3.

KANAL KONSTRKSYONU
Trk Standart ve artnamelerinde kanal konstrksiyonu zerinde fazla durulmamtr. Bayndrlk Bakanl artnamesine gre, basn snflandrmasna ve takviye durumuna baklmakszn, galvanizli sac
kanallar iin Tablo 3.1de verilen sac kalnlklar ifade edilmitir.
Kanal Boyutu

Sac Kalnl

En geni kenar

250 mmye kadar

0.50

En geni kenar

499 mmye kadar

0.60

En geni kenar

990 mmye kadar

0.75

En geni kenar

1490 mmye kadar

0.90

En geni kenar

1990 mmye kadar

1.00

En geni kenar

2490 mmye kadar

1.15

En geni kenar

2500 mmye kadar

1.25

ekil 3.1. TAKVYESZ KANAL

Halbuki kanal konusunda en detayl almalar ieren

SMACNA standartlarnda basn, takviye ve konstrksiyon
zelliklerine gre farkl sac kalnlklar kullanmak mmkndr. Ayn basn iin takviyeyi (mukavemet artrc nlemler)
artrarak sac kalnln daha az tutmak mmkndr.
3.1. SMACNA STANDARTLARINA GRE DKDRTGEN
KESTL KANAL KONSTRKSYONU
SMACNA standartlar ncelikle projeler zerinde kanal basn snfnn gsterilmesini gerektirir. Eer ihale evrak iindeki kanal projelerinde basn snf gsterilmemise, hzlar ne olursa olsun kanal
basn snf 250 Pa kabul edilecektir. V.A.V. sistemleri iin ise, yine kanal basnc ifade edilmemise, basn snf 500 Pa kabul edilecektir.
Kanallar konstrksiyon asndan takviyeli ve takviyesiz olarak iki
ana gruba ayrlabilir. Takviyesiz kanal konstrksiyonu ekil 3.2de
verilmitir. Takviyesiz kanallar iin sac kalnlklar ise Tablo 3.3de
veril-

ekil 3.2. TAKVYESZ KANAL

1

KANAL
BOYUTU
(mm)

BASIN SINIFI (Pa)

Pozitif veya Negatif

Sadece Pozitif

125

250

500

750

1000

1500

2500

200 ve alt

0.55

0.55

0.55

0.70

0.70

0.70

0.85

201 - 250

0.55

0.55

0.55

0.70

0.85

1.00

1.30

251 - 300

0.55

0.70

0.70

0.85

1.00

1.30

1.60

301 - 350

0.55

0.70

0.85

1.00

1.30

1.30

351 - 400

0.55

0.85

1.00

1.30

1.30

1.60

401 - 450

0.55

0.85

1.00

1.30

1.60

451 - 500

0.70

1.00

1.30

1.60

501 - 550

0.85

1.30

1.60

1.60

601 - 650

1.00

1.30

651 - 700

1.30

1.60

701 - 750

1.30

1.60

750 - 900

1.60

TAKVYE GEREKL

Tablo 3.3. TAKVYESZ KANAL SAC KALINLIKLARI (mm)

mitir. Bu tabloda galvaniz sac kalnlklar, basn snf ve kanal
geniliine gre ifade edilmitir.
Standarda uygun birleme yaplmas art ile takviyesiz kanallarda
birleme aralklar (tek para kanal uzunluu) iin herhangi bir snrlama sz konusu deildir.
Genilii 500 mmyi geen kanal yzeyleri ve sac kalnl, 1,00 mm
veya daha az olan ve 1 m2den byk desteklenmemi panel alanlar,
eer kaplanmam veya dtan izole edilmemise apraz vurarak salamlatrlmaldr. Daha kaln sactan yaplan, daha kk boyutlu, daha kk panel alan olan ve kaplanm veya dtan izole edilmi kanallar iin bu ileme gerek yoktur. Tipik apraz vurulmu ve kordonlu kanal konstrksiyonu ekil 3.4de grlmektedir.
3.2. TAKVYEL KANALLAR
Takviyeli kanallar kullanldnda sac kalnlklarn daha ince almak
mmkndr. Takviyeli kanal rnei ekil 3.5de grlmektedir.
Takviye olarak, ara takviyeler veya takviye edilmi kanal birlemeleri tarif edilmitir. eitli ara takviyeler Tablo 3.6da ve takviye
olarak kabul edilen eitli kanal birletirme konstrksiyonlar Tablo
3.7de verilmitir. Burada takviyenin rijitlii bir harf ile gsterilmitir. A harfinden L harfine doru rijitlik giderek artmaktadr.
Kanal birlemeleri iin yukardaki iki tabloda verilenlerin dnda
daha fazla sayda konstrksiyon vardr. Bunlar ve rijitlik snflar
SMACNA standartlarnda verilmitir. Ara takviyelerin ve birlemelerin rijitlik (veya salamlk) snfna gre aralarnda braklacak
mesafe farkl olacaktr.
Takviyeler arasndaki mesafeler tablolar halinde verilmitir. Her bir
basn snf iin ayr bir tablo hazrlanmtr. Tablo 3.8de 500 Pa
basn snf iin, kanal geniliine, rijitlik snfna ve sac kalnlna gre takviye aralklar verilmitir. Benzer tablolar, SMACNA
standartlarnda Tablo 1-3 ile 1-9 arasnda farkl basn snflar iin
verilmitir. Bu tablodan yararlanarak farkl alternatif zmler elde
etmek mmkndr. Bu farkl alternatif zmler kolon 3den 9a
kadar 6 deiik biimde verilmitir. Burada harf, belirli bir kanal genilii ve takviye rijitlik snfn; say ise sac kalnln gstermek2

