పరణమం - పరమణం

ఈ భప రపంచం మద జవం పటట 350 కల ట సంవతసరలయందన అంచన. ప రస

తతం భమ మద
యభ ైలకల నంచ కట రకల జవ జతలననయ . వటల నలగంట మడవంతల
జంతవల. 18 శతం మకకల. మగతవ అటజంతవల, ఇట వృకలకన వచత ర జవల .
అయత జవం ఆవరభవంచన నట నండ ఈ నట వరక ఉనన రకరకల జవజతల సంఖయమత రం
చల ఎకకవ. ఇపడనన ప రత జతక కనసం 800 జతల వలప తమయనయన జవశతసజ ఞ ల
అభప రయం . అంతరంచ పవడమంట రకరకల కరణల వల ల ఆ రకనక చందన జంత వృకల
ఒకట కడ లకండ పవడమననమట. ఇటవంట వలప తలక వతవరణంల వచచన భరంచరన
మరపల కరణమయ ఉండవచచ.
ప
రస
తతం కడ జంతజతల వలప తమన పరక
య కసగతన ఉంద . దనక గల కరణల మత రం
రజరజక పరగతననయ. దకణ అమరకల 11,000 సంవతసరలక పరవం పద ద పద ద
జంతవల ఒకక సరగ మటటపటటకపవడం ప రరంభమయంద . అందక గల కరణలన చపత
పల‌ మటరన‌ అన పరశధకడ ఒక సధ దంతనన ప రతపదంచడ. అపపల ట భయంకరమయన ఒక
ప
రణజత బయలదర తన శక త పటవలత చల జతల ప రణలన మటటపటటనరంభంచందన ఆ సధ దంతం
చపతంద. మటసడన‌ ఏనగల, కత తకరల పల లల వగ ైరలత సహ డజల న కద ద జంతజతల ఈ జవ
బరక గరయయయ. ఈజవ వటనరచకనన మనవడన మటరన‌ వణరంచడ
.
మనవడ ఆశకద ద అవసరమయన దనకనన ఎకకవ జంతవల ప రణల తశడన నపణల
కధనం. ప రచన మనవల ఆ నటక రత ఆయధలన వడడం నరచకననడ . రతక బరసలలగ
కరల రన సంధంచ వసరడం నరచకననడ . అందక ఆనందంగ వనశననక నంద పలకడ. మనష
నగరకత పరగనకద ద అతన ఆయధల నణయత పరగంద. ప రతయకంగ వటడడమగక పరకంగ
కడ పలరకలగ అతడ జవజతల వనశననక కరణమవతననడ.
జంత జతల వనశననక మత తం ఒక మనవ జత మత రమ కరణం కదన గమనంచవలస ఉంద .
హమయగం అంతరంచన తరవత ఎండకలల మరంత వడగన , శతకలల మరంత చల లవగన
మరనయ. ఇందవల ల కడ ఎనన జంతవృకల లప తమయయయ . అయత 11,000
సంవతసరలనట నండ మత రం వలప తలక మఖయ కరణం మనవడనన పరశధకల అభప రయం .
పరస థ త ఇద వధంగ కనసగత 2000 సంవతసరలనటక జవజతల ప రత అయందంటలన ఒకట
నశనమవతందన అంచన. గత మడ వందల సంవతసరలలన మనవన ధటక తళలక
వననమక గల జంతవలల 300 రకల వలప తమయయయ .
ప
ర ంచ వయప తంగ జంతవల వలప తమయన తరక , మనవన వయప తక సంబంధం కనబడతందన
పరశధకలంటననర. గత 50,000 సంవతసరలగ మనవడ వటడత ఆటసరలయ, దకణ
అమరక, పసఫక‌ దవలక చరకననడ. అకకడ జంతల కడ అదకలంల వనశననక
గరయయయ. ఆఫ రక , ఆసయ, యరపలన కనన భగలల నశంచన జంతజతల సంఖయ మత రం
తకకవగ ఉంద. ఇకకడ జంతవల అపపటక మనవజత నండ తపపంచక తరగడం నరచకన
ఉండవచచ.
ఆనట మనవడ చసన వనశనం, నట వనశనం మంద దగదడప. మనవడ జంతవలన
ఆహరం కసమ కక, వట చరమం, ఈకల మదలయన వటకసం కడ చంపతననడ. పంటలన,
పశవలన రకంచకవడమన నపంత మరకనన జంతజతలన మటటబడతననడ. చల ట నరకడం,
అడవలన తగలబటటడం, పశవలమత, నట వనరల అభవృధ ద మదలయన కరయక రమల వల ల కడ
జంతజతల ఆవసలక హన కలగతననద. పంపడ జంతవలగ మనష చరదసన పల లల,
కకకల, పందల మనషన ఆశ రయంచ బతకతనన ఎలకల జంతవల గల డన , పల లలన
మటటబడతననయ.
మనవడ తన సవంత ప రయజనలకసం కనన రకల కత త జంతవలన ఇతర ప రంతల నండ తచచ తన
వతవరణంల ప రవశపటటడ . రకరకల కత త ఆయధల కడ ఒక చట నండ మరకచటక వయప త
చశడ. జంతజతలక అందవలసన ఆహరనన తన ఆహరంగ సవంతం చసకననడ. ఇటవంట
కరణల వల ల కడ ఎననరకల జంతజతల మనగడక మప వటల లంద .

