MP3 Ses Sıkıştırma Teknolojisi ve

MP3 Çalıcıların Yapısı,

Programlanması
MP3 Nedir?

MP3, müzik endüstrisinin bugüne kadar gördüğü en heyecan verici fenomendir. MPEG
(Motion Pictures Experts Group) Layer 3'ün kısaltmasıdır. Yaklaşık Audio CD kalitesinde
olan fakat 10 – 12 kat daha az yer kaplayan ses sıkıştırma formatıdır.

İlk önceleri oldukça masumane görülen Mp3'e dönüştürme işlemi, kullanıcıların kendi
yaptıkları mp3 dosyalarını arkadaşlarına ve dostlarına da göndermesiyle farklı bir boyuta
ulaştı. Bugün Mp3 dosyalarının CD ve kaset satışlarını olumsuz yönde etkilemeye
başlaması dolayısıyla, Mp3 dosyaları ilk zamanki gibi yaygın olarak dağıtılamıyorlar.

Eski ses formatları olan wav, pcm, voc, au, snd ile Audio CD kalitesinde 3-5 dk ses için 50
- 70 mb disk alanı gerekirken yeni ses formatları olan mp3, mp4, mp3pro, ogg, wma ile
yaklaşık aynı kalitede 3-5 dk ses için 3-5 mb disk alanı yeterli olmaktadır.

Ses dosyaları sıkıştırmada “Perceptual Noise Shaping” algoritması kullanılır.Mp3

algoritması, insan kulağınının duyma modeline benzerdir. Örneğin bazı frekansları insan
kulağı duyamaz, bazı frekansları diğerlerinden daha iyi duyar, eğer aynı anda çalan iki
sesten yüksek sesli olanı diğerinden daha iyi duyarız.

İnsan kulağının duyamayacağı sesler silinerek sadece duyabileceği sesler bırakılarak

dosya boyutu küçültülmüş olur. Normal duyma aralığı 500Hz-2KHz arasındadır. MP3
formatı, 1987 yılında Fraunhofer IIS tarafından geliştirilmeye başlandı. ISO-MPEG Audio
Layer-3 (IS 11172-3 and IS 13818-3) ile standart haline geldi. Bu standartlar :
 • US5285498: Method and apparatus for coding audio signals based on perceptual
model
• US5481614: Method and apparatus for coding audio signals based on perceptual
model
• US5579430: Digital encoding process
• US5040217: Perceptual coding of audio signals

Ses sinyalleri filtrelerle alt 32 banda ayrılır.Band üzerindeki işaretler maskelenir. Güç
maskeleme threshold değeri altında ise şifrelenmez. Gerekli olan bit sayısı belirlenir ve bit
stream olarak dönüştürülür.

MP3 Çalıcılar
MP3 formatının popüler olmasıyla beraber, bu teknolojinin mobil (taşınabilir) sistemlerde
de kullanılabilmesi (özellikle müzik sektöründe) gündeme gelmiştir. Teknik olarak, MP3
çalıcılar, MP3 formatındaki ses kayıtlarının donanımsal olarak çözülmesine dayanır.

Mp3 Çalıcı Parçaları

• Veri portu
• Hafıza
• Mikroişlemci
• Sayısal İşaret İşleyicisi (DSP)
• Ekran
• Playback kontrolleri
• Ses portu
• Amplifier
• Güç kaynağı

Kullanılan hafıza çeşitleri dahili flash bellek, CompactFlash kartları,SmartMedia kartları,

MemoryStick kartları, Dahili MicroDrive, Iomega PocketZip çıkarılabilir belleklerdir.Son
ikisi hariç diğer bellekler solid state olarak adlandırılır. Yani hareket eden parçaları yoktur,
bu da güvenlik sağlar ve müziklerde atlamayı önler.

Mikroişlemci, mp3 çalıcının beynidir. Playback kontrolleri ile kullanıcının girdilerini alır ve o
anda çalan parçayı LCD panelde gösterir ve DSP chipine gerekli olan verileri yollayarak
sesin işlenmesini sağlar. DSP hafızadan şarkıyı çeker ve istenirse bazı efektler (EQ)
uygulayarak amplifier’e gönderir. DSP bir sıkıştırmayı açma algoritması kullanarak, MP3
dosyasını ham sese çevirir ve digital-analog çeviriciye (DAC) yollar. Amplifier gelen sesleri
güçlendirerek ses portuna gönderir.
Pek çok portatif mp3-çalıcılar AA ve AAA piller ile çalışır. Bu da 10-12 saat dinleme süresi
demektir. Pek çok mp3 çalıcı AC adaptörler ile de çalışabilir. Küçük harddisk sürücüleri
kullanan mp3 çalıcılar, flash bellek kullananlara göre 100-150 kat daha fazla depolama
kapasitesine sahiptirler.

MP3 Çalıcıların Tasarımı

A) PJRC

Bir FPGA’nın programlanarak mp3-decoder ve firmware işlemini yerine getirmesinden

müteşekkil, FAT32 harddisklerden dosya okuyabilecek şekilde tasarlanmış stand-alone
çalışabilen mp3-player tasarımıdır.

Home Stereo/Theater sistemleri line-level çıkışlar kullanır. Daha iyi kalitede ses için son
seviye DVD çalıcılarda kullanılan 24-bit DAC’lar kullanılmalıdır. Ultra-yüksek kalitede MP3
bit oranları (256 ve 320 Kbps) bu DAClar tarafından desteklenmektedir.

Taşınabilir uygulamalar kulaklık ve piller ile çalıştırılır. Taşınabilir sistemlerde bu yüzde 4

AA pil ile çalışabilecek güç kaynakları tasarlanmalıdır. Büyük DRAM buffer kullanılmasının
sebebi, sistemi uyku modunda tutarak pil ömrünü uzatmaktır.

Çalıcının kontrollerinde en az 6 buton bulunmalıdır. Ör: sonraki dosya, çal/duraklat,

önceki dosya, rastgele mod, ses artırma, ses azaltma.

LCD ekranlar kullanıcıya çalıcının durumunu göstermek için mutlaka mp3 çalıcı
tasarımlarında kullanılmalıdır.

Tasarlanan MP3 çalıcı uyumluluğu artırmak için FAT32 dosya sistemine sahip disklerden
okuma yapabilmelidir. Ancak standart mp3 çalıcıların doğrusal “raw sector” kuyruk
sektörleri yaklaşımını kullanmaz.

Mp3 çalıcı tasarımda iki güç girişi bulunmaktadır. DC güç jakları 9-15 V DC gerilim kabul
eder ve 2pin başlık 4.5-6 V arasındaki regüleli olmayan gerilimleri kabul eder. Daha
yüksek seviyeleri desteklemesinin sebebi araba akümülatörlerinde de çalışabilmesi içindir.
Mp3 çalıcı 72 pin SIMM beleklerden 4,8,16 veya 32 mb’lık olanların kullanımı için
tasarlanmıştır. Daha önce bahsedildiği gibi büyük bellek kullanımı pil tasarrufu
sağlayacaktır.

Mp3 çalıcı mümkün olduğunca küçük olmalıdır. Çalıcı devre 15cm den daha büyük
olmamalıdır.

Mp3 çözücü devre programlanabilir olup, firmware yazılım güncelleştirmelerine açık

olmalıdır.

Mp3 çalıcının işletim sistemi olarak PJRC.COM tarafından yazılan açık-kaynak kodlu, GPL
lisanslı firmware tercih edilebilir. Bu yazılım tamamen C programlama dili ile yazılmış
olup, kodları açıktır. http://www.pjrc.com/tech/mp3/firmware.html

Çalıcının anakartı yaklaşık $150, LCD ve button paneli $42 tutmaktadır.

LCD kullanıcı arabirimi

Açılış Ekranı
 Figure 1:Donanımların ilklendirilmesi

Figure 2: Dizinlerin taranması

Figure 6: Butonların İşlevleri

Çeşitli Fotoğraflar
Şematik Devre
PCB Devre
B) Diğer Tasarımlar

Kendi başına (stand-alone) çalışabilen sistemler

PROJE: Robs-PROJE:s MP3 Player (NEW)

TİP: Tek başına çalışabilir

İŞLEMCİ: Atmel ATMega128

VERİ KAYNAĞI: Hard Drive

MP3 DECODER: STMicroelectronics STA013

AUDIO DAC: Cirrus Logic CS4334

DİL: English

http://www.robs-projects.com/

PROJE: GigaMP3Player (NEW)

TİP: Tek başına çalışabilir

İŞLEMCİ: Atmel AT90S8515

VERİ KAYNAĞI: Hard Drive

MP3 DECODER: VLSI VS1001K

AUDIO DAC: VLSI VS1001K

DİL: Spanish

http://www33.brinkster.com/jlblanco/gigamp3.asp

PROJE: mp3redux (NEW)

TİP: Tek başına çalışabilir PC Card

İŞLEMCİ: Atmel AT90S8515

VERİ KAYNAĞI: CD-ROM / Hard Drive

MP3 DECODER: STMicroelectronics STA013

AUDIO DAC: Cirrus Logic CS433x

DİL: English

http://demo.plain.de/hardware/mp3redux/

PROJE: Pocket-MP3 (NEW)

TİP: Tek başına çalışabilir

İŞLEMCİ: Atmel AT90S8515L

VERİ KAYNAĞI: MultiMediaCard

MP3 DECODER: STMicroelectronics STA013

AUDIO DAC: Cirrus Logic CS4334

DİL: French

http://perso.wanadoo.fr/pocketmp3/

PROJE: Hardware MP3-player

TİP: Tek başına çalışabilir

İŞLEMCİ: Texas Instruments TMS320C31DSP

VERİ KAYNAĞI: CD-ROM

MP3 DECODER: Texas Instruments TMS320C31DSP

AUDIO DAC: Analog Devices AD1859

DİL: English

http://home.hetnet.nl/~Evictorvanacht/

PROJE: Oxygen-MP3

TİP: Tek başına çalışabilir

İŞLEMCİ: Motorola 68HC11F1

VERİ KAYNAĞI: CD-ROM and Hard Drive

MP3 DECODER: STMicroelectronics STA013

AUDIO DAC: Cirrus Logic CS4334

DİL: English

http://oxygen.it.net.au/mp3/

PROJE: PRuK2000

TİP: Tek başına çalışabilir

İŞLEMCİ: Intel 80C535

VERİ KAYNAĞI: CD-ROM

MP3 DECODER: STMicroelectronics STA013

AUDIO DAC: Cirrus Logic CS4334

DİL: English

http://pruk2000.free.fr/home.htm

PROJE: My MP3 Z-Player PROJE:

TİP: Tek başına çalışabilir

İŞLEMCİ: Zilog Z80 8 MHz CPU

VERİ KAYNAĞI: CD-ROM

MP3 DECODER: Xilinx VirtexE600 FPGA

AUDIO DAC: Micronas DAC3550

DİL: English

http://users.pandora.be/jon/mp3/zplayer.html

PROJE: Thorsten MP3 Player

TİP: Tek başına çalışabilir

İŞLEMCİ: Atmel AVR RISC

VERİ KAYNAĞI: CD-ROM

MP3 DECODER: Micronas MAS3507

AUDIO DAC: Unknown

DİL: German

http://www-users.rwth-aachen.de/Thorsten.Ostermann/mp3.htm

PROJE: Open source MP3 Player

TİP: Tek başına çalışabilir

İŞLEMCİ: Microchip PIC16C65B

VERİ KAYNAĞI: CD-ROM

MP3 DECODER: Micronas MAS3507

AUDIO DAC: Micronas DAC3550A

DİL: English

http://www.angelfire.com/ms/mp3player/page2.html

PROJE: Public Domain mp3 Hardware Decoder

TİP: Tek başına çalışabilir

İŞLEMCİ: Intel 8051 / 16V8

VERİ KAYNAĞI: CD-ROM/Hard Drive/LPT

MP3 DECODER: Micronas MAS3507

AUDIO DAC: Burr Brown PCM1723

DİL: English

http://www.angelfire.com/weird/soundbastard/

PROJE: IMAP: Integrated MPEG Audio Player

TİP: Tek başına çalışabilir

İŞLEMCİ: Microchip PIC16F877/20

VERİ KAYNAĞI: Hard Drive

MP3 DECODER: Micronas MAS3507D

AUDIO DAC: Micronas DAC3550A

DİL: English

http://www.chez.com/imap3/

PROJE: MP3 Player

TİP: Tek başına çalışabilir

İŞLEMCİ: Microchip PIC16C64

VERİ KAYNAĞI: CD-ROM and Hard Drive

MP3 DECODER: Micronas MAS3507D

AUDIO DAC: Micronas DAC3550A

DİL: English

http://www.codepuppies.com/%7Eben/sens/pic/mp3/

PROJE: MoP3

TİP: Tek başına çalışabilir

İŞLEMCİ: Motorola 68HC11 / ispLSI1024

VERİ KAYNAĞI: CD-ROM/Hard Drive/LPT

MP3 DECODER: Micronas MAS3507

AUDIO DAC: Unknown

DİL: English
http://www.geocities.com/SiliconValley/Circuit/3150/index.html

PROJE: stand-alone MP3 player

TİP: Tek başına çalışabilir

İŞLEMCİ: Motorola 68HC11F1

VERİ KAYNAĞI: CD-ROM

MP3 DECODER: Micronas MAS3507

AUDIO DAC: Micronas DAC3550

DİL: English

http://www.geocities.com/SiliconValley/Hardware/2342/mp3player.html

PROJE: Alfa CD-MP3

TİP: Tek başına çalışabilir

İŞLEMCİ: Microchip PIC16C65A

VERİ KAYNAĞI: CD-ROM

MP3 DECODER: Micronas MAS3507D

AUDIO DAC: Micronas DAC3550A

DİL: Spanish

http://www.geocities.com/alfacd2000/

PROJE: HMpeg project

TİP: Tek başına çalışabilir

İŞLEMCİ: Atmel AT90S8515

VERİ KAYNAĞI: CD-ROM and Hard Drive

MP3 DECODER: Micronas MAS3507D

AUDIO DAC: Crystal CS4330

DİL: German

http://www.h-mpeg.de/

PROJE: Hard Disk Audio Player (for car)

TİP: Tek başına çalışabilir

İŞLEMCİ: Motorola 68HC912

VERİ KAYNAĞI: Hard Disk

MP3 DECODER: Micronas MAS3507

AUDIO DAC: Micronas DAC3550

DİL: English

http://www.hdap.nl/

PROJE: megaPEG

TİP: Tek başına çalışabilir

İŞLEMCİ: Atmel ATmega103

VERİ KAYNAĞI: CD-ROM and Hard Drive

MP3 DECODER: Micronas MAS3507D

AUDIO DAC: Micronas DAC3550A

DİL: English

http://www.indata.si/grega/megapeg.htm

PROJE: k/os mp3 PROJE:

TİP: Tek başına çalışabilir

İŞLEMCİ: Beck IPC@Chip SC12 / 1016

VERİ KAYNAĞI: CD-ROM, HD, TCP/IP

MP3 DECODER: Micronas MAS3507D

AUDIO DAC: Cirrus Logic CS4334

DİL: German

http://www.kreapc.de/mp3_about.php

Tamamıyla portatif sistemler

PROJE ThrillShaker (NEW)

TİP: Taşınabilir

İŞLEMCİ: Microchip PIC16877

VERİ KAYNAĞI: Compact Flash

MP3 DECODER: VLSI VS1001K

AUDIO DAC: VLSI VS1001K

DİL: French

http://pages.infinit.net/thrillb

PROJE Dreams 2 (NEW)

TİP: Taşınabilir

İŞLEMCİ: Microchip PIC16LF877

VERİ KAYNAĞI: Compact Flash

MP3 DECODER: VLSI VS1001K

AUDIO DAC: VLSI VS1001K

DİL: Italian

http://www.geocities.com/b94_1999/dreams2/dreams2.htm

PROJE YAMPP (Contains 6 different players)

TİP: Stand-Alone / Taşınabilir

İŞLEMCİ: Hitachi 2357F / AT90S8515 / ATmega161 / ATmega103

VERİ KAYNAĞI: Hard Drive / CD-ROM / Compact Flash

MP3 DECODER: VLSI VS1001K / Micronas MAS3507

AUDIO DAC: VLSI VS1001K / Micronas DAC3550A

DİL: English

http://www.myplace.nu/mp3/index2.htm

PROJE EE 476 Final PROJE

TİP: Taşınabilir

İŞLEMCİ: Atmel AT90S8535

VERİ KAYNAĞI: SanDisk Multimedia Card

MP3 DECODER: STMicroelectronics STA013

AUDIO DAC: Cirrus Logic CS4331

DİL: English
http://instruct1.cit.cornell.edu/courses/ee476/FinalProjects/s2000/peterdan/final.htm

PROJE Pocket-Sized MP3 player

TİP: Taşınabilir

İŞLEMCİ: Atmel AVR AT90S8515

VERİ KAYNAĞI: Smartmedia Card

MP3 DECODER: Micronas MAS3507D

AUDIO DAC: Micronas DAC3550A

DİL: English

http://elm-chan.org/works/mpc/report_e.html

PROJE Dragonix VZ

TİP: Taşınabilir

İŞLEMCİ: Motorola 68V328

VERİ KAYNAĞI: Compact Flash/2.5" Hard Drive

MP3 DECODER: VLSI VS1001G

AUDIO DAC: VLSI VS1001G

DİL: English

http://www.openhardware.net/Dragonix/index.php

PROJE The Super-Simple pocket size mp3 player!

TİP: Taşınabilir

İŞLEMCİ: Microchip PIC16LF877

VERİ KAYNAĞI: Compact Flash

MP3 DECODER: VLSI VS1001K

AUDIO DAC: VLSI VS1001K

DİL: English

http://www.walrus.com/%7Eraphael/html/mp3.html

PROJE Beatbox 2002

TİP: Taşınabilir
İŞLEMCİ: Motorola MC68332A

VERİ KAYNAĞI: 2.5" Hard Drive

MP3 DECODER: VLSI VS1001K

AUDIO DAC: VLSI VS1001K

DİL: German

http://www.beatbox2002.de/

PROJE STAMP - STand Alone Mp3 Player

TİP: Taşınabilir

İŞLEMCİ: Siemens / Infineon SAB-80C161RI

VERİ KAYNAĞI: 2.5" Hard Drive

MP3 DECODER: VLSI VS1001k

AUDIO DAC: VLSI VS1001k

DİL: English

http://www.dehm.net/chris/mp3.html

PROJE MP3 Buddy

TİP: Taşınabilir

İŞLEMCİ: Texas Instruments MSP430F149

VERİ KAYNAĞI: Smartmedia Card

MP3 DECODER: VLSI VS1001K

AUDIO DAC: VLSI VS1001K

DİL: English

http://www.del-ojo.com/cherry/mp3.html

Kaynaklar

 http://entertainment.howstuffworks.com/mp3-player.htm

 http://www.pjrc.com/tech/mp3/sta013.html

 http://www.st.com/stonline/prodpres/dedicate/mp3/mp3.htm

http://instruct1.cit.cornell.edu/courses/ee476/FinalProjects/s2002/jmd48/nll4%20jmd48
%20-%20EE%20476%20Final%20Project%20Web%20Page/476_final_project_intro.htm

 http://www.jelu.se/shop/product_info.php?products_id=78

 http://www.pjrc.com/tech/mp3/

 http://www.mp3projects.com/

 http://www.pjrc.com/tech/mp3/firmware/mp3player0610.tar.gz

Hazırlayanlar :

Rifat KURBAN

Ahmet BOYRAZ