Ti li u su t m

http://longvuit.com

CC K THU T
M c l c:

TH I SO HAY

I. Bi t p th cho ng i m i t p so.........................................................................................1 II. Bi t p cho cch th i ra ti ng so........................................................................................3

1. Lm sao th i c ti ng u tin ? .............................................................................................. 3 2. K thu t nh l i........................................................................................................................ 5 2.1 nh l i n......................................................................................................................... 5 2.2 nh l i kp ........................................................................................................................ 6

2.3 K thu t nh l i kp cch khc .......................................................................................... 6 2.3.1 Lu ............................................................................................................................... 6 2.3.2 Phng php.................................................................................................................... 7 2.3.3. Luy n t p........................................................................................................................ 7 3. K thu t Ngn hi, Rung hi ....................................................................................................... 8

I. Bi t p th cho ng i m i t p so
T p th , l y hi, l m t trong nh ng i u ki n quan tr ng cho ng i m i t p so hn t t c . T p th r t quan tr ng, c khi b n s ph i t n nhi u th i gian t p , nhng nh l khng khng nn t p m t cch thi qu, v b n s mau c m th y chn n n. Con ng i khng phi phm, gi hi th cho th t lu nh mu n, b n ph i c s kin tr c th d n d n thch nghi. Cch t p: Ch ng 2 tay bn hng , th v ch m ch p, trong khi m th m 1-2-3-4- v ghi ch l hi th y m nh t 2 bn hng, m b n c m th y trn bn tay. Khi hi th y

Ti li u su t m

http://longvuit.com

bu ng ph i r i, gi hi th l i, m t 1 n 4, r i th lng hi th ra, v m n 4, t t c nh ng khi b n m, u l m th m trong u b n nh. T p nh th cho m i ngy, tr c khi t p v so, sau 2 tu n c th nng s m ln 6-7 v cao hn, nhng cng ng h p t p, thi qu, v m i ng i m i kh nng, dung l ng c th ti p thu hi khc nhau. V khi b n t t t p u, s nng cao trnh t c a b n kh hn. Trong tr ng hp ny, th con s c nng cao l trong m c tiu c a b n, d u g i n a n u c g ng c t l c, cng c hi u qu trong nh ng bi t p sau. N u b n l ng i tr ng thnh, th l i t p cng khc v i tr em khi b t u t p th , tr em khng th t p cch th c nh ng i l n, tr em khng th th m nh, gi hi, nh ng i l n. Cho ng i m i b t u t p, ti c khuynh h ng ch d n cho b c u tin, ng i t p d quan st, th c t p, nhng sau n y, b n s khng c n . Nh ng i l n, bu cch ng ph i th h n h c n l y hi th su trong nhanh gi hi nn trong c ng ph i ch a nhi u dung l ng hi nhi u. B n cng ph i t p n, v b n s ph i t p nh ng bi t p cao hn, nh ng o n nh c gi a cu nh c, m khng b gin an, b n ph i im l ng, ht .

T p ht, th , gi hi th , khng t ng m t l ng hi ra qu nhi u, c l kh cho ng i m i b t u, b n kin nh n, n l c v v n ch l th i gian, nhn l i, b n l i th y v t qua ci kh khn ban u. Ngh xa hn n a, b n c th l c quan, b i tm l con ng i khuynh h ng k l , v n u c ai ngh r ng, c ng i lm c vi c , th mnh cng lm c.Tin t ng r ng t p l i gi hi, b n c th chi h t c cu cu i c a bi nh c Cn b n, ht m t hi th su, tr c khi chi, ho c n nh ng o n nh c ngh , b n cng b t u ht hi y bu ng ph i, r i gi l i, chu n b s n sng ngay khi v cu nh c, v trong kho nh kh c gi hi, b n c nng l ng khng kh trong l ng ng c. i khi c nh ng an nh c b n t t n l y hi, nhng th ng xuyn b n ph i l lng ht hi th t nhanh, trnh khng b h t hi . B i v, c nh ng an nh c c t u cho ng i chi so v i t c nhanh, ch y ngn, hi th khng , cng lm gin an v i gin nh c. Ki m tra hi th , khi chi nh ng an nh c c n t cao, th gin b p th t vng c h ng. B n cng c th t p thm 1 k th t ht hi khc, trong khi th i, l y hi th t nhanh, v cng m hi c , nhng nh ng an nh c khng th y b gy khc, cch ht hi n y t m th i, ng n, khi cu nh c chuy n i v ph i th i nhi u an nh c nh l i kp lin t c, v i cch n y, l b n l ng nh ng hi th c c nh nhi u l n, m khng th y cu nh c b gy. L y hi khi th i, i h i b n c kinh nghi m, lanh l v c chu n b . y cng l hnh trnh c a b n, t lc m i b t u t p luy n, cho n khi th i kh , thng th ng ki m tra l i bi nh c mnh s chi , th y o n nh c no l y hi , o n no c n ph i th su v ht hi nhanh. Tr em b t u t p so , th ng th hi th khng , hay ng t ch ng gi a ging nh c, cng l kinh nghi m cho b n.

