Red Hat Linux Kurulumu

Bu bölümde Red Hat Linux da??t?m?n?n kurulumu anlat?lacak ve kurulum örnek ?ekillerle
desteklenecektir. Kurulumun baz? a?amalar?nda ekran görüntüleri yer almamaktad?r, bu durum kurulum
disketleri ile çal???rken ekran görüntülerinin kaydedilememesindendir. Ancak bilgisayar ba??nda
geçirece?iniz her kurulum a?amas?nda kitaptaki bilgiler gayet aç?klay?c? ve yol gösterici olacakt?r.
Ön haz?rl?klar
Kuruluma ba?lamadan önce birtak?m ön haz?rl?klardan geçmeniz gerekiyor. Bunlardan k?saca söz
edelim.
Genel bilgisayar bilgisi
? Daha önce, önsözde de belirtti?imiz gibi bilgisayarlar hakk?nda detayl? olmasa da baz? ön bilgilere
sahip olmal?s?n?z. Özellikle bilgisayar?n sabit diskinin büyüklü?ü (Mb cinsinden), türü (IDE, SCSI),
haf?za (Mb cinsinden), CDROM (varsa, IDE veya SCSI olmayan CD sürücülerin modeli) ve farenin tipi
bilinmelidir. Bunlar? bilgisayar? sat?n ald???n?z yerden ö?renebilirsiniz.
? Video kart?n?n özelliklerinden ve monitörünüzün tipinden haberdar olmal?s?n?z. Özellikle monitörün
hangi ekran çözünürlü?ünü destekleyebildi?ini ö?renin.
Ag bilgisi
E?er bir a?a ba?l? iseniz a? özelliklerini ve a?a ba?lanabilmek için gerekli bilgileri sistem yöneticinizden
ö?renin. Red Hat kurulumu için bir a?a ba?l? olmak zorunda de?ilsiniz. A?a??da yaz?lanlar,
bilgisayar?n?z? Internet'e ethernet kart? yard?m?yla ba?lamak için gerekli bilgileri içerir. E?er telefon
hatt? üzerinden Internet ba?lant?s? planl?yorsan?z a?a??dakilerin hepsi i?inize yaramayabilir.
? Makinan?z?n IP adresi : 144.122.72.14 benzeri 4 adet birbirinden nokta karakteriyle ayr?lm??
rakamlardan olu?mal?d?r.
? A? maskesi : Yine IP adresine benzer ?ekildedir, genellikle 255.255.255.0 gibi bir rakamd?r.
? Arayüz (gateway) adresi : Bilgisayar?n?z?n d?? dünyaya aç?lan kap?s?
? Alan ad? sunucusu (DNS) IP adresi : Makine ad?ndan IP adresini bulmak için kullan?l?r.
? Alan ad? (domain name), örnek olarak gelecek.com.tr
? Makine ad? (host name), örnek olarak penguen.gelecek.com.tr
Disk alan?
Sabit diskin hangi alan?n? Linux için ay?raca??n?za ?imdiden karar verin. En az?ndan iki disk alan?n?
Linux için kullanman?z gerekecektir. Bu disk alanlar?ndan bir tanesi takas alan? (swap space) için
ayr?lacakt?r.
Yeni bir diskiniz varsa ya da eski sisteminizden zaten kurtulmay? planl?yorsan?z sorun yok, ancak bo? ve
Linux için ayr?lmay? bekleyen bir disk alan?n?z yok ise baz? DOS yaz?l?mlar? yard?m?yla yeni disk
bölümleri yaratmal?s?n?z. Bunun için fips ve defrag ikilisi gayet ideal ve uzun y?llar boyu denenmi?
programlard?r. Yap?lmas? gerekenler kabaca,
? Önce bölmek istedi?iniz yer için diskinizde yeteri kadar alan bulunup bulunmad???n? kontrol edin.
? Windows'un disk defrag yaz?l?m? ile disk üzerindeki verilerin tamam?n? tek bir bölgede toplay?n.
Böylece kalan yeri bölebilirsiniz.
? fips ile kalan bölgeyi ikiye bölün.
? Gerekiyorsa bu i?lemi tekrarlay?n.
CD-ROM'dan kurulum
Elinizdeki CD, Red Hat'in ticari olmayan sürümünü içermektedir. Ticari olan sürümünde kitapla verilen
CD'ye ek olarak ücretli sat?lan yaz?l?m paketleri (Red Baron ve Metro-X gibi) vard?r. Red Hat Linux'un
en kolay kurulum yöntemi CD'dendir. Ancak CD'nin bulunamad??? zamanlarda da Red Hat'i bir FTP
adresinden, sabit diskten veya NFS sunucudan kurabilirsiniz. Bu kitapç?kta sadece CD'den kurulum
yöntemi anlat?lacakt?r.
Disk bilgileri
Kurulum yöntemini (bizim metodumuz CD'den olacakt?r) ve ne kadar yeri Linux için açman?z
gerekti?ini ?imdiden biliyor olmal?s?n?z. Disk s?k?nt?n?z varsa ve deneme amaçl? kuracaksan?z 300Mb,
di?er durumlarda en az 600Mb yer ay?rman?z tavsiye edilir.
Kurulacak Sistemin Aç?lmas?
Öncelikle aç?l?? disketlerini olu?turmal?s?n?z. Bu disketler CDROM alt?nda \images dizini alt?nda
bulunurlar. \dosutils dizinindeki rawrite.exe program?n? çal??t?rarak \images\boot.img dosyas?n? bir
diskete yazd?rman?z gerekiyor. Temiz bir disketi A: sürücüsüne yerle?tirin ve CD'nizi bilgisayara tak?n.
A?a??daki i?lemleri s?ras?yla yap?n.
