‫ﺑﻨﺎم ﺧﺪا‬

‫‪Jun. 16 .2007‬‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ اﯼ ﺑﺮ ﻓﻬﻢ ﻣﺜﻨﻮﯼ‬
‫ﺧﻼﺻﻪ اﯼ از ﺑﻴﺎﻧﺎت ﺟﻨﺎب دﮐﺘﺮﻋﺒﺪاﻟﮑﺮﻳﻢ ﺳﺮوش‬

‫در دﻧﺒﺎﻟﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺟﻠﺴﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻋﺮض ﮐﺮدﻳﻢ ﮐﻪ درﻣﺜﻨﻮﯼ ﻣﻮﻟﻮﯼ ﺑﻄﻮر رﺳﻤﯽ وﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻧﺎﻣﯽ ازﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﺼﻮﺻﺎ‬
‫دراﺑﺘﺪاﯼ دﻓﺎﺗﺮ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ هﻢ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ اﺳﻤﯽ از ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻣﺜﻨﻮﯼ ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬هﺮﮐﺠﺎ ﮐﻪ از‬
‫زﺑﺎن او ﺑﻄﻮر ﻃﺒﻴﻌﯽ ﻣﯽ روﺋﻴﺪﻩ و ﺟﻮاﻧﻪ ﻣﯽ زدﻩ ﻧﺎم ﺧﺪاوﻧﺪ را ﻣﯽ ﺁوردﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮﺻًﺎ در ﻣﻘﺎم دﻋﺎ‬
‫و ﻣﻨﺎﺟﺎت‪ .‬ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺑﮑﻨﻴﺪ ﮐﻪ ﻋﺎرﻓﺎن ﻣﺎ ﺑﺨﺼﻮص ﻣﻮﻟﻮﯼ ﺗﺌﻮرﯼ ﺧﺎﺻﯽ در ﺑﺎب دﻋﺎ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻮاردﯼ‬
‫هﺴﺖ ﮐﻪ ﮐﺴﯽ دﻋﺎ ﻧﻤﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬و اﻳﻦ ﻧﻪ ﺑﺪﻟﻴﻞ ﺁﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻋﺎ اﻋﺘﻘﺎد ﻧﺪارد‪ ،‬و ﻳﺎ دﻋﺎ ﮐﺮدن را وﻇﻴﻔﻪ ﯼ ﺧﻮد ﻧﻤﻴﺪاﻧﺪ‬
‫ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﺁن دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﺮق در ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﭼﻨﺎن ارادﻩ ﯼ او در ارادﻩ ﯼ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺴﺘﻬﻠﮏ‬
‫و ﻳﮑﯽ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﭘﺴﻨﺪ و ﻧﺎﭘﺴﻨﺪش را ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎ ﭘﺴﻨﺪ و ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ دﻳﮕﺮ ﭼﻴﺰﯼ ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ ﺗﺎ‬
‫از ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺨﻮاهﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ دﻋﺎ ﻧﻤﻴﮑﻨﺪ و زﺑﺎﻧﺶ ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮﻟﻮﯼ درﺷﺮح اﺣﻮال ﺁﻧﻬﺎ در دﻓﺘﺮ ﺳﻮم ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ‪:‬‬
‫ﮐﻪ هﻤﯽ دوزﻧﺪ و ﮔﺎهﯽ ﺑﺮدرﻧﺪ‬ ‫زاوﻟﻴﺎ اهﻞ دﻋﺎ ﺧﻮد دﻳﮕﺮﻧﺪ‬
‫ﮐﻪ دهﺎﻧﺸﺎن ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ از دﻋﺎ‬ ‫ﻗﻮم دﻳﮕﺮ ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺳﻢ زاوﻟﻴﺎ‬
‫ﺟﺴﺘﻦ دﻓﻊ ﻗﻀﺎﺷﺎن ﺷﺪ ﺣﺮام‬ ‫از رﺿﺎ ﮐﻪ هﺴﺖ رام ﺁن ﮐﺮام‬
‫ﮐﻔﺮﺷﺎن ﺁﻳﺪ ﻃﻠﺐ ﮐﺮدن ﺧﻼص‬ ‫در ﻗﻀﺎ ذوﻗﯽ هﻤﯽ ﺑﻴﻨﻨﺪ ﺧﺎص‬
‫ودر داﺳﺘﺎن " ﺳﺆال ﮐﺮدن ﺑﻬﻠﻮل از ﺁن دروﻳﺶ " از زﺑﺎن دروﻳﺸﯽ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺷﺮح ﺑﻴﻨﺶ اﻳﻦ ﮔﺮوﻩ ﻣﻴﮑﻨﺪ ‪:‬‬
‫ﺑﺮ ﻣﺮاد او رود ﮐﺎر ﺟﻬﺎن‬ ‫ﮔﻔﺖ ﭼﻮن ﺑﺎﺷﺪ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺟﺎودان‬
‫ﻣﺎﻧﺪﮔﺎن از راﻩ هﻢ در دام او‬ ‫ﺳﺎﻟﮑﺎن راﻩ هﻢ ﺑﺮ ﮔﺎم او‬
‫ﺑﯽ رﺿﺎ و اﻣﺮ ﺁن ﻓﺮﻣﺎن روان‬ ‫هﻴﭻ دﻧﺪاﻧﯽ ﻧﺨﻨﺪ د در ﺟﻬﺎن‬
‫ﺑﯽ ﻗﻀﺎ و ﺣﮑﻢ ﺁن ﺳﻠﻄﺎن ﺑﺨﺖ‬ ‫هﻴﭻ ﺑﺮﮔﯽ در ﻧﻴﻔﺘﺪ از درﺧﺖ‬
‫ﺗﺎ ﻧﮕﻮﻳﺪ ﻟﻘﻤﻪ را ﺣﻖ ﮐﻪ ادﺧﻠﻮا‬ ‫از دهﺎن ﻟﻘﻤﻪ ﻧﺸﺪ ﺳﻮﯼ ﮔﻠﻮ‬
‫ﺣﮑﻢ او را ﺑﻨﺪﻩ ﯼ ﺧﻮاهﻨﺪﻩ ﺷﺪ‬ ‫ﭼﻮن ﻗﻀﺎﯼ ﺣﻖ رﺿﺎﯼ ﺑﻨﺪﻩ ﺷﺪ‬
‫ﺑﻠﮏ ﻃﺒﻊ او ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺪ ﻣﺴﺘﻄﺎب‬ ‫ﺑﯽ ﺗﮑﻠﻒ ﻧﻪ ﭘﯽ ﻣﺰد و ﺛﻮاب‬
‫ﺑﻬﺮﻳﺰدان ﻣﻴﻤﺮد ﻧﻪ ازﺧﻮف رﻧﺞ‬ ‫ﺑﻬﺮ ﻳﺰدان ﻣﯽ زﻳﺪ ﻧﻪ ﺑﻬﺮ ﮔﻨﺞ‬
‫ﻧﻪ ﺑﺮاﯼ ﺟﻨﺖ و اﺷﺠﺎر و ﺟﻮ‬ ‫هﺴﺖ اﻳﻤﺎﻧﺶ ﺑﺮاﯼ ﺧﻮاﺳﺖ او‬
‫ﻧﻪ ز ﺑﻴﻢ ﺁﻧﮏ در ﺁﺗﺶ رود‬ ‫ﺗﺮﮎ ﮐﻔﺮش هﻢ ﺑﺮاﯼ ﺣﻖ ﺑﻮد‬
‫ﻧﻪ رﻳﺎﺿﺖ ﻧﻪ ﺑﺠﺴﺖ و ﺟﻮﯼ او‬ ‫اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺁﻣﺪ زاﺻﻞ‪ ،‬ﺁن ﺧﻮﯼ او‬
‫ﮐﻪ ﺑﮕﺮدان اﯼ ﺧﺪاوﻧﺪ اﻳﻦ ﻗﻀﺎ‬ ‫ﭘﺲ ﭼﺮا ﻻﺑﻪ ﮐﻨﺪ او ﻳﺎ دﻋﺎ‬
‫در دﻋﺎ ﺑﻴﻨﺪ رﺿﺎﯼ دادﮔﺮ‬ ‫ﭘﺲ ﭼﺮا ﮔﻮﻳﺪ دﻋﺎ اﻻ ﻣﮕﺮ‬
‫و ﺑﻌﺪ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ داﺳﺘﺎن دﻗﻮﻗﯽ وﺁن ﮔﺮوهﯽ ﮐﻪ زﺑﺎﻧﺸﺎن و دهﺎﻧﺸﺎن از دﻋﺎ ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﻣﯽ ﭘﺮدازد‪ ) .‬دﻗﻮﻗﯽ ﻳﮑﯽ از‬
