‫ﺑﻨﺎم ﺧﺪا‬

‫‪17 .Mar. 2007‬‬

‫" ﻣﻌﻨﺎﯼ زﻧﺪﮔﯽ "‬
‫ﮔﺮدﺁورﯼ ﺷﺪﻩ از ﺑﻴﺎﻧﺎت ﺟﻨﺎب دﮐﺘﺮﻋﺒﺪاﻟﮑﺮﻳﻢ ﺳﺮوش‬
‫درﻣﻘﺪﻣﻪ اﯼ ﺑﺮ ﻓﻬﻢ ﻣﺜﻨﻮﯼ‬

‫ﺻﻮﻓﻴﺎن و ﻋﺎرﻓﺎن ﭼﻪ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ؟‬

‫ﺁﻳﺎ هﻤﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮاﺗﺸﺎن ﻗﺎﺑﻞ دﻓﺎع اﺳﺖ ؟ و ﺁﻳﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺄﮐﻴﺪ و ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﺁﻳﺪ ؟‬
‫ﺁﻳﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان اﻣﺮوز ﺗﺼﻮف را ﺗﻌﺮﻳﻒ و ﺗﺮوﻳﺞ ﮐﺮد ؟‬
‫ﺁﻳﺎ ﺳﻮد اﻳﻦ ﻣﮑﺘﺐ ﺑﻴﺶ از ﺿﺮر اوﺳﺖ ؟‬
‫ﺁﻳﺎ ﻣﻴﺘﻮان اﻳﻦ ﻣﮑﺘﺐ را اﻣﺮوزﯼ و ﻋﺼﺮﯼ ﮐﺮد ؟‬
‫ﺁﻳﺎ ﭘﻴﺎم ﺻﻮﻓﻴﺎن و ﻋﺎرﻓﺎن ﭘﻴﺎم ﺟﺎوداﻧﻪ اﺳﺖ و ﺑﺮاﯼ هﻤﻪ روزﮔﺎرهﺎﺳﺖ ؟‬
‫ﻳﺎ ﻣﻨﺎﺳﺐ هﻤﺎن روزﮔﺎران ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ؟‬
‫ﻳﺎ اﻳﻨﮑﻪ اﻣﺮوز ﺑﺎﻳﺪ از ﻧﻮ درﻋﺎﻟﻢ روح اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺣﻔﺎرﯼ ﮐﺮد ؟‬
‫ﺁﻳﺎ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﻮﻟﻮﯼ هﺎ و ﺳﻌﺪﯼ هﺎ و ﺣﺎﻓﻆ هﺎﯼ ﻋﺼﺮ ﺧﻮدﻣﺎن ﻧﻴﺎز دارﻳﻢ ؟‬
‫ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻴﺮﺳﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺳﺆاﻻت ﻣﻴﺒﺎﻳﺴﺖ ﻣﻄﺮح و درﺑﺎرﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﻓﮑﺮ و اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺑﺸﻮد‪ ،‬ﺗﺎ ﭘﺎﺳﺨﯽ ﺑﺮاﯼ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻴﺪا‬
‫ﮐﺮد‪ .‬ﻣﻄﻤﻌﻨﺎ ﻣﮑﺘﺐ ﺗﺼﻮف و ﻳﺎ ﻋﺮﻓﺎن ﭼﻨﺎن ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﮐﺴﯽ ﺑﻄﻮر درﺑﺴﺖ هﻤﻪ ﻣﺤﺘﻮﯼ و ﻧﮑﺎت ﺁن را ﺗﺄﻳﻴﺪ‬
‫ﺑﮑﻨﺪ و هﻤﻪ ﭘﻴﺎﻣﻬﺎﯼ ﺁﻧﺮا ﺑﺮاﯼ اﻳﻦ روزﮔﺎر ﺳﺎﻟﻢ و ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﺑﺸﻤﺎرد‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﮐﻪ درﺑﺎرﻩ ﻋﻤﻮم ﻣﮑﺎﺗﺐ‬
‫ﻓﻠﺴﻔﯽ و ﻏﻴﺮ ﻓﻠﺴﻔﯽ ﻣﻴﺘﻮان ﮔﻔﺖ ﻣﺎ را ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻏﺎﻓﻞ از اﻳﻦ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﮑﺘﻪ هﺎﯼ ﺑﺴﻴﺎرﻧﻴﮑﻮﻳﯽ در اﻳﻦ ﻣﮑﺘﺐ هﺴﺖ ﮐﻪ‬
‫هﻤﭽﻨﺎن و ﺑﺮاﯼ هﻤﻴﺸﻪ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎدﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﺁدﻣﯽ ﺁدﻣﻴﺴﺖ‪ ،‬و ﺗﺎ روح و اﺣﻮاﻟﯽ دارد و ﺑﺪﻧﺒﺎل ﮔﺸﻮدن ﮔﺮﻩ هﺎﯼ‬
‫ﺧﺎﺻﯽ در زﻧﺪﮔﯽ هﺴﺖ‪ ،‬ﭘﻴﺎم اﻳﻦ ﺑﺰرﮔﺎن ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﺁﻳﺪ‪ .‬ﻣﮕﺮ اﻳﻨﮑﻪ ﺁدﻣﯽ ﻋﻮض ﺷﻮد‪ ،‬ﻳﺎ اﻳﻨﮑﻪ اﺻﻼ رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ‬
‫او ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮﯼ ﺑﺸﻮد‪ .‬ﻟﺬا‪ ،‬ﻣﺎداﻣﯽ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن اﻧﺴﺎن اﺳﺖ‪ ،‬اﻋﺘﺮاض دارد‪ ،‬ﻏﻢ دارد‪ ،‬ﺷﺎدﯼ دارد‪ ،‬و ﺑﻪ ﻣﺮگ‬
‫ﻣﯽ اﻧﺪﻳﺸﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﯽ اﻧﺪﻳﺸﺪ‪ ،‬ﺳﺆال ازﮐﺠﺎ ﺁﻣﺪﻩ ام دارد‪ ،‬وﺑﻪ ﮐﺠﺎ ﻣﻴﺮوم دارد‪ ،‬ﺳﺆال از ﺳﻌﺎدت اﻳﻦ دﻧﻴﺎ دارد‪،‬‬
‫وﻳﺎ ﺳﺆال از ﺳﻌﺎدت ﺁن دﻧﻴﺎ دارد‪ ،‬ﺗﺎ وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺁدﻣﯽ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺳﺆاﻻت روﺑﺮوﺳﺖ و هﻤﺮاﻩ اﺳﺖ ﻣﻴﺘﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﮑﺘﺐ‬
‫ﺗﺼﻮف و ﻋﺮﻓﺎن ﭘﺎﺳﺨﻬﺎﯼ درﺧﻮرﯼ ﻓﺮاهﻢ ﺁوردﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁدﻣﯽ را از ﺗﻴﺮﮔﯽ و ﮐﺪرورت ﻣﻴﺮهﺎﻧﺪ‪ ،‬و ﺁﻧﭽﻪ را‬
‫ﮐﻪ ﺁدﻣﻴﺎن ﭼﻪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ و ﭼﻪ ﻧﺪاﻧﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﻃﺎﻟﺐ ﺁن هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﻃﺎﻟﺐ ﻣﻌﻨﺎ و ﻣﻌﻨﺎﻳﯽ ﺑﺮاﯼ زﻧﺪﮔﯽ‪ ،‬اﻳﻦ ﮔﻮهﺮ ﺷﺮﻳﻒ‬
‫را در اﺧﺘﻴﺎر ﺁﻧﻬﺎ ﻗﺮار ﻣﻴﺪهﻴﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺁدﻣﯽ اﻳﻦ ﺳﺆاﻻت را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺣﻘﻴﻘﺘﺎ از ﺁدﻣﻴﺖ ﺧﻮد ﺑﻬﺮﻩ اﯼ ﻧﺒﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﻧﺴﺎن ﺗﺎ وﻗﺘﻴﮑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ زﻧﺪﮔﯽ‬
‫را ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﺎ درﭘﯽ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺁن ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮﯼ او زﻧﺪﮔﯽ ﺣﻴﻮاﻧﯽ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ هﻤﺎن ﺗﻌﺒﻴﺮﯼ ﮐﻪ ﻗﺮﺁن ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ‬
‫"ﻣﯽ ﺧﻮرﻧﺪ و ﺑﻬﺮﻩ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ از زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺜﻞ ﺧﻮردن ﺣﻴﻮاﻧﺎت"‪ .‬ﺁدﻣﯽ ﺗﺎ درﺑﻨﺪ ﺗﻦ اﺳﺖ‪ ،‬درﺑﻨﺪ ﻟﺬات ﻧﺎزل اﺳﺖ‪،‬‬
‫زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻴﮑﻨﺪ وﻟﯽ زﻧﺪﮔﻴﺶ ﮔﻴﺎهﯽ و ﻳﺎ ﺣﻴﻮاﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ وﻗﺘﻴﮑﻪ ﻣﻌﻨﯽ در زﻧﺪﮔﯽ ﺁﻏﺎز ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ اﻳﻨﮑﻪ‬
‫ﭼﺮا زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻴﮑﻨﻢ ؟ ﻣﻦ ﮐﻴﺴﺘﻢ و از ﮐﺠﺎ ﺁﻣﺪﻩ ام‪ ،‬و ﭼﺮاهﺎﯼ دﻳﮕﺮ‪ ...‬از اﻳﻨﺠﺎ اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﺁدﻣﯽ ﺷﮑﻮﻓﺎ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫و اﻳﻨﻬﺎ ﺳﺆاﻻﺗﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺑﻪ ﺟﻮاﺑﺸﺎن ﻧﺰدﻳﮏ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬و دراﻳﻨﺠﺎ ﮐﺴﺎﻧﯽ هﻢ ﭘﻴﺪا ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ‬
‫راﻩ ﻧﺎهﻤﻮار را ﮐﻤﯽ هﻤﻮار ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬وﺑﺮاﯼ ﻣﺎ ﻗﺪم ﺑﺮداﺷﺘﻦ را ﮐﻤﯽ ﺁﺳﺎﻧﺘﺮ ﮐﺮدﻩ‪ ،‬وراﻩ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺟﻮاب ﺁن ﺳﺆاﻟﻬﺎ‬
‫را ﻧﺸﺎن ﺑﺪهﻨﺪ‪ .‬وﺁﻧﻬﺎ هﻤﻴﻦ ﺑﺰرﮔﺎن هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻤﺜﻴﻞ‪ ،‬ﻗﺼﻪ‪ ،‬ﻣﻮﻋﻈﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻴﺎن ﺷﺎﻋﺮاﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺜﺎﻟﻬﺎﯼ ﺳﺎدﻩ ﺑﻪ اﻣﺮ‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻢ ﮐﻮﺷﻴﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮاﯼ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﻨﺪ ﺁدﻣﻴﺖ و اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﺧﻮدﺷﺎن را ﭘﻴﺪا ﮐﻨﻨﺪ درﺳﻬﺎ و ﺳﺨﻨﺎن‬
 ‫اﻳﻦ ﺑﺰرﮔﺎن ﻣﺆﺛﺮ و ﺑﻠﮑﻪ ﻻزم و واﺟﺐ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاﯼ ﻧﺰﻳﮏ ﺷﺪن ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺁن ﺳﺆاﻻت در ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺻﻮﻓﻴﺎن و ﻋﺎرﻓﺎن‪ ،‬ﺑﺎ اوﻟﻴﻦ ﺑﻴﺘﯽ ﮐﻪ ﺳﺮﺁﻏﺎز ﻣﺜﻨﻮﯼ ﻣﻌﻨﻮﻳﺴﺖ‬
‫ﺷﺮوع ﻣﻴﮑﻨﻴﻢ ‪:‬‬
‫از ﺟﺪاﻳﯽ هﺎ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ‬ ‫ﺑﺸﻨﻮ اﻳﻦ ﻧﯽ ﭼﻮن ﺷﮑﺎﻳﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ‬
‫اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻮﻟﻮﯼ درﺣﻘﻴﻘﺖ اﺷﺎرﻩ ﺑﻪ ﺧﻮدش دارد‪ .‬اﻳﻦ "ﻧﯽ" ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮﯼ ﻧﯽ ﻧﻔﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬وهﺮﭼﻪ هﺴﺖ‬