D:\dosutils> RAWRITE
Enter disk image source file name: ..\IMAGES\BOOT.IMG
Enter target diskette drive: A:
Please insert a formatted diskette into drive A: and press -ENTER- :
Yukar?da s?ras?yla hangi disket görüntüsünü (boot.img) ve bunu nereye (A: sürücüsü) yazd?raca??m?z?
belirttik. E?er bir PCMCIA kart?n?z varsa, yukar?daki i?lemlerin ayn?s?n? supp.img disket görüntüsü
için de yapmal?s?n?z. Kurulum a?amas?nda PCMCIA kartlar?n?z tan?nacak ve ikinci disketi
kullanacaks?n?z.
Diskete yazd?rma i?lemi bitti?i zaman disketi yuvas?ndan ç?kart?n ve bilgisayar?, disketten aç?lacak ?
ekilde BIOS'tan ayarlay?n.
Anakart?n?z ve BIOS destekliyorsa herhangi bir ek diskete gerek kalmadan kurulum yapabilirsiniz.
Sadece Red Hat CD'sini yerine takman?z ve BIOS'tan aç?l?? önceli?ini CD'ye vermeniz gerekecektir.
Bilgisayar?n?z aç?l?r aç?lmaz bir aç?l?? ekran? ile kar??la?acaks?n?z.
Bu aç?l?? ekran?ndan itibaren yapabilecekleriniz,
? Kurulum için de?i?ik yöntemler belirlemek
? Fonksiyon tu?lar?n? kullanarak de?i?ik kurulum metodlar? hakk?nda bilgi almak
olabilir. Biz kuruluma ba?layaca??m?z için verilen seçenklerin ilkini kullan?yor ve sadece ENTER tu?una
bas?yoruz.
Linux, kurulum s?ras?nda birden çok sanal ekran destekler. Her bir ekran? görebilmek için ALT tu?u ve
bir klavye üzerinden 1-5 aras?nda bir tu?a basmal?s?n?z. Sistem aç?ld??? anda 1. ekran (ALT-1)
üzerinde olursunuz. Di?er ekranlar?n her birinden (nadiren gerekse de) kurulum ve çekirdek mesajlar?n?
görmek mümkün olur. ?imdi etkile?imli kuruluma ba?layabiliriz.
?lk olarak bir ho?geldiniz yaz?s? sizi kar??lar. "Ok" diyerek bu bölümü geçin. Ard?ndan kurulumda
kullan?lacak dil seçimine geleceksiniz.
Bu bölümde istedi?iniz bir dili seçin.
Klavye tipi seçimi
Seçece?iniz klavye tipi sistem daha sonra ilk defa aç?ld??? zaman öntan?ml? olarak kurulacakt?r, ve
çal??man?za bu klavye ile devam edeceksiniz.
Diledi?iniz bir tu? tak?m?n? seçerek ENTER tu?una bas?n. E?er seçti?iniz tu? tak?m?n? be?enmezseniz
sistemi kurduktan sonra /usr/sbin/kbdconfig program? yard?m?yla de?i?tirebilirsiniz. Önerimiz bu
bölümde "us" klavye seçmenizdir.
Kurulum yöntemi
Bu kitapç?k ile birlikte bir Red Hat Linux CD'si verildi?i için yöntemi "Local CD-ROM" olarak seçin ve
"Ok" tu?una bas?n. Kurulum program? hemen ard?ndan sistemdeki CD sürücüyü tan?maya çal??acak,
e?er ba?ar?s?z olursa ne tür bir CD sürücüye sahip oldu?unuzu soracakt?r. Sistemde IDE/ATAPI CD
varsa "IDE", SCSI CD var ise "SCSI" yan?t?n? verin. E?er her iki tipte CD'niz yoksa "Di?er" seçene?ini
i?aretleyin.
CD sürücünüzü tan?tt?ktan sonra verilen CD'yi CD sürücüye yerle?tirin ve "Ok" tu?una bas?n. Red Hat,
otomatik olarak CD'yi tan?yacakt?r.
Kurulumun amac?
Daha önce kurulu Red Hat sürüm 2.0 ve üzeri sisteminiz var ise bunu güncellemeniz ya da Red Hat'i
yeniden kurman?z mümkün.
Normal olarak ilk defa kurulum yap?lacaksa "Install" seçene?ini i?aretleyin.
Disk bölümlerinin yarat?lmas?
Red Hat Linux, kurulum s?n?flar? ile daha kolay bir kurulum amaçlam??t?r. Kurulum s?n?flar?nda, kendi
iste?inize göre bir i?istasyonu ya da sunucu amaçl? Linux kurabilir, üçüncü seçenekte ise istedi?iniz
paketleri seçerek Özel bir sistem yaratabilirsiniz.
Burada dikkat etmeniz gereken bir durum vard?r. E?er sunucu (Server) seçimi yaparsan?z, diskinizde
yeralan tüm bölümler silinir ve sistem kendisi disk bölümlendirmesi yapar. Benzer ?ekilde i?istasyonu
(Workstation) kurulumu yaparsan?z diskteki tüm Linux bölümleri silinir, di?er bölümler kal?r.
"Custom" kurulum yaparsan?z diskteki bölümleri silmek sizin seçiminize kal?r.
SCSI yap?land?rmas?
Sistemde SCSI sabit diskinizin olup olmad???n? sorar. E?er varsa "Yes"i i?aretleyin. Bilgisayar?n?zdaki
SCSI kartlar taranacak ve Linux uyumlu SCSI kartlar bulunarak kullan?c? uyar?lacakt?r. SCSI
denetçiniz yok ise "No" diyerek bu bölümü geçebilirsiniz.
Disk ayarlar?