‫ﻋﺮﻓﺎﯼ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ و ﻣﻮﻻﻧﺎ در ﭼﻨﺪ ﺟﺎ از او ﻧﺎم ﻣﻴﺒﺮد( ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ دﻗﻮﻗﯽ ﮐﻪ ﺷﺨﺼﯽ ﻋﺎرف وﻋﺎﺑﺪ و ﻣﺴﺘﺠﺎب‬
‫اﻟﺪﻋﻮﻩ ﺑﻮد در ﻳﮑﯽ از ﻣﮑﺎﺷﻔﺎﺗﺶ ﺑﺎ هﻔﺖ ﻣﺮدﯼ ﮐﻪ درﺧﺖ ﺷﺪﻧﺪ و ﭼﺮاغ ﺷﺪﻧﺪ ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﺮد و وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺸﺖ‬
‫ﺳﺮش ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن ﻧﻤﺎز ﺑﻮدﻧﺪ درهﻤﺎن ﺣﺎل دﻗﻮﻗﯽ درﻳﺎﻳﯽ ﻣﯽ ﺑﻴﻨﺪ و ﮐﺸﺘﯽ اﯼ ﮐﻪ درﺣﺎل ﻏﺮق ﺷﺪن‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬و ﺳﺎﮐﻨﺎن ﮐﺸﺘﯽ هﻤﻪ ﺑﺪرﮔﺎﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮاﯼ ﻧﺠﺎت ﺗﻀﺮع ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬دﻗﻮﻗﯽ درﺁن دم دﻋﺎﻳﯽ ﻣﻴﮑﻨﺪ و ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺠﺎت‬
 ‫ﻣﯽ ﻳﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬
‫رﺣﻢ او ﺟﻮﺷﻴﺪ و اﺷﮏ او دوﻳﺪ‬ ‫ﭼﻮن دﻗﻮﻗﯽ ﺁن ﻗﻴﺎﻣﺖ را ﺑﺪﻳﺪ‬
‫دﺳﺘﺸﺎن ﮔﻴﺮ اﯼ ﺷﻪ ﻧﻴﮑﻮ ﻧﺸﺎن‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻳﺎ رب ﻣﻨﮕﺮ اﻧﺪر ﻓﻌﻠﺸﺎن‬
‫اﯼ رﺳﻴﺪﻩ دﺳﺖ ﺗﻮ در ﺑﺤﺮ و ﺑﺮ‬ ‫ﺧﻮش ﺳﻼﻣﺘﺸﺎن ﺑﺴﺎﺣﻞ ﺑﺎز ﺑﺮ‬
‫ﺑﯽ زرﺷﻮت ﺑﺨﺶ ﮐﺮدﻩ ﻋﻘﻞ وهﻮش‬ ‫اﯼ ﺑﺪادﻩ راﻳﮕﺎن ﺻﺪ ﭼﺸﻢ و ﮔﻮش‬
‫ﺗﻮ ﺗﻮاﻧﯽ ﻋﻔﻮ ﮐﺮدن در ﺣﺮﻳﻢ‬ ‫اﯼ ﻋﻈﻴﻢ از ﻣﺎ ﮔﻨﺎهﺎن ﻋﻈﻴﻢ‬
‫ﺁن زﻣﺎن ﭼﻮن ﻣﺎدران ﺑﺎ وﻓﺎ‬ ‫هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﯽ رﻓﺖ ﺑﺮ ﻟﻔﻈﺶ دﻋﺎ‬
‫ﺑﯽ ﺧﻮد از وﯼ ﻣﯽ ﺑﺮﺁﻣﺪ ﺑﺮ ﺳﻤﺎ‬ ‫اﺷﮏ ﻣﻴﺮﻓﺖ از دو ﭼﺸﻤﺶ وﺁن دﻋﺎ‬
‫ﭘﺲ از اﻳﻨﮑﻪ ﻧﻤﺎز ﺗﻤﺎم ﻣﻴﺸﻮد ﭘﭻ ﭘﭽﯽ درﻣﻴﺎن ﻧﻤﺎزﮔﺰاران ﻣﯽ اﻓﺘﺪ و دﻗﻮﻗﯽ ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﺳﺮش ﮐﻪ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﻣﯽ ﺑﻴﻨﺪ‬
‫ﮐﻪ هﻴﭽﮑﺪام ازﺁن هﻔﺖ ﻧﻔﺮ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬و داﺳﺘﺎن از اﻳﻨﻘﺮار ﺑﻮد ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻬﻢ ﻣﻴﮕﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺪام ﻳﮏ از ﻣﻴﺎن ﻣﺎ ﺑﺨﺪاوﻧﺪ‬
‫اﻋﺘﺮاض ﮐﺮد‪ ،‬ﭼﻪ ﮐﺴﯽ دراﻳﻨﺠﺎ دﻋﺎ ﮐﺮد ﮐﻪ ﮐﺸﺘﯽ ﻧﺸﻴﻨﺎن ﻧﺠﺎت ﭘﻴﺪا ﮐﻨﻨﺪ ؟ و ﭼﻮن ﺧﻮدﺷﺎن ﻧﺒﻮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﺧﻮد‬
‫اﻃﻤﻴﻨﺎن داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﺲ دﻗﻮﻗﯽ اﻳﻨﮑﺎر را ﮐﺮدﻩ و ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﻟﺤﺎظ ﻧﻤﺎز ﭘﺸﺖ ﺳﺮ او را ﺗﺮﮎ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫دراﻳﻨﺠﺎ هﻨﻮز دﻗﻮﻗﯽ اهﻞ دﻋﺎ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﯽ ﺁن هﻔﺖ ﻧﻔﺮ اهﻞ دﻋﺎ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎ در ﻣﻘﺎم ﺑﻴﺨﻮدﯼ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ دﻋﺎ‬
‫هﻢ ﺑﺮزﺑﺎﻧﺸﺎن ﺟﺎرﯼ ﻧﻤﯽ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺁن دﻋﺎ زو ﻧﻴﺴﺖ ﮔﻔﺖ داور اﺳﺖ‬ ‫ﺁن دﻋﺎﯼ ﺑﻴﺨﻮدان ﺧﻮد دﻳﮕﺮ اﺳﺖ‬
‫ﺁن دﻋﺎ و اﺳﺘﺠﺎﺑﺖ از ﺧﺪاﺳﺖ‬ ‫ﺁن دﻋﺎ ﺣﻖ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﭼﻮن او ﻓﻨﺎﺳﺖ‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬دو ﮔﺮوﻩ از ﻋﺎرﻓﺎن دارﻳﻢ‪ ،‬وهﻤﻴﺸﻪ اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ دﻋﺎ ﺑﺮ زﺑﺎن ﮐﺴﯽ ﺑﮕﺬرد‪ .‬اﮔﺮ ﮐﺴﯽ ارادﻩ ﯼ‬
‫ﻣﺴﺘﻬﻠﮑﯽ در ارادﻩ ﯼ ﺧﺪا داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﻗﻀﺎﯼ اﻟﻬﯽ اﻋﺘﺮاﺿﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و اﮔﺮ در ﻣﻘﺎم ﻓﻨﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬دﻋﺎ هﻢ‬
‫ﻧﺨﻮاهﺪ ﮐﺮد‪ .‬ﻋﻠﯽ اﻟﻌﻤﻮم اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ در ﻣﻘﺎم ﻣﺎدون از اﻳﻦ ﻣﻘﺎم ﻓﻨﺎ هﺴﺘﻨﺪ و ﻟﺬا دﻋﺎ ﺷﺄن ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ‪ .‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان هﻢ ﺑﻪ‬
‫ﺁدﻣﻴﺎن ﺁﻣﻮﺧﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬و ﺧﻮاﺳﺘﻪ هﺎﻳﺸﺎن را ﺑﺎ او درﻣﻴﺎن ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ ،‬و اﻳﻦ از ﻃﺒﻴﻌﯽ ﺗﺮﻳﻦ‬