tedir. Buna gre Tablo 3.6 ve 3.7den yararlanarak uygun bir ara
takviye aral iin kesim noktasndaki harf (takviye veya birleme
konstrksiyonu) seilebilir.
Takviye seimi iin nce geni kenar ele alnmaldr. Bu kenar iin
et kalnl belirlendikten sonra ksa kenar iin ayn et kalnlndan
hareketle takviye gerekip, gerekmedii ve gerekiyorsa ayn takviye
aral kullanarak takviyenin rijitlik snf belirlenebilir.
Tablo 3.8te baz hallerde iki alternatif zm verilmitir. rnein
(J-1,30) ve (F+ubuk) gibi. Burada 1,30 mm kalnlkta sac kanalda
J rijitlikte takviyeler veya F rijitlikte her iki utan ubukla balanm takviyeler kullanlabilir. Baz hallerde ise sadece ubukla balanm takviyeler kullanlabilir ki bunlar rnein (H-1,30 ) olarak
gsterilmitir.
rnek:
450 x 300 mm kanal, basn snf 500 Pa Tablo 3.8den eer kanal
1,00 mm sactan retilirse herhangi bir takviyeye gerek olmad grlmektedir. Kanal eer sac kalnl 0,70 mm olursa bu kez ksa kenarn (300 mm) takviye edilmesine gerek yoktur. Bu durumda geni
kenarda A rijitlik snfnda 260 cm ara ile takviye gerekir.
Bu takviye Tablo 3.7deki takviye zelliine sahip kanal birleme
konstrksiyonlarndan biri ile gerekletirilebilir. Her iki tablodaki
btn birletirme konstrksiyonlar sz konusu A rijitlii salamaktadr. Birlemeler bu konstrksiyonlardan biri ile olmak art ile 260
cm uzunlukta kanal paralarndan oluan 0,70 mm kalnlktaki kanal alternatif zmdr.
rnek:
Ayn basn snfnda 750 x 450 mm kanal
Kanaln 750 mm kenar iin zmler:
1) 330 cm aralkl D snf rijitlikte takviyeli, 1,30 mm kalnlkta
sactan mamul.
2) 260 cm aralkl D snf rijitlikte takviyeli, 1,00 mm kalnlkta
sactan mamul.
3) 160 cm aralkl C snf rijitlikte takviyeli, 0,70 mm kalnlkta
sactan mamul.
4) 130 cm aralkl C snf rijitlikte takviyeli, 0,55 mm kalnlkta

ekil 3.4. APRAZLANMI KENARI KORDONLU KANAL

3

ekil 3.5. K TARAFTAN TAKVYEL KANAL

4

RJTLK
SINIFI

KEBENT

Z PROFL

PROFL

U PROFL

H x T (MIN)

H x B x T (MIN)

H x B x D x T (MIN)

H x B x T (MIN)

