Kadnn Stats Genel Mdrl

T.C. BABAKANLIK

ALE DDETLE MCADELE EL KTABI

T.C. BABAKANLIK

KADININ STATS GENEL MDRL

Kadnlar in Aile i iddetle Mcadele El Kitab, Kadnn Stats Genel Mdrl tarafndan Avrupa Birliinin mali katks ve Birlemi Milletler Nfus Fonunun teknik desteiyle yrtlen Kadna Ynelik aile ii iddetle Mcadele Projesi kapsamnda hazrlanmtr. Bu yayn Avrupa Birlii destei ile baslmtr ve hibir ekilde Avrupa Birliinin grlerini yanstmamaktadr.

NDEKLER
NSZ I.BLM: KADINA YNELK ALE DDET NEDR 1. Aile i iddet Nedir? 2. iddet Trleri a) Fiziksel iddet b) Psikolojik iddet c) Cinsel iddet d) Ekonomik iddet 2

6 7 7 7 8 8

II.BLM: DDETE MARUZ KALDIINIZDA YA DA RSK ALTINDAYKEN BAVURABLECENZ KURUM VE KURULULAR 11 1. l Sosyal Hizmetler Mdrlkleri 2. Alo 183 Aile, Kadn, ocuk ve zrl Sosyal 13 Hizmet Danma Hatt 13 3. Salk Kurulular 14 4. Polis Merkezleri, Jandarma Karakollar 15 5. Cumhuriyet Savcl 16 6. Belediyelerin Kadn Danma Merkezleri 7. Barolarn Kadn Danma Merkezleri ve Adli 17 Yardm Kurullar 18 8. Kadn Sivil Toplum Kurulular III.BLM: DDETE MARUZ KALDIINIZDA HAKLARINIZ NELERDR? 1. 4320 Sayl Ailenin Korunmasna Dair Kanun 2. Trk Ceza Kanununda Aile i iddet 3. Medeni Kanun ve Aile i iddet

21 26 31

NSZ
Bir insan haklar ihlali olan kadna ynelik aile ii iddet, gelir ve eitim dzeyi ne olursa olsun farkl toplumlarda, farkl kltrlerde yaayan kadnlarn ortak sorunudur. Yaplan aratrmalar kadnlarn zellikle ev iinde yaadklar iddetin yaygnln ortaya koymaktadr. Tm dnyada kadnlar, kocalar, babalar, erkek kardeleri, ya da akrabalk ilikisi bulunan dier aile yeleri tarafndan iddete maruz kalabilmektedir. Kadna ynelik aile ii iddet, birok kadnn eitim ve alma olanaklarndan mahrum olmasna, sakat kalmasna hatta lmesine neden olabilmektedir. Aile iinde kadnlarn maruz kald iddet, yakn zamanlara kadar tm dnyada aile ii mahrem bir sorun olarak grlmekteydi. Ancak bugn kadna ynelik aile ii iddet, geni bir toplumsal erevede sosyo-kltrel bir sorun olarak ele alnmakta, kadnn insan haklar ihlali ve bir halk sal problemi olarak kabul edilmekte ve nlenmesi iin tedbirler gelitirilmektedir. Tm dnyada olduu gibi lkemizde de kadna ynelik aile ii iddet, insan onuruna yaplan bir saldr olarak kabul edilmekte ve kadnn en temel insan haklarnn ihlali olarak grlmektedir. Kadna ynelik aile ii iddet konusundaki bu anlay, yasalarmza, zellikle son yllarda yaplan dzenlemeler ile yanstlmtr. Bu dzenlemeler ile aile ii iddet uygulayan kiilere ynelik cezalar da artrlmtr. Bunun yannda, aile ii iddet uygulayanlarn salk kurulularnda muayene ve tedavi grmelerine olanak salayan dzenlemeler de yaplmtr. Yasal dzenlemelerin yan sra, kadna ynelik aile ii iddetin engellenmesi iin kamuoyunda duyarllk yaratmay amalayan almalar da artarak srdrlmektedir. Bu sorunun zlmesi iin kamu, zel sektr ve kadnlara ynelik almalar yrten sivil toplum kurulular topyekn mcadele etmektedirler.

Sulularn cezalandrlmas, iddet maduru kadnlarn korunmas ve desteklenmesi iin yasal alanda nemli gelimeler salanmtr. Ancak kadna ynelik aile ii iddetin ortadan kalkmas iin sadece yasal dzenlemeler yaplmas yeterli deildir. Bu yasal dzenlemelerin ne gibi haklar ve sorumluluklar getirdiinin toplumun tm kesimleri tarafndan bilinmesi son derece nemlidir. Bu erevede, elinizde bulunan bu el kitabnda, aile ii iddete maruz kalan kadnn iddetle ba etmesine destek olmak zere bavurabilecei kurum ve kurulular tarafndan sunulan hizmetler ve yasal haklar herkesin yararlanabilmesine imkn verecek ekilde, sade bir dil kullanlarak aklanmaktadr.

