2008-03-12

Komputerowo wspomagane
projektowanie
Wykład

mgr inŜ. Anna KARWASZ

Literatura

1. Bober A., Dudziak M., Zapis konstrukcji

2. Dobrzański T., Rysunek techniczny maszynowy, WNT,
Warszawa 2004

1
 2008-03-12

Plan zajęć

1. Rodzaje rysunków
2. Formaty arkuszy i tabliczki rysunkowe
3. Rodzaje i grubości linii
4. Podziałki
5. Rzutowanie prostokątne
6. Widoki, przekroje, kłady
7. Wymiarowanie
8. Połączenia części maszynowych
9. Przykłady

Wprowadzenie

Rosnące wraz z rozwojem i postępem

technicznym w przemyśle maszynowym,
wymagania dotyczące dokumentacji technicznej
powodują konieczność stosowania róŜnych
rodzajów i odmian rysunków technicznych
maszynowych, o cechach odpowiadających celowi,
do jakiego są przeznaczone.
Podział rysunków technicznych moŜna
przeprowadzić wg wielu kryteriów.

2
 2008-03-12

Rodzaje rysunków

rysunek złoŜeniowy

rysunek wykonawczy

rysunek szkicowy

rysunek zestawu elementów

rysunek połączenia

rysunek instalacyjny

wykaz części

Szkic

3
 2008-03-12

Rysunek

R2
R3
O50

O42
22 M6

R42
34
62
128
155

Rysunek wykonawczy
Rysunek części, zawierający wszystkie dane potrzebne do jej
wykonania

4
 2008-03-12

Rysunek złoŜeniowy

8 Śruba imbusowa M8 4 PN 89/M-82302

7 Sruba imbusowa M16 4 PN 89/M-82302

6 Śruba imbusowa M12 1 PN 89/M-82302

5 Podkładka 1 05.04

4 Stojak 1 04.04

3 Siedzenie 1 03.04

2 Płyta mocująca 1 02.04

1 Wałek 1 01.04
Nr Ilość
części Nazwa części Nr rysunku Norma Uwagi
sztuk
Format: Ilość:
A3 Rysunek złoŜeniowy 1
POLITECHNIKA POZNAŃSKA Masa:
Konstr. Gwizdała
Nazwisko Instytut Technologii Mechanicznej

Podpis

Data
Rysował. Gwizdała Zakład Projektowania Technologii Materiał:

Sprawdz.
Podziałka: Nazwa przedmiotu: Numer rysunku: Arkusz:
1:2 Krzesło obrotowe N1.04

Rysunek złoŜeniowy
Rysunek przedstawiający wszystkie podzespoły i części
wyrobu w złoŜeniu, czyli po zmontowaniu

10

5
 2008-03-12

Rysunek montaŜowy
Rysunek zawierający wszystkie dane do montaŜu zespołu lub
wyrobu

11

Schemat kinematyczny

12

6
 2008-03-12

Formaty arkuszy i tabliczki rysunkowe

A4 (210x297)
A3 (297x420)
A2 (420x594)
A1 (594x841)
A0 (841x1189)

13

14

7
 2008-03-12

15

Rodzaje i grubości linii

Ciągła

Kreskowa

Punktowa

Dwupunktowa

Falista

Zygzakowa

16

8
 2008-03-12

Cienka

Gruba

Bardzo gruba

17

Podziałki

Zwiększająca 50:1, 20:1, 10:1, 5:1, 2:1

Naturalna 1:1

Zmniejszająca 1:2, 1:5, 1:10, 1:50,
1:100, 1:200, 1:500,
1:1000, 1: 5000, 1:10 000

