FIZIOLOKI AKTIVNE MATERIJE

-pod fizioloki aktivnim materijama podrazumjevaju se sve materije koje u odgovarajuim uslovima pokazuju:
- stimulativno ili inhibitorno djelovanje na pojedine fizioloko-biohemijske procese, a kao krajni rezultat dobijaju se promjene u morfolokim osobinama biljaka i sintezi organske materije u rastenju i razviu biljaka - zavisno od karaktera njihovog biolokog dejstva pri odreenoj upotrebi dijele se na nekoliko grupa: - grupa materija koje ubrzavaju procese rastenja u odreenim uslovima naziva se - hormoni rastenja, materije rastenja, regulatori rastenja ili stimulatori rastenja - materije koje se koriste za zadravanje procesa rastenja nazivaju se inhibitori rastenja ili materije koje zadravaju rast - hemijske materije koje se upotrebljavaju radi izazivanja opadanja lia nazivaju se defolijanti - veliki broj jedinjenja koja se koriste u borbi sa korovima dat je naziv herbicidi - materije koje izazivaju suenje biljaka prije etve nazivaju se desikanti - ova podjela je uslovna i esto jedna ista materija zavisno od doze i drugih uslova moe biti i stimulator i inhibitor

-fizioloki aktivne materije mogu se klasifikovati prema: - mogunosti njihove sinteze (prirodna tj. u biljkama ili vjetakim putem) - prema pravcu njihove aktivnosti -prema mehanizmu djelovanja -prema osnovnoj hemijskoj strukturi...

FITOHORMONI - supstance koje se obrazuju u biljkama i koriste kao regulatori procesa rastenja i razvia naizivaju se fitohormoni - dijele se na 5 grupa: - auksini - giberelini - citokinini - apscitinska kiselina i - etilen (prve tri grupe imaju preteno stimulativno, a posljednje dvije inhibitorno dejstvo) -znatno se razlikuju od ivotinjskih hormona jer se: -ne moe uvijek jasno razlikovati mjesto njihove sinteze od mjesta njihovog djelovanja -sintetiu se i nespecifinim elijama -odlikuju se malom specifinosu u odnosu na ivotinjske, jer veliki broj razliitih hormona djeluje slino

- uloga fitohormona u razviu biljaka zasniva se prije svega na tzv. permisivnom dejstvu tj. na ukljuivanju gena , zbog ega u njihovom odsustvu reakcije ne zapoinju -brojne pojave u razviu se kontroliu na tom nivou (klijanje sjemena, cvjetanje, formiranje korijena i izdanka i dr.) -imaju i modifikatorsko dejstvo poto kontroliu brzinu procesa (izduivanje, starenje i dr) - na osnovu svog specifinog musobnog balansa upravljaju i procesima razvia, odreuju pravac diferencijacije elije ili grupa elija

- pored fitohormona i mnoge sintetike materije djeluju na biljke one se nazivaju regulatori rastenja - - po strukturi mnogo se razlikuju od fitohormona a djeluju veoma slino

Auksini - auksini su grupa hormona koji se sintetiu i u biljnim i u ivotinjskim tkivima - otkriu su doprinijeli radovi radovi Darvina iz 1880 i Bejerinka iz 1888 godine, a odluujua uloga u otkriu ovih hormona pripala je holandskom nauniku Ventu (Went, 1928) -stavljao je odrezane vrhove koleoptila na agarski blok, a zatim je blokove stavljao na jednu stranu povrine dekaptiranih koleopila

- hormon je prodirao iz agara u tkivo i izazivao povijanje iji je ugao zavisio od broja vrhova koleoptila na agarskom bloku - materija rasta naena na vrhu koleoptila nazvana je auksin (auxein grki-rasti) - danas je dokazano da auksin sadre sve vie biljke i da on ima uticaj na procese rastenja i razvia

- najznaajniji prirodni auksin je indol-siretna kiselina (indol-3-siretna kiselina, -indolsiretna kiselina)