‫ﺗﻮﻳﯽ‪ .‬و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﻣﻌﺎﻧﯽ ﺗﺼﻮف دراﻳﻦ ﻳﮏ ﺑﻴﺖ ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ﺣﮑﺎﻳﺖ و ﺷﮑﺎﻳﺖ از ﺟﺪاﻳﯽ هﺎ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺁدﻣﯽ ﻧﺪاﻧﺪ و ﻧﻔﻬﻤﺪ و ﻧﭽﺸﺪ و ﺑﺮﺧﻮردار ازاﻳﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ از ﻋﺎﻟﻢ دﻳﮕﺮﯼ دراﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﺟﺪا ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ از‬
‫ﻳﮏ ﮐﻞ و اﺻﻠﯽ او را ﺟﺪا ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬وﺧﻮد را ﺟﺪا ﺷﺪﻩ ﻧﺒﻴﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻓﮑﺮﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﭘﺎﯼ ﺧﻮدش اﻳﺴﺘﺎدﻩ وازﻗﺒﻞ ﺧﻮد‬
‫و از ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﻮد و از رﻳﺸﻪ ﺧﻮد ﺧﺒﺮ ﻧﮕﻴﺮد و ﺧﺒﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و اﺣﺴﺎس ﺟﺪاﻳﯽ ﻧﮑﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ هﻨﻮز وارد ﮔﻠﺴﺘﺎن‬
‫ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و اﻳﻦ اوﻟﻴﻦ ﻗﺪم اﺳﺖ‪ ،‬و ﺗﺎ ﺁﺧﺮ راﻩ هﻢ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ هﻤﺮاﻩ ﺁدﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن اﻳﻦ ﺳﺆال ﺑﺎﻳﺪ او را‬
‫ﺑﺪواﻧﺪ و اﻳﻦ اﺣﺴﺎس را در دل او ﺑﻨﺸﺎﻧﺪ‪ .‬ﺣﮑﺎﻳﺖ از ﺟﺪاﻳﯽ و ﺷﮑﺎﻳﺖ از ﺟﺪاﻳﯽ ﻣﻘﺪﻣﻪ روح ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ اﺳﺖ در دل‬
‫ﺁدﻣﯽ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﮐﺴﯽ ﺑﯽ ﺧﺒﺮاﻧﻪ دراﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻨﺪ ﻳﻌﻨﯽ ﺑﯽ ﺧﺒﺮ ازاﻳﻦ ﺳﺆال و اﺣﺴﺎس‪ ،‬وﻟﻮ هﺰاران ﻋﻠﻢ دﻳﮕﺮهﻢ ﺑﺪاﻧﺪ‬
‫ازﻧﻄﺮﻋﺎرﻓﺎن ﺁدم ﺑﺎﺳﻮادﻳﺴﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﺳﻴﺎﻳﯽ هﺎﻳﯽ را روﯼ ﺳﻔﻴﺪﯼ هﺎ ﺧﻮاﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺁدم روﺷﻨﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺰ دل اﺳﭙﻴﺪ هﻤﭽﻮن ﺑﺮف ﻧﻴﺴﺖ‬ ‫دﻓﺘﺮ ﺻﻮﻓﯽ ﺳﻮاد و ﺣﺮف ﻧﻴﺴﺖ‬
‫زاد ﺻﻮﻓﯽ ﭼﻴﺴﺖ ؟ اﻧﻮار ﻗﺪم‬ ‫ﻗﻠﻢ‬ ‫ﺁﺛﺎر‬ ‫زاد داﻧﺸﻤﻨﺪ ؟‬
‫ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻮﻟﻮﯼ دردل او ﻧﻮرﯼ ﻧﺘﺎﺑﻴﺪﻩ اﺳﺖ ﺗﺎ ﭼﺮاغ راﻩ او ﺷﻮد ‪ ،‬اﻣﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ‪:‬‬
‫ﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﺎ ﻳﺎﺑﺪ از اﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﺧﻼص‬ ‫ﻃﺎﻟﺐ ﻋﻠﻢ اﺳﺖ ﺑﻬﺮ ﻋﺎم و ﺧﺎص‬
‫درس ﻣﻴﺨﻮاﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺑﺪهﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺨﻮاﻧﺪ ﺗﺎ ﭘﻴﺶ دﻳﮕﺮان ﺟﻠﻮﻩ ﮔﺮﯼ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻨﮑﻪ رهﺎﻳﯽ ﭘﻴﺪا ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ‪ ،‬اوﻟﻴﻦ ﻧﻘﻄﻪ اﯼ ﮐﻪ ﺑﺮاﯼ ﺷﺨﺺ ﻋﺎرف ﭘﻴﺪا و اﺣﺴﺎس ﻣﻴﺸﻮد هﻤﻴﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺟﺪاﻳﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ اﻳﻦ اﺣﺴﺎس ﺑﻪ ﻣﺎ‬
‫ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﮐﻪ روزﯼ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻓﺮاق ﻏﻠﺒﻪ ﮐﺮد‪ .‬ﻳﻌﻨﯽ هﻤﻴﻦ ﮐﻪ ﻗﺒﻮل ﮐﻨﻴﺪ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻓﺮاق هﺴﺘﻴﺪ هﻤﺰﻣﺎن درﺟﺴﺘﺠﻮﯼ‬
‫وﺻﺎل هﻢ ﺑﺮﺧﻮاهﻴﺪ ﺁﻣﺪ‪ .‬اﻳﻦ اوﻟﻴﻦ ﻗﺪم در ﺗﺸﺨﻴﺺ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ﭼﻮن "ﺟﺪاﻳﯽ" ﻳﻌﻨﯽ ﺗﻨﻬﺎ هﺴﺖ وﻟﯽ‬
‫ﮐﺲ دﻳﮕﺮﯼ هﻢ هﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ او ﺑﭙﻴﻮﻧﺪد‪ ،‬اﻣﺎ "ﺗﻨﻬﺎﻳﯽ" ﻳﻌﻨﯽ هﻴﭻ ﮐﺲ دﻳﮕﺮﯼ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻔﻬﻮم ﺗﻨﻬﺎﻳﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ اﺣﺴﺎس ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎن اﮔﺰﻳﺴﺘﺎﻧﺴﻴﺎﻟﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﮐﻪ ﻣﺎ دراﻳﻦ دﻧﻴﺎ ﭘﺮﺗﺎب‬
‫ﺷﺪﻩ اﻳﻢ و ﮐﺴﯽ ﻧﺎﻇﺮ ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﮐﺴﯽ ﺑﻪ ﻓﮑﺮ ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﮐﺴﯽ ﻣﺎ را ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﻧﻴﺎوردﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﺴﯽ در ﺁﺧﺮ ﻣﺴﻴﺮ‬
‫ﻣﺎ را ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻧﻤﯽ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻟﺬا اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻳﮏ اﮔﺰﻳﺴﺘﺎﻧﺴﻴﺎﻟﻴﺴﺖ ﺑﺎﺷﻴﺪ اﺣﺴﺎس ﺗﻨﻬﺎﻳﯽ ﻣﻴﮑﻨﻴﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ ﮐﺴﯽ ﺟﺪًا اﻳﻦ‬
‫اﺣﺴﺎس در ﺟﺎﻧﺶ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ ﮐﺎرش ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﻮدﮐﺸﯽ هﻢ ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﻣﮕﺮ اﻳﻨﮑﻪ ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﻏﻔﻠﺖ ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺗﻌﺒﻴﺮﻣﻮﻟﻮﯼ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺗﺨﺪﻳﺮ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ‪:‬‬
‫ﻧﻨﮓ ﺧﻤﺮ و ﺑﻨﮓ ﺑﺮﺧﻮد ﻣﯽ ﻧﻬﻨﺪ‬ ‫ﺗﺎ دﻣﯽ از رﻧﺞ هﺴﺘﯽ وارهﻨﺪ‬
‫ﺧﻮدﺷﺎن را ﻣﺸﻐﻮل ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮﯼ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاﯼ ﻓﺮار از واﻗﻌﻴﺘﯽ ﮐﻪ درﭘﻴﺶ روﯼ دارﻧﺪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻏﻔﻠﺖ ﻣﯽ زﻧﻨﺪ‪،‬‬
‫ﭼﻮن ﺑﺎر هﺴﺘﯽ ﺑﺎر ﮔﺮاﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻋﺎﻗﻞ ﺷﺪن ﮐﺎر ﭘﺮ زﺣﻤﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻴﻠﯽ هﺎ ﻓﮑﺮش را ﻧﮑﺮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﯽ ﺧﻴﺎل و‬
‫ﺑﯽ ﺧﺒﺮ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﮐﺴﯽ ﻓﮑﺮ هﺴﺘﯽ را ﺑﮑﻨﺪ ﻓﺸﺎر زﻳﺎدﯼ ﺑﺮاو ﻣﺴﺘﻮﻟﯽ ﻣﻴﺸﻮد و رﻧﺞ ﺳﺨﺘﯽ را ﺧﻮاهﺪ‬
‫ﮐﺸﻴﺪ وﻟﺬا ﻣﺠﺒﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ راﻩ ﺳﺮﮔﺮﻣﯽ ﺑﺰﻧﺪ وﻳﺎ ﺑﻪ ﺗﺨﺪﻳﺮ و ﻣﺴﺘﯽ ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﯽ ﻳﮑﯽ از اﻳﻦ راﻩ هﺎﻳﯽ ﮐﻪ او‬
‫را ازﺧﻮدش ﺑﺴﺘﺎﻧﺪ و ﻏﺎﻓﻞ ﮐﻨﺪ ‪:‬‬
‫ﻓﮑﺮ و ذﮐﺮ اﺧﺘﻴﺎرﯼ دوزخ اﺳﺖ‬ ‫ﺟﻤﻠﻪ داﻧﺴﺘﻪ ﮐﻪ اﻳﻦ هﺴﺘﯽ ﻓﺦ اﺳﺖ‬
‫ﻳﺎ ﺑﻪ ﻣﺴﺘﯽ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺷﻐﻞ اﯼ ﻣﻬﺘﺪﯼ‬ ‫ﻣﯽ ﮔﺮﻳﺰﻧﺪ ازﺧﻮدﯼ در ﺑﻴﺨﻮدﯼ‬
 ‫ﺣﺎﻻ اﮔﺮ اﺣﺴﺎس ﺗﻨﻬﺎﻳﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ و اﺣﺴﺎس ﺟﺪاﻳﯽ و دوراﻓﺘﺎدﮔﯽ ﺑﺎﺷﺪ وﻧﻪ اﺣﺴﺎس ﭘﺮﺗﺎب ﺷﺪن و ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﻧﺪن و‬
‫ﺑﻠﮑﻪ ﻗﺒﻮل ﮐﻨﺪ ﮐﻪ در وادﯼ ﻓﺮاق اﺳﺖ‪ ،‬درﺁن ﺻﻮرت ﻃﺎﻟﺐ وﺻﺎل هﻢ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺁﻧﻮﻗﺖ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺗﺎزﻩ اﯼ‬
‫ﭘﻴﺪا ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد‪ .‬و درهﻤﻴﻦ ﺟﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ زﻧﺪﮔﯽ اﻳﻦ دﻧﻴﺎ ﻣﻌﻨﺎ ﭘﻴﺪا ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﻓﻘﻂ ﺧﻮاب وﺧﻮر ﻧﻴﺴﺖ‪،‬‬
‫ﻓﻘﻂ ﻟﺬﺗﻬﺎﯼ ﺣﻴﻮاﻧﯽ و ﻇﺎهﺮﯼ ﺑﺮدن ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻞ زﻧﺪﮔﯽ ﻳﮏ درون هﻢ ﻣﯽ ﻳﺎﺑﺪ ﻳﻌﻨﯽ ﻳﮏ ﺑﺎﻃﻨﯽ هﻢ ﭘﻴﺪا ﻣﻴﮑﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻳﮑﯽ از ﭘﺮﺟﺎذﺑﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﺎط ﺗﺼﻮف هﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻌﻨﺎ ﻣﯽ ﺑﺨﺸﺪ‪ ،‬ﻳﮏ دروﻧﯽ درﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺮون ﻣﯽ ﺑﺨﺸﺪ‪.‬‬
