai, hi ra mi hay : - Gi ngi em h ca ng ni, m khi mt mi c vi tui, gia ch cng chng cn nh tn l g, nn ch gi l gi...ng tr! L do th ba l nhu tht cht tnh b bn. Nh trn g ni : hai tn bn c lu ngy gp nhau th ch cn lm my ly l sng li bit bao nhiu k nim m p ca mt thu xa xa. Hn th na, khi ru ngm vo lc ph ng tng, lc by gi cc chin hu tha h m n, sn sng t l tm can t ph ca mnh. Nhng chuyn khng th ni vi b x, th lc ny l lc thun tin nht tun ra rng rng cho cc chin hu. Nu nh : - Nht v nh gii. Cn by gi v y : - Tri ch bng ci vung, th b x chc chn cng chng l ci th g c. Ru m mang tr ha, gii bt cn su v lm cho tnh ngha tun chy trn tr v lai lng khin cc chin hu sn sng cm thng, khng phi ch chn b lm mi, m nhiu khi chn b lm mi mt mi hai khng chng. V khi ti mn cht ca v kch, cc chin hu s hn nhau chn cht, hay m ly nhau m khc tht tht, lm ly bi t hn c n b con gi bi phn. Sau cng, l do th t l nhu ni cho thin h bit rng : - Ta y l loi n ng chnh hiu con nai vng. Thc vy, b ru l du ch phn bit n ng n b, nh cc c ta ngy xa bo : - n ng khng ru bt ngh, n b khng v ly g nui con. Th nhng, ngoi b ru ra, vic nhu cng tr nn du ch phn bit n b n ng. S d nh vy v dn nhu hu nh ton n ng, cn n b hu nh chng thy...nhu bao gi. G ch xin ni hu nh m thi, bi v cng c nhng ch n b ung ru nh h chm v cng c nhng ch n b...mc ru mc ria, oai ra pht. Trong khi li c nhng anh n ng ch bit ph mi v cm th nhn nhi trn tru, c vc knh lp ra soi cng chng tm thy c mt cng ru. Tuy nhin, iu quan trng hn, l khi nhu sng sng, ngi ta mi d b t ra mnh l ng nam nhi i trng phu. G tm thy trn bo ph n Ch nht tm s ca mt anh bn i tm bn lnh n ng trong vic nhu nh th ny : Sau khi ly v, nu khng i nhu, cc chin hu cho rng by gi ti s v, khng xi c. T i ni ln, chng t ta y khng s ai ht. Th l t ti lun lun

sng trong tnh trng bn nhu mt bn v em mt bn. Cho n lc v ti tuyn chin vi nhu, nng lun than vn cn nhn, ku ca, ni gin bo rng tht bt hnh khi kt hn vi mt ci...h hm, th ti thc s hong ht. Bun qu, ti li tip tc tm vui trong men nhu. Khi nhu, ti c cc chin hu tung h, c em t tn sng v nhiu th m lc tn canh ti khng c c...Trong bn nhu tt c u bnh ng, hn th na, n gii ta bit bao bun bc. Cng la vi ti, bn b nhiu a giu sang thnh t, cn ti vn c qun. Nhng trong bn nhu, nh ngi cng nh nh tranh, ti cng ngon nh ai nu bit chu chi v chu chi...V ti cho rng ti l ngi yu ui, nhng khi nhu ti thy mnh c bn lnh n ng. Bn lnh n ng ny c bn cm nhn khi ruu thm vo nh sau : Bn cm thy mnh l ngi thng minh. kin bn hon ton ng v d nhin kin k khc hon ton sai. Bn sn sng nh ngc phun chu vi bt k ai, v bt c ti no, cn thin h ang vnh tai hng ti bn lng nghe. Rt cuc, s ci v l iu khng th trnh khi khi mi ngi u...thng minh. Bn cm thy mnh l ngi giu nht trn th gii, thm ch sn sng bao lun ba tic, hay mua thm ru mi mi ngi cng ung, bi v bn lun c sn mt ni tin. i vi bn, thn xc ch l ct bi, danh vng ch l my khi v tin bc ch l...bn t m thi. Bn cm thy mnh l ngi gan d, sn sng nh nhau vi bt c ai. Ch cn mt li ni tri tai, lp tc ngi y tr thnh k th ca bn. Khng mt ai c th nh bn phun mu u, bi v bn khng h li bc trc bt k i th no. Bn l ngi gan d c m. Khi xn ri, bn c gia ng m i, mc cho xe c thi nhau trnh. Thm ch, bn cn dm b bng bn chn v nh trc mt v con v hng xm. Bn cm thy mnh l ngi lch s, bi v bn lun mn xin li thin h. Thm ch khi b va vo ct n sng u c u, th m bn vn c ng xin li cho ti bao gi ci ct n tr li mi thi. C khi bn xin php ch nh i v ti mi ln m vn lun qun cha ra khi c phng nhu. Bn cm thy mnh l ngi rt cn thn, thm ch cn nh mc chn vo sn xe p trc khi lm mt gic ng ngon lnh ngay bn l ng. Sau cng, bn cm thy mnh l ngi c tr nh tt bi v nhng vic tng chng nh qua i t i tm tai ng Bnh t, th m bn vn nh v nhc i nhc li hng chc ln, ch v s k khc qun hay khng hiu. Nhng biu l bn lnh n ng trn y khi ru vo, nu mc trung bnh th to c mt bu kh vui v v i lc em li nt d thng, nhng nu i ti ch thi qu, chc chn s to nn nhng bt n, bi v : - Ru th trng, nhng ung vo s lm cho mt v nhum en t cch. G xin ghi li ni y bi th ca ng Chu : - m qua anh i nhu v, i anh, em thy ti t ci lng. Khi i lch s ng hong, Khi v xt bt, xang bang pht ru. No u chic knh i mu, Ci my di ng mua u ma xun. No u ci m pht en, Ci dy bao t...mt lun, khi tm. Ni ra s ting s tm,

Van anh, anh hy gi thn gi mnh. Nh xa anh vn hin lnh, C n nhu mit, rit thnh h thn. Mun cho v qu, con thng, Van anh sm b con ng b tha. m qua anh i nhu v, ng hong lch s bay i...rt nhiu. T , g t hi : - Phe n b con gi s nhn hin tng nhu nh th no v s ngh g v k say xn ? Cng bng m ni : - Phe n b con gi khng ung ru, nhng li rt kh v ru. Khng cn ni ra th ai cng bit nhng hu qu nghim trng ru gy nn. Nu nhu nh th mt cho b x, va phi lo nu nng, li va phi lo thu dn. Chin trng tht ngn ngang v nng nc khi cuc vui va tn. May phc nu cc chin hu cn tnh to bit ng v v ng chng leo ln ging ng mt gic. Bng khng, cc chin hu c ngi c ca, ht hng hay tm s cm vi nhau, cn ng chng li quay ra quy ph, chi bi hng xm, nh p v con th qu tht l ht nc ni. Tri li, nu nhu tim chc chn s phi hao tn gia lc kinh t gia nh ang gp nhiu kh khn, ng thi cng khng m bo c s trong sng. C gii mi bit. y l g cha ng ti nhng tai hi v sc khe, nht l v hnh phc, bi v hu ht cc gia nh lc c hay hc hc vi nhau phn ln u c chung mt hin tng, l ng chng say xn. Mt tc gi thuc phe kp tc, sau khi quan st nhng bin ng trong khu xm, ghi nhn nh sau : C hai gia nh ly d th c hai ng chng u l nhng h hm, d h u l nhng ngi c hc, mt ng k s v mt ng ph gim c. C ba ph n ga ba cn kh tr, th ba ngi chng ca h u cht v ru. Mt ngi chng v say, gy ra tai nn giao thng b chn thng s no. Mt ngi khc khng say nhng li do mt k say tng vo anh, gy thng tch nghim trng v anh mt bnh vin. Mt ngi chng khc qua i v t t dn trong ru, bi v ru hy hoi l gan ln nhn cch ca anh ta...V cho d khng gy ra iu g nghim trng chng na, th chng ngi v no hng th khi ng chng mi ti v nh vi b mt gay, mm sc mi ru v n tng hn l cn nn thc nn tho. Mt ph n c a con au m lin min, ch bo v n l a con ca ti th by. Chng ch hay nhu mi cui tun v sau khi ng ng ng y lin tm n ch v kt qu l a con duy nht ca h c ot o hoiMt b m sut i qu kh v c ng chng ung ru, nn khi c con gi xinh p ti tui ly chng, c bao chng trai theo ui, b ch yu cu chng r tng lai mt iu kin duy nht, l khng ung...ru. Theo mt ti liu mi y ca Hi ng Gim mc Php, th hng nm ti nc ny c ti 40.000 ngi cht v ru v ru l nguyn nhn th ba gy nn t vong, sau bnh ung th v cc bnh tim mch. V th, cc Gim mc Php khng ngn ngi gi ru l cht ma ty c hi. Trc nhng hu qu nghit ng y, theo g ghi nhn th lp trng cnh n b con gi c chia thnh hai phe. Phe th nht l phe chng i quyt lit, nht nh khng tha hip vi nhu. Phi dng mi bin php t yu thng n cng rn khai tr ru cho bng c. Chng

hn trong nhng dp gi tt, phi gim bt lng ru ti a, phi nghe ngng v khi thy c hi men trong nh, th lp tc v kin quyt dp tt. Phe th hai l phe ngh rng : gi no th t dy, trc mt hin tng hin nhin khng th xa b c, nh phi tm gii php sng chung vi ru. Cng nh ng bo vng ng bng sng Cu long, nm no cng b ngp nc, nn nh phi a ra nhng cch th sng chung vi lt. Gii php ny c mt ch m t nh sau : Khng cho ng i th khng c, v lm sao m ngn chn. Ti nh vt vt : anh nhu in t thi. D nhin l ti c nghe ng ha nhng li ngt ngo nh rt vo tai : , anh bit ri, ch ph mi ch ung c vi lonTranh th vic ng cn bit n v v nghe li v m ti km bt, gi ng nh c ba no hay ba ny. V d c ai mi th ti ly l do sinh nht con, k nim ngy gp nhau, quen nhau, yu nhau, ci nhau... t chc ti nh cho ng bt i. Thm ch n c ln ci nhau u tin, ti cng t chc k nim bng mt ba n thnh son ngon lnh. Th m cng khng gi chn c ng mi ni mi lc. D cng tay chiu chng, buc c ng nh mt thng, th con ma men trong ngi ng t ra cng sng ht mt hai ngy. M nhng ngy y th i thi khng sao k xit. Ni ra th ng bo : C phi ngy no anh cng i u, c phi anh mo m g u. Tin lng anh np ht cho em. Lu lu mi nhu mt ba th phi cho anh nhu lu lu ch ? Chng ti vn rt hin v thng v, tuy lc sn ng c quy, nhng l quy hin, nn ti va gin li va bun ci, va tc li va thng m chng th no b ng c. Bn c bit khng, ng ly c lu lu mi c v th cho i mt ln, nn ng cng th gin lun, ti khi lt bnh mi v. n nh, ng dng kh nhc k nh t vo vch, p u vo tng... mnh thy ti nghip, s ng au, trng gi nn rng m li ng vo ging xoa du. Vy m ng cn lm eo, c chu i lin cho u. C nm ra ... l lc xn cha ti bn, ch cn khi ti bn ri, ng m ca t m tng m toa lt, bo hi bao nhiu qun o u b t m, phi mang i git...Ri li cn ci nn ch chng, ch c nhng b c chng nhu mi thu hiu. Chuyn mt tin, mt xe, thm ch c tai nn u phi l hy hu. M ang vui, chng ng no chu in thoi v mt ting v ngn b bn ch l s v, m ng cng khng mun gi v ngn b mnh cm rm lm ng mt vui. Th c x lng i ri v chuc li sau vy. D ang gin v ang tc, m thy ng chn nam chn chiu l d v n nh, ng vt xung t, th ni vui mng ch ng c bao nhiu tc gin...Thi th gim c chng no hay chng ny. Cng nh chp nhn gii php sng chung vi ru. Min l ng bit hn ch, bit yu thng mnh lc tnh, th mnh cng sn sng chiu ng mi khi ng xn. Trc khi kt lun, g xin k li mt vi mu chuyn trn bo Cng an Thnh ph lm gim bt bu kh cng thng. Mu chuyn th nht c gi l n hn kinh hn. y khng phi l l n hn cu xc lm mt ci l tai i th ca v s Mike Tyson trong mt trn u quyn anh y tai ting. Mi y ng Hai, mt t Lu linh, v qu hng trong mt chu nhu n qunh c n, m ly ng T, ngi cng xm, t t tm s, ri t nhin cn mt pht, tin t ci l tai ca chin hu do tnh cm tro dng nh men ru . Sau v qu hi hn, ng Hai cm dao cht phng ngn tay tr ca mnh mong...chuc li li lm! Mu chuyn th hai c gi l ngi c v gng. Trong mt ba nhu, khi xng xng, mt anh bn bn n : - Tao c v gng. Mt khi gng ln th dao chm vo u bt tung ra ht. Thy cc chin hu khng tin, anh ta bn sn o ln, a ra mt cnh tay gn guc v bo : - Cho ti bay th.

Nghe vy, mt chin ha bn vc dao lm lin. Php mt nht, tay anh ta m a nhng mu. V th l anh ta ht tong ln : - Tao ni gin, ti sao ti bay li lm tht. T nhng iu va trnh by, g xin lp li cu hi : - Phi nhu nh th no cho ng mt my ru ? Theo g ngh : - T bn cht ru khng phi l iu xu. Bi v chnh Thnh vnh cng vit : - Cha ban ru ngon lm no tha lng ngi. V thnh Phaol cn khuyn Timth nh sau : - V con au bao t, nn hy c m dng mt cht ru. Cc bc s cng ni : - Ung t ru mi ngy, c th lm gim nguy c tim mch. S d ru dn ti nhng hu qu xu l do ngi ung ru khng bit km ch v khng bit t t cho mnh nhng ln mc, nhng gii hn. Thc vy, khi ngi vo bn nhu, phi bit gi ly nhn cch ca mnh. Ri li cn phi bit khi no nn ung, cn khi no phi s tp. V khi , th d c b mi mc, cng phi thi v mt git cng khng. Mt tc gi khc tm lc nh sau : Ci chnh l ngi nhu phi c bn lnh n ng, bit lc no th dng li. Hon cnh gia nh mi ngi mi khc, nhng tt c u phi nm trong gii hn cho php. M ngi cp php li chnh l b...v yu qu ca mnh. V nh vy : - Mnh phi lm ch ru, ch ng bao gi cho ru lm ch mnh.

NGH
Chuyn phim ca G siu. Ci nng ban tra tht chi chang nh la, oi bc n lm cho m hi m k chy xung rng rng. ang vt ln vi gic ng chp chn, th bng chung in thoi reo vang. Lm cm b dy, tng ngi p no c ch, ai d ha li ra c ch nhim ng knh nh ta. Sau mt hi vng vo tam quc, c k d ngng th chuyn trn tri cng nh di t, c mi d : - Thin h bn ty sp dt nhau i ngh h ri , ch my mau vit cho mt mu, gi l bn dn thin h cao cnh gic, phng bnh cn hn cha bnh nh. Gia lc cn ang ngi ng, g bn tr li phng xi l chng so o v tnh ton : - i gio, chuyn nh m. By gi ngi vo bn, u c rng tunh, bi v t hi cha sinh m cho ti lc ny, mm mi my tui ri, m no c bit h hic l g u. Ch khi cn l ch hc tr th l mi xanh th mi c ngh, bng cch tung h sch v, ri xa trng lp, v qu vi bu c my thng. Ch mt khi th chn vo cuc i, th

lm g c c may c i h trong tnh trng tht lng buc bng, kinh t suy thoi, mc chng vim mng ti kinh nin, lm khng n nh hin nay Vit Nam. V th l g bng nghim ra rng : - Khng ci di no bng ci di mm di ming. Bi v nh cc c ta ngy xa bo : - Nht ngn xut khu, t m nan truy. Mt li va tut ra khi ming, th bn nga cng kh m ui theo. Thnh th nhng ngi khn ngoan mi khuyn nh : - Hy ngoy li by ln trc khi ni. trt ha vi c ch nhim, th cng phi c m lm, nh Nguyn Du bo : - Cng liu nhm mt a chn, M xem con to xoay vn n u ? ly kh th cng nh to thm nim hng khi, g bn ng ln, bn mt iu thuc lo. Thuc ngm vo tn lc ph ng tng, th pho mt ci v lim dim i mt theo ln khi ta, g bng thy cuc i mi p lm sao. V th l vi chy ngi vo bn m vit ly vit , ko t na n li qun bng i mt. Phn ln ngi Vit Nam hm nay sng trn mnh t ny ch dm ngh ti chuyn ngh h. Cng nh phn ln ngi Vit Nam nc ngoi, khi mi chn t chn ro ti nh c qu mt hng th hai, ch dm t tng n vic xch va li cng vi b x v by tr i tm bin hay ln ni th ht nhng ln kh trong lnh. S d nh vy v hm nay v ngy xa y, mnh ch l thn tru nga, nai lng ra ko cy m kim sng. Lm ngy khng tranh th lm m. Trong nhng ngy thng xm xt y th ngh c ngha l bn thn v gia nh ph...treo niu. Bi v : - C lm th mi c n, Khng dng ai d mang phn n cho. Hn th na, ng lng trong nhng gi lm ph tri y cng nhch hn mt cht, nn ngi ta hy vng rng s ky cp c thm t tin cm, bo m cho nhng sinh hot cn thit cng nh cho tng lai v lu v di, bi v : - Kin tha lu cng y t. - Nng nht th cht b. Cho n hm nay, cuc sng c n nh v tng lai le sng, ch khng cn m u nh chiu ng m m hay tm ti nh cui con ng hm, ngi ta mi

bt u tnh n chuyn i ngh h v m c nhng gi pht thnh thang, thoi mi lang bang thm ch ny ch n. By gi i ngh h i vi nhiu ngi Vit Nam nc ngoi, khng phi l mt ci mt thi thng theo kiu ph qu sinh l ngha, hay trng gi hc lm sang na, m l mt nhu cu chnh ng, va hp tnh li va hp l. Thc vy, trong mt bn nhc c nt bng th cng c nt trm, c du ngn th cng c du lng. Nu c bng mi v c ngn mi th hn s t gn c ln quay ra m cht. Cn nu c trm hoi, lng hoi th u phi l bn nhc na. Horace, mt thi s gc La m, trong tc phm Odes vit nh sau : - Thn Apollo u c dng mi cy cung ca mnh. Li pht biu ny mun ni ln rng : - i vi cy cung, c lc dng th cng phi c lc chng. Ch c dng mi dng hoi, lc no dy cng cng cng thng, th chng bao lu n s b gy hay b t. Tc gi sch Ging vin trong Cu c xc nh i khi nh sau : - di bu tri ny, mi s u c lc, mi vic u c thi. Mt thi cho i , mt thi la th... Mt thi khc lc, mt thi vui ci... Mt thi lm thinh, mt thi ln tin... Mt thi yu thng, mt thi th ght... Mt thi gy chin, mt thi lm ha. V nh th, t phi c : - Mt thi lm vic, mt thi ngh ngi. G xin no table ngha l min bn ti nhng k mc bnh li huyn mn tnh, hay ni mt cch c th hn, mang tt li bing quanh nm, bi v h ngh sut hai mi bn trn hai mi bn, h chi sut ngy ny qua ngy khc, chng cn cui tun hay h hic chi c. Ca dao tc ng din t rt nhiu v h. Trc ht h l hng ngi h ming ch sung. Chuyn rng ti ngi lng n c mt anh chng li vo hng siu ng, c tn lm s ph. Mc d bng ang i cn i co, nhng li c nm di gc mt cy sung y tri chn, th m v s ph kh knh ny cng chng thm ng ln, hi m n, c nm h mm v ch nhai tp tp tri no ri vo chnh ming mnh m thi. V th, chng bao lu s ph bn gi t ci sng m v chu tin t.

Th n, h l hng ngi lm t n nhiu. Lm chng bao nhiu m n th qu l...c vn : - n nh rng cun, lm nh c cung li ngc. - n nh thuyn ch m, lm nh chi trng. Tc phong ca h c m t : - n th n nhng ming ngon, Lm th chn vic cn con m lm. - n ri nm ng nm nghing, C ai ly t th khing t v. Hnh nh tiu biu cho hng ngi li ny l hnh nh ca mt ng chthn thng : - Ch ti hay tu hay tm, Hay nghin ch tu, hay nm ng tra. Ngy th c nhng ngy ma, m th c nhng m tha trng canh. i vi nhng ngi chm ch lm vic, ngh ngi khng phi ch l mt quyn li, m nhiu lc cn l mt bn phn cn lm ngay, ngha l phi ngh, phi ngi. Ni th, hn nhiu ngi cho rng g ang v ha vi nhng k li bing, ch thch ngi nh mt m n nhng bt vng. ng trc mi cng vic, ch thm mong c ngi ta chn lm ngi ch o ngha l ng ch tay m chng phi ng vo, hay c ngi ta bu lm gim c ngha l ch dm c, dm xi m li chng dm lm. Th nhng, y g xin th c th a : - Cht sa... l s tht. Bi v phen ny g ni c sch, mch c chng hn hoi, ch chng phi tn hiu tn vn v phu ra u nh. Thc vy, trong Tin mng c ln Cha Gisu xc quyt : - Cha Ta lm vic v Ta cng lm vic. M theo lut th : - lm vic ct lc th cng phi c ngh ngi.

ng th, Sch Sng th k k li vic Thin Cha dng nn tri v t cng mun vt mun loi nh sau : Ngy th nht Ngi dng nn nh sng, ri phn r nh sng v bng ti, Ngi gi nh sng l ngy v bng ti l m. Ngy th hai Ngi dng nn mt ci vm v nc, ri phn r chng, Ngi gi ci vm l tri. Ngy th ba Ngi bt nc phi t li mt ni l ra ch cn. Ngi gi ch cn l t v khi nc l bin, ri t tr sinh mi th cy c. Ngy th t Ngi dng nn mt tri mt trng cng mun v tinh t. Ngy th nm Ngi dng nn chim tri c bin cng mi loi sinh vt trn mt t. Ngy th su Ngi dng nn con ngi ging hnh nh Ngi. Th ri ngy th by, sau khi hon tt cng trnh, Ngi ngh ngi. Khng nhng Thin Cha ngh ngi m Ngi cn mun chng ta noi gng bt chc Ngi, cng nh ngi nh vy sau khi lm vic. ng th, sch Xut hnh k li vic Thin Cha truyn cho ng Mai sen mi iu rn c khc ghi trn hai bia ti nh Sinai. iu rn th ba mi r nh sau : - Trong su ngy, ngi s lao ng, nhng ngy th by ngi s ngh, d ang v cy hay v gt, ngi cng s ngh. iu rn ny rt quan trng v c quy nh mt cch kht khe : - Ngy th by s l mt ngy thnh, mt ngy sabt, mt ngy ngh hon ton, dnh cho c Cha, k no lm vic trong ngy y s b x t. Anh em s khng c t la trong ngy sabt ti nhng ni mnh . Dn Do thi tun gi iu rn ny mt cch rt nghim minh. Trn ng tr v min t ha, h phi lang thang trong sa mc sut bn mi nm v sut khong thi gian ny, Thin Cha nui sng h bng manna bi tri. Th nhng, h phi lm manna ngay t hm trc m dnh sn cho ngy th by. Thm ch khi b qun ch xng nh vo ngy th by, h th chu cht ch khng cm v kh chng c. T ch nghim minh h i n ch kht khe v thi qu. Chnh v th chng ta hiu c ti sao bn bit phi li ch trch vic Cha Gisu cha lnh cho nhng ngi au m vo ngy th by. Th nhng, Cha Gisu c lp trng dt khot ca ring mnh : - Ngy sabt c php lm iu lnh...Ngy sabt c dng nn v con ngi, ch khng phi con ngi v ngy sabt. Nh vy vic ngh ngi ngy sabt thi xa hay ngy Cha nht thi nay l mt iu rn buc phi tun gi. Cng vi s n nh v kinh t, trong dp cui tun ngi ta c ngh khng phi ch mt ngy m nhng hai ngy, l ngy th by v Cha nht. Ln kia, sau khi cc mn i thc tp truyn gio tr v v ang k cho Ngi nghe nhng vic mnh lm v nhng iu mnh dy, Cha Gisu lin khuyn cc ng nh sau : - Cc con hy lnh ring ra, n mt ni thanh vng m ngh ngi i cht. Nh vy ngh ngi qu l mt iu cn thit, bi v kinh nghim bn thn cho thy :

- C ngh ngi th mi hon tt mt cch tt p, hay t na c ngh ngi th mi bt u li mt cch hng say. V th, sau mt gi hc chm ch ngi ta c nhng giy pht gii lao. Sau mt ngy lm vic mit mi, ngi ta c nhng gi ban m ng ngh. Sau mt tun lm vic cn c ngi ta c nhng ngy cui tun x hi. Sau mt nm lm vic vt v , ngi ta c nhng tun php i y i , m g xin tm gi chung chung l i...ngh h. V sau mt i lm vic nhc nhn, ngi ta c nhng thng nm ...hu dng. Ngh ngi khng phi ch l iu cn thit, m lm lc cn l iu bt buc : - Phi ngh ngi ly li sc khe cho bn thn, phi ngh ngi c thi gi chm sc cho gia nh v nhng ngi thn yu. Nhiu a con h hng ch v cha m mi m mnh mung khng ti chng. Nhiu ng chng mt toi b v xinh xnh xnh xinh ca mnh cng ch v mit mi p phe p cho hay ngm ku ngm kic, yu vic hn yu v, khng ng ngng chi n nh vi ca, ti khi ng ra th qu mun, nng x toc t hn phi hay khn gi bc theo k khc c chiu chung v quan tm hn. Ngh ngi l iu cn thit v b buc, th nhng, phi ngh ngi nh th no ? mi l chuyn quan trng cn phi bn bc. G tm chia s ngh ngi lm hai loi, s ngh ngi ca qu v con nt v s ngh ngi ca qu v ngi nhn. Trc ht l s ngh ngi ca qu v con nt. Nh chng ta bit con nt vn hiu ng, nht l bn nhc t hi cua, v th trong nhng lc rnh ri, khng th no bt chng ngi yn nh pho tng hay qu chp tay x l mi m cu nguyn hi lu, bi v chng lun ngh ngoy, quay bn n, ng bn kia. i vi chng, ngh c ngha l chi. H lc no ngh ngi l ln x vo vui chi lc y. Nhng phi chi ra lm sao ? Cc c ta ngy xa vn cn dn : - Hc n hc ni hc gi hc m. iu cn dn ny cho thy chng ta phi hc tt c t nhng iu tm thng v nh mn nht. Chi tuy d m li kh, tuy n gin m li phc tp, bi v rt nhiu ngi chng chi cho phi php. Chnh v th, trn l c ca th vn hi ngi ta thu hai ch Fair Play, c ngha l Chi p. c chi p, thit tng nhng ngi c trch nhim hng dn nn nhc qu v con nt my iu sau y : Th nht l phi chi cho ng lc. Thc vy, ngi ta thng bo : - Gi no vic ny. Hc th phi cho ra hc, cn chi th phi cho ra chi. Ngi trong lp hc, thay v nghe thy c ging bi, li vc c ca r ra m chi vi nhau, chc chn l bn n ri. Thi

gi l vng. Hy bit li dng n trau di kin thc, lm giu cho bn thn v lm p cho cuc sng. Bi v thi gi qua i th s chng bao gi tr li. Ngi xa cng xc quyt : - u bt hc, lo h vi. B m khng hc, th ln ln ch cn cch b gy i n my. Lc c hi tic th e rng qu mun. Th hai l phi chi cho ng ni. Thc vy, ngi ta cng thng bo : - Mi vic u c ch ca n. Nh th l cu nguyn. Trng lp l hc hnh. Sn bi l vui chi. Nu chng ta ln chung, chng hn : chi trong trng lp, cu nguyn ngoi sn bi v hc trong nh th...th qu thc chng n t no. Th ba l phi chi cho ng cch. Trong mt cun sch bn v th thao, mt tc gi ng l vit nh sau : - ng bao gi li cho ngi khc cng nh ng bao gi n gian v che du sai li ca mnh. D c hay thua, cng phi chi cho ng cch v chi cho tht p. Phi tn trng tinh thn th thao hn l chin thng. Ngoi ra, chi cho ng cch cn c ngha l phi bit t ch, ng c tnh chi xu lm ngi khc b tn thng. Chng hn c tnh cp vo chn i phng h b o sn v phi b d cuc chi. Khi v gi, tng Wellington, ngy kia tr li thm trng c. ng a mt nhn khong sn rng, ni m hi xa ng vui chi vi bn b. Ri bng mt dng b trm ngm, ng ni : - Chnh ti sn chi ny m ti thng c Napolon. ng th, chnh ti sn chi ny, ng hc c nhng bi hc ca s can m, t tin, cng tc v yu thng ri khi bc xung cuc i ng thng c mi ni kh khn, k c vic thng c Napolon ti Waterloo. Tip n l s ngh ngi ca qu v ngi nhn. S ngh ngi ny xem ra nhiu kh v rc ri hn. Thi gian ngh ngi phi l thi gian bi b cho bn thn, cho gia nh v cho x hi. Thc vy, nh ngh ngi, thn th ly li c sc khe, nh rnh ri m chng ta c th trau di thm cho mnh nhng iu cn thit, chu ton bn phn tn gio, chm sc n nhng ngi thn yu nh v chng, con ci hay thc hin cng vic bc i i vi nhng ngi chung quanh. Th nhng, rt nhiu ln ngi ta khng lm nh vy.

ng th, c nhng ng chng i lm v lin nm di trn gh m c bo hay xem truyn hnh v...ch cm, chng h ph gip cho b v trong chuyn bp mc v nh ca. Nht l vo cui tun, nhng ng chng y lin v i nh bi hay nhu nhot vi b bn, mi ti sng th hai mi dn xc v. Thnh th nhng ngy ngh cui tun, ng l ra phi l dp cho mi ngi on t v xum hp, th by gi ng ai ngi y i, vic ai ngi y lm. Ngy Cha nht cng ging nh ngy thng, gia nh lnh lo v trng vng nh...Cha B anh. Thm ch c b v phi tm s : - Cui tun, mnh rt mun anh y nh v chng tm s vi nhau, cha m tr chuyn cng con ci, nh gia nh c thm phn m cng. Nhiu lc mnh mong nhn c nhng li an i, hay t nht mt b vai ta u m cng chng thy. Ngh cng ti. Mt mnh v v. Chng i ng chng. Con ci i ng con ci. Bit lm sao by gi ? Trn y mi ch l s ngh ngi ngn hn nh cui ngy hay cui tun. Cn s ngh ngi tng i di hn, chng hn nh ngh h, th sao ? Vi mt cuc sng n nh v nht l vi mt s la kha kh dn trong bp hay trong ti o, ngi ta c quyn ngh n v v ra c mt chng trnh cho chuyn i ngh h. y khng cn l l chuyn ring t ca mt thiu s, nhng tr thnh chuyn chung chung ca nhiu ngi. K phng ty th chy sang phng ng v tri li ngi phng ng li chy sang phng ty. K phng bc chy xung phng nam v tri li ngi phng nam li chy ln phng bcthi th c lon co co, mun i u th i, min l ctin. Ring ngi Vit Nam mnh nc ngoi th nn nh th no ? Nu ngn sch eo hp, ngi ta c th dt bu on th t i t thnh ph ny qua thnh ph khc trong cng mt nc. Chng hn ra bin tm nng, hay ln ni nhn my bay bay cng nh nghe sui chy rc rch v thc m m. Cn nu tin bc rng rnh, ngi ta c th i ngh h xuyn lc a, t nc ny n nc khc. Nht l nhng ni c nhiu danh lam thng cnh. Trong s nhng nc c a vo chng trnh, th hn phi c tn Vit Nam. Thc vy, ngi Vit Nam tr v Vit Nam l thng sch, bi v Vit Nam chnh l qu hng ca mnh. V nu dn theo con ci na th li cng tuyt vi. Bi v con ci, nhiu a sinh ra v ln ln nc ngoi, ch c my t hiu bit v Vit Nam. Dn chng v chng nhn thy t nc mnh hu to c mt gn b no . Bng khng, mt thi gian sau chng hon ton b Ty ha hay M ha v s b mt gc. V Vit Nam qu thc mang nhiu ci li. Ci li th nht, l hm nng li tnh ngha rut tht, b bn, lng xm. ng th, ngi Vit Nam mnh vn trng nhn ngha, nh tc ng xc quyt : - Ming tru nn ngha, chuyn nn duyn.

Th nhng, tnh ngha y d c mn nng, nhng khng c hm nng, th dn dn cng s ngui. Thi gian v khng gian s gm nhm v lm cho nht phai, nh tc ng bo : - Xa mt, cch lng. Hay nh ngi dn tc Ty-Nng ni : - ng khng qua li c tranh mc, Anh em khng i v thnh ngi dng. Ci li th hai l gi c sinh hot Vit Nam kh r so vi nhng ni khc. V th, vi ng la, ngi ta c th mua sm th Vit Nam. Vi ng l, ngi ta c th gip b con, thit i bn b m khng hao xt lm. Vi ng la, ngi ta c th sng thoi mi trn t nc ny...ngay c vic sm cho mnh mt c v tr cng khng qu tn km. V cn nhiu ci li khc na ty theo ch nhm ca tng ngi. D nhin g khng bao gi lm qung co cho cc hng du lch, nhng ch mun ni ln tnh cm chn thnh nht ca nhng con ngi ri xa qu hng, bi v : - Ta v ta tm ao ta, D trong d c ao nh vn hn. C nhng ngi, thot u khi ni v Vit Nam th dy ay y nh a phi vi, bi v cn eo nng d vng hay mang mt thnh kin no . Nhng ri khi v, thy m ln tnh ngi v khng ngn ngi hn gp li nhau mt ngy gn nht. Tuy nhin, trong vic tr v Vit Nam cng c mt vi chuyn lm cm, nhng chuyn lm cm ny g tng m x nhiu ln. Chuyn lm cm th nht l bnh n. Nhiu ng bn ch l dn cu li cu leo, nhng v bn ny bn n tung v nghim nhin tr thnh bc s, k s, chuyn vin ny, chuyn vin n. C nhng ng bn phi chy i vay ngn hng hay b bn mi c t tin cm dn ti, nhng v bn ny lin n tiu x lng cho thin h phc st t. C nhng ng bn ch bit ni chuyn vi M bng tay v rt tho chia ng t to qu, nhng v bn ny m mm ra ni, th cu no cng chm ny ting ng l cho ra v con nh hc thc...Ri th ch ng ch eo nhng iu kin sinh sng ti Vit Nam. Chuyn lm cm th hai l bnh la gt. Vi cc mc Vit kiu, ngi ta sn sng gt tin ca ngi khc bng cch b vn ma u t cho nhng cng ty ma, ngha l chng c trn thc t. Vi ci mc Vit kiu, ngi ta sn sng la tnh ca nhng c gi nh d. Mc d bn m v con, nhng v bn ny vn mun kim t tnh cm vt vai c chiu chung tha mn m chng tn km bao nhiu... Ring cc b cc c, th nhiu ngi v bn ny bng dng mu shopping, mua sm ni ln ng ng. V hng bn ny va r li va p, nn nhn thy ci g cng mua cng sm.

G tng thp tng v chng mt ch em i...ch. Ch v lun tay ch tr : - Ci ny, ci kia...v ci kia na. Lc u anh chng cn vui v chng t mnh ga lng, nhng ri khun mt bt u i sc, nhn nh v km theo c mt vi li gt gng : - Mua g m mua lm th. Thm ch anh chng phi ln ti chi nhnh ngn hng rt tin ngoi d tnh trang tri cho nhng mua sm ph tri. Cui cng, nhng th mua sm ph tri ny nh phi li Vit Nam vo ti hm trc lc ra phi trng v khng cn ch m cha... K ra th cn di dng lm. Nhng thi. Chung quanh nh ch c cy phng no. M phng Vit Nam by gi cng thay i theo thi tit, n hoa vo khong cui thng ba v khi h v th tn. Ring ci nng th vn chi chang nh la. Chnh trong bu kh oi ny, g bng nhm i nhm li bi H v m sc tnh Vit Nam ca Hng ln nh mt kt thc : - H v trong khm trc mm u b, H v trong ting gi chiu dt d, H v gieo nh t.

TT N B : NH DI V NI DAI
Chuyn phim ca G siu. Trc khi vit nhng hng ch ny, g bn phi c ting thanh minh thanh nga i iu vi bn dn thin h, mong c c mt cht cm thng no . iu th nht, l my ba nay g sng tht pht pha pht ph, c l tht thu, thn hn nt thn tnh, bng bnh nh k b tai nn chm mt thn kinh, tnh dy bng qun tt tt mi s, hay nh ngi ci trn, liu xiu chn khng ng ti t, chng phi v g mun lm thi s m theo trng m v vn cng my, nhng ch v b ci my vi tnh n vt m c mt. Thc vy, ci my vi tnh ca g ang chy m ru b r, bng dng gi qu, nh cng bi th. Bm ti bm lui n cng chng chu nghe li. Mi chuyn gia ti th nghe hn phn : - Chic a cng c vn . Gi ln cng ty bo hnh, h lin chuyn v cho mt chic a khc mi toanh. Nhng than i, bao nhiu cng sc cht chiu, bao nhiu s hay ho v p tng vo cho n, bng chc b bay hi, khin g nh k b ph sn hay nh ngi b qun trm

cp u i n ving thm. Ngay c a ch ca c ch nhim kh knh cng bin mt tiu. May m g cn ghi vo s tay, nn bi ny mi bay qua bn n c. Thnh th g mi ngn ngm nhn ra rng : - Cng vn minh th cng b l thuc vo my mc. V mt khi my mc b trc trc hay hng hc, th ta ch cn nc c ng ngn...t te, theo kiu : ng ngn trng vi o tiu th!!! S c ny n nay vn cha khc phc c hon ton. im th hai, l nhiu k u c san nng cho rng g nh k cung s ma bt vn hoang, tn hu tn vn, c k d ngng, thin binh thin tng, nhng li rt thin t thin v, ch bit bnh vc phe mnh, tc l cnh n ng con giai, trong khi lc no cng sn sng ch mm vo bi lng tm vt m ph thi phe ta, tc l cnh n b con gi. Qa l oan i ng a cho g qu, bi v lc no g cng mun gi ci th cn bng, chm bn n th cng phi chch bn kia. Bng c l trong my s bo va qua, g m x i ba tt xu ca phe mnh, c tm gi l...bnh n ng. V th, to cho c trng thi hu gia giai v gi, gia nam v n, k t s ny g xin gii phu mt vi thi h ca phe ta, c tm gi l...tt n b, ch khng dm gi l...bnh n b u nh. Bi v nu gi l bnh n b th hn c k y c s phong cho g l bc si sn khoa hay ph khoa chi , tht l nguy tai. G bn chp c hai tay m vi t phng thin h : - Nh em...hng dm u. Tt th nht, l tt nh dai v ni di. Khi vit hai ch nh dai, g xin bn dn thin h, t gi ch tr, vui lng hiu cho mt cch nghim vn chnh, ch ng hiu xin hiu xo, hiu mo hiu m, nht l hiu theo kiu ni li th hng bt. C ti y!!! Hai ch nh dai bng lm cho g ngh ti chic my vi tnh, bi v lc ny g vn cn b cn c mng ca n nng. Trn mt t bo, ngi ta a ra cu hi : - Ti sao my vi tnh li thuc v ging ci ? V ngi ta ghi nhn c nhiu im ca my vi tnh rt gn v rt ging vi n b con gi : 1- Ngay c nhng ngi to ra n cng chng th no hiu c n. 2- Mt li, d l nh nht ca bn, cng s c ghi nh tc thi. 3- Ngi khc khng th no hiu c loi ngn ng m my vi tnh dng trao i thng tin vi nhau.

4- Khi trang b my vi tnh, tc l bn ang trt phn na ho bao cho cc th ph tng lnh knh. 5- Bn lun mun th my ca ngi khc. 6- My vi tnh li thi rt nhanh. 7- Tuy nhin, cc my vi tnh c mt li th ln hn nhiu so vi n b con gi, bi v chng c nt tt v m Ring phn g, g xin thm mt c tnh khc na, l chng bit c lc no v ti sao n li trc trc hay ngc ngc, cng ging nh anh chng chng th no bit c lc no v ti sao ch nng lini gin ng ng v ngh chi vi mnh. Nu g nh khng lm th c mt vi ng trit gia kh gi no a ra nhng cu nh ngha ht sc v l, chng hn : - Tr nh l mt kh nng qun. - Ai ngh n qun th t s nh. Trong phm vi l lun, ngi ta li khoi ci mn v l nh th th phi, bi v cc bc thy trong thin h thng nghim ra rng : - iu g cng ti, th li cng su. Ch cn n gin, ai cng bit th cn hay ho g na. Cho nn cn phi pht ngn lm sao thin h khng th hiu ni, phi n phc mnh st t v th l nghim nhin mnh nhy tt ln hng s ph. Chuyn l lun hay suy t nh vy, g dt c cn mai lu tu, nn chng dm kin c g st. Ring trong phm vi i thng, ngi ta thy n ng con giai vn c u c tng hp, ci g cng i khi ch ngha, qualoarement, nn rt l hay qun. Hi cn nh, mi ln ra ng, b m thng phi nhc c con giai u hi cua ca mnh nh sau : - Con phi nhn trc nhn sau ko xe n ng. Nh mang theo ci o i ma, ko li t nh chut lt lc no cng khng hay. G c mt thng bn, thnh thong hai a li r nhau ln thnh ph. Ti hm trc, thng bn t tay gp qun o b vo sc, th m ln no cng vy, khng qun ci ny th cng st ci kia. C ln khi chui vo phng tm nh ngi ta, hn mi pht gic ra rng mnh qun khng mang theo qun i, nn vi khu g li v ni nh vi g : - Cu chu kh xung ph mua cho t hai chic qun x long. Mau ln nh. Cn vic hn mc qun ty m qun khng ko phc-m-tuya, th ch l chuyn nh, vn xy ra thng ngy.

Tuy nhin, di mt gc cnh no , ci qun cng c nhng li ch ca n. Bi v nu phi nh ht mi s, chng bao gi c php qun, t hn u c s khng cn ch cha cho nhng d kin c np vo, by gi n s n tung v in ln mt, ch v b...qu ti m thi. Chnh v th, c ngi pht biu nh sau : - i khi qun nhng iu mnh bit cng lm li ch. - Bit qun l mt hnh phc hn l mt ngh thut. Kinh nghim bn thn cng cho g hay : - Nhiu lc gp phi chuyn bun, mnh cng mun qun pht i tt c. Qun i v qun ngi. C qun i th mi c ng mi yn. Bng khng th cuc sng c nng trnh trch nh eo ci vo c vy. Trong khi , n b con gi th ngc li, vn c u c phn tch, si tc ch lm bn, lun ch trng ti nhng chi tit nh mn nht, nn rt l nh dai. Chnh v th, hi tiu hc, cnh con gi thng dn u nhng mn hc thuc lng, ln trung hc phe kp tc thng gii v sinh ng v khi th chn vo cuc i, h thng thch hp vi ngh th k, dy hc, ni trl nhng ngh i phi c c t m v nh dai. G c mt b ch bn M, trc khi v Vit nam bn thng, b ch y truyn cho g c mt b lut chng trnh, ngy no phi i u, phi lm g...Ri li cn hi xem c cn phi thay i hay b tc g khng ? G ch bit tr li : - C v , ri h hi phn gin, ti u hay ti . So vi chic my vi tnh th n b con gi nhiu kh v rc ri hn nhiu. i vi chic my vi tnh, mt vn bn hay mt hnh nh c lu vo b nh, lc no mnh mun b i th ch cn bm chn tn gc ri nhn nt delete, th l xong, an ton chm phn chm. Ch cn n b con gi y h, mt khi nh th nh mi nh hoi, nh vo tn tim gan pho phi, chng th no b c. Mnh cng c gng xa i th h li cng nh dai hn, thnh th tnh hung tr nn rt l phc tp. Sau y g xin ghi li tm s bun ca mt ng chng c b v nh dai. Tm s bun ny c ng ti trn bo Ph n Ch nht. G xin trch dn nguyn con nh th ny : Cho d cc nh khoa hc c pht minh ra loi my tnh hin i no c b nh tt n u i na, ti cam oan rng n vn khng bng tr nh ca...v ti. Th mi yu nhau, s nh dai ca nng lm ti hnh phc v tuy khng phi l yu t quyt nh, nhng li l mt trong nhng l do khin ti ci nng lm v. Ly nhau ri, ti mi nhn ra s nh dai ca nng lm ti kh s. Thu yu nhau, khng c sinh nht ca ngi no trong gia nh ti m nng khng nh. Vo nhng ngy , bao gi nng cng dnh cho gia nh ti nhng bt ng tht d thng, khng phi nhng mn qu, m chnh s quan tm su sc, s tinh t chu

o ca nng lm cho mi ngi trong nh rt c cm tnh vi nng. Ba m ti gic ti ci v th ci lin tay bi ng b s vut mt c du qu. My a chu th ti ngy c qun ly nng khin ti c khi phi ganh t vi nng. Cn thi quen ca mi ngi trong nh, th nng nh chnh xc khng sai vo u c : m ti king mn g, ba ti thch c loi sch no, cn a em gi ti thch mc size bao nhiu...Tm li, nng c th nh tt tn tt nhng g m mt thng ti sng trong gia nh t b n ln cng khng bit, ch ng ni l nh. Cho n khi ci xong, gia nh ti vn an tm hi lng v s chu o ca c con du m theo m ti cn hn c nhng a con rut tao ra na. Ch c ti mi bit ti phi kh s bi tnh nh dai ca nng nh th no. Trc khi ci, c ln nng bo ti : - Anh hy dn dp li phng ring ca mnh coi xem c g cn nim phong li khng th lm trc khi em v, ng sau ny em pht hin ra l mt ! Ti hiu nng m ch ci g v cu ni vi mnh nu...th... ca nng cn bao hm c s e da, bi trc kia ti tht th th thit vi nng v nhng mi tnh thi sinh vin ca mnh m qun mt mt cu c kt v cng ch l l : tht th thng thua thit. Nng mun ti dn dp nhng l th tnh, nhng hnh nh hay nhng k vt c lin quan y m. Lc , ti ngh tht n gin : - C g m phi dn, min l mnh ch cn yu c y v ly c y m thi l ri. V li, by gi ti cng chng nh mnh nhng th u. Ti quan nim nhng g qua ri th thi, tnh ti khng thch nhng hoi nim c vi qu kh. Vy m, ch sau tun trng mt, nng bt u ra tay thanh l ci m bng bong trong phng ti v khng my kh khn truy ra mt ng k th ca nhng b v hay ghen : th t, hnh nh, vi chic khn tay v c nhng th ti tng tng c ngi yu c nhng b tr li km vi nhng li yu ng v cng thm thit. Th l nng yn lng sut my ngy sau . Bnh thng s t ni ca nng ng yu v cng, nhng lc ti ch thy rn rn mt s lnh lng bao ph hai v chng. May m ti va tn hng nhng g ngt ngo nht ca tun trng mt, ch nu khng, c l nng trng pht ti bng mt ng mt. Nng c tt c khng st mt chi tit no v sau ny c mi ln c dp l nng li li ra, khng dn vt th cng dn mt ti v cho nng xem nhng th cm k . V chnh ci tr nh cht tit ca nng h tr cho nng trong vic cng kch ti. i ngoi ng, nu ti c l di ngoi nhn mt ngi no trng quen quen th nng nh nh : - Ging ch y qu h anh ? Khi ti khen nng cao v trng, th nng hn di : - May m em ging ch y ch cao v trng, nn anh mi ly, ch nu khng...d g. R rng nhng tm nh nng bt gp c in tc vo b nh ca nng mt ri. Nhng lc ti ch cn bit chu trn. Ngi ta ni :

- Ci g chng phi tr gi. Ti bit mnh ang phi tr gi cho s s st ca mnh, nhng ti khng ngh hu qu li ko di v dai dng n vy... Sau nhiu ln nhn nhng, ti ni cu thc s. Th nhng, khi thy nng tht tht : - Ti sao bit em nh dai nh vy m anh cn c tnh em thy nhng th lm chi ? Ti mi nhn ra li l ti cng nh ci tr nh dai dng ca nng, ch no phi nng mun lm kh ti. Nu c c mt iu c, ti s c cho v ti ng c tr nh tt nh vy, tng ng b nh ca Pentium IV. Sn y cng xin nhn nh cng nhng ngi v c thi quen thch li qu kh ca chng ra nhc nh rng : - Cc ng chng d c thng v n u cng khng th chu ng ni ci kiu o xi qu kh ca chng ln nh th, tm hiu qu kh ca chng ch thng cm v hiu hn v ngi chng ca mnh th tt, bi ai chng c qu kh, nhng ng ay nghin, x xin hay ch trch, bi cng l mt phn cuc sng ca mi ngi, hn ai ht li l ca ngi mnh u p tay gi, k cn mi ngy. Trn trng qu kh ca chng ha ra cng ch l mt cch yu thng v tn trng chng vy! Chc hn trong khi c ca n b con gi, trung khu thn kinh v nh chc hn nm cn k vi trung khu thn kinh v ni. V th, mt khi nh dai th chc chn h cng s ni di. Lng y th t hn phi trn ra ngoi m thi. Nh chng ta bit : - Ngi l mt con vt c ngn ng, c ting ni. Ngn ng v ting ni chnh l mt qu tng qu gi Thng ban tng cho con ngi, truyn thng nhng t tng, nhng ngh, nh hiu nhau hn v xch li gn nhau hn. Th nhng, ngn ng v ting ni li l iu chng ta thng sai li hn c, bi v vi ngn ng v ting ni, chng ta c th sai li mi ni, trong mi lc v vi mi ngi. G khng r c ai pht biu mt cu c lit vo hng ranh ngn nh th ny : - Ni no c hai hay ba ch n b t tp li, th ni bng tr thnh mt ci ch. Lc by gi ch n b no cng nghim nhin l mt phng vin va h. H thu lm v thng truyn cho nhau mi th tin tc t trong nh cho ra n ngoi ph, t chuyn ring t cho n chuyn cng cng, ch n b no cng cm thy nga ci l ming, nn rt khe ni : ni do, ni dai, ni di. G khng ng vi my cu ca dao vn ca tng cnh n ng con giai :

- n ng nng ni ging khi, n b su sc nh ci ng tru. - Khn ngoan cng th n b, D l vng di cng l n ng. Thc vy, trong cuc sng khng thiu g nhng anh n ng kh kh v di dt, ng thi cng khng thiu nhng ch n b khn ngoan v gii giang, chng th m c ch n b lm ti chc n hong, th tng, b trng... Th nhng, khng phi c ni do ni di m s thc v phn thng s thuc v mnh, bi v : - Khn ngoan chng l ni nhiu, Ngi khn mi ni na iu khn. Tuy nhin, ni do ni di ni dai m thi cha kinh khng cho bng vic ni day v ni dt. Thc vy, mt anh chng, s th b cp trn chn p, cp ngang ganh t, cp di bng bnh. Tr v nh ch thm c mt iu l s tm thy khun mt mt du hin, mt n ci ti thm, mt li ni ngt ngo ca ch v qun i nhng bun au v cc nhc : - By thng nt khn ngoan, Tm thng n ni li cng thm xinh. - L thay nt ni nt ci, Nt sao li khin cho ngi mun thng. Th nhng, c ch v li thng xuyn cu nhu v cu c. C thy anh chng vc mt v l lin a l hp nho v ay nghin v day dt : - Sao anh thua ngi ta th ny, sao anh thua ngi ta th n. Ngi ta kim tin nh nc em v cho v cho con, cn anh sao v ti bt tng qu vy. Khn thn ti, kh thn ti... Ngay c nhng lc thn mt, ch v y cng sn sng rt vo tai anh chng nhng li ni chua nh gim v cay hn c t. Nht l nhng khi xy ra chuyn xch mch, th ni do ni di ni dai m thi cha , ch v y cn ni xin ni xo, ni bng ni gi, ni mc ni mo, xc vo n tn tm can t ph anh chng. Hai ch thng c ch v em ra m day dt i vi anh chng, l chuyn cm o go tin v chuyn tnh lem nhem, cho d cha c phi kim hay ch l nhng tin n tht thit.

n nc , anh chng ch cn hai cch gii quyt : - Mt l yn lng b i, hai l thng cng chn h cng tay, cho c y mt trn cm ming li. C hai cch gii quyt u bt n v bt li cho bn thn cng nh cho gia nh. G cng xin ghi li ni y ni bun ca mt anh chng c ch v vn ni do v ni di, ni day v ni dt : ...Khi yu nhau th hu nh cc c rt du dng, e l v t ni. Nhng khi yn b gia tht, th ci s ni di t l thun vi nm thng v tui tc. Nhng li d thng u ym th con m tai, ch i lm v mt m nghe nhng chuyn ngy xa dai nhch th tht kh. i khi gin c chm tht, cn nhn con ri la ry lun c chng, coi chng nh con. Cc ng kim c ko di thi gian ngoi ng khi b nhai l tai, ri nhng chuyn g xy ra th ch c tri mi bit! C ng tm s rng : - c g c th ghi m bi ca khng qun ca v c quyn bm nt stop bt k lc no mun, ch thc t ngoi i th nh chu thua. Cuc sng ngy cng cun ht con ngi vo tc ca n. Nhng giy pht him hoi nh, bn nhau nn l nhng giy pht m m. Hy ni nhng li yu thng mt ngt. Nu mt qu th ch t l nn...im lng c th th gin ngh ngi. Chuyn g thng thng lc hai v chng bnh tnh cng trao i. ng lm kh nhau v nhng chuyn khng ng, nhm gi cho mi m lun l mt ci i v. Sau cng l ni gian v ni di. Ni di chng con trong vic chi tiu, ni di b bn trong vic giao t, bun bn v nht l ni gian cho ngi khc. Cng li mt cu ranh ngn khc pht biu : - Ni no c hai hay ba ch n b t li vi nhau, chc chn ni c ni hnh ni xu, bng khng th c cht u ti i. Ni ng s tht nhng sai li ca ngi khc cn c th thng cm, ch phng i t mu, bp mo s tht, hay dng chuyn ct vui ci vi nhau hay h nhc, th l iu bt n lm mt i danh d ca ngi khc, kh m n tr cho c, bi v : - Nht ngn xut khu, t m nan truy. Mt li ni ra khi ming, th bn nga ui theo cng khng kp. Bi , ngi xa khuyn : - Hy ngoy li by ln trc khi ni. - Li ni chng mt tin mua, Liu li m ni cho va lng nhau.

 kt lun, g xin ghi li li mt ngi m khuyn c con gi ru ca mnh sp sa i lm du thin h nh sau : - Con i m bo con ny, Hc bun hc bn cho ty ngi ta. Con ng hc thi chua ngoa. H hng ght b, ngi ta ch ci.

TT N B : CHA KHA
Chuyn phim ca G Siu. t lu, g b mang ting l thin t thin v, chuyn mn bc thm phe nh m li hay ph thi phe ta. C ngha l g lun mm khen ngi cnh n ng con giai, trong khi h m ming ra l li ch bai phe n b con gi. S d nh vy cng d hiu thi, bi v bn thn g cng thuc cnh n ng con giai, thu nh c mt thi b bt phi hi cua, c ci u ca-r tc nm phn u cho n mt. Nu hi tm xt mnh, g cng cm nhn c ch thc l nh vy. Khng hiu ti sao mi khi phi vch o cnh n ng cho qu b qu c xem lng, th g thng hay btc t, tm hoi kim mi m chng thy c mt con gip no c. Cn khi bi mc phe ta y h, vn chng ch ngha c tun ra rng rng chng cm li c, theo kiu sine fine dicentes ni ti ni lui m vn chng ht. Hm nay g xin thnh tht th nhn v xng ti trng vi qu b qu c s th l nh vy : - Bi v di ngi th d ch lm sao di c c Cha. M cng k tht, h c ng ti phm tr ny l tay chn, ming mm g u nga ngy, ging nh b d ng, hay b phong git mi khi n phi ngao s c hn...Nn nh phi vit, phi ni cho ...nga. Nu c b phang li, th cng nh phi chu trn : - Rng h quen thi mt ri. Trc khi tip tc vic k ti n b con gi, nh thng l, g xin ghi li ni y mt vi so snh, mt vi v von, c coi nh l mnkhai v. Mt anh chng n, hn b cc c ln xung nh mt tri banh, nn cay c pht biu nh sau : - Tivi th v hn n b.

Ri anh chng hm hm ny a ra nhng nhn nh ring t ca mnh nh th ny : - Ny nh, tivi ch cn mt ming vi che cho bi m khng cn chy theo m en m ic g c. Tivi khng bao gi hi bn ti sao v tr, hay ti sao li c vt son trn o. Bn c th xem tivi bt k lc no bn mun v c th bm nt mute cho n im ci mm. Ch cn ngi nh vi ci tivi, bn c th bit tt c mi chuyn xy ra trn th gii. Tin in mi thng cho tivi d nhin phi t hn tin son phn, qun o v sa sc p ca nngV cn nhiu, cn nhiu iu th v khc na. Anh chng khc, mo m ngh nghip, phn tch n b con gi theo cung cch ca mt nh khoa hc v cng b kt qu ngm ku ca mnh nh sau : V vt l : n b con gi, b mt thng c ph mt lp mu sc, ta nh mt bc tranh tru tng. C th si sc v bt c iu g, nhng cng thng ng bng m chng cn l do r rng. S au kh nu khng c trng dng ng ch. V ha hc : C mt i lc rt mnh i vi vng bc v nhng loi qu. Hp th rt nhanh cc loi vt cht c tnh xa hoa. Thng chuyn sang mu hng khi b khm ph ra trong trng thi t nhin v chuyn sang mu xanh nu b t bn cnh mt i tng p hn. Cn v cng dng, g khng dm ph ra v s mang tnh cht bng b, bi v nh ngm ku lm cm ny mi ch ghi nhn c mt vi cng dng ph nh c sc trang tr nht l trn cc xe du lch v c sc lm th gin rt caom thi. Trong cuc sng, hnh nh c mt s phn cng, tuy v hnh nhng li kh r rng. l n ng th c bn phn kim tin, d c phi vt v m hi si nc mt, cn n b th c bn phn phi...tiu tin. G khng nh r, hnh nh c mt cu danh ngn din t mi lin h gia n ng, n b v tin l nh mt chic vng ln qun nh sau : - Ngi ta ly tin nh n b, ly n b nh n ng v ly n ng ...nh tin. Hn th na, phc v cho chng, ngi v ngy xa phi lo t manh qun tm o n ci khn ci lc. Cng vic ny c gi l nng khn sa ti. Th nhng, nhng k u c c sn li ngh rng vic sa ti y l sa v nm ly ci ti tin ca chng. S d c s phn cng nh trn, bi v ngi n b thng qun l v qun xuyn mi s trong gia nh, cho nn vic gi tin v tiu tin phn ln u nm trong tay ngi v, ngi m. Th nhng, s i u c phng phiu v trn tru nh vy. Tin bc thng l mt trong nhng nguyn nhn chnh yu gy nn hc hc v v trong nhiu gia nh. Ngy xa, ngi ta thng tin, nht l tin cc trong nhng chic bao nh, c gi l ho bao. Ring cc b cc c li thng tin trong chic rut tng. Rut tng l mt chic bao nh bng vi tht di, va lm dy lng va ng tin bc.

Ngy nay, ngi ta thng tin trong nhng chic hm hay nhng chic kt st ri kha li cn thn. Mun m hm hay m kt th cn phi c cha kha. Chnh v th, ngi v vn gi chn th qu v qun l tin bc trong gia nh nn c gi l...tay hm cha kha. S kin ny lm g nh ti li Cha Gisu phn vi thnh Phr : - Thy trao cho con cha kha Nc tri. S g con cm buc di t , trn tri cng cm buc. S g con ci m di t, trn tri cng ci m. V th, trong lng Gio hi, ngi ta cng gi quyn ca thnh Phr l quyn...cha kha. Ngt ni tay hm cha kha trong gia nh li c nhng tnh cm v phn ng ring ca mnh : vui khi tin c nhp vo, nhng bun khi phi xut ra, nn ch xur ra nh git, nu c xut ra t th li ch dnh cho nhng chuyn khng u, thnh th mi b thm thng nng n. G xin ghi li ni y tm s bun ca mt anh chng : - V ti c tnh rt k, nng khng quan tm g ti nhng kh khn trong cng vic ca ti chia s, an i, khch l m c ti em tin v nhiu th vui v, hn h. Cn em v t, th nng than th, bun phin, trch mc v gy chuyn. C nhng lc th trng nh t ng bng, vic xy dng chng li hay vt t ln cn st, ti phi n binh bt ng v nhn cng trnh s l sc gch. Nng gy g, c nhng li xc phm. Ti khng nn nhn c, phn ng li. Khng kh gia nh si sc nh l phn ng ht nhn, hnh phc chng chnh bn b vc thm, con ci ng ngc nhn cha m sp chia xa... Bnh thng, ngi chng i lm em tin v cho v. Cn ngi v va gi tin, va tnh ton lm sao cho vic chi tiu c cn i, khi b vay cng mc n. Tuy nhin, vi vai tr th qu v qun l, ngi v thng mc phi mt trong hai tnh trng thi qu. M thi qu th bt cp. l h tin v hoang ph. Trng thi bt cp th nht l tnh h tin, keo kit. Ch mun nhp vo m khng mun xut ra. V nu c xut ra th cng ch xut ra nh git, km theo l nhng li mng ch chi mo. Hi cn nh, g c mt thng bn, c n u thng l mt mi cu cu bun xo nh treo c tang. Hi ra mi v nh : mi ln xin bu tin ng hc ph, th no bu cu cu cng ging cho cu cu mt bi lun l gio khoa th v s cc nhc kim ra ng tin ng bc, khin cu cu rt s khi phi m ming xin tin cho nhng nhu cu chnh ng ca mnh. Sau y cng li l tm s bun ca mt anh chng c ch v rt keo nng thuc hng vt c chy ra nc, i ct so ly ht a. Anh ta gii by trn bo Ph n Ch nht nh sau : - Ln cui ti vt n xung ct v hng h vi v ri b i thuc v nm ngoi...Hay hm g kiu chi li, rit rng ti mc y cho cc ci xc, kh ci tm m li sinh ra knh ci n o trong nh ch! Vn bit l ph n, l v, l m, l ngi

gi trch nhim tay hm cha kha th tiu pha, chi ph g cho gia nh v bn thn cng phi c tnh ton, ch khng c hoang ph. Bn cht ca ti cng l mt ngi n ng chng mc trong tt c mi chuyn, nht l chuyn xi tin v v th ti rt thng qu nhng ngi ph n bit cn c, thu qun. Tin tn l tt, nhng tin tn kiu no ch kiu ca v ti th ti xin...u hng. V chng ti c mt qun gii kht bnh dn di bi bin. Cng vic bn rn lm v v ti quay nh chong chng sut ngy cng vi cng vic bn bun. Ti i lc cn c th gi rnh ri l la, lai rai vi my ng bn, ch v ti tuyt i l khng. T sng n ti, c y khng my khi c ngh tay. Thng v v mun bi dng cho ba m con c y, ti c l trt di ba ln trong nm nay. Gi xin tng kt li. Ln th nht khi ti mua v mt chc trng vt ln c nh cng n cho vui. My cha con ti th ng l vui tht, nhng c y th ngc li. C y ca cm l tn nhiu tin, l hoang ph. C y xa xi ti l th ph ca. C y k l s cc nhc ca mnh khi tom gp tin li tng ly nc ma, tng hp sa ti...V ti khng chu ni nn nm ht tt c xung ct ri b i. Ln th hai khi ti mua v na k ch qu H ni v nghe c y ni mnh cha c n loi ch ny ln no. Ln th ba l nguyn mt con g nng thm lng v bo gin. Ti phi b i ngay trnh nhng cp mt tic r ca cc con, khi phi thy ci mt men v xt ca ni c y. ...dn lng. thng v hn v cng gin v hn. Sao khng th mt ln ti mua mn g ngon ngon v nh m c y khng king ring. n lin mt pht cho ti mt ci bng hay tng tng khen ti mt cu cho ti n ci mi... Trng thi bt cp th hai, l s hoang ph theo kiu vung tay qu trn, con nh lnh tnh nh quan. Ngt ni s xut ra t ny li c dnh cho nhng nhu cu khng cn thit ca gia nh hay ch dnh ring cho bn thn mnh m thi. Vy u l nhng khon vn c phe ta h hi v sn sng chi ra mt cch rng ri trn c mc bnh thng ? Trc ht l khon n qu vt. Khng hiu bn Thy s th no ch cn Vit Nam y h, bc chn ra ng, x gc no cng c nhng hng qu vt, phc v tinh thn n ung rt cao ca qu b qu c. Ca dao vn dnh nhiu li din t v c tnh ny : - Nht mm chng mun n qu, C ma sc ming c vi bn cy.

- i ch ht tm tin qu, Chng thng, chng bo v nh cm. - Mt ng l chn c khoai, M n mt th con n hai. M sai con i bc mui th khoai chng cn. Con ngi con khc n non, M cm ci vt lon xon ln rng... Theo Hong Thiu Ph, th t xa xa trong truyn thuyt dn gian xut hin hai siu sao in hnh cho tnh n hng ca n b con gi, l cp bi trng b Rn, b R. i vi b Rn, ca dao din t : - B Rn i ch min qu, Thy hng ch ch, li l trn vo. Ch ny b bn lm sao ? Ba ng mt gp, l no chng mua. Ni di rng mua cho chng, i n qung ng, ng nn ra n. V nh au qun au qun d ny, em tin i bi ng thy. Bi ra qu ny nhng ch cng nem. ng thy ni di quen, No ti n ch, n nem bao gi. Cn i vi b R, th c mt mu chuyn va bun ci li va d thng nh sau : B R vn rt yu chng. Bit chng thch ung ru, nn mi ln i ch b thng mua thm mt mn ngoi lung chng a cay. Hm y gp mn lng ln luc, va ngon li va r, b R mua my lng b vo r i ln u mang v. Dc ng, b R thm thm, thnh thong li a tay ln u bc mt ming lng ln b vo ming. V n cng nh, b R vi ku ro chng : - Mnh i, ra nhanh ln, xem c ci g dnh cho mnh y n ?

Th nhng, khi b R h chic r xung th mi hay c gi lng ln luc u bc hi, ch cn li ming l chui. May sao trong r c mt gi da gi. B R nhanh tr ni : - Ch hm nay chng c g c, em mua cho mnh gi da gi ny mnh nhm ru vy. T cho n nay, ci mu n hng ca hai b thm qua nhiu th h hu du nh mt th gien di truyn. Con chu hai b ngy cng ng th nhu cu n hng li cng ln. Ch th m cc kin trc s v kiu ch rt am hiu tm l n b con gi. Mi ci ch, d l ch nh lng, ch chm hm, ch chung b...u c mt khu trung tm thun li dnh cho vic n hng. Khon tin n hng ny d nhin chng bao gi c bo co cng khai vi gia nh, nhng c lun lch bng cch tnh b vo cc khon chi khc trong bui ch. Do vic bi chi ny, chng ta thng nghe khng t cc b cc c i ch lun than mt cu rt quen thuc : - Ch hm nay ci g cng t. Rt him khi h khen c mt ting r. Tc phong ca vic n qu cng c din t : - Vo hng bnh t ch tm, Hai tay lt l, ming mm h ra. - Chng ch v xu khng ham, V ch lm bp, n hng vnh tai. V s ngi quen bt gp, nn khi n hng, cc b cc c thng ci mt xung nh mung chim mt cch kn o. Trong t th , tuy giu c ci mt nhng khng th giu c i tai. V th mi c thnh ng n hng vnh tai. C k nh ngha chic cp ca cc n sinh chnh l mt ci chn, mt kho bi cht cha mi th n c, t tri me tri cc n qu xoi qu mn v khng bao gi qun mt gi...mui t. C c nng cn tuyn b hch x xng : - Khng n hng, khng phi l n b con gi. Mi ln c thp tng b ch hay c em i thnh ph, g khng bao gi lo b i, bi v trong sut cuc hnh trnh di, ming b ch hay mm c em lun tp tp nhai nut mt th g . Theo bc s Trn Bng Sn, chuyn n hng ca n b con gi l iu bnh thng, ng mng v ng cm thng, i khi li cn mang ci nt duyn thm na l khc. ng bc s gii thch :

- ngi ph n, c th ca h phi tri qua nhiu bin ng c bit nh tui dy th, ngy hnh kinh, thi k mang thai, hay cho con bMt c th ph n tt thng phi tiu hao nhiu nng lng trong nhng thi k y. Do , tuy n t bi v n thc nh miu, con gi vn n nh mo, nhng h c thm n vt sut ngy, nu khng mun ni l sut i, chnh l np nng lng cn thit. V ri ng bc s kt lun : - Gia nh v x hi nn to iu kin thun li phe n b con gi c th n hng mt cch...thoi mi. Khng hiu li kt lun ny c ch l lm khng. Ring phn g, g vn thch li khuyn ca cu ca dao sau y : - i ch th ch n qu, V ch th ch r r tra. D ai bo i bo ch, Th em ni di con th em v. Tip n, l khon sa sc p, tu b ngoi hnh cho bt mt. C mt cu ranh ngn bo : - Thng cng khng phi l nh sng ch hon ho, bi v ngi ta phi lp ra nhiu m vin nhm ci thin phn no cc tc phm do Ngi to nn. Nh chng ta bit phe n b con gi vn c gi l phi p. V qu thc h cng p ra pht y ch. V th, lm p phi l ngh ca cc nng. Li cng mt cu tuyn b hch x xng na : - n b con gi m khng lm p th chng cn l n b con gi na. Vi s pht trin ca khoa hc v k thut, cc m vin ngy nay mc ln nh nm v ngi ta c th lm c nhiu chuyn : - Mt mt m th sa thnh hai cho n tnh t. Ming h th sa cho gn gng, khi phi ly tay che khi n n ci mm chi. Mi tt th sa cho n cao. Ngc lp th sa cho n to. Ri th ct ch ny, v ch kia. Ch cn lic qua nhng hng qung co trn bo l thy m tt th l, chng hn : - To ln da trng mn sau mt ln tm sa. - Gim t mt n ba k sau mt ln iu tr. - Lm cho bng nh, eo thon...

Nhiu b nhiu c ngoi quc, trong thi gian v thm qu hng, tranh th ti cc m vin sa ch ny, cha ch kiabi v gi c Vit Nam vn tng i r. D nhin chng ai c quyn cm cn qu b qu c lm p. Th nhng, trong lnh vc ny cng cn phi lu mt vi im chnh yu : Chng hn phi chn nhng chuyn vin c tay ngh cao, dng nhng m phm chnh qui, bng khng lm p li ha thnh lm xu v cn mang ha vo thn, nh trng hp bm hay n cht silicone. Chng hn phi cn i ngn sch trong gia nh, ng v chuyn lm p cho ring mnh m gia nh b thiu ht. Chng hn phi bit mnh lm p cho ai v lm p nh th no cho ph hp vi vc dng ca mnh, bng khng s b thin h ci vo mi : - en thi en thui cng lt l. Sau y cng li l tm s bun ca anh chng : - V ti hay lm p. Ti khng h phn i m tri li cn ng h ht mnh. Ngi n ng no li khng thch v mnh ngy cng p. Ti khng tic g khi nng mua sm qun o, m phm, min l nhng th lm cho nng p ln. Ti ni th v nhiu khi nng rt nhiu cng sc v tin bc m hiu qu hnh nh...ngc li. Th mi au, m au nht l ti, v phi ngm nhn nhng bn sao b hng hng ngy, hng m. V ti trc y c mi tc th b xa ngang vai rt p, nhng ri khi c ca s n ni ln, c bo ch lng x ht mnh, lp tc nng ct ngn mi tc y khng cht thng tic. Ti cng nhn mi tc y hp vi mt s ngi nhng n hon ton khng hp vi nng. Ti gp , nng cho ti l bo th, l c on. Tc ca nng ch phi tc ca ti u m c kin cMt hm nng ra ph, ri v nh vi ci m ni tm hp v mt cp king en khin ti c tng l ip vin...khng khng by. Rit ri ti thy nng hi xa l, khng cn l ngi m khi mi gp, ti vui mng nhn ra chnh l na kia ca ti, chnh l chic xng sn ct ca ti. Sau cng, l khon mua sm. Trong lnh vc ny, g ch c c my t kinh nghim, nn bn phi mn nhng li pht biu ca nhng chin hu dy dn sng gi c ng ti trn bo Ph n Ch nht. Trc ht, c tnh d thng bm sinh ca n b con gi l khoi mua sm, cn gi l hi chng sp-ping. My b my c m vo ch, vo siu th, vo sp, hay n gin l...gh ch chm hm bn l ng, th c nh lc vo m hn trn. Th g cng hoa mt, mun mua, mun sm. Ch th ngy no cng i, cng ln t u ch n cui ch, ri lc l mang v hng ng thc n, tiu th c tun mi ht, ri hm sau li ich. Tuy l mua r, nhng lu b i phn na th cng thnh mc. My b my c li d b d kh bi chiu khuyn mi ca ngi bn, thnh ra tin nong trong nh c ln lt ra i mt cch v t chc. Tin t, th li sa vo ci by mua tr gp. Ci g cng gp khun v nh, thm ch nh mnh cha cn n nhng

v hng xm c, nn mnh cng phi mua, ri hng thng ky cp tr khng ni, n nn chng cht, v chng gu nhau, mt. Cao cp hn na l khon thi trang, p th c p nhng ch yu l ngi khc ngm, ch cc c ng chng th qu quen mt ri, c sa mt ct mi hay khoc thi trang cao cp, th cng vn l v mnh, ch lo ngn qu gia nh ngy cng cn kit. Chng phi cc b cc c khng bit cn i chi tiu, nhng khi mu bc ln th khng kim ch c. Nn nhn ca hi chng ny l cc c ng chng, nht l my ng thch chng t s ga-lng hoc nn nhn m khng dm can v. Nh th mt thi gi, nng th hao tn tin bc. C th m lin tc pht trin, thnh th khng dm giao cho cc b cc c qun l ngn qu gia nh na, ri lng l m thm thnh lp qu ring...nh hng khng tt n tnh ngha v chng. Khng giao qun l tin bc th b coi l keo kit, l dnh cho con no ? M giao tin cho cc b cc c c mu tiu xi v k hoch qun l, khc no...giao trng cho c. Tht l kh x. Mt ng chng khc li c ting than th : - Sng vi nhau, ban u ti cm thy mnh nh tr i mi tui. S hn nhin i khi ngy ng ca nng khin ti phi mm ci mt mnh mi khi nh n. Ti nh cun ht tt c tm tr vo nng. Nhng cuc sng v chng u th nhn nhau sut ngy l , n cn bit bao nhiu vic phi lm, bit bao nhiu iu phi tnh. Nng nay l v, l ch mt gia nh, du gia nh mi ch c hai ngi nhng tng lai nng cn l m ca nhng a con. Th nhng, khng nhng nng vn gi tnh nhng nho, ua i nh thi con gi m cn c chiu hng gia tng hn, khi nng nm trong tay ci ti tin gia nh. Mi khi lnh lng, ti a ht cho nng v lp tc ngy hm sau trong nh ti c nhiu th mi l xut hin, nht l t qun o v k giy dp, n lun lun c nng cp nht ha lin tc... Theo g ngh tin bc l do cng lao vt v ca mi ngi trong gia nh, v th n phi c tiu dng chung, nhm bo m mt cuc sng m no, ch khng phi tin anh, tin em v mnh ai ngi y xi, nht l xi hoang ph cho nhng chuyn khng u. Vi nhng nhu cu cn thit v chnh ng, th d tn km bao nhiu cng phi chi. Cn vi nhng th xa x v tha thi, th mt ng mt cc cng khng. Ni ti n b con gi l ni ti ci p, tnh yu v hnh phc. Nu th gian ny khng cn phe n b con gi th cnh n ng con giai cng chng thit sng na. n b con gi sinh ra...tt c. V th, trn i ny ngu nht l i ni xu n b con gi. V lc ny, g ang di dt phm phi ci ngu...tuyt vi y.

TT N B : GHEN
Chuyn phim ca G Siu.

Ngi ta thng ni : - Tnh yu khng bin gii. iu ny c ngha l : - Tnh yu chng bao gi loi tr mt ai c. Ting st ca n c th ging xung ti tm mt mi trn ngi gi cng nh ngi tr, n ng cng nh n b, khng phn bit tui tc, mu da, ting ni v trnh vn ha. Chng th m Nguyn cng Tr, d by mi m tui ri, vn c chu kh ci thm mt nng hu tr mng. Tng cng ng c ti mi bn b v. m tn hn, giai nhn hi ng bao nhiu tui, ng khng ngn ngi tr li tnh b : - Ng thp nin tin nh thp tam. C ngha l nm mi nm trc, anh mi c hai mi ba tui h. Hay nh ca dao cng din t : - B gi tm mi t, Ngi trong ca s gi th ly chng. Tng t nh th, g cng c th ni : - Ghen khng bin gii. iu c ngha l : - Phm l ngi th trong huyt qun ai ny u mang t mu ghen. Thc vy, tnh yu lun dnh lin vi ci ghen, bi v : - C yu th mi ghen, ch chng ai v cng ri ngh, ri hi u m i ghen cho tn sc lao ng, cho ho ht v quay qut con tim, cho mau xung sc ngi ngm v gi i lc no cng chng hay. Nh vy, mt khi tnh yu khng bin gii th hu qu tt nhin ci ghen cng phi khng bin gii. G xin lm lt nhng mu tin trn bo Cng an Thnh ph a ra nhng chng tch c th. Trc ht, ci ghen khng phn bit tui tc. C nhng c ng c b gn t xa tri th m cng ghen lng ghen ln. Ti M tho, cch y khng lu, ngi ta pht hin mt xc ph n tri sng. Qua iu tra khm nghim, th c bit nn nhn l b Trn th Ngn, 56 tui v th phm khng ai khc chnh l chng b, ng Ng vn Lc, 66 tui. Nguyn nhn ch v ng c nghi b c c bn trai, nn sau khi ci nhau mt trn ch che, mu ghen bc ln, ng c dng cy phang b c ti tp cho n cht, ri qung xc xung sng hu phi tang. Tip n, ci ghen khng phn bit gii tnh, c ngha l n ng cng ghen ra pht. Anh Hong Qu l mt ngi chng hin lnh, rt yu thng v, nhng cui cng ch v ghen phm ti git v. Cu chuyn xy ra nh sau :

Nguyn th Dim l c gi xinh p. Hu nh c m trai lng u sn n c, trong c Hong Qu. Qu thm yu nh trm Dim n mc qun n qun ng, thn hnh c rc hn i. Bi tnh yu ca anh ta l t tri tim, li na anh ta ghen vi tt c m trai lng. Dim i vi anh no cng vy. Mt c lng ling ung a. C ci ni, a vui vi mi chng. Th nhng, ci p y, ci duyn y cng vi s ci m ca Dim cng khin Qu pht st pht rt ln. Anh ta ch mun Dim l ca ring mnh. Th ri hai ngi ly nhau. Tuy c chng vi mt da con, nhng Dim vn nh ngy xa. i mt vn lng ling ung a. Chnh v th, sau mt thi gian di tnh ton, anh ta b qu nh Ngh an, a v con vo c lc sinh sng. Anh ta mun tch Dim ra khi m trai lng. S ghen tung bng gi khin anh ta liu lnh chp nhn cuc i phiu bt. qu mi, do ct lc lao ng, anh ta to lp c mt c ngi tm gi l n nh vi nh ca v vn c ph xanh tt. Th nhng, i mt ca ngi v anh yu th chng thay i, vn lng ling ung a. V th, anh ta ghen, ri hnh nh nhng cn ghen y tr thnh mt cn bnh. Anh nh v v cui cng git v, khi khng cn lm ch c cn ghen ca mnh na. Sau cng, ci ghen khng phn bit l do. Nu v p c din t nh l con cc ci di mt con cc c, l bi v tnh yu c nhng l l ch quan ca n, khin thin h nhiu lc phi bng ming ci : - L mi em mi tm gnh lng, Chng yu chng bo : ru rng tri cho. m nm th ngy o o, Chng yu chng bo : ngy cho vui nh. i ch th hay n qu, Chng yu chng bo : v nh cm. Trn u nhng rc cng rm, Chng yu chng bo : hoa thm rc u. Cng vy, ci ghen c nhng l do ring ca n m nhiu khi n qu thn cng khng lng ni. Chuyn rng : ch v kia chy Honda ti gn ng t By Hin, bt ng b tn cp git mt si dy chuyn. V nh ch k li cho anh chng nghe din bin ca v cp vi li e da : - Ln sau n m cn cp kiu , em s ui theo git cht. Thng v, anh chng kim tra quanh c thy nhiu vt thng nh b co, bn hi : - Hnh nh n tay c em hi lu ?

Ch v bn ln tr li : - u tin n s nh vo c, em tng n chc gho nn... yn, khng ng n li co git... Nghe vy, anh chng bn ni ghen ng ng, ging cho ch v mt ci bt tai n om m, khin ch v khc ht nc mt. Chuyn khc k li : Anh chng n i lnh. Ch v l gio vin. Th nhng, t khi cu qu t th hai ra i, anh chng chng quan tm ti m con nghi ng v mnh khng chung thy vi hai l do : - Mt l thng b sinh thiu thng l iu khng th chp nhn. Hai l hnh nh thng b ging mt ai trong xm. V th, anh chng lun cau c vi ch v cng nh khng h bng b v chm sc thng b. D ch v ht li phn trn, anh ta vn c khng khng : - Nu n l con tui th ti sao li sinh sm hn mt thng ? Vy l c c bu trong lc ti vng nh. Mi y, trong khi hai v chng c ln to ting, th b ch chng, sau khi hiu r nguyn nhn, bn ci ln nh nc n v gii thch : - Mi vic u do ti c. Ngy c y sinh, ti i lm giy cho chu. Ch v quen nh ngy theo m lch, nn khai nh vy. Thay v ngy 8.1.1988 theo dng lch mi ng, th ti li ghi ngy 1.12.1987 theo m lch, nn mi ra nng ni ny. Mc d ghen khng bin gii, nhng xem ra n li l ci ngh ca qu b qu c. Bi v, ngi ta thng bo : - Ni n b con gi, th li tim to hn ci u. C ngha l n b con gi sng bng tnh yu nhiu hn sng bng suy lun v nh vy tnh yu chi phi ton b cuc i. Vi h, tnh yu l tt c. Mt khi yu nhiu, th t hn cng s ghen nhiu, l l ng nhin. Ch th m khi b tra hi, Hon Th tr li : - Rng ti cht phn n b, Ghen tng th cng ngi ta thng tnh. Hay nh ca dao cng ni : - t no l t chng cay, Gi no l gi chng hay ghen chng. Vi no l vi chng nng. Gi no l gi c chng chng ghen.

Khi anh chng lem nhem trong vn tnh cm, c mu bm nhm, nay tn c ny, mai tn c kia, hay c t b nh h h mt mnh, th ch v ghen l iu d hiu. ng ny nhiu b nhiu c c tt ghen bng ghen gi, theo kiu nh ph u, bt nhm cn hn th nhm. C vic ghen ci dn mt anh chng. Phng bnh cn hn cha bnh kia m.V th, h hay ghen lung tung. Lnh vc u tin thng gp phi, l ghen vi d vng. Hnh nh c ln g k li mu chuyn anh chng kia, sau tun trng mt, chng may b ch v khm ph ra my bc th tnh kt trong gc t t i ng bnh t, m anh chng qun bng i mt, khng chu thu dn sch s trc khi rc c nng v nh lm v. Ch ta c tt c khng st mt ch v sau ny c mi ln c dp li li ra, khng dn vt th cng dn mt cho b ght. Chng hn i ngoi ph, anh chng l di ngoi nhn mt ngi no trng quen quen th lin b ch v nh nh k t ng : - Ging ch y qu h anh. Khi anh chng khen ch v cao v trng, th lin b ch v tr mi, chu m hn di : - May m ti ging ch y ch cao v trng, nn chi anh mi ly, ch khng th... d g. Mt anh chng khc cn lm vo tnh trng gi mu gi khc, ng thng hn rt nhiu. Cu chuyn i khi nh th ny : Vi bn tnh hin lnh v trung thc, anh chng, trong nhng pht giy thn mt, quyt nh k li d vng cho v nghe v ngh rng vi ngi mnh yu thng, u p tay gi th khng nn giu dim iu g. Hn th na, nu bit c, hn ch v s cng qu mn anh hn bi tm lng chn tht ca mnh. No ng, khc vi nhng g ngh, cu chuyn ngy xa ca anh chng gy mt c sc cho ch v. Ch cho rng anh ta gi di, sng bn nhau c tng anh ta chung thy, th m chuyn ty tri y by gi mi cng khai tit l, th ra trong lng anh ta vn cn bng dng ca ngi n b . iu ny lm cho ch v khng th no chu ni. Ch mun trong tri tim anh chng ch c mt mnh ch m thi. Ch kt n anh ta l nhiu ln ngoi tnh trong t tng vi ngi tnh u m chng chm sc g n ch v cc con. Tm li, t lu ch sai lm khi ly phi mt anh chng khng chung thy. cho anh chng khng cn thi gi ngh n bt k ai, ch v ngh ra cch qun l anh chng tht cht ch. Anh chng cng s, th ch v gi in thoi n kim tra. i lm v tr nm mi pht, lin b ch ghen tung cn nhn. Anh chng mt dn nhng mi quan h bn b, bi i u th ch v cng k k mt bn, khin anh chng cm thy cuc sng ngt ngt nh a ngc. Ngy n, sau nhiu ln ln lt theo di, ch v thy chng ang i cng mt c nhn vin tr, khng cn bnh tnh, th l a l hp, ch v lao n chn xe c gi li ri go tht : - Th ra l my. Tng my u khng ng li cnh chng b.

C gi cm thy mnh b xc phm bt khc, mc cho anh chng gii thch, ch v cng chng nghe. May m ch v cha c nhng hnh ng di dt. Thm ch, c ch v cn ghen vi c ngi...in. Chuyn rng : Kim Thanh l mt c gi mc chng hoang tng v ang c iu tr ti gia. Sut ngy Kim Thanh ngi v tng tng ra nhng chuyn ng tri ng t. V ln ny, Kim Thanh hng ti Thu Cc, mt ngi hng xm. u tin Kim Thanh ni rng mnh c bo mng cho hay v hn phu tng lai ca c chnh l anh Tun, chng ca Thu Cc. Sau , Kim Thanh rnh rp, h Thu Cc bc ra khi nh, lp tc lin b Kim Thanh theo sau bn gt v tun ra nhng li ni d lm cho cc b v nng u, chng hn : - Hm nay, em mi gp chng ch. Anh y khen em p... Ban u Thu Cc lm ng v t nh : - Chp nht vi k in k khng lm g cho mt, Th nhng, ngy ny qua ngy khc c phi nghe nhng li kh nghe ca Kim Thanh, khin Thu Cc khng sao gi c s bnh tnh. Ch tr nn nng ny, d ni cu v cm thy bun b khng chu ni. Cuc sng gia nh nh b xo xo hn ln. vy, Thu Cc cn nghe x xo nhng li bn tn ca nhiu k lm chuyn : - Con Thanh n in m khn lm. My ba nay tao thy n c nu thng Tun hoi, coi b tnh t lm. Coi chng mt chng nh chi em... Cui cng, vo ngy 5.12.1998, Thu Cc r Kim Thanh ti nh v i mt ly u c b...thuc c, khin Kim Thanh phi cht. yu th phi ghen. Tuy nhin ghen tng th cng dm by ng. C th ghen sng sut th cng c th ghen m qung. C th ghen lnh mnh, th cng c th ghen bnh hon. C th ghen ch dnh quyn s hu ch khng phi biu l yu thng. C th ghen khng xut pht t s tht m li xut pht t tnh a nghi nh To Tho, ri chuc ly nhng hu qu tai hi, l gia nh b tan tc v bn thn b php lut hi thm. iu cn thit l phi ghen cho ng ngi, ng ni v ng cch, bit ly nhu thng cng, ly nhc thng cng, bng khng th ghen qu ch ha di m thi. T ngy mi quen nhau, ch nng rp tm chim ot cho bng c tri tim anh chng. Ch nng khng cho anh chng giao thip vi bt c vi c gi no. V qu thng, anh chng phi ci u tun theo v iu kin. Th ri h ly nhau. Mu Hon Th trong ch nng ngy cng si sc qu qut. Ch khng cho anh mi bt c ai l phi n n d tic ci. Vi anh bn trai dt theo ngi yu lm cho ch hn ghen, kh chu. Mi khi ch r li gn bn tic c nhiu bng hng xinh p, ch li trng mt ln ri dng thn mnh che lp anh i. Nhng ngy lm chng ca anh tri qua lt lo vi lut l nghit ng ca c v tr. Bt c anh i u, ch cng i theo cho bng c. Ch li cn mun anh phi tuyt giao vi tt c b bn, nam cng nh n. Lc u anh chng cn chp nhn, nhng ri anh ng ra rng ly v nh r buc chn nn bt u phn ng. Th l ch v chanh chua giy ln nh ch, ku khc rm tri cho rng anh ...bi bc.

Cui cng v bi hi kch theo di chng xy ra. Vo mt bui sng, ch v bt gp anh chng ca mnh ch c ti v i thanh ton tin cho hng. Lp tc ch nho ra cn ng, la li, tm cch hnh hung ngi con gi m ch cho l tnh ch. Anh chng mt mt, cm thy nhc nh. Do khng kim ch c, nh v gia ph ng ngi qua. Ch v go tht ri vit n i...ly d. Ngi vit mu tin ny bnh lun nh sau : Khi l ca nhau ri, th ngi ta c th chim hu nhau nh mt th ti sn m qun mt rng mi ngi cn c mt cch sng, v mt t do ring. Chnh v suy ngh sai lc nh vy, nn mt s ngi ra sc n l ha i tng, bin cuc sng gia nh thnh mt th t ngc ngt ngt, lm tng l s quan tm chm sc ln nhau. Ghen qu ha di. Th ghen bnh hon v m qung ny trc ht c biu l qua vic rnh rp v theo di chng. Thm ch c b v cn ngi o chng trc khi git pht hin xem c mi g khc l hay khng, theo ng bi bn v kinh nghim ca cc c ta ngy xa : - Chim khuyn n tri nhn lng, Lia thia quen chu, v chng quen hi. Tip n l ban hnh lut b mn ta cng. Cm tit chng khng c lin h vi bt k ai, k c bn trai v nht l bn gi. Mt ngi chu k li ni kh tm ca ng ch nh sau : ...Trong cc mi quan h, ch ti lun gi mt khong cch nht nh. Ch rt thng v thng con. Vy m thm no c hiu, lun mt nng my nh mi khi c c gi no in thoi tm ch. C hm r rng ch nh nhng thm khng gi v nu c ai li li nhn th thm cng thng hay qun. Qu ng hn, mi ln ch ti c chuyn phi i th y nh rng thm cng tm cch gc li cng vic theo di chng. Bn b ch ti thy th bt mn thay cho ch... Sau cng, ci ghen c bng n bng nhng hnh ng kinh thin ng a v ng s, chng hn nh nh m, rch mt, x qun x o, b thuc c, tt a-xt... tiu dit tnh ch. Nhng hnh ng d man ny kh m qua mt php lut v thng c kt thc bng nhng thng ngy t ti, khin cho con ci phi nheo nhc. Trong mt bi vit, linh mc Pi Ng Phc Hu phn tch v nguyn nhn dn ti ci ghen ni n b v n ng nh sau : Tri sinh ra con gi lm m, mun lm m th phi c chng. Mun chu ton bn phn lm m c con ngoan con gii, th phi c ngi chng bit yu thng v m bc v con. Ngi chng l bng mt ngi m m bc a con. Ngi chng phi chung thy ngi v tr thnh ngi m l tng. Khi ngi chng khng cn chung thy na, th s nghip ca ngi ph n b tuyn b ph sn v nh mnh ca a con b e da. V th, sau khi trao cho ph n s mng lm m, th Thng li trao cho h mt v kh t v. H bo v bn thn v nht l bo v hnh phc ca a con. V kh y l ghen. Ghen gi ly chng cho mnh v gi ly cha cho a con.

n ng cng ghen, nhng ci ghen ca n ng ch l ni gin bo v danh d. B cm sng i vi n ng l mt s xc phm. Bi th, khi tnh ch ca n ng l mt ng nam nhi cao cng, th cn ghen ch n lp bp nh mt tp pho tiu. Nu tnh ch ch l mt tn tp riu, th cn ghen n ng nh mt qu pho i. n ng ghen nhiu t ty thuc danh d b xc phm nhiu hay t. Cn n b ghen th khng bao gi c liu lng, v khi n b b phn bi th s phn ca h v con ci h v tan tnh. Hy ghen v hy nh ghen dnh li nhng g mt, xy dng nhng g nt. Nhng phi nh ghen cch no chin thng v chin thng gin gi, ngha l a chng tr v nguyn vn, li bit thng v v li bit lo cho con ci. Ngi chng tr v nguyn vn l ngi khng b mt mt i vi lng ging, khng mc cm ti li i vi gia nh. i vi n ng th danh d l ln. Ghen m chi th tc nh th l phn chin thut, l lm h ngi chng. Nu chng bit hi hn tr v, hoc ngi kia v xu h qu m nh chng ra, th ngy tr v ch l ngy sp sa ra i na thi... Ngi n ng khng th chu nhc. Sau Linh mc k li mt chuyn nh ghen nh sau : Hn lm ln, c a v, c tin v c uy tn. V hin, con ngoan. Th l sng qu ri. Bng dng sinh tt... Bn ca v ht hi bo tin : - Chng my cp vi con nh no , my bit khng ? - Khng c u. Anh y ng hong lm. - My ngu qu ! n ng m khng km th... sm mun cng c v b, v mn. My khng tin th chiu th by n nh tao, tao ch im cho. Chiu th by k hai b bn ngi ung nc tr bn ban cng ca mt bit th sang trng, ng xung mt ng t sm ut. Bng mt b ch tr : - Chng my ka... N . B khch lng lng i xung cu thang, va i va lm rm cu nguyn. B bng qua ng, tin thng n trc mt ng chng ang vut ve c b. - Con cho ng ! Con cho b ! Lc no ng b rnh, xin mi n nh con chi... Sau b ln taxi bin mt vo dng ngi, li i tnh nhn sng sng n ti nghip. m hm y, ng cng chc cao qu thc trng. Sng th hai i lm, th ti vi ng bn ni kh : - B x tao chi nc c cao qu. m hm y, tao qu bn ging xin li b. Tao qu lu cn hn chu Thnh Th. Tao th vi my l t nay xin cha. kt lun, g xin tr li vi cu ca dao : - t no l t chng cay, Gi no l gi chng hay ghen chng.

Tuy nhin, chuyn i khng m ru b r, tri li lun c nhng s tro cng ngng, bi v trong thc t, g ghi nhn c hai trng hp. Trng hp th nht l tuy t vn cay, nhng c nhng ngi, chng hn nh qu v gc gc Hu, li n t ngt nh n chui. Cng vy, c nhng anh chng c m n xi, hay p dng chin thut nht l nh l tam t u, c pht tnh ng l, thnh th ci ghen ca ch v khng cn xi nh v khng my p ph, tng t ung hoi mt th thuc thnh th ha ln. Trng hp th hai l c nhng loi t chng cay t no. Cng vy, c nhng ch v mang dng mu lnh, chng h ghen tng mt ly ng c no st, mc cho anh chng ba hoa chch che, vng vy mi cng chn, ri cui cng nh phi tung cnh chim tm v t m. G xin ghi li tm s bun ca mt anh chng c ch v hng bit ghen, c ng trn bo Ph n Ch nht : Khi cha c mnh tnh vt vai, nhn nhng cp tnh nhn nng nu, gin gin hn hn, ghen bng ghen gi, ti thy... i hng v tnh yu ging nh mm mui, gia v lm tng cht m cho t ph H Ni, mi ngh thi pht thm. Ti hy vng, m mng sau ny gp ngi y cng s c... ghen nh c cu ht rng : - C yu mi kh v ghen, C ghen con mt mi ghn. Ch cuc sng c phng lng nh gi ma thu th chn cht, min ng ghen kiu Hon Th c m...tt th. Nhng ng Tri ng ch trao nhng g con ngi...ght, cn thch th ng sc my m trao, thnh ra ti ly phi b v hng bit ghen. m c mi, ti phi kim chuyn cho nng ghen mi c, vui ca vui nh m v hnh din v c v ghen ch, phi khng qu v n ng ? Mt hm ti c tnh i nhu vi bn b n tn khuya, chuyn ng tri ti cha tng th hin bao gi. Chc mm phen ny m v s c nng lm mnh lm my, ngt vo om sm. Ti rn rn bc nh vo nh. Nhng sao khng thy nng u c ? chc nng ang nm trong phng...khc nc n. ng ri, nng nm trn ging quay vo vch, nhng nng khng khc m ang ngy...kh kh. Cng lao ti din kch, gi chng ai xem c. Sng ra, nng cn hi : - V hi no vy? Tc mun cht i c. Khng chu b cuc, ln sau ti cng i nhu nhng v sm hn, trc ti nh c bn cng phng n nguyn du son trn vai o. V nh, ti gi nai cha du son cho nng thy. Khng cht lay ng, nng cn phn mt cu xanh rn : - Anh git , ch u phi em m s. Tri i, qu l ht thuc cha. Nhng cng tc ti, ti cng ngh ra cch c chiu hn. Th l ti vit v mi tnh ca thng bn, rt th mng, lng mn rng : trc khi ly v, ngy xa yu mt ngi say m, nhng gp nhiu tr ngi nn phi chia tay, gi tuy c v, nhng tnh yu vn dnh trn vn cho ngi tnh c, v khng l...ci inh g ht. V ti k tn mnh. Xong xui, gi cho bo.

Nh n ngay lnh, hay vn chng cng c tm c, bi vit ca ti hin din chnh nh trn trang bo. Ti vi vng trnh cho nng xem. Nng c, ti ch i tng thay i trn nt mt nng : khng thy g ht. Bng nng bung t bo xung. Ri, ln ny chm phn chm kch thch c bn nng ghen ca nng. Nhng nng khng b lu b loa nh ti ngh, m nng ci v hi ti : - Anh vit bi ny c nhun bt khng ? C th lnh v a cho em ht nghen...cm b ti ring. n nc ny, ti mun ku tri m ku chng c ting no. V ti khng h bit ghen hay ti tuyt vi qu nn nng...thm vo ghen ? Hng dm u. Ti hi : - c xong li th ti ng tri , sao em khng ghen ? Nng trng mt mt ci khin ti ing hn, may m nng cha tru tro, nhng lm cho ti mt tng : - Anh lm nh em l...rb khng bng, ci bi anh vit mi c em bit ngay l ca bn anh, hi anh k cho em nghe ri, hng nh h. Ghen qu th cht, m khng ghen th cng bun. Vy phi ghen t ti, nhng ghen mt cch lnh mnh v sng sut, tnh yu thm m kh qun v c nm mm mui, hnh ti...

RN SNH RA M
Chuyn phim ca G Siu. ang mi mit suy gm v nhng thi h tt xu ca n ng ln n b, ca con giai ln con gi, th xp nhn, tc l c ch nhim kh knh, bng phn v ra lnh cho g : - Ch my liu vit cho mt mu v ci tnh keo kit, h tin, bn xn ca thin h i nh. G bn on gi on non : - Hn rng lc ny xp nhn b b c i thm ving, u v th t m u ra th li nhiu. Tot m hi ht khi ngh ti nhng khon phi chi, m ti tin th cn. Thm ch, g cn phng i t mu cho m ly rng rn : - Hay l xp nhn nh ta nh ku gi s gip ca b tnh, nhng b b tnh t chi, thnh th hn i en bc, bn nh g chi tong ln mt trn cho h ha...Thi th vng li trng hn ca l, bn phi cm ci vit, ch bit sao by gi. Hn rng ai trong chng ta cng u bit gi tr ca ng tin :

- Tin l tin l pht, L sc bt ca tui tr, L sc khe ca tui gi, L ci ca danh vng, L ci lng che thn. Mt khi bit c gi tr ca n l nh th, nn mi ngi, bt lun nam ph lo u, u thch tin. T ch thch tin ti ch tham tin ch cch nhau c t xu. Ti mt nc Hi gio, ngi n ng n b kt n t hnh v ly trm thc n ca k khc.Trc khi b treo c, theo thng l, anh ta c php xin nh vua ban cho mt n hu. V anh ta ku ln : - Xin b h cho thn c trng mt cy to. Ch trong mt m m thi, ht ging s ny mn, m bng v kt tri ngay lp tc, v l b quyt gia truyn. Nh vua chp thun. ng gi nh, trc mt nh vua v b quan vn v, anh ta o mt ci l nh v ni : - Ch ngi no cha h n trm, mi c th gieo ht ging ny c. V tng ly cp, nn ti khng th... Nh vua tin li anh ta, bn quay sang nhn quan t tng. Sau mt lc do d, quan t tng bn tha : - Tu b h, thn nh li lc cn nin thiu cng c ln ly cp ca ngi khc, nn thn khng th... Nh vua thm ngh : - Ta s nh vin th kho vn ni ting thanh lim, khng tham nhng hi l. Nhng vin th kho cng khim tn t chi v c ln tht kt v gian ln trong tin bc. Khng tm c ngi no, nh vua bn ng dy cm ht to n b vo chic l, nhng bng sc nh ra rng mnh c ln nh cp bu vt ca vua cha. Lc by gi tn t ti mi chua xt tht ln : - Cc ngi l nhng k giu sang, quyn cao chc trng, chng h thiu thn iu chi, th m cng hn mt ln n cp. Cn ti, mt k khn kh, ch v mn thc n trong cn i th li b kt n treo c. Chng cng bng cht no. Thm ch, ngay c qu v con nt cng rt thch v rt tham tin.

Ngy n, mt ch nhc b kt c bn tay trong chic bnh c. Trc khi p b chic bnh qu gi y, ng b ni vi ch nhc : - Con hy th ln cui bng cch dui thng cc ngn tay ra v rt ln. Nhng ch nhc tr li : - Nu dui thng cc ngn tay ra th ng tin con ang cm s ri mt sao ? iu oi om thay, l lng tham ca con ngi th dng nh khng c y, chng bao gi c no tha. Tn y t c ng ch thng cho trong mt ngi nh p , c vn hoa bao quanh. Sau mt thng i vng, khi tr v ng thm ngh ngi y t s sung sng v bit n ng. Th nhng s tht hon ton tri ngc. Tn y t lc no cng nhn nh nh bc bi iu chi. Ngc nhin, ng ch bn hi : - Anh khng cm thy sung sng khi c mi s hay sao ? Tn y t tr li : - Lm sao ti sung sng cho c ? ng bo l ti c mi s ? Khng u. Nh bn cnh c mt con chim hong yn. Ti mun m chng c. Ting ht ca n ngy cng lm cho ti kh tm. Tht ng nh tc ng din t : - ng ni ny trng ni n. - c voi i tin. thch tin v tham tin th phi lm th no cho c v c nhiu tin. Mun c nh vy, ngi ta phi nai lng ra m kim tin. C ngi kim tin mt cch chn chnh bng sc lao ng ct lc ca mnh. Nhng ngi ny thng ngho v chng c c my t. Th nhng, lm k li kim tin mt cch bt chnh bng mi th on nh n trm, n cp, n cp, n gian, n hi l... Nhng k ny thng giu v pht ln trng thy. Mt khi c tin,th phi bit dng tin. Trong phm vi tiu tin, g xin ghi nhn hai thi cc. Thi cc th nht l tiu tin mt cch hoang ph, theo kiu : - Vung tay qu trn. - Bc ngn cn di. - Con nh lnh, tnh nh quan.

