Professional Documents
Culture Documents
Thuyet Minh Luan An Tot Nghiep
Thuyet Minh Luan An Tot Nghiep
TI:
XY DNG GI PHN MM SFC CHO IU KHIN TRNH T THEO CHUN IEC 61131-3
Tc gi : Nghim Xun Trng n v : B mn iu khin t ng, Khoa in, trng i hc Bch Khoa H Ni
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
MC LC
1 2 XUT X CA N TT NGHIP .......................................................... 1 C S L THUYT V PHNG PHP NGHIN CU............................... 4 2.1 2.2 C s l thuyt ..................................................................................... 4 Phng php nghin cu...................................................................... 6 Phng php phn tch, thit k v lp trnh hng i tng....... 6 S dng mu thit k .................................................................... 7 Tm hiu cc sn phm tng t c .......................................... 8
NI DUNG NGHIN CU V KT QU T C................................... 9 Chng trnh chy (Runtime Engine RTE)....................................... 10 Cng c pht trin trc quan (Visual Engineering Tools) ................... 12 C ch lu tr v trao i d liu ................................................ 12 Trao i thng tin gia cc thnh phn trong gi phn mm....... 14 Giao din ha chun, d s dng, tnh thng tin cao .............. 14 Son tho biu SFC................................................................ 16 H tr cc biu thc logic iu kin............................................. 17 C ch kim tra li v thng bo li c tnh tng tc cao ........... 18
3.2.7 Dch, np xung, thc thi v quan st s thc thi chng trnh iu khin trn chng trnh chy.................................................................... 19 3.3 Cc module phn mm m phng i tng iu khin trnh t........ 20 M phng i tng l phn ng ha hc .................................... 21 M phng i tng my git....................................................... 23 3.3.1 3.3.2 4
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
XUT X CA N TT NGHIP
iu khin trnh t l mt mng quan trng v c vai tr khng nh trong iu khin t ng. C th gp rt nhiu v d v iu khin trnh t trong cng nghip, trong dn dng cng nh trong nhiu lnh vc khc. Cc h thng trm trn, l phn ng, mt dy chuyn sn xut xi mng hay mt my git l cc v d kh in hnh cho iu khin trnh t. c bit trong cng nghip, iu khin trnh t thng gi vai tr chnh iu khin cc cng on, cc qu trnh theo trnh t trong mt dy chuyn sn xut. K t sau s xut hin ca cc PLC v cc h DCS u tin, cc ngn ng lp trnh iu khin nh LAD, FBD, IL, tr nn ph bin v c s dng rng ri trong thc t. y l nhng ngn ng lp trnh iu khin mnh, c h tr rt hon chnh trong hu ht cc h thng PLC v DCS hin nay v c chun ha trong tiu chun IEC 61131-3. Tuy nhin cc ngn ng ny li t ra khng ph hp cho lp trnh iu khin trnh t bi nhng l do sau: o Kh hnh dung, thiu trc quan: cc on m iu khin trnh t vit bng cc ngn ng lp trnh ny thng thiu trc quan, kh hnh dung. Dng nh khng c mt s lin h r rng gia cc on m lnh vi cc giai on trong trnh t iu khin. o Do kh hnh dung v thiu trc quan nn vic lp trnh iu khin trnh t s dng cc ngn ng ny s gp nhiu kh khn, phc tp. Ngoi ra, vic phn tch, tm hiu h thng cng tr nn khng n gin. o D mc li, kh pht hin v sa li: y l h qu tt yu ca nhng kh khn trn. Vic kim tra, pht hin nguyn nhn v sa li thng kh khn v tn km nhiu thi gian, cng sc. o Km linh hot, kh m rng: khi cn thm, bt hay sa i mt cng on no , d n gin, ngi lp trnh cng c th gp nhiu kh khn, phi sa li khng t m chng trnh v c th li mc nhng li no . Nguyn nhn c bn ca cc kh khn trn l do bn cht ca cc ngn ng lp trnh ny khng ph hp m t cc h thng hot ng theo trnh t. Ngn ng lp trnh SFC, mt trong cc ngn ng lp trnh c qui nh trong chun IEC 61131-3, t ra rt thch hp cho iu khin trnh t. Da trn c s mng Petri v Grafcet, ngn ng SFC c xy dng phc v cho vic m t v lp trnh iu khin cc h thng hot ng theo trnh t. Grafcet l mt cng c