‫ﻳﮏ ﻣﺜﺎﻟﯽ ﻣﯽ ﺁورﻳﻢ ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺪ روﺷﻨﮕﺮ اﻳﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪:‬‬
‫دو ﻧﻔﺮ را درﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ ﮐﻪ هﺮدو روزﻧﺎﻣﻪ ﻣﯽ ﻓﺮوﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎ هﺮﮐﺎر دﻳﮕﺮﯼ‪ ،‬ﻳﮑﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺄﻣﻮر ﺁﮔﺎهﻴﺴﺖ و‬
‫دﻳﮕﺮﯼ ﻳﮏ ﮐﺎﺳﺐ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ‪ .‬اوﻧﯽ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﮐﺎﺳﺐ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮرﻣﺎ ﺧﻴﻠﯽ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻧﺪارد‪ ،‬او ﻓﻘﻂ روزﻧﺎﻣﻪ اش را‬
‫ﻣﻴﻔﺮوﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺁن دﻳﮕﺮﯼ ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮر اﺳﺖ‪ ،‬ﻇﺎهﺮًا روزﻧﺎﻣﻪ ﻣﻴﻔﺮوﺷﺪ وﻟﯽ ﺣﻘﻴﻘﺘﺎ ﺑﮑﺎر دﻳﮕﺮﯼ ﻣﺸﻐﻮل اﺳﺖ‪ ،‬و‬
‫ﻣﺸﺘﺮﻳﻬﺎ ﻧﮕﺎﻩ دﻳﮕﺮﯼ ﺑﻪ او ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ و ﺑﺮداﺷﺖ دﻳﮕﺮﯼ دارﻧﺪ‪ .‬روز ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﺸﻐﻮل ﻣﻴﺸﻮد ﻣﻴﺪاﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫روزﻧﺎﻣﻪ ﺑﻔﺮوﺷﺪ وهﻢ ﻣﻴﺪاﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاﯼ ﮐﺎر دﻳﮕﺮﯼ ﺁﻧﺠﺎﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاﯼ روزﻧﺎﻣﻪ ﻓﺮوﺧﺘﻦ ﻧﻤﯽ رود‪ ،‬وﻳﮏ ﭼﻴﺰدﻳﮕﺮﯼ‬
‫اورا ﮔﺮم ﻧﮕﻪ ﻣﻴﺪارد‪ .‬هﻤﻪ ﮐﺎرهﺎﻳﯽ را ﮐﻪ ﻳﮏ ﮐﺎﺳﺐ ﻋﺎدﯼ ﻣﻴﮑﻨﺪ اوهﻢ اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺪهﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ اﻳﻨﻬﺎ روﺣﯽ‬
‫درﮐﺎر اوﺳﺖ ﮐﻪ در ﮐﺎر ﺁن دﻳﮕﺮﯼ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻣﺜﺎل ﺧﻴﻠﯽ ﻧﺎزﻟﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﻋﺮض ﺷﺪ ‪:‬‬
‫ﻟﻴﮏ در ﻣﺤﺴﻮس از ﺁن ﺑﻬﺘﺮ ﻧﺒﻮد‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﺁﻣﺪ رﮐﻴﮏ و ﺑﯽ ورود‬
‫ﺣﺎﻻ اﻳﻦ ﮐﻪ ﺗﺎزﻩ ﻳﮏ ﮐﺎر ﻋﺎدﻳﺴﺖ‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ روح هﺎ و ﻣﻌﺎﻧﯽ ﮐﻢ ﺑﻬﺎﻳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺨﺺ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮدش ﻣﻴﺪهﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻘﻮل ﻣﻮﻻﻧﺎ ‪:‬‬
‫ﺻﺎف اﮔﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺪاﻧﻢ ﭼﻮن ﮐﻨﺪ‬ ‫ﺑﺎدﻩ ﺧﺎﮎ ﺁﻟﻮدﻩ ﮔﺮ ﻣﺠﻨﻮن ﮐﻨﺪ‬
‫درواﻗﻊ دو ﮐﺲ دراﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻳﮏ ﮐﺲ ﻣﻌﻨﺎﻳﯽ ﺑﺮاﯼ زﻧﺪﮔﻴﺶ ﻣﯽ ﺑﻴﻨﺪ‪ ،‬وﻳﮏ ﮐﺴﯽ هﻢ هﻴﭻ ﻣﻌﻨﺎﻳﯽ‬
‫ﻧﻤﯽ ﺑﻴﻨﺪ و زﻧﺪﮔﻴﺶ هﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺻﺒﺢ ازﺧﻮاب ﺑﺮﻣﻴﺨﻴﺰد‪ ،‬ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ ﻣﻴﺨﻮرد‪ ،‬ﺑﻪ ﮐﺎرﯼ ﻣﺸﻐﻮل ﻣﻴﺸﻮد و ﻧﻬﺎر‬
‫ﻣﻴﻞ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬دوﺑﺎرﻩ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﮐﺎر و ﺑﻌﺪ هﻢ ﺷﺎم و ‪ ...‬ﻧﻬﺎﻳﺘًﺎ هﻢ ﺧﻮاب‪ .‬و ﻳﮏ ﮐﺴﯽ هﻢ هﻤﻴﻦ ﮐﺎرهﺎ را اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﻴﺪهﺪ‪ ،‬ﺻﺒﺢ ﺑﻴﺪارﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ﮐﺎﺳﺒﯽ اش را ﻣﻴﮑﻨﺪ و ﺷﺐ هﻢ ﻣﯽ ﺧﻮاﺑﺪ‪ .‬وﻟﯽ اﻳﻦ ﮐﺠﺎ و ﺁن ﮐﺠﺎ ! ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ‪:‬‬
‫ﻧﻴﻢ در ذوﻗﻨﺪ و ﻧﻴﻤﯽ دردﻣﻨﺪ‬ ‫ﺧﻠﻖ در ﺑﺎزار ﻳﮑﺴﺎن ﻣﻴﺮوﻧﺪ‬
‫ﻧﻴﻢ در ﺧﺴﺮان و ﻧﻴﻤﯽ ﺧﺴﺮوﻳﻢ‬ ‫هﻤﭽﻨﻴﻦ درﻣﺮگ ﻳﮑﺴﺎن ﻣﻴﺮوﻳﻢ‬
‫ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻮﻟﻮﯼ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺎرﻩ اﯼ ﺧﺴﺮوان اﻧﺪ و ﭘﺎرﻩ اﯼ درﺧﺴﺮان اﻧﺪ‪ .‬ﻳﮑﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻴﮑﻨﺪ و ﻣﯽ ﺑﺎزد‪ ،‬وﻳﮑﯽ‬
‫زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻴﮑﻨﺪ و ﻣﯽ ﺑﺮد‪ .‬ﻳﻌﻨﯽ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺘﻦ روزهﺎ ﻳﮑﯽ ﺑﺮاو اﻓﺰودﻩ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ﻳﮑﯽ از او ﮐﻢ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﺷﻤﺎ ﺑﺎور ﻧﮑﻨﻴﺪ‬
‫ﮐﻪ ﻣﻮﻟﻮﯼ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺎم و ﻣﺮﺗﺒﺖ ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ و ﺁﻧﻮﻗﺖ اﻳﻦ ﺷﻮر و اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ و اﻳﻦ ﺳﺮزﻧﺪﮔﯽ درﮐﻼم او وﺟﻮد‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫روزهﺎ ﺑﺎ ﺳﻮزهﺎ هﻤﺮاﻩ ﺷﺪ‬ ‫در ﻏﻢ ﻣﺎ روزهﺎ ﺑﻴﮕﺎﻩ ﺷﺪ‬
‫ﺗﻮ ﺑﻤﺎن اﯼ ﺁﻧﮑﻪ ﭼﻮن ﺗﻮ ﭘﺎﮎ ﻧﻴﺴﺖ‬ ‫روزهﺎ ﮔﺮرﻓﺖ ﮔﻮ رو ﺑﺎﮎ ﻧﻴﺴﺖ‬
‫ﻳﮑﯽ روزهﺎﻳﺶ ﻣﻴﺮوﻧﺪ و ﺑﺮاﯼ او ﭼﻴﺰﯼ ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﻴﮕﺬارﻧﺪ و اﻳﻦ هﻤﺎن ﺧﺴﺮاﻧﯽ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺁن دﻳﮕﺮﯼ ﺧﺴﺮو اﺳﺖ‬
‫ﭼﻮن روزهﺎﻳﺶ ﻣﻴﺮوﻧﺪ و ﻏﻤﻨﺎﮎ ﻧﻴﺴﺖ و ﭼﻴﺰﯼ ﺑﻪ او اﻓﺰودﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﭼﻴﺰﯼ ﺑﺮﺗﺮ و ﭘﺮﺑﻬﺎﺗﺮ از ﺁن‬
‫روزهﺎﻳﯽ ﮐﻪ از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﺑﺮاﻳﺶ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﻌﻨﺎﯼ زﻧﺪﮔﯽ هﻤﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭘﻴﺮ ﺷﺪن ﺑﺮاﯼ‬
‫او ﺟﻮاﻧﺘﺮ ﺷﺪن اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﺮدن ﺑﺮاﯼ او وﺻﺎل‪ .‬در ﻏﺰﻟﯽ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ‪:‬‬
‫ﮔﻤﺎن ﻣﺒﺮ ﮐﻪ ﻣﺮا ﻣﻴﻞ اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﺑﻪ روز ﻣﺮگ ﭼﻮ ﺗﺎﺑﻮت ﻣﻦ روان ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﮐﻪ ﻣﺮگ ﭘﺮدﻩ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﻨﺎن ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﻣﺮا ﺑﻪ ﺧﺎﮎ ﺳﭙﺎرﯼ ﻣﮕﻮ ﻓﺮاق ﻓﺮاق‬
‫ﻣﺮا وﺻﺎل ﻣﻼﻗﺎت ﺁن زﻣﺎن ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﺟﻨﺎزﻩ ام ﭼﻮ ﺑﺪﻳﺪﯼ ﻣﮕﻮ وداع وداع‬
 ‫ﭼﺮا ﺑﻪ داﻧﻪ اﻧﺴﺎﻧﺖ اﻳﻦ ﮔﻤﺎن ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﮐﺪام داﻧﻪ ﻓﺮو رﻓﺖ درزﻣﻴﻦ ﮐﻪ ﻧﺮﺳﺖ‬
‫اﻳﻨﻬﺎ در ﻣﺮگ ﻳﮏ ﻣﻌﻨﺎﻳﯽ ﻣﯽ ﺑﻴﻨﻨﺪ ﮐﻪ دﻳﮕﺮان ﻧﻤﯽ ﺑﻴﻨﻨﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮان در ﻣﺮگ ﻓﺮاق و ﺟﺪاﻳﯽ ﻣﯽ ﺑﻴﻨﻨﺪ و وداع‪،‬‬
‫و اﻳﻨﻬﺎ وﺻﺎل ﻣﯽ ﺑﻴﻨﻨﺪ و ﻣﻼﻗﺎت ‪.‬‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ اﻳﻦ ﻗﻮم ﺑﺮ وﯼ رﻳﺶ ﺧﻨﺪ‬ ‫ﻣﺮگ ﮐﻴﻦ ﺟﻤﻠﻪ ازو در وﺣﺸﺘﻨﺪ‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ ﺧﻴﻠﯽ ﻋﺠﻴﺐ ﻧﻴﺴﺖ اﮔﺮ ﺷﻤﺎ درﮐﻼم ﻣﻮﻟﻮﯼ و ﻳﺎ ﻋﻤﻮم ﻋﺎرﻓﺎن اﻳﻦ هﻤﻪ درﺑﺎرﻩ ﻣﺮگ ﻣﯽ ﺷﻨﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺳﺨﻦ‬
‫ازﻓﻨﺎ ﺷﺪن وﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺷﺪن ﻣﯽ ﺷﻨﻮﻳﺪ‪ .‬واﻳﻨﻬﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻣﺮگ ﺑﺮاﻳﺸﺎن روﺷﻦ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ‬
‫ﻏﺮق درﻳﺎﻳﻴﻢ و ﻣﺎ را ﻣﻮج درﻳﺎ ﻣﯽ ﮐﺸﺪ‬ ‫دﺷﻤﻦ ﺧﻮﻳﺸﻴﻢ و ﻳﺎر ﺁﻧﮑﻪ ﻣﺎ را ﻣﯽ ﮐﺸﺪ‬
‫ﮐﺎن ﻣﻠﮏ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺷﻬﺪ ﺷﻴﺮ و ﺣﻠﻮا ﻣﯽ ﮐﺸﺪ‬ ‫زان ﭼﻨﺎن درﭘﺎﯼ او ﺷﻴﺮﻳﻦ و ﺧﻮش ﺟﺎن ﻣﻴﺪهﻴﻢ‬
‫ﮐﺎن ﻣﻠﮏ ﺧﻮدﻋﺎﺷﻘﺎن ﺑﺲ ﺧﻮب وزﻳﺒﺎ ﻣﯽ ﮐﺸﺪ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ ﻋﺰراﻳﻴﻞ را دﺳﺖ و رهﯽ ﺑﺮ ﻋﺎﺷﻘﺎن‬
‫******‬