‫اﺣﻮال ﻳﮏ ﻋﺎﺑﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﻌﺒﻮد ﺧﻮدش ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺷﺮط دﻋﺎ ﮐﺮدن هﻢ اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺁدم ﻃﺎﻟﺐ اﺳﺘﺠﺎﺑﺖ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﯼ را ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ درﻣﻴﺎن ﺑﮕﺬارد و از او ﺑﺨﻮاهﺪ ﮐﻪ ﺁن ﺧﻮاﺳﺘﻪ را ﺑﻪ او ﺑﺪهﺪ‪ ،‬اﺻﻞ در دﻋﺎ‬
‫هﻢ ﺳﺨﻨﯽ ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺠﺎﻟﺴﺖ و ﻣﺄﻧﻮس ﺷﺪن ﺑﺎ اوﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻔﺲ ﻣﺮاد اﺻﻠﯽ از دﻋﺎ ﮐﺮدن اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﻧﻔﺲ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ و هﻤﻨﺸﻴﻨﯽ ﺑﺎ او ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻧﻌﻤﺖ و ﻣﻮهﺒﺘﻴﺴﺖ ﮐﻪ در اﺧﺘﻴﺎر ﻳﮏ ﺑﻨﺪﻩ ﯼ دﻋﺎ ﺧﻮان‬
‫ﻗﺮار ﻣﻴﺪهﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻋﺎرﻓﺎن ﻣﺎ هﻢ ﭘﺎرﻩ اﯼ از ﻣﺴﺎﻳﻞ را دراﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﺣﻞ ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ‪ .‬دو داﺳﺘﺎن در دﻓﺘﺮﺁﺧﺮ‬
‫ﻣﺜﻨﻮﯼ هﺴﺖ ﮐﻪ اﺷﺎرﻩ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﻣﻌﻨﺎ دارد‪ ،‬ﻳﮑﯽ ﺁن داﺳﺘﺎن ﻋﺎﺑﺪﯼ ﮐﻪ ﺑﺎرهﺎ و ﺑﺎرهﺎ دﻋﺎ ﻣﻴﮑﺮد‪ ،‬وﻟﯽ ﺣﺎﺟﺘﺶ‬
‫ﺑﺮﺁوردﻩ ﻧﻤﯽ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﻳﮏ ﺷﺒﯽ ﮔﻠﻪ ﻣﻨﺪاﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﻔﺖ ﭘﺲ اﻳﻦ دﻋﺎ ﮐﺮدن هﺎ ﭼﻪ ﺣﺎﺟﺖ ؟ ﻳﺎ ﺗﻮ از ﻣﻦ ﺑﺮﻳﺪﯼ ؟‬
‫ﻳﺎ دﻋﺎهﺎﯼ ﻣﻦ ﻧﺎرواﺳﺖ ؟ وﻳﺎ ﻋﺎﻣﻞ دﻳﮕﺮﯼ در ﮐﺎر اﺳﺖ ؟‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﯼ ﮐﻪ درﺁن زﻣﺎن ﺑﻮد وﺣﯽ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬و او ﺑﻪ‬
‫اﻳﻦ ﻋﺎﺑﺪ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﮐﻪ ﻧﻪ ﻣﺄﻳﻮس ﻧﺒﺎش ﭼﻮن ﻧﻔﺲ اﻳﻨﮑﻪ ﺗﻮ درﺧﻮاﻧﺪن ﺧﺪا ﻟﺬﺗﯽ ﻣﯽ ﺑﺮﯼ و ذوﻗﯽ ﻣﯽ ﻳﺎﺑﯽ‪ ،‬اﻳﻦ ﻋﻴﻦ‬
‫ﻟﺒﻴﮏ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﻨﺎﻳﺶ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮ را ﺻﺪا زدﻩ اﻧﺪ و ﺷﻨﻴﺪن ﺳﺨﻦ ﺗﻮ را ﻣﯽ ﭘﺴﻨﺪﻧﺪ و از ﺗﻮ ﻣﯽ ﭘﺬﻳﺮﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺗﻮﻓﻴﻖ دﻋﺎ ﮐﺮدن دادﻩ اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮐﺴﯽ را ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁن ﺣﻀﻮر راﻩ دادﻩ اﻧﺪ اﻳﻦ دﻳﮕﺮ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻟﺬا اﻳﻦ ﻧﻔﺲ دﻋﺎ ﻳﮏ ﻣﻮهﺒﺖ ﻋﻈﻤﺎﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪ او ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬اﮔﺮ ﭼﻴﺰﯼ هﻢ ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ او ﻧﺴﻴﺒﺶ ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﻧﻌﻢ اﻟﻤﺮاد‪ .‬وﻟﯽ هﻤﻴﻦ ﮐﻪ ﮐﺴﯽ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺧﺪا ﺳﺨﻦ‬
‫ﺑﮕﻮﻳﺪ ﮐﻢ ﭼﻴﺰﯼ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫زهﺮﻩ ﻧﺎم او ﮐﻪ را ﺑﻮدﯼ ؟‬ ‫اذﮐﺮوﻧﯽ اﮔﺮ ﻧﻔﺮﻣﻮدﯼ‬
‫ﻧﺒﺮﯼ رﻩ ﺑﻪ ذوق اﻳﻤﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﻪ ﻗﻴﺎﺳﺎت ﻋﻘﻞ ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ‬
 ‫ﺷﻴﺦ ﺳﻨﺖ اﺑﻮﻋﻠﯽ ﺑﻮدﯼ‬ ‫ﮔﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻖ ﮐﺴﯽ وﻟﯽ ﺑﻮدﯼ‬
‫اﮔﺮﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﮕﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﺎد ﻣﺎ ﻧﺪادﻩ ﺑﻮد‪ ،‬و اﮔﺮ ﻓﺮﻣﺎن ﻧﺪادﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ اورا ﺑﺨﻮاﻧﻴﻢ و ﺻﺪا ﺑﺰﻧﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺮاﯼ ﻣﺎ اﻣﮑﺎن‬
‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﭼﻮن اﺻﻼ ﺑﻠﺪ ﻧﺒﻮدﻳﻢ‪.‬‬
‫ورﻧﻪ در ﮔﻠﺨﻦ ﮔﻠﺴﺘﺎن از ﭼﻪ رﺳﺖ‬ ‫اﻳﻦ دﻋﺎ هﻢ ﺑﺨﺸﺶ و ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺗﺴﺖ‬
‫اﻳﻦ را هﻢ ﺧﻮد او ﻳﺎد ﻣﺎ دادﻩ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺧﻮد او اﺟﺎزﻩ دادﻩ ﺗﺎ ﺑﺎ او ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ‪ .‬ﺣﮑﺎﻳﺖ هﻤﺎن داﺳﺘﺎن ﺷﻴﺮﺳﺖ ﮐﻪ در‬