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
mnh, c xy dng t nhng yu cu rt thc t trong qu trnh s dng v lp trnh cc thit b iu khin logic kh trnh (PLC): o Yu cu m t trnh t cc trng thi ca mt h thng s kin ri rc vi mt s lng rt ln cc trng thi. o H tr kh nng hot ng song song. o Ch m t nhng thay i, nhng hnh ng thc s c thc hin khi c nhng thay i u vo v che i tt c nhng g khng thay i. iu ny lm gim phc tp ca h thng v rt hu ch khi cn tm hiu, phn tch hay m t nhng h thng ln, phc tp. Ngn ng SFC l s c th ha ca Grafcet, c tnh n cc yu t k thut v chc nng iu khin, v c chun ha. Trong chun IEC 61131-3, SFC khng c gi l mt ngn ng lp trnh m l mt phng php m t v t chc cc chng trnh iu khin. Tuy nhin, trong thc t, SFC vn thng c gi v c coi nh mt ngn ng lp trnh iu khin, cng ging nh cc ngn ng lp trnh LAD, FBD, quen thuc v trnh gy kh khn cho ngi c, ti liu ny s s dng cch gi ngn ng lp trnh SFC. Ngn ng SFC c s dng trong mt s h thng PLC v DCS hin nay nh cc sn phm ca Siemens, Emerson, Honeywell, Tuy nhin, bn cnh gi thnh cao v nhng hn ch do vn bn quyn, cc sn phm phn mm ca cc hng ny thng i hi phi i km vi cc thit b phn cng ca chnh hng. Ni cch khc, lp trnh cho cc thit b iu khin ca hng th phi s dng cc phn mm ca hng, v ngc li phn mm ca hng cng ch dng c hoc ch pht huy hiu qu tt nht trn nhng phn cng ca hng. iu ny gy nhng hn ch nht nh khi ng dng v gy kh khn cho cng tc nghin cu, ging dy. Bn cnh , mt s h thng thc hin ngn ng lp trnh SFC khng hon chnh v thiu nhiu tnh nng c qui nh trong chun. Trong nhng nm gn y, vic nghin cu v th nghim ch to cc thit b iu khin da trn nn vi x l ang c thc y kh mnh m Vit Nam. Tuy nhin, c mt thc t l cc sn phm phn mm ca Vit Nam s dng cho cc thit b ny li rt hn ch v t c ch pht trin. Hu nh ch c cc phn mm nh, l, n gin v ch yu phc v cho mt mc ch s dng hp no . Thc t trn t ra kh cp bch nhu cu v cc phn mm ca Vit Nam phc v cho lp trnh iu khin, c th s dng trong nghin cu ging dy v trong
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
cng nghip. cng chnh l mc ch v ng lc n tt nghip ny c thc hin. Mc tiu t ra i vi n Mc tiu bc u t ra l xy dng mt gi phn mm bao gm ba phn chnh: o Chng trnh chy (Runtime Engine - RTE) thc thi cc chng trnh iu khin trn cc b iu khin m khng cn bin dch. Chng trnh iu khin c xy dng di dng cu hnh, s dng mt ngn ng trung gian vi nh dng ring, m bo tnh kh chuyn v khng ph thuc nn tng. Trc mt, cc b iu khin c la chn h tr l cc my tnh c nhn cng nghip (v d nh PC/104), chy trn nn h iu hnh Windows NT. o Cng c pht trin trc quan (Visual Engineering Tool - VET) cho php lp trnh iu khin mt cch trc quan bng phng php ko th v khai bo t cu hnh cng nh h tr theo di qu trnh hot ng ca h thng iu khin theo tng bc. Ngn ng lp trnh c h tr u tin l SFC. Cc ngn ng lp trnh khc s dn c thc hin trong thi gian ti. o Cc module phn mm m phng i tng iu khin trnh t l cng c rt hu ch phc v cho cng tc hc tp, ging dy, th nghim. Hai i tng iu khin trnh t c m phng l l phn ng v my git.