11,000 సంవతసరల క
రతం అంతరంచన కనన జంతజతల
1. అమరకన‌ మ(మమత
టసడన‌ ‌ ) మమత‌ అన‌ ఈ ఏనగ ఈ నట ఏనగలకనన
అమరకనమ
ఆకరంల చననద. అయన భర శరరం గలద. అలసకనండ మధయమకసక ప రంతలల ఉండద .
వటగళళ బరన పడ వలపత మ యయంద .

ర .శ. 500-1950 మధయన అంతరంచన కనన రకల

క
మనవడ కత తప
రంతలక చర అకకడ జంతసంపదక కలగంచన మపక ఇవ ఉదహరణల
హవయ, మడగసకర,‌ నయజలండ‌ వంట ప రంతలక మనష చరన తరవత అకకడ అమయక ప
రణల
క
ర మంగ అంతరంచ పయయ . వటల కననంట వవరలః

1. కరలన (కనరపసస
పరకట ‌ ‌ )కరలననసస
19 వశతద బ
‌ ంల అమరక అంతట వరవగ
కనపంచన చలక జత పక ఇద. పంల డ తటల, పంటలన నశనం చస తననదనన నపంత ర
ైతల వటన
మటటపటటర.

2. పసంజర‌ పవరం ( ఎటకపటకస‌ )మ

ైగ
రట19
రయస ‌ బం మధయకలనక కడ ఈ పకల
వశతద
గంపగ ఎగరతంట ఆకశం నల లబడందన అనపంచద. నద రకణయంగ వటడబడన ప రణలక ఇవ
ఉదహరణల. ఈ జతక చందన చవర పక 1914ల సన‌సనట జల ప రణం వడచంద .

3. కవగ ( ఇకవస‌కవగ) తల, మడ మద మతరమ ఉండ జబ

ర వంట చరలనన ఈ గర
రం జత జంతవ
దకణ ఆఫరకల ఉండద . 19వ శతద బం తల రజలల తల ల దరల ధటక తటటకలక
అంతరంచపయంద. ఈ జత చవర జంతవ 1883ల ఆమ‌టసర‌డం జల మరణంచంద.

4. ఎగరలన ( ఏటప‌ రబస‌

ఇబస ల)గనస
వయ‌ సంవతసరల క
రతమ హవయయన‌ దవలల
తడచపటటక పయంద. పలనసయన‌ల వటక, వర పంపడ కకకల, పందలక చవరక
ఎలకలక బల అయంద.

5. మవ (డ
ైనరనస‌ ైగ)ంటయస
జ ‌
పకలననంటలక ైతన మవ పద అడగల ఎత
ఎత తగలద .
నయజలండ‌ నండ 1,000 సంవతసరలనడ అంతరంచంద.

6. జయంట‌ (మగలడపస
లమయర ‌ ‌ ఎడవడర
్్ ్స
్ )చల టల పరగన ఈ కత జత
జంతవ చల నమమదయన జవ. మడగసకర‌ దవక మనవడ చరన తరవత అంట 15,000
సంవతసరల క తమయంద .
రతం వలప

7. ఆరక‌‌స (బస‌ప
రైమజనయస‌ )యరపలన పంపడ పశవలనన ఈ అడవ జంతవ జత
సంతతలనవ. ఇవ ఆరడగల ఎత తండవ . మధయయగం కలంల అడవల నశనమవడంతట ఇవ
కడ అంతరంచ పయయ.

8. డడ (రఫస‌ )కకలటస‌
ఈ ఎగరలన పకన తలసరగ 1598ల మరషస‌ల కనగననర. కన
70 సంవతసరలల ఇవ అంతలకండ పయయ. వటగల ళ, కకకల, గల డతన పందల వట
వనశననక కరణం.

9. స
ట ల ల రస సక (హరడయలసస‌
ైడ ైగస)‌ ఇద ఆవమత
జ రం కద . ఈ జలచరనన కమండర‌
దవల ప రంతంలన బరంగ‌ సమద 1741ల చశర. దన పడగ 30 అడగల.
రంల తలసరగ
ఎదర తరగ అపయం కలగంచ శక తలన ఈ అమయక ప రణ 1768 కల ల వలప
తమయంద .

