ALGORTMA RNEKLER rnek 1:1 den 100 e kadar olan tamsaylarn toplamn bulan programn algoritmas. 1. BALA 2.

I=1, TOPLAM=0 3. EER I=100 ise 7. adma git 4.TOPLAM=TOPLAM+I 5. I=I+1 6. 3. adma git 7. YAZ TOPLAM 8. BT rnek 2: Klavyeden girilen 3 saydan byk olan bulan programn algoritmas 1. BALA 2. S1, S2 ve S3 saylarn GR 3. Buyuk=S1 4. EER S2>Buyuk ise Buyuk=S2 5. EER S3>Buyuk ise Buyuk=S3 6. YAZ Buyuk 7. BT rnek 3: Klavyeden girilen saynn tek yada ift say olup olmadn bulan programn algoritmas 1.BALA 2. A saysn GR 3. SAYI=TAM(A/2)*2 4. Eer SAYI=A ise "ift saydr" YAZ 5. "tek saydr" YAZ 6. BT rnek 4: 1 den 100 e kadar olan saylardan Tek ve ift olanlar ayr ayr yazan algoritma 1. BALA 2. S=1, TEK=0, CFT=0 3. TEK=TEK+S 4. CFT=CFT+(S+1) 5. Eer S=99 ise 8. adma git 6. S=S+2 7. 3. adma git 8. TEK ve CFT YAZ 9. BT rnek 5: 3 haneli bir saynn birler, onlar ve yzler basamandaki sayy bulan algoritma 1. BALA 2. A saysn GR 3. YUZLER=TAM(A/100) 4. B=A-(YUZLER*100) 5. ONLAR=TAM(B/10) 6. BIRLER=B-(ONLAR*10)

7. BIRLER, ONLAR, YUZLER YAZ 8. BT rnek 6: Girilen bir saynn tam kare olup olmadn bulan lgoritma 1. BALA 2. S saysn GR 3. A=TAM(S^(1/2)) 4. B=A^2 5. Eer S=B ise "say tam kare" YAZ 6. " tam kare deil" YAZ 7. BT rnek 7:stenilen say girilene kadar dardan say isteyen algoritma 1.BALA 2. A saysn GR 3. B saysn GR 4. Eer A=B ise "doru say girdiniz" YAZ ve 7.adma git 5. " yanl say girdiniz" YAZ 6. 3. adma git 7. BT rnek 8: 0 ile 100 arasnda 5 ile blnebilen ka adet ift say olduunu bulan algoritma 1. BALA 2. I=0, sayac=0 3. X=TAM(I/5)*5 4. Eer I=X ise sayac=sayac+1 5. I=I+2 6. Eer I<>100 ise 3. adma git 7. sayac YAZ 8. BT rnek 9: 1 ile 10 arasndaki saylarn arpmn bulan algoritma 1. BALA 2. I=1, ARPIM=1 3. ARPIM=ARPIM*I 4. I=I+1 5. Eer I<11 ise 3. adma git 6. ARPIM YAZ 7. BT rnek 10: 0 girilinceye kadar klavyeden girilen saylarn ortalamasn bulan algortima 1. BALA 2. sayac=0, toplam=0 3. A saysn GR 4. Eer A=0 ise 8. adma GT 5. toplam=toplam+A 6. sayac=sayac+1 7. 3. adma GT