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
2.1 C s l thuyt
Trong xu th ton cu ha v s pht trin nhanh chng v mnh m ca khoa hc cng ngh, cc chun quc t c vai tr ngy cng quan trng. Vic tun theo cc chun quc t s gip cho sn phm c tnh linh hot v tng thch cao hn, kh nng ng dng trong thc t tt hn ng thi c tnh sn sng cao i vi s pht trin v thay i trong tng lai. Thc t, vic h tr v tun theo cc chun quc t tr thnh mt yu cu bt buc i vi cc sn phm t ng ha, vn c s dng nhiu trong lnh vc cng nghip cng nh nhiu lnh vc quan trng khc. Khng nm ngoi qui lut , n tt nghip ny c thc hin trn c s chun IEC 61131-3 (t nay gi tt l chun). IEC 61131 l tiu chun v b iu khin kh trnh PLC v cc thit b ngoi vi i km, gm 9 phn. Phn 3 ca chun ny (gi tt l IEC 61131-3) nh ngha cc ngn ng lp trnh cho cc thit b iu khin kh trnh, bao gm: biu hnh thang (Ladder Diagram, LD), biu khi chc nng (Function Block Diagram, FBD), lit k lnh (Instruction List, IL), ngn ng kiu vn bn c cu trc (Structured Text, ST), v phng php lp trnh ha SFC (Sequential Function Chart) biu din cc thut ton iu khin trnh t. Bn cnh vic nh ngha cc ngn ng lp trnh, IEC 61131-3 cn a ra m hnh phn mm, m hnh giao tip v m hnh lp trnh cng nhng thnh phn quan trng ca chng nh chng trnh (Program), khi chc nng (Function Block), hm (Function), tc v (Task), Mt h thng s kin ri rc (discrete-event system) l mt h thng bao gm mt s hu hn cc trng thi (state) v s chuyn tip (transition) t mt trng thi ny sang mt trng thi khc ca h thng c quyt nh bi cc s kin (event). Cc s kin ny khng xc nh trc v thi im xut hin. Mt v d n gin v in hnh ca h thng s kin ri rc l mt chic n in. Mt n in ch c hai trng thi l bt v tt. Vic chuyn i gia hai trng thi ny c quyt nh bi s kin bt/tt cng tc in. Bi ton iu khin trnh t l mt trng hp ca h thng s kin ri rc, trong c s phi hp ca iu khin logic v iu khin qu trnh. Trong bi ton iu khin trnh t, iu c quan tm hng u l trnh t v s thc hin ca cc qu trnh ch khng phi l vic iu khin tng qu trnh c th. SFC l mt phng php biu din cc thut ton iu khin trnh t, c bit tin dng khi m t hot ng ca mt h thng iu khin qu trnh phc tp. SFC c xy dng trn c s mng Petri v chun IEC 848 Grafcet vi mt s thay i nht nh cho ph hp vi chc nng iu khin. SFC t ra ph hp nht cho lp trnh iu khin trnh t vi cc u im sau:
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
o C s tng ng v ging vi biu qu trnh hot ng ca h thng. o D dng chuyn t s cng ngh hay m t qu trnh hot ng ca h thng sang SFC. o Lp trnh trc quan, n gin. o Thun li cho phn tch, tm hiu h thng. o Hn ch kh nng mc li. D dng tm v pht hin cc li nu c. o Linh hot, d dng thm, bt hay sa i qu trnh hot ng. Cc yu t c bn ca SFC l bc (Step), chuyn tip (Transition) v hnh ng (Action). Bc: din t mt trng thi m ti , ng x ca h thng c xc nh trc bi cc hnh ng gn Step1 Step0 vi bc . Mt bc c th tch cc (active) hoc khng tch cc (inactive). Ti mt thi im bt k, Bc thng Bc bt u trng thi ca h thng c xc nh bi tp hp cc bc tch cc v cc gi tr bin ni ti v bin ra. Mi mng SFC ch c chnh xc duy nht mt bc bt u (initial step), xc nh trng thi ban u ca h thng. Mt bc c th hin dng ha bng mt khi hnh ch nht, c mt u vo v mt u ra. Bc bt u c biu din bng mt hnh ch nht vi ng bao l nt i (xem hnh bn). Chuyn tip: th hin mt iu kin chuyn trng thi ca h thng, t mt hay nhiu bc pha trc xung mt hay nhiu bc pha sau. Mi chuyn tip c gn vi mt iu kin chuyn Chuyn tip tip (transition condition) m gi tr logic ca n s iu khin s thc hin ca qu trnh chuyn tip. Cc bc phi c ni vi nhau thng qua cc chuyn tip. C ba loi chuyn tip c qui nh trong chun l: chuyn tip n gin, chuyn tip phn nhnh cnh tranh, chuyn tip phn nhnh song song. Hnh ng: l tp hp cc lut ng x ca Step1 N Q0.0 Cc khi h thng c thc hin khi bc m n D hnh ng T1 Q0.1 T#1s gn vi c tch cc. Mt hnh ng c th n gin ch l mt bin Bool (Bool Action), Hnh ng Qualifier ca cng c th l mt on chng trnh vit bng mt trong cc ngn ng lp trnh khi hnh ng nh ngha trong chun. Cc hnh ng khng gn trc tip vi cc bc m gin tip thng qua cc khi hnh ng (Action Block). Mt khi hnh ng ch gn vi mt hnh ng duy nht v mt bc duy nht. Mi khi hnh ng c mt c (qualifier) xc nh cch thc hot ng ca n. Bng di y tm tt ngha ca cc c c qui nh trong chun.