‫ﻃﻮﻳﻠﻪ اﯼ ﮔﺎوﯼ را ﻣﻴﺨﻮرد و ﺟﺎﯼ او ﻣﯽ ﻧﺸﻴﻨﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﻴﺮ ﮔﺎوش ﺧﻮرد و ﺑﺮ ﺟﺎﻳﺶ ﻧﺸﺴﺖ‬ ‫روﺳﺘﺎﻳﯽ ﮔﺎو در ﺁﺧﻮر ﺑﺒﺴﺖ‬
‫ﮔﺎو را ﻣﯽ ﺟﺴﺖ ﺷﺐ ﺁن ﮐﻨﺠﮑﺎو‬ ‫روﺳﺘﺎﻳﯽ ﺷﺪ در ﺁﺧﻮر ﺳﻮﯼ ﮔﺎو‬
‫ﭘﺸﺖ و ﭘﻬﻠﻮ‪ ،‬ﮔﺎﻩ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﮔﺎﻩ زﻳﺮ‬ ‫دﺳﺖ ﻣﯽ ﻣﺎﻟﻴﺪ ﺑﺮ اﻋﻀﺎﯼ ﺷﻴﺮ‬
‫ﺷﻴﺮ ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﮑﻪ روﺳﺘﺎﻳﯽ ﮔﺎو را ﺗﻮﯼ ﺁﺧﻮر ﮔﺬاﺷﺖ و رﻓﺖ‪ ،‬ﺁﻣﺪ ﮔﺎو را ﺧﻮرد و ﺟﺎﻳﺶ دراز ﮐﺸﻴﺪ‪ ،‬روﺳﺘﺎﻳﯽ‬
‫ﺷﺐ ﺁﻣﺪ در ﺗﺎرﻳﮑﯽ ﮐﻪ ﮔﺎوش را ﻏﺸﻮ ﮐﻨﺪ و ﺑﺸﻮﻳﺪ‪ .‬دﺳﺖ ﻣﯽ ﮐﺸﻴﺪ ﺧﻴﻠﯽ ﺑﺎ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﯽ و ﻣﻼﻳﻢ‪ ،‬ﻻﺑﺪ ﺷﻌﺮﯼ هﻢ‬
‫زﻳﺮ ﻟﺐ زﻣﺰﻣﻪ ﻣﻴﮑﺮد‪ ،‬وﻟﯽ ﺁن ﺷﻴﺮ ﺳﻴﺮ ﺑﻮد و در دﻟﺶ ﻣﻴﮕﻔﺖ اﻳﻦ اﮔﺮ ازﺣﺎل ﻣﻦ واﻗﻒ ﺑﻮد‪ ،‬اﮔﺮ ﺧﺒﺮ داﺷﺖ‪:‬‬
‫زهﺮﻩ اش ﺑﺪرﻳﺪﯼ و دل ﺧﻮن ﺷﺪﯼ‬ ‫ﮔﻔﺖ ﺷﻴﺮ ار روﺷﻨﯽ اﻓﺰون ﺷﺪﯼ‬
‫ﮐﻮ در اﻳﻦ ﺷﺐ ﮔﺎو ﻣﯽ ﭘﻨﺪاردم‬ ‫اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﮔﺴﺘﺎخ زان ﻣﯽ ﺧﺎردم‬
‫اﻳﻦ ﻓﮑﺮ ﮐﺮدﻩ ﮐﻪ ﻣﻦ هﻨﻮز هﻤﻮن ﮔﺎوم‪ ،‬وﻟﯽ ﻣﻦ ﺷﻴﺮم‪ ،‬و اﮔﺮ روز ﺑﻮد ﮐﻪ دﻟﺶ ﺧﻮن ﻣﻴﺸﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻴﺪهﺪ‬
‫ﮐﻪ اﺳﻢ ﺧﺪا را ﺑﺮدن ﻣﺜﻞ هﻤﺎن دﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﻴﺮ ﻣﺎﻟﻴﺪن اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺎ ﻧﻤﻴﺪاﻧﻴﻢ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮐﯽ ﺳﺮوﮐﺎر دارﻳﻢ ! اﮔﺮ ﺧﻮد او‬
‫اﺟﺎزﻩ ﻧﺪادﻩ ﺑﻮد‪ ،‬اﮔﺮ ﺧﻮدش ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﮑﺮدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬اﮔﺮ ﺧﻮد او اﻳﻦ ﺗﺮس را زاﻳﻞ ﻧﮑﺮدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬اﮔﺮ ﺧﻮد او هﻴﺒﺖ‬
‫را از ﻣﻴﺎن ﺑﺮﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬اﮔﺮ ﺧﻮد او ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﻴﺎﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ او ﻣﻴﺘﻮان ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺑﺎ او ﻣﻴﺘﻮان ﻣﺠﺎﻟﺴﺖ ﮐﺮد‪،‬‬
‫ﻣﺎ ﺑﻨﺪﮔﺎن ادب اﻳﻦ ﻣﻘﺎم را ﻧﻤﻴﺪاﻧﺴﺘﻴﻢ و در اﻳﻦ ﻣﻘﺎم ﺧﺴﺮان ﻣﻴﮑﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻮن راﻩ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﯽ ﻧﻤﯽ ﺑﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﻟﺬاﺳﺖ ﮐﻪ ‪:‬‬
‫ﻧﻪ زﻧﺎﻣﻢ ﭘﺎرﻩ ﭘﺎرﻩ ﮔﺸﺖ ﻃﻮر ؟‬ ‫ﺣﻖ هﻤﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ اﯼ ﻣﻐﺮور ﮐﻮر‬
‫ﭘﺎرﻩ ﮔﺸﺘﯽ و دﻟﺶ ﭘﺮ ﺧﻮن ﺷﺪﯼ‬ ‫از ﻣﻦ ار ﮐﻮﻩ اﺣﺪ واﻗﻒ ﺑﺪﯼ‬
‫ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ ﭼﻮن ﺧﺒﺮ ﻧﺪارﻳﻢ ﻧﻤﯽ ﺗﺮﺳﻴﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﮔﺴﺘﺎﺧﯽ هﺎ ﻣﺎل اﻳﻨﻪ ﮐﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻨﺎﺳﻴﻢ او را‪ ،‬ﻣﻮﻟﻮﯼ‬
‫ﺣﺮﻓﺶ هﻤﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻴﺪاﻧﻴﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﺷﻴﺮﯼ ﺟﺎﯼ ﺁن ﮔﺎو ﻧﺸﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻬﻤﻴﻦ ﻟﺤﺎظ ﮔﺴﺘﺎﺧﺎﻧﻪ هﻢ اﺳﻤﺶ‬
‫را ﻣﯽ ﺑﺮﻳﺪ و دﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﺮو روﻳﺶ ﻣﻴﮑﺸﻴﺪ‪ ،‬و ﻧﻤﻴﺪاﻧﻴﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﭼﻪ ﺷﻴﺮﯼ ﻃﺮف هﺴﺘﻴﺪ‪ .‬و اﻳﻦ ﻧﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺷﺠﺎﻋﺖ‬
‫ﺷﻤﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺟﻬﻞ ﺷﻤﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻤﯽ ﺷﻨﺎﺳﻴﺪش‪.‬‬
‫ﺷﻴﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﮔﺮﺑﻪ ﯼ هﺮ ﻣﻮش ﺧﻮ؟‬ ‫ﻣﻮش ﭼﺒﻮد ﺗﺎ ز ﺷﻴﺮان ﺗﺮﺳﺪ او‬
‫ﻼ ﺷﻴﺮ ﻧﻤﯽ ﻓﻬﻤﻪ ﻳﻌﻨﯽ ﭼﯽ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﻋﻘﻠﺶ ﻧﻤﻴﺮﺳﺪ‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ ﺁدم ﻋﺎﻗﻞ‬ ‫ﻣﻮش ﻓﻘﻂ ﺣﺪش اﻳﻨﻪ ﮐﻪ از ﮔﺮﺑﻪ ﺑﺘﺮﺳﺪ‪ ،‬اﺻ ً‬
‫ﻣﻴﺨﻮاد ﮐﻪ از ﺷﻴﺮ ﺑﺘﺮﺳﺪ‪ .‬وﻟﺬا اﻳﻨﻬﺎ هﻤﻪ اش از ﻗﺪرﻧﺎﺷﻨﺎﺳﯽ و ﻏﻔﻠﺖ و ﺑﯽ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﻣﺎﺳﺖ‬
‫ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﺑﺸﻨﺎس و ﻧﻴﮑﻮﺗﺮ ﻧﺸﻴﻦ‬ ‫ﺷﺎﻩ ﮔﺮ ﺑﻨﺸﺴﺖ ﺑﺎ ﺗﻮ ﺑﺮ زﻣﻴﻦ‬