Esengl CVELEK T.C. Babakanlk Kadnn Stats Genel Mdr

KADINA YNELK ALE DDET NEDR

ALE DDET NEDR DDET TRLER FZKSEL DDET PSKOLOJK DDET CNSEL DDET EKONOMK DDET

1. ALE DDET NEDR?

Einizin size veya ocuklarnza ya da sizinle ayn evde yaayan akrabalarnza ynelik; Sizinle ayn evde yaayan herhangi bir akrabanzn, size ya da evdeki dier kilere ynelik; Evli olmanza ramen kendi isteinizle veya mahkeme karar ile ayr evlerde yaadnz einizin, size ynelik;
tehdit, bask ve kontrol ieren, fiziksel, cinsel, ekonomik veya psikolojik zarar grmenize veya ac ekmenize sebep olan her trl davran ALE DDETTR.

2. DDET TRLER a) Fiziksel iddet Tokat atmak, tekmelemek, yumruklamak, hrpalamak, kolunu bkmek, boazn skmak, balamak, san ekmek, kesici veya vurucu aletlerle yaralamak, kezzap veya kaynar suyla yakmak, vcudunda sigara sndrmek, ellerini ayaklarn ezmek, sakat brakmak, ikence yapmak, salksz koullarda yaamaya mecbur brakmak, salk hizmetlerinden yararlanmasna engel olarak bedensel zarar grmesine neden olmak gibi eylemler FZKSEL DDETTR. Kadna ynelik fiziksel iddetin en ar biimlerinden biri, tre/namus bahanesiyle kadna uygulanan iddettir. Kadnn giydii kyafet, gittii yer, yabanc kiilerle konumas, evlilik d ilikisinin olmas, evlilik d hamile kalmas, bakire olmamas, ailenin ya da akrabalarnn uygun grd kii ile evlenmek istememesi, boanmas gibi bahanelerle kadna ei ya da akrabalar tarafndan iddet uygulanmas ya da ldrlmesi TRE/NAMUS BAHANESYLE kadna uygulanan iddettir. Ne yazk ki, bu suun ilenmesine e ya da akrabalar karar verebilmek-tedir. Tre/namus bahanesiyle kadna uygulanan iddet yasalarmza gre sutur ve cezalandrlmaktadr. b) Psikolojik iddet Barmak, korkutmak, kfr etmek, tehdit etmek, hakaret etmek, ailesiyle akrabalaryla, komularyla, arkadalaryla ya da bakalaryla grtrmemek, eve kapatmak, kk drmek, ocuklarndan uzaklatrmak, kskanlk bahanesiyle srekli kontrol altnda tutmak, baka kadnlarla kyaslamak, kadnn nasl giyinecei,

nereye gidecei, kimlerle grecei konusunda bask yapmak, kadnn kendini gelitirmesine engel olmak gibi eylemler PSKOLOJK DDETTR. c) Cinsel iddet Evli olduu kii bile olsa kadn istemedii yerde, istemedii zamanda ve istemedii biimlerde cinsel ilikiye zorlamak (tecavz), bakalaryla cinsel ilikiye zorlamak, cinsel organlara zarar vermek, ocuk dourmaya ya da dourmamaya, krtaja, enseste (akrabalar aras cinsel taciz ve tecavz), fuhua zorlamak, zorla evlendirmek, telefonla-mektupla ya da szl olarak cinsel ierikli rahatszlk verici davranlarda bulunmak gibi eylemler CNSEL DDETTR. d) Ekonomik iddet Para vermemek veya kstl para vermek, ailenin tasarruflar, gelir ve giderleri konusunda bilgi vermemek, kadnn mallarn ve dier gelirlerini elinden almak, almasna izin vermemek, istemedii ite zorla altrmak, alyorsa i hayatn olumsuz etkileyecek kstlamalar getirmek, aileyi ilgilendiren ekonomik konularda kadnn fikrini almadan tek bana karar vermek gibi eylemler EKONOMK DDETTR.

DDETE MARUZ KALDIINIZDA YA DA RSK ALTINDAYKEN BAVURABLECENZ KURUM VE KURULULAR

L SOSYAL HZMETLER MDRLKLER ALO 183 ALE, KADIN, OCUK VE ZRL SOSYAL HZMET DANIMA HATTI SALIK KURULULARI POLS MERKEZLER, JANDARMA KARAKOLLARI CUMHURYET SAVCILII BELEDYELERN KADIN DANIMA MERKEZLER BAROLARIN KADIN DANIMA MERKEZLER VE ADL YARDIM KURULLARI KADIN SVL TOPLUM KURULULARI