18

9
 2008-03-12

Modelowanie dwuwymiarowe

Jest to przedstawienie obiektu

trójwymiarowego na dwuwymiarowej
powierzchni

19

Płaszczyzny, rzutowanie prostokątne

20

10
 2008-03-12

21

22

11
 2008-03-12

Widoki, przekroje, kłady

PołoŜenie przedmiotu na rysunku
Rzutami przedmiotów mogą być zarówno widoki,
przedstawiające ich zewnętrzne kształty, jak i przekroje,
które pokazują budowę wewnętrzną budowę przedmiotów
wydrąŜonych.
Przekrój powstaje przez przecięcie przedmiotu wyobraŜalną
płaszczyzną i odrzucenie jej części przedmiotu, która
znajduje się przed płaszczyzną przekroju. W ten sposób
zostaje odsłonięta część wewnętrzna przedmiotu znajdująca
się poza płaszczyzną przekroju. Przekrój przedstawia zarys i
krawędzie przedmiotu leŜącego za tą płaszczyzną.
Przy rysowaniu przedmiotów naleŜy stosować minimalną,
niezbędną do jednoznacznego przedstawienia kształtów i
wymiarów, liczbę rzutów. Najczęściej wystarczą tylko 3
rzuty (A,B,C), dwa lub jeden.
23

Przykład

24

12
 2008-03-12

Rodzaje przekrojów

Przekroje proste i złoŜone

Proste- powstałe przez przecięcie przedmiotu jedną płaszczyzną

ZłoŜone- powstałe poprzez przecięcie przedmiotu dwiema lub
więcej płaszczyznami
Przekrój łamany- przekrój dwiema lub więcej płaszczyznami,
których ślady tworzą linię łamaną o kątach rozwartych
Przekrój stopniowy- przekrój dwiema lub więcej
płaszczyznami równoległymi (A-A); na rzucie takiego
przekroju przedstawia się tylko części przedmiotu leŜące w
tych płaszczyznach równoległych
• pionowe
• poziome
• ukośne
• wzdłuŜne
• poprzeczne

25

Przykład

26

13
 2008-03-12

Półwidok i półprzekrój

27

Kłady

Kład jest to zarys figury płaskiej leŜącej w płaszczyźnie

poprzecznego przekroju przedmiotu, obrócony wraz tą
płaszczyzną o 90° i połoŜony na widoku przedmiotu (kład
miejscowy), lub poza jego zarysem (kład przesunięty).
Kłady miejscowe wolno rysować tylko wtedy, gdy nie
zaciemniają rysunku (rysuje się je liniami cienkimi), kłady
przesunięte (liniami grubymi) jak zwykłe rzuty.

28

14
 2008-03-12

Przykład- kład przesunięty

29

Kład miejscowy

30

15
 2008-03-12

Przykład

31

32

16
 2008-03-12

33

34

17
 2008-03-12

35

36

18
 2008-03-12

37

Ogólne zasady wymiarowania

Na rysunku naleŜy podawać tylko tyle wymiarów i takich,

które są niezbędne do jednoznacznego określenia
wymiarowego przedmiotu (kaŜdy wymiar powinien być
podany tylko jeden raz), niezaleŜnie od liczby rzutów lub
na jednym lub kilku arkuszach.

Podajemy tylko wymiary konieczne, pomijając wymiary
oczywiste (0°, 90°).

Wymiary biegnące w jednym kierunku moŜna podawać na
rysunkach w trzech układach: równoległym, szeregowym
lub mieszanym

38

19
 2008-03-12

Wymiarowanie

Linia wymiarowa jest cienka prosta lub łukowa zakończona

grotami (lub grotem) dotykającymi ostrzem linii
rysunkowych, których odległość ma być na rysunku podana.

39

Przykład- rozmieszczenie wymiarów

40

20
 2008-03-12

Rozmieszczenie wymiarów

41

Łańcuch wymiarowy

42

21
 2008-03-12

Wymiarowanie średnic i promieni

∅ średnica
D średnica
d średnica gwintu
M gwint metryczny
R promień
r promień

43

44

22
 2008-03-12

45

Połączenia części maszynowych

Połączenia rozłączne
gwintowe, kołkowe, sworzniowe,
wielowypustowe, wielokarbowe, rurowe
Połączenia nierozłączne
nity, spawy, klejone, zgrzewane, lutowane,
zszywane
Uproszenia

46

23
 2008-03-12

Gwinty zewnętrzne i wewnętrzne

47

48

24
 2008-03-12

Połączenia gwintowe

49

Nity

50

25
 2008-03-12

Połączenia spawane

51

Rysowanie umowne połączeń spawanych

52

26
 2008-03-12

Uproszczenia

53

54

27