‫ﭘﺲ اوﻟﻴﻦ ﭘﻴﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻋﺎرﻓﺎن و ﺻﻮﻓﻴﺎن ﺑﻪ ﻣﺎ دادﻩ اﻧﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ در اﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﭘﺮﺗﺎب ﻧﺸﺪﻩ اﻳﻢ ﺑﻠﮑﻪ ﺟﺪا‬
‫ﮔﺸﺘﻪ اﻳﻢ‪ ،‬ﻟﺬا اﻳﻦ ﺟﻬﺎن وادﯼ ﻓﺮاق اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﺐ اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﺐ روح اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﻳﮏ ﺻﺒﺢ وﺻﺎﻟﯽ ﺑﺪﻧﺒﺎل دارد‪،‬‬
‫ﺑﺸﺮط اﻳﻨﮑﻪ ﮐﺴﯽ ﻣﺘﺬﮐﺮ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮاﯼ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ اﺣﺴﺎس ﻓﺮاﻗﯽ ﻧﻴﺴﺖ ﻃﺒﻴﻌﺘًﺎ وﺻﺎﻟﯽ هﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫راز اﻧﺪر ﮔﻮش ﻣﻨﮑﺮ راز ﻧﻴﺴﺖ‬ ‫راز ﺟﺰ ﺑﺎ رازدان اﻧﺒﺎز ﻧﻴﺴﺖ‬
‫ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﻧﻤﯽ داﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻓﺮاق اﺳﺖ‪ ،‬اﮔﺮ ﻣﻌﺸﻮق و ﻣﺤﺒﻮب هﻢ ﻧﺰد او ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮﻧﺪ او اﺣﺴﺎس وﺻﺎل‬
‫ﻧﺨﻮاهﺪ ﮐﺮد‪ .‬وﺻﺎل ﺑﺮاﯼ ﮐﺴﯽ هﺴﺖ ﮐﻪ از ﺷﺐ هﺠﺮان ﻋﺒﻮر ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺎﯼ در وادﯼ ﻓﺮاق ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫درواﻗﻊ ﻣﻌﻨﺎﯼ زﻧﺪﮔﯽ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺐ هﺠﺮاﻧﯽ اﺳﺖ و ﻣﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺻﺒﺢ وﺻﺎﻟﻴﻢ ﺑﺪﻧﺒﺎل او‪ .‬و ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ‬
‫ﻣﺮگ ﻣﺪﺧﻞ ﺁن وﺻﺎل اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻳﻦ وﺣﺸﺘﻨﺎﮐﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع درﻋﺎﻟﻢ ﺑﺮاﯼ ﻳﮏ ﻋﺎرف ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺗﺮﻳﻦ‬
‫و ﺑﺎ ﻣﻌﻨﺎﺗﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ هﺎ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻳﮑﯽ از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ درهﻤﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ هﺎ درﺑﺎرﻩ اش ﻣﯽ اﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻧﺪ و ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ در اﻳﻦ ﺟﻬﺎن‬
‫ﻣﺮﮔﯽ هﺴﺖ‪ ،‬ﻣﺮگ ﺗﻠﺦ‪ .‬و ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ و ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺼﺪاق ﺗﻠﺨﯽ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد از ﻣﺮگ‪ .‬وﻟﯽ ﺑﺮاﯼ اﻳﻦ‬
‫ﺑﺰرﮔﺎن اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ و ﺣﺎدﺛﻪ ﻋﻈﻴﻢ ﮐﻪ هﻴﭽﮑﺴﯽ هﻢ ازاو ﻣﻌﺎف و ﻣﺼﻮن ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻌﻨﺎدار ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺮگ درد زادﻧﺴﺖ و زﻟﺰﻟﻪ‬ ‫ﺗﻦ ﭼﻮ ﻣﺎدر ﻃﻔﻞ ﺟﺎن را ﺣﺎﻣﻠﻪ‬
‫ﺗﻌﺒﻴﺮاﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﻻﻧﺎ و دﻳﮕﺮ ﻋﺎرﻓﺎن دراﻳﻦ ﻣﻮرد دارﻧﺪ ﺁﻧﻘﺪر ﻓﺮاوان و ﮔﻮﻳﺎ و اﻟﻬﺎم ﺑﺨﺶ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﻘﻴﻘﺘًﺎ ﺟﺎ دارد‬
‫ﮐﻪ ﺁدﻣﯽ ازهﻤﻴﻦ ﻧﻈﺮ هﻢ ﮐﻪ ﺷﺪﻩ ﮐﺎر اﻳﻦ ﺑﺰرﮔﺎن را ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار ﺑﺪهﺪ ﺗﺎ ﺑﺮاﯼ زﻧﺪﮔﻴﺶ ﻣﻌﻨﺎﻳﯽ ﺑﺪﺳﺖ‬
‫ﺁورد‪.‬‬
‫اﮔﺮ هﺸﻴﺎر ﺑﺎﺷﻴﺪ و دﻗﺖ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ﺧﻮاهﻴﺪ دﻳﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ زﻧﺪﮔﯽ ﻏﻴﺮ از زﻧﺪﮔﯽ ﮐﺮدن اﺳﺖ‪ .‬دراﻳﻨﺠﺎ ﻳﮏ اﺷﺘﺒﺎهﯽ‬
‫هﻤﻴﺸﻪ ﺻﻮرت ﻣﻴﮕﻴﺮد‪ ،‬ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ﺷﻤﺎ از ﮐﺴﯽ ﺑﭙﺮﺳﻴﺪ ﮐﻪ هﺪﻓﺶ از زﻧﺪﮔﯽ ﭼﻴﺴﺖ ؟ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﭘﺎﺳﺦ‬
‫ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺑﺎزﯼ ﮐﻨﻢ‪ ،‬ﻟﺬت ﺑﺒﺮم‪ ،‬ﺗﻔﺮﻳﺢ ﮐﻨﻢ‪ ،‬ﺗﺤﺼﻴﻞ ﮐﻨﻢ‪ ،‬ﭘﻮﻟﺪار ﺑﺸﻮم و ﻳﺎ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﮑﻨﻢ و‪ ...‬ﻳﮏ ﭼﻨﻴﻦ اهﺪاﻓﯽ را‬
‫ﻻ در اﻳﻨﺠﺎ ﭘﻴﺶ ﻣﯽ ﺁﻳﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺑﺎزﯼ ﮐﺮدن‪ ،‬ﺧﻮردن‪،‬‬ ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﮐﻨﻴﺪ اون ﻏﻔﻠﺖ و اﺷﺘﺒﺎﻩ ﻣﻌﻤﻮ ً‬
‫ﺧﻮاﺑﻴﺪن‪ ،‬ورزش ﮐﺮدن و ﺗﻔﺮﻳﺢ ﮐﺮدن‪ ،‬ﺷﻐﻞ داﺷﺘﻦ‪ ،‬ﺗﺤﺼﻴﻞ ﮐﺮدن‪ ،‬ﭘﻮﻟﺪار ﺷﺪن و ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺮﻳﺪن‪ ،‬ازدواج‬
‫ﮐﺮدن و ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﺗﺸﮑﻴﻞ دادن و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ درﺟﺎت ﺑﺎﻻﯼ ﻋﻠﻤﯽ وﻳﺎ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ رﺳﻴﺪن و ﺻﺪهﺎ ﻣﻄﻠﺐ دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ‬
‫هﺪف زﻧﺪﮔﯽ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ ﺧﻮد زﻧﺪﮔﯽ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﺮق اﺳﺖ ﺑﻴﻦ هﺪف زﻧﺪﮔﯽ و ﺧﻮد زﻧﺪﮔﯽ‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎﻳﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﺷﻤﺮدﻳﻢ‬
‫ﺧﻮد زﻧﺪﮔﻴﺴﺖ و اﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ زﻧﺪﮔﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺣﺎﻻ ﺑﺮاﯼ ﭼﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻴﮑﻨﯽ ؟ ﺁدم ﺑﺎﻳﺪ زﻧﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻏﺬاﻳﯽ ﺑﺨﻮرد‪ ،‬ﺧﻮاﺑﯽ ﺑﮑﻨﺪ‪ ،‬اﺳﺘﺮاﺣﺘﯽ ﺑﮑﻨﺪ‪ ،‬ﻟﺒﺎﺳﯽ ﺑﭙﻮﺷﺪ و راهﯽ ﺑﺮود و ﻣﻌﺎﺷﺮﺗﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ‪ ...‬و اﻳﻨﻬﺎ‬
‫ﺧﻮد زﻧﺪﮔﻴﺴﺖ‪ ،‬و ﺧﻮد زﻧﺪﮔﯽ هﻢ ﮐﻪ هﺪف و ﻣﻌﻨﺎﯼ زﻧﺪﮔﯽ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﯼ زﻧﺪﮔﯽ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮﻳﺴﺖ‬
 ‫ﮐﻪ ﻣﻴﺒﺎﻳﺴﺖ ﺑﺂن ﺑﻴﺪار ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﮑﺘﮥ اول ﺑﻮد‪.‬‬
‫و ﻧﮑﺘﻪ دوم ‪ :‬ﻳﮑﯽ از ﻣﻄﺎﻟﺐ ﮔﺮاﻧﺒﻬﺎﻳﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺗﻌﻠﻴﻢ و ﺗﻠﻘﻴﻦ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻋﻠﻮم و ﺁﻣﻮﺧﺘﻦ‬
‫اﻳﻨﻬﺎ ﻓﻘﻂ در ﻳﮏ ﻣﻮاﻗﻊ ﻧﺎدرﻳﺴﺖ ﮐﻪ هﺪف زﻧﺪﮔﯽ ﻗﺮار ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن اﻳﻨﻬﺎ هﻢ دوﺑﺎرﻩ ﺧﻮد زﻧﺪﮔﯽ هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮐﺴﯽ ﮐﻪ درس ﻣﻴﺨﻮاﻧﺪ و ﻣﺪرﮐﯽ ﻣﻴﮕﻴﺮد‪ ،‬دﻧﺒﺎل ﺷﻐﻠﯽ ﻣﻴﺮود‪ ،‬ﺳﺮ ﺷﻐﻞ ﺑﺎ ﮐﺲ دﻳﮕﺮﯼ رﻗﺎﺑﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺴﺎدت‬
‫ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬ﺟﻠﻮﯼ ﭘﺎﯼ او ﻣﯽ ﭘﻴﭽﺪ‪ ،‬ﺑﺪ اﻳﻦ را ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺗﻤﻠﻖ ﺁن را ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬و‪ ، ...‬اﻳﻨﻬﺎ ﮐﻪ ﺑﺎز ﺧﻮد زﻧﺪﮔﯽ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ‬
‫هﻤﺎن ﺑﺎﺳﻮادﻳﺴﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﯽ ﺷﺨﺺ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﺎ ﭼﺮاغ ﺁﻣﺪﻩ و ﻳﮏ ﮐﺎﻻهﺎﻳﯽ را دﻗﻴﻘﺘﺮ و ﺗﻴﺰﺗﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻧﯽ‬
‫دﻳﮕﺮ ﺧﻮدش را ﮔﺮاﻧﺘﺮ ﻣﯽ ﻓﺮوﺷﺪ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ درس ﺧﻮاﻧﺪﻩ هﺎ ﮐﺎرﺷﺎن ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﯽ ﻧﻮد وﻧﻪ درﺻﺪ‬
‫ﻣﺮدم هﻤﻴﻨﻄﻮرﻧﺪ‪ ،‬اﻻ ﻧﻮادرﯼ ﮐﻪ از ﺁﻧﻬﺎ هﻢ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ هﺎﯼ ﺧﺎﺻﯽ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﺎ ﻳﺎﺑﺪ از اﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﺧﻼص‬ ‫ﻃﺎﻟﺐ ﻋﻠﻢ اﺳﺖ ﺑﻬﺮ ﻋﺎم و ﺧﺎص‬