Kadn Sivil Toplum Kurulular

l Sosyal Hizmetler Mdrlkleri Alo 183 Telefon Hatt

Cumhuriyet Savcl

iddete Maruz Kaldnzda

Salk Kurulular

Baro Belediye

Polis Merkezi, Jandarma Karakolu

10

1. l Sosyal Hizmetler Mdrlkleri a) Danmanlk ve Rehberlik Hizmetleri l Sosyal Hizmetler Mdrlnde (ilelerde varsa le Sosyal Hizmetler Mdrlklerinde) iddete maruz kalm kadnlara, sosyal alma yapan grevliler tarafndan ihtiyalar dorultusunda cretsiz danmanlk ve rehberlik hizmeti verilmektedir. Bulunduunuz yerde il ya da ile sosyal hizmetler mdrl yoksa Sosyal Hizmetler ve ocuk Esirgeme Kurumuna bal Aile Danma Merkezleri ve Toplum Merkezleri gibi dier kurululara da bavurarak danmanlk ve rehberlik hizmetlerinden yararlanabilirsiniz. b) Kadn Konukevleri/Snmaevleri Kadn konukevinde kalmak iin bavurular da l Sosyal Hizmet Mdrlklerine yaplr. Konukevi ya da dier adyla snmaevi, iddete urayan veya risk altndaki kadnlarn varsa beraberlerindeki ocuklar ile birlikte, geici sre ile barnma ihtiyacnn karlanmas amacyla kurulmaktadr. i. Konukevlerinin/Snmaevlerinin balca zellikleri nelerdir? Gizlilik ve gvenlik ilkesi uygulanr. Kuruluun adresi, telefon numaras gizli tutulur. Kadnlarla ilgili bilgi ve belgeler hibir ekilde aklanmaz. Her kadn kendi hayat ile ilgili kararlar kendisi verir, kimse ona bask veya zorlama yapamaz.

11

Kadnlar, 0-12 ya arasnda kz veya erkek ocuklaryla birlikte kalabilmektedir; 12 yan stnde olan kz veya erkek ocuklarn durumu uzmanlar tarafndan deerlendirilir ve ocuklar durumlarna uygun kurululara yerletirilmektedirler. Kuruluta kalma sresi aydr. Gerektiinde kalma sreleri uzatlr. ii. Konukevinden/Snmaevinden Nasl Ayrlabilirsiniz? stediiniz zaman bir dileke vererek ayrlabilirsiniz. iii. Konukevinde/Snmaevinde Neler Yaplr? Gvenli barnma imkn salanr, Psikolojik ve sosyal destek salanabilir, Barolar ile ibirlii yaplarak hukuksal danmanlk hizmeti verilebilir, ve meslek edindirmeye ynelik almalar yaplabilir, ocuklara ynelik destek salanabilir, Baz durumlarda, kk el harl verilebilir ya da sosyal yardmlardan yararlanmas iin destek olunabilir, Konukevi/snmaevinden ayrldktan sonra kendi evini tutmak isteyenlere, bu konuda destek olunabilir,

12

Salk hizmeti salanabilir, sosyal gvencesi olmayanlara yeil kart kartmalar iin rehberlik yaplabilir, Sosyal Hizmetler ve ocuk Esirgeme Kurumunun dier hizmetlerinden (cretsiz kre, ayni-nakdi yardm gibi) yararlanmalar salanabilir. 2. Alo 183 Aile, Kadn, ocuk ve zrl Sosyal Hizmet Danma Hatt Sosyal Hizmetler ve ocuk Esirgeme Kurumuna bal olarak alan ALO 183 hatt, iddete urayan ya da urama riski tayan ve destee gereksinimi olan kadnlara ve ocuklara psiko-lojik, hukuki ve ekonomik alanda danmanlk hizmetleri sunmakta ve yararlanabilecekleri hizmet kurulular konusunda bilgi vermektedir. ALO 183 cretsiz bir danma hattdr. Trkiyenin her yerinden 7 gn 24 saat herhangi bir telefondan 183 numarasn evirerek aile ii iddeti durdurmak iin gerekli destek ve korumaya nasl ulaacanz konusunda bilgi alabilirsiniz. 3. Salk Kurulular iddete maruz kaldnzda ya da byle bir risk altndayken bulunduunuz yere en yakn salk kuruluuna (salk oca, salk evi, aile hekimlii, hastanelerin acil servisleri gibi) bavurabilirsiniz. Salk kurulularnda tedaviniz yaplr ve yaadnz iddeti belgeleyen bir rapor dzenlenir.