- prethodnik u biosintezi indolsiretne kiseline je triptofan

-pomou aromatine transaminaze prelazi u indolpirogroanu kiselinu---ona dekarboksilacijom prelazi u indolacetataldehid koji se oksidie i nastaje indol-siretna-kiselina

- zapaeno je i prisustvo drugih supstanci koje nijesu indolne prirode (fenil-siretna kiselina kod suncokreta, graka i duvana; -sitosterol u klici zrna penice) - pored prirodnih auksina dobijeno je i mnogo sintetikih koji pokazuju slino dejstvo (indol-3-propionska kiselina, naftilsiretna kiselina, i dr)

- najvea koncentracija auksina naena je u vrhovima rasta (koleoptila, pupoljaka, lista i korijena); sjemeni zametak je takoe mjesto stvaranja auksin - smatra se da je transport auksina aktivan proces

- od svih efekata najranije je izueno djelovanje auksina na izduivanje elija odnosno organa - ova pojava je naroito izraena kod etioliranih biljaka za razliku od biljaka koje rastu na svjetlosti, jer se na svjetlosti stvaraju inhibitori koji reaguju sa auksinom - proces izduivanja elija nije vaan samo za rast koleoptila ve i za orjentaciju izdanka prema svjetlosti (fotoperiodizam) i prema sili tee (geotropizam) - uporedo sa stimulacijom izduivanja elija auksini djeluju na dijeljenje elija - u proljee kada se listopadne drvenaste biljke bude dolazi do stvaranja vee koliine auksina od strane pupoljaka, to izaziva diobu kambijalnih elija, odnosno sekundarnog rasta u debljinu - uloga auksina u apikalnoj dominaciji - ako se tjemeni pupoljak udalji tada jedan ili vie bonih pupoljaka izrastaju u bone grane pri emu jedna od grana postaje dominantna (pojava je vezana za dejstvo auksina, to se lako moe utvrditi stavljanjem auksina na mjesto udaljenog apikalnog pupoljka usljed ega dolazi do inhibicije bonih pupoljaka)

- poseban znaaj za praksu ima svojstvo auksina da stimuliu obrazovanje adventivnih korijena, zametanje ploda u odsustvu polena partenokarpija; sinhronizaciju sazrijevanja i opadanje plodova

- osnovni putevi inaktivacije auksina su: - razgradnja pomou auksinoksidaze - ireverzibilan - vezivanje (konjugacija) sa aminokiselinama (uglavnom sa asparaginskom kiselinom) i sa eerima reverzibilan

- vezivanje sa makromolekulima - reverzibilan

-primjena auksina u procesima inicijacije i formiranja adventivnih korijena, zbog ega se esto koriste pri vegetativnom razmnoavanju voaka, vinove loze, iblja, drvea i cvijea - za prorjeivanje plodova - tetna pojava opadanja plodova (u jarim i srednje kasnim sortama kruaka i jabuka, nekih sorti vianja, treanja idr.) moe da se ublai primjenom auksina koji sprjeavaju formiranje tkiva za odvajanje i prekidanje dovoda sokova u plodove - mogu da se koriste i u cilju produavanja mirovanja vegetativnih organa posebno krtole krompira

Giberelini - skoro istovremeno sa otkriem auksina u Japanu je (Kurosav, 1926) otkrivena grupa materija rastenja koja je kod mladih biljaka pirina izazvala izduivanje stabla- listovi su imali blijedozelenu boju, a stabla su bila sklona polijeganju

-iste godine je utvrdio da su zdrave biljke koje su bile obraene ekstraktom askomicete Gibberella pokazivale iste simptome, a novootkrivena grupa materija rastenja nazvana je giberelinima
- dalja istraivanja (1956) su pokazala da se giberelini nalaze u viim biljkama i ako nijesu zaraene Gibberella gljivom

- prvi prirodni geberelini su otkriveni u nezrelim sjemenima i plodovima, a do danas je otkriveno preko 60 giberelina