20 x 15 x 1.00 mm

25 X 1.30 mm

20 x 15 x 1.30

20 x 75 x 1.3 mm

32 x 1.30

25 x 20 x 1.00

30 x 75 x 1.3 mm

40 x 1.60

40 x 20 x 1.00

25 x 50 x 3

40 x 3.0

40 x 20 x 1.30

40 x 20 x 17 x 1.00 mm

40 x 4.0

50 x 30 x 1.00

40 x 40 x 20 x 1.3

50 x 3.0

50 x 30 x 1.60

40 x 40 x 20 x 2.25

35 x 75

50 x 4.0

50 x 30 x 2.25

50 x 25 x 20 x 2.25

40 x 75

65 x 3.0

75 x 30 x 1.60

65 x 50 x 20 x 2.25

40 x 100

65 x 4.0

75 x 30 x 2.25

75 x 40 x 20 x 1.6

30 x 75 x 3

YOK
L

65 x 7

75 x 30 x 3.0

75 x 40 x 20 x 2.25

Tablo 3.6. ARA TAKVYELER

sactan mamul.
Ksa kenar iin zmler yukardaki rnekte verilmitir.
Buna gre zm:
- Kanal 1,00 mm kalnlkta sactan retmek, kanal paralarnn
uzunluunu 260 cm semek ve birlemeleri D snf rijitlikte bir
konstrksiyonla gerekletirmek.
- Kanal 0,70 mm kalnlkta sactan retmek, kanal paralarnn
uzunluunu 260 cm semek, birlemeleri C snf rijitlikte yapmak ve geni kenarlarna B snf ara takviye koymak.
- Kanal 0,55 mm kalnlktaki sactan retmek, kanal paralarnn
uzunluunu 260 cm semek, birlemeleri B snf rijitlikte yapmak ve hem geni hem de ksa kenarlara 130 cm aralkla B snf

ara takviye koymak.

- Kanal 0,55 mm kalnlkta sactan retmek kanal paralar uzunluunu 130 cm semek ve birlemeleri B snf rijitlikte yapmak.
3.3. ALMAN STANDARTLARINA GRE DKDRTGEN
KANALLARDA SAC KALINLII
Alman standartlarnda sac kalnlklar daha basit verilmitir. Basn
snflar 6 kademeden oluur. Bunlar Tablo 3.9da verilmitir. Kanal
konstrksiyonu ise kaynakla veya kenetle olmasna gre S tipi ve F
tipi olarak ikiye ayrlmtr. Buna gre tavsiye edilen min. malzeme
kalnlklar Tablo 3.10da verilmitir.
5

RJTLK
SINIFI

T-2 EKLL

T-10 S EKLL

T-11 S EKLL

T-12 S EKLL

T-13 AISAL DESTEKL

HxT

HxT

HxT

HxT

H x T x HR

15 x 0.55

30 x 0.55 mm

30 x 0.85 mm

25 x 0.55

25 x 0.55 mm

YOK

25 x 0.70 mm

25 x 0.70 mm

20 x 0.55 mm

30 x 1.0 mm

YOK

30 1.3 mm

15 x 0.85 mm

W = 5 mm
F

40 x 0.70

45 x 0.85

W = 5 mm

40 x 3 lama

45 x 1.3

40 x 1.3 mm

40 x 0.85 mm

YOK

40 x 1.0 mm

40 x 3 lama

W = 5 mm
H

40 x 0.7 mm

YOK

40x40x5 mm kebent
I

50 x 1.0 mm
50x50x3 mm kebent

50 x 1.0 mm
50x50x5 mm kebent

YOK

Tablo 3.7. ENNE BALANTI TAKVYELER

Basn snf
Basn deeri (Pa)

1000 2500 6300 -630 -1000 -2500

Tablo 3.9. ALMAN STANDARTLARINA GRE BASIN

SINIFLARI
3.4. KANALLARIN MESNETLENMES
Kanallar genellikle aslarak yerlerine monte edilirler. Kanal asks
olarak eitli konstrksiyonlar kullanlabilir. ekil 3.11de yuvarlak
ve dikdrtgen kanallar iin kullanlabilecek eitli ask konstrksiyonlarnn detaylar verilmitir. Bu ekillerde kanal asmakta elik
6

eritler, elik ubuklar veya tellerden yararlanlmtr. Ask aralklarna gre kullanlacak erit, tel veya ubuk boyutlar kanal byklne bal olarak Tablo 3.12de verilmitir. rnein evresi 6000
mm olan (P/2 = 3000 mm.) kanal asmak iin, 3,2 mde bir ask kullanlrsa, ask eritleri 40 x 1,60 mm olacaktr. ubuk kullanlrsa
ubuk ap 15 mm olmaldr. Yuvarlak kanal kullanlmas halinde
ise ask aralklar ile kullanlacak erit, ubuk veya tel boyutlar
Tablo 3.13de verilmitir. Dikdrtgen kanallarn aslmasnda altlk
olarak genellikle 75 mm genilikte U profil kullanlr. Bu profillerin
altlk olarak kullanlmas halinde ask aralklarnn ne olaca dikdrtgen kanal en ve yksekliine gre ekil 3.14de verilmitir.