Nu thi cc ny c lin tc pht trin th chng my chc m i oong s nghip v tr thnh dn kh rch o m. Thi cc th hai l tiu tin mt cch keo kit, bn xn, vn c ngi i gi l h tin. V y chnh l iu g xin bn n. Vy chn dung nhng k h tin l nh th no ? Cng nh bao ngi khc, h l nhng k thch tin v tham tin, nhng li khng dm xi tin v tiu tin, nu c th cng rt bn xn v nh git nhng trong lng li tic hi hi. Tc ng Vit Nam din t h l nhng k : - Rn snh ra m. - Vt c chy ra nc. - i ct so ly ht a, i ct g mt ht tm. - Keo ct ngi u nh ct st, Tham lam chuyn th nhng hi ng. H tng rng mnh lm ch tin bc, nhng tri li, chnh tin bc lm ch h. Mt ng ch tht h khc. H l nhng k ch c u v m khng c u ra. C gng tch ly m khng dm tiu xi, d cho nhng nhu cu chnh ng v cn thit. Ci khoi duy nht ca h l c ngi m tin v thy ti tin ca mnh mi ngy mt cng phng. C mt ng nh giu nhng rt keo kit. ng xy cho mnh mt cn phng b mt ct giu tin. Hng m mt mnh ng ln xung, mt sng rc khi ngi m nhng xp tin mi tinh. ng a ln mi, ht h v m thch th, nh say thuc lo hay ph... s ke vy. Ri thay hm y, ng vi v ng sp ca nhng li qun cha kha ngoi. ng go tht song chng ai nghe thy. Cui cng, ng cht thi gia nhng ng tin ca mnh. Hnh nh hng m ng ngi lng l m tin ni ln mt s tht : - Mi k h tin c ti chu ng ni mi hi tanh ca tin bc, ging nh mi ca ngi ngho kh c ti chu ng ni mi hi thi ca rc ri. Thi h tin v keo kit ny li thng gia tng theo tui tc, nh mt cu danh ngn bo : - Khi cc tt xu khc xem ra gi, th thi h tin v keo kit vn c tr mi. V cng gi, th li cng c nhng sc bt mi.

y cng l iu d hiu, bi v ngi gi thng nhn thy mt tng lai bp bnh ang ch n mnh, nn phi gom gp tht nhiu hu to cho mnh mt cm gic an ton. V nh vy, k h tin sng rt kh cc. Mt b lo n my, quanh nm vt v ro qua cc ng li xin b th. D ma ng bng gi, b cng ch mc mt manh o rch. B van ln thm thit, k l cnh tng cc. Ngi thng tnh th cho t cht, k quen mt th xua ui b nh k trm, nhng b vn kin tm. Ti n, b tr v tp lu xiu vo. B ch n nhng mu bnh tha ngi ta cho, au m khng dm mua thuc v tic tin. Do sng qu kham kh, b ng bnh v cht, tay vn ch vo gc nh. Ngi ta o bi v tm thy mt ci hp trong ng gn hai trm ngn la! Khng phi h ch sng rt kh cc, m cht cng rt kh cc. Mt ng gi hp hi, v linh mc ti xc du, nhng ng nht nh khng chu m bn tay ra. Sau khi ng cht, ngi ta thy bn tay y vo giy pht cui cng vn nm cht cha kha kt tin. Mt ng h tin khc, lm lng vt v sut nm, ngy thng cng nh ngy Cha nht. ng sm c nhiu vng. Lc sp cht, ng xin ngi ta t nhng thi vng trn tay. Ngi ta b vng y c hai bn tay. Nhng khi va cht, vng lin ri ra v hai bn tay cng . Tht ng nh ca dao ni : - Vua Ng ba mi su tn vng, Cht xung m ph chng mang c g. K h tin chng dm tiu tin v xi tin cho bn thn mnh, mc d c nhng nhu cu tht chnh ng v cn thit. Nh vy ngi khc ng c hng t tng v x mi g vo ng tin ca h, ng c hng trng mong h gip v b th. Nu c ngi ti hi vay, h s tr li : - Lc ny ti cng tng bn v kt lm, khng th gip c. Nu ngi c nn n i n gy li th ha may h mi cho vay nhng vi mc li ct c. Nu c ngi v trch nhim phi ti lc quyn, xin h gip cho nhng cng trnh phc li chung hay cu tr cho nhng nn nhn ca thin tai bo lt, h s trn khi li thi v phc tp. Cn nu khng trn c, h s min cng tr li : - Thm lng ch ai li thm tht. Lng ti th mun rt nhiu, nhng ci kh b ci khn, hon cnh lc ny tht l... Ri h s c k d ngng, vng vo tam quc, t on mt chp. Cui cng mi bn xn l ra c vi ng bc l nhu nt. Thnh th ng tin ca k h tin chng em li li ch g cho i v cho ngi nh mt cu danh ngn bo :

- K h tin ging nh mt m vng, trn cy ci chng th no m bng kt tri. Ha chng ch khi no h cht th may ra tin bc y mi em li t ti li ch no chng : - Con ln ch tt v c ch khi n... ht sng. K h tin cng vy, ch c ch cho ngi khc khi h cht m thi. Hay khi h bit m mt ra nhn cnh khn cng ca nhng ngi chung quanh m ci t qui chnh. Mt ng t ph c thi quen ln sn thng dng ng nhm nhn ln cc c thiu n. ng thn nhin trc np sng lm than ca m dn ngho kh chung quanh. Ngy kia, ng nhn thy mt ph n tay cm mt si dy vi dng i thiu no. ng vi chy xung tm gp ngi ph n y th c bit v qu tng cc nng mun treo c ln cy m cht. ng lin hi : - Sao c khng chy ti nhng ngi giu c ? - Nhng ngi cng giu th li cng hay keo kit. - Cn cc c quan t thin ? - H i hi nhiu th giy t, th tc hnh chnh qu phc tp. - Th chng c u ? - Anh y b tht nghip. Va lc cnh st bt c mt tn trm v dn n. Tn trm y chnh l chng ca ngi thiu ph. Lc by gi ng t ph mi m mt ra v ni : - S vic hm nay gip ti thc tnh sau mt m di ch k v keo kit. Mc d giu c, nhng v khng quan tm ti nhng ngi chung quanh ngho i, nn mi ra nng ni ny. V th, cn phi bit tiu tin cho hp tnh v hp l, khng hoang ph theo kiu ph gia chi t, nhng cng khng keo kit bn xn theo kiu rn snh ra m. Tin bc trc ht phi c tiu dng cho bn thn v gia nh, hu bo m mt cuc sng vt cht m no. G cn nh li khuyn ca mt thy gio gi trng lng nh sau : - i vi nhng s cn thit v chnh ng th bao nhiu cng sn sng chi ra, nhng i vi nhng s tha thi v hoang ph, th mt ng, mt cc cng khng. Ngy kia, ngi ta n lc quyn mt gia nh n. Va ti cng th nghe thy ting b m la mng cu con trai : - Con li t ph mt que dim ri y.

Nghe thy th, ngi ta thm ngh : - Xem chng b ch keo kit, chc chng n thua g. Tuy vy, v bn phn, ngi ta cng bm chung. Cnh ca m ra v b ch ti ci ni : - Hn qu v nghe ti mng a con trai. Nhng nu ti chng tit kim tng que dim th hm nay lm g c 500 m gip hi t thin. Th nhng, tin bc khng phi ch c tiu dng cho bn thn v gia nh, m hn th na n cn phi c tiu dng cho ngi khc, nht l nhng ngi ngho tng, cc kh ang cn c quan tm gip . Khi gip ngi khc, khng phi chng ta ch c gng xa i gim ngho hay lm vi bt ni kh au ca h, m thc ra l chng ta gip v lm li cho chnh bn thn mnh. Sch C hc tinh hoa ghi li cu chuyn mua ngha nh sau : Mnh Thng Qun nh giu cho vay mn nhiu. Mt hm sau Phng Huyn sang t Tit i n. Lc sp i, Phng Huyn hi : - Tin n thu c, c nh mua g v khng ? Mnh Thng qun ni : - Ngi xem trong nh ta cn thiu th g th mua. Khi n t Tit, Phng Huyn cho gi dn li v bo : - Cc ngi cng n bao nhiu, Thng Qun u tha cho c. Ri em vn t ra t sch. Lc v, Phng Huyn tha vi Mnh Thng qun : - Nh Tng cng chu bu y kho, ch nga y chung, ngi p y phng, khng cn thiu th g na. Ch cn thiu mt ci ngha, ti trm php v Tng cng mua v. Mnh Thng Qun nghe ni th cng khng hi g n tin na. Sau Mnh Thng qun b bi quan, tr v t Tit. Dn t Tit nh n n xa, ra n rc y ng. Mnh Thng Qun by gi mi ngonh li bo Phng Huyn : - Trc kia tin sinh v ti mua ngha, ngha y nay ti mi trng thy. Cu chuyn trn lm cho g nh ti Li Cha trong Tin - Hy dng ca ci chng qua m mua ly bn hu. mng :

Chnh nhng hnh ng bc i yu thng mi l ngi bn ch thc, theo chng ta v bnh vc cho chng ta. Chnh nhng hnh ng bc i yu thng mi l tm giy thng hnh cho chng ta bc vo nim hnh phc vnh cu. Mt ng nh giu nhng tnh li keo kit, sau khi cht, c dn i tham quan thin ng. Phong cnh thin ng tht l tuyt vi, i mi khng bit chn. Tra n, i bng ng gh vo mt qun n ven ng. ng ln ting hi : - a cm nh ny gi bao nhiu ? - Mt ng. - Cn a cm ln ? - Cng mt ng. - Vy hy cho ti mt a cm ln. - Nhng ng c tin khng ? - C ch. Ni ri, ng nh giu ly ra trong chic v dy cm mt ng tin cn mi. Th nhng ngi ch qun lc u v ni : - Khng c, thin ng khng xi th tin thu tch m ch tiu th tin cho i m thi. Tt c tin trong v ca ng u l loi tin thu tch, ng chng h c ly c mt xu cho i, bi v trong cuc sng ng c gip ai bao gi. Nghe ni th, ng nh giu ti mt b i. Bc chn tuyt vng lng l ri khi thin ng. Ch bit nhng g ang ch n ng. Tin bc s thi mc nu ch bit thu tch, nhng tri li s ny n nu bit cho i.

NM NG VIT V NGA
Chuyn phim ca G Siu. Nhn vo nhng tm lch, t hn mi ngi u thy nm 2002 c gi l nm Nhm ng, cm tinh con nga. V th, theo thi quen tt lnh vn c t lu trong lng bo, g cng phi chu kh ngm ku cht t v con vt thn thng va mi c ln ngi ny, ba hoa chch che, khoc lc vi b con li xm. Th tht vi bn dn thin h : hi cn b g cng c hc qua qut, nhng nhng kin thc y b bi bm thi gian ph kn, nn by gi chng cn nh c t ti no. Th l nh phi vc t in ra m ng ngang ng dc. Theo Vit Nam T in ca L Vn c th nga l loi th to, mng cao v cng, u di, bm di, ui di v chy rt nhanh. Cn theo t in Petit Larousse, my

ng ty nh ngha nh sau : nga l loi c v, c mng, c chn di v rt khoi chy. Lng ca n c mu sc. Trng th gi l nga bch, en th gi l nga . Cn c c nhng mu sc g cha h thy bao gi, chng hn xanh th gi l nga bch, tm th gi l nga ta... V rt khoi chy, nn nga thng c ngi ta nui ci. Lnh trng th ci nga xng ra chin trn bo v qu hng t nc, chng th m c hn mt binh chng mang tn l k m, tc l lnh ci nga. Cn nhng bc thi si th li thch ci nga xem hoa, ng nh cho ng vi ct cch phong nh ca con nh tao nhn mc khch. V rt khoi chy, nn nga cn c ngi ta nui ko xe. Trong nhng gia nh quyn qu ngy xa, ngi ta c nhng chic xe song m, tam m, t m... Ring gii bnh dn th c xe c m, ngha l ch c mt con nga duy nht ko. Hi cn b, g c nhn thy nhng chic xe nga vng Hc mn v ngay c trong thnh ph Saigon na. Xe nga thi cng rt thanh lch v p mt, thng c dng ch khch i ch. C nhng bc ti tt bng v yu tr, cho bn nhc t qu giang khi n trng cng nh lc tan trng. V g rt thch ci th nhy xe nga, mc cho bc ti phng m trn mt m la ht, tay cm chic roi d d trc mt. By gi th xe nga c thay th bng xe gn my, xe t. Mt thong bng khung tic nh nh b huyn Thanh Quan trong Thng long thnh hoi c : - Li xa xe nga hn thu tho, n c lu i bng tch dng. Cng v rt khoi chy, nn ngi ta thng dng nga t chc nhng cuc ua, xem con nga no chy nhanh nht v v ch sm nht. Hi cn b, lc hc trong ni tr, c vo chiu th nm l bn g c i bt ph. C hai im c chiu c nhiu hn c, l vn B r v trng ua Ph Th, bi v hai im ny khng qu xa, sc m i b. Vn B r c sn Tao n, ni tp dt ca i Quan thu. Vo c nhn thy th mn Rng, ni ting nht min Nam thi by gi vi nhng ng bay bt bng. Ngoi ra, vn B r cn c mt cu lc b, hay ni mt cch vn tt, cn c mt hi nhng ngi ua nga do mt ng ty no lm xp. ng ngoi vng ai, thin h tha h chim ngm nhng con nga ua va cao to, li va khe mnh. en cng c m nu cng c. Khc hn nhng con nga gy tr xng sng ko xe b hi tai ca dn ta. Cn trng ua Ph Th ta lc trn mt khu t rng, vi nhng hng cy xanh mt v nht l vi mt khn i rt b th c xy theo kiu ty. Hng tun c vo chiu th by v Cha nht, ngi ta li t chc nhng cuc ua. Th nhng, ua khng quan trng bng c. Ngi chi c nga s mua v theo s th t con nga mnh thch. Nhng con nga ny cn c gi bng nhng tn rt p v

rt ku, chng khc g tn ca nhng n ca s. Nu con nga mnh thch m v nht th c chia tin li. y qu l mt cuc en, hn xui may ri. Thnh th a s nhng ngi chi c nga u b nga . Khi , nga dng hai chn sau bng vo ngi. Cn khi c cc, ngi chi lm lc b nga vng c mt ng tin, c mt cn nh hay c mt sn nghip mnh cht chiu gy dng qua bao nm thng. Nht l khi nga v ngc. Con nga d, bng ngu hng qua mt nhng con nga gii khc ci rp, chng kp bp ci m v nht. Trong trng hp nga v ngc nh th, ngi chi ch cn cch ci ra nc mt m thi. D b nga au ing, ngi chi vn c ham v vn c sn sng nng cho n ng xu cui cng. D nhin y g khng c thi gi bn n cnh nga v ngc trong nhng ma tranh c, bi v c nhng ng c vin vo chc tng thng, ngh s, dn biu... va v ti li va thiu c, nhng chng may ngp phi rui, do mnh mung vung tin hay do phe nhm ph tr, trng ngay ci gh mnh nhm. Khin cho bn dn thin h phi lao ao khn kh. Sau ngy ba mi thng t, tr ua nga cng nh x s v nhiu mn n chi lnh knh khc b nh nc cm tit v cho l mt loi c bc tr hnh. Nhng ri sau , nhng th g cm th nay li c lin tc pht trin. Trng ua c m ca li, x s c t chc khng phi ch trung ng m cn mi tnh, nhy m c bung ra nh nm, xo khp c thnh ph, ng nh mt nh bnh lun ni : - X hi ch ngha Vit Nam l mt con ng vng, i t t bn ch ngha n t bn ch ngha. Gia ting ta v ting tu c nhiu mi lin h mt thit vi nhau. V th, khi ni n ch nga, th cng phi tra xem trong ting tu c nhng ch no bn v loi ng vt ny. Trc ht l ch ng. Ng l ch th by trong mi hai chi : t su dn mo... Ni theo kiu nho chm trong Hn Vit tn t in ca Nguyn Quc Hng th ng l v th by trong thp nh chi. V trong thp nh chi, th ng m ch con nga. V th c mi hai nm mt ln, con nga li ln ngi v bt k nm no mang nhn hiu trnh ta l ng th cng u cm tinh con nga c. Tip n l ch cu. Cu l con nga tr ang sung sc. Bn tu th ni : - Bch cu qu khch, c ngha l con nga trng vt ngang khe ca. Cn bn ta th bo : - Bng cu qua ca s. C hai u din t tng thi gian qua mau.

Sau cng l ch m. M l con nga. Ngy xa, ngi ta snh vn chng th ph. V th mi xy ra : C hai cu hc tr, mt ngi th gii cn mt ngi th dt. Cu hc tr gii vo ra mt vin tng. Vin tng bo cu hy lm mt bi th vi ta : bch m. Chng cn suy ngh, cu hc tr gii bn c mt lo : - Bch m mao nh tuyt, T thc cng nh thit. Tng qun k bch m, Bch m tu nh phi. C ngha l : Nga trng lng nh tuyt, bn chn cng nh st, tng qun ci nga trng, nga trng chy nh bay. Nghe xong bi th trn vin tng ly lm c , v i nh t mt ci, ri thng cho cu hc tr gii mt s tin ln. Thy vy, cu hc tr dt cng mon men vo ra mt vin tng. Vin tng nhn ra sn, thy b c gi i ngang qua, bn ra ti bi th l b lo. Cu hc tr dt ngh mi chng c mt cu no, cui cng bn thung bi th trn m rng : - B lo mao nh tuyt, T thc cng nh thit. Tng qun k b lo, B lo tu nh phi. C ngha l : b lo lng trng nh tuyt, bn chn cng nh st, tng qun ci b lo, b lo chy nh bay. Qu l ht , thiu iu vin tng nc cu ra, pht cho my trng vo mng cho cha thi o vn ca ngi khc. Ngy xa ngi ta cng thng dng da nga bc t thi, v th mi c cu : - M cch la thi, m ch ci cht ca ngi nam nhi c ch kh i nh gic, nu cht th ly da nga bc thy em chn l : - Ch lm trai dm nghn da nga, Gieo Thi sn nh ta hng mao.

Ngy nay ngi ta dng hai ch m lc, c ngha l sc nga, ch cng sut ca mt chic my c th nng mt vt nng by mi lm k l ln cao mt mt trong mt giy ng h. Ni ti ch m, g khng bao gi qun c k nim ca nhng ngy cn b. Hi cc thy c thoi mi nh mng hc tr m khng b phin phc nh by gi. Thy dy ting Php ca g, tuy khng nh nhng thng xuyn pht qu nhng a khng thuc bi. Chng hn vo u gi lp thy bo : - Ly v ra, vit li mi ting ng vng. Nhng a ch vit c nm ting tr xung, lin b thy phn : - H m. Hai ch h m c ngha l xung nga, nhng trong hon cnh ny, n mang mt nt c th, l...qu xung. Cn nhng a vit c su ch tr ln, thy khng bo thng m, nhng ch cn nhn thy n ci ca thy l cm thy m lng. Hai ch thng m c ngha l ln ngi trn lng nga. n gin ch c th, xin ng hiu di v hiu rng qu chng trnh thnh chng thng m phong, cht ln quay trn lng... ko lm cho k thanh sch mt lng khit tnh chng ? i vi ngi Vit Nam, nga tuy khng gn gi nh g vt, ch mo v ln, khng gn b nh tru b, nhng li gp phn rt ln trong vic lp nc v gi nc. G xin k hu mt vi cu chuyn chng minh cho s tht trn. Cu chuyn th nht v nga st. i vua Hng Vng th su, nc n pha bc mu toan xm lng cp ly nc Vn Lang. Vua Hng Vng rt ly lm lo lng, bn hp qun thn hoch nh k gi nc. Trong hng quan vn c ngi cho bit ngy trc tin Lc Long Qun c truyn li rng : - Khi no nc nh gp cn nguy bin, th nn cu thn ln gip. Hng Vng lin truyn lnh triu thn nhn. Ba hm sau, c mt c gi ru tc bc ph hin ln gia lc ma bo, t xng l Lc Long Qun. C bo rng : - Trong ba nm na, gic n t phng Bc s trn xung. By gi nh vua hy cho ngi i khp nc cu tng ti ra gip, chng y s c thn tng hin ra cu an x tc. Ba nm sau, qu nhin gic hng mnh nh v bo trn sang cp nc Nam. Chng i n u l nh tan ca nt, cn ngi th b git, gy nn bao cnh hi hng. Tin cp bo v n Phong Chu, Hng Vng nh li dn ca Lc Long Qun...

By gi lng Ph ng, b V Ninh, thuc tnh Bc Ninh by gi, c mt ngi n b ngoi su mi tui, cch my nm trc, ra ng trng thy mt vt chn ngi to ln. Ly lm l, b ta lin t chn mnh vo m th, bng nhin tm thn giao ng. V nh lin th thai, sinh ra mt a con trai t tn l Ging. Tuy c ba tui, nhng Ging khng bit ly, khng bit b, khng c r bit i v cng chng ni c mt ting no. Nhng l thay, khi s gi ca vua Hng Vng i qua y, Ging lin ngi ln, ri ct ting yu cu m mi s gi n. B m v cng kinh ngc, nhng cng chiu con, i mi s gi ti. Ging lin bo s gi v tu vua cho c mt con nga st v mt thanh gm st ui gic. Nh li tin tri ca Lc Long Qun, vua Hng Vng bit l thn nhn, lin cho c ngay mt con nga st v mt thanh gm st. Khi s gi ca vua mang cc th n nh, Ging ng ln, vn vai thnh mt ngi to ln d thng, bo m nu cm cho n v xin mc o. B m nu lin tip my ni cm, nhng Ging n khng no. C lng phi gp go, git g, m heo, lm cm cho Ging n. Ging n rt khe, n mi m vn cha tha. C lng xm gp vi vc may qun o cho Ging m vn khng vi tm thc ca Ging. Ging i nn, cm gm, nhy ln nga st thc chy nhanh nh gi. Trong ming nga bng nhin khc ra la. Nga phi nhanh nh sm st, mang Ging ra chin trng. Gic n trng thy Ging nh mt thin thn xng pha ngang dc. Ging i n u th nga phun la t chy qun gic ti y. Cc tng n b gm ca Ging chm cht ng rp nh chui. Gic n chy trn tri cht, thy ngi chng cht ngn ngang. ang tung honh gia chin trn, thanh gm st b gy ngang, Ging thun tay nh lun bi tre bn ng p vo u qun gic hung c, lm chng ri lon hng ng. Dp xong m gic n kht mu, Ging phi nga chy ln ni Sc, trt b qun o li, ri c ngi ln nga u bay bng ln tri. Tng truyn cc ao h t nhng vng Kim Anh, a Phc cho n Sc Sn u do du chn nga st ca Ging li. Khu rng ch gic n b t cht chy ngy nay vn cn mang tn l lng Chy. Nh cng n tr gic bo c cu nc, vua Hng Vng lin phong cho Ging chc Ph ng Thin Vng. Cn ngi i thng gi Ging l Thnh Ging. Ca dao c cu : - Lng Ph ng c mt ngi, Sinh ra chng ni chng ci tr tr. Nhng ng oan tri bao gi, Ai hay thn tng i ch phong vn.

Ngy nay, ni ti nga st l thin h li ngh ngay n nhng chic xe gn my c thanh nin nam n phng nh bay v bp ci inh i trn ng ph. Chuyn th hai v nga . Tng truyn rng gic Mng C trn sang xm ln nc ta. Hng o Vng phi mt trn th hng ti sng Bch ng, ui qun Mng C khng cn mt manh gip. Khi tan trn, vua Trn Nhn Tn thy nga trc lng tm, chn u vy bn v mnh rn m hi, nn nh vua tin rng nh anh linh cc bc tin ci nga theo gip ui gic, nn Hng o Vng mi chin thng. V th, nh vua lin nga mt ln tri m cm t : - X tc lng hi lao thch m, Sn h thin c in kim u. C ngha l : - X tc hai ln nhc nga , Non sng ngn thu vng ngai vng. Sau cng, chuyn th ba v nga g. Chuyn ny xut pht t thn thoi Hy lp. S l t nhp vo thnh Troie, chng dng s Ulysse phi lm mt con nga g tht ln v em dng cho dn thnh. Th nhng, chng m mt s binh lnh tinh nhu trong bng con nga g khng l y. Khi cng thnh c m ra, lp tc cc binh lnh nho ti, nh chim thnh v chin thng v vang. Nhn nhng con nga chin tht oai phong lm lit vi nhng c tnh va d thng li va d mn. Tuy nhin, nhng c tnh d thng v d mn ny, mt khi c p dng cho con ngi, th lp tc chng b bin thi, tr thnh va d th li va d ght. Nh trn chng ta thy, nga l mt trong nhng loi vt gip ch rt nhiu cho con ngi, th nhng khi ra : - nga. Hai ch nga ny li m ch hng n b con gi lng l v trc nt. Cng vy, mt nga tuy di, sng mi thng v cao bng trn, nhng cng p o , chng th m anh chng ti t Fernandel, ngi Php, vn c mang bit danh l mt nga v mt ca anh chng ny kh di, ni ting khp th gii, ht bc vi nhng cun phim ca mnh v tn tui cn c ghi li trong t in Larousse. Th nhng, khi chi : - L u tru mt nga.

Bn ch u tru mt nga ny li m ch bn c n cn , khng bit thng ngi. Mt c tnh khc ca nga l rt nh ng. Ch mt ln i qua, lp tc on ng lin c ghi vo b nh ca n, nht l khi b bn i xa, n thng tm cch tr v con ng c m tm li ch xa. V th, ngi ta mi bo : - Nga quen ng c. Bn ch nga quen ng c ny li m ch nhng thi h kh b. Mt ngi quen lm vic xu, th d c khuyn bo tr nn lng thin, th ri vn chng no tt y, mo vn hon mo v ch en vn gi mc ri cui cng vn nh tt c m lm quy, lm xng , lm by li m thi. Ngoi ra, nh g trnh by : nga rt khoi chy v chy cng nhanh cng tt, nht l li chy nh gi na th qu l tuyt vi. Ch th m ngi ta gi nhng con nga tuyt vi y l nga truy phong, c ngha l nga chy theo c gi. Th nhng, khi kt n ai l : - Hng qut nga truy phong. Bn ch qut nga truy phong ny li m ch k dng nhng mnh khe la gt ngi khc ri b trn. C th nh anh n ng m ming ra l ni kh cng ch n b c yu thng. Th nhng, khi t mc ch, khi con ong t ng i li v, th lin qut nga truy phong, lp tc... bin mt tm mt tch, mc cho ch n b bng mang d cha. R l s khnh, R l phng u gi. Cho n by gi, sau nhiu m suy gm, g vn chng hiu c tnh trng bin thi t nga sang ngi li ti t n nh vy. Mn tht nga do g ch bin xem ra cng gia v ngt bi ng cay. Gi y, trc khi ngh x hi cho nhng ngy tt, g xin k li mu chuyn sau y nh mt kt lun. Tng truyn rng Ti ng c mt con nga c. Ngy kia, con nga bun tnh b i hoang mt tiu. B con li xm thy vy lin n hi thm v chia bun. Th nhng, Ti ng bo : - Bit u l phc . Cch my hm sau, con nga tr v v dn thm my con nga ci na. B con li xm thy vy lin n hi thm v chia vui, Th nhng, Ti ng ni : - Bit u l ha . Qu nhin my hm sau, cc con ng thy nga p bn tranh nhau ci, chng may sy tay, t ng gy chn. Li xm hay tin lin n hi thm v chia bun. Th nhng, Ti ng bo : - Bit u l phc .

ng vy, qu nh c gic, lon ly khp ni, t nc cn lnh nn m binh, con ng nh gy chn m khng phi thi hnh ngha v qun s. Nh vy, chng ta mi thy vic ha phc chng bit u m on lng trc c. C khi ha xy n lin min cho iu ng kh s. Nhng thng l : - Ha v n ch, phc bt trng lai. C ngha l : tai v khng n mt mnh, thng tai v ny ni tip tai v khc. Cn vn may th tri li, khng d c hai ln cng lc. Cng nh Ti ng mt nga, g xin cu chc cho bn dn thin h khp bn phng tri, trong nm con nga ny, d c gp phi xi quy, th nhng xi quy ny cng mau chng bin thnh hn may. Hay nh li c Kit phn : - Hm nay cc con phi bun kh, nhng ngy mai ni bun ca cc con s tr nn nim vui.

NHNG KIU LM V
Chuyn phim ca G Siu. Kinh nghim chin trng khin g m mt ra v nghim thy rng : - Cuc sng cng vn minh, th ngi ta li cng trang b cho mnh nhiu tin nghi, m cng nhiu tin nghi th li cng tn tin v hao bc. Ci ny vo mt to, ci kia cu mt t, thnh th ngn kh ca bn thn cng nh ca gia nh c lin tc b rch nt te tua. G xin an c mt th d : hi cha c in, ng b mnh ch cn mt ngn n du leo lot cng soi sng c nh. Ban ti tri manh chiu rch xung khong sn t cho c nh ngi quy qun bn mm cm di nh trng vng. Va thong mt li vatnh t ra pht. n khi c in, phi vi sm thm chic t lnh, my iu ha, my git, chic in thoi, dn vi tnh...cui thng nhn nhng tm bin lai thu tin m tot c m hi ht. Cng v snh nhng tin nghi ny, m c mt anh chng snh v n b con gi nh mt chic in thai. Anh chng ny bn t hi : - V c lm sao m in thoi li thuc ging ci ? Sau khi bp trn suy ngh, anh ta a ra nhng l do sau y : - V s dng in thoi l mt vic tn tin. - Ni nhiu bao nhiu, in thoi cng thch by nhiu.

- mi ni v trong mi lc, in thoi vn c cch lm cho ngi khc ch n mnh. - D l lc na m, in thoi vn c th ko bn dy ni mt iu g . - Nu gin t, in thoi s cho bn ra ngoi vng ph sng, cn nu gin nhiu th s ct khng cho bn tip cn. - Ch mnh bn l ngi c li, ch in thoi th khng bao gi. - Ni chung, thi ca in thoi l : , em vy , anh khng ng th thi h. - C loi in thoi m bng con. Khng hiu nhng suy lun ca anh chng hm hm ny ng c bao nhiu phn trm. Chuyn ny th ch c ng tri v qu b qu c bit c m thi. Cn g th xin cho thua. Th nhng, t nhng mn khai v k trn, g xin i vo mn chnh ca thc n hm nay, l ngh thut lm v vi cu hi : - C my kiu lm...v ? V th no l mt ngi v l tng ? Nghe xong cu hi trn, hn c ngi ngh rng g ch l mt k m hi t. l v th l v ch cn l ci chi chi na, n gin ch c vy. Hi v vn, ch v chuyn, thm rch vic m thi. Th nhng, xin qu v ch ni nng, bi v chuyn i u c m ru b r nh vy. Ngay n ch tu kia m cng cn c dm by ng, nh cc c ta ngy xa xc quyt : - Th nht th tu ti gia, Th hai tu ch, Th ba mi ti tu...nh dng. Lm v cng vy, c c mt l kiu lm v khc nhau. Con tc k i mu nh th no th khun mt cc b v cng thin bin vn ha, n qu thn cng khng lng ni. Ch th m c k miu t : - V l tnh cm su xa, V l gi mt, v l bo dng. V nh mt a hoa hng, V l s t H ng kinh ngi. V l m i tuyt vi, V l bo tp rng ri chn tay.

V l mt cht men say, V l ci ng ci cay trong lng. C ngi nh v nn ng, Nhiu ngi v v mt khng c . V ri tc gi kt lun : - Tt s ly c v hin, V duyn v phi b in b khng. Trc khi trnh by nhng ki...lm v, g xin thnh tht khai bo rng : g c mn tm ci sn bi vit ca Vng Huyn C trn bo Ph n Ch nht, s 3 nm 2002. Tuy nhin, g xin b tc thm mt vi kiu na cho c y hn, ng thi nh mt ngi u bp, g cng xin b vo cht hnh tiu tng ti c m v hn.

Kiu th nht : v l nh mt ngi m. C nhc s Y Vn li cho i mt bi ht bt h v tuyt vi, l bn Lng m vi nhng li ca mang nng th : - Lng m bao la nh bin Thi Bnh dt do, Tnh m tha thit nh dng sui hin ngt ngo, Li ru m i nh ng la chiu r ro Ting ru m m qua nhiu nm thng trin min. Tnh m thng con nh vng trng trn ma thu... i vi nhng ngi v kiu ny, th lng m cn bao la hn bin Thi Bnh c ngn vn ln, bi v h khng ch ly tnh m m c x i vi con, nhng cn ly c tnh m m c x i vi chng mnh na. V th, di mt h, ng chng chng khc g mt a con cn c cng chiu m thi. Ch tiu c ra cho nhng ngi v kiu ny l : - Nui chng khe, dy chng ngoan. Ging nh ch tiu nh nc Vit Nam ra cho cc b m l : - Nui con khe dy con ngoan. H chm sc ng chng nh chm sc con mn. H l ngi quyt nh cho ng chng n g, d mn y ng chng ngy ti cn c. H l ngi quyt nh cho

ng chng phi mc g, d b qun o ng chng ch thch t no. H l ngi quyt nh cho ng chng phi ng vo gi no v phi thc vo gi no, d ng chng c vic phi thc thm mt t, hay mun nm ng nng thm mt to. Thiu iu h nh thc ng chng nh gi sng ci : - Anh ! Dy, i i, ly nc, nh rng, sc ming, n sng. Lm chng ca nhng ngi v kiu ny tht l sng rn m u hiu, chng phi ng no hay ng tay chn vo bt c cng vic no. Ngoi tr nhng gi i lm l c thot khi s chm sc chiu chung, cn th a l hp c vic : v nh v nui. Ngi v s lo cho ng chng t A n Z v trang b cho ng chng ti tn rng. Tuy nhin, phm ci g thi qu cng bt cp. Nhiu khi ng chng li cm thy ngng nghu v bc bi vi nhng chm sc chiu chung y, bi v mnh ch l nh mt con ngng c v cho mp v hn th na trong thm su ci lng, bt k ng chng no, khng nhiu th t cng c ci bn lnh n ng v mun ht to ln cho bn dn thin h nhn ra rng : - Ta l n ng y. V ri cui cng, ng chng y s i tm mt i tng no x x bp, t l ci bn lnh n ng ca mnh.

Kiu th hai : v l nh mt a con. Kiu th hai hon ton tri ngc vi kiu th nht. C v kiu ny chng khc g c mt a con b bng hon ton l thuc vo mnh. T vic to cho ch vic nh, ngi chng phi quyt nh ht ro, bi v c nng s chng bit lm g c nu khng c s bo ban hng dn ca ngi chng. Sut ngy t sng n ti, c nng s khng ngng m ming nh mt a con nt vi ip khc mun thu : - Anh i, ci ny lm th no ? - Anh hi, ci kia ra sao h ? - Anh , lm vy c c hng ? Mi vic t u ti chn, nu khng c kin c ca ngi chng l chng xong. V nu c l mm ni nng vi c nng mt ting, th lp tc c nng s khc, nh cha bao gi c khc. V nhng trn khc dm d y i lc bin thnh l lt, cun phng lp trng sng sut ca ng chng. Lm chng nhng ngi v kiu ny, tuy bn lnh n ng c lin tc pht trin, lc u cm thy tha mn sung sng v mnh l nhn vt s mt, nhng v lu v di li cm thy v cng mt mi ri cui cng s i tm nhng s vut ve chiu chung khc, nh mt s b l.

Kiu th ba : v l nh b ch, b chng. G khng phi l mt nh s hc, cng khng phi l mt nh nhn chng hc, nn chng th no bit r c ch mu h xut hin u v vo thi no trn mt t ny. C l t rt xa xa, trc khi nng nghip pht trin. G ch nm mt cch qua qut v hiu mt cch l t m rng : trong ch mu h, ngi n b lm ch gia nh v nm quyn sinh st trn chng con. Ch c mt ci khoi duy nht trong ch mu h l ch con gi s i ci anh con giai lm chng, ch khng phi anh con giai i ci ch con gi lm v nh ngy hm nay. Phi, nu nh ngy hm nay, ch mu h m ti xut giang h, hn th gii ny s b o ln tng pho, nh bi th Th d nh ca mt tc gi no m g qun bng mt tn ri. Xin thnh thc co li v sn sng nhn mt th vng ca trng ti Fifa. - By gi th d nh l : Chng th lm bp v ra qun h, V nhu n ba qun v, Chng sang hng xm, ngi l c ngy. V i bia bt gc tay, Chng mua m phm mt bay triu ng. V m em t lung tung, Chng din o vy h mng h i. V thi phng khong ham vui, Chng th bn xn v nh ngn hng. V quen ci thi lm tng, Chng th m tn thp nhang m ngy. Ln xe v phng nh bay, Chng th t m v may thu tha. V lo in nc ba xua, Chng lo gi tr sm tra ru hi. V thm thuc l ch mi, Chng ham t sc m chi qun ngy.

V thi bn mt cy, Chng th sch s m ngy soi gng. V thi phi np sch lng, Chng th tnh ton ng, i. V thi i bin c i, Chng th i bin m ci mt mnh. Mi ngh m pht kinh. Tm gc li chuyn th gii ny b o ln tng pho khi nhng th d nh l xy ra, c tr v vi kiu v lm b ch. Dng mu mu h lu thng o o trong huyt qun, nn h bn vng ln, khng nhng i quyn...sng v bnh ng vi gii my ru, m cn ginh ly mi quyn hnh, quyt nh tt tt mi chuyn to nh trong gia nh. Lc by gi thn phn ng chng tht l hi hng v bi t : - Lm trai ra bt qut nh, V gi th d, bm b con y. V mt khi quyn hnh ri vo tay ngi v, th tnh hnh s tr nn no n, bi v t ci gh b ch, ngi v khng ngn ngi nhy phc ln ng...b chng. Bi v ch chng chng gn vi ch ch lm ru ? T c ch kim, nhng khun mt b chng th qu l h v y ry. G ch xin an c hai khun mt in hnh tin tin. Mt bn ng v mt bn ty. Bn ng th l khun mt b v Trn Qu Thng, vn c mang bit danh s t H ng. in xa tch c k li rng : Thi ho T ng Pha c ngi bn tn l Trn Qu Thng. Qu Thng li c ngi v ni ting hung d. Mi ln T ng Pha n chi, th u nghe ting b v ca Qu Thng qut tho, la ht m . Thy vy, h T mi lm th ch diu ng bn hin c c v d nh sau : - Thy t Long Khu c s hin, m khng thuyt php d bt min. Ht vn H ng s t hng, Tr trng lc th tm mang mang. C ngha l : - Ai hin hn c s Long Khu, c kinh, ging o sut canh thu.

Bng nghe s t H ng rng, Tay run gy rt lng kinh hi. T , bit danh S t H ng vn c dng m ch ngi v c tnh hung d. Nu cc rng chu , cp l vua ca loi th, th chu u, s t l cha sn lm. Cc loi th khc khi nghe s t rng, u cp ui hong s, vt gi ln c m chy trn. Cn bn ty th l khun mt b v Socrate. ng l mt trit gia lng danh ca Hy Lp c xa. L thuyt ca ng ngy nay vn cn gi tr. Nhng c thay, ang khi ng l mt bc thy ng knh ca ng o cc mn v sau ny mun th h vn coi ng nh mt bc tn s, th ng li l nn nhn ca mt b v. B chanh chua, khinh r ng l hng tri g khng cht, di lng tn vi n no li nm. Ln kia, sau khi chi ng mt trn kch lit, b tng cho ng nguyn c mt chu nc d ln ngi, nhng ng vn thn nhin v ni : - Ti bit m, sau khi c sm chp th tt nhin tri s ma. Ln khc ng mi b bn n nh dng ba, b hm hm nt mt, bng c mm cm ht ra ngoi sn. ng vn bnh tnh lm ln, ti phi tr ri cng vi b bn ngi n ngoi sn. Tri khng chu t, th t nh phi chu tri ch cn sao na.

Kiu th bn : v nh mt y t. Kiu th bn hon ton tri ngc vi kiu th ba. Ngi v kiu ny b coi nh l mt y t, mt con trong nh. S d nh vy v ng chng cn mang nng u c phong kin xut gi tng phu, ngi con gi mt khi ly chng th phi phc tng chng, ri phu xng ph ty chng ch vic phn, cn v phi ci u vng nghe n ti tm c mt mi. Hay c ti qun phit chng cha v ti, chng l ch cn v ch l ti i. V nh chng ta bit : lng y th mi trn ra ngoi. V khc su trong u mt lp trng nh th, nn ci c phong kin v qun phit lun c tun tro bng li ni v bng hnh ng. Trc ht bng li ni. Nhng ng chng c ti ny chng bao gi c c nhng li ni m tai vi c v ca mnh. u ri thu ban u lu luyn y : - Anh anh, em em. Hay : - Mnh i, mnh . Nu khng c c nhng cch gi nhau ngt nh ng ct mt nh ng phn y, th ch t cng phi nh ngi bnh dn : - M thng cu i, m ci ...

Th nhng, nhng ng chng bo cha ny nhn c v bng mt cp mt khinh b : n b con gi chng bit g st, nn m mm m ming ra, ton l : - Ci con m my...ci con m kia... - Ta th ny, ta th n... R tht oai hn cc cht. V m khng vng, th ch c nc n chi v n n m thi. Tip n bng hnh ng. Nhng ng chng c ti ny chng bun th tay gip c v mt cng vic no, mc c v u tt mt ti, cn mnh th ch vic ngi ung tr v ht thuc, hay nm c bo v coi truyn hnh...bi v h ngh rng : th tay gip v l mt mt ng nam nhi i trng phu. Xem ra h rt thch ng vai ch o ngha l ch cho ngi khc lm, cn mnh th xin min. Hay ng vai gim c, ngha l c cho ngi khc lm, cn mnh th xin c hai ch bnh yn. G tng thy c nhng b v bun thng bn mt, sut ngy gnh hng n chai c vai, vo c c, bn tng ng xu, ct ti ba n, phi c t tht t c v x ru cho ng chng. Thm ch cn phi by c mt mm ring cho ng chng xi trc, d li bao nhiu mi ti lt b v cc con. kt lun cho kiu th ba v th t ny, g xin mn li suy din ca thnh Tma, ng tin s Hi Thnh, nh sau : - Thin Cha khng ly xng u ca ng Adong m dng nn b Ev, v e rng b s tha thng xng ln m coi mnh l bc n ch ri cai tr ng v gy nn nhng hu qu tai hi sau ny. Thin Cha cng khng ly xng gt chn ca ng Adong m dng nn b Ev, v e rng ng s xem thng v y a b, coi b ch l mt th ti i. Tri li, Thin Cha ly chic xng sn ca ng Adong m dng nn b Ev. Hn mi ngi u bit : xng sn l mt th xng gia thn th con ngi v nm st tri tim, nn b cn phi c bnh ng vi ng v cn phi c ng yu thng chm sc.

Kiu th nm : v nh mt ngi qun l. G c mt kinh nghim tht cay ng v ngn hng. S l sau ngy 30 thng 4 nm 1975, tt c nhng ngi mc n ngn hng u phi thanh ton, tr li cho bng ht, ti tn ng xu cui cng. Trong khi s tin thin h gi vo th ngn hng li...l tt, thnh th mt c ch ln chi, mt c vn ln li. V th, c ngi snh v v nh l mt ngn hng sng. Khi ta ly v, c ngha l ta m mt trng mc ngn hng k thc ton b cuc i v tin bc ca ta vo . C ngi cm thy rng nh vy m cuc i c an ton v tin bc c sinh li, d rng li sut rt thp. Th nhng cng c k cm thy rng mnh b...mt cp. Mt cp cuc i cng nh mt cp tin bc. Thc vy, sut bao nm thng hc tp n sch, m hi si con mt, mi khu c ci mnh bng bc s, k s hay ngoi ln lm ng chnh, ng trm...cn c nng y h, ch cn mt pht lm v ngi ta v nghim nhin c c v thin h gi l b bc s, b k s hay b chnh, b trm.

Cn chuyn tin bc. Trc kia lm ng no mnh xo ng y, cn by gi, lm c bao nhiu em v np by nhiu. Chng c thiu mt ng mt cc. Khng np ht l khng xong. Nhng phin mt ni l np vo th d m rt ra th kh. Thnh ra i lc phi ni quanh ni co, ni gian ni di c t tin cm c ph c pho hay chi dng chuyn n chuyn kia. Tuy nhin, g khng thch snh v v vi ngn hng, d l ngn hng sng bi v n c v tin bc vt cht qu i thi, m mun snh v v vi mt ngi qun l hi tham lam. Ngi qun l tham lam ny s coi ng chng nh mt cng c kim tin v c nng s bn rt cho n hi th v ng xu cui cng. Khi ng chng em tin v th c nng vui nh tt. Khi ng chng b tht nghip hay khng kim ra tin na th ch c cch bin i ch khc chi, ch nh th cng pht in ln mt v nhng li ch chit v bng gi. Khi ng chng nga tay xin my ng tin l, th hy i y nghe c nng ca vng c su cu c mi ci . Dn M mi c my ngi cht v bnh than th cung c k, cn nhng ng chng ng thng ny chu ng bnh...than ca c nng sut bao nhiu nm thng m c cht chc g u. Qun l th phi dnh lin vi tin bc vt cht. l chuyn thng tnh. Tch ly hay ky cp nhm bo m i sng vt cht cho gia nh th tt, d c nng c hi cht ch, keo kit hay bn xn mt t cng khng sao. V li ch chung, mnh v mi ngi kia m. Nh ch kin, tha lu cng y t, ma h vn ra sc thu gom ma ng khng b tng qun. Tuy nhin, c nhng c nng keo kit vi chng vi con, nhng li ho phng vi bn thn theo kiu vung tay qu trn, con nh lnh tnh nh quan, mc phi hi chng i shop, nay mua ci ny, mai sm ci kia, thnh th chng my chc m ngn qu trong gia nh b bc hi hay i nn ra i lc no cng khng hay.

Kiu th su : v nh ngi tnh. Nhng b v kiu ny thng hay du m ch bai ng chng ca mnh l k ch bit c ni cm ch chng h bit cn c c hoa hng trong cuc sng. Hay trch mc ng chng ca mnh kh nh ngi, chng h bit lng mn, hm nng tnh yu. V th l d m ci xong xui v mi vic u tr v vi nhp iu bnh thng ca n, ng chng vn c phi tip tc ng vi tr ngi tnh, tc l phi sn n c nng, cng c ra m on xem c nng ang mun g m chiu chung. Ngy sinh nht, ngy ci nhau, ngy tnh yu, ngy ph n, ngy tt, ngy l...tt tn tt u phi ln lch mua hoa, mua qu km theo nhng li l lm ly bi t nht khng km g tung ci lng. Nu trt di m l qun th chc chn chin tranh lnh s xy ra, mt mi c nng s dt nh bnh bao chiu : - Anh khng cn thng em na...di. Hay l li anh c ngi ta. Cn c nng th chm sc n nhan sc ca mnh hn l chm sc vic nh bi v c nng ang ng vai ngi tnh kia m.

Kiu th by : v l nh ngi...v. C mt truyn thuyt cho rng : ngi n b khng phi c to nn t chic xng sn ca ngi n ng, m c lm ra bng mt loi hp cht. ng vy, thu ban u, ngi n ng sng tr tri mt mnh. Va n c li va bun phin. Thng nhn thy bn ly lm ti nghip, nn d lng thng, bn ly mt cht du dng ca hoa lan, mt cht xinh p ca bng hng v mt cht tinh khit ca cnh hu. Tt c c trn ln vi nhau. Nhng cha . Ngi cn ha vo hp cht y mt cht tinh ranh ca con kh gi, mt cht c c ca con rn h mang v mt cht hung d ca con s t. Tt c c nho nn v quyn ln vo nhau m to nn ngi n b. Thng bn trao ci khi hp cht k diu v qui qu y cho ngi n ng. V t ngi n ng khng cn c n tr tri na. Th nhng, vo mt bui sng u m, ngi n ng bng cm thy khng cn chu ng ni s tinh ranh, c c v hung d ca ci hp cht qui qu y, nn mang tr ngi n b li cho Thng . Song cuc ly hn u tin ny din ra cha y mt tun trng, th ngi n ng bng cm thy nh day nh dt ci v du dng, xinh p v tinh kt ca ci hp cht k diu y, bn chy n xin Thng tr li ngi n b cho mnh. T h sng ha thun, m m v hnh phc vi nhau. Du vy, ngi n ng vn khng ngng ku cu : - Xin cho nng mi mi du dng nh hoa lan, xinh p nh bng hng v tinh khit nh cnh hu. T truyn thuyt trn, chng ta thy ngi v l tng chnh l ngi v kiu th by. C nng ch th phi l ngi v mt chm phn chm, ngi v chnh hiu con nai vng. Mun c nh th, c nng phi l tng hp ca su kiu trn vi mt thnh phn va cho mi kiu. C nng phi bit lc no nn chm sc v hi kin ng chng, lc no nn nng nu v vi vnh cn lc no phi nghim khc v cng rn. C nng cng phi bit lc no phi thu gom tin bc v lc no phi ban pht. C u vo th cng phi c u ra. Va c tnh li va c l. Va cng li va nhu... Nhng trn ci i ny, hi c my anh n ng tm c mt ch v nh vy. V mt ngi v l tng kiu th by liu c thc s tn ti trn mt t ny khng ?

TH GII KHNG N B
Chuyn phim ca G Siu. Trc khi i vo bi vit hm nay, g xin ghi li mt so snh khp khing m g su tm c. Nh a l nhn ngi n b bng cp mt mo m ngh nghip ca mnh v din t nh sau : tui t mi lm n hai mi, ngi ph n c v nh nc Cng g, mt na c khm ph, v mt na vn cn hoang di.

 tui t hai mi n ba mi, ngi ph n c v nh nc M, c khm ph trn vn v hon chnh v mt k thut. tui ba mi n ba mi nhm, ngi ph n c v nh nc n , rt nng bng, rt xinh p v y hiu bit. tui ba mi nhm n bn mi, ngi ph n c v nh nc Php, mt na b tn ph sau chin tranh, nhng vn rt hp dn. tui bn mi n nm mi, ngi ph n c v nh nuc c, khng cn u tranh nhng vn c hy vng. tui nm mi n su mi, ngi ph n c v nh nc Nga, rt rng, rt yn tnh, nhng khng cn thu ht na. tui su mi n by mi, ngi ph n c v nh nc Anh, vi mt qu kh v vang, nhng tng lai th chng c g. Cn sau la tui by mi y h ? Ngi ph n c v nh Sibria, tt tt u bit ni ny, nhng chng ai thm ti. T nhng so snh khp khing v c tnh cch mo m ngh nghip trn, g xin i vo im ct li ca vn . Ngy xa ngy xa, lc cn b, g rt khoi c cun truyn Gulliver phiu lu k. Chuyn y k li rng : Ngy n, Gulliver i lc vo lnh a ca nhng ngi t hon. Ngi ngi ny coi Gulliver ch thc l mt anh chng khng l, em tai ha n cho qu hng t nc ca h. V th l h bn mu tnh k quyt nh git Gulliver. Nhng phi lm sao by gi ? Ch l li nh hi ng chut trong cu chuyn ng ngn. Ton th i hi ca h hng nh chut u nht tr cao l phi eo mt ci chung vo c mo, h mo i n u, th lin pht ra nhng m thanh knh keng, bo ng cho h hng nh chut bit ng tu thot. kin c th rt tuyt vi, nhng ri chng mt con chut no dm thc hin c. y th khc, nhng ngi t hon khng ging nh h hng nh chut, h ni v lm lin tc khc. H huy ng c nc, i cho Gulliver ng say, v th l a-l-hp, tt c u nht t ng nhng chic cc m su xung t, ri dng nhng si dy nh ct cht Gulliver li. Khi tnh gic, Gulliver khng th no dt t nhng si dy nh y. V th l anh chng Gulliver ti nghip ca chng ta bng chc tr thnh t bnh cho nhng ngi t hon. l trong chuyn c tch ngy xa. Cn hm nay trong i thng, g c mt anh bn thn. Anh bn ny, thi cn giai tr kh au vi nhng mi tnh cm ca mnh. Khi th b c ny cho leo cy, lc li b ch kia cho tut d. Mi ti bn mi m hn ta mi kim c mt c v.

C tng rng c v ri t hn s yn b gia tht v cuc i s mm ci vi hn ta, ai d u hn ta v phi c v thuc tp b chng, ch km s t H ng c mt to, thnh ra ch en vn gi mc, mo vn hon mo. Kh au th vn c kh au, nhng xem ra cn c mi dai dng v cay ng hn trc. Chnh nhng kh au y kt ta thnh mt cc sn to t b trong c no ca anh ta. V th, h m mm m ming ng ti n b con gi l hn ta phun ra ton nhng li c a, chua hn chanh v cay hn c t. Thm ch, hn ta cn ra sc su tm v ngm ku nhng t liu ni xu n b con gi. H t bo no c bi th hay mu vit hp gu vi hn ta, l hn ta bn ct bng ngay i, ct k vo ngn t, kha cht li, mi khi b x i vng, th bn li ra m tm tm tng nim. Ti hm y, trc khi i ng hn lm rm c mt bi th m hn thung ca mt tc gi no trong bo Ph n Ch nht : - c chi khng c n b, Mt mnh thanh thn, ca nh m ru. u c chng phi lu b, S li lo nho, gt g lm theo. Chng lo va vp, chng mo m chi. n, ng, chi thch l i. Chng lo tra hi : lm g ? u ? Tht vui khi chng mun su, Chng ngi yu bc ln tu sang ngang. Mt mnh cuc sng an nhn, Ung dung, th thi, ng hong. Cn chi ? Ti vui cuc sng c khi, Ko di tui th, t th gp...ba. c chi khng c n b, n ng mt l, th l khe...ru! Lm rm c xong bi th y, hn ta thip ng lc no cng khng hay, trn ming vn cn n mt n ci...rui, rt l mn nguyn

Trong lc ng m mt nh vy, hn ta m thy mnh ang i di nh trng vng, th gp mt ng gi, ru tc bc ph. Hn ta nh mang mng hnh nh gp ng gi ny u th phi. Hn ta ngm ngh, ri v trn nh t mt ci v mng r ku ln : - ng ri, ngi chnh l nguyt lo ct cng chn ta bng mt si dy vo vi cng chn ca c y, ri ta vi c y nn duyn v chng. Th l lp tc ba chn bn cng, hn ta chy vt gi ln c ti ra mt nguyt lo. Nguyt lo nhn hn ta ri ln ting ni : - Nh ngi hy bo co cho ta tnh hnh b x ngi nh th no ? Mt hn ta lin x xung, r nh c tang. Ri hn thnh thc khai bo vi nguyt lo : C nng m ngi ct vo cng con chng cn ra th thng no c. Ny nh, con ch xin k ra mt vi ti in hnh tin tin m thi. Ti th nht l c y mc phi ci chng bnh than mt cch trm trng. Nc M sau ngy 11 thng 9 nm 2001, mi ch c my ngi cht v ci chng bnh ny, y th m h lo st v, lo cung c k c ln. Cn c y h ? Mc chng bnh than mn tnh. Ny nh sng ra, c y than ht tin ht go. Chiu v, c y than ht xng ht du. u thng c y than gi c tng cao. Cui thng c y than tin lng h thp. Ngy, c y than nhiu vic lm khng xu. m, c y than mt mi au lng. n c quan, c y than chng khng bng ngi. V nh mnh, c y than ng nghip xu tnh xu ming. Ht than ngi ri li n than mnh. Nhiu lc c y m ngc thm thp m than : b bn bng tui c nh c ca, c chng lm ng n ng kia, c con thi cp ny cp khc. Tht khn thn ti v phi ng chng...c tm. Ung bao cng sc hc hnh, nai lng ra lm vic m cng chng nn cm cho g. Hi mt trong ngi mt t, c y than nh mc phi chng nan y...Sut ngy, h lc no li ra r nh vy th lm sao con chu ni. Ngoi ra, c y cn mc phi ci hi chng tr thc na mi cht con. Ngy xa, nh ngi bit, hnh trnh ca bt c b v no cng l t nh ra n ch v ri li t ch v n nh. n gin ch c vy m thi. Cn by gi y h. Vi mnh bng i hc trong tay, c y nhy b ra ngoi x hi. Rt may l vic nh c y khng n ph mc cho b n, nhng vn cn kim nhim, nn cng kh cho ci thng con. Bnh thng th c y cng hin cng du, nhng ch phin mt ni, l mi khi khng va , hay tc gin iu chi, th c y la tong ln, khin my thng bn xu bng xu d bnh lun vi con rng : - B x my, mt th mt n b, nhng ct li l ct n ng. Nu hng ch by tr lm th ca tng c y th ng c m ni ti cng dung ngn hnh. Xa ri Dim i. Bi th c phu ra c, th ch t cng phi nh mt tc gi mang tn : - Em vt v ni vn phng my lnh, H s u t nng vai gy.

Em tt t gia ngn hng sng gi. Chn r ri cao c chm vo my. i khi cng mun c t kin c vi c v chuyn ny chuyn n, th lin b k t ng vo ming : - R hai la, qu mt cc, bit g m ni. Va bo co ti y, nguyt lo bn xua tay v bo : - ri, ri. Ta rt hiu hon cnh no nng v bi t ca ngi. Ny y ta s cho ngi c ph ch toi lng. Ni xong, nguyt lo bn gi cao chic gy trc, ri h : - Mt, hai, ba, n b...bin. Lp tc tt tt n b con gi lin ln khi mt t, hay do php thn thng bin ha ca nguyt lo, m bng tr nn tng hnh hay n np ci x xnh no khng ai nhn thy. Hn ta ng nh bc ra khi nh, ht th mt bu khng kh trong lnh v nh nhm nh va thoi khi ci ch gng cm, bi v trai c v nh r buc chn. Ngoi ng ph hn ta ch thy rt c phe mnh, ton nhng ng my ru khng h. Anh no anh ny nt mt ti ri, ci ci ni ni, m m nh sm vng, rt l v t. Gp nhau tay bt mt mng v h ln bng th ngn ng : - Cho... Hai... Rua... i, ci ngy vng bng n b con gi mi khoi lm sao. Bo ch, truyn thanh v truyn hnh c nhng phng s, nhng hnh nh tht tuyt vi v ngy trng i ny. Phng vin Hng Khm ca mt t bo no , trong tiu phm ca mnh m t nh sau : l bui sng khi bn thc dy m chng cn ai nh thc, c ngha l bn c ng rt thoi mi v l vo gi lm vic n hn mt ting ng h. Chng sao c, khng c ai cu nhu v chuyn bn i lm mun. Khng ai bt bn phi thay qun o v bn c t do eo ln ngi b nhn nhm t hm qua. Bn ra ng khng s xui v gp n b v cng khng phi lic ngang lic dc tm ngm mt bng hng no...V bn cn c th ra qun c ph ngi gc chn ln gh, thm ch gch c hai chn ln bn m khng phi ngng v mt c gi no i qua, nhn v nh gi t cch ca bn. Tt nhin c ch qun cng s chng c mt i ci s n m bn cn ghi s t thng trc. Ban chiu, bn s khng phi nghe in thoi vi ci cu chn ngt : - Anh thch n g em cn i ch.

V bn s chng cn phi ngh cch ni di rng ti nay bn hp hnh g g ri trn i nhu vi bn b. Ngha l bn c t do hon ton. Tht tuyt vi ! Bn c vic nhu cho thoi mi, cho mt mi lun v chng cn ngh n chuyn v, c ung mt ch ti sng cng c m. Hai gi sng bn mi ngt ngng v n nh. S chng c ai ng ca vi khun mt...hnh s. Bn s chng phi nghe nhng li than vn v s thiu trch nhim, v s b tha v v th ti trn i. Thm ch c lit hn th cn c th l : - Tri t i ! ngy xa c ti mi bn anh ton p trai, hc gii, con nh giu eo ui ti, vy m sao ti li m u vo ly anh. Hay nhng bi t cua, t cy i loi l nh vy. Khng h c nhng rc ri v bn c t do m ti vi ng chng trnh banh m bn thch, ri c t nhin nguyn c qun o, giy dp m phi ln ging, lm mt gic ti lc no thch th dy. Mt gic ng tuyt vi khng h c c mng hay phi m ti mt c gi no. V ri bn li bt u mt ngy thn tin mi... - i , cuc i vn p xinh. La vie est en rose. Cuc i qu l ti hng. Hn ta cng vy. k nim ngy x chung, ti hm y hn cng vi my tn bn ch ct ra ngi thin qun lu d bn l ng, lm mt chu ti ngoc cn cu. May m cn tnh l tng bc chn m thm, thm ch i lc cn phi b trong bng m m lt v ti nh. Ri sau l mt gic ng vt v. Th nhng, nh mt ng tin, cuc i c mt phi, th cng c mt tri ca n na. V lc ny, hn ta ang mon men tin gn ti mt tri ca cng cuc gii phng n ng. Ban sng thc gic, u nhc nh ba b, bng i cn i co, nho v bp kim cht cho dn vo bao t m chng c g st. M t kim o qun tm tt i lm, th li chng cn b no c. Mi s u nm gn trong chic thau, bc mi chua ngot. Ring b va hn ta ang eo trn mnh th li nng nc ton mi ru. S d nh vy v m hi ru ca hn chy ra rng rng, ri thm vo chic o. Nu em ngm chic o hn ta ang mc vi mt cht nc, ri vt cho cn kit th ch t cng c khong mt bt. Ci dung dch y phi cha ti my chc phn trm cn, lc thm ru em ra ung cng gii bt cn su, nu khng mun ni l cng c th ngi u khc . Bn b thng snh v hn ta vi mt chic bnh c qui : - My ng l mt chic bnh gin, cm hi ht xy. Bc chn ra ng, vng n b con gi th cng vng lun nhng sc mu ca cuc sng. i thi oanh lit nay cn u ? Phi, cn u na mu xanh, mu , mu tm, mu vng v c mu ct nga...ca nhng chic o di tht tha, ca nhng th vy di vy ngn, khoe rn, khoe i, kheo cng...

Cn u na nhng cp mi chot nh tit g mi, nhng cp mi xm ngt nh tht tru i theo mt ti t Hn quc. Cn u na nhng mi tc di ngn mu kiu. Bo ch, phim nh,tung kch...tm li tt c cc b mn ngh thut u tt ngm, bi v khng cn n b con gi th cc tc gi cng ht cht, chng cn ti m lia my, ma bt hay vung c. Ta vi ta, i mt nhau, ton dn c ra, ni ci oang oang, nhng li cc cn nh di c chm mm tm. Chng my chc, bu kh tr nn cng thng v oi bc nh nng h la. Cn u nhng li ni du m, nh ru hn lc vo chn thin thai. V th l ci c tnh ga lng, ho hoa phong n gnh ca nhng bc cng t c mi ngy mt thui cht ri mt tm mt tch. Ch cn l ch ngha ng trong t in m thi. Mai mt phi mi mm mi ming ct ngha th con chu mi hiu c th no l ga lng v th no l ho hoa phong n gnh. V ti nh, l con nheo nhc, i bng i n th l hn ta li phi m u vo bp. Rt may v c b x dy v lng cho ci mn nam cng gia chnh, nn ni cm hn ta nu khng n ni trn sng di kh, t b nho nhot. Ng vo x gc no cng bi bm bn thu, th l hn li phi cm ci qut dn, ra ry. Chn mng mn tot ra mt mi x kh nng nc n khng chu ni, th l hn li phi lm li git d...tot c m hi ht lc no cng chng hay. Bit bao nhiu cng vic khng tn trt ln u, ln c hn ta, m lc trc, khi cn bng dng b x, hn ta chng h ng ngn tay lay th, thm ch cng chng bao gi thm ngh ti. i lm v, hn ung dung ngi c bo hay xem truyn hnh ch cm. Trong khi , b x hn cng i lm v, nhng li phi ln x vo bp v lo gim cho hn nhng vic lnh knh y. Nu c gip th hn ta cng ch gip qua qut cho phi php m thi. Khng chng li cn lm vng chn thin h v ci bn nng ong v c qunh ca hn ta. Lc ny, hn ta mi cm thy thm c n mt t canh chua c lc, thm c c ngi ng i khi hn ta tan s v nh, thm mt c ch chm sc, thm mt li an i nh nhng. V l c qu chn m say xn, th hn ta li thm mt ly nc chanh tng vo bao t hay mt chic khn lnh p ln mt cho gi ru. Khi cm cm, th hn li thm c mt bn tay mm du co gi, hay mt ni nc xng cho tot c m hi. V hn ta cn thm. Thm rt nhiu th khc na. Hn ht hong khi phi sng trong mt th gii khng cn n b con gi na. S ht hong lm hn ta p mnh chn xung ging nh rm mt ci. Hn ta tnh gic v thm ni :

- May qu, ch l mt gic m. V k t gic m y, hn ta i mi t duy v lp trng ca hn ta nh chic bn l, quay pht mt trm tm mi . Hn ta khng cn coi c y nh i th, hay nh ch th ca mnh na, m li coi c y nh b x th thit, nh ngi v chnh hiu con nai vng ca mnh. Mc cho b bn ch bai, hn vn c vng nh king ba chn v cn rt ly lm t ho v tc phong ca mnh : - Vut ru nnh v con bu n. V cng k t gic m y, hn ta bt u su tm v ngm ku nhng t liu ca tng n b con gi. V nhng lc hng ch trc mt b x hn tun ra rng rng nhng bi th bi thn, chng hn nh mu sau y ca ng th th Trn Thin Ngn : - Nu i khng c n b, Bu tri u m nh l m ng. Cn u bng dng hoa hng, My chng thi s cng khng vit bi. Vit ri bit tng cho ai ? Khi i cn c con trai khng h. Trng kia chnh chch xa xa, Ch sng cao x, bn cho tan tnh.

Nu i ch c cc anh, Ly ai hu h, cm canh m ngy. o d anh chng thm thay, Qun anh st ch ai may cho mnh. Sut ngy im ng lng thinh, Anh thm nghe ting ca mnh thn yu. Chng lo v mi ni nhiu, Li hay p, v yu thi m.

Nu i ch c cc...cha, Nhu hoi cng chn chng ra con ngi. Mong rng tri t vn trn, Vn ngn nm na vn cn cc...em !!!

T ci trn nhn xung, nguyt lo cm thy mn nguyn. V cng trong m trng sng y, nguyt lo a tay vut chm ru bc, c ch mm ci : - C th ch.

NHN LOI CHNG N NG

Chuyn phim ca G Siu. Vo nm 1984, bng dng g c cng an ku i lm vic. H thn i hch hi g v ci-ti-khng-phi-l-ti. Th ri quen mui thy mi n mi, c ba tun mt ln, h li tru mn bt g phi trnh din, coi tng coi t, coi gi coi cng, xem c st m b g chng. Sut my nm tri, g lun bn cnh ging mt ci b, trong c my b v mt chai du c l, l c u i mi, th mnh sn sng ...i lun. Cng trong thi gian y, v mun qun chuyn i, g bn ng ca ngm ku v vic...bp nc. G li mt ng sch dy n cng gia chnh, c ngu nghin, ghi chp hn hoi v phn loi cn thn. Cui cng g tng hp v nghim thy rng : - Tt c cc mn n t c ch kim, t ng sang ty, u c ch bin bng ba cch. Mt l luc qua nc. Hai l chin qua m. Ba n nng qua la. Ri ty theo th thc nm mm mui hnh ti v cc gia v cng nh ty theo th thc trnh by m lm ra mn n mn kia. Ring v c ph, thin h ch cho g mt b quyt gia truyn nh sau : - Ly c ph tuyt vi phi l ly c ph en nh thng qu, nng nh ha ngc v lm nh tnh yu. Th nhng gn y trn bo Ph n Ch nht, c k ghin c ph c gan cho rng c ph cn tuyt vi hn c n b. V ri k bo phi y a ra nhng l lo bin minh cho ch trng, ng li ca mnh nh sau : - Bn khng cn thm kem, c ph vn c ngon. Vo lc sng sm, ly c ph trng tht tuyt c mo. Bn khng bun ng sau khi xi xong mt ly c ph. C ph s chng bao gi lm cho bn phi nhc u. Bn mun c ph ngt hay ng l ty bn. Bn c th ht thuc trong khi ung c ph. C ph lnh cng m m c ph

nng cng khoi. Cn c ph Bun Ma Thut y h ? Chc chn s mang li cho bn ngun cm hng sng to mi. Tr li vi cu chuyn Gulliver phiu lu k m g m tt th l t hi cn nh. Sau khi thot khi lnh a ca nhng ngi t hon, Gulliver b lc bc vo t nc ca nhng anh chng khng l. Di mt nhng anh chng khng l ny, Gulliver ch l mt nhc t, b t b to, kh d c th ng c ni u ngn tay ca h. V th l ch nhc t, b t b to ny tha h nhy nht trn vnh tai, ngh ngoy trong l mi ca nhng anh chng khng l... Cn u tc ca h ? Qu l mt cnh rng bt ngn i vi ch nhc. Ngt mt ni, nu chng may anh chng khng l ht x hi mt pht, th ci pht ht x hi y c th thi vng ch nhc t, b t b to y, i c my ki l mt ln. C k d ngng mt t cho vui, by gi th g xin i vo ti hm nay, l nhn loi chng n ng, i vi ti thng trc, l th gii khng n b. Vo mt m trng sng vng vc, c mt tp cc b cc ch quyt i vo rng trc, tm cho c nguyt lo, hu trnh by ni kh ca mnh. tng thm nhu kh, v ch tch ca cc b cc c h ho : - Hi ch em i c bit khng ? Tri ph cho ta mt tm chng. C phc gp c ngi t t, V duyn dnh g t tng. Sng xn, chiu say, khuya...tnh gic. Nay c, mai bc, mt lng bng. Chng con, ci n l nh th, Hi ch em i c bit khng ? Nhn thy cc b cc ch hng h tin n, xem chng nguyt lo cng run. gi bnh tnh, nguyt lo bn vut chm ru bc, ri hng ging ni : - Cc ngi mun xin g ? Tt c u nht t tha ln : - Chng ti mun dt b ci si ch m ngy xa ngi buc chn chng ti vi chn nhng...lo y, tr thnh v thnh chng vi nhau. Nguyt lo xua tay hi :

- Ti sao cc ngi li mun dt b si ch ca ta ? Mt b p : - Kh lm ngi i, k t khi c chng, ti nh eo gng vo c. Mt ch khc, xem chng nh mt c o ci lng, vi ngm my cu th sau y : - Ly chng, ly phi chng ghen, Nh eo trn mt cc ghen h ngi. Ly chng, ly phi chng li, Mt mnh gnh cc n i nng vai. Ly chng, ly phi chng say, Lnh nguyn...cc sc thng tay bo hnh. Nguyt lo bn trm ngm suy ngh ri ni : - Vy cc ngi nh th no ? Mt ln na, tt c u nht tr v ng : - Xin ngi hy lm cho bn n ng bin khi mt t ny, chng ti thc s c gii phng v hnh phc. Mt ch bn th th : - c chi khng c n ng, Th em u phi tay bng nch mang. Anh nh ci ch gia ng, Em ngu qu x nn qung v thn. Xa kia bi chng lm chn, T do ngang dc chng cn ti ai. Tin m tha h tiu xi, Sng siu th, ti mt nhoi ng xinh. Chng cn i bm v trnh,

D vng nh nh : tha mnh, em y. Khi xa ta y mt cy, Thi trang hin i n ty cng phi hng. Gi y thip sng bn chng, Nh c khng nc, nh n t dy. Nh rng khng gp c my, Tay chn u tc sut ngy ri tung. Coi nh si xch lng bng, Chng, cng s tm lnh lng kha v. Xa kia em qu ngy ng, Ham vui theo bn x sn chng. Mt ch khc cng m c than th : - c chi khng c n ng, Th u c cnh ch chng m khuya. M nhu, m gi, m bia, Ngt nga ngt ngngi hia mt gi. V nh l ngy kho kho, Qun bi...khng tr, hc tr lu ban. Th sng ci kip hng nhan, Cn hn c phi iu tn ho hon. Qun o giy dp phn son, Tha h chng din chng cn ai ghen. Mi khi thnh ph ln n, Vui chi nhy nht m en mi v, Mt mnh vui th chn ch,

Go cn hay ht chng h lo toan. Tht l cuc sng huy hong. n ng bin ht, ch cn phe ta. Nguyt lo gt u : - c ri, ta s cho cc ngi c ph ch toi lng. Ni ri, nguyt lo gi cy gy trc v h : - n ng con giai...bin. V th l k t giy pht trng i y, chng cn mt mng n ng con giai, chng cn mt v nam nhi i trng phu, chng cn mt dn hi cua tc ba phn u no trn mt t ny c. V lch s bt u mt k nguyn mi. Mt tc gi tn l Kim Hng ghi nhn bui bnh minh ca k nguyn mi y nh th ny : Sng hm , ti thc dy hi b sm, bng pht hin ra mt vic l ng chng mp nm k bn mnh b...mt tch. Ch, khng bit ng i u sm th, ch bnh thng cng phi hn by gi mi ra khi ging. Ti lo lng chy bay ra ng nghe ngng coi c tin tc g ca chng mnh khng. Ai ng, va ra ti ngoi ng, ti thy rt nhiu b dng ca nhng ngi ph n : gi c, tr c m sn sn cng c. Qun o tm tt c v c ng cng xung ng. Hi ra mi bit, tt c cc ng chng u bin mt. u tin ai cng t ra lo lng, khng bit chng mnh i u hay b bt cc ? Nhng nhn qua nhn li, thy b no cng b mt chng, nn mi ngi u ngh chng no chng h xut hin, th tt chng mnh cng th, chng s. V c vy m yn ch ln, ai v nh ny. Tht sung sng khng sao k xit khi bt u mt ngy mi khng c...n ng. Ti ln k hoch ng hong, chng phi lo n sng cho ng, tn thm ci khon c ph, thuc l. Li na, i ch thch g n ny, khng phi n o suy ngh coi ng thch n mn chi ? V khng g bng i siu th m khng s ai to mm rng mua g lm th. th li cn tit kim c kh nhiu tin khi khng cn n m vin lm gy, li cn c tha h n, ch s bo ph, ch s ai ch l mp nh... V khng phi gi b...ci khi thy bn mt d ght ca ng. Nht l...i tht tuyt vi, cnh n b chng mnh c th nm ng thng gic...

Mi tnh ton s s thi, m ti cm thy lng lng, d chu v thoi mi v cng. Ti s tr li thicon gi, thi m ti cha b n ng em nht v lng vi bao nhiu cng vic khng tn b u b c. Nhng t y, ti v cc ch s i thay hon ton, t do hon ton. Ti chun b t th mi bt u ln vo cuc sng khng n ng. Hu nh tt c qu b qu c u hm h ln chng trnh cho cuc sng ring, cng nh cho khong tri ring ca mnh. Trong cuc sng v khong tri ring y, dt khot l khng c bng dng n ng con giai. Chng trnh i khi mang nhng nt ging nhau. Ban sng ta c th nm ng nng mc sc, ch phi dy sm m chui vo bp. C vic thoi mi cho ti khi mt tri x l mi cng chng h hn g. Nu mun th nh rng ra mt, cn khng th c vic u b tc ri, c ai u m s. i cuc i mi tuyt lm sao ! Nu thch trang im, th ta c vic ngi vo bn, t son trt phn mc sc. C vic v t bin khun mt mnh tr thnh khun mt ca mt c o ci lng, hay ca dn phng cho cng vn l ht . Ri sau m th ht b ny n b kia, b no ng nht th khoc vo thn, cho d b y c h mt phn da ba phn tht, cng chng s ng x nhn mt. i cuc i mi tuyt lm sao ! Cn nu mc chng bnh li huyn mn tnh, th ta c vic nguyn b ng m i li trong nh, hay xung ph m chng cn eo vo mnh nhng th ph tng lnh knh. Th mi tht l nh nhm. i cuc i mi tuyt lm sao ! Khng phi chui u vo bp nu nng cho ng x nh, m ta cn tha h xi theo s thch ca mnh. Mun g xi ny. Thm ch c th anh dng ngi ngi bn va h, hp chn cht mt lc vi t bn riu, hay vi t bn c cho thm, cho khoi khu m ch s ma no ci, ma no ch. Ta cng c th rt mt hi thuc l, ri th hn m theo ln khi. i cuc i mi tuyt lm sao ! Thi gi cn li ca mt ngy y h ? Ta c th ngi ht karaoke ht bi ny sang bi khc, t nhng bi tnh cm t t cho n nhng khc qun hnh ca tht oai phong lm lit. Ta khng s ging ht vt thi gian ca ta hnh h, lm rng ng con tim v lm ic l nh ca hng xm, Bi v hng xm gn gi nht ca ta, hn ...bin mt tiu ri, u cn na. i cuc i mi tuyt lm sao ! Ta c th bt u my coi ht nhng b phim tnh cm lm ly bi t nhiu tp ca Hng Cng hay ca Hn Quc m chng s b mt ai ph m. Xem t sng n ti cho tha cn ghin, khi no mt m v tai lng bng mi thi. Qu l iu. i cuc i mi tuyt lm sao ! Ta c th mi m c nhng t bo l ci, ngm ku tng v n cp bc, nht l tng chuyn tnh o le, tng cuc nh ghen, ngay c nhng tin xe cn ch, ta cng chng b qua, rt ta nhng kinh nghim qu gi, lm giu cho u c v lm p cho bn thn. i cuc i mi tuyt lm sao. Ta c th ko nhau sang nh b hng xm, tm nm tm ba u ht vung vt. Tha h c k d ngng, k ti bn n ng, t lo ny sang lo khc. Ht chuyn phe ch

th li bt qung sang chuyn phe ta. No l nh ny d ght, no l nh kia ch ra ci th thng g. Ngn ng tun tro rng rng, chng khc b pht ngn vin ca b ngoi giao Vit Nam l my. i cuc i mi tuyt lm sao ! Ta cn c th li nhau i shop, ngm ht gian hng ny n gian hng kia. Tha h mua sm m chng phi d chng cp mt c v ca lo chng keo kit, hay nhng ting th di ca tn b mc chng bnhthan trm trng k t ngy mi mt thng chn nm hai ngn linh mt. i cuc i mi tuyt lm sao ! Ri khi mn m bung xung, ta c vic nhy phc ln ging nh mt gic cho y con mt, m chng s b ai khu, ai gi. Ri sng hm sau, mt ngy tuyt vi vng bng n ng con giai li c bt u. V c th, c th. Ngy n ni tip ngy kia nh hi n ni tip hi kia trong truyn Tam Quc Ch din ngha bn Tu, bn dch ca T Vi Lang v li bn ca Kim thnh Thn. i cuc i mi tuyt lm sao ! Tt c nhng ci y c c kt thnh mt bi th mang nhiu tnh cch h hi nh sau : - Khng chng khng phi khng chng, Khng chng v bi chng khng c nh. l...khe qu thn ta, Tha h ng, vt gi ba ln chn. Sng bun th khi nh rng, Cm n khi phi lo mn cho ngon. H vui c vic ci gin, Mc cho ai ng, ai dm k ai. Nhc th c m tai, Tha h nhn nhy gm g mnh ta. Ri sang hng xm ln la, Ngi l i mch chuyn g chuyn d. Chuyn tri, chuyn nc, chuyn non. Chng cha c chuyn chng con ca mnh. Mt ngy tht qu ph tnh, c chi chng bin lun mnh mng thay.

Th nhng, sau thi gian qu y phn chn ny, thi gian nh chng xung ri ngng ng, khng gian nh i vo mt ma ng m m, v lnh lo. Ngi ta bng thy qu b qu c trm hn xung. t ci v t ni. Hnh nh ai cng anh ch mt bu tm s ring t m chng bit t cng ai, bi v l di mm di ming ni ra, khng chng li b thin h ci cho thi mi, nn nh phi canh cnh bn lng, nh mt ung nht ang nung m cha chu v. Th chn xung khi ging, nhn thy xp nh ngy ng v ng ngc, bi v ton l vt gii, ton l dn th mt. Ta bng dng tic nh nhng ci nghch ngm ca my thng nhc, ph phch nh qu s. Bc bi y nhng m li vui. Cn xp nh hm nay ng ngc l do khng c cha. Con m khng cha th nh nh khng c nc. T thm tm ta nghim ra rng : n ng l nh cy tng, cy bch ph bng mt xung cuc i v l ch da tt cho con ci cng nh cho bn thn ta na, nu nh hn khng qu x. Thc vy, khng c n ng con giai trong nh, bng n tt khng ai thay, cu ch h khng ai sa, bn gh gy chng ai thm ly inh ra ng li. Ta m cm ci ba, th c lng nga lng ngng. u inh khng ng, ch chc ng xung ngn tay. Ta cng ging my anh hc tr ngy xa, l dn tri g khng cht, di lng tn vi n no li nm. Hi trc y h ? Bao nhiu vic nng nhc, ta khon trng cho bn n ng con giai. Ch cn ci rui mt pht, hay cho bn h ung nc ng bng mt li khen l xong tut lut. Nng nhc n my, h cng vn lm hng hc, li cn cm thy thch th v khoi ch na. Th mi cht. Sao m h m...ngu qu i vy ! Ngoi ra do n ung th dn, khng cn king khem. H ci g khoi khu l xi lin t t. i, xoi v cc th c phi hng k l. Ch cho th c phi dm ba ly. V th, thn th ta c lin tc pht trin b ngang. Lc ny eo ch m lm chi. Khng cn n ng con giai th ta cn chi m phi lm p. Bi v c lm p th cng chng ma no ngm v xut xoa khen tng. Thi th hy vt quch n i o qun thi trang, giy dp m en, son phn kiu. B n theo vo , cc thm m vin cng nh cc tim un tc, sa mng tay mng chn u d ng phc m bu tch, c ngha l ng ca, gii ngh, kim vic khc lm m kim sng. T hi cho n by gi, chng cn c mt cuc thi hoa hu hay sc p no c. Bi v ta vi ta, mnh vi mnh, th cn chi m phi thi vi th. Ai cng l miss c. Ai cng p c, nu khng mi phn vn mi, th cng ch t k tm lng ngi na cn. Hn th na, cuc thi khng c khn gi chim ngng v v tay, s nht pho nh nc c, ai m ham. Ngy quc t ph n mng tm thng ba mt i ngha ca n. Ta vi ta, th cn u tranh i bnh ng vi ai. V nh vy, cc b mt i mt dp may him c lm lm tnh lm ti, y a c ng chng ca mnh cho b ght. Ri ngy Valentine mi bn thng hai cng vy, s tr thnh trng rng, bi v mnh vi mnh th cn tnh nhn, tnh nhic m lm chi. V nh vy cc c mt toi nim vui c nhn qu. Ch cn mt bng hng thm cng nh ch cn mt li t tnh tha thit no c. Sao cuc i li v duyn n th. i shop mi, mua sm mi th ng tin ng bc c m thm i nn ra i, cho ti lc ch cn mt xu teng dnh ti. u thng ri, m chng ai thm cng np tin

lng cho mnh. V th l ta ri vo mt th c b. u ra th c m u vo li khng, khin ta lo tot c m hi ht. Ci kh b ci khn. Ta ch cn mt mi no mm ci vi i. Coi phim Hng cng mit cng nh c bo hoi ch t m mt. C k d ngng mi chuyn trn tri di t vi my b hng xm cng nh ht karaoke mi ch t mi mm mi ming m thi. Ri khi tr v vi lng mnh, ta trng trng nhn ta trn tm gng trong toa lt v bng thy tri tim ta c n, cuc i ta c c v bn thn ta c qunh qu i thi. Lc by gi ta thm c c mt mi m m cht chiu chiu chung. Mi m y c nhng ting bi b v nhng tr ngch ngm ca my thng nhc. Tuy vt v cc nhc, nhng ta li cm thy vui vui, v thin chc ca ta l lm m chng n kia m. Lc by gi ta thm c c mt gia nh m ra cng chm sc. Gia nh y c mt b vai vng chc ta vo, hu tm ly mt s ch che, mt s cm thng v mt s chia s. Ta ly lm tic xt, ch v s nghip gii phng m ta n b gy ci gng eo c. Ta ly lm n au, ch v mun i quyn sng cng nh mun c bnh ng vi bn n ng con giai m ta l ph hy ci chng trnh mun thu mun kip ca t tri. Ta ly lm hi hn, ch v ngh rng khng g qu hn c lp t do m ta di dt xin nguyt lo h bin i tt c bn n ng con giai trn mt t ny. i, gi m ta c lm li t u. i, gi m...Gi m...

CI TNH L CI CHI CHI?

Chuyn phim ca G Siu. Bn v tnh yu, ngi ta thng bo : - Tnh yu th c nh tri t, nhng li i mi nh mi xun v. Xem ra g khng nht tr vi nhn xt ny cho lm, bi v tri t vo thu ban s, cha mt bng ngi, ging nh mt trng hay sao ha by gi, th o u cho ra c tnh yu. Tnh yu l lnh vc ca con ngi. V th, phi c con ngi th mi c tnh yu. y cng l iu sch Sng Th K m t. Thng ly bn t to nn hnh hi Adong, ri thi ph mt ci ph ban cho Adong tm linh hn. V t , Adong sng ng nh chng ta by gi. Ngi Adong trong vn a ng, mt ni c ng tht tuyt vi, y p nhng hoa thm c l, ru rt nhng ting chim ku vn ht v ve ngm.

Th nhng, Ngi vn cm thy nh c mt iu g bt n, mt iu g trc trcSut ngy Adong li thi mt mnh, c n m tng bc chn m thn trn si , hi nhng tri cy chn ngt m nut chng v. Lc by gi Thin Cha mi ng ra iu bt n, iu trc trc y. Ngi v trn nh t mt pht, ri lm bm : - , th ra th. Anh n ng mt mnh khng tt. Ta hy dng nn cho n mt ngi bn ng tng xng vi n. Ni l lm. i lc Adong ng say, Thng bn ly mt chic xng sn ca Adong m dng nn Ev, ch n b u tin. Sau , Ngi dt Ev ti ra mt Adong. Va nhn thy Ev, Adong mng r ku ln : - Ny y xng bi xng ti v tht bi tht ti. Nu din t bng ngn ng bnh dn Vit Nam, hn Adong h hi gi ln : - Mnh i ! Mnh i ! Hai ch mnh i ny sao m ngt nh ng ct, mt nh ng phn. Ev nghe xong cng cm thy m c ci lng. ng thi, vi hai ting mnh i y tru mn ny, tnh yu anh dng i vo nhn loi v chim ng mt a cu. Sut dng thi gian, tnh yu vn lin tc pht trin. Lm sao k cho ht nhng bi th, nhng bn nhc, nhng cu chuyn, nhng cun sch, nhng bc tranh, nhng pho tng, nhng phim nh, nhng tung kchni v tnh yu. Th nhng, nu c ai l di mm di ming m ln ting hi : - Tnh yu l g ? Chc hn chng mt ai trong chng ta a ra c mt nh ngha y v chnh xc v tnh yu. Nh th, tnh yu mi mi vn l mt mu nhim. Thnh th mt ng thi s no tht vng ku ln mt cch no nng v bi t : - ai nh ngha c tnh yu, C ngha g u mt bui chiu. V mt nh th c a ra mt nhn xt tht ch l : - Ci tnh l ci chi chi, Du chi chi, vn chi chi vi tnh. ng th, mc d khng hiu tnh yu l g, th m ngi ta vn c phy phy sng tnh yu. Mc d chng bit ci tnh l ci chi chi, th m ngi ta vn c chi chi vi tnh. Vy phi sng tnh yu nh th no, phi chi chi vi ci tnh ra lm sao ?

Cc c ta ngy xa khuyn nh by tr : - Hc n, hc ni, hc gi, hc m, iu c ngha l chng ta phi hc t nhng ci n s v tm thng, n nhng ci phc tp v quan trng. Phi hc tut lut, bt c s g, hung na l tnh yu, mt vn va cn thit, va phc tp, li va t nh. C nhng ngi gi ci u, gn t xa tri ri m vn cha bit yu cho ng n. H c tng mnh yu ngi, nhng ha ra li l yu chnh ci ti ca mnh. M ci ti li thng i i vi ci ti, hay ni theo kiu Nguyn Du : - Ch ti lin vi ch ti mt vn. C mt chng thanh nin ti g ca mt nh dng xin vo tu. Cha b trn nhn chng hi lu ri hi : - Th th con yu ai cha ? Chng thanh nin mt ta tai, p ng tr li : - Tha cha, cha . Cha b trn bn ci ln v ni vi chng : - Th th con phi tr v, hc yu trc ri mi ti y m hc tu sau. Kinh nghim cng cho thy : tnh yu khng th tnh, m lun th ng, ngi ta khng ch yu mt ln thay cho tt c, tri li phi yu mi, yu hoi, c ngha l tnh yu phi c lin tc i mi, phi c lin tc pht trin, mi lc mt tng, ngy hm nay cht lng phi cao hn ngy hm qua. Ging nh anh chng v ch nng, khng phi ch kt hn mt ln nh th l xong chuyn, nhng hn th na, mi ngy h cn phi kt hn li vi nhau, mi ngy h cn phi hm nng li tnh yu. Ngi ta thng phn chia tnh yu thnh hai loi, l u tr v trng thnh, v k v v tha, v mnh v v ngi. Vy th no l mt tnh yu u tr, mt tnh yu v k, mt tnh yu v mnh ? Cn th no l mt tnh yu trng thnh, mt tnh yu v tha, mt tnh yu v ngi ? Vi loi th nht, ngi ta t ci ti ca mnh ln hng u. H ging nh anh chng Narcisse trong thn thoi Hy Lp. Anh ta ci xung dng sng v ch nhn thy khun mt p trai ca mnh trn ln nc, ri cui cng anh ta nhy xung sng m cht. Hn bin thnh cy hoa thy tin mc bn b. Tnh yu ca h l mt tnh yu v k hay v mnh bi l khi yu h bt ngi yu phi phc v cho bn thn h, phi lm cho h c vui sng m khng k g ti nhng kh au, nhng ti cc m ngi yu phi gnh chu. H ging nh ch n b nhn vo cp mt anh n ng, khng phi thy rng cp mt y p, m ch thy hnh nh mnh c in trong cp mt y.

Tnh yu ca h l mt tnh yu u tr , bi l h ging nh mt a con nt yu m n ch v m n c mt bu sa, sn sng cho n b t bt c lc no. Trong khi vi loi th hai, ngi ta dnh a v u tin s mt cho ngi mnh yu. Tnh yu ca h l mt tnh yu v tha hay v ngi, bi l khi yu h sn sng chp nhn mi hy sinh gian kh, em li hnh phc cho ngi h yu. H ging nh mt ngi v tn to, u tt mt ti nui chng, c ca dao din t qua hnh nh con c : - Con c ln li b sng, Gnh go a chng ting khc n non. Nng v tr li cng con, anh i try nc non Cao Bng - Ln li thn c khi qung vng, Eo xo mt nc bui ng. Tnh yu ca h l mt tnh yu trng thnh bi l ch c ngi trng thnh mi bit qun mnh v dm hy sinh v ngi khc. H ging nh mt ngi m khng qun thc khuya dy sm chm sc cho n con. Nn i nm t Du xy ra ti min Bc, khin cho gn mt triu ngi b cht. Lc u ngi ta cn n cho, n rau. V sau, ngay c c chui trong vn cng khng cn na m n. i ti u ngi ta cng thy nhng thy ma nm la lit, ch cn da bc xng. C hai m con nh kia nm thoi thp bn v ng. Nghe ting khc ca a con, ngi m ct t u ngn tay, t vo ming a con, a con c b nhng git mu cui cng ca mnh thay cho dng sa, vi hy vng a con s c mt ngi tt bng no cu sng. V hy vng ny tr thnh s tht. a con y c mt ngi ho tm i qua bng m v nh v nui dng, n nay vn cn sng. S tin trin ca tnh yu l mt con ng mt chiu. Hng i bt buc l phi i t u tr n trng thnh, t v k n v tha, t v mnh n v ngi. Tuy nhin, hng i ny i buc chng ta phi c gng khng ngng. S d nh vy v t bn trong, mi ngi u mang sn hai yu t thin v c, v k v v tha. Hai yu t ny khng ngng giao tranh dnh dn chim t. Ch cn nhm mt ng qun hay chnh mng mt cht, lp tc ci c s thng th v v k s ln ngi. ng nh ng thnh Phaol bo : - S thin ti mun th ti li khng lm. Cn iu c ti ght th ti li lm.

V th : - Sng l chin u, l bi ngc dng nc, nu khng c gng bi, th s b dng nc cun tri. Nhng iu va trnh by trn, xem ra nng phn l thuyt. V th, by gi g xin i vo i thng a ra my th tnh yu tht c th, khng chng mi ngi chng ta u gp phi. G tm chia thnh ba th, l tnh yu nu, tnh yu v v tnh yu d. Ba ch nu, v v d l nhng yu t then cht, quyt nh cho c tnh v tn gi cho mi th tnh yu. Vy trc ht, th no l tnh yu nu ? y l th tnh yu thng xut hin vo giai on u khi hai ngi mi quen nhau. Thc vy, vo ci thu ban u lu luyn y, ngi ta va m mng li va so o, va thi v ha li va c th ha tnh yu, ri a ra nhng iu kin th ny th n cho tnh yu c ny mm v ln ln, m bng v kt tri. Ni huch tot ra th y l mt th tnh yu c tnh ton, c iu kin : - Nu anh th nyth em s yu anh. - Nu em th kiath anh s yu em. Mt trong nhng ch nu t hi nht m nhiu ch nng ngy th b sp by v tr thnh nn nhn ng thng, l : - Nu emcho anh, th anh s yu em mi mi. Nu em tha mn nhng i hi ca anh, th anh s yu em trn i. Trc nhng li d d ng mt y, nhiu ch nng phe l nhng cnh co ca cha m, cng liu nhm mt a chn, ri cui cng phi ci mt lnh nhn hu qu thm khc ca au kh v nc mt v s lm l v di dt ca mnh, ng l : - Kim ci ba nm thiu mt gi. Cn anh chng, mt khi c tha mn, lp tc qun bng ngay mt nhng th tht khi trc v l nguyn hnh l mt chng h s tn khanh, bn qut nga truy phong, phng ln nga chy bin mt tiu, ch chng li m mi hn mt i. C l cng v th m ti cc k tc x sinh vin, nn n cm trc kng vn c lin tc pht trin, v Vit Nam, con s nhng ngi no ht v ph thai cao vo bc nht trn th gii, nht l i vi nhng c gi cn non tr. Tuy nhin, th tnh yu nu ny mi ch l nh mt chng bnh ngoi da, pht qua m thi. Bi v ti mt lc no , ngi ta s sng mt ra, khng th ngi y m sng vi nhng ch nu, nhng o tng, nh dn ty chnh hiu con nai vng ng ngc bo :

- Vi nhng ch nu, ngi ta c th b kinh thnh Paris vo trong mt ci chai. Tip n, th no l tnh yu v ? My ng trit gia lm cm, thng pht biu nh sau : - Phm l ngi th mi khi hnh ng th u c l do ring ca mnh. Cng vy, khi yu ngi ta cng a ra nhng l do ny l do khc bin minh cho vic lm ca mnh. Anh yu em v em th n. Cn em yu anh v anh th kia. Th tnh yu ny chng cn mu m hoa l, nhng mang nng tnh cch thc dng. C gi n yu chng trai kia. Mi ngi u ln ting can ngn v chng trai kia khng tiu chun. Ngay c cha s cng phi lc u ngao ngn. Th nhng c gi tr li : - Con dt khot phi ly anh y, v anh y p trai v gia nh anh y li giu c. t na ra mt con phi nhn thy mt ci g c th ch. m ci ca h c t chc mt cch linh nh v trng th, trong nh th chnh ta cng nh trong mt nh hng nm sao. Ci nhau xong h lin c mt chic xe hi v mt cn nh b th. C gi hon ton tha mn vi ch tiu c hon thnh. Th nhng, ch ba thng sau, c gi ti gp cha s vi khun mt sng v v b chng nh sau mt trn nhu thiu xn tha say. C gi khc lc thm thit : - Bit th ny th V cha s cng phi th di : - By gi th con nhn thy mt ci g c th ri ch ? Ngi ta c th a ra nhiu l do cho s chn la ca mnh, nhng cui cng xem ra cng khng ngoi ba lnh vc, l sc p, tin bc v quyn th. Th nht, l sc p. Em yu anh v anh bnh trai li cn ho hoa phong nh. Anh yu em v em p gi. Lnh vc ny thng cun ht my anh n ng nhiu hn. Ni vy khng c ngha l my ch n b chng ti ngoi hnh ca cnh my ru u nh. Bng chng l khi b khi c m nh iu my anh chng ti t, ca s, cu th p giai nh Elvis Presley, David BeckhamMy ng thn tng ny m i ti u, th khng thiu n b con gi lin bu ti !!! Th nhng suy cho cng, c tui tr no m khng gi, c sc p no m khng b thi gian gm nhm, cng nh c sc p no m khng b tn phai di nh nng mt tri. Khi sc p khng cn na, khi ci l do yu ng nghing, th lp tc ngi ta lin i tm mt i tng khc in vo ch trng cho hp ngha, ng nh ca dao Vit Nam din t :

- Cn duyn anh ci ba heo, Ht duyn anh nh ba ho ui i. - Cn duyn kn c chn canh, Ht duyn rc c, cua knh cng v. - Cn duyn kn nhng trai t, Ht duyn ng lo cng v lm chng. Th hai, l tin bc. Em yu anh v anh c nhiu tin. Anh yu em v gia nh em giu sang. Lnh vc ny thng cun ht my ch n b nhiu hn v h mun thy c mt ci g c th, bo m cho tng lai ca mnh, nh mt cu danh ngn bo : - Ngi ta ly vng nh n b. Ngi ta ly n b nh n ng. V ngi ta ly n ng tm ra vng. ng l ci vng ln qun!!! Ni vy khng c ngha l my anh n ng chng ti s b th ca gia nh v u nh. Bi v khng thiu g nhng anh n ng nhm ch giu sang t tc, chng qun ngi thn phn r. Ci xong mt pht l c c mt cn nh y tin nghi, tn sc lao ng, m hi si nc mt. My anh n ng loi ny chng c x hi phong cho hm k s o m sao. Th nhng, tin bc vn d l ci bn ngoi chng ta, nay cn mai mt. V khi tin bc khng cn na, th tnh yu cng chp cnh bay cao : - By gi tin ht, go khng, Th anh li m trng ly hm. Th ba, l quyn th. Em yu anh v anh l bc s, l k sCn anh yu em v ng gi em l ch tch, l gim c Lnh vc ny thng c c n ng ln n b nhm ti. Thc vy, c nhng ch n b ngy hm trc cn bn tht ln ngoi ch, hay bu bn vi ni niu xoong cho trong x bp, nhng ngy hm sau nghim nhin c c v thin h gi l b bc s, b k s, b ch tch, b gim ck ra th cng thch v cng oai. y chnh l mt tc hiu t tri ri xung, chng tn ng xu cc bc no c, cng chng cn kn ca tranh ua chi c. Li cng c nhng anh n ng i vo hn nhn, nhm ti ngi v th t, nhng nhm ti ng b v th nhiu, bi v ng b v l mt ngi th lc, m anh ta c th dng lm bn p, hay dng lm chic thang leo dn ln tng nc danh vng. Anh ta khng ng trn i chn ca mnh, m mn v ng trn i chn ca ng b v c y!

Mt khi th tnh yu nu v tnh yu v c em i kim nghim v phn cht, hn chng ta s thy chng thuc loi tnh yu u tr, tnh yu v k, tnh yu v mnh, bi v mi th t tin bc n quyn th, t ng b v n ngay chnh ngi v na, tt c u c dng phc v cho ci ti ca mnh. Ni cch khc, y l mt th tnh yu dm, mt th tnh yu tr hnh, mt th tnh yu ngy to m thi. Sau cng, th no l tnh yu d ? Theo g ngh : y mi l loi tnh yu th thit, tinh rng, khng pha thm tp cht nh hai th tnh yu kia. y mi l loi tnh yu trng thnh, v tha v v ngi. Trong th tnh yu ny, ngi ta sn sng chp nhn nhng khuyt im, nhng thiu st ca nhau : - Yu nhau trm s chng n, Mt trm ch lch cng k cho bng. Trong th tnh yu ny, ngi ta sn sng chp nhn mi hy sinh gian kh em li hnh phc cho nhau : - Trn ng cn, di ng su, Chng cy, v cy, con tru i ba. ri : - Ru tm nu vi rut bu, Chng chan, v hp, gt u khen ngon. V theo cc nh o c, th tnh yu ny chnh l mt phn nh trung thc cho tnh yu ca Thin Cha, bi v : - Thin Cha hng yu thng con ngi, d con ngi phn bi Ngi. Thin Cha hng yu thng chng ta, d chng ta l k ti li. i vo thc t, g thy th tnh yu d c xut hin di nhiu hnh thc, c th l p ng vi nhng tiu chun m th tnh yu v a ra. p ng vi tiu chun sc p : d ch nng c xu nh Chung V Din trong truyn Tu, th anh chng cng vn yu ly yu : - Mi em mi tm gnh lng, Chng yu, chng bo ru rng tri cho. m nm th ngy o o, Chng yu, chng bo ngy cho vui nh.

i ch th hay n qu, Chng yu, chng bo v nh cm. Trn u nhng rc cng rm, Chng yu, chng bo hoa thm rc u. p ng vi tiu chun giu sang : d anh chng c ngho rt mng ti, c l dn kh rch o m chng na, th ch nng cng vn m tt th l : - Chng ta o rch, ta thng, Chng ngi o gm, xng hng mc ngi. - Yu nhau chng qun chiu ging, Du rng tu l che sng cng tnh. p ng vi tiu chun quyn th : d anh chng c l ph thng dn nam b, vai nng chn trn, hay bn c nng chng na, th ch nng cng vn c gn b khng kht cn hn c keo Michelin, keo dn st, hay keo by chut : - Yu anh tm tr hao mn, Yu anh n thc vn cn yu anh. Jean Wasa, mt vin quan x Phn Lan, b kt n t chung thn v ti phn lon. B v l Catherine xin vi nh vua cho php mnh c vo trong t, chia s np sng a y vi chng. Nh vua cng nh mi ngi ht sc khuyn ngn. Cui cng, b phi rt chic nhn ci cho mi ngi xem. Trn chic nhn ci ny c khc ghi hai ch : sola mors, ngha l ch tr c ci cht m thi. c php ca nh vua, b sng vi chng mi by nm trong t, cho n khi nh vua bng h v Jean Wasa c tr t do. Th tnh yu d ny lm cho g nh ti li cam kt m i hn nhn vn th tht cng nhau : d thnh vng hay gian nan, d khe mnh hay bnh hon, th h vn c chung thy, yu thng v tn trng nhau mi ngy trong sut c cuc i. Qu l tuyt vi, khin Thin Cha cng phi hi lng v mm ci!!!