‫ﻃﺎﻟﺐ روﯼ ﺧﺮﻳﺪاران ﺑﻮد‬ ‫ﻋﻠﻢ ﺗﻘﻠﻴﺪﯼ ﮐﻪ او ﺑﻴﺠﺎن ﺑﻮد‬
‫ﻳﮏ ﭼﻴﺰﯼ ﺑﻠﺪ اﺳﺖ و ﺑﺪﻧﺒﺎل ﻣﺸﺘﺮﯼ ﻣﻴﮕﺮدد‪ ،‬ﻣﺜﻞ هﺮﮐﺲ دﻳﮕﺮﯼ ﮐﻪ زﻧﺪﮔﻴﺶ ﮐﺎﺳﺒﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﻮد‬
‫ﮐﻪ اﻳﻦ ﺑﺰرﮔﺎن اﻳﻦ ﭼﻴﺰهﺎ را ﻋﻠﻢ ﺣﺴﺎب ﻧﻤﻴﮑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻤﻴﮕﻮﻳﻴﻢ ﮐﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻋﻠﻮم و ﻳﺎ ﮐﺎﺳﺒﯽ ﮐﺎر ﺧﻮﺑﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪،‬‬
‫ﭼﻮن زﻧﺪﮔﯽ ﮐﺮدن ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ هﻤﻴﻦ ﭼﻴﺰهﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ درس ﺧﻮاﻧﺪ و دﻧﻴﺎ را ﺁﺑﺎد ﮐﺮد‪ .‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﮐﺴﯽ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫اﻳﻨﻬﺎ هﺪف زﻧﺪﮔﻴﺴﺖ‪ ،‬اﺷﺘﺒﺎﻩ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬هﺪف و ﻣﻌﻨﺎﯼ زﻧﺪﮔﯽ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮﻳﺴﺖ‪ ،‬هﻤﻴﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ‬
‫ﺑﺪاﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻴﮑﻨﺪ ! ﻣﺮدن ﻳﻌﻨﯽ ﭼﻪ ! و زﻧﺪﻩ ﺑﻮدن ﭼﻴﺴﺖ ! وﻣﺜﻞ ﺁن روزﻧﺎﻣﻪ ﻓﺮوﺷﯽ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻳﮏ‬
‫روح دﻳﮕﺮﯼ او را ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ واز ﺻﻮرت ﻇﺎهﺮﯼ زﻧﺪﮔﯽ ﻋﺪول ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﺑﺎﻃﻨﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ او را‬
‫ﮔﺮم ﻧﮕﻪ دارد‪ .‬و ﺑﺪاﻧﺪ اﻳﻦ روزهﺎﻳﯽ را ﮐﻪ ازدﺳﺖ ﻣﻴﺪهﺪ درﻋﻮض ﭼﻴﺰﯼ ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ ﮐﻪ ارزش ﺑﺎﻻﺗﺮﯼ‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ ﺁورد‪ .‬و اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﯼ زﻧﺪﮔﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ﺑﻌﺪﯼ ﮐﻪ در ﮐﻼم ﻋﺮﻓﺎ وﺟﻮد دارد و ﺑﯽ ارﺗﺒﺎط ﺑﻪ ﻧﮑﺎت ﻗﺒﻠﯽ هﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻧﺸﺎن دادن روﯼ دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﺟﻬﺎن‬
‫ﻻ ﻣﺎ هﺮﮐﺪام ﻋﺎﻟﻢ‬‫هﺴﺘﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﮐﺮدن در اﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ درﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻦ در ﻋﺎﻟﻢ دﻳﮕﺮ‪ .‬اﺻﻮ ً‬
‫را از ﭘﻨﺠﺮﻩ دﻳﺪ و داﻧﺴﺘﻪ هﺎﻳﻤﺎن ﻣﯽ ﺑﻴﻨﻴﻢ‪ ،‬و زﻣﺎﻧﯽ ﻣﺎ ﺑﺎ ﻋﻮاﻟﻢ دﻳﮕﺮ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻴﺸﻮﻳﻢ ﮐﻪ زاوﻳﻪ ﭘﻨﺠﺮﻩ دﻳﺪ و‬
‫ﺳﻄﺢ داﻧﺴﺘﻪ هﺎﻳﻤﺎن ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﻪ زﺑﺎن دﻳﮕﺮ زﻣﺎﻧﯽ ﻣﺎ ﺷﺎهﺪ ﻋﻮاﻟﻢ دﻳﮕﺮ ﻣﻴﺸﻮﻳﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﺟﻬﺎن از‬
‫زاوﻳﻪ و ﭘﻨﺠﺮﻩ اﺗﺎق ﺧﻮد از زواﻳﺎ و ﭘﻨﺠﺮﻩ اﺗﺎﻗﻬﺎﯼ دﻳﮕﺮ در ﻃﺒﻘﺎت ﺑﺎﻻﺗﺮﯼ هﻢ ﻧﻈﺮ ﺑﻴﺎﻧﺪازﻳﻢ‪.‬‬
‫ﮐﻮ ﺟﻬﺎن؟ ﺳﺒﻠﺖ ﭼﺮا ﻣﺎﻟﻴﺪﻩ اﯼ‬ ‫ﻗﺪر دﻳﺪﻩ دﻳﺪﻩ اﯼ‬ ‫ﺗﻮ ﺟﻬﺎن را‬
‫ﺗﺎ ﮐﻪ درﻳﺎ ﮔﺮدد ﺁن ﭼﺸﻢ ﭼﻮ ﺟﻮﯼ‬ ‫ﻋﺎرﻓﺎن را ﺳﺮﻣﻪ اﯼ هﺴﺖ ﺁن ﺑﺠﻮﯼ‬
‫ﺳﺮﻣﻪ دﻳﮕﺮﯼ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭼﺸﻢ ﮐﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﺁدﻣﯽ را ﺗﻮاﻧﺎ ﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﮐﺸﻒ ﻋﺎﻟﻤﯽ دﻳﮕﺮ ﮐﻪ درﺳﺖ در هﻤﻴﻦ ﻋﺎﻟﻢ وﺟﻮد‬
‫دارد‪ .‬ﻣﺜﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺧﻴﻠﯽ از ﺑﺰرﮔﺎن زدﻩ اﻧﺪ و درﻣﺜﻨﻮﯼ دﻓﺘﺮ ﺳﻮم هﻢ هﺴﺖ ﻣﺜﺎل ﺑﭽﻪ اﻳﺴﺖ ﮐﻪ در رﺣﻢ ﻣﺎدر اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ اﯼ ﮐﻪ در رﺣﻢ ﻣﺎدر اﺳﺖ درهﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎن زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﭼﻮن ﻣﺎدرش در هﻤﻴﻨﺠﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻏﺬاﻳﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ او ﻣﻴﺮﺳﺪ‬
‫درﺣﻘﻴﻘﺖ از هﻤﻴﻨﺠﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺎدر ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻣﻴﮑﻨﺪ و از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺪن ﻣﺎدر ﺁن ﺑﭽﻪ هﻢ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬هﻤﻪ ﭼﻴﺰش ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ‬
‫ﻼ هﻢ در هﻤﻴﻦ دﻧﻴﺎ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫هﻤﻴﻦ ﻋﺎﻟﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ زادﻩ ﺷﺪ و ﻣﺘﻮﻟﺪ ﮔﺮدﻳﺪ و ﺑﻪ ﻋﻘﻞ ﺁﻣﺪ ﻣﯽ ﻓﻬﻤﺪ ﮐﻪ ﻗﺒ ً‬
‫ﻣﻨﺘﻬﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻔﻬﻤﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﯽ ﻳﮏ ﺗﻮﻟﺪ دوﺑﺎرﻩ ﻻزم اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻮﻟﺪ دوم ﮐﻪ در ادﺑﻴﺎت ﻣﺴﻴﺤﯽ هﻢ هﺴﺖ‬
‫و از ﻗﻮل ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﯽ )ع( ﻧﻘﻞ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬در ادﺑﻴﺎت اﺳﻼﻣﯽ هﻢ هﺴﺖ و ﻋﺮﻓﺎﯼ ﻣﺎ هﻢ ﺧﻴﻠﯽ ﺟﺪﯼ اﻳﻦ ﻧﮑﺘﻪ‬
‫رادﻧﺒﺎل ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ وﻧﮑﺘﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻋﺎﻟﯽ و ﻣﻬﻤﯽ اﺳﺖ ﺁن ﺗﻮﻟﺪ دوﺑﺎرﻩ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫ﭘﺎﯼ ﺧﻮ د ﺑﺮ ﻓﺮق ﻋﻠﺖ هﺎ ﻧﻬﺎد‬ ‫ﭼﻮن دوم ﺑﺎر ﺁدﻣﻴﺰادﻩ ﺑﺰاد‬
‫ﻳﮏ ﺗﻮﻟﺪ دﻳﮕﺮﯼ ﺑﺮاﯼ ﺁدﻣﯽ ﻻزم اﺳﺖ ﺗﺎ در اﺛﺮ ﺁن ﺗﻮﻟﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﻟﺪ اﻧﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ دﻧﻴﺎﯼ دوﻣﯽ درﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ‬
‫ﻧﻤﺎﻳﺎن ﺷﻮد‪ .‬و درﺣﻘﻴﻘﺖ هﻴﭻ ﭼﻴﺰﯼ هﻢ ﻋﻮض ﻧﺨﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﯽ ﺁدﻣﯽ روح ﻣﺠﺮد ﻧﺨﻮاهﺪ ﮔﺮدﻳﺪ و در هﻤﻴﻦ‬
 ‫ﺑﺪن زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ .‬ارﺗﺒﺎﻃﺶ ﺑﺎ دﻳﮕﺮان هﻢ ﻋﻮض ﻧﺨﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ .‬وﺑﺎز هﻤﺎن ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪان‪ ،‬هﻤﺎن دوﺳﺘﺎن‪ ،‬وهﻤﺎن‬
‫رﻓﺖ و ﺁﻣﺪهﺎ و هﻤﺎن ﻣﺴﮑﻦ و ﻣﻨﺰل‪ ،‬اﻣﺎ دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﺁدم در دﻧﻴﺎﯼ دﻳﮕﺮﯼ زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد در ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ‬
‫ﻼ ﺳ ّﺮ ﻋﻈﻤﺖ اﻳﻦ ﺑﺰرﮔﺎن‪ ،‬ﺳ ّﺮ دل ﻧﺸﻴﻦ ﺑﻮدن ﮐﻼم ﺁﻧﻬﺎ هﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻳﮏ دﻧﻴﺎﯼ‬ ‫در هﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎن اﺳﺖ‪ .‬اﺻ ً‬
‫دﻳﮕﺮﯼ ﻣﯽ ﺁﻳﺪ ‪:‬‬
‫ﮐﻮ ﺑﺪﻳﺪ ﺁﻧﭽﻪ ﻧﺪﻳﺪ اهﻞ ﺟﻬﺎن‬ ‫ﭼﻮن ﻧﺒﯽ ﺁﮔﻪ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺳﺖ از ﻧﻬﺎن‬
‫و ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻮﻟﻮﯼ روﭘﻮش از ﻧﮕﺎهﺸﺎن ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ و ﻣﺤﺮم ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ‪:‬‬
‫ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﯽ ﺁﻓﺘﺎﺑﯽ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ‬ ‫ﭼﻮن ﺷﻮﯼ ﻣﺤﺮم ﮔﺸﺎﻳﻢ ﺑﺎ ﺗﻮ ﻟﺐ‬
‫درﻃﻠﻮﻋﺶ روز وﺷﺐ را ﻓﺮق ﻧﯽ‬ ‫ﺟﺰ روان ﭘﺎﮎ او را ﺷﺮق ﻧﯽ‬
‫اﻧﮕﺎرﯼ ﮐﻪ روﯼ ﮐﺴﯽ را ﺑﻄﺮف دﻳﮕﺮﯼ ﺑﭽﺮﺧﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎ او ﺟﺎﯼ دﻳﮕﺮﯼ را در اﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاﯼ اﻧﺘﻘﺎل‬