500 Pa
Poz. veya Neg.
Statik Basn

Takviyesiz Kanal
Sac Kalnl

Kanal boyutu (mm)

DKDRTGEN KANAL TAKVYELER

Minimum Sac Kalnlnda Minimum Rijitlik Snf
Takviye Aral

330 cm

260 cm

160 cm

130 cm

100 cm

80 cm

65 cm

250 ve alt

0.55 mm

275 - 300

0.70 mm

A - 0.55

325 - 350

0.85 mm

A - 0.70

A - 0.55

375 - 400

1.0 mm

A - 0.85

A - 0.70

A - 0.55

425 - 450

1.0 mm

A - 0.85

A - 0.70

A - 0.55

475 - 500

1.3 mm

B - 1.0

B - 0.85

A - 0.55

525 - 550

1.6 mm

B - 1.0

B - 0.85

A - 0.55

575 - 600

1.6 mm

C - 1.0

C - 0.85

B - 0.55

625 - 650

C - 1.0

C - 0.85

B - 0.55

675 - 700

C - 1.3

C - 1.0

C - 0.70

B - 0.55

725 - 750

D - 1.3

D - 1.0

C - 0.70

C - 0.55

775 - 900

E - 1.6

E - 1.3

D - 0.85

D - 0.70

925 - 1050

E - 1.6

E - 0.85

E - 0.70

1075 - 1200

G - 1.6

F - 1.00

E - 0.55

E - 0.70

G - 1.3

F - 1.0

F - 0.70

H - 18

G - 1.0

G - 0.85

G - 0.70

F + ubuk

F + ubuk

F + ubuk

F + ubuk

I - 16

H - 1.3

H - 0.85

H - 0.70

F + ubuk

F + ubuk

F + ubuk

F + ubuk

1225 - 1350

F + ubuk
1375 - 1500

1525 - 1800

1825 - 2100

J - 1.3

I - 1.0

I - 0.85

F + ubuk

F + ubuk

F + ubuk

K - 1.6

2125 - 2400

K - 1.3

J - 1.0

G + ubuk

G + ubuk

F + ubuk

H - 181

2450 st

Tablo 3.8.

Nominal
l
(mm)

Min. Malzeme kalnl (mm)

a
100
106
112
118
125
132
140
150
160
170
180
190
200
212
224
236
250
265
280
300
315
335
355
375
400
425
450
475
500
530
560
600
630
670
710
750
800
850
900
950
1000
1060
1120
1180
1250
1320
1400
1500
1600
1700
1800
1900
2000
2120
2240
2360
2500
2650
2800
3000
3150
3350
3550
3750
4000
4250

Tip F

Kenar Uzunluklar
(mm)
b
100
106
112
118
125
132
140
150
160
170
180
190
200
212
224
236
250
265
280
300
315
335
355
375
400
425
450
475
500
530
560
600
630
670
710
750
800
850
900
950
1000
1060
1120
1180
1250
1320
1400
1500
1600
1700
1800
1900
2000
2120
2240
2360
2500
2650
2800
3000
3150
3350
3550
3750
4000
4250

Tolerans
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-3
0/-4
0/-4
0/-4
0/-4
0/-4
0/-4
0/-4
0/-4
0/-4
0/-4
0/-4
0/-4
0/-5

Tip S

Basn Sn.
1 ve 4

Basn Sn.
2 ve 5

0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.6
0.8
0.8
0.8
0.8
0.8
0.8
0.8
0.8
0.8
0.8
0.8
1.0
1.0
1.0
1.0
1.0
1.0
1.0
1.0
1.0
1.0
1.0
1.0
1.1
1.1
1.1
1.1
1.1
1.1
1.1
1.1
1.1
1.1
1.1
1.1
-

0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.9
0.9
0.9
0.9
0.9
0.9
0.9
0.9
0.9
0.9
0.9
1.1
1.1
1.1
1.1
1.1
1.1
1.1
1.1
1.1
1.1
1.1
1.1
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
-