‫اﮔﺮ ﻣﻴﺪاﻧﺴﺘﯽ ﮐﻪ اﻳﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮ و درﮐﻨﺎر ﺗﻮ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻩ اﺳﺖ‪ ،‬درﺳﺖ ﺗﺮ ﻣﯽ ﻧﺸﺴﺘﯽ‪ ،‬ﭘﺎهﺎﻳﺖ را ﺟﻤﻊ و ﺟﻮرﺗﺮ‬
‫ﻣﻴﮑﺮدﯼ‪ ،‬اﻳﻦ ﮐﻪ ﭘﺎﻳﺖ رو دراز ﮐﺮدﯼ ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻨﻪ ﮐﻪ ﻧﻤﻴﺪاﻧﯽ ﮐﯽ ﺟﻠﻮﻳﺖ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻟﺬا ﺧﺪا اﻳﻨﺠﺎ ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺖ‬
‫واﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ و اﻳﻦ درﮎ ﺧﻴﻠﯽ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﺑﺮاﯼ ﻣﺎ‪ ،‬ﺧﻴﻠﯽ ﭘﺮهﻴﺒﺖ‪ ،‬و ﺧﻴﻠﯽ دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻻﺟﺮم ﻏﺎﻓﻞ درﻳﻦ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ اﯼ‬ ‫از ﭘﺪر وز ﻣﺎدر اﻳﻦ ﺑﺸﻨﻴﺪﻩ اﯼ‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ دﻋﺎ ﮐﺮدن را هﻢ ﺧﻮد او ﻳﺎد ﻣﺎ دادﻩ ‪:‬‬
‫اﻳﻤﻨﯽ از ﺗﻮ‪ ،‬ﻣﻬﺎﺑﺖ هﻢ ز ﺗﻮ‬ ‫هﻢ دﻋﺎ از ﺗﻮ اﺟﺎﺑﺖ هﻢ ز ﺗﻮ‬
‫ﻣﺼﻠﺤﯽ ﺗﻮ‪ ،‬اﯼ ﺗﻮ ﺳﻠﻄﺎن ﺳﺨﻦ‬ ‫ﮔﺮ ﺧﻄﺎ ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬اﺻﻼﺣﺶ ﺗﻮ ﮐﻦ‬
 ‫اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ اﮐﺴﻴﺮهﺎ اﺳﺮار ﺗﺴﺖ‬ ‫اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻴﻨﺎﮔﺮﯼ هﺎ ﮐﺎر ﺗﺴﺖ‬
‫ﻣﺘﺼﻞ ﮔﺮدان ﺑﻪ درﻳﺎهﺎﯼ ﺧﻮﻳﺶ‬ ‫ﻗﻄﺮﻩ ﯼ داﻧﺶ ﮐﻪ ﺑﺨﺸﻴﺪﯼ ز ﭘﻴﺶ‬
‫اﻳﻦ اوﻟﻴﻦ ﺗﻮﺻﻴﻒ درﺑﺎب دﻋﺎ و اﺟﺎزﻩ اﯼ ﮐﻪ دادﻩ اﺳﺖ و اﻧﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬دوﻣﻴﻦ ﺗﻮﺻﻴﻔﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﻟﻮﯼ‬
‫ﻣﻴﺪهﺪ درﺑﺎرﻩ ﮐﺴﺎﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ دﻋﺎ ﮐﺮدن ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اون اﻧﺲ و ﻣﺤﺒﺖ را درﺧﻮدﺷﺎن ﻧﻤﯽ ﻳﺎﺑﻨﺪ و ﺁن ذوق‬
‫ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﻴﺸﻮد اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﮐﻪ ﭘﺎرﻩ اﯼ از دردهﺎ و رﻧﺠﻬﺎ‪ ،‬ﭘﺎرﻩ اﯼ از ﻧﺎﮐﺎﻣﻴﻬﺎ در زﻧﺪﮔﯽ ﺣﺪاﻗﻞ اﻳﻦ‬
‫ﺧﺎﺻﻴﺖ را دارد ﮐﻪ ﺁدﻣﯽ را ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺜﺎل ﻓﺮﻋﻮن را ﻣﻴﺂورد ‪:‬‬
‫ﺗﺎ ﻧﻨﺎﻟﺪ ﺑﺎ ﺧﺪا ﺁن ﺑﻴﺨﺒﺮ‬ ‫در هﻤﻪ ﻋﻤﺮش ﻧﺪﻳﺪ او درد ﺳﺮ‬
‫ﻼ اﻳﻦ ﮐﻤﻨﺪﯼ ﺑﺸﻮد ﺗﺎ او را ﺑﺴﻮﯼ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﮑﺸﺎﻧﺪ‪ .‬هﻤﺎﻧﻄﻮرﯼ‬ ‫ﻳﮏ رﻧﺞ و اﻧﺪﮎ ﻣﺤﺮوﻣﻴﺘﯽ اﻳﻦ ﺁدم ﻧﺪﻳﺪ ﺗﺎ اﻗ ً‬
‫ﮐﻪ در ﻧﻮﺑﺖ هﺎﯼ ﻗﺒﻞ ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬اﻳﻦ رﻧﺞ هﺎ‪ ،‬ﺟﻔﺎهﺎ‪ ،‬ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ هﺎ‪ ،‬ﻧﺎﮐﺎﻣﯽ هﺎ‪ ،‬ﺳﺘﻢ هﺎ و ﻇﻠﻢ هﺎ در اﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ‬
‫هﺮ ﺗﻔﺴﻴﺮﯼ ﮐﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬هﻤﻪ ﺣﺴﺎﺑﻬﺎﺷﺎن ﺟﺪاﺳﺖ‪ ،‬و اﻳﻨﺠﺎ ﻳﮏ ﻋﺎرف ﺑﻤﺎ ﻣﯽ ﺁﻣﻮزد ﮐﻪ از هﺮﮐﺪام اﻳﻨﻬﺎ ﭼﻪ‬
‫ﺑﻬﺮﻩ اﯼ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮد‪ .‬ﺑﻬﺮﻩ اﯼ را ﮐﻪ ﻧﺎﭼﺎر ﺁدﻣﯽ از ﻧﺎﮐﺎﻣﯽ هﺎ دراﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﻣﻴﺒﺮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﻧﺎﮐﺎﻣﯽ هﺎﻳﯽ ﮐﻪ هﻴﭽﮕﺎﻩ ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﺑﻪ ﺻﻔﺮ رﺳﻴﺪن ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬و هﻴﭽﮑﺴﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﮐﻪ در اﻳﻦ ﺟﻬﺎن هﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﺮوﻓﻖ ﻣﺮاد اوﺳﺖ‪ ،‬ﻟﺬا ﻳﮑﯽ از‬
‫ﻻ ﺁدﻣﯽ را ﺑﻪ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺧﻮدش ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺧﻮاص ﻣﻬﻤﺸﺎن هﻤﻴﻦ ﺁﻳﺘﻴﺴﺖ ﮐﻪ در وﺟﻮدﺷﺎن ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﯽ او ً‬
‫و ﺑﺪﺗﺮ از اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن ﻏﻔﻠﺖ از ﻧﺎﺗﻮاﻧﻴﻬﺎﯼ ﺧﻮدش داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﺣﺴﺎس اﺳﺘﻐﻨﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﭘﻨﺪار ﮐﻤﺎل ‪:‬‬
‫ﻧﻴﺴﺖ اﻧﺪر ﺟﺎن ﺗﻮ اﯼ ﺑﯽ وﺑﺎل‬ ‫ﺑﺪﺗﺮ ز ﭘﻨﺪار ﮐﻤﺎل‬ ‫ﺁﻓﺘﯽ‬