- do sada poznati geberelini se dijele u dvije grupe - giberelini koji sadre 19 C atoma - giberelini koji sadre 20 C atoma - giberelini se pojedinano obiljeavaju sa GA1, GA2, GA3, GA4 itd. - giberelinska kiselina se oznaava sa GA3 - giberelini koji sadre 19 C atoma u Aprstenu sadre jedan unutranji laktonski prsten (GA3), a u giberelinima koji sadre 20 C atoma u A-prstenu nedostaje laktonski prsten i najee je na jednom C atomu vezana jedna karboksilna grupa - u toku metabolizma mogue je da giberelini sa 19 C atoma mogu da prelaze u giberelina sa 20 C atoma i obratno (najaktivniji su giberelini koji imaju u A-prstenu unutranji laktonski prsten)

- giberelini su ciklini diterpeni (prva faza njihove biosinteze je identina sintezi drugih terpenoidnih jedinjenja)---osnovni skelet ini tetraciklini prstenasti sistem giberelan koji sadri dva estolana i dva petolana prstena i esto jedan laktonski prsten biosinteza giberelina poinje od acetil-CoA od kojeg preko mevalonata, izopentenil-pirofosfata nastaje farnezil-pirofosfat - giberelini nastaju iz GGP preko kureana

- najbogatiji djelovi biljke giberelinima su mladi listovi, meristemska tkiva izdanka, apikalne zone korijena, mladi plodovi, nesazrela sjemena kao i ona koja klijaju - za razliku od auksina kao giberelina nije poznata oksidativna razgradnja - nivo giberelina u tkivima odreuje intenzitet sinteze i inaktivacije - jedan od puteva inaktivacije giberelina je njegovo prevoenje iz aktivnog u neaktivan oblik (npr. u toku sazrijevanja sjemena poveava se udio za glukozu vezane neaktivne, a smanjuje nivo aktivne giberelinske kiseline)

- fizioloka uloga giberelina je kompleksna. Utiu na: - duinsko rastenje najlake se moe uoiti kod patuljastih mutanata i biljaka kod kojih je usljed odreenih fiziolokih procesa dolo do patuljastog rasta, poto kod njih tretiranje sa giberelinskom kiselinom u znaajnoj mjeri poveava rastenje - obrazovanje cvjetova kod biljaka dugog dana i kod mnogih biljaka koje zahtijevaju djelovanje niskih temperatura u ne indukovanim uslovima giberelini mogu izazvati obrazovanje cvjetova

- mirovanje sjemena i pupoljaka uoeno je da kod biljaka ije sjeme klija samo poslije djelovanja crvene svjetlosti, giberelinska kiselina moe da izazove klijanje i u mraku

-ne iskljuuje se ni mogunost da giberelinska kiselina povezana sa jednim efektorom ima vanu ulogu u depresiji gena regulatora koji upravlja mirovanjem sjemena

- imaju znaajnu ulogu i u prekidu zimskog mirovanja pupoljaka (na to ukazuje visok nivo giberelina u pupoljcima prije kretanja vegetacija)

- apikalnu dominaciju nakon tretiranja giberelinima pojaava se apikalna dominacija

- izazivaju partenokarpiju npr. kod paradaiza, krastavca, jabuke - aktiviraju odreene gene uloga giberelina u sintezi hidrolitikih enzima u aleuronskom sloju zrna ita prilikom klijanja odvija se na nivou aktivacije gena - stimuliu klijanje sjemena

-primjena giberelina do sada nijesu nali iru primjenu u poljoprivresnoj praksi iako se njihovom upotrebom mogu postii neki povoljni efekti pri gajenju biljaka -npr. kod nekih dvogodinjih biljaka (mrkve, kupusa, eerne repe i dr.) moe da se inducira cvjetanje u prvoj godini ivota tj da se zamijeni efekat niskih temperaura to u nekim sluajevima moe da bude od znaaja - kod pivskog jema upotrebom GA3 postie se bre i ujednaenije klijanje zrna - za dobijanje partenokarpnih plodova (GA3, GA4 i GA7)

- indukciju cvjetanja kod nekih ukrasnih biljaka

- poveanje duine grozdova kod groa pri emu se bobice izduuju...