Kurulum program?na Red Hat Linux'u nereye kuraca??n? belirtmemiz gerekecektir. Linux için
ay?rman?z gereken bir takas alan? olmal?d?r. Daha önce söyledi?imiz ölçülerde bir takas alan?n? diskte
ay?rmal?s?n?z. K?sacas? Linux için en az bir, takas alan? için bir disk alan?na ihtiyac?m?z vard?r. Takas
alan?n? tan?mlamadan Linux kurulmayacakt?r.
Red Hat ile birlikte gelen iki tip disk bölümleyici vard?r. Bunlardan birincisi tüm Linux da??t?mlar?yla
gelen ve neredeyse standartla?m?? fdisk, di?eri de Red Hat firmas? taraf?ndan geli?tirilen ve nispeten
daha kolay bir arayüze sahip oldu?u söylenen Disk Druid. E?er kullan?m rahatl??? istiyorsan?z Disk
Druid'i seçebilirsiniz.
Disk Druid çal??mas?
Disk Druid, kullan?c? dostu bir disk bölümleme arayüzüdür. Linux, diskleri tan?mlamak için DOS'tan
farkl? bir yap? kullan?r. Örnek olarak,
? Her IDE disk, /dev/hdX olarak tan?mlan?r. Birinci disk hda, ikinci disk hdb, üçüncü disk hdc ve
dördüncü disk hdd ad?n? al?r.
? Her SCSI disk /dev/sdX olarak tan?mlan?r. Birinci SCSI disk için /dev/sda, ikincisi için /dev/sdb
kullanabilirsiniz.
Bunlar?n yan?nda, her diskin bölümlerini de tan?mlamak gerekir. Örnek olarak,
? Birinci IDE diskin birinci bölümü /dev/hda1,
? Üçüncü IDE diskin ikinci bölümü /dev/hdc2
? Birinci SCSI diskin dördüncü bölümü /dev/sda4
olarak adland?r?l?r.
Disk Druid ekran?n?n üst k?sm?nda, halihaz?rda gösterimde olan diskin bölümlerini göreceksiniz (hda1,
hda2, hdb3 gibi). Alt k?sm?nda ise, makinan?zdaki diskler hakk?nda bilgiler vard?r (hda, hdb gibi)
E?er kurulumdan önce disk alan? ay?rmam??san?z, Disk Druid ana penceresinin alt?ndaki tu?lar
yard?m?yla yeni disk bölümü eklemeniz gerekecektir. A?a??da bu tu?lar ve k?sa tan?mlar? yeral?yor:
? Add (Ekle): Yeni bir bölüm eklemek için kullan?l?r.
? Edit (De?i?tir): Bir disk bölümümün tipini de?i?tirmek için kullan?l?r.
? Delete (Sil): Seçti?iniz disk bölümünü siler.
? Ok: Ekrandaki bölümlendirme tablosu bilgilerini sabit diske kaydeder ve ç?kar.
? Back (Geri): Diskte bölümlendirme yapmadan önce eski menülere geri dönmek için kullan?l?r.
? F2 - NFS ekle : Bir a? üzerinden payla?t?r?lan dizini sisteme eklemek için kullan?l?r.
? F5 - Ba?tan : Yap?lan tüm de?i?iklikler gözard? edilecek ve bölümlendirme tablosu eski ?ekline
getirilecektir.
Disk Druid'in "Drive Summaries" bölümünde ise makina üzerindeki her diskin özelliklerini ayr? ayr?
görebilirsiniz. Birden fazla diskiniz var ise Drive Summaries'e gelip aktif diski de?i?tirin. En üstteki
"Current Disk Partitions" bilgilerinin de?i?ti?ini görebilirsiniz.
? Drive : Disk ayg?t?n? gösterir.
? Geom : Diskin boyut bilgilerini (silindir, kafa ve sektör) verir.
? Total : Sabit diskin toplam alan?n? (Mb cinsinden) verir.
? Used : Sabit diskin ne kadarl?k bir k?sm?n?n disk bölümlerine ayr?ld???n? gösterir.
? Free : Diskte ne kadar bo? yer kald???n? gösterir.
? Bar graph : Diskin ne kadarl?k k?sm?n?n ayr?lm?? oldu?unu bir bar grafik yard?m?yla gösterir.
Disk Bölümleme
Red Hat Linux kurulabilmesi için diskinizde sadece bu i? için ayr?lm?? en az 150Mb temiz disk alan?
bulunmal?d?r. Ancak yeterli disk bölümünüz varsa 600Mb ve daha yukar? bir disk alan? tavsiye
ediyoruz.
Daha önce de belirtti?imiz gibi, diskte bir tanesi sistem için, di?eri de takas alan? için olmak üzere iki
ayr? disk bölümü ay?rman?z gerekecektir. Bu iki disk bölümü ayn? disk üzerinde olmak zorunda de?ildir.
Tablonun üst k?sm?nda hangi disk alan?, kurulacak olan Linux'un hangi bölümüne ba?lanaca??, alt
k?s?mda da diskin özellikleri yeral?yor. Biz s?ras?yla önce /dev/sda1'i takas alan? olarak ay?raca??z,
ard?ndan da 1000Mb'l?k Linux bölümünü sistemin köküne (/) yerle?tirece?iz. Ba?ka disk alanlar?na
ihtiyaç duymad???m?z için geri kalan disk alan?n? henüz tan?mlamad?k ve ileride i?imize yarayacak ?
ekilde sakl?yoruz.
Ekran?n alt?ndaki "Edit" dü?mesine t?klay?n. Önce takas alan?m?z? belirlememiz gerekiyor. Ekrana ?
öyle bir görüntü gelecektir.
"Size" yerine, ne kadar disk bölümünü ayarlayaca??n?z? yaz?n. "Type" için Linux Swap verin. "Grow to
fill disk?" seçene?ini i?aretlemeniz halinde e?er diskte, bölümlendirmeden sonra bo? alan kalm?? ise bu
alanlar takas alan? olarak tekrar kullan?lacakt?r.