13

4. Polis Merkezleri ya da Jandarma Karakollar Evinize en yakn polis merkezine ya da jandarma karakoluna giderek veya telefonla olayla ilgili ikyette bulunabilirsiniz. Ayn zamanda 7 gn 24 saat 155 Polis mdat veya 156 Jandarma mdat Hattna telefon ederek yasal srecin balamas iin bavuruda bulunabilirsiniz. Aile i iddet Nedeniyle Polis Merkezlerine Bavurduunuzda Polisin Yapaca lemler unlardr: Sizi dinler, ikyetinizin ne olduunu anlar, Cumhuriyet Savcsn bilgilendirir, onun talimatlarn alr ve adli ilemlere balar, Maduriyetinizin tespiti ve gerekli tedavi iin sizi en yakn salk kuruluuna sevk eder ve salk raporunuzu alr, Olaya karan taraflar tespit eder, delilleri toplar, htiyacnz varsa, size cretsiz avukat grevlendirilmesi iin ilem yapar, Olaya ilikin ayrntlar kayda geirir, tutanak dzenler, Sizi Ailenin Korunmasna Dair Kanun, dier yasal haklarnz ve ilemler hakknda bilgilendirir,

14

Size bavurabileceiniz yerler hakknda bilgi ieren bror verir, Gvenliiniz iin sizinle birlikte bir deerlendirme yapar ve sonucu hakknda size ve Sosyal Hizmetler ve ocuk Esirgeme Mdrlne bilgi verir, Barnma ihtiyacnz varsa sizi Sosyal Hizmetler ve ocuk Esirgeme Kurumuna ynlendirir. Acil barnma ihtiyacnz varsa ya da yksek riskli bir durumdaysanz, Sosyal Hizmetler ve ocuk Esirgeme Kurumundan bir grevliyi polis merkezine davet ederek sizinle grmelerini salar, fadenizi okumanz salar (okuyamyorsanz size okur), fadenizin bir kopyas ile tarih ve numarasn size verir, Siz dorudan bavuramadnzda bile, bakalarnn ihbarn ve ikyetlerini deerlendirir. 5. Cumhuriyet Savclna Bulunduunuz yerin Adliyesindeki Cumhuriyet Savclna bir dileke ile bavurarak su duyurusunda bulunabilirsiniz. (Dileke rnei sayfa 35de yer almaktadr). 4320 sayl Ailenin Korunmasna Dair Kanundan yararlanmak ve koruma tedbiri alnmas iin talepte bulunabilirsiniz. (Dileke rnei sayfa 34da yer almaktadr).

15

Gerekirse salk raporu almak iin Savclktan adli tabiplie sevkinizi istemelisiniz. Dilekenizin tarih ve numarasn veya bir kopyasn mutlaka saklaynz. Cumhuriyet Savcl yapaca soruturma sonucunda ya kamu davas aarak konuyu Ceza Mahkemesine gtrecek ya da takipsizlik karar verecektir. Cumhuriyet Savcsnn takipsizlik kararna itiraz hakknz vardr.

6. Belediyelerin Kadn Danma Merkezleri Bulunduunuz yerin belediyesinde kadn danma merkezi varsa, bu merkezlerden cretsiz psikolojik, tbbi ve hukuksal destek alabilirsiniz. Ayrca ekonomik destee ihtiyacnz varsa belediyelerin ayni ve maddi desteklerinden yararlanabilmeniz mmkndr. Baz belediyelere bal konukevi/snmaevi de bulunmaktadr. Bulunduunuz yerin belediyesi bu hizmeti veriyorsa, belediyenin kadn danma merkezine ya da dorudan belediyeye giderek konukevi/snmaevinde kalmak iin bavurabilirsiniz.

16

7. Barolarn Adli Yardm Kurullar ve Kadn Danma Merkezleri a) Adli Yardm Barolar, avukatlarn mesleki rgtleridir. Birok alanda savunma hakknz kullanmanza destek sunmak, Barolarn grevleri arasndadr. Hukuk sistemimiz ihtiyac olan madurlarn cretsiz hukuk destei almasna imkn salamaktadr. Bir avukata ihtiya duyuyorsanz ve avukatlk cretini karlama olananz yoksa bulunduunuz yerdeki Baro sizin iin cretsiz avukat grevlendirir. Avukat sizi yasal haklarnz hakknda bilgilendirir ve yasal ilemlerinizi sizin adnza yapar. Bu haktan yararlanmak istiyorsanz; Mracaat ettiiniz polis merkezinde veya jandarma karakolunda grevli memura avukat istediinizi syleyiniz, ya da Yaadnz ildeki Baronun Adli Yardm Kurullarna bavurunuz. Bu haktan yararlanmak iin gerekli belgeler: Kimliiniz, ikametgh belgeniz, muhtardan alacanz fakirlik belgesi. b) Hukuksal Danmanlk Bugn Trkiyede 50dan fazla ilde Baroya ait Kadn Hukuku Komisyonlar vardr. Bu Komisyonlar, kadn haklarnn korunmas iin kadnlara destek vermektedirler. Ayrca, baz illerin barolar iddete maruz kalan veya risk altnda olan kadnlara dorudan