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
C Trng N R S L D
C P SD DS SL P1 P0
ngha Xung Lu tr v tr thi gian Tr thi gian v lu tr Lu tr v gii hn thi gian Sn ln Sn xung
Lut chuyn tip: qu trnh chuyn tip s xy ra khi tt c cc bc pha trc n tch cc v iu kin chuyn tip c tho mn. Qu trnh chuyn tip din ra theo trnh t sau: o Tt c cc bc pha trc chuyn tip v ni trc tip vi chuyn tip ng thi mt tch cc. o Tt c cc bc pha sau chuyn tip v ni trc tip vi chuyn tip ng thi c tch cc. o Sau khi c tch cc ng thi, cc bc pha sau chuyn tip s hot ng c lp vi nhau. Xem v d phn 3.3.1 c hnh dung c th hn v SFC.
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
So vi cc phng php khc, c bit l phng php thit k cu trc, phng php phn tch, thit k hng i tng c nhng u im sau: o m bo s tng ng gia m hnh phn tch v m hnh thit k: vi phng php c in, mc d cng l ca mt h thng nhng m hnh phn tch v m hnh thit k khng c s tng ng cao, do vic chuyn i qua li gia hai m hnh gp nhiu kh khn. Kt qu l nu h thng c nhng thay i th vic thc hin li qu trnh phn tch v thit k s phc tp v kh khn. Vi thit k hng i tng, gia hai m hnh gn nh c s tng ng nn t gp phi nhng kh khn trn. o Tng tnh tru tng ca bi ton: m hnh hng i tng duy tr mi lin h cht ch gia d liu v cc thao tc (operation) trn d liu trong mt thc th thng nht. iu ny phn nh ng bn cht ca th gii thc, do phng php phn tch, thit k hng i tng t c tnh tru tng bi ton cao hn. o Tng c tnh n nh trc nhng thay i. o Tng tnh s dng li. o Tng tnh linh hot v kh nng m rng d dng. o tin cy v an ton cao. o H tr kh nng hot ng song song: bn cht ca cc i tng l tn ti v hot ng c lp, c tng tc vi mi trng. Do , tr khi c s ch nh c bit, cc i tng lun hot ng song song. Trong n ny, ngn ng m hnh ha thng nht (UML Unified Modelling Language) c s dng phc v cho vic phn tch, thit k v m t h thng phn mm.
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
v xy dng thnh cc mu. Nhng mu ny gip to ra nhng thit k hng i tng mm do, uyn chuyn v c kh nng s dng li. Mt s mu thit k c s dng c hiu qu trong qu trnh thit k v thc hin cc phn mm trong n ny l: Interpreter, Abstract Factory, Chain of Responsibility,
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
NI DUNG NGHIN CU V KT QU T C
o Nghin cu, tm hiu k ni dung ca chun IEC 61131-3. o Tm hiu mt s sn phm tng t c mt trn th trng. o Phn tch v thit k cu trc tng qut v chi tit ca gi phn mm. Phng php phn tch v thit k hng i tng c s dng trong giai on ny vi s tr gip ca ngn ng m hnh ha thng nht UML. o Lp trnh v xy dng gi phn mm theo thit k c. Ngn ng lp trnh hng i tng C++ c s dng ch yu.
Sn phm ca n l mt gi phn mm bao gm ba thnh phn chnh: o Chng trnh chy (Runtime engine, RTE). o Cng c pht trin trc quan (Visual Engineering Tools, VET). o Cc module phn mm m phng i tng iu khin trnh t. Mi quan h gia cc thnh phn trong gi phn mm c th hin trong s di y.
Cng c pht trin trc quan (Visual Engineering Tools) M phng v quan st (Simulator and Supervisor)
Tn hiu vo
Chng trnh iu khin Khng ph thuc nn tng Chng trnh chy (Runtime Engine) Ph thuc nn tng
Hnh di y biu din v tr v vai tr ca cc thnh phn phn mm ni trn khi c ci t trong mt h thng iu khin phn tn in hnh. Trong s ny, chng trnh chy c ci t trn cc b iu khin da trn nn vi x l (v d nh PC/104, ), s dng h iu hnh thi gian thc. Ci t trn trm k thut (Engineering Station) l phn mm cng c pht trin trc quan v cc module phn mm m phng, s dng h iu hnh Windows NT/2000/XP. Cc phn mm ny c th giao tip, trao i d liu vi nhau thng qua mng (v d nh mng Ethernet).