Kendi diskiniz üzerinde denemeler yaparken birden fazla takas alan? belirleyebilirsiniz. Ancak her bir
takas alan?n?n büyüklü?ü 127Mb'tan fazla olamaz. 16'dan fazla takas alan? yaratamazs?n?z.
Takas alan?n? tan?mlad?ktan sonra ikinci i?e geçiyoruz. Linux native bölümünü (/dev/sda2) kök (/)
olarak tan?mlamam?z gerekiyor. Tekrar "Add"i seçin. Yukar?daki i?lemlerin ayn?s?n? uygulay?n, bu
sefer disk tipi için "Linux native", disk büyüklü?ü için "1000" girin. Tabi ki 1000 yerine kendi diskinizin
büyüklü?üne ba?l? olarak istedi?iniz bir rakam? vermekte serbestsiniz.
"Ok" tu?una basarak önceki menüye (?u anki disk bölümleri) dönebilir ve "Ok" diyerek sonraki menüye
atlayabilirsiniz. Ek olarak, a?a??da NFS bölümünün eklenmesi ve fdisk ile örnek çal??ma yapmak için
fdisk komutlar? yeral?yor.
NFS bölümü eklemek
F2 tu?una bast?ktan sonra, a?a??daki bilgileri kar??n?za ç?kacak menüye s?ras?yla girin:
? NFS sunucunuzun ?nternet adresi (örnek olarak penguen.gelecek.com.tr)
? Uzaktaki makinan?n, NFS payla??m?na aç?k dizini (örnek olarak /public/nfs)
? Payla??lacak dizinin, yerel makinada nereye ba?lanaca?? (örnek olarak /usr/nfs)
Sabit disk üzerinde birden fazla Linux native disk alan? belirleyip, bunlar? ayr? ayr? /home, /usr gibi
dizinlere yerle?tirebilirsiniz. Ancak en kolay ve geçerli çözüm, bir Linux native, bir de Linux swap
(takas) disk alan? tan?mlamak ve Linux'u kurmakt?r.
Etkin Takas Alan?
Bu menüde takas alan?n?n aktifle?tirilmesi gerekiyor. Daha önce bir takas alan? tan?mlad?k, ?imdi de
alan?n?n uygun bir ?ekilde formatlanmas? gereklidir. "Ok" tu?una bast???n?z zaman disk üzerindeki
takas alan? biçimlendirilecektir (format).
Yukar?daki menüde yeralan son seçenek ile dilerseniz diskinizde bulunmas? muhtemel hatalar önceden
farkedilir. Bu k?s?mlar Linux kurulurken "bozuk" olarak i?aretlenir ve üzerine bilgi yaz?lmaz.
Takas alan?n? biçimlendirdikten sonra s?rada Linux'un kök bölümü için kullan?lacak olan disk alan? var.
Ekranda biçimlendirilecek bölümlerin bir listesini görmektesiniz.E?er yeni bir bölüm yaratm??san?z, bu
k?sm?n Linux'a ayr?labilmesi ve üzerine sistemin kurulabilmesi için biçimlendirilmesi gerekiyor. Ancak
daha önce diskte bir Linux varsa ve bu k?sm? biçimlendiriyorsan?z önceden uyar?yoruz: Biçimlendirilen
bölümlerde varolan tüm eski verileriniz yokolacakt?r.
Kurulacak bile?enler
S?rada Red Hat ile kurulmas?n? istedi?iniz paketleri seçmeye geldik. Buradaki paketlerin say?s?n?n
fazlal??? kafan?z? kar??t?rabilir. A?a??dakine benzer bir görüntü sizi kar??layacakt?r.
Yukar?daki örnekte kendi bilgisayar?n?za koyaca??n?z bile?enleri bo?luk tu?u yard?m?yla seçmeniz
gerekmektedir. Yan?nda * karakteri olan bile?enleri yaratan paketler hakk?nda daha ileride detayl?
sorular sorulacak ve siz de her paketin kurulup kurulmayaca??na karar vereceksiniz. Menüde yeralan
sistem bile?enlerine ait bilgiye a?a??dan ula?abilirsiniz. Tüm paketleri seçmek isterseniz diskinizde en az
1200Mb'l?k bir alan bulunmal?d?r. "Select individual packages" tu?una bast???n?z zaman, Red Hat her
bir bile?enin içindeki paketlerin kurulumuna kendisi karar vemeyecek ve seçimi size b?rakacakt?r.
? Printer Support : Yaz?c? deste?i. E?er bilgisayar?n?za bir yaz?c? ba?lamay? dü?ünüyorsan?z, veya bir
a? üzerindeki yaz?c?y? kontrol etmek istiyorsan?z seçmelisiniz.
? X Window System : Windows'un ekran görüntüsüne benzer ?ekilde pencerelerle çal??man?z? sa?layan
pencere denetleyici sistem. Linux'un bir metin arayüzü de bulunuyor, ancak en s?k ?ekli X11 grafik
arayüzü arac?l??? iledir. Netscape, KDE gibi X ekran?na ihtiyaç duyabilecek programlar için X Window
sistemini e?er yeterli yeriniz varsa seçmenizi öneririm.
? GNOME : GNOME pencere yöneticisi. Mutlaka al?n.
? KDE : GNOME benzeri, X Window alt?nda kullanabilece?iniz bir di?er pencere yöneticisi. KDE'yi
kaç?rmaman?z? öneririz.
? Mail/WWW/NewsTools : Burada e-posta al?p göndermek, web sayfalar?na ve haber öbeklerine
ba?lanmak için tin, elm, mutt, mh, pine gibi programlar bulunur.
