Hồ Chí Minh, một ng ười yêu

nước lầm lạc (I)

Việt Hồng

Việt Hồng: Thưa ông, trong cuộc phỏng vấn lần cuối,
chúng ta có đề cập đến vai trò của ông Hồ Chí Minh (HCM)
trong việc du nhập chủ nghĩa Cộng Sản v ào Việt Nam. Và
ông có nói rằng việc đánh giá ông Hồ Chí Minh phải hết sức
thận trọng. Cụ thể như thế nào, thưa ông?

Bùi Tín: Đánh giá về HCM phải thận trọng v ì vai trò của
ông với lịch sử là rất lớn. Như nhiều người biết, ông ấy là
người du nhập học thuyết Marx -Lenin vào Việt Nam. Học
thuyết ấy đã đóng một vai trò rất quan trọng trong lịch sử
Việt Nam. Có thể nói có ông HCM v à cùng với ông ấy là
Đảng Cộng Sản Đông Dương mà có cuộc Cách mạng Tháng
Tám. Sau đó là cuộc kháng chiến chống pháp, rồi CNXH tại
Việt Nam.

Như vậy, vai trò của ông Hồ chí Minh với lịch sử Việt Nam
là vai trò quyết định. Học thuyết Marx - Lenin không chỉ biểu
hiện ở Chủ nghĩa Xã Hội, Chủ nghĩa Cộng Sản m à còn là việc
đấu tranh giai cấp. Đó cũng l à học thuyết về Chuyên chính
Vô sản để xây dựng lên một chế độ độc đảng như ở các nước
XHCN cũ như Liên Xô, Đức, Ba Lan, hiện nay vẫn c òn ở Việt
Nam, Trung Quốc. Ở Việt Nam trước kia cũng có Đảng Dân
chủ, Đảng Xã hội nhưng thực chất những đảng đó cũng chỉ
là do đảng cộng sản lập ra.

Trước đây, tôi cũng suy nghĩ rất nhiề u đến chuyện này.
Nhiều anh em ở trong nước khuyên tôi, động đến ông HCM
là động đến một vị Thánh đối với một số ng ười ở trong nước,
bây giờ chưa đến lúc đó. Đây là một vấn đề tối kị vì động
đến ông Hồ giống như động đến tín ngưỡng của nhiều người.
Tôi cũng đã từng bị người ta chụp mũ là đi theo con đường
phản động, phản bội… vì có một số người, người ta chủ
trương đồng nhất HCM với ĐCS, với dân tộc, với đất n ước.
Chống lại hay nói xấu HCM l à chống lại dân tộc, chống lại
đất nước, là phản động… Vì vậy, những ai chống lại HCM dễ
bị lên án và cô lập.

Việt Hồng: Bắt đầu từ khi nào thì ông quyết định việc
đánh giá lại ông HCM?

Bùi Tín: Ngay khi kỷ niệm 100 năm ngày sinh ông Hồ tôi
đã tỉnh ngộ ra môt chút, khi đó tôi vẫn c òn ở trong nước
nhưng tôi đọc được vài tài liệu từ nước ngoài. Hôm đó, có
nhiều khách nước ngoài, rồi Việt kiều, mọi người phát biểu
ca ngợi ông HCM, còn tôi bắt đầu ngờ ngợ.

15, 16 năm nay thì tôi nghĩ khác. Chúng ta phải có một
thái độ khoa học. Đó là nhìn thẳng vào sự thật, trung thành
với lẽ phải. Theo tôi, cứ sự thật m ình suy nghĩ như thế nào
thì nói ra như thế, tránh thành kiến, tránh định kiến, không
chủ quan… Đó là thái độ khoa học. Cho nên tôi không ngại
khi phải viết về ông HCM, phải trả lời về ông HCM nh ư hôm
nay .

Theo tôi, không tránh né mà cần nhìn thẳng vào sự thật

mà nói thẳng, mà phân tích…

Việt Hồng: Còn trước kia thì tình cảm của ông với ông
Hồ ra sao?

Bùi Tín: Việc nhận thức này đối với tôi là cả một quá
trình. Cô biết đấy, ở trong nước, tôi ở trong quân đội 37
năm, là đảng viên đảng CS 44 năm và tôi cũng được đúc
trong cái lò CS này ra. Tôi còn tham gia công tác tuyên
truyền (cười) vì tôi là nhà báo, làm công tác tuyên hu ấn. Tôi
cũng được bộ máy của đảng tuy ên tuyền, lắp đi lắp lại nên
quá trình nhìn nhận, đánh giá ông HCM với tôi là môt quá
trình biến đổi trong nhận thức cũng nh ư trong tình cảm.

Khi còn trong nước tôi được giáo dục tuyên truyền rằng
ông ấy là môt anh hùng, một người yêu nước, một con người
vĩ đại… Rồi người ta còn dậy rằng, HCM không những l à nhà
chính trị, còn là nhà văn hóa, nhà thơ, nhà tri ết học, nhà
giáo dục, nhà ngoại giao thiên tài, một lãnh tụ kiệt xuất.
Không gì có thể nói hết được mặt tốt, mặt gương mẫu của
ông HCM. Ngày 2/9/1969, khi ông HCM ch ết, cả gia đình tôi
khóc, vợ khóc, con khóc, xung qu ang ai cũng khóc, hàng
triệu người khóc còn hơn khóc bố, khóc mẹ mình chết. Chính
tôi cũng là nạn nhân của việc nhồi sọ rồi tôi lại tham gia v ào
việc tuyên truyền, ca ngợi ông HCM.