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
Visual Engineering Tools (+ Simulator) Windows NT. 2000, XP Simulator Windows NT. 2000, XP
10
I/O
I/O
I/O
Process
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
11
Cu hnh
Stream
Trnh np cu hnh
Phn ct li (core)
Cc kiu i tng, vo/ra, cc dch v h thng, x l li,
Phn ct li l thnh phn nn tng ca ton b chng trnh chy, thc hin cc chc nng c bn v quan trng nht nh cc dch v h thng (dch v thi gian, x l cnh tranh, x l li, ), giao din vo/ra, h thng cc kiu i tng, Trnh np cu hnh thc hin chc nng c cc m t trong cu hnh, tin hnh phn tch, kim tra v to ra cc i tng c th cng nh thit lp quan h gia cc i tng . Khng gian thc thi bao gm ton b cc i tng, cng nh quan h gia chng, c to ra trong qu trnh np cu hnh. Chnh cc i tng v quan h trong khng gian thc thi s to thnh chng trnh iu khin thc s c kh nng thc thi. Ton b qu trnh thc thi c thc hin bng cc li gi hm (trc tip hay thng qua con tr) vi s h tr v iu hnh ca phn ct li, nh vn m bo c tc thc thi tt mc d khng lp trnh vi m my trc tip. Chng trnh chy thc hin c nhng c im chnh sau. 1. Tnh nng thi gian v n nh tt. 2. H tr chun IEC 61131-3: H tr cc kiu d liu thng dng bao gm kiu logic (BOOL), kiu s nguyn (INTEGER) v kiu s thc (REAL). H tr cc kiu d liu tng qut mt tnh nng nng cao cho php s dng d dng cng mt on m lnh chng trnh vi cc kiu d liu khc nhau. Thc hin hai kiu tc v l tc v tun hon (periodic task) v tc v theo s kin (event task). Thc hin kh hon chnh ngn ng SFC. Sn sng h tr thc hin cc ngn ng lp trnh khc (FBD, ST, ).
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
12
3. M t chng trnh iu khin theo kiu cu hnh, s dng mt ngn ng trung gian vi cu trc nh dng ring. Chng trnh iu khin khng ph thuc nn tng thc thi. 4. C ch h tr nhiu loi h thng vo/ra khc nhau: vo/ra tp trung, vo/ra phn tn. 5. H tr gim st, kim tra qu trnh thc thi chng trnh iu khin mt cch chi tit. Tnh nng ny rt hu ch cho qu trnh th nghim v sa li chng trnh iu khin. 6. Tnh kh chuyn tt, d dng thc hin trn cc nn tng phn cng v h iu hnh khc nhau. Hin ti, mt phin bn chng trnh chy dng COM Server cho Win32 c xy dng, s dng cng ngh (D)COM cho php hot ng phi hp trn mng. Giao tip COM n gin, d s dng, c bit l vi Visual Basic. 7. Linh hot, d pht trin v m rng.
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
13
C ch lu tr d liu trong phn mm ny da trn mt s tiu ch sau: o Kh nng trao i thng tin cao. Trong mt h thng c th c nhiu phn mm khc nhau cng c s dng v phi hp hot ng. Vic trao i thng tin gia cc phn mm ny v th rt cn thit. Nu cc phn mm ny khng c kh nng hiu ln nhau, khng th trao i thng tin trc tip vi nhau m phi thng qua qu trnh chuyn i phc tp hay thm ch khng th trao i thng tin th hot ng ca h thng s phc tp v km hiu qu. c bit ngi s dng s gp rt nhiu kh khn trong qu trnh vn hnh h thng. Vic tun theo cc chun quc t v lu tr v trao i d liu l iu kin quan trng m bo yu cu v kh nng trao i thng tin cao. Hin nay, xu th chung ca cc phn mm l s dng mt cu trc lu tr d liu thng nht l XML lu tr v trao i thng tin. Mt s chun nh IEC 61499 cn qui nh phi s dng XML. o Cu trc lu tr phi khng qu phc tp nhng cht ch, hiu qu. o Tnh linh hot, kh nng pht trin v m rng cao. y l mt yu cu cn thit m bo s m rng v pht trin lu di ca phn mm, nht l trong giai on ban u. Vi nhng tiu ch ra trn th ngn ng XML t ra thch hp nht. XML (Extensible Markup Language) l mt tp con v l mt phin bn n gin ha ca ngn ng SGML (Standard Generelized Markup Language) mt chun quc t v mt loi siu ngn ng c kh nng to ra cc loi siu ngn ng nh du khc. XML l mt ngn ng nh du cho cc ti liu cha ng thng tin c cu trc ha. im c bit l XML c tnh linh hot, kh nng ty bin v m rng cao nh cho php ngi dng t nh ngha cc th cho ring mnh vi ngha xc nh. XML l mt phng php lu tr thng tin hiu qu v ngy cng c s dng ph bin nh nhng u im chnh sau: o Cho php ngi dng t to nhng b th ca ring h. o S phn tch XML c thc hin rt cht ch v chnh xc. o XML c xy dng trn nn tng Unicode, do c kh nng to ra nhng ti liu chun ha quc t. o Khun dng XML da trn c s vn bn, do vy rt d c,d hiu. o XML c h tr trn nhiu mi trng khc nhau, to iu kin thun li cho s trao i d liu v c th thay th cho khun dng nh phn. Ngn ng XML c la chn s dng chnh thc cho phn mm VET. Tuy nhin, s pht trin trong tng lai ca gi phn mm c th yu cu phi s dng mt h c s d liu (CSDL) hon chnh thay v mt nh dng lu tr d liu n thun nh XML. Vic la chn s dng XML trong thi im hin ti s to iu kin thun li cho s pht trin v sau ny bi hu ht cc h CSDL hin nay u h tr nh dng XML nh mt chun quc t v trao i d liu.