? DOS/Windows Connectivity : DOS ve Windows makinalar?yla dosya ve yaz?c? al??-veri?i yapmak
istiyorsan?z bu ??kk? seçmelisiniz.
? File Managers : vi, pico, jed ve joe gibi programlar? içerir. Bu programlar? DOS'taki edit komutuna
benzetebilirsiniz. Her program?n kendine ait avantaj? ve güçlü oldu?u yanlar vard?r.
? Graphics Manipulation : Electric Fences, xv, Image Magick, gimp gibi görüntü dosyalar? üzerinde
i?lem yapan programlar?n bulundu?u bile?endir. Özellikle gimp'i almay? unutmay?n.
? X Games : X Window penceresi alt?nda çal??abilecek programlar burada bulunur.
? Console Games : Grafik ekrana ihtiyaç duymayan oyun programlar? (bsd-games) burada yeral?r.
? X Multimedia Support : Çe?itli oyunlar, ses kart? ve CD sürücü uygulamalar? ile animasyon
programlar? içerir.
? Print Server : Linux'u bir yaz?c? sunucu olarak kullanmay? dü?ünüyor ve bir a?a konu?land?r?lm??
makinalar?n Linux üzerinde yaz?c? servisi almas?n? istiyorsan?z bu ??kk? seçmelisiniz.
? Networked Workstation : Sistem yöneticisine yönelik, özellikle a? servislerini kapsayan tüm
programlar? içerir.
? Dialup Workstation : Linux'u uzaktan ba?lant? yapabilece?iniz bir çevirmeli a? sunucusuna dönü?türür.
? News Server : inn gibi programlar? kullanarak Linux'u haber öbe?i sunucusu olarak çal??t?rabilirsiniz.
? NFS Server : NFS (Network File System) arac?l??? yard?m?yla a? üzerindeki di?er makinalar Linux'un
disk ve CD sürücüsüne eri?me imkan? bulabilirler.
? SMB (Samba) Connectivity : SMB paketi, NFS'e benzer ?ekilde bu defa Windows, WfW ve NT
benzeri makinalar?n Linux ile disk ve yaz?c? payla??m? yapmas?n? sa?lar.
? IPX/Netware(tm) Connectivity : Linux, Novell Netware makinalar?n kulland??? IPX protokolünü
konu?abilir, hatta a? üzerindeki di?er makinalar Novell Netware sunucusu olarak görev yapabilir.
? Anonymous FTP/Gopher Server : Linux'un FTP ve Gopher sunucusu olarak görev yapabilmesi için
bu ??kk? seçiniz. Gopher art?k önemini yitirmi?, ftp ve web'e oranla kullan?m olanaklar? k?s?tl? bir ?
nternet servisidir.
? Web Server : Linux'un web sunucu olarak görev yapmas? için gereken paketleri içerir. Yayg?n bir
kullan?m alan? bulunan Apache sunucusu bu k?s?mdad?r.
? DNS Name Server : Bir alan? (domain) kontrol edecekseniz DNS'e (Alan ad? sunucusu) ihtiyac?n?z
olacakt?r.
? PostgreSQL (SQL) Server : PostgreSQL, DBMS uyumlu, tüm kaynak kodlar? verilen, ücretsiz,
güvenilir ve güçlü bir veri taban? yönetim sistemidir.
? Network Management Workstation : DHCP (dynamic host configuration protocol), SNMP gibi a?
yönetimini kolayla?t?ran paketler bu bile?en içinde yeral?r.
? TeX Document Formatting : Doküman üretirken TeX/LaTeX kullanmak isteyen kullan?c?lar bu
seçene?i i?aretlemelidirler. X Window alt?nda herhangi bir ftp adresinden indirilebilecek LyX kelime
i?leme program? yard?m?yla LaTex dökümanlar? haz?rlayabilirsiniz.
? Emacs : Emacs, Türkiye'de fazla bilinmeyen ve s?kça kullan?lmayan bir metin editörüdür. Denemek
isteyebilirsiniz.
? Emacs with X Windows : Emacs'?n X Window alt?nda çal??an sürümü.
? C Development : C programc?lar?na yönelik kütüphaneleri ve gerekli belgeleri içerir. C program?yla
ilgileniyor ve yaz?l?m geli?tirmek istiyorsan?z bu seçene?i i?aretleyin.
? Development Libraries : Di?er dillere (Java, Pascal, vb) ve paket programlara ait geli?tirme
kütüphanelerinin bulundu?u bile?en.
? C++ Development : C++ programc?l???na merak duyuyorsan?z bu ??kk? da seçin.
? X Development : X Window programlar? geli?tirmek için bu bile?en alt?nda bulunan kütüphanelerden
edinin.
? GNOME Development : GNOME pencere yöneticisi ve GTK+ kütüphanesiyle programlama
yapacaklar için.
? Kernel Development : Çekirdek üzerinde de?i?iklik yapmak isteyen C ustalar? için.
? Extra Documentation : Yukar?daki paketlerle gelmeyecek tüm belgeler buradad?r. Linux
Documentation Project kapsam?nda ç?kar?lan kitaplar (network administrator's guide, system
administrator's guide) ile HOWTO ve FAQ dosyalar? buradad?r. Türkçenin yan?nda belli ba?l? tüm
dillere ait geni? bir doküman yelpazesi vard?r.
? Everything : Tüm bile?enlerde yeralan alt paketlerin hepsini kuracakt?r.
Baz? paketlerin (örne?in çekirdek ve belli ba?l? kütüphaneler) mutlaka kurulmas? gereklidir. Kurulum
disketi, bu paketleri ç?kartmak istedi?iniz zaman izin vermez.
Grup seçimi
Red Hat ile birlikte kurulacak programlar burada seçilir. Yukar?daki menüde programlar? olu?turan
bile?enleri seçtik. ?imdi de her program? kurup kurmayaca??m?za karar verebiliriz.