‫اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻋﻤﻮم ﻋﺮﻓﺎ ازهﻤﺎن ﻣﺜﺎل اﻓﻼﻃﻮﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪ .‬رأﯼ اﻓﻼﻃﻮن اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ‪ " :‬اﻳﻦ دﻧﻴﺎ ﺳﺎﻳﻪ ﻳﮏ‬
‫دﻧﻴﺎﯼ دﻳﮕﺮﻳﺴﺖ وﻣﺎ هﻤﻪ اش ﺳﺎﻳﻪ هﺎ را ﻣﯽ ﺑﻴﻨﻴﻢ‪ ،‬وﭼﻮن اون اﺻﻞ را ﻧﺪﻳﺪﻩ اﻳﻢ ﺳﺎﻳﻪ هﺎ را اﺻﻴﻞ ﻣﯽ ﭘﻨﺪارﻳﻢ "‬
‫و ﻣﻮﻟﻮﯼ ﺑﺮ هﻤﻴﻦ اﺳﺎس داﺳﺘﺎن ﺁن ﺻﻴﺎد را ﻣﯽ ﺁورد ﮐﻪ ‪:‬‬
‫ﻣﯽ دود ﺑﺮﺧﺎﮎ ﭘﺮان ﻣﺮغ وش‬ ‫ﻣﺮغ ﺑﺮ ﺑﺎﻻ ﭘﺮان و ﺳﺎﻳﻪ اش‬
‫ﻣﯽ دود ﭼﻨﺪان ﮐﻪ ﺑﯽ ﻣﺎﻳﻪ ﺷﻮد‬ ‫اﺑﻠﻬﯽ ﺻﻴﺎد ﺁن ﺳﺎﻳﻪ ﺷﻮد‬
‫رﻧﺞ ﺑﺎﻃﻞ‪ ،‬ﺳﻌﯽ ﺿﺎﻳﻊ‪ ،‬ﭘﺎﯼ رﻳﺶ‬ ‫رﻩ ﻧﺒﺮدﻩ هﻴﭻ در ﻣﻘﺼﻮد ﺧﻮﻳﺶ‬
‫ﻣﺮغ ﺣﻴﺮان ﮔﺸﺘﻪ ﺑﺮ روﯼ درﺧﺖ‬ ‫ﺳﺎﻳﻪ ﻣﺮﻏﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﺮد ﺳﺨﺖ‬
‫اﻳﻨﺖ ﺑﺎﻃﻞ‪ ،‬اﻳﻨﺖ ﭘﻮﺳﻴﺪﻩ ﺳﺒﺐ‬ ‫ﮐﻴﻦ ﻣﺪﻣﻎ ﺑﺮ ﭼﻪ ﻣﯽ ﺧﻨﺪد ﻋﺠﺐ‬
‫ﻳﮏ ﺻﻴﺎدﯼ را درﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ ﮐﻪ ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺷﮑﺎر ﺳﺎﻳﻪ ﻣﺮﻏﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن از ﻣﺮغ اﺻﻠﯽ ﺧﺒﺮ ﻧﺪارد‪ ،‬ﻳﮑﺒﺎر هﻢ‬
‫ﭼﺸﻤﺶ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ و ﻣﺮغ اﺻﻠﯽ ﻧﻴﺎﻓﺘﺎدﻩ و اﻳﻦ ﺳﺎﻳﻪ ﻣﺮغ را ﻣﺮغ ﻣﯽ ﭘﻨﺪارد‪ .‬ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮش را ﺻﺮف اﻳﻦ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮐﯽ ﺷﻤﺎ ﺻﻴﺎد ﺳﻴﻤﺮغ دﻟﻴﺪ ؟‬ ‫ﭼﻮن ﺷﻤﺎ در دام اﻳﻦ ﺁب و ﮔﻠﻴﺪ‬
‫و ﺣﺎﻻ اﮔﺮ از ﺣﺴﻦ اﻗﺒﺎل اﮔﺮ از ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﯽ در ﻳﮏ ﻟﺤﻈﻪ ﻧﺎدر هﺸﻴﺎرﯼ ﻳﮏ ﮐﺴﯽ ﺳﺮ اﻳﻦ ﺻﻴﺎد را ﺑﮕﻴﺮد و‬
‫روﻳﺶ را ﺑﻄﺮف ﺑﺎﻻ ﺑﮑﻨﺪ وﻳﮏ ﺑﺎر ﺁن ﻣﺮﻏﺎن اﺻﻠﯽ را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ ،‬ﺁﻧﻮﻗﺖ ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﻳﮏ ﭼﻬﺮﻩ وﺗﺼﻮﻳﺮدﻳﮕﺮﯼ‬
‫ﺑﺮاﯼ او ﭘﻴﺪا ﺧﻮاهﻨﺪ ﮐﺮد‪ .‬درواﻗﻊ هﻴﭻ ﭼﻴﺰﯼ ﻋﻮض ﻧﺸﺪﻩ و هﻤﻪ ﭼﻴﺰهﻢ ﺳﺮﺟﺎﯼ ﺧﻮدﺷﺎن هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎﻳﻪ هﺎ ﻣﺜﻞ‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺮروﯼ زﻣﻴﻦ از اﻳﻦ ﺳﻮﯼ ﺑﻪ ﺁﻧﺴﻮﯼ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ و ﺑﺎز ﻣﺮدم ﮐﻤﺎﻓﯽ اﻟﺴﺎﺑﻖ ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺷﮑﺎر ﺳﺎﻳﻪ هﺎ هﺴﺘﻨﺪ‬
‫و زﻧﺪﮔﯽ ﺑﻪ ﻗﺮار ﮔﺬﺷﺘﻪ اداﻣﻪ ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ‪ .‬و ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰﯼ ﮐﻪ ﻋﻮض ﺷﺪﻩ و ﻣﻴﺸﻮد اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁن ﭼﻴﺰهﺎﻳﯽ ﮐﻪ‬
‫ﺗﺎ ﺑﺤﺎل اﺻﻴﻞ دﻳﺪﻩ ﻣﻴﺸﺪﻧﺪ از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺳﺎﻳﻪ دﻳﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻳﮑﯽ از ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﻟﻮﯼ در ﻣﺜﻨﻮﯼ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻴﺪهﺪ هﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ درﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﺶ ﻏﺮوراﺳﺖ‪،‬‬
‫ﻳﻌﻨﯽ ﻓﺮﻳﺐ و ﻧﻴﺮﻧﮓ درش ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮐﯽ ﺑﺨﻮاﻧﺪﯼ اﻳﺰدش داراﻟﻐﺮور‬ ‫ﮔﺮ ﻧﺒﻮدﯼ ﻋﮑﺲ ﺁن ﺳﺮو ﺳﺮور‬
‫ﻏﺮور در اﻳﻨﺠﺎ ﻧﻪ ﺑﻤﻌﻨﯽ ﺗﮑﺒﺮ و ﺧﻮدﭘﺴﻨﺪﻳﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻤﻌﻨﺎﯼ ﻓﺮﻳﺐ ‪ ،‬ﺣﻘﻪ ‪ ،‬ﻣﮑﺮ‪ ،‬ﮔﻮل و ﺳﺮﮔﺮداﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﯽ‬
‫اﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﻓﺮﻳﺒﺴﺘﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻮﻧﮑﻪ هﻴﭻ ﭼﻴﺰﯼ اﺻﻠﺶ ﻧﻴﺴﺖ وﺑﻠﮑﻪ ﺑﺪﻟﯽ و ﺳﺎﻳﻪ ﺁن اﺻﻞ و ﺣﻘﻴﻘﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﺧﺒﺮ از او‬
‫ﻣﻴﺪهﻨﺪ‪ .‬ﻣﻨﺘﻬﺎ ﭼﻮن ﺁدﻣﻬﺎ اﺻﻠﺶ را ﻧﺪﻳﺪﻩ اﻧﺪ اﻳﻨﻬﺎ را اﺻﻞ ﻣﯽ اﻧﮕﺎرﻧﺪ ‪.‬‬
‫اﻧﺪر ﺁب ﺷﻮر دارد ﭘ ّﺮ و ﺑﺎل‬ ‫ﻣﺮغ ﮐﻮ ﻧﺎدﻳﺪﻩ اﺳﺖ ﺁب زﻻل‬
‫ﻼ ﺁب ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺗﺎﺑﺤﺎل ﻧﻮش ﺟﺎن ﻧﮑﺮدﻩ ﻋﺠﻴﺐ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﭘﻨﺪارد ذات ﺁب ﺷﻮر اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺮﻏﯽ ﮐﻪ اﺻ ً‬
‫ﺣﺎل اﮔﺮ ازاﻳﻦ ﻣﻨﻈﺮ ﻧﮕﺎهﯽ ﺑﻪ دﻋﻮاهﺎﻳﯽ ﮐﻪ درﻋﺎﻟﻢ اﺳﺖ از ﺻﺪر ﺗﺎ ذﻳﻞ ﺑﻴﺎﻧﺪازد‪ ،‬ﺧﻮاهﺪ دﻳﺪ ﮐﻪ هﻤﻪ اش‬
‫ﺑﻴﻬﻮدﻩ اﺳﺖ‪:‬‬
 ‫ﺟﻤﻠﻪ ﺑﯽ ﻣﻌﻨﯽ و ﺑﯽ ﻣﻐﺰ و ﻣﻬﺎن‬ ‫ﺟﻨﮓ ﺧﻠﻘﺎن هﻤﭽﻮ ﺟﻨﮓ ﮐﻮدﮐﺎن‬
‫ﻻﻳﻨﻔﻌﯽ ﺁهﻨﮕﺸﺎن‬ ‫ﺟﻤﻠﻪ در‬ ‫ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﭼﻮﺑﻴﻦ ﺟﻨﮕﺸﺎن‬
‫ﮐﻴﻦ ﺑﺮاق ﻣﺎﺳﺖ ﻳﺎ دﻟﺪل ﭘﻴﯽ‬ ‫ﺟﻤﻠﻪ ﺷﺎن ﮔﺸﺘﻪ ﺳﻮارﻩ ﺑﺮ ﻧﻴﯽ‬
‫ﮔﻮﺷﮥ داﻣﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﭗ وار‬ ‫هﻤﭽﻮ ﻃﻔﻼن ﺟﻤﻠﻪ ﺗﺎن داﻣﻦ ﺳﻮار‬
‫و اﻳﻦ را ﺧﻮب ﻣﯽ ﺑﻴﻨﺪ و ﻣﯽ ﻓﻬﻤﺪ‪ ،‬ﻣﯽ ﻓﻬﻤﺪ ﮐﻪ ﻓﺎﻧﯽ ﺑﻮدن ﺟﺰو اﺻﻠﯽ ﺗﺮﻳﻦ ﺻﻔﺎت اﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ‬
‫ﻼ وارد ﺑﺎغ ﻋﺮﻓﺎن ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺬرا ﺑﻮدن‪ ،‬اﻳﻦ ﮐﻒ ﺁب درﻳﺎ ﺑﻮدن ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻮﻟﻮﯼ‬ ‫را اﮔﺮ ﮐﺴﯽ درﮎ ﻧﮑﻨﺪ اﺻ ً‬
‫از اﻳﻦ دﻧﻴﺎﺳﺖ ‪:‬‬
‫ز ﮐﻒ ﺑﮕﺬر اﮔﺮ اهﻞ ﺻﻔﺎﻳﯽ‬ ‫ﮐﻒ درﻳﺎﺳﺖ ﺻﻮرﺗﻬﺎﯼ ﻋﺎﻟﻢ‬
‫و ﺁن ﭘﻴﺎم و ﻧﮑﺘﻪ دوﻣﯽ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺑﺰرﮔﺎن ﺑﻪ ﻣﺎ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻣﻴﺪهﻨﺪ هﻤﻴﻦ ﻧﮕﺎﻩ و ادراﮎ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﻳﮏ درﻳﺎﻳﯽ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ روﯼ ﻣﻮج هﺎﻳﺶ را ﻗﺪرﯼ ﮐﻒ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬و اﮔﺮ ﻣﺮدم ﻣﺸﻐﻮل هﻤﻴﻦ ﮐﻒ هﺎ هﺴﺘﻨﺪ و ﺁب زﻳﺮ ﮐﻒ هﺎ را‬
‫ﻧﻤﯽ ﺑﻴﻨﻨﺪ و ﺑﻔﮑﺮﺷﺎن دﻧﻴﺎ هﻤﻴﻦ ﮐﻔﻬﺎﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ درﺧﺴﺮاﻧﻨﺪ ‪:‬‬
‫ﮐﻒ هﻤﯽ ﺑﻴﻨﯽ و درﻳﺎ ﻧﻪ ﻋﺠﺐ‬ ‫ﺟﻨﺒﺶ ﮐﻔﻬﺎ ز درﻳﺎ روز و ﺷﺐ‬
‫وﺗﺎ ﺑﺮاﯼ ﺧﻮدﺷﺎن اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮد ﻗﻄﻌًﺎ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ اﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ را ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ در اﻳﻦ‬
‫دﻧﻴﺎ ﻳﮏ دﻧﻴﺎﯼ دﻳﮕﺮﯼ هﻢ هﺴﺖ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﻋﺮﻓﺎ ﻳﮏ ﺗﺌﻮرﯼ هﻢ داﺷﺘﻨﺪ ﺑﻨﺎم " ﻏﻔﻠﺖ "‪ ،‬و ﻣﻴﮕﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﮐﺜﺮ ﻣﺮدم اﺳﻴﺮ ﻏﻔﻠﺖ هﺴﺘﻨﺪ و ﭘﺮدﻩ اﻳﻦ ﻏﻔﻠﺖ‬
‫درﻳﺪﻩ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ اﮔﺮ ﭘﺮدﻩ ﮐﻨﺎر زدﻩ ﺷﻮد زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﻧﺎﻣﻤﮑﻦ ﺧﻮاهﺪ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬و ﻟﺬا ﺳﺮﮔﺮم ﻣﺎﻧﺪن ﺑﻪ‬
‫اﻳﻦ ﮐﻒ و ﻏﻔﻠﺖ ﺷﺄن اﮐﺜﺮ ﻣﺮدﻣﺎن اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ روزﯼ ﺷﻤﺎ ﺷﻨﻴﺪﻳﺪ ﮐﻪ ﻋﺎرﻓﺎن رازهﺎﻳﯽ را ﮐﺸﻒ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪاﻧﻴﺪ‬
‫و ﻣﻄﻤﻌﻦ ﺑﺎﺷﻴﺪ اﻳﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﮐﻪ دراﻳﻦ دﻧﻴﺎ دﻧﻴﺎﯼ دﻳﮕﺮﯼ هﻢ هﺴﺖ و در زﻳﺮاﻳﻦ ﮐﻒ ﻣﻮج درﻳﺎ ﺁب ﻋﻤﻴﻖ و زﻻﻟﯽ‬
‫وﺟﻮد دارد ﻳﮑﯽ از هﻤﺎن رازهﺎﯼ اﻓﺸﺎ ﺷﺪﻩ و ﺑﺮاﯼ ﻣﺎ اﻓﺸﺎ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﮑﺮ ﻧﮑﻨﻴﺪ ﮐﻪ رازهﺎﯼ ﻋﺎﻟﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻳﮏ ﭼﻴﺰهﺎﯼ ﻋﺠﻴﺐ و ﻏﺮﻳﺒﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻴﺮ ! هﻤﻴﻦ ﻣﻄﺎﻟﺒﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻣﻨﺘﻬﺎ ﺑﮕﻮش ﮐﻤﺘﺮ ﮐﺴﯽ‬