‫ﭘﻨﺪار ﮐﻤﺎل‪ ،‬اﻳﻨﮑﻪ هﻤﻪ ﭼﻴﺰ دارﻳﻢ ﺑﺨﻮﺑﯽ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎ هﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﻢ هﻤﻪ ﻣﺸﮑﻼت را ازﻣﻴﺎن ﺑﺮدارﻳﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﻏﻔﻠﺖ از‬
‫ﺿﻌﻒ و ﻏﻔﻠﺖ ازاﻳﻦ ذﻟﺖ ﺣﻘﻪ ﯼ ﺣﻘﻴﻘﻴﻪ ﮐﻪ در وﺟﻮد ﺁدﻣﻴﺴﺖ ﻣﺎﻧﻊ ازاﻳﻦ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ روﯼ ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻴﺎورﻳﻢ‪،‬‬
‫ﻣﺎﻧﻊ از ﺧﻮدﺷﻨﺎﺳﯽ راﺳﺘﻴﻦ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ﺁدم ﺑﻐﻠﻂ ﻣﯽ اﻓﺘﺪ در ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﺧﻮدش و ﺗﺼﻮر ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ زﻣﺎم هﻤﻪ ﯼ اﻣﻮرش‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮدش اﺳﺖ‪ .‬ﻟﺬا ﺑﻌﻀﯽ از اﻳﻦ ﻧﺎﮔﻮارﻳﻬﺎ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎ و ﻏﻴﺮﻩ اﻗﻞ ﻓﺎﻳﺪﻩ اﯼ ﮐﻪ دارﻧﺪ ﺁدﻣﯽ را ﺗﮑﺎن ﻣﻴﺪهﻨﺪ‪،‬‬
‫و ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻴﺎورﻧﺪ و ﺑﻪ او ﺣﺎﻟﯽ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ﮐﻪ وﺟﻮد ﺷﮑﻨﻨﺪﻩ ﯼ ﻓﺎﻧﯽ ﺷﻮﻧﺪﻩ اﯼ دارد‪ ،‬ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ اﺳﺖ‪ ،‬وﭼﻴﺰﯼ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ‬
‫اﻳﻦ ﺷﮑﻨﻨﺪﮔﯽ ذاﺗﯽ را از ﻣﺎ ﺑﺴﺘﺎﻧﺪ‪ .‬و اﻋﺘﺮاف ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ هﻤﺎن و ﻧﺸﺴﺘﻦ و ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ هﻤﺎن‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺨﻦ‬
‫ﮔﻔﺘﻦ ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺨﺎﻃﺮ رﻓﻊ اﻳﻦ ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ذاﺗﻴﺴﺖ ‪ ،‬او هﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ ﻣﺎﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﺎ ﻓﺎﻧﯽ ﺷﻮﻧﺪﻩ اﻳﻢ‪ .‬از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺎ‬
‫دﻻﻟﺖ ﻣﻴﻮرزﻳﻢ و راهﯽ ﭘﻴﺪا ﻣﻴﮑﻨﻴﻢ ﺑﺴﻮﯼ ﻣﻮﺟﻮدﯼ ﮐﻪ هﻴﭻ ﻧﺎﮐﺎﻣﯽ ﻧﺪارد‪ ،‬ﻳﮏ ﮐﺴﯽ هﺴﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ هﺎ‬
‫در او ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﮐﺴﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺣﻖ او رواﺳﺖ‬ ‫ﭼﻮن ﻣﺮاداﺗﺖ هﻤﻪ اﺷﮑﺴﺘﻪ ﭘﺎﺳﺖ‬
‫دﻋﺎ درﻣﺜﻨﻮﯼ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ ووﺳﻴﻌﯽ دارد و ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎﻳﺶ را ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﺪ ﭘﻴﺪا ﮐﻨﻴﺪ‪ ،‬و اﺗﻔﺎﻗًﺎ در دﻳﻮان ﺷﻤﺲ هﻢ هﺴﺖ‬
‫و ﺑﺪ ﻧﻴﺴﺖ اﻳﻦ ﻏﺰل را از دﻳﻮان ﺷﻤﺲ هﻢ ﺑﻴﺎورﻳﻢ ﮐﻪ ﻏﺰل ﻣﺸﻬﻮرﻳﺴﺖ ‪:‬‬
‫ﺳﺮ ﺧﻮﺷﺎن ﻋﺸﻖ را ﻧﺎﻻن ﻣﮑﻦ‬ ‫اﯼ ﺧﺪا اﻳﻦ وﺻﻞ را هﺠﺮان ﻣﮑﻦ‬
‫ﺧﻠﻖ را ﻧﺎﻻن و ﺳﺮ ﮔﺮدان ﻣﮑﻦ‬ ‫ﭼﻮن ﺧﺰان ﺑﺮ ﺷﺎخ و ﺑﺮگ دل ﻣﺰن‬
‫ﺷﺎخ ﻣﺸﮑﻦ‪ ،‬ﻣﺮغ را ﭘﺮان ﻣﮑﻦ‬ ‫ﺑﺮ درﺧﺘﯽ ﮐﺂﺷﻴﺎن ﻣﺮغ ﺗﺴﺖ‬
‫ﺧﻴﻤﻪ ﯼ ﺗﺴﺖ ﺁﺧﺮ اﯼ ﺳﻠﻄﺎن ﻣﮑﻦ‬ ‫اﻳﻦ ﻃﻨﺎب ﺧﻴﻤﻪ را ﺑﺮﻣﮕﺴﻼن‬
‫هﺮﭼﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاهﺪ دل اﻳﺸﺎن ﻣﮑﻦ‬ ‫ﮔﺮﭼﻪ دزدان ﺧﺼﻢ روز روﺷﻨﻨﺪ‬
‫هﺮﭼﻪ ﺧﻮاهﯽ ﮐﻦ وﻟﻴﮑﻦ اﻳﻦ ﻣﮑﻦ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ در ﻋﺎﻟﻢ ز هﺠﺮان ﺗﻠﺦ ﺗﺮ‬
‫اﻳﻦ ﻣﻨﺎﺟﺎت و دﻋﺎهﺎ ﮐﻪ ازﺻﻤﻴﻢ دل ﻣﻮﻟﻮﯼ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ اﺳﺖ و ﺟﺎﺑﺠﺎ و ﺁﻧﻬﻢ ﺑﻄﻮر ﻃﺒﻴﻌﯽ دردﻓﺘﺮ و دﻳﻮان او ﭘﺨﺶ‬
‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺣﮑﺎﻳﺖ از ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺻﻤﻴﻤﯽ و ﺑﯽ ﺗﮑﻠﻒ و ﻃﺒﻴﻌﯽ و اهﻠﯽ ﻧﺸﺪﻩ اﯼ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺴﯽ ﻣﺜﻞ ﻣﻮﻟﻮﯼ ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ‬
‫داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﮐﻼﻣﯽ را ﮐﻪ دراﻳﻦ ﺑﺎب ﺑﺎﻳﺪ ذﮐﺮﮐﻨﻴﻢ ﻣﻮﺿﻮع " ﻓﻨﺎ " ﺳﺖ‪ .‬ﺑﺴﺎدﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﺑﻴﺎن اﻳﻨﻄﻮر ﻣﻴﺘﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺣﻀﻮرهﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﯼ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺁدﻣﯽ را ﺑﻪ ﻓﻨﺎ ﻣﯽ ﺑﺮد‪ ،‬ﻣﻨﺘﻬﺎ اﻳﻦ ﻓﻨﺎ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻣﺮدن ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺗﺮﮎ زﻧﺪﮔﯽ‬