Việt Hồng: Cái gì làm cho ông bắt đầu nghi ngờ ông Hồ,
ông có thể nói cụ thể hơn không?

Bùi Tín: (cười) Đó là quyển "Những mẩu chuyện về cuộc

đời hoạt động của chủ tịch Hồ chủ tịch". Khi tôi đ ược biết là
do chính ông viết rồi ký tên HCM. Tôi mở quyển sách ra xem
lại thì tôi thấy lấn cấn, vì trong quyển sách nói, Bác Hồ của
chúng ta là cực kỳ khiêm tốn, Bác không khi nào muốn nói
về mình cho nên ông Trần Dân Tiên phải đi đường vòng,
phải tới gặp những nhân chứng, những ng ười đã từng gặp gỡ
Bác ở Xiêm, ở Pháp… để tìm kiếm tư liệu cho việc viết cuốn
truyện này.

Vậy mà Trần Dân Tiên lại chính là Hồ Chí Minh. Từ đó tôi

đặt ra một loạt câu hỏi: "tại sao lại có một ng ười thiếu
khiêm tốn đên như vậy? Sao lại tự viết truyện ca ngợi m ình?
Lại còn so sánh mình hơn cả Lê Lợi, Quang Trung…?"

Khi sang Pháp, tôi bắt đầu viết cuốn sách "Hoa X uyên
Tuyết", tôi bắt đầu đánh giá lại con ng ười HCM. Tôi thấy
không thể gọi ông HCM là con người khiêm tốn, kiểu mẫu
được. Một người khiêm tốn không ai lại tự mình viết về
mình, kể toàn những truyện tâng bốc về m ình, ca ngợi mình
như vậy.
 Việt Hồng: Và người ta phản ứng ra sao tr ước nhận định
như vậy của ông?

Bùi Tín: Khi đó ở trong nước người ta nhao nhao lên,

người ta cho ông Bùi Biên Thùy, một người cũng ở trong báo
Quân Đội với tôi, viết bài gọi tôi là phản động, đi theo bọn
phản động nước ngòai... Từ đó tôi càng cho rằng cần có thái
độ khách quan, khoa học, nghi ên cứu thật kỹ về ông Hồ.

Việt Hồng: Khi động tới ông HCM thường có người khen
hết lời, người chê hết mức, theo ông thái độ nh ư thế nào là
đúng mực, đúng đắn?

Bùi Tín: Khi động đến ông HCM là cãi nhau rất quyết liệt.
Một bên thì ca ngợi ông hết sức, Bên kia thì phủ nhận hoàn
toàn cho rằng ông là người hoàn toàn tiêu cực, không có
một tí nào tích cực, không một tí nào đóng góp cho lịch sử
VN.

Một số anh chị em hiện đang sống ở n ước ngoài, gọi là

người Việt quốc gia, họ có mối căm th ù không đội trời chung
với ông Hồ cho nên họ dùng những lời lẽ hết sức nặng nề với
ông. Họ không bao giờ gọi là "ông" cả mà phải gọi bằng
nhừng từ ngữ xấu xa nhất, nặng nề nhất nh ư "con cáo",
"thằng già", "tên Việt gian bán nước"… Họ căm thù ghê gớm
cũng dễ hiểu thôi vì họ đã mất hết cả. Nhưng từ đó mà có
cái nhìn không cân bằng, những từ ngữ quá đáng coi ng ười
như súc vật, thì dù sao không phải là một thái độ đúng đắn,
có văn hóa đối với người nghe.

Theo tôi, thái độ tốt nhất để có thế thuyết phục đ ược tuổi
trẻ và 83 triệu đồng bào trong nước, phải là một thái độ
công bằng, khách quan, khoa học.

Tất nhiên, mỗi người có một nhận thức v à tôi tôn trọng
mọi quan điểm của mọi ng ười nhưng tôi có quan điểm riêng
của tôi.

Việt Hồng: Vậy theo ông thì những mặt tích cực và tiêu
cực của ông HCM là gì?

Bùi Tín: Theo tôi, mặt tích cực của ông HCM l à đứng đầu
cuộc kháng chiến chống Pháp v à kết thúc thắng lợi, đứng
đầu chính phủ kháng chiến trong v òng 9 năm, kết thúc
kháng cuộc chiến chống Pháp với thắng lợi Điện Bi ên Phủ.

Đối với thế giới, ông ấy cũng đ ược các nhà lịch sử thế giới
coi là người đã đứng đầu cuộc kháng chiến chống Pháp gi ành
lại độc lập, một người đã chôn vùi chủ nghĩa thực dân Pháp.

Tôi nghĩ là ông ấy có đóng góp vào một số sự kiện tích

cực cho đất nước. Nhưng ngay cả trong sự tích cực ấy cũng
phải đi sâu vào xem nó có hoàn toàn tích c ực hay không.

Còn sai lầm-tôi cho là sai lầm khổng lồ, kinh khủng của
ông ấy là đã rước về cho dân tộc một chủ nghĩ a tai hại
không phải là trong mấy tháng mà kéo dài hơn nửa thế kỷ,
cho tới bây giờ.

Cô thấy đấy, VN bây giờ vẫn l à nước độc đoán, độc đảng.
Người ta vừa xử mấy phiên tòa bịt miệng ngay giữa Huế, S ài