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
14
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
15
Cu trc cy d n Cu trc cy d n Ca s chnh Thay i thuc tnh Ca s cc thng bo duyt v son tho
Mn hnh giao din chnh ca VET gm 5 phn: o Pha trn cng l h thng trnh n v cc thanh cng c. y l ni cho php truy cp n ton b cc tnh nng ca phn mm. Cc thanh cng c cho php truy cp nhanh n cc chc nng chnh. o Phn pha trn bn tri l khung hin th cu trc cy (tree view) ca d n. Phn ny lit k y cc thnh phn trong mt d n, t cc module iu khin, cc tc v, cc module vo/ra n tng bin thnh vin. Khung hin th ny cho php ngi lp trnh c ci nhn tng qut v ton b h thng, ng thi c th truy cp v thao tc nhanh chng vi tng thnh phn trong h thng. o Phn pha di bn tri l ca s son tho thuc tnh. y l ni ngi s dng son tho cc thuc tnh ca cc i tng phn t trong d n. Mi mt phn t trong d n, d rt n gin, u c cc thuc tnh (nh tn, kiu d liu, gi tr, ch thch,). Khi ngi s dng chn mt phn t ca d n t bt k mt v tr no trong phn mm th ca s ny s hin th danh sch v ni dung cc thuc tnh ca phn t . Thao tc son tho c thc hin trc tip trn ca s ny vi cc phn t ha
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
16
nh hp son tho vn bn, danh sch ko xung, Tnh nng ny ging vi nhiu phn mm quen thuc khc, c bit l phn mm Visual Basic, gip ngi s dng thun tin nht trong thao tc. o Phn bn phi l khung ca s chnh c s dng : + Hin th danh sch cc i tng trong mt phn ca h thng. Ni dung c hin th chi tit bao gm c tn, cc thuc tnh v ch thch ca tng i tng. Ngi lp trnh c th son tho trc tip cc thuc tnh ca i tng ngay trn ca s ny. + Son tho m chng trnh iu khin, v d: son tho s SFC. o Phn di cng l ca s cc thng bo: y l ni hin th cc thng bo ca chng trnh i vi ngi s dng, bao gm cc cnh bo, cc thng bo li v mt s loi thng bo khc. c bit, ngi s dng c th nhanh chng truy cp n v tr xy ra li ch vi mt thao tc kch p chut vo dng thng bo li. Ngoi tr khung ca s chnh lun lun hin hu, cc khung khc u c th c di chuyn, thay i kch thc cng nh cho n / hin. Phn mm VET s dng b m Unicode khi thc thi trn cc h iu hnh c h tr b m ny, do cho php ngi dng s dng cc ngn ng khng phi ting Anh trong d n, v d nh ting Vit (xem cc hnh trn). Mt c im quan trng ca phn mm VET l tnh thng tin cao. Gn nh ti bt k mt v tr no, ngi s dng u c th nhanh chng truy cp n cc v tr khc trong d n, c bit l cc v tr c lin quan n v tr hin thi, cng nh d dng c c cc thng tin v mt phn t trong d n. Cc trnh n cm ng cnh c s dng trit gip truy cp nhanh n cc chc nng quan trng ca phn mm.
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
17
Cc tnh nng chnh trong son tho biu SFC ca phn mm VET l: o Thao tc c bn l thao tc ko th, ging nh a s cc phn mm v biu , s khc (v d nh Microsoft Visio). o La chn mt hay nhiu phn t SFC bng cch chn tng phn t ha hay chn theo vng. o Di chuyn mt hay nhiu phn t SFC bng thao tc ko chut. o Ni dy gia cc phn t bng thao tc bm ko th chut. T ng kim tra tnh ng n ca cc kt ni. T ng b tr cc dy ni hp l. o Phng to, thu nh biu . T ng dch chuyn biu trong cc thao tc ko th. o Cn chnh theo li (grid). o Cung cp thng tin chi tit v mt phn t SFC bng ca s tooltip khi dng chut trn phn t ny (xem hnh di). o Sao chp (copy) ni dung biu SFC di dng hnh nh vector vo clipboard h thng hoc lu li di dng tp tin hnh nh. Hnh di l mt mn hnh son tho biu SFC in hnh.