Ti li u su t m

http://longvuit.com

II. Bi t p cho cch th i ra ti ng so

L i nh n nh cho ng i m i b t u t ng so ln mi t p, v i tm ni m, l ng cho ti ng so nghe ph ph. T t nhin khng d dng, c ti ng so trn, y n, p, cho ng i m i b t u, m t m thanh khng ng tiu chu n th i ra, cng c ng i th y ch p nh n, v mi n sao ng i m i h c bi t th i sao cho ku c ti ng. Nhng ti tin r ng, v i s luy n t p, v s ch d n, trong tng lai, ti ng so c a 1 n t nh c u tin c th i ra, l m t m thanh p.

1. Lm sao th i c ti ng

u tin ?

Khi b t u t p mm mi pht ra m thanh, ng t p ni m trong lng, v d nh lm sao ti th i c nguyn bi nh c, lm sao ti c m ng so n y m t cch d dng, ti.. Hy t p trung v i bi t p c a mnh ngy hm nay. Ngay t u, u tin ng i t p ph i th trn huy t kh u c a ng so v i mi c a mnh, p l th i trn mi, r r t t ln ra n d i mi, tm kho ng mi, v l th i m mnh c m th y d ch u, nn nh l khng ph i y m nh ng so trn mi, m gi th t nh nhng. M i ng i c c m gic khc nhau v l i mm mi, Nh r ng gi l th i d i mi d i., C th m t m t th i gian, v kh t p cho quen l i mm trn ng so, Nhng v i s kin nh n, v luy n t p, ng i t p s thnh t u. Cch t p mm mi: mm mi cho th ng song song ( nh ang c i mm) v i nhau, h 1 l nh trn mi, th i nh hi th ra Hnh 2: Mi v i l i mm mi th i nh

Hinh1: Mi th i v i ng so

Ti li u su t m

http://longvuit.com

Mi v i l i mm th i m nh ra nhi u hi hn, Hnh 3: Mi v i l i mm mi th i ra lu ng hi m nh

C hai mi trn v mi d i ph i i u hnh l th i, song mi trn c ph n quy t nh t o ra m thanh. C th t p b ng cch mm mi ch t, ch 1 l nh trn mi va cho lu ng hi th i trn bn tay c a mnh, th y c t hi th i ra, thnh 1 ng hi nh g n, hay lu ng hi ph t a ra . B n khng th no t o ra 1 m thanh n u khng t p mnh i u khi n lu ng hi th i ra g n. V trn huy t kh u c a ng so, t p cho ku ti ng, t t th p ln cao, nhng ch c ch n phi cho ti ng so kho m nh. Thng th ng n t d ku ti ng th i l n t th p c a gi a octave, nhng ng i m i t p ch n b t c n t no cho d c ti ng pht m ra l ti ng trn, p, Ta th t p n t Si