‫رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪:‬‬
‫راز اﻧﺪر ﮔﻮش ﻣﻨﮑﺮ راز ﻧﻴﺴﺖ‬ ‫راز ﺟﺰ ﺑﺎ رازدان اﻧﺒﺎز ﻧﻴﺴﺖ‬
‫ﻻ ﻣﺎ ﺧﻴﻠﯽ دوﺳﺖ دارﻳﻢ ﮐﻪ ﺳﺮ از رازهﺎ درﺑﻴﺎورﻳﻢ‪ ،‬و ﺣﺎﻻ ﻳﮏ راز دﻳﮕﺮﯼ ﮐﻪ ﺑﺎز هﻤﻴﻦ ﺑﺰرﮔﺎن ﻓﺎش‬ ‫اﺻﻮ ً‬
‫ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ و ﮐﻤﺘﺮ ﮐﺴﯽ ﺑﮕﻮش ﺟﺎن ﺷﻨﻴﺪﻩ اﺳﺖ را ﻋﺮض ﻣﻴﮑﻨﻴﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﭼﻮن دوﺑﺎرﻩ ﮔﺮﻓﺘﺎرهﻤﻴﻦ زﻧﺪﮔﯽ ﻳﮏ ﺑﻌﺪﯼ‬
‫ﻻ زﻧﺪﮔﯽ را ﻣﺸﮑﻞ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬ﺛﺎﻧﻴًﺎ ﺷﻨﻴﺪن راز‬
‫ﺧﻮد هﺴﺘﻴﻢ ﻋﺮض ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ زﻳﺎد ﻃﺎﻟﺐ رازداﻧﯽ هﻢ ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬ﭼﻮن او ً‬
‫ﺑﺮاﯼ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ اهﻞ راز ﻧﻴﺴﺖ ﻣﺜﻞ ﻧﺸﻨﻴﺪن راز اﺳﺖ‪.‬‬
‫داﺳﺘﺎﻧﯽ در اواﻳﻞ دﻓﺘﺮ دوم ﻣﺜﻨﻮﯼ هﺴﺖ ﮐﻪ ﻳﮏ ﮐﺴﯽ هﻤﺮاﻩ ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﯽ )ع( ﺑﻮد واز اﻳﺸﺎن درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ‬
‫دﻋﺎﻳﯽ ﮐﻪ ﻣﻴﺨﻮاﻧﯽ و ﻣﺮدﮔﺎن را زﻧﺪﻩ ﻣﻴﮑﻨﯽ را ﺑﻪ ﻣﻦ هﻢ ﺑﻴﺎﻣﻮز‪،‬‬
‫اﺳﺘﺨﻮان هﺎ دﻳﺪ در ﺣﻔﺮﻩ ﻋﻤﻴﻖ‬ ‫ﮔﺸﺖ ﺑﺎ ﻋﻴﺴﯽ ﻳﮑﯽ اﺑﻠﻪ رﻓﻴﻖ‬
‫ﮐﻪ ﺑﺪان ﻣﺮدﻩ ﺗﻮ زﻧﺪﻩ ﻣﻴﮑﻨﯽ‬ ‫ﮔﻔﺖ اﯼ هﻤﺮاﻩ ﺁن ﻧﺎم ﺳﻨﯽ‬
‫اﺳﺘﺨﻮان هﺎ را ﺑﺪان ﺑﺎ ﺟﺎن ﮐﻨﻢ‬ ‫ﻣﺮ ﻣﺮا ﺁﻣﻮز ﺗﺎ اﺣﺴﺎن ﮐﻨﻢ‬
‫ﻻﻳﻖ اﻧﻔﺎس و ﮔﻔﺘﺎر ﺗﻮ ﻧﻴﺴﺖ‬ ‫ﮔﻔﺖ ﺧﺎﻣﺶ ﮐﻦ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﺎرﺗﻮ ﻧﻴﺴﺖ‬
‫ﺣﻀﺮت او را ﻧﺼﻴﺤﺖ ﮐﺮد و دﻻﻳﻠﯽ ﺁورد ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﺎر در ﺧﻮر ﺗﻮ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬و اﻳﻦ وردهﺎﻳﯽ ﮐﻪ از دهﺎن ﻣﻦ‬
‫ﺑﻴﺮون ﻣﯽ ﺁﻳﺪ ﻓﻘﻂ اﻟﻔﺎظ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﺮدﻩ را زﻧﺪﻩ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ روﺣﯽ و ﻧﻔﺴﯽ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ اوﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ‬
‫ورد ﺧﺎﻟﯽ اﺛﺮﯼ ﻧﺨﻮاهﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫وز ﻓﺮﺷﺘﻪ در روش دراﮎ ﺗﺮ‬ ‫ﮐﺎن ﻧﻔﺲ ﺧﻮاهﺪ ز ﺑﺎران ﭘﺎﮎ ﺗﺮ‬
 ‫ﺗﺎ اﻣﻴﻦ ﻣﺨﺰن اﻓﻼﮎ ﺷﺪ‬ ‫ﻋﻤﺮهﺎ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺗﺎ دم ﭘﺎﮎ ﺷﺪ‬
‫درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﻧﺎﺑﻴﻨﺎﺳﺖ وﺑﻪ دﻳﮕﺮﯼ ﮐﻪ ﺑﻴﻨﺎ و ﻋﻴﻨﮑﯽ ﺑﺮﭼﺸﻢ دارد اﺻﺮار ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﻴﻨﮑﺖ را ﺑﻪ ﻣﻦ دﻩ‬
‫ﺗﺎ ﻣﻦ هﻢ ﺑﺒﻴﻨﻢ‪ .‬ﻋﻴﻨﮏ را روﯼ ﭼﺸﻢ ﻣﻴﺰﻧﻨﺪ و اﮔﺮ ﭼﺸﻢ ﺑﻴﻨﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ زدن ﻋﻴﻨﮏ ﻋﻤﻞ دﻳﺪن ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫واﻳﻦ دﻋﺎ دراﻳﻨﺠﺎ ﺣﮑﻢ ﺁن ﻋﻴﻨﮏ را دارد‪ ،‬دﻋﺎ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﯽ ﮐﻪ اﺛﺮﯼ ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﻬﺮﺣﺎل ﺁن ﻓﺮد ﺑﺎ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت و دﻻﻳﻠﯽ‬
‫ﮐﻪ ﺣﻀﺮت ﺁوردﻧﺪ هﻢ ﻗﺒﻮل ﻧﻤﻴﮑﻨﺪ و ﺑﻪ اﺻﺮارش اداﻣﻪ ﻣﻴﺪهﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎﻳﯽ ﮐﻪ ﺣﻀﺮت روﯼ ﺑﻪ ﺁﺳﻤﺎن ﮐﺮد ﮔﻔﺖ‬
‫ﺧﺪاﻳﺎ اﻳﻦ ﭼﻪ اﺳﺮارﻳﺴﺖ و ﭼﻪ اﺣﻮاﻟﻴﺴﺖ ؟ اﻳﻦ ﺁدم ﺧﻮدش ﻣﺮدﻩ اﺳﺖ و ﻓﮑﺮ زﻧﺪﻩ ﮐﺮدن ﺧﻮدش ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬وﻟﯽ‬
‫ﺁﻣﺪﻩ و ﭼﻴﺰﯼ ﻣﻴﺨﻮاهﺪ ﮐﻪ ﻣﺮدﻩ هﺎﯼ دﻳﮕﺮ را زﻧﺪﻩ ﮐﻨﺪ ! و ﻏﻔﻠﺖ هﻤﻴﻦ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻣﻴﻞ اﻳﻦ اﺑﻠﻪ دراﻳﻦ ﺑﻴﮕﺎر ﭼﻴﺴﺖ‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻋﻴﺴﯽ ﻳﺎ رب اﻳﻦ اﺳﺮار ﭼﻴﺴﺖ‬
‫ﻣﺮدﻩ ﯼ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ را ﺟﻮﻳﺪ رﻓﻮ‬ ‫ﻣﺮدﻩ ﯼ ﺧﻮد را رهﺎ ﮐﺮدﺳﺖ او‬
‫ﺣﺎﻻ ﺗﻮ اﮔﺮﻋﺎﺷﻖ و ﺷﺎﻳﻖ زﻧﺪﻩ ﮐﺮدن ﻣﺮدﮔﺎﻧﯽ‪ ،‬ﭘﺲ اوﻟﻴﻦ ﻣﺮدﻩ ﺧﻮدت هﺴﺘﯽ ! ﻣﻦ ﮐﻪ دارم ﻳﺎدت ﻣﻴﺪهﻢ و‬
‫ﻣﻴﮕﻮﻳﻢ ﮐﻪ ﻣﻮﺿﻮع ازﭼﻪ ﻗﺮار و ﺳﺮّش ﭼﻴﺴﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺗﻮ ﻧﻤﯽ ﺷﻨﻮﯼ‪ .‬ﻧﺸﻨﻴﺪن راز ﺑﮕﻮش ﺟﺎن هﻤﻴﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﺨﻮاﺳﺘﻦ راﻩ هﻤﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬و ﺗﺸﻨﻪ ﻧﺒﻮدن و ﻃﻠﺐ ﺁب ﮐﺮدن هﻤﻴﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫و اﻣّﺎ ﺁن رازﯼ را ﮐﻪ ﻗﺮار ﺷﺪ ﻋﺮض ﮐﻨﻴﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ " ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺁدﻣﯽ در ﮔﺮو اﻧﺘﺨﺎب راﻩ ﻏﻴﺮ ﻣﻌﻤﻮل اﺳﺖ "‬
‫ﻳﻌﻨﯽ هﻤﺎن " ﺧﻼف ﺁﻣﺪ ﻋﺎدت "‪ .‬اﮐﺜﺮ ﻣﺮدم دﻧﺒﺎل ﻋﺎدات ﻣﻴﺮوﻧﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﮑﺴﯽ ﺑﮕﻮﻳﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ وﯼ در ﮔﺮو‬
‫ﺻﺒﺢ زود ﺑﻴﺪار ﺷﺪن اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻤﺘﺮ ﮐﺴﯽ ﻣﻴﺸﻨﻮد و اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺪهﺪ‪ .‬ﺑﻠﮑﻪ اﮐﺜﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ راﻩ ﻋﺎدت و ﻣﻌﻤﻮل ﻣﻴﺮوﻧﺪ‪ .‬و‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ راﻩ هﺎﯼ ﻣﻌﻤﻮل رﻓﺘﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻌﻤﻮل هﻢ ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺁﻣﺎدﻩ اﻧﺪ ﺗﺎ ﭘﺎﯼ در راﻩ هﺎﯼ ﻏﻴﺮﻣﻌﻤﻮل‬
‫و ﺧﻼف ﺁﻣﺪ ﻋﺎدت ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺳﺨﺘﯽ هﺎﻳﺶ را ﺑﺠﺎن ﺑﺨﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻄﺮاﺗﺶ را ﺑﭙﺬﻳﺮﻧﺪ‪ ،‬و ﻣﺸﮑﻼﺗﺶ را ﻗﺒﻮل‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬و درﺁن ﺻﻮرت اﺳﺖ ﮐﻪ از اﻳﻦ ﺧﻼف ﺁﻣﺪ ﻋﺎدت ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺧﻼف ﻋﺎدت و ﻣﻌﻤﻮل هﻢ ﻧﺴﻴﺐ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻤﺎ هﺮﮐﺪام از اﻳﻦ ﺑﺰرﮔﺎن را ﮐﻪ ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ و ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ زﻧﺪﮔﻴﺸﺎن ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ﺧﻮاهﻴﺪ دﻳﺪ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ اهﻞ ﺧﻼف‬
‫ﺁﻣﺪ ﻋﺎدت ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ و ﺑﻪ راﻩ ﻋﺎدﯼ ﻧﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺨﺖ و اﻗﺒﺎل هﻢ هﻤﺮاهﺸﺎن ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻬﺮﺻﻮرت ‪:‬‬
‫ﻗﺎﻓﻠﻪ ﺳﺎﻻر ﺳﻌﺎدت ﺑﻮد‬ ‫ﺁﻧﭽﻪ ﺧﻼف ﺁﻣﺪ ﻋﺎدت ﺑﻮد‬
‫وﻟﯽ ﺣﺎﻻ هﻤﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻏﻴﺮ ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺮﺳﻨﺪ وهﻴﭻ ﭼﻴﺰﯼ راهﻢ درزﻧﺪﮔﯽ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺪهﻨﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﯽ هﻤﻪ ﮐﺎرﯼ‬
‫را ﮐﻪ ﺗﺎﺑﺤﺎل ﻣﻴﮑﺮدﻩ اﻧﺪ ﺑﮑﻨﻨﺪ اﻣﺎ هﻤﺎﯼ اﻗﺒﺎل‪ ،‬ﭘﺮﻧﺪﻩ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﯽ هﻢ روﯼ ﺷﺎﻧﻪ و ﻳﺎ ﺧﺎﻧﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻪ اﻳﻦ هﻢ‬
‫ﺷﺪﻧﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺟﻨﺖ اﺳﺖ و ﮔﻠﺴﺘﺎن در ﮔﻠﺴﺘﺎن‬ ‫ﮔﺮ ز ﺻﻮرت ﺑﮕﺬرﻳﺪ اﯼ دوﺳﺘﺎن‬
‫ﻧﮑﺘﻪ دﻳﮕﺮﯼ ﮐﻪ ﻋﺎرﻓﺎن و ﺻﻮﻓﻴﺎن ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪهﻨﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ دردل اﻳﻦ دﻧﻴﺎ دﻧﻴﺎﯼ دﻳﮕﺮﯼ هﺴﺖ‬