ENTER yard?m?yla paketlerin seçimi yap?labilir. Seçili paketin toplam boyu ve paket hakk?ndaki
ayr?nt?l? bilgi F1 tu?u yard?m?yla görülebilir. Böylece gerekli gereksiz tüm paketlerin sisteme
kopyalanmas? ve disk alan?n? me?gul etmeleri önlenmi? olur.
Kurulacak tüm paketleri seçtikten sonra di?er menüye geçin. E?er bir paketin kurulumu di?eri için
gerekli ise RPM (Red Hat Package Manager) olay?n fark?na var?r ve sizi uyar?r.
[*] Choose packages to satisfy dependencies
seçene?inin i?aretlenmesi halinde her paketin ba??ml? oldu?u, ancak kullan?c? taraf?ndan seçilmeyen
paketler de sisteme yerle?tirilecektir. Örnek olarak gnome paketini seçtiniz, ancak gnome pencere
denetleyicisinin çal??mas? için gerekli olan gtk kütüphanesini yüklemediniz. RPM tüm ba??ml?l?klar?
ekrana listeler ve sizi gereklilikleri gözönüne alman?z için uyar?r. "Ok" derseniz ekranda yeralan tüm
paketler kurulacakt?r.
Kurulum kayd? sistem kurulduktan ve aç?ld?ktan sonra /tmp/install.log dosyas?ndan ayr?nt?l? olarak
izlenebilir. CD sürücünüzün h?z?na göre 10 ile 20 dakika aras?nda sürecek kurulum s?ras?nda, ekranda
hangi paketlerin kuruldu?u, paketler hakk?nda k?sa bilgi ve ne kadar yer kaplayaca?? yaz?l?r. Ayr?ca
kalan ve kurulacak paket say?s? ile tahmin edilen kurulum süresi belirtilir.
Fare Tipinin Belirlenmesi
Red Hat Linux, bilgisayara ba?l? olan fareyi tan?yacak ve sistem aç?l?rken bu farenin çal??abilmesi için
gerekli yaz?l?mlar? yükleyecektir.
E?er iki tu?lu bir fareniz var ise, 3 tu? öykünümü seçene?ini kullanmak isteyebilirsiniz. Bu seçenek ile
e?er farenin iki tu?una basarsan?z fare ortadaki tu?a bas?lm?? davranacakt?r. Özellikle X Window
alt?nda geçerli ve s?kça kullan?lan bir seçenektir.
Fare otomatik olarak tan?namazsa farenin tipini ve hangi seri porta ba?l? oldu?unu soran bir ekran sizi
kar??layacakt?r. Buraya gerekli bilgileri yaz?n ve ENTER tu?una bas?n. Red Hat kurduktan sonra fare
tipini tekrar de?i?tirmek isterseniz /usr/sbin/mouseconfig program?n? çal??t?rmal?s?n?z.
A? ayarlar?n?n yap?lmas?
E?er bir ethernet kart?n?z varsa, a? ayarlar?n?z? yapabilirsiniz. Aksi takdirde bu k?sm? geçin.
E?er yerel bir a? üzerinde çal???yorsan?z (örne?in ethernet a??) buradaki ayarlamalara ihtiyaç
duyacaks?n?z. Ancak ?nternet servis sa?lay?c?s?na bir telefon hatt? üzerinden ba?lanmay? dü?ünmeniz
halinde bu bölümü geçebilirsiniz. Modem ile ba?lanaca??n?z zaman servis sa?lay?c?dan gerekli bilgileri
alabilirsiniz.
Red Hat kurulum disketi sistemde bulunan ethernet kart?n? tan?yarak tipini belirtecektir.
Baz? NE2000 uyumlu kartlarla sorunlar ya?ayabilirsiniz ve sistem bunlar? tan?mayabilir. E?er kart?n?z
PCI ise fazla sorun ya?amadan kart?n?z tan?nacakt?r.E?er a? kart?n?z tan?namazsa ekrandaki a? kartlar?
listesinden size uygun olan? seçin. Bu durumda a? kart?n?z?n I/O adresini bilmeniz gerekecektir.
A? kart?n?z?n ayarlar?n? belirtmek için I/O adresi yerine kart?n I/O numaras?n? girin ve "Ok" tu?una
bas?n. Kart?n?z tan?nacak ve bir sonraki menüye geçeceksiniz.
Aç?l?? s?ras?nda makinan?n belirli bir IP'si var ise "Static IP Address" seçene?ini girin. E?er a?da
BOOTP ya da DHCP kullan?l?yorsa, gerekli parametrelerin girilebilmesi için sistem yöneticisine
ba?vurun.
TCP/IP ayarlar? menüsünde sistem yöneticisinden alaca??n?z IP adresi, a? maskesi, yönlendirici IP
numaras? ve alan ad? sunucusunu girmelisiniz.
"Ok" tu?una basarak "Configure Network" menüsüne gelin. E?er tüm IP numaralar?n? düzgün bir ?
ekilde girmi?seniz, makinan?z?n ad? ve alan ad? do?ru olarak ekrana gelecektir. Menüde ayr?ca ikinci
(Secondary nameserver) ve üçüncü DNS (Tertiary nameserver) numaralar?n? da girebilirsiniz. Birinci
DNS'in çal??mad??? zamanlarda s?rayla ikinci ve üçüncü DNS adreslerine bak?l?r. Bu adresler sistem
yöneticisinden ö?renilebilir.
Zaman dilimi (Configure Timezones)
Türkiye'nin bulundu?u zaman dilimi için "Turkey" seçin. Daha sonra herhangi bir nedenle bulundu?unuz
zaman dilimini de?i?tirmek isterseniz /usr/sbin/timeconfig komutunu çal??t?rabilirsiniz.