N B V N NG
Chuyn phim ca G Siu Trong nhng thng va qua, g phi bt c d lm ci ngh bi lng tm vt moi mc nhng thi h tt xu ca c phe mnh ln phe ta, ca c n ng ln n b, ca c chng ln v. S moi mc ny chng em li mt t li lc no ht, m ch

chuc thm th on vo thn, bi v n lm cho nhiu ngi phn n. G ch s mi khi vc mt mo ca mnh ra ngoi ph, th s b xi c chua hay trng thi bt k lc no m thi. Bn thn g cng cm thy nhc nhi, bi v vch o cho ngi ta xem lng th no c hay ho g, nht l khi lng ca mnh li y nhng vt so. M ngi ta y li l phe ch, ng bn kia chin tuyn, th mi cht khng c ch. n b v n ng, chuyn di ca mun i, c l vit mi vit hoi cng chng bao gi ht. n b v n ng c nhng khc bit ngay t lc Thng cho ra l tc phm u tay ca mnh, thnh th nu khng kho ha hp, nhng khc bit y s tr thnh nhng i khng lm cho t lit mi sinh hot, th qu tht l thm ch nguy. Phi, ch n b th chu m ch bai anh n ng, nh tc ng ca dao din t : - n ng ba by n ng, em b vo lng cho kin n tha. Hay nh : - Ba ng mt chc n ng, Ta b vo lng, ta xch ta chi. Ai ng dy t, lng ri. N b lm ngm mi thng mt ni. Trong khi anh n ng th li ngn ngm, di c ra m ca vi cm : - Kip sau chng dm lm chng, Lm cy cc cm bn sng cng nh. Cn hn c v b hnh, Bm ln dp xung nh chanh cui ma. Lng cha kp giu s cua, moi sch nhch chng cha mt xu. Gi chng cn hn gi t, i u b cng l l theo sau. Bn b va mi gp nhau, Chai cha kp cn, v mau, ti ri. im tm sng ch gi xi, C ph, thuc l xa ri t lu. Tan s chng dm i u, n con, gh ch mua rau, mua hnh. V nh kho c, nu canh. Lau chi git gi, d dnh... by heo. Mi nm kh vn cn eo, Tri i, cu kip bt bo ca con. (PNCN s 45). Mc du s i vn d l nh th, n b v n ng tuy lm ngut nhau, nhng vn c li cun, hp dn ln nhau, cho tnh yu c n r, cho ni ging c tn ti. Anh n ng th : - Trai thy gi l, Nh qu thy g con. Cn ch n b th : - i u m chng ly chng, Ngi ta ly ht chng mng m go. y qu thc l mun va thm su, li va nhim mu ca ng To ha. V th cc c ta t ngy xa ngy xa vn tng xc quyt :

- Nht m, nht dng chi vi o. m dng, qui lut ca mun i, khng phi ch l o ngi m cn l o chung ca tt c vn vt. Thc vy, mun loi trong v tr u b chi phi bi lut m dng. Hn th na, m v dng lun thu ht ln nhau m lu truyn trong dng thi gian. V th, anh n ng c lic mt a tnh ch n b, hay ch n b c lic mt a tnh anh n ng, u cng l chuyn thng ngy huyn : - C m dng, c v chng, Du t thin a, cng vng phu th. V nh vy, g thy trong v tr vt cht th m cng cn, m dng cng cn. Cn trong ci nhn sinh, th n b cng qu, m n ng cng trng. Tuy nhin iu ng lu l phi bit iu ha, ch ng nht bn trng, nht bn khinh. Cc c ta ngy xa tng dy : - Thi qu bt cp. Nhn c bao gi cng ng gia, vo ci th trung dung, ch khng nghing bn ny, hay ng bn kia. m dng phi ha hp, nam n phi hu, th mi lin tc pht trin : - Gi c chng nh rng c vy. Bng khng th rt kh m tin ti : - Gi khng chng nh ci xay cht ngng. C bit tn trng ln nhau, th mi to c s bnh an v hnh phc. Cn g m p cho bng hnh nh v chng ng lao cng kh vi nhau nh ca dao tc ng din t : - i ta l ngha to khang, Xung khe bt c, ln ng hi rau. - Trn ng cn, di ng su, Chng cy, v cy, con tru i ba. - Ru tm nu vi rut bu, Chng chan, v hp, gt u khen ngon. Cn nu nh b lch pha, chng hn nh m thnh dng suy t s to nn nhng bt n, nh danh ngn ng ty vn cp n : - n b khng c n ng nh vn khng c ro. Trong khi : - n ng khng c n b nh n t dy. - Nh khng n b nh thn xc thiu mt linh hn. Thnh th sau hai bi vit : th gii khng n b v nhn loi chng n ng, g mi ng ra rng, l hai thi cc khng th no chp nhn c. Phi c n b cng nh phi c n ng. ng thi c hai phi bit ta vo nhau m sng. c li nhng trang u ca sch Sng th k, g thy c mt quan nim rt c sc v hn nhn, cng nh v n b v n ng ca Kit gio. Thc vy, sau khi dng nn Adong, Thin Cha t ng ng u trng coi c bin chim tri v mun vt sng trn mt t. Thy ng sng c c, l loi v cu ki, Thin Cha thm ngh : - Ngi n ng mt mnh khng tt. Ta hy dng nn cho n mt ngi ni tr ging nh n. i lc ng ng say, Thin Cha bn ly mt na chic xng sn ca ng m to thnh ngi n b. Ri Ngi dn b ra mt ng. Thot nhn thy Eva, Adong

mng r, hn h ku ln : - Ny y mi tht xng bi xng ti v tht bi tht ti. Nng s c gi l ngi n v bi ngi nam m ra. Nh th, Adong ng ha Eva vi chnh thn xc ca mnh. din t tng mt xng mt tht, theo g ngh, trong ting Vit Nam ca chng ta c mt danh t tht d thng, tht tuyt vi, l ch mnh. Bi v mnh va l anh v cng li va l em, va l chng v cng li va l nng. Va l ngi th nht : - Mnh lm ra chng ma no gip. V cng li va l ngi th hai : - Bin su sng v rp rnh, Bin bao nhiu sng thng mnh by nhiu. Mnh cn l c chng ta. Ngoi ra, mnh va l thn xc : - Mnh lnh, tnh quan. V cng li l c con ngi na. Nu th th khi thot nhn thy Eva, Adong hn h gi : - Mnh i! Hai ch mnh i qu tht ngt hn ng ct, mt hn ng phn v trn c tuyt vi na. T hai ch mnh i g bng nh ti hai ch ai i. S l cch y my chc nm ti Vit Nam ngi ta vn cn e thn, d l v chng m nhau nhng rt t khi ngi ta gi nhau mt cch thng thng : - anh anh, em em. C hai v chng tr mi ci. Ch v nu cm trong bp. Anh chng lm c ngoi vn. Khi ni cm chn, t trong bp ch v bn gi vng ra : - Ai i v n cm. Anh chng bn hi : - Cm ai nu. Ch v lin tr li : - Ai nu ch ai. i chu choa, ting Vit mnh qu l d thng v ht xy!!! Cng t mt na chic xng sn, g lin tng n hnh nh mt na tri tim. C mt cu chuyn thn thoi k v vic to dng tri tim n b v n ng c tm lc nh sau : Th ban u, Thng ch dng nn c mt tri tim duy nht. Sau , Ngi b tri tim y thnh hai mnh u nhau. Mt mnh th Ngi t trong thn xc ngi n ng. Cn mnh kia, th Ngi t trong thn xc ngi n b. Hai mnh tri tim y lun khc khoi tm kim nhau. Cho d hai ngi c sng cch xa nhau hng ngn cy s, th vn c nhng cuc tnh xuyn lc a. Cho d hai ngi c sng hai bn b bin ngn trng, th vn c nhng cuc tnh xuyn i dng. Cho d hai ngi c sng nhng t nc khc nhau, th vn c nhng cuc tnh xuyn quc gia... V th, ngi Php mi gi ngi v hay ngi chng thn thng ca mnh l :

- Ma moiti! C ngha l Na ca anh i! na ca em i! Qua hnh nh mt na chic xng sn v hai na tri tim, g nhn thy n b v n ng u ng qu ng trng v phi c bnh ng vi nhau. Ni ti hai ch bnh ng, hn chng ta li ngh ti nhng phong tro i nam n bnh quyn, ph n i quyn sng... Nhng phong tro ny mt thi gy n o v lm cho qun chng ch n. Th nhng rt nhiu ngi li thch hiu lm v hai ch bnh ng. Thc vy, h cho rng ngi n b mc g, th ngi n ng cng c th bt chc m mc nh vy. V th ngy nay, chng ta mi thy anh n ng tc di, eo bng tai...Ch cn vic mc vy l cha c ph bin su rng, ngoi tr n ng x T Cch Lan! H cho rng ngi n ng lm g th ngi n b cng c th bt chc m lm nh vy. V th, ngy nay chng ta mi thy nhiu ch n b cng u trc, u v Sum, ht thuc v ung ru nh in. Bo Cng an Thnh ph c ng ti v i sng ca B T x lng. y l mt chuyn bun, bun nu c gan v thi c rut. Chuyn bun y nh th ny : ng b ngy xa thng ni : - Phc c mi sinh c nhiu con. Nu c theo cch ngh ca ngi xa, th b Trn Kim Nga tht c phc. B c ti tm a con, ln nht ba mi, nh nht ln mi v cc con b thuc loi chm ch. Bn con trai ln v qu v lm n, hai con trai k tip i lm ph h v xc ct mn. C con gi xinh p tn l Nghi ch hc n lp chn, ri nh may qun o em bn ph m v nui a em t mi ln mi tui. Th nhng, b Nga khng bit gi gn hnh phc tri cho y. B sinh tt ung ru v bun chng mo m. Nm 1955 khi b v ngi chng chnh thc chia tay, b bn cn nh, ni c gia nh sinh sng nhng ngy thng m n nht, c mi hai lng vng. B chia cho chng nm cy chng i vi v mi, cn b th bt u n vi ru nhiu hn ha gii cn su! B ung ht hip ny sang hip khc v say b t, v vy dn nhu t cho b bit danh T x lng. T thng 6 nm 2001, T x lng c quan h thn thit nh v chng vi anh Nguyn Vn Tun, ng cng phng v cng l bn nhu ca T x lng. Tun thua b Nga, tc T x lng, mi bn tui, hai ngi thng b nh i chi ti ba, bn gi sng mi v. Mi ln say v, b i ma, rn h h, bt cc con bp tay chn v chi mng th l. Mi chuyn trong gia nh b ph mc cho Nghi, ch em Nghi ba i ba no. Thnh thong b mi tnh ru, gp lc li xm ku i chi xoong ni, b lm v ly tin i nhu vi Tun. Nghe li xm n m v chuyn hai ngi, Nghi hi m : - M v ch Tun yu nhau ? - , ch y yu m. - Khng c u, m ln tui v li ch y km tui m nhiu! - M yu l tr th ba v ba c v nh, b m. Khuyn nh m khng c, nhiu ln Nghi gp Tun can ngn hy bung tha m m lo cho em ca Nghi. Nhng mc li can ngn, mi quan h vn tip din. B Nga b mc cc con ngay c lc con trai t st xut huyt nng, Nghi phi chy vy vay tin a em vo bnh vin cp cu.

Mi lm gi ngy 01.4.2001, b Nga v Tun i chi Chu c v. B ln ging nm mt lc ri li vng dy i nhu tip. Ti 18g30 khng thy m v, Nghi lo m ung nhiu s bnh, nn vi i tm. Gp nhng ngi cng nhu vi m, Nghi hi : - M con u ? Mi ngi tr li : - B y vi thng Tun i ri. Nghi nho nho i tm khp ni khng thy, nn chy n nh Tun. G ca phng mi lm pht khng thy ai tr li, nghi ln leo ln vch nh nhn vo th thy m ang nm trn ging ca Tun. G tht mnh mt lc na mi thy Tun m ca. Nghi ngh : - Ch Tun cho m ti v. Nghi a m v nh v ni : - M ngh cho mt. Ri nhn cnh nh ba i ba no, a em ln mi ng ngc ti nghip, ngi m ch nhu v l rn la, khng lo g cho con, trong lng Nghi ni ln nh git Tun ginh li m. Lc hai mi gi, Nghi ly dao Thi Lan dt vo bng v ti nh Tun, mi Tun ra qun c ph ni chuyn. Ra qun, Nghi nn n Tun hy bung tha m m chm lo cho gia nh, chm lo cho ch em Nghi v nh Tun khuyn m khng nn ung ru v m ln tui. Tun ni : - Ti thng ri, b khng c. Vo lc y, b Nga li i tm Tun. Thy Tun ang ngi vi Nghi, b nh b i, nhng Nghi ko m li ngi gia Nghi v Tun : - y c m, ba mt mt li, m ni m c thng ch Tun khng ? B Nga ni : - M khng th ly Tun v tui tc, nn xem nhau nh bn thi. - Vy ch Tun th sao ? - Ti thng b, khng th ci c, nhng cng khng th b c. Qu ut c, Nghi p chai nc ngt vo u Tun v m Tun. Sau , Nghi mang dao n cng an phng t th. Chnh v s hiu lch lc hai ch bnh ng m pht sinh ra nhng hnh ng ng tic theo kiu ng n ch, b n nem lm cho gia nh b tan v. Vy bnh ng l nh th no ? D nhin, g khng ph nhn nhng khc bit gia n b v n ng. Chng hn n b th yu, cn n ng th mnh. n b thin v tnh cm, cn n ng thin v suy lun. n b c c phn tch, cn n ng c c tng hp... Tuy nhin, nhng khc bit y khng phi l i chi v trit tiu ln nhau, nh nh sng v bng ti, nh la v nc, nhng l b tc v nng cho nhau. V th, ngi ta thng bo : - Ci nhn ng khng phi l ci nhn ca anh hay ca em, nhng l ci nhn ca c hai a chng mnh. Tip n, g cng phi cng nhn rng trong thn th c nhiu chi th v mi chi th c mt nhim v, nhng tt c u hng ti mt mc ch, l lm cho thn th c lin tc pht trin.

Ngy n, hai chn ln ting phn i ci ming. Chng ni : - Sut ngy ti phi i rc c cng, cn ngi th ch vic ngi nh mt n bt vng. Hai tay cng ln ting : - Ti phi lm lng qun qut sut ngy, cn ngi th ch vic xi ht nhng thnh qu do ti lm ra. Th l i tay v i chn nh cng, khng i v cng khng lm na, thnh th ci ming chng c g n. Nhng ch mt ngy, ton thn r nh sp cht n ni. Nh s can thip ca b c, cc chi th mi hiu c vai tr cn thit ca mnh v tip tc hot ng li, lm cho ton thn c sng v sng di do. Ngoi x hi cng vy, mi ngi c mt ngh sinh sng v ng gp cho t nc. Nu mi ngi u cy la th ly ai dt vi. Nu mi ngi u dt vi th ly ai xy nh... m kia, mt thi s nm m. Anh chng thy ngi gip vic n v ni : - Ti xin ngh vic. T nay, anh phi nu ly m n, git ly m mc. Ngi git heo cng n v bo : - Ti xin gii ngh. T nay anh t nui ln, m ly m n. Ri ngi trng c ph, ngi trng thuc l, ngi cy la... Tt c u xin ngh vic, khin anh chng lo tot c m hi, p mnh chn xung ging, th ra ch l mt gic m. Th nhng, t gic m ny anh chng nhn ra rng : mnh cn n ngi khc v mnh mc n ngi khc nhiu lm. Ni gia nh lut phn cng y cng c p dng : ngi th kim tin, k th nu bp... Tuy nhin, tt c u c chung mt ni bn khon lo lng, l gp phn xy dng cho cuc sng c tt p hn. Nh th, mi ngi u c mt cng vic mt bn phn v khng c cng vic no l thp hn, ng khinh ng ght. Tri li, cng vic no cng tt v cng cn nh nhau. Ging nh khi ni v ngh nghip : - Ngh no cng ng qu ng trng. Khng c ngh xu m ch c ngi xu m thi. Sau khi khng nh nh vy, g nhn ra rng bnh ng c ngha l n b v n ng u bng nhau v nhn v v phi c tn trng nh nhau. n b cng l mt con ngi, cng c mt phm gi v cng phi c qu mn nh n ng. Quan nim trng nam khinh n chung nam ch n, hay nht nam vit hu, thp n vit v mt cu con giai l c, ch cn mi c con gi cng ch l s khng, qu l xa ri Dim i! Tip n, bnh ng cn c ngha l n b v n ng u bng nhau v quyn li cng nh v trch nhim. C hai u phi k vai st cnh cng tc vi nhau trong vic xy dng mt cuc i chung, mt mi m chung. Ngi chng ngoi gi i lm, cng phi gip ngi v trong vic t gia ni tr cng nh gio dc con ci, Ngi v ngoi vic bp mc, cng phi ph vi ngi chng mt tay trong vic bm chi, tm tin kim bc cho gia nh c c mt cuc sng vt cht m no. Nht l khi ngi chng b sao qu t chiu tng, ri vo

tnh trng tht nghip, nh ui g cho v v ngi chi xi nc, khng cn kim ra mt ng xu no st, th ngi v cng ng v th m ln ting ch chit ngi chng l hng v ti bt tng, n hi i nt. Ri thay lng i d. Lnh N l con gi ca quan thi th H Hu Vn Ninh, c g cho To Vn Thc, chu ni ca To Tho. Vn Thc chng may cht sm, Lnh N ga chng. Nng s cha m bt phi ti gi, nn ct ct tc, mun vy th chng. Nhng cha m khng nghe, p phi ly chng. Lnh N bn dng dao ct t hai tai, ri sang vi ngi anh h ca chng l To Sng. Khi T m dit nc Ngy, git c dng h To, ch ca Lnh N bt nng v Lng Chu nh p g. Nng li t xo mi, cng quyt vy cho trn o v hin. B con thy vy lin bo : - Tt c h hng nh chng u b tru dit, nng th tit vi ai m phi y a thn xc n th ? Lnh N p : - Ti thng nghe ngi nhn chng ly l thnh suy m i tit. Xa kia h To cn th lc, mi ngi thy u khut phc th hng giu sang, nay chng may b tru dit, ti h li ha theo thin h m lm iu bt ngha hay sao ? Hn rng khi bc vo cuc sng hn nhn, chng ta ln ting c ln li th ha rng : - S gi lng chung thy vi nhau khi thnh vng cng nh lc gian nan, khi bnh hon cng nh lc khe mnh, yu thng v tn trng nhau trong sut c cuc i. Vit n y, g xin khp li chuyn n b v n ng, chuyn sang mt ti khc, theo mun ca c ch nhim. ti y nh th no, th xin... h hi phn gii.

S C...
Chuyn phim ca G Siu.

Ni g hin ang cm di, l mt ni kh ho c gy. V mun c t nh sng vn minh, nn dn chng phi mc ho bao, ng tin, dng ct, ko dy em in v. Mang ting l nh nc v nhn dn cng lm nhng thc cht dn chng phi u t t A n Z mua in ca nh nc, ging nh g sm thng, sm lu mua nc vy. Th m in th c ba c ba ci, ba sng ba tt. Nhng hm b cp in, ch cn vic ngi chi xi nc, hay c bo n m c mt. Cng nh n in cp v c bo, m hm va ri g mi chp c mt mu tin ngn ngn ca bo Cng An thnh ph i khi nh sau : ng Nguyn Chuyn, 49 tui, ng ti th trn Bng Sn, tnh Bnh nh, vn chng c t mu d mn phiu lu k, nhng li khao kht c tri cho khng, biu khng mt kho bu.

Bit c c m thm kn ca ng, Nguyn Cng Triu cu kt vi Trnh Vn Xanh tm cch la gt. Chng d ng Chuyn n d mt cuc ln ng. Tn Xanh gi lm thn Bch H nhp xc, bo tin mng rng : - ng s c tng mt chic chung ng 800 tui cc k t gi, nhng phi bi dng 40 chic vng vng 40 tn gi chung lm ng V th l chng m ca ng Chuyn 150 ch vng. S b b mnh, tn Xanh bn nh li 10 ch, c thnh hai cc vng chn xung t cho ng Chuyn o gp bt h nghi. Nhng lng tham khng y ca tn Triu li qu mnh, y tro nhng cc ch ly lun vng. o mi ch thych l ch, nn ng Chuyn phn ut. V la o b b v hai tn gian manh phi ngi t m lch. T cu chuyn trn g i ti mt kt lun : m tn cng cht, v li dng c d oan ca thin h cng cht. Th nhng nguyn do bi u m t trng m tn d oan li xut hin trn mt t ny ? Theo cc nh ngm ku th vo mt thu rt xa xa, khi con ngi cn man di mi r, cn n sng nut ti, cn hang hch run s khip hi trc bt k mt sc mnh no vt ra khi tm kim sot ca h. Do , h qu gi th ly th thn linh nhm nh, hu mong sao cho cuc sng c bo m v an ton. Nh eo vo mt cp knh mu xm, h nhn ch no cng thy nhng du n ca thn linh, nh tc ng din t : - Thn cy a, ma cy go, c co cy . - t c th cng, sng c h b. Thn linh ca h c th l mt hin tng thin nhin nh sm st, ging bocng c th l mt con vt nh con b, con h, con rnhay mt ngi m theo h thng vo gi linh, nh thng nh dm b cht rt trong ngy ma ng Thi th thng vng h cm, hm b lng xng cu. Chnh v th, my xp nhim nng ch ngha v thn nh ln con en, khi ng ha nim tin tn gio vi c m tn d oan, nn ln ting qu quyt : - nh sng khoa hc chiu n u, th tn gio li bc n . Nhng thc t chng minh ngc li li qu quyt trn : ch c ch ngha v thn l tiu tng, ch cn nim tin tn gio vn vn ln, vn ln mi, bi v n p ng nhng kht vng su xa nht ca con ngi. y cng l iu d hiu, v : - Ngi l mt con vt c tn gio. Sng c th cn, ni c th mn, nhng chn l y ngn i vn khng thay i. Theo ngu ca g th m tn d oan l mt tnh tnh trng trong nim tin tn gio b sa a, b lch lc. Hay ni mt cch khc, l nhng tnh cm tn gio sai quy. N khng phi ch tn ti ni cc b lc bn khai, m cn tn ti ngay c ni nhng dn tc vn v ngc t ho l vn minh, tin tin. Ti bt c thnh ph ln no trn th gii, nh Paris, Nu ccon s nhng ngi hnh ngh thy bi s mu ra cng rt ng o v h kim c mt li nhun khng nh.

S tht trn nh mun ni rng : Nu ng ca chnh khng cho Thin Cha bc vo, th ma qu s tin ti bng nhng khung ca s. Hay nu xa b kinh tin knh, th lp tc hng ngn vn iu in khng khc s thay th. S d nh vy v tm hn con ngi vn khao kht v hng ti Thin Cha, nu gt b Ngi ra bn ra cuc sng, th nhng tnh cm tn gio s ri vo tnh trng lch pha mang mu sc m tn d oan. Lm sao c th bn cho ht nhng vic lm m tn d oan, chng mc ln nhiu nh nm sau cn ma, bin o thin hnh vn trng. V th, g ch xin ni ti mt vi hnh ng quen thuc chng ta thng gp thy m thi, cn nhng c chiu hay qui chiu khc th g xinh hi phn gii, nh phi hn mt dp khc vy. Trc ht l nhng vic cn phi trnh, cn phi king khng rc ha vo thn Ngi bnh dn vn quan nim : - C th c thing, c king c lnh. Hay : - Linh ti ng, bt linh ti ng, c ngha l linh thing ti ta, m khng linh thing cng ti ta. Nhn vo bt c x hi no, ng cng nh ty, tin b cng nh mi r, tt c u c nhng vic king c, nhng vic khng c lmht sc v l v nhm nh, chng c ly mt t l-gch vng chc no st, ct khng b sao qu t chiu tng. Chng hn ngi ty phng th king con s mi ba. Hn chng ta bit ba tic ly l ba tic sau cng ca Cha Gisu gm c Ngi v mi hai tng . Tng cng v chi l mi ba.V ngi ta gn con s mi ba ny cho Giua, ngi mn phn Thy v treo c trn cy m cht. H tin rng con s ny em li nhng xui xo. V th, thin h khng dm ngi vo bn n c mi ba ngi. Thin h cng khng xut hnh hay ln ng vo ngy mi ba. C nhng bnh vin v khch sn khng c phng mi ba, bi v phng ny chng c ai thu mn bao gi. Cng theo ngu ca g, th con s mi ba ch l mt con s v hn, nh nhng con s khc, chng c mt nh hng chi ti cng vic cng nh tng lai hu vn ca mi ngi. Trong khi , ngi Vit Nam li lu v trnh xa nhng ngy c bit xi quy, nh ca dao tc ng din t : -Mng nm, mi bn, hm ba, D ai bun bn cng l v khng. - Mng nm, mi bn, hm ba, Ly v th trnh, lm nh th king.

- Mng nm, mi bn, hm ba, i chi cng thit, l l i bun. - Mng nm, mi bn, hm ba, l ngy nguyt k ch ra xut hnh. Ring khi ly v ly chng, ngi ta phi tnh xem tui tc c hp vi nhau hay khng : - Thn, tut, su, mi, t hnh xung. Th d anh chng tui hi cm tinh con ln th khng bao gi c ci ch nng tui dn cm tinh con cp, bi v ln s b cp xi ti, anh chng chc chn s b ch nngmm tht. Tip n l nhng vic ngi ta cn phi lm v tin rng n s em li may mn. Chng hn nh eo mng la, eo ng voihay tin vo t ai m m nh tc ng din t : - Sng v m m, Ch khng ai sng v c bt cm. Nu ng c b k c chn tng vo ci hm rng, th th no con chu sau ny s pht ln, khng lm ng b th th cng lm b ch tch. V th, ngi ta cng thng bo : - C t lm quan, c t c. Thit tng nhng quan nim trn u bt n. Bi v thnh cng hay tht bi, phn ln do bn thn chng ta. Nu khng cho con ci n hc n ni n chn, mi t tui u lu lng chi bi, th lm sao c th nn vng nn tng sau ny. Hn th na, nu t ai m m m linh thing nh th th ti sao my thy a l li khng my m tm kim cho ng b, cha m v gia nh mnh nhng phn t tuyt vi nht, con chu sau ny c pht ti to. Ri chng nh by gi ngi ta ha tng, em xc i thiu, ch gi li mt nm tro tn, th hu du s mun i mang kip con rp, chng bao gi ngc u ln ni hay sao. Bi nhng l y, m ngi xa rt kinh nghim : - Hn t m bit ni nng, Th thy a l ci rng khng cn. Nh vy, tin vo t ai m m ch l chuyn nhm nh, phn ln do cc thy a l by t ra kim t tin cm. Thnh th nhiu khi tin mt tt mang :

- M cha khng khc, khc ng mi. M m khng khc, khng bi bng bong. Chn t ai m m cho ngi cht nh, m cn phi chn ngy lnh thng tt cho k sng.. H lm vic g quan trng mt t, th lin m lch Tam thng miu ra tnh ton v chn la. Chng hn phi chn ngy no gi no lm m ci C khi phi rc du vo chnh na m hay lc mi t m sng, cc kh cho mi ngi m v chng th vn c lc c, thiu iu mun thng cng chn h cng tay vi nhau nh cm ba. G thy c nhng m ci chm ht ngy n n ngy kia. C ngy l khng hn, king ngy xui phi trnh, cui cng chn c ngy lnh c hai h cng ng. Th nhng chnh trong ngy lnh y, tri ni cn bo, gi thi mnh v ma dm d, nn chi khch kha tha tht , nh m l chng v!!! Cng li theo ngu ca g : thi gian l ca Thng , nn ngy gi no cng tt, cng trng. iu cn thit l phi bit s dng thi gian cho ng n, ng thi phi bit c gng v cng tc vi nhau th mi c th m c cnh ca hnh phc. Ngoi ra, ngi ta cn tin vo nhng iu nhm nh nh sch Gio l Cng Gio cp ti, nh tin vo ting chim ku, ting g gy cng vi bit bao nhiu iu lnh knh khc na. Ngi ta bo : - Chim heo ku l im d, th no cng c ngi cht. Theo g ngh : - Chim ku l chuyn thng, n khng ku mi l chuyn l. Nhiu khi chim heo ko nhau v lm t trn thp chung nh th. Chng ku sut m v ko di c thng, th m cng chng c ai cht. Tri li, c nhng thng khng mt cp chim heo no lm t v ku ln mt ting, th m ngi bnh th vn c cht, thm ch c khi ang khe mnh m cng ln ng ra cht. Ngy xa ngy xa, c ngi hi h chy n ni vi ng Cato rng : - Chut cn giy l im xui. ng Cato bn ci rui mt pht v tr li cch d dm : - Chut gm giy l chuyn thng, ch bao gi giy gm chut mi l iu ng ni. G xin lit k ra y mt s nhng tin tng nhm nh, khng c cht cn bn no c. Chng hn : - Mo n nh th kh,

Ch n nh th sang. Theo g, th d mo hay ch m lc bc vo nh my ng bm nhu, th u tt , u vui v c lng bi v cc tay bm y s c c mi mng tht bn, khng chng chn ch chn bc ti lc ngoc cn cu vn cha thi. Chng hn : - Chut ch rc, nh pht ti. Chut cng rc, nh c vic. nng thn, m no chut ch, chut nht m chng ku ch che, cn chut cng th hi him, th m quanh nm sut thng vn kh rch o m, ch bit bu bn vib c i m thi. Chng hn : - Ra ng gp gi, mi ci mi xui. Ra ng gp trai, va may va mn. Thi bui by gi, xe c nh nc, nn chi ra ph bt lun gp giai hay gp gi, m nu c phng nhanh vt u,th cm chc l s b o ng v khng chng s phi i tu sut sang th gii bn kia chu Dim vng. Ri nhng im xui nh : - Ch l trn, g gy g. - Nhn en sa th sang, Nhn vng phi mng, Nhn trng n n. - n, mui th king, mm, mui cng nn d chng. Nu c k n hon tn theo kiu ny, th khng bit n bao gi mi ht. G bn x tp, chuyn sang mt mc khc, m phn ln qu b qu c uthch, l coi bi. Bo Cng An Thnh ph s ra ngy 14.10.1990 c mt mu tin vi ta : Thy bi hi ba mng ngi nh sau : ng vo m rm thng tm m lch, chic xe Kamaz c trng ti 18 tn ch ca cng ty cu ng 72 b ln dc cu st Phn T, thuc phng 18, th x C Mau th cu b sp. C chic xe v khi lng p xung bp cn nh di chn

cu, khin cho anh Qun 31 tui, cng vi hai con, mt a 14 tui v mt a 12 tui b thit mng. Ring m v v anh th b thng nng. Trc chnh quyn a phng bit chic cu ny xung cp nghim trng, nn ng vin gia nh anh Qun dn i ni khc. Nhng v anh Qun v gia nh li tin li mt tn thy bi ni rng : - Khng c di nh, phi ch ti ngy 19 thng 8 mi l ngy tt. V tai nn thng tm xy ra. Trong sinh hot thng ngy, c nhiu ngi, nht l n b con gi, vn tin vo bi ton. S d nh vy v n b con gi rt hay t m, mun bit v tng lai hu vn, nht l ng tnh duyn ca mnh c chi trc tr. Nh ca khng chu trng coi, my mc c vt lng chng ngoi h ngoi ng, n khi b mt trm, lin chy i thnh ng thy bi, ri v nh, ca mt khng tm thy, li thm ci ti nghi ng ngi ny ngi n. Trong gia nh c ngi au m, khng lo chy cha thuc men, nhng li vi i tm ng thy bi xem c b ma lm, qu m hay c b ai tr m g khng. G quen vi mt i v chng n. Ngi chng rt ch th mn n. Cn b v c hai nm mt la, ln lt trnh lng 5 c con gi. Ngi th an i : - Ng long cng cha y ng . K th chm chc : - Nh ng ch ton vt gii l vt gii. Gia lc ang tht vng y, th b v cho ra l mt cu con giai khu khnh. Lm sao din t ht ni vui mng ca hai v chng. V sinh vo ngy Cha nht l l, nn mi ngi trong gia nh u gi cu m bng mt ci tn thn thng : - Cu L. Nghe li ch v, anh chng bn i tm thy, chm cho cu m mt l s t vi trn i. L s t vi ny phn rng : - Cu m mai ngy s thnh cng, lm ln v gia nh c nh v rt nhiu. V cng k t , hai v chng ra sc chiu chung cu L, ng vi nhn hiu qu t v ng cp cu m. H cng cu L nh cng trng, hng nh hng hoa. Cu L i g c ny. Nht l cu L c m bnh chm chp d vic cu L lm rt sai tri. Ngy n, khng hiu v quy ph trong lp th no, m cu L b thy cho n my ci bp tai. Nghe tin y, b m mng vn ng thy nh sau : - N khng , n khng au, n dm nh con ngi ta nh th .

Cu L c gi ln Saigon hc, nhng v quen thi c mung chiu, chng chu hc hnh, nhng li ua i theo b bn, cng x ke ma ty v b cng an r gy. Ti lc ny, hai v chng mi ng ra th e rng qu mun Xt theo kinh nghim bnh thng, th hu ht nhng li thy bi ni l nhng li phng on chung chung, khng ly g lm chc chn ng cho chng ta tin tng. Chng th m ca dao cao cnh gic : - Thy bi ni da. Bi kiu ny, th ai m chng bi c : - S c chng giu th ngho, Ba mi tt c tht heo trong nh. S c c m c cha, M c n b, cha c n ng. S c c v c chng, Sinh con u lng chng gi th trai. Hay nh : - Nh ny c qui c ma, C con ch mc cn ra ng mm. Bi cho nn : - Bi ra ma, qut nh ra rc. Hu qu ca vic coi bi, l tng lai th vn bp bnh, hu vn th vn m m, m cn bng dng khoc thm mt ni lo : - Tay cm tin qu bo bo, a cho thy bi, thm lo vo mnh. - Tha tin th em m cho, ng c xem bi, em lo vo mnh. - Tin buc di ym bo bo, a cho thy bi, thm lo vo mnh. - m au chy cha thuc thang,

ng i xem bi mua vng cng ma. - Thy bi, thy s, thy ng, Nghe ba thy y ci lng chng cn. Ti y, g xin mn cu chuyn H B ly v trong sch C hc tinh hoa kt lun v thi m tn d oan. Dn t Nghip c tc c mi nm gp tin mua mt ngi con gi nm xung sng ly v cho H B. S m tn y c lu ngy, khng ai ph ni. Lc ng Ty Mn Bo n lm quan y, ng thn hnh ng ra lm ch l ci v cho h B. Trc mt ng c b lo, ho trng, ng cho gi ngi con gi n. ng xem mt xong, ch rng : - Ngi con gi ny khng c p! Ta nh bn ng ng xung ni vi H B xin hon li hm khc tm ngi p hn. ng lp tc sai lnh khing mt ng ng qung xung sng. Mt lc sau, ng ni : - Sao lu th ny! Ri ng bo m b ct xung ni h. Lp tc sai lnh bt mt b ct nm xung sng. Mt lc sau, ng ni : - Sao khng thy tin tc g c. Chng l ng ct xung ni khng nn li. Dm phin cc c b lo i gip cho. Li lp tc sai lnh li mt c vt xung sng. Mt lc sau, ng ni : - Sao mi khng thy v th ny! Bn ng ct, b lo d i cng khng c vic. Phi nh n bc ho trng mi xong. Lc by gi bao nhiu ngi u xm xanh mt li, van ly xin thi. Ty Mn Bo ni : - thong th ta xem . Mi ngi run nh cy sy. Mt chc ng mi bo : - Thi tha cho. Th l H B khng ly v na ri. Thnh th t y dn t Nghip khng ai dm nhc n chuyn H B ly v na.

V tc gi sch C hc tinh hoa gp thm li bn : - S m tn thng lm h ngi, tn ca, nt nh, c khi mt c mng, tht l tai hi.

Ghen Ght
Chuyn phim ca G Siu.

Khng hiu ti sao my ba nay u c ca g c ln vn nhng ngh en ti v chuyn ngi i thay trng i en, st pht nhau n n c om m mt v phun c mu u. u cn cnh thin h thi bnh, con nt a gin vi h bo, m ch cn ngi vi ngi l ch si vi nhau. Ngh ti y g bn nh ti mt cu chuyn trong sch C hc tinh hoa nh sau : Ti lu sch kia c mt con h tinh khng hin hnh ra bao gi, nhng li thng hay tr chuyn rt l th, ai nghe cng phi phc. Mt hm tn khch hp ng, c c con ht mi ru. Khi men ru bng bng, h hn c vi nhau rng : - Ai s g th phi ni, m ni v l th b pht ru. By gi, c ta ln lt pht biu : no s ngi hc rng, no s ngi nh giu, no s ngi quan to, no s ngi nnh gii, no s ngi khim tn qu, no s ngi l php cu n qu, no s ngi thn trng t ni, no s ngi hay ni na chng Sau cng hi n h tinh, th h tinh p : - Ta ch s h tinh. Ai ny u ci, bo rng : - Ngi ta s h tinh mi phi, anh l ng loi can g m s ? Pht anh mt chn ru. H tinh ci v ni : - Thin h duy c ng loi l s nhau. Con cng cha mi tranh gia sn; gi cng chng mi hay ghen tung; k tranh quyn nhau, tt l quan li ng triu; k tranh li nhau tt l li bun mt ch. Bc nhau th tr ngi nhau, tr ngi nhau th lm nghing nhau. Ngi bn tr th dng con tr lm mi, ch khng dng con g, con ngng; ngi sn hu th dng con hu lm mi, ch khng dng con d, con ln. Phm nhng vic hi nhau u dng ng loi c. C th m suy th h s h l thm ch l. C ta u cho cu ni ca h tinh l xc ng.

T cu chuyn trn, g xin bn n chuyn ghen v ght. Trc ht, chng ta cn phi phn bit ganh ua vi ghen ght. Thc vy, ganh ua l c gng c bng ngi hay hn ngi. y l mt c tnh thc y ngi ta lin tc pht trin v tin ln khng ngng. Nu ai cng bng lng vi s phn ca mnh, th lm g c c nhng sng kin v c ti kin im t cho cuc i nh cnh o u xun vi trm hoa ua n. Trong khi ghen l bc bi tc ti khi thy ngi khc hn mnh. N xut pht t tnh ch k, ho thng, hp hi v thin cn. Nh vy, gia ghen ght v ganh ua c mt s cch bit, nh s cch bit gia tt xu v nhn c. Nu a mt nhn chung quanh, hn chng ta s thy s ghen ght len li v c mt trong mi lnh vc, trong mi phm vi. L con nh c o, c li Cu c, g thy ci ghen xut hin rt sm. Trc ht l ci ghen ca ma qu. Thy loi ngi c Thin Cha sng i, c hnh phc trong tnh yu thng ca Ngi ni vn a ng, ma qu em lng ghen v ght, nn mi by mu thm chc c cm d ri ng b nguyn t sa ng v phi ci u lnh nhn bn n ca au kh v cht chc. Tip n l ci ghen ca Cain. Thy l vt ca Abel c Thin Cha chp nhn, Cain bc bi ri cui cng rp tm thc hin en ti, git em mnh ngoi ng vng. Ngoi ra, cn phi k ti ci ghen ca anh em t ph Giuse. Thc vy, Giuse l con t ca Giacp, nn c cha cng chiu v yu thng hn. Thy vy, nhng ngi anh t ra tc ti, nht l t lc Giuse k li gic m v nhng b la ca cc anh ci rp xung nh phc ly b la ca mnh. Ri mt tri, mt trng v mi mt ngi sao xoay quanh mnh nh mun chc tng ngi khenV tha mn cho s ghen tc, h nm Giuse xung ging cn, ri li ko ln m bn Giuse cho phng li bun ang trn ng i xung Ai Cp. Trong Tn c, chng ta cng thy ci ghen xut hin. Trc ht, cc mn thc s tc ti khi thy hai anh em con ng Gib i ngi bn t v bn hu Cha, khin Ngi phi ln ting can thip v ph tan ci u c xi tht ca cc ng; - Ai mun lm ln th phi tr nn rt ht v ai mun cm u th phi phc v anh em. Chnh Cha cng tng l nn nhn ca s ghen ght. ng th, trc nhng li ging dy y khn ngoan v nhng vic k diu Cha lmHay ni cch khc, trc nhng thnh qu to ln Ngi gt hi c, bn bit phi em lng ghen tc. Thm ch, c ln h kho lo vi nhau : - Ka xem bn dn thin h theo ng y ht c ri. Sau cng, chnh lng ghen ght ny thc y h b v co gian khin Cha Gisu b kt n t hnh thp gi. Ri b Kinh thnh bc vo i thng, g thy ci ghen c mt mi ni v trong mi lc, cng nh trong mi lnh vc.

Trc ht l trong lnh vc gia nh. Khng t th nhiu con ci u ku trch cha m n thin v, khng cng bng, con yu con ght. a c nhiu, a c t. Ri t sinh ra ngang bng, gin hn v th on. Khng gin c cha m, th trt ni gin ln u a em. M a em th c ti tnh g phi lnh nhn hu qa ca s ghen ght y. Thc ra, khng nn trch mc cha m m nn trch mc chnh bn thn. Bi v chc hn cha m s yu thng a con sing nng hn a con li bing, a con au yu hn a con khe mnh, a con ngoan ngon hn a con xc lo c bit hn c l trong lnh vc tnh yu v chng. Thc vy, trong lnh vc ny, ci ghen thng c nh ngha l nh thi bc bi khi thy tnh yu ca mnh b nh cp, hay ni cch khc, l thi tc ti khi thy k khc phng tay trn tnh yu ca mnh. Ngi ta thng bo : - C yu th mi ghen. V nh vy, ci ghen u lun lch vo trong mu huyt ca nhng ngi ang yu, bt k n ng hay n b, con giai hay con gi. Tuy nhin, ni n b con gi, ci ghen thng mang mt sc thi c bit hn, chng th m ca dao tng ni : - t no l t chng cay, Gi no l gi chng hay ghen chng. Vi no l vi chng nng, Gi no l gi c chng chng ghen. Trong ngn ng Vit Nam c rt nhiu danh t ch nhng mc khc nhau ca ci ghen. Chng hn nh : Ghen bng ghen gi, l mt ci ghen vu v, mt ci ghen khng c bng c r rt, mt ci ghen c tnh cch ph u nh mun rn e ngi mnh thng rng : - Ch c lng qung, x r v l.cht vi b. Cn ghen hn, ghen ti, l l mt ci ghen cht cha trong lng m chng dm ni ra, cng nh chng c mt hnh ng no bn ngoi, c m thn gm nhm ni gin hn v ti phn, khin cho t ti c tm hn, tan nt c con tim, ho ht c cuc i v quay qut c con ngi Trong khi ghen thm l mt ci ghen trong bng, nhng bn ngoi th vn vui v, coi nh n pa, chng c s g xy ra c, ri lng lng theo di v a ra nhng bin php va su li va cay. y l ci ghen ca nhng bc cao th v lm, vi bn lnh nh c, ng cho thin h phi king n. G c th nhn ra ci ghen y ni Hon Th trong truyn Kiu. Hon Th l v ca Thc Sinh v l ngi n b c ci ghen c o. Nng ghen nhng bit gi th din cho chng, tm mu hi tnh ch l Thy Kiu. Hon Th bt Kiu phi gy n v

hu ru cho nng v chng d tic, khin Thc sinh d khc d ci, mun n th bin i m cng chng c. D bit chng c v l, nng vn lm ra v thn nhin ci ni nh khng, m trong bng mu ghen si ln sng sc. D bit chng giu mnh v vic ci v l, nng vn rp tm thi hnh c k, va khng thin h gn cho mnh l ghen xng ghen by, va y a Thy Kiu v Thc Sinh chng nhn c nhau v cng chng ct u ln ni, by gi nng mi h d. Mt ci ghen va khoa hc li va t nh. Chnh nng sau ny th nhn : - Rng ti cht phn n b, Ghen tng th cng ngi ta thng tnh. Ngoi khun mt ca Hon Th, g cn tm thy mt khun mt khc, khng km phn him c. l khun mt ca Trnh T. Chuyn rng : Vua Ngy em mt ngi con gi p dng cho vua Kinh. Vua Kinh ly lm thch ch v yu thng nhiu lm. Phu nhn vua Kinh l Trnh T bit th. Chnh nng cng mn chung ngi con gi y, c khi li cn mn chung hn c nh vua na. Ngi con gi y mun n mc, chi bi g, phu nhn cng u sm sa cho c. Vua khen : - Phu nhn bit ta yu mn tn nhn m cng em lng yu mn cn hn ta na, tht c khc no nh ngi con c hiu th cha m, nh ngi ti trung th vua vy. Phu nhn chc bng vua khng ng mnh l ngi ghen, nhn dp mi bo tn nhn rng : - Vua yu mn ngi lm, nhng ght ci mi ngi. Gi t nay, h ngi trng thy vua, ngi c che ly ci mi y i, th vua yu mn c mi y. Tn nhn nghe theo li, t mi khi trng thy vua l che ngay mi li. Vua thy th bo vi phu nhn rng : - Tn nhn trng thy ta m c che mi l lm sao ? Phu nhn tha : - Ti khng c r. i vua hi mi, mi tha rng : - Ti nghe u nh tn nhn c ni hi vua kh nng, ly lm kh chu. Vua tc gin bo : - nu th th xo ngay ci mi y i.

Vua va ni on, th mt vin quan hu cm dao ra, xo ngay ci mi ca n nhn. V phu nhn dn vin quan y h thy vua phn g th lm ngay tc khc. Qu l thm su v him c. V sau cng, ghen lng ghen ln, l ci ghen ca ngi c dng mu nng, khi mu ghen bc ln th ng ngi khng yn, phi tm cch bc l ra bn ngoi bng nhng hnh ng v thng l nhng hnh ng khc lit v tn bo nh cung phong v bo, no l chn ng nh cho mt trn te tua, no l dng dao lam rch mt cnh co, no l tt acid cho i oong c con ngict st hi tnh ch hu lu li cho tnh ch mt du n v mt bi hc i. G rt ly lm tm phc v khu phc cha ng chng ta trong vic ghp v dng ch. Chng hn nh hc hnh, hc th phi em ra m thi hnh. Chng hn nh nhn nhc, nhn ngi ta th phi ci u chp nhn b nhc nh. Chng hn nh khn ngoan, khn th cng cn phi ngoan na, bng khng th s l mt tai ha cho c v thin h. Cng vy, ngi ta thng ni ghen ght, mt khi ghen vi ngi no, th chc chn cng s ght ngi y, ngha l c c cm vi ngi y. Ging nh ci ghen, ci ght cng c nhng mc m c khc nhau. Trc ht l ght ngt ght bi, bn trong th ght nhng bn ngoi vn lm b vui v, du ngt. y l ci ght ca ngi c bn lnh su sc v him c. Tip n l ght b, ngha l va c c cm li va mun rung b. V sau cng l ght cay ght ng, thm ch cn ght vo tn tim, cho d ti cht vn khng thm nhn mt nhau. Cu chuyn sau y xy ra bn M cch y my chc nm nhng gn y ngi ta mi bit. S l c mt ngi n b kia, khi gn cht, khng mun c chn trong ngha a v c nhng k b ght cay ght ng bi v khi b cn sng h gy g v lm kh b. Con gi b thi hnh theo . C em b xc b vo trong mt t st kn. Mi mi lm nm sau, ngi ta mi pht gic ra v bt em i chn trong ngha a. T ghen ti ght, khong cch khng bao xa. Ri t ght ti nhng hnh ng tn c vi ch ch hm hi ngi khc, khong cch cng gn lm, nh chng ta thy trn. Thc vy, ngi ta thng bo : - Yu nn tt, ght nn xu. Ngy trc, vua nc V rt yu Di T H. Php nc V l ai i trm xe ca vua th b ti phi cht chn. M Di T H m nng. m khuya c ngi n gi, Di T H vi vng ly xe ca vua ra i. Vua nghe thy lin khen rng : - C hiu tht, v ht lng vi m m qun c ti cht chn. Ngy kia, Di T H theo vua i chi ngoi vn, ang n qu o thy ngt, cn mt na bn a cho vua. Vua khen : - Yu ta tht! Ca ang ngon ming m bit nhng ta.

V sau, vua khng cn yu Di T H nh trc na. Mt hm phm li, vua gin ni rng : - Di T H trc dm liu ly xe ca ta m i, li cn cho ta n qu o tha. Thc mang ti vi ta lu ngy. Ni xong em Di T H ra tr ti. Cu chuyn trn nh mun chng minh rng : mt khi ght th th no cng c nhng hnh ng hm hi k mnh khng a thch. ng th, nu phn tch v thi ghen ght, chng ta thy n chng mang li li lc g, m hn th na, ch em li nhng hu qu tai hi m thi. Thc vy, s ghen ght ca chng ta khng th no vo trn v bp mo, thay trng v i en. Ngi ta giu th giu. Ngi ta thi th Li ni gim pha ca chng ta khng th thay i c s tht. ng thi s ghen ght cn em li nhng hu qu tai hi cho chnh bn thn, bi v ngi ghen ght t y a, t lm kh mnh. Ci hn ca ngi khc lm cho mnh bc bi n mt n mt ng. V nh vy, cuc i c mi lc mt thm ho ht v quay qut. Cn nu c cho s ghen ght mc sc bnh trng, chc chn n s thc y chng ta i ti ch liu lnh b v co gian, ni hnh ni xu v nhng hnh ng d man khc na h lng, h d. Vy s ghen ght xut pht bi u ? Trc ht s ghen ght xut pht t tnh kiu cng ca mnh. Thc vy, k kiu cng bao gi cng mun mnh phi l nht, phi l trung tm ca th gii, phi l ci rn ca v tr. Thy ai ph bnh ch trch, lin ni gin ng ng. Thy ai hn mnh th hm hc v tm cch gim pha, h nhc cho b ght. Thi ny hon ton tri ngc vi li Cha dy trong Tin mng : - Ai nng mnh ln s b h xung, cn ai h mnh xung s c nng ln. Hay nh mt cu danh ngn bo : - Ai khen ta m khen phi, y l bn ta. Cn ai ch ta m ch phi, y l thy ta. Tip n, s ghen ght xut pht t bng d hp hi ca mnh. Thc vy, thy ngi khc ti gii hn, giu c hn, xinh p hn, chng ta phi mng th mi ng mt qun t, nh li thnh Phaol xc quyt : - Hy vui cng ngi vui v hy khc cng k khc. Mt x hi cn phi c nhng phn t u t, th mi hng tin trin c, ch nu tt c ch xong xnh, hay thng thng bc trung, th c l chng ta s chng bao gi chen vai st cnh c vi bn dn thin h.

Sau cng, s ghen ght cn xut pht t s thiu sng sut ca mnh. Thc vy, ng trc nhng thnh cng ca ngi khc, chng ta cn phi t vn lng tm, cn phi xt mnh v t ra nhng cu hi rt ta ly nhng bi hc c th, nh m lm p cho bn thn, cng nh lm giu cho cuc sng. Ti sao ngi ta li giu c ? V ngi ta ch th trong vic lm n, cn kim trong vic chi tiu, ch khng vung tay qa trn. Cn chng ta th lun n li v tr ni, c lm th cng ch l lmbing, hay lm t m xi nhiu theo kiu bc ngn cn di, thm ch li cn xi sang na, theo kiu con nh lnh tnh nh quan, th lm sao c th khm kh v pht ln cho c. Ti sao ngi ta ti gii ? V ngi ta chm ch hc tp, sing nng tm hiu. Cn chng ta th chi bi lu lng. i thi th da vo ngh thut quay cp. Nu khng quay cp c, th nm chc phn rt trong tay. Tm li, ng trc nhng thnh cng ca ngi khc, chng ta ng vi ch mm vo m ph bnh ch trch. Tri li, hy bnh tnh tm hiu nguyn nhn rt ta c nhng kinh nghim qu gi. Cn ng trc nhng tht bi ca bn thn, chng ta ng vi chy ti m li cho ngi khc, nhng hy tm hiu l do ti sao mnh li tht bi, ri ra sc un nn sa i li nhng khuyt im y. iu cn thit l phi m ngc mnh m rng : - Li ti ti, li ti ti mi ng. Ch ng m ngc ngi khc m rng : - Li ti anh, li ti ch, li ti honh cnhmi ng. Nguyn tc trong mi hnh ng, l : - ng nghim khc vi ngi khc m khoan dung cho bn thn mnh. Tri li, hy khoan dung cho ngi khc m nghim khc vi chnh bn thn mnh. kt lun, g xin ghi li mu chuyn sau y : Ngy n, C mo gp chim gy. Chim gy bn hi : - Bc sp i u y. C mo tr li : - Ti sp sang bn phng ng. - Ti sao li i nh th ? - V y, nghe ti ku, ngi ta ght, cho nn ti phi di i ch khc. Chim gy gp :

- Bc phi i ting ku mi c, ch nu khng i ting ku, th d sang ti phng ng, ngi ta nghe ting, cng li ght bc m thi, v nhn tnh u m chng th. C nh ti, th khng g bng bc phi rt c, thu cnh sut i, ng ku na l hn. ng ghen v cng ng ght ngi khc. Tri li, hy sa i nhng sai li, nhng khuyt im ni con ngi mnh, bi v tiu chun cn phi thc hin, l : - Mun c thng, th bn thn phi l ngi thng c. Chuyn phim ca G Siu.

Bin c ngy 11 thng 9 nm 2001, khng phi ch l mt bin c lm rng ri tay chn trn ton nc M, m cn l mt bin c lm cho kinh hn khip va cho c v nhn loi ang sng trn mt t ny. Nhn nhng chic my bay dn s ch y hnh khch m sm vo Trung tm Thng mi quc t ti Nu c, b nho xung Lu Nm gc ca b quc phng, hay ri trn sa mc bang Pensylvania, ai m chng cm thy khip m. Nhn nhng ng nt ca ta thp i, qu tht l khng cn hn no chng trn hn no, ai m chng th di ngao ngn : - Ngy tn th cng n vy l cng. Nhn nhng nn nhn b thit mng trong ngy kinh hong y, ai m chng xt xa v mun chia s bng nhng git nc mt bi hi xc ng ca mnh. Sng hm y, khi nhn v nghe tin tc trn truyn hnh, g cng bng hong sng st. Trc mt c nh bt ng, chng ai lng trc c, g phi bn khon t hi : - Ti sao ngi ta li c th hnh ng mt cch d man n nh th. Thi gian vn c tin ti bng nhng bc chn m thm. Mt nm tri qua. Mt nm nhiu xo trn. Mt nm nhiu bo lc. No nhng cng thng gia n v Pakistan. No l bu kh ngt ngt ti Trung ng gia Do Thi v Palestine, vi nhng tri bom sng, hay ni cch khc vi nhng ngi bom, ngha l nhng ngi m bom sn sng cht hu mong git c nhiu k th ca mnh. Chnh trong bi cnh y m hai ch khng b c bn dn thin h ni n nhiu nht. Vy khng b l nh th no ? a ra mt nh ngha chun xc g bn phi bt t in, m ni c sch mch c chng, th nhng vn khng thot khi nhng k xu bng cho rng : - i do, g y ch thng thi nh sch v m thi. Ci hng doctus cum libro th n ci gii g c ch.

Thi th cng nh phi cn rng chu vy bi v mnh th c gii giang chi vi ai. Theo t in th : - Khng l lm cho ngi ta s hi. - B l kinh hong s hi, ngoi ra cn c ngha l tra xt, bt b, nh p, cp bcchng hn nh ni : i b rp. V nh vy : - Khng b l dng nhng hnh ng tn bo lm cho ngi ta s hi. Mt i khi khng b cng cn c ngha l chi mng lm cho ngi ta lo s. Trn l thuyt, h dng bo lc lm cho ngi ta s hi, th c phong lm khng b, nhng trong thc t, s vic li khng n gin nh vy. Hi nh th chin, nu g nh khng lm, th nhng anh chng phi cng gan d ca Nht Bn, li my bay m thng xung nhng chin hm M v to c mt chin thng lng ly ti Trn Chu Cng, khin M phi kinh hongnhng chng ai dm gi h l qun khng b c. Hin thi, kh m phn nh v nhng hnh ng khng b, bi v n cn ty thuc vo ci nhn ch quan, vo ci lp trng chnh ch chnh em ca mnh. Chng hn vic m my bay dn s vo ta thp i, hu nh mi ngi u coi l hnh ng khng b, nhng di mt ng Bin Laden, th li l mt hnh ng t o, chc chn s c ng Allah n thng bi hu. Chng hn vic m bom t st git cho c nhiu ngi Do Thi, chng ta cho l hnh ng khng b, nhng di mt dn Palestine, th li l hnh ng can m v anh hng, mt hnh ng yu nc v cu dn. Tht ng nh my ng ty bo : - l l, chn l th bn kia dy ni Pyrnes!!! Nhng d sao chng na th hu nh mi ngi u phi cng nhn rng th gii hm nay b in m du n ca bo lc. Thc vy, bo lc xut hin trn bo ch vi nhng cu chuyn v v n cp ca git ngi. Bo lc xut hin trn phim nh, ngi ta git nhau d dng nh tr bn tay vi nhng l do chng u vo u. Bo lc xut hin trong nhng tr chi in t lm cho nhng em nh cn hoi mi sa lm quen v rnh r vic bn git nhau. Tuy nhin, iu quan trng hn l bo lc c mt khp ni trong cuc sng thng ngy di nhiu hnh thc khc nhau. V nu cn phi dn nhn hiu trnh ta cho th gii hm nay, c l g s phi ghi mt ch bo tht to, bi v ngi ta t ra to tn v hung d trong nhiu lnh vc. V th, ch bo ny cng c thin bin vn ha n qu thn cng khng lng ni. G ch xin k n hon tn mt s kiu bo vn hay gp thy m thi. Th nht l bo ngh. Con ngi thi nay ngh rt to tn, nht l ngh xu cho ngi khc. Thy mt hnh ng bt n l vi vng ph bnh, ch trch v kt n, ri li cn thm mm thm mui, v ru v ria cho thm phn lm ly bi t.

Th hai l bo n. Con ngi thi nay rt phm n. n tut lut t con tp cho n con voi. Hu nh tt c mi th trn i ny u phc v cho ci l ming ca con ngi. Ngi ta n cho khoi khu, nhm tha mn mi vui th cho sng ci thn mnh. Thm ch ngay c nhng th khng n c, th m thin h vn c thch xi, thch p nh thng, chng hn nh n tin, n cp, n hi lHa may ch c n n l em ch dm u. Th ba l bo ni. Con ngi thi nay hay ni vung thin a, thch nhng ngn t ao to ba ln ca ngh qung co, c ni v nht l ni hnh ni xu, sn sng chp m v ln u ngi khc mi ging ti, m chng thm ti nhng hu qu gy nn cho nn nhn. Th bn l bo lm. Con ngi thi nay thc hin rt nhiu hnh ng hung d da trn sc mnh, nn rt khoi nhng hnh thc bo ng. Hin lnh v khim nhng l hn nht. u tranh bt bo ng qu l xa ri Dim i. H nh mnh mt, th lp tc mnh phi nh tr mi. Cng v vy, mc d t do v nhn quyn c ni n hoi hoi mi c ming, th m x hi vn ra nhng tn bo cha v nhng ch bo quyn. Sau cng, th nm l bo tn. Con ngi thi nay thch tn ph danh d v hnh phc ca k khc. vi dp ai th phi vi dp cho ti tn bn en khin h khng th ngc u ln ni, khin h phi thn bi danh lit v khin cuc i h k nh i oong lunNh th mi h lng h d. By gi, g xin tr li vi chuyn khng b. Khi ni ti khng b l g ngh ngay ti nhng phn t i lp qu khch, dng bo lc lm cho ngi ta khip s, ri t a ra nhng i hi, nhng yu sch ca mnh. Khi ni ti khng b l g hnh dung ra nhng tn khng tc, mt ng ng st kh, sng k k bn hng, tay cm tri lu n m cht nhm uy hip hnh khch cng nh phi hnh on y l th khng b c bi bn v mang tm mc quc t, hay t na cng mang tm mc quc gia. Tuy nhin, trong mt phm vi nh hp hn, g cng thy khng b c mt trong mi lin h gia nhng c nhn vi nhau. Thc vy, nu hiu khng b l lm cho ngi khc khip s, tinh thn tr thnh bc nhc ri cui cng phi ci u tun theo nhng yu cu, nhng i hi c a ra, th g thy rt nhiu ln chng ta cng khng b ln nhau. Phng tin dng khng b, c th bng li ni v cng c th bng vic lm. Trc ht l bng li ni. G thy c nhng ng b m ming ra l chi bi v cm on, khin cho con ci khip s. Hnh nh h mun dng phng th khng b gio dc con ci mnh, ngha l lm cho con ci phi s m vng li. Th nhng, bin php khng b ny thng khng em li nhng kt qu mong mun. C hai ng b thng rn e con ci ca mnh nh sau : - K thi ny, my phi , bng khng th ng vc mt v nh. Con ci ca h hc ly hc , hc ngy khng tranh th hc m, nhng b sao qu t chiu tng, hc ti thi phn, cui cng u rt. V khng dm vc mt v nh, anh con giai th b i bi i, cn ch con gi th nhy xung cu Bnh Li m t t.

G quen mt v gia trng. V ny rt l oai phong lm lit, nhng ch v ci thi c ti v c on, bt c li no phn ra, u chc nh inh ng ct, v con phi rm rp tun theo, bng khng th e rng kh sng vi v yMc d cha dng ti bo lc v bo hnh, nguyn ci chuyn bo ngn m thi cng khin v con cng thng, bc nhc ri a th i vi m, a th kim c cng vic lm n gi t v gia trng ng knh y, tm ni khc sinh sng. By gi, tui i x chiu, v gia trng y ch sng cu ki mt mnh trong cn nh rng. V con vn cha ht s tm ng on t, tung cnh chim tm v t m. Khi mi quen v yu nhau, anh t ra l mt chng trai ga lng, mm mng. Nhng khi c mc cu ri, th anh khng cn gi gn t vi ch na. Anh lun qut nt, chi mng v dng li l th tc vi ch, khin ch phi cn rng chu ng(PNCN s 25). Tip n l bng vic lm, tc l dng bo lc vi nhng hnh ng v phu, tn c theo kiu bo hnh, bo ng trn p khin i phng phi hn xiu phch lc. Chng hn cha m th nh p con ci, chng th thng cng chn h cng tay vi v. G xin ghi li mt s nhng s kin c ng ti trn bo Ph N Ch Nht, thy rng tnh trng khng b v tinh thn cng nh v th xc , ang v s cn lin tc pht trin d rng mi ngi u cng nhn s bnh ng gia nam v n. Theo thng k trn ton th gii, c mi lm giy li c mt ph n b bo hnh trong giai on yu ng. Ring ti Vit Nam, n 70% ph n b bo hnh trong gia nh v 85% trng hp ly hn l do bo hnh. (PNCN s 25). C mt b v trt di yu thng mt ngi bn ng nghip. Thy nguy c gia nh tan v, b bn dng li v th nhn, mong c chng tha th. ng chng ch yu cu b v vit t kim im. Ri hng ngy trc gi n, ng bt b c t kim im trc mt chng con. T khi thng cu Bi nm tui by gi n thi i hc, b vn phi c. Xu h vi con, b xin ng c chm dt hnh pht , nhng ng bo ng vn cn nhc lm. Chuyn vin t vn kin nhn gii thch, ng vn pht l. Chuyn gia nh ng khng mun ngi ngoi chen vo. Vy l lc v ngoi tnh gia nh khng tan v, nhng n khi rng r nm ny qua nm n phi c kim im, b ht chu ni, nn i c ly hnPhi chng chnh l mt s khng b v tinh thn. (PNCN s 26). Ngm nhn b x trong chic o thung b st ngi, chic vy mm mi, mt ng chng khc ngn ngi say m, nhng cng chnh v th m ng khng chu ni nh mt ca nhng g khc nhn v mnh. V th lbao nhiu ci o, vy p ca v, ng ct, x cho bng ht. C th v ng khng t tng n ai, cng c th chng g no c tnh tn tnh, nhng nu v ng c khoe hng trc mt bn n ng, th s d ny sinh ti li. (PNCN s 26). Bo hnh v khng b khng phi ch c mt trong gia nh, gia v vi chng, gia cha m vi con ci, nhng cn c mt nhiu lnh vc khc na. Chng hn gia ch v th : bo ch ng ti nhiu tin tc lin quan ti cc cng nhn Vit Nam lm vic trong cc cng ty hay x nghip ca i Hn. H b nhng ng ch Sm Cao Ly nh p mt cch tn nhn.

Chng hn gia thy c v hc tr. Bo Cng An Thnh Ph mi ng mt mu tin nh sau : Sau khi ra chi tp th dc gia gi, em Bng v em Phc, con c gio, chy x vo nhau v cng ng. Bng xin li Phc. Cng lc y, mt em khc ni vi Bng : xin li khng c u, t na c gio nh bn y. Cu ni y l li cnh bo. Khi trng vo lp c 5-10 pht, Bng t khu vn phng nh trng v, xin vo lp, c gio ang ging bi, sa sm nt mt, tay cm thc tin n gn Bng vt mnh vo tay phi em v git ging ni : Vo lp i. Bng b ng cui lp, sau c gio ni : Ci thng kia khng bit au u, c lp xung m cho n thi phi, cho n cht i. Ngay sau li ni ca c, nhng a tr cha y 10 tui bin thnh cng c tr th ca c gio. B au v lo s trc li da nt, Bng v khng dm ni vi gia nh. Hm y Bng khng n cm ti, khng hc bi, m n li st cao. M gng hi mi, Bng mi gh st tai m v ni : Con ni vi m nhng m ng ni vi ai, c gio xui cc bn nh vo bng con. M vch o con thy nhiu ch thm tm a khc. Bt u t hm y, Bng lun sng trong tnh trng hong lon : cm khng n, bi khng hc, m chy lon x khp nh, t lng xung l ni sng v git mnh thon tht. (CATPHCM s 1065). Bnh thng th nhng ngi c chc c quyn, hay ni cch khc, nhng k c coi l b trn mi khng b nhng ngi b di, chng hn : chng i vi v, ch i vi th, cha m i vi con ci, thy c i vi hc trTh nhng, s vic u c thng rut nga nh vy, m lun c nhng chuyn tro chng ngng v ngc i. Chng hn con ci khng b cha m. Mt cu qu t ni vi cha m rng : nu khng cho tin sm chic xe i mi th s i chch choc mang ci bnh Sida v nh. Mt c gi ru ni vi n ng sinh thnh ca mnh nh sau : nu khng cho i chi, th s tm cch mang mt bu nm nh ch. Nhng li pht ngn trn khin cho cha m phi pht kinh pht khip. Chng hn hc tr khng b thy c. T lu ri khng him nhng chuyn hc tr hnh hung thy c, khin cho thin h phi than rng : bn tr by gi khng cn tin hc l hu hc vn na, nhng l tin hcv hu hc vn, bt c lc no cng sn sng chi ci ngn bo lc. V nht l n b khng b n ng. Chng hn v khng b chng. Ai trong chng ta cng bit Socrates. ng l mt trit gia lng danh thi c xa ca Hy lp. Trit l ca ng ngy nay vn cn gi tr. Nhng c hi thay, ang khi ng l mt bc thy ng knh ca ng o mn v sau ny mun th h vn coi ng nh mt bc tn s, th ng li l nn nhn ca mt b v. B chanh chua, khinh r ng l hng tri g khng cht. Ln kia sau khi chi bi ng mt trn kch lit, b tng cho ng nguyn c mt chu nc d ln ngi, nhng ng vn thn nhin v ni : Ti bit m, sau khi c sm chp th tt nhin tri s ma. Chng hn bn gi khng b bn trai. Nng t ra mt ci l bt chng nht nht phi tun theo : mi ln hn c n tr nm pht l b mt ci nho au ing vo bng. Chng l mt ngi tham cng tic vic nn cng thng xi gi dy thung vi bn mnh, th l sut mt tun, chng khng dm trn trong nh v s m nhn thy nhng vt bm. Nho bng chn, nng chuyn sang ngt vo cnh tay, c ln vt ngt nung m lm chng phi i st trng ri bng li. My ba chng bng bm, tay nhc nhng nng khng h nao nng, thc hin tip chiu cn ln b vai. i lm c ngy mnh my m, tng gp ngi yu th c chm sc, th gin, no d li cn b hnh h thm, l cha k nhng mn ay nghin x v(PNCN s 27). Mt trng hp khc cng khng km phn qui n. Anh l mt ngi hin lnh t ni, cn ch lc no cng o o v thng thn, chnh v vy m ch lun ln lt anh.

Vo dp sinh nht mt nh bn trong nhm. Nh bn mi c nhm n qun n, ai c bn trai cng c mi theo. Hm y c anh v mt vi ngi nam khc. ang n ung vui v th mt bn nam ngh : bn ngi nam ung mt chai chc mng sinh nht ch nhn, cn cc bn n th ung nc ngt. Anh tn thnh : c . Ch trng mt nhn : Anh ng ung, ti cn a em v na. C nhm ng thanh : Khng sao u, ung mt chai cho vui. Ri nh s mt mt bn b, anh gi ln : Cho mt chai bia Saigon. Khng cn m du na, ch chm dy tm ly c o ca anh : ti bo anh thi m, sao anh l qu vy. Mi ngi sng st . Ai cng can : Thi, khng ung th thi, lm g m nng vy. Chng ni chng rng, anh ng ln v b iLn khc, ch dn anh n ch i sinh nht mt ngi bn. Anh n tr, ri trn ng i anh qut xe trng ngi ta, may m khng c chuyn g. Ch tc gin vi anh v vung tay tt anh mt ci v ti i u. Sau hai nm quen nhau vi nhng gin hn, cui cng h chia tay nhau tht s. By gi th ch sng ngoi quc. Trong mt bc th khuyn bn mnh nh sau : My phi nh nhng vi ng x ca my! n ng ai cng thch ngt, ai cng thch ph n ti mnh du dng. Mi ln ngh n chuyn ngy xa, tao li thy mnh c li v nng ni qu chng.(PNCN s 29). kt thc, g xin k li mt cu chuyn vui nhng c tht chm phn chm, ca mt bc ng knh m g xin gi l ng Khng B. Th nhng, ti sao li gi bc ng knh y l ng khng b, th xin qu v kin nhn xem tip phn sau t s r. ng khng b ca g l mt v chc sc trong Gio hi, va l cha s li va l ng b trn ca mt hi dng, c c s trong nc cng nh ngoi nc. V th m xun thu nh k, mt nm t l hai ln ng khng b c i chu du nc M, gi l thanh tra cc k b di. Thy ng khng b i M nh i ch, g thm gi di nn c ln than ngn th di : - Mt l lm b trn, hai l lm b di, ch ng lm b ngang. Bi v b trn th c u i, cn b di th c d di chng ai thm ng ti. Ch b ngang y h gian nan lm, kh khn lm. Sau ngy 11 thng 9 my thng, ng khng b bay t Thy S qua M. Ai cng tng chuyn i s gp nhiu s nhiu kh phc tp, nht l ci khu khm xt phng khng b. Th nhng, sau chuyn i, ng khng b hng tit vt cho bit nh sau : - Nhn ci mc linh mc cng nh ci bn mt hin kh ca mnh, chng ma no n khm xt c. My bay vng khch, rng thnh thang, tha h m ng. Mnh lm mt gic di trong sut chuyn i, khe re, chng ging con b ko xe cht no, b li nhng m thc trng v bn rn cng vic. l chuyn i m ru b r hi nm ngoi. Cn nm nay, ng khng b cng lm mt chuyn cng du qua M. Nhng nm nay khc nm ngoi v ng khng b ca g gp rc ri to. S l ng khng b mua v my bay theo l trnh Thy S Dallas New-Orleans, nhng khi ti Dallas, ng khng b gh thm mt ngi chu. Thin h thng bo : - Mt ngi chu bng su thng k cp. Th nhng, ngi chu ca ng khng b li chng ging th cht no. Tri li, rt thng ng cu, nn lng l mua v my bay ca mt hng khc, nhiu tin nghi hn ng cu au lng, m chng h bo cho hng my bay c. Cng do ci s

khng thng bo, khng i my bay hng c m li i my bay hng khc, nn khi tr v Thy s, bc ng knh gp phi nhiu phin toi ngoi mun, bi v bn xa, bn an ninh cho rng bc ng knh c vn , nn phi i my bay trong cng mt ngy vi hai hng khc nhau. Ni trng ra l h nghi ng bc ng knh c en ti, nn thng bo i khp ni phi canh chng, bi v rt c th hn ta l qun khng b. Sau khi thanh tra cc k b di, bc ng knh cm thy hi lng v lm sng danh cha, sng danh con v sng danh dng ta mi b, lin vui v khn gi qu mp ln ng tr v. Chuyn bay v phi vng qua Lun n trc khi p xung Thy S, nn phi i nhiu ln. Ti bt c phi trng no, bc ng knh u c chiu c khm xt k lng, ri ln my bay xong xui, th c tip vin mi phn xung khu vc hnh l v bo cho bit : - K tnh nghi an ta, c th chuyn hnh l ca hn ta ln. S d thin h hnh ng nh vy l n chc v bo m an ton, v ngh rng mt khi ng khng b c mt trn my bay th chng khc g chui u vor. Ch cn ngi khng ln m hnh l c ln, nh xy ra bom n th bit tm tc ai by gi. Hn th na, my c tip vin hng khng, khun mt th p, nhng ci nhn li chng p t no bi v ci nhn y cht cha nhng nghi ng, nh thm ni : - Cn phi d chng. Bc c v mnh, bc ng knh bn ni tong ln vi mt c tip vin nh sau : - Ci bn mt ti hin nh cc t th ny m li l dn khng b, c n cn hay sao ? Th nhng, c tip vin hng khng vn ci mm chi v tr li tnh b : - Ngi khng b tnh nghi, nhng v my bay ca ngi b tnh nghi. Ngi khng c vn , nhng v my bay ca ngi c vn . Ngi khng phi l dn khng b, nhng bit u hnh l ca ngi li l th dng khng b. Cu sn, bc ng knh bn phn : - Th c vic khm xt : my cun sch, vi b qun o v dm ba hp ko nhai cho bun, ha chng c git c rui ch no git c ai ? C tip vin vn lch s ni : - y l phng thi m!!! Ri ci u p l bc ng knh bng mt n ci tm tm. My bay gh Lun n v phi ch bn ting ng h. u c cng thng v mt mi, bc ng knh bn pht tnh nh dn ng l, xem thng thin h v coi mi

ngi nh c rc, nn nm ln ra trn bng gh cng cng, kh mt gic cho kh cuc i. Thin h k qua ngi li, nhm nhm ng ng v th thm : - Coi b chn cng cng cao ro, chng n ni t lu, th m li l dn du th du thc, u ng x ch, cu ba cu bt, nn mi ln quay ra y h ming m ng. Trong lc l t l m nh th, bc ng knh hnh nh long thong nghe thy ting chn mt vi ngi Vit Nam i qua v ni lo xo nhng chi khng r. i qu thc xc tht th nng n lm lm. Ri cng v ti Thy S, kt thc mt chuyn i y bo tp. V cng v th, g v php gi bc ng knh y bng danh xng ng Khng B. By gi hn qu v bit ng Khng B ca g l ai. Nu bit, xin vui lng thng bo gp rt cho ta son, ta son kp thi phng bi v thi bui nhiu nhng, chng tin giai gi no c. Bo m chc chn qu v s nhn c phn thng ln lm y ?

Li Bing
Chuyn phim ca G Siu.

Lu ri, g c c trn mt vi t bo v lm c mt mu suy gm v cuc sng hm nay, i khi nh th ny : Hin gi, Chng ta c nh cao hn, nhng nhn cch li nh hn. Chng ta c nh to hn, nhng gia nh li nh hn. Chng ta c nh sang trng hn nhng t m li v nhiu hn. Chng ta c ng ph rng hn, nhng quan im li hp hn. Chng ta mua sm nhiu hn, nhng hng th li t hn. Chng ta c nhiu tin nghi hn, nhng li t thi gian nhn ri hn. Chng ta c nhiu bng cp hn, nhng li km thc hn. Chng ta hiu bit nhiu hn, nhng li km suy xt hn. Chng ta c nhiu nhn ti hn, nhng li t sng to hn. Chng ta c nhiu thuc men hn, nhng sc khe li km hn. Chng ta c nhiu ca ci hn, nhng li thiu nhn bn hn.

Chng ta ni qu nhiu, nhng li yu qu t. Chng ta bit cch kim sng, nhng khng bit xy dng cuc i. Chng ta sng th hn, nhng li sng t ngha hn. Chng ta chinh phc c v tr, nhng khng thng c ci lng. Chng ta lm c nhng vic ln hn, ch khng phi l tt hn. Chng ta lm sch khng kh, nhng li gy nhim trong tm hn. Chng ta tch nguyn t, ch khng loi b c thnh kin. Chng ta vit nhiu hn, nhng hc t hn. Chng ta d tnh nhiu hn, nhng thc hin t hn. Chng ta ch bit vi v, nhng khng bit ch i. Chng ta c thu nhp cao, nhng o c li thp. Chng ta c nhiu thc n hn, nhng li km dinh dng. Chng ta c nhiu thc n nhanh, nhng li tiu ha chm. Chng ta chung s lng, m qun mt cht lng. Chng ta c lm li nhun, nhng quan h li hi ht. Chng ta c nhiu phng tin gii tr, nhng li t nim vui. Chng ta c thu nhp gp i, nhng chia ly li nhiu hn. Chng ta bn ngoi th ho nhong, nhng bn trong li rng tuch. Chng ta c v cho ha bnh th gii, nhng ni chin vn trin min. Chng ta lm c nhng vic phc tp, nhng li khng lm c nhng vic n gin vi ng loi. Chng ta ung qu nhiu, ht qu mc, chi qu l, ci qu t, gin qu mau, thc qu mun, dy qu mt, c qu t, xem truyn hnh qu nhiu v li xe qu nhanh. Chng ta i ln mt trng v quay tr v, nhng li cm thy phin h khi bng qua ng gp ngi hng xm mi n. Chng ta c nhiu my tnh lu tr thng tin nhm cung cp nhng bn sao, nhng li t lin lc thn tnh hn.

y l thi ca nhng chuyn du h chp nhong, ca khn dng mt ln, ca bung tri o c, ca nhng ch dng mt m, ca nhng c th bo ph v ca nhng loi thuc kch thch, an thn git ngi. V ri tc gi kt lun : - Thi i cng ngh mang li cho bn thng ip ny v cng l thi i bn phi la chn : hoc l sng khc i, hoc l s bung xui. Ring phn g, trong bi ny, g mun thm mt chi tit nho nh khc na, l : - Hin nay chng ta c qu nhiu my mc, nhng li li v lm bing hn bao gi ht. Thc vy, ngy xa cha ng chng ta cuc b dm by cy s l chuyn nh, cn ngy nay ngi ta i vi ba trm mt cng phi vi leo ln xe. Ngy xa ngi v hay ngi m trong gia nh phi qut dn v lau chi nh ca, cng nh git gi o qun b hi tai, tot c m hi ht, cn ngy nay ngi ta ch cn m my ht bi hay nm vo my gitlong mt chc l xong. Chng th m trong mt bi vit mang ta l Ngh thut lm bing trn bo Kin thc Ngy Nay, thin h a ra mt nhn xt nh sau : K l nht l trong lc ngi c v hot ng hn khi ri rnh, th khoa hc k thut li mang n nhng ci thin khuyn khch sli bing nh my git, my ra chn, my ht biThm ch k thut hin i tiu dit hon ton nhng c gng t nht v sc lc : i vi trm mt cng leo ln xe hi ch khng i b, dng thang my ln lu, dng remote control iu khin TV v video v s phi di chuyn ch vi bc chn! Nhiu nh x hi hc cho rng con ngi cng lc cng bo ph l do cuc sng chy li kiu to ra. Vy th no l li bing ? M t in ra g ghi nhn nh sau : - Li l bing nhc, ham khng, s lm vic. - Cn bing l li, tr ni, u oi, khng thit n vic lm. Tc gi trch dn mt cu tc ng minh chng : - Nhng ngi lu lng chi bi, Cng l li bing, ta thi trnh xa. Ni tm li, li hay bing th cng hao hao ging nhau, ngha l thch khng, thch hng nhn v ngi lm vic, ngay c nhng vic cn thit nht nh tm ra, v sinh thn th ca mnh. Tc ng ca dao Vit Nam a ra nhng nt chm ph v h nh sau : - n nh rng cun,

Lm nh c cung li ngc. - n th la nhng ming ngon, Lm th chn vic cn con m lm. Nh th cn , ch nh th ny th qu thc l siu ng : - n ri nm ng nm nghing, C ai ly t, th khing t v. Cn ngi phng Ty cng din t v h nh th ny : - K li bing, nh con iu, khi phi bay th ni : ti l mt con lc . Cn khi phi mang nng th bo : ti l mt con chim. Cch y khng lu, bo Ph N Ch Nht c a ra mt mu gng in hnh tin tin cho ci s lm bing. Nhn vt ny qu thc li huyn ti trnh siu ng m c l trong c v thin h khng ai snh bng. Mu tin y nh sau : Lm bing ht c. Danh hiu ny c l rt xng ng c trao cho g thu nh ca ng lo by mi tm tui Camille de Roey thnh ph Strombeek-Bever thuc nc B. Sut mi bn nm qua, g thu nh bn mi tui ny khng h qut dn bt chp li ku gi hay e da ca ng ch! ng ch nh De Roey phi dng bin php ct in t nm 1992, nhng vn khng lay chuyn c tnhlm bing ca g thu nh cng u. Cp din ? G ta ni dy vi my iu nhit h thng cung cp kh nng xi . Thm ch ng ch phi dng n bin php nh cy hi ng thnh ph v cnh st lm p lc tng kh g thu nh ra khi ca, nhng g ta vn bnh chn nh vi. Mi ti ngy 28 thng 4 nm 2002, g sng khc kh y khng cn tin tr, nn t ng xch va-li ra khi nh. Tuy nhin, ti sn g y li l ng rc khng l vi hng trm chai rng, lon hp, thc n d tha v rc bn cht ln n tn trn. Vy s li bing s em li nhng hu qu nh th no ? Nhn di gc tch cc, s li bing i khi cng em li mt cht hu qu tt p v cn thit cho con ngi. Chng hn, theo tc gi L Lc, i vi nhng ngi b tress do lm vic qu cng thng, thm ch i vi nhng ai c ni bun ray rt, cc bc s khuyn h hy bung b tt c v hy i ngh h nh nhng c cu hc tr. y l mt nhu cu c tht v

hu ch gii ta tm tr, thc y mt ngun sinh lc mi i tip trong cuc sng. Chng hn, sau mt bui sng mit mi lm vic, th gic ng ban tra cng l iu cn thit c thanh thn v hng say cho cng vic ban chiu. Trong mt bn nhc, c nt bng th cng c nt trm, nu c bng m th s phi gn c ra m ht. Si dy cung c lc cng th cng phi c lc chng, nu c cng mi th s t Sau nh th chin, dn Nht bn hng hc xy dng li t nc, lm ngy khng h bn tranh th lm m, thnh th u c h lc no cng cng thng. S ngi b tress v t t t Ph Tang ny rt cao, mc du cuc sng vt cht ca h cht rt y . V th l h bn m mt ra v quyt nh lm vic t thi, cn dnh thi gilm bing, ngh ngi v i du lch ni ny ni khc cho cuc sng c tr nn ti hng v ng sng. Ti thnh ph Medellin nc Colombia, hng nm ngi ta t chc ngy lm bing. l ngy m chng ai mun lm vic, mt ngy hi c ra i t nm 1985, nhm phn i tnh trng tht nghip v cng nhn b ui vic trn lan. ng h cho ngy li bing ny vo trung tun thng tm va qua, cc ngh s ni ting ca thnh ph tham gia biu din trn ng ph. Tit mc biu din ca h mang ng ngha ca ngy hi : khng ai lm g c ngoi vic ngi c bo!!! Cng trong chiu hng y, cng theo tc gi L Lc trn bo Kin Thc Ngy Nay, sut thp nin 60, phong tro hippie ca gii tr phng ty ty chay cc hnh thc lao ng p dng trn ton x hi, by t s t do v i sng c nhn phong ph. Ti Php, trong ln sng biu tnh phn i ni ting vo thng 5 nm 1968, nh x hi hc Paul Lafargue c ra quyn c li bing, rt c gii tr hoan nghnh. Khng him cc kin ngh ca gii tr i hi lm vic mi ngyhai ting ng h, cn bao nhiu thi gi khc th ngh ngi v gii tr. Tuy nhin, phong tro phn khng ny rt nhanh chng b phai m do cuc khng hong kinh t nm 1973 v nn tht nghip gia tng. Hu qu tch cc ca chuyn lm bing l nh th. Cn hu qu tiu cc th sao ? Hu qu tiu cc th nht, s li bing l ngun gc sinh ra nhng thi h tt xu v tinh thn, nh cc c ta ngy xa bo : - Nhn c vi bt thin. Chng ring g cc c ta ngy xa, m hu nh c v thin h u ni nh vy. Chng hn ngi Tu th bo : - Li bing chnh l m m sng ng vy. - Trm chng bnh h hng u do li bing m sinh ra. Cn ngi Ty th ni :

- Li bing l mt ngi m c mt con trai l thng n cp v mt con gi l ci i ngho. - Mt tr tu tm thng m chuyn cn c th tin xa hn mt tr tu thng minh nhng li bing. Kinh nghim i thng cng cho thy : v nhn ri nn n ng mi tm nm tm by m c bc hay ch chn say xa, cn n b mi tm hai tm ba m ni hnh ni xu ngi khcV mi bt n u bi m ra c. Hu qu tiu cc th hai, s li bing l nguyn nhn dn ti tnh trng ngho tng v vt cht, nh cc c ta ngy xa cng ni : - Giu u ti k ng tra, Sang u ti k say sa ti ngy. Thc vy, khng lm vic th o u ra tin, gia mt thi bui go chu ci qu. V nh vy ci ngho nh c nm chc trong lng bn tay ca nhng k li bing. ng th : - K li bing i chm n ni s ngho tng ui theo kp. - K li bing l anh rut ca tn n my. - Tun l ca ngi lm vic c by ngy hm nay, cn tun l ca k li bing ca by ngy mai. Khi lm vo tnh trng ngho tng, th chnh bn thn mnh phi phn u, phi chu kh lm vic th mi hng thot ra, ch cn bing nhc theo kiu h ming ch sung th ch c nc kh rch o m m thi. Hnh nh L Phng Tin c mt cu chuyn ng ngn k li rng : ngy kia, ch nhi bn rt vo mt thng sa b. C s thng th ch s b cht chm, th nhng ch vn ra sc vng vy vi mt cht hy vng le li l s c cu thot. V s tht xy ra ng nh ch mong c. Nh s vng vy ca ch m thng sa b bng ng c li thnh b v ch tro ra mt cch d dng. V th m ngi ta mi bo : - Hy t cu ly mnh, ri tri s cu. K li bing lng ph thi gi ca mnh mt cch v ch. M thi gi l mt ci g rt l qu gi. Ngi Ty th bo : - Le temps, cest largent. Thi gi l bc. Cn ngi Tu th ni : - Nht thn quang m nht thn kim. Mt tc thi gian l mt tc vng.

Trong thc t, thi gi c l cn qu hn c vng ln bc. Mi y, tc gi Nguyn Tin Hu a ra vi con s kinh hong m con ngi trn th gii lm c trong mt pht. Phi, trong mt pht ngi ta sn xut ra : - 61.000 lt ru vang. - 210.000 lt bia. - 4 tn ca cao. - 11 tn c ph ht. V nc vo bng 1,6 triu tch c ph. Ngi ta n ht bao nhiu trong mt pht ? Khng bit. Nhng con ngi git cht c man no l sc vt ln b sn xut ra : - 117 tn c. - 314 tn tht loi. - 14 tn xc xch tht heo. Con ngi cn nh n g gim 1,7 triu qu trng n vi 680.000 bnh m ban sng. Tt c ch trong mt pht. Khng ch bit n, con ngi cn bit chi. V chi cng khng km phn v i. Ch trong mt pht, h cho ra l : - 165 chic xe p i. - 62 chic t chy. - 178 chic tivi xem. - 281 chic radio nghe. - 7.935 i giy mang. - 126 my in thoi ni chuyn thoi mi. Con mt, i chn, ci tay u c iu kin tiu khin, th ci ming n ghen.Con ngi li phi ct lc sn xut thm trong mt pht : - 15 tn thuc l, tng ng vi 21.000 iu x g b v 10 triu iu thuc l ph pho.

Ht thc cha , ci ming cn i nhm nhp lc xem tivi. V th l c mt pht ci ming ngn ht 252 k u phng! Nhng so ra chng thm vo u so vi h sn xut c 45 tn u phng trong mt pht. Cha ht chuyn, ci tc con ngi vn tip tc mc. N mc n 1,1 cy s ch trong mt pht ngn ngi. T nhng con s kinh hong k trn, ngi c c cu tc ng kh su sc : - Ai khng bit qu trng mt pht, ngi chng ng sng mt gi. K li bing lun tiu dng nhng sn phm do tay ngi khc lm ra, nh : go, tr, ng, sa, xng, duth m hn li chng lm ra c mt cht g c, v th i vi x hi, k li bing chnh l mt tn n cp chnh hiu con nai vng ng ngc. Ti y, g xin ghi li mt mu chuyn nho nh : d nh hi. Ch tm mt ln mt tun, nu cn thit. Mt ngi ti. l li t qung co tm bn i ca ng Reason, 63 tui thnh ph Aberdeen, nc c. Th nhng, li qung co ny li hp dn phi n mi l ch. V cng ngc nhin v ch sau mt vi ngy nhng li qung co ny c ng trn mc tm bn bn phng, ng nhn c khng bit bao nhiu th in t. Sau khi ni chuyn qua in thoi v email qua li, ng quyt nh s hn gp mt 7 ngi dng nh tm u hp vo thng chn. Qu b qu c cho bit s d mnh quyt nh lm quen v : - Anh y c v tht th v c c hi hc khi m t v mnh. i, ci lm bing cng c t li y ch v n b con gi ng l kh hiu tht. kt lun, g xin trch mt mu trong bo Kin Thc Ngy Nay nh sau : Li bing to ra cc hu qu sinh l cho c th con ngi v cho x hi. Nhng li bing khng phi lc no cng tiu cc. Vn l phi bitli cho ng lc. Bn ang tn cng tnh cm ro rit mt c gi, c ta sp sa xiu lng m bn li ln ra ng v ngy kh kh, th qu thc bn va li li va chng ging ai! Tuy nhin, khi m mng nhn trng sao m suy ngh : - Mnh l ai ? - Mnh t u m n ?

- V mnh s i v u ? Ai dm bo h l k li bing ? V nu nh th, th tt c cc bc hin nhn qun t cao qu xa nay u khng c.sing cho lm.

Chm Cha
Chuyn phim ca G Siu.

Sch C Hc Tinh Hoa c k mt mu chuyn mang ta l Ly ca ban ngy, i khi nh th ny : Nc Tn c k hiu li, mt hm ra ch gp ci g cng ly. Anh ta ni rng : - Ci ny ti n c, ci ny ti mc c, ci ny ti tiu c, ci ny ti dng c Ly ri em i. Ngi ta theo i tin, anh ta ni : - La tham n bc ln lm m c hai con mt. Bao nhiu hng ha trong ch, ti c tng l ca ti c, khng cn trng thy ai na. Thi, cc ngi c cho ti, sau ny ti giu c, ti s em tin tr li. Ngi coi ch thy cn d, nh cho my roi, bt ca ai phi tr li ngi y. C ch ci . Anh ta mng : - Th gian cn nhiu k hiu li hn ta, thng dng thin phng, bch k ngm ngm ly ca ngi. Ta y tuy th, song ly gia ban ngy, so vi nhng k y th li chng hn ? Cc ngi ci ta l cc ngi cha ngh k. T cu chuyn trn g nhn thy ci bnh cm nhm ca anh chng ny, mc d thm nhim vo lc ph ng tng, di cn ti tn tim gan pho phi, khin cho tu ha nhp ma, khi la tham bc ln lm m c hai con mt, khin cho thy mi s u l ca mnh. Qu l ht thuc cha. Tuy nhin nu so snh vi nhng v tai to mt ln, v ham m ph qu, m la thy phn bn, ngm ngm lm hi ng bo, th ci bnh n cp l t ca anh chng kia chng thm thp vo u. V th, ngi lm sch, tc l tc gi C hc tinh hoa, mi th di kt lun : - Trch i ch bit ch ci nhng qun trm vt, ch khng bit trng tr nhng k i gian i c. c xong li kt lun ny, g bn nh ti mt s tht m ngi xa tng cao cnh gic : - Con i, nh ly li ny,

Cp m l gic, cp ngy lquan. S tht cay ng y, ngy hm nay vn ang lin tc pht trin bt c x hi no : dn kh rch o m n trm, n cp t tin l th b t mt gng, cn nhng xp nhn, nut trng bc t th li sng phy phy, hng th giu sang ph qu. Tin bc Vit Nam s b bi li, th em ct k ngn hng Thy S, hay mua sm bit th bn M, bn Ty. Lic qua bt k t bo no, nht l mc ch cn xe g u thy nhan nhan nhng tin tc v trm cp, dn o tc lng hnh khp ni khp chn nh ch khng ngi vy, d cho cng an cnh st c ng y ng, y ph. C rt nhiu l do khin cho t nn ny bnh trng. L do th nht l do lng tham. Lng tham ca con ngi v nh chic thng khng y, c th b vo tut lut, t con g con vt n nhng my mc t tin cht lng cao. Khi lng tham bng bng ni dy, th trng g ha quc, ca ngi c tng l ca mnh, nn ung dung th tay ra.cm nhm. L do th hai l do s li bing, mun giu m li s khng dm m hi si nc mt. Mun bc ln mau m li s phi lao ng vt v cc nhc, nn chi i thung ca thin h lthng sch : - Con i hc ly li cha, Mt m n trm bng ba nm lm. L do th ba l do s tng qun. i qu th phi i n trm, Tng qu th phi i n cp, nh ngi xa din t : - Bn cng sinh o tc. - i n vng, tng lm cn. T nhng l do k trn, t nn trm cp nh gp c mt tha t mu m ny mm v ln ln nh nm sau cn ma. Ngi ta sn sng chn vi lng tm, min sao v vt v cho tht nhiu. Ngi ta sn sng ci h h trn nhng kh au ca ngi khc, min sao nhng c lm n bt chnh ca mnh c trt lt. Ngi ta coi c cng bng l mt ci g c h v li thixa ri Dim i !!! Th nhng cho ti ngy hm nay, cng bng vn phi l yu t cn bn cho mi lin h x hi, bi v cng bng phi i trc v lm nn tng cho bc i. Thc vy, nu khng c cng bng th tnh thng s b mo m, lch lc v sp . Nu khng c cng bng th tnh thng cng s iong lun. Chnh v th, ngay t hi cn tm b, trc thnh l ngy Cha nht, ngi ta thng c : - o c Cha Tri c mi iu rn, th by ch ly ca ngith mi ch tham ca ngi.

Hai iu rn ny xut pht t li Thin Cha truyn dy cho ng Maisen trn Ni Sinai nh sau : - Ngi khng c trm cpNgi khng c thm mun nh ca ngi ta, ng rung, ti t nam n, con b con la hay bt c vt g ca ngi ta. Hn rng ai trong chng ta cng u bit : - Ca ci vt cht l iu rt cn thit gip chng ta sng v sng xng ng vi nhn phm ca mnh. Thin Cha bit r iu y. Ngi quy nh hai iu rn trn v i buc chng ta phi tun gi. Sch gio l cn xc nh mt cch c th hn : - iu rn th by dy ta khng c ly hay gi ca ngi ta mt cch tri php. Trong phm vi ly ca ngi ta mt cch tri php, g xin ghi nhn c nhiu th n bt n m chng ta cn phi xa trnh, l n trm, n cp, n cp, n gian, n hi l, n liTuy nhin, hm nay g ch bn n my v n thng thng m thi. Trc ht, l n trm v n cp. Theo ngha bnh dn th n trm v n cp l ly ca ngi ta mt cch kn o bng ti kho ca mnh. Tuy nhin, n trm nhn mnh n kha cnh kh ch vng mt, hay ng m khng bit. Chng hn ban m ln vo nh ngi ta m ly i c, tin bc hay bt heo, bt g, bt vt Cn n cp th thng c thc hin nay trc mt kh ch m kh ch cng khng hay. Chng hn li dng lc chen ln nhau ln xe, qun gian c bn thung mt chic v hay rch ci ti xch, ly i tin bc, o qun ca thin h. Vo mt bui sng Cha nht p tri, ng b dn nhng a con ca mnh i thm s th. Lc v ti nh, thc tay vo ti qun th mi hay chic v ca mnh khng cnh m bay. Trong chic v y hy cn mt s tin nh v ng t hi : - Vic xy ra vo lc no nh ? R rng lc ln xe, mnh cn m v, ly tin tr cho bc ti c m. C l lc ngi trn xe, hay lc k ln ngi xung, qun o tc nhanh tay l con mt nng mt ch v ca ng b. Hi xa, khi cn phi qua ph bc M Thun, c ln g cng c chiu c, phi nm th kinh nghim au thng y. Lc , g ang ng l t m, ta vo lan can m ngm dng sng hin ha, em li ph sa cho ng bng sng Cu Long, ri suy ngh tn mn ti nhng chuyn trn tri cng nh nhng chuyn di t. Khi ph cp bn, g bn ba chn bn cng

chy ui theo xe, nhng bng thy chic xc ca mnh b ko phc m tuya, m toang hoc t lc no khng r. M hi m k vi ra rng rng. Mt n om m. Kim tra li th pht gic ra b bay hi mt mt t tin cm. T ln , mi khi i u, g thng tin mt vi ch khc nhau : trong ti qun, trong xc, ngn ngoi ngn trong, l c mt ch ny th vn cn ch kia. Tip n, l n cp. n cp c ngha l dng sc mnh, dng v lc uy hip hu cng ot ca ci ngi khc mt cch cng khai. Chng hn vo m khuya trn on ng vng, bn cn dng dao ba hay sng n chn ng, ri git mt chic ng h trn tay thin h. Hay xng vo nh, tri g tt c mi ngi li, y vo phng tm, ri ung dung chim ly tin bc, hay dinh t nhng c qu gi. Qua sch v cng nh bo ch, g thy nhng k lm ngh ny thng kt thnh bng, thnh ng. Mt khi cp ca th phi ly i cho nhiu, hay l ly i nhng th qu gi nht. ng thi, cp ca li thng i i vi git ngi. Thc vy, ng tin th lin vi khc rut. Nhn thy tin bc do mnh ky cp tch ly v ca ci do mnh cht chiu gy dng, bng dng b ly i nh vy, kh ch thng ra sc chng c bo v ti sn ca mnh, ch t ai dm b ca chy ly ngi, v th bn cp phi dng n bin php mnh nh nh p v c khi git cht chim ot ci h mun ly. Sau cng, l n gian. n gian l dng mu m xo tr la gt hu ly i tin bc hay ca ci ngi khc. Chng hn trng hp ca nhng ngi bun bn. Thin h thng bo : - Phi thng bt ph. Khng bun bn th kh m giu. c chng giu v pht ln mt cch mau chng, th khng th tht th nh m, chn ch ht bt hay thnh thc cht phc m tri li phi mnh mung, ln lo, gian di v xo tr. Th d khi cn o ong m hng ha cho ngi mua, th phi dng nhng chic cn thiu, hoc nhng chic thc ht, hu n chn, n bt c t no hay t y. Chng hn trng hp ca nhng k sn xut. H ch to ra nhng mt hng dm, km phm cht v tung ra th trng, ri nh qung co, nh ln con en, tr thnh hng xn, hng tt, hng cht lng cao m di gt cc v thng l khch hng. Chng hn trng hp ca cc nhn vin hay ngi gip vic, li dng uy tn, c ch tin cy m bt xn s tin c trao cho mnh. Hin thi g ang cm di ti mt vng su vng xa, thuc vo hng kh ho c gy, nn sch v hihim. Sut tun qua, g phi chy toc c cng, hi ch ny, nh ch kia mn cun Ngh thut n trm v bt trm ca Toan nh, dng lm t liu ngmku. D kim m c con mt, m rt cuc cng nh phi cho thua, tm khng ra ni cun sch .

Hi xa g c mt ln, nhng by gi v c t tui, nn hay qun, ch cn nh lm bm m thi. G xin k li mt vi mnh n trm n cp ca ngi xa m Toan nh ghi nhn. thn qu Vit Nam, nhiu ngi nui ngng coi nh. Mi khi c ng dng, ngng s ku ln quang quc, thay cho ting ch sa. Th nhng d c tr c. Ngng vn s rn. Bit c yu im ny, bn trm cp bn lm gi mt con rn, ri qu qu trc mt ngng. V th l nhng ch ngng lin b t lit, ng ngy nh phng . Bn trm ch vic th tay bt b vo b. Cn bt trm vt, phng o tc hay dng nhng mnh sau y. Mnh th nht l b mt o mt ci h ri ph rm ln trn. Khi ngi chn la by vt ra ng n v i ngang qua, th no cng c my ch vt sp by m ri xung h. Khi ngi chn v by vt i xa, qun o tc mi xut hin vtm c. Mnh th hai l dng mt si dy nh, mt u th buc li cu vi t mi, cn mt u th buc vo mt cc , ri trn nhng chic l sng ln. Vt n phi li cu, b hn ko gh v t t chm xung di nc. i lc thun tin, khi khng cn ngi chn na, phng trm cp ch vic li xung v bt vt ln. Tuy nhin, c chiu hn c phi k n mnh bt ch. bt trm ch, chng cng c hai mnh nh sau. Mnh th nht l d kh. Hn rng ai cng bit ch Vit Nam rt thch xiphn ngi. V th, mt tn trm ra bi rc u lng, ri ngi d ch n. Khi ch ang nhn nh xi mn thc phm khoi khu cn nng hi, th mt tn khc cm chic v, rn rn n phi sau, ri p mnh xung. Tuy nhin, cn phi nhm cho k, ko thay v p v xung ch, th li p v xung ng bn th qu l ch nguy. Mnh th hai c gi l m cu k. Hn rng ai cng bit cc nng ch c ma tm bn bn phng. V khi ma tnh yu ti, do ti nh hi tri ph ban cho, cc chng ch o hoa phong nh t khp ni ko v. Li dng ci basic instinct, ci bn nng gc y, ch nhn ca cc nng ch ngh ra mt mu su chc c nh sau : Hn ta khot mt ci l nh b tng vy quanh nh, th nng ch ra, ri li gi vo qua ci l nh y. C th, c th m tp cho quen. Sau khi nng ch vo qua ci l nh, th cc chng ch ga lng khc cng ln lt th u vo theo qua ci l nh y. Th nhng, vo c chng no th lp tc b thp c chng y. Qu l tuyt vi v ht . Hi trc nm 1975, c ln g c theo chn my chng cnh st i kimmi. Ti hm , khng hiu ti sao ai cng thm nhu. Th l c ton lin ng v nht tr c vi ngi ln xe dp, trc ch bi rc vo m khuya. Mun xi con ch no, th ch cnong mt pht, ch cho chy ht mu, ri nht vo bao b em v bt mn tht. V th, trong nhng m gii nghim, Sign yn gic, bng nghe ting sng n xa xa, g lin ngh ngay ti my chng cnh st bn ch em v nhu. Cn rt nhiu nhng c chiu khc na m g nh khng ra v nu c nh ra th cng khng th k cho ht.

Trong nhng nm gn y, gii bo ch ti Vit Nam phu ra hai t chm cha m ch hnh ng trm cp. Hai t ny xem ra c v nh nhng hn, thanh lch hn, nhng li bao gm mt lnh vc rng ri hn, bi v khng phi ch ly i ca thin h tin bc, dng v nhng th vng bc qu, m cn ly i m nhc, th vn, hi ha.xi lun ci tc quyn m chng tn mt ng xu cc bc no c. Nu so snh ngh trm cp ngy xa vi ngh chm cha hm nay, g nhn thy ngh trm cp ngy xa va vt v, va nguy him m li nhun chng c bao nhiu. Cn ngh chm cha hm nay y h, va nhn nh, li va phong lu, c khi c vic ngi trong phng gn my lnh, ph pho iu thuc l m vn ung dung chm cha c ca thin h, cn li nhun th nhiu lc m khng k xit. G xin k ra mt vi trng hp in hnh m thi. Trc ht l chm cha ca nh nc. Chng hn khi mua bn cho nh nc, ta c vic bt tay vi ch tim, t ng nng gi vt liu ln ri ghi vo ha n, m xi khon tin chnh lch. Chng hn nh nc c mt d n xy dng v em u thu cng khai. Theo lut giang h th ai b gi r th s trng. Vy th ta c vic b gi tht r mt. Khi d n v tay ta, hoc ta bn li cho cng ty khc kim t tin c, hoc l ta bt u thc hin, nhng rt bt vt liu, ri ca i s tin bt xn y cho nhng v c nhim v gim st cng trnh. V nh vy l hu c lng, hai bn cng c li. Chnh v th m nhng cng trnh ny va mi khnh thnh th vi sp ln. Nhng khng sao c. Sp ln th nh nc li sa cha v ta li c c hi chia nhau p ht. Tip n l chm cha ca t nhn. Chng hn chm cha nhng sng ch ca ngi khc. Mt mt hng, sau nhiu ngy u t cng sc, mi c tung ra th trng, th lp tc lin b chm cha mu m. V ch trong mt thi gian rt ngn, khp ni u thy by bn nhng th hng nhi, ging y chang hng thit, m gi li r. V th l c ngi v mt v sp tim. Hi trc nm 1975, ai cng bit Bata l mt hng giy vi ni ting ti Vit Nam. Thy Bata lm n c li, thin h bn n cp mu m v nh ln con en, ri gn cho hng nhi ny mt tn mi l Bala. Dn hai la mit vn lm sao nhn ra ci no l Bata, cn ci no l Bala. Cng nh by gi, khi Bitis ang lm ma lm gi trn th trng giy dp ti Vit Nam th bng thy xut hin nhng mu m ging ht, nhng l ca Bitas. Qu l n qu thn cng khng phn bit ni. c bit trong lnh vc vn ha v ngh thut. Do nhng phng tin sao chp v in n qa d dng, nn chm cha tc quyn li cng lng hnh hn bao gi ht. Mt cun phim va mi ra l bn M, th lin sau thy nhng da xut hin ti Vit Nam. Hi nm ngoi khi chng trnh XP ca Microsoft cha c trnh lng, th m ti Vit Nam ngi ta ci t v s dng n mt cch anh dng. Mt ngi bn ca g b ra bn nm trm triu ng thc hin mt da VCD nhc o. Thiu tin phi i vay mn thin h. Th nhng da nhc chnh hiu con nai vng tiu th cha c bao nhiu th thy by bn tn hang cng ng hm

nhng a sao chp vi gi tht r. V g li vn, th ch c nc vc mang sang M m bn. C ln mt anh bn in thoi cho g v bo : - Chc k ny mi lm n khm kh lm, bi v ta thy sch ca mi by bn ti H Ni, nhng sao thi bui ny m in n li c phn lem luc qu. V th l g mi ng ra rng sch ca mnh b thin h v t mn tht, em i pht cppy ri bn, m chng c mt licm n!!! y l g cha bn n nhng v chm cha l t, chng hn nh chm mt on vn ca ngi khc cho vo bi ca mnh m khng xut x, hay chm hn mt bi ca bo ny thy ln bo kia m li l qun khng ghi tn tc gi kt lun, g xin ghi li mt mu chuyn cng c trch trong sch C hc tinh hoa. Mu chuyn mang tn Cng l n trm. H Quc nc T rt giu. H Hng nc Tng rt ngho. Hng bn sang T hi Quc cch lm giu. Quc bo : - Ta ch kho n trm thi. Thot u ta n trm mt nm th dng, hai nm th tha n, ba nm th giu to. T tr i, ti sn ta c n c lng, c tnh. Hng nghe ni mng lm, nhng khn ni ch hiu c cu chuyn n trm ch khng hiu ci li n trm ra sao. Lc v, bn tro tng, khot ngch, phm ci g trng thy, tay cm c l cng ly tt. Hng i n trm cha c bao lu, b bt qu tang, thnh phi ti, c bao nhiu ca ci lc trc kh nhc kim ra cng b tch thu ht. By gi Hng cho Quc l nh la mnh, n tn ni trch. Quc hi : - Anh n trm nh th no ch ? Hng bn thut li cung cch n trm cho Quc nghe. Nghe xong, Quc ni : - Cht tht ! Ci li ca anh n trm sai lm n th kia ! Ny, ti bo r cho m bit. Tri c thi tit, t c hoa li. Ta n trm thi ca tri, li ca t, s thun ha ca ma gi, nhng sn vt ca non sng, ta cy la trng cy, xy tng, lm nh, trn cn th ta n trm ging chim mung, di nc th ta n trm ging loi tm c. Ny la m, t ct, cy ci, chim mung, c m, ba ba u l ca n tri sinh ra c h c phi ca ta u. Song ta n trm ca tri, nn khng c tai v g. Cn nh vng, ngc, chu, bu, thc, la, ca ci u l ngi ta lm kim ra mi c, h c phi l ca tri u. Nn anh n trm nhng ca y m phi chu ti l phi lm, anh cn trch g ai na K xong cu chuyn ny, ngi lm sch gp bn thm :

Cch lm giu khng phi s bon chen tranh cp nh nhen nhng ci ngi ta lm ra, nhng s li dng nhng vt tri t sinh ra. Chim ca ring ca ngi kim c m lm giu cho mnh, th l khng chnh ng, th tc l n cp, n trm, n cp, c lut php trng tr, c cng l bt phi bi thng li. Ch ly ca chung ca tri t, bit li dng nhng sn vt thin nhin, tuy khng phi ca mnh m ly th khc g n trm, nhng trm ci kho v tn ca to ha, chng nhng khng ai buc c ti, m ngi ta li cn phi phc, phi chu l ti gii bit kho ly na. Mun vt i khng phi l ca ring mt ai, hay mt loi no, nhng ca cng ca c mi ngi, ai khn th bit li dng, ai hn th chu b tay Qu l v lm thay !!!

Nm Qu Mi ni chuyn... D
Chuyn phim ca G Siu.