17

hukuksal danmanlk hizmeti sunmak ve rehberlik yapmak amacyla kadn danma merkezleri amlardr. Baroya ait Kadn Danma Merkezi olan iller unlardr: Ankara, stanbul, zmir, Antalya, Denizli, Bursa, Adana, Diyarbakr. Bu Merkezlerde alan gnll avukatlar, ihtiyac olan kadnlara yasal haklar hakknda bilgi vermekte, onlar gereken yerlere ynlendirmektedir. Bulunduunuz ilde Baroya bal danma merkezi bulunuyorsa, bu merkeze bavurarak yasal haklarnz renebilirsiniz ve bu haklarnzdan nasl yararlanacanz konusunda bilgi alabilirsiniz. Bu merkezlere bavurmak ve bilgi almak iin herhangi bir cret demeniz gerekmez. 8. Kadn Sivil Toplum Kurulular lkemizde birok kadn sivil toplum kuruluunun (gnll alan kurulular) kadn danma merkezi bulunmaktadr. Bu merkezlerde, iddete maruz kalm kadnlara, dayanma anlay ierisinde cretsiz psikolojik, hukuksal, ekonomik konularda danmanlk ve rehberlik yaplmaktadr. Merkeze bavuran kadnn, yaad iddetle mcadele edebilmesi iin destek verilmektedir. Ayrca bu gnll kurululardan bazlarna bal snmaevleri de bulunmaktadr.

18

DDETE MARUZ KALDIINIZDA HAKLARINIZ NELERDR?

4320 SAYILI ALENN KORUNMASINA DAR KANUN TRK CEZA KANUNUNDA ALE DDET MEDEN KANUN VE ALE DDET

Ailenin Korunmasna Dair Kanun

HAKLARINIZ

Trk Ceza Kanunu

Medeni Kanun

20

1) 4320 Sayl Ailenin Korunmasna Dair Kanun a) Bu Kanun Ne Salar? Bu Kanun ile iddet uygulayan einizin ya da dier aile bireyinin yaadnz eve gelmesi engellenebilmektedir. Aile ii iddetin nlenmesi ve iddete urayan kiinin korunmas iin zel bir kanun bulunmaktadr. Bu yasa 4320 Sayl Ailenin Korunmasna Dair Kanundur. Bu Kanunda, aile ii iddete maruz kalan aile bireylerinin zellikle kadnlarn ve ocuklarn korunmas amacyla, iddet uygulayan aile bireyi hakknda alnabilecek tedbirler yer almaktadr. Koruma karar kapsamndaki tedbirlerin uygulama sresi en fazla alt aydr. Sre devam ederken veya sre bittikten sonra iddet tekrar ederse, yeniden koruma karar alnmas iin bavurabilirsiniz. b) Ne Tr Tedbirler Alnabilir? Mahkeme, iddet uygulayan kiinin 6 aya kadar yaadnz evden uzaklatrlmas (eve yaklaamamas) iin karar verebilir. Ayrca, ortak eviniz dnda bir yerde kalyorsanz, bu eve ve i yerinize gelmesini de engelleyebilir. Evden uzaklatrma tedbirinin uygulanmas, einizin veya iddet

21

uygulayan dier aile bireyinin, uzaklatrld konutun kira, elektrik, su, telefon, doalgaz ve benzeri giderlerini karlamasna engel deildir. Kiinin evden uzaklatrld zaman bu demeleri yapmayacan dnyorsanz, hakime bu hususu belirtmekten kanmaynz. Hkim uzaklatrlan kiinin bu tr ykmllklerini yerine getirmesine karar verebilir. Mahkeme evden uzaklatrma tedbirinin yan sra, iddet uygulayan ein ya da dier aile bireyinin, size, ocuklarnza ve dier aile bireylerine kar iddete ve korkuya ynelik sz ve davranlarda bulunmamasn, sizin ve ocuklarnzn eyalarna zarar vermemesini, kaldnz eve ya da iyerinize alkoll veya uyuturucu herhangi bir madde kullanm olarak gelmemesini veya bu tr maddeleri bu yerlerde kullanmamasn, telefon, mektup vs. iletiim vastalaryla sizi rahatsz etmemesini, varsa silahnn elinden alnmasn, bir salk kuruluuna muayene veya tedavi iin bavurmasn, salayc tedbirlere karar verebilir.

22

Sizin iddetten korunmanz iin mahkeme bu tedbirlerden birinin ya da bir kann alnmasna karar verebilir. Mahkeme bu tedbirlerin alnmasna dosya zerinde yapaca evrak incelemesi ile karar verir. DDET GRDNZ SPATLAMAK ZORUNDA DELSNZ. Kanundan yararlanabilmek iin ayn evde yaamak art yoktur. Kendi isteiniz ya da mahkeme karar ile einizle ayr evlerde oturuyorsanz da, einizin size iddet uygulamas durumunda Kanun sizi korumaktadr. Kanunun uygulanmas sadece fiziksel iddete ynelik deildir. Btn iddet trlerini kapsamaktadr. c) Bu Kanunun Korumasndan Kimler Yararlanabilir? Aile ii iddete maruz kalan e, ocuk, ayn at altnda yaayan dier aile bireyleri (akrabalar), Mahkemece ayrlk karar verilen veya yasal olarak ayr yaama hakk olan ya da evli olmalarna ramen fiilen ayr yaayan aile bireyleri. d) Kimler ikyet ve hbar Bavurusunda Bulunabilir? iddete urayan aile bireyi, Dier kiiler (ayn evde oturan kiiler, karde, ocuk, akraba ya da iddeti gren, duyan, tank olan komu, retmen, doktor gibi kiiler).