Aç?l??ta çal??t?r?lan servisler
Sistem aç?ld??? zaman hangi servislerin (httpd, named, innd gibi) çal??t?r?laca?? buradan seçilir. Listeyi
a?a??dan yukar?ya do?ru sürükleyip her servise ayr? ayr? bak?n. E?er bunlar hakk?nda yeterli bilginiz
yoksa F1 tu?u emrinize amade. Daha sonra sistemin aç?l???nda çal??t?r?lan servisleri de?i?tirmek ve yeni
servisler eklemek için /usr/sbin/ntsysv komutunu çal??t?rmal?s?n?z.
Yaz?c? ayarlar?n?n yap?lmas? (Configure Printer)
Sisteminize uygun yerel yaz?c? seçiminizi yap?n. ?ster yerel a? üzerinden, isterseniz Red Hat üzerinden
yaz?c? kullanabilirsiniz.
Dört tür yaz?c? tan?mlayabilirsiniz:
? Local : Yaz?c?n?z kendi makinan?za ba?l?d?r.
? Remote lpd: A? üzerinde yeralan ba?ka bir yaz?c?y? kullanmak isteyebilirsiniz.
? SMB/Windows 95/NT: A? üzerindeki bir SMB sunucusu, ya da 95/NT makinas? üzerinden ç?kt?
alabilirsiniz.
? A? üzerindeki LAN Manager yaz?c?y? kullanabilirsiniz.
Burada sadece yerel yaz?c?n?z oldu?unu farzederek i?lemleri sürdürece?iz. Standart yaz?c? seçeneklerini
ekrandaki menüde görebilirsiniz. Bu bölümde herhangi bir de?i?ikli?e gerek yok, "Ok" ile bir sonraki
menüye geçin.
Yaz?c? tipi seçiminden sonra, sizden ?u bilgilerin girilmesi istenecektir:
? Name of queue (Kuyruk ad?) : Yaz?c? kuyruk ismi.
? Spool directory (Kuyruk dizini) : Yazd?rmadan önce, yerel makinede dosyalar?n nerede tutulaca??.
Bir sonraki menüde Linux taraf?ndan otomatik olarak tan?nan yaz?c?lar ekranda belirtilecektir. ?
stedi?iniz yaz?c? modelini seçip sorulara uygun yan?tlar verdikten ve seçimleri onaylad?ktan sonra bu
menüden ç?k?n.
Bir sonraki ekranlarda s?ras?yla yaz?c?n?n tipini, ka??t büyüklü?ünü (ebatlar?n?) ve yaz?c?
çözünürlü?ünü listeden seçin.
"Fix stair-stepping of text" seçene?i seçili olarak kals?n. Ka??t boyutu ise, e?er bilindik dosya ka??d?
kullan?lacaksa a4 olmal?d?r.
Renk derinli?ini belirlerken (Configure Color Depth menüsünde) renk kalitesi ekranda s?ra ile yaz?l?d?r.
3, en dü?ük renk kalitesi ile yazman?z? sa?larken 32 yard?m?yla en kaliteli, ancak en yava? ç?kt?
alabilirsiniz. Bu bölüm de biterken, kar??n?za gelen son menüde yap?lan ayarlar? kontrol edin ve "Ok"
tu?una bas?n.
Root ?ifresinin tan?mlanmas? (Root Password)
Bilgisayarda yetkili kullan?c? olarak görev yapacak ki?inin (root) ?ifresinin verilmesi i?lemi burada
yap?l?r. Bu ?ifreyi unutmamak için geçici olarak güvenli bir yere yazabilirsiniz.
Geçici root ?ifresini sistem aç?ld?ktan sonra de?i?tirmek için
passwd
komutu kullan?lmal?d?r. root kullan?c? ?ifresini girerken ekrana yaz?lmayacakt?r.
Eri?im yap?land?r?lmas? (Authentication Configuration)
root kullan?c?s?n?n ?ifresinin belirtilmesinin ard?ndan, farkl? kimlik denetim yöntemlerinden bir tanesini
sisteminiz için belirlemelisiniz.
? Enable NIS : A? üzerindeki bir kaç bilgisayar?n ayn? ?ifre ve grup dosyalar?n? kullanmas?n? sa?lar.
? NIS Domain : Sistemin hangi NIS alan?nda çal??t???n? belirler.
? NIS Server : NIS sunucusunun ad?n? girin.
? Enable Shadow Passwords : Daha güvenli bir sistem için kullan?l?r. Normalde bu k?sm? de?i?tirmeyin.

? Enable MD5 Password : 256 karaktere kadar ?ifre kullan?labilmesini sa?lar.

Bu bölümde, e?er sistemde NIS kullanm?yorsan?z herhangi bir de?i?iklik yapman?za gerek yoktur.
Aç?l?? disketinin yarat?lmas?
Linux'un bir disketten aç?lmas?n? da sa?lamak istiyorsan?z aç?l?? disketi yaratmal?s?n?z. Özellikle sabit
diskin MBR k?sm?na LILO'yu (Linux yükleyici) yerle?tirmeyecekseniz bu bölümü es geçmeyin. Sabit
disk üzerinde bir sorun oldu?u ve Linux'un aç?lmad??? zamanlarda da aç?l?? disketi yard?m?yla sistemi
aç?p sorunu giderebilirsiniz.
Temiz bir disketi disket sürücüye yerle?tirin ve "Ok" tu?una bas?n. Sistem, bir aç?l?? disketi
yaratacakt?r.
LILO kurulumu
LILO, bir sistem önyükleyicidir. Sabit diskin ba??na yaz?l?r ve makina her aç?ld??? zaman hangi i?letim
sisteminin ba?lat?lmas? gerekti?ine karar verir. Bu bölümde LILO'yu MBR'ye kurmak için gerekli
ad?mlar? ataca??z.