Citokinini -materije koje podstiu diobu elija tj. citokinezu citokinini (ranije su se nazivale kinini, fitokinini ili citaminimi) - kod njih je posebno izraena polifunkcionalnost, kao i neraskidiva veza sa uticajem drugih fitohormona i prirodnih inhibitora

- biosinteza citokinina - smatra su da su polazne supstance - AMP i izopentenil-pirofosfat i nastaje izopentenil-adenozil -5-P defosforilacija izopentenil-adenozin a poslije odvajanja riboze nastaje izopentenil-adenin koji moe da pree u ribozil-zeatin a poslije odvajanja riboze nastaje zeatin

-glavno mjesto sinteze citokinina su mladi korjenovi odakle se transpiracionim tokom prenose u druge organe - vee koliine citokinina se nalaze u mladim sjemenima i plodovima gdje se vjerovatno i sintetiu

- smatra se da korijen nije jedino mjesto sinteze citokinina ali da najvei dio citokinina koji se nalazi u nadzemnim organima ipak potie iz korijena

- mogu da obrazuju jedinjenja sa glukozom----smatra se da se citokinini u obliku glukozida transportuju, nagomilavaju i u sluaju suvika iskljuuju iz prometa materija biljaka - razgradnja poinje odvajanjem bonog lanca izopentenila sa adenina, dok purinsko jezgro vjerovatno moe da bude prevedeno u razne purinderivate ili da se oksidie pri emu nastaje mokrana kiselina i na kraju karbamid

- fizioloka uloga citokinina je raznovrsna. Oni utiu na: - deobu i izduivanje elija stimuliu ih i zajedno sa auksinima reguliu aktivnost meristemskog tkiva -sintezu proteina i RNK poto se ugrauju u NK i to prvenstveno u ribozomalnu RNK pretpostavlja se da djeluju preko sistema sinteze proteina (mRNK-tRNKkompleks ribozoma) - mogu da indukuju i sintezu nekih enzima, zbog ega se ne iskljuuje mogunost da ono mogu da aktiviraju gene

-proces starenja imaju znaajnu ulogu u odravanju organa u juvenilnom stanju. Kako? -stupaju u reakciju sa slobodnim radikalima i na taj nain onemoguavaju njihovo nakupljanje - inhibiraju aktivnost lipoksigenaze ime se usporava nastajanje slobodnih radikala i - usporavaju opadanje aktivnosti enzima koji uestvuju u detoksikaciji slobodnih radikala

- transport materija pomou markiranih jedinjenja je utvreno da se AK i dr. supstance npr. auksini, u izolovanim starijim listovima iz netretiranog dijela premijetaju u tretirani dio kinetinom; ukoliko se list nalazi na biljci tada se ove materije iz ostalih djelova biljke premjetaju u dio koji je tretiran citokininom - mirovanje sjemena -apikalnu dominaciju mogu da prekidaju mirovanje sjemena (sjeme salate) i da utiu na apikalnu dominaciju na taj nain to utiu na razvoj bonih pupoljaka

- komponente su tRNK ima miljenja da je citokinin potreban za vezivanje antikodona za kodon mRNK

-primjena citokinina- u praktine i eksperimentalne svrhe koriste se sintetizovana jedinjenja koja su po hemijskoj strukturi dosta razliita-slinost im je da ispoljavaju citokininsko dejstvodijele se na tri grupe: one koje sadre purine (adenin, guanin), pirimidine (uracil, timin) ili ureu -najvie se koristi benziladenin (6-benzilaminopurin) - istovremenim tretiranjem sa auksinima mogue je smanjiti gubitke pri skladitenju i transportu (karfiol, kelj i dr) - podstie gajenje graka, poveava br bobica u grozdu vinove loze, utie na pol,podstie sintezu porfirina, hlorofila i porast listova

-najznaajniji citokinini koji sadre pirimidin su: 2-tiouracil, 6-azauracil, 6-metiluracil i azatimin -ugrauju se u RNK i to najintenzivnije 2-tiouracil (naeno je ak njihovo prisustvu i u DNK)