Cho n by gi g vn cha c dp tm hiu ti sao ngi ng chng ta, di nh hng ca my ch ba Tu, li chia vng thi gian thnh tng chu k, mi chu k ko di mi hai nm v c gi l mt can hay mt con gip. Chng hn khi ni : - V n hn n mt con gip. Cu ni ny ngha l : - N km v n nhng mi hai tui. ng theo ci mt v gi chng tr l duyn conb. Tt c c mi can, l Gip, t, Bnh, inh, Mu, K, Canh, Tn, Nhm v Qu. Mi nm trong mt can hay trong mt con gip c gi l chi. Tt c c mi hai chi, l T, Su, Dn, Mo, Thn, T, Ng, Mi, Thn, Du, Tut v Hi. Mi chi li c biu tng bng mt con vt no . Th d nm nay l nm Qu Mi. Qu l can cht, can th mi. Cn Mi l v th tm trong mi hai chi v thuc v con D. Nm ti 2004, s tr li can u l Gip v chi th chn l Thn. Nh th nm 2004 s c gi l nm Gip Thn, cm tinh con kh. Theo tc l tt lnh vn c t lu trong ngh vit lch, hm nay g xin bn rng bn di, tn hu tn vn v con d, bn dn thin h c x hi trong nhng ngy u nm, m qun i nhng cng thng ca cng n vic lm v nhng khng b ang xy ra khp y trn c v tri t. Sch C Hc Tinh Hoa k li nh sau : Ngi lng ging nh Dng Chu mt mt con d, bn sai ht c nh i tm, li sang ni vi Dng Chu cho mn mt ngi i tm h. Dng Chu ni :

- i ! Sao mt c mt con d m cho nhng bao nhiu ngi i tm. Ngi lng ging p : - V ng c lm ng ba. Khi cc ngi tm d v, Dng Chu hi : - C tm thy d khng ? Ngi lng ging ni : - Khng. - Sao li khng tm thy ? - Ti ng lm ng ba, theo cc ng ba i mt chc li c nhiu ng ba khc. Thnh th khng bit i vo ng no tm thy d, phi chu v khng c. y ng ci ch v lm ng ba m d mt khng tm thy. Ngi i hc cng vy, ch v m mui m mt c lng tm. Theo Vit Nam T in ca L Vn c, th : D l loi th c sng, c ru, lng nhiu v hi, bn mng thon nhn, thch chm ph kim c v dy leo n. Khi con d c mang nng tui i v tr v gi, lc by gi ru cm di, lng nhiu v mi hi tht m c, ngi ta gi n l dxm. Ring nhng k mun bt chc d, mt chm ru cm, th b ru y lin c bn dn thin h tng phong cho danh hiu l b ru d. Trong ch Tu, d c gi l dng. Chng hn cao dng l d con, sn dng l d ni. Ti Vit Nam c mt thi ngi ta ua nhau nui d ly sa bi v theo cc nh phn tch, th sa d c nhiu cht b dng. Thm ch cc c gi thng xuyn ung sa d th s tr ra vi chc tui, cn qu b qu c y h, nu thng xuyn tm sa d, th da d lc no cng c trng nut nh trng g bc vy !!! Xem ra cc ch ba Tu, cng nh dn bm nhu rt khoi mn tht d, b phn no ca d cng c lit vo hng qu him v c chiu c tn tnh, chng hn nh : dng trng l rut d, dng can l gan d, dng huyt l mu d, dng nhc l tht d, dng thn l thn dMi th ny c tm lim v ch bin theo mt cch thc ring tr thnh mn c sn ca nhng nh hng ti Ch Ln. Nhng ngi chuyn nghip lm d, tc l mn tht d, cho hay :

- kh ci mi hoi ca d, ngi ta thng phi ui cho d chy tht lu, hay cho d ung ru ct cho d say n tot c m hi ht, ri sau mi chc tit. Tht s khng cn hoi na. C mt thi Saigon, dn bm nhu rt ghin ci mn lu d, i ti ch no cng thy nhng bng hiu qung co v mi gi cho lu d. Thm ch c mt dy ph, nh nh u tr thnh qun nhu vi mn lu d. Sau thi i ca lu d, ti thi i ca lu mm. Cn by gi ti cc m tic, ci mt lu ti sng ang rt c thnh hnh. Ngy n, g v Saigon v c my tn bn cng lp r i nhu lu d. Qun nhu ch gm vn vn my chic bn v mt t gh thp l t c by ngay trn l ng vo ban ti. Khi mn nhu c bng ra, g nhn thy c mt ci niu ng tht d c nu sn vi chao, t trn bp than v ang si sng sc. i km vi n l hai a m vt v hai a ci ng. M v ci ng c nhng vo lu trc khi n. Dn nhu chnh hiu con nai vng, khi xi lu d, th phi ung ru huyt d, ngha l ru c pha vi mu d. Ung chng dm cc th bu kh bng tr nn vui v, ai cng thch ni to v ni di. Dng nh mnh l ngi duy nht nm c chn l trn i. Ring phn g, d b d ng vi mi tanh ca mu, cng phi nhm mt nhm mi lm vi cc cho vui lng b bn. n ming tht d m vn c phn vn khng bit d hay ch, bi v d u m lm th ! Nhu lu d l mt hnh thc nhu bnh dn v r tin nht. Chng th m qun lu d no cng ng khch. My anh ti x xe m, my bc p xch l, sau mt ngy lao ng cc nhc, ban ti r nhau lm mt ci lu d vi vi x ru huyt d l s qun tut nhng vt v v khn kh ca mnh. Nhiu khi khng c tht d, dn ghin bn phu ra mn gi d, tng t nh mn gi cy c tng nh mi hng. Ngi ta dng chn gi heo, nng ln ri thi nh v bp vi ring. Khi thng thc, ming th n nhng lng th phi mng tng ra l tht d chnh gc. C mt iu g ghi nhn c khi suy gm v loi d, l t ng sang ty, t c ch kim, ngi ta u nhn d bng mt cp mt khinh b, gn cho d nhng thi h tt xu v ng ha d vi ti li. Chng hiu c oan cho d lm khng ? Thc vy, sch Lvi ca Cu c m t v nghi thc ca ngy l x ti nh sau : Ngi ta dn ti trc mt Aaron mt con d c cn sng. ng ta s t hai tay ln u n m xng th ht mi sai lm, ht mi phn nghch, ngha l ht mi ti li ca con dn Israel, nh th trt tt tt ln u n, ri dng tay mt ngi ang ch sn m ui n vo sa mc. chng c s hin din y yu thng ca c Giav, m ch c s hin din ca ma qu c d m thi. Con d ny c ngi Do thi gi l oan dng, con d gnh ti, con vt hy sinh. Trong Tn c, g li cn thy r iu y hn na. Thc vy, hot cnh v ngy phn xt chung c Kinh thnh m t nh sau :

By gi cc dn thin h s c tp hp trc mt Ngi, v Ngi s tch bit h ra, nh mc t tch bit chin vi d. Ngi s cho chin ng bn phi, cn d th bn tri. Nh th, d l biu tng cho nhng k ng bn tri, tc l nhng k ti li, nhng k s b trng pht i i kip kip chng cng. Tht l i ha v v phc cho chng ta nu nh trong ngy nh mnh y chng ta b ng bn tri v lm li bc theo du chn d m i xung ha ngc. Chng bit c phi v d tng trng cho ti li v ngoi din ca n khng c bt mt cho lm m ngi ta rt ngi v d. Nm ngoi cm tinh con nga, th hnh nh v nga tht l h, t hnh chp n hnh v, t nga c n nga ci, t nga m n nga con, thm ch c c nga ang mang bu. Cn nm nay cm tinh con d, g phi chy n chay o, chy ngc chy xui, thm ch cn vt c gi ln c m chy tm cho ra mt tm lch c hnh con d, hu lm thip n mng xun mi, gi cho b bn khp bn phng tri, th nhng bc mt tm m cng chng thy. Ring i vi ngi Vit Nam, nt xu ni bt nht ni con d c, chnh l ci tnh thch n b con gi, chnh l ci thi ve vn, chc gho n b con gi. Ci tnh v ci thi ny nhiu khi nm sn trong huyt qun v th nhng k mc phi ci tnh v ci thi ny thng c gi l k cmu d, hay mu bm nhm. Khi ci tnh v ci thi ny lin tc pht trin v ln ti tt nh ca n, th k y nghim nhin c bn dn thin h phong cho ci chcd xm, tc l k c gan dm d mt cch trng trn, ngay c gia ban ngy ban mt, gia thanh thin bch nht, chng k g n nhng li bn ra tn vo. K y ging nh d cn bun sng hc du tha, m H Xun Hng din t. Ngy xa ngy xa, vua Tn V c rt nhiu cung phi m n. Ban m, nh vua ngi trn chic xe khm vng khm ngc, do mt n d ko i khp trong cung, t d mun i u ty thch. Xe dng ni no, nh vua s ngh m ti . V th, cc cung phi lin ly l du treo ngoi ca v dng nc mui rc, cho d thy l du v ngi mi nc mui th thm n, m ko xe i vo ca cung. Chng hiu c phi v vy m d b gn cho ci tc phong thiu ng n khi giao tip vi phe ch hay khng ? Nu ch v thm n nm l du m d b kt ti d, tc l ty my vi n b con gi, th tht hi oan cho d mt t. Ci ti d ny, bo ch phng ty hin gi mc cho n mt danh xng nh nhng v m miu hn, l ci ti quy ri tnh dc. V theo nhng nh tm l, th t quy ri tnh dc n lm dng tnh dc ch cch nhau c mt t ngn tay. My ng quan ta bn dnh cho nhng k quy ri tnh dc nhng bn n nng n, nhng chng bit c s tp c ci tnh v ci thi d y cht xu no hay khng ? Trong ngn ng, g ghi nhn c mt vi cu tc ng, ni ln tnh cch gi di ca ngi i lin quan ti d.

Trc ht cc c snh ch nho hay nhng ngi thuc vo hng nho chm vn thng bo : - Dng cht h b. Cu ny c ngha l : - Ct l ct d, m da li l da cp. T m ch nhng k dng th lc gi to bn ngoi le bp hay h da thin h. H l nhng k : - Mn u heo nu cho. Hay : - Mn hoa cng Pht. H ging nh : - Co mn oai hm. Ch thc cht bn trong ca h chng ng gi mt ng xu cc bc no c. Chuyn xa k rng : Tuyn Vng lm vua c nc S. Cn Chiu H Tut ch l mt ngi by ti ca Tuyn Vng. Th m ngi phng bc ai nghe thy ni Chiu H Tut cng phi knh s. Vua ly lm l, mt hm hi qun thn v c lm sao ? Khng ai tr li ni. Ch c Giang Nht tha c rng : - Con h hay bt cc ging th n tht. Mt hm bt c mt con co. Co bo : Liu ! Ch ng chm n ta m cht ngay by gi. Ta l tri sai xung, cm quyn coi ht c bch th. Ngi n tht ta, l ngi tri mnh tri, hi n thn tc khc Khng tin, th ta i trc, ngi theo hu sau, xem c con th no trng thy ta m li khng s hi tm ng trn mau hay khng ? H cho l co ni tht, bn i theo co. Qu nhin bch th trng thy u s m chy c. H vn khng bit bch th s mnh m chy, c tng l s co. Nay nh vua nc mnh, qun nhiu m vua giao c quyn th cho Chiu H Tut, ngi phng bc s H Tut, nhng k thc l s vua, cng nh bch th s h vy. Cu chuyn trn m ch k di thch mn quyn th b trn hng hch v da nt. Nu khng bit, ngi ta cn s, ch khi la th tai th chng nhng ngi ta em lng khinh b, m cn lm nhc cho b ght. Tip n, ngi bnh dn trong ngn ng thng ngy vn thng hay ni : - Treo u d, bn tht ch. Ca hng treo bng hiu bn tht d, nhng thc cht bn trong ch ton ch vi ch.

Cng ging nh g trnh by trn : khi ngi nhu lu d vi b bn m lng c thc thm khng hiu l tht d hay tht ch, bi v d u m nhiu th. Cu tc ng ngn gn ny cng din t tc phong ca k gi hnh, h ni vy m khng phi vy, h ni mt ng nhng lm qung mt no. Kinh thnh bo : - H ging nh m m, bn ngoi th qut vi trng xa, nhng bn trong th y di b cng mi th x kh. Tc ng Vit Nam lit h vo hng : - Khu Pht, tm x. - Ming na m, bng b dao bm. - Ngoi th thn tht ni ci, M trong nham him git ngi khng gm. Nh th, h khng lm nh, m thm ch cn lm ngc li nhng g h ni : - Na m, mt b dao gm, Mt trm dao mc, Mt vc dao bu, Mt xu tht ch. - Na m, mt b dao gm, Mt trm con ch, Mt l mm tm, Mt m rau hng, Mt thng rau rm. Bn v hng ngi gi nhn gi ngha y, thit tng cn nhiu iu phi ni. Tuy nhin kt thc nhng s vic lnh knh v con d, g xin mn mt mu chuyn trong sch C Hc Tinh Hoa. Mu chuyn y mang ta l Ngi bn tht d : Vua Chiu Vng nc S b mt nc, phi b chy. C ngi bn tht d tn l Duyt, cng chy theo vua. Thi gian sau, vua Chiu Vng tr v, ly li c nc. Vua bn thng cho nhng ngi chy theo mnh khi trc, trong s c c ngi bn tht d na.

Ai cng nhn phn thng, ch mt mnh ngi bn tht d t chi v ni : - Trc nh vua mt nc, ti mt ngh bn tht d. Nay nh vua cn nc, ti cn ngh bn tht d. Th l ti gi c nghip c n ri, cn u dm mong thng. Vua c p. Ngi bn tht d tha rng : - Nh vua mt nc khng phi l ti ti, nn ti khng dm liu cht. Nh vua ly li c nc, khng phi do cng ti, nn ti khng dm lnh thng. Vua bo : - ri ta n nh ngi chi vy. Ngi bn tht d ni : - Theo php nc S, phm ngi no c cng to, c trng thng th vua mi n nh. Nay ti xt mnh ti mu tr khng gi c nc, dng cm khng git c gic. Qun gic vo trong nc, ti chy i lnh nn, phi theo nh vua, ch c phi l ct theo nh vua u ! Nay nh vua mun b php nc n chi nh ti, e thin h nghe thy li ch ci chng. Chiu Vng thy ni, ngonh li bo T M T K rng : - Ngi bn tht d ny tuy lm ngh vi tin m gii by ngha l rt cao xa. Nh ngi lm th no mi c ngi y ra nhn chc tam cng cho ta. Ngi bn tht d nghe th bn ni : - Ti bit chc tam cng l qu hn ca hng bn tht d, bng lc nghn vn, giu hn tin li bn tht d. Nhng ti u dm tham tc lc m nh vua mang ting l gia n khng phi ngha. Ti thc khng dm nhn. Xin cho v gi ly ngh bn tht d. Ni on, ngi y li ra ngay. Tc gi sch C Hc Tinh Hoa gp thm li bn nh sau : Vua Chiu Vng mun thng, l ly ci kh mnh gp bc lu vong m ngi ta i theo mnh l ngi ta c lng trung thnh vi mnh. Ngi bn tht d khng nhn thng l ly ci ngha khng ng nhn, v khng c cng cn g. Nu ai cng bit an phn th thng, qu trng ngh nghip nh ngi bn tht d, th cn ai l k ham m ph qu, quyn th v s thng pht i chng l cng minh ln ru ! Thc ng lm gng cho nhng k khng bit lim s, ti nng cng c chng c g m cng c cy cc, chy cht ly cht phm hm chc v le i vy. Theo g, nu cc v tai to mt ln m khng tham sn si, tin ca, bng lc, cho t tn tham nhng lng lnh, th t nc ny pht ln t lu. V trc khi gi t n tt, g xin :

Long trngknh chcQu vnm cond nhiumay mn !!!

T i
Chuyn phim ca G Siu. Ngy nay, mi khi ni ti hai ch tht tnh, g lin ngh ngay n khun mt bun so ca mt anh chng nh mt tnh yu, khng cn c thng na, hay ni mt cch khc anh chng y ang ng ngn trng vi tnh yu chp cnh bay i mt tiuThnh th c phi ko l nhng bc chn m thm v thinh lng gm nhm ni c n ho ht ca mnh. Th nhng, ngy xa hai ch tht tnh cn c mt ngha khc na, l by giai iu tnh cm lun rung ln phng phc trong li tim con ngi, hay by th tnh cm lun chim ng ci lng chng ta. By giai iu y l : h, n, ai, c, i, v dc. C ngha l mng, gin, bun, vui, yu, ght v mun. By th tnh cm ny lun t t hu xung v lm cho chng ta nhiu cn xnh vnh, V th Nguyn Gia Thiu trong Cung On Ngm Khc mun ty tr tn gc r : - Mi tht tnh quyt dt cho xong. Trong by th tnh cm ny, theo thin ca g, th yu l hot ng quan trng nht, chi phi ton b cuc sng ca chng ta. Ch th m cc c ta tng ni : - Ci tnh l ci chi chi, D chi chi, cng chi chi vi tnh. - Tng t khng bit ni lm sao, Mun v m chi, v th no, Khi ng, khi ngi, khi ni chuyn, Lc say, lc tnh lc chim bao Nh vy, ci tnh lc no n cng canh cnh bn lng v ch yu lc no cng bng bc mi ni v trong mi lc, c khc nhau l khc nng m nht m thi. Vy phi yu nhng g ? G xin tha i tng ca tnh yu qu thc l hm b lng, thi th thng vng h cm, mi th, chng thiu th chi. Trc ht l yu mnh, tip n l yu ngi, ri ti yu i v nhng th lnh knh khc na, nh yu tin, yu quyn, vn vn v vn vn. Hm nay, g ch xin bn n ci phm tr th nht, l yu mnh. Nu din t hnh ng yu mnh bng ch nho, th phi dng hai cht i. Theo Hn Vit Tn T in ca Nguyn Quc Hng, th t i c ngha l lng yu chnh mnh, cho mnh l hay l tt. Cn theo Vit Nam T in ca L Vn c, th

t i c ngha l thng mnh, qu ngh v mnh ri sanh hn mt mi khi b ng chm n. Trong thc t, ngi bnh dn thng hiu t i l ng ng ni gin khi bchm nc, ch khng phi ch l hn mt m thi u. Nu phn tch k lng hn, g thy yu mnh chnh l mt bn nng thng thng m Thng ph ban cho con ngi ta. Ai m li chng yu mnh. No c ai n ght mnh bao gi u. Ha chng ch c nhng v thnh sng, ng nhn c cao vi vi, th mi cm thy mnh tht v duyn t, right mnh m thi. Cn hu nh tt tt bn dn thin h uyu mnh tut lut ht. Mt khi yu mnh, th u mun v vt v cho mnh nhng ci hay, nhng ci tt, nhng ci liV h k no ng chm n, th lp tc lng t i hay thi yu mnh ni ln ng ng, cng vi cn gin phng phng, km theo nhng phn ng kh m lng ni, ct dy cho nhng k hn lo kia mt bi hc. V t i, v yu mnh, nn chng ta khng th b qua mt s khinh b no ca k khc. V hn th na, khi lng t i b s nhc, th ngi ta kh c th tha th. Lng t i v thi yu mnh theo chng ta nh hnh vi bng v cng i vi chng ta trong sut c cuc i, nh danh ngn ng ty xc quyt : Cng thm tui, cc am m cng li tn, nhng lng t i th khc, n s chng bao gi cht. Ngi ta ch c th lm tn thng lng t i, ch khng git cht c n. Lng t i l mt con th k d, n c th ng yn trong c th ca nhng k tn bo nht, nhng mt khi thc tnh dy, n s thng cho n cht ch v mt try tra nho nh. Tuy nhin, mt mc trung bnh v va phi th t i chnh l kha ca tri tim, ng li v khng cho php mnh lm nhng iu xng by, bi v chnh mnh cng phi t trng, ngha l phi bit tn trng chnh mnh, cng nh phi bit bo v danh d ca mnh. Trong khi , s nnh b l nh mt chic cha m tung kha ny v s tng bc l nh mt th thuc n ph tan ro cn ny. Thc vy, nu khng cn t i, ngi ta s tr nn mt th mt mo, mt tht hay mt th mt dy my dn, tr tr nh , khng cn nhy cm trc nhng li ph bnh hay gp , ri mc sc ln ngp trong bn nh ti li, sn sng lm nhng hnh ng ti t nht, m chng cm thy mt cht h thn hay y ny g st. Th nhng, c gi l mt nhn c, bao gi cng phi vo ci th trung dung, bi v thi qu th bt cp, phm ci g qu , u gy nn nhng bt n. Bit t trng v bo v danh d ca mnh, l iu tt. Tuy nhin, v t i ho m bo v ci danh d o, ci danh d mnh tng l c, nhng thc s li chng c, hay v t i vt, bi nhng l do nh mn khng u, cng ng ng ni gin, la ht, qut tho, nh p ngi ta, th rt rt cn phi xt li. i vua Trang Cng nc T, c mt chng tn l Tn Ti T, m nm m thy mt ngi to ln mc qun gai, o vi, i m trng, i giy mi, eo thanh gm, t dng vo tn nh mng m, ri nh vo mt.

Chng ta git mnh sc tnh dy, tuy bit l chuyn chim bao, nhng chng ta vn tc, ri sut m ly lm bc dc kh chu lm. Sng hm sau, chng ta mi mt ngi bn thn n v ni rng : - Bc i ! T thu b n gi, ti vn l ngi thch dng sc mnh, ti nay su mi tui, cha h b a no lm cho mt mt bao gi. Th m m hm qua phi mt a n lm nhc. Ti nh tm k c a y bo th mi tha. Nu ti tm thy n th hay, cn nu khng tm thy th ti cht mt. Ri t hm c sng no chng ta cng cng ngi bn ra ng ngoi ng ci rnh. Rnh ba ngy m khng thy u, chng ta v nh ut ln m cht. Bnh lun v cu chuyn trn, tc gi vit nh sau : Xem chuyn ny khng cho l phi c, v tc ai, ch tc mt ngi gp trong lc chim bao m ng, l tc ho huyn, tc ci khng ng tc. Nhng tu trung, cu chuyn li c mt iu tht rt ng khm phc l chnh thm cu chuyn mun nng cao ci lng bit nhc, bit ly lim s lm trng. i ! trong gic ng m mng, b ngi lm nhc, cn khng chu c, th trong khi tht tnh to r rng m b lm nhc, th ng nh th no ? Th m l thay, i c lm k hoc ham m danh li, hoc quen thi ti i, chn ht c lim s, chu ht mi ni nhc nhn nn, khng bt no t cho xit c m vn hn h nh khng. i vi nhng hng khng bit nhc, Tn Ti T thc ng l mt ci gng soi sng su vo n tm no h vy. ng nh mt kinh nghim sngsng m ngi i thng din t : - Tht th, thng thn thng thua thit, Len li, li lc, li ln lng. Hay : - Ln lo, lun lch, lm li lc. Nhng hn th na, v t i, cho d l chnh ng, ri t c nhng hnh ng, c nhng phn ng qu mnh, lm tn thng v gy thit hi cho k l xc phm n chng ta, th e rng chng ta cn phi x tp li, ko m : - Cha nh c ngi, mt nh vang, nh c ngi ri, mt vng nh ngh. - Cha nh c ngi, my xanh, mt ta, nh c ngi ri, hn va ln my. Qua nhng hnh vi bo ng kiu ny, t hn thin h s tn phong chng ta ln hng anh hng, nhng li l mt th anh hngdm, anh hngrm : - Anh hng g ? Anh hng rm,

Ti cho nm la, ht cn anh hng. Chng ta xc quyt : - Phm l ngi th ai cng c t i v lng t i y lun theo chng ta trong sut c cuc i. Hn th na, hnh nh cng lm ln, t i li cng to. Nu khng bit kim ch, th vi quyn lc trong tay, h s c nhng hnh ng tn bo n qu thn cng khng lng ni. Hn V ngy kia sai i tng L Lng em qun i nh Hung N. Trong thi gian u, L Lng thng ln, tin chin thng bo v triu nh, Hn V rt hi lng. Cc quan i thn ua nhau ca tng V l minh qun, bit chn tng ti, khen L Lng l anh hng. Th ri L Lng tin qu su vo ni a Hung N, b qun Hung N bao vy. V sai cn thn L Qung Li em binh vo t Hung N tip vin cho L Lng. Nhng L Qung Li bt ti, khip nhc, b qun Hung N nh tan tnh, nh phi rt v. L Lng b bao vy cho n lc lng tn, ht c tn bn, phi u hng Hung N. Tin L Lng u hng Hung N v ti triu nh. V ni gin. Cc quan i thn ch L Lng bt trung, kt L Lng vo ti phn quc. Ring c quan thi s T M Thin, trc mt Hn V , ln ting bnh vc L Lng. T M Thin ni : - i tng L Lng khng bt ti, khng bt trung v cng khng c ti. L Lng s d phi u hng v lng ht, v kh thiu v qun tip vin ng l phi n khng n. L Lng ch cn c nm ngn qun, nhng anh dng nh trn cui cng git c nm mi ngn qun Hung N. Nh vy, xt ra L Lng vn c cng ch khng c ti Li bin h cho L Lng ca t M Thin tht khng khi v cng bnh, nhng Hn V cho rng T M Thin c ch trch mnh sai lm trong vic dng L Qung Li cm qun i tip vin. B chm t i, V bn ni gin, ghp T M Thin vo ti khi qun,ra lnh tng ngc v sau bt T M thin chu ci ti tn t nht thi i vi nhng ngi tr thc, l ti h hnh, tc l ti bthin. Nm y T M Thin mi khong bn mi tui. B hon, ng quyt nh t t, nhng sau ngh li : - Mnh c cht i cng chng ai thng tic, mnh chng l ci th g ht trong x hi ny, mng sng ca mnh c mt i cng ch nh chn con tru b mt mt si lng m thi. Ri ng nh thm : - Mnh cht thc l v ch, chi bng c sng nhng nm cui cng ca cuc i m lm mt cng trnh li cho hu th. Ngh nh th, T M thin b nh t vn, ng phn pht tinh thn v dp ht bun ru, ti hn sang mt bn chuyn tm vo vic bin son b S K. ng hon thnh b S v i ny trc khi cht. B S ca ng hin nay c gi l S K T

M Thin, b S v i nht, gi tr nht ca Trung Hoa m cho ti nay vn cha c b S mi no hn c. Khng phi ch nhng v tai to mt ln, m nhiu khi c mt dn tc cng d dng b li cun vo vng xoy ca lng t i. Thc vy, trong nhng nm va qua, chng ta chng kin nhng cuc biu tnh ca Trung Quc, ca Hn Quc nhm phn i con chu t Ph Tang v nhng lch lc v lch s c ghi li trong sch gio khoa, cng nh v nhng hnh ng bo tn m nhng ngi lnh Nht Bn lm trong cuc th chin ln th hai. Vi nim t i dn tc, h i Nht Bn phi chnh thc xin li v bi thng. V gn y hn, v mt cu ni h hnh ca mt ca s no , i khi cho rng khu n Angkor-Vat l do ngi Thi Lan xy v thuc v ngi Thi Lan. Th l dn Cam bt ni gin ng ng, xung ng, ni la t ta i s Thi Lan ti Nam Vang v cch y khng lu, li cn nh ng ca bin gii na, khin cho mi bang giao gia hai quc gia tr nn cng thng v ngt ngt. Nhng nhng va chm t i thng xy ra hn ht l trong mi lin h hng ngy, chng hn nh gia b bn vi nhau. G xin a ra mt th d in hnh : My tn bm nhu ngi lai rai vi nhau trong mt bn tic. Khi ru thm, th s phn khi bn n r trn tng khun mt gay. H gp ai cng kt lm bn chn th chn tc v nhn bt c ci g cng thy l p. Ri ngi ny nng cc mi ngi kia mt ly. Ri thay, ngi kia hm y long th bt an, nn t chi. V th l b chm nc, ngi ny cho rng n khinh mnh, n coi mnh chng c t g ram no c, bn ht c ly ru vo ci tn dm hn lo, coi thng mnh. Khng chng ngi ny cn lt c bn gh, ht tung c chn bt v nn cho ngi kia mt trn rch cm, x tai v phun mu u, vi dng dy cho ngi kia mt bi hc bit c rng th no ll . Nht l trong phm vi i sng gia nh, nhng va chm y thng xy ra nh cm ba gia v chng vi nhau. ng vy, i u vi thc t, ngi ta thy i khng nh l m. V hn na, c trong chn mi bit chn c rn, sng gn nhau, ngi ta mi khm ph ra nhng khuyt im ca nhau. Chnh nhng khuyt im ny chm ngi cho nhng bt ng bng n. G xin mn tm nhng lm lt ca tc gi nh Ngc trong mt bi vit mang ta Thch thc, c ng trn bo Ph N Ch Nht, i khi nh sau : Anh dn xe ra khi ca ri m ch vn cn chy theo nu o : N, c ngon th nh tui i ! nh i ! Ch ng c ni ri khng dm lm ! V th l bp ! Bp !...Ch b hai bt tai in du trn g m mt cchngon ! Trong khi anh c nhn bng cch ly xe i khi nh dn cn nng gin trong mt trn ci v. Trc khi i anh ni thng mt cu cho qu : C m ni na l coi chng n n !. B chm t i v cu hm da y, ch chy theo v thch thc, y anh vo ci th phi thng cng chn h cng tay vi v mnh. S thc th nhiu ng chng nh v ch v bt c d m thi, ch h cng thc : Mnh l n ng, c sc khe, gii th nh vi my tay ngang c ! Ch cn nh n b chn yu tay mm th hn lmV chng no m chng c chuyn ci nhau.

Tc qu th mnh da cho my b ngn. Ai d my b thch li mnh v cn nhn mnh ni m khng lm l ktiu nhn !. Th l v t i y mnh, nn chng mi quyt gi th din bng cch chng t qun t nht ngn. Vy l nhiu b b n n lng xt ! C khi va b nn cho mt trn ti bi khi la, li cn b tin mt tt mang nh cu chuyn ny : Anh l ngi hay ung ru v mi ln say li c tt chi ng. Mi ln anh chi, th ch li bo : ng hng chi tui th chi ai. Hai ngi c li qua ting li, nn chuyn nh ha chuyn to. Anh i ch a tin i ung ru tip nn da : Khng a th cht vi tao. Nghe vy ch bn ht ln : Dm lm g th lm i. Anh x mnh ch ng v b trc tay, phi b thuc c thng. Tc qu, ch thy ht s tin va bn bp hn ba triu cho anh v ni : c ngon th i m nhu ht. Anh nghe v thch, bn m tin i tut. Hai ngy sau mi v, trong ti khng cn mt ng. Khng phi ch c nhng ng chng, m ngay c nhng b v, khi b chm t i, th cn gin cng ni ln ng ng. Lin tip hai tun ri, ngy no anh cng phi gh qun u ng n cm bi, bi v ch ang h quyt tm thc hin ng li thch ly ca anh, khi anh ch ci nhau tun trc, ch v ch l nu chy mn bao t ph lu, l mn rut ca anh : Lm n b c bi nhiu chuyn m lm hng xong na th cn lm ci ging g ? Dp lun ci bp ny, i n cm tim lun. Ch k : H ra l biu dp b i ! Vt ht i ! Cn khng th b i u cho khut mt tui, hi ai m khng t i ? B ng ni nhiu ln ri, nay ti mi lm theo chobit thn. Bit thn ai khng thy, ch thy thng c nh b thm thng ngn sch trm trng v ton in cm tim. Nhng ln gan hn phi l cu chuyn sau : gin chng khng cho i coi ci lng, ci nhau mt hi anh bn thch : C i th coi thng kp ht no m theo n lun Ch i lun thit, nhng khng phi theo kp ht, m l n nh thng em, mua v ci lng coi lin na thng cho b ght ! ng l ch cng cha chu hi cung, nhng v thng con trai ln qua kim ch v mt bo : nh, ba em xe p, tivi i bn ri. Ch mi ht hong tr v. Nu c k ra nh th, th khng bit n thu no mi ht. kt thc, g xin a ra my vic cn lm ngay cha tr ci chng t i ho, t i vt, nh trnh by trn. Vic th nht l hy t bit mnh. Ngi Ty th khuyn : - Connais-toi, toi-mme. Ny bn, bn hy bit chnh mnh bn. Cn ngi Tu th ni : - Tri b tri k, bch chin bch thng. Bit mnh bit ngi, trm trn u thng. Ti mt thung lng hoang vu, c ch chim c. C ta ngy th ru r trong hang, m n mi c th bay i kim n. S d c lm th v mt c qung g, ch c th nhn thy ban m. Ngy kia, c thm ngh : - Qui l, ti sao ta cng l loi chim qu him, din mo ta oai hng, mi ln ta xut hin, mung th u chy trn, ting ta ku rng rn trong m. Th m ta thua loi

phng hong, ci anh chng trng d ght nhng li c th bay cao tn my xanh, hin ngang ln cnh di nh mt tri, lm nh th hn l vua loi chim vy. Ri c t nh : - c ri, ngy mai khi hng ng, ta s bay khi hang su, tung mnh vt tn my xanh, cho phng hong khip va, mung chim n v. Hm sau, khi mt tri ln cao, c ta vn sc bay ra, bay ln cao, cao miNhng bng c chm phi vt g cng. C la mt, khng cn nhn thy g. Ri rm mt ting, c lao vo thnh ni v rt xung tan xng. Vic th hai, l khi b chm t i v cn gin bc ln, th hy n binh bt ng, hon binh chi k, ng vi c bt c hnh ng no st, v gin qu th mt khn. Nh hin trit Atenodoro khuyn vua August, vn l ngi c tnh d nng mi khi b xc phm, nh sau : - Khi vua cm thy mnh tc gin, hy nhm c hai mi bn ch ci. Nh vua p dng li khuyn ny v trnh i c nhng hnh ng ng tic. Mt cha x gi nhc nh cc i tn hn nh sau : - Khi cc con sp sa ci v hoc gy g vi nhau, cc con hy nh thm : sng mai ri hy tnh. V sng hm sau, cc con s thy vic hm qua tht nh nhoi, chng ng g. C mt cp v chng gi, thng xuyn ci v vi nhau. Ngi hng xm thy vy bn gp : - V n s sng trn ni ch bin c mt th thuc rt linh, gip cho nhiu gia nh c m m. B v nghe li ngi hng xm, ln ni tm v n s. Sau khi nghe trnh by, v n s bn trao cho b mt chai thuc kh to v ni : - y l mt loi thuc gia truyn rt hiu nghim. H khi no ng gy s, b ch cn ung mt ngm, ngm trong ming, khng c nut v cng chng c nh ra, cho ti khi ng khng cn ni na, ri mi chuyn s c n tha. B va v ti nh, th ng lin qut tho. Nghe vy, b lin hp mt ngm thuc, gi trong ming, ng nh li cn dn ca v n s. Thy v khng p li, mt lc sau ng cng thinh lng. B v ht sc vui mng : - ng l mt loi thuc gia truyn. Linh tht V c th, c thT hai ng b dn dn tr li cuc sng m m v hnh phc ca thi cn tr. Th thuc gia truyn y, chng c g khc hn l nc l m thi.

ng t i ho v cng ng nng gin, nht l ng vi c nhng hnh ng tr a rc nhng li bnh phm c tnh cch xc phm, bi v ai khen ta m khen phi, y l bn ta, cn ai ch ta m ch phi, y l thy ta vy.

Ngh Nghip
Chuyn phim ca G Siu. Ngy xa cn b, trong thi gian tiu hc, mi ng qun trn gh nh trng, th no cng c ln thy c bt lm mt bi lun vi ti : - Ln ln em s lm g ? Th l bn nhc chng ti cm ci vit. a th m lm bc s, a th m lm k s, a th m lm thng giaV thm ch, c a c gan dm m lm ng tng thng na. i ! nhng gic m cha b nhim mi p lm sao ! Cn by gi, gp nhau sau bao nhiu nm di xa cch v nhn li qung ng mnh i qua vi nhng vt ln v bn chi , nht l sau nhng bm gip ca cuc sng, hay ni cch khc, sau nhng ln b i ln xung nh mt tri bng, a th ci ha h vi nhng thnh cng rc r, a th ngm ngi vi nhng tht bi ng cay. C nhiu yu t to nn thnh cng hay tht bi trn ng i. Th nht l c may, gp thi gp vn. C nhng a ch vi cht tin cm, u t vo lnh vc nh t, thm ch c a chng b ra ng bc no, ch cn lm c, lm mi gii mua i bn li, nhng trng phc vo lc nh t ang ln cn st. V th l ch trong mt thi gian ngn, pht ln trng thy. ng l : - Mu s ti nhn, thnh s ti thin. Lm bi ngi, nhng ban bi Ta. Th hai l c gng v cht bp, va ch th lm n li va tit kim trong chi tiu, theo kiu kin tha lu cng y t, ri cui cng cng khm kh, nh thin h din t : - Trng ln th chng bng ai, Trng xung th cng chng ai bng mnh. Nhng quan trng nht vn l phi c mt ngh trong tay. Thc vy, sng trong bi cnh ca nn kinh t th trng, ngi ta li cng cn phi c mt ngh chuyn mn, bng khng th chc chn s ri vo tnh trng tht nghip. M tht nghip, th ch cn cch nm nh, n lng v v lm.bo i. Chnh v th, ngi xa bo : - Khng c tin bc cha phi l ngho, nhng khng c ngh nghip mi thc s l ngho. Tin bc nh ni, nhng tiu mi tiu hoi, c ngy cng s ht. V khi ht tin, ht bc, chc chn chng ta s lm cnh tng thiu. Chng trai phung ph m c mt gia

ti i n chi vung vt, ph gia chi t. Mit ri cng ri vo tnh trng i kh, phi i chn heo. Trong cnh c cc y, chng mun tng cm heo cho y bng m cng chng ai cho. Trong khi , ngh nghip s ra tin, th cn lo g tng thiu. Bi , tc ng Vit Nam bo : - Tru rung b b, khng bng ngh trong tay. Cn ngi Tu cng ni : - Nht ngh tinh, nht thn vinh. Hay nh mt cu danh ngn xc quyt : - Rung t thng bng, chng bng mt ngh trong tay. V th, iu quan trng l phi chn cho mnh mt ngh, ri ra sc trau di, hc hi ngh mnh chn c c mt cht lng cao, cng nh c c mt tay ngh vng. V th, ngi ta cng thng din t : - Ton b cuc i chng ta ty thuc vo mt vi quyt nh trong tui thanh xun. ng th, vo lc u cn xanh v sc sng cn ang phi phi, c nhng quyt nh lm xoay chuyn hn hng i v nh hng mi cho n khi v gi. Quyt nh th nht, l chn cho mnh mt bc sng : Lp gia nh hay c thn. Nu lp gia nh th chn cho mnh mt ngi bn trm nm kh d cng i vi mnh cho ba vn su ngn ngy. Cn c thn, th c thn gia i hay vo np bng trong mt dng tu Quyt nh th hai, l chn cho mnh mt ngh, ri u t cng sc vo . Ngh chn s theo mnh trong sut c cuc i. Nu c i thay chng na th cng tht long ong, vt c m nhiu lc cng chng nn cm cho g. Chuyn rng : Nc Trnh c ngi hc ngh lm d che ma, ba nm mi thnh ngh. Tri hn hn, khng ai dng n d, anh ta bn b ngh lm d, i hc ngh lm gu tt nc. Li hc ba nm mi thnh ngh lm gu, th tri ma mi khng ai dng n gu. By gi anh ta li quay v ngh lm d nh trc. Khng bao lu, trong nc c gic, dn gian nhiu ngi phi i lnh, mc nhung phc, khng ai cn n d, anh ta xoay ra ngh c bnh kh th gi quch mt ri. c Ly T thy anh ta, thng tnh, ni rng : - Than i ! Bc chng gi i ri ! Gi hay tr khng phi l t ngi, m l t tri, iu y c nhin. Nhng ngh nghip thnh hay bi, d l thi hay khng gp dp, cng chng nn c cho tri, tt c mnh trong.

Ngy xa nc Vit c mt ngi lm rung, cy la chim ba nm u tht v lt c. C ngi bo anh ta nn tho nc m cy la ma. Anh ta khng nghe, c cy chim nh trc. Nm y nng to, m nng lun ba nm, v chim no cng trng, thnh ra anh ta ko li, chng nhng ha my nm mt ma trc, m cn tr nn giu c. Cho nn thin h mi bo rng : - Tri i hn, ngh n sm thuyn. Tri nng nc, ngh n sm o bng. l mt cu thin h ni rt phi. Tuy nhin, c mt ngh trong tay khng quan trng cho bng cch chng ta hnh ngh. Bi v c nhng cch hnh ngh nhm bc lt ngi khc, lm ngho qu hng v ph hoi t nc. Nhng cng c nhng cch hnh ngh gip ch cho ngi khc, lm giu cho qu hng v gp phn xy dng t nc, nh mt cu danh ngn bo : - Gi tr ca mt ngh khng bng gi tr ca cch hnh ngh. G xin a ra nhng th d c th minh chng cho iu va mi trnh by. Chng hn nhng ngi sn xut thuc, gip cho bn dn thin h tr bnh, th nhng v lng tham ch bin nhng th thuc dm, lm cho ngi au yu tin mt tt mang, bnh vn hon bnh v khng chng v lu, cn mi ngy mt tr nn trm trng hn. Chng hn nhng ngi bn hng, gip cho bn dn thin h gii quyt c nhng nhu cu cn thit cho bn thn v gia nh, th nhng v lng tham, ch to ra nhng chic thc thiu, nhng chic cn non, mc ti ngi mua m ngi mua chng h hay bit. Mi y ti Vit Nam, c mt anh chng i mua la ti tnh Kin Giang, my m ch to ra mt chic cn vi b phn iu khin t xa. Anh ta ch cn ng u v nhn nt mt pht l chic cn tng gim theo mun ca mnh. Qu l qu khc thn su. Chng hn nhng ngi thu khon, gip cho bn dn thin h xy dng nh ca c mt ni c tr va m cng li va khang trang p mt, th nhng cng v lng tham, nn bt c trong lc ng mng, bt st trong lc khin cho ngi nh cha hon tt b nghing , hay mi s dng c t ngy, b sp ln v nt n tm lum khin cho kh ch mt mi bun xo ! Hu nh trong bt c ngnh ngh no, ngi ta cng u c th ln lo v lun lch, gian di v xo tr v vt v cho y lng tham ca mnh. Nhng khn ni, lng tham ca ngi ta li thng v y, nn bit th no m lp cho y. C ngi nc S lm ngh va bn mc, li va bn gio. Ai hi mua mc, th anh ta khoe : - Mc ny tht chc, khng g m thng. Cn ai hi mua gio, th anh ta to ming qung co :

- Gio ny tht sc, m ci g cng thng. Nghe vy, ngi ta bn hi : - Th by gi ly gio ca bc m vo mc ca bc th sao ? V th l anh ta tt ngi. Tc gi sch C Hc Tinh Hoa bn gp li bn nh sau : Chng qua v mi li m thnh ra ni di. Th nhng khi b ngi ta hi n l, th lin khng i p c na. C khc g k em tng g ra ch bn v khoe rng : - Ai mua tng v nh th c giu sang. n lc c ngi bt b : - Sao bc khng nh cho c giu sang, m li mang ra ch bn lm g ? Lp tc tt khu, m nh vc tng ra v. Vt tay ln trn m suy gm chuyn i, lm ngi phi di hi than th c ting : - C nhng ngh thp nui dng nhng nhn cch ln v ngc li nhiu nhn cch ti li ng tr trong nhng ngh cao. Nghe xong li pht biu trn, g bn v i nh t mt ci v ni : - Tht l tuyt vi, tuyt vi ! Rt nhiu ln khi c nhng bi phng s v nhng phu ht rc, nhng phu qut ng, hay nhng ngi thng ng cng thnh phg phi khu phc tm phc nhng ngi phu, nhng ngi th ny. Ngh ca h tht khim tn, nhng nhn cch ca h li tht cao. H chng gian tham, chng mnh mung, nhng m thm lm vic khi mi ngi ang ng yn, hay chui rc di nhng ng cng tm ti v hi thi, ct phc v dn ph v em li nhng thoi mi cho mi ngi. Tri li, thc l v phc v i ha khi nhng k c nhn cch ti li chm ch ng tr trong nhng ngh cao. Chng hn nh nhng ng tng thng, nhng ng b trng, nhng ng gim c Nhn hiu trnh ta ca h tht l p, nhng nhn cch ca h li ti v b lng tham li ko v thc y, khin h nut trng hng trm, hng ngn t ng m vn c phy phy, lm cho t nc ngho li cng ngho hn. V th, yu t con ngi bao gi cng vn l yu t cn bn v i hng u. Nu con ngi m hng, th mi lnh vc khc cng s b sm b ch. Trong phm vi ngh nghip cng vy :

- Chng c ngh hn, m ch c k hn. Hng Chu c ngi bn cc th tri cy, kho dnh cam, lu m khng ng, v vn hng, trng p nh vng, nh ngc em ra ch bn gi t, m ngi ta tranh nhau mua. Ta cng mua mt qu. em v bc ra, hi xng ln mi, mi xc nh bng nt. Ta lin em ra ch hi ngi bn cam : - Anh bn cam cho ngi ta lm ca cng l, i khch kha hay l ch lm cho chong b ngoi nh la ngi ta ? T tht ! Anh gi di lm. Ngi bn cam ci v ni : - Ti lm ngh ny lu nm kim tin nui thn, Ti bn, ngi ta mua, chng ai ni g, ch c ng ku ca ! Thin h gi di nhiu chng phi mt mnh ti ? ng tht khng chu ngh n niNy th xem, ngi eo h ph, ngi da h, hng dng trng ra dng quan v lm, k thc khng bit c gii c nh Tn Tn, Ng Khi khng ? Ngi i m cao, ng ai di, ng hong trng ra dng quan vn lm, nhng k thc khng bit c gii c nh Y Don, Cao Dao khng ? Gic ni khng bit dp, dn kh khng bit cu, quan li tham nhng khng bit trng tr, php hng nt khng bit sa i, ngi khng n lng, khng bit xu h. Th m lc ngi cng ng, i xe nga, ung ru ngon, n ca qu, oai v, hch dch v cng ! b ngoi chng nh vng, nh ngc, m b trong chng nh bng nt l g ? ng khng chu xt nhng hng ngi y m i xt qu cam ca ti ! Ta nghe ni, nn lng, khng tr li c ra lm sao. Ta ngh ngi y ni c ging khi hi. D chng ngi y ght k gian t, gin phng th tc mi thc ra truyn bn cam dy ngi i chng ? Qua truyn trn, tc gi mun ly qu cam p v, thi rut m chm chch ci hch dch, ci oai v b ngoi ca nhng bc quan ln mt i suy n, phi by ci thc cht bt ti, bt tr, bt dng bn trong. Ni rng ra, bi ny c dy ta khng nn tin b ngoi, cng nh nhng bi ng ngn ni : Ci thng khng, bng la lp, hay nhng cu ca dao : - Trng em, anh ng sao mai, Bit rng trong c nh ngoi hay khng ? - Nhc trng ng tng t vng, Nhn ra mi bit chu chng ngy ma. Khng c ngh hn, m ch c k hn. Chnh k hn bi tro trt tru vo ngh nghip v lm cho ngh nghip cng tr nn hn, nh mt cu danh ngn bo : - Khng phi ngh nghip lm danh gi cho con ngi, m chnh con ngi lm danh gi cho ngh nghip. Vit ti y, g xin mn li mt ln na mu chuyn trong sch C Hc Tinh Hoa. Mu chuyn y mang ta l Ngi bn tht d :

Vua Chiu Vng nc S b mt nc, phi b chy. C ngi bn tht d tn l Duyt, cng chy theo vua. Thi gian sau, vua Chiu Vng tr v, ly li c nc. Vua bn thng cho nhng ngi chy theo mnh khi trc, trong s c c ngi bn tht d na. Ai cng nhn phn thng, ch mt mnh ngi bn tht d t chi v ni : - Trc nh vua mt nc, ti mt ngh bn tht d. Nay nh vua cn nc, ti cn ngh bn tht d. Th l ti gi c nghip c n ri, cn u dm mong thng. Vua c p. Ngi bn tht d tha rng : - Nh vua mt nc khng phi l ti ti, nn ti khng dm liu cht. Nh vua ly li c nc, khng phi do cng ti, nn ti khng dm lnh thng. Vua bo : - ri ta n nh ngi chi vy. Ngi bn tht d ni : - Theo php nc S, phm ngi no c cng to, c trng thng th vua mi n nh. Nay ti xt mnh ti mu tr khng gi c nc, dng cm khng git c gic. Qun gic vo trong nc, ti chy i lnh nn, phi theo nh vua, ch c phi l ct theo nh vua u ! Nay nh vua mun b php nc n chi nh ti, e thin h nghe thy li ch ci chng. Chiu Vng thy ni, ngonh li bo T M T K rng : - Ngi bn tht d ny tuy lm ngh vi tin m gii by ngha l rt cao xa. Nh ngi lm th no mi c ngi y ra nhn chc tam cng cho ta. Ngi bn tht d nghe th bn ni : - Ti bit chc tam cng l qu hn ca hng bn tht d, bng lc nghn vn, giu hn tin li bn tht d. Nhng ti u dm tham tc lc m nh vua mang ting l gia n khng phi ngha. Ti thc khng dm nhn. Xin cho v gi ly ngh bn tht d. Ni on, ngi y li ra ngay. Tc gi sch C Hc Tinh Hoa gp thm li bn nh sau : Vua Chiu Vng mun thng, l ly ci kh mnh gp bc lu vong m ngi ta i theo mnh l ngi ta c lng trung thnh vi mnh. Ngi bn tht d khng nhn thng l ly ci ngha khng ng nhn, v khng c cng cn g. Nu ai cng bit an phn th thng, qu trng ngh nghip nh ngi bn tht d, th cn ai l k ham m ph qu, quyn th v s thng pht i chng l cng minh lm ru ! Thc ng lm gng cho nhng k khng bit lim s, ti nng cng

c chng c g m cng c cy cc, chy cht ly cht phm hm chc v le i vy. Theo thin ca g, nu cc v tai to mt ln m khng tham sn si, tin ca, bng lc, cho t nn tham nhng lng lnh, th t nc ny pht ln t lu. Nh vy, chnh lng lim khit v t trng ca ngi ch qun mang li vinh quang cho ngh bn tht d, mt ngh xem ra rt tm thng trong bt c x hi no. Phi chng cu chuyn ny cng c phn no cho tng g trnh by trn, l khng c ngh hn, m ch c k hn. Mt cu chuyn khc cng ng cho chng ta suy ngh, l cu chuyn v Alfred Nobel. Vo mt bui sng nm 1888, Alfred Nobel, ngi pht mnh ra cht n v ang hi ra tin nh nc, thc gic trong s bng hong v sng st : tt c bo ch trong ngy u ni n ci cht ca ng vua cht n. Thc ra, y ch l s lm ln ca mt k gi no , bi v khng phi Alfred Nobel qua i, m l ngi anh ca ng. Th nhng, d sao y cng l dp ng c c cm ngh ca ngi khc ang c i vi ng. Trn mi ming mi ngi, ng ch l ng vua cht n, l ngi lm giu trn ci cht ca khng bit bao nhiu sinh mng. Ngi ta khng h nhc ti nhng n lc ca ng nhm ph v nhng hng ro ngn cch gia cc dn tc v cc thc h. Khng mt ai nhc n nhng kin to ha bnh ca ng c. Alfred Nobel bun v cng v hnh nh ca mt nh kinh doanh trn s cht chc m thin h ang ngh v mnh. ng quyt nh lm cho c th gii bit l sng ch thc ca ng. Vi quyt tm y, ng ngi xung bn lm vic v vit t chc th, trong ng dnh tt c ti sn ca mnh thit lp nn mt trong nhng gii thng c gi tr nht th gii, l gii Nobel ha bnh, nhm tng thng cho tt c nhng ai c cng gp phn vo vic xy dng ha bnh trn th gii. Ngy nay, bit hiu ca Alfred Nobel khng cn l vua cht n na, m l vua ha bnh. V nh vy, khng phi ngh nghip lm danh gi cho con ngi, m chnh con ngi lm danh gi cho ngh nghip. V th, chng ta cn phi trao cho con ci mt ngh n c th t mnh kim sng, bi v : - Tay lm hm nhai, Tay quai ming tr. - C lm thi mi c n, Khng dng ai d mang phn n cho.

Tuy nhin, vic quan trng hn vn l phi o luyn chnh con ngi ca chng, v yu t con ngi l yu t quyt nh trong mi lnh vc. Chng th m ngi xa tng xc quyt : - Nht nin chi k, th cc. Thp nin chi k, th mc. Bch nin chi k, th nhn. C ngha l : - K trm nm khng g bng trng la. K mi nm khng g bng trng cy. K trm nm khng g bng trng ngi. Bi v : - con chng dy chng rn, Th rng nui ln cho n ly lng. Vy th hi chng ta u t th no cho s mng trng ngi ny ? Trong phm vi x hi, ngn sch nh nc dnh bao nhiu phn trm cho chi ph quc phng v bao nhiu phn trm cho cng vic gio dc ? Khi con ngi ru ro th chc chn x hi s tut dc, bt n s xy ra v ngi ta s li tin nhiu hn na n nh trt t, cng nh ti lp ha bnh. Qu l mt ci vng lun qun cht ngi, v khng chu cha tn cn. Con ngi l gc r. Gc r thi, th d c bn bao nhiu phn, xt bao nhiu thuc dng, cng ch l v ch m thi. Trong phm vi gia nh, chng ta thc s quan tm v bt tay vo vic gio dc con ci cha ? Hay l chng ta li ch trng trao ph cho ng tri, nh tc ng ni : - Tri sinh voi, tri sinh c. - Cha m sinh con, tri sinh tnh. V c mc con ci ln ln nh mt loi c di. kt thc, g xin chia s nh th ny : - i vi con ci, li tin ca khng bng li kin thc.

 li kin thc khng bng li ngh nghip. li ngh nghip khng bng li c .

Bn v ch Danh
Chuyn phim ca G Siu.

Trong s trc, g bn n ngh nghip v cho mn n chi, trong s ny g xin ni ti cng danh, nh mt hu qu tt nhin ca vic mnh hng hc ko cy, mnh bm chi ngc xui, mnh vt v kim sng. M bt c cun t in Vit Nam no, g cng thy c hai ngha ca ch danh. Ngha th nht, l tn. Ngha th hai, l ting tm. G s t t m x hai ngha ny. Trc ht, danh c ngha l tn. K t khi ct ting khc oe oe i vo cuc sng, chng ta c cha m t cho mt ci tn, nh thin h c th phn bit chng ta vi ngi ny ngi n. Php t tn ca ngi Vit Nam cng kh nhiu kh v rc ri. G ch xin ghi li nhng im chnh c Toan nh trnh by trong cun Con ngi Vit Nam, ri sau thm mm thm mui cho m hn mt t. Theo tc gi, ngy xa nc ta khng c h tch h khu, thnh th a b m mt cho i khng phi lm giy khai sinh, ngi ta c thi quen gi n l thng cu, ci , thng t, con ty theo n l con giai hay con gi. Ring vi nhng gia nh him mun, thng gi con ci bng mt ci tn rt xu, nh thng To, ci Tnv s rng tn p qu, th s b ng ngo p v mt, hay s b c hn cc ng rc i. V c th, c th cho n lc khn ln. Lm khi sp sa ly v ly chng, con ci mi c cha m chnh thc t tn cho. Cn ngy nay th khc, v va mi c ct gin, chng h hng chn tn cho con. Hay va mi siu m v, bit c con mnh l giai hay l gi, cha m vi x xm bn tn chuyn t tn cho con. V khi t tn cho con, cha m phi lu khng c trng tn vi vua quan, hay ch bc, ng c b k ca mnh cng nh ca li xm, bng khng th rc ri to. G tng chng kin cnh hai v chng tr c c a con u lng, hn h t tn v lm giy khai sinh cho con. Nhng va v ti nh, lin b ngi b con xa lc xa l n mng cho mt chp : - B ht tn ri sao m t tn y cho n. Chng my c bit khng tn y l tn c c sinh ra ng ngoi ca thm tao. V th l trong giy t a b c mt tn, cn trong i thng th n li c gi bng mt tn khc.

Tuy nhin, nhiu ngi khi on ght mt ai, li c tnh ly tn k y m t cho con ca mnh v coi nh mt cchtr th dn tc vy!!! Hu nh dn tc no cng th, ngi ta rt thn trng trong khi t tn, bi v tn gi t ra cng phi ni ln c vng ca cha m i vi con ci. Chng hn trong Kinh Thnh, c Cha Tri hn t tn cho ngi n ng u tin l Adong v Adong va c ngha l bn t va c ngha l con ngi. Sau , Adong, ngi n ng u tin y chp chp i mt khi gp ngi n b u tin v ng t tn cho nng l Eva, c ngha l m ca chng sinh. c Giav i tn cho Abram thnh Abraham, c ngha l cha ca nhiu dn tc. Cn c Kit ci tn cho ng Simon thnh Phr, c ngha l tng. Ngi Vit Nam cng th, cha m thng gi gm nhng c vng thm kn ca mnh vo tn gi ca con ci. Chng hn c thn sinh ng Cao B Qut t tn cho hai con ca mnh l B t v B Qut, bi v i nh Chu bn Tu c tm v hin s , l B Qut v B t, Trng t v Trng Ht, Thc D v Thc Qu, Qu Qu v Qu a. t tn cho hai con l B t v B Qut, c thn sinh ra cc ng mun cho cc con mnh sau ny cng s tr nn nhng bc hin s. Mt tn y thng gm c ba phn, l h, ch m v tn. Trc ht l h. H t t tin truyn xung, i ny qua i khc. Thng th con ly h ca b, nhng cng c trng hp theo h m, chng hn khi ngi m khng c anh em trai, th mt trong nhng ngi con s ly h m lo vic phng th ngoi tc, hay khi ngi m sinh con ra m khng c b Tip n l ch m. n b con gi thng dng ch Th. Cn n ng con giai thng dng my ch nh Vn, nh, Hu, DuyNgy nay ch m thay i nhiu. n b con gi lm ngi khng thch ch Th, v xem ra c v b lp v, nn dng nhng ch khc cho thm phn mng m, lng mn v m vang leng keng, nh ch Mng, L, Thy Vit ti y, g rt ly lm tm phc khu phc cc bc ph mu thi trc. Tuy hon cnh lc by gi cha sng, nhng qu c ng, qu c b tng t nhng ci tn tht ku v tht p cho con ci mnh, chng hn nh Mng Xun, L Thu, Thy Lam, Dim QunhQu l ht xy v trn c tuyt vi na! Sau cng l tn. y l phn cui, nhng li l phn chnh. Nh ni trn, tn c chn ni ln s nguyn ca cha m, ca k mang tn, hay t ra cng phi c mt ngha no . i vi con gi, ngi ta a chn tn cc loi hoa nh Lan, Hu, Cc, Mai, o, Liu, Linhay tn bn ma nh Xun, H, Thu, ngi vi con giai, ngi ta thch nhng tn c tnh cch hng mnh, ni ln bn tnh ca phi nam, nh Nhn, Tr, Dng, Tn, Trchay i khi gin tin, ngi ta ly ngay nm sinh t cho con, nh T, Su, Dn, Mo Cng ging nh dn Do Thi, ngi Vit Nam ta c tc king tn. Khi c con u lng, th ngi ta dng tn con gi b m n, d tn n lc by gi mi ch l mt tn tm b, nh tn T, tn To. Ngi ta gi b m n l bc T giai v bc T gi, hay bc To giai v bc To gi.

Chnh v s king tn, m nhiu ch phi c chch sang ch khc, chng hn nh Hong i thnh Hunh, V i thnh V, Long i thnh Lung Khi c t chc, t quyn hay t ting tm, c khi ngi ta dng h gi thay tn, chng hn nh Nguyn tin sinh, bc H, bc TnC khi ngi ta dng chc tc vn bng gi, chng hn nh ng Huyn ng, c C Vc khi ngi ta dng tn lng, tn x gi, chng hn nh ng t V Xuyn, c Tam nguyn Yn . Bnh thng, ch nhng k bch inh, vai nng chn trn, mi phi dng tn gi, v th ti cc lng x, ngi ta c dnh dm cht tin cm mua cho mnh t chc nh chn nhiu, chn x hu c bn dn thin h gi l ng nhiu v b nhiu, ng x v b x thay cho tn ca mnh. c bit khi vc lu chng i thi, th phi bit king hy, c ngha l trong bi vn, th sinh khng c dng nhng ch dnh dng n tn ca nh vua v cc v tn tc trc h. Nu chng may phm hy, th d bi vn c tuyt vi n u, cng s b s tot v nhiu khi cn mang ly v vo thn. Tuy nhin, c danh th cng cn phi c ting, ngha l ci tn ca mnh phi c nhiu ngi bit n. Hn th na, ngi ta vn khng a nhng s qu n gin, m li thch nhng s rm r hoa l cnh. Trn x ci tn cha m t cho nh T, To, Tom thi cha , cn phi ph vo cht t, nh ng gim c T, b bc s To, bc ch tch ToChnh nhng th ph tng lnh knh ny lm cho ngi ta n my n mi v nghnh ngang vi i. V th, ch danh, ngoi ci ngha l tn gi, cn mang mt ngha khc na, l ting tm. ng trc ci danh ny, g nhn thy bn dn thin h c chia lm hai phe : tiu cc v tch cc. Phe th nht mang tnh cch tiu cc, coi ting tm ch l s gi tr th gian, hay nh mt th phn bn, nn khng mng chi n. Chng hn nh tc ng bo : - Cng danh bnh v, giu sang chim bao. Hay nh Tn cng vit : - Vo trng l rng y sn, Cng danh ph th c ngn y thi. Bi , ngi ta rt e d v ngn ngi : - Cy cao th gi cng lay, Cng cao danh vng, cng dy gian trun. - Lm trai quyt ch tu thn, Cng danh ch vi, n nn ch lo.

iu quan trng l phi ch th lm n, ra sc gy dng s nghip, ri ting tm t s ti, m l n khng ti cng chng sao c, v rt cuc ta vn l ta kia m, nh li Hong o trong Mi iu tm nim khuyn gii tr : - Cn s nghip, ch khng cn cng danh. Hay nh ca dao cng nhc nh : - Cng danh eo ui m chi, Sao bng chm ch gi ngh canh nng. Thm ch c ngi cn pht l ci danh, xa tn n trong s nhn sinh v t n ra bn ra cuc i mnh : - Chen chc li danh chn ngt, Cc tng phong nguyt mi vui sao. Phe th hai mang tnh cch tch cc, phi hm h ln x v nhp cuc kim cht cho. i din cho phe chu chi, phe diu hu, ch chin ny chnh l Nguyn Cng Tr. Ri rc trong th vn, ng lun h ho : - Tang bng h th nam nhi tri, Ci cng danh l ci n ln. ng ng l mt k trng phu, mt ng tu mi nam t m chng c mt t cng danh th th cht quch i cho ri : - C trung hiu nn ng trong tri t, Khng cng danh th nt vi c cy. V th, phi dt khat lp trng, phi ra sc to lp cho mnh mt ting tm cho thin h bit mt cng nh cho i bit tn : - mang ting trong tri t, Phi c danh g vi ni sng. Ch danh thng i i vi ch li. C ting tm th cng thng c nhiu bng lc vt cht, ni chung l c nhiu tin. Danh v li vn t l thun vi nhau. Ngi ta thng hay li dng ci danh ca mnh v vt v cho tht nhiu. ng thi ci li chnh l mt cht kch thch lm cho ngi ta phn khi v h hi leo ln cao, ln cao hn na, cho d c phi lun, phi lch, hay phi ci gp ngi xung. Nhn thy ci li, hay c th hn, nhn thy tin, mt ai m chng sng ln nh n t. T a con nt cho ch ti ng gi, ngha l tt tt nam ph lo u u thu trit gi tr ca ng tin, nh mt cu ca dao hm nay snh v :

- Tin l tin l pht, L sc bt ca tui tr, L sc khe ca tui gi, L ci ca danh vng, L ci lng che thn, L cn cn ca cng l. T bn cht, c danh c ting l chuyn bnh thng, v thng v pht, nhng xem ra li rt thch hp vi bn tnh con ngi. Bi v ng chnh tr gia no cng mong c ngi i sau bit n tn tui ca mnh. Anh nh vn nh th no cng mun c chui tt vo trong vn hc s v lu li d ch mt vi dng ngn ngn. Tuy nhin, vn tr nn nhiu kh v rc ri ch l phi leo ln i danh vng bng cch no ? Phi lm sao m c danh g vi ni sng ? Trc ht, g thy c nhng k nh v hay nh nh v m leo ln : Chng hn nh mt anh chng sinh vin va mi mn i hc, ang tht nghip di di, v ngay c c v, con ng gim c, th l ch mt thi gian ngn, sau khi rc c nng v dinh, anh ta nghim nhin ngi vo chic gh tr l gim c v t vic lm n pht ln nh diu gp gi. ng cng danh m toang, anh ta chng thm thnh thang c b, m li t con phom phom i vo. ng l : - C ngi nh v nn ng, Lm ngi v v mt khng c . Tip n, g thy c nhng k nh th gi hay nh s ph tr ca b bn m leo ln, theo kiu phe ta thi phng phe mnh. Chng hn nh mt anh th ht, ging ca c st mi thuc lo, nhng c my tay bn, vn ngh k gi, nh bo thi ln v phong lm siu sao, lm qui kit khin cho bn dn thin h c phi ngn t te, l m mun bit. Sau cng, g thy c nhng k nh cng sc ca mnh m leo ln. Tuy nhin, cng sc y li c r vo nhiu ng khc nhau, ging nh ch tu kia cng c dm by ng : - Th nht th tu ti gia, Th hai tu ch, Th ba tunh dng.

ng th, c nhng k ra cng gian gio, ra sc di tr kim cho mnh t danh. Chng hn my c cu hc tr, hay my anh ch sinh vin khu cho mnh mnh bng t ti v c nhn qua vic quay cp trong cc cuc thi. Theo s nhn xt ca g, a s cc th sinh ti Vit Nam, khng t th nhiu, cng gian ln trong lc lm bi thi. Nh vy, mt khi ra l, khng hiu h s dn t nc ny i v u ? Quay cp m thi cha , my ng cn b v cng chc cn s dng qui chiu c a hn na. S l nh nc mun nng cp phe ta, i buc cc quan ln cng nh cc quan nh phi c vn bng n, vn bng kia. Bi , thay v i hc hm th, cp nht ha trnh ca mnh, my ng quan ny ch vic ngi nh rung i, ri tung tin ra, mua bng gi gi cho c ci gh mnh ang ngi. Nu c Tam Nguyn Yn i m m sng dy, nhn thy cc quan, chc chn cng phi ku tri, nh ngy xa c tng than th c ting v nhng ng tin s giy : - Tm thn xim o sao m nh, Ci gi khoa danh y mi hi. Gh tro lng xanh ngi bnh che, Ngh rng tht ha chi. G bit mt tn n, hc mi hc hoi m vn chng c tt nghip trng lng, ngha l vn cha vt qua c ngng ca cp mt. Th nhng, khi ln ln v bc chn xung cuc i, xt v phng din mnh khe v xo quyt, th chng ai bng hn c. Lc no trong chic cc tp, hn cng c nhng tm danh thip vi rt nhiu hc v v chc v khc nhau, le bp thin h. Ri sau , ty hon cnh hn s s dng nhng tm danh thip y h gc nhanh con mi. Chng khi hn n vi my ng quan vn mc bnh tham nhng mn tnh, hn xy ngay ra tm danh thip t xng mnh l phng vin bo ny, k gi bo kia, hu i buc v quan y phi xy tin mua s yn lng ca hn, bng khng hn s huch tot cho bn dn thin h c bit s tht. V th l, d tc nh b b , ng quan kia cng vn phi vui v bt c d chi tin cho hn. Tuy nhin, trong ci x hi o in, vng thau ln ln, cng khng thiu nhng ngi ng ln bng chnh i chn ca mnh, to dng s nghip bng chnh cng sc ca mnh. V nu c t danh vng nh km, th danh vng y cng xut pht bi nhng c gng lin tc ca bn thn. Bo Tui Tr Ch Nht c k li cu chuyn Ch em xe rc v c m tin s nh sau : Cn Th, c ba ch em gi sinh ra trong mt gia nh nh m ht rc. T 4-5 tui, h theo m y xe rc lang thang khp hang cng ng hm. Ngi dn khu vc Xun Khnh, Cn Th, quen gi h l ch em xe ht rc, nhng t ai bit ba ch em ang m thm trui rn tng lai ca mnh trn ging ng i hc

C ch tch cp tin thu gom ph liu, giy vn, v lon bia c 480.000 ng tr hc ph bng A Anh vn, 550.000 ng ng bng B, 700.000 ng ng bng C. Sau khi c ch t bng C, ti nghip b m qu lo lng khng bit cn bng D, bng E, bng F g na khng ? Nu s kin trn, tc gi chua thm vo cht suy t vn vt ca mnh nh sau : Thit ngh, cc bng cp m ba ch em gi ny c c l do thc hc, do quyt tm vt qua danh phn ca mnh mt cch danh d v chng ta hon ton tin tng rng c m ca ba ch em c c s t c bng thc hc. Ngh li cnh quay cp, nm phaoca cc cuc thi nng ngch ln chuyn vin chnh, bc s chnh, ging vin chnh m cm thy ngm ngi cho ci o hc ngy nay. C danh mt cch ng ng chnh chnh l chuyn kh, nhng gn gi v duy tr ci danh y khi hoen , khi b mai mt cng khng phi l chuyn d, bi v nhiu khi phi u t bit bao nhiu cng sc mi c c mt t danh, th m bng chc ng mt pht, tt c u i oong, u tiu tan thnh my khi, thn th bi, danh th lit, nh ngi xa bo : - Kim ci ba nm thiu mt gi. - Mua danh ba vn, bn danh ba ng. m nm vt tay ln trn m ngm ngh s i, g nhn thy c hai nguyn nhn chnh khin ngi ta thng b thn bi danh lit, l tnh v tin. C k v tnh, hay ni toc mng heo ra, v tnh cm lem nhem, dnh dp n chuyn n b con gi m i oong s nghip. Lch s li qu nhiu bng chng v vn ny : Ngy xa vua Kit v say m nng Mui H, b b vic triu chnh, n chi trc tng, nn b vua Thnh Thang cp mt nc. Vua Tr v say m nng c K, git hi cng thn, hoang dm v , khin cho s nghip b tan tnh. Ng Ph Sai, v say m nhan sc ca Ty Thi, c gi thn Tr La do Vit Cu Tin hin cng, phung ph ca chung, y i cc ti trung, khin lng dn on thn. Li dng c hi y, Cu Tin lin c binh sang nh chim nc Ng, tn ph C T i, ni vua Ph Sai cng Ty Thi m ngy vui v m nhau. Ph Sai phi b kinh thnh chy trn v cui cng t st khi b ri vo tay Vit Vng Cu Tin. Cn ngy nay cng khng thiu nhng tm gng i. Chng hn hnh nh vo thp nin su mi, ng b trng chin tranh ca dn ng l tn l Profuno, v lo to vi c gi im Christine Keller, khin cho ton b ni nc Anh lc by gi phi t chc, cn bn thn ng b trng cng tiu tng lun. S d nh vy v c gi im ny l mt ip vin ca Lin X, c ci vo ly nhng tin tc ti mt. V mi y, tng thng Bill Clinton nc Hu k cng sut i tong s nghip cng ch v nhng nht vi c tp s vin Nh Trng tn l Monica Lewinsky. Ngoi ra, cng c k v tin m mt toi c . Thc vy, thy tin ai m chng ham, chng thch, chng m, ri tm mi cch kim cho c tht nhiu. Kim tin bng

cng sc lao ng chn chnh th chng ni lm chi, nhng kim tin bng cch gian gio trong khi bun bn, tham nhng hi l trong khi thi hnh chc v, b nhm cng qu vo ti xi ringThi th thin hnh vn trng n qu thn cng khng lng ni. y cng chnh l mt con ng ngn nht dn nhng k tham lam vo vng t ti, cn s nghip th cng tan v thnh mnh vn. C ngi leo ln ti tt nh danh vng ri, chng hn nh ng tng thng ca nc i Hn, qu hng ca nhng c sm Cao Ly, song cng v ci ti tham khng y ca mnh, v t xi nhng khon tin bi dng ca my cng ty ln, nn b ta n s vo gy. Qu l chua xt v ng cay nh li Kinh Thnh : - Ph hoa trn mi ph hoa, trn gian tt c ch l ph hoa. kt lun, g xin mn li my t tng sau y, c tc gi Dip Vn Sn, ghi li trn bo Tui Tr Ch Nht. Dn Trung quc c cu : - Ngi bit o, tt khng khoe. Ngi bit ngha, tt khng tham. Ngi bit c, tt khng thch ting tm lng ly. Hay nh : - Ngi i khng cu cho c bng m bng t nhin theo. Ngi ku khng cu cho c ting di m ting di vn vang. V th, ngi qun t ch cn lm nn cng ri danh t s n.

o v c
Chuyn phim ca G Siu.

Trong nhng nm gn y, nhiu ngi ln ting than ngn th di v tnh trng o c b xung cp mt cch trm trng, khng phi ch Vit Nam m thi, m cn nhiu ni trn khp th gii. i vi nhng ngi c t tui, th c vic ly nhau, ri li nhau ra ta ly d, b nhau ci mt. Ngi ta thay i v chng nh thay i o qun, khin cho gia nh b lung lay tn gc r, khng cn l mt t m, m ch cn l mt ni y a v ay nghin ln nhau. V th, anh i ng anh, ti i ng ti, sm ngy no hay ngy y, mc cho con ci st bt xang bang, long ong vt vng. Khng phi ch b nhau mt cch thoi mi, m cn b c con ci mt cch v t. Ngi ta loan truyn nhng cch thc nga thai v ph thai, ngi ta v ra mt tng lai m m cho nhng gia nh ng con, khin cho cc i v chng cm thy con ci l nh mt gnh nng, ch khng cn l mt hng n. l gnh nng th c vic tm cch loi tr, hi u m qung vo c cho thm phn cc nhc, lo u sut bao nhiu ngy thng.

y l trong gia nh, cn ngoi x hi th hi i, h c t chc t quyn th vi v li dng m v vt v cho y ti tham ca mnh, mc cho t nc tan hoang, qu hng xiu Ln th xi ming to, nh th p ming b. C tin th phi tiu tin. V th, bn tung tin vo nhng v n chi vung vt, o bng b nhcho n lc khuynh gia bi sn, thn bi danh lit, mi m con mt dy bng thy mnh tay khng, nm trong nh t m m lch tng ngy. Cn i vi xp nh, lm khi ming cn hoi mi sa, thch chi tr bo lc, xch sng n trng bn xi x vo b bn, cng nh thng cng chn h cng tay m hi thm sc khe thy c, cn u na truyn thng tn s trng o ca ngi xa. Ln hn mt cht th vi v nm mi i bng cch chi x ke ma ty, hay vng vo ci vng tnh i cong cong. Chng th m con s nhng ng v thnh nin tm cch ph thai, gii quyt st st ci bu tm s ca ring mnh v trt l di, mi ngy mt gia tng Cn nhiu na, nhng nu vit ra, th g s b k t ng l mt k c ting li di hi m than van on trch. Trong khi , vic cn lm ngay, l phi tm ra mt gii php tch cc cu vn tnh th. Suy ngh v vn ny, g bn nh ti mt cu danh ngn, i khi nh sau : - Th thp ln mt ngn nn, cn hn l ngi m ra x bng m. Mt nh hng bin c mi ti sn vn ng ni chuyn vi bn dn thin h. ng bt u bi thuyt trnh ca mnh bng cch tt ht mi n m, khin sn vn ng ti thui, thm ch ngi bn cnh m cng chng nhn thy khun mt ca nhau. Sau , ng bt mt que dim, gi ln cao v hi : - Qu v c nhn thy khng ? Mi ngi u tr li : - ThyThy. Khi mi ngi yn lng, ng lin yu cu : - By gi, ai mang theo dim hay qut, th vui lng bt ln. Ch trong giy lt, sn vn ng nh bng sng vi nh la ca nhng que dim v nhng chic qut, khin mi ngi nhn r khun mt ca nhau. Ri ng bt u Gi : - Qu v thy y, nu mi ngi chng ta c gng lm nhng cng vic tt, cho d l nh b v tm thng, th nhng cng vic tt y cng s d sc y lui bng ti. Mu chuyn v cu danh ngn trn khin g phi git mnh, bi v rt c th bn thn chng thp ni mt ngn nn, chng nh ni mt que dim hay chng bt ni mt hp qut, nn m vn d ti li cng ti hn.

ang min man suy ngh, bng tnh c g c c my hng ch sau y trong mt bi vit : C bit bao nhiu ngi rt trung thnh vi nhng biu dng tn gio, nhng li hon ton sng xa l vi nhng i hi ca tn gio. C bit bao nhiu ngi c o m khng c c Li nhn xt ny li cng lm cho g thm bi ri n tot c m hi ht khi t hi : - Mnh l dn c o, nu xt k l lch, khng chng cn l dn o dng, o gc th nhng, liu mnh thc s c c hay cha ? Nh c ln th nhn vi bn dn thin h rng g rt ly lm tm phc khu phc cha ng thu trc v cch chi ch v ghp ch, hu nh chng mt dn tc no trn tri t ny snh ni. Chng hn : nhng th phi nhn, nhn th phi nhc, khn th phi ngoan, hc th phi hnhV hm nay, c o th cng phi c c. V th l g bt u tm hiu th no l o v th no l c. u l mi lin h gia o v c ? o c ngha l ng. ng c m ra vi mc ch dn ti mt a im no . Tuy nhin, mun n ni nh n, chng ta phi bit chn ng con ng v phi c gng bc i trn con ng y. Bng khng, th rng ngi chi xi nc nh cho khe vn hn. T , ngi ta a ra nhng nh ngha khc na v o, ty theo phm vi ca n rng hay hp. Trc ht, theo ngha rng, o l l li phi theo, l l phi mi ngi u tun gi. Nu trong thc t, chng ta thy c nhiu loi ng khc nhau : ng b, ng thy, ng hng khng. Nguyn ng b m thi cng c bit bao nhiu th : ng mn, ng hm, ng t, ng , ng b tng, ng tri nha, ng cao tcth i vi o cng vy. o theo ngha rng cng c nhiu th, nhiu loi khc nhau. Chng hn o lm quan l phi bit thng dn v hnh s theo s lim chnh. Dng Chn c b lm thi th qun ng Lai. Lc i ph nhm, qua t Xng p. Quan huyn y l Vng Mt, trc c ng bt cho, vo yt kin. Ri i m khuya, em vng n l. Dng Chn bo : - Trc ti bit ng l ngi kh mi c ng ln, th m ng vn cha bit bng ti, cn em vng n cho ti ? Vng Mt c ni, tha rng : - Xin ngi c nhn cho. By gi m khuya khng ai bit. Dng Chn ni :

- Tri bit, t bit, ng bit, ti bit, sao li bo l khng ai bit ? Vng Mt nghe ni, xu h lui ra. Dng Chn tht l mt ng quan thanh lim, ch bit chm lo vic dn vic nc, khng tham nhng, khng lm giu cho mnh. ng thng ni : - Lm quan m c ci ting thanh bch cho con chu, chng qu hn l li tin ca, rung nng cho chng ? Chng hn o lm con l phi hiu tho, vng li cha m. Thy T L vo hu c Khng T, ni rng : - i nng i ng xa, th tin u ngh y, khng i chn ch, ri mi ngh. Nh ngho, cha m gi, th con lm nn th no, hay th y, khng i khi c quyn cao chc trng mi chu lm. Ngy trc L ny, lc song thn cn, cm thng da mui, ng xa trm dm, phi i go v nui song thn. Lc song thn mt, lm quan nc S, xe nga hng trm, lng bng hng vn, n nhng ming ngon, mc nhng ca tt, mi khi nh n song thn, li mun da mui, i go nui cc ngi nh trc, th khng sao c na. Cha m tui gi nh bng qua ca s. Cy mun lng m gi chng ng. Con mun nui m cha m khng cn sng. c Khng T ni : - Nh ngi c x vi song thn nh th l rt phi. Lc cc ngi cn, th ht lng phng dng. Lc cc ngi mt th ht lng thng tic. Chng hn o lm v, lm chng th phi trung thnh cng nhau trong sut c cuc i, bt k tr hay gi, p hay xu, ln voi hay xung ch. Vua Cnh Cng c c con gi yu mun g cho n T. Mt hm n n tic ti nh n T, thy v ca n T, vua bn hi : - Phu nhn y phi khng ? n T tha : - Vng, phi y. Vua ni : - i ! Phu nhn ngi trng sao va gi li va xu ! Trm c a con gi p mun cho v hu, khanh ngh sao ? n T ng dy tha rng : - V ti tht va gi li va xu, nhng ly ti v cng ti n lu, k t lc cn tr v p. Xa nay n b ly chng lc tr ct nh cy lc gi, lc p ly ct cy nh lc xu. V ti thng nh cy ti, m ti cng nhn s nh cy y. Nay nh vua, tuy mun ban n, chc cng khng n cho ti n bi bc vi nhng iu v ti nh cy by lu nay.

Ni on, n T ly hai ly, xin t khng ly. Mi ng, mi bc u c ci o ca mnh, u c ci l li phi tun gi, cho ra mn ra khoai, cho ra trn ra di, cho tn ti trt t hn hoi, ch khng hm b lng, c m mt la. Th nhng, suy cho cng ci o quan trng nht, theo g ngh, l ci o lm ngi. y chnh l ci gc, gc c mnh th cnh l mi pht trin sum xu. y chnh l ci nn, ci mng, nn mng c vng th mi xy c ta nh cao cao. Phi lm ngi trc , ri sau mi thm vo nhng th ph tng lnh knh nh : ngi cha, ngi m, ngi v, ngi chng, ngi con, ngi thy, ngi th Ci o lm ngi h ti vic bit sng vi mnh bng cch t lp v bit sng vi ngi khc bng yu thng ha thun. Thy Nhan Uyn hi c Khng T : - Hi ny ngho m cng c nh giu, hn m cng c nh sang, khng phi khe l c oai, chi vi ngi ta sut i khng lo s g, mun nh vy c nn khng ? c Khng T ni : - Ngi hi th phi lm. Ngho m cng mun c nh giu, th l bit bng lng vi s phn, khng ham m g. Hn m cng mun c nh sang, th l bit nhn nhng v c l . Khng khe m cng mun c oai, th l bit thn trng, cung knh, khng lm li g. Chi vi mi ngi m mun sut i khng lo s, th l bit chn li ri mi ni. Tc gi C hc tinh hoa thm li bn nh sau : Khng cn cng danh ph qu, th l bit gi thin tc hn nhn tc. Khng ai khinh ln c, th l bit trng phm gi mnh. Khng mun eo ci lo vo mnh, th l bit gi thn khng phin ly ai. i m gi trn vn c my iu nh th, thit tng tht l mt cch vui th rt cao thng vy. Theo ngha thng thng, o c ng ha vi tn gio, l con ng tu dng da theo mt thn quyn, c mt gio l r rt tin theo, cng nh c mt t chc cht ch, lun khuyn nh lm lnh trnh d t ti ci phc mai sau. Hiu theo ngha ny, th t ng sang ty, t c ch kim xut hin trn mt t ny nhiu o khc nhau, chng hn nh o Pht, o B La Mn, o Hi, o Cao i, o Ha Ho, o Thin Cha, o Tin LnhMc ch ca cc o l thc y con ngi n ngay lnh, xy dng x hi mi ngy mt tt p, ri nh c siu thot, c bc vo ci phc trng sinh. Tuy nhin, c mt iu lm g ngc nhin khng t, l trong mt ngha hp, khng bit t i th nh no, ngi bnh dn Vit Nam vn dng ch o m ch Cng gio. V th, ngi ta thng ni : Bn lng bn gio. Bn lng l ngi th cng ng b, cn bn gio l ngi theo Cng gio. Ngi c o chnh l ngi theo Cng gio. C o l linh mc. Lm php

o l c hnh theo nghi thc Cng gio. o dng l theo o Cng gio t i ng b. Sau khi bn v chuyn o, by gi g xin bn n chuyn c. Ngy nay, ti Vit Nam mi ng tin ln nh ngi ta u in hnh bc H. V th, bn dn thin h thng bo : - C bc l c tt c. Vi bc th ch no chu chui cng lt. Cu ni ny c ngha l : - C tin l c mi s, t chc tc uy quyn cho n nhng tin nghi vt cht nh nh lu xe hi. C tin th vic kh my cng xong. Nhng trc nm 1975, g cn nh mang mng ng tin 500 hay 1000 chi c in hnh c thnh Trn Hng o, V th, bn dn thin h cng hay ni : - Vn u tin l phi c c. Cu ni ny c din gii nh sau : - Vn u tin, c ngha l vn tin u ? Phi c c, hiu ngm c thnh Trn, c ngha l phi c tin. Tuy nhin, y khng phi ci ngha g mun bn ti. G cng khng cp n c nh l ci qu v sau ca nhng cng vic t thin lm, nh tc ng ca dao khuyn nh : - Cha m hin lnh c cho con. - Ngi trng cy hnh ngi chi, Ta tu ly c i cho con. Mnh Thng Qun nh giu, cho nhiu ngi vay mn. Mt hm sau Phng Huyn sang t Tit i n. Lc sp i, Phng Huyn hi : - Tin n thu c, c nh mua g v khng ? Mnh Thng Qun ni : - Ngi xem trong nh ta cn thiu th g th mua. Khi n t Tit, Phng Huyn cho gi dn li bo rng : - Cc ngi cng n bao nhiu. Thng Qun u cho c. Ri em vn t ra t sch. Lc v, Phng Huyn tha vi Mnh Thng Qun :

- Nh Tng cng chu bu y kho, ch nga y chung, ngi p y nh, khng cn thiu th g na. Ch cn thiu mt ci c, ti trm php v Tng cng mua v. Mnh Thng Qun nghe ni th, cng khng hi g n tin na. Sau Mnh Thng Qun b bi quan v t Tit, dn t Tit nh n n xa, ra n rc y ng. Mnh Thng Qun by gi mi ngonh li bo Phng Huyn rng : - Trc tin sinh v ti mua c, c y hm nay ti mi trng thy. G cng khng mun ni ti c nh danh xng dnh cho cc bc ng tn knh, nh khi chng ta ni : - c Cha, c M, c B, c Trinh N, c Thnh Cha, c Gim mc, c ng Theo g, c l ton b cch n hin lnh, hp vi o l, hay ni cch khc, c l tt c nhng iu tt p mnnh t c nh s tu dng tnh tnh. Hiu nh vy, th gia o v c c mt mi lin h cht ch v gn b cng nhau : ci o s gip thc hin ci c, cn ci c s lm sng ci o. Trc ht, ci o s gip thc hin ci c. Thc vy, chng ta thng ni : - Nim tin thp sng cuc i. Trong nhng hon cnh en ti, hay trong nhng lc gp phi gian nan th thch, nhiu khi chng ta chn nn, mun bung xui, mc cho con to xoay vn n u, th nim tin tn gio s thi vo tm hn tuyt vng ca chng ta mt ngun sinh lc mi, khin chng ta c can m vt qua mi kh khn chng cht. Hn th na, tn gio no cng dy chng ta n ngay lnh, khuyn nh chng ta lm lnh trnh d. Tt c nhng iu y c ngha g, nu khng phi l thi thc chng ta tp luyn cc nhn c. ng thi tn gio cn cung cp cho chng ta nhng phng tin thc hin mc ch tt p y, chng hn nh ging dy, khch l, nhc boy l g cha ni ti nhng phng tin siu nhin, nhng nng ca n thnh, khin chng ta d dng ct bc trn con ng trn lnh. V th, c o th cng phi c c, hay t na c o th cng phi c gng tp luyn cho mnh nhng nhn c tr thnh mt ngi tt lnh, trc khi tr thnh ngi con ci Cha, nh nim tin hng mong mi. ng thi trong khi tp luyn cc nhn c, chng ta s tr thnh nhng chng nhn cho nim tin. V nh vy, ci c s lm sng cho ci o. Trn mt chuyn xe , g ang thiu thiu ng, th bng nghe thy my b ngi pha sau tranh lun mt cch si ni.

B th ni : - Tht chn cht chng vi con, h mt t l b nh vi bia m. B th bo : - Tht tc n hc c mu, m nh phi cn rng chu vy, bi v ni ra th tan hoang ca nh. B th ph bnh : - M ci con g mng y c hn g mnh u ? Cui cng mt b ln ting : - Ch c my b bn o l sng. o ca h ch cho php mt v mt chng v phi trung thnh vi nhau cho n cht, nn my ng bn o ht dm t tng, lng phng g ro tri. Ti y , h c con gi l ti c nh my anh bn o m g pht i cho ri. Ti bng mm ci. Th ra ci c chung thy ca my ng chng lm cho o Cng gio thm phn sng gi. T tng th tru tng kh m kim chng. Li ni th lm lc tr thnh bi bc gi hnh, theo kiu : - Khu Pht tm x. - Ming nam m, bng b dao gm. Ch nhng hnh ng c th mi c sc hp dn, lm sng t cho nim tin. Chng th m, c thnh Pha Pha c ln pht biu : - Th gii ngy nay rt cn n nhng chng t, hn l cn n nhng thy dy. Hay nh tc ng cng bo : - Li ni nh gi lung lay, Vic lm nh tay li ko. Hy bin xc tn thnh hnh ng. Hy bin nim tin thnh vic lm. Bi v nim tin khng c vic lm th ch l mt nim tin cht. Chnh hnh ng, chnh vic lm, chnh cuc sng gng mu mi l mt bi ging hng hn c sc li cun ngi khc. Bit bao nhiu ngi tr li ch v thc s xc ng trc mt hnh ng bc i yu thng no ca mt ngi c o. Nh trn g ni : - c o th cng cn phi c c. V ci c s lm sng cho ci o.

Th nhng, thc t li khng n gin cht no, bi v rt nhiu ngi c o m li chng c c. H ni v o rt hay. H thuc lng mi kinh sch. Nhng cuc sng ca h li ngp trn nhng b bi. H ch sng o trong nh th, ch khng h sng o gia lng cuc i. Phi, trong nh th, h l nhng con chin ngoan, nhng bc xung cuc i, h lin ha kip thnh mt loi lang si. Trong nh th, h n nn st si n vi c nc mt, nhng bc xung cuc i, h li vi v gian tham, vi v th on, vi v ghen t Ngi ngoi nhn vo h phi lc u ngao ngn : - C o m cng nh vy ? V ri nhng ngi y kt lun mt cch chua cht : - Tin o, nhng ng tin k c o. Bn phn ca chng ta, nhng ngi c o, l phi o ngc li cu kt lun y, l : - Chng ta phi sng cho c c, ri qua bn thn chng ta, nhng k c o, ngi ngoi s tin vo o.

Chp m
Chuyn phim ca G Siu.

Ngy xa ngy xa, hi cn b to b teo, g c thy gio trng lng dy cho bit : - Thn th con ngi ta c chia lm ba phn : u, mnh v tay chn. Tt c ba phn ny u c bo v k cng chng li vi nhng khc nghit ca thi tit. Chng hn bo v ci u, ngi ta sng ch ra bit bao nhiu th d, m mo. Chng hn bo v ci mnh, ngi ta tung ra th trng bit bao nhiu th o qun. Chng hn bo v tay chn, ngi ta by bn bit bao nhiu th giy dp, gng v Th nhng, ngi l mt con vt c tr khn, l mt cy sy bit suy t. Chnh nh nhng suy t ca tr khn m con ngi khng ngng ci tin v pht trin trn mi lnh vc, chng hn t ch n cho no n ch n cho ngon, t ch mc cho m n ch mc cho pChnh v l y m cc th mu m thi trang thi nhau cho i nh nm mc o o sau cn ma. Hn th na, trn mi phn ca thn th li c nhng b phn khc nhau v mi b phn cng u c nhu cu cn c bo v v lm p. Chng hn trn ci u th c tc, tai, mt, mi, mi

V ci tc, chng ta thy cc th kiu c t u trc, u hi cua ba phn u n u b x v cc th u qui n khc. Nht l i vi qu b qu c, th cc kiu tc, cc mu tc li cn thin bin vn ha n qu thn cng khng lng ni. V ci tai, chng tha thy lng lng cc th vng to vng nh, hnh n hnh kia, thm ch n c cy thp gi cng c treo tong teng lc lc trn nhng i tai m miu v d thng. ng thc ci tai ci tc l gc ngi. Ngy nay, i vi dn chi, khng phi ch n b con gi mi x, m n ng con giai cng x. Khng phi ch x l tai, m cn x c l mi, l rn cng nh x c ci li ca mnh na, m i khi g c rng mnh chim ngng trn phim nh. V ci mt, chng ta thy no l co hng lng my c t lc cha sinh m t v ln theo ng ca mnh, lng my l liu ng trm quan tin. Hay xm ln c hng lng my vnh cu, t nay khi mt cng mt gi im trang, v thi gi vn d l vng bc. Cn lng mi y h, no l cy thm cho n dy c. Cn v nh khng c tin i m vin cy thm, th s phi chu kh eo lng mi gi, mi khi i mt chm chp, s tng thm phn n s con nai vng ng ngc. V ci mi, ci ming, ci cmngi ta cng rt chu kh tho bt ch ny, v thm ch kia c hon ton nh . Nguyn son t mi m thi cng c bit bao nhiu th vi bit bao nhiu tng mu khc nhau, t ti nht nh ming tht tru n cho n chi nh mu g trng Bn v nhng th ph tng lnh knh y, ch bit n bao gi mi ht. Hm nay g ch xin ni v nhng th c dng bo v cho ci u m thi. Tt c nhng th c i bo v v lm p cho ci u u c gi l m hay nn. Tuy nhin, u l im phn bit gia m v nn, th g xin chu, cha th a ra li gii p tha ng. Rt c th v thi quen, ngi ta gi ci ny l m, cn ci kia l nn. Hay do thit k mu m ca n, chng hn nn th thng to hn m. Ngi Vit Nam chng ta c mt loi nn c bit, l chic nn l. Chic nn l c trang im thm thnh chic nn bi th cho cc c gi Hu v chic nn quai thao cho cc c gi Bc Ninh ht h quan h. Chic nn l c cc c gi Vit Nam i trn u, i theo vi chic o di hay o b ba th qu l tuyt vi. Nhng lc cn t ra e p thn thng th ch cn ly chic nn l che khut na khun mt ln tin. - Tri ma th mc tri ma, Ti khng c nn, tri cha ti ra. Tuy nhin, c mt loi nn g rt thch, l chic nn st ca my anh lnh. Chic nn ny tht a dng. C th dng lm gh ngi, c th dng lm thng mc nc, c th dng lm ni nu cm v nht l c th dng lm ci gi cua, va nh li va gn. a con nt b m bo gi cua, gi xong li cn phi mang ci i c ra. Sc con nt lm sao c th bng ni ci ci , khng kho n rt vo chn th thtrch vic. Tr li vi ch chic m. Tri qua dng thi gian chic m cng c bin i ty theo vt liu, ty theo hnh dng v ty theo chc v

Chng hn v vt liu, chng ta thy m d l loi m lm bng len i cho m khi ma ng tr v, m rm l ci vng bn bng rm c qun vi trng con trai v chu ni ngi cht i m chu tang, nh ca dao din t : - Mt mai bng x ci tng, M rm ai i, o thng ai mang. Chng hn v hnh dng, chng ta thy m ni hay m b r l loi m trn ging nh ci ni p ln u, m tri b l loi m c kha ging nh tri b, m li trai l loi m c vnh ging nh con s, con hn, con trai che mt cho bt nng, m cho mo l loi m ging nh u con chim cho mo Chng hn v chc v, chng ta thy m c nhn hay m tin s l loi m hnh vung, c tua ph xung, m nhng ngi thi thng i khi lnh nhn vn bng. Trong ngy tt nghip, nhng c cu hay ng b c nhn v tin s u i thu o mo chp cho mnh nhng bc hnh lm k nim lc ra trng vi b bn v nhng ngi thn yu. y qu thc l mt dp tt cc bc ph nhmht bc. Ring trong phm vi tn gio, chng ta thy bn Pht gio c m ni l loi m dnh cho cc v s si : - No m ni, no o thm, i u chng i, ong chm. Bn Cng gio c m gu hay m c cung l loi m dnh cho cc gim mc khi c hnh thnh l i tro. Ngoi ra, ngy xa cn c thm m ba kha l loi m vung, pha trn c ba ci kha, chng bit c phi l knh c Cha Tri Ba Ngi hay khng ? M ny vn c cc linh mc i khi c hnh thnh l. Trong nhng nm gn y ti Vit Nam, nh nc qui nh i buc tt c nhng ngi ci xe my, phng phom phom trn ng, phi i m an ton. y cng l mt dp ht bc cho nhng tay ch to m gi cng nh cho cc tay li bun. C nhng lc chic m an ton ln cn st v gi c tng vn vt. Nhng ri ba by hai mi mt ngy, qui nh trn li chm vo qun lng, nh hn chm xung y h. Ai i th c i, ai khng i th vn khng i. Cng an cnh st cng nhm mt lm ng, mc d dc theo bn ng, khng thiu nhng tm bng ghi : - on ng buc phi i m an ton. V phc cho nhng ai khng i m an ton vo nhng ngy nh nc pht ng chin dch, hay vo nhng ngy anh cng an cnh st bun tnh v nga tay mun bin pht m ch. Trong ngn ng hng ngy, ngi ta cng thng dng ch mo v ch min ch v m. Chng hn mo bnh thin l loi m pha trn thng c nh vua i khi cng t, mo cnh chun l loi m c hai tai di nh cnh con chun chun c cc quan vn i, mo t l l loi m dnh cho cc v ha thng.

Cn min c dng ch chung cc loi m c i trong nhng lc hnh l, nh gia min, quan min, triu minRing hai ch vng min, g khng bit c phi l loi m ca nh vua hay khng, nhng ngy nay n l mt mn trang sc c ci ln u c hoa hu trong nhng cuc thi sc p. Thc vy, ot c ci vng min, cc c gi phi tri qua nhiu phen st bt xang bang, lo n tot c m hi ht, bi v trong nhng cuc thi sc p ngy nay trn c v th gii, ngi ta khng phi ch ch trng n ngoi hnh, m cn ch trng c n kin thc v cch ng x na. Thnh th, mc d c im cao vi trang phc o tm, hay c nhng vng s mt, s hai v s ba tht l tng, th cng cha n chc cho lm, bi v cn phi tr li nhng cu hi m hi t ca ban giam kho, trc nghim v kin thc v cch ng x. Cng trong phn thi trc nghim ny m nhiu chuyn va bun li va ci khin vi c nc mt xy ra trong cc cuc thi sc p ti Vit Nam, bi v c nhng cu tr li tht ngy ng ngc nghc khng th chp nhn c ca nhng ngi vn p. Chng hn ban gim kho hi : - Trng Trc, Trng Nh l ai ? Th sinh tr li : - l hai ti t n khch ca Hng Kng !!! Chng hn ban gim kho hi : - Nu t danh hiu hoa hu, em s lm g ? y l mt cu hi m hu nh cc l luyn thi hoa hu no cng u ci t sn cho nhng con g ca mnh. V th, khi c hi, th hu nh cc th sinh u c mt cu tr li ging ht nhau : - Em s dnh mt s tin gip nhng nn nhn cht c mu da cam. Ri sau , em s hin i mnh phc v nhng con ngi bt hnh V thc t cho thy ni vy m khng phi vy u, hay ni m ni, cn lm li l chuyn khc. Ta c ni vung ni vt n im ca ban gim kho ci , ri mi s sau sh hi phn gii. Bi v trong i thng khng thiu g nhng c hoa hu, nhng c ngi mu li dng sc p v tn tui ca mnh lm nhng vic no lng nh i bun lu, hay i lmgi gi !!! Xt v li ch, nh trnh by trn, chic m c dng bo v cho ci u, n gip chng ta che nng che mang thi cn c dng lm p na, v th c bit bao nhiu kiu c v mu m xut hin, nht l nhng th m c dnh cho n b con gi. C chic m c hnh thnh nh mt mt bng hoa, c chic m c hnh thnh nh mt t qu, c chic m c hnh thnh nh mt ci ui con cngThi th thin hnh vn trng lm sao k ra cho xit !!! Ngoi ra, chng ta cn c th ghi nhn c nhng li ch khc na ca chic m, ty theo quan nim ca tng dn tc.

Chng hn ngi Vit Nam chng ta thng bo : - M ni che tai. Chic m ni dnh cho cc v s si, thng c an bng len, nu ko xung c th ph kn c i tai, ri chng cn nghe thy g na. C ch ny mun ni ln thi pht tnh ng l, an phn th tha trc nhng i thay v thng trm ca cuc sng. Ta chui vo ci v c ca ta. Ta ng yn trong thp ng ca ta : - Th s thng trm qun mc vn. Chuyn i ln xung anh hi lm chi cho mt. Chng hn i vi ngi Php, trong mt cun t in thnh ng, g c c hai cu xin ghi li y cng suy ngh xem ng hay sai. Cu th nht : - Ngi trn ngai v i m, ngi ta s t l c nhiu tc phong ca mnh. Theo ngu ca g th cu ny mun ni ln rng hon cnh bn ngoi cng gip chng ta th hin c phn no con ngi ca mnh. Cu th hai : - Ngi ta s i xa vi chic m cm trn tay hn l vi chic m i trn u. Cng theo ngu ca g, th vi php lch s, ngi ta s chim c nhiu cm tnh ca nhng ngi chung quanh. Ch hiu c ng nh vy khng ? Sau khi xt v li ch ca chic m, by gi g xin ni n vic ngi ta dng chic m nh th no ? V chic m l mt dng bo v v lm p cho ci u, nn mi khi ra ng ngi ta vn thng i m. y l mt hnh ng t . Do , ngi ta cng c nhiu cch i m. C ngi thch i m tht ngay tht thng. C ngi thch i m lch sang mt bn. V thm ch c ngi thch i m ngc, ng trc ln ra ng sau. Chng hn nh chic m li trai, bnh thng ci li trai pha trc che bt cho cp mt, nhng by gi ngi ta li thch i ngc, ngha l cho ci li trai v pha ng sau bo v ci t, ci gy ca mnh. i ngc nh vy i khi cng li, nht l khi cn phi cm my chp hnh V chic m c lin quan ti a v v chc tc, nn ngi ta rt ly lm vinh d khi lnh nhn n cng vi nhng th ph tng lnh knh khc na. Chng hn khi c b nhim lm quan, hn ng s s v cng hnh din khi lnh nhn o mo vua ban. Chng hn khi c tn phong lm vt v tc l lm gim mc, bc ng knh nom cng oai phong lm lit ra pht khi tin ln lnh nhnm gy. Tuy nhin c mt hnh ng xem ra chng my ai a thch, l b thin hchp m. Vy chp m l g ?

Theo g ngh, b chp m l b b buc i phi mt chic m trn u, t suy ra l b gn cho mt nhn hiu, mt ti trng no trc mt bn dn thin h. Cn theo Vit Nam T in ca L Vn c, th chp m l trng m ln u ngi ta, t suy ra l vu khng, gn ghp cho ngi ta mt vic lm phi php tng tng, vi dng lm hi ngi ta, khin ngi ta, nu khng thn bi danh lit, th cng mt toi ci danh d v uy tn vn d l nhng th qu him trn i. Nu chu kh ngm ku mt t, chng ta s thy thi chp m c thnh hnh t mt thi rt xa xa. Chng hn nh t ph Giuse ca dn Do Thi, sau khi b bn sang Ai Cp, phi i cho nh quan Putiphar. Nhn lc quan ng i vng, quan b bn d d t ph n vi mnh, nhng t ph thng thng t chi. Bc bi v tc ti, quan b bn chp cho t ph chic m cng bc v t ph lin b tng ngc. Chng hn nh b Suzana b hai lo gi gi tr hm hip, nhng b mt mc c tuyt. Thy en ti ca mnh khng thnh, hai lo gi bn chp cho b chic m ngoi tnh ri kt n nm b cho cht. Nhng may thay, b c cu b Daniel cu thot. V nht l c Kit, c l Ngi l ngi b chp m nhiu nht. No l chic m lng ngn phm thng dm xng mnh bng Thin Cha. No l chic m ph hoi l thi t tin v khng tun gi ngy ngh l. No l chic m phn lon v t xng l vua v xi dn ng np thuCui cng Ngi b ng inh vo thp gi nh mt t ti. Chp m cho c nhn nh, nhiu khi ngi ta cn chp m cho c mt tp th, c mt t chc. V Gio hi Cng gio tr thnh nn nhn s mt trong lnh vc ny. Thc vy, sut ba th k u, Gio hi b chp cho chic m l nguyn nhn gy ra nhng tai ng hon nn ri cc vua cha ging xung nhng chiu ch bt b v cm cch. Bo vng Nrn, chng hiu v mun chnh trang li thnh ph Rma hay v mun ly hng lm th, bn ngm sai ngi phng ha t chy kinh thnh, ri chp cho ngi cng gio chic m l th phm ri ra tay tn st m mu. Ti Vit Nam cng th, cc ng vua nh Nguyn nh Minh Mng, Thiu Tr, T c cng chp cho ngi cng gio chic m theo ty, chic m phn quc, chic m ph hoi truyn thngri ra lnh truy n. Trong phm vi c nhn, hng ngy chng ta cng c nghe bit hay chng kin bao nhiu trng hp au bun xy ra. Cch y khng lu, mt n sinh tr p nhy xung sng t t, lm xn xao d lun trong nc. L do tht n gin. S l c mt chng thanh nin hng xm thm yu trm nh c ta, nhng b c ta l tt v chi t. Gin c chm tht. Khng c n th p . Anh chng ny tung tin, phao n rng c ta l tng n cm trc kng, tng quan h trn mc tnh cm cho php vi anh ta. V th l c n sinh tr p lin b mi ngi nhn bng cp mt khinh b. Chu khng ni s khinh b y, c ta mn dng nc minh chng cho ci lng trong trng ca mnh. Xem ra nn chp m ngy cng gia tng vi cp s nhn. G cn nh sau ngy 30 thng 4 nm 1975, hnh nh nh nc Vit Nam rt khoi dng bin php chp m thc hin nhng mu toan ca mnh.