23

e) Nerelere Bavurulabilir? Polis Merkezine, Jandarma Karakoluna, Cumhuriyet Savclna veya Aile Mahkemesi Hkimliine mracaat edebilirsiniz. Eer bulunduunuz yerde Aile Mahkemesi yoksa, Sulh Hukuk Mahkemesine bavurabilirsiniz. (Dileke rnekleri sayfa 34 ve 35de yer almaktadr.) f) Bavururken ne kadar masraf denir? 4320 Sayl Ailenin Korunmasna Dair Kanun kapsamnda yaplan ilemler iin hi bir masraf alnmaz. g) Nafaka denir mi? Nafaka einizin gelirinden size denmesine hkmedilen mali yardmdr. Eer einizden aldnz baka bir nafaka yoksa einizin evden uzaklatrld sre boyunca sizin ve ocuklarnzn geimini salamak iin nafaka demesini isteyebilirsiniz. Bunun iin verdiiniz dilekeye geiminiz iin gerekli nafaka tutarn yazp talepte bulununuz. Einizin gelir durumunu ve nereden maa aldn gsteren maa bordrosu vb. belgeleri veya bilgileri mahkemeye vereceiniz dilekeye ekleyiniz. Mahkeme kararyla hkmedilen nafakann tahsili iin yaplan

24

icra takip ilemleri cretsizdir. h) Koruma kararna uyulup uyulmad nasl denetlenir? Cumhuriyet Savcl koruma kararnn uygulanmasn kolluk kuvvetleri (polis veya jandarma) aracl ile izler. Bunun iin polis ya da jandarma; Bulunduunuz evi haftada bir kez ziyaret eder, Birinci derece yaknlarnz ile iletiim kurar, Komularnzn bilgisine bavurur, Oturduunuz yerin muhtarndan bilgi alr, Evinizin evresinde aratrma yapar. I) Koruma kararna uyulmamas durumunda ne yaplabilir? Sizin veya baka bir kiinin, iddet uygulayan kiinin tedbir kararna uymadn polis merkezine, jandarma karakoluna ya da Cumhuriyet Savclna bildirmesi durumunda, ya da polisin veya jandarmann, kontrol ilemleri sonucunda, iddet uygulayan kiinin, koruma kararna uymadn tespit etmesi durumunda, soruturma yaplarak durum en ksa zamanda Cumhuriyet Savclna iletilir.

25

Cumhuriyet Savcl, koruma kararna uymayan e veya dier aile bireyleri hakknda Sulh Ceza Mahkemesinde kamu davas aar. Bu durumda iddet uygulayan kii aydan alt aya kadar hapis cezas ile cezalandrlr. 2) TRK CEZA KANUNUNDA ALE DDET Kanunlara gre, aile iinde einizin ya da birlikte yaadnz dier aile bireylerinin size psikolojik, fiziksel ya da cinsel iddet uygulamas sutur. Bu iddet trlerinden her hangi birine maruz kaldnzda, hem 4320 Sayl Ailenin Korunmasna Dair Kanun kapsamnda koruma talep edebilirsiniz, hem de Trk Ceza Kanunu hkmlerine gre ikayeti olabilir ve bu kiinin cezalandrlmasn isteyebilirsiniz. Trk Ceza Kanununa Gre; Kasten veya Tedbirsizlik Nedeniyle Yaralamak Bir baka kiiye kastl olarak veya tedbirsizlik nedeniyle zarar veren, onun salnn bozulmasna neden olan kii cezalandrlmaktadr. Bu su aile bireylerine ynelik ilenirse, ceza daha da artrlmaktadr. Eziyet Eziyet yapan kiiler ar biimde cezalandrlmaktadr. Bu sular aile bireylerine kar ilenirse cezas daha da arlatrlmaktadr.

26

ocuk Drtmek ocuk aldrmak, yasal olarak en ge hamileliin 10. haftasnda yaplabilir. Hamile kadnn izni olmadan ocuunu drten kii cezalandrlmaktadr. Kadnn rzas olsa bile, 10 haftay gemi hamileliklerde kadn ve ocuun hamileliin sonlandrlmasn gerektiren bir salk sorunu olmadka, hamilelii sonlandrmak sutur ve cezalandrlmaktadr. Tecavz sonunda hamile kalnmas halinde, hamilelik 20 haftay getikten sonra ocuun drtlmesi sutur ve cezalandrlmaktadr. zinsiz Ksrlatrmak Bir kiiyi, kendisinin izni olmadan ksrlatran kii cezalandrlmaktadr. Bir Kiiyi Zorla Alkoymak Bir kiiyi hukuka aykr olarak bir yere gitmeye veya bir yerde kalmaya zorlayan kii cezalandrlmaktadr. alma zgrln Engellemek Bir kiinin i ve alma zgrlnn zor ya da tehdit yoluyla engellenmesi sutur ve cezalandrlmaktadr.