‫ﻣﺎدﯼ هﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ اﺣﺴﺎس اﺣﺎﻃﻪ اﻳﺴﺖ ﮐﻪ از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﯼ ﻣﻮﺟﻮد دﻳﮕﺮﯼ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬و ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻓﺮاﻣﻮش‬
‫ﮐﺮدن ﻣﻮﻗﺖ هﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ اﺳﺖ‪ .‬درﻣﻘﺎم ﺗﻤﺜﻴﻞ‪ ،‬ﻣﻮﻟﻮﯼ ﺣﻀﻮر ﺁدﻣﯽ را در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ درﻣﻘﺎم ﻓﻨﺎ اﻳﻨﻄﻮر‬
‫ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻴﮑﺸﺪ ﮐﻪ ﻓﺮض ﮐﻨﻴﺪ ﻳﮏ ﺁهﻮﻳﯽ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻳﮏ ﺷﻴﺮﯼ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و هﻴﭻ راﻩ ﻓﺮارﯼ هﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻪ‬
‫ﻼ ﺧﻮدش را از ﻳﺎد ﻣﯽ ﺑﺮد‪ ،‬ﮔﻮﻳﯽ او دﻳﮕﺮ ﺁهﻮ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬و ﺷﻴﺮ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﺣﺎﻟﺘﯽ ﺑﻪ ﺁن ﺁهﻮ دﺳﺖ ﺧﻮاهﺪ داد‪ ،‬ﮐﺎﻣ ً‬
‫ﺑﺠﺎﯼ او ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻤﺎم وﺟﻮد ﺁهﻮ از ﺷﻴﺮ ﭘﺮ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻋﺎرﻓﺎن در ﺑﺎب ﻓﻨﺎ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺷﺨﺺ‬
‫ﭼﻨﺎن ﺧﻮدش را ﻓﺮاﻣﻮش ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﻓﺮار ﮐﺮدن هﻢ از ﻳﺎدش ﻣﻴﺮود‪ ،‬ﻗﻔﻞ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ﻗﺒﺾ روح ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﺤﺾ‬
‫هﺴﺘﯽ اش در هﺴﺖ او روﭘﻮش ﺷﺪ‬ ‫ﭘﻴﺶ ﺷﻴﺮﯼ ﺁهﻮﻳﯽ ﻣﺪهﻮش ﺷﺪ‬
‫ﺗﻌﺒﻴﺮرا ﻣﻼﺣﻈﻪ ﮐﻨﻴﺪ ﮐﻪ ﭼﻘﺪر ﮔﻮﻳﺎﺳﺖ‪ ،‬هﺴﺘﯽ ﮐﺴﯽ ﺑﺮهﺴﺘﯽ دﻳﮕﺮﯼ روﭘﻮش ﺷﻮد‪ ،‬ﻳﮏ ﭼﻨﻴﻦ وﺿﻌﯽ ﭘﻴﺪا ﻣﻴﺸﻮد‬
‫ﻟﺬا اﻳﻦ وﺿﻊ را ﺗﻌﺒﻴﺮﺑﻪ ﻓﻨﺎ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﺎل دﻳﮕﺮﯼ هﻢ ﻣﻴﺰﻧﺪ ‪:‬‬
‫ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬هﺴﺖ ﺑﺎﺷﺪ در ﺣﺴﺎب‬ ‫ﭼﻮن زﺑﺎن ﺷﻤﻊ ﭘﻴﺶ ﺁﻓﺘﺎب‬
‫ﺑﻪ ﻳﮏ ﻣﻌﻨﺎ ﺷﻤﻊ درﻣﻘﺎﺑﻞ ﺁﻓﺘﺎب روﺷﻦ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﻪ روﺷﻨﯽ ؟ هﻤﺎن ﻗﺼﻪ اﻳﺴﺖ ﮐﻪ ﺳﻌﺪﯼ هﻢ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ‬
‫وﻗﺘﯽ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻴﺪهﻴﻢ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺜﻞ ﻗﻄﺮﻩ اﻳﺴﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ درﻳﺎ‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﺜﻞ ﺷﻌﻠﻪ ﯼ ﺷﻤﻌﻴﺴﺖ درﻣﻘﺎﺑﻞ‬
‫ﺁﻓﺘﺎب‪ ،‬ﺑﻌﻀﯽ هﺎ ﮐﻪ ﻋﻘﻞ ﻓﻠﺴﻔﯽ و ﻣﻨﻄﻖ ﺗﺠﺮﺑﯽ دارﻧﺪ و ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺳﻌﺪﯼ اهﻞ ﻗﻴﺎس ﮐﺮدن هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺮدﻩ ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ‬
‫وﻟﯽ ﺧﺮدﻩ ﮔﻴﺮﻧﺪ اهﻞ ﻗﻴﺎس‬ ‫ﺗﻮان ﮔﻔﺖ اﻳﻦ ﺑﺎ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺷﻨﺎس‬
‫ﺑﻨﯽ ﺁدم و دﻳﻮ و دد ﮐﻴﺴﺘﻨﺪ ؟‬ ‫ﮐﻪ ﭘﺲ ﺁﺳﻤﺎن و زﻣﻴﻦ ﭼﻴﺴﺘﻨﺪ ؟‬
‫ﺟﻮاﺑﺖ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﮔﺮ ﺁﻳﺪ ﭘﺴﻨﺪ‬ ‫ﭘﺴﻨﺪﻳﺪﻩ ﭘﺮﺳﻴﺪﯼ اﯼ هﻮﺷﻤﻨﺪ‬
‫ﭘﺮﯼ و ﺁدﻣﻴﺰاد و ﺟﻦ و ﻣﻠﮏ‬ ‫ﮐﻪ درﻳﺎ و هﺎﻣﻮن و ﮐﻮﻩ و ﻓﻠﮏ‬
‫ﮐﻪ ﺑﺎ هﺴﺘﯽ اش ﻧﺎم هﺴﺘﯽ ﺑﺮﻧﺪ‬ ‫هﻤﻪ هﺮﭼﻪ هﺴﺘﻨﺪ از ﺁن ﮐﻤﺘﺮﻧﺪ‬
‫ﻳﻌﻨﯽ وﻗﺘﯽ هﺴﺘﯽ هﻤﻪ اش اوﺳﺖ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺧﻮدﺷﺎن را درﻣﻴﺎن ﻧﻤﯽ ﺑﻴﻨﻨﺪ‪ .‬ﻳﮏ داﺳﺘﺎن دﻳﮕﺮﯼ راهﻢ ﺳﻌﺪﯼ در دﻧﺒﺎﻟﻪ‬
‫هﻤﻴﻦ از ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺤﻤﻮد ﻧﻘﻞ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﻋﻤﻞ اﺳﺖ ﻧﻪ ﻣﻘﺎم ﻧﻈﺮ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﯽ ارﺗﺒﺎط ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺎ‬
‫هﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ ﮐﻪ ‪:‬‬
‫ﮐﻪ ﺣﺴﻨﯽ ﻧﺪارد اﻳﺎز‪ ،‬اﯼ ﺷﮕﻔﺖ‬ ‫ﻳﮑﯽ ﺧﺮدﻩ ﺑﺮ ﺷﺎﻩ ﻗﺰوﻳﻦ ﮔﺮﻓﺖ‬