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
18
cho php s dng cc biu thc logic phc tp trong iu kin chuyn tip. Cc thnh phn c chp nhn trong biu thc logic bao gm: + + + + + + + Cc bin logic. Cc hng logic (TRUE v FALSE). Cc php ton logic (AND, OR v NOT). Cc php ton so snh s hc (>, <, =, >=, <=). Cc bin s nguyn v thc. Cc hng s nguyn v thc (dng m v khng m). Du m v ng ngoc u tin.
Phn mm cng h tr vic kim tra tnh ng n ca cc biu thc logic. Nu c li xy ra trong biu thc logic, phn mm s thng bo trong ca s cc thng bo v cho php ngi dng truy cp nhanh n v tr c li sa.
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
19
3.2.7 Dch, np xung, thc thi v quan st s thc thi chng trnh iu khin trn chng trnh chy
Sau khi xy dng xong d n, ngi dng c th dch (build) d n thnh m trung gian. Qu trnh dch ch thnh cng khi vic kim tra ton b d n khng pht hin ra li. Sau , ngi s dng c th np m trung gian ca d n dch xung chng trnh chy. Chng trnh chy c th trn cng mt my tnh vi phn mm VET hoc trn mt my tnh khc c ni mng. Phn mm cng c pht trin trc quan cho php ngi dng iu khin qu trnh thc thi ca chng trnh iu khin trn chng trnh chy ngay t giao din ha. Cc chc nng cho php l chy (RUN) v dng (STOP). Mt tnh nng c bit quan trng trong phn mm VET l kh nng quan st qu trnh thc thi chng trnh iu khin trn chng trnh chy n tng chi tit nh ngay trong giao din ha ca phn mm. Trn ca s biu SFC, ch chy gim st, cc biu tng ha ca cc bc s chuyn mu ph hp theo trng thi tch cc hay khng tch cc ca cc bc tng ng trong chng trnh iu khin trn chng trnh chy. Tnh nng ny rt hu ch cho qu trnh pht trin, th nghim h thng cng nh vic kim tra, pht hin v sa li. Hnh di y l mn hnh giao din ca phn mm ch chy gim st vi mt biu SFC th hin trng thi ca cc bc trong biu . Nhng bc c t mu m l cc bc ang trng thi tch cc.
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
20
Bc ang tch cc
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
21
Cc c im chnh ca cc module phn mm m phng i tng iu khin xy dng trong gi phn mm ny l: o M phng ng c ch hot ng ca cc i tng thc, m bo s chnh xc ca qu trnh m phng. o Giao din ha trc quan, p. o C th hot ng phi hp vi cc phn mm khc trong cng gi phn mm, thc thi trn cng mt my tnh hay trn cc my tnh khc nhau c ni mng.
V c bn, h thng l phn ng bao gm cc khi: cung cp kh tr lm sch l; cung cp nc lm mt; cung cp cht liu phn ng chnh; cung cp cht xc tc; ng c ko qut khuy; nhn v x l sn phm sau phn ng. L phn ng thc hin theo tng m. Qu trnh thc hin mt m phn ng qua cc bc c bn sau: o Kim tra trng thi trong l, m bo trc khi thc hin mt m phn ng, trong l khng ln cc hp cht c. o Lm sch l bng hn hp kh tr v mt s cht kh khc. o H thng cp nc lm mt hot ng.
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
22
o Sau mt khong thi gian m bo h thng lm mt hot ng n nh, cp cht liu phn ng chnh v cht xc tc vo trong l. Cht xc tc c a vo vi mt lu lng xc nh trc. Cht liu phn ng chnh c th thay i lu lng trong qu trnh cp liu. o Khi lng hn hp trong l , m bo c th thc hin mt m theo yu cu cng ngh, h thng cnh qut khuy hot ng tng tc phn ng trong khong thi gian nht nh. o Cui cng sn phm c ly ra khi l. Kt thc mt m phn ng. T trnh t hot ng trn c th d dng xy dng biu SFC iu khin l phn ng nh hnh bn phi di y. Hnh bn tri l s khi th hin qu trnh cng ngh. C th thy mt s tng ng nht nh gia hai s ny.