27

Birden Fazla Evlilik Birden ok kiiyle evlenmek yasaktr ve resmi nikah olmakszn imam nikah yaptrlmas sutur. Resmi nikah yaptrmakszn imam nikah yaptranlar ve yapan kiiler cezalandrlmaktadr. Tre veya Namus Cinayetleri Tre veya namus cinayeti ileyen kiiye, Trk Ceza Kanununa gre en ar ceza verilmektedir ve bu suta ceza indirimi yaplmamaktadr. Evlilik d doan ocuun, annesi tarafndan namus kurtarma gerekesiyle ldrlmesi ar biimde cezalandrlmaktadr. Kt Davranta Bulunma Ayn konutta birlikte yaad kiiye kt davranta bulunan ve iddet uygulayan kii cezalandrlmaktadr. Destek ve Bakm Ykmll Aileye destek ve bakm ykmlln yerine getirmemek sutur, bu kii hakknda dava alabilir ve kii cezalandrlr. Kocann hamile olan eini ya da bir erkein srekli birlikte yaad ve kendisinden hamile kalan kadn aresiz durumda terk etmesi cezalandrlmaktadr.

28

Hakaret Etmek Bir kimseye kar, onun onur, eref ve saygnln rencide edebilecek ekilde davranta bulunmak veya svmek cezalandrlmaktadr. Tehdit Etmek Bir bakasn, kendisine veya yaknna zarar verilecei, saldr gerekletirilecei eklinde tehdit etmek sutur ve cezalandrlmaktadr. Cinsel Taciz ve Saldr Tecavz gibi cinsel saldr eylemleri cezalandrlmaktadr. Tecavz eylemi sonucunda tecavze urayan kiinin beden ve ruh sal bozulmu ise cezas daha ardr. Evlilik iinde eler arasndaki cinsel saldr eylemi (tecavz) de sutur. Cinsel taciz cezalandrlmaktadr. Bu eylem iyerinde olursa ceza artrlmaktadr. ocuklara ynelik cinsel amal saldrlar cinsel istismar olarak tanmlanmakta ve ar biimde cezalandrlmaktadr. Eer cinsel istismar aile bireylerinden ya da akrabalardan biri yaparsa ceza artrlmakta, istismar gerekletiren kiinin konumuna gre bu kiinin velayet veya vesayet hakk elinden alnmaktadr.

29

Bekaret Kontrol Yetkili hakim ya da savc karar olmakszn, kiiyi bekaret kontrolne gtren ve bu muayeneyi byle bir karar olmakszn yapan kii cezalandrlmaktadr. Fuhua Zorlamak Bir kiinin ya da ocuun, fuhua tevik edilmesi ya da zorlanmas su kabul edilmektedir ve cezalandrlmaktadr. Huzur Bozmak Srf bir kimsenin huzurunu bozmak iin srarla telefon eden ya da grlt yapan kii cezalandrlmaktadr. Konut Dokunulmazlnn hlali Bir kimsenin konutuna, o kiinin izni olmadan girmek veya izin alp girdikten sonra buradan kmamak su kabul edilmektedir ve cezalandrlmaktadr. ocuun Karlmas ve Alkonulmas Velayet yetkisi elinden alnm olan anne veya babann (ya da bir akrabann) onalt yan bitirmemi bir ocuu veli, vasi veya bakm ve gzetimi altnda bulunan kimsenin yanndan karmas veya alkoymas sutur ve cezalandrlmaktadr. ocuk henz oniki yan bitirmemi ise, ceza daha da artrlmaktadr.

30

3) MEDEN KANUN ve ALE DDET Medeni Kanunda, aile ii iddetin nlenmesi ve madurlarn korunmas iin dzenlemeler bulunmaktadr. Aile ii iddet boanma nedenidir. Einiz size iddet uyguluyorsa, hayatnza kast ediyorsa, kt davranyorsa, onurunuzu krc davranlarda bulunuyorsa boanma davas aabilirsiniz. Kimse sizi zorla evlendiremez. Kanuna gre herkesin evlenecei kiiyi kendisinin seme hakk vardr. Zorla, tehditle ya da hileyle yaplan evliliin iptali iin evlilik tarihinden itibaren 5 yl iinde dava alabilir. Ekonomik iddete izin verilmemektedir. Elerden biri, meslek veya i seiminde dierinin iznini almak zorunda deildir. Ancak, meslek ve i seiminde ve bunlarn yrtlmesinde evlilik birliinin huzur ve yarar gz nnde tutulur. Ayn evde yaarken, evin geimine kazanc ile katkda bulunmayan einizden nafaka isteyebilirsiniz. Ayn evde yaamak einizden nafaka istemeye engel deildir.