- sinentizovani citokinini koji sadre ureu (1,3-difenilurea i dr.) nali su primjenu u hortikulturi - oni utiu na klijanje sjemena nekih biljaka, odgaaju starenje

- citokinini su redovan sastojak hranjivih podloga koje se koriste u kulturi tkiva i imaju veliku veliku vanost u vegetativnom razmnoavanju brojnih biljaka

Apscitinska kiselina - apscitinska kiselina (ABA) je iroko rasprostranjena u biljnom svijetu - izolovana je iz pupoljaka, listova, krtola, sjemena i plodova - njeno dejstvo je preteno inhibitorno - biosinteza apscitinske kiseline - ona se seskviterpenoid---njena biosinteza slino drugim izoprenoidnim jedinjenjima polazi od mevalonske kiseline, preko farnezil-pirofosfata, a od njega nastaju seskviterpeni

- in vitro moe da nastane i fotooksidacijom karotenoida, npr. violaksantina (C40C15) - mogue je da je sinteza odvija u hloroplastima, a prema novijem shvatanju ona se obrazuje u citoplazmi elija mezofila i zatim se nakuplja u stromi hloroplasta

- metabolizam apscitinske kiseline obuhvata obrazovanje glukoza estara i oksidaciju metil grupa---obrazovanjem glukoza estara smatra se da dolazi do inaktivacije ABA - sintetizovana ABA iz listova se prenosi floemom u ostale organe, posebno u mjesta gdje su procesi metabolizma intenzivniji npr. u plodove koji se intenzivno razvijaju

-prisustvo ABA je utvreno i u soku ksilema,

- a postoje i rezultati koji ukazuju da se njena sinteza u uslovima nedostatka vode obavlja i u korijenu

- srodna supstanca sa ABA je fazeinska kiselina, izolovana iz pasulja (ima slabije dejstvo kako u podsticanju opadanja biljnih djelova, tako i u inhibiciji klijanja)

- fizioloka uloga ABA najznaajniji prirodni inhibitor izolovan iz tkiva biljaka -otpornost biljaka prema nepovoljnim uslovima sredine u nepovoljnim uslovima spoljanje sredine (nedostatak vode, niske ili visoke temperature, visoke koncentracije soli i dr.) nivo ABA u biljkama se poveava---esto se naziva hormonom stresa -u uslovima sue sinteza ABA u listovima se poveava a pri njihovoj rehidrataciji koliina slobodne ABA se smanjuje, a dio vezanog oblika se poveava -smatra se da otpornost biljkaka prema nedostatku vode zavisi od njihove sposobnosti za nakupljanjem ABA, tj. ako je njeno nakupljanje vee vea je i otpornost prema sui

- ubrzava opadanje (apscisiju) listova i plodova starenjem u listovima se smanjuje udio auksina i giberelina, a poveava nivo ABA u nekim sluajevima u starim listovima koji su ve poeli da ute sadraj ABA je bio i do 10-15 puta vei nego u zelenim listovima

- uloga u mirovanju pupoljaka u toku jeseni kada dani postaju krai, pupoljci listopadnog drvea prelaze u stanje mirovanja - pod uticajem kratkog dana u pupoljcima se nakuplja prije svega ABA; prekidse aktivnost pupoljaka sve do proljeakada se poveava koncentracija peije svega giberelina, a smanjuje ABA i dr. inhibitori - inhibira klijanje sjemena i time produava njihovo mirovanje - utie na geotropizam organa - inhibira cvjetanje biljaka dugog dana u uslovima kratkog dana - utie na otpornost biljaka prema nepovoljnim uslovima spoljanje sredine Kako?