Thc vy, hu nh tt c cc vn ngh s ca ch c u b chp cho mt trong hai chic m, nu khng i try th cng phn ng, ri cm tit vic lu hnh cc tc phm cng nh cm tit mi hot ng ca gii ny. Mun tch thu mt c s no , th ch cn nh k l du vo mt vi khu sng, ri ra lnh lc sot v th l c s y lp tc b i oong. Mut bt mt ngi no , th ch cn nm vo nh ngi y mt vi t truyn n ri chp cho chic m phn ng, th l ngi y bn tiu tng, i i nh ma. C mt hi, ngi ta bo Gio Hong Hc Vin ti alat do cc cha dng Tn iu khin l c s o to nhn vin CIA, cn ct giu nhiu v kh, lm cho nhng ngi sng trong c php phng lo u. Bn thn g cng vy. V cm di ti mt vng su vng xa, th t thng b tht lc, nn g phi mn a ch ca mt ngi bn trn tnh. Chng hiu sao my ng cng an bit c, bn mi g ti lm vic. H ni : - Chng ti bit anh l xa c gi li quy ph. - Tha cn b, ti chng hiu xa l g th sao lm xa c. - Nu anh khng phi l xa th ti sao anh li c mt hm th b mt trn tnh lin h vi nhng ngi nc ngoi. - Tha cn b, nu ti l xa, th ngu g ti lin h vi ngi nc ngoi bng th t qua bu in, v chc chn th no cng b kim sot. Nh vy chng khc chi tha ng ti bi ny. Hn na, bn xa chng nh li khng trang b cho nhn vin ca mnh nhng phng tin hin i lin h mt cch mau chng, ch ngi m ch bu in chuyn theo vn tc ra b th ti bao gi mi nhn c v cn u tnh cch nng st ca n na. Th l tt ngi. V hin nay, vi s bng n ca thng tin qua vic ni mng internet, ngi ta li cng chu kh chp m cho nhau mt cch n o. Thc vy, nu ni theo ngn ng ca Phc m, th by gi khng cn l thi bui ngi ta lm lt x xm vi nhau di gm ging na, m l thi bui ngi ta cng b trn mi nh. Khng nhng ch cng b trn mi nh m cn ngi ta loan truyn cho c v thin h cng bit. Ch cn ngi nh, bmcon-nc mt pht, tc khc ngi ta c th xem mi hnh nh v c mi th, t tin tc n nhng chuyn gii bunNhiu khi lng thng tin o t xung, n ti tm mt mi, khng kp th m coi na. i lc, g cng lang thang trn mng, hay nhn c nhng ci meo, trong ngi ta chi nhau ba xua v chp cho nhau cc th m. Qua nhng ti liu h y, g ghi nhn mt vi iu nh sau : iu th nht, nhng k thch chi bi thng thng t phong cho mnh l thng minh uyn bc vo bc nht trong thin h. Th nhng, s thng minh uyn bc ca h cng ch l s thng minh uyn bc ca mt con ch ngi y ging coi tri bng vung m thi.

iu th hai, mt khi t cm thy mnh thng minh uyn bc, h lin cho rng mi ngh ca mnh u l sng kin cn nhng ngh ca ngi khc ch l ti kin. Mnh lun lun ng, cn ngi khc lun lun sai. V th, mc sc m chi bi vung vt, nh vung gm gia cnh nh hoang vn trng. iu th ba, i vi nhng k cng mt lp trng, h khng ngn ngi bc thm v nng ln ti tn tri xanh, cn i vi nhng ngi khng cng mt ng li, h sn sng bc thi v dm xung tn t en, bng cch chp m, no l thn cng, no l phn bi qu hng, vn vn v vn vn iu th bn, ngi ta thng dng ao to ba ln m phang nhau. Ngy xa, g thng rt d ng khi nghe i H Ni gi thng Ngy, thng M, thng Thiu, thng Nixon, thng n v thng kiaBy gi, h cng dng th ngn ng hng c hng tht, li tru li b m chi nhau nh vy. Theo g ngh, d chi nhau th cng phi chi cho cvn ha, bi v ngi Vit Nam mnh vn thng t ho l c nhng bn ngn vn hin kia m. Sau cng iu th nm, mt khi khng a nhau, h sn sng vch o cho ngi xem lng, bi mc nhau t chuyn chnh ch chnh em n chuyn i t, chng king n g st. M chuyn i t vi nhng mnh tnh lem nhem mi cu khch v hp dn ngi c. Nu khng c, ngi ta cng d sc tng tng m phu ra cho thm phn git gn v lm ly bi t. Thm ch, g c anh bn tnh lm sui vi ngi kia, nhng chuyn khng thnh. Th l anh bn y bn nhy vo trang web m hch sch, mng m cho ngi kia mt trn te tua. Ci g, ch bn ln mng, tung ln netby gi qu l vic d dng nh tr bn tay, m hu qu li to ln khn lng v bn dn thin h u bit n. Vit ti y bng g th di thn tht. Nu l k bi quan, g lin sm cho mnh mt chic m ni che khut hai l tai v hai con mt, tr thnh ngi khng khng thy v khng khng nghe, nh ip vin khng khng by vy. Cn nu l ngi yu i, g s tc li m lm bm : - K b n. Ai khen ta m khen phi y l bn ta, cn ai chi ta m chi phi y l thy ta. Chic m u c lm nn ng c hay ng t.

Chp m
Chuyn phim ca G Siu.

Ngy xa ngy xa, hi cn b to b teo, g c thy gio trng lng dy cho bit : - Thn th con ngi ta c chia lm ba phn : u, mnh v tay chn. Tt c ba phn ny u c bo v k cng chng li vi nhng khc nghit ca thi tit. Chng hn bo v ci u, ngi ta sng ch ra bit bao nhiu th

d, m mo. Chng hn bo v ci mnh, ngi ta tung ra th trng bit bao nhiu th o qun. Chng hn bo v tay chn, ngi ta by bn bit bao nhiu th giy dp, gng v Th nhng, ngi l mt con vt c tr khn, l mt cy sy bit suy t. Chnh nh nhng suy t ca tr khn m con ngi khng ngng ci tin v pht trin trn mi lnh vc, chng hn t ch n cho no n ch n cho ngon, t ch mc cho m n ch mc cho pChnh v l y m cc th mu m thi trang thi nhau cho i nh nm mc o o sau cn ma. Hn th na, trn mi phn ca thn th li c nhng b phn khc nhau v mi b phn cng u c nhu cu cn c bo v v lm p. Chng hn trn ci u th c tc, tai, mt, mi, mi V ci tc, chng ta thy cc th kiu c t u trc, u hi cua ba phn u n u b x v cc th u qui n khc. Nht l i vi qu b qu c, th cc kiu tc, cc mu tc li cn thin bin vn ha n qu thn cng khng lng ni. V ci tai, chng tha thy lng lng cc th vng to vng nh, hnh n hnh kia, thm ch n c cy thp gi cng c treo tong teng lc lc trn nhng i tai m miu v d thng. ng thc ci tai ci tc l gc ngi. Ngy nay, i vi dn chi, khng phi ch n b con gi mi x, m n ng con giai cng x. Khng phi ch x l tai, m cn x c l mi, l rn cng nh x c ci li ca mnh na, m i khi g c rng mnh chim ngng trn phim nh. V ci mt, chng ta thy no l co hng lng my c t lc cha sinh m t v ln theo ng ca mnh, lng my l liu ng trm quan tin. Hay xm ln c hng lng my vnh cu, t nay khi mt cng mt gi im trang, v thi gi vn d l vng bc. Cn lng mi y h, no l cy thm cho n dy c. Cn v nh khng c tin i m vin cy thm, th s phi chu kh eo lng mi gi, mi khi i mt chm chp, s tng thm phn n s con nai vng ng ngc. V ci mi, ci ming, ci cmngi ta cng rt chu kh tho bt ch ny, v thm ch kia c hon ton nh . Nguyn son t mi m thi cng c bit bao nhiu th vi bit bao nhiu tng mu khc nhau, t ti nht nh ming tht tru n cho n chi nh mu g trng Bn v nhng th ph tng lnh knh y, ch bit n bao gi mi ht. Hm nay g ch xin ni v nhng th c dng bo v cho ci u m thi. Tt c nhng th c i bo v v lm p cho ci u u c gi l m hay nn. Tuy nhin, u l im phn bit gia m v nn, th g xin chu, cha th a ra li gii p tha ng. Rt c th v thi quen, ngi ta gi ci ny l m, cn ci kia l nn. Hay do thit k mu m ca n, chng hn nn th thng to hn m. Ngi Vit Nam chng ta c mt loi nn c bit, l chic nn l. Chic nn l c trang im thm thnh chic nn bi th cho cc c gi Hu v chic nn quai thao cho cc c gi Bc Ninh ht h quan h. Chic nn l c cc c gi Vit Nam i trn u, i theo vi chic o di hay o b ba th qu l tuyt vi. Nhng lc cn t ra e p thn thng th ch cn ly chic nn l che khut na khun mt ln tin.

- Tri ma th mc tri ma, Ti khng c nn, tri cha ti ra. Tuy nhin, c mt loi nn g rt thch, l chic nn st ca my anh lnh. Chic nn ny tht a dng. C th dng lm gh ngi, c th dng lm thng mc nc, c th dng lm ni nu cm v nht l c th dng lm ci gi cua, va nh li va gn. a con nt b m bo gi cua, gi xong li cn phi mang ci i c ra. Sc con nt lm sao c th bng ni ci ci , khng kho n rt vo chn th thtrch vic. Tr li vi ch chic m. Tri qua dng thi gian chic m cng c bin i ty theo vt liu, ty theo hnh dng v ty theo chc v Chng hn v vt liu, chng ta thy m d l loi m lm bng len i cho m khi ma ng tr v, m rm l ci vng bn bng rm c qun vi trng con trai v chu ni ngi cht i m chu tang, nh ca dao din t : - Mt mai bng x ci tng, M rm ai i, o thng ai mang. Chng hn v hnh dng, chng ta thy m ni hay m b r l loi m trn ging nh ci ni p ln u, m tri b l loi m c kha ging nh tri b, m li trai l loi m c vnh ging nh con s, con hn, con trai che mt cho bt nng, m cho mo l loi m ging nh u con chim cho mo Chng hn v chc v, chng ta thy m c nhn hay m tin s l loi m hnh vung, c tua ph xung, m nhng ngi thi thng i khi lnh nhn vn bng. Trong ngy tt nghip, nhng c cu hay ng b c nhn v tin s u i thu o mo chp cho mnh nhng bc hnh lm k nim lc ra trng vi b bn v nhng ngi thn yu. y qu thc l mt dp tt cc bc ph nhmht bc. Ring trong phm vi tn gio, chng ta thy bn Pht gio c m ni l loi m dnh cho cc v s si : - No m ni, no o thm, i u chng i, ong chm. Bn Cng gio c m gu hay m c cung l loi m dnh cho cc gim mc khi c hnh thnh l i tro. Ngoi ra, ngy xa cn c thm m ba kha l loi m vung, pha trn c ba ci kha, chng bit c phi l knh c Cha Tri Ba Ngi hay khng ? M ny vn c cc linh mc i khi c hnh thnh l. Trong nhng nm gn y ti Vit Nam, nh nc qui nh i buc tt c nhng ngi ci xe my, phng phom phom trn ng, phi i m an ton. y cng l mt dp ht bc cho nhng tay ch to m gi cng nh cho cc tay li bun. C nhng lc chic m an ton ln cn st v gi c tng vn vt. Nhng ri ba by hai mi mt ngy, qui nh trn li chm vo qun lng, nh hn chm xung y h. Ai i th c i, ai khng i th vn khng i. Cng an cnh st cng nhm mt lm ng, mc d dc theo bn ng, khng thiu nhng tm bng ghi :

- on ng buc phi i m an ton. V phc cho nhng ai khng i m an ton vo nhng ngy nh nc pht ng chin dch, hay vo nhng ngy anh cng an cnh st bun tnh v nga tay mun bin pht m ch. Trong ngn ng hng ngy, ngi ta cng thng dng ch mo v ch min ch v m. Chng hn mo bnh thin l loi m pha trn thng c nh vua i khi cng t, mo cnh chun l loi m c hai tai di nh cnh con chun chun c cc quan vn i, mo t l l loi m dnh cho cc v ha thng. Cn min c dng ch chung cc loi m c i trong nhng lc hnh l, nh gia min, quan min, triu minRing hai ch vng min, g khng bit c phi l loi m ca nh vua hay khng, nhng ngy nay n l mt mn trang sc c ci ln u c hoa hu trong nhng cuc thi sc p. Thc vy, ot c ci vng min, cc c gi phi tri qua nhiu phen st bt xang bang, lo n tot c m hi ht, bi v trong nhng cuc thi sc p ngy nay trn c v th gii, ngi ta khng phi ch ch trng n ngoi hnh, m cn ch trng c n kin thc v cch ng x na. Thnh th, mc d c im cao vi trang phc o tm, hay c nhng vng s mt, s hai v s ba tht l tng, th cng cha n chc cho lm, bi v cn phi tr li nhng cu hi m hi t ca ban giam kho, trc nghim v kin thc v cch ng x. Cng trong phn thi trc nghim ny m nhiu chuyn va bun li va ci khin vi c nc mt xy ra trong cc cuc thi sc p ti Vit Nam, bi v c nhng cu tr li tht ngy ng ngc nghc khng th chp nhn c ca nhng ngi vn p. Chng hn ban gim kho hi : - Trng Trc, Trng Nh l ai ? Th sinh tr li : - l hai ti t n khch ca Hng Kng !!! Chng hn ban gim kho hi : - Nu t danh hiu hoa hu, em s lm g ? y l mt cu hi m hu nh cc l luyn thi hoa hu no cng u ci t sn cho nhng con g ca mnh. V th, khi c hi, th hu nh cc th sinh u c mt cu tr li ging ht nhau : - Em s dnh mt s tin gip nhng nn nhn cht c mu da cam. Ri sau , em s hin i mnh phc v nhng con ngi bt hnh V thc t cho thy ni vy m khng phi vy u, hay ni m ni, cn lm li l chuyn khc. Ta c ni vung ni vt n im ca ban gim kho ci , ri mi

s sau sh hi phn gii. Bi v trong i thng khng thiu g nhng c hoa hu, nhng c ngi mu li dng sc p v tn tui ca mnh lm nhng vic no lng nh i bun lu, hay i lmgi gi !!! Xt v li ch, nh trnh by trn, chic m c dng bo v cho ci u, n gip chng ta che nng che mang thi cn c dng lm p na, v th c bit bao nhiu kiu c v mu m xut hin, nht l nhng th m c dnh cho n b con gi. C chic m c hnh thnh nh mt mt bng hoa, c chic m c hnh thnh nh mt t qu, c chic m c hnh thnh nh mt ci ui con cngThi th thin hnh vn trng lm sao k ra cho xit !!! Ngoi ra, chng ta cn c th ghi nhn c nhng li ch khc na ca chic m, ty theo quan nim ca tng dn tc. Chng hn ngi Vit Nam chng ta thng bo : - M ni che tai. Chic m ni dnh cho cc v s si, thng c an bng len, nu ko xung c th ph kn c i tai, ri chng cn nghe thy g na. C ch ny mun ni ln thi pht tnh ng l, an phn th tha trc nhng i thay v thng trm ca cuc sng. Ta chui vo ci v c ca ta. Ta ng yn trong thp ng ca ta : - Th s thng trm qun mc vn. Chuyn i ln xung anh hi lm chi cho mt. Chng hn i vi ngi Php, trong mt cun t in thnh ng, g c c hai cu xin ghi li y cng suy ngh xem ng hay sai. Cu th nht : - Ngi trn ngai v i m, ngi ta s t l c nhiu tc phong ca mnh. Theo ngu ca g th cu ny mun ni ln rng hon cnh bn ngoi cng gip chng ta th hin c phn no con ngi ca mnh. Cu th hai : - Ngi ta s i xa vi chic m cm trn tay hn l vi chic m i trn u. Cng theo ngu ca g, th vi php lch s, ngi ta s chim c nhiu cm tnh ca nhng ngi chung quanh. Ch hiu c ng nh vy khng ? Sau khi xt v li ch ca chic m, by gi g xin ni n vic ngi ta dng chic m nh th no ? V chic m l mt dng bo v v lm p cho ci u, nn mi khi ra ng ngi ta vn thng i m. y l mt hnh ng t . Do , ngi ta cng c nhiu cch i m.

C ngi thch i m tht ngay tht thng. C ngi thch i m lch sang mt bn. V thm ch c ngi thch i m ngc, ng trc ln ra ng sau. Chng hn nh chic m li trai, bnh thng ci li trai pha trc che bt cho cp mt, nhng by gi ngi ta li thch i ngc, ngha l cho ci li trai v pha ng sau bo v ci t, ci gy ca mnh. i ngc nh vy i khi cng li, nht l khi cn phi cm my chp hnh V chic m c lin quan ti a v v chc tc, nn ngi ta rt ly lm vinh d khi lnh nhn n cng vi nhng th ph tng lnh knh khc na. Chng hn khi c b nhim lm quan, hn ng s s v cng hnh din khi lnh nhn o mo vua ban. Chng hn khi c tn phong lm vt v tc l lm gim mc, bc ng knh nom cng oai phong lm lit ra pht khi tin ln lnh nhnm gy. Tuy nhin c mt hnh ng xem ra chng my ai a thch, l b thin hchp m. Vy chp m l g ? Theo g ngh, b chp m l b b buc i phi mt chic m trn u, t suy ra l b gn cho mt nhn hiu, mt ti trng no trc mt bn dn thin h. Cn theo Vit Nam T in ca L Vn c, th chp m l trng m ln u ngi ta, t suy ra l vu khng, gn ghp cho ngi ta mt vic lm phi php tng tng, vi dng lm hi ngi ta, khin ngi ta, nu khng thn bi danh lit, th cng mt toi ci danh d v uy tn vn d l nhng th qu him trn i. Nu chu kh ngm ku mt t, chng ta s thy thi chp m c thnh hnh t mt thi rt xa xa. Chng hn nh t ph Giuse ca dn Do Thi, sau khi b bn sang Ai Cp, phi i cho nh quan Putiphar. Nhn lc quan ng i vng, quan b bn d d t ph n vi mnh, nhng t ph thng thng t chi. Bc bi v tc ti, quan b bn chp cho t ph chic m cng bc v t ph lin b tng ngc. Chng hn nh b Suzana b hai lo gi gi tr hm hip, nhng b mt mc c tuyt. Thy en ti ca mnh khng thnh, hai lo gi bn chp cho b chic m ngoi tnh ri kt n nm b cho cht. Nhng may thay, b c cu b Daniel cu thot. V nht l c Kit, c l Ngi l ngi b chp m nhiu nht. No l chic m lng ngn phm thng dm xng mnh bng Thin Cha. No l chic m ph hoi l thi t tin v khng tun gi ngy ngh l. No l chic m phn lon v t xng l vua v xi dn ng np thuCui cng Ngi b ng inh vo thp gi nh mt t ti. Chp m cho c nhn nh, nhiu khi ngi ta cn chp m cho c mt tp th, c mt t chc. V Gio hi Cng gio tr thnh nn nhn s mt trong lnh vc ny. Thc vy, sut ba th k u, Gio hi b chp cho chic m l nguyn nhn gy ra nhng tai ng hon nn ri cc vua cha ging xung nhng chiu ch bt b v cm cch. Bo vng Nrn, chng hiu v mun chnh trang li thnh ph Rma hay v mun ly hng lm th, bn ngm sai ngi phng ha t chy kinh thnh, ri chp cho ngi cng gio chic m l th phm ri ra tay tn st m mu.

Ti Vit Nam cng th, cc ng vua nh Nguyn nh Minh Mng, Thiu Tr, T c cng chp cho ngi cng gio chic m theo ty, chic m phn quc, chic m ph hoi truyn thngri ra lnh truy n. Trong phm vi c nhn, hng ngy chng ta cng c nghe bit hay chng kin bao nhiu trng hp au bun xy ra. Cch y khng lu, mt n sinh tr p nhy xung sng t t, lm xn xao d lun trong nc. L do tht n gin. S l c mt chng thanh nin hng xm thm yu trm nh c ta, nhng b c ta l tt v chi t. Gin c chm tht. Khng c n th p . Anh chng ny tung tin, phao n rng c ta l tng n cm trc kng, tng quan h trn mc tnh cm cho php vi anh ta. V th l c n sinh tr p lin b mi ngi nhn bng cp mt khinh b. Chu khng ni s khinh b y, c ta mn dng nc minh chng cho ci lng trong trng ca mnh. Xem ra nn chp m ngy cng gia tng vi cp s nhn. G cn nh sau ngy 30 thng 4 nm 1975, hnh nh nh nc Vit Nam rt khoi dng bin php chp m thc hin nhng mu toan ca mnh. Thc vy, hu nh tt c cc vn ngh s ca ch c u b chp cho mt trong hai chic m, nu khng i try th cng phn ng, ri cm tit vic lu hnh cc tc phm cng nh cm tit mi hot ng ca gii ny. Mun tch thu mt c s no , th ch cn nh k l du vo mt vi khu sng, ri ra lnh lc sot v th l c s y lp tc b i oong. Mut bt mt ngi no , th ch cn nm vo nh ngi y mt vi t truyn n ri chp cho chic m phn ng, th l ngi y bn tiu tng, i i nh ma. C mt hi, ngi ta bo Gio Hong Hc Vin ti alat do cc cha dng Tn iu khin l c s o to nhn vin CIA, cn ct giu nhiu v kh, lm cho nhng ngi sng trong c php phng lo u. Bn thn g cng vy. V cm di ti mt vng su vng xa, th t thng b tht lc, nn g phi mn a ch ca mt ngi bn trn tnh. Chng hiu sao my ng cng an bit c, bn mi g ti lm vic. H ni : - Chng ti bit anh l xa c gi li quy ph. - Tha cn b, ti chng hiu xa l g th sao lm xa c. - Nu anh khng phi l xa th ti sao anh li c mt hm th b mt trn tnh lin h vi nhng ngi nc ngoi. - Tha cn b, nu ti l xa, th ngu g ti lin h vi ngi nc ngoi bng th t qua bu in, v chc chn th no cng b kim sot. Nh vy chng khc chi tha ng ti bi ny. Hn na, bn xa chng nh li khng trang b cho nhn vin ca mnh nhng phng tin hin i lin h mt cch mau chng, ch ngi m ch bu in chuyn theo vn tc ra b th ti bao gi mi nhn c v cn u tnh cch nng st ca n na. Th l tt ngi. V hin nay, vi s bng n ca thng tin qua vic ni mng internet, ngi ta li cng chu kh chp m cho nhau mt cch n o. Thc vy, nu ni theo ngn ng

ca Phc m, th by gi khng cn l thi bui ngi ta lm lt x xm vi nhau di gm ging na, m l thi bui ngi ta cng b trn mi nh. Khng nhng ch cng b trn mi nh m cn ngi ta loan truyn cho c v thin h cng bit. Ch cn ngi nh, bmcon-nc mt pht, tc khc ngi ta c th xem mi hnh nh v c mi th, t tin tc n nhng chuyn gii bunNhiu khi lng thng tin o t xung, n ti tm mt mi, khng kp th m coi na. i lc, g cng lang thang trn mng, hay nhn c nhng ci meo, trong ngi ta chi nhau ba xua v chp cho nhau cc th m. Qua nhng ti liu h y, g ghi nhn mt vi iu nh sau : iu th nht, nhng k thch chi bi thng thng t phong cho mnh l thng minh uyn bc vo bc nht trong thin h. Th nhng, s thng minh uyn bc ca h cng ch l s thng minh uyn bc ca mt con ch ngi y ging coi tri bng vung m thi. iu th hai, mt khi t cm thy mnh thng minh uyn bc, h lin cho rng mi ngh ca mnh u l sng kin cn nhng ngh ca ngi khc ch l ti kin. Mnh lun lun ng, cn ngi khc lun lun sai. V th, mc sc m chi bi vung vt, nh vung gm gia cnh nh hoang vn trng. iu th ba, i vi nhng k cng mt lp trng, h khng ngn ngi bc thm v nng ln ti tn tri xanh, cn i vi nhng ngi khng cng mt ng li, h sn sng bc thi v dm xung tn t en, bng cch chp m, no l thn cng, no l phn bi qu hng, vn vn v vn vn iu th bn, ngi ta thng dng ao to ba ln m phang nhau. Ngy xa, g thng rt d ng khi nghe i H Ni gi thng Ngy, thng M, thng Thiu, thng Nixon, thng n v thng kiaBy gi, h cng dng th ngn ng hng c hng tht, li tru li b m chi nhau nh vy. Theo g ngh, d chi nhau th cng phi chi cho cvn ha, bi v ngi Vit Nam mnh vn thng t ho l c nhng bn ngn vn hin kia m. Sau cng iu th nm, mt khi khng a nhau, h sn sng vch o cho ngi xem lng, bi mc nhau t chuyn chnh ch chnh em n chuyn i t, chng king n g st. M chuyn i t vi nhng mnh tnh lem nhem mi cu khch v hp dn ngi c. Nu khng c, ngi ta cng d sc tng tng m phu ra cho thm phn git gn v lm ly bi t. Thm ch, g c anh bn tnh lm sui vi ngi kia, nhng chuyn khng thnh. Th l anh bn y bn nhy vo trang web m hch sch, mng m cho ngi kia mt trn te tua. Ci g, ch bn ln mng, tung ln netby gi qu l vic d dng nh tr bn tay, m hu qu li to ln khn lng v bn dn thin h u bit n. Vit ti y bng g th di thn tht. Nu l k bi quan, g lin sm cho mnh mt chic m ni che khut hai l tai v hai con mt, tr thnh ngi khng khng thy v khng khng nghe, nh ip vin khng khng by vy. Cn nu l ngi yu i, g s tc li m lm bm :

- K b n. Ai khen ta m khen phi y l bn ta, cn ai chi ta m chi phi y l thy ta. Chic m u c lm nn ng c hay ng t.

TNH TC
Chuyn phim ca G Siu. Ai cng phi cng nhn rng : x hi nh hng n con ngi v ngc li con ngi cng nh hng n x hi. Chng hn sng trong mt x hi khp kn, ngho tng v nht l sng trong mt x hi c cai tr bng cng an v sc mnh, con ngi v nhu cu sng cn, cn phi lun lch v ln lo. Mit ri s lun lch v ln lo c coi nh chun mc nh gi. Cng gii ln lo v lun lch th cng c coi l khn ngoan. Cn dt lun lo v lun lch th b coi l di kh. Ngi ta phe l nhng gi tr o c, ngi ta sn sng ch p ln nhng nguyn tc cng bng min sao v vt v cho y ti tham m khng b nh nc s vo gy. Nhn vo x hi Vit Nam hm nay, nhiu ngi phi than vn th di rng lun thng o l ang xung dc khng phanh. X gc no cng ch thy gian tham v lng gt, tham nhng v hi l. My ba nay thin h ang bn tn xn xao v vic mt tiu bang bn M trc xut hai tm bia ghi khc mi iu rn c Cha Tri ra khi ta nh ti cao php vin, i ti ch khc m ngi chi xi nc. Cng vy nhiu ngi Vit Nam hm nay cng chng cn lu gi c mt nim no v gii rn th by : ch ly ca ngi, bi v ngi ta ch trng rng xi c bao nhiu hay by nhiu, xi cng nhiu th li cng tt, nht l xi ca cha, tc l ca nh nc. tn trng c cng bng, mt trong nhng iu gii rn th by cm ch, l ch ly ca ngi. V vic ly ca ngi, th g xin tm gn li thnh my th n mang tnh cch bt hp php v c nhiu c may c nm t, chng hn nh : n trm, n cp, n cp, n gian, n li, n hi lG th phn tch nhng th n ny xem chng ra lm sao. Trc ht n trm v n cp l ly ca ngi ta mt cch kn o bng ti kho ca mnh. Tuy nhin n trm thng nhn mnh n kha cnh ch i vng hay l ng m m khng bit, chng hn nh ban m ln vo nh ngi ta chm cha c v tin bc, con g v con heoCn n cp th thng c thc hin ngay trc mt ch m ch cng khng hay, chng hn nh li dng lc chen ln trn xe m ly cp chic v hay rch ti xch m ly tin bc v qun o ca ngi ta. Tip n n cp l dng v lc, dng sc mnh uy hip hu cng ot v chim ly ca ngi ta mt cch cng khai. Chng hn nh ban ti trn mt on ng vng, bn o tc dng dao chn ng v ly mt ca g chic ng h, hay ban m chng xng vo nh ly i tin bc v nhng dng qu gi. Sau cng, n gian l dng mu m tnh ton lng gt hu ly i ca ngi ta. Chng hn nh bun bn m cn o khng sng phng. Cn th cn thiu, o th thc ht n bt, n chn ca khch hng, hay nh tro xu, gi, dm bn cho mc, hay nh y t bt xn tin ch, con ci di gt cha m ly tin xi chi

Bn v nhng hnh ng sai li c cng bng, g thy ngi Tu cng a ra mt quan nim tng t nh th, h c hai ch din t hnh ng ny l o tc, trm cp. o l n trm n cp, ly ca ngi ta mt cch ln lt, chng hn nh o vn l thung cu vn ca ngi khc lm ca mnh, hay b nguyn xi cu vn ca h vo tc phm ca mnh m khng ghi r tc gi v xut x ca n, theo kiu nh ln con en. Vit ti y, g cm thy hi bc bi v tc ti, bi v mi nm vo dp khai ging nm hc mi, my ng cn b ngnh gio dc thng c ting li di hi, oang oang trn loa phng thanh li bc H dy : - K trm nm khng g bng trng ngi. Th nhng, cu ni trn u c phi chnh hiu con nai vng l ca bc H, m bc H cng ch mn tm tng ca ngi xa, bi v chnh ngi xa tng ni : - Nht nin chi k, th cc. Thp nin chi k, th mc. Bch nin chi kt, th nhn. C ngha l : - K mt nm khng g bng trng la. K mi nm khng g bng trng cy. K trm nm khng g bng trng ngi. Chng th m ngy xa Vin i Hc Cng Gio ti alat ly cho mnh ci nhn hiu trnh ta hn hoi l : Th nhn, trng ngi. Cn tc l n cp, tc l dng sc mnh, dng bo lc ly ca ngi ta. Hm nay, g xin bn rng v tn di thm mt t v ci ch tc ny.

Th nht l lm tc.

Lm tc c ngha l bn cp rng. y khng phi l hng lc lm tho khu, tc l bn cp n nu trong rng, ch c hi xut pht cp bc nhng ngi qua li hay nhng thn lng m chng nhm ti. Hot ng chnh yu ca bn lm tc l n cy, ph rng ly g, bt chp php tc ca nh nc. H thng t chc thnh bng ng, c trang b bng xe c ch g, cng nh bng v kh chng li nhng nhn vin kim lm, nhng ngi

c trch nhim kim sot rng. H tung tin mua t nhng nhn vin ny v sn sng liu mng khi phi vt qua trm kim sot, min sao a g v thnh ph an ton bn cho nhng tim mc hay nhng nh my ca. Hot ng ca bn lm tc li nhng hu qu trm trng v du n tn ph ca h in m trn khp cc vng i ni. Thc vy, rt nhiu ln c dp i ngang dc nhng no ng t nc, ti u g cng thy nhng khong i trc vi cy ci xc x, thm ch n c nhng gc cy cng c chiu c tn tnh, b o bi ti tn r con v r ci. Bn lm tc cng lng hnh hn na, v nhng sp ln, mt khi xi tin hi l, th cng phi ra sc bao che. Thnh th nhng c gng trng rng trong nhng nm qua khng th theo kp vi mc ph rng ca bn lm tc. V qui lut ca mun i c p dng : nu con ngi tn ph thin nhin, th thin nhin cng s quay li m tn ph con ngi. Kt qu l mi trng sinh thi b hy dit, kh hu thay i tht thng v nht l khi ma bo xy n, khng cn cy ci cn bt dng nc xung, lin tc to thnh nhng cn l khng khip cun tri nh ca, ti sn ca nhiu ngi, ngay c tnh mng cng khng c bo m an ton. n theo vi nn ph rng l nn sn bn tri php. Mc d c lnh cm, nhng thin h vn v rng t by v v t vy bt nhng con th qu him. Chng th m thnh ph no cng khng thiu nhng quy bn tht rng, nhng qun n v nhng nh hng c sn, t hu nai n trn rnkhng th g m khng c, min l trong ti rng rnh nhng ng tin. Thin h ln ting bo ng rng c nhng loi th s b tuyt chng, nu khng c bo v v duy trTh nhng, bo ng th c bo ng, bi v l bn phn ca gii hu trch. Cn ta, c tin th ta vn c chu kh lng sc, ngon ming th ta vn c qung tin ra m xi. Cht chc mc ai, tin thy b ti. Suy cho cng th mi s u phc v cho ci bao t ca con ngi m ch.

Th hai l hi tc.

Hi tc cn c gi l hi khu, hi ph, c ngha l bn cp bin. Chng cng kt thnh bng ng, sng trn t lin hay n nu ti nhng hoang o, c trang b bng tu thuyn v v kh cp bc nhng tu thuyn i li ngoi bin, hay nhng xm nh gn b bin. L ngi Vit Nam, hn ai cng tng hn mt ln c nghe ni v nhng hot ng ca bn hi tc, nht l vo thi im nhiu ngi b nc ra i tm t do, to thnh mt phong tro khin cho c th gii phi ch n v tr gip, l phong tro vt bin. Lm sao m t cho ht nhng him nguy v cay ng m nhng ngi Vit Nam phi chu ng trn nhng con thuyn nh b, trng trnh nh chic v trng. Ging bo nhn chm v chn vi bit bao nhiu ngi di lng i dng. Nhng tn c hn c c l phi k n nn hi tc.

Nhng bn hi tc ny gm nhiu quc tch khc nhau, c th l ngi Thi, ngi Min, ngi M, hay ngi IndChng tn cng ghe thuyn ca ng bo t nn, sn sng git cht nhng ai chng i ly tin ca cng nh vng bc. C nhng bn n sng vo cnh n ng con trai, cn phe n b con gi th b chng hm hip v mang i bn cho nhng nh cha. Thm ch c nhng bn sau khi cp ca v thc hin nhng hnh ng d man nht, bn chm ghe thuyn khng mt ai c sng st. Th gii cng bc xc trc nn hi tc, nn t chc nhng ton tun tiu trn bin bng tu thy cng nh trn khng bng tu bay pht hin v ngn chn phn no nhng hnh ng ca bn hi tc. Mi y mt ngi m tm s vi g : con gi b vt bin mi my nm ri m chng c tin tc g c. Chuyn i nh mnh ny chng may gp phi hi tc. Phe n ng th b git. Cn phe n b th b chng bt i. Ch duy nht mt ngi cn sng st, l ngi n b ang mang bu. Bn cp chc s xui nn b li trn con thuyn vt bin. Sau my ngy n c mt mnh vt ln vi sng bin trong con thuyn rch nt, cui cng b c mt tu M cu thot. Chnh ngi n b ny cho ngi m hay con b b bn hi tc bt i. Ngi m cu nguyn cng nh coi bi. V cho n by gi, ngi m au kh y vn tin tng chc chn rng con gi mnh vn cn sng. Rt c th bn hi tc nm c v nhng ngi cng cnh ng vo mt hoang o no , nn khng lin lc c vi gia nh. V ngi m vn c tip tc hy vng.

Th ba l khng tc.

Khng tc c ngha l bn cp trn khng trung, hay ni mt cch c th hn l bn cp my bay. im c bit ca bn khng tc l gn nh, bi v c gn nh th mi qua mt c cng an hi quan v cc nhn vin phi trng. Chng thng gm mt, hai, hay ba ngi l cng. V kh trang b ch l mt khu sng hay mt tri lu n. Hnh ng ca chng thng nhm ti hai mc ch. Trc ht l mc ch ti chnh bc tin : chng uy hip hnh khch, ly i tin bc, n trang v nhng qu gi ca h. Nht l chng i hng my bay hay chnh ph lin h phi tr cho chng mt s tin chuc kh ln, nu mun cho tnh mng ca nhng hnh khch m chng bt gi lm con tin c an ton. Tip n l mc ch chnh ch chnh em : chng cm gi con tin v yu cu chnh ph lin h phi th mt s ngi cng ng phi, cng phe cnh vi chng ang b bt lm t binh, bng khng th h s git cht cc con tin, tc l nhng hnh khch trn my bay. Qua truyn hnh, g thy c nhng v khng tc trong con tin c gii thot mt cch nhanh gn bi nhng ton bit khch, th nhng cng c nhng v khng tc kt thc mt cch thng au : con tin th b git, cn my bay th b n tung. Thnh th nhng ngi yu bng va cng ngi i my bay phn no!!! Nh trn g xc quyt : tc c ngha l cp. M cp th thng phi dng n sc mnh, n bo lc. l lut chung, nhng lut chung no m chng c lut

tr. V th, g xin trnh by hai loi tc m trong ngi ta t dng ti sc mnh v bo lc.

Trc ht, l tin tc.

T khi my vi tnh c ph bin khp ni, th lp tc qua bo ch cng nh qua truyn thanh v truyn hnh, g thy xut hin nhng bn tin tc. V khng chuyn mn, nn g kh c th a ra mt nh ngha th no l tin tc. Tuy nhin, sau khi tham kho kin ca mt vi v lo luyn trong ngh, g xin k ra mt vi hot ng m bn tin tc thc hin y trn khp c v th gii. Trc ht, bng nhng mnh khe nh ngh, bn tin tc n cp s ti khon ri rt tin thin h gi ti ngn hng m xi chi. Thc vy, ti cc nc vn minh hin nay, ngi ta lai rai t nhng my rt tin ch ny ch n. Khi cn tin, khch hng khng phi ti ngn hng, m ch phi ti bn chic my, bm s ti khon v th l tin c t tchui ra. Vi hnh ng ny, bn tin tc khe re, chng phi lao ng cc nhc, m hi si nc mt, m tin bc lc no cng rng rnh. Tip n, cng bng nhng mnh khe nh ngh, bn tin tc n cp mt khu ri truy nhp internet cha m chng tn ng xu cc bc no c. Cch y khng lu, bn thn g b bn ny xi ti nh vy. S l vo mt bui sng p tri g ang ngi lm vic th c in thoi bo cho bit : - Trong thng va qua c nhng s in thoi l, dng mt khu ca ng truy nhp. Vy ng hy r sot li xem nhng s in thoi y c phi l ca ng hay khng ? Sau , g cng nhn c mt ci meo vi cng mt ni dung nh th. Truy tm th phm, th gp c nm s in thoi xut pht t H Ni, hng m mn mt khu ca g m chui vo internet. Tng i ch dn cho g mt s vic cn phi lm ngay nh sau : - Mt l phi qut virus, hai l phi thay i mt khu, ba l gii hn s in thoi truy nhp nu khng phi l dn p phe, p cho, lun i y i . Bn l c th lm n khiu ni. Thng g tn thm gn mt trm la, tr cho nhng ln truy nhp chui ca bn tin tc c n cn ny. Lm n khiu ni, th c bu in nhn n v tr li : - Hy i y, chng no ngoi H Ni thu hi c s tin trn th s hon tr li cho ng. Th nhng, cho ti ngy hm nay gn hai nm ri m bu in vn c m ru b r. Nu hi ti th ln no cng nhn c mt cu tr li nh nhau : - Cha thy ngoi y ni g. Hy i y thm mt thi gian na.

ng l : - Con kin m kin c khoai, Nhc nhn chng c mt ai oi hoi. Thi th mc cho bn chng c i ny. Mt trm c l bao. Ch l chuyn nh thi m. Hn th na, bn tin tc cn ngm ku v tm cch tung virus vo ph nhng mng li ca nhng i gia nh Microsoft lm gim uy tn ca nhng i gia ny. Th nhng, chng hiu nhng i gia ny c h hn st m g khng, ch ring ngi tiu dng, nu chng may b sao qu t chiu tng, mng vo nhng th virus y l lnh tho, li phi thm mt phen st bt xang bang, tm thy chy cha cho my c hot ng bnh thng v cho nhng ti liu mnh cht chiu vit ra hay tn cng thu lm khng b bay hi theo my khi. Ngoi ra, chng cn th virus vo lm t lit cc my vi tnh, sau tung ra th trng nhng phn mm dit virus y. V th l chng c vic ung dung ngi nh m ht bc ca thin h. Tuy nhin, chng kh m ly c ng tin ca dn Vit Nam, bi v nn sao chp lung tung rt thnh hnh t nc ny. Coi tc quyn nh pha. Chng th m khi i gia Microsoft cha chnh thc tung ra th trng chng trnh XP, th ti Vit Nam thy xut hin h, thin h mc sc s dng, m chng tn km bao nhiu. Cng v nhng con virus c th lm t lit cc my vi tnh, nn trong v mt in va qua mt s tiu bang vng ng bc nc M, ngi ta a ra gi thuyt cho rng bn khng b tn cng vo cc my tnh iu hnh, khin cho li in khng cn hot ng c na. Nu nh mt ngy no , bn tin tc lm t lit ton b cc my tnh trn th gii, th nhn loi chc chn s in ci u mt thi. Khi u th my mc l thuc vo con ngi, nhng ri s ti lc ngi l thuc vo my mc!!! Hn th na bn tin tc, ging nh nhng tnh bo, nhng ip vin kiu 007, t nhp vo nhng mng li quan trng, chng hn b Quc phng, b Kinh t, dinh Tng thng, phng th nghim hay cc x nghip n cp nhng thng tin v qun s v kinh tSau , chng bn nhng thng tin qu gi v ti mt ny kim li, nhng li gy nn nhng hu qu nghim trng cho nn an ninh v pht trin ca quc gia.

Sau cng l tnh tc.

Tnh tc l n cp tnh yu. Tnh tc thng ch c mt ngi v khng my khi dng ti sc mnh v bo lc. Thc vy, ngy hm nay ngi ta ang sng trong thi i vn minh vi tnh, u cn ci cnh chn ng bt cc c du em v nh mnh, bt k c du y c yu thng mnh hay khng min sao mnh thng yu c y l ri.

Ngy hm nay ngi ta ang sng trong thi i t do luyn i, chuyn n cm trc kng ch l chuyn thng ngy huyn, lm lc cha ly nhau m con ong t ng i li v, u cn ci cnh ti ngy ci m ch r vn cha bit mt c du, v o ngha cc c dy nam n th th bt tng thn, ri nh gi nh tro c ch lm c em m anh dng tin ln lm v cho ch r. Khng dng bo lc v sc mnh nh, m hn th na, nhng n php ca tn tnh tc nhiu lc li cn ngt ngo v quyn r. Chng hn chng v nng ngi chat vi nhau trn mng. Lc u ch l tr chuyn bng qu, nhng ri dn dn chng v nn nhng hnh nh tuyt vi v mnh no l p giai, hc gii, con nh giu, km theo mt tng lai ti sng ang ch n khin cho nng m tt th l. V th l c cn cu, h hn gp nhau, ri yu nhau v tin ti hn nhn, v mc ch ca chng l phi lm th no chp c ci tnh ca nng. Khi ly nhau, th b mt tht ca chng mi t l. R rng l mt tn la o. Bn thn ca chng ch l hng kh rch o m. Lc by gi nng mi m mt ra, hi hn th cng qu mun mt ri. Chng hn trc nhng li ha hn y hp dn, nhiu c gi Vit Nam m mng ly chng nc ngoi, theo kiu tp tnh ngi i t cng i. Ngi chng nc ngoi y c th l mt ng i Loan, mt ng i Hn, hay mt ng Vit kiu no Nhng ri i khng nh l m, nn i thng git cht mng m. i mt vi s tht ph phng, nhiu c phi cay ng chp nhn thc t b bng, bi v trt m lao th phi theo lao m thi. Nhng c gi mng v ng thng y u c ng mnh b n trm tnh yu lc no cng chng hay. kt thc, g xin ghi li ni y mu tin c ng trn bo Cng An Thnh Ph H Ch Minh, s 1149, ra ngy th ba 10.6.2003, v mt tn thc hin 14 v trm tnh nh sau : Hn tn l Trng Minh Hong, sinh nm 1983, Hp Tc X kinh 7A, x Thnh ng A, huyn Tn Hip, tnh Kin Giang, thc hin 14 v trm tnh i vi cc ph n a phng. Th on ca tn Hong l li dng lc m khuya, nh no c ph n, nhng ng khng ng ca l y ln vo. Khi vo nh, tn Hong xem ngi ph n ang nm ng vi ai, ri n tt ht n trong nh. Sau tn trm chui vo mng ca ngi ph n, rn rn n nm gn h v lm nhng vic m ngi chng thng lm vi b v trong lc chn gi. Chnh v vy, tn trm ch thc hin trm tnh i vi cc ph n c chng. Mt s trng hp ngi v trong lc ng say ngh k trm l chng mnh nn c hn ta mc tnh. n ln trm th 14 i vi ch P.T.L. th tn Hong mi b pht hin v b bt gi. Hm , hn vo nh ch L. lc y hn mt gi sng. Ch L cng ng vi hai con, chng ch ng ring trong bung. Tn Hong gi tr yu ch L. v trong lc hn ang ngy ngt th bt ng b ch L. pht hin ra l khng phi chng mnh, lin nm tc hn v ku cu vi chng con. Tn Hong nhanh chn b chy, nhng nhng ngi hng xm nghe ting ku cu ca gia nh ch L. vy bt c hn. Ngy 29.5 Ta n Nhn Dn tnh truyn pht b co Trng Minh Hong 10 nm t giam v ti trng ny.

Hn l trn ci i ny cn nhiu th tc khc na, rt mong c qu v ch gio. Tc gi G Siu

KHI CHNG GIN

Chuyn phim ca G Siu. Nhn vo v tr, hn ai cng phi tm phc khu phc ng To Ha. Ngi qu l tuyt vi, bi v vn vt do Ngi dng nn rt gin n, nhng li v cng phong ph. Thc vy, theo quan nim ca ng phng, th thu ban u ch c m v dng. Hai thi cc ny hon ton khc bit v tri ngc nhau, nhng li lun thu ht ln nhau ny sinh vn vt : - Nht m, nht dng chi vi o. Cng th, theo quan nim ca Cu c, ng To ha dng nn mt ngi nam v mt ngi n. C hai kt hip thnh v chng m sinh ra con n chu ng, ko di dng ging con ngi trn mt t ny cho n tn cng thi gian. Cn ni theo kiu tn c giao duyn, ng ty ha hp, th ngi nam mang tnh dng, cn ngi n mang tnh m. Nam n tuy khc bit nhng li hp dn ln nhau, to thnh mt mi m gia nh. Trong mi m ny, cn phi c s hi ha cn i bi v nu m m thnh th t dng phi suy. V ngc li, nu dng m thnh th t m phi suy. Chng m hin th v thng.d. Chng m gy th v thngmp!!! - Th gian c v hng chng, C u m c tin rng c i. T bn cht, n ng vi n b vn khc bit. Th nhng, nhng khc bit ny khng phi i khng v hy dit ln nhau, nh nc vi la, nh bng ti vi nh sng, nhng l b tc ln cho nhau. Chng hn ngi n b vn yu ui th c ci sc mnh ca ngi n ng b tc. Ngi n ng vn nng ny th c s du hin ca ngi n b dp tt. Ngay c gia n ng vi n ng v gia n b vi n b cng c nhng khc bit, bi v b nhn b tnh, mi ngi u c mt tnh tnh ring. Mi ngi l mt mu nhim, chng ai ging ai. Hn th na, nhn v thp ton, ai cng c nhng sai li khuyt im ca mnh. Ci rc ri, l con ngi khng th sng c c l loi nh mt hn o gia bin khi, hay nh mt pho i bit lp. Tri li, chng ta sng l sng vi ngi khc, nht l vi nhng ngi thn yu. Ngay t ban u, ng To ha cng t r iu y : - Ngi n ng mt mnh khng tt, Ta hy dng nn cho n mt ngi tr

gip

Hai thc th khc bit t bn trong n bn ngoi, hai con ngi chng ging nhau t tm hn n thn xc, th m by gi li c nht chung trong cng mt mi nh lm nn mt gia nh, th chc hn s khng th no trnh i cho ht nhng va chm, nhng bc bi, nhng hiu lm, ch th m cha ng chng ta ngy xa bo : - Chn bt trong r cn c lc x xt hung l l v chng vi nhau. Hay nh bn con nt ngoi ng vn thng nghu ngao : - Anh nh con ch, em nh con mo, hai con cn nhau V th, hm nay g th phn tch xem khi anh chng m gin, th ch v thng phn ng nh th no ? Tuy nhin trc khi m x vn , chng ta cng nhau chim ngng dung nhan anh chng ci . Vy bn dn thin h nhn anh chng ra sao ? V th no l mt anh chng ? Thin h vn cho rng anh chng l ngi n ng chung sng vi ngi n b sau khi ci hi theo phong tc v lm gi th theo lut nh, hoc c khi l tt, c vic n vi nhau m chng cn ci hi, hay gi th gi thic no st. l ci nh ngha chung chung v anh chng. Tuy nhin, nu i vo lnh vc chuyn mn, g nhn thy nhng bc chuyn gia mi v li hiu anh chng mt cch khc nhau theo s mo m ngh nghip ca mnh. i vi nh kho c, th anh chng l mt th c t c gi tr i vi ch v, nhng bit u li v gi i vi k khc. Chnh v th m s h mt t l c th mt chng nh chi. Ngi ta cho rng trn i ny c ba th cng c li cng qu, l ru c, sch c v bn c. Nhng m anh chng, di mt ch v sau nhiu nm chung sng, khng chng li b ngn ti cn c, nh ngn cm np nt vy. Th nhng, khi th chn bc ra ngoi x hi, anh chng y, nu c trang b bng mt t tin v mt t quyn, th li tr thnh v gi, thin h sn sng nho ti n c, nh mo m v c rn, ng gt gp c chiu manh. i vi ng bc s, th anh chng l mt th vi khun nhn thuc nn rt kh tr. ng th, vo ci thu ban u lu luyn y, th ch v ni g anh chng cng phi nghe, ch cn mt liu thuc nh cng cha chy c. ng l : - Lnh ng khng bng cng b. - V mun l tri mun. Thm ch c anh chng cn cm thy lng tm y ny v cn rt khi ci li v, v th vo ta gii ti m xng th : - Tha cha, con trt di khng vng li v con phng l mi ln. Cn lu ngy sau khi ci, loi vi khun ny quen vi thuc nn khng cn phng thc tr liu. Ni nng c nh di c chm nc mn, ri li cn ch trng : nht l, nh l, tam , t u na mi ng ght khng c ch. i vi nhn vin ngn hng, th anh chng l k chuyn mn vay nng, nhng li khng c kh nng chi tr. ng th, khi cn tin th ci ming anh ta do

quo, nhng khi i li th c kht ln kht lt, t t ci , chng hiu n i ng Bnh T no mi tr cho xong. i vi nh ngn ng th trc khi ci, anh chng l ngi rt chu kh nhng sau khi ci anh ta tr thnh mt ngi rtkh chu. Thc vy, trc khi ci anh chng rt l ga lng, t li n ting ni n cung cch chiu chungtt tt u d thng chi l. Tuy nhin hy i y, sau ngy ci anh ta mi l chn tng v phu chi cc mch ca mnh. C nhng anh chng, trc khi ci qua nh v, hin lnh nh con gi, ru chng bit ung, thuc chng bit htTh m sau khi ci anh ta ha kip thnh dn bm nhu, ung ru nh h chm. C nhng anh chng, trc khi ci qua nh v, vic g cng ln x vo lm, cn sau khi ci y h, li chy thy, chng mun ng ngn tay lay th mt ly, mt t no st. Qu thc trc khi ci anh ta rt chu kh, cn sau khi ci anh ta li l ngi rt kh chu. i vi bc nng dn, th anh chng l loi thc ging, nu khng tranh th x gp, th c nguy c b hng xm vay mt. D nhin cn rt nhiu nh ngha khc na, ty theo gc ca tng ngi. Tuy nhin, bng m thi cng cho thy anh chng l mt thc th rt phc tp. Nhng xt cho cng, i khi anh ta cng l k ng thng v ti nghip lm lm. Ci ng thng v ti nghip th nht, l anh ta phi lo lng cho ngy mai, nh mt cu danh ngn bo : - Ngi n b ch lo lng v tng lai cho n khi ch ta ly c anh chng. Cn ngi n ng th ngc li, anh ta chng bao gi lo lng v tng lai cho n khi anh ta ly c ch v. iu c ngha l mt khi ly v, anh chng phi ch th lm n, nai lng ra m xy p tng lai. i vi nhng anh thanh nin choai choai, hay ph lng ph xm, cc c gi thng khuyn cha m chng nh sau : - C ci v cho n l xong tut lut.. V n s dy n. V n chng cn quy ph na. Lo lng v tng lai, th cng c ngha anh chng phi lao ng u tt mt ti, m hi si nc mt kim cho c nhiu tin. Hay ni cch khc : cm o go tin chnh l ci ng thng v ti nghip th hai cho cc anh chng. Vi tiu chun tin bc, anh chng b nh gi nh sau : - Anh chng thnh cng l anh chng kim c s tin ln hn s tin ch v tiu xi. Cng v lun b tng lai m nh v tin bc xu x, nn anh chng thng c nhng cn gin chng u vo vi u, hay chng c ly mt l do chnh ng no st. Cng ging nh cn gin ca anh chng voi c i vi ch voi ci trong cu chuyn sau y. C hai v chng nh voi ang sng yn n v hnh phc trong mt s th ti Nu c. Th ri mt bui sng p tri n, ch chut nht bng xut hin. Nhn thy ch chut nht, ch voi ci bn hong s, chy ti chy lui v rng ln tng hi.

Anh voi c tc gin trc cnh tng y, nn a mt nhn trng trng. Cui cng, nh khng cm ni cn bc bi ca mnh, anh voi c xng thng vo ch voi ci v dng cp ng ca mnh m ht tung ch voi ci xung mt ci h bn cnh , khin cho my chc ngi phi vt v, dng vn v xe mi trc c ch voi ci ln khi ming h. Lc by gi, anh voi c c v hi hn, ng nhn m cp mt li n t. Ch v mt ch chut nht m gia nh nh voi sut i ti ch tan v. Cng vy trong i sng v chng, lm khi ch v nhng mu thun, nhng bt ng nho nh, m nu khng bit c x mt cch khn kho, s dn ti nhng hu qu nghim trng. Vy mi khi anh chng m gin, th ch v thng phn ng nh th no ?

Phn ng th nht : Chng gin th v lm l, Mc cho bc bi, phe l nh khng.

C th ni c rng y l phn ng ca nhng ch v va ngy th li va v t, hay ni mt cch khc, y l phn ng ca nhng ch v tr con, cha mun lm ngi ln. Anh chng bc bi tc ti cng mc k, ch v vn c tnh b, v t ci ni, v t ca ht, v t n hng, lm nh chng c g xy ra di mi nh thn yu. Lc no ch v cng t ra ngy th nh con nai vng ng ngc. Cho d nh hng xm c chy, th ch v vn c bnh chn nh vi. Nhng chng t trong bi ny, g trch dn bo Ph n Ch nht lm cho r nhng phn ng s c trnh by. Anh H, mt cng chc, vn l ngi trm tnh, thng khi gp phi iu g pht , anh t ni ra. Khng ni ra, nhng v bc dc li l r trn khun mt v c ch ca anh. Ngt ni, c v anh li chng h cng chng ni chng rng, c kiu chng gin th vlm l. Vy l mc chng, chng gin, mc v, vc tnh b. Chng khng th l, v chng chu hi han, khin gia nh nh c chin tranh lnh, khng kh nng n ko di dm ba, na thng l thng, cho n khi c hai chu ht xit mi nhn mt c no m lng lngging ha. Qua nhng ln gin nhau nh th, c hai vn cha xc nh c ai l ngi phi xung nctrc ai. i khi anh H ln thn ngh : - Qui ! Bc dc iu g, sao mnh khng chu ni pht ra cho nh gnh ? C v ca H i lc cng bn thn :

- , phi chi ba mnh chu quan tm hi nh gin g, th u phi chu cnh lnh lng, ri trch nhgin dai !

Phn ng th hai : Chng gin th v lm l, Chng cn l s, c l xong.

C th ni c rng y l phn ng ca hng cao th v lm, hay ca nhng ch v dy dn kinh nghim trn mc. N khng cn v t n s v v t ngy th na, nhng l c mt chin lc rt tinh vi, rt nng khin cho phe ch b sp by, phi t cu ha. y l cha ni ti nhiu khi cn phi nn n i ti gy c li na l ng khc. Anh chng m gin y h, ch v bn lm l, chng ni chng rng, sa sm nt mt v dt nh chic bnh bao chiu, hay sng thnh, mt cc, mt ng. Cy ming cng chng ni c mt ch. Bt bo ng, nhng cng bt hp tc. C mt ch v kia thng thng ni vi anh chng ang khoa chn ma tay, la ht om xm, nh sau : - xem mo no thng mo no. Liu c chu ni s c lnh lng ca ti th hy gin, bng khng th.bin i cho ri. Ngi ta thng c nghe ch X k li mt cch y kiu hnh l anh chng ch lc no cng phi chu lp v trc s kin cng ca v. D ng d sai, m sai thng nhiu hn ng, h chng l gin, l ch l, b tng bng khun mt lnh di 0oC v thi dm dng chua l, bt hp tc trong mi lnh vc ca i sng v chng. V phc hi ci khng kh m m cho gia nh, anh X thng phi xung nc trc mt cch thnh khn, mi c v tha cho. Ch X lun t ho v loi v kh hiu nghim ca mnh, u bit rng anh X chng ch lu dn nh ngi b dn vo bc ng cng, c ln thn th tm s : - Khng th no v hnh nh khng cn cch no gp v b c, t chuyn ln n chuyn nh. Tnh trng ny c ko di, khng bit ris dn ti u.

Phn ng th ba : Chng gin th v ni xung, du vo la, ng nguch nhau.

Nu hai phn ng trn c gi l phn ng ngm v lnh, th phn ng th ba ny phi c coi l phn ng n v nng. Chng cng gh m v cng gm. Qu l xng i va la. Nu chng nng nh Trng Phi, th v cng d chng km g s t H ng. Nu chng ni mt, th lp tc v cng tr a, phn pho li gp hai. Nu chng qung ni niu, th lp tc v cng nm bt a. Nu chng my vi tao, th lp tc v cng tao vi my. Nu chng m vi , th lp tc v cng co vi cu. Nu chng thng cng chn, th lp tc v cng h cng tay. Nu chng ht, th lp tc v cng go v hu qu ng nhin s xy ra, l lng ging phi nghe. C hai u hnh ng theo ng cung cch m ngy xa cc c din t : - Chng gin, v gin, th di n qung. Chuyn ca v chng anh By th h l mt in hnh v chin tranh nng, chin tranhte la gia cc v sao, trong nhng gia nh m h chng gin th v cngni xung. Anh By tnh vn nng nh la, ngt ni ch By, v anh, cng chng va, nn nh h thng xuyn n ra chin s, khin my a con b vng ming, m hng xm cng b v ly. Chuyn a bay, chn b, ni mp gia h l chuyn bnh thng, xy ra nh cm ba. Chng mt ting, th vba ting. Chng vng tc, th vtc vng, p cht tr theo khng km cnh. Cng bng m ni th lm lc ni v ch do anh By v c mng chi lng m, th l ch By bp li ngay, p tr d di bng nhng li l nng n. C hai phi my ln vc n ra ta xin ly d, ri c ha gii, ri li Anh By khi c hi thng tm c lng trnh, cn ch By th th ra : - Tnh tui n vy, nhiu lc ngh cng by, nhngsa hng ng, bit sao by gi. C ngi bo : - Gm ra cng ch l. Bit sai, th phi bit sa. Sa gp khng ng, th sa t t, mi ln mt cht. V sa trc, mi mong chng c c hi phc thin cng nhau vun vn hnh phc gia nh.

Phn ng th t : Chng gin th v lm lnh, Ming ci hn h, rng anh gin g ?

C th ni c rng y l loi phn ng mang tnh cch xy dng hn c, kh d ha gii c cn gin ca anh chng. Nh trn chng ta trnh by : va chm, xch mch, bt ng l chuyn ng nhin ca cuc sng v chng. Khng va chm, khng xch mch, khng bt ng mi l chuyn bt bnh thng, cn phi xt li. Tuy nhin iu quan trng, l phn ng ca ch v trong lc hu s. Nu bit c x mt cch t nh v kho lo, th sau cn ma tri li sng, sau cn gin, anh chng s yu thng nhiu hn. Tht ng vi chin thut : - Li mt bc tin ti hai bc. Trong lc anh chng b tu ha nhp ma, cn gin bc ln ng ng, th vic ch v cn phi lm ngay, l hy tit kim li ni, nh ngi xa tng dy : - Chng gin th v bt li, Cm si nh la, mt i chng kh. Thc vy, n bn xung bn, chng cng ph c chi. Trc s yn lng ca ch v, anh chng la ht mi, qut tho mi cng s mi mm, ti mt lc s t ng tt i, m ru b r. S yn lng ca ch v trong hon cnh ny, qu l qu hn vng, hn bc. Bi v nu khng yn lng, th chc chn hu qu s kh m lng ni. Sau cn gin, gia nh ch cn l mt bi chin trng vi nhng v v tan hoang. Bi v : - Bn thng th bn phi chng, Hai bn u thng, th cng t dy. Tuy nhin, yn lng khng c ngha l cam lng chu vy. Tri li, trong nhng lc thun tin, ch v nn dng nhng li ni n tn v thnh thc nhc bo. Lc by gi, nhng li ni m du ca ch v nh rt vo tai, khin anh chng d dng chp nhn, nh gip nhau thng tin bn thn, m vn gi c bu kh ha thun cho gia nh. Bi v : - Mt ngt th cht rui. Hay nh mt cu danh ngn cng bo : - Ngi ta bt c nhiu rui ch bng mt git mt, cn hn l bng c mt thng gim chua. Hnh phc bit bao cho nhng ai c tm mnh gia bu kh gia nh trong m ngoi m. V cng l phn thng qu gi cho nhng ngi v bit kho lo, mm mng v thng minh trc nhng cn gin, d i khik cc ca chng mnh. Ai tng ni rng : n ci ca ph n c th lm thay i c th gii, hung h l i vianh chng bn tnh ca mnh. Nhng ni th khng c ngha

ngi v phi lun lp v, khut phc trc chng bi bt c l do no. V theo cc chuyn gia v tnh yu hn nhn v gia nh, ng thi cng theo kinh nghim ca cc ngi ch, ngi m c mt mi m tuyt vi, th ci s lm lnh cng chnh l th v kh quan trng bo v v tn to hnh phc gia nh. kt lun, g xin k li mt mu chuyn nh sau : C hai v chng n, hi cn tr h sng rt yu thng v hnh phc, nhng khi v gi, th li thng xuyn lc c v ci v nhau sut ngy. ng ni mt th b ni hai. ng ni hai th b ni ba. V ng ni ba th b ni ti by, tm, chn, miCui cng, chng ai chu nhn mnh l k c li. Ngi hng xm thy vy bn gp : - Trn ni kia c mt v s bo ch c mt th thuc gip cho nhiu gia nh c m m thun ha. B nghe li, bn i ln ni tm gp v s. Sau khi nghe trnh by, v s lin trao cho b mt chai thuc v ni : - y l mt loi thuc gia truyn rt hiu nghim. H khi no ng gy s, b ch cn ngm mt ngm trong ming, khng c nut v cng chng c nh ra, cho ti khi ng khng cn ni na, ri mi chuyn s c n tha v tt p. B hm h xung ni. Th nhng va v ti u ng, th ng t trong nh vi chy ra, nt mt hm hm v ni nh qut : - B rc ci x xnh no m gi ny mi vc xc v. i m lo cm nc, khng th liu hn y. Nghe vy, b lin tp mt ngm thuc, ngp trong ming ng nh li cn dn ca v s. Thy b chng p li, mt lc sau ng cng lng thinh. B ht sc vui mng v thm ngh : - y qu l mt th nc thn rt hiu nghim. Khi b bt u vo go thi cm, th ng li la : - Lm g m chm nh ra vy. B toan ci li, nhng nh ti li cn dn ca v s, bn tp mt ngm thuc trong ming. Thy b khng ci li, ng nh phi im lun. T hai ng b dn dn tr li cuc sng m m v hnh phc ca hi cn tr. Th nc thn hay thuc gia truyn y, chng qua ch l nc l m thi. Kinh nghim ngn i cho chng ta thy : - Mt s nhn l chn s lnh.

Trong cuc sng v chng, nhiu lc phi nhng. M nhng th nhiu lc cng phi nhn. M nhn th nhiu lc cng phi cn rng chu nhc, nhng li l chic cha kha m ra cnh ca hnh phc. Tc gi G Siu

NM GIP THN, BN V CON KH

Chuyn phim ca G Siu.

Nm vt tay ln trn m suy gm s i, g nhn thy vic ln voi xung ch, u cng ch l vic rt thng tnh. Mi hm no, nm Qu Mi tr v vi s ln ngi ca loi d, cn by gi loi d b vng xung lmph thng dn, nhng ch cho loi kh ng quang khi nm Gip Thn ang tin ti. V th, g bn xin c hu chuyn v conkh. Theo Vit Nam T in ca L Vn c, th kh l mt loi ng vt c v, bn chn c bn trng v ngn di kh d nm c, tro gii, sng bng tri cy v ng cc G quen mt anh bn tn l By. Anh By l ngi rt tt bng, nhng chng may b tri ph cho mt khun mt hi b ging vi kh. V th, thin h thng gi anh ta l anh By Kh. Tuy nhin, thin h cng ch dm gi ln sau lng m thi, ch ng ng mt i mt m gi nh th, chc chn s b anh ta m cho vm, khi t i ni ln ng ng. V cng tht trng hp, anh By li c ti leo tro. Ngn thp nh th tht cao, m anh ta c phom phom b ln, chng cn dy ai an ton chi c, hai tay v hai chn c dnh cht vo tng vch nh con thch sng. G ng di t ngc nhn m cn chng c mt. Thy vy, thin h bn u i phong cho anh ta mt tn gi m khc na, l anh By T Tng. Bn ch Anh By T Tng lm cho g nh li gn ba mi nm v trc, hi t nc mnh mi c gii phng, bt k giai hay gi, gi hay tr, tt c nam ph lo u, t thnh th cho n thn qu, u c hc tp v thuyt tin ha. Da vo nhng mu xng c tm thy, cng nh da vo nhng di tch ca ngnh kho c, mt s nh khoa hc a ra ci gi thuyt : ngi bi kh m ra v loi kh chnh l t tin ca con ngi. Mc ch ca vic ph bin thuyt tin ha nhm ph tn gio, ri i ti kt lun : vt cht ra vt cht, chng c Thin Cha hay thn thnh no c. Th nhng, theo g ngh : cho d vt cht c ra vt cht v con ngi c bi kh m ra chng na, th bn dn thin h vn phi cng nhn : ci vt cht u tin y do u m c nu khng phi l c dng nn bi mt ng to ha, hn th na gia ngi v kh lun lun c mt s khc bit, ngi lun lun l ngi v kh vn lun lun l kh. Cng trong chiu hng y, Teilhard de Chadin a ra nim v mt c nhy vt. Trong c nhy vt ngon mc v tuyt vi ny phi c s can thip trc tip ca Thin Cha, trao ban cho con ngi mt linh hn, nh vy ngi mi mi l ngi v kh vn mi mi l kh.

Theo mt nghin cu mi y ca cc nh khoa hc M, cu trc AND ca ngi v kh ging nhau n99,4%, th nhng gia ngi v kh li khc nhau mt tri mt vc. V trong mt bi vit trn bo Kin thc ngy nay, thin h lit k mt s nhng khc bit cn bn nh sau : Th nht, l loi kh khng bit ni. Rt c th loi kh cng a ra nhng yu cu n gin nhng khng c kh nng gi ln nhng g tai khng nghe, mt khng thy hay nhng g sp xy ra v cng khng th no trao i t tng nh con ngi. V vy, ngn ng v ting ni l mt c im ca ngi v chng ta c th xc quyt : ngi l mt con vt c ngn ng, c ting ni nh m xch li gn nhau v cm thng vi nhau hn. Th hai, l loi kh khng bit ci. Rt c th khi gp iu g vui th, loi kh cngkhc khch. Th nhng, ting ci ca loi kh khc hn ting ci ca con ngi. Thc vy, loi kh ch bit khc khch khi vui chi, nhng li chng bit s dng ting ci ni gin, chm bim, bn ct. V nh vy chng ta cng c th xc quyt : ngi l mt con vt duy nht bitci. Th ba, l loi kh khng bit ci cht l ci chi chi. Rt c th kh m vn tip tc chm sc cho nhng ch kh con cht yu, nhng cha bao gi ngi ta thy loi kh chn ct ng loi hay lm nghi l an tng cho k khut. Th t, l loi kh chng c khi nim v lun l v o c. Rt c th loi kh cng bit chia ngt s bi, bo v nhng k yu th trong nhng cuc xung t, gip k tn tt v trnh chuyn lon lun! Tuy nhin chng ta cng ng vi kt lun l loi kh cng c lun l v o c ring ca mnh. Thc ra chng chng phi l nhng con vt hin lnh. bo v lnh th, chng sn sng tn cng, thm ch git cht thnh vin ca by n bn cnh, k c nhng ch kh con chng cng khng tha. Th nm, l loi kh khng bit ch to dng c. Rt c th loi kh cng dng c mt vi dng c n gin nh cnh cy, ba, enhng chng khng c kh nng thc hin nhng cng vic kh khn, cng nh khng c kh nng hc thm nhng iu mi. Sau cng, l loi kh khng bitni di. Rt c th loi kh cng du gim thc n va kim c xi mt mnh, nhng chng qua ch l mt cch che du m thi, ch cn ni di, tc l a ra nhng thng tin sai nhm nh lc hng v la gt i phng, th loi kh hon ton khng th thc hin ni. Kh c nhiu loi v c nhng loi c k tn trong sch , c lit vo hng qu him, cn phi bo v cho khi nguy c b tuyt chng. Bnh thng g thy c kh t l loi kh to. Cn kh gi nhn hay i i cng l loi kh to, i bng hai chn ging nh ngi, v th Cao B Qut c cu i : - Nh trng ba gian, mt thy, mt c, mt ch ci. Hc tr dm a, na ngi, na ngm, na i i. Trong khi vn li l mt loi kh c ui v chn rt di. Chuyn rng : ngy xa vua nc S c mt con vn rt p, chng may n b xng chung v chy vo rng. Nh vua bn truyn cho quan qun v rng tm, nhng tm mi tm hoi cng

chng thy. Cui cng nh vua ra lnh t rng, con vn phi chy ra. V th l ch v mt con vn m c cnh rng rng ln b thiu ri. By gi, g xin im qua mt vi c tnh ca kh. Trc ht kh l mt loi vt tng i c ch s thng minh kh cao. V th, chng ta thy, kh c th s dng mt vi dng th thin nh cnh cy t v cng nh tm mi. Nu g khng lm th vo nm 1959, phi thuyn Jupiter a hai con kh gc Chu, thuc ni Macaca, tn l Aybn v Baik ln khng gian, bay chung quanh tri t vi cao 450 ki l mt. Sau khi tr v c hai ngy th con Aybn ln ng ra cht, cn con Baik sng thm c mt thi gian na. Tuy nhin s thng minh ca kh ch l mt s thng minh vn sn tnh tri, c di truyn t i kh ng t x hi cho n i kh con chu cht cht, c bao nhiu xi by nhiu, ch chng c cp nht ha v pht trin thm cht no. Thnh th h hng nh kh hm nay vn cngu nh t tng chng hng ngn nm v trc. C nm trm con kh mt i trong rng, n di mt gc cy c th. Bn cnh gc cy c th li c mt ci ging. Nc trong ging phn chiu nh trng vng. Ch kh u n nhn thy, lin vi v ni vi ng bn : - Mt trng b ri xung ging ri ka, chng ta hy cng nhau ko n ln. Th ny nh, ti s bm vo cnh cy trn mt ging, sau cc anh tng ngi mt bm vo ui nhau m tro xung, nh th mi c th cu c mt trng. By kh mt tng con v tng con lin tc treo thnh mt chm di. Lc cn mt cht xu na th ng mt nc, trng lng ca by kh vt qu sc chu ng ca cnh cy. Mt ting rc vang ln, cnh cy b gy v by kh mt ri xung ging, giy gia mi khng thi. Cn mt trng trong ging cng mt tch lun. Mt cu chuyn khc chng t kh cngngu, ch chng khn ngoan g cho lm. nc Tng c ngi kho nui kh, sng bng ngh dy kh lm tr. Thy dy kh hiu tm l loi kh v nhng con kh c ng nui dy cng hiu c ting ni v c ch ca ng. Thy dy kh vn nui kh bng ht gi. Ht gi bn Tu rt ln, c ht ln bng ci chn ung nc ch khng nh nh ht d bn ta. Mi ba ng pht cho mi ch kh bn ht gi. Ngy hai ba nh th. Gp hi thy dy ht tin m gi ht gi li leo thang, nn ng thy thy cn phi gim bt s ht gi cp pht mi ba cho l kh, ng lin ni vi chng : - T nay ta pht cho chng my mi con ba sng ba ht gi, ba ti bn ht gi. L kh trc vn quen c pht mi ba bn ht, nay bt i mt ht, u phn i, ku la ch che, nht nh khng chu. ng thy dy kh bn sa li : - Nu vy, t nay ta pht cho mi con ba sng bn ht, ba chiu ba ht. Chu khng ? L kh nghe ni ba sng i thnh bn ht nh c u hi lng, khng cn la phn i na.

Nhiu ngi trong chng ta cng hnh ng ging nh kh, ngha l h tham ci li nh trc mt, m qun mt tiu ci hi ln sau lng : - Kh tht. Tip n, kh l mt loi vt c tnh t m v hay bt chc. Thy ngi ta lm g, th kh cng bt chc m lm theo. Ngi ta nhn mt th kh cng nhn mt. Ngi ta gi sn, th kh cng gi sn. Ngi ta tot ming ci, th kh cng tot ming ci. Bit tnh kh l nh th, bn th sn bn by mu ru ung, ri cng nhau i guc. Sau b ru v guc di gc cy ri np vo mt ch m rnh. L kh ko nhau ra, thy guc v ru. Con u n tinh khn, cho rng ngi ta gi by, nn gic nhng con khc hy mau mau i khi. C by ct bc, nhng vn c ngonh li. Cui cng chng bo nhau : - Ta hy nm th xem sao ? V th l chng tay chm ming mt, bn mi lm mi, cho ti khi say tt th l, qun c li nhc bo ca con u n. Chnh chong nghing ng, ni ni ci ci, chn a vo guc v bc i c l tht thu. Bn th sn by gi mi xng ti. By kh lo o chy, con ng nghing, con ng nga, b bt sch, khng st mt con no. Nhiu ngi trong chng ta cng hnh ng ging kh, ngha l h nhm mt bt chc thin h, khng phn bit ci tt hay ci xu, ci ng hay ci sai. Thm ch ci tt v ci ng th khng theo m ch theo ci xu v ci sai. Thy cu th bng David Beckham hi trc, th l a-l-hp, tr nn ging thn tng ca mnh, h cng ph thc ci u b x ca mnh cho bc ph co trc lc. Thy cc ca s n khi trnh din mc o vy thiu trc h sau, th l a-la-mt mi khi ra ng h cng khoc vo mnh nhng b vy o mt m v ngho nn, rt l chng tai gai mt, ch cn nc lm bm : - Kh tht. Ngoi ra, kh cn l mt loi vt c tnh lu c v hay quy ph. Thc vy, bit bao nhiu phen ngi nng dn trng ry ven rng phi khn n v l kh. Trng c my trm gc bp, sp sa n ngy thu hoch, th ch mt m b l kh ko n ph cho mt trn te tua, thnh th phi ca bi : - Xi hng bng khng, Nhc nhn m chng nn cng cn g. V th, ngi ta cng hay la mng nhng k ph phch : - R kh.

Ngy kia, con h tt cht hai con tru v x tan xc mt con lc . H ly lm kiu hnh rng mnh dng cm, bn ln mt mm nm ln ra, khoi ch v ln ting khoe khoang : - Khng c con vt no c th sc cng ta c. Ngay c n voi cng phi cp ui chy mt, nu gp ta v b ta tt cho vi tt. Tri sinh ta nh vy. Chng thm cu cnh nh v ai. Bng nhin, mt phin nhn l ra ri t nh ni xung, trng lng h lm h b thng. Nhng h vn khng tnh ng. Lt sau, h tr dy, i ra sui ung nc v nm trn b ng thip i lc no khng hay. Cnh y c mt t kin la. Kin b ra, leo ln, chui vo vt thng ca h v ra sc t. H au qu, chm dy, lng ln v gm vang chuyn c i ni. Cnh y c mt ch kh ngi trn cy. Ch kh thy h quay cung bn ph ln ci v ni : - chng dng s kia! Lng can m v sc lc ca ngi b u mt ri ? Ngi va mi khoe khoang l chng c con vt no ch ni sc mnh ca ngi c m. Ti sao by gi ngi li hong ht giy gia ln nh th. R tht l bu cha ? H nghe ni rt ly lm xu h, lin nn n : - Ti ly anh, xin anh lm phc phi kin ra khi vt thng h ti. n ny sut i ti th s chng bao gi qun. Mt cu chuyn na chng minh cho tnh lu c ca kh. Ngy n, kh ang lang thang th gp bc b ang cy rung. Kh ni : - Ti rt thch cy rung, bc ti gip cho nh. Cy c my lung, kh ni : - y cht, ti qun mt mt vic quan trng, ti cn phi i ngay y. i c mt qung, kh gp thm chim ng ang lm t. Kh vi ni : - Lm t l ngh ca ti, thm ti gip cho nh. Nht c my cng c kh, kh ni : - y cht, ti qun mt mt vic quan trng, ti cn phi i ngay y. i c mt qung, kh gp ch th ang o hang. Kh ni : - Ti rt rnh ngh o hang, ch ti gip cho nh. Gi t c my ci, kh ni : - y cht, ti qun mt mt vic quan trng, ti cn phi i ngay y. Thi gian tri qua, kh tr v vo ma la chn. Thy mi ngi ca tng bc b v tha rung bc cy tht trng, kh vi ni :

- y y, ti cy rung y ch. Thy mi ngi khen ngi thm chim ng v chic t thm lm tht bn chc, kh vi ni : - y y, ti lm y ch. Thy mi ngi chc mng ch th v chic hang ch o tht m p, kh vi ni : - y y, ti o y ch. Nghe thy vy, nhiu ngi m c trong bng v pht ngn thnh li : - C ci kh mc g u. Nhiu ngi trong chng ta cng hnh ng ging nh kh, ngha l h ni th nhiu m lm chng c bao nhiu, h ni th hay m lm li chng hay cht no. H thch lm gimc, gimxi, ch chng mun gi ngn tay lay th mt ly ng c no st. - Kh tht. Tuy nhin, c mt nt ni bt ca loi kh thng cc c ta ngy xa nhc n qua vn chng ch ngha, l mt tnh thng chan ha v lai lng. Hn rng khi hc truyn Kiu ca Nguyn Du, chng ta u thuc lng cu th bt h : - on trng ai c qua cu mi hay. Hai ch on trng y c ngha l t rut, ch nhng s vic thm thng n cng , khin cho ngi ta nghe qua cm thy nh t tng on rut, tan nt c ci lng. Theo sch Su Thn Hu K th c mt ngi th sn bt c mt con kh con, em v lm tht. Kh m trng thy, c trn cy ku la thm thit mi, ri bung tay t xung t m cht. n khi m bng ra, ngi th sn thy rut ca kh m t ra tng khc. Tng truyn rng : t V Bnh c ging vn, lng nh vang, nn nh t, trng xa lp lnh rt l p mt. Hai m con nh vn, m th khn ngoan v tai qui, cn con th ngy ng v nh d, nhng lc no cng i lin bn m. Ngi th sn khng th no nh mi, nh by c, mi ly thuc c xt u mi tn, rnh lc vn m v , th bn ngay. Vn m b bn, bit mnh khng th sng c, vt sa xung c cho con ung, xong ri ln ra m cht. Ngi th sn quay v pha vn con, cm roi qut vo xc vn m. Vn con thy th, ku go thng xt, chy ngay li gn v ngi th sn bt sng c. Lc v nh, c m m vn con nm phc bn xc m, th mi yn. Mt i khi li m ly ku go, vt v rt thm thit. Khng c my hm vn con cng cht.

Than i! Vn l ging vt cn bit thng m, hung chi l ging ngi li n nhn tm qun m, ph lng m ? Th nhng, nhiu ngi trong chng ta li hnh ng thua km c loi kh. Cha m th ay nghin v nh p con ci, cn con ci th ht hi v bc bo vi cha m. Theo mt bi vit trn bo Ph n Ch nht s ra ngy 29.6.2003 th ti Thnh ph H Ch Minh xy ra mt v n au lng. V n au lng ny rt ng cho chng ta dng li v suy gm. Mt ngi m nhn tm du si vo mt con gi, ngi mu V Th Thu Trm, trc ngy c ln ng tham d cuc thi Hoa hu lin lc a ti c. L do ngi m y a ra sau khi st hi con, l b c hai mi nm mua bn ve chai, vt v nui con khn ln, ri khi bt u ni ting, c cng mc cm v thn phn ngi m, ln trnh s kim sot ca b v nht l i x t bc.. Bi bo cn a ra nhng trng hp in hnh khc na. Chng hn my ngy trc, mt ph n huyn Bnh Chnh trong khi ci c vi chng, b chng p v l lch phi i cp cu bnh vin. Ta n tnh Vnh ph va tuyn n t hnh Trn Vn Nam, do ham chi v ua i git b ni ly nm ch vng v by trm ngn ng. Mt a con trai trong nhng cn say trin min thng hay quy ph, gy s vi cha m gi v ra tay git ngi cha 74 tui bng bn nht dao c nhng mu tin trn, ai m chng phi lc u ngao ngn cho ci tnh i lnh lo v ci tnh ngi bc bo : - Kh tht. kt thc nhng chuyn lnh knh v kh, g xin gii thiu mt mn c sn cho dn bm nhu trong nhng ngy u xun, l mn c kh. Tng truyn rng khi b T Hi Thi Hu bn Tu m tic tht i cc quan chc chnh gc ng L, th trong thc n c mn tuyt chiu ny. Tuy l tuyt chiu, nhng li tht n gin. Pha di bn n, ngi ta ng nhng chic hc nh. Trong mi chic hc nh, ngi ta nht mt con kh. Pha trn bn n, ngi ta khot l ci chm u ca con kh c nh ln. Ti lc cc quan chc dng, th ngi hu bn mang dao ti, ri pht mt c, ci chm u ca con kh b ct ngang, l ra b c cn nguyn vn v hn. By gi cc quan chc ch cn vt chanh, nm mui tiu, ri ly tha xc m n. n vo, thp phn b bo, cn u c th tr nn minh mn v thng sut. Khng hiu cc quan chc lc by gi cm nhn nh th no, ch ring g khi nhn thy ngi ta lm tht kh th rng mnh khip s. Con kh b co lng trng ging y chang mt a con ntlm sao m nut cho ni. Ring nhng ai mnh my au nhc, mt mi km nhm th trong nm mi ny, hy tm mua cho c mt lng cao kh, em v ngm vi ru m ung. Ung vo, mnh my s khe khon. Ngoi ra, cao kh cn c tc dng tuyt vi, l lm sng mt mnh m ti mt thin h. - Kh tht.

Tc gi G Siu

CHY...
Chuyn phim ca G Siu.

m. nh trng vng xung h trn mt khong sn rng. Gi thi mn man. Xp nh ang chi tr Vn Tin. Chng chia thnh hai phe, i p nhau bng nhng vn th tht d thng, mt phe vn a, cn mt phe vn , xem phe no nhanh tr, cn phe no b li th lin b thua. B thua th phi cng phe kia chy mt vng quanh sn. Mt ngi xng : - Vn Tin cng m chy ra, Phe a : - ng phi b gi, cng m chy v. Vn Tin cng m chy v, Phe : - ng phi nh b, cng m chy ra. Vn Tin cng m chy ra, Phe a : - ng phin b, cng m chy v. Vn Tin cng m chy v, Phe : - ng phi thy , cng m chy ra. C th v c thNhng ting ci lanh lnh, trong sut nh pha l, khng h cht cha mt t ti en ti no c vang ln gia m khuya thn d Cn g, ang ngi cng mt c cho ht mt chng bo mi mua. Ni theo kiu con nh c o th : - trt n cm Cha, th phi ma ti ngy. Cn ni theo kiu my ng cn b nh nc th :

- Lm ngy khng , tranh th lm m. Ting d quyn ln vi ting mui vo ve to thnh mt bn hp xng tuyt vi m dn thnh th by gi c nm m cng chng thy. Bt ng g lic qua mt bi vit ngn ngn c ta : Chy + Y = ? ca tin s Phm Vn Tnh, ng trn t Tui tr Ch Nht s 44-03, ra ngy 02 thng 11 nm 2003. Cng c, g li cng cm thy tm u hp vi tc gi, nn t thng cho mnh, bng cch v i nh t mt pht, ri bn mt iu thuc lo ba s tm v lm bm : - TuytTht l tuyt c mo! V th, hm nay g xin mn mt vi tng ca bi vit y, tn di tn rng hn mt cht xu v ng tcchy. ng t chy trong ngn ng Vit Nam mang rt nhiu ngha, v c nhng ngha chng lin quan g ti chn, ti cng. Chng hn : Chy c ngha l ko di ra, nh khi chng ta ni : - Dy ni ny chy di t Chu c ti Tnh Bin. Chy c ngha l chu thua, nh khi chng ta bo : - Bc cha thu canh chy lng. Chy c ngha l lu lot, thng sut, khng vp vp v cng khng m, nh khi chng ta xc quyt : - Anh y ni chy ting ng L qu. - C ta bn hng chy y ch. Tuy nhin, nhng ngha trn y ch l nhng ngha ph thuc, nhng ngha l t m thi. G s bn n nhng ngha chnh yu ca ng tcchy. Trc ht, chy c ngha l di chuyn thn th vi nhng si bc nhanh, chn ny cha kp ng ti t th chn kia gi ln : - ng di nga chy ct bay, Ngi nhn thm thm, mt ngy mt xa. Hi cn b, g c hc trong sch Quc m Gio Khoa Th v mt cu nh sau : - Con g ban sng n i bn chn, ban tra n i hai chn, cn ban chiu n i ba chn. Xin tha rng :

- l con ngi. Ban sng c ngha l khi mi sinh ra, chng ta b bng c hai tay ln hai chn, nh vy v chi l bn chn. Ban tra c ngha l khi trng thnh, chng ta ng thng v i bng hai chn. Cn ban chiu c ngha l khi v gi, chng ta phi chng thm mt chic gy, nh vy v chi l ba chn. Nu da vo cu ny, th chy phi l mt c tnh ca ngi tr. Tr v phn xc cng nh tr v phn hn, bi v trn th gian ny c nhiu ngi nhn lo, tm bt lo, hnh dong bn ngoi th gi, nhng ci lng bn trong th vn tr mng v phi phi. Con nt mi by thng bit b, th khng th no m chy. Cn cc c mang nng tui i, phi chng gy m i, th cng chng th chy ni. Ty theo vn tc, m ngi ta c nhng kiu chy khc nhau, chng hn bon bon, chy nh bay, chy c c, chy lt gaTy theo hnh hi vc dng, ngi ta c nhng cch chy chng ging ai, th d chy cong ui, chy cm u, chy n chy o, chy ngc chy xui, chy sp chy nga, chy dc chy ngangRing trong phm vi my mc, ty theo nhin liu, ngi ta cng c nhng hnh thc chy ring bit, chng hn chy hi nc, chy du, chy in Trn lnh vc th dc v th thao, ngy xa cng nh hm nay, chy b tr thnh mt mn c tn trong nhng cuc thi u quc t. V ngi ta cng c nhiu kiu chy, nhiu cch chy v nhiu hnh thc chy. Chng hn trong l khai mc th c chy uc. Trong thi u, th c chy tip sc, chy nhy ro Ty theo khong cch, th c chy 500 mt, chy 1000 mti vi phong tro qun chng, th c chy vit d, tc l chy trong a hnh t nhin nh chy bng ng hay bng rng. Cn chy marathon, tc l chy ng di, nhng ngi thi u phi chy mt khong ng di chng 42km195. Ngoi ra, ngi ta cn tham d nhng cuc chy b vi nhng l do khc nhau, chng hn chy b v ha bnh v phn i chin tranh, chy b v bnh Aid v c v cho mt np sng lnh mnh. Trong nhng thp nin gn y, thnh thong li xut hin trn bo ch v truyn hnh, lc c mt vi c chiu ca vic chy, l trung chy, ngha l ngi ta ci trung t h m chy khi khi ngoi ng ph ct phn i mt chuyn g . Chng hn cch y my nm bn Nht mi my ngi cng trung chy phn i vic thin h mc o da th, bi v c mc nh vy, ngi ta phi git cht bit bao nhiu nhiu con vt ng thng v v ti, ly da mi may thnh mt chic o Nu ch c vy m thi, th chy vn cn l mt vic lm lnh mnh v em li nhiu li ch cho sc khe. Cc bc s vn thng khuyn nhng ngi l mang nng t tui i, cng nh nhng ngi vn mc phi mt chng bnh nan y no , chng hn nh cao huyt p, tiu ng, sn thnphi vn ng bng cch mi ngy chy b hay i b t pht cho mu huyt c lu thng. Tuy nhin, ch c mt cht vn c trong phm vi ny, l my ch vn ng vin hay my anh lc s v c nhn qu ham thch nhng chic huy chng vng, hay v mu c sc o, v t i dn tc thc y, mi di dt xi doping, dng cht kch thch tng thm sc lc, hu t ti mc ch mong mun, nhng h cng kh m vt qua c nhng xt nghim trc khi thi u.

Kinh nghim cho thy cuc i khng n gin v trong sut nh pha l. Tri li, lun c nhng ch nhng, ch ti, ch bi v, ch v nhlm cho tr nn tht nhiu kh v rc ri. Nu ch cm u cm c chy thng mt lo, th u cn chi phi ni, ng ny ngi ta c th chy vng vo tam quc, thnh th ngi ta cng pht minh ra nhng kiu chytri i t hi!!! Vi tr chi ca xp nh trong m trng sng, g thy c hai nhm chy : - Nhm th nht l chy ra, nhm th hai l chy v. Cn trong vic giao tip hng ngy, g cng nhn ra hai nhm chy : - Nhm th nht l chy lui, nhm th hai l chy ti. Theo s phn tch ca tin s Phm Vn Tnh, th : nhm th nht, ngi ta chy l trnh xa mt s th ang ni ti, nh chy gic c ngha l trnh xa vng gic gi, nguy himCn nhm th hai, th ngc li, ngi ta chy l mong c c ci ang ni ti, nh chy vic c ngha l lo liu tm c vic lm nh lng mong mun T , chng ta c th qu quyt : nhm mt chy l trnh xa hay thot khi, cn nhm hai chy l c c hay xp v. G xin dng li, bn ngang tn dc v hai nhm ny mt cht. Trc ht, nhm th nht chy l trnh xa hay thot khi. G xin a ra nhng trng hp in hnh. Th d th nht, l chy ma. ang i khi khi trn ng ph vo mt bui chiu nhn nh, bng dng tri ma. Mt cn ngoi d tnh, nh ngi ta vn thng din t : - Tri Saigon, cht ma v cht nng. V th l phi ba chn bn cng m chy ma, tm mt ch no tr cho khi b t. Tng t nh vy l chy lt, chy boG nh hi cn nh, c mt nm ng bng sng Cu Long b lt ln, nc dng cao ngp ng i, cng nh ngp nn nh. Mi s u b nhn chm trong bin nc bao la, cng thm vo , mt cn bo thi ti, to thnh nhng con sng bc u gia chn ng khng mng qunh. V an ton, c nh g lp tc c di tn ln thnh ph, tr nh mt ngi quen, ch cho ti khi nc rt mi tr v. Ch ring mt mnh b ca g l bm tr li trng coi nh ca, vt dng cng nhng th knh knh khc na. Th d th hai, l chy lon. Chuyn ny th g hn mt ln kinh nghim. G cn nh rt r, khong u nm 1975, g ang sng yn n ti alt, mt thnh ph th mng v xinh p nht Vit Nam. Ri bng dng, con nhng ng ln c gi hc ti y, dn dn c di tn chin thut v Saigon. Th l dn chng lp tc n theo, cng tm cch chy lon, rt khi thnh ph ny mt cch m ru b r, khng kn khng trng. Ti khong gia thng ba, th thnh ph ny nh tr nn mt thnh ph cht. Xe c khng cn. Ngi ngm tha tht. n ngy 20 thng 3, th mt tin n c tung ra : - Vit Cng s chim alt ni trong m nay.

Lp tc mt t di tn cui cng c hnh thnh. Ngi ta hi h chy lon, ra khi thnh ph ny bng bt c phng tin no, to nn mt chui di hng cy s th xe c, b xung o Ngon Mc, min sao mnh phi bin trc khi mn m bung ri. Ring g th ngi chung cng vi nhiu ngi khc trn mt chc xe ben, th xe c dng ch cy rng. Rt may ti hm cng ti c Phan Rang v th pho nh nhm. Ri t Phan Rang tm ng v Phan Thit. Ri t Phan Thit, kim ghe chy v Vng Tu. Th d th ba, l chy ti hay chy n. Mt cng dn rt mc lng thin, nhng chng may b ma dn li qu a ng, nghe theo nhng li d d ng mt, khin cho lng tham ni ln ng ng, phm vo mt trng ti, nh cp ca, git ngi, tham nhng hi l hay bin th cng quNhng ti ny, chiu theo lut php, s b t hnh, hay t na cng vo nm nh m m lch mt ngh. V th l bn vi v chy ti hay chy n, ngha l tm cch lm sao cho thot ti hay c gim n pht, bng cch thu lut s gii, gn c ci cho mnh, bin en thnh trng, hay mua t qu v quan ta, t chnh n cho n anh long tong chy giy. Tip n, nhm th hai, i ngc li vi nhm th nht. Trong nhm ny, ngi ta chy l c c hay sp v. G cng xin a ra nhng trng hp in hnh. Th d th nht, l chy go hay hy tin. Gia nh lm vo cn tng qun, th vn ni cm hin ra trc mt chnh l vn cm o go tin. V th, bng i th u gi phi b, ngha l phi vt gi ln c, chy go tng ngy, lm sao c c nhng ht cm lp y nhng ca ming, dng nh lc no cng sn sng ngoc ti tn mang tai ku i nh tuh mm. V th, ngi xa bo : - Ai i bng bt cm y, Do thm mt ht, ng cay mun phn. Gii quyt c chuyn bao t cng cha , bi v mun lm bt c vic g, th vn u tin bao gi cng vn l vn tin u. Khng c tin, th ci kh b ci khn, nh phi thc thi chu vy m thi. C bt mi gt nn h. C tin th mi c c may pht ln. V th, cng phi vt gi ln c m chy tin, lm sao c c tin, cng nhiu cng tt, mi cm thy c bo m an ton. Th d th hai l chy thy chy thuc. Phm l ngi, th ai cng ham sng v khng mun cht, v th chng may b au yu hay bnh hon, th lp tc phi chy thy chy thuc, chng c bnh phc tr v vi cuc sng thng ngy. Th d th ba l chy im, chy trng. Mun cho con em mnh c ln lp, th phi lo chy im, ngha l phi bit iu vi thy c con em mnh c s im cn thit, khng b lu li lp cho nm hc ti. Ri trc ngy khai ging, mun cho con em mnh c hc nhng trng ni ting, bo m cht lng ging dy, th phi lochy trng, bng cch k s vng, ng gp kha kh cho ban gim hiu th mi hy vng con em mnh c nhn. Th t l chy vic. Hin thi ti Vit Nam, bit bao nhiu sinh vin tt nghip vi bng cp rng rnh, th m vn c b tht nghip, vn c b sao qu t chiu tng v vn c b b c i ving thm di di. V th, trc khi th chn bc xung cuc i, phi bit lo chy vic, ngha l tm cho mnh mt vic lm ph hp vi kh nng, v hn th na mt vic lm em li tin lng hu hnh, kh d nui sng bn thn v nhng ngi trong gia nh

Th nm l chy ln lng hay ln chc. Thc vy, khi c vic lm n nh, th phi lo chy ln lng hu c th rng rnh chi tiu, mua sm v trang b cho mnh nhng tin nghi hin i, tn sc lao ng v bt phn nhc nhn cho ci thn th gy cm m yu. Trong khi nhiu ngi li cm u cm c chy c thng chc, m nghnh ngang vi i, ch lm ph thng dn, vai nng chn trn mi cng chn, n lc phi c danh g vi ni sng, phi c mt ci nhn hiu trnh ta, mt ci lon, ci chc no gn vo ci tn cng cm ca mnh th mioai v mi c thin h king n! G bit mt thy su, c b trn gi tin chc. Khi lm n np cho nh nc xt duyt, thy t vn lng tm, thy mnh chng c t cng trng no. V th l nhng ngi thn quen vi thy bn lm mt mn chy tht p mt, l chybng khen. Ai quen c quan no, th c gng khu cho thy mt bng khen. V cui cng thy c c mt b dy thnh tch ng k i vicch mng. Nhng tm bng khen c np km theo n xin, to thnh mt tp h s nng k. T bng khen nui ln, nui c, n bng khen cy la, trng cy. T bng khen xa i gim ngho n bng khen xa nn m ch. Thy anh dng bc i vi nhng bng khen che pha trc, chn pha sau tin ti chc thy c!!! Ni tm li trn ci i ny, ci g ngi ta cng c th chy, hay ni cch khc, ngi ta lao u vo chy th, chy tut lut, chy t ci trng mu gio cho con em i hc, chy ngay c n ci gh tng thng cho c nhn c vinh thn ph gia, n my n mt vi bn dn thin htt tt u c th thc hin c bng cch chy. Qua s phn tch trn, g thy nguyn vic chy m thi cng gy nn bit bao nhiu iu rc ri. V ni theo kiu d bo thi tit th : - Din bin cn nhiu phc tp, qu v cn theo di. Trong c hai nhm chy, nhm chy ra cng nh nhm chy v, nhm chy lui cng nh nhm chy ti, nhm chy mong trnh khi cng nh nhm chy mong c c, u xut hin nhng kiu chy chng lin quan g ti chn, ti cng, bi v ngi ta chy bng nhng phng tin khc nhau. Chng hn ngi ta chy bng d, ngha l li dng tnh ngha thn quen, hay chc quyn trnh khi iu xu v t c iu tt. Mt ng b quyn cao chc trng, chy ti cho cu m v phng xe vt u, gy tai nn cht ngi. Mt b m lm ln chy vic cho c chiu c c mt gh ngi vng chc vi lng thng hu hnh trong cng ty. Tht ng nh ngi xa din t : - Con vua th li lm vua, Con nh k kh, bt cua ti ngy. - Con vua th li lm vua, Con nh thy cha, li qut l a.

Chng hn ngi ta chy bngbao th, bng phong b, ngha l dng tin bc thc hin iu mnh mong mun. a bnh nhn ti nh thng cng phi sp sn bao th hay phong b, d nhin trong phi c nhn, c rut, ngha l phic tin. Tin ny c gi l tin bi dng cho y t, cho bc s bnh nhn c chm sc n ni n chn. Mun chy ti v trng n, cng phi lo lt bao th hay phong b cho chnh n, cho thm phn. Mun con em c c mt ni hc tt, cng xy bao th hay phong b ra cho ban gim hiu. Thi bui by gi, bao th hay phong b ang n r, nh hoa o khoe sc vo mi xun v. Tht ng nh ngi xa ni : - Nn bc m toc t giy. - C tin vic y m xong nh. Ngi ta cn c th chy bng nhng phng tin m u khc na, nh chy bng bu, bng sc, ngha l gii quyt cng vic bng tic nhu hay bng n b con giNhng cch chy ny, g xin c n-t-bn, ngha l xin c min bn ti y, mong bn dn thin h thng cm cho g. Mt khi ng tin i trc v chc quyn theo sau, ngi ta chng cn phi tn sc lao ng m chy ti chy lui, chy ra chy v, chng cn phi gi chn nhc cng bc mt bc no st, c vic ung dung ngi chi xi nc nh, ch cn ni mt li ni m du, nhc mt c phn ngn ngi l xong. Khe re! Th nhng, khe cho bn thn mnh, nhng li ph v cc tiu chun o c v lm cho x hi b bng hoi. kt lun, g xin k li hai mu chuyn tiu biu cho hai kiu chy ng chy v chng mang tch cch xy dng. Mu chuyn th nht, l cuc chy ua gia ra v th. Vo mt bui sng p tri, th r ra ra ng chy ua xem ai ti ch trc. vo ti chy nhanh ca mnh, th nm di gc cy c th. Gi thi hiu hiu a th vo gic ng. Trong khi , ra chm chp b l tng bc, tng bc mt. Khi th cht tnh, di mt nhn th thy ra gn ti ch. By gi th mi ba chn bn cng, chy vt gi ln c th m cng chng ui kp, bn thc thi chu thua. Chuyn ny khuyn chng phi kin nhn, bi v s kin nhn s dn ti thnh cng : - Nc chy mn. - Kin tha lu cng y t. - C cng mi st, c ngy nn kim. Mu chuyn th hai, l chy nhn chy ngha.

Mnh Thng Qun nh giu cho vay mn nhiu. Mt hm sai Phng Huyn sang t Tit i n. Lc sp i, Phng Huyn hi : - Tin n thu c, c nh mua g v khng ? Mnh Thng Qun ni : - Ngi xem trong nh ta cn thiu th g th mua. Khi n t Tit, Phng Huyn cho gi dn li, bo rng : - Cc ngi cn n bao nhiu, Mnh Thng Qun u tha cho c. Ri em vn t ra t sch. Lc v, Phng Huyn tha vi Mnh Thng Qun rng : - Nh tng cng chu bu y kho, ch nga y chung, ngi p y bung, khng cn thiu s g na. Ch cn thiu mt ci ngha m thi, nn ti trm php v tng cng mua v. Mnh Thng Qun nghe ni th, cng khng hi han g n tin bc na. Sau Mnh Thng Qun b bi quan, phi v t Tit. Dn t Tit nh n n xa, ra n rc y ng. Mnh Thng Qun by gi mi ngonh li bo Phng Huyn rng : - Trc tin sinh v ti mua ngha, ngha y ngy nay ti mi trng thy. ng l Phng Huyn mua nhn mua ngha, hay ni cch khc, chy nhn chy ngha cho Mnh Thng Qun. Th nhng, ngy hm nay c c bao nhiu ngi cng bit chy nhn chy ngha cho mnh nh vy ? Tc gi G Siu

C TIN
Chuyn phim ca G Siu.

Nm nay tt n hi sm, vn vn sau Ging sinh c mt thng, thnh th gy nn nhiu ni trun chuyn, bt tin cho g. Chuyn l trong s bo trc, g long trng cu chc qu v mt nm mi y hnh phc. Th l yn ch nhn m nhn nh ph phn theo kiu hng xun ko ht xun i. Ai d trong lc th hn theo iu thuc lo m m theo trng v v vn cng my, th c ch nhim ra lnh qua in thoi :

- S thng hai, ch my phi tn hiu tn vn cho mt bi na mang hi hm tt y. G bn gn c ci li, th c y bn c k d ngng : - Ny nh, bo s thng hai th phi ra l v trnh lng vo cui thng ging ty, tc l cn trong mng ta t ui con nng nc ri ch g. Hn th na cc c ta vn thng bo : thng ging l thng n chi kia m. Ri c bi thm mt mn nn n i v mt c c nhn tm na lm g ngng lun. C bo : - Thi m, chu kh vit i nh. Bi ca ch my bt kha lm y. Th l g bn tt ngi, thm khu phc tm phc c ch nhim tht lqu ng. M ng th, ang khi thin h n tt, th c l c ch nhim li h ht, c thc nhng ngi cng tc vi mnh ro rit ln khun v xut xng s Mc v thng hai theo khu hiu : - Lm ngy khng , tranh th lm mXong xui ri mnh n tt mun, c cht thng ty en no u. Ging nh vua Quang Trung ngy xa, thn tc hnh qun, i ngy i m, hn th vi binh tng s n tt vo ngy mng nm ti t Thng long. V qu thc, ng ngy mng nm tt nm K du 1789, vua Quang trung cng vi binh tng ca mnh, chin thng qun nh Thanh sang ln chim nc ta ly c ph L. Tng nh Thanh l Sm nghi ng phi tht c m cht. Tt nm nay l tt Tn t, cm tinh con rn. ng l ra theo thi quen vn c t lu trong ngh lm bo v vit lch, g phi xng t vo hang v lm mt bi v loi rn, mi ng iu. V th, g c cng tch ly c mt m nhng s vic lin quan ti loi rn. Trc ht l trong Kinh thnh. Ma qu i lt con rn m cm d ng b nguyn t. Ri nn rn c git hi dn Do thi trong sa mc. C l v th m ngi ta thm th loi rn. H thy rn l phi p lin t t . Th nhng, vng lnh c Cha Tri, Mai sen c con rn ng v treo ln cao ni hoang a, nhng ai b rn c cn, ch cn nhn ln con rn ng l bn c khi. C l v th m ngnh dc ly cho mnh biu tng con rn. Tip n l trong ngn ng bnh dn. Tc ng Vit Nam li kh nhiu cu ni v loi rn : Chng hn : rn n nh, chng nh thi qui. Ngha l gp rn u l phi phang ngay lp tc.