Khi th i cho ra ti ng, m 5, ngng l i th , r i l p l i. T p vi l n nh v y, khi nhu n, b c k ti p th i n t nh c , v th i cho ti ng di hn, nn nh l ng t ng hi ra ngoi qu nhi u, ti ng ku c ti ng hi, ti ng so ph i trong, t p gi cho ti ng ni v c h ng tho i mi ng ti ng ni pht m cng lc v i ti ng so. No, ta c th l y so ra kh i mi v khang 1 pht im l ng, co gi n b p th t vng mi ng, b ng cch lm ng tc ngp m r ng c c h ng ( trong t th th ng lng), v c l ng ng c, V i ng tc th m nh c l ng ng c, v c h ng gip cho c c th tho i mi .Khi t o c ti ng so u tin ng i t p chuy n qua n t th n t A ho c n t C (Hnh 4: ging nh c n t A). hai, l 1 n t th p ho c cao hn,

Sau khi t p qua nh ng n t cn b n, ng i m i t p s qua giai o n t p th l y hi, cng v i nh ng ngn tay, cng v i l i mm mi v k thu t, cng v i s luy n t p t o ra ti ng so trong, r rng.

Ti li u su t m
C m t s ng i cho r ng mi khng c chuy n ng khi ang th i .M i s i u chnh c th c, nhng th t l v ng b n khi ngh t i 1 i u v i c m gic nh ph i l m m t v t g ngay d i chn m khng khng phi ci xu ng . Mi chng ta c cm gic tinh t i u chnh m t o ra m thanh trn ng so

http://longvuit.com

Hnh 5: Hi th i ra trn m t gc

Mi tn ch mi, v hi th i ra trn c nh s c gc c a l th i t o nn n t cao Mi tn ch hi th v mi th i t o ra n t nh c thp Hnh 6

xu ng

2. K thu t nh l i
nh l i g m 2 k thu t: nh l i n v nh l i kp

2.1 nh l i n
C nh ng cch t p nh l i n, ta c th ni ch "tu", hay "tee", khi ta nh l i ch " tu'"( ni nh ti ng Php, ch " tu" khng ph i "tu" theo gi ng ti ng Vi t, n u khng c, b n c th dng ch "tee"). Khi nh l i theo ch "tu", l em l i bng v pha tr c mi, v l theo v tr t nhin cho ng i th i so. M t s ng i cho r ng, ng i Php khi ni ch " tu " khng suy ngh, do c th gi i thch nhi u ngh s ng i Php chi so gi i trong nh ng th k r i, Trong nh ng th p nin qua, c ngh s

chi so n i ti ng trn th gi i ng i Php Jean-Pierre- Jampal Ta c th ch n ch "tee", hay "tu" t p, th i 1 n t nh c l p l i nhi u ch "tee, tee, tee, tee" v i th i gian c a chi u di hi th . Lm ch m nh khi b t u, l p l i v gi c ng , . t p nh t ng cht t ng cht m t, V khi nhu n nhuy n, ta c 2 l i t p cho l i nh lu i n ; 5

Ti li u su t m

http://longvuit.com

1- M t l l i nh l i nhanh, nh m nh tng t c mi ng 2 - L i th mi ng

c a lu i nh m nh vo vm

2 nh nh nhng nh hi th , nh lu i m t cch nh nhng t i vm

2.2

nh l i kp

nh l i kp v i ch staccato ti ng , c ngha l" ring bi t". Ti ng Php g i l " detache", cng c ngha ring bi t ng i Anh di n t g i "tonguing" nh l i kp nhanh, l s bao g m xen k c a ch "tu", t u l i nh m nh vo vm mi ng, ch "ku" t o thnh t chnh gi a., cu i l i trn thnh nc mi ng. N s t b lm thnh chu i t kh c nhanh, v ng cu hn l m thanh u. M t l n n a, chon 1 n t nh c b n mu n th i, l n n y b n s lin t c t "tu ku tu ku tu ku" cho t i khi hi th i ra . Khi ti t p nh l i kp ti t p ch "tu" v ch "ku" ring bi t, ch "ku" th n t khc, cho t i khi 2 ch n i chnh xc han tan, Cch th c n y cng cha han tan l m, (v ch "tu ku") n u c chu n b trong lc t p m t cch c g ng n l c. nh l i kp l k thu t nh l i, c ng v i cc k thu t ch y ngn trn thang m, v ch y ngn. Cch tp thnh cng v i nhi u l i nh l i kp, t p 1 an nhanh ph n kh i, r i si n i, t p cho tri ch y t ng an nh c, r i n i nh ng o n nh c v i nhau . Hy chu n b d ki n cho t ng an k thu t, trnh ng thi qu, qu nhi u k thu t staccato ( nh l i kp ) em vo trong bi nh c, C nh ng i m chnh, l bi t ng ng l i ng, th ng th c bi nh c, ng t o s nhm chn, m t tai, D trong tr ng h p no, nn nh k thu t ch l phng ti n t o nn nh ng m thanh v, m nh c lm cho ng i nghe c m th y tho i mi .