ABA se smatra optim inhibitorom biohemijskih i fiziolokih procesa tj. antagonistom endogenih hormona stimulatora - u novije vrijeme se smatra da ABA svoje dejstvo ispoljava modifikacijom procesa koji se odigarvaju u membranama - utvreno je da ona izaziva otvaranje za K specifinih jonskih kanala u plazmalemi zatvaraica stoma usljed ega se sadraj K i turgor u njima smanjuju i stome zatvaraju - indukuje i otvaranje za K specifinih jonskih kanala i time omoguava pasivan tok Ca u citosol - utvreno je da u membranama postoje receptori proteinske prirode odgovorni za vezivanje ABA za membrane

- primjena ABA do sada nije nala iru primjenu u poljoprivrednoj praksi - bilo je pokuaja da se primijeni kao antitraspirant - panja se posveuje i pri selekciji biljaka na poveanu otpornost prema sui

Etilen
- fizioloko dejstvo etilena je otkriveno poetkom ovog vijeka (Neljubov, 1901) - izaziva peremeaje u rastenju i razviu etioliranih biljaka - biljke ga odaju u spoljanju sredinu

- stvaranje etilena u biljnim tkivima otkriveno je zahvaljujui injenici da u prisustvu zaraenih plodova zdravi plodovi bre sazrijevaju - etilen koji se stvara u zaraenim plodovima podstie sazrijevanje plodova - dokazano je da zaraza ili mehanike ozljede podstiu stavaranje etilena i etilen stvoren pod uticajem ovih inilaca naziva se stres etilen

- zahvaljujui gasovitom stanju on se veoma brzo iri u meuelijskim prostorima biljka transport etilena na vea rastojanja usljed gubitaka do kojih dolazi lateralnom difuzijom protie sporo - u sadejstvu sa drugim fizioloki aktivnim materijama ima regulatornu ulogu (malo se zna) - egzogeni etilen utie na rastenje, diferencijaciju, na brojne procese prometa materija, na reakciju biljaka na uslove spoljanje sredine i dr. tj. ispoljava sve osobine jednog prirodnog bioregulatora - biosinteza etilena etilen je gas sa malom molekulskom masom (CH2=CH2) - sinteza se odvija u metionin ciklusu---metionin uz pomo ATP prelazi u adenozil-metionin - odvajanjem metil-tioadenozina nastaje jedna ciklina AK- amino-ciklopropan karbonska kiselina - njenom razgradnjom nastaje: etilen mravlja kiselina, CO2 i NH4 - kljunu ulogu ima enzim ACC-sintetaza - smatra se da metionin nije jedini izvor etilena u biljkama - u toku sazrijevanja plodova paralelno sa oteenjem elijskih membrana poveava se peroksidavno razlaganje masnih kiselina i u takvim uslovima smatra se da etilen nastaje iz nezasienih masnih kiselina

- fizioloko dejstvo etilena

- inhibira izduivanje izdanaka i korijena znai da se moe smatrati antagonistom fitohormona koji stimuliu ovaj proces; regulie njihovu koncentraciju i na taj nain sprjeava pretjeran rast tkiva i organa
- stimulie klimakterino disanje plodova i disanje korijena od enzima disanja u najveoj mjeri se poveava aktivnost peroksidazeu oksidaciji auksina uestvuju i peroksidaze, tako se objanjava smanjenje nivoa auksina pri poveanju koncentracije etilena u tkivima biljaka - poveanje koncentracije etilena u toku starenja organa znaajno je za prirodno opadanje listova u toku jeseni kao i za sazrijevanje plodova - inhibira bazipetalni i lateralni transport auksina - podstie sintezu ABA i time opadanje listova i plodova -ubrzava sazrijevanje plodova - koji procesi reguliu zrenje plodova nije potpuno razjanjeno - modifikuje pol cvjetova visok nivo auksina i etilena moe da ima odeenu ulogu i u odeivanju pola cvjetova - stimulie obrazovanje korjenskih dlaica i lateranih korjenova - indukuje obrazovanje cvjetova - utie na sintezu antocijana i karotenoida - podstie klijanje sjemena nekih biljaka