31

Einiz evden ayrlm, evi terk etmi ve ailenin geimine katkda bulunmuyorsa kendiniz ve ocuklarnz iin nafaka isteyebilirsiniz. Eer einiz aile huzurunuzu ciddi biimde tehlikeye dryorsa, ayr yaama hakkna sahipsiniz. Aile mahkemesinden sizin ve ocuklarnzn geimini salamak zere nafakaya hkmedilmesini talep edebilirsiniz. Ailenin ekonomik varlnn korunmasn isteyebilirsiniz. Bunun iin, einizin mallar zerindeki harcama, satma vb gibi yetkisinin snrlandrlmasn isteyebilirsiniz. Hakim bu karar verdikten sonra, einiz kendi zerine olan mallar veya einize ve size ait ortak olan mallar sizin izniniz olmadan satamaz. rnein, aile konutunun mlkiyeti einize ait ise, evinizin sizin rzanz olmadan satnn engellenmesi iin Tapu Dairesinden evinizin tapusuna aile konutu erhi konulmasn isteyebilirsiniz. Boanma davasn siz ya da kocanz am olsa da, eer barnacanz bir yeriniz yoksa, geliriniz yeterli deilse ve ocuklarn bakm ve korunmas sz konusu ise, hakim dava sresince tedbir nafakas denmesine karar verebilir. Boanma davasn aldnda (siz ya da kocanz tarafndan), einizden maddi ve/veya manevi tazminat isteyebilirsiniz. Eer boanmaya neden olan olaylarda einiz kusurlu ise ve sizin haklarnz ihlal edilmi ise ve bunlar ahitlerle veya belgelerle ispat ederseniz manevi tazminat isteyebilirsiniz. Ayrca maddi tazminat da talep edebilirsiniz.

32

Boanmaya neden olan olaylarda einiz daha kusurlu ise, bir iiniz ya da geliriniz yoksa, einizden srekli olmak zere nafaka isteyebilirsiniz. Bu nafakann denmesi bir geliriniz olana dek ya da siz yeniden evleninceye kadar devam eder. Nafaka almak istediinizi boanma davasnda mutlaka dile getirin. Bu nafakann sonraki yllar iin ne kadar olacann belirlenmesini de isteyebilirsiniz. Nafaka ve tazminat taleplerinizi ya boanma davas srasnda dile getirmeniz gerekir, ya da boanma davas kesinletikten sonraki bir yl ierisinde nafaka ve tazminat davas amanz gerekir. Boanma davas srasnda, ocuklarn velayetinin size verilmesini ve onlar iin nafakaya hkmedilmesini talep edebilirsiniz.

33

RNEK DLEKE 1 KORUMA KARARINA LKN DLEKE RNE

..ALE MAHKEMES HAKMLNE (Aile Mahkemesi yoksa) ASLYE HUKUK MAHKEMES HAKMLNE 4320 Sayl Kanun Gerei Koruma Karar istemidir. Davac: iddete maruz kalan kiinin ad soyad - TC Kimlik No Adres: iddete maruz kalan kiinin adresi Daval: iddet uygulayan kiinin ad ve soyad Adres: iddet uygulayan kiinin adresi KONU: 4320 Sayl kanun gereince Koruma Karar verilerek daval eimin evden uzaklatrlmas, i yerime yaklamamas, telefonla tehdit ve rahatsz etmemesi bana ve ocuklarma zarar vermemesi iin nlem alnmas istemidir. AIKLAMALAR: Ailede yer alan bireyler, maruz kalnan iddetin biimi, nafaka talebi gibi hususlar ayrntl yaznz. HUKUKSAL NEDENLER: 4320 Sayl Kanun, Medeni Kanun, TCK ve ilgili mevzuatta yer alan hangi hkmlere dayandnz yaznz. DELLLER: Nfus kaytlar, tank, varsa davalnn gelir durumunu gsterir belge, yasal her trl bilgi ve belgeyi bu arada gsteriniz ve dilekenize ekleyiniz. SONU VE STEM: Yukarda ksaca bahsedilen nedenlerle benim ve ocuumun/ocuklarmn can gvenlii gz nne alnarak davalnn eve yaklamamas, iyerine yaklamamas, tehdit ve tacizde bulunmamas iin KORUMA KARARI verilmesini, benim ve ocuklarmn geimi iin ..YTL nafakaya hkmedilmesini sayg ile talep ederim. Tarih Davacnn Ad Soyad mza

34

RNEK DLEKE - 2 CUMHURYET SAVCILIINA YAPILACAK KAYETE LKN DLEKE RNE

35

www.aileicisiddet.net
T.C. BABAKANLIK Kadnn Stats Genel Mdrl Ziya Gkalp Cad. No:40 Kzlay / ANKARA Telefon: 0 312 433 11 75 / Fax: 0 312 433 11 74 www.ksgm.gov.tr