2.3 K thu t nh l i kp cch khc

2.3.1 Lu
- Th nh t: cc b n t p thnh th c l i n. - Th hai: ngn c a b n kh nhanh. - Th ba: ph i c s kin nh n cao, t p t d n kh, t ch m n nhanh. Nn t p nhu n nhuy n cc bi t p l i kp tr c khi b c vo cc tc ph m. V s nn nng d d n n sai l m trong vi c t p l i kp, khi cc b n nh l i kp sai r i, thnh thi quen r i th vi c s a l i l i cho ng cn m t th i gian hn nhi u so v i t p ng ngay t u.

Cc b n cng ng t ra cho mnh m t kho ng th i gian no l ph i luy n xong l i kp, nh v y s t o p l c v tm l cho b n b i t p nh l i kp c n s tho i mi v tm l v th l ng v c th .

Ti li u su t m

http://longvuit.com

2.3.2 Phng php

nh l i kp l trnh by nh ng chm kp b ng cch nh l i vo t t c cc note th ng l nhanh ho c r t nhanh v i yu c u cc note pht ra ph i r rng. Tr c tin cc b n ph i t p c l i kp tr c khi b t tay t p trn so. M t s ti li u c ghi phng php c l i kp ph i pht m ch : T c c t c c t c cho c t c ka t c ka t c kati ngh l cha chnh xc v khi pht m ch t c khng cng d u v i ch c v ch t c khng c cng d u v i ch ka. Trn th c t ch t c khi ta pht m l i s b t m nh v khi ta pht m ch c l i s c ng nh hn. V th nh ng b n theo phng php ny khi t p thnh cng l i kp v n cn b m t khi m khuy t. l lc trnh by m t chm kp g m nh ng note c cao khc nhau th khng sao. Nhng khi trnh by m t chm kp g m b n note ch ng h n th nh ng note ny c pht ra v i cao khng b ng nhau, note no ri vo ch T c s c cao cao hn nh ng note ri vo ch c. C 3 cch nh l i kp dnh cho 3 m v c: Th p-Trung-Cao m hnh th nh t: chm 4 kp. -Th p: tu ku tu ku - tu ku tu ku -Trung:ta ka ta ka - ta ka ta ka -Cao:ti ki ti ki - ti ki ti ki ti ki m hnh th hai: m t note n v hai note kp -Th p:tu tu ku - tu tu ku ... -Trung:ta -Cao:ti ti ki - ti ti ki ... ta ka - ta ta ka ...

2.3.3. Luy n t p
-Khi c nhu n nhuy n hai lo i m hnh trn v i t c nhanh, cc b n c th b t u chuy n sang t p v i cy so. Cc b n c th tham kh o cc bi t p nh l i kp trong cu n d y th i so c a c Tu hay H ng Thi c bn cc nh sch. -Cc b n c n t p t ch m n nhanh cc ngn tay c th p ng k p v i l i. i v i nh ng o n ch y di hi, v d nh trong bi Anh v n hnh qun hay Cng hnh qun gi a ma xuncc b n cng c n t p t ch m n nhanh, chia nh o n ch y kp ra t p sau m i rp l i thnh m t khc ch y hon ch nh. M t m o nh l cc b n h c thu c lng o n ch y kp r i b t u t p trn so m khng c n nhn sch, lc t t ng s khng b phn tn, m ch n ngn tay. Nh v y o n ch y kp s luy n nhanh hn.