‫ﺑﻠﮑﻪ دردل دﻳﻦ هﻢ دﻳﻦ دﻳﮕﺮﯼ هﺴﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺁﻧﻬﺎ اﻳﻦ ﺗﻌﺒﻴﺮ را ﺑﮑﺎر ﻧﻤﻴﺒﺮﻧﺪ وﻟﯽ ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ " ﻳﮏ ﺷﺮﻳﻌﺖ دارﻳﻢ‪،‬‬
‫ﺐ و ﻣﻐﺰ اﻳﻦ ﮐﻼم هﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﺮض ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﯽ اﻳﻦ دﻳﻦ ﻻﻳﻪ ﻻﻳﻪ و‬ ‫ﻳﮏ ﻃﺮﻳﻘﺖ دارﻳﻢ و ﻳﮏ ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ .‬و ﻟ ّ‬
‫ﺗﻮﯼ در ﺗﻮﯼ اﺳﺖ‪ ،‬ﻇﺎهﺮﯼ دارد و ﺑﺎﻃﻨﯽ دارد‪ .‬ﻳﻌﻨﯽ ﺻﻮرﺗﯽ دارد‪ ،‬ﮔﻮهﺮﯼ دارد و اﻋﻤﺎﻗﯽ دارد ﮐﻪ ﺗﺎ ﺑﻴﻨﻬﺎﻳﺖ‬
‫ﻣﻴﺘﻮان ﺑﻪ ﮐﺎوﺷﺶ ﭘﺮداﺧﺖ‪ ،‬و هﺮ ﺑﺎر ﮔﻮهﺮهﺎﯼ ﺗﺎزﻩ اﯼ ﺑﺪﺳﺖ ﺁورد‪.‬‬
‫ﻼ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻄﻠﺐ هﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁدﻣﯽ ﻳﮏ ﻣﻮﺟﻮد ﺗﻮﯼ درﺗﻮﻳﯽ اﺳﺖ‪ .‬وهﻤﻪ ﭼﻴﺰهﺎﻳﻴﮑﻪ ﺑﻪ او ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‬ ‫اﺻ ً‬
‫هﻢ ﺗﻮﯼ در ﺗﻮﯼ و ﻻﻳﻪ ﻻﻳﻪ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻨﺠﻤﻠﻪ دﻳﻦ ﮐﻪ ﺑﺎ اﻋﻤﺎق وﺟﻮد ﺁدﻣﯽ هﻢ ﮐﺎر دارد‪ .‬ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻮﻟﻮﯼ ‪:‬‬
‫ﺑﻠﮑﻪ ﮔﺮداﻧﯽ و درﻳﺎﯼ ﻋﻤﻴﻖ‬ ‫ﺗﻮ ﻳﮑﯽ ﺗﻮ ﻧﻴﺴﺘﯽ اﯼ ﺧﻮش رﻓﻴﻖ‬
‫هﺮﻣﮑﺘﺒﯽ ﮐﻪ اﻳﻦ ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪﯼ ﺑﻮدن و ﭼﻨﺪ ﻻﻳﻪ ﺑﻮدن وﺟﻮد ﺁدﻣﯽ را درﻧﻈﺮ ﻧﮕﻴﺮد ﻣﮑﺘﺐ ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮردﻩ اﻳﺴﺖ‪،‬‬
‫درواﻗﻊ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﻧﺴﺎن را ادارﻩ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻧﺴﺎن ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﮑﺘﺐ ﺗﻮﯼ در ﺗﻮﯼ دارد‪ ،‬ﻟﺬا ﻋﺎرﻓﺎن ﻣﺎ اﻳﻦ ﻧﮑﺘﻪ را ﺗﻌﻠﻴﻢ‬
‫وﺑﺮش ﺗﺎﮐﻴﺪ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ﮐﻪ هﺮدﻳﻨﯽ ﻣﻴﺨﻮاهﺪ اﺳﻼم ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﺎ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و ﻳﺎ ﻏﻴﺮﻩ ‪..‬اﻳﻦ ﻳﮏ ﻇﺎهﺮﯼ دارد‪،‬و ﺑﺎﺻﻄﻼح‬
 ‫ﺷﺮﻳﻌﺘﯽ دارد ﮐﻪ اول راﻩ اﺳﺖ ﺑﺮاﯼ ﻋﻤﻮم‪ ،‬و ﻳﮏ ﺑﺎﻃﻦ و ﺣﻘﻴﻘﺘﯽ هﻢ دارد ﮐﻪ ﺑﺮاﯼ اهﻞ ﻧﻈﺮ اﺳﺖ‪ .‬و ﻳﮏ‬
‫راهﯽ هﻢ دراﻳﻦ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﮐﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺁدﻣﯽ را از اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﻣﯽ ﺑﺮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺑﺎﻃﻦ و ﻣﻐﺰ‬
‫هﻢ ﻣﻴﺒﺎﻳﺴﺖ هﻤﻴﺸﻪ دردل ﺁن ﺷﺮﻳﻌﺖ و ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﮔﺮدد ﺗﺎ از ﺧﻄﺮات ﻣﺼﻮن و ﺁﺳﻴﺒﯽ ﻧﺒﻴﻨﺪ‪ ،‬واﻻ ﺁن‬
‫ﺣﻘﻴﻘﺖ از ﻣﻴﺎن ﺧﻮاهﺪ رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺣﻘﻴﻘﺘًﺎ اﮔﺮ ﺁدم ﺗﺼﻮر ﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﺁﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﻳﮏ ﺳﺮﯼ ﺁزادﻳﻬﺎﻳﯽ و ﻳﮏ رﺷﺘﻪ ﻋﻠﻮم و ﺣﺪودﯼ را ﺑﻪ ﺁدﻣﻴﺎن‬
‫در هﻤﻴﻦ ﺣﺪ ﻇﺎهﺮ ادﻳﺎن ﺗﻌﻠﻴﻢ دهﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻤﯽ ارزﻳﺪﻩ ﮐﻪ واﻗﻌًﺎ ﭘﻴﺎﻣﺮان و اوﻟﻴﺎء ﺧﺪاوﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن اﻟﻬﯽ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ‬
‫ﺑﺎ ﺁﻧﻬﻤﻪ زﺣﻤﺖ و رﻧﺞ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ و ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻳﮏ ﺳﺮﯼ ﺁداب ﺧﺸﮏ ﺑﺮﻳﺪﻩ از ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺑﮑﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﻤًﺎ ﻣﻴﺒﺎﻳﺴﺖ ﻣﻐﺰهﺎﻳﯽ در‬
‫درون اﻳﻦ ﭘﻮﺳﺘﻪ هﺎ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﺒﻊ و ﻃﻔﻴﻞ اون ﺣﻘﻴﻘﺖ و ﻣﻐﺰهﺎ اﻳﻦ ﻗﺸﺮ و ﭘﻮﺳﺘﻬﺎ هﻢ ارزش و‬
‫اهﻤﻴﺖ ﭘﻴﺪا ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺴﺮاغ ﺻﻮﻓﻴﺎن وﻋﺮﻓﺎ ﻣﯽ رﻓﺘﻨﺪ ﻧﻪ ﺑﺪﻟﻴﻞ اﻳﻨﮑﻪ ﺗﺮﮎ ﻗﺸﺮ و ﭘﻮﺳﺘﻪ را ﺑﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﻗﺸﺮ‬
‫ﺁﻧﻬﺎ ﻗﺎﻧﻊ ﻧﻤﯽ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬و ﻣﻴﺮﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻴﺎﻣﻮزﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﮐﻒ هﺎ را ﮐﻨﺎر زدﻩ و ﺁب زﻻل را ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ و ﻣﻐﺰهﺎ را‬
‫در درون ﭘﻮﺳﺘﻬﺎ ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬و اﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻨﻬﺎ دﻳﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ دﻗﻴﻖ و درﺳﺘﯽ داﺷﺘﻨﺪ و ﻧﻪ اﻳﻨﮑﻪ ﭼﻴﺰ‬
‫دﻳﮕﺮﯼ را ﺑﻪ دﻳﻦ ﺗﺤﻤﻴﻞ و ﻳﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ وراﯼ اﻳﻦ ﻇﻮاهﺮ ﻳﮏ ﺑﻮاﻃﻨﯽ هﻢ‬
‫هﺴﺖ‪ ،‬وﮐﺴﯽ ﮐﻪ اهﻞ ﻧﻈﺮ وﻧﮑﺘﻪ ﺳﻨﺞ و دﻳﻦ ﺷﻨﺎس اﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﻮدش ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﺗﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﺳﻮاﻻت دروﻧﯽ اش‬
‫را ﺑﺪهﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ هﻤﻪ اﻳﻦ ﭘﺮدﻩ هﺎ و ﻻﻳﻪ هﺎ و ﺑﻄﻮن دﻳﻦ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻇﺎهﺮ و ﻗﺸﺮ دﻳﻦ ﻗﺎﻧﻊ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﻠﮑﻪ‬
‫ﻣﻮﻟﻮﯼ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﻗﺸﺮ دﻳﻦ ﻣﺜﻞ ﮐﻴﻤﻴﺎ ﺁﻣﻮﺧﺘﻦ‬ ‫درﮐﻨﺎرش ﺑﻪ ﻣﻐﺰ ﺁن هﻢ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﭘﻴﺪا ﮐﺮدﻩ و ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺣﻘﻴﻘﺖ دﻳﻦ ﻣﺜﻞ زر ﺷﺪن اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﯽ در اﺛﺮ هﻢ ﺻﺤﺒﺘﯽ ﺑﺎ ﮐﻴﻤﻴﺎ زر ﺑﺸﻮد‪ .‬داﻧﺴﺘﻦ ﻋﻠﻢ ﮐﻴﻤﻴﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺗﻨﻬﺎﻳﯽ ﮐﺎﻓﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻋﻠﻢ ﮐﻴﻤﻴﺎ ﺑﺮاﯼ زر ﺷﺪن اﺳﺖ و اﻳﻨﻬﺎ اﺻﻼ هﻢ ﺷﺄن ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﮑﺎت ﮐﻪ در دﻳﻦ ﭘﻴﺪا‬
‫ﻣﻴﺸﻮد ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ وﺟﻬﯽ ﺑﺪﺳﺖ ﻋﺎرﻓﺎن ﻳﺎﻓﺖ و ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺣﻘﻴﻘﺘًﺎ اﮔﺮ ﮐﺴﯽ در دﻳﻦ ﻃﺎﻟﺐ ﻣﻐﺰ و ﮔﻮهﺮ ﺁن ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻗﺸﺮ ﺁن ﻗﻨﺎﻋﺖ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺁﻧﺮا درهﺮﺟﺎﯼ دﻳﮕﺮﯼ هﻢ‬
‫ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﭘﻴﺪا ﮐﻨﺪ و اﺣﺘﻴﺎﺟﯽ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ در دﻳﻦ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺪﻧﺒﺎﻟﺶ ﺑﮕﺮدد‪ .‬ﻣﺎ اﻣﺮوزﻩ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼت ﻓﮑﺮﯼ‪،‬‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪ ،‬و روزﯼ ﮐﺎﻓﯽ در دﻧﻴﺎﯼ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻮاﺟﻪ هﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از هﺮ وﻗﺖ دﻳﮕﺮﯼ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﮐﺸﻒ اﻳﻦ ﻣﻐﺰ و‬
‫ﺣﻘﻴﻘﺖ هﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﺮاﯼ ﺑﺎز ﮐﺮدن و روﺷﻦ ﮐﺮدن او‪ ،‬و ﮔﺸﻮدن ﮔﺮﻩ هﺎ و ﺧﻴﺮﻩ ﮐﺮدن ﭼﺸﻤﻬﺎ‪ ،‬و ﺑﺮاﯼ درﺧﺸﺶ‬
‫اوو ﺑﺮاﯼ دﻓﺎع از دﻳﻦ و اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎﯼ ﻣﻌﻨﻮﯼ وراﯼ اﻳﻦ ﻇﻮاهﺮ‪ ،‬ﻣﺎ اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﻳﮏ ﺑﻮاﻃﻨﯽ هﻢ دارﻳﻢ‪.‬‬
‫اداﻣﻪ دارد‬
‫واﻟﺴﻼم و ﻋﻠﻴﮑﻢ و رﺣﻤﺘﻪ اﷲ و ﺑﺮﮐﺎﺗﻪ‬