10. టసమనయస‌ తడల (థైలసనస‌ ైన)సఫలస

స ‌
ఇద కడ కడపమంద సంచ ఉండ
మరసపయల‌ జత జంతవ. దన తల తడల వల ఉంట, శరరం మద మత రం పలలగ
చరలండవ. తమ గర రలన చంపతందనన దృటషత యరపయనల ఈ జతన అంతం చశర .
1930 నటక ఈ జత పరతగ వలప తమయందనకననర . కన ఆ తరవత కడ అడపదడప ఈ
జంతవ కనపంచందనన వర తల వచచయ .
వలప తనక చరవవతనన ప
రణల
ప
రస
తతం కనసం వయయ రకల జంతవల అంతరంచ పయ స
థ తక చరకననయన అంచన .ఈస
థ తక
చరన వృకజతల సంఖయ మరంత ఎకకవ.

వలప
తనక చరవయన మఖయమయన జతలకననః

1. మంచ చరత (పంథర ఉనసయ) మధయ ఆసయలన కండల ల నవసంచ ఈ అందమయన

మృగం అట వటగళళ బరక ఇట తమ జంతవలన కపడకంటననమన నపంత మటటబడతనన
వర బరక గరవతననద. అడవల వనశనం కనసగతంట దనక ఆవసం కరవవతననద. పరస
తతం
ర ంచంల వట సంఖయ 5000క మంచద.
ప

2. తల లరకకల (పనలప
గవన ‌ ‌ ). టరక కడకనన
ఆలబపననస ‌ కంచం చననదగ ఉంటంద ఈపక . పర
ప
ర ం తంలన అడవలల దన నవసం . వట సంఖయ బహశః 100క మంచద.

3. కలఫరనయ (కండర‌ ‌
జమనజప‌స ) ఆకరం పద దదగ
కలఫరనయనస ‌ ఉనన ఎగర గలగ
పకలల ఇద ఒకట. రండ రకకల బరజపత, ఈ చవరనండ ఆ చవరక 10 అడగల పడగ
ఉంటంద. దకణ కలఫరనయ జల వటన జగ తగ పంచతననర . అకకడ వట సంఖయ 30
రత
దటంద. 1988ల జల తలసరగ కండర‌ల పల లలన కననయ.

4. కండ గరల ల (గరల ల గరల ల బరంజ

ై ) గంపలగ జవంచ ఈ పరణ మనషలన చసత పర
పతంద. ఆఫ రకలన రవండ - జయర - ఉగండ సరహద ద ప రంతలల వరంగ రంజల ఇవ మగల
ఉననయ. అకకడ వట సంఖయ 400 దక ఉంటంద. వటగళ్ ్ ళ్ , అడవల వనశనం ఈ
జత సథ తక కరణం.

5. గడలన‌ లయన‌ (లయంటపతకస

టమరన ‌ ‌ రజలయ) ఇద కత జత జంతవ. బ
రజల‌ దకణ
రంతలల 400 దక మగల ఉననయ. వయవసయం, పశవల మత, అభవృధ ద పరన జరగతనన
ప
ఇతర కరయక రమంగ తరగ పతననద .
రమల కరణంగ వట సంఖయ క

6. ఖడ
గ మృగం (డ
ైసరస‌ ైక)రనస
బ ‌
ఔషధంగ పనక వస
తందన అభత శకతలన కలగజసతందన ఈ
అతకయప ప రణకమమల పల ట మనష ఆసక త పంచకననడ . గత పద సంవతసరలల వట సంఖయ
నలగంట మడ వంతల తగ గ ంద. పరస
తతం వట సంఖయ 3,500 ఉండవచచ. వట నవసధ సనం
ఆఫరక .

7. నల తమంగలం (బలనటపర ) జంతవలననంటలక

మసకలస ‌ పద ద కయం గల జలచరమద.
గత శతద బంలన దనన వటడడం మదలయంద. 1966 నండ అంతజరతయస థ యల దన రకణ
కరక కృష జరగతననద. వట సంఖయ పదవలకనన తకకవ ఉంటంద .

మనవడ ఇటవల తన చస తనన వనశననన గరం

త చన దఖలల కనబడతననయ . అంతరంచ
రణలకసం `అభయరణయల, ఏరపట చయడం వటల మదటద . ఇక అడవల వనశనం
పతనన ప
వగనన తగగ ంచ మర
గ ల కడ వదకతననర. అయన ప రణకటలన వ
ై ధయనన యధతధంగ నలపడం
బహశః మనష తరం కదన నపణల అభప రయం .

తన జత సంఖయ అదపలకండ పరగతంట మనష జంతవలన గరంచ పటటంచకన పరస

థ తల
ఉండకపవడం సహజమ!