-Cch gi nh p khi nh l i kp: Trong khi nh l i kp cc b n ch nn p 1 nh p u m i nh p lc tng t c ln c c nhanh th hai nh p m i p m t nh p; nh v y th nh p c a bi m i c gi

n 7

Ti li u su t m

http://longvuit.com

nh.

3. K thu t Ngn hi, Rung hi

Ngn hi, m t k thu t gip cho cu nh c m t m . Khng ph i cu i cu nh c, m i dng k thu t ngn hi, m ty thu c vo s di n t tnh c m c a ng i chi so, v c a cu nh c C 2 lo i ngn hi 1. Lo i ngn hi nh ca s nam tr con, ht gi ng Tenor cao,ngn hi b ng.Thng th ng ging nh c ph ng l ng, n u nh1 ho c 2 n t trong cu nh c khng c k thu t ngn hi. 2. Lo i ngn hi th 2 g i l rung c , l i rung c h ng l b t ra nh ng ti ng ho nhanh v lin t c. N u nh khng thay i cch ngn, v rung, trong bi nh c ch c h n ging nh c s t nh t. Nhi u ng i cho r ng ngn hi, th t c ngn khng c thay 8

Ti li u su t m

http://longvuit.com

i.Th c s c th con ng i c kh nng c m nh n mnh li t trong cu c s ng, t gi c ng yn tnh, n c th v n ng nng l ng ch y vi t gi, ch y n c rt c d m. m nh c cng v y, s c m nh n, thay i cc t c ngn, rung hi trong cu nh c cn ty thu c m i n t nh c v c ng c a ging nh c .

N u trong qu trnh b t u t p so, m c tiu k ti p l t p ngn hi, rung hi trong c h ng, b i v lm cho ti ng so p hn,khuy n khch ng i b t u t p,cng nh gup h t p trung vo m thanh th i ra. V y th ngn hi l g v t u xu t pht ? Ngn hi l nh p p c a m thanh, hnh thnh b i s v n chuy n lin t c c a ti ng c pht ra nhi u hay t t o ra p l c cho hi th . V t u xu t pht? Hi th nh m t thi t b l lng, i u khi n xen k lin t c cc l c, s c p, do s c m nh n v ph n ng c a mng ch n cc b p th t . B n c th th i 1 n t nh c, dng hi th th i t ng ch nh ra. B n c m th y b p th t vng c khi n c a hi th v mng ch n c b p c ph n trau d i nhi u hn v k thu t ngn hi v rung( c t o nn ti ng ha-ha-ha-, ch m v ring h ng ph i ch u ph n ng cho s i u ng rung ln. V l i, ng i chi so c n h ng).

V y b n c th b t u vo ch ha-ha-ha-ha, th i r t ng ti ng m t , b n s khng th y g l kh khn, th i t ng n t m t,khc b t,v ring r . B n th i l i nhng mau hn ha-ha-ha-ha, r i l p l i, nhanh hn. V nh v y, qu trnh t p,ngn nhanh th s khng cn pht ra ch "h" m l n t nh c ch y u m t cch han ton nh g n sng c a p su t. Khi b n c th th i n t nh c ngn nhanh nh t m b n c th ,dng my nh p ghi l i,theo m t p cho c th nhanh hn n a.M c tiu no mang l i k t qu ngn di trn n t nh c,b n th t p th ng xuyn theo phng php sau.

Ti li u su t m

http://longvuit.com

Trong ph n t p trn, t p th ng xuyn, ng,r t quan tr ng. Trnh khng cho ti ng ngn do d , khng u, khng r rng, thnh m t thi quen x u. Khi b n chi so m t cch thnh th o, b n c th ngn nhanh hay ch m trn m t n t nh c tho i mi ty theo s di n t tnh c m cu nh c.Trong khi , b n v n ph i t p luy n trong khun kh c a k thu t , v cho d b n thnh th c, m i ngy c 3 pht t p ngn hi . N u b n mu n th c t p ng, ngn hi nhanh, ch m v th i ra u lin t c, th y l k thu t b n ph i t p. Cho ng i b t u,b n ph i t p c phng php, v sau b n c th th c hi n ngn nhanh hay ch m v ngn nh th no trn 1 o n nh c ch m.

10