8. ortalama=toplam/sayac 9. ortalama YAZ 10. BT rnek 11: Klavyeden girilen saynn faktoriyelini bulan programn algoritmas 1. BALA 2. N saysn GR 3. I=1, F=1 4. F=F*I 5. I=I+1 6. EER I<N+1 ise 4. adma GT 7. F YAZ 8. BT rnek 12: Klavyeden girilen 5 adet saynn 10dan byk olanlarnn saysn veren programn algoritmas. 1. BALA 2. adet:0, sayac=5 3. S saysn GR 4. EGER S>10 ise adet=adet+1 5. EGER sayac=0 ise 8. adma GT 6. DEGLSE sayac=sayac-1 7. 3. adma GT 8. sayac YAZ 9. BT rnek 13: Klavyeden 3 not girilir. lk notun %30, ikinci notun %30 ve son notun da %40n bulan program yapnz. Sonu olarak da 3 notun yzdelerini toplayp ekrana yazdrnz. 1. BALA 2. n1, n2 ve n3 GR 3. top=n1*30% + n2*30% + n3*40% --> top=n1*0.3 + n2*0.3 + n3*0.4 4. top YAZ 5. BT rnek 14: Bir komisyoncu satt mallardan fiyat 50 TL ye kadar olanlardan %3, daha fazla olanlardan ise %2 komisyon almaktadr. Klavyeden girilen 5 maln komisyonlarn bularak, toplam komisyonu hesaplaynz. 1. BALA 2. adet:0, kom:0 3. S saysn GR 4. EGER S<50 ise kom=kom + (S*3%) 5. EGER S>50 ise kom=kom + (S*2%) 6. adet=adet + 1 7. EGER adet=5 ise 9. adma GT 8. 3. adma GT 9. kom YAZ 10. BT rnek 15: Girilen ilem trne (* / - +) gre iki sayy ileme alp sonucunu ekrana yazan program yapnz.

1. BALA 2. ISLEM tr GR (* / - +) 3. S1 ve S2 GR 4. SONUC=S1 ISLEM S2 5. SONUC YAZ 6. BT rnek 16: Aracn otopark cretinin hesaplanmas. Aralarn en fazla 24 saat kaldn varsayn. 0 - 2 saat 150 bin 2 - 8 saat 300 bin 8-24 saat 500 bin 1. BALA 2. t sresini GR 3. EGER t<=2 ise cret=150 4. DEGLSE t<=8 ise cret=300 5. DEGLSE t<=24 ise cret=500 6. cret YAZ 7. BT

rnek 1: Girilen 2 saydan byk olan ekrana yazdran programn algoritmasn ve ak diyagramn tasarlaynz. imdi bu rnekte dorusal ak diyagramlarndan farkl olarak bir karar verme sz konusu. girilen ilk say x olsun ikinciside y olsun. x saysm y den byk yoksa y says m x den byk yoksa iki say birbirine eitmi. Bu durumda bir karar verme ve bu karar sonucunda byk olan saynn ekrana yazdrlmas sz konusudur. Deikenler Birinci say: x kinci say: y Algoritma Adm 1: Bala

Adm 2:Birinci sayy gir.(x) Adm 3:kinci sayy gir.(y) Adm 4:Eer x>y ise ekrana 1. say byktr yaz. Adm 5:Eer y>x ise ekrana 2. say byktr yaz. Adm 6:Ekrana saylar birbirine eittir yaz. Adm 7:Bitir Ak Diyagram

rnek 2: Girilen bir saynn tek mi ift mi olduunu tespit eden programn algoritmasn ve ak diyagramn tasarlaynz. imdi byle bir soruda bir saynn 2 ye blnd zaman 0 kalann verirse say ift 1 kalann verirse say tek olduu bilgisini hatrlatmamz lazm. Yani burda yine bir karar verme sz konusudur. Mesala

5 says tek mi ift mi ? 18 says tek mi ift mi ?

i 2 ye blersek kalan 1

Tek ift

18 i 2 ye blersek kalan 0

Bir saynn blmden kalann bulan matematiksel bir fonksiyon mevcuttur. Birok programlama dilinde de bu fonksiyon tanmlanmtr. Mod fonksiyonu denilen bu fonksiyonun kullanl: 6 mod 2 7 mod 2 Deiken Girilen say : x Algoritma Adm 1:Bala Adm 2:Herhangi bir say giriniz.(x) Adm 3:Eer x mod 2 =0 ise ekrana ift yaz deilse tek yaz. Adm 4:Bitir anlam 6 nn 2 ye blmnden kalan sonu deeri sfr. anlam 7 nin 2 ye blmnden kalan sonu deeri birdir.