‫ﺣﺮام اﺳﺖ ﺳﻮداﯼ ﺑﻠﺒﻞ ﺑﺮ اوﯼ‬ ‫ﮔﻠﯽ را ﮐﻪ ﻧﻪ رﻧﮓ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻪ ﺑﻮﯼ‬
‫ﺑﭙﻴﭽﻴﺪ ز اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺑﺮ ﺧﻮد ﺑﺴﯽ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺤﻤﻮد ﺑﺮد اﻳﻦ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﮐﺴﯽ‬
‫ﻳﻌﻨﯽ ﭼﺮا اﻳﻨﻘﺪر ﺗﻮ ﻋﺸﻖ ورزﯼ و ﻣﺤﺒﺖ ﻣﻴﮑﻨﯽ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻏﻼﻣﺖ اﻳﺎز ؟‬
‫ﻧﻪ ﺑﺮ ﻗﺪ و ﺑﺎﻻﯼ ﻧﻴﮑﻮﯼ اوﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﻋﺸﻖ ﻣﻦ اﯼ ﺧﻮاﺟﻪ ﺑﺮﺧﻮﯼ اوﺳﺖ‬
‫و ﺑﻌﺪ ﺑﺎ داﺳﺘﺎﻧﯽ دﻳﮕﺮ از اﻳﺎز ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮﯼ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ‪:‬‬
‫ﺑﻴﺎﻓﺘﺎد و ﺑﺸﮑﺴﺖ ﺻﻨﺪوق در‬ ‫ﺷﻨﻴﺪم ﮐﻪ در ﺗﻨﮕﻨﺎﻳﯽ ﺷﺘﺮ‬
‫ﺑﻪ ﻳﻐﻤﺎ ز ﺳﻠﻄﺎن ﭘﺮﻳﺸﺎن ﺷﺪﻧﺪ‬ ‫ﺳﻮاران ﭘﯽ در و ﻣﺮﺟﺎن ﺷﺪﻧﺪ‬
‫ﮐﺴﯽ در ﻗﻔﺎﯼ ﻣﻠﮏ ﺟﺰ اﻳﺎز‬ ‫ﻧﻤﺎﻧﺪ از وﺛﺎﻗﺎن ﮔﺮدن ﻓﺮاز‬
‫ز دﻳﺪار او هﻤﭽﻮ ﮔﻞ ﺑﺸﮑﻔﻴﺪ‬ ‫ﭼﻮ ﺳﻠﻄﺎن ﻧﮕﻪ ﮐﺮد او را ﺑﺪﻳﺪ‬
‫ز ﻳﻐﻤﺎ ﭼﻪ ﺁوردﻩ اﯼ ؟ ﮔﻔﺖ هﻴﭻ‬ ‫ﺑﺪو ﮔﻔﺖ اﯼ ﺳﻨﺒﻠﺖ ﭘﻴﭻ ﭘﻴﭻ‬
‫ز ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ ﻧﻌﻤﺖ ﻧﭙﺮداﺧﺘﻢ‬ ‫ﻣﻦ اﻧﺪر ﻗﻔﺎﯼ ﻣﻠﮏ ﺗﺎﺧﺘﻢ‬
‫ز ﻧﻌﻤﺖ ﻣﺸﻮ ﻏﺎﻓﻞ از ﭘﺎدﺷﺎﻩ‬ ‫ﮔﺮت ﻗﺮﺑﺘﯽ هﺴﺖ در ﺑﺎرﮔﺎﻩ‬
 ‫ﺗﻤﻨﺎ ﮐﻨﻨﺪ از ﺧﺪا ﺟﺰ ﺧﺪا‬ ‫ﺧﻼف ﻃﺮﻳﻘﺖ ﺑﻮد ﮐﻪ اوﻟﻴﺎ‬
‫ﺗﻮ در ﺑﻨﺪ ﺧﻮﻳﺸﯽ ﻧﻪ در ﺑﻨﺪ دوﺳﺖ‬ ‫ﺗﻮﮐﺰدوﺳﺖ ﭼﺸﻤﺖ ﺑﺮاﺣﺴﺎن اوﺳﺖ‬
‫ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ درﻣﻘﺎم ﻓﻨﺎ ﺷﺨﺺ هﺮﮐﺎرﯼ ﮐﻪ ﻣﻴﮑﻨﺪ دﻳﮕﺮ ﻓﺎﻋﻠﺶ ﺧﻮد او ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ دﻳﮕﺮ ﻓﺎﻋﻠﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬هﺴﺘﯽ اش‬
‫از هﺴﺘﯽ او ﭘﺮ ﺷﺪﻩ‪ ،‬دﻳﮕﺮ هﺮﭼﻪ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﺧﻮدش ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ او ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﻣﻴﮕﻮﻳﻴﻢ ﮐﻪ ﻓﻼﻧﯽ ﻣﺮد‪ ،‬اﻳﻨﺠﺎ ﻓﻼﻧﯽ‬
‫ﻣﻴﺸﻮد ﻓﺎﻋﻞ و ﻣﺮدن ﻓﻌﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﯽ ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ دﺳﺘﻮر زﺑﺎﻧﯽ ﻓﻌﻞ و ﻓﺎﻋﻠﯽ درﺳﺖ ﻣﻴﮑﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﻣﻄﻠﺐ را اﻧﺘﻘﺎل‬
‫ﺑﺪهﻴﻢ‪ ،‬و درﺣﻘﻴﻘﺖ او ﮐﻪ ﻣﺮدﻩ و ﮐﺴﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ ﮐﻪ ﻓﻌﻠﯽ را اﻧﺠﺎم ﺑﺪهﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﮐﻪ در ﻣﻘﺎم ﻓﻨﺎ هﻢ ﻗﺼﻪ هﻤﻴﻨﻄﻮر‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﮐﺲ دﻳﮕﺮﯼ ﻧﻴﺴﺖ در اﻳﻨﺠﺎ اﻻ او‪.‬‬
‫از ﻣﻄﺎﻟﺒﯽ ﮐﻪ ﻋﺮض ﮐﺮدﻳﻢ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ را ﻣﻴﮕﻴﺮﻳﻢ ﮐﻪ ‪:‬‬
‫ﻻ ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﻓﻘﻂ ارﺗﺒﺎط ﮔﺮﻓﺘﻦ از راﻩ ذهﻦ و ﻣﻐﺰ ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ از راﻩ وﺟﻮد‪ ،‬از راﻩ دل هﻢ هﺴﺖ‪.‬‬ ‫او ً‬
‫و ﺗﺎ اﻳﻦ دوﻣﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬اون اوﻟﯽ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫دوﻣًﺎ ﻳﮏ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﺪاوﻧﺪﯼ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺠﺎﻟﺴﺖ و ﻣﺆاﻧﺴﺖ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻋﺎرﻓﺎن ﻣﺎ هﻢ هﻤﻴﻦ را از ﻣﺎ ﻣﻴﺨﻮاهﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ‬
‫اﻳﻦ ﺧﺪا ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﯼ ﻳﮏ دوﺳﺖ ﻋﻤﻞ ﺑﮑﻨﻴﻢ‪ ،‬و ﻧﻪ اﻳﻨﮑﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﯼ ﻳﮏ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺠﺮد در ﮔﻮﺷﻪ اﯼ از ذهﻦ ﻣﺎ‬
‫ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻮﻣًﺎ اﻳﻨﮑﻪ از او هﻴﭻ ﺗﻮﻗﻌﯽ ﻧﻤﻴﺘﻮان داﺷﺖ ﮐﻪ هﺮﺁﻧﭽﻪ ﻣﻴﺨﻮاهﻴﻢ اﺟﺎﺑﺖ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻧﻔﺲ اﻳﻦ ﻣﺠﺎﻟﺴﺖ ﭘﺎداش‬
‫ﺑﺰرﮔﻴﺴﺖ ﮐﻪ دادﻩ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬و اﮔﺮ ﭘﺎداﺷﯽ ﻋﻼوﻩ ﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺠﺎﻟﺴﺖ هﻢ دادﻩ ﺷﻮد‪ ،‬ﻧﻌﻢ اﻟﻤﻄﻠﻮب و زهﯽ ﺳﻌﺎدت‪.‬‬

‫واﻟﺴﻼم ﻋﻠﻴﮑﻢ و رﺣﻤﺘﻪ اﷲ و ﺑﺮﮐﺎﺗﻪ‬