"Where do you want to install bootloader?" sorusuna /dev/hda olarak yan?t verin (e?er birinci sabit diske
kurulum yap?yorsan?z).
Baz? sistemlerde aç?l?? s?ras?nda çekirde?e özel parametreler yollanmas? gerekir. Sizin sisteminizde de
gerekiyorsa bu parametreleri bir sonraki menüde belirtmeniz gerekmektedir. Genellikle herhangi bir
parametre girmenize gerek kalmayacakt?r. Bu bölümü "Ok" diyerek geçebilirsiniz.
X Window kurulumu
X Window, Linux'ta grafik arayüzüne verilen isimdir. Kurulum program? bu menüde ekran kart?n?z?
otomatik olarak tan?yacak ve gerekli yaz?l?m? yükleyecektir.
E?er ekran kart? tan?namaz ise kar??n?za bir liste gelir. Bu listeden ekran kart?n?z? seçin. E?er kart
listede yine yoksa çok büyük ihtimalle XFree86 taraf?ndan desteklenmiyordur.
Monitör seçimi
Listedeki monitörlerden, size en uygun olan?n? i?aretlemeniz gerekiyor. E?er monitör listede yok ise
"Custom" seçene?ini i?aretleyin. Yatay tazeleme s?kl??? 14 ve 15 inç monitörler için
Non-Interlaced SVGA, 1024x768 @ 60 Hz, 800x600 @ 72 Hz
ve 17 inç monitörler için
Monitor that can do 1280x1024 @ 70 Hz
Monitor that can do 1280x1024 @ 72 Hz
seçilebilir. Dü?ey tazeleme ise 50-90 ya da 50-100 aras?nda olur.
"Video Clockchip Setting" yaz?l? menü kar??n?za ç?kar ise bu k?sm? "No Clockchip Setting" ile geçin.
Sonraki menüde ekran?n hangi çözünürlükle aç?laca?? sorulur. Uygun olan çözünürlükleri i?aretleyip bu
bölümden de ayr?l?n.
S?rada X Window'un ilk deneme i?lemi var. Grafik ekran?n aç?ld???n? görürseniz fare yard?m?yla "Yes"
tu?una bas?n. Hemen ard?ndan X Window'un aç?l??ta otomatik olarak çal??t?r?l?p çal??t?r?lmayaca??
sorulacakt?r. Aç?l??ta X Window'un gelmesini istiyorsan?z bu bölüme "Yes" cevab? verin.
Sistem kurulumu tamamlanm??t?r. Aç?l??ta kar??n?za
LILO:
yaz?s? ç?kar. TAB tu?una basarsan?z çal??t?r?labilecek i?letim sistemlerinin bir listesini görebilirsiniz.
ENTER tu?una basarak öntan?ml? sistemi aç?n.
Bir süre geçtikten sonra, kurulum s?ras?nda yapt???n?z seçime göre metin tabanl? ya da X Window
tabanl? bir giri? sizi kar??lar. Her iki durumda da yapaca??n?z i?lem ayn?d?r. "login" yazan bölüme
"root", yani yetkili kullan?c? ad?n?, "Password" yazan bölüme de kurulum s?ras?nda belirtti?iniz ?ifrenizi
girmelisiniz.
Sisteme giri? yapt?ktan sonra baz? komutlar? deneyebilir ya da X Window'a geçi? yapabilirsiniz. Metin
ekranda iken X Window'a geçmek için a?a??daki komutu yaz?n:
startx
Kurulumda kar??la?abilece?iniz sorunlar
A?a??da, kurulumla ilgili belli ba?l? sorunlar, soru-cevap ?eklinde s?ralanm??t?r.
Kurulum, SIGSEGV(11) ya da SIGSEGV(7) sinyali vererek kesiliyor.
Bu durum, donan?m uyumsuzlu?una i?arettir. Nadiren de olsa, s?cakl???n da etkisi olabilir.
Yap?labilecekler aras?nda, makinada kurulumu etkilemeyecek tüm cihazlar? (TV kart?, ses kart? gibi)
ç?kartmak, RAM'lar?n yerini de?i?tirmek, cep (cache) belle?i etkisiz hale getirmek var.
Yaz?c?m? ayarlayam?yorum.
Bu sorun, kurulumu hiç bir ?ekilde etkilemeyecektir. Sistemi düzgün bir ?ekilde kurabilir, daha sonra X
Window alt?ndan kolayca ayarlar? tekrar yapabilirsiniz.
Kurulum s?ras?nda (herhangi bir yerde) makina kilitleniyor ve devam etmiyor.
Bu sorun, nadiren de olsa bozuk CD'lerde görülebiliyor. Sat?c?n?zla görü?ün.
Aç?l?? disketi olu?turam?yorum.
E?er disketiniz bozuk ise, aç?l?? disketi yarat?lamayacak ve sistem hata verecektir. Hem aç?l?? disketini,
hem de kurulum s?ras?nda kullanaca??n?z kurulum disketini olu?tururken mutlaka bu disketlerin temiz
ve hatadan ar?nd?r?lm?? olmas?na dikkat edin. Disketlerin formatlanm?? olmas?na gerek yoktur.
Ekran kart?m? tan?m?yor.
Linux, tüm ekran kartlar?yla uyumlu bir i?letim sistemi de?ildir. Sürekli olarak daha fazla say?da ekran
kart?na destek veriyor olmas?na ra?men, nadiren de olsa ekran kart?n?z?n tan?t?lamad??? durumlar
ortaya ç?kabilir. Bu sorun, kurulumu etkilemeyecektir. Linux'u metin ekrandan da kolayca
çal??t?rabilirsiniz