Chng hn : cng rn cn g nh. Ngha l mn tay ngi ngoi m git hi anh em, ng bo ca mnh. Chng hn : Rn gi rn lt, ngi gi ngi chui tt vo sng. Ngha l rn gi c th nh lt m tr li, cn ngi gi th ch c nc mc cho mnh chic chemise g m thi. Chng hn : Rn rt b vo, cc nhi b rai. Ngha l bn hung d i ti u, th ngi hin lnh yu km phi lo m chy cho xa. Cn nhiu nhiu na nhng cu tc ng ni v loi rn. V sau cng l trong i thng. Phi, trong i thng th ti Vit Nam rn l mn nhu c sn tht qu him. Ngi ta khng b i ci g ca rn c. Ny nh, da rn m nng ln xi cng dn dn. Bng khng th lt ra m lm bp, lm v cho my b my c. Nc rn tuy c th lm cht ngi, nhng li l mt dc liu c gi tr. Ngi ta thng nui rn c ly nc v nc rn cn t hn c vng rng. Mu rn c sc tng cng sinh lc, chng au lng nhc mi. V th, dn bm nhu thng hay treo rn ln, cht ci ui v k mm vo mt ly mt , ung ly tng git mu ca n, hay cho nh xung cc ru mtu. Tht rn th lm mn nhu. Phi c tin nhiu th mi dm bc chn v nh hng c sn m ku mn rn. Ring cc c c t tui th thng khoi mn tu x ngha l ru ngm rn, hay rn ngm ru. Phi c by hay chn loi rn c ngm trong keo ru th mi ng l tu x th thic. Ung vo dn gn dn ct, khng b ngang th cng b dc. Khng b nho b nho th cng b chng. Theo thin h cho hay : - Rn cng c th cng qu, cng t v cng c hu qu b dng cao. Tuy nhin, ngi Vit Nam ta nc ngoi lu ngy ly nhim thi tc phng ty. Rt him ngi cn khoi mn tht ch. V th, nu g c trnh by v nhng mn rn, th e rng qu b qu c, con chu Ev s ku ln oang oc : - Eo i, ma qu. V th, g xin chuyn h qua mt ti khc vui v hn v ti mt hn trong lc tr d tu hu ca my ngy tt. l ti C tin. Trc ht, g xin cu chc bn dn thin h trong nm con rn ny , nu l thng gia th c bun may bn t v tin cht y nh, cn nu l vin chc hay lao ng th v c mt ci job, mt cng vic vi ng lng khm kh mt cht.

Hay nh T Xng long trng : - N li mng nhau ci s giu, Trm ngn vn m vo u ? Phen nay t hn g n bc, ng rng, ng ri, l phi cu. Th nhng, c tin nn bun hay nn vui ? Trc cu hi ny, chc chn nhiu ngi cho rng g l k kh kh, bi v ch nhng k kh kh mi hi nh vy m thi. Cn nhng ngi khn ngoan snh i, hn phi mng hm khi ng tin rng rnh trong ti. Cch y khng lu, g nhn c mt ci meo ca a chu gi bn M. Chng hiu n thung u ci cu ranh ngn thuc phi thc dung nh sau : - Thin ng l lnh lng M, nh Anh, i xe c, n mn Tu v ly v Vit. - Cn ha ngc l i xe M, ly v Anh, n mn c, nh Tu v lnh lng Vit. Xem nh th, ly c mt c v Vit qu l hnh phc by mi i, bi v ngi n b Vit nam vn du hin, chung thy, bit dy con vchiu chng. c khen nh th, hn qu b qu c s rt ly lm hnh din, phng c ci l mi ln y. Ch cn lnh lng v pht tnh nh n b ng l th ai m thm ham. Cn lng M th khi phi ch va nhiu li va c tnh bng la, thy m ham. em ci lng M y v Vit nam th tha h m n tiu vung vt. Ch cn bo nh lng Vit, th ch c nc cht i. Nhn vo cuc sng, mi ngi bt k gi tr ln b, nam ph lo u v ngay c ngi m cng vn hiu c gi tr ca ng tin, ngay c ngi ic cng vn nghe c m thanh ca bn nhc ch c hai nt v la. V vn ny, g xin no table, ngha l khng bn n v c mt ln g ni ti, v hn th na n li qu r rng v minh bch, nh hai vi hai l bn. G ch xin ghi li ni y mt vi t tng lm cm c ng ri rc trn cc bo ti Vit Nam : - Tin trc tin tn ta thnh thn, thnh tin, thnh thnhTin to thnh tch. Tin trong ti, ta tr thnh tin tin, ta tr thnh ti tr, thn th ta tng trng, tn tui ta thng tin, thnh thng ta thm thm thit, tt thy trn trng ta. Tay th tp tin, tn ti trt t tiu tn. T ti tiu tan, ti th thnh trong trng, t th tha th. Thua thnh thng. Tht thu thnh thnh tu. Thy tin, ta ta thy tin, thy trc tt thy. Tin tr th ta trn tt tt. Tng tin, t tng tinh thn tiu tng. Trn thiu tin, thng thnh thua, ti tnh thnh tai ting. Tng tin, tt thua thit. Tnh thng tan tc. Trong trng thnh ti tm. Thiu tin, thn th ta tre tn. Ti thn, tr thnh ti tin. Tham th thm thng tin t, tin ti t ti, t tng thiu t tin, tm thang thuc t t. Thi, tng thiu tin th tiu tan, tiu tn, tiu tng tt tt. Tht thm thit.

Mt tc gi khc th vit : - ng tin mnh m xit bao, B cong chn l, lt nho cng minh. Vng, Lu, , Xhin linh. C by, php lut nghim ninh tr a. Bun thay ! Vt cht lm vua. c, Tr, L, Ngha phi thua ng tin. Cn trn bo Tui tr Ci, s Xun Canh Ng g c c : - ng Tin, ng Pht, ng Tin, Ba ng ng li, ng tin cao hn ! Tin nhiu, mc kvn hn. Du cho nhn s ng nghing t b, Tin nhiu chng ngn chng lo. Pht tay mt ci, nhm nh g ng. Hay nh thin h by gi thng bo : - Tin l tin l pht, L sc bt ca tui tr, L sc khe ca tui gi, L ci ca danh vng, L ci lng che thn, L cn cn ca cng l. thc c gi tr tuyt vi nh vy ca tin bc, cho nn thin h ai cng tham tin tham bc. Hnh nh ci con virus tham tin tim n trong mch mu, trong tim gan pho phi, trong lc ph ng tng ca mi ngi, n ng cng nh n b, t lc cha sinh m ti lc nhm mt bung tay th hi cui cng. Chuyn xy ra bn nc c cch y vi chc nm.

S l hm y cc i banh quc t ang tranh gii v ch. Sn vn ng cht nch nh nm. K hn c, ngi sang c. Cc v tai to mt ln li cng nhiu. Khi tan cuc, mi ngi hi h ko nhau ra v, th bng thy ngay gia li ra vo c ri rc nhiu t giy bc nm trm ca mt hay nhiu khn gi h hnh no nh ri. Ai cng lm la lm lt, ng trc nhn sauTh ri, k trc ngi sau, tt c on ngi u ln lt ci xungsa giy. C k sa giy nhiu ln. Ngi sang cng nh k hn. Thng lu cng nh h cp. Khng ai trao i vi ai mt ting, nhng ai cng cm thy vui nh m c trong bng. i xem u bng ln ny khng ng m c thn ti a n. V n nh, xoa tay cho sch, b ngn tay cho mm, th vo ti, rt xp bc ra, sung sng, h hng. Th nhng, di nh n sng, nhn k li th i thi, khc v h ngi, ci ra nc mt. Va tc li va nhc. Tc cho ai m cng nhc cho ai. Cc ngi b sp by trong mt cuc chi trc nghim ca mt t chc oi om no . Th ra ton l tin gi, ton l bc dm. thc c gi tr tuyt vi nh vy ca tin bc, cho nn thin h lao mnh vo vic tm tin kim bc, nh con thiu thn lao mnh vo la, bt chp mi kh khn gian kh, bt chp mi th on mnh mung, cho d phi ch p ln ngi khc bng nhng phng th bc lt v bt cng, min sao v vt v cho y ti tham ca mnh. Ngy xa, c ngi nc T thch vng n m vng. Sng sm thay o qun i ra ch. Ti hng i tin, th lin chp vi mt khi vng ri chy i. Ngi ta bt anh ta li v hi : - Ti sao gia m ng m anh li dm ot vng ca k khc nh th ? Anh ta tr li : - Lc thy vng, ti u cn thy thin h chung quanh na. Trc mt ti, ch c vng m thi. Nht l nhng k c t chc t quyn, nu cho lng tham thao tng, th quan ln p ming to, quan nh xi ming b, chng tr mt ming no c, khin cho bn dn en, kh rch o m nhiu phen phi lao ao, xt bt xang bang. ang lc g ngi h hoy vit nhng hng ch ny, th i truyn hnh loan tin v v Tng thng Phi lut tn, ng Estrada, b t gic ti danh tham nhng, nu khng kho th s i oong, b mt chc nh chi. Cch y my nm, tun bo Newsweek dnh nhng trang chnh ng ti h s tham nhng ca cu tng thng Nam hn Ro Te Wu, ngi trc cng khai th ti nhn tin hi l ca nhiu cng ty.

Cc bin l thm vn 36 nh doanh nghip hng u trong nc c dnh lu ti v tham nhng ny. Kt qu iu tra, ngi ta thy a s cc cng ty ln nht ca Nam hn u t nhiu b tin ra mua chuc ng tng thng ny, chng hn cng ty Huyndai, cng ty Samsung...Tng cng trong 5 nm lm tng thng, ng Ro Te Wu nhn tt c 307 triu la tin hi l ca 30 nh doanh nghip. Ri tp ch Time, s ra ngy 25 thng 3 nm 1999, cng cho cng b mt ti liu, theo tng thng Suharto v gia nh ng v vt c 15 t m kim trong 32 nm cm quyn ca ng ti Indonesia. Tp ch Time cn cho bit l ngay sau khi t chc, ng cho chuyn mt s tin l 9 t m kim t ngn hng Thy s sang mt ngn hng khc t c bit n ti o Cn nhng k vai nng chn trn, trong tay chng c t chc t quyn, th s phi hng hc ko cy, lm ngy lm m min sao kim c mt m tin em v nui v nui con. Thm ch c k m kim tin n ni qun c v, b c con, khng ng ngng chi ti gia nh, khin v ti thn i tm an i ni vng tay ngi khc, cn con ci th ngn ngm vi bu kh lnh nht ca gia nh nn tm lng qun trong x ke ma ty, lang thang i bi i. Mt khi c tin, ngi ta lin ngh ngay ti chuyn mua tin, bi v nh cc c ta thng ni : - C tin mua tin cng c. Th nhng, chnh ci chuyn mua tin ny mi thc l nhiu kh, rc ri v gy nn lm ni thng au. Thc vy, c nhng ng chng tha tin v Vit Nam n chi ph phn, li cn kim thm t tnh cm vt vai bng cch tung tin ra i ly mt c tin b bng. Va hao tn, li va bo m an ton trc sida, cn bnh thm khc ca th k. Cn Vit Nam, my ng quan tha tin nhng hay rng m, thng tm n nhng qun bia m, c ph m, thm ch c ctht ch m m du h. Ti lc b nhng con g mng chm p, th ch cn nc nga mt ln m than th c ting : - Bc thang ln hi ng tri, em tin cho gi c i c khng ? Nhng chuyn tnh cm trn y m b, th bo m chm phn chm, chc n nh bp l nh tan ca nt. C nhng ng tha tin, bn i tm nng tin nu gii su. Lc u th ht, ht. Lc sau th chch choc. Ch mt thi gian l thn tn ma di v b nng tin nu l x ke, ma ty, bch phin n vt n xi c bn bt mp, li c xng sng xng sn phi ra. C nhng ng vc tin v Vit Nam u t, bi v lng tham ca con ngi th khng y. Khng th mun cho c. C t th mun cho c nhiu. C nhiu th mun c nhiu hn na. Chng bit ng no m m.

u t vo cng chuyn nghim chnh cha chc n ai, li cn u t vo nhng chuyn lem nhem m m khin cho tin mt tt mang, thn bi danh lit. la vng bc th b ng nh nc tch thu, cn bn thn th b chiu c ngi t. Chng ci di no bng ci di ny. Nu hai ch mua tin y c hiu theo ngha rng, l mua ly nhng phng tin hng th, th qu l bao la, kh m xc nh cho c, c vit mi vit hoi cng chng bao gi ht. Kinh nghim i thng cho thy tin bc c th mua c nhiu th, nhng cng c nhiu th tin bc chng th no mua c. Bi , H. Ibsen vit nh sau : - Tin bc c th cho ta lp v bn ngoi ca thn xc, ch khng th cho ta thc cht bn trong ca tm hn. Tin bc c th mua cho ta nhiu n, nhng khng th mua cho ta s ngon ming. Tin bc c th em li cho ta nhiu quen bit, nhng khng th em li cho ta tnh thn. Tin bc c th mn cho ta nhiu k hu h, nhng khng th mn cho ta nhng ngi trung thnh. Tin bc c th to nn cho ta nhiu cuc vui, nhng khng th to nn cho ta hnh phc. Chnh v th m trn ci i ny, khng phi ch k ngho mi kh v mi khc, bi v khng thiu nhng ngi giu cng kh v cng khc. Thc vy, Paul Getty l ch mt hng du ln nht ti Anh quc. C s ca ng rng trn bn mi mu ty. Mi nm thu nhp hng t m kim. Th nhng, ng phi lm vic rt vt v v cc nhc t ba gi sng ti tn khuya. Chung quanh ng c n mi thm t h v, bi v ng thng xuyn nhn c nhng bc th tng tin v hm da. ng than : - Ti l ngi chng bao gi bit hnh phc l g c. V cay ng hn na l khi gi cht n, chng ta chng mang c tin bc cht chiu kim tm sang th gii bn kia m hng dng, ng nh tc ng bo : - Vua Ng ba mi su tn vng, Cht xung m ph, chng mang c g. Tin bc y s b chia nm x by cho con cho chu, lm khi chng ta cha cht m chng n ci nhau ch che v hch sch nhau v chc th chc thic. Tin bc y c khi li ri vo tay nh nc hay nhng k xa l. Qu l : - D trng xe ct b ng, Nhc nhn m chng nn cng ci g. bn M c mt b lo n my. B ta quanh nm vt v ro qua cc li ng n xin. Khng k chi tit ng gi lnh, b ta ch mc phong phanh mt manh o rch, v trn v di, v chng v p. B van xin thm thit, k l cnh tng cc ca mnh. Ngi thng tnh b th, k quen mt xua ui, nhng b vn kin tm.

Ti n, b tr v tp lu g che bng nhng thng giy. B ch n nhng mu bnh tha ngi ta b th cho. Khi au yu, b cng chng dm ung thuc. V sng qu kham kh nh vy, b ng bnh v cht. Nh chc trch thuc s v sinh c tin lin ti ni. Chui vo cn lu nh, ngi ta thy b ta nm cht cng , nhng tay vn ch vo gc nh. Theo hng tay ca b, ngi ta o bi gc nh y v tm thy mt ci hp, trong ng 127.000 la, tnh ra gn hai t ng Vit Nam by gi. Tht l mt mn tin khng l nhng li v ch cho ch n. kt lun, g xin mn tm ni y mt t tng tht c o, m g cng chng r xut x t u : - Tin c th mua c mt ngi nh, nhng khng mua c mt mi m. Tin c th mua c mt ci ging m m, nhng khng mua c mt gic ng ngon lnh. Tin c th mua c mt chic ng h, nhng khng mua c thi gian. Tin c th mua c mt cun sch, nhng khng mua c kin thc. Tin c th mua c mt a v, nhng khng mua c lng trng knh. Tin c th mua c thuc men, nhng khng mua c sc khe. Tin c th mua c mua c mu, nhng khng mua c s sng. Tin c th mua c tnh dc, nhng khng mua c tnh yu. Bn thy y, tin bc chng phi l tt c. N khng nhng v ngha m cn mang li cho con ngi loi thng kh. G ni vi bn tt c nhng iu ny, bi v g l bn ca bn. V v l bn ca bn, g mun mang ly ni n au v thng kh ca bn. V th, bn hy gi ht tin ca bn cho g v g s gnh chu ni kh au thay cho bn. Bn s khng bao gi tm c mt ngi bn no ng ngha hn g. Ti bt : phi tin mt y. Tc gi G Siu

Ht Thuc lo
Trc khi tip ni phn th hai, bn v nhng ci hi v nhng ci li ca thuc lo, g xin k li mt thi quen d thng ti mt gio x kia, nh mt mn n khai v.

Ti mt gio x vng su vng xa, cha s v anh em ban mc v sng vi nhau rt c tnh c ngha. V tnh ngha y c biu l t ra bng cch c mi bui sng, sau khi tham d thnh l, mt s anh em khong mi my ngi li ko nhau v nh x, va ung c ph, va ht thuc lo, li va chi domino. Bnh thng th c tt c nm vn domino phn chia cng tc. Ai thua vn no thi phi lm cng tc ca vn y. Vn th nht l ra ly. Vn th hai l dng thuc. Vn th ba l qut nh. Vn th t l dng tr. Vn th nm l lau bn v ct gh. Vn th su l cho tng ngi trc khi ra v. Ring ngy th hai v th su th thm mt vn na l nh iu. H ai thua vn dng thuc th phi lm nhng vic nh sau : thng iu, thi khi ra, v thuc, dng xe mi thuc v t m. Khi ngi ht nhp nhp ba ci th phi n thuc xung cho cht hn. V khi ngi ht bt u rt mt hi di, th phi bm tay vo n iu cho ting ku c rn r. Khi dng xe cho ngi ta ht li cn phi ni : - Anh gii, ti dt, xin t thuc mi anhxi cho. Chnh nh nhng giy pht th gin ny, m cha s nm vng c tnh hnh trong gio x cng vi nhng s vic xy ra cho ngi n ngi kia. By gi g xin bn ti nhng ci hi ca thuc lo. Trc ht l hi cho sc khe. Nh g trnh by, trong thuc lo cng nh thuc l c cha cht nictin, l mt cht rt c hi cho cc hch giao cm thn kinh. V th, v lu v di chc chn thuc lo cng nh thuc l u khng tt i vi sc khe. Bi , Lin Hip Quc cng nh nhiu nc trn th gii pht ng nhng chin dch bi tr thuc l, bng cch bt in trn nhng bao thuc dng ch : - C hi cho sc khe. C nhng nc cm ht thuc ti nhng ni cng cng, c nhng nc t chc nhng ngy khng khi thuc Tip n, mt ci hi khc na l mi hi ca thuc. Trong Vit Nam Phong Tc, Phan K Bnh vit nh sau : Tc n tru v ht thuc lo ca ta v cng nh ngi ty ht thuc l, ngi khch nhn ht da, l mt cch gii bun cho ci ming. Song ht thuc l cn thm, nhn ht da cn bi, n ming tru cn khi chua ming, ch ht thuc lo th va hi va ng, va sinh ho hen chng c ch g, ch v quen mm m khng b c. G bit : c mt cp v chng tr. Ngi chng th nghin thuc lo, cn ngi v th li khng chu ni mi hi ca thuc. V th l ch v bn p dng

chnh sch cm vn. Bao lu anh chng cn ht thuc lo, th ch v nht nh khng cho anh chng ng chm ti mnh, ch cha ni chi ti chuyn hn ht hay g gm Kt qu tht tuyt vi, ch trong mt thi gian ngn, anh chng b c tt ghin thuc lo c nhng quan h bnh thng vi ch v trong cuc sng la i. Th nhng ng tin bao gi cng c hai mt : mt phi v mt tri. Th ht thuc lo cng vy, c nhng ci hi th cng c nhng ci li. Vy nhng ci li y nh th no ? Th nht l v phng din thn hc, mc v v nht l Gio hi. L con nh c o, m li o gc v o dng na, nn g dnh u tin c ci li th nht ny. Nghe ti nhng danh t ao to ba ln k trn, hn nhiu ngi cho g l k bng b v vi v ku ln : - Gisu Ma, ly Cha ti. Nhng g xin c ting li di hi, thanh minh thanh nga v xc quyt l s tht, da trn kinh nghim ca mt cha s hn hoi. Cha s y k li cu chuyn thuc lo ca i mnh nh th ny : C mtb mt ti th vi u gi ti rng : sng bng, cht mang theo. Nhng v c nhiu ngi c n v t vn vi ti : - Ti sao cha khng ht thuc l, m li c ko thuc lo ? - Ti sao cha khng b quch di cho ri ? Thnh th ti phi bt m ci b mt y cho h. chnh l ci b mt thuc lo. T lc cha sinh m cho ti lc lm linh mc v sut qung i lm cha ph, ngha l t nm 1947 cho ti nm 1979, ti chng bao gi ht thuc, k c thuc l cng khng. Th ri vo nm 1979, c Gim Muc sai ti i lm cha s ti mt gio x thuc vng kh ho c gy. V ngh rng i vi cc c, cc ng v cc bc nng thn, th : - iu thuc lo i vo cu chuyn, hay iu thuc lo khai mo gp g. Ging nh ngy xa, ming tru l u cu chuyn vy. V th, ti nh phi gp rt tp ht thuc lo cho kp ti ngy i nhn nhim s mi.

Lc ban u, ko vo th ho sc ho sa, ho n rt c c v vi c nc ming, thm ch i lc nc mt nc mi c chy xung y mt rng rng, ch no c khoan khoi hay sung sung chi u. Nhng ri cng quen dn. Nh vy ti ht thuc lo l v Cha v v cc linh hn, ch no c phi v am m chy theodc vng u. Mt cha gio ng knh ca ti ghin thuc l. Mi ngi u ln ting can ngn, th ngi tr li nh sau : - Ly Cha, v con th ti khng c, ru ch c bc th ti cng khng, ch cn mi iu thuc gii tr v x bt ni bun phin v c n, chng l Cha n lng no bt ti cng phi b nt sao ? Lp lun ca cha s k trn, g ngh rng mi ngi t ph bnh v nh gi. Cn g, th ch xin ghi nh v suy nim trong lng m thi. Th hai l v phng din trit hc Lu lm ri g c c mt tc phm ca Kim nh. G cn nh mang mng rng th l trong tc phm ny, c mt on tc gi xem xt iu thuc lo di ci nhn ca trit ng. Thc vy, theo quan nim ng Phng, th v tr vt cht ny c to thnh bi nm yu t chnh, c gi l ng hnh, bao gm kim, mc, thy, ha, th. Nm yu t chnh ny u c mt ni iu thuc lo. Ny nh : - N iu thng c lm bng st hay bng ng, l kim. - Xe iu thng c lm bng ng trc, l mc. - Nc c ng trong bt iu, l thy. - Khi ht phi dng m chy m t thuc, l ha. - Bt iu thng c lm bng snh hay s, l th. V nh vy, tt c ci tinh hoa ca nn trit hc ng Phng, mt phn no thu gn trong iu thuc lo. Ngoi ra Kim nh cng chng minh iu thuc lo phn nh phn no bn sc ca dn tc Vit Nam. iu ny th g ni ti ni phn mt, nn by gi s khng bn ti na. Th ba l v phng din y hc.

Chng bit da vo u m cc c ta ngy xa xc quyt : - Thuc lo b phi dit trng lao. Theo g ngh chc l cc c ta da vo kinh nghim i thng. Thc vy, mi khi an c mt ci r, hay mt ci thng, cho khng b mt, ngi ta thng phi ln gc bp mt thi gian. C th khi bp lm cho nhng nan tre tr nn ng v mt khng dm ng ti chng ? Vi thuc lo cng vy, hai l phi c p trong ln khi, khin cho vi trng Kock khng cn dm bn mng n, thnh th thuc lo b phi dit trng lao l vy. G va mi in thoi hi thm sc khe mt ng cu. ng cu ny chng ru ch cng chng trai gi b bch, ch mi ci ti l ht thuc lo t mt thu rt xa xa. V ng cu ny cho bit : - Bt c ln no i khm tng qut, mnh u chp X quang, Nhng tm hnh ny cho thy hai l phi lun trong tnh trng tt. Nh vy, thuc lo u c phi l nguyn nhn gy nn ho hen vlao phi u. Rt nhiu ln g hi my cha gi, chuyn vinbn thuc lo, th m hin nay vi la tui gn t xa tri, c v trn by mi, thm ch c v trn c tm mi, m da mt vn ti hng, sc khe vn cn do dai v tr nh vn cn minh mn. Cc v y u xc quyt : - Ti ht thuc lo t khi mi tm i mi, m c sao u, ch my c yn ch m ht. Nu c cht th cht bi mt nguyn do no khc, ch chc chn khng phi l do thuc lo. Ngoi ra kinh nghim bn thn cn cho g thy thuc lo chnh l ci thc o tnh trng sc khe ca mnh. Hm no thc dy, bn mt iu m ko chng v, ri ho sc ho sa, th l du ch sc khe khng c n, liu m lo ung my vin cm cm i l va. Th t l v phng din c nhn. Cc c ta thng bo : - Ht thuc lo nng cao s din. C l kinh nghim ny phi c t vo trong ci bi cnh ngy xa ca n, nh Phan K Bnh din t : Ngi sang trng i u, tt c mt thng y t xch iu i hu. Khi ht thuc, iu cch xa ba bn thc, ri thng y t nhi thuc, chm la v a xe k n tn ming m ht.

Chnh v chi tit k trn ca ngi xa, m g hiu c ti sao li dng hai ch iu m ch nhng tn y t, nhng tn gia n, lun hu h v cung phng, cng nh khng ngn ngi un ba tc li m nng bi, ca tng nhng ng ch ca mnh. ng thi, nu ht thuc lo theo phong cch trn, th g cng hiu c ti sao ht thuc lo li nng cao s din ? Tuy nhin ci s din y hi b rm v dm mt cht, nh Phan K Bnh cng din t : Li nc ci thay cho my ng lm b sang trng, ng i n u th c mt mt thng y t m trp xch iu i lch bch ng sau, lm cho thin h phi ngi mt m trng vo mnh, thi bui ny m coi thy nghi v c th cng ly lm l. Sau cng l xt v phng din vn hc. Trc ht, thuc lo gi hng cho ngi ta vit. y cng l iu Phan K Bnh ghi li : Cc vn s lm ngi ngh ngi phi c ht thuc mi ny c t. Cho nn hc tr vo trng thi phi em km ng iu vo trng. Mc d khng phi l vn s, hay thi s nhng g cng cm nghim c rng : mi khi ngi vit m btc t, th c vic vt b giy bt trn bn, m i lm mt ngao thuc lo ci . Sau s thy u c sng sa, v t tng c tun tro ra lai lng !!! Cng vy, sau khi mit mi lm vic chng hn mt ting ng h, th no g cng phi gii lao bng cch bn mt iu thuc lo. Sau i mt c lim dim nhn theo ln khi ta m bng thy hnh phc ang nm trong lng bn tay ca mnh v g nh thm : - i i mi p lm sao. Thuc lo gi hng cho thin h sng tc v nh th cng gp phn, t na l mt cch gin tip, vo nn vn hc. Bit u chnh nh , m chng ta ngy nay mi c c nhng tc phm bt h, nhng vn th tuyt vi ca tc gi ny hay tc gi kia. Tip n, trong kho tng vn chng bnh dn, cng c mt s cu tc ng ca dao ni n thuc lo. Chng hn nh khi bn v li ch ca thuc lo, th nh chng ta bit, cc c ta ngy xa bo : - Ht thuc lo, nng cao s din. - Thuc lo b phi dit trng lao. ang ngp vt m v c mt iu thuc say qu tht l trn c tuyt vi : - Nht gi mt con,

Nh thuc ngon na iu. Ko c mt iu thuc say, th c tri v t cng nh mun ngn tinh t u quay cung trong mt v khc, cn hn c Ngh Thng v y khc ca ng Minh Hong ngy xa : - m dng tc kh si sng sc. Thy ha tng giao sng lm sao. V l lng chim, cn y l o. V y l o bng lng chim m cc tin n vn thng mc. in xa tch c k li rng : Vo mt m trung thu, ng Minh Hong cng o s La Cng Vin ln chi trn mt trng. Hng Nga em on con ht ra ma. Tt c u mc ton lng chim ng sc nh mu mng trn tri, rt rc r v p , c gi l ngh thng (ngh l mng, thng l xim). V th, tn v khc thn tin y c gi l Ngh thng v y khc. Cng trong tit mc thn tin ny, g c c mt cu ca dao bn v s tuyt vi ca thuc lo nh sau : - o cao cao vt chc tri, Tro ln ti nh ta ngi gii lao. Thnh thi ht iu thuc lo, Tung ln khi trng quyn vo ng my. C Tin nghe ting iu cy, Hi : ngi trn th ln y lm g ? p rng sn thy ta i, o cao ni thm ring g ca tin. Thuc lo tuyt vi nh vy, ai di g m cha. Hn th na, c cha th cngchng phi l chuyn d : - Nh ai nh nh thuc lo, chn iu xung, li o iu ln. Cch y kh lu, mt ng bn gi ti thm g. Thy g ko thuc lo ku ro ro. Hn th na ng bn y li c mi mt iu thuc say Xm Mi, vn c dnh cho khch qi, ng ta bn cao hng c cho g nghe my bi th c truyn tng trong dn gian ca tng thuc lo. G cn thn mang giy bt ra ghi. Nhng rt tic by gi mun s dng, th li khng bit ct u.

Vy nhng ai c c nhng bi th hay nhng cu ca dao bn v thuc lo, xin gi cho ta son g hon chnh tit mc s ng gp ca thuc lo vo nn vn hc dn tc. G xin chn thnh cm n v ha shu t. QU EN Chuyn phim ca G Siu

Khingm ku v ting Vit, g nhn thy nh th ny : ting nc ta hi b ngho v lnh vc tru tng, chng hn nh khoa hc k thut, trit hc v tm lCc t chuyn mn trong nhng lnh vc ny thng c dch t ting tu. Th nhng, ting nc ta li rt giu v tnh cm, chng hn tin t thi khng c hi lng, th ty theo mc ca n, g c th ghi nhn : bc, tc, gin, di v hn C ln mt ng bn ngi Php chnh hiu con g trng G loa ang hoc ting Vit, nh g dch chhn sang ting Phng xe. G cm thy rt bi ri, khng bit phi chn t no m dch. Cui cng nh b tay, phi ct ngha mt cch vng vo tam quc cho ng ta hiu m thi. Ngoi ra, ting nc ta va tng thanh li va tng hnh, rt c th v li giu v hnh nh. Chng hn, c nhn nha c li bi Thu iu ca Nguyn Khuyn, l thy hnh nh v m thanh xut hin trong u c : - Ao thu lnh lo nc trong veo, Mt chic thuyn cu b to teo. Sng bic theo ln hi gn t, L vng trc gi s a vo. Hay din t v mu trng, th ty theo mc m nht, chng ta c : trng c, trng ng, trng bc, trng d, trng bong, trng hu, trng nn, trng phau phau, trng nh trng g bc. Hm nay, g xin c tn hu tn vn v mu en. y cng l mu ni ln tnh cch khc bit gia ng phng v Ty phng. Thc vy, din t ni n au tang tc khi c ngi thn yu qua i, bn ng phng thng dng mu trng, cn bn Ty phng li thng dng mu en. Vy en l nh th no ? Theo nh ngha thng thng th en c ngha l mu thm, mu ti, khng c phn chiu nh sng. Tri vi en l trng. Cng nh mu trng, ty theo mc m nht, chng ta c : en sm, en sm, en gin, en kt, en bng, en lnh, en ngm, en huyn, en tuyn, en thui, en s Hn th na, ty theo i tng, chng ta c c nhng tn gi khc nhau ch mu en. Chng hn : L dnh cho da mt. Thm dnh cho mi v hng

vi. Mc dnh cho lng ch. Mun dnh cho lng cp, lng beo v lng mo. dnh cho lng g, lng nga v lng chim Tng truyn rng : Chc n l chu gi ca Ngc Hong Thng , chuyn trng nom vic dt vi, c g cho Ngu Lang. Sau khi ly Ngu Lang, Chc N bt u chnh mng cng vic, lin b Ngc Hong Thng pht, cho di v pha ng sng Ngn H, mi nm ch cho gp mt Ngu Lang mt ln, l m tht tch, mng by thng by. Trong m y, tt c chim qu v chim khch, tc l chim v chim thc, hai loi chim u c lng mu en, kt thnh nhp cu cho Chc N v Ngu Lang gp nhau ti sng Ngn H. Nhp cu ny c gi l thc kiu, cu thc. C hai mng mng ti ti, m ly nhau m khc. Nc mt ri xung thnh nhng git ma ngu : - Khi xa ai bit ai u, V chim thc bc cu sng Ngn. Trong ngn ng thng ngy, g thy ngi ta hay ghp tnh t en ny vi mt vi danh t, chng hn s ba en l s ghi chp nhng ngi cn phi quan tm vi nhng ti trng ca h. Vo nm 1984, g lin tc c cng an chiu c, mi ti lm vic hoi. Mi ln mt cp khc nhau. Th nhng mi anh cng an u c mt cun s, trong mi li ni, mi vic lm ca g u c ghi chp cn thn. bt u lm vic, anh cng an bn m s ra, ri da vo m hch hi Ngy nay, trong nhng tai nn my bay thm khc, ngi ta thng hay ni ti chic hp en. Chc hn y l chic hp mu en, ghi li nhng mu i thoi gia phi hnh on v cc trm khng lu. Da vo nhng li c ghi li y, ngi ta s bit c nguyn nhn khin cho my bay b lm nn : v thi tit, v trc trc k thut hay v b khng b Ngoi ngha c th v mu sc nh trn, ch en bn ty cng nh bn ta, cn mang nhiu ngha bng, nhiu m ch khc na. en l xui, l ri. Tr en l tr c bc, vn da trn nhng hn xui. en l bi quan v bun phin, au kh v tht vng, nh khi chng ta ni : nhng t tng en ti. en l gin d, c c nh khi chng ta bo : nhng en ti. en l xu bng, t bc, nh khi chng ta xc quyt : tnh i thay trng i en. en l by b, khiu dm. Ti y, g xin trnh by mt vi ci en ang c bn dn thin h ni ti, nht l ti Vit Nam.

Th nht l nhng trang Web en. l nhng trang Web chuyn mn chuyn ti nhng hnh nh khiu dm cho bn dn thin h chim ngm. Nhng trang Web ny tht h v nhan nhn nh nm mc sau cn ma. Mt khi v mng, th bt c g vo ch no, cng thy chng xut hin. Chnh v l do ny, m nhiu bc cha m, ngi mua sm vi tnh. V nu mua sm th li ngi ni mng, v s con em mnh, c hay v tnh, lang thang vo nhng trang Web en ny. Th hai l nhng qun c phen. C ph en y khng phi l c ph phin, ci ni ngi trn ci cc, ri c thng thc nhng git ng tuyt vi, lm sng khoi tn tm can t ph, ng vi tiu chun c ph quc t : - en nh thng qu, nng nh ha ngc v lm nh tnh yu. Nhng qun c phen y chnh l nhng mi dm tr hnh, m bt c thnh ph no cng c. Mt bi vit mi xut hin trn bo Cng An Thnh ph m t mt qun c ph en nh sau : Theo chn anh bn th a, u thng 10 nm 2006, chng ti vng quanh on ng c cc qun c ph en tm hiu thc h. T cu Tn Thun r vo ng Nguyn Vn Linh, sau ba pht, nhng qun c ph tr hnh xut hin trc mt. Bt thnh lnh hai thanh nin t qun PT nhy ra vn xe chng ti li, mi vo ungc ph. Hai ngi, mt mc o s mi trng, mt mc o car sc xanh, n n cui cu ha khi chng ti t v kh chu : - Vo qun em ung c ph i, y c nhiu tr dzui lm, em t chiu ht mnh lun. Ri vo tnh th nh, chng ti gng go xung xe. Anh bn i cng r

tai :

- Hai ngi ny lm nhim v gi xe, li ko khch v kim lun cnh gii. M m ca qun l mt p. Tng khch quen, g t ra vn v khi chng ti bc vo : - Do ny sao hng thy cc anh ti chi. My con b qun em c nhc hoi. ng nh li gii thiu, va thong thy bng khch, hai c gi on tip cn, du vo trong. Trc mt chng ti l nhng chic bn ung c ph t chng ch, vng tanh khng c v khch no : - Sao qun vng th ? Nghe chng ti hi, hai c gi ch tay v pha dy nh l ti om cp st b tng. - Sao ging c phchi qu vy ?

Mt trong hai c p : - Cn hn c ph chi na. n ca thy mt c gi khc ch sn, tay cm chic n pin nh dn ng. Yn v, chng ti gi c ph sa , th c tr li : - Cc anh thng cm, qun ny ch bn nc ngt thi. Lt sau, c gi mang ra hai chai Number One ri ngi xung g gm. V nh khng , ti bt u hi chuyn. C gi r r v lai lch ni ang lm vic : qun mi m c vi nm. Ban u lng khch chng bao nhiu, ch c bn ngi th m vn thng xuyn phi ngi chi xi nc. Nhng gn y nam cng nhn khu ch xut Tn thun c nhu cu nhiu, nn qun lin tc pht trin y ngi ta gp g, chn hng, ng gi v ri iti bn!!! Th ba l x hi en y l nhng c nhn, hay nhng bng ng sng ngoi vng php lut, c t chc theo kiu mafia. Sn sng dng bo lc nh sng n, dao gm, m tu thanh ton k th, cng nh thanh ton ln nhau, theo lut giang h : rng n rng, mt th mt Mi bng nhm thng c mt ng trm hay mt i ca. lm sp ch huy bn n em ca mnh. Nhng nm gn y thy ni cm ln nhng v n nh Nm Cam Saigon, H L Nha Trang Th t l ch en Ni mt cch n gin, ch en l ni bn hng lu, hng trn thu. Th trng en ny dng nh mi lc mt bnh trng v p ng mi nhu cu ca thng l khch hng, t mt da phim mi toanh n mt cun bch khoa t in, t mt chai ru ty n mt chic xe hi i mimun mua g cng c, min l bit g ng ca v gp ng ngi. Cch y vi nm khi cun phim Cuc thng kh ca Cha Gisu va mi ra l v c chiu th mt vi ni bn M, th m ti Vit Nam thy by bn da phim ny. Cng th, khi chng trnh XP ca Microsoft, cha c trnh lng, th m ti Vit Nam, nhng ngi s dng vi tnh c ci t chng trnh ny, m chng tn mt ng xu cc bc no. Qu l nn n cp bn quyn t nc ny t ti trnh siu ng!!! Sau cng lqu en. l s tin c dnh ring chi dng mt cch kn o, m khng cn phi ghi vo s sch hay tnh ton chi c. Nhng ci en trn kia, ni theo ngn ng nh nc hin nay, khng t th nhiu, u mang tnh cch v m, ngha l c tm mc to ln. Cn qu en m g mun bn y l qu en ca cc anh chng, th mang tnh cch vi m, ngha l c tm mc nh b, ch nh hng ti gia nh, ch v v anh chng m thi. G nh hi cn b, mi khi xin tin b m ng hc ph, hay mua sm sch v, th no cng c b ging cho mt bi lun l gio khoa th v gi tr ca

ng tin do m hi nc mt mi tm kim c, cng nh v c tnh tit kim trong vic chi tiu : ci g cn th mua, ci g xa x th khng. Ri sau mi xy ra cho g nhng ng tin cm. i khi cc ch v cng i x vi cc anh chng hi b ging nh l b m vy. iu c ngha l tin vo th d m tin ra th kh. Ch v cng hi b ging nh ng nh nc, ch c thu m khng c chi. V nu c chi, th cng phi tri qua nhng th tc rt l phc tp : tiu bao nhiu, tiu vo vic g v vic y c chnh ng hay khng, vn vn v vn vn. Mi khi em tin lng v giao np y , xem ra ch v no cng hn h v h hi : - Cui thng tui mi lnh lng, V tui bng chc d thng v cng. V ti nh, b m hun, B ni lng b nh nhung qu tri. Xong ri b mi m li : Tin lng cui thng em coi xem no. Dt li, ti trc ti sau, Hai tay b mctui au n lng. Ch vi ba pht l xong, Tin trong tay b, tui khng cn g. Th ri b ct bc i, Nt duyn khi ny cn g na u. Mt thng hai chn ngy su, Ngy vui duy nht qua mau qu tri. (Trn Thnh Ngha) Kinh nghim cho thy, trong mi vn th vn u tin bao gi cng vn l vn tin u. Ngay c trong sinh hot thng ngy cng vy. Sau y l mt mu i thoi gia hai v chng v chuyn chi tiu trong gia nh. Ch v ln ting hi : - Tin lng mau ht qu i,

Anh tiu nhng g ? Em tnh khng ra ! xemsm sn trong nh, Bnh, tr, thuc l vi c ph ngon, No l ru thuc, bia lon, tiu chun y lo trn cho anh, Trong nh sn mn ngon lnh, Sao anh cn khon tiu nhanh ngoi l ? Anh chng gi tai tr li : - Ra ng gp gith sang, V nh gp v hi hanht giu. V i ! ng hi gt gao, Lng anh u c c cao bng ngi. M vo my ch mt ti, Trm mua ly trn ci nh khng. Anh lun ghi nh trong lng, Nhng li em kh cng dn d : Ra ng ng ph tin cho, Nhng g c min ph no nh. Lng anh mau ht chng qua, V con nh lnh tnh nh quan trn, Bn b lui ti, xung ln, Chn th, chn tc cho nn tn tin. T nay anh s c king, Bt phn giao tip lin min gi mi. em khi phi than i,

Nng khn sa tithng ri li lo. (Linh C) Theo mt bi vit ca Nguyn Dim trn bo Ph N Ch Nht, s 39, ra ngy 01 thng 10 nm 2006, th a s cc anh chng khng my quan tm n thu nhp ca v, th ngc li vi thin chc tay hm cha kha, hu ht cc ch v u mun thu tm tin bc v mt mi, mnh qun l. V th, lm ng chng rt kh s trong vic chi tiu ngoi lung, bi sng u ch cn hai ba cm nh, vi chc ngn ng dn ti v pht mi ngy! Tng th phi tnh, chuyn cc anh chng lp qu en th ai cng bit, cc ch v cng bit, nhng nh b tay, v phng kim tra truc trm phng ngn k ca cc anh chng. Thc vy, hu nh anh chng no cng c nhng nhu cu ngoi lung, c khi chnh ng v cng c khi khng chnh ng. Nhng nhu cu ngoi lung ny ch c th bt m vi b bn, ch chng th no huch tot ra cho ch v, thnh th lm sao m nn n i, hay c k bt mt thm hai vi ch v cho c. nh phi m thm lp qu en. Vic lp qu en th cng c mu chc v bi bo bt m mt vi mu chc nh sau : Anh chng n lm ngh nhip nh, thnh thong cng c vc my i chp my c ngi mu. Chuyn bia bt giao tip, cng nh chuyn chi sao cho p vi cc c ngi mu tt nhin phi c, nhng quyt ton th no vi ch v y ? Ch cn tiu mt vi trm ngn m gii trnh chng xui l khng m lin t t. Tiu vo bia bt vi bn b cn nhc mnh v ch v cn nhn, ni g n khon giao lu cng cc c em xinh p. Th l thay v ct tin trong bp, anh giu khp ni. T cc ngn b mt trong ci ti xch to ng, lnh knh ngh, c nhiu ngn ln nh ca anh cho n trong cp xe, trong s tayGiu tin khp ni, nn nhiu khi anh cng khng nh ni mnh cn bao nhiu tin, lc cn c khi tm hoi khng thy. Mt ln, con gi anh mi su tui nghch ph m hp ng mt cun phim anh va chp cha kp trng. Th l i oong cun phim, nhng anh khng bc m cnvui, v mt pht kin ln cht n. Cn ch no giu tin m ch v khng dm ng n tt hn l hp ng phim ? Th l vi trm ngn c gp nh li, cho vo ci hp en en be b , dn trn np mt ming bng keo, ghi vi ch phim cha trng l hon ton yn tm. Cn ai dm m hp phim ngoi anh? Cho d ci hp y c ngay trc mt, ch v cng chng dm ng vo. Cng t , mi khi r r i nhu, bn b thng hi anh : - My cnhp phim cha trng no khng ? C anh chng th ct giu ti c quan. C anh chng th gi ni ngi thn tn. C anh chng th m ti khon ring ngn hng, nht l t khi cc ngn hng pht hnh th ATM, cho rt tin cc my c t sn khp niThi th chc vnh, n qu thn cng khng lng ni. Nu qu en c dng bao b nh, hay i bia m th l iu sai tri, khng th chp nhn c v chc chn s dn ti nhng hu qu thm khc, nh th v chng ci v, nng th tnh cm v v dn ti ly hn.

Thc t, c nhiu ch v ch mun chng np tin vo m khng mun chi tin ra, khi anh chng cn, ngay c cho nhng nhu cu chnh ng. Cng c khng t ch v mun kim sot cht ch, chi ly tng ng chi tiu vt vnh ca anh chng, mun hng ngy pht tin cho chng, nh pht tin cho con. M nu cc ch lm nh vy, th cng kh trch cc anh lp qu en. Nu ch v hiu bit, cho chng gi li mt khon tin tng i m t do chi xi nhng chuyn lt vt nh : xng, ung c ph, dng vi ly bia khi gp b bnth c l cc anh chng nghim tc s khng cn phi tnh n chuyn lp qu en lm g. kt lun, g xin ghi li ni y li tm s ca mt anh chng : - Tht ra mnh cng chng mun chuyn qu en, qu trng, nhng yn nh yn ca th khng c khng c. i nhu vi bn b tn vi trm ngn l chuyn bnh thng i vi n ng, nhng i vi my b th chng bnh thng cht no. C th v nh bo v : Em a cho anh vi trm ngn i nhuxem c yn thn c khng ? Chng l mi cht li phi xe tay xin v ? M xin khng c l do chnh ng th ng hng Ni cho cng, cng phi hiu cho cc b. i ch mua mt ming tht cng phi k ko tr gi, lm sao khng xt khi bit chng mnh tiu xi vo nhng chuyn m cc b cho l v b, tn km Qu en th c qu en, nhng ti vn xc nh : tin giao cho v l yn tm nht, v khi gia nh cn n l c ngay, mnh m gi tin, n lc cn, tin bc hi t lc no khng hay Tm li, lp qu en hay khng l do nhu cu ca cc anh chng, nhng ng thi cng do cch x s ca cc ch v na!!! G Siu KHI N B NM QUYN Va mi nhn c mt chuyn vui nho nh, vit v n b con gi, g xin k li y bn dn thin h cng suy gm v nhn nh xem thc h nh th no. S l ng vua xe hi, Henry Ford, sau khi cht c a ln thin ng. Ti cng thin ng c thnh Phr ng ch sn n cho. Va gp ng ta, thnh Phr mm ci v cho bit : - Hi cn sng, ngi lm nhiu iu li ch cho x hi, chng hn nh sng ch ra phng php dy chuyn, lm cho k ngh xe hi thay i c v th gii. Vi thnh qu ny, ngi s c mt n hu, l c th chuyn tr vi bt c ai trn thin ng. Suy ngh mt lt, ng ta xin c gp Thng . V th l thnh Phr bn lp tc dn ng ta ra mt Thng . Va gp Ngi, ng ta lin hi ngay : - Tha Ngi, lc ch to ra n b con gi, Ngi suy ngh nh th no ?

Thng nghe xong, bn vn li : - Ngi ni nh vy l c ngha g ? ng ta bn tr li : - Sn phm ca Ngi cn c qu nhiu s st. Pha trc th b phng ln, cn pha sau th li b nh ra. My thng ku to mi khi chy nhanh. Tin bo tr v nui dng qu cao. Thng xuyn i hi nc sn mi. C i hai mi tm ngy, th li b chy nht v khng lm vic c. Ch bm xng v ng x li qu gn nhau. n trc hi b nh. Tiu th nhin liu th nhiu khng khip. Thng nghe qua lin bo : - Ngi hy i ta mt chc ta xem li bn thit k. Thng bn cho triu tp ton b cc k s thit k v c kh trn thin ng li xem xt qu trnh thi cng. Sau mt thi gianngm ku, h trnh ln Thng mt bn bo co. Xem xong bn bo co ny, Thng bn phn rng : - Mi iu ngi va ni, u hon ton ng. Bng sng ch ca ta tht c nhiu sai st. Th nhng, nu tnh v phng din kinh t, th hiu qu li rt cao : C gn 98% n ng con giai trn th gian xi sn phm do Ta ch to, trong khi cha y 10% n ng con giai xi sn phm ca ngi. T cu chuyn trn, g nghim ra rng th l : nhn v thp ton. Ai cng c nhng sai li khuyt im ca mnh, chng ring g n b con gi, m ngay c n ng con giai cng th m thi. Phi chng iu cng c Thng tnh ton, cng nh c nm sn trong chng trnh v nh tuyt vi ca Ngi. Thc vy, nu Ngi dng nn con ngi trong tnh trng hon ho v thnh thin, th c l lc by gi th gian ny s chn pho v bun tnh, bi v n phng lng nh mt nc h thu v con ngi s chng cn to c cho mnh mt cht cng trng no c. Vi nhng khuyt im mang trong thn phn, con ngi phi c gng, phi phn u tng giy tng pht. Chnh nhng c gng v phn u ny gp phn lm nn v p ca con ngi. T ngn xa, cc c ta vn thng quan nim : - Gi trong khung ci, giai ngoi chn my. C ngha l n b con gi th lo qun xuyn nhng cng vic trong nh, nh bp nc v nui dy con ci. Cn n ng con giai th lo gnh vc nhng cng vic ngoi ng, tc l nhng cng vic mang tnh cch x hi. Tuy nhin, trong nhng thng nm gn y, nht l k t khi phong tro gii phng ph n, hay ni cch khc k t khi phong tro n b con gi vng ln i bnh ng vi n ng con giai, th phe ta dn dn thot ra khi ngng ca gia

nh, dn thn vo x hi v cng gt hi c nhng thnh cng rng r, chng thua g cnh my ru. Chng hn nh b Golda Meir, mt khun mt chnh tr sng gi ca Do Thi. B tng gi chc b trng ngoi giao t nm 1956 n nm 1966, ri nm gi chc th tng t nm 1969 n nm 1974. Tuy mang ting thuc v phe liu yu o t, nhng b thc s dng nhng bin php mnh trong ng li lnh o ca mnh. Chng hn nh b Margaret Thatcher, cng l mt khun mt chnh tr sng gi ca dn ng L. B l lnh t ca ng Bo Th vo nm 1975, gi chc th tng sut ba nhim k, t nm 1979 n nm 1990, v cng dng nhng bin php mnh gii quyt cc vn bang giao quc t, th d vic s dng qun i chng li Argentina v hn o Falkland. V theo s nh gi ca bn dn thin h, th hin nay c hai ph n quyn lc nht th gii, l b Angela Merkel, th tng nc c v b Condoleezza Rice, b trng ngoi giao ca MV cn rt nhiu khun mt n b con gi khc ang tng lm ma lm gi ti nhiu lnh vc khc nhau. Tuy nhin, d trong nh hay ngoi ng, th mt nt duyn ngm, nhng li rt hp dn ca n b con gi, l s du hin v t nh c biu l qua tng nh mt, tng li ni, tng c ch, khin cho phe n ng con giai phi cht m cht mt, cht cht . Th nhng trong cuc sng, i khi chng ta cng gp phi nhng ngi n b rt hung d, chng cn t to no l du hin v t nh. S hung d ny rt c th do di truyn v nm sn trong mu huyt, trong lc ph ng tng ca h. Bn cht ca h l hung d, theo kiu pht biu ca Nho gio : - Nhn chi s, tnh vnd. G xin a ra hai trng hp. Trng hp th nht tiu biu cho trng phi phng ty, l b v ca Socrate. Hn rng nhiu ngi trong chng ta bit Socrate l mt trit gia ni ting ca Hy Lp c xa, l thuyt ca ng cn nh hng cho ti ngy nay, th nhng tai hi thay, ng li l nn nhn ca mt b v hung d. B khinh thng ng, coi ng ch l hng di lng tn vi, cng nh tri g khng cht. C ln sau mt trn x v thm t, tc qu b lin c mt chu nc d ln ngi ng, nhng ng vn thn nhin ni vi mi ngi : - Tri c sm st, t hn s ma. Ln khc, b ht tung ht t mm c ra ngoi sn. Mm c m ng cn thn lm i bn b. V th l ng bn ngi yn lng nht ln cho bng ht. Mn no cn n c th n, bng khng th b i, m chng than van mt li. Trng hp th hai tiu biu cho trng phi phng ng, l b v ca Trn Qi Thng.

Theo in tch ngi xa, th chng ta c bit : Trn Qu Thng, qu ti tnh H ng bn Tu, c mt ngi v ni ting hung d. Mi ln T ng Pha n chi, th u c nghe b v ny la ht, chi bi tht n o v qu ng. Thy vy, thi s dng h T mi lm mt bi th chm bim, trong c cu : - Ht vn H ng s t hng, Tr tng lc th tm mang mang. C ngha l : - Bng nghe s t H ng rng, Tay run, gy rt, lng kinh hi. T in tch ny, ngi ta mi dng cm t s t H ng m ch ngi v hung d. Tuy nhin, ngoi cm t ny, bn dn thin h cn dng mt vi danh xng khc na. Chng hn danh xng b chn. Theo truyn thn thoi, th chn l mt con yu tinh d tn v hay n tht ngi, b Thch Sanh git cht. V th hai ch b chn c dng ch ngi n b hung d. Chng hn danh xng b la st. Theo ting Phn (n ), th b la st l mt con qu n tht ngi. Da vo , ngi bnh dn dng ba ch b la st ch ngi n b hung d, mc d ch b trong ting Phn v trong ting Vit ch ng m m thi, ch khng ng ngha mt t ti no c. Nu nhi theo ta tp th Em l gi tri bt xu, th c nhng ngi, n b cng nh n ng, vn hung d t bn tnh : Thot sinh ra th hung d. Nhng c nhng ngi, n ng cng nh n b, do hon cnh bn ngoi tc ng m tr nn hung d. Thc vy, c nhng b v nhng ch, t bn cht vn hin nh mas, th nhng, mt khi nm c t quyn trong tay, hay mt khi kim c nhiu tin, khng cn phi cy da vo ngi chng na, th bng nhin tr thnh hung d. S hung d y cn phi c hiu v c ba phng din : t tng, li ni, cng nh vic lm. V t tng th lun p t nhng ngh ca mnh ln chng con theo kiu c v lp ming em. V li ni th sn sng tun ra nhng ngn t ao to ba ln v khng ngn ngi chi bi, tung h v vng th ra cho chng con xi. V vic lm th lun dng bin php mnh, thng cng chn h cng tay, mc d mnh ch l phiyu. G xin a ra mt th d c th. Th d ny c trch t mt bi vit mang tn Khi v gia trng ca Vn Nhu, c ng trn tun bo Gia nh s 38, nm 2006. Ch l mt ngi nng ng, gii giang v rt c nng lc qun l. Chng th m con ng thng tin ca ch c bn b v ln nh diu gp gi. Ch c

 bt lm ph gim c mt cng ty ln v lun c uy vi cp di. c quan, ch quyt nh chuyn g, th cp di phi nht nht thi hnh. Khi v nh, ch cng th hin nng lc qun l y i vi chng con. Phi tha nhn ch l mt ngi m ang. D bn bu vi cng vic c quan, nhng ch vn qun xuyn mi chuyn trong nh. Sau gi lm vic, v n nh ch xn tay o lao vo chuyn bp nc, chuyn hc hnh ca con ci, cng nh cng vic ca chng. Trong nh ai c vic ring t g, th ch cng tham gia gii quyt v yu cu ngi thc hin nhng g mnh ch bo. Con trai i d sinh nht bn gi, ch dt i mua qu tng v cho rng : - Phi tng qu lm sao ngi nhn khng nh gi thp ngi nh mnh. Chng ch c chuyn xch mch vi ng nghip, ch yu cu anh gii quyt theo phng n ca ch, mc cho anh phn tch nhng ci sai trong phng n y. Nhiu khi ch cn t i gp ng nghip ca chng dn xp, khin anh b mt phen mt mt. Ch khng yn tm khi chng con quyt nh bt c s g. Ch tin rng cch gii quyt ca ch mi t hiu qu nht. Ch khng cho ai bn bc. Ch khng cn ai gp . Ch thng nhc i nhc li ip khc : - Ti quyt nh th mi ngi phi nghe theo Khi chng con phn i, th ch l s : - Ti lm th ch v mun mang li iu tt cho mi ngi. Ch yu cu chng sau gi lm vic khng c i ung bia hay la c vi bn b, v ch khng nh : ti nhng ni y u c nhng t nn x hi. Ch mua sm vi tnh, nhng nht nh khng chu ci t internet v s chng con truy cp cc trang Web en. Mi bui sng, trc khi n s, ch cn dn chng con phi lm vic ny vic kia. V ban ti, ch kim im chng con xem thc hin nh th no. Vic g khng lm c, th ch ln mt dy chng, chi con. Ch c qu nhiu yu cu i vi chng con, song bn thn li t cho mnh quyn c lm mi chuyn mnh thch. Vi ch mi ngi lm ci g cng sai, cn ci ng lun thuc v ch. Hu qu l con ci v s ch nn khng dm ci li. Cn chng ch th mi ngy mt chn v hn. Theo nhng nhngm ku th hin nay nhiu anh chng ang c xu hng thun v qui phc ch v hn. Rt c th y l kt qu ca cng trnh nui chng khe, dy chng ngoan ca ch v. Trong gia nh, v nhiu nguyn nhn c khi v qu thnh cng trn ng i, c khi v nhng tht bi chua cay, anh chng ang m thm nhng li quyn lm ch cho ch v. Chnh v th, ch v tha thng xng ln, d dng ln t v tr ca anh chng, dng nh ch ta ng mt v tr cao hn ch huy mi ngi trong nh. din t tnh trng ny ngi xa dng cu tc ng : - Lnh ng khng bng cng b.

Thc vy, lnh l ci ching ng nh, ting thanh, thng c dng lm hiu xut qun. Cn cng l ci ching ng ln, ting trm, thng c dng lm hiu thu qun. Mc d ng pht lnh xut qun, nhng nu b nh cng thu qun, th ting cng chc chn s t ting lnh, khin mi ngi c phi theo m rt lui. Ti nhiu gia nh, g thy quyn hnh ca ch vto ln hn quyn hnh ca anh chng gp bi. V cng t , ngi ta s dng cu ni a ny ch diu cc ng chngs v! Tuy nhin, cc ch v cng cn phi lu : s chu ng cng nh nhng nhn no cng c gii hn ca n, bi v tc nc v b, ti lc ngi chng khng th no chu ng, nhng nhn, v n nang c na, th buc lng phi phn ng li. V nhng phn ng lc by gi thng l nhng phn ng gt gao v thm khc, gy nn nhng v. Khng thiu g nhng ngi chng vn ni ting hin lnh, nhng mt khi tc gin, th li thng cc cn, phn ng mt cch quyt lit v mnh m. c hi v chuyn s v ca mnh, phn ln cc anh chng u ng vi cu tr li nh sau : - Chng ti chng h s v, v nu s th cn u l ci bn lnh ca mt ng tu mi nam t. Chng qua ch v chng ti n v m thi, khng mun lm to chuyn, khin ca nh b tan hoang. Nu c i co v ci v, hng xm bit c, th ch t xu thip h chng. Thi th c nhn i cho xong chuyn. V vy, ng thy chng c n m vi c ng chn ln ng u, mc sc o p chng con. S hin lnh v t nh bao gi cng l nt duyn thm ca ngi ph n. Chng th m nn lun l Khng Mnh ngy xa i hi ngi con gi phi c t c : cng, dung, ngn, hnh. kt lun, g xin k li mt th d c th khc na : Trong nhng lc ngi hn huyn tm s vi b bn, ch thng khoe chng mnh l mt ngi hin lnh nhcc t. Chng bao gi dm ni nng nh p hay chi bi v con. Tuy nhin, i lp vi s im m v t ni ca anh l tnh cch nng nh Trng Phi ca ch. Khng t ln gin chng v bc con, ch p ph chn bt, qung vt c, tht ln nhng li qu qut kh nghe, khin b con anh trn mt hi hng. Vn bng ci ging t tin thi qu, ch lun thanh minh thanh nga : - Tnh mnh h tc gin l si mu ln, khng th kim ch c, phi thng ng nia, hoc x ht nhng dn nn trong lng ra ngay lp tc. Cng may m ng x nhng nhn, khng c chp, ch nu chng ai chu nhng ai, th c l li nhau ra ta t lu ri. Ch ci ci, tha nhn s nng ny cc cn thm su vo bn cht ca ch, nn d bit l sai m vn c chng no tt nyTh nhng, trong thm tm ch vn t ho v kh nng iu khin chng v v tr lm gia trng ca mnh.

Anh l ngi hin lnh, thng v thng con v sng c trch nhim vi nhng ngi thn yu. Chng bao gi anh qut mng, ch trch hay dn vt c khi ch v hai a con li lm v sai phm. Anh lun n lc xy dng bu khng kh m m, yn vui, trn ngp thng xuyn trong gia nh. Tri ngc vi anh, ch l mt ph n lun thch n to ni ln, c g chng tai gai mt l khng bng c, phi ni hych tot ra cho b tc. Chnh v tnh cch ny m t thi con gi cho n by gi, ch gy hiu lm v lm mt lng khng t ngi. Nhng lc v chng gn gi v tm tnh, anh thng nh nhng khuyn bo ch nn sa b thi tt y, bi v s nng vi chng gii quyt c vic g, m cn lm cho mi chuyn thm rc ri, phc tp, thm ch cn h thp gi tr ca chnh mnh. Hn th na, thi tt ny cng khng nn c ngi ph n, v n lm mt i v du dng, thy m, vn l nhng c tnh gn lin vi phi p. Ch m cho qua chuyn, ch khng tm tip thu kin xy dng ca anh. Ch c inh ninh rng anh qu hin lnh, nn mnh c thiu n tnh mt cht cng chng gy nn hu qu g nghim trng. Chnh v nhng suy ngh nng cn y, nn ch chng nhng khng lm cho mnh p hn trong mt anh, m cn v tnh y anh vo trng thi ht hng v tht vng. Ch u ng rng iu nh hng nng n ti cuc hn nhn ca anh ch. Ln y, my ngi bn hc c ang cng tc min qu, mi c dp ln tnh, nn n thm v chng ch, ri h r nhau ra qun bia u ph lin hoan nh du bui gp g kh qun ny. Khng mun chng sa vo nhu nht, ch nh ngn cn, nhng thy anh tu tt, hn h cng bn n li nhng k nim thi hc tr, nn ch nh min cng h ko anh i. Sut t bn gi chiu cho ti mi gi ti, lng ch nng nh la t, ng ngi khng yn. T ngy ly nhau, cha bo gi anh ch chn v mun khin ch phi lo lng nh lc ny. Chung ng h im mi mt ting. Ch ng ng ni gin i v pha qun bia, bng bo d : - Phi cho c bn mt bi hc. Xut hin gia m bn ang ci ni rm r ca anh, ch xi x mng chi anh l phng m ru ch, chng m xa g n v con nh phi trng ch v lo lng. Ch gt phng li gii thch ca anh : - Bn b xa cch lu ngy mi gp li ng , nn vui qu khng ti thi gian. Ch li tay chng v ni nh ra lnh : - Anh v nh ngay, phi bit chn bn m chi. Nhng ngi ny ln sau ng c hng t chn ti nh ca ti. ng ch qun khuyn ch c g th cng nh nhng m ni, v tri khuya, ch quy ry hng xm. Th nhng, ch bn quay sang ra ng l k hm li, li cn bnh vc v cha chp nhng thng say ru.

Ti nc ny th anh khng cn im lng nh nhng ln trc, m bt ng git mnh tay ra khi s co ko ca ch v gi thng cnh tt ch mt ci n om m mt : - C im ngay. Ti cm c khng c php xc phm ti nhng ngi bn thn ca ti. Ch khng chu thua, m cn lu loa, go tht to hn, khin cuc gp mt ca anh v cc bn ang vui bng tr thnhbi kch. Anh h thn vi bn b v c mt ngi v th l, khng bit cch i nhn x th. S kin ny l nh git nc trn ly, bi v sau anh quyt nh ly hn trc s ng ngng ca ch(Ph n Ch nht, s 41, ngy 15.10.2006). Cng mt th thc y, g ngh rng : - Mt cng rm, cng c th lm gy lng con lc !!! G Siu SOI GNG Cch y lu, g a ra mt nhn xt ring t nh sau : Ngi ta thng bo : Nhn sao vt vy. Con ngi th no, th con vt cng

th y.

Tuy nhin, nu xem mt m bt hnh dong, xt theo tiu chun p v xu, th nh lut trn li trt lt, chng ng c mt t ti ng c no c. Thc vy, ni loi vt, con c thng p hn con ci v li thng hay lm m ly le vi con ci. V th trong ting Php, danh t coquetterie c ngha l s lm dng, bt ngun t ch coq c ngha l anh g trng! Ni loi ngi th khc, n b con gi vn c coi l phi p, v ngh thut lm p vn l ngh ring ca cc nng. Thm ch c k tuyn b mt cch hch x xng nh sau : - L n b con gi, m nu khng bit lm m m li n qu vt, th hng cn l n b con gi na. Trong nhng nm gn y, phong tro n ng i quynsng vng ln, khin nhiu k trong hng ng cnh my ru cng chu kh sing nng lui ti m vin ct b ch ny hay v p ch kia, ri hng lot nhng loi m phm c dnh ring cho phe ng con trai c trnh lng v ht bc. T g nghim ra rng : Phm l ngi, th ai cng thch mnh p. Chng ai mun mnh xu bao gi, ngoi tr nhng ngi sinh ra, ng tri bt xu m thi. M du c xu chng na, th cng vn c ngoi ln cho mnh p thm mt cht theo kiu en thi en thui cng lt l.

G cn nh, ngy xa khi bc vo tui mi ln, my ch nhc u hi cua ba phn u, th m cng mang theo mt chic gng v mt chic lc nh trong ti qun, ri thnh thong li ln nhn khun mt mnh. Sau , a tay ln u m nn nn, p p. Cn phe kp tc th khi phi ni : - Mt hm trn gi tnh yu thi, ng ngn trng vi o tiu th. Cc nng bng thy mnh xinh p hn ln v khng tic thi gian cng nh cng sc b ra cho vic lm p ca mnh. o qun phi phng phiu, khng cn li thi lch thch. u tc phi mt m, khng cn b x ri tung ln na. Thm ch c c b mun cho mi tc ca mnh qun tt th l, nhng v khng c ti tim un tc, nn trong lc ngi thi cm, h chic a c vo la, ri cun nhng ln tc ca mnh vo chic a c cn nng hi y, cho tc c qun !!! Cn by gi y h ? Mi khi phi chng mt ra ph x, hay ti mt ni hn no , cc b cc c c khi ngi thin hng gi trc tm gng trang im, ging nh c b i cha Hng : - Hm qua em i cha Hng, Hoa c cn m hi sng, Cng thy me em vn usoi gng. V th, nu nh c nng ng nh c tr hn mt vi ting ng h, u cng ch l chuyn thng ngy huyn m thi. Ri bt k i n u, cc nng u mang theo mt ci bp nh. Trong ci bp nh ny, thi th hm b lng, lnh knh mi th ngh : mt chic gng, mt chic lc, mt chic bt ch, vi thi son v mt t phnH rnh lc no, l cc nng lin sa sang li ci din mo ca mnh ngay lp tc. Tuy nhin, bit mnh p hay xu, ngi ta thng phi soi mnh vo gng. G khng bit ai l ngi ch to ra chic gng u tin. Nu bit, th chc hn phi trao cho ngi y mi th gii thng cao qi nht. V nu bnh chn qua internet, hn ngi y s n t mi s bu bn ca cc b cc c, v chic gng by gi tr thnh vt bt ly thn ca cc nng ri m. Th nhng, lc cha c chic gng th sao ? Theo g ngh : khi cha pht minh ra chic gng, th lc by gi rt c th ngi ta nhn mnh ni nhng tm kim loi nhn bng, hay soi mnh trn dng nc thy c ci dung nhan m miu ca mnh, ging nh c Tm c Cm thng nhn mnh ni ging nc u lng.

Thn thoi Hy Lp c k li mt cu chuyn nh sau : Narcisse l con ca thn sng Cphise. Ngay t nh, chng c thn minh ph ban cho mt khun mt tuyt vi, nhng li cha mt ln c nhn thy. Ti tui trng thnh, ngy kia chng th thn bn b sui. Bng chng nhn thy khun mt mnh in trn dng nc, mt khun mt tht ht . V th l trong pht giy say m khun mt ca chnh mnh, chng nhy xung con sui m cht ly khun mt mnh. V chng b dng nc cun tri. Th nhng, k t khi chng cht i, bn b sui y tr sinh mt loi hoa mang tn chng. V ngi Vit Nam chng ta gi l hoa thy tin. By gi, ngi ta sn xut ra mi th gng : gng li, gng lm, gng phng v c bit l gng soi. Vy nhng chic gng ny thng c dng vo cng vic g ? Hi cn b, bn nhc con nh g, thng mang chic gng ra ngoi sn, cho nh nng mt tri xung, ri phn chiu thnh mt m sng. m sng y, bn nhc cho ht ln tng, hay chiu thng vo mt ca ngi no m chng mun chc gho, khin h b chi c mt. C l tr chi ny ca bn con nt bt ngun t mt sng kin ca Archimde. Theo g c bit th Syracuse va l mt thnh ph, li va l mt hi cng sm ut thuc o Sicile. Ngy kia, qun i La M, di s hng dn ca tng Marcell, dng tu thuyn vy hm v tn cng thnh ph. Archimde dn qun trn sn ni v dng nhng chic gng khng l, cho phn chiu nh sng mt tri v t chy ton b nhng chin thuyn ca ch qun, ngay khi chng cn tt tn ng xa. Cng hi cn b, bn nhc con nh g, thng nui c lia thia. Mi con trong mt ci chai nh. Mun tp cho c bit chi, bn nhc phi mt chic gng st vi ci chai. Nhn vo gng, c lia thia tng l k ch mun n thua , v th l c vic nhm mt, hc u m tn cng. C l kinh nghim ny ca bn con nt bt ngun t in Gng loan hay Loan knh rt xa xa. Chuyn rng : Dim Tn Vng nui mt con chim loan, nhng ba nm khng ht c mt ting no. Sau c ngi bo : - Chim loan c i mi ht.

Tn Vng lin dng gng ln t trc lng. Chim loan nhn vo gng tng l ng loi, nn ct ting ht, ri c ht mi v ht hoi cho ti khi giy ln nh ch m cht. V th mi c th rng : - gc gng loan treo gi ngc, N hoi chim c u cnh mai. Tuy nhin, cng dng thng thng nht ca nhng chic gng l chng ta soi vo m nhn thy khun mt ca mnh. C nhng ngi nhn vo gng thy khun mt ca mnh tht xinh p v rt ly lm hnh din nh anh chng Narcisse trong thn thoi Hy Lp. C nhng ngi nhn vo gng thy nhng lem luc hay nh bn trn khun mt ca mnh, ri vi v chi xa i, ch chng di g c nguyn nhng vt lem luc v nh bn y m hin ngang i ra gia ph phng hay gp g ngi ny ngi khc. C nhng ngi nhn vo gng, trang im cho khun mt mnh thm xinh p hn. Ngy nay, nhiu ngi ch trng ci p bp ci nt, nn h sn sng hao tn thi gi, hao tn tin bc, hao tn cng sc lm p cho ci dung nhan ca mnh. Th nhng, ci p bn ngoi ni thn xc chng tn ti c bao lu, khng sm th mun n cng s b tn phai vi thi gian. V th, ci nt nh cht ci p mi mi vn l mt s tht ngn i chng h i thay. Bi , vic quan trng cn phi lm ngay, l hy nhn vo gng thy tm hn mnh lc ny nh th no ? Tng truyn rng ngy xa vua Tn l Tn Thy Hong c mt chic gng rt k l. Chic gng k l ny c treo trong cung v c gi l chiu m knh. Chic gng k l ny soi thu tn tim en v bit c ai l ngi chnh v ai l k t. Nhng cung n no c t tm khi soi vo gng, th mt lin b phng ln v tri tim lin b rng ng. Lp tc, cung n y b vua Tn h lnh git ngay. V th, tc gi Chinh Ph Ngm vit : - Gng lu Tn du soi chung. Tuy nhin, chic gng k diu ny mi mi ch l mt huyn thoi, mt cu chuyn hoang ng, ch chng bao gi c thc. Nu loi gng k diu ny c sn xut v by bn trn th trng, th hn rng bit bao nhiu k s phi khn n, xt bt xang bang, bi v lc by gi ngi ta u cn che du c b mt tht ca

mnh na. V ri nhng chic mt n nhn ngha, nhng chic mt n o c, nhng chic mt n chung thy chc chn s ri rng nh sung!!! Chnh v th, dn Ty Ban Nha, vn ni ting vi mn u b, ni vi nhau rng : - C rt nhiu nhng chic gng nhn thy khun mt, nhng li chng c mt chic gng no nhn thy tm hn. Sng trong cuc i, chng ta ging nh ngi mang hai ci gi. Ci gi pha trc cha ng nhng sai li khuyt im ca ngi khc. Cn ci gi pha sau lng cha ng nhng sai li khuyt im ca chnh bn thn mnh. V th, chng ta thng nhn thy rt r nhng sai li khuyt im ca ngi khc, ri ln ting ph bnh ch trch mt cch gt gao v nghit ng. Cn nhng sai li ca bn thn th li chng nhn thy. V nu c nhn thy, th cng s a ra mt ngn l mt l do bnh vc bo cha. No l bi th kia, no l v th nnn mi ra nng ni ny. Chng ta thng khoan dung vi bn thn m h khc vi ngi khc. ng l ra, chng ta phi khoan dung vi ngi khc m h khc vi chnh bn thn mnh. Chng ta ch nhn thy ci rm ci rc trong mt ngi khc, cn ci x trong mt mnh l chng nhn thy bao gi. V th, chng ta thng c x theo kiu : - Chn mnh nhng lm m m, Li cm b uc m r chn ngi. Cng v vy m dn ng l, d mang dng mu pht tnh, phi pht biu : - Con mt nhn thy mi s, nhng li chng bao gi nhn thy chnh mnh. Hay : - Con chn, con co chng bao gi ngi thy mi hi ca mnh. T , chng ta thy bit mnh l mt vic lm cn thit, nh ngi Tu vn thng bo : - Tri b tri k, bch chin bch thng. Bit mnh bit ngi, trm trn u

thng.

Trc ca ngi n knh thn Apollo ti Delphes, ngi ta khc ghi hng ch sau y : - Hy bit chnh mnh bn. V thnh Augustin vn hng cu nguyn :

- Ly Cha, xin cho con bit Cha v xin cho con bit con. Tuy nhin, c cch no chng ta bit mnh hay khng ? Ngy hm nay, chng ta khng c chiu m knh, hay chic gng k diu ca Tn Thy Hong, nhng ai ny u c nhng giy pht thinh lng. Nhng giy pht thinh lng ny c snh v nh mt nc h thu, va trong li va phng, khng mt gn sng. Soi mnh trn , chng ta s nhn thy c tm hn vi nhng ti li vp phm. m chm trong thinh lng, chng ta s nhn thy c ci lng vi nhng khuyt im vng mc. V th, trong cc tu vin, mi ngy u c nhng khong khc thinh lng cc tu s hi tm xt mnh, kim im li cuc sng, nh khm ph ra sai st ca mnh. Tuy nhin, bit mnh m thi cng cha , chng ta cn phi sa mnh. y mi thc s l iu quan trng, i hi nhiu n lc v kin nhn. Sng trong cuc i, chng ta ging nh ngi bi ngc dng nc. Nu khng c gng bi, th chc chn s b dng nc cun tri. Nh mt c gi nhn vo chic gng, khm ph ra nhng vt l lem trn khun mt, th lp tc phi chi xa i, ng thi trang im cho khun mt mnh c xinh p hn. Cng vy, nh nhng giy pht thinh lng, chng ta khm ph ra con ngi tht ca mnh, lp tc phi un nn nhng sai li v tp luyn nhng nhn c, nh tt lnh, hon thin hn. Ngi ng phng chng ta thng ni : - Phi tu thn trc , ri sau mi t gia, tr quc v bnh thin h. Mun tu thn th iu kin u tin l phi bit mnh mt cch chnh xc. Mt ngi i lc ng m c tng mnh i ng ng, hay ngc li, i ng ng m c tng mnh i lc ng, c hai u nguy him. Cng ging nh mt ngi au bng m c tng l mnh au u. V th bao nhiu th thuc au u, anh ta uxi cho bng ht. Kt qu bnh au bng khng h thuyn gim, m cn c mi trm trng hn. Bit mnh v nhn ra nhng sai li c th l chuyn d, nhng sa i li nhng sai li y, mi thc s l chuyn kh. Kinh nghim bn thn cho thy : Rt nhiu ln chng ta dc quyt tp nhn c ny, sa thi xu kia, nhng iu dc quyt y chng ko di c bao lu, ba by hai mi mt ngy l cng, ri mo vn hon mo, ch en vn gi mc, chng ta vn chng no tt y, mi mi vn ch l nhng k tm thng m thi. V th, Napolon ni : - Thng c c chu u cn d hn l thng c bn thn mnh.

Trong khi , cc v thnh l nhng ngi cng yu ui, cng sai li nh chng ta. Th nhng, iu khc bit, l mt khi nhn bit nhng sai li ca mnh, cc ngi i ti cng trong vic un nn sa i, nh cc ngi tr nn nhng v thnh. Bit mnh mc tt nghin ru, anh chng bm nhu kia quyt tm sa i bng cch c mi khi ngi vo bn ung ru, anh ta lin nh mt git nn vo chic ly. C th, c th. Ngy ny qua ngy khc. Cho ti khi chic ly y nn v anh ta cha b c tt nghin ru ca mnh. Bit mnh hay lm nhng vic sai quy, anh chng kia quyt tm sa i bng cch c mi khi lm c mt vic tt, anh ta b mt ht u trng vo trong mt ci chai. Cn mi khi chng may lm mt vic xu, anh ta b mt ht u en cng vo trong ci chai y. Ban ti trc khi i ng, anh ta nhng ht u ra v ngi m. Lc u ch ton l u en. iu chng t anh ta l mt k gian c. Sau , u en c gim dn, cn u trng c tng ln. iu chng t anh ta c c nhng tin b trong vic sa i bn thn. Cui cng, u en khng cn na, m ch ton u trng. iu chng t anh tr nn mt con ngi tt lnh, d thng v d mn. kt lun, g xin ghi li mu i thoi gia con c mo v con chim gy nh sau : Ngy kia, con c mo gp con chim gy. Chim gy hi : - Bc sp i u y ? C mo tr li : - Ti sp sang bn phng ng. Chim gy hi tip : - Ti sao li i nh th ? C mo ni : - Ti v y, mi khi nghe ting ti ku, mi ngi u t ra bc bi v ght b ti, cho nn ti phi di i ni khc. Chim gy lc u : - Bc phi lm th no i c ting ku ca mnh. Ch nu khng i c ting ku, th d c sang phng ng, khi nghe ting ku ca bc, ngi ta cng vn bc bi v ght b bc m thi, v nhn tnh u m ch th. C nh ti, th khng g bng bc phi rt c, thu cnh sut i khng ku na l hn. Chng ta thng ni :

- Nhn v thp ton. Chng ai l ngi hon ho trn ci i ny. V th, hy dng nhng giy pht thinh lng, nh chic gng soi vo tn y tm hn, khm ph ra nhng sai li khuyt im, ri ra sc un nn sa i, nh thng tin bn thn, i mi cuc i, tr thnh nhng con ngi d thng v ng mn. G Siu CP KNH MU Trong mt bi chia s v nhng mu thun trong cuc i Linh mc, mt v ging thuyt kia thao thao bt tuyt nh sau : Ngy xa, ngi ch c hc qua qut vngh thut ging thuyt, th m by gi, ging thuyt li tr nn mt trong nhng hot ng chnh yu ca ngi. Nu ngi ging v nhng s cao siu, gio dn s ngp ln ngp xung. H i hi bi ging ca ngi phi c th v xc tch. Vy phi lm th no p ng nhu cu trn ? Ngy xa, ngi u c c hc v kin trc, th m by gi ngi phi nhng tay vo ht mi cng trnh, xy t nh th cho n nh bp, xy t nh x cho n nh sinh hot, thm ch n c chung heo, chung g, bng khng th s b ch l c ln, ch bit ct m khng xy. V cn rt nhiu lnh vc khc na, mc d hiu bit cn rt l m v kinh nghim tch ly chng bao nhiu, th m ngi vn c phi dn thn. Thi th ng cha i trc, lng nc theo sau. Mt kh khn na cng n t bn ngoi, l cch c x. Ngi phi lm sao dung ha c nhng hot ng ca mnh, lun ng gia, khng nghing bn n, cng khng ng bn kia, bi v thi qu th bt cp. Nu vui v th b hiu l qu thn mt, cn nu nghim ngh th b mang ting l kh tnh. Nu bnh dn n ni nh mi ngi th b ch l khng c tc phong ng n, cn nu o qun t chnh th b khp vo hng ngi quan liu v cch bit. Nu hng hi lao ng th b ku l k ham m ca ci vt cht, cn nu t lm vic tay chn th b trch l con nh trng gi T , g nghim ra li cha ng chng ta ngy xa qu l ch l lm vy thay : - sao cho va lng ngi, rng ngi ci, hp ngi ch. Cao ch ngng, thp ch ln. Bo ch bo trc bo trn, Gy ch xng sng xng sn phi ra.

Cng mt s vic, nhng ngi th ni th ny, k th li ni th khc, ngi th nh gi mt ng, k th li nh gi mt noThnh th, nhng s pht biu c thin bin vn ha, c lon co co, n qu thn cng khng lng ni. Tuy nhin, s nh gi ca chng ta thng da vo nhng yu t ch quan hn l khch quan. Vy nhng yu t ch quan y l nh th no ? Yu t th nht, l tnh cm. Tc ng thng bo : - Yu nn tt, ght nn xu. V ca dao cng qung din tng trn bng nhiu hnh nh rt c th : - Yu nhau, tru v cng say, Ght nhau, cau u y khay chng mng. - Yu nhau, x la may qun, Ght nhau, k n k nn nhau ra. - Yu nhau, bc bi dn sng, Ght nhau a ngc, mm vng chng n. - Yu nhau, yu c ng i, Ght nhau, ght c tng chi h hng. Tnh cm l nh mt cp knh eo trn mt. Khi yu th n l mu hng, cn khi ght th n l mu xm, v s nh gi ca chng ta cng theo m thay i. Sch C Hc Tinh Hoa c mt mu chuyn k li rng : Trc kia, vua nc V rt yu thng Di T H. Ci php nc V, ai i trm xe ca vua, th phi ti cht chn. M ca Di T H m nng. m khuya c ngi n gi, Di T H vi vng ly xe ca vua m ra i. Vua nghe thy khen rng : - C hiu tht ! V ht lng vi m m qun c ti cht chn. Li mt hm, Di T H theo vua i chi ngoi vn, ang n qu o, thy ngt, cn mt na bn a cho vua n. Vua khen : - Yu ta tht ! Ca ang ngon ming m cng bit nhng cho ta. V sau, vua khng cn yu thng Di T H nh trc na. Mt hm Di T H phm li, vua gin ni rng :

- Di T H trc dm liu ly xe c ta m i. Li mt ln dm cho ta n qu o tha. Thc mang ti vi ta lu ngy. Ni xong bn em Di T H ra tr ti. Tc gi sch C Hc Tinh Hoa ghi thm li bn ca mnh nh sau : S yu ght thng lm cho ngi ta m i, khng r c ci gi tr ca ngi c yu hay b ght ra th no. Khng ni g yu ngi ny, ght ngi n, cng ch mt ngi y, lc yu cho ra th ny, cn lc ght cho ra th kia. Ci thi thng yu th nn tt, ght th nn xu, khen chanh th chanh ngt, ch hng th hng chua. Trong bng th, th c x chc cng theo nh th, lc yu hu bao nhiu, th n lc ght li bc gy nhiu. - Yu nhau, cau by b ba, Ght nhau, cau by b ra lm mi. Li chng nhng yu ght ring mt ngi, m thng yu ght n c nhng s hay nhng ngi c can thip n ngi y : - Yu nhau, yu c tng chi, Ght nhau, ght c ng i li v. Kinh nghim trn li cng trng phc hn na i vi nhng ngi ang yu, bi v lc by gi : - Yu nhau mun s chng n, Mt trm ch lch, cng k cho bng. eo cp knh tnh yu vo ri, th mi ni v trong mi lc u thy cuc i ton mu hng. Ngay c nhng sai li, khuyt im ca ngi y cng tr nn duyn dng v d thng : - L mi em mi tm gnh lng, Chng yu, chng bo : Ru rng tri cho. m nm th ngy o o Chng yu, chng bo : Ngy cho vui nh. i ch th hay n qu, Chng yu, chng bo : V nh cm. Trn u nhng rc cng rm, Chng yu, chng bo : Hoa thm rc u.

Yu t th hai, l thnh kin. Thnh kin l nhng ngh c sn, kh m thay i. N chnh l mt cc sn nm trong u c ca chng ta. Khi c cc sn y, th kh m lay chuyn. Cng nh tnh cm, thnh kin ging nh mt cp knh eo trn mt, khi c nhng ngh tt th n mu hng, cn khi c nhng ngh xu th n tr thnh mu xm. Chng hn mt ng b lun ngh rng : - Con nt th bit ci qui g. Ri t ng kt lun - Phm nhng g con nt lm, u l b, chng ng mt ng xu cc bc no

c.

Chuyn rng : Tagore l mt thi s n , ni ting c v th gii. Hi cn nh, ngy kia cu nhc lm c mt bi th v a cho ng b coi th. Chng bit ng b c c ht hay khng, nhng lin nhn mi m bo : - D c. Ngy hm sau, cu nhc li sng tc mt bi th khc v cng a cho ng b coi th. Ln ny ng b lin k t ng vo mi cu nhc : - ng l bi th con cc. Bc qu, cu nhc bn chi tr lu c, cu ngh ra mt ci mu nho nh, l em bi th va mi lm xong, chp li cn thn, ri ghi thm xut x t trong mt tp th c. Ln ny th ng b c c i c li, ri v i nh t mt pht v phn : - Tuyt vi, tuyt vi, cn trn c tuyt vi na. Sau , ng b em bi th khoe vi anh con trai ln, ang lm ch nhim mt t bo vn hc. C hai b con u tm tc khen ly khen , ri li cn mun em trnh lng cho b con thin h cng thng thc. V cho n chc, bn bo cu nhc em cun th c ra i chiu. Ti lc th mi v l ra : bi th y chnh l ca cu nhc. ng b bn gin si ln sng sc, nhng cng cm thy thn phc cu nhc v hi hn cho thi mu thun ca mnh. Khi c cc sn trong u, chng ta kh m ngh tt v nh gi cao nhng li ni v vic lm ca ngi khc.

Cch y lu, g c c mt bi phng vn c Tng Gim Mc Nguyn Vn Bnh trn t Paris Match. Ngi ta hi c Tng : - Ngi c s Cng sn hay khng ? c Tng v t tr li : - C ch. Cho n by gi, ti vn cn s Cng sn. Th ra cng nh bao nhiu ngi Cng gio Vit Nam, trong u c c Tng c mt cc sn nh cho rng : - Cng gio khng th i i vi Cng Sn, nh v thn khng th ng chung lin danh vi hu thn. Ngh ti Cng sn l ngh ti u t, bt b v cm cch Trong khi , ngi Cng sn Vit Nam cng mang mt cc sn kh to trong u c khi nhn nhng ngi Cng gio nh nhng k chy theo thc dn v lm tay sai t bn, cn bc tin ca cch mng, cho nn cn phi km kp, cn phi gii hn v cn phi s tp bt nhng sinh hot, t na l bng cch bt chui u vo ci r ca c ch xin-cho. Tri li, mt khi c nhng thnh kin tt, nhng ngh p v ngi khc, chng ta s d dng nh gi cao nhng li ni v nhng vic lm ca h, v xem nh khun vng thc ngc noi theo. Cho d nhng li ni v nhng vic lm y c ng ngn n u chng na th cng vn c coi nh thn, nh thnh. Mt c o ni ting va mi ln xe hoa v nh chng. My chng nh bo lo o chy cheo vi c my chp hnh, my quay phim cng mi th ph tng lnh knh khc na, khin m hi m k vi ra nh tm. Cu hi duy nht c t ra, l : - Ti sao c li ly anh ta lm chng ? V c o ni ting ny tr li mt cch ht sc bt ng : - S d ti ly anh ta lm chng ch v anh ta l.n ng. Nu suy ngh mt cht th cu tr li ny no c iu chi hay ho v l lm. N c nh tri t. N ging nh mt cu danh ngn xc quyt : - Chng c g mi di nh nng mt tri. ly chng, th ng nhin anh chng phi l n ng con giai, chng l anh chng y li l n b con gi hay sao ? Ngoi tr trng hp c o ni ting ny dn p-, chuyn xi sng pha nht. Th nhng, my anh nh bo ny li mng qunh v cho rng cu tr li y tht ny la, tht tuyt chiu, cn hn l c mt sng kin mi.

Cng ging nh ng thy bi, mt khi to c ci uy tn ni my b my c v bt u ht ra bc, lc by gi d c tn hu tn vn, th my b my c hm m vn c qu gi nhm mt m tin theo, coi nh thn bo v thnh phn : - S c chng giu, th ngho, Ba mi tt c tht heo trong nh. S c c m c cha, M c n b, cha c n ng. S c c v, c chng, Sinh con u lng chng gi th trai. Chuyn rng : Ngy kia ngi ta dn ln cho thnh Don Bosc mt chic bnh ga t tht ngon. Trong lc c hai b cng ngi ni chuyn vi ngi. Hai b a mt quan st xem ngi s n chic bnh ga t ny nh th no. B ny gh vo tai b kia v ni : - Cha Don Bosco l mt v thnh sng, ti tin chc ngi ch n mt cht xu m thi. Nghe thy vy, ngi bn cm ly mt con dao, ct mt ming bnh ngt tht to, ri n ngm n ngom, n ly n , thm ch cn phng c m v trn c mt, sut na th mc nghn. Ri sau , ung mt ly ci nc tr nng v t ra khoi tr, c y nh dn phm n tc ung vy. Trc s vic bt ng ny, b kia bn gh vo tai b ny v cng kh ni : - Thnh nhn l th , ngi n ung nh vy trc mt chng ta l c t ra rng ngi khng phi l thnh nh mi ngi vn thng ngh tng. i s khim nhng ca ngi qu l cao vi vi Sng trn i, ai trong chng ta cng u mong mun c ngi khc yu thng. Tuy nhin c ngi khc yu thng, chng ta cn phi tr nn mt ngi kh d yu thng c. Ch lc no cng kiu cng hm hnh, lc no cng vnh vang t cth ai m yu thng cho ni. Chuyn rng : Dng Chu sang nc Tng, n tr mt nh kia. Ch nh tr c hai ngi thip. Mt ngi p v mt ngi xu. Dng Chu thy trong nh ai cng qu mn

ngi thip xu m khinh ch ngi thip p, ly lm l bn hi d thng tr con trong nh tr, th n tr li rng : - Ngi thip p t tn l p m mt p, ti chng bit ci p ca nng na. Cn ngi thip xu t bit l xu m qun xu, ti chng bit ci xu ca nng na. Dng Chu gi hc tr li m bo : - Cc con nh ly cu y. Ngi ta gii m b c ci nt t cho mnh l gii, th i n u ai m chng tn trng, chng yu qu. Sng trn i, ai m chng mong mun c ngi khc ngh tt v mnh v nh gi cao nhng vic mnh lm. Tuy nhin, c ngh tt v c nh gi cao nh th, chng ta cn phi to ra nhng ngh tt, nhng thnh kin p v nhng tnh cm nng hu ni nhng ngi chung quanh. Chuyn rng : Mnh Thng Qun nh giu cho vay mn nhiu. Mt hm sai Phng Huyn sang t Tit i n. Lc sp i, Phng Huyn hi : - Tin n thu c, c nh mua g v khng ? Mnh Thng Qun tr li : - Ngi xem trong nh ta cn thiu th g, th mua. Khi n t Tit, Phng Huyn cho gi dn li v bo : - Cc ngi cng n bao nhiu, Mnh Thng Qun u tha cho c. Ni on, bn em vn t ra t sch. Lc v, Phng Huyn tha vi Mnh Thng Qun : - Nh tng cng chu bu y kho, ch m y chung, ngi p y nh, khng cn thiu th g na. Ch cn thiu mt ci ngha, ti trm php v Tng cng mua v. Mnh Thng Qun nghe ni th, cng khng hi g n tin na. Sau Mnh Thng Qun phi bi quan v t Tit. Dn t Tit nh n n xa, ra n rc y ng. Mnh Thng Qun by gi mi ngonh li bo Phng Huyn rng : - Trc tin sinh v ti mua ngha, ngha y ngy nay ti mi trng thy. Nu g nh khng lm th ng thnh Augustin c ln ni :

- Hy yu, ri mun lm g th lm. Cng mt th thc y, g xin c nhi theo : - Hy to cho mnh nhng hnh nh p, nhng ngh tt ni ngi khc, ri mun lm g m chng c. Hay nh trn g cng pht biu : - c yu thng, th iu cn thit l phi tr nn mt ngi kh dyu thng c. G Siu NI KH Trong i sng v chng, yu t tnh cm nhiu lc cng thay i nh ma v nng. Chnh v th, mt tc gi trn bo Ph N Ch Nht so snh theo kiu d bo thi tit nh sau : V gin : Bin ng mnh, gi git trn cp 12. a ht tin lng cho v : Ngy nng, m khng ma. V khc nh : Ma ro ri rc. Chng i nhu v mun : Trong vng tm bo. V nhn mt : Gi Lo. Khng ch v i chi : p thp nhit i ang hnh thnh. V im lng : t khng kh lnh trn v. Chng c b nh : Bo. V i siu th : Lc xoy. V chng ng ring : t nng nng di ngy. V mm ci : Nhit l tng. Tuy nhin, kinh nghim cho thy t trong lc ph ng tng, cng nh t trong tim gan pho phi, dng nh ai cng c ao mt ci g l tng, ai cng mong mun mt ci g hon ho. Th nhng, mong c ny qu thc l kh khn, ging nh chuyn m kim y bin, v hn th na cn l chuyn vin vng, bi v lm g c ci l tng, ci hon ho y trn ci i ny. C mt ng gi c n k l v nhng thng trm, ba chm by ni v chn ci lnh nh trong tnh yu ca mnh nh sau :

Ti dnh trn thi gian ca tui thanh xun tm kim mt ngi n b hon ho. Ti Cair, th nc Ai Cp, ti gp mt ngi n b va tr p li va thng minh, nhng rt tic ngi n b ny chng c c mt cht du hin, nng hung d nh b chng la. Ti nh b Cair m tm n Bagdah, th nc Irak, vi hy vng tm ra ngi n b l tng ca lng ti. Ti y, ti gp mt ngi n b ng nh lng ti mong c. Nng va tr p li va thng minh, va qung i li va du hin. Ch kt mt ni, l hai a chng ti chng bao gi nht tr c vi nhau v bt c chuyn g. H ngi tm s vi nhau l bt u ci v, ng ni g b ni vt, trng nh xui kn thi ngc. V th, ti nh phi cho thua. V nh vy, ht ngi n b n ti ngi n b kia. K c iu ny, ngi mt iu khc. Ti nh k t uc i tm ngi yu l tung, m dng nh chng bao gi thy. Th ri mt hm ti gp c nng, ngi n b ca m uc. Nng kt hp c tt c nhng c tnh m ti thm v ra trong u c. Va tr p li va thng minh, va qung i li va du hin, va t nh li va n vi ti ngay c trong nhng iu nh mn nht. Nhng cui cng, ti vn c phi gn c ln m ca solo, cam chu cnh gi chic sut i. Cc bn c bit ti sao khng ? Trong lc mi ngi suy ngh, ng gi c n ng thng kh ko mt hi thuc l, ri k tip : - S d nh th l v ngi n b y cng ang i tm mt ngi n ng l tng. V tht chng may cho ti, bi v di mt nng, ti ch l mt thng n ng ti vi bit bao nhiu thi h tt xu. Ri ng gi c n khuyn nh cnh tr vi mt cung ging hi b cay c : - i tm mt ngi yu l tng, mt ngi tnh hon ho ch l mt vic lm ho huyn v v ch m thi, bi v ngi yu l tng, ngi tnh hon ho y lm g tn ti c trn tri t ny. ng th, ngi xa tng xc quyt : - Nhn v thp ton. l ngi th ai cng c nhng sai li v khuyt im, bng khng th tt c chng ta l nhng thnh ng, thnh b ri cn g. Mu i thoi sau y do V Tn Thc ghi nhn v ng trn bo Ph N Cha Nht s ra ngy 4.12.2005 s gip chng ta nhn ra s tht y : My ch em xm ti nhng lc rnh ri thng hay t li tn gu. Thi th th chuyn trn i, nhng vui nht l chuyn cc ch em em c lang qun ca mnh ra so snh v c ao : chng mnh ging nh chngngi ta. Ch n c ng chng l b con vi Lu Linh than rng : - Trn i ny khng g chn bng vi chng say.

Ch tuyn b hng hn rng : - Ch mun g ti cng chiu, min l ng say xn. V ch cn cho rng nu chng mnh c nh cc cng ca b Ba th sung sng qu sc, bi l ng x b Ba khng bit ru bia l g. Th nhng ch Ba li tr mi : - ng thy vy m ham. Khng ru bia nhng c v s, c th qu cha ci khon ru bia. Vy th ch Chm l ngi tt s ri, chng ch cn trn c tuyt vi v anh ta khng chi c v cng chng ru bia. Nhng l thay, ch li lc u nguy nguy : - My b thy dzy ch khng phi dzy u. V ch em cn bnh o hoa, ong bm ca chng ra than th : - C c ngi chng chung thy nh my ch l hnh phc nht i ri, cn ba ci v kia th nhm nh g. Th l ch n v ch Ba lin nhao nhao phn i, ri so snh, lm cho cuc trao i t binh thm phn ho hng. Sau cng, cc ch b phiu bnh chn chng ch Tm l ngihon ho nht. Th nhng, c ngi trong cuc li ph bnh : - Ly nhau my nm ri m trong nh c sm sa thm c ci g u, ch bng con nh Xun, chng n lm ra tin nh nc, n mun ci g cng c V bi v khng c mt nh Xun y, ngi may mn c ng chng lm ra tin nh nc, nn s so snh chm dt v cc ch c tu tt hi v ngi n ng l tng kia. Nu nh c mt nh Xun y, chc nh y cng than rng mnh tuy c sng trong nhung la, nhng li khng c hnh phc v lun ao c mt cuc i tht n gin nh cuc i ca cc ch, th khng bit cc b con em ai ra m so snh v ao c na y ? Kt thc bi vit, tc gi ku gi : - Hi cc b v yu qu! Hy bng lng vi cuc sng, hy c gng un nn nhng khuyt im ca c lang qun v vun p cho t m, ch ng ng ni ny trng ni n bi trn i ny lm g c con ngi no hon ho. Lu lm ri, cc i truyn hnh Vit Nam c trnh chiu b phim nhiu tp mang ta l Ngi giu cng khc. Xem xong nhng tp phim ny, g bn ng ra rng th l : ngi ngho c nim au ca ngi ngho v ngi giu cng c ni kh ca ngi giu, bi v kh au l nh mt ci g gn lin vi thn phn ca con ngi v khng min tr cho bt c mt ai, ng nh mt cu danh ngn bo : - Bng hng no m chng c gai, cuc i no m chng c nhng ng cay chua xt ca n.

Trong cuc sng la i cng vy, ngay c khi tm c mt ngi chng hay mt ngi v tng i l tng, tng i hon ho, th nhiu lc chnh ci l tng, chnh ci hon ho y li l nguyn nhn gy ra ni kh cho bn thn mnh, bi v cuc i thng c nhng chuyn cho cng ngng, thng c nhng iu ht sc nghch l, khin cho mnh d c tc anh ch, vn c phi vui v chp nhn. G xin a ra mt vi trng hp in hnh. Trng hp th nht, l khi ngi chng ng hong ng n. Khi i ly chng, ch n b no chng m c chng mnh l mt ngi ng hong ng n. V nh th, c c mt ngi chng ng hong ng n th tht l tuyt vi. Tuy nhin, trong ci ng hong ng n y li cht cha bit bao nhiu ci bc bi tc ti, nh li tm s sau y ca T Th H. Chng ti khng ru ch hay trai gi, cng chng m chi. Anh l mt ngi rt ng n mu mc, nghim tc trong mi chuynTm li l rt ng hong, vy m ti vn phi chu mt ni kh tm kh ni. T khi lm chng, anh lun t vn, dy bo ti th chuyn : t i ng ni nng sao cho nh nhng, n nu nng git gi sao cho an toan v tit kim. Nu trc y ti n mc th no cng c, min thoi mi l xong, th gi y ti lun nhn c nhng nhn nh i loi : o ny khng c v mng qu, hi h c, nt m qu tha, khng kn oMc rng th anh bo mp, mc m th anh bo p nhng d gi lng t ca my cha ng nghip! Mc kn o th anh ch gi, theo mt cho tr trung th anh bo nh nhng, khng hp. Ti trang im th anh cho l vng v v khng t nhin, m khng son phn th anh ch l da nhn, ni mn T ngy c cc cng, ti cng kh. Trc , ti phi n ung, ng ngh theo k hoch ca anh tng cn ng chun. Thng con, ti c gng nut nhng mn n m trc y ch ngi mi, khin ti lm ging. Ti cn phi xem c chng sch do anh m v, bit cch nui con ng phng php Mi khi con i, con bnh, ti va xt, va cc v con quy khc, va in u va nhc c vi v s li vn vo, tra hi tm nguyn nhn ca anh. Con khe mnh, ti cng chng thy gim ti l my, khi anh ln lch rt cht ch : my gi con thc, my gi ung sa, my gi n dm, my gi tm tp, my gi ng traAnh c nh mt ci ng h, khng sai lch. Con mun ng nng mt t cng khng c. Mun vui chi vi m, ph ro mt cht cng khng xong. Con th khng c ci cha m. Cn ti th phi phc tng chng, sut ngy quay cung vi loi sa, loi thc n, cn gi gic th c rm rp nh nh binh. Mt b hi tai v lc no cng cng thng v s sut l b nhc nh v khin trch. Trc y, ti cng phn khng i ba ln. Nhng ln no cng vy, nu anh p o th li vny nh c. Cn nu ti ci n cng, th anh im lun t sng cho n chiu. Hi g anh cng bo : Mt. Mt mi chm vm, chng ni chng ci, chng n chng ung v cng chng chu hp tcCui cng, chu khng ni bu khng kh nng n u m , ti nh chuyn thng thnh bi cho xong. Kt cc, coi nh anh li thng. Tnh hnh vn khng thay i.

c tin c bnh dch, th l phi ba chn bn cng lo i m chch nga cho con. c tin c cm g, th l anh cm v con khng c ng ti rm r, khng c xi chi lng g, khng ra ngoi tri nu khng i nn bo h v s chim trng ltiu i. c tin c heo l mm long mng, th l anh cm n tht ho, lp xng, pa tRi ch la, m, phcng cm lun v s c hn the, phc mn Ngi m nhu cn c lc tnh to. Ngi o bng b nh cn c hy vng sau cn ma tri li sng. Ch nh ti th chc chn phi chu ng sut i m thi, v giang sn d i, bn tnh kh di. Trc mt ti s l nhng thng nm bt tn tri qua trong nim khao kht v mt cuc sng thoi mi hn, phng khong hn, ti tn hn, rn r hn. Nhng iu c v qu vin vng. Ti vn c phn u, sa mnh ha hp vi anh, nhng sao vn thy nng n v mt mi qu! Vy , ly chng ng hong, ng n vn kh nh thng. (Ph N Ch Nht, s 6, ngy 12.2.2006). Trng hp th hai, l khi ngi chng thnh t. Chng thnh t, c a v, s nghip vng vng cng l c m ca nhiu ch n b. Cuc sng sung tc phong lu, chng phi lo lng ti cm o go tin. Ra ng c xe hi a n, v nh c -sin phc v. Thnh thong snh vai cng chng tham d tic tng, chiu i, quan h vi gii thng lul nhng g m thin h thng ngh n, khi hnh dung cuc sng ca nhng ngi v c chng lm gim c. Th nhng, c trong chn mi bit chn c rn. Khng phi ngi v no c chng thnh t u hnh phc c u. Mt ch bn chia s ni c n ca mnh nh th ny : C nhng lc ti ch mun anh y l mt ngi bnh thng c thi gi chm sc cho gia nh v bn thn khng phi chu cnh c chngh hng cng nh khng. D tin bc vt cht khng thiu, nhng khng phi l tt c nhng g m mt ngi n b mong i chng. Anh y l ngi chu kh, khng b bch lng nhng, nhng ni am m lm giu chim trn c thi gian. Khi cng vic lm n pht t, thng li ht phi v ny n phi v khc, va n mng trng mnh tun ny, th tun sau li v mnh, ri nhu nht lin tip khin anh y hu nh c thng ch v nh ng c dm ngy, m ln no cng say bt nh, g ca lc tri gn sng. Cn khi cng vic lm n thua l, anh y lo lng chy vy khp ni, khng cn thi gian n ung ng ngh, nh li cng ty ht ngy ny qua ngy khc. Tm li, d vic lm n thng hay bi, th anh y cng c l do chnh ng ph mc mi vic trong nh cho v. Ni khng ngoa, nhiu lc hi thng con trai ang hc mu gio bao nhiu tui, anh y cng khng nh chnh xc, ch ng ni n sinh nht v hay k nim ngy ci.