Basn Sn.
3 ve 6

1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
3.0
3.0
3.0
3.0
3.0
3.0
3.0
3.0
3.0
3.0
3.0
3.0
4.0

1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
3.0
3.0
3.0
3.0
3.0
3.0
3.0
3.0
3.0
3.0
3.0
3.0
4.0
4.0
4.0
4.0
4.0
4.0
4.0
4.0
4.0
4.0
4.0
4.0
5.0

Tablo 3.10. KENAR UZUNLUKLARI

Basn Sn.
2 ve 5

ekil 3.11. ALT ASKI TESPTLER

320 cm aralkta
yerletirme

Kanal
evresinin
yars (mm)

260 cm aralkta
yerletirme

160 cm aralkta
yerletirme

130 cm aralkta
yerletirme

erit

Tel/ubuk

erit

Tel/ubuk

erit

Tel/ubuk

erit

Tel/ubuk

P =750
2

25x0.85 mm

3.4 mm

25x0.85 mm

3.4 mm

25x0.85 mm

2.7 mm

25x0.85 mm

2.7 mm

P =1800
2

25x1.3 mm

10 mm

25x1.0 mm

7 mm

25x0.85 mm

7 mm

25x0.85 mm

7 mm

P =2400
2

25x1.6 mm

15 mm

25x1.3 mm

10 mm

25x1.0 mm

10 mm

25x0.85 mm

7 mm

P =3000
2

40x1.6 mm

15 mm

25x1.6 mm

10 mm

25x1.3 mm

10 mm

25x1.0 mm

7 mm

P =4200
2

40x1.6 mm

15 mm

25x1.6 mm

15 mm

25x1.6 mm

10 mm

25x1.3 mm

10 mm

P =4800
2

15 mm

25x1.6 mm

15 mm

25x1.6 mm

10 mm

25x1.6 mm

10 mm

P =Daha
2 stn

ZEL ANALZ GEREKR

TEK ASKI N MSAADE EDLEN MAX. YK
ERT

TEL VEYA UBUK (AP)

Eer eritler stste birletirilmise

aadaki minimum balayclar kullann.

25 x 0.85 mm - 120 kg

2.7 mm - 36 kg

25 x 1.0 mm - 145 kg

3.4 mm - 55 kg

25 x 0.70; 1.00; 1.30 mm iin 1 adet 1/4 civata

25 x 1.60 mm iin 2 adet 1/4 civata
40 x 1.60 mm iin 2 adet 3/8 civata
Balayclar yanyana deil arka arkaya yerletirin.

25 x 1.3 mm - 190 kg

4.1 mm - 70 kg

25 x 1.6 mm - 320 kg

7 mm - 125 kg

40 x 1.6 mm - 5000 kg

10 mm - 310 kg
15 mm - 570 kg
18 mm - 910 kg
20 mm - 1350 kg

Tablo 3.12. DKDRTGEN KESTL KANAL ASKILARININ MNMUM LLER

ap

Max.
braklacak ara (m)

(mm)

Tel ap

ubuk

erit

(mm)

(mm)

(mm)

250 alt

3.85

bir 2.7

25 x 0.85

275 - 450

3.85

iki 2.7

25 x 0.85

veya bir 4.1

475 - 600

3.85

iki 3.4

25 x 0.85

625 - 900

3.85

iki 4.1

10

25 x 10

925 - 1250

3.85

iki 10

iki 25 x 1.0

1275 - 1500

3.85

iki 10

iki 25 x 1.3

1525 - 2100

3.85

iki 10

iki 25 x 1.6

Tablo 3.13. DARESEL KESTL KANALLAR N

MNMUM TAIYICI LLER
Kullanlacak 75 mm genilikteki U profillerin boyutlar ise Tablo
3.15de grlmektedir. Bu tablodaki toplam tama deeri ask teli
10

ile kanal duvar arasndaki her iki taraftaki akln toplamdr. Ask yerletirilmesi ve tamalar ekil 3.16da gsterilmitir.

ekil 3.14. MSAADE EDLEN ASKI ARALIKLARI DZ KANAL 75 mm GENLKTE DESTEK PROFL

Eer tama aadaki

deerlerden fazla deilse

Min. U profil
et kalnl

Min. U profil
boyutu

150 mm

0.70 mm

75 x 40 mm

450 mm

0.85 mm

75 x 50 mm

750 mm

1.30 mm

75 x 50 mm

Tablo 3.15. U PROFL SEM

ekil 3.16. ASKI YERLEM VE TAIMA

11