- - primjena etilena za ubrzavanje sazrijevanja plodova u zatvorenom prostoru posebno kod limuna i jabuke - poto je etilen gas, u slobodnom prostoru se moe teko primjeniti--danas postoje rastvorljive supstance npr. 2-hloretilenfosforna kiselina (komercijalni naziv: etrel, etafon, CEP ili CEPA) koje biljke lako usvajaju preko nadzemnih organa ili korijena i koje se u biljkama brzo razgrade i nastaje etilen -etrel se primjenjuje pri mehanizovanoj berbi treanja i vianja poto podstie odvajanje plodova -pri proizvodnji paradaiza, paprike i dr. plodova ubrzava i ujednaava sazrijevanje i doprivosi obrazovanju bojenih materija - upotreba etrela moe da smanji porast tj. visinu (kao i retardantni) - identifikovani su geni odgovorni za sintezu 1-amino-ciklopropan-1-karbonske sintetaze---korisno u stvaranju genotipova sa umanjenom aktivnou ACC-sintetaze--plodovi takvih biljaka (voa i povra) bi se pri iznoenju na trite po potrebi tretiranjem sa etilenom dozrijevali---tako bi se smanjili gubici

Sintetizovane supstance rastenja retardanti - supstance koje usporavaju ili smanjuju rastenje i druge ivotne procese biljaka nazivaju se retardanti - tu spadaju jedinjenja koja su preteno sintetskim putem proizvedena - njihova struktura i mehanizam djelovanja na fizioloke i biohemijske procese biljaka su veoma razliiti -usporavaju diobu i poveanje elija - usporavaju a najee smanjuju izduivanje nadzemnog dijela - mogu da poveaju otpornost biljaka prema nepovoljnim uslovima sredine - utiu na formiranje generativnih organa i dr.

- najpoznatiji retardanti su: -cikocel (hlorholinhlorid) smanjuje izduivanje elija-smanjuje rastenje biljaka- antigiberelin - u praksi se primjenjuje u cilju smanjenja poresta a posebno u sprjeavanju polaganja usjeva penice i dr- ita -3jod-benzoeva kiselina (2,3,5-trijodno-benzoeva kiselina-TIBA) sa preteno antiauksinskim dejstvom - inhibira polarni transport auksina i stimulie njegovu razgradnju -ublaava apikalnu dominaciju -moe i da mijenja odnos polova nekih biljaka (dinje, lubenice, krastavci) - hidrazid maleinske kiselina antiauksin - sprjeava apikalnu dominaciju -stimulie aktivnost oksidaze indolsiretne kiseline - sprjeava ugraivanje uracila i citozina u NK i - inhibira sintezu proteina - nakuplja se u veoj koliini u mitohondrijama gdje smanjuje aktivnost enzima disanja i na taj nain utie na energetske procese elije - njeno inhibitorno dejstvo moe da ublai riboflavin i askorbinska kiselina - moe da smanji elongaciju nadzemnog dijela biljaka, da sprijei opadanje plodova i da izazove muku sterilnosz - moe da se sprijei klijanje krompira i luka u toku skladitenja - pri veim koncentracijema ima herbicidno dejstvo, a u malim koncentracijama moe da podstie neke fizioloke procese biljaka

-morfaktini (2-hlor-9-hidroksifluoren-9-karboksilna kiselina) - imaju veoma slinu strukturu sa geberelinskom kiselinom - ime su dobili po tome to mijenjaju izgled biljaka - nisu toksini pri visokim koncentracijama - u biljkama i zemljitu se brzo razlau, ili prelaze u glukozide zbog ega se biljke poslije odreenog vremena nakon tretiranja normalno razvijaju - utiu na skraenje internodija i izazivaju patuljast rast, onemoguavaju apikalnu dominaciju---biljka ima bunast izgled - utiu na geotropizam, na fototropizam, na obrazovanje plodova i pranika, na pojavu partenokarpije, inhibiraju polarni transport auksina, stimuliu stvaranje adventivnih korjenova - njihovo dejstvo se objanjava jednim dijelom injenicom da oni utiu ne samo na intenzitet mitoze i diobu elija u meristemu, ve i na orjentaciju deobenog vretena - u kombinaciji sa derivatima fenoksi-siretne kiseline kogu da se koriste i kao herbicid za unitavanje korova u itima