Khoi_Tao An_Start Kiem_tra_Mode_hoat_dong Auto_Mode
X lng d
Kiem_tra_vat_chat_du_trong_lo
Co_VC_du
Khong_co_VC_du
Np kh tr vo l
Step2
Stop0
Het_VC_du
Nap_khi_tro_vao_lo
Stop1
Het_tg_nap_khi_tro Khoi_dong_he_thong_lam_mat_01
Stop2
Da_san_sang Nap_lieu_va_xuc_tac
Stop3
Lay_san_pham_phan_ung_01
Stop4
Het_SP_trong_lo Dieu_khien_ket_thuc_qua_trinh T1
Hnh di l hnh nh khi phn mm m phng i tng l phn ng v phn mm VET hot ng ng thi trn cng mt my tnh. Hai phn mm ny cng c th hot ng trn hai my tnh khc nhau c ni mng.
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
23
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
24
Cch thc s dng v hot ng ca i tng m phng ny ging nh cc my git trong thc t. T yu cu cng ngh ca my git, biu SFC iu khin my git nh hnh sau.
Khoi_tao_ban_dau An_nut_Start Lua_chon_che_do Che_do_Custom S1 Co_WashMode Do_nuoc_11 Du_nuoc_11 Du_nuoc_21 Ngam_quay_co_dao_chieu_2 Du_thoi_gian_21 Khong_WashMode Che_do_Eco Do_nuoc_21 Do_nuoc_31 Du_nuoc_31 Ngam_quay_co_dao_chieu_3 Du_thoi_gian_31 Che_do_Wool
Ngam_quay_co_dao_chieu_1 Du_thoi_gian_11 S5 Co_RinseMode Xa_nuoc_11 Het_nuoc_11 Do_nuoc_12 Du_nuoc_12 Quay_co_dao_chieu_11 Du_thoi_gian_12 Xa_nuoc_12 Het_nuoc_12 Do_nuoc_13 Du_nuoc_13 Quay_co_dao_chieu_12 Du_thoi_gian_13 Xa_nuoc_13 Het_nuoc_13 S13 Khong_RinseMode
Xa_nuoc_21 Het_nuoc_21 Do_nuoc_22 Du_nuoc_22 Quay_co_dao_chieu_21 Du_thoi_gian_22 Xa_nuoc_22 Het_nuoc_22 Do_nuoc_23 Du_nuoc_23 Quay_co_dao_chieu_22 Du_thoi_gian_23 Xa_nuoc_23 Het_nuoc_23
Xa_nuoc_31 Het_nuoc_31 Do_nuoc_32 Du_nuoc_32 Quay_co_dao_chieu_31 Du_thoi_gian_32 Xa_nuoc_32 Het_nuoc_32 Do_nuoc_33 Du_nuoc_33 Quay_co_dao_chieu_32 Du_thoi_gian_33 Xa_nuoc_33 Het_nuoc_33
Dieu_khien_ket_thuc T3
Xy dng gi phn mm SFC cho iu khin trnh t theo chun IEC 61131-3
25
Tuy cha t c n mc hon thin nh cc sn phm phn mm thng mi tng t nhng gi phn mm sn phm ca n ny c th ng dng c trong mt s trng hp nht nh. Trc ht, gi phn mm c th c ng dng hiu qu trong ging dy cc mn hc nh iu khin qu trnh v H thng iu khin phn tn. n thi im hin ti, sinh vin hc tp cc mn hc ny hu nh vn cha c th nghim v tm hiu cc h thng, cc sn phm thc t. iu ny dn n vic hiu bit ca sinh vin v iu khin qu trnh v iu khin phn tn cn hn ch v m h. Vic s dng gi phn mm ny trong ging dy c th gip sinh vin c iu kin hiu su hn v thc hnh cc kin thc hc trn lp. Bn cnh , nu c pht trin hon thin hn v h tr cc thit b thc t, gi phn mm c th ng dng c trong cc h thng iu khin thc mt mc nht nh. Tuy nhin, tin cy v cht lng ca sn phm cn cn phi c kim nghim nhiu trong thc t. Hng pht trin trong tng lai ca cc phn mm ny s bao gm: o Tip tc pht trin theo hng h tr y chun IEC 61131-3, c bit l cc ngn ng lp trnh FBD v ST. o Hon thin chng trnh chy v thc thi trn cc b iu khin thc t. o Hon thin cng c pht trin trc quan (VET). o Tch hp hn na cc phn mm trong gi, s dng CSDL chung. o H tr cc thit b vo/ra thc v ph bin c th a cc sn phm phn mm ng dng trong thc t. o H tr chun OPC (OLE for Process Control). o Xy dng thm cc chng trnh m phng.