Ch rt thng cm vi anh y : Do lc nh nh anh y rt ngho, nn nung nu ch lm giu, khao kht kim tht nhiu tin, n qun ht mi vic khc trn i. Ti bit anh y yu thng v con lm, nhng ni hoi anh y cng chng chu nghe. Tin bc v cng vic i vi anh y l nh mt th ma ty gy nghin, chng th no rt ra c. V th l c v tr mi ch ngoi ba mi, xinh p v m ang, phi ng vai hn vng phu bn mm cm mi bui ti. Nhiu b v khc li quay qut v ho ht khi thy bn cnh ng chng gim c ca mnh c bit bao nhiu bng hng kiu dim : i tc c, b bn c, em t c, thm ch c n tr l hay n th k cng khng ngoi l. H u l nhng c gi hin i, tr trung, xinh p v bn lnh y mnh. Ri nhng chuyn cng tc di ngy ca ngi chng v cc ng s l nhng c gi tr trung y sc sng, thm vo l nhng cuc vui thu m sut sng vi mc ch ngoi giao v cng vicTt c u lm ngi v nh thc thm lo u, ri i ti kt lun : Ni kh ca ngi giu cng trn ai lm. Khng phi h c tin l c hnh phc ngay u. Kh nht l ngi chng va tha tin, li va c thi trng hoa, th lm sao m gi cho c. (Ph n Ch nht, s 10, ngy 12.3.2006). Ngi i thng bo : - Sau lng anh n ng thnh cng, u c bng dng ch n b. Hay ngc li : - Sau lng ch n b chy theo thi trang, u c bng dng anh n ng ang lom khom ko cy. T nhng kinh nghim xng mu k trn, g cng c th i ti mt kt lun : - Sau lng anh n ng y tham vng v thnh t, u c bng dng ca ch v nhiu c n hn l hnh phc. Thnh th sng trn nhung la vi tin bc rng rnh v c trang b mi th tin nghi, nhng qu v phu nhn ny li ao c mt cuc sng rt bnh d, li khao kht mt hnh phc rt n gin, chng hn nh mt b vai ta u, mt li ni cm thng v an i, mt ba cm xum hp theo kiu : - Canh tm nu vi rut bu, Chng chan, v hp gt u khen ngon. Sau cng, trng hp th ba, l khi ngi v c mt sc p thuc vo hngnghing thng lch nc.

i vi phe n ng con giai, th sc p ca cnh n b con gi vn l mt ci g li cun v hp dn. C ngi bo rng tnh yu n vi anh n ng con giai bt u t ci bao t, bi v h thng thch n ngon v khoi khu. Tuy nhin, theo

g th tnh yu n vi h bt u t i mt, bi v ngay ci nhn u tin, v p chim sa c ln ca ch n b con gi khin cho h cht m cht mt, cht cht , ng l ci p bp ci nt. V th i vi mt s anh n ng con giai, ci tiu chun u tin chn v l phi p c , cn nhng th khc thh hi phn gii. C anh tuyn b mt cch hch x xng : - G th g, v t sau ny t nht cng phi thuc hng hoa khi tr ln. Thng minh, ti gii v hc thcc th tt, cn chng c cng khng sao. Th nhng, sau khi chm c mt c nng p ht v a nng v dinh ri, lc anh chng mi sng mt ra v nghim thy nhng rc ri v nhng ni kh do ch v qu p ca mnh gy ra. Ci rc ri v ci ni kh u tin l mi khi ch v i ra ngoi ng, th nhiu cp mtc v ht nhn ri ti ng, ht lm ri ti ngut, khin anh chng tc hc mu mm m vn c phi nn khe, chng dm ni mt li, mt ting. Ri ngy cng m li cn lo canh cnh, ch s mt tn u cng no , tin nhiu hn, quyn nhiu hn bng xut hin vphng tay trn mt, th ng l ung ph cng anh xc tp nui c. Trong cuc sng, ngi c ci ny th li mt ci kia. Chng ai c vn ton trm phn trm. C khi p v thn xc, nhng li nhch nhc v cng n vic lm, bi v cc nng vn l nhng tiu th, quen c chiu chng, cung phng t tm b, nn chng bit phi lm g, ngoi chuyn i hc, i chi v lmp. Sau y l li tm s ca mt v gim c c v p, nhng li rt ong v nhng cng vic i thng. ng ng l mt v gim c ng n nn lm ra, th m khi v nh, anh chng phi t thay t cho con, li cn phi vo bp nu n, git gi, lm nhng cng vic ca mt b ni tr bt c d. l nhng lc ch v ni gin, b v nh ngoi hay ang cn bn rong chi u . Bn b thc mc sao khng thu ngi gip vic, th anh chng lc u ngn ngm : - C y kh tnh kh nt, ngi kin nhn nht cng ch c hai thng l xin

ngh.

Con gi anh mi thng gi nh ngai ht 29 ngy, l do l m b qu vng v, khng bit chm sc con m cng chng cho ngi ngoi ng n b v s khng sch s. C th, mi vic ln nh u trt ln u ng b tr Ti nhng bui tic sang trng cng vi ng nghip v i tc, anh nhn c nhng li trm tr thn phc dnh cho ngi may mn s hu c mt bng hoa p. Tt c ch c vy m thi, cn sau l nhng vt v, cc nhc m thm v khng tn, no ai bit n. Ph n Ch Nht, s 10, ngy 12.3.2006). kt lun, g xin k li mt mu chuyn c c t lu, i khi nh th ny : Trong mt gic m, anh chng c ch v va khng p li va khng hin, c ng tin cho ba li c. Anh h hng ni ln iu c th nht :

- Xin ng tin cho v con c tr thnh mt ngi p c hoa hu quc t. ng tin bn qu chic a thn v ch v xu x bng tr thnh mt ngi p ht . ng tin hi : - Cn iu c th hai ? Anh chng tr li : - Xin ng tin cho v con c tr thnh mt ngi o c, nng c x vi con va c tnh li va c l. ng tin cng qu chic a thn v ch v vn hung d tr thnh mt em hin nh ma s. Tuy nhin sng vi ngi v va p li va tt lnh chng c bao lu, th anh chng vi v i gp ng tin v ni ln iu m c th ba : - Xin ng tin cho v con cy nh c. ng tin cn ang tr mt ngc nhin, th anh chng lin gii thch : - S l t ngy tr thnh o c v ngoan hin nh ma s, ti ngy b y c kinh cu nguyn v nht nh khng chu chung sng vi con na. B y bo : ta l ngi thnh thin o c th lm sao c th chung sng vi mt thng qu nh ngi trong cng mt cn nh!!! Hy bng lng v chp nhn ci cha hon ho, ri cng nhau ci to cho n c tr nn tt p hn, ch ng c voi i tin nh. G Siu NH AI? (1) Hm nay tri nh ln cao, Ti bun khng hiu v sao ti bun. M ng vy, t sng cho ti by gi bng dng g cm thy bn chn trong ngi, mt phn v nh ti anh chng bn thn bn Canada, va mi i tu sut sang th gii bn kia. Mt phn v thi tit i thay nn ton thn bi hoi v nhc mi. au khng ra au, m khe cng chng ra khe. Th l g t k giy php cho mnh c ngh na ngy. Tuy nhin, mt khi ng ca tim, th thi gian tr nn tha thi chng bit lm g c. May thay, ang ngi ngp vt, thi ng hng xm gh chi. ng ta hng say k li chuyn i Bc ca mnh, khin g c phi vnh tai ci ln m nghe. Cui cng ng ta mi th ra mt gi thuc lo Tin Lng-Hi Phng tng cho g, gi l mt cht qu nh. Bn mt pht, g gt g khen :

- Tuyt vi. Va thm li va say, ng nh li qung co. Tha thng xng ln, g lin bt my v nht nh phi vit cho c mt bi ngm ku v thuc lo. Trc ci honh trng y, hn c k s ci vo l mi v k t ng vo ming g m rng : - Gia lc c v th gian ang h ho bi tr thuc l, gia lc bn dn thin h ang cai nghin thuc l, gia lc bao thuc l no cng in hng ch : c hi cho sc khe, m li i ca tung thuc lo, th qu thc l cung n lc iu, chng ging ai, khng chng cn b mang ti chngnhn loi na l ng khc. Chnh v bit rng thuc lo cng nh thuc l sp n ngy sp tim, nn g cng b thc bch phi vit cho xong, mai sau con chu mnh cn bit c thuc lo l ci chi chi. Mc d khng phi l nh nhn chng hc, nhng g cng nghim thy rng, nhn loi hin nay c pht sinh t mt gc gc, t mt ci ngun v cng c chung nhiu tp tc ging nhau. Chng hn v chuyn ung th dn tc no cng c ru, tuy cch thc ch bin li khc nhau. Chng hn v chuyn ht th dn tc no cng c thuc, tuy mi dn tc ht theo mt phong cch ring. Theo Vit Nam T in ca L Vn c, th thuc lo cng h vi thuc l : l mt lai cy co t 1 ti 2 mt. Khng nhnh. L to, khi gi th b v trong nh vi m cho vng, mi xt ri tri trn lip em ra nng m phi. L thuc c mt cht tinh du gi l nictianin, v mt vi cht acid nh citric, nicotinic, tabacotonnic v nhiu cht alcaloit, trong c nicotin l thnh phn chnh, rt c hi i vi cc hch giao cm thn kinh. Bn Ty Phng, g thy c nhiu hnh thc ht khc nhau . Chng hn vi iu cun nh ngi ta thng gi l ht thuc l, vi iu cun ln ngi ta thng gi l ht x g, vi mt chic tu, ngi ta thng gi lht pipe. Ring vi bt thuc, th ngi ta thng dng ht. Cn ti Vit Nam, g thy c thuc r, tc l mt loi thuc l, khi ht ngi ta dng giy mng cun li v l li lim, ri r qua r li cho mp giy dnh vo nhau. Cn thuc lo thng c ht bng mt dng c c gi l iu. V iu th cng c nhiu hnh thc khc nhau, chng hn iu bt tc l ci iu ht thuc lo hnh ci bt, iu cy tc l ci iu ht thuc lo c lm bng ng tre, khng cn dng xe, cn ng iu bnh, tc l iu ht thuc lo c lm bng mt ci ng bng ng, trong c ng nc Cng theo L Vn c, th thuc lo cn c gi l thuc ch. Tn gi ny g mi c nghe ln u, mc d g cng l dn Bc k chnh hiu con nai vng. V th l g li phi mt phen cm ci tm hiu cho ra ng ra khoai. Trong cun V ci v ngun c ghi li cu tc ng : - Thuc phin ht nh,

Thuc tr ht phn. Cu tc ng ny c tc gi L Gia gii thch nh sau : C mt loi thuc ht phi dng ti mt ci bnh iu ng gn y nc, khi ht th thuc c t chy, khi thuc s i qua nc lc bt hi cay ri mi ln c ngi. Khi ht th nc trong bnh iu s theo sc ht m tro ln, h xung, nhy ln nhy xung ku tch tch trong mt ci ng.. Do m min Trung gi l Thuc tr da vo ch tro (cng c l triu nh triu nh, tro nh), ngha l con nc ln xung theo sc ht ca mt trng, tc thy triu. Nc ln xung trong bnh iu do sc ht ca ngi cng ging nh vy. Khc vi thuc r v thuc l vn c ht trc tip. Thuc lo nng cht hn, nn khi ht vo ngi ta thng b say v mt. Do m min Bc gi n l thuc lo, da vo ch lao c ngha l mt nhc, mt mi c tri ra. Nh vy, ngi min Trung gi l thuc tr, cn ngi min Bc gi l thuc ch hay thuc lo. Khi ht thuc lo th cn phi c mt ci iu. Cng theo L Gia ct ngha : iu l cu c, dng mi m nh. Khi cu c trc tin ngi ta phi gn mi vo, ri git nh nh tc l nhp nhp ci mi. Khi c cn cu ri mi git mt pht cho mnh m kt thc. Khi ht thuc bng bnh iu th ngi ta cng phi lm nh vy. Trc tin cng phi gn mi thuc vo, ri ht git nh nh, nh nh, nhp nhp, bp bp cho mi thuc bt la (c ti bt mi). Khi mi thuc bt la (khi c p mi), th mi ko mt hi di cho m kt thc (git mt ci tht mnh m bt c). Do m ngi ta gi ci bnh ht thuc l ci iu(ci nhp nhp th ri git mnh). Tr li vi cu : - Thuc phin ht nh, Thuc tr ht phn. L Gia ct ngha nh sau : Ht thuc phin th tn tin lm, lu dn s bn ht nh ht ca. Ht thuc tr th khng tn tin my, nhng li cn c ci m t la mi thuc, nhiu khi v lm bing v tin tay nn b ci nan phn vch ngay cnh ch ngi m lm m t, c vy lu dn s mt ht c ci phn. m l m la nh (con om m). Tm li nghin bt c th g cng u gy nn hao tn nhiu t c. V nh vy, g cng phn no hiu c v sao bn dn thin h gi l thuc tr, thuc lo v iu m.

Ni g ang cm di l vng Ci Sn. Vng ny trc kia ch l nhng cnh ng hoang vi c di mc ngp u. Th nhng t nm 1956, chnh ph ca Tng Thng Ng nh Dim cho o cc con knh thot phn l lp nn dinh in Ci Sn. Dn di c t Bc v Nam nm 1954 bt u ko n v lp nghip. Ngh chnh sinh sng l trng la. Cn ngh ph kim thm t tin cm l chn nui v trng hoa mu ph. Trong s nhng hoa mu ph th c cy thuc lo. V thuc lo Ci Sn mt thi vang bng th trng min Nam. Theo kinh nghim ca nhng ngi chuyn mn th vic trng cy thuc lo l thuc vo nhiu yu t khc nhau. Yu t th nht l vng t. C nhng vng t thch hp nhng cng c nhng vng t khng thch hp, bi v cy thuc lo rt knt, ch khng phi vng t no cng c th trng c u. Yu t th hai l phn bn. Nu bn bng phn ha hc nh ur, th cy thuc s pht trin nhanh, nhng khi ht s b sc v khng cho ko. Cn bn bng phn chung nh phn ln v nht l phnngi, th thuc s m , cho ko v d say. Ht c mt iu thuc ngon, th qu tht l tuyt vi, sung sng nht trn i. Chng th m cc c ta ngy xa phi ly lm c : - Nht gi mt con, Nh thuc ngon na iu. Hi cn b, c mi nm n ma thu hoch thuc lo, g cm thy vui ht ch ni. Ngi ta i b l, cun li ri trong nh. Ti khi c thi, thng phi i cng cho nhau. Nh ny thi cho nh kia, dt im trong mt m, sng hm sau tri ra hng trm chic phn m em i phi. Khi phi thuc cng cn phi c nhiu ngi, thnh thong cn o ln o xung v nht l chycn ma. Thuc c nng s vng m, trng tht mt con mt. Khi phi xong th no cng c mt ba thnh son bng cchh c ty, tc l git ch n mng v c gi l.mng nng. Thuc phi xong, c ngi nguyn nh th v c gi l thuc mc, c ngi cn h thm v ng thnh bnh nhD l thuc mc hay thuc h, th phi b vo thng kn mt thi gian cho gi hi, trc khi mang i bn. Hin nay thng hiu thuc lo Ci Sn b chm vo qun lng, bi v t khi chuyn sang cy la thn nng mi nm hai hay ba v, s ngi trng thuc lo khng cn bao nhiu v hn th na, s ngi ht thuc lo cng mi ngy mt gim dnTi th trng min Nam lc ny, ch cn mi thng hiu thuc lo say Xm Mi l ng vng v lm ma lm go m thi. Bn v chuyn ung ru, ngi ta a ra mt cu hi theo kiu gio l hi tha nh sau : H- Phi lm my s cho c ung ru nn ?

T- Phi lm ba s ny, mt l tt ci nhm, hai l lm anh em, ba l mun ung th ung. Cng th, khi bn v chuyn ht thuc lo, g cng c th c kt nhng kinh nghim chin trng bng cu : H- Phi lm my s cho c ht thuc nn ? T- Phi lm ba s ny mt l thuc ngon, hai l m chy, ba l iu ku. Thc vy, nu thuc m sc, khng cho ko, th ngi ht s bi ho sc sa th cn ly g lm ngon. Nu ang ht m la chy khng u hay b tt, th ngi ht c tc anh ch y nh b b vy. Nu iu m ku, ngi ht ko mt qutt c n, hay rt c cn c, nh rc mt pht, mi lm sao. Tht ng nh li cc c ta ngy xa nhn xt : - Ngh chi cng lm cng phu!!! i vi dn ghin thuc lo th iu ngon nht trong ngy chnh l iu u tin ban sng khi va mi thc. ng th, ng dy, ngi vo bn n bn mt pht ku ro ro, th th no cng say. Khi say thuc lo, mi ngi phn ng theo mt cch thc ring. Ngi th th ra ph ph, ri th m hi m k vi ra nh tm, mc d bn ngoi tri lnh cm cm. Ngi th ni nng huyn thuyn, m cng ni th li cng lp bp. Ngi th mun ng ln m khng th no ng c, bn t ci rm xung nh. Thm ch c ngi di c u hay c tay vo bp la m cng chng bit, nh b phng vy thi. c ci cn say thuc lo ch ko di i ba pht v khng li hu qu vt v, bun nn hay kh chu. Ngoi ci iu ban sng khi va mi thc dy, th mi khi n cm xong, nht l va mi nhu xong, rt mt ngao thuc lo, sao m thy n thch th v ngt lm. Trong mt ba nhu, khi ng ng, cc chin hu bn m mt tr chi nhn, l thi xem ai ht thuc m m khi, ko c mt hi di nht. V g thy hai chin hu ko c mt hi di chng ba mi giy, nhng lin sau , bn quay ra ngoi m ng c choch n ch, i n tn mt xanh mt vng. Nhng ngi nghin thuc lo thng sm cho mnh mt ci iu tht nh, mi khi i u cng c gng mang theo. Nu khng c iu, th ly l chui cun li nh chic kn, ri v thuc, b vo m ht cho ghin. C ngi t ti mt mc cao hn, l va ngm nc trong ming, va ht chic kn thuc cho thuc gt. Khi ht thuc l, my anh chng choai choai thng thch biu din bng cch th khi ra hnh ch O, hay s 8. Cn ht thuc lo, g thy c mt ng gi biu din bng cch th ra cng mt lc nhng nm tia khi : hai tia hai li mi, hai tia hai khe mp v mt tia gia mingi c gi mi tuyt vi lm sao. Ngi min Nam v min Trung thng hay ht thuc r, cn ngi min Bc th thng hay ht thuc lo. Th nhng, ni rng thuc lo l iu rt c bit,

hay ni mt cch mnh m hn, thuc lo mt trong nhng ci lm nn bn sc vn ha ca dn Vit, cng khng phi l phng i t mu qu ng lm u. Thc vy, Toan nh trong Phong tc Vit Nam xc quyt thuc lo l quc hn quc tu ca dn tc. ng vit nh sau : Thuc lo thng c n vi tru, nhng ngi ta cn ht thuc lo. Thuc lo l mt th l cy ging nh loi thuc l, ngi ta thi nh, phi kh dng iu m ht. Ngy nay ngi ta cn ht thuc l. Xa kia, thuc l dn mnh cng ht nhng rt t. T ngy tip xc vi Ty Phng, nhng ngi thnh th ht thuc l thay thuc lo. Tuy vy, vn cn nhiu ngi ht thuc lo. Ngi ta cho thuc lo l quc tyv ca dao c cu : - Nh ai nh nh thuc lo, chn iu xung li o iu ln. D nhin nhn xt trn y ca Toan nh, khng cn ng vi thc t hm nay na, bi v hin gi ti Vit Nam s ngi ht thuc l, k c thnh th ln nng thn, u ng hn s ngi ht thuc lo. V thuc l tr nn ph bin trong dn gian. Tuy nhin vi phong tro bi tr nhim v nht l phng nhng chng bnh him ngho, s ngi cai thuc l cng nh thuc lo mi ngy mt gia tng. Phan K Bnh trong cun Vit Nam Phong Tc cn m t di dng hn na. ng vit nh sau : Thuc lo l mt th l cy, tn ch gi l tng t tho. K thy ta cho thuc y tr c sn lam chng kh, mi c ngi ht, lu ri quen i m ai cng ua nhau, bi th thnh tc. Cy thuc y v vng hi Dng, Nam nh trng nhiu. H ly l phi m can cho kh, ri thi nh m ng thnh bnh, ri mi bn cho ngi ht. Ht thuc lo phi c mt ci bnh iu, nc vo trong bnh v mt ci xe iu. Lc ht th cm xe vo bnh m ht. Bnh iu hoc lm bng snh, bng s, hoc bng tre, bng g, bng ng, c th tr chm nm bc, khm x c, xe bng r trc di ti ba, bn thc. Mi nh c mt bnh iu. Khi khch vo chi, tt phi c chn nc, ming tru v iu thuc lo im vo cu chuyn. Ngi sang trng i u, tt c mt thng y t xch iu i hu. Khi ht thuc, iu cch xa ba bn thc, ri y t nhi thuc, chm la v a xe k n tn ming m ht.

Lm ngi quen mm ri, khng sao bo c, du ho th no cng c ht c mt iu mi nghe. n b thnh thong cng c ngi ht. Lm ngi ht vo say ra mt lt, m vn khng sao cha c. Cc vn s lm ngi ngh ngi phi c ht thuc mi ny c t. Cho nn hc tr vo trng thi phi em km ng iu vo trng. K i cy, anh i cu, cng xch c mt ci iu cy bng lng tre i theo, i khi ngi v ng ht nghe sng sc. kt thc phn mt bn v thuc lo, g xin k li hai s vic lin quan trc tip n g trong phm vi ny. S kin th nht, l sau ngy 30.4.1975 g v my anh bn hng xm phi i lm ry. T nh ti ry khong 10 cy s ng i. My anh bn g c sng kin lm mt chic iu cy di 1m20, ngha l c th ng m ht. Tri alt v chiu, ma ri lt pht hay lnh rt cm cm, ch vic dng li, chng chic iu cy xung gia ng m rt mt hi, m c bng. Th mi thch. S kin th hai, l cch y my nm g c t vic phi v Bc. Trc khi i cn thn gi mt cc thuc lo say Xm Mi b vo b. Th nhng, trong sut chuyn bay, g c thc mc v t hi : - Khng c iu th lm sao m ht cho c ? Ni nim thc mc ca g c gii ta ngay lp tc khi t chn ti H Ni, th ca Nc Vit Nam c trn bn ngn nm vn hin. Ti H Ni, trn nhiu ng ph c cch khang my trm mt, g li thy mt c gi, hay mt bc sn sn by hng ra bn. M hng by bn n gin ch c mt bnh tch nc ch v hai chic iu cy, bn cnh l my chic gh nha thp. Mc d khng rao, nhng g cng c th tng tng ra li rao y nh sau : - iu cy ku, nc ch nng y. ang i trn ng, bng thm thuc, g c th v t ko gh v ngi xung ngay trn h ph, bn mt pht iu cy ku rng rc, ung mt cc nc ch ti nng hi, mc tin ra tr. Mt iu l nm trm ng. Hai iu l mt ngn ng. Ri li v t ct bc. C ln c mt m thanh nin ko ti, huyn thuyn mi chuyn. G ch vic ngi nghe m cng hiu c phn no dn tnh th thi. Hi c gi ngi bn c bao nhiu mi ngy, th c cho hay khong ba bn chc ngn, tm sng qua ngy. i phong cch t nhin nh ngi H Ni tht d thng bit bao i vi mt k hay ht thuc lo nh g. Vy thuc lo mang li nhng ci hi v nhng ci li no ? Xin xem phn hai s r.

G Siu NH AI? (2) Trc khi tip ni phn th hai, bn v nhng ci hi v nhng ci li ca thuc lo, g xin k li mt thi quen d thng ti mt gio x kia, nh mt mn n khai v. Ti mt gio x vng su vng xa, cha s v anh em ban mc v sng vi nhau rt c tnh c ngha. V tnh ngha y c biu l t ra bng cch c mi bui sng, sau khi tham d thnh l, mt s anh em khong mi my ngi li ko nhau v nh x, va ung c ph, va ht thuc lo, li va chi domino. Bnh thng th c tt c nm vn domino phn chia cng tc. Ai thua vn no thi phi lm cng tc ca vn y. Vn th nht l ra ly. Vn th hai l dng thuc. Vn th ba l qut nh. Vn th t l dng tr. Vn th nm l lau bn v ct gh. Vn th su l cho tng ngi trc khi ra v. Ring ngy th hai v th su th thm mt vn na l nh iu. H ai thua vn dng thuc th phi lm nhng vic nh sau : thng iu, thi khi ra, v thuc, dng xe mi thuc v t m. Khi ngi ht nhp nhp ba ci th phi n thuc xung cho cht hn. V khi ngi ht bt u rt mt hi di, th phi bm tay vo n iu cho ting ku c rn r. Khi dng xe cho ngi ta ht li cn phi ni : - Anh gii, ti dt, xin t thuc mi anhxi cho. Chnh nh nhng giy pht th gin ny, m cha s nm vng c tnh hnh trong gio x cng vi nhng s vic xy ra cho ngi n ngi kia. By gi g xin bn ti nhng ci hi ca thuc lo. Trc ht l hi cho sc khe. Nh g trnh by, trong thuc lo cng nh thuc l c cha cht nictin, l mt cht rt c hi cho cc hch giao cm thn kinh. V th, v lu v di chc chn thuc lo cng nh thuc l u khng tt i vi sc khe. Bi , Lin Hip Quc cng nh nhiu nc trn th gii pht ng nhng chin dch bi tr thuc l, bng cch bt in trn nhng bao thuc dng ch : - C hi cho sc khe. C nhng nc cm ht thuc ti nhng ni cng cng, c nhng nc t chc nhng ngy khng khi thuc Tip n, mt ci hi khc na l mi hi ca thuc. Trong Vit Nam Phong Tc, Phan K Bnh vit nh sau :

Tc n tru v ht thuc lo ca ta v cng nh ngi ty ht thuc l, ngi khch nhn ht da, l mt cch gii bun cho ci ming. Song ht thuc l cn thm, nhn ht da cn bi, n ming tru cn khi chua ming, ch ht thuc lo th va hi va ng, va sinh ho hen chng c ch g, ch v quen mm m khng b c. G bit : c mt cp v chng tr. Ngi chng th nghin thuc lo, cn ngi v th li khng chu ni mi hi ca thuc. V th l ch v bn p dng chnh sch cm vn. Bao lu anh chng cn ht thuc lo, th ch v nht nh khng cho anh chng ng chm ti mnh, ch cha ni chi ti chuyn hn ht hay g gm Kt qu tht tuyt vi, ch trong mt thi gian ngn, anh chng b c tt ghin thuc lo c nhng quan h bnh thng vi ch v trong cuc sng la i. Th nhng ng tin bao gi cng c hai mt : mt phi v mt tri. Th ht thuc lo cng vy, c nhng ci hi th cng c nhng ci li. Vy nhng ci li y nh th no ? Th nht l v phng din thn hc, mc v v nht l Gio hi. L con nh c o, m li o gc v o dng na, nn g dnh u tin c ci li th nht ny. Nghe ti nhng danh t ao to ba ln k trn, hn nhiu ngi cho g l k bng b v vi v ku ln : - Gisu Ma, ly Cha ti. Nhng g xin c ting li di hi, thanh minh thanh nga v xc quyt l s tht, da trn kinh nghim ca mt cha s hn hoi. Cha s y k li cu chuyn thuc lo ca i mnh nh th ny : C mtb mt ti th vi u gi ti rng : sng bng, cht mang theo. Nhng v c nhiu ngi c n v t vn vi ti : - Ti sao cha khng ht thuc l, m li c ko thuc lo ? - Ti sao cha khng b quch di cho ri ? Thnh th ti phi bt m ci b mt y cho h. chnh l ci b mt thuc lo. T lc cha sinh m cho ti lc lm linh mc v sut qung i lm cha ph, ngha l t nm 1947 cho ti nm 1979, ti chng bao gi ht thuc, k c thuc l cng khng.

Th ri vo nm 1979, c Gim Muc sai ti i lm cha s ti mt gio x thuc vng kh ho c gy. V ngh rng i vi cc c, cc ng v cc bc nng thn, th : - iu thuc lo i vo cu chuyn, hay iu thuc lo khai mo gp g. Ging nh ngy xa, ming tru l u cu chuyn vy. V th, ti nh phi gp rt tp ht thuc lo cho kp ti ngy i nhn nhim s mi. Lc ban u, ko vo th ho sc ho sa, ho n rt c c v vi c nc ming, thm ch i lc nc mt nc mi c chy xung y mt rng rng, ch no c khoan khoi hay sung sung chi u. Nhng ri cng quen dn. Nh vy ti ht thuc lo l v Cha v v cc linh hn, ch no c phi v am m chy theodc vng u. Mt cha gio ng knh ca ti ghin thuc l. Mi ngi u ln ting can ngn, th ngi tr li nh sau : - Ly Cha, v con th ti khng c, ru ch c bc th ti cng khng, ch cn mi iu thuc gii tr v x bt ni bun phin v c n, chng l Cha n lng no bt ti cng phi b nt sao ? Lp lun ca cha s k trn, g ngh rng mi ngi t ph bnh v nh gi. Cn g, th ch xin ghi nh v suy nim trong lng m thi. Th hai l v phng din trit hc Lu lm ri g c c mt tc phm ca Kim nh. G cn nh mang mng rng th l trong tc phm ny, c mt on tc gi xem xt iu thuc lo di ci nhn ca trit ng. Thc vy, theo quan nim ng Phng, th v tr vt cht ny c to thnh bi nm yu t chnh, c gi l ng hnh, bao gm kim, mc, thy, ha, th. Nm yu t chnh ny u c mt ni iu thuc lo. Ny nh : - N iu thng c lm bng st hay bng ng, l kim. - Xe iu thng c lm bng ng trc, l mc. - Nc c ng trong bt iu, l thy. - Khi ht phi dng m chy m t thuc, l ha. - Bt iu thng c lm bng snh hay s, l th.

V nh vy, tt c ci tinh hoa ca nn trit hc ng Phng, mt phn no thu gn trong iu thuc lo. Ngoi ra Kim nh cng chng minh iu thuc lo phn nh phn no bn sc ca dn tc Vit Nam. iu ny th g ni ti ni phn mt, nn by gi s khng bn ti na. Th ba l v phng din y hc. Chng bit da vo u m cc c ta ngy xa xc quyt : - Thuc lo b phi dit trng lao. Theo g ngh chc l cc c ta da vo kinh nghim i thng. Thc vy, mi khi an c mt ci r, hay mt ci thng, cho khng b mt, ngi ta thng phi ln gc bp mt thi gian. C th khi bp lm cho nhng nan tre tr nn ng v mt khng dm ng ti chng ? Vi thuc lo cng vy, hai l phi c p trong ln khi, khin cho vi trng Kock khng cn dm bn mng n, thnh th thuc lo b phi dit trng lao l vy. G va mi in thoi hi thm sc khe mt ng cu. ng cu ny chng ru ch cng chng trai gi b bch, ch mi ci ti l ht thuc lo t mt thu rt xa xa. V ng cu ny cho bit : - Bt c ln no i khm tng qut, mnh u chp X quang, Nhng tm hnh ny cho thy hai l phi lun trong tnh trng tt. Nh vy, thuc lo u c phi l nguyn nhn gy nn ho hen vlao phi u. Rt nhiu ln g hi my cha gi, chuyn vinbn thuc lo, th m hin nay vi la tui gn t xa tri, c v trn by mi, thm ch c v trn c tm mi, m da mt vn ti hng, sc khe vn cn do dai v tr nh vn cn minh mn. Cc v y u xc quyt : - Ti ht thuc lo t khi mi tm i mi, m c sao u, ch my c yn ch m ht. Nu c cht th cht bi mt nguyn do no khc, ch chc chn khng phi l do thuc lo. Ngoi ra kinh nghim bn thn cn cho g thy thuc lo chnh l ci thc o tnh trng sc khe ca mnh. Hm no thc dy, bn mt iu m ko chng v, ri ho sc ho sa, th l du ch sc khe khng c n, liu m lo ung my vin cm cm i l va. Th t l v phng din c nhn. Cc c ta thng bo :

- Ht thuc lo nng cao s din. C l kinh nghim ny phi c t vo trong ci bi cnh ngy xa ca n, nh Phan K Bnh din t : Ngi sang trng i u, tt c mt thng y t xch iu i hu. Khi ht thuc, iu cch xa ba bn thc, ri thng y t nhi thuc, chm la v a xe k n tn ming m ht. Chnh v chi tit k trn ca ngi xa, m g hiu c ti sao li dng hai ch iu m ch nhng tn y t, nhng tn gia n, lun hu h v cung phng, cng nh khng ngn ngi un ba tc li m nng bi, ca tng nhng ng ch ca mnh. ng thi, nu ht thuc lo theo phong cch trn, th g cng hiu c ti sao ht thuc lo li nng cao s din ? Tuy nhin ci s din y hi b rm v dm mt cht, nh Phan K Bnh cng din t : Li nc ci thay cho my ng lm b sang trng, ng i n u th c mt mt thng y t m trp xch iu i lch bch ng sau, lm cho thin h phi ngi mt m trng vo mnh, thi bui ny m coi thy nghi v c th cng ly lm l. Sau cng l xt v phng din vn hc. Trc ht, thuc lo gi hng cho ngi ta vit. y cng l iu Phan K Bnh ghi li : Cc vn s lm ngi ngh ngi phi c ht thuc mi ny c t. Cho nn hc tr vo trng thi phi em km ng iu vo trng. Mc d khng phi l vn s, hay thi s nhng g cng cm nghim c rng : mi khi ngi vit m btc t, th c vic vt b giy bt trn bn, m i lm mt ngao thuc lo ci . Sau s thy u c sng sa, v t tng c tun tro ra lai lng !!! Cng vy, sau khi mit mi lm vic chng hn mt ting ng h, th no g cng phi gii lao bng cch bn mt iu thuc lo. Sau i mt c lim dim nhn theo ln khi ta m bng thy hnh phc ang nm trong lng bn tay ca mnh v g nh thm : - i i mi p lm sao. Thuc lo gi hng cho thin h sng tc v nh th cng gp phn, t na l mt cch gin tip, vo nn vn hc. Bit u chnh nh , m chng ta ngy nay mi c c nhng tc phm bt h, nhng vn th tuyt vi ca tc gi ny hay tc gi kia. Tip n, trong kho tng vn chng bnh dn, cng c mt s cu tc ng ca dao ni n thuc lo.

Chng hn nh khi bn v li ch ca thuc lo, th nh chng ta bit, cc c ta ngy xa bo : - Ht thuc lo, nng cao s din. - Thuc lo b phi dit trng lao. ang ngp vt m v c mt iu thuc say qu tht l trn c tuyt vi : - Nht gi mt con, Nh thuc ngon na iu. Ko c mt iu thuc say, th c tri v t cng nh mun ngn tinh t u quay cung trong mt v khc, cn hn c Ngh Thng v y khc ca ng Minh Hong ngy xa : - m dng tc kh si sng sc. Thy ha tng giao sng lm sao. V l lng chim, cn y l o. V y l o bng lng chim m cc tin n vn thng mc. in xa tch c k li rng : Vo mt m trung thu, ng Minh Hong cng o s La Cng Vin ln chi trn mt trng. Hng Nga em on con ht ra ma. Tt c u mc ton lng chim ng sc nh mu mng trn tri, rt rc r v p , c gi l ngh thng (ngh l mng, thng l xim). V th, tn v khc thn tin y c gi l Ngh thng v y khc. Cng trong tit mc thn tin ny, g c c mt cu ca dao bn v s tuyt vi ca thuc lo nh sau : - o cao cao vt chc tri, Tro ln ti nh ta ngi gii lao. Thnh thi ht iu thuc lo, Tung ln khi trng quyn vo ng my. C Tin nghe ting iu cy, Hi : ngi trn th ln y lm g ? p rng sn thy ta i, o cao ni thm ring g ca tin. Thuc lo tuyt vi nh vy, ai di g m cha. Hn th na, c cha th cngchng phi l chuyn d :

- Nh ai nh nh thuc lo, chn iu xung, li o iu ln. Cch y kh lu, mt ng bn gi ti thm g. Thy g ko thuc lo ku ro ro. Hn th na ng bn y li c mi mt iu thuc say Xm Mi, vn c dnh cho khch qi, ng ta bn cao hng c cho g nghe my bi th c truyn tng trong dn gian ca tng thuc lo. G cn thn mang giy bt ra ghi. Nhng rt tic by gi mun s dng, th li khng bit ct u. Vy nhng ai c c nhng bi th hay nhng cu ca dao bn v thuc lo, xin gi cho ta son g hon chnh tit mc s ng gp ca thuc lo vo nn vn hc dn tc. G xin chn thnh cm n v ha shu t. G Siu NH AI (3) Sau khi trnh lng hai bi Nh ai, bn v ngh thut bn thuc lo, g tng rng mnh ch l mt ngi hng c n, v cn bm vo ci iu bt, ci iu cy trong khi bn dn thin h ang hng ng phong tro bi tr thuc l m cc v tai to mt ln trong ngnh y, cng nh trong Lin Hip Quc a ra. Hn th na, g c tng rng bi vit ca g ch l mt ting ku trong sa mc, mt vin si nh ri tm xung mt nc h thu m thi. Ai d g nhn c s hng ng ca nhiu ngi. Nhng ngi ny cng hay ang cn ht thuc lo, nn chi : - ng thanh tng ng, ng kh tng cu, c ngha l nhng ngi cng mt khuynh hng th thng tm n nhau. Hay : - ng bnh tng ln, c ngha l nhng ngi cng mt cnh ng, th thng gip ln nhau. Hm nay, g xin lm lt nhng k nim vui bun ca mt thi ht thuc lo, trnh by cng bn dn thin h nh mt kt thc c hu. V u tin pht biu mt cch hng say l mt c bc vo ci tui tht thp c lai hy, nn rt xng ng mang danh hiu l bc trng lo. C y hin nay ang sng bn M, th m lc no cng k k chic iu cy bn mnh. C y cn tuyn b mt cch rt ao to ba ln : - B x t khuyn t b thuc lo, t ch m cho qua, ri th chng no vn tt y, ch en vn gi mc, mo vn hon mo m thi. Khi vng mt b x, c y hng tit vt m tuyn b vi bn n em ang tr mt nhn :

- Em mt bn v iu mt bn, b th qui no c. Mi ln hp hi, lu lu ngi ta li thy c ylnh ra ngoi. Bn dn thin h tng rng c y i nghe in thoi di ng, hay bn cng vic t xut. No ng c y lnh ra ngoi, ch bn mt pht thuc lo, sng m cu ti. Thm ch, c y cn gi cho g mt tm hnh ngi trong chic xe Mercedes sang trng, th khi ra c y nh u tu xe la, nhng ln khi quyn ln vo nhau c y nh phng ma rng bay. Nhn vo tm hnh, g phi gt g khen l mt tc phm ngh thut, mang tnh cch hi nhp vn ha, tn c giao duyn, ng ty ha hp. Th nhng, lm ly bi t hn c l tm s ca mt anh bn tng vo t ra khm. Anh bn y k l tm s nh sau : Ti ch bit ht thuc lo t khi b nht trong t. Thc vy, trong t, thuc lo tht khan him, nhng ngc li ting rt ca n phi ni l nh x gi, bi v ci iu thng c lm bng vn ban, hay hoa cng. D nhin, ti ch ni n nhng ngy ti tri Nam H ngoi Bc m thi. Sau , ti c tr t do v v lm rung ti Long Khnh. Ti y, ti vn tip tcht thuc lo trong khi lao ng trn rung ng. Mc d khng chuyn, nhng ti cng c dp th qua cc loi iu, t iu bt n iu cy. T iu lm bng v tri lu n n iu nhm lm bng cn chic bng ca, v k c iu lm bng thy tinh V c mt loi iu m ti cm thy th v nht, l iu nn bng t, cn xe th lm bng ng r. Trc khi ht loi iu ny, th cn phi ung mt ngm nc v ngm trong ming. Ht xong, th mt l nut nc vo trong bng, hai l nh tot mt ci xung t, c v t nh ngi H Ni. Sau mi thoi mi nh khi ra Cn mt ci th khc na ca vic ht thuc lo, m ti th vi u gi ti

rng :

- Sng bng cht mang theo, dt khot khng th bt m cho bt k ai, nht l bt m cho b x th s chng bao gi. Tuy nhin trong bu kh si ni bn v vic ht thuc lo, ti nh min cng t l, nu mai ti cht, th bn hu sinh kh, l c ty my th c vic nhm mt m lm theo. l ci th ngm chung cngmt xe. Chuyn l nh th ny : Khi ung ru cn th mi ngi cng chung mt v, nhng mi ngi mt cn, mt ng ht, mun ht th no th mc sc, ty theo tu lng ca mnh. Cn khi ht thuc lo th khc, mi ci iu ch c mt xe, thnh th mi ngi cng chung mt iu v cng ko mt xe. Qa l mt hnh nh ca hip thng, cn p hn c chn nc mm gia mm cm, m tc gi Pazzi m t trong cun Ngi Vit cao qu ca tng tinh thn hp nht ca gia nh Vit Nam.

Vic ngm chung mt xe lm cho ti cm thy ci lng mnh lng lng. S d nh th v vic ngm chung mt xe ca ti hi b c bit mt cht. S l khi ti sng cuc i nng dn, chn lm tay bn Long Khnh. Lc ti ln chc i trng sn xut. C i ph ca ti ng l mt c em Bc k nho nh. Tuy l Bc k 75, nhng trng c rt duyn dng mn m. Gia cnh tri my lng ng, gi lao xao trn i cao, chn tay lm lem, mi hi nh nhi, m chi mt iu thuc lo, nhng iu th phi c nn bng t, cn xe th phi c lm bng ng r, mi thy c sph ca thuc lo mi sung sng bit l chng no. Mt l , th hn hn, ming kh rn ln : - i m, m. Mt ln kia, ti ln g mi ngh gii lao, nh bn mt pht, th c i ph n bn cnh hi kin v vic chm im cho cc i vin. Xong vic, ti nn t lm iu, ct ng r lm xe. V l mt nng dn bt c d, trong ngi vn cn ng li mt cht vn ha phng Ty, v nht l thi ga lng ca dn Ph Lng Sa, nn ti lch s ni vi c i ph : - Xin li, khi thuc c lm cho c kh chu hay khng ? C y tr li mt cch hn nhin : - Thy bu em u bit ht thuc lo. Mi khi thuc ch lm cho em thm nh nh m thi. Ti bn mn cu th ca H Dznh a vui vi c mt cht : - Nu nh nh, th nn chm mt iu thuc. Nhng c bng nhon ming ci, n cui nh khc ghi vo con tim ca ti mt du n khng bao gi nht phai. C y ni : - Ngy cn nh, lc vng b m, thnh thong em cng bp bp vi ci xem n ra lm sao. K t ngy , mi ln ht thuc, nu c dp, ti u lch s mi c i ph bp bp trc mt cht. Khi ti ngm xe ht, th khng cn thy v ng ca thuc lo na, m ch thy v ngt ca ln mi hng c li v hng thm ca cng r mi, mt hng thm nh nh t ng rung ni thn d ta lan. Ti cht nh nhng cu th ca Nht Phm trong bi K nim xa : - Lm mt c c khoai sng, Cp v bng rng, Ri a cho nhau cn,

M sao n ngt thi l ngt. Ti y, ti cng xin k l c k d ngng thm mt cht xu na v c em Bc k nho nh, c i ph xinh xinh ca ti. C va l i ph lao ng sn xut, va l i ph vn ngh, va l i ph ca ca on. D nhin trong nhng lnh vc ny, ti u l i trng. Ti cng xin thanh minh thanh nga rng th l gia c y v ti, ch c mt s cng tc chn thnh, ch chng c mt en ti hay mu toan li dng no st. Cha s ca ti thng bo : - Thng nm l thng c B v cng l thng vn ha ngh thut ca gio x. V th l mi my i hoa c t chc, biu din ti ngh ca mnh trong ca v nhc ca khen tn dng c M. C i ph ca ti trong thng nm ny c ging y nh mt b qun. Thc vy, c tp hp cc em li thnh lp i hoa v t sng tc ra cc iu ma cho vic tin nhang v dng hoa cng nh dng nn Cn ti ? Ti vit bi ht cho hp vi mu hoa v cc ng tc m c sng tc ra. C khi ang p la, t nhin ngh ra mt nhc, ti phi vi v ly bt ra ghi li lin, ko lu th li qun bng i mt thi. Mi ln thy ti li giy bt ra l c i ph lin hiu . Trc tin c nhy nhy vi m bn, sau t ng i nn iu v ct ng rKhi ghi li ht nhc, th ti c sn iu v m. Ch cn tp mt ngm nc, nh mt que dim, lm mt hi di, ri nh nhng nut nc vo bng, v vn lch s ty, nn ti chng n nh tot xung t nh my ch ba Tu Ch Ln. Sau lim dim nh khixanh tan dn gia tri xanh. i mi khoi lm sao ! C ngi bo rng mi thuc lo qu thc l hi lm cho ngi khc khng th chu ni. Theo ti th khc. Mi thuc lo cng nh mi su ring, mi n ng, mi n b, mi thi gian, mi cuc i, thm ch n c mi mm tm khng th b gi l mi hi c. Nhng loi mi ny rt huyn hoc k b, chng bin i ty theo s yu ght v tm tnh ca tng ngi. Ngi thch th s cht m cht mt ti ghin. Cn k ght th n trnh xa xa, nut nc ming nhn ngi khc thng thc, i khi cn mun nm th cho bit mi i, coi th n nh th no. Cn nu gi l mi hi, th chy mt tm mt dng. Tr li vi c i ph. Mt thi gian sau, c y i ly chng xa. Cn ti th theo s din t ca Huy Cn : - Mt hm trn go tnh yu thi, ng ngn trng vio tiu th.

C l phi i ba ch o tiu th thnh o nng dn cho ph hp vi ct cch ca thi i. Lc by gi, hnh nh mi ngi u nai lng ra m lao ng hu tm kim chn cm manh o cho bn thn v gia nh gia mt hon cnh y kh khn, ch chng ai m mng ti s vinh quanh ni nhng git m hi v nc mt, nh mt khu hiu ca nh nc vn thng c c trn truyn thanh v truyn hnh, cng nh c ging mc khp cc no ng trong thnh ph. Tuy nhin nhng k nga ming cn chua thm my cu na cho ngha c m kh qun : - Lao ng l vinh quang, Lang thang th cht i. Hay ni th t. L kh th sng lu. C mt ngi cc c hi g : - Ngi ta ni say nh tc k say thuc lo ngha l lm sao ? Theo g hiu c l l say thuc phin th ng hn. G khng nh c trong mt cun sch no mt giai thoi nh sau : Mt ng n sng H Ni, l dn ht t phe chnh hiu con nai vng, ngha l dn nghin thuc phin thc thic. Nhng ngi ny khi ht phi nm nghing, a chic tu ra m h trn ngn n du, nn mt bn tai thng b bp xung. V th ngi ta cng thng gi h ldn bp tai hay dn ti bp. Trong nh c mt con tc k c bm u trn trn. Mi khi ng ta lm mt ngao thuc phin ri nh khi ln trn, th con tc k cng c hng xi. Khng ch mt mnh ng ta qu qung say thuc, m con tc k trn trn cng qu qung say thuc y nh ng ta vy. Khi ng ta cht, con tc k my ngy sau cng cht theo v b cn nghin vt v. Mt ngi khc, mi tn an Mch gi v cho g mt bi vit bng ting ng l ca mt anh chng Mo i du lch Vit Nam v cng tp tnh ht thuc lo. G xin dch li bi vit y bn dn thin h cng thng thc, cng nh bit xem mt ngi nc ngoi ngh g v vn ny. Bi vit mang ta Hy N vo iu v hy ht. Tc gi Teddy de Burca Jnr. ghi li nh th ny : Dn ghin thuc lo Vit Nam hn phi c hai l phi bng st. Di tc dng ca thuc lo, ti chng kin cp mt n ca nhng con ngi cng trngNhiu du khch ngoi quc qun mt ba n ca mnh v ch tm vo ci bt iu lc no cng sn sng nh mi giThm ch c ln ti thy mt anh chng M gc Phi, mt mi ti mt, m ti s k li sau. D nhin vic ht thuc bng tu ca ngi phng Ty gi ln hnh nh mt qi ng trong b ln ni bt di nh la vi chai ru mnh trn tay ni bn

n, hay cng c th l hnh nh mt anh chng thy th lo luyn no bn cnh mt c gi, m anh ta quen c ni mi bn cng, ang hi hng vi ng iu trn mi, khi anh ta nm ci nhn v pha bin khi, v ni y mi chnh l tnh yu ch thc v duy nht trong sut c cuc i anh ta. Cn cc c nng th lm g m c c lng thy chung. Tuy nhin, ci iu ca ngi Vit Nam li c mt cht g l thanh tao. Ci iu y ging nh mt khu bazooka nho nh, c gi l iu cy v thuc ht c bit vi tn gi l thuc lo. Nu l mt tn binh thiu kinh nghim v loi v kh hng nng ny, bn khng th lng trc c hu qu ca n nh th no. N c th lm bn quay cung v chng cn thit n ung g na. Ci iu cy y c lm bng mt khc tre dy v i khi cn c ph ln mt lp vc ni mng, di khong by tc, mt u c c l bn ht v mt vt hnh nn hoc ci bt gn y lm ch cho thuc vo. Thuc lo th th v en nh c em t hay phi ngoi nng. Ngi ht bt u bng vic ly mt cc thuc, v trn trn u ngn tay truc khi t vo n iu. Tip n, dng que m, va t thuc, va kotht . Ngi ht to ra mt m khi c nc lm cho mt t trong ng iu. Sau cng, bn t cho thuc chy v rt mt hi tht di. Khi c to thnh t trong ng iu ku ng c nh trt cn gin d. l m thanh lm cho ti cht m cht mt, khi ln u tin t chn ti Vit Nam. N vang ln khi bn ang i trn ng ph gia dng ngi qua li, trong qun bia hi, hay ti quy ung tr. N vang ln vi mt ai v lm cho l phi ca h bt i phn trng vng. Sau khi rt mt hi tht mnh v ta ra mt ln khi, mt h tr nn n, trn h tot ra nhng git m hi, v c khi ton thn h sp xung. Nhng ng tc ny lm ti nh ti mt anh chng M gc Phi. Ti mt nh hng n, anh ta n bn ngi bn ti ang nh khi thuc lo. v ni : - Xin cho. Anh ta nhn chm chp vo chic iu cy v c ng l mt khu sng. Anh ta ni vi bn ti : - T thp nin 80 cho n by gi, ti cha mt ln c ht. V th l anh ta dinh t chic iu cy v bn ca mnh v bn mt pht. Lt sau, ti nhn thy ton thn anh ta ti mt, u quo hn sang mt bn v hai tay qu qung Ngi hu bn Vit Nam thy vy bn ni vi ti : - Anh ta say nh iu . iu ny c th hiu l say nh diu ln my, hay say nh b n ni nh ri c ng iu. Cn ti th c tng anh ta sp cht, nn vi chy i ly cho anh ta mt ly nc. Th nhng, khi quay tr li, ti thy anh ta b ra khi nh hng v bc i cn long qung Tc gi bi vit c kt kinh nghim thuc lo ca mnh nh sau :

D nhin, tt c nhng iu k, nu trn khng th lm cho bn ngng ht thuc lo, th chng c g ngn cn c bn. Vy bn c ht i nh, nhng hy nh l sau khi ht, ng vi ng ln, ko b t nho xung t. Ngi gi cho g bi vit trn, ngu hng lm thm my cu th v g xin mn tm nh mt kt lun : - Thuc lo i hi thuc lo, Mi nc no, mi chy sang y ? Lm cho lm k m say, Say nh iu ln quay ra ng. S d ln quay ra ng l bi v h ht theo phong cch H Ni. Nh g trnh gy : Ti thnh ph ny Nc ch nng v iu cy ku hin din trn tng khu ph. Ngi va h m ht iu u tin ban sng, th ch c ncln quay ra ng m thi. G Siu TNH YU TRC V SAU Nu so snh gia con ngi vi con vt, g nghim ra rng : Trong khi con vt lun dm chn ti ch, trc sau nh mt, ngy xa v hm nay vn c y nh th, th con ngi bin i khng ngng. G xin a ra mt vi th d in hnh : Con chim ngy xa lm t th no, th hm nay n vn lm t nh vy, cho d chic t y c an bng nhng cng c kh tht t m v kho lo. Con ong ngy xa ko mt th no, th hm nay n vn ko mt nh vy, cho d mt ong c hng v thm ngon tuyt vi. Du vy, thnh thong g cng thy con vt ny hay con vt kia c nhng hnh ng khc thng, chng hn : con so bit ni, con gu bit i xe p, con kh bit nhy dyS d chng lm c nh vy l do dy cng tp luyn, ri hnh ng theo phn x, ch khng phi hnh ng theo bn nng. Trong khi , con ngi khng ngng bin i v to nn nhng tin b trong mi lnh vc. Chng hn trong lnh vc n. Ngy xa ngi ta n ti nut sng, cn hm nay chng ta bit nu chn v ch bin thnh nhng mn c sn, cao lng m v. Chng hn trong lnh vc mc. Ngy xa ngi ta ly l cy hay da th m che thn, cn hm nay chng ta bit dt nn bao nhiu loi vi, bit may thnh bao nhiu mu m o qun.

Trong lnh vc . Ngy xa ngi ta hang, l, cn ngy nay chng ta bit xy dng nhng ta nh nhiu tng, thm ch cn c c nhng ta nh chc tri. Trong lnh vc i, ngy xa ngi ta i b, i voi, i nga, cn ngy nay chng ta c c bit bao nhiu phng tin di chuyn nh xe p, xe my, xe hi, tu thy, tu ha, tu bay, thm ch cn c c nhng phi thuyn, ha tin chinh phc khng gian. Hm nay g xin tn hu tn vn vi bn dn thin h v nhng bin i trong tnh yu. c bit l nhng bin i ni anh n ng con giai trong qung ilm chng ca mnh. V tnh yu ca anh chng dnh cho ch v, c ngi chia ra thnh ba thi k hay ba giai on, nhng cng c ngi ch chia ra lm hai thi k hay hai giai on m thi. Da vo nhng suy ngh c nhn cng nh da vo nhng kinh nghim xng mu ca cc chin hu trn khp cc vng chin thut, g s bn ti nhng thi k hay nhng giai on ny. Trc ht v ba thi k, hay ba giai on ca tnh yu. Theo tc gi Kim Vn trn bo Ph N Ch Nht th i vi nhiu chuyn gia tm l, tnh yu c th c chia thnh ba giai on, l su tun, su thng v su nm vi cc thi ng x c thch nghi cho ph hp, i t chiu chung, sang chm sc mt cch min cng, ri cui cngngi v chng cn mt k l g ram no st! S phn chia ny c trnh by bng li ni cng nh bng ging ni ca anh chng nh sau : Su tun : Anh yu em! Su thng : Th anh yu em m! Su nm : Nu khng yu c th ti b quch i t lu ri!

Su tun : Em yu, m gi iu thoi cho em n! Su thng : in thoi ca em ! Su nm : in hoi in hy!

Su tun : Anh ngh rng em rt thch c chic nhn y. Su thng : t ra chic l cng c ch v n dng cm hoa.

Su nm : th c mua th g m c mun!

Su tun : , khng vic g u. Su thng : Cn thn, coi chng v. Su nm : Tri i, ngi u v vng v n th!

Su tun : Em m nu th s c mt ba n ngon lnh. Su thng : Ti nay chng ta s n g y ? Su nm : Ngy no cng trng luc th chu lm sao c ?

Su tun : Vi chic o m ny, em mi p lm sao ? Su thng : Li mt chic o m na ? Su nm : Bao nhiu chic o m mi cho c y ?

Su tun : Anh ct c vn, em khi phi quan tan na. Su thng : Chic my ct c ht m n xng! Su nm : Hm nay c i m ct c vn.

Su tun : Anh mn cho em mt cun phim tht hay. Su thng : C tht l em mun xem cun phim khng ? Su nm : Ti nay c bng , c TV cho ti. G cng su tm c mt s hnh nh khc rt c th v ba giai on ca tnh yu, nhng mang tnh cch trung lp hn, khch quan hn v v t hn, khng ng bn ny cng khng nghing bn n, khng bnh ch v m h thp anh chng, hay ngc li h thp ch v m bnh anh chng. G tm gi ba giai on ny l : Trc, lin sau v lu sau.

Vi nhng ngi thch mu sc, th trc khi ci l mt mu hng rc r, lin sau khi ci l mt mu trng nht, cn lu sau khi ci l mt mu xm m m. Vi nhng ngi thch nghin cu v thi tit, th trc khi ci l nhng ngy ma xun nng m, lin sau khi ci l nhng ngy h thu oi bc hay ma dng, cn lu sau khi ci l nhng ngy di ma ng lnh gi. Vi nhng ngi thch m thanh, trc khi ci anh ni th em nghe v em ni th anh nghe, lin sau khi ci, anh ni th anh nghe v em ni th em nghe, cn lu sau khi ci, th c hai cng ni, nhng hng xm phi nghe. Vi nhng ngi c tinh thn n ung, trc khi ci th nhn nhau m no, lin sau khi ci th nhn nhau m ngp, cn lu sau khi ci th ni niu xoong cho thnh thong li bay ra ngoi sn. Vi nhng ngi vn mang dng mu ga lng, trc khi ci th chic d lch hn v pha nng v chng sn sng chu t, lin sau khi ci th chic d nm chnh gia v mi ngi chu t mt na, cn lu sau khi ci th chic d lch hn v pha chng v nng nh cam chu t. T , ngi ta i ti mt kt lun khng my sng sa : - Yu nhau trong ba ngy, ght nhau trong ba thng v chu ng nhau sut ba mi ba nm. C k cn bi quan hn khi pht biu : - Trong cuc i anh n ng c hai ngy vui ln. Ngy vui th nht l ngy ly v, cn ngy vui th hai l ngy v cht. Tip n v hai thi k, hay hai giai on ca tnh yu. Nhiu chuyn vin tm l khc thch n gin v sng sa hn, nn chia tnh yu v nht l tnh yu ca anh chng thnh hai thi k hay hai giai on. Cc chuyn gia ny chn ngy ci m cm mc thi gian cho s phn chia y. V th, hai thi k hay hai giai on ny c gi l tnh yu trc khi ci v tnh yu sau khi ci. Bo Ph N Ch Nht, s ra ngy 15.01.2006 c ng mt bi ngn ngn vi nhng ghi nhn nh sau : Trc khi ci : - Anh yu! Gh qu, con chut cht ka. - cho anh. Sau khi ci : - Anh i! C con mo cht trn mi nh mnh.

- Th ly cy m ht n xung, c con mo cht m cng phi ku chng. Trc khi ci : - Em bnh h : Em yu! C au lm khng em ? Sau khi ci : - Khe cha ? Dy nu cm n, b tnh cho c nh xi m gi h ? Trc khi ci : - Khng sao, d bn nhng nu em cn l anh n ngay. Sau khi ci : - Anh cn lu bu nhiu vic lm, cha v ngay c u! Trc khi ci : - Chc em mt sinh nht tht vui v v hnh phc. Sau khi ci : - i do, cn u c u m lng vi mn na h em. Trc khi ci : - Sao anh n ci g em nu cng thy ngon! Sau khi cui : - Em chin kiu g my chy en nh vy ? Trc khi ci : - Trng em tht d thng mi khi em khc. Sau khi ci : - Ht than th ri li khc lc, v con g thy m pht chn. Trc khi ci : - Em l ngi ph n p nht m anh tng gp! Sau khi ci : - Thng bn anh mi ci c mt c b va xinh li va p. N ly v tr, th m khn.

Trc khi ci : - TV c g hay khng em ? Sau khi ci : - Dn cm cha ? Ti ngy ngi m xem phim Hn Quc. Trn bo Gia nh, mt ch v cng ghi li tm s bun ca mnh, trc khi chia tay ca bn anh i ng anh, ti i ng ti v tnh ngha i ta ch c th m thi : Trc khi ci : Anh chiu chung em nh mt nng cng cha nh : khi n, anh ch ng gp cho em; khi i xe bus ng ngi, anh ginh ch tt cho em, d mt ta tai; khi i qua ng, anh lun dt tay em v i trc m li cho em. Sau khi ci : Khi n, anh chng thm nhn em ly mt ln; khi ln xe bus, anh mc em ng bm vo tay vn; khi i qua ng, anh cng chng thm nm ly tay em. Kt lun : L ph n, ai cng mun c yu thng, c chiu chung, c bo v. Anh c hiu hay khng ? Trc khi ci : Mi o qun, trong cng nh ngoi, u do anh mua. Mu m no mi anh cng u sm cho em. Sau khi ci : Anh cha mt ln a em i mua , mi ln ti siu th, n trc gian hng ca ph n, em ko anh vo cng chn vi em, anh li ni mt cch kh chu : - Em thy bn trong c bng dng mt thng n ng no khng ? Kt lun : Anh khng hiu tm tnh ngi ph n l nh vy, bo sao em khng b tn thng ? Trc khi ci : Anh thng ko em ra ngoi luyn tp th dc v ni cho em hiu rng sc khe l vn ling qu gi nht ca con ngi. Sau khi ci :

Bn thn anh khng tp th dc na, li cn bt em phi nh c ngy, quanh qun vi nhng cng vic lt vt. Ngay c khi em mun ti cu lc b tp thm m, anh cng khng cho. Kt lun : Anh c bit rng ph n khi n tui trung nin, nu khng ch trng rn luyn v bo dng, th tc lo ha s rt nhanh. Trc khi ci : Anh thng em li cho em rt nhiu nhng nim vui bt ng. Chng hn nh anh t trn bn ca em chic v xem vn ngh, lm em vui sut c tun. Sau khi ci : Anh b em qua mt bn, chng thm ni mt li. C khi em nu nng tht ngon v i anh v cng n, nhng anh li gi in thoi v ni vi em rng : - Ti nay anh c tic chiu i, khng v n cm u Kt lun : Anh c hiu rng mt khi cm canh ngui ngt, em cn lng d no hm nng li y. Trc khi ci : D i cng tc xa th no, th hng m anh u gi in thoi v cho em. Sau khi ci : Khi i cng tc xa, thnh thong anh mi gi in thoi v cho em, nhng cng ch hi bi tp ca con lm xong cha. Ngay c mt cu quan tm n em, anh cng khng c. Kt lun : Anh c bit rng khi vng anh, em nh anh nhiu lm hay khng ? Sao anh qu tit kim li ni vi em nh th. D chia tnh yu thnh ba hay thnh hai thi k v giai on, nhng nhng bin i trn xem ra cng tht bt li, v th c k bn khon t hi : - Phi chng hn nhn chnh l nm m chn vi tnh yu ? Ngh nh vy xem ra c phn hi bi quan, bi v trn th gian vn c nhng cp yu thng nhau cho n lc u bc rng long, ng nh li mng chc : trm nm hnh phc. Tuy nhin cng gip cho chng ta nhn ra ci kh khn trong tnh yu.

Thc vy, tnh yu trc hn nhn hay cn c gi l tnh yu ca ci thu ban u lu luyn y, thng d dng bi v lc by gi ngi ta ang m mn c tm thn, sn sng k cho bng mt trm ch lch, cng nh sn sng chn b lmmi mt, mi hai. Ci kh khn nht chnh l tnh yu sau hn nhn. Lm sao duy tr cho n c bn vng v lin tc pht trin, bi v lc by gi ngi ta mi tm thy nhng con rn trong chn, cng nh mi khm ph ra nhng khuyt im ca nhau v nhng lao ao vt v trong cuc sng la i. Th nhng, d kh khn ti u chng na th cng vn phi tm ly phng thc ring gii quyt v vt qua, nu mun lm cho tnh yu ca mnh c hm nng, v bn thn mnh, d l nhng cp uyn nggi, cng vn khng km phn say m. Nhng vun trng v chm sc ca chng ta s lm cho khm gng cng gi cng cay. Nhng hy sinh cho nhau v v nhau ca chng ta s lm cho tnh yu ngy cng thm nng thm. G Siu

LM CHNG i gii i l gii ! Ti sao trn ci i ny, ngi ta li b ra nhiu cng sc, nhiu thi gian, nhiu bt giy m ca tng phe n b con gi n th ? Cnh n ng con giai thy vy m pht thm. C nm m cng chng bao gi c. V hu ht nhng k ao to ba ln, c ting li di hi, phng m trn mt ln ca tng li thuc gii my ru, tu mi nam t hn hoi. Th mi au. Ai li ngu si i chi ci tr m sau lng chin s. Phe mnh khng khen, c nh phe ch m khen. Vo nhng ngy nh ngy quc t ph n, ngy tnh yu, ngy tng nh cng n m hinl cc th th vn c tun ra rng rng bc thm v nng phe ch ln ti tn tri cao, m i biu nng k nht chnh l cc ch v. G xin ghi li ni y mt bi tng trng cho khuynh hng bc thm y. Rt tic l g qun mt tn tc gi ri : V l hi m bp l V l nhng nhn so o lm g V l gim kho trng thi Mi khi v mun, mi khi xa nh

V l trng ban gii ho Gia hai thi cc cha v cc con V l cm ngt canh ngon V l mi m khi cn hn vi V l sng gi bt k Khi d nh cp, khi th nh nai V l hi m ban mai V l na mnh th hai phi tm V l mu chy v tim V l ru ngt mi tm v mi V l gi mt kh tri V l san s y vi vui bun V gin ngi nh mt hn V ci nng li gp cn ma ro V khen sung sng lm sao V ghen s t vi cho chy xa V l bi ht dn ca V l sng gi y nh bo ging V l nh ln ng V l hong mt khng c V l phng lng mt h V l con sng v b i dng V l thi tit tht thng V l khi gin u hng xin tha Nu nh khng c n b

Ly ai ht bn trng ca ging ni ? c xong bi ny hn cc b cc c ly lm mt lng mt rut, h d lm

lm.

L sinh vo kip n ng con trai, khi n tui trng thnh, th nh ngi ng trc ng ba ng. Mt ng l i ly v. Hai l vy c thn. Con ng vy c thn c dnh cho bc tu tr, hin dng i mnh cho Thng hay hin dng i mnh cho mt l tng cao p no . Tuy nhin, y li l con ng hp, t ngi bc vo. Hin nay con s nhng ngi i tu ti nhiu ni b gim st th thm, to nn mt cuc khng hong ln cho cc tn gio. Cn phn ng bn dn thin h u i vo con ng lp gia nh. Ni mt cch c th i vi cnh n ng con giai, l i ly v. Th nhng, trc khi quyt nh i ly v, th cn phi nhn cho r v l g, ng thi cng cn phi cn nhc nhng h ly do vic ly v em li cho bn thn mnh. Vy trc ht v l g ? G xin tha v chnh l ngi n b. V ngi n b ny c mt tc gi minh ha nh sau : n b tht ging con g ! Ch n vi , cng gi cng ng. n b tht ging con cng ! Mt xanh, m , xe lng c ngy. n b tht ging con cy ! Nhe nanh, ma vut, da my yu tim. n b tht ging con chim ! Nay y, mai , bit tm u ? n b tht ging con tru ! Nhai ri, nhai li, t cu lm li. n b tht ging con di ! Khng trng bng mt, nhn i bng tai. n b tht ging con nai ! Nhc trng ng ngc, nhng ti th cu.

n b tht ging con su ! n tn, ph hi, chng su chng vng. n b ma nng tht thng, M sao ta li c thng n b. Cc rc ri ca s i h ti vic mc d ta bit n b l nh ra, th m ta li vn c thng n b. Thnh th ta nh con thiu thn lao mnh vo la, ta bng chui u vo r, t np mnh lm thn tru nga. Vy th vic ly v mang li nhng h ly no ? Trong mt bi vit ngn ngn trn bo Ph N Ch Nht, s 9 ra ngy 05 thng 3 nm 2006, tc gi Trng Gip tham kho ng mt trm qu anh ang sng trong cnh c chu chim lng. Qu anh ny ni v v bng chnh kinh nghim xng mu ca mnh v rt ra t nhng kt lun c th. G xin da vo nhng kt lun c th y bn rng tn di hn mt cht. Trong mt trm anh chng, th c hai mi lm anh cho v lk ton vin xut sc, d h khng qua mt trng lp o to no c, bi v lng thng ta lnh bi nhiu, np li cho v v chi tiu ht bi nhiu, trong bp ta hin cnbi nhiu, u hin th r mn mt trongb nh ca v. Trc ht, ch v no cng c mt b nh trn c tuyt vi, bao nhiu chi tiu ca anh chng u c lu gi, chng h sai trt mt ng xu cc bc no c. Th xem ch ta tnh ton nh th no nh : Tin lng mau ht qa i, Anh tiu nhng g ? Em tnh khng ra ! xemsm sn trong nh, Bnh tr, thuc l vi c ph ngon. No l ru thuc bia lon, tiu chun y lo trn cho anh. Trong nh sn mn ngon lnh, Sao anh cn khon tiu nhanh ngoi lung. (Linh C) Tip n, ch v cn l mt th ngn hng c bit, ch bit u vo m chng bit u ra. Thu vo thi vui v, bao nhiu cng nhn. Cn pht ra th bn xn, xn so tng ng

Cui thng tui mi lnh lng, V tui bng chc d thng v cng. V ti nh, b m hun, B ni lng b nh nhung qu tri, Xong ri b mi m li : Tin lng cui thng em coi xem no. Dt li, ti trc ti sau, Hai tay b mc, tui aun lng. Ch vi ba pht l xong, Tin trong tay b, tui khng cn g. Th ri b ct bc i, Nt duyn khi ny cn g na u. Thng qua hai chn ngy su, Ngy vui duy nht, tri mau qu tri. (Trn Thnh Ngha) Ngoi ra phn ln cc ch v cn mc phi chng bnh than, no l thi bui go chu ci qu, no l vt gi leo thang, no l go ng tng ln vn vt Anh , bnh ga ht ri, Cng dn hai ci tr gp i. y na, nh n a giy bo, Hn ng cui tun phi ng thi. Cn ci a l na anh , Chuyn ny khng hon c u nha, u v dm l ngct, Ha n em nhn mi chiu qua.

V th l chng bn phi bt c d iu chnh nhng chi ph ca mnh sao cho ph hp vi hon cnh : T nay anh s c king, Bt phn giao tip, lin min gi mi. em khi phi than i, Nng khn sa tithng ri li lo. (Linh C) Trong mt trm anh chng, th c hai mi ba anh ca cm rng h ly phi nhng b v mang dng hSo! Bi v cc ch v ch chm lolic trm qua nh hng xm, riso snh, ch chit nng nh n kia. Nu chng may hng xm c chic xe gn my ri, m mnh vn c phi lc cc vi chicxe p. Hi chng so snh ny cn c gi l hi chng ng ni ny trng ni n, c voi i tin, chng bao gi bit bng lng vi s phn ca mnh : - Chng ngi ta thth l th kia, cn anh th cth ly. Th ly ngha n nm thao ? Ci ip khc trn c r r sut c ngy v c r r sut c m, n qu thn cng khng chu ni, hung l l anh chng. y l cha ni ti ci danh d, ci t i to bng ci r ca anh chng b xc phm nng n, v d sao mnh cng l thng n ng kia m. Trong mt trm anh chng, th c hai mi hai anh li v v nhs t H ng, bi v mi khi cc chin hu mun r anh ta i nhu, th c phi thm th thm tht, nhn trc nhn sau, ch l s t nh bit c, th c m tan nt cuc i. Ni g m mt cho i l ci lng Ty Hin, huyn M c, tnh H ng. V th, ngy xa c mi ln th tm giy khai sinh, hay gi phiu l lch c nhn ra, my thng bn tri nh thnh vt khng cht, bao gi cng hi mc l g mt cu : - , my sinh ra H ng, th chc chn m my phi d tn v ch my phi bo lc lm. ng vy khng ? G bn ln ting thanh minh thanh nga : - Cc b cc c H ng bn Tu mi hung d, ch cn cc b cc c H ng bn ta th hin kh . Sut ngy ch bit ngi dt la cho bn dn thin h lm m lm dng. B chng my khng bit ti o la H ng . Qu tao . Cho d g di c ra m phn bua, v ni vng c nc ming, th chng n vn c cui khy. Th mi u khng c ch.

Theo in tch th cm t s t H ng c dng m ch ngi v hay ghen v c tnh hung d. Nu ti cc khu rng rm thuc chu , cp l vua ca loi th, th chu u, s t l cha sn lm. Khi nghe s t rng ln, cc loi th khc u hong s, cp ui chy trn mt. Trn Qu Thng l bn ca thi ho T ng Pha. ng ta c mt ngi v ni ting l hay ghen v hung d. Mi ln T ng Pha n chi, u nghe ting b ta la ht m . Thy vy, h T mi lm mt bi th cm cnh m ch diu ng bn c ngi v hung d nh sau : Thy t Long Khu c s hin, m khng thuyt php d bt min. Ht vn H ng s t hng, Tr tng lc th tm mang mang.

C ngha l : Ai hin hn c s Long Khu, c kinh ging o sut canh thu. Bng nghe s t H ng rng, Tay run gy rt lng hoang mang. Nhng ch v hung d nh s t H ng bn Tu, th qu l him hoi, nhng khng phi l khng c. Bi v trn i ny, i khi cng vn xy ra cnh g mi g c. Chng tin th xin nghe th tm s ca Ngi mt so nh sau : Nng Si Gn anh i m lnh ngt, Bi v em sinh qun H ng. Bao ln anh khip hi s v cng, V trn mt vn cn ln vt so.

Anh vn nh em ngi u qut y, Cm khc cy di lm ch e anh. Anh kinh hn vi v n lung tung,

Ch s h phng ra ng ri dng tut.

Gp mt ba anh ru mt ba, Gp hai hm thnh ru r c tm hn. Bao lu ri n ung chng thy ngon. V i mt m mng au bm tm.

Em cha ht vang lng khp xm, Em cha gm m ng rng xanh. Bao ln anh toan tnh mun lm ha, Lng run s, lm sao anh dm ni.

Lc em nh, anh ch nhn em lm lt, Gin in ln, nhng ni chng nn li. Em i ri, i khoi tr sng m ti, Nhng ngy thng cuc i anh bm dp.

Em u bn ny hay bn , Hi ngi em sinh qun H ng. Anh vn run v khip hi v cng, Xin gi em bi th tnh so chm. (Hi ru qup, Sao Mai) Trong mt trm anh chng, th c mi chn anh bt v gi chnkim st vin, bi v mi tin n, tin s, lin quan ti chuyn lng nhng chim chut trc hoc sau ngy cui u c ch v a vo h s ti trng v thng xuyn c li ratruy t, cho n lc la di mi thi.

y ch l chuyn rt bnh thng, khng c chi l kh hiu. Thc vy, phe n b con gi sng bng tri tim. i vi h, tnh yu l tt c v chi phi mi sinh hot. V th, nhng li phm ti tnh yu tr nn nh mt vt chm, khng bao gi ngui ngoai trong ci lng h. Tnh yu ca h ging nh bt nc y, mt khi b ht xung t, th khng th no ht ln c. Bi , anh chng ng t tng vung vt. Mt khi b lu vo h s ti trng, th chng th no bi xa ht. Sau cng, trong mt trm anh chng, th c mi mt anh cho rng v l mt siu cng quc, m h mi khi mt nc nh b l bt tun thng lnh, y nh rng h s tin hnh bin phpcm vn ngay lp tc. Trong lnh vc chnh ch chnh em, cc nc mnh thng p dng bin php cm vn i vi cc nc khc, khi nhng nc ny khng chu vng theo ng li, chnh sch ca h. Lc by gi, nhng nc mnh s p tai ngonh mt lm ng, chng oi hoi hay m xa g n nhng nhu cu ca nhng nc b lit vo hng cng u cng c y : khng trao i, khng bun bn, khng vin tr, khng lin h Trong phm vi v chng cng vy. Khi anh chng lm iu g sai tri, th lp tc ch v bn s dng bin php cm vn, nh mt th v kh li hi cho anh chng bit th no l sc mnh ca n b con gi, cng nh dy cho anh chng mt bi hc nh i. S cm vn y c hiu l : khng nhn, khng nghe, khng ni. Nu gia nh kh gi th phng ai ngi y , ging ai ngi y nm. Cn nu khng c iu kin, th vn nm chung ging, nhng mn ai ngi y p, lm thnh mt bc tng v hnh ngn cch, khin anh chng vo ci th vit v, bt nhc nhch. Mt anh chng b cm vn tm s nh sau : C ba ba, na thng, c y li quay mt vo vch mt ln v v tr, v khng cng i d sinh nht, v khng gi li haKhi ti thanh minh, gii thch nhng s st ca mnh, thay v thng cm, th c y li vnh vo tuyn b : khng nghe li, th rng m chu. Thi, mn ai ny p, ng chung ng g vi nhau na (Ph N Ch Nht, s 6, ra ngy 12 thng 2 nm 2006). Tuy nhin, phi cng bng m ni chnh nh nhng h ly trn m nhiu anh chng tr nn tt lnh hn. Chng th m i vi nhng cu con trai ba ba , cc c ta ngy xa khuyn : - C ly cho n con v l xong tut. Ch c v n mi tr c n m thi. C nhng anh chng trc kia ngang tng, th nay tr thnh nhng anh chng ngoan hin, mm nhn nh con chi chi : Hu con t thu cn th, Hu v n thu bc ph mi u. Mun cho v khi cu nhu, Bp dn sch bp, nh lau sch nh.

Sinh nht phi nh tng qu, Nu n ngy tm thng ba khi bn. V ng th phi bung mn, Ngy h qut mt, ng sang p mn. V gin th phi ci duyn, V vui mi c huyn thuyn ht h. m nm v ngy o o, Mnh c thoi mi ngy cho vui nh. i ch v thch n qu, Mnh xi cho v nh cm. Ch v th li cho ngon. Mt lun nhn thng, ch dm ng ngang. i u bo co ng hong, V khen chng t rt ngoan th mng. (Minh Thu, Vng Tu) kt lun, g ghi nhn hu nh tt tt mt chm phn chm cc anh chng u th tay k vo bn Tuyn ngnnam quyn rt och nh sau : Mi tn n ng con giai sinh ra trn ci i ny u c hung nhng quyn li v bnh ng nh nhau. Nhng ri mt s tn phn ph m ily v. G Siu TI YU TING NC TI Ni theo kiu nh o th ngn ng v ting ni l mt qu tng, Thin Cha trao ban cho con ngi, truyn t t tng v mun ca mnh cho ngi khc, nh m hiu bit v xch li gn nhau hn. Chnh v th, g c th xc quyt : - Ngi l mt con vt c ngn ng, c ting ni. Th nhng, ngy nay ngi ta ang tm hiu xem liu loi vt c ngn ng v ting ni hay khng ? Chng hn ting ht ca loi chim. My ngi chuyn ngh

i by thu ting chim ht vo bng ct st, ri sau em ra ngoi cnh ng v m vang d kh nhng con chim khc v th l chng bsp by. Tuy nhin nu c chng na, th cng ch l mt phng tin cn rt th s, ch cha th c pht trin thnh h thng nh ngn ng v ting ni ca loi ngi. Theo Thnh Kinh, th thu ban u con ngi c chung mt ngn ng, mt ting ni. Th ri v h nhau xy mt ngn thp chc tri, c gi l ngn thp Baben, nh mt i chi vi quyn nng Thin Cha, nn Ngi khin cho ngn ng v ting ni ca h tr nn bt ng, nn phi phn tn, mi ngi i mt phng. Khng bit cu chuyn trn thc h nh th no xt theo phng din lch s, nhng t g c th rt ra hai im : Mt l chc chn ngy xa ngy xa nhn loi c chung mt th ngn ng, mt th ting ni, bi v hin gi vn cn nhiu ting ging nhau ni ngn ng ca cc dn tc. Chng hn nh : - Ba, ph, pater, pre, father - M, mu, mater, mre, mother Hai l do mi trng v hon cnh sng, dn dn nhng khc bit ny sinh, v nhng khc bit ny mi ngy mt gia tng v lin tc pht trin theo kiu tam sao tht bn, ri hnh thnh nhng ngn ng, nhng ting ni ring ca tng b tc, ca tng sc dn. Theo mt gi thuyt c phn st vi thc t v c nhiu ngi nu ln, l dn Vit chng ta l dng ging Bch Vit, ngy xa sng ti lu vc sng Dng T, thuc tnh Chit Giang bn Tu. Trc him ha b ng ha vi ngi Tu v cc sc dn khc, mt s tch khi nhm Bch Vit v di c xung min nam, ly tn l Lc Vit. D sao chng na th y cng ch l mt gi thuyt, nhng t nhiu cng n cha mt cht s tht no . Chng hn ai trong chng ta cng u bit cu chuyn : Lc Long Qun ly b u C, ra mt ci bc, v trong ci bc y c mt trm tri trng, n ra mt trm ngi con. Ri sau , nm mi ngi theo cha ln ni v nm mi ngi theo m xung binChnh v th, ny sinh hai ch ng bo ngha l cng mt bc, m ch anh ch em cng cha cng m, hay nhng ngi cng mt dng ging, cng mt qu hng t nc. Huyn thoi ny ct ngha c s hin din ca dn Vit v dn Mng, mt sc dn thiu s, sinh sng t Giang n Thanh Ngh. Rt c th c hai cng mt dng Lc Vit pha bc, ri sau mi chia thnh hai : dn Mng sng trn rng trn ni, cn dn Vit xung ng bng v ra bin. V phng din ngn ng v ting ni, c th nhm Lc Vit ngy xa ni mt th ngn ng, phn trng yu cn trong ting Mng, v Mng v Vit c nhiu ting tng t vi nhau. Chng ta cng c th xc quyt : ting Mng l hnh thc ti c ca ting Vit, hay ni cch khc : ting Lc Vit ngy xa khng

xa my vi ting Mng ngy nay, nh nhng vay mn t bn ngoi, dn dn tr thnh ting Vit. C mt nh ngn ng hc ngi Php, m g qun tit mt tn, phn nh th ny : - Ting Vit l mre des langues, l m ca cc ngn ng. Ri ng ta a ra nhng bng chng : Th nht : ting Vit l ting n m, m n m l hnh thc c xa nht ca ngn ng. Mt a tr khi bp b tp ni, n khng th ni nhiu m nhiu ting, m mi ting phi l mt m. Th hai, cc ngn ng khc trn th gii u t nhiu mang du n ca ting Vit, nh g a ra ch ba, ch m lm in hnh. Th ba ting Vit c cc m, nn con em ca chng ta hc sinh ng tng i khng kh khn. Trong khi ngi Tu khng c c m B. Bt c ch B no, h cng phang thnh P ht ro tri. V th, phi hi li cho k : - B b, hay B ph. Cn dn Phng xe chnh hiu con g c, th li khng ni c m H, thnh th h c haut thnh v les hros th cng ging nh Zros m thi. Khi nghe li pht biu ca ng ty trn kia, g phng mi v rt ly lm hnh din. Tuy nhin, s tht c ng nh vy hay khng, th cn phi ch nhng ngm ku nghim tc khc na. Tuy nhin, g c th chc chn iu ny, l t ngn xa, dn Vit c mt th ngn ng, mt th ting ni ring, khng ging vi ting Tu. Sch s Tu cho bit : Vo nm Tn Mo, i vua Thnh Vng nh Chu (1108), c nc Vit pha nam sai s em chim bch tr sang cng, phi thng ngn ba ln mi hiu Ting ni y, ngn ng y cn rt mc mc, nhng ri cng vi thi gian, c tinh luyn i vo lng ngi vi nhng cu tc ng ca dao tuyt vi : - Hi c tt nc bn ng, Sao c mc nh trng vng i. C ting ni, c ngn ng th dn tc no cng c, nhng ghi li ting ni y, ngn ng y bng ch vit, th khng phi dn tc no cng c. G nghim ra rng : Dn Vit thu ban u cha c mt th ch vit ring. Tt c ch l truyn ming vi nhau m thi, nh tc ng, ca dao, v, cu , chuyn c tchtt c lm thnh ci kho tng vn chng bnh dn, hay vn chng truyn khu.

Sau khi tip xc vi ngi Tu, ng thi trc nhu cu phi ghi li nhng tng ca mnh, ngi ta hc ting Tu v ghi li bng ch Tu. Tuy nhin v t i dn tc, mun c c mt bn sc ring, mt cung cch ring, cc nh nho phu ra mt cch vit khc, l ch Nm, ghi li nhng ngh ca mnh, m ngi Tu cng kh lng bit c. Ch Tu kh, ch nm li cng kh hn, v th mt s nh nho chnh hiu con nai vng ng ngc, phi chp ming ph bnh : - Nm na l cha mnh khe. Khi cc nh truyn gio t chn ti Vit Nam, v nhu cu cn phi dn nhng bi ging ca mnh, cc ngi dng mu t La tinh ghi li ting Vit v to thnh ch Quc ng m chng ta hin nay ang s dng. y l mt cng trnh ca nhiu ngi qua nhiu thi gian khc nhau, nhng ngi c cng u hn phi l cha c L (Alexandre de Rhodes). Cun sch u tin cha vit bng Vit ng vi mu t La tinh, i chiu vi La ng v Php ng, l cun : - Php ging tm ngy - Cathechismus in octo dies divisus Catchisme divis en huit jours. Cun sch ny c xut bn ti Rma nm 1651. Cng nm y cha cn xut bn cun T in Vit La B. C mt thi ngi ta h ho : - Ch quc ng, Ting nc ta, Con ci nh, Mau hc ly. Ngi phng ty rt ly lm ngc nhin khi thy gia vng ng Nam Chu ny li c mt dn tc vi ch vit bng mu t La tinh ging nh h, khin h phi tm phc khu phc. S d g phi di dng vn t, c k d ngng nh vy l bn dn thin h thy c rng ting Vit v Ch quc ng ca mnh hin nay tht l tuyt vi, ri c gng gn gi v lm cho n c trong sng. G xin tn hu tn vn v hai lnh vc ny.

Trc ht l nhng nhng c gng lm cho ting Vit c trong sng.

Ni ti lnh vc ny, g cm thy hi bbun. Thc vy, thay v lm cho trong sng, mt s ngi lm cho ting Vit ca mnh tr nn tm ti m mt. Vy h l nhng ai ?

Tin vn h l ng nh nc. Sau ngy 30 thng 4 nm 1975, g khp khi mng thm v hy vng mt lung gi mi s thi vo lnh vc vn hc ngh thut. Nhng ri g tht vng ch. Tht vng v vic dng ting ta mt cch th thin : c ln i b trn ng Hng Thp T (c), khi ngang qua bnh vin T D, bt cht ngc ln lu, g thy mt tm bng vi hai ch c vit bng mu : XNG . G rng ri c tay chn v th di nh tht mt ci. Tht vng v vic dng ting Tu mt cch ba bi : c mt thi, cc ng cn b h m ming ra l pht biu : Nht tr, ng , ng k, qun l.khn trng!!! Cn nhng tc phm vn hc, nht l nhng cun chuyn bi bc tn gio li u tr ti mc khng th nongi ni. Tht vng v vic dng ting Ty mt cch khng cn thit. Cho ti hm nay vn cn nhng ch nh : ci l-gch, ci m-tp, binh chng Tng-Thit gip, cng tin Tht vng vi vic t cu t c mt cch v ti v : c ln i qua mt quy hng bn tht, g thy mt bng hiu vit nh sau : CA HNG THT PH N, th ra y l ca hng bn tht do cc ch em ph n m trch. Mi y thi, khi i tham quan khu du lch Tc Dp, thuc tnh An Giang, g thy c mt ci hang, mun v th phi chui. V ci hang y c gi l : C QUAN PH N. Thy vy, g nh phi b tay. Tht vng v nhng ci cch v vic ging dy b mn Vit vn. No l ci cch ch vit, no l ci cch nh vnC mi ln ci cch, th hnh nh li tht li mt bc. V chng nm no m khng c mt ci cch no . Hay thin h ch a ra ci cch ct sch bn chy, tha h ht bc m thi. Chnh v vy m mc Vit vn hin gi ca cc em hc sinh xung thp ti mc bo ng : ch vit th nh g bi, li chnh t th khng m xu, cu khng th ra cu, c chng th ra c, cn cc chm v phy th c lon co co. Khng hiu vi ci ny, mai ngy ting Vit s i v u ? Cch y kh lu, mt ngi bn gi cho g nhng bi lun vn tiu biu ca mt s hc sinh. c nhng mu lun vn ny, g chng bit nn ci hay nn khc. C l c hai. Ci ri khc. G xin trch dn mt t bi bn dn thin h cng chim ngng. Bi ca cp tiu hc : ti : Em hy t hnh dng v tnh tnh mt c gi m em rt knh yu.

Hnh dng ca b ni rt l thp c hai mt ri, dng i rt chm chp, mt th l t thy g na. Tnh tnh c gi rt l bc bi. Khi b ni ci lin nhe mm rng ra cn c ba bn ci g m thi. Con mt ca b trn nh hn bi, mi c hai ci l, c gi c hai ci tai, tc ca b bc ph. C ngn gn, thn ca b 2, 3 thc, b c hai ci tay, c hai ci chn. B c ngoi 40 tui. Hnh dng bnh thng, chiu rng ba mi, chiu cao mt mt su. Khi ci ming b em mm mm nh ming ci h. ti : Em hy t bn em. Bn em ko cao khng thp, trung bnh. Bn em ko gy, ko bo, trung bnh. Bn em ko en ko trng, trung bnh. Bn em ko gii ko km, trung bnh ti : Em hy t m giao tha. Em bc ra sn chun b thp hng giao tha. nh trng trn vng vc soi r khu tp th, lm nhng chic l sng ln loang long Bi ca cp trung hc : ti : Em hy phn tch hai cu th trong tp Nht k trong t ca tc gi H Ch Minh: Ng th ai cng nh lng thin Tnh dy phn ra k d hin. Khi ng th c th chng ta nm im, bt ng, mt nhm, trng ai cng ging ai. Nhng khi tnh dy, do nhu cu sinh l, c th con ngi cn o thi mt s cn b trong c th nn cu th t thc rt chnh xc: ng dy phn ra. ti : Em hy phn tch tm lng ngi m ca b c T trong chuyn V nht ca nh vn Kim Ln. Trong cuc sng sinh hot i thng, hng ngy chng ta tng c thng thc rt nhiu loi lng nh lng ln, lng ch, lng g, lng vt Chng u rt ngon v c v ring bit khc nhau, nhng tt c u khng th bng lng m. ti :Em hy pht biu cm ngh ca mnh v vic Nguyn Du li cho chng ta tc phm Truyn Kiu. Nguyn Du l lo tin bi ca chng ta. Mc d tin bi sm ra i vo mt chiu gi lnh nhng vn lm chn ng c gii hu bi ca chng ta, qua b kp v cng Vng Thu Liu hay cn gi l on trng tht thanh hay bin th ca n l on trng tit canh. Bng chng l qua cc k thi, pho b kp ny li xut hin v lm tht in bt o c gii hu bi ca chng ta! Bi ca cp i hc :

 ti : Tm hiu cu Chim mi v rng tm chn ng trong bi Chiu ti ca tc gi H Ch Minh. (Tuyn sinh i hc nm 2004, i hc khoa hc x hi v nhn vn TP.HCM) Bi th Chiu ti ca Bc H lm ta nh n cu th ca Nguyn Du Chim hm thoi thp v rng hay cu th Ngn nm gi cun chim bay mi ca B Huyn Thanh Quan. Nhng so snh ta thy r chim Bc H khc hn chim Nguyn Du v cn khc hn chim B Huyn Thanh Quan. Chim B Huyn t nhin mi cn chim Bc H l con chim phi thng, n mi c mc ch: Chim mi v rng tm chn ng

Tip n, h l nhng k thch chi tri v t ra hn ngi. i trn h ph, g thy nhan nhan nhng bng hiu, cng nh nhng sn phm, t vin ko ngt n gi bng v sinhtt tt c ghi bng ting nc ngoi. Thm ch n c phn bn v thuc su, dnh cho nng dn chm bn rung ng, cng u c nhng tn Ty, tn Anhrt och. C mt thi, nhng nh tr thc na vi trong cu chuyn trao i h thng chm ting Phng-xe hay ting ng-le chng t mnh l ngi hc rng bit nhiu. Cng ging nh my c cu Vit kiu khi v nc vn thng hay ni : Ci ny nng bao nhiu pao, con ng di bao nhiu maikhin cho b con Hai La c h hc ming, chng hiu ci pao v ci mai l ci chi chi. Trong lnh vc ny, qu v tr thc na vi dng ting Ty bi lm nhng bi th hu t by tnh cm ca mnh : - Chiu chiu i do chn la rue, Thy ng kia c mt fille, Tui tc tuy ang cn petite, Xem ra thy ci jolie. (La rue : ng ph. Fille : c gi. Petite : nh. Jolie : p). Hay : - u ph ng kia c mt fille, Nay moi mun kt mari cng nng. Lorsque moi gi th sang, Jcris une lettre cho nng savoir. (Moi : ti. Mari : v chng. Lorsque : th l. Jcris une letre :

ti vit mt l th. Savoir : bit). Nhng xt v tnh cc lm ly bi t c l cn thua xa nhng me Ty : - D-c-ri tnh th uyn lt, cho mnh con-nt mng c. T khi mnh kt-t d, Bon-n cng lm, ma-l cng nhiu. (Jcris une lettre connaitre mon coeur quitter je bonheur malheur : Em vit tnh th mt bc, cho mnh bit tri tim em. T khi mnh b em, hnh phc cng lm, kh au cng nhiu). - puy c d t con nt, Dut ki s st sp ta- n. (Depuis que je te connais jusquici six sept annes : T khi em bit anh n nay su by nm) Hay dng ting Ty bi ru con : - Ct-x ng, mng se p-t, Mnh-t-mng, phi n pa-pa. (Couchez donc, mon cher petit, maintenant fini papa. Vy ng i, b bng yu du ca m, gi th ba ht ri). Hay vui a, dng ting Ty bi lm cu : - T ti noa, t ti dn. Ly gm, ly g. Ly mng-g me-x. Ly man-g c moi. l con g? Tha chnh l conh. (T ti en, t ti vng. N gn, n g. N n ng. N n c ti). V i khi cn dng c ting Ty bi ny m ni li : V Vit i vi chng Php vo tim mua . Thy nh hng ni thch qu, v bn r tai chng : - Trs chaud ! Trs chaud ! Chng tng v ku nh hng nng bc qu, nn vi mua v lp cp tr tin ra ngoi cho mt. Th nhng, ra ti ngoi, v trch chng : - bo qu t m c mua. - Th c thy mnh ku t lc no u ?

- Ngi ta khng tin ni trc mt ngi bn hng, s h bo mnh l ngi Vit m li dm pha mt mn li ca h, nn phi ni li l trs chaudth m cng chng hiu. Trs chaud l trop cher ng knh . (Trs chaud l tri rt nng, cn trop cher l qu mc). Chuyn rng c mt hc sinh t min Nam ra H Ni thi t ti Ty. Anh ta u thi vit. Lc vo thi o-ran (vn p), thy gio Ty hi anh c bit mt cng trnh kin trc ln no va c xy dng xong ti Vit Nam hay khng ? Anh ta mt ta tai v tr li khng bit. Thy gio Ty ui anh v ch v cho khng im. Bc qu, anh ta bung ting chi th theo phong cch min Nam : - u me! Ai ng va nghe thy, thy gio Ty bn gi anh ta li v khen ly khen : - Gii, gii. Ti cho anh mi im Th ra cng trnh kin trc y chnh l cu Long Bin, bc qua sng Hng, c t bng tn ca vin quan ton quyn ng Dng khi y lPaul Doumer! n thi qun i Hoa k sang tham chin ti Vit Nam, cc me M ni ting Mo gi cy cng chng thua g cc me Ty. Cc nng ni c nh gi khin g rt ly lm bi phc. G xin ghi li mt vi mu i thoi m thi. - y khn m anh M i (Em lnh : Icold). - Du l mai ht bn, n khi tao c b-bi, th du li i ct mao vi con y h (My l chng tao my husband n khi tao c em b baby th my li i mo chut cat mouse vi con y h). Mt cp v chng khc dng ting Mo gi cy ci nhau. Anh chng ni

- Sugar you, you go. Sugar me, me go (ng c, c i. ng ti, ti i. Ch v p : - You think you tasty ? (Anh ngh anh ngon h ?) Anh chng bo : - I love toilet you go go ! (Ti yu cu c i i). Ri ni tip :

- You onion summer me three down seven up. No, enough listen. (C hnh h ti ba chm by ni. Thi, ri nghe.) V chuyn ting Ty bi hay ting Mo gi cy th cn di di, g xin tm ngng y bn s qua ti vic th hai :

Tip n l hy gn gi ting Vit. y phi l mt cng vic cp bch ca mi ngi dn Vit, nht l i vi nhng ngi sng nc ngoi. Bi v nu khng n lc, nu khng c gng, th sang th h th hai, th ba v th tchc chn ting Vit s b qun lng v i n ch mai mt. V th, g rt cm phc nhng bc lm cha lm m lun bn khon lo lng v vn ny, bng cch lun dy v bt con ci ni ting Vit mi khi chng nh. ng thi g cng rt cm phc nhng ngi tn cng m ra nhng trung tm dy ting Vit v tt c nhng ngi thin ch gp sc bng cch vo nhng ngy ngh cui tun ti dy cho con em bit vit v ni ting Vit. Nu g nh khng lm th hnh nh Phm Duy c mt bi ht vi nhng li ca nh sau : - Ti yu ting nc ti, t khi mi ra i V mt hc gi no pht biu : - Ting ta cn, dn ta cn. Ting ta mt, dn ta mt.

Ti liu tham kho : Chi Ch ca Lng Nhn. Tp ch Kin Thc Ngy Nay s 562 G Siu CHIC PHONG B Cch y kh lu, trn bn nguyt san chm bim v tro phng, mang tn l Tui Tr Ci, g c c mt chm th vit vchic phong b. G rt ly lm tm c vi nhng tc gi ca chm th y, nn v i nh t mt pht v t thng cho mnh mt iu thuc lo, ri sau lu vo hc ti liu.

Hm nay, g xin da vo chm th y tn hu tn vn, cng nh tn rng tn di v ti ny. Vy phong b l ci chi chi ? Theo Vit Nam T in ca L Vn c, th phong l gi li, gn li, chng hn nh nim phong. B l ci b, ci bao. Cn bao l bc bn ngoi, che ch, vt cha ng. V th, ngi ta cng thng dng ch phong i lin vi ch b v ch bao. Phong bao l bao th ng tin hay gi tin dng tr cng hay n n. Cn phong b l bao th, ci bao hnh ch nht dng ng th. Trc ht xin bn v chic phong bao. Theo Toan nh trong Tn ngng Vit Nam, th bc sang mt nm mi, mi ngi u tng thm c mt tui. l iu ng mng. i vi ngi gi l tng tui th, i vi cc em b l thm tui thm ln. Theo tc l th sng mng mt tt, sau khi lm l knh t tin xong, con chu thng quy qun chc tui ng b mt nm bnh an v mnh khe. ng b cng chc li cho con chu nhng iu tt p nht. Trong lc chc tt, con chu thng dng cho ng b mt mn qu tt nh bnh tri hay mt mn tin. Tin ny c gi l tin m hng, em li may mn cho ng b. ng thi, ng b cng m hng li cho con chu. Tin m hng ca ng b cho con chu c gi l tin mng tui. D giu hay ngho, ng b cng mng tui li cho con chu. Giu th nhiu tin, ngho th tng trng mt vi ng cho con chu c may mn sut nm. Bn b gp nhau trong ngy tt cng hay m hng cho nhau lyhn. Tin m hng ny thng c ct k, t khi ly ra tiu, ch tr nhng trng hp bt c d m thi. Tin m hng hay tin mng tui c ng trong nhng chic phong bao mu hng. Ring phong bao ng tin mng tui, th bao gi cng phi c tin l, tin s sinh si ny n thm nhiu. Ngy tt, cc bc v cc c, cc ch v cc d cng thng mng tui cho cc chu. V khi ti chc tt nh mt ngi bn c tr nh ngi ta cng mng tui cho cc em. Hay khi mt ngi bn ti nh mnh chc tt, c em nh i theo, ch nh cng phi mng tui cho em, em c khe mnh chng ln, hc hnh thng minh, chm ch v ngoan ngon. Ti min Nam, ngi ta dng hai ch l x ch tin mng tui, nh mn qu tt dnh cho cc em nh. Hai ch ny xut pht t ting Qung ng bn Tu. Ngoi ra, ngi ta cng dng hai ch l x ch tin thng, chng hn l x cho bi bp i vi cc em nh, mt trong nhng nim vui ca ngy tt chnh l c nhn tin l x, tin mng tui. Chng lo m tng ng v kim im xem ai cho

hu hnh nht. Chng khoe vi bn b rng mnh c by nhiu xem a no nhiu a no t. Nhng ri cui cng u gi li cho m, nh mi con ng u dn v Rma vy. Nh th, lnh vc chuyn mn ca phong bao l ng tin. Tip n xin bn v chic phong b. Cng dng u tin ca phong b, nh trn nh ngha, l ng nhng cnh th ngi ta gi cho nhau. Ngy xa, khi nhng phng tin hin i nh meo v chat cha c, thm ch in thoi cng cn rt him ngay c ti thnh ph, th phng tin duy nht lin h vi nhau chnh l th t qua ng bu in. Con ci trc khi ln ng i hc hay i lm ni xa, th no cng c ba m cn dn k cng : - Con nh vit th v cho thy m nh. c bit l i vi nhng ngi ang yu. Nhng cnh th tnh lm ly bi t ni kt h li vi nhau, d ang phi xa cch ngn trng tn nhng chn tri gc bin khc nhau. Ngi ta nn nt tng vit tng ch. Ngi ta tri di tm t trn nhng trang giy. Ngi ta k cho nhau mi th chuyn, t chuyn trn tri n chuyn di t, t chuyn ma n chuyn nng, t chuyn trong nh n chuyn ngoi ng. Thm ch ngi ta cn chn c mu mc m ngi yu mnh vn thch m vit. Bc th c vit xong, ngi ta trnh trng b vo trong phong b. Hi cha c loi giy thm nh by gi, nn c ngi cn cn thn xc thm mt cht nc hoa cho yu thng ta ngt hng thm. Sau nim phong li bng cchl li lim, bi v cc phong b u c pht keo sn. Ngi cn thn vit tn v a ch ngi nhn. Nguyn hai ch khi u cng nhiu kh v rc ri. No l knh gi, no l thn gi, no l mn gi, no l thng v, no l trao v a ch phi ng, bng khng cnh th s b phiu diu min cc lc. V i khi cng xy ra nhng chuyn ci chy nc mt. Chng hn th vit cho b th li ln a ch ca b, cn th cho b th li ln a ch ca b. Tht cho cng ngng. Sau ngi ta cng lil li lim dn com tem hay con c trn chic phong b, ri trao ph s mng n cho ng bu in. Phi c tem c th ng bu in mi chuyn, bng khng th s b tr v cho kh ch. Cn nu chuyn th ngi nhn s b np thm tin pht. i khi v l do k thut, th b tht lc th qu l bun t ti.

Mt khi cnh th c gi i, ngi ta ngong ngng trng ch s tr li, s hi m ca ngi mnh yu. C khi trng ng trng ngi, trng di c c. Vic nhn th thn qu cng hay gp phi rc ri. Th v ti bu in x th nm v chng c nhn vin ph trch mang i phn pht. V th, khng b phin trch, mang ting l hng h v lnh nht, ngi ta phi nh ti mt ngi trung gian nhn th v chuyn th cho mnh. Bc nhn vin ph trch pht th c coi nh s gi mang tin vui. Nht l vo thi bui kh khn, khi nhn c th hay giy bo lnh tin hay qu ca thn nhn t nc ngoi gi v, ngi ta cng thng bi dng cho bc ta mt s tin, gi l cm n, nhng cng mun ni ln rng : - Xin bc hy nh, ng c tnh qun hay ngm tm giy bo cho nhng ln khc. Theo s su tm, ngi ta c bit : Juliette Drouet vit cho Victor Hugo nhng mi by ngn l th tnh v vn ho cng tr li bng y bc th tnh cho ngi yu. iu ny cng d hiu v h l nhng ngh s. Th nhng, Himmler, mt con ngi lnh lng v st , mt con hm xm ca c Quc X, tc gi ca nhng l st sinh, trc khi cht cng li ba trm bc th tnh vi nhng li l cc k bay bm v lng mn. G xin k li mt v t tnh bng th rt th mng, rt cht lng v cng rt t kt qu mong mun : Chamfleuri, mt tiu thuyt gia ngi Php, t tnh mt cch rt tuyt vi bng cch vit cho ngi yu mt bc th ngn : - K khng v khng chng th nh ko mt li, chng lm c g c. Tri li, ko hai li th dng c ngay. Nu em tin iu , th anh nguyn em trt c tnh cm chn thnh v tm lng hy sinh tn ty ca mnh cng em ct tm vi cuc i. V ngi yu ca ng gi cho ng mt chic ko hai li tht mi v tht sc. t lu sau, m ci ca h c c hnh v sut i h sng hnh phc bn nhau. V th, tc gi Hunh ng trong chm th v chic phong b vit : - Ti u ci phong b, M sao cc bc c mi em! Mt khi em c dn tem, Cng l cu ni tm tnh gn xa. Rt tic hin gi thi quen vit th ang dn d b mai mt v chm dn vo qun lng. Ngay nh chnh g cng vy, hi mt t l in thoi, ng mt to l

email, va mau chng, va bo m an ton. V th, rt ngi phi li giy bt ra. V ngi nn nt vit mt bc th th qu l mtcng trnh ln. Cng chnh v s mai mt ca vic vit th m chic phong b cng b bin dng ri c dng vo nhng cng vic khc. Trc ht, phong b c dng vo vic bo tin vui cng nh loan tin bun. Ngy nay, vic in n ht sc d dng, v khng qu mc m, nn khi c ngi qua i, ngi ta lin gi thip tang, khi t chc n gi ngi ta cng in v gi thip mi. Tt c u c t trong chic phong b. Cn khi bc vo cao im ca ma ci, mi ngy nhn c vi ba ci thip hng cng ch l chuyn bnh thng. Phong b ng thip ci c in ra cng ngy cng p, phong ph v mu m, trang nh v mu sc, phng pht v hng thm. Th nhng, sng trong cuc i ci trit l ng c chn gi, b th chai ru, banh t i, bnh qui li vn l ci trit l thc tin nht. H c nh mi mnh, th mnh cng phi bit iu. V th, khi i tham d phi nh mang theo phong b. Tip n, phong b c dng vo vic ng tin mng. cho tin vic v d nh, ngi ta dng chnh chic phong b thin h gi mi hay bo tin ng tin phng iu cho nh hiu hay ng tin mng cho i bn tr : - Em mng mt cht tic hoa, Mt cht vic hiu cng l thng thi. Nhiu ngi c n ma ci th lo bun ru r. Thc vy, trong lc c du ch r v bn dn thin h mng r hn hoan, th mnh li bn khon bi ri, bi v nguyn ci chuyn tm u cho ra tin nht vo cc phong b, cng tot c m hi ht, t lun c mt thng lng. Tho no m ngi ta hay dng tr mc cu i lin vi tm thip mi d m ci!!! y l cha ni ti chuyn b hnh h trong nhng tic ci : Ci tai b hnh h bi nhng m thanh nhc nhi, ci bao t b hnh h bi nhng thc n kh tiu cng nh bi bia bt, cn bn thn b hnh h v b ch : c tic ci no m li c khai mc ng gi u, cn phi i cho mt khch kha, nht l nhng khch sp v nhng khch thuc vo hng vp na. V nh th, thay v c dng gi ghm tm t v tnh cm th by gi phong b c chuyn h m gi ghm tin bc. Sau cng, phong b c dng vo vic ng tin lo lt, cng nh chy cht mt cch trc tip hay gin tip.

Ci dch v gi ghm tin bc ca phong b xem ra ngy cng c pht trin, n nn lm ra, bi v trn ci i ny, s ngi nm gi quyn hnh nhng lng tham li khng y, chng bao gi khan him c : - Ch v su mt ln i, Chc n ca t nn li em vo. Tip cn quan thp quan cao, Chy cht ca no h cng cy em. V em h mc ting oan. (Hunh ng, H Ni). Phm mun lm bt c s g, th vn u tin bao gi cng vn phi l vn tin u. l qui lut bt di bt dch ca mun i. Cn by gi, h ng ti cc quan, cc sp, cc vp , th lp tc phi cn ti phong b. l ci l lng khng th b qua. Chnh v th, phong b c ln ngi, ngc mt nhn tri v vnh vang vi i : - Phong b ln mt ra oai, Ving mng qu biu tt ai cng cn. Mng sp sinh nht bn thn, Lt tay lnh o cng tun m cha. Mng cai ci chu, dng nh, Ri cn mng th c b, c ng. Mi nghe tng th xong, Cht v c hi ln xng mi nguy. (Nguyn Thanh Sn, TP. HCM). Ni ng ra ci th lc ca phong b cng chnh l ci th lc ca ng tin. Nu nn bc m toc t giy, nu ng tin l tin l pht, l sc bt ca tui tr, l sc khe ca tui gi, l ci ca danh vng, l ci lng che thn, l cn cn ca cng lth phong b cng c ci uy phong lm lit v ton nng nh th : - Chuyn u c chuyn l i : Mun mau xong vic, phili phong bao.

T vic thp n vic cao, Chuyn ln chuyn nhchuyn no cng chi. Th nhng n lm quyn uy, nhim mu. Mun khng ch i thm lu, mng, mi gi, nhc uvn v, Hy nhanh tay ltbao th. Bng khng ch n bao gi mi xong! Tn tin nhng tn cng, lu thnh l mt ri, L u c l l i, Ai t ra l, ritrch ai? (L Anh V, B Ra-Vng Tu). Nu nh ng tin rt c duyn vi cc quan, cc sp v cc vp : - Ht tiu n b n cay, ng tin n b n hay ca quyn. Phong b cng vy, lun lm cho cc quan, cc sp, cc vp c hi lng v bn thn mau chng t c nhng kt qu mong mun, i khi cn hn c mong mun na : - mang ci kip phong b, Ni no t n, vic g ch xong. Nhng m chng n tay khng, Trong lng t cha tin nong ng hong. Vic cn l tln ng, Bng ny cng nng, vic cng chy mau. quen l, thnh phong tro, Kh khn ? C t c no cngqua.

Chy trng, chy vicd m, Chy chc, chy tic l kh chi. Ch rng bnh t, bnh qui, C i c li th th mivui. (L Anh V, B Ra-Vng Tu). iu quan trng l cht lng cha trong ci phong b. Cht lng cng cao v cng nhiu th ca no cng lt, kh khn no cng qua. - Phong bao con sp cm m ra, M ra ch thy nhng la. Mi hi : M i sao tiu c ? M rng : tin y cho ta. ( Hi L, H Ni). Bnh thng, trong nhng phin hp do chnh quyn Vit Nam t chc, nhng ngi tham d u c ch bi dng nh tin xe c, tin n ungV th mi xy ra ci nn ngi hp th t m bo co li tht nhiu, cng ging nh lm th lo, bo co th hay ri chia chc vi nhau s tin bi dng thng d y. Do , thin h rt sing nng t chc hi hp, v cng hp th cng c n. C l chn chnh t nn ny, nh nc mi by ra ci tr pht phong b cho nhng ngi tham d, va gn nh, va bo m, va vt v, li va lng khch n, vui lng khch i : - u gi n hp kh ng, Gia gi trng chnhiu ng ra v, Ha ra vn phong b, Ngi chai t, bit nghe g na u ? Ngp di lic mt, bm nhau. Phong b nhn, mau mau cng chun. i hp ct cngun, Ni dung lm bm, c u, mt ui. Hp m nh th i chi.

(L Hng Thin, Hng Yn). Tuy nhin, thn phn v s kip ca phong b cng ln voi xung ch, cng ba chm by ni v chn ci lnh nh. Khi cn n, ngi ta o b, vut ve. Khi xong vic, ngi ta khng ngn ngi nm vo st rc : - (Phong b), Mt khi rt rut ri, Nm v st rc, thn ti bt bo. Ln sau c vic li iu, T mang hnh l: ngao nghuln ng. (L Anh V, B Ra-Vng Tu). Thu nhp ca cc quan chc thng c chia lm hai phn. Phn chnh thc v phn khng chnh thc. Phn trong lung v phn ngoi lung. Phn chnh thc trong lung c gi l lng. Cn phn khng chnh thc ngoi lung c gi l lu, hay bng. V th, ngi ta mi ni : lng lu, hay lng bng. Lng th ba cc ba ng, chng c bao nhiu. Cn lu hay bng th m thm v kn o nhng lm lc li nhiu v s k. Nh , cc quan mi d tin bc m tu t, xy nh v sm xe hi i mi. Quan th lin tc pht trin, cn dn th lin tc tp teo li. Bao lu cn tham nhng, cn hi l th t nc kh c th vn vai bin thnh rng. kt lun g xin k li mt mu chuyn nho nh trong sch C hc tinh hoa. C mt ng quan va mi nhn chc ti mt huyn xa xi. Ban m, mt ngi bn n thm v t cho ng ta mt s tin ln. ng quan thanh lim nht nh khng nhn, nhng ngi bn lin ni : - Tri th ti, chng c ai bit c u m s. ng quan tr li : - Tri bit, t bit, anh bit v ti bit, sao li ni chng c ai bit c u ? Ngi xa bo : - Tham thc th cc thn. Ngha l n nhiu th ch lm kh cho ci thn m thi. C l cu ny cng ng cho vic n hi l, n phong b bi v nhng th ca n ny rt d dng dn cc quan vo nh , nm th di mm lch. G Siu

NHNG NO NG C N G chng cn phi ni th bn dn thin h cng bit : X hi Vit Nam ngy xa l mt x hi sng bng ngh nng. M sng bng ngh nng th cn phi c nhiu ngi, th mi kham ni nhng cng vic nng nhc ni ng ng. V th, cc c ta rt coi trng vic dng v g chng cho con ci : - i thi, ci v, lm nh, Trong ba vic y, thc l kh khn. Ngoi nhng trng hp to hn, ngha l ly nhau qu sm, do cha m i bn tha thun v nh c vi nhau, ngay khi mt ngi hay c hai vn cn l nhng a con nt : - Bng bng cng chng i chi, i n ch li nh ri mt chng. Cn bnh thng, tui dnh cho hn nhn c qui nh r rng : - Gi thp tam, nam thp lc. C ngha l gi mi ba, giai mi su l l tng nht. V th, con gi m bc vo tui hm m vn cn c n l bng th qu l mt vn nan gii. Trc ht, chnh ng s s phi u lo thc thm : - Bc thang ln n tn tri, Bt ng Nguyt lo nh mi cng tay. nh thi, li tri vo y, Hi ng Nguyt lo : No dy t hng ? Nhng c l nhng ngi bn khon xao xuyn hn c chnh l cha m ca c gi. Ni bn khon xao xuyn ny c din t mt cch rt c th nh sau : - C con gi nhn trong nh, chng khc g nh cha mt tri bom n chm, chng bit n s pht n lc no ? - C con gi nhn trong nh, chng khc g nh cha mt h mm tm, chn bit n sx ra lc no. V th, h c ngi dm hi, l nhng bc lm cha lm m ch mun g pht i cho xong, nh trt c mt gnh nng. Thm ch c mt vi ngi cn chi tr nh ln con en gii quyt vn .

Thc vy, trong gia nh c em thng p hn c ch. Th nhng, nu c ch cha theo chng v dinh th chc chn s xy ra nnkt xe, n tc giao thng, khin cho cc c em c b tn kho, kh c ngi dm dm ti. Hn th na, thi by gi cc c ta trit p dng nguyn tc lun l ca Khng Mnh, l nam n th th bt thn, thm ch c nhng i ti khi ly nhau m vn cn cha bit mt nhau, ch khng nh thi bui by gi, nam n c c rt lgit gn, cha ly nhau m xem ra nh con ong t ng i li v. Trong mt nh kia, b m sinh mt mch c nhng ba bn c con gi, b mm mp thin h gn cho ci tn l l vt gii. Gii quyt ht ci l vt gii ny cng lm cho c ng c b au u v nhc c. V th khi c ngi n coi mt, th ng b b m a c em ra trnh din vi bn dn thin h. Cn khi ti nh th lm l cui th li nh tro c ch vo ch c emV ri mi chuyn cng c kt thc mt cch rt tt p, ging nh li mt ng b kia pht biu : - Tao vi m chng my ngy xa lm g c tm hiu, lm g c thng cm vi nhau, ngay c ci bn mt ca nhau cng chng bit na l, th m vn n i kip vi nhau v ra chng my rm rm y. Cn chng my by gi sao m by t qu. ly nhau ri, th phi c gng m sinh n, cng nhiu cng tt, mai mt chng nhng c ngi ni di tng ng, m nht l c nhng ngi k vai gnh vc nhng cng vic nng nhc. V th,trong nhng dp u xun nm mi ngi ta thng cu chc cho nhau : - a t, a tn, a ph qu. Hay : - ng con, nhiu chu, sng lu ti ba bn i. Nht l i vi nhng anh ch va lp gia nh, m i tt mi, th no cng c thin h cu chc : - u nm sinh con giai, cui nm sinh con gi. Ch khng theo kiu nh nc by gi pht ng chng trnh hn ch dn s v k hoch ha gia nh : - D gi hay trai, ch hai l . Qu ch tiu ny, coi chng b ging chc v b pht tinngu na l ng khc. V ch trng thoi mi , v t , thm ch cho httrng th mi thi. V th, g bit mt vi anh bn, con ci tht ng c, c y nh phim Hng Kng

nhiu tp : s gia nh cng gio mt cun chng , th xin ghi tip cun hai, cun ba v khi ti ba cm phi tp hp im danh xem cn st a no v mi chi cha chu v hay khng ? V cng c nhng c gi lm vo cnh : - Ly anh t thu mi ba, n nm mi tm, thip nm con. Ra ng thip hy cn son, V nh thip nm con vi chng. Tuy nhin, nh g trnh by : th gian v lng ngi ngy nay ra khc, v dng nh thin h mun i ngc li vi nhng iu cha ng ngy xa tng sng. Chng hn nh ngy xa cng ng con cng tt, cn ngy nay cng t con cng hay. Chng hn nh ngy xa thnh v thnh chng ri, th sinh con ci, cn ngy nay mt s ngi ch trng hn nhn th, sng tm vi nhau mt thi gian, hp th tin ti, bng khng th ng ai ngi y i. Ri li cn mun c con m khng cn ti ng chng hay b v, a con ch c mt ngi m, hay mt ngi cha m thi. Ring dn choi choi mi nhn th li thch n cm trc kng. Chng hn nh ngy xa ngi ta ch trng ly v ly chng cng sm cng tt, cn ngy nay ly chng ly v cng mun cng hay, thm ch c nhng ngi mun ngng ra, chng cn thch ly v ly chng na. Chnh v th, ch ngha c thn ang c xu hng gia tng v lin tc pht trin ti nhiu ni trn th gii. Vy u l nhng no ng c n cho nhng bc chn m thm ? u l nhng l do hp dn khin cho mt s ngi u qun vo binh chngphng khng ? u l nhng nguyn nhn lm pht sinh v pht trin ch ngha c thn ? D nhin l c rt nhiu no ng, rt nhiu l do, rt nhiu nhiu nguyn nhn dn ti tnh trng trn, nhng g ch xin trnh by i ba im chnh yu m thi. Mt l iu kin bn thn hi bthp. V pha con gi th chng may tri bt xu. Hnh dong v tng mo bn ngoi c nh Th N trong truyn Ch Pho ca Nam Cao, hay nh c gi Sn Ty c ca dao u i din t : - C gi Sn Ty, ym thng bng gin,

Rng en ht nht, chn i c lo. Tc r tre chi lc b co, S s da cc, hc lo t tung. Trn u chy rn nh sung, Rn li qu mt, m hng trn niu. Cn v pha con giai, th lm vo tnh trng tht nghip, hay c ngh nghip nhng thu nhp li qu km, thnh th chng ma no oi nhn ti, bi v rt ta t kinh nghim cuc sng, thin h a ra mt ci vng trn, ta vo nhau v chi phi ln nhau : - Anh n ng kim tin nh ch n b, ch n b ly nhan sc nh anh n ng v anh n ng nai lng ra kim tin nh ch n b, ri c th m lun qun vi nhau. i khi v ng b qu nghim khc hay b m qu d dn, ch km s t H ng c mt cht xu, nn bn dn thin h rt ngao ngn, chng ai dm nho v kim n c. Hai l tiu chun kn chn hi bcao. i vi hng ngi ny, th iu kin bn thn khng b km, i khi cn tuyt vi na l ng khc : tin bc rng rnh, c chc c tc ngoi x hiTh nhng, h c chn mi chn hoi m vn chng tm thy c mt ngi yu l tng cho con tim ca mnh, thnh th c khi tui i x bng m vn c i sm v khuya mt mnh. Bo ch ni nhiu v vn ny. G xin lm lt bn dn thin h c cho vui. Trc ht l v pha n ng con giai. Bo Ph N ch nht s 29 ra ngy 30 thng 7 nm 2000, c mt bi vit mang ta Anh ti sc ca Nga Bch nh sau : Nhng n tng v ph n vi anh coi b gh gm. Anh bo ci nt nh cht ci p xa ri, con gi by gi thch cnh tranh, con gi by gi thch tm lum. Ti bo vi anh : - Ti anh kh qu. Anh nng mi : - Em i vi anh mt tun l l bit lin h. Mt bui sng p tri, anh ti v ti ang ngi n sng trong mt tim ph. Anh nghim tc tng hng v ch cho ti mt c gi c thn hnh mnh mai ang ngi cch bn chng ti ch mt khong thi. C ta ang th thn m mng,

ngi gn nh b xoi ra bn. V tri , c ta x tin thi trang Hn Quc vi mt chic o lng v qun jeans lng tr, phn lng pha di nh ln mt khc 3 t ngn tay l khc ren mng tong teo ca ciqun sp. Bi v qun tr, lng qun h ra mt khc m l. Gia thanh thin bch nht nh vy, ti dm v cng ngng chn mt, th m ngi p vn c tnh b, tay u oi bng ly nc cam nhp nhp. Mt ln na, anh em chng ti i siu th Nht Nam, trong lc khoan khai y xe i la nc tri cy ng hp th gp mt tp cc c gi tr. Cc c t m nhn vo xe chng ti v reo ln : - C nc tri o ka. Mt c ci toe tet v thc su vo xe chng ti, cm lon nc ln sm soi : - Anh mua u vy ? Anh ti mm ci : - quy trong kia ka. Mt c vn ci toe : - trng xa qu, ti em ly ca anh nghe. Ming ni, tay b my hp nuc vo gi ca mnh i ci rp. N ci ca anh ti bng tr thnh thiu no, anh nhn ti : - y em xem, con gi by gi rt t nhin. Ri mt ngy, ti v anh thong th i trn ng, pha trc l hai c gi mc o b ba, qun en, dng dp rt nn n. Anh ti chc li : - lu khng gp, nhn p qu. Nhng khi ti gn, thy hai c ang vui v hn huyn, mt c bng : - .M. V c kia p li cng y nh th. Anh ti bng sa sm nt mt : - g mng . M ti th di : - kh tnh kh nt, chng no mi c b y. Anh ti tnh b p : - Khi no gp mt c gi bit mt trc s l liu.

Ti khng dm ni, nhng trong mt anh ti, con gi bit mc c, bit nhu m e p th hnh nh by gi hi bhim. V anh ti sc di di thi. Mt ng gio 62 tui, nhng li mun chn mt i tng va tr, va p, va thu nhp cao, li va c nng lc ln. C ln bn b gii thiu cho ng mt c gio tiu hc, th m ng y li cn mun ti trng ca c gio nghe ging, hu kim tra nng lc, khin cho ngi bn khng cn dm tip tc gip ng y na. Tip n l v pha n b con gi. Hnh nh cng trn bo Ph n Ch nht, tc gi Thin Thch a ra mt vi trng hp in hnh cho tiu chun kn chn hi b cao nh sau : C mt c gi rt xinh, nhng khng hiu sao t lc ti bit c y n gi, trn su nm, m cha thy c y c mt ngi bn trai. My a bn thy c y sut ngy c i ht vi nh ny ti nh khc m khng thy anh no c, cng i ngi, nn gii thiu cho c y mt vi ngi. Ngi no cng ng hong t t, nhng ngi no cng b c y cng ch. Ngi th ln qu, ngi th cao qu, ngi th b loi khi vng chin ch v l c sinh ra trong mt gia nhnng dn. C th v c th, nn n gi ny c y vn cn liu xiu con ng nh i

v.

Nhng c gi i loi nh vy, a s u hc hnh n ni n chn, gia nh tng i kh gi, ngoi hnh tuy khng sc nc hng tri, nhng cng mn m, c duyn, nh gc c khi chng trai hi kiu k mt cht. Cc c y c inh ninh trong u rng : - C nh mnh, chc chn phi ly c mt anh chng ngon lnh. V vy, cc c y c chn la, chn la v chn la ri mang ting sc lc no cng khng hay, cn v hong t trong mng ca cc c y c bin bit tn phng nao, th ch c tri mi bit c m thi. y cng l mt kinh nghim i m cc c ni ti : - Gi kn, kn hom. Hay ca dao cng din t : - i u m chng ly chng ? Ngi ta ly ht, chng mng m go. Go rng : t hi tri i! Sao khng th b cho ti cht chng. ng tri ngonh mt m trng :

My hay kn chn, ng khng cho my. kt thc v tiu chun kn chn hi b cao ny, g xin k li mt mu chuyn c tch ty phng nh sau : Ngi ta hi mt ng gi c n : - Ti sao li khng lp gia nh ? ng gi c n bn k l v cuc i ba chm by ni chn ci lnh nh ca mnh : Ti dnh trn thi gian ca tui thanh xun tm kim mt ngi n b hon ho. Ti Cair, th nc Ai Cp, ti gp mt ngi n b va tr p li va thng minh, nhng rt tic ngi n b ny chng c c mt cht du hin, nng hung d nh b chng la. Ti nh b Cair m tm n Bagdah, th nc Irak, vi hy vng tm ra ngi n b l tng ca lng ti. Ti y, ti gp mt ngi n b ng nh lng ti mong c. Nng va tr p li va thng minh, va qung i li va du hin. Ch kt mt ni, l hai a chng ti chng bao gi nht tr c vi nhau v bt c chuyn g. H ngi tm s vi nhau l bt u ci v, ng ni g b ni vt, trng nh xui kn thi ngc. V th, ti nh phi cho thua. V nh vy, ht ngi n b n ti ngi n b kia. K c iu ny, ngi mt iu khc. Ti nh k t uc i tm ngi yu l tung, m dng nh chng bao gi thy. Th ri mt hm ti gp c nng, ngi n b ca m uc. Nng kt hp c tt c nhng c tnh m ti thm v ra trong u c. Va tr p li va thng minh, va qung i li va du hin, va t nh li va n vi ti ngay c trong nhng iu nh mn nht. Nhng cui cng, ti vn c phi gn c ln m ca solo, cam chu cnh gi chic sut i. Cc bn c bit ti sao khng ? Trong lc mi ngi suy ngh, ng gi c n ng thng kh ko mt hi thuc l, ri k tip : - S d nh th l v ngi n b y cng ang i tm mt ngi n ng l tng. V tht chng may cho ti, bi v di mt nng, ti ch l mt thng n ng ti vi bit bao nhiu thi h tt xu. Ri ng gi c n khuyn nh cnh tr vi mt cung ging hi b cay c : - i tm mt ngi yu l tng, mt ngi tnh hon ho ch l mt vic lm ho huyn v v ch m thi, bi v ngi yu l tng v ngi tnh hon ho y lm g tn ti c trn tri t ny. Nhn v thp ton. mang ly thn phn con ngi, ai m chng c nhng sai li v khuyt im. Sau cng, ba l b tnh yu ln xung, lm cho st u x

tai.

Ni cch khc l tng mang ly t na mt vt thng qu su v qu m trong tnh yu. Cn ni cch c th l b tht bi v tan v trong tnh yu, chng nh b ngi tnh u tin la gt cho leo cy ci rp, hay chn lm phi mt anh chng s khanh, qut nga truy phong, vi v b trn, sau khi u i tng cho nng mt du n tn iDo ny sinh tm l s hi tnh yu, thm ch cn on hn mt cch mnh lit i vi ngi khc gii. Ging nh con chim mt ln b sp by hay b trng tn, nhng may mn thot cht, nn by gi nhn u cng thy nguy him, ri lc no cng phi cao cnh gic v sn sng chng i Th d c gi n yu mt chng trai tha thit, c hai tnh n chuyn ci xin. Nhng ng mt ci, v l do khng hp nhau, anh chng ni li chia tay. K t , c y khng cn rung cm vi bt k mt ngi n ng no na. Chng bit thi gian sp ti, c y c rung li c na hay khng v khi no th rung, ch i ti lc tr thnh b lo ri mi rung c vi mt ng lo th tiu i c y mt thi. Cng c nhng ngi ch v nhn thy cnh v ngay trong chnh gia nh ca mnh, chng hn ng b o bng b nh, b m san s tnh yu vi kp nh, ri tan n x gnh, ng ai ngi y i, cho con ci b v lc lng. Hay ch v nhn thy cha m sut ngy tt bt vi cng vic lm n, tm tin kim bc, sao nhng bn phn i vi con ci, khin cho con ci ln su vo ng h hng v gia nh b nhch nhc. Ri t , h s hn nhn, h s tnh yu, h s phi i lp gia nh v khng mun i vo vt xe ca nhng v tin bi l cha m ca mnh. C nhng ngi cho rng mt khi lp gia nh, th phi i mt rt nhiu vi vn cm o go tin, cng nh nc mm nc mui. H khng mun b rng buc vo mt cuc sng nng n v phc tp nh vy, nn chn con ng khng kt hn, sng c thn, d c phi tri qua nhng ngy thng trng vng v bun tnh. Ring mt vi c gi th li mun bt c hai tay, va mun c mt cuc sng m m li va mun c mt cuc sng mng m, nn rt cuc vn c v v, m m nhn bng hnh mnh trn vch, bi v hai s y kh m i i vi nhau : - Hn nhn lng mn th khng n nh. Cn hn nhn n nh th khng lng mn. Sch v ty phng c mt cu ni lm cho g nh mi. Cu ni y nh th ny : - Tng lai ca mi ngi ty thuc vo vi chn la, ng hay khng ng , m mnh ni ra trong la tui t mi su n hai mi. Chn la cho mnh mt bc sng cng l mt chn la cam go, nh hng su m ti tng lai hu vn. Th nhng, chng ta thc s chn la v dn thn vo bc sng y hay cha ?

G Siu TUI TNH YU Sng hm nay, khng hiu ti sao g bng hng ch, va nhm nhi ly c ph en, va ngm khe kh trong ming cu ca dao : - Trng bao nhiu tui trng gi, Ni bao nhiu tui gi l ni non ? Th ri, g li ngh vn ngh v v t hi : - Liu tnh yu v hn nhn c tui tc g hay khng ? C mt anh chng v mt cha s cht trong cng mt ngy, cht trong cng mt gi, cht trong cng mt pht v cht trong cng mt giy. C hai u n trnh din thnh Phr c phng vn, ri t mi bit c tng lai hu vn ca mnh : vo thin ng, xung luyn ngc hay ha ngc. Thnh Phr bn hi anh chng : - Con c v c bao nhiu nm ri ? - Tha ng hai mi lm nm. Chng con va mi hp hn, mng hai mi lm nm tnh ln n. Thnh Phr vui mng ni : - Tt lm, con hy vo thin ng ngay i. Quay sang cha s, thnh Phr cng hi : - Cn con, con lm linh mc c bao nhiu nm ri ? V cha s cng tr li : - Tha ng hai mi lm nm. Con va mi n mng ngn khnh xong. Thnh Phr lin quyt nh : - Vy con hy chu kh xung luyn ngc n ti con hai mi lm nm. Cha s c v bt mn ra mt : - Ti sao li nh th c ? Sut i, con lm bit bao nhiu vic tt lnh, no l ra ti, no l c hnh cc b tch, no l ging gii, no l khuyn rn, no l xy ct.Cn ci anh chng kia ?

Khng cho cha s ni tip, thnh Phr lin tr li : - Cn ci anh chng kia y h ? Anh ta n ti mnh trn gian nhng hai mi lm nm ri, cn con th cha c c mt ngy no c. Xem nh th, g thy tnh yu, hn nhn v cuc sng gia nh cng vt v cc nhc, ch chng phi lc no cng ti hng v d n u nh. Bn v mi lin h gia tnh yu v hn nhn, g nhn thy c nhiu cch din t, nhng tu trung ngi ta thng chia ra lm ba thi k : Trc khi, lin ngay v lu sau. Thc vy, vi nhng ngi thch mu sc : - Trc khi ci l mt mu hng rc r, lin ngay sau khi ci l mt mu trng nht, cn lu sau khi ci l mt mu xm m m. Vi nhng ngi thch nghin cu v thi tit : - Trc khi ci l nhng ngy ma xun nng m, lin sau khi ci l nhng ngy h thu oi bc hay ma dng, cn lu sau khi ci l nhng ngy di ma ng lnh gi. Vi nhng ngi thch m thanh : - Trc khi ci anh ni th em nghe v em ni th anh nghe, lin sau khi ci, anh ni th anh nghe v em ni th em nghe, cn lu sau khi ci, th c hai cng ni, nhng hng xm phi nghe. Vi nhng ngi c tinh thn n ung : - Trc khi ci th nhn nhau m no, lin sau khi ci th nhn nhau m ngp, cn lu sau khi ci th ni niu xoong cho thnh thong li bay ra ngoi sn. Vi nhng ngi vn mang dng mu ga lng : - Trc khi ci th chic d lch hn v pha nng v chng sn sng chu t, lin sau khi ci th chic d nm chnh gia v mi ngi chu t mt na, cn lu sau khi ci th chic d lch hn v pha chng v nng nh cam chu t. T , ngi ta i ti mt kt lun khng my sng sa : - Yu nhau trong ba ngy, ght nhau trong ba thng v chu ng nhau sut ba mi ba nm. C k cn bi quan hn khi pht biu : - Trong i ngi n ng c hai ngy vui ln, th nht l ngy ly v v th hai l ngy v cht. Nh vy hn nhn phi chng l nm m chn vi tnh yu ? y cng l iu d hiu bi v vo ci thu ban u lu luyn y, ngi ta n vi nhau vi tt c v p ca mnh, t cch n mc chi chut lm duyn, n nhng li l t tn, t nh v i lc pha c s nhng nho. D c mt trm ch lch, ngi ta cng c k cho bng. ri di ci nhn ch quan ca tnh yu, th c u cng trn v tri b hn cng ngt. Th nhng, khi bc vo hn nhn, ngi ta phi chung sng vi nhau nh vn ng thuyn. Chnh cuc sng chung ny lm cho ngi ta v mng, c

trong chn mi bit chn c rn, bi v ngi mnh ly khng ging vi ngi mnh m, nh mt cu danh ngn din t : - Ci gay ca hn nhn l ch ngi ta ch yu chic rng khnh, yu i m lm ng tin hay yu mi tc th, th m li phi ci nguyn si c mt con ngi. V th, bc vo hn nhn, khng cn l lc chng ta nguyn cu : - Xin cho con ly c ngi con thng. Nhng phi l lc chng ta ni van : - Xin cho con thng c ngi con ly. Hay nh mt cu danh ngn ni : -Cht cho ngi mnh yu th d hn l sng vi ngi mnh yu. C mt anh chng va mi qua i, mon men n trc ca thin ng hi thnh Phr xem mnh c tn trong danh sch Nc Tri hay khng. Vi cp knh lo trn i mt, thnh Phr bn m nhng cun sch tht to v tht c, cn thn xem tng dng, tng ch, nhng vn khng thy tn anh chng u c. Tht vng, thnh Phr bn ni vi anh chng : - Rt tic y khng c ch cho con. Nhng vt vt, thnh Phr ln ting hi : - Th th trn gian, con lm c nhng g ? Anh chng mng r ku ln : - Tha, con c v ! Thnh Phr vut nh chm ru bc, cp mt m chiu nh t tng v mt d vng xa xi v ni : - Thi c, con vo ngay i. Ta rt thng cm vi con. Th ra thnh Phr hiu c v cm thng nhng vt v cc nhc ca anh chng trong kip sng gia nh v m ca Nc Tri n nhn anh, bi v chnh thnh Phr cng tng tri qua kip sng y : - on trng ai c qua cu mi hay. Mc d cuc sng hn nhn v gia nh c nhiu ni trun chuyn, ngi ta vn c thch sng cho tnh yu, ch chng ai di g m cht cho tnh yu, tht ng nh ca dao din t : - Ci vng tnh ai cong cong, K mong ra khi, ngi mong bc vo. Cng v thch sng cho tnh yu, nn ngi ta mi by t ra nhng l hi n mng tnh yu. Khi ang yu nhng cha bc vo hn nhn, ngi ta c l hi Valentine, vn c gi nm na l ngy tnh yu hay ngy tnh nhn. Theo mt bi vit trn bo Kin thc ngy nay s 342, th thnh Valentin chnh l ngun gc cho l hi tnh yu ny. S l lc by gi hong Claui mun c mt qun i hng mnh, nn ra lnh cho mi anh n ng ti tui u phi nhp ng. Th nhng, c nhiu

ngi khng mun ri xa v con v gia nh. iu ny lm cho hong gin d. ng quyt nh cm tit mi cuc kt hn, bi v nu n ng khng lp gia nh th h s chng phn i vic tham gia qun i. iu ny xem ra cng ging nh chnh sch tam khoan ca nh nc Vit Nam thu no : - Th nht, l khoan hy yu. - Th hai, l nu l yu, th khoan hy ly. - Th ba, l nu l ly, th hy khoan hy c con. Trong khi , thnh nhn l mt linh mc, chuyn lm l ci cho nhng ngi yu nhau. Ngay c sau khi hong ban hnh lnh cm, thnh nhn vn m thm v b mt c hnh. m kia, thnh nhn b bt qu tang ang khi lm l ci. i tn hn nhanh chn chy thot, cn thnh nhn th b tng ngc. Trong thi gian sng trong ngc, rt nhiu ngi tr n thm ving thnh nhn. H nm hoa v nhng bc th ngn qua ca s cho thnh nhn. H mun thnh nhn bit rng h lun tin tng vo tnh yu. Mt trong nhng ngi tr y li l con gi ca vin canh ngc. c php ca cha, c b vo thm thnh nhn v cho rng : - Thnh nhn hnh ng ng, cn lut l ca hong ch l iu ht sc phi l. Trc khi b em ra php trng, thnh nhn li cho c b bc th cm n ca mnh vi hng ch : - Gi con tnh yu t Valentin ca con. Li nhn ny c vit vo ngy thnh nhn phi cht, tc l 14 thng 2 nm

269.

ny.

Phi chng chnh l ngun gc vic gi thip v tng qu trong ngy l hi

Ngy hi tnh yu hay ngy l tnh nhn chnh l thi gian c dnh ring mng cho nhng cuc tnh, cng nh cho nhng ngi ang sng trong nhng cuc tnh y. Cn khi ang yu v bc vo hn nhn, ngi ta c rt nhiu ngy tng nh vn mng tnh yu ca mnh. G xin lit k ra nh sau : - Nm nm l ci g. - Mi nm l ci thic. - Mi lm nm l ci thy tinh.

- Hai mi nm l ci s. - Hai mi lm nm l ci bc. - Ba mi nm l cui ngc trai. - Ba mi lm nm l ci ngc thch. - Bn mi nm l ci hng ngc. - Bn mi lm nm l cui lam ngc. - Nm mi nm l ci vng. - Nm mi lm nm l ci ngc bch. - Su mi nm l ci kim cng. V c l khng my cp sng th k nim by mi, hay tm mi nm cuc tnh. V nu cn sng, th cng kh m khe mnh cng nh minh mn n mng cng vi bn dn thin h. V th, g khng thy ngi ta t tn cho nhng cuc tnh sau su mi nm tri ng ng vc thp gi ca cuc sng gia nh. C mt bi vit da theo ti liu nc ngoi, c ng trn tun bo Gia nh s 39 ra ngy 26 thng 9 nm 2005 bn v nhng thng trm ca tnh yu trong hn nhn, c biu l qua tm tnh ca mt ngi v vi nhng cucci nhau nh sau : Hn nhn nm th nht : Chng ti say m, dnh nh keo. Nhn thy nhng cp v chng khc ci nhau v nm , nhng vn tip tc sng vi nhau, chng ti cm thy khng th no hiu c v cho rng nhng ngy ci nhau s khng bao gi xy ra i vi chng ti. Hn nhn nm th hai : Chng ti bt u ci nhau. Khi ci nhau, ti nm hng chic ng h t tin. Khc trong vng 40 pht. Sau , ti gi ghm qun o v vibu. Ti thm ngh trong lng : - Ly hn! Ti dt khot khng mun tip tc chung sng vi mt ngi ci nhau vi mnh. Hng ngy sau khi tan s, anh y u chy n c quan n ti, ch ng nhn li, ti quay v nh vi anh y. Mt ti lnh nh tin, khng thm v cng khng cng chng ti v nh. Cho ti na thng sau, chng ti mua mt b hoa ti tht ln n n ti, ch ng a ti i siu th. Ti k ti ca chng ti nhng 10 pht. Sau phn mt cu cnh co : - Ln sau m nh vy, em tuyt i khng tha th cho anh. Chng ti lng im, biu th s ng . Hn nhn nm th ba : Khi ci nhau, ti nm v my ci ly thy tinh r tin. Khc khong 30 pht. Sau n nh bn my ngy. Chng ti gi in cho ti my ln ti mi v nh.

My chic ly v trn mt t c dn sch s, nhng ti vn khng n anh y. Khi n cm ti, ti nm l trong phng, khng ra. Chng ti g ca bn ngoi v ni : - Tht vt hm nu xong, em mau ra n cho nng. Chng ti g ca n ln th hai, ti mi chu ra n cm cng anh y. Anh y ni vi ti : - Anh sai v bng lng sa cha. ng thi cn hi : - Liu c th tha th cho anh khng ? Ti im lng. Hn nhn nm th t : Khi ci nhau, ti lm v gi hoa lan nh m mnh t tay chm bn. Khc khong 20 pht. Sau , xung lu i do n ht ngy. Khi v nh, thy chng ti ngi gh sofa xem tivi nh khng h c chuyn g xy ra. Phng khch vn b bn. L hoa lan v mnh v ca chu hoa ngn ngang mt ng trn sn. Ti ch ng qut dn sch s. Chng ti lm cm ti xong, ngi n mt mnh. Ti t xi cho mnh mt bt, ngi xung i din vi chng v l lun vi anh y l ai ng ai sai. Chng ti chng t mt thi no c. Hn nhn nm th nm : Khi ci nhau, ti ch ly ci gi ta lng gh sofa m nm xung t. Khc khong 10 pht. Sau , t phng khch lao thng vo phng ng. Bui ti khng c ngi lm cm. Chng ti ng ht thuc trn lan can. Ti ch ng t trong phng ng bc ra, nht ci gi ln, lm ba ti vi nhng mn mnh thch. Sau khi n, ln ging i ng. Chng ti i ra ngoi n cm tim. Khi anh y quay v, ti ch ng ni chuyn vi anh y, ci l vi anh y. Chng ti ni mt cu sc nh dao : - Anh khng sai. Hn nhn nm th su : Khi ci nhau, ti khng nm linh tinh na. Ch khc khong 5 pht. Ngi ngi trong phng khch, c chng ch l thay i t th ngi m thi. Chng ti n nh bn my ngy khng v. Ti in thoi cho anh y, cu xin anh y v nh. Ti ch ng lm mt ba ti m chng ti thch, ly cm cho anh, ni vi anh y rng : - Ti sai v mun sa cha. ng thi ti hi anh y : - Liu c th tha th cho ti khng ? Chng ti khng ni g.

Hn nhn nm th by : Khi ci nhau, ti khng khc. Hn na, ban sng ci nhau th ban chiu ti nhn khuyt im ca ti. Ti ch ng i xem bng vi anh y. Chng ti k ti ti trong vng 10 pht. Sau cng, phn mt cu cnh co : - Ln sau em m nh th na, anh tuyt i khng tha th cho em u. Ti im lng, biu l s ng . Theo g hiu th phi l thnh, mi c ln thin ng. V nhng ngi trn thin ng, tt c u phi l nhng v thnh. C mt anh chng kia chng may qua i. Anh ta cng n trc mt thnh Phr hi xem mnh c c vo thin ng hay khng. Thnh Phr bn mang s cc thnh nam n ra su tra. D ti d lui cng chng thy tn anh ta u. Mt mi v m c mt, thnh Phr khng ngng lm bm : - Thnh n tu, khng c. - Thnh hin tu, cng khng c. - Thnh ng trinh, dt khot l khng c. - Thnh tin s, li cng khng c nt. - Thi nh b tay.Cho thua. Th nhng, trc khi a tin anh ta, thnh Phr cng ln ting hi mt cu nh an i v khch l k bi trn : - Vy trong nhng nm sng trn gian, con lm c nhng g ? Anh chng cau mt suy ngh. Ngh mi ngh hoi m cng chng thy mnh lm c mt vic lnh phc c no c. Qa tht vng, anh ta bn ni ba : - Tha, con c v v l mt thng chng cngtm tm, trn trung bnh mt t . i mt bng sng rc nh n t, thnh Phr v i nh t mt pht v ni ln : o. - Tri i! Sao con khng ni ngay ta tm con trong danh sch cc thnht Bng hng no m chng c gai. Cuc i no m chng c nhng ng cay ca n. V cuc tnh no m chng c nhng gian nan th thch. Ging nh ngy thng tri qua. C nhng lc tri quang my tnh. Nhng cng c nhng lc sm chp ma ging. Ging nh mt i dng. C nhng lc bin lng nh t. Nhng cng c nhng lc sng gi go tht. iu cn thit l phi bit cng nhau cho chng a con thuyn cp ti bn b hnh phc. iu cn thit l phi bit chp nhn nhng hy sinh cho nhau v v nhau.

Hy sinh v tnh yu lun t l thun vi nhau. Hy sinh s lm cho tnh yu thm nng thm. V tnh yu nng thm s gip chng ta d dng chp nhn nhng hy sinh to ln hn. Chnh nhng hy sinh ny s lm cho tnh yu khng bao gi b tn phai vi thi gian. G Siu CU M V C CHIU Trc khi bc vo nn vn minh hin i, hu nh mi dn mi nc u tri qua mt thi gian pht trin nng nghip lu di. Trong nn vn minh nng nghip ny, sc ngi l ch yu. V th, ngi ta lun mong c c c ng con nhiu chu. Trong dp u xun nm mi bn dn thin h thng cu chc cho nhau : - a t, a tn, a ph qi. - ng con, nhiu chu, sng lu n ba bn i. Trong x hi nng nghip ny, khng con l iu bt hnh. V nht l theo lun l Khng Mnh, th khng c con trai ni di tng ng qu l mt ti i bt hiu. V th, nhng cp v chng son s, hay him mun u phi lm vnh chc c ct con. No l thuc men v cha chy. No l van xin v khn vi. Do mi ny sinh ra tc l cu t. Da cun Vit Nam phong tc ca Phan K Bnh v cun Con ngi Vit Nam ca Toan nh, g xin im qua nhng nt chnh yu v tc l ny. Cu t l cu xin thn thnh ban cho mnh mt a con lp t v sau. Ngi ta thng cu t nh cha hay n miu, chng hn nh n V Sn Ty th thn ni Tn Vin, n Ph Giy Nam nh th cng cha Liu Hnh Tuy nhin, c hai ni c coi l linh hn c, l cha Hng H Ty th Pht B Quan m v n Kip Bc Hi Dng th Hng o Vng. Mun i cu t, trc ht phi gi mnh cho thanh khit, phi n chay nim Pht lng thnh ca mnh ng ti qu thn, phi tm nc ng v ty xa mi x u trn tc. Ring ti cha Hng, c mt hang , thch nh mc lm chm hai bn, tc gi l ni C v ni Cu. Nhng ngi cu t phi em vng hng, on qu vo l trong cha, ri sau em qu bnh ti ch hang thch nh. Nu mun xin con trai, th ti bn ni Cu, coi hn no mnh thch, th xoa tay vo v lm rm : - Cu v vi v chng nh ti nh. Cn nu mun xin con gi, th qua bn ni C v cng lm y nh vy.

Nhng ngi i cu t, lc tr v phi coi nh mnh c mt em b i theo. V th, trong sut cuc hnh trnh tr v, h phi lm nhng hnh ng nh ngi m dt con, phi mua qu bnh v chi, phi tr hai xut tin lc qua , phi c thm cm cho em b lc n Khi v ti ca, phi gi ngi nh ra n c hay n cu. T ngy hm , n ba n phi dn thm bt a. Thm ch ngi ta cn sm sn c chic ni ch ngy n nhn tin vui. Nu ngi v c mang v sinh con, th hng nm phi em con ti cha l Pht m t n. Theo truyn khu, th nhng a con cu t rt kh nui v thng hay cht yu khi mi ln ba hoc ln nm. khng phi l con do Thn, Thnh hay Pht ban cho, m l con ca l m Ranh u thai vo. Bi v khi ngi m i cu t, th l m Ranh cng c mt cha v xin cho con mnh c u thai, nhng ch sau my nm, chng li bt v, nn a tr b cht yu. Cn nu ng l con do Thn, Thnh hay Pht ban cho, th n s vi cha m sut i v cng sut i cha m phi chiu chung n, cho d n khn ln. V th, ba ting con cu t thng c dng ch nhng a tr c cha m nung chiu. T quan nim v nhng a con cu t, g xin bn ti quan nim v nhng cu m v c chiu, m g xin vit tt l CACC, cng tng t nh con ng chu cha, m thin h gi tt l COCC hi trc nm 1975. Vy th no l cu m v c chiu ? Theo Vit Nam T in ca L Vn c th m c ngha l phc c do ng b cha m li cho con chu. m cng c ngha l chc tc do triu nh ban cho con chu cc quan t ng phm tr ln. Cn theo Hn Vit Tn T in ca Nguyn Quc Hng, th m c ngha l c che ch, hay c hng nhng c cn ca triu nh v cha ng l nhng ngi c cng vi t nc. Cng theo hai cun t in trn th chiu l ting c dng gi con ca cc v tin s t i L v sau. Tm li, da vo nhng nh ngha trn th cu m v c chiu ch thc l con ng chu cha, tc l con chu ca nh quan. T ngi ta i ti mt nh ngha tng i rng ri hn, cu m v c chiu l con chu ca nhng bc i gia, nhng ngi va c sn quyn li va c sn tin trong tay. c tnh ca cc cu m v c chiu, hay ca cc con ng chu cha l h thng np sau lng v chy theo ci bng ca cha m. H li dng tin bc v quyn lc ca cha m ngoi ln trong x hi, ch chng bao gi chu phn u v ng thng trn i chn ca mnh.

Tuy nhin, iu ng trch hn c, l h lm dng tin bc v quyn lc ca cha m lm nhng iu xng by khin cho c v thin h phi nhc nhi, phi lao ao v phi kinh hong. Nhng ngi sng vng ng bng sng Cu Long, khng t th nhiu, cng c nghe ni ti nhng giai thoi v cng t Bc Liu vi nhng kiu chi tri. Cng t Bc Liu tn tht l Trn Trinh Huy, bit hiu l Hc Cng T. Ngy kia, Hc Cng T t t bin nhn cm c b l, tr gi ti 100 ng, ch c c mt t nh sng, hu soi tm vt g m ngi p nh ri di gm bn, sau khi Bch Cng T, tc l Phc Georges M Tho, t my t con cng, tc l giy bc nm ng, m tm nhng khng tm thy. Vo thi khong nm 1920, mt ga la ch ng gi 2 cc bc m thi. Nh vy, mt ng c 5 ga, 100 ng c 500 ga. V theo thi gi hm nay, mi ga l 47.000 ng Vit Nam, v chi tt c l 23 tiu ri, tng ng vi gn 1.500 la M, ch v ngi p v mt t nh sng. Trong nhng ngy gn y ti Vit Nam, g thy ni cm ln hin tng CACC, tc l hin tng cu m v c chiu, c cnh bo ch cp ti rt nhiu. Mu s chung ca h l lm dng quyn lc v tin bc ca cha m ngng nghnh, khin cho x hi nh xt bt xang bang v tht in bt o. Trc ht, h lm dng quyn lc ca cha m quy ph. Bo Cng An s ra th by, ngy 24 thng 9 nm 2005, c ng mt mu tin nh sau : 21 gi ngy 27.8.2005, ti qun karaoke s 28 Yt Kiu, chng ti chng kin cnh chic xe hi BMW 325 BS 29V-9119 t ng Nguyn Thng Hin m m phng ti, lao ln c va h. T trong xe mt thanh nin cao to bc ra, tin thng vo qun tm tc nh p mt c gi rt xinh p v lun ming chi th lon x. Ngi dn ko n can ngn cng b g kia chi li. Khi cnh st n ni th g b ln xe tip tc m m phng i. Khng kh khn lm chng ti dng li c chn dung ca g thanh nin ban ny. Hn tn l VH, sinh nm 1976, con mt v quan chc b B Mt trng hp khc : HHN, con trai cng ca gim c mt ngnh ni chnh tnh Q, sau mt chu nhu b t nh hng cng nhm bn ln sn nhy. Ti y, N thng tay p ph tan hoang mt th, ch v nhn vin l tn cho tao b qu. Lc lng cng an c mt, nhng v qu n b ca N, nh bt lc v ra sc khuyn bo m vn khng xong. Nghe ni nhng ln sau, m N yu cu phi c my ch cnh st km mi khi N i nhu. Khng nhng th, nhm bn b thng xuyn t tp n chi quy ph vi N cng ton l con ci nhng v quan ng chc ng quyn tnh Q, m ch cc nh hng hng sang u bit n vi bit danh phi i ung ru ty nh voi ung philatp. Cng bi bo y cp ti :

Nhiu ngi dn trn ph Nguyn Thi Hc hn cn nh mt v vic cch y khng lu, vo khong 0 gi mt m ma ng, c ba thanh nin tc xanh i trn chic xe Toyota i mi, bin s tnh, phng ngc chiu bt mng. Khi b Cnh st c ng ui theo yu cu dng xe, c ba g cng xung v nh li hai chin s c ng. Sau ny nghe ni bn chng l con quan tnh B v s d c hnh vi cn quy nh th l do nhu say. Tip n. h lm dng tin bc ca cha m. Thc vy, Nhng ng tin y, khng phi do cng sc lao ng v m hi nc mt ca mnh lm ra, n c snh v nhu mt qu tng t trn tri ri xung, nn h mc sc vung vt. Th nht l lm dng tin bc ca cha m cho vic n chi x lng ca mnh. Tr li vi g thanh nin tn VH trong bi bo : T nm 2001 n nay hn 5 ln i cc loi xe hi xn i mi nht t Lexux n BMW. Nhm ca H chi vi nhau cng ton con quan chc cao cp. C ln mt kiu n n ang du hc nc ngoi v chi, c nhm cng nhau phng xe xung Tun Chu vung tin nh nc ly le. Ba tic sinh nht ca mt thnh vin trong nhm, con quan chc tnh N, ring s ru ty loi t tin cng ht 50 chai. Ba tic vi ng lng ca mt cng chc bnh thng th phi ht bao nhiu nm mi ? Chuyn ly tin ca b m mua mt lc 9 chic xe @ chia cho c nhm cng nhau phng xung bi bin H Long lm mt ba tic gy xn xao d lun, chc chn cng ch l mt ng tc cng c oai m con ci quan chc c b mi lm c, ch con nh lao ng bnh thng th mua 9 chic xe @ bng vng m cng cn phi n o. Bo Cng An s ra th ba, ngy 21 thng 6 nm 2005 ln ting bo ng : Hc chi ngng, hc ua i, hc lm anh ch tr thnh model ca nhng cu m c chiu ng thi. Chi cng phi to thng hiu cho ring mnh, chi phi lm sao cho ngi khc bit mt t tn, l thc trng bo ng trong mt b phn hc sinh, sinh vin tr thnh nhng tay chi ngng c s m vi suy ngh : chi cho bit, khng thua km bn b. Hc hnh gii th t ngi bit n, nhng ch vi mt vi ln chi ngng, vung tin ly le, ting tm ni nh cn. Bn cnh nhng cu m, th cc c chiu cng chng km cnh my t : Th qun Bnh Thnh l mt hc sinh, mi hc gia lp 11, th theo bn b bc vo con ng chi bi. Cha m c hon cnh kinh t kh gi nn chu cp cho Th rt nhiu tin. Nhng ln thit i bn b ca Th cng lm cho cc tay anh ch khc phi tr mt. Th c ting l dn chi overnight v thay b nh thay o. Cuc sng phng khong ca mt c b mi bc vo tui 18 lm cho khun mt c gi hn so vi cc bn ng trang la. Theo b bn n m n chi, nn Th b hc m cha m c khng h hay bit. C cp b mt lc vi 2 ngi n ng, trong mt ngi l bn hc v ngi kia l mt tay ng tui b c bn b ca c coi l model ca dn chi c s m. Cc phng lc, v trng, qun bar l im n hng m ca mt c b m trc t lu cn ngi trn gh nh trng.

Th hai l lm dng tin bc ca cha m cho vic t i mnh bng nhng vin thuc lc. Trong nhng ngy gn y ti Vit Nam hng lot cc ng lc c cng an hi thm t H Ni n Saigon v nhng thnh ph ln. Mi ng lc qui t hng trm thanh nin thiu n thuc din cu m v c chiu, khin bn dn thin h phi ngn ngm. Bo Cng An s ra th nm ngy 23 thng 6 nm 2005 vit : n cc t im c dn chi tn nhim, iu d dng nhn thy l hu ht cc thanh thiu nin c mt trong u tiu tin nh ncL, ch x mt nhm bn c gi thng c mt ti qun bar GT Vng Tu cho bit : - Hu nh ti cui tun no ti ny cng ti y, nh khng lm g bun chn lm. o hai dy ngn cn cn trn rn, qun x dc x ngang lm my t, nhng c gi ny u ang l hc sinh ph thng trung hc, nhng hiu bit v my t im n chi th chng thua km ai. n chi trong bar, v trung th cng th v, nhng khng th bng bayring trong my phng karaoke, khch sn c. l kinh nghim ca N, mt c gi chi thuc lc n ni thn kinh b nh hng nng m chng ti gp trong trung tm cai nghin. Theo li N, i bay trong phng ring c th l vi ngy n khi ht thuc mi chui ra, m bn c th tha h nhy ma, go tht n khi no ht sc th ln ra ng thip Sau cng l lm dng tin bc ca cha m cho nhng kiu chi cung lon gy kinh hong cho ngi khc. Bo Cng An s ra th ba, ngy 21 thng 6 nm 2005 ng tin : Cch y cha lu, trn ng in Bin Ph, Qun Bnh Thnh, din ra mt cuc ua xe hi vi nhng chic xe t tin nh BMW, Mercedes, Lexusca cc qu t, lm no ng c con ng lc 3 gi sng. Cc tay ua ny u l nhng a tr, con ca cc i gia giu c t Saigon, cng nh mt s cng t t tnh l ln thnh ph tranh ti, khoe ca. iu ng ni l c qu t cn c cha m dng tin khoc ln mnh ci mc hc sinh du hc va tr v. Trong s cc tay ua b bt hm ni tri hn c phi ni n tay ua ch chic Mercedes th thao t tin nht. Cng qu Gia Lai, do cuc sng sung tc, c m l mt ngi kinh doanh g giu c nung chiu, thch g mua sm , nn Cng sm tp tnh n chi. D c m b ra gn 1.000 lng vng mua cho cu qy t mt cn nh mt tin trn ng Nguyn Th Minh Khai, thnh ph H Ch Minh, nhng Cng vn cha bng lng, lun than vn v khong sn qu cht hp, khng ch cho bn b n chi u nhng chic xe t tin. Theo bo An Ninh Th Gii, thng 6 va qua, ta n tnh Bnh Dng m phin ta xt x mt v c bng c quy m ln. Trong v xt x ny, c 23 can phm, tt c u l nhng cu m, con ca cc doanh nghip a phng. Ni ting nht trong m l cu LTN, c bit danh l cng t Cm.

S d ngi ta gi LTN l cng t Cm, bi v cha cu l ch mt x nghip sn xut cm nui heo ni ting t Bnh Dng. Cng t Cm cng ni ting khng km cha mnh, nhng kha cnh khc : Xi tin, g v c . Chnh v th m nhng ngi tham d phin ta dnh cho cu mt s ch c bit. y l phin ta xt x v c bng din ra t World Cup 2002 tng gy xn xao d lun, khi s tin tang vt ln ti hn 400 triu ng. y ch l s tin thu c khi cng an bt qu tang vi 23 tay mu me c mt bng ra sa. Trong s , cng t Cm tham gia c thy 4 trn vi s tin khai nhn l 34 triu ng. i vi cng t Cm, c bng ch l mt cuc chi trong nhng lc ngu hng, cn thng ngy cu ta m g nh iu v mt khng bit bao nhiu tin cho th chi ny. Cng t Cm ni ting vi khon st g. Thy con g no chin, d gi hng triu, cu cng mua cho bng c. Khi mi ti toe vo ngh, cu ch thua, tin bao nhiu cng em cng cho nhng tay chi c mu mt trng g. Rt kinh nghim, sau nhng trn th hng, con g no thng, cu u mua li. Khng nhng th, cu cn i khp ni sn lng g chin bng bt c gi no. Cu cn nui mt s ph g chuyn hun luyn g cho cu. Nhng sau khi thng , cu thng em s tin thng c bao dn chu ra mt ba nhu p ph th ca ti nhng nh hng ni ting nht Bnh Dng. Cng hng vi cng t Cm, cn c cng t Xe, mt cu m cng quy khng km. Gia nh giu c vi hng chc chic xe ben. Cng t Xe mi 20 tui v tt nghip lp 12, nhng v ham chi v , cu qung tin nh rc trong si bc. Mt trong nhng b m ca 23 cu m, mt ph n la l nhng vn khng gt ra ht ci cht nng dn trn mnh k li nh sau : Mi nm truc nh b ngho lm, ch giu v t. t c gi, chng b xn ra bn. T mt gia nh ngho bng lt xc tr thnh mt nh giu c. Cu con trai ca b vn khng phi l a tr ham chi, khi nh cn ngho n vn chm ch hc hnh, lm lng vt v sut ngy. T khi c tin, chng b o bng b nh, b b tt c. Con b b hc ri thu m sut sng chy theo m bn b giu c chi bi lu lng. Tin bc vi dn theo nhng cuc chi ca chng v ca con. Cng vit, g cng cm thy bc bi v tc ti trc thi chi ngng ca cc cu m v c chiu, nhng ng thi li xt xa au bun truc nhng mnh i ngho tng v nghit ng. G rt ng tnh vi nhn xt ca mt bi bo : Vic mung chiu con v li ca mt b phn nh c chc c quyn tng gy hu qu khn lng cho chnh gia nh h v tai ha cho x hi. c th hn ch ti a iu ny th khng phi ai cng nhn ra. Con ng tr thnh mt ngi hon thin, sng c ch cho x hi v t ho v chnh mnh th di, nhng con ng nh mt mnh v gy ra nhiu h ly th qu ngn. Khi con ci nh quan khng c p ng iu g , hoc do ua i, coi mnh l b thin h, chng may b php lut s gy, chnh nhng ng b b m li da vo quyn uy, quan h ca mnh cu con ra.

Trong trung hp v can nh th, bit b m mnh tha sc, d tin lo lt mi chuyn, cc ng tri con s khng ngi g m khng quy ph, c khi cn nghim trng hn v d man hn! Nu lm mt cuc iu tra b ti, th g ghi nhn c nh sau : phn ln nhng cu m v c chiu ny u gp phi nhng chuyn bt n trong gia nh. Thc vy, rt c th gia nh h b v t lu: ng b th o bng b nh, cn b m th chy theo kp nh. Cui cng li nhau ra ta ly d khin h cm thy b v nh b ht hng. Rt c th gia nh h vn cn , nhng cha m li qu bn rn vi chuyn bt mnh p phe, qu bn rn vi chuyn tm tin kim bc, nn khng cn thi gi dnh cho h v h cm thy nh b thiu vng tnh thng. Cha m sn sng cung cp tin bc cho h v cn cung cp mt cch tha ma. Th nhng li chng bao gi trao ban cho mt mt s quan tm, mt s chm sc, mt s an i hay khch l. Lc by gi, tin bc khng cn l mt tn y t tt gip tin ln nhng bc thang x hi, m tr thnh mt ng ch h khc, git cht tng lai v cuc i ca h. V sn tin, h lao mnh vo nhng n chi trc tng lm bng hoi bn thn h. V sn tin, h lao mnh vo nhng quy ph, to nn nhng bt n cho x hi. Nu tng lai ca nhn loi phi i ngang qua gia nh, th trong lnh vc c nhn, cuc i mnh c sng hn cng u bi gia nh. Kinh nghim cho thy : trong vic gio dc, vai tr ca gia nh tht quan trng v gia nh chnh l mi trng u tin dy cho chng ta nhng bi hc lm ngi. V trong mi trng u tin ny cha m l nhng thy c c tn nhim v yu mn hn c. G chng nh mt nh kinh t hay chnh tr no pht biu v vic vin tr nh sau : - Hy trao cho h chic cn cu, ch ng trao cho h con c. Bi v con c n ri s ht, nhng vi chic cn cu th c s vn cn mi. Cng mt th thc y : ng mung chiu con ci, nhng hy dy bo chng. ng vi cho chng tin bc, m qun mt tnh yu. ng bao bc ch che chng t A n Z, nhng hy tp cho chng bc i trn i chn ca mnh vi mt ngh trong tay kim sng. G Siu VN MNH, V NGI Tc ng Vit Nam c cu :

- V ngi th p, Vn mnh th hay. Hm nay, g xin mn cu tc ng ny lm ti tn hu tn vn vi bn dn thin h. VN MNH TH HAY Thu cn hn vi, g phi i lm th k cho mt sp. Sp ny trong nhng lc rnh ri cng bt u tp tnh vit lch, lm th lm thn. Ci cao c ca sp l s xut bn mt vi cun truyn, mt vi tp th, nghim nhin nhy tt vo vn n v chim ly mt ch ng trong vn hc s, danh ting lu truyn cho n mun ngn i, hay t na cng lm cho bn n em v b bn phi tm phc khu phc. Hm , sp tp mt ly c ph en v ht my iu thuc l, ri th hn lng ng, phiu du theo ln khi. S d nh vy l v sp tim nhim ci ch trng : - L thi s, ngha l ru vi gi, M theo trng, m v vn cng my. Cui cng, sp cng rn ra c mt bi th, a cho g nh my gi cho mt t bo. Sp c nhm i nhm li mi bi th ca mnh, ra tung c lm. Ring g th li thy bi th y d i l d, chm phy tm lum, thm ch cn vit sai c chnh t. V th, g bn t ng sa li mt vi ch cho ng vi lut bng trc v cch thc hp vn. Cm ly bi th c nh my, bng dng sp ni gin ng ng, mt ta tai, p bn p gh v qut tho vi g : - Bi th ny, anh bit ti phi thai nghn n bao nhiu m ngy hay khng ? T nay m i, ti vit sao, anh phi nh y nh vy, khng c sa mt t no c, d ch l mt du chm, mt du phy. Nghe vy, g bn chu thua, chng dm kin c g na v nghim ra rng : vn mnh th hay. y cng l mt s tht m nhiu lc chnh g cng cm thy. Khi cm bt vit, th phi dn o chn la tng ch, tng du chm, du phy. C nhng lc mnh phi bp u suy ngh: - Phi dng ch no cho ngha c trn vn, c trn y ? V lc tm c ch y th ly lm c v thch th. Nhiu khi bi vit c in trn bo, nhng tc gi li khng c can m c li, v mc phi nhng sai li trong khu nh my vn bn v in n. Thm ch c tc gi phng m trn mt m pht biu :

- Tn no dm th tay vo m sa mt ch trong bi vit ca ng, th ng s m cho v m, s cho qu gi v s nh cho b m lun. V c th, c th, ip khc vn mnh th hay li c ti din. V NGI TH P Tuy nhin, vn mnh th hay khng rc ri cho bng v ngi th p. S d nh vy v chuyn vn chng ch ngha ch ng chm ti bn thn mnh, cn chuyn tnh cm li ng chm ti nhiu ngi khc v li nhng hu qu khng my tt p. Th nhng, ti sao mt s cc ng chng li chng bit m mm m ming khen ngi v mnh mt pht, m li chuyn mn khen ngi b x ca ngi khc ? Th mi rch vic. Nu chu kh phn tch v bi lng tm vt, g thy c rng phn li rt c th xut pht t c hai pha, t pha ng chng cng nh t pha b v. Trc ht l t pha ng chng Kinh nghim i thng cho hay : n mit mt mn, cho d l mt mn cao lng m v, th n mt lc no cng s chn, y l cha ni ti tnh trng ngy n tn cn c. Ngy no cng tht th c m, bng dng mt hm no ta thm canh cua rau ay hay c ghm mm tm. Ngy no cng phi n cm, bng dng mt lc no ta thm mt t ph ti nng hi v thm phc. Chng th m c k ca tng : - B l ph nng tuyt vi, V l cm ngui y ni hm hiu! V cho d ang n cm, nhng lng th vn c t tng ti ph : - Sng : Ch cm (v) i n ph. Tra : Ch ph (b) i n cm. Chiu : Cm v nh cm, Ph v nh ph.

Ti : Nm vi cm, M vn mong v ph. Ni th ni vy m thi, nhng vn phi lun cao cnh gic, ko thin h b phng tay trn : - V lcm ngui ca ta, Nhng lph ti ca cha lng ging!!! Hn th na, nh ngi xa thng bo : Khng ai bng lng vi s mng ca mnh. Thnh th vn c thch ngoi ln to dng mt tng lai ti sng hn. y l mt ch trng lnh mnh, nu bit dt n vo trong mt gii hn ph hp vi kh nng ca mnh, bi v thi qu vn thng bt cp. La Fontaine k li mt cu chuyn ng ngn nh sau : Nhn thy con b to i l to, nn con ch cng thm m c to nh vy. V th l con ch c gng ung tht nhiu nc, ung mi ung hoi m bng mi ch to hn c mt t. V vy, li ung thm v ung na. Ri bng dng ci bng n nh p mt ci v v toang, i i con ch nh b. Cng chnh v th m nhiu ngi thng : ng ni ny, trng ni n. C ngha l ng trn ngn ni ny, li thy ngn ni kia cao hn, mc d c hai u bng nhau. y l tm l ca nhng ngi khng bit th no l , lc no cng phn b vi ngi khc v mun c hn thin h. Hay : c voi th li i tin. V nh chng ta bit : voi l con vt to hn c trong rng (s lng). Ngi tham, khi c voi ri li mun c mt th g khc to hn na. Khng c th i cho c c tin, tuy khng to bng voi nhng chc chn l phi p trn c tuyt vi (cht lng). c s lng nhiu ri, cng vn cha tha mn, li i cho c cht lng cao na. C ngi cn ct ngha cu ni trn nh sau : Voi v tin y l nhng hnh tng c nn t bt np, ri em nhum phm mu lm chi v bn cho tr em. a nh mua c cho con voi, li cn vi vnh, i b m mua thm cc tin na. Tt c nhng iu y u mun ni ln rng : ci lng tham ca con ngi th khng y : c ci ny li i thm ci kia. Ging nh ng chng c voi i tin, v p con khn nh vy m cn ch ng ch eo, ri i lang thang, kim tm nhng tnh cm ngoi lung.

Cng chnh v ci tt ng ni ny trng ni n, c voi i tin m mt s ng chng tn tin v tn bc, tn cng v tn sc o bng b nh, nh ca dao din t : - n ng nm by l gan, L cng v, l toan cng ngi. Thm ch c k cn hung hng tuyn b : - V l ch, B bch mi l ta. Khi chin s xy ra, Ta buc v vi ch, Nm trong lng ch, Ta vn nh n ta. Mt khi chn cm v thm ph, hn na li mang trong mnh dng mu d mn phiu lu k, nn nhn sang nh anh hng xm, bng thy b x ngi ta sao m xinh i l xinh, p i l p. Ng m pht thm, c nm m cng cha chc c. u cng ch l chuyn thng ngy huyn : V ngi th p, vn mnh th hay. V th, nghe thin h x xm bn tn rng : c nhng cp v chng rng m, vo dp ngh cui tun by ra ci tr chi i v i chng cho nhau tm ly nhng cm gic l. G cng chng bit tr chi ny thc h nh th no, khng chng quen mui thy mi n mi, ri cui cng mt c ch ln chi, mt c vn ln li, gia nh v, ca nh tan hoang. Tip n l t pha b v Tuy nhin, trong li khen ngi v ngi th p cn c s tip tay, t na l gin tip, t pha ch v. G ch ghi li s qua mt vi thi h tt xu m cc ch v thng mc phi, khi trong nh. Nhng thi h tt xu ny lm cho anh chng phi ngn ngm, ri i tm kim nhng tri cm trong lnh vc tnh cm ring t. Th nht, l li ni. Thc vy, nh c nhng ch v cy ming khng ni c na li, khun mt lc no cng lm lm, l l nh bnh bao chiu, khin cho b bn ca anh chng cng phi e d, i ngi mi khi thm ving. V nu c m ming, th ch thy tun ra nhng li l cc cn, la ht, chi bikhin cho b con li xm phi inh tai nhc c. Tit kim li ni theo kiu ny th ch gy nn au kh cho anh chng v v cho gia nh m thi.

G xin k li mt mu chuyn nho nh : Ti mt gio x n, c hai v chng nh kia. Hm y theo s phn cng th ch v i nh c tha rung pha sau nh, cn anh chng th lo git , c chung heo vnu cm. y l mt dp anh chng tr ti ni tr. Khi nhng mn n c nu nng theo mnh, anh sai a con ra rung mi m. a con chy i v tha vi m : - M i, m , b bo v nh n cm. Ch v chng ni chng rng, c cm ci nh c. St rut v s nhng mn an c nht b ngui, anh li sai a con khc ra mi m. V cng nh ln trc, b v vn c lng lng lm vic. Ch mt lc na v vn cha tht vng, anh chng bn sai a con th ba i mi m. Ln ny ch v ng ln, quc mt nhn a b ri phn : - B con chng my mun hc th c hc trc i, tao cn phi lm c. a b ngy th, chy v v lp li nguyn vn, khng ct xn nhng li b m ni. Bit rng chng con ang i, th m b vn thng thng i v, ng nh ra tayV s g phi n, t s n. Ch mt lc sau b con li xm bng nghe thy nhng ting ku la tht thanh, bu lu b loa : - i gii i, i t i, n nh ti, n git ti. B con lng xm i, cu ti vi. Ri sau , ch v khn gi qu mp v vibu. Tm c mt ch v va nim n v ti tn, li va kn ming v thn trng trong li ni l mt iu rt kh, bi v phn ng cc b cc c u mc phi ci tt khc, l thch ni di, ni do, ni dai v i khi ni day v ni dt. C nhng ch v thng xuyn cu c vi chng vi con. Chng ta th tng tng ra mt ngi chng lm cng chc. s th b b trn nn, b ngang ganh t v b di bng bnh. V nh ch thm mong tm thy khun mt ti tn v nhng li ni du dng ca ngi v, cng vi nhng n ci v t ca con ci qun i ht ni su bun cht cha trong ci lng m hng hi tip tc cuc chin u v chn cm manh o. Th nhng, bt c lc no h thy mt anh chng, ch v u cn nhn : - Sao anh thua ngi ta th ny, sao anh thua ngi ta th nNgi ta th kim tin nh nc, em v cho v cho con, cn anh sao v ti bt tng qu vy. Ngay c nhng lc thn mt, ch v cng lun rt vo tai chng nhng li chua nh chanh v cay nh t. Nh vy, lm sao ngi chng c th chu ng cho ni. Nht l mi khi c chuyn xch mch, bt ng trong gia nh hay chng may anh chng sai li iu chi, thi ch v li x ga ni cho bng thch : ni di, ni do, ni dai, ni day, ni dt, ni x ni xinn tn tm can t ph ca anh chng. Li nhi ngy cng nh m.

Ti nc ny, ngi chng thng c ba cch gii quyt : Mt l lng lng b nh ra i mt vi ting ng h. Hay i ba ngy. Hai l tc nc v b, thng cng chn, h cng tay, nn cho ch ta mt trn cm ming li. Ba l i tm s du dng b li ni mt ngi ph n khc. C ba cch gii quyt trn u bt n cho c nhn cng nh cho gia nh. Ni di, ni do, ni dai, ni day, ni dt m thi cha , c nhng ch v cn mc phi ci tt th ba, l ni gian v ni di. Ring trong phm vi gia nh, ch v cn phi trnh ci thi pht ngn ba bi trc mt b bn, lm cho anh chng b mt mt. V hn th na, ng bao gi ni xu anh chng trc mt con ci. Lm nh th l phn li tinh thn gio dc, nht l khi con ci cn nh, cha bit suy lun, cha bit phn on, cha bit phn bit phi tri. Trong mi lin h vi ngi khc, thit tng chng ta nn p dng li khuyn : - Li ni chng mt tin mua, Liu li m ni cho va lng nhau. Th hai, l o qun Trong lnh vc n mc, c nhng ch v qu cu k, qu chau chut, qu m ang. Ta ngho, nhng nay b ny mai b kia. Ta gi m lc no cng mi son m phn, i u cng nc hoa thm phc, thnh th va hao tn tin bc ca ngn sch gia nh vn d eo hp m nhiu khi li cn t ra l lng, kch cm, chng ra lm sao. Tri li, c ch v va mi ly chng v sinh c mt mn con, l b b vic n mc, o qun lc no cng li thi lch thch. Th tng tng xem : ngi chng i lm v, sau mt ngy vt v mt mi, m thy ngi v u tc ri bi, y phc xc xch, cn con ci bn thu l lem, li cn nh nhau khc lc ch che m c nh th lm sao c th chu ng cho ni. Bi vy, lm p bn thn cng l mt phng php, mt ngh thut gi ly anh chng. Chng ta vn thng gi cc b, cc c l phi p, nn lm p dng nh tr nn mt bn phn, mt quyn li ca ph n. Con gi m khng bit lm p, th e rng khng cn phi l con gi na. Tuy nhin, lm p l c mt ngh thut. Khng phi c thy ngi ta dng loi son ny, th vi kia l chng ta sao y bn chnh, nhm mt lm theo, vi mua v v dng ngay cho ng m en, chng nhng khng tn ln m cn lm gim i sc p ca chng ta. Ngoi ra, trong vn lm p cng cn mt va hai phi, ty theo vc dng, ty theo tui tc v ty theo ngn sch ca gia nh. Nguyn tc cn phi c p dng l : - i cho sch, rch cho thm. kt lun, g xin ghi li ni y, kt qu cuc thm d kin ca Trng Gip, trn bo Ph N Ch Nht, h m cho thy nhng iu b n v saov ngi th p :

- V ngi khng dm da, dm dng, lm iu v nhiu chuyn vita sut c ngy. - V ngi khng cau c, quu c, hoc bt phi ng ngoi sn, mi khita say xn. - V ngi khng li nhi, than tri, trch t, k kh vita v chuyn vt gi lin tc leo thang. - V ngi khng so o, ch chit nng nh n kia khita hng bng cha hng xm v khon thu nhp. V ngi khng ghen bng ghen gi, hoc mn thm t t theo di nht c nht ng ca ta, khita quan h vi cc ng nghip n v l do cng vic. - V ngi khng btta phi ra chn, lau nh, git , nu cm, l nhng cng vic n cng gia chnh tm thng, m l ra phi l ca ph n. - V ngi khng gin c chm tht hay thng, ng nia, mi khi c chuyn g bc mnh v c vi ta. - V ngi khng mt nng, my nh hoc lm b mt cc chin hu ca ta, khi h nhit tnh rta i nhu. - V ngi khng lu vo b nh chuyn lng nhng ong bm trong qu kh cata, ri thng xuyn li ra lm hnh, lm h mi khi cm chng lnh, canh chng ngt. Nu qu thc nh vy, th v ngi hn s p v lun xng ng nhn c im 10 mi ni v trong mi lc ri chng ? Tuy nhin, i lc cng phi ngh li : - Ta hay khen v ngi, Ta lun ch v ta. Nhng du sao i na, Ta v ta tm ao ta, D trong d c ao nh vn hn. G Siu A NGHI NHTO THO - Chuyn phim ca G Siu

ng b n chng bit phi lm th no i vi a con trai thuc vo hng ng nghch ca mnh. Mt c gi d n v gp : - C ci v cho n l xong tut. Ch c v mi tr c n m thi. Trong mt ba nhu lai rai, anh bn g bn phn mt cu thuc vo hng ranh ngn. Anh ta bo : - n b lm h n ng Ri sau , anh ta ni tip : - T ni l phi c sch v t mch l phi c chng hn hoi. Ny nh, sch Sng Th K chng k li thu ban u ch c mi cp v chng Adong Eva trong vn a ng. Eva nghe li con rn m n tri cm, ri sau li d kh Adong cng n, nn by gi con chu loi ngi mi phi khn kh xt bt xang bang. Tuy nhin, mt anh bn khc bn sa lng : - Ni lm h th hi b qu, nhng ni lmthay i n ng th c l hn. Ni ri anh ta rt trong ti mt bi bo v a cho mi ngi cng xem. G nhn k, th mi hay l mc vuivui ca Hu Thi su tm, c anh ta ct ra t t Kin Thc Ngy Nay. Bi bo y mang ta Chng l ai ?, ni dung i khi nh th ny : - Chng l ngi trc khi ci c th ngi hng gi nghe bn ba hoa nhng cu chuyn khng u khng cui, nhng sau khi ci li thch ngi khc phi nghe mnh. - Chng l ngi trc khi ci thng n ch hn sm, nhng sau khi cui li v nh mun hn. - Chng l ngi trc khi ci thng tng hoa hng cho ngi yu, nhng sau khi ci li a lng cho v. - Chng l ngi trc khi ci thng gi ng li ha, nhng sau khi cui li hay tht ha. - Chng l ngi trc khi ci ging nh mt thin thn, nhng sau khi cui li ging nh mt ng ch. - Chng l ngi trc khi ci thng n khun mt ngi yu xem c xinh p hay khng, nhng sau khi ci li hay xem v c bit nu nng hay khng ? - Chng l ngi trc khi ci thng ch n mc chi chut trc mt

ngi yu, nhng sau khi ci bin thnh mt k lum thum v cu th. - Chng l ngi trc khi ci thng khen c v tng lai ca mnh l p nht, nhng sau khi cui li hay khenc v anh hng xm. - Chng l ngi trc khi ci mi khi i chi th trong v c rt nhiu tin, nhng sau khi ci trong v ch cn vi ng xu l. - Chng l ngi trc khi ci c chuyn g cng mun tm s, nhng sau khi ci thng thu mnh li mt ch trm lng suy t. Ch cho mi ngi xem xong, anh ta phn tip : - Cc ng thy cha, kinh nghim xng mu y chng t rng v lm h chng. G khng mun ci li anh bn ny, nhng trong bng th li ngh khc : rt nhiu ng chng c nh ngy nay l do s dy bo ca b v : - D khng sinh ra ta, Nhng cng nui dng tht l ln lao. Khi ta au m xanh xao, V lo chm sc hng ho khe ngay. S ta i trt ng ry, V lin theo di ko ngay v nh. Khi ta tn tnh ba hoa, V lin qut nt m rn e. Li v dy phi lng nghe, Mai sau khn ln m khoe mi ngi. G mi nhn c mt ci meo do mt anh bn t bn M gi v. Trong ci meo y anh bn tm s, m ngc mnh m th nhn nh sau : T cng c ln khng b v. Nhng l do khng b ca t hnh nh do phong tc tp qun ca a s ngi Vit. Ni thng ra l chu nh hng ca Nho gio v ca gia nh, ngi chng bao gi cng oai hn v mt cht : Phu xng ph ty, ti gia tng ph, xut gi tng phu, phu t tng t m Tuy nhin, by gi t khng cn mang quan nim na v nhiu l do. i khi c v nh lm vic ny vic kia, hay t lm nhng vic v thng lm, cng

cm thysung sng t ho!!! Ma dm thm t, dy mi cng phi n nhi. Nhng b v anh hng v kin nhn nh vy thc ng c thng hun chng v s nghip trm nm trng ngi, thnh cng v gp phn rt ln trong vic nui chng khe, dy chng ngoan. Sau anh ta cn a ra hai mu chuyn ni cho mi ngi c bit : t mt con nga chng, anh ta tr nn thun thc, thiu iu v gi th d, bm b em y nh th no. Mu chuyn th nht hon ton c thc : Hi cn l bn c nng, ti quen mt anh chng trung y b i st nh ti. Mt hm anh ta r : - V ti ku ti i ch, anh c i cho vui hay khng ? Ti tr li : - i th i. Anh ta ch ti trn chic xe Honda c, qun vn xn ln ti u gi, chn vn i i dp ru, u vn i chic nn ci. Vo ch, anh ta mua th, no tht c, no rau qu, v th no anh ta cng c k tr gi, t thp nht ln cao dn Ti i ng sau, chm ch quan st. Trn ng v, ti ni : - Anh hay ca tng nhng ngi b i cn c v sing nng, cng nh hay ca tng nhng ngi v m ang v trung thnh, nhng ci ti i ch thay v v tr gi khi mua bn, ti cha c nghe ln no. By gi ti mi bit min Nam thua min Bc l v th. V anh ta thm vo mu chuyn ny mt li bn, ta nh li bn ca Kim Thnh Thn trong Tam Quc Ch Din Ngha : Trc nm 1975, ngi min Nam thng phn bit vic ca chng v vic ca v. Nhng by gi th khc, ngay c bn M. Nh vy l ngi chng min Bc i trc mt bc. Mu chuyn th hai hon ton tng tng : Ngy kia, hai ng b n, d rt gi, nhng li c dim phc ln lt qua i. ng i trc, cn b th i sau. Khi ln ti cng thin ng, cu u tin b hi thnh Phr l : - Xin ngi cho con bit nh con ang khu no ?

Thnh Phr bn hi li : - Sao b bit chc chn l chng b c ln thin ng B thn nhin tr li : - S d nh vy v trong sut nm mi nm chung sng, nh con khng bao gi ci li con mt li. Bo ci g lm ci ny. Hn th na, li cn lm trong h hi, phn khi. Vy th ch c nc ln thin ng ch cn i u c na. Thnh Phr bn eo cp knh lo, tra cu s danh b cc thnh nam n ri ni : - Ti hi b l hi vy. Ti tra cu chng qua ch l lm theo ng th tc hnh chnh m thi. Bi v, chng cn phi hi cng nh chng cn phi tra cu, ti cng bit hin gi ng chng ca b ang c chung mt khu vi cc thnht o. Xem g thy lm mt anh chng ngoan cng gp phi nhiu ni gian nan rc ri v cng khng phi l chuyn d dng chi. C th ni c rng mi hy sinh khi vng li v s l mt git mu t o m anh chng ngoan ra rng giy v tng pht. V nh vy i sng ca mt anh chng ngoan chnh l mt cuc t o lin tu bt tn. Tuy nhin, d ngoan ngon n u chng na, nhiu lc anh chng ngoan cng vn phi m thm gm nhm mt ni c n v bun au ca mnh, l ni c n v bun au khi b nghi ng. y cng l iu g mun bn ti trong mc chuyn phim hm nay. Ngi l mt con vt c tr khn. Th nhng, tr khn con ngi li c gii hn. Ngi ta bit c nhiu th, ng thi cng c nhiu th ngi ta chng h bit n. Gia khng bit v bit chc chn, c mt tnh trng trung gian, l hoi nghi : C hay khng c. Cha tin v cng cha chc. Trong vic tm kim chn l, Descartes ch trng phng php hoi nghi (doute mthodique). Theo ng, chng ta ch c mt s tht cn bn khng c hoi nghi, l : Ti suy tng vy ti hin hu (Cogito ergo sum). Ngoi s tht ny, chng ta cn phi tm thi b ra ngoi vng xc tn mi phn quyt khc, phi tm thi hoi nghi v mi s tn ti hin c. Phi trit nghi ng trong khi nghin cu v bt c vn g. Nh vy, chng ta s trnh c nhng thin kin v cng vic tm ti ca chng ta s c khch quan hn. Cng trong chiu hng y m nhiu ngi ng thanh pht biu : - Nghi ng l phng th dy cho chng ta nhn bit khn ngoan. - Nghi ng s dn chng ta ti xem xt. V xem xt s dn chng ta ti chn ri ?

l. - c c mt xc tn, th chng ta phi bt u bng vic nghi ng. Tuy nhin, mi ch l phn l thuyt mang nng tnh cch trit hc. Cn trong phm v i sng, nht l i sng v chng, s nghi ng l nh mt con su t, cn t dn nhng chic r yu thng v lm cho cuc sng tr nn ngt ngt. Thc vy, trong i thng cao cnh gic l vic tt, nhng nu thng xuyn nghi ng nhau li l chuyn khc. N s l u mi gy nn nhng ti li khc. V nghi ng, m khng cn dnh cho nhau nhng tnh cm tt p. V khi tnh cm tt p khng cn na, ngi ta d dng ni hnh ni xu, b v co gian v lm mt danh d ca nhau : Mt mt mi ng l vy. K a nghi l k c tnh hay ng vc ngi khc. V mt khun mt tiu biu cho tnh a nghi, chnh l khun mt ca To Tho. Theo in tch th To Tho l mt quyn thn i Hu Hn (155-220), t l Mnh c, ni ting l k mu m xo quyt. i Hn c phong chc tha tng v c cng dit tr ng Trc. Nhng v sau, To Tho li chuyn quyn. Trong th bt p vua Hn Hin , ngoi th kt b ng v vy cnh. To Tho cng vi Tn Quyn v Lu B chia ba thin h nc Tu, tc l i Tam Quc. To Tho nh nhau vi Tn Quyn v Lu B trong my nm lin, nhng khng thng nht c nc Tu. To Tho li ph Hin , tnh vic lu di, nhng khng may th bnh ri cht. Sau con trai l To Phi chim ngi nh Hn, xng hiu, tn To Tho lm Ngy V . V hay lm nhng iu xo tr, nn To Tho c tnh hay ng vc tt c mi ngi, ngay c con rut ca mnh m cng vn phi , d xt tng ly tng t. y vy cho nn ngi i thng bo : - a nghi nh To Tho. Kinh nghim i thng cho thy : ch v vn l n b con gi. M l n b con gi th vn dt do tnh cm, ly tri tim ca mnh lm im trung tm. Moi l l u bt ngun t tri tim v tri tim, nh bn dn thin h bit, c nhng l l ring ca n, n qu thn cng khng lng ni. Hn th na, Thng li trao ban cho phe n b con gi mt trc gic nhy bn, kho nh hi tm ra s tht. V th, nhng anh chng l di i...xi ph ti, hay l di o bng b nh, kh m thot khi cp mt ip vin ca ch v. Bt k mt i thay nh b no cng lt vo tm ngm, hay nm trong vng ph sng ca ch v, chng sai trt cht no Vi mt tri tm y p nhng yu thng, cng vi mt trc gic tht nhy

bn, nn g khng h ngc nhin khi thy cc ch v rt d dng mc phi chng bnha nghi. Trong mt cuc hi ngh bn trn, bn vung hay bn mo g , cc ch v trao i kin vi nhau mt cch hng say, chung ch Phi cnh gic cao vi ng x ca mnh. Nhng kin ny c ghi m ln, ri sau c tc gi Hng Lan nghing ku cng nh lm lt v ng ti trn bo Ph N Ch Nht s 5, ra ngy 04 thng 02 nm 2007 vi ta Khm bnh cho chng. i khi cc ch v a ra mi trng hp ng nghi ng, cn phi lm cho ra ng ra khoai. Mi trng hp ng x ca mnh bng tr chng cn phi lm cho ra u ra ui. Mi trng hp y c din t nh sau : 1- ng x bn bng dng tr nn sing nng mt cch t xut, khi t tay git v phi chic o s mi va mi mc. Hy coi chng : c l chng mun xa sch du vt no trn o chng ? Chng hn nh mt vt son hay mt mi thm khc l ? 2- ng x ca bn bng vi vng nhn nt off v gii thch vng vo khi chung in thoi di ng reo vang. Hay bng git mnh nh tht mt ci, khi nhng ting tt tt bo c tin nhn. Hy coi chng : tt c nhng thi k quc trn u xut pht t mt l do duy nht, chng ang che giu mt b mt no . 3- ng x bn bng c nhng c ch lng mn bt thng, nh tng hoa, khen nnh v, a c nh i do ph, hay mua v xem ca nhcvo mt ngy p tri, nhng khng phi c bit no . Hy coi chng : Phi chng chng lm g c li v ang mun m thm chuc li? 4- ng x bng gi in thoi v nh sau gi lm vic v bo rng ang ngi lai rai vi bn b, nhng khng h nghe thy nhng ting ci ni n o, ting cng ly dz, dz, ting la ht chm phn chm, hay ting khua bn g ghnh thng l. Khng gian chung quanh ch duy mt s im lng ng s. Hy coi chng : Tht ra chng ang u v ang th thm vi ai ? 5- ng x bn bng ch ng ngh a bn i mua sm qun o mi v qun o c qu mt. Hy coi chng : Chng bt u so snh bn vi ai ri y. 6- ng x ca bn bng chm cht ngoi hnh nhiu hn trc, d khng cn tr trung g na : Qun o, u tc u lng mt, giy dp bng ln, c th soi c

mt mnh, nh trong gng y, li cn bi thm cht nc hoa na. Hy cho chng : Tht l ng nghi, chng n vn t chnh nh vy l hn h, gp g vi ai chng ? 7- ng x ca bn bng khng cn m ming khen nc n nhng mn n do bn nu. n ba, ng y lng l ngi vo bn, nhai tru nhai tro, nut vi nut vng m tm hn lang thang tn u tn u. Hy coi chng : Hay l chng chn cm v ang thm ph ri chng ? 8- ng x ca bn bng eo khu trang loi ln mi khi i ra ng v bo rng che nng v chng bi. Hy coi chng : Ch c mt li gii thch hp l nht, l chng khng mun b ngi quen nhn ra. 9- ng x ca bn bng thch hyt so hay ht nghu ngao trong phng tm. Hy coi chng : Chuyn g khin chng vui sng n th, khng km hm ni m phi bc l ra bn ngoi. 10- Cui cng, nu ng x bn chng c du hiu no ng cho bn nghi ng, vn chm ch ht bt, mi ngy nh mi ngy, th li cn ng nghi ng hn na. Hy coi chng : Bit u chng l mt cao th v lm trong lnh vc n vng v chi mp. Tm li, mi ni v trong mi lc, nht c lng ng ca anh chng u c ch v a gii phu m tm hiu, vc knh lp m soi mi, ri a ra gi thuyt ny gi thuyt n. V gi thuyt no cng a ti mt kt lun : anh chng chnh l tn ti phm ng nghi ng. Tuy nhin, nu c giam hm mnh trong s nghi ng v cnh gic nh th, th chnh ch v s b quay qut v ho ht, ng thi cn xc phm nng n n ngi mnh yu thng v em li nhng hu qu ng tic. Bi v : - Ai nghi ng tc l mi ngi ta phn bi mnh. - i vi nhng ngi mnh yu thng, th s nghi ng chnh l mt s nhc m thm. Trong tnh yu, thay v nghi ng, hy tn trng v tin tng ln nhau. Hy chng t rng mnh khng s b la gt.

G Siu KIN NHN Chuyn phim ca G Siu

Sng trn i, chng phi lc no s may mn cng mm ci vi chng ta. Tri li, rt nhiu khi chng ta cng tht bi ch, cng b i ln xung, thm tm mt my, toc u x tai, cng nh nm th tnh trng ba chm by ni chn lnh nh. V th, nhng bc chn thng trm v nhng cnh ln voi xung ch, u cng ch l chuyn bnh thng ca s kip m thi. Tuy nhin, cui cng s thnh cng bao gi cng c dnh cho nhng ngi bn lng chu ng, vng tm theo ui, hay ni cch khc nhng ngi kin nhn s gt hi c nhng thnh qu tt p nht. Chng th m ngi xa c nhiu li khuyn nh : - Hu ch cnh thnh, ngha l c ch th nn. - Ngi c ch t phi nn, Nh c nn, t phi vng. - C cng mi st, c ngy nn kim. - Nc chy mn. Ni ti chuyn nc chy mn, g xin k li mt s vic nh sau : S l c mt do g b au lng. Ln Saigon, i khm ti trung tm Ha Ho. Bc s pht hin ra mi bn thn u c mt vin si nh. G bn hi : - Vy phi x l nhng vin si ny nh th no ? Nn m hay nn bn ? ng bc s chn on lin tr li : - V nhng vin si ny cn nh, nn chng cn phi m hay bn chi c, ch cn anh nh v thc hin my iu sau y : Th nht l nng vn ng tay chn.

Th hai l phi dng thuc ng liu lng ch nh. Th ba l hy sng lc quan, yu i v mm ci lun. Th t l nn ung nhiu nc mi ngy, v nc chy mn kia m. V xy ra ng nh vy. Sau mt nm thc hin bn li khuyn trn y, khi ti khm, th nhng vin si nh khng cn na, mn mt tiu v g cng ht b chng au lng hnh h. Nhn v s y, g xin bn v s kin nhn di mt vi gc trong cuc sng.

Trc ht l v phng din quc gia v x hi Trong cun sch lch s, hu nh dn tc no cng c nhng trang en ti. l nhng lc t nc b xm lng v chim ng, cn ng bo ca mnh th b sng di ch n l v lm thn tru nga cho bn thc dn v quc. Th nhng, khng phi c ng ln pht c khi ngha l c ngay s t do v nn c lp. Tri li, phi kin tr chin u, phi ra bit bao nhiu xng mu mi dnh c ch quyn v mi c c nhng ngy ti sng. Mt mu gng cho s kin nhn u tranh v quyn li ca qu hng, l mu gng ca ng Gandhi bn n . ng va l mt trit gia, va l mt nh hot ng trong phong tro gii phng dn tc n , va l mt ngi sng lp ra h thng t tng v sch lc ca ch ngha Gandhi. Sau mt thi gian sng Nam Phi, nm 1915 ng tr v nc v lnh o ng Quc i, tham gia nhng cuc m phn, i thc dn Anh phi trao tr nn c lp cho n . L ngi yu nc v c mt np sng kh hnh, ng i khp nc tuyn truyn v gii thch v nhim v u tranh dnh c lp bng chnh sch bt bo ng. B chnh ph thc dn Anh n p nhiu ln, nhng ng li c dn chng ht lng yu thng v knh trng. Ch ngha Gandhi l mt h thng t tng yu nc, l cng lnh cho vic u tranh gii phng dn tc. Mt mt ng ku gi s on kt cc giai cp v cc tn gio. Mt mt ng kin tr chng li s cai tr ca thc dn bng phng php bt bo ng. Phng php ny bao gm :

Th nht l khng phc tng : chng hn nh khng tun th nhng lut l do chnh ph ban hnh, khng ng thu cho nh nc Th hai l khng hp tc : chng hn nh khng lm vic cho chnh ph, khng dng vi vc ca nc ngoi, ng thi c gng khi phc li ngh dt th cng trong nc, t tc v chuyn may mc Chnh sch bt bo ng ny c mt ngun gc su xa trong quan nim v cm st sinh, cng nh trong quan nin v t bi h x ca n gio v Pht gio. Cui cng sau nhiu nm thng mit mi u tranh, ng dnh li c s t do v nn c lp cho t nc n . Cch y hai mi nm, ti ni g ang cng xy ra mt chuyn kin tr u tranh cho phn t ng bo ang cm di. S l by gi l thi cn bao cp. My ng chnh quyn x hng hch nh nhng ng tri con, phn sao nn vy. My ng bo : - Cy ay, cy b l cychin lc, lm cho t nc ny pht ln v tr thnh giu mnh. Th l nh nh u phi rm rp vng theo, ra sc trng ay trng b. Mun ly t, ay b phi c ngm. ay b ngm khin cho dng sng nc chy va en li va thi, chng khc g nc cng rnh thnh ph. Nhng dn chng cng vn phi cn rng chu ng. Thm ch my ng k ca x cn cp t ca ng bo lp nn cng trnh ay b. Th nhng, cng trnh ay b ny li b chnh my ng k y rt rut. Phn thay v bn cho cy, th li c tun ra ngoi ch en bn cho bn dn thin h, nn ch trong vng mt thi gian ngn, cng trnh b thua l v sp . Khi cng trnh b sp , thay v tr t li cho ng bo, my ng k ny li thm tht mang bn i chia tin vi nhau. ng bo vc n i kin. i t a phng ln ti trung ng tn H Ni, ri trung ng ngoi H Ni li chuyn v a phng .ngm ku. Con kin my kin c khoai, vi vi voi qua bao nhiu ngy thng, tng chng nh d trng xe ct bin ng, nhc nhn m chng nn cng cn g. S d nh vy l v my ng k ny mua t cc quan, cng nh cc phng tin truyn thng nh bo ch, i pht thanh v truyn hnh t huyn cho n tnh. Cui cng nh phi p dng chnh sch bt bo ng, ngha l mt s ng gi b c v nhng gia nh thng binh lit sc cng vi cch mng, ko nhau ln s nng nghip tnh, biu tnh ngi llc by gi a phng mi

chu nh t ra m tr cho ng bo.

Tip n l v phng din bn thn v c nhn. V phng din ny, g xin bn ti hai im :

im th nht, l vic sa i bn thn. Kinh nghim cho thy : - Nhn v thp ton. Chng ai l ngi hon ton c. Hay ni cch khc, ai cng c nhng sai li khuyt im ca mnh. Th nhng, vic sa i mt sai li, vic un nn mt khuyt im li khng phi l chuyn d dng, mt sng mt chiu m t thng qu nghim nhin tr nn ng thnh. Rt nhiu ln g quyt tm t b tt xu ny, kh tr thi h kia, nhng ri quyt tm y chng ko di c bao lu, qu lm l ba by hai mi mt ngy, ri cui cng mo vn hon mo, ch en vn gi mc, v g vn chng no tt y m thi. Tamerlan l mt v tng nh u thua ny. nh ln thua ln, nh nh thua nh v cng nh li cng thua. Trong mt phin hp vi cc s quan ch huy rt u khuyt im, ng l ng nhn ra ngoi v thy mt con kin ang b ln nh lu. B ln gn ti ni th b tt xung, b tt xung ri li c b ln. C th, c th n ln th nm con kin mi ti c nh lu. Nh ng ra s tht, ng tuyn b vi cc s quan ch huy : - nh, nh mi cho ti lc no thng mi thi. V ri cui cng on qun ca ng chin thng vinh quang. Cng trong chiu hng y, mt ngi sa mnh bng cch mi khi lm mt vic tt th b mt ht u trng vo trong chic l, cn mi khi lm mt vic xu th b mt ht u en cng vo trong chic l y. Ban ti ng ra v m. Lc u ton u en. Ri sau u en gim dn v u trng tn ln. Cho ti mt ngy trong l ch cn ton u trng v ng tr nn mt con ngi o c tt lnh. Ngi khc cha b c tt nghin ru ca mnh bng cch trc khi ngi nhu th nh mt git nn vo chic ly ung ru. C th ngy ny qua ngy khc, sau mt thi gian, chic ly ca ng cng y nn v ng khng cn l mt k nghin ngp na.

im th hai, l cng vic lm n ca c nhn. Cc c ta ngy xa tng khuyn nh : -Nng nht th cht b. - Kin tha lu cng y t. G tng thy c nhng b m cht chiu nht tng ng cc, kin nhn vi ngh bun thng bn mt, bun tn bn toth m cng nui dy c nhng ngi con tt nghip i hc, ra i vi mnh bng bc s, k strong khi nhiu ngi li mun bc ht lm giu mt cch mau chng, lm giu bng bt c phng th no, k c nhng phng th bt cng v bt chnh, nn kt thc i mnh bng chuyn v nh , nm bc lch. Ngoi ra cc c ta cn nhc nh : - Hy cho bn ch cu cua, Du ai cu trch, cu ra mc ai. - Ch thy sng c m ng tay cho. - Ch thy sng c m lo, Sng thi mc sng, cho cho c chng. Sch C Hc Tinh Hoa k li nh sau : Nc Trnh c ngi hc ngh lm d che ma, ba nm mi thnh ngh. Tri i hn, khng ai dng n d, anh ta bn b ngh lm d, i hc ngh lm gu tt nc. Li hc ba nm mi thnh ngh lm gu, th tri ma lun mi, khng ai dng n gu. By gi anh ta li quay v ngh lm d nh trc. Khng bao lu, trong nc c gic, dn gian nhiu ngi phi i lnh, mc nhung phc, khng cn n d, anh ta xoay ra ngh c binh kh th gi quch mt ri. c T Ly thy anh, thng tnh nn ni rng : - Than i ! Bc chng gi i mt ri ! Gi hay tr khng phi l t ngi, m l t tri, iu y c nhin. Nhng ngh nghip thnh hay bi, d l thi khng gp dp, cng khng nn c cho tri, tt c mnh trong.

Ngy xa nc Vit c mt ngi lm rung, cy la chim ba nm u hi v lt c. C k bo anh ta nn tho nc m cy la ma. Anh ta khng nghe, c cy la chim nh trc. Nm y nng to, m nng lun ba nm, v chim no cng trng, thnh ra anh ta ko li ha c my nm mt ma trc. Cho nn c cu rng : - Tri i hn, ngh n sm thuyn, Tri nng nc, ngh n sm o bng. l mt cu thin h ni rt phi. Tc gi cn thm mt li bn nh sau : - Ngi c gan, (ngi kin tr), d cho l thi cng c vng d m gi ly ngh. V ngh chc thnh, th tt cng c chn dng, chng chng th chy, chng nhiu th t. Ch c nay lm ngh ny, mai xoay ngh khc, nh hn ln mi khng bao gi mc ru, th ch nhc xc, gi ngi m vn khng n thua g c.

Sau cng l v phng din gia nh v tnh yu. Nh trn, g xc quyt : - Nhn v thp ton. Chng ai l ngi hon ton c. Hay ni cch khc, ai cng c nhng sai li khuyt im ca mnh. V th i tm mt ngi tnh, mt ngi chng hay mt ngi v l tng l mt vic lm lung cng v ch, c nm m cng chng thy c, n gin ch v ngi tnh y, ngi chng y hay ngi v y khng h tn ti trong cuc sng ny. V vy, mt khi chn la th cng phi chp nhn. Chp nhn nhng u im cng nh nhng khuyt im. Chp nhn nhng s trng cng nh nhng s on. Chp nhn nhng tnh tt cng nh nhng thi h ca ngi mnh yu. Vi nhng tnh tt, mnh gip nhau pht trin ti mt mc cao hn. Vi nhng thi h, mnh gip nhau un nn sa i. Sau y, g xin gii thiu mt vi cch thc kin tr u tranh ca cc ch v chng li nhng tt xu ca cc anh chng v thnh cng m mn. Nhng c chiu gi chng ny, g trch t mt bi vit trn bo Ph n Ch nht, s 9 ra ngay1 thng 3 nm 2007.

i vi nhng anh chng thchnhu Th vui u tin m nhiu bc tu mi nam t a thch, l chn th chn tc, chn ch chn anh. Sau gi lm vic, anh chng thng hay nhu lai rai vi b bn c khi n hai ba gi sng. V n nh, anh gi v con dy tm s cho vui. Ch v cho bit ; - Anh yu v thng con, lo cho gia nh. Khi say, anh khng quy ph, m ch thch k chuyn vui. Nhng vui sao ni khi b gi dy vo lc t m sng, m con ti ci nh mu. Sau nhiu ln thy chng v nh trong tnh trng xiu vo, ch quyt nh n qun nhungi ch. K lc ghi nt m bn b ghi nhn l t mi hai gi tra n mi hai gi m. cho bun, thot u ch ch mun lm dng s ph mi, sau thy ngi mnh ngy cng trn tra, ch chuyn sang ung bia p da. Chng lm mi ly, th v cng lm c mt ly. Bn kia h ht Dz, dz, th bn ny cng nng ly ung cn. c mt thi gian anh b nhu, nguyn nhn theo ch c l anh s ch cng bin thnhbm nhu chng ?

i vi nhng anh chng mbi da. Anh m nh v c bi da. Gi bo nht l nm trm ngn ng. Cn cao th t hai n nm triu ng. Anh m n mc nh t mi hai gi tra ti hai ba gi sng, b c n, ch ung nc cm hi Thy chng m bi da n qun c v con, ch bn n trc ca tim bi da, nhng khng vo. Anh chi ti gi no, th ch ngi ch ti gi y, ch v nu ch v, anh li tm ni khc nh tipVa ngi ch, ch va qun l cng vic nh v ca hng qua in thoi di ng. Sau mt thi gian, cc chin hu ca anh bt u nhn ch vi i mt thin cm v dy ch chi bi da, hoc nh tin ln, khi ng khch phi ch bn. C l thy tnh hnh bt n, nn anh gim chi hn, tr thi gian i cng tc, anh nh cng nhiu hn.

i vi nhng anh chng saybi bc. Anh bit tnh v, khng thch chng bi bc, ch cn nhu nht th li.OK. V th, mi ln i st pht u , anh li lm mt chai bia cho sng

sng v mt v nh, la ch ci mt. chun b cho nhng c st pht y, anh thng giu tin. Khi th trong giy, khi th trong cp xe. Lc ngi xung chiu bc, anh c vic ung dung rt tin ra. Chuyn qu en ch v l khi xe ch b h, ch ly xe anh i, nhng thin bt dung gian, xe ht xng. Khi m cp xe xng, th chkhng th tin vo mt mnh, bi v trong cp xe ca anh y nhng tin. T , ch ln hn mt chin lc a anh vo qu o. Ch gom ht s in thai nhng ngi bn ca anh v m chin dch truy n khi anh ra khi nh. Bit anh nh bi nh ai, th ch coi nh lnh ca mnh. Ch i ch, ri ti nu nng. Nu nng xong, ch gi con ci n cng n xum hp vi b. n xong, c nh ngi ch v chung vi b. c vi ln, anh b chi v qu cng thng v lo ra, nn b thua xing ling.

i vi nhng anh chng akaraoke. Anh khng p trai, nhng c mt ging ca trm m, nn thng xuyn c mt ti nhng t im ht vi nhau v c nhiu bn b i m. Ch cho anh c t do, nhng sau mt ln cng anh n nhng ch anh vui chi, ch mi t ha v c nhiu nguy cmt chng. Ngi ta d dng n vi nhau khi c cng s thch, v nht l li c s ng la ca nh n mu. Trong khng gian tranh ti tranh sng y, ngi v cnh bng tr nn ti p hn v cng lng mn hn. Th l ch ht karaoke luyn ging cng ht vi anh. Tuy nhin, cuc chin gi chng ca ch cng khng d dng, bi v mt tun anh vui n dm ba ngy, cn ch lm ngh gio vin, nn sng no ln lp cng ph phc, thiu ng ch v ti qua can ti ht vichng ti mt, hai gi sng. Tng t nh th, mt ch s anh c b nh khi chi tennis, nn nhp cuc. Lc u lm c ng vin. Sau cm vt ra sn cng chng. V ch tr thnh vn ng vin th thic lc no khng hay : cng tc vng, cng mi trm, cng da nuch v nng gi sn tennis. kt lun g xin ghi li ni y t tng ca Samuel Johnson nh sau : - Khng phi l sc mnh, nhng chnh l s kin nhn mi lm nn nhng cng trnh to ln. G Siu