rnek 3: Girilen scaklk deerine gre bir suyun kat, sv ve gaz olma durumunu gsteren programn algoritmasn ve ak emasn tasarlaynz. imdi soruyu zmeden nce kimya konularn biraz hatrlayalm. Su sfr derecenin altnda kat, 0-100 derece arasnda ise sv, 100 dereceden fazla ise gaz halinde bulunur. Dolays ile bu soruda kullanc su scakln girdikten sonra belirli karlatrmalar yaparak karar vermemiz lazm. Deikenler Scaklk deeri: t Algoritma Adm 1:Bala Adm 2:Scaklk deerini giriniz.(t) Adm 3: Eer t<0 ise Ekrana kat yaz. Adm 4: Eer t>0 ve t<100 ise ekrana sv yaz deilse gaz yaz. Adm 5: Bitir.

Ak Diyagram

Yukardaki ak diyagramndan da anlalaca gibi t deeri giriliyor. nce 0 dan kk m ona bakyoruz. eer kkse ekran kat yazyor ve program bitiyor deilse dier karar verme durumu oluuyor. bu sefer 0 ile 100 arasnda olup olmad sorgulanyor. evet ise ekrana sv yazyor deil ise girilen deer 100 ve 100 den byk deere sahip olduu iin direkt olarak ekrana gaz yazlyor ve program sonlandrlyor. rnek 4: Bir dersten 3 snav notu alan bir rencinin : a- ortalamasn b-5 li sistemdeki not karln c-harfli sistemdeki not karln yazdran programn algoritmasn ve ak diyagramn tasarlaynz.

imdi bu program zmeden nce matematiksel ilemler ve not verme sisteminden bahsedelim. ncelikle alnan not srasyla x,y,z olsun ortalamas (x+y+z)/3 deerinden kar. 5 li sistemde verilen notlar: 100-85 dahil aral not 5 olur. Harfli sistemde A olur. 84-70 69-55 54-45 44-25 24-0 dahil aral not 4 olur. Harfli sistemde B olur. dahil aral not 3 olur. Harfli sistemde C olur. dahil aral not 2 olur. Harfli sistemde D olur. dahil aral not 1 olur. Harfli sistemde E olur. dahil aral not 0 olur. Harfli sistemde F olur.

Deikenler girilen not deerleri: a,b,c derslerin ortalamas: ort 0-5 arasndaki rakamsal notu: r A-F aralndaki harfsel notu: h Algoritma Adm 1: Bala Adm 2: Ders notlarn al.(a,b,c) Adm 3: ortalama deerini hesapla ort=(a+b+c)/3 Adm 4: eer ort>84 r=5 h=a adm10 a git. Adm 5:eer ort>69 r=4 h=b adm 10 a git. Adm 6:eer ort>54 r=3 h=c adm 10 a git. Adm 7:eer ort>44 r=2 h=d adm 10 a git. Adm 8:eer ort>24 r=1 h=e adm 10 a git. Adm 9:r=0 h=f Adm 10: r ve h deerlerini ekrana yaz. Adm 11: Bitir. imdi admlar incelersek ort deeri bulunduktan sonra eer ifadeleri ile bulunan ort deeri teker teker snanyor ve h ve r deikenleri deerlerini

alyorlar. Adm 10 da ise bulunan deerler ekrana yazlp program sonlandrlyor. Ak Diyagram

Bir hatrlatma yapmak gerekirse bir sorunun zmnde farkl algoritmalar oluabilir. Yani bir sorunun farkl ekillerde zmlemesi yaplabilir. rnein bu soruda tersten de gidilebilirdi. Yani alnan not 5 den 0 a deilde 0 dan 5 mi eklinde sorgulanabilirdi. rnek 5: Bir fabrikada sabit maala alan iiler aile durumlarna ve rettikleri para saysna grede ek maa almaktadr. Aada verilen ynergelere gre iilerin maalarn hesaplayan programn algoritmasn ve ak diyagramn tasarlaynz. ocuk says1 ise maan %5 i ocuk says 2 ise maan %10 u ocuk says 3 ve 3 den fazla ise maan %15 i kadar aile yardm. retilen para says 50-100 arasnda ise maan %10 u retilen para says 100-150 arasnda ise maan %15 i retilen para says 150-200 arasnda ise maan %20 si Deikenler inin sabit maa:m ocuk says:c rettii para says:p ocuk yardm: cy Para yardm: py denecek toplam maa: t Algoritma Adm 1: Bala Adm 2: Sabit maa, ocuk says,retilen Para saysn gir.(s,c,p) Adm 3: Eer c=1 ise cy=m*0.05 Adm 4: Eer c=2 ise cy=m*0.1 Adm 5: Eer c>2 ise cy=m*0.15 Adm 6: Eer (p>=50 ve p<100) ise py=m*0.1 Adm 7: Eer (p>=100 ve p<150) ise py=m*0.15 Adm 8: Eer(p>=150) ise py=m*0.2

Adm 9: t=m+cy+py Adm 10: t deerini ekrana yaz. Adm 11: Bitir Ak Diyagram

rnek 6: Klavyeden 3 adet kenar uzunluu giriliyor. Girilen kenar uzunluklar ile : a-genin izilip izilemiyeceini b-Eer gen izilirse genin eidini(ikizkenar, eitkenar, ekenar) c- izilen genin alan ve evresini bulup ekrana yazan programn algoritmasn ve ak diyagramn tasarlaynz. imdi bu soruyu zmeden nce biraz geometrik ilemlerden bahsedelim : Birincisi genin gen olabilmesi iin bir kenar dier iki kenarnn toplamndan kk ve yine dier iki kenarn farkndan byk olmak zorundadr. Bu zellik tm kenarlar iin doru olursa belirtilen llerde bir gen izilebilir demektir. gen tiplerinde ekenar gen tm kenarlar eittir, ikizkenar gen de herhangi iki kenar birbirine eittir, eitkenar gende ise tm kenar uzunluklar birbirinden farkldr. genin evresi tm kenar uzunluklar toplamna eittir. Alan formllerinden biri ise Alan=U*((U-a)*(U-b)*(U-c))^1/2 U burada evrenin yars kadardr. Yani yar evrede denilebilir. Bu bilgilerin nda algoritmamz aadaki ekilde dzenlenmitir. Algoritma Adm 1 : Bala Adm 2: kenar uzunluunu giriniz.(a,b,c) Adm 3: Eer( (a+b>c) ve (a-b<c)) veya ( (a+c>b) ve (a-c<b)) veya ((b+c>a) ve (b-c<a))deilse ekrana Bir gen izilemez. yaz ve Adm 10 a git. Adm 4: Eer ((a=b) ve (b=c) ve (a=c)) ise ekrana Ekenar gen yaz. Adm 5: Eer ((a<>b) ve (a<>c) ve (b<>c)) ise ekrana eitkenar gen yaz. Adm 6: Eer ((a=b) ve (b<>c)) veya ((a=c) ve (c<>b)) veya ((b=c) ve (c<>a)) ise ekrana kizkenar gen yaz.

Adm 7: genin evresini bul. (C=a+b+c) Adm 9: genin yarm evresini bul. (U=C/2) Adm 8: genin alann bul. (A=U*((U-a)*(U-b)*(U-c))^1/2 Adm 9: evre ve alan deerlerini ekrana yaz.(C,A) Adm 10: Bitir

Ak Diyagram

Evet bu makalede sizlere programlarn vazgeilmezi eer (if) kalbnn algoritma ve ak diyagramlar ile ifade edilmesini anlattk. Umarm herkes iin gzel bir alma olmutur. yi almalar diliyorum tm biliim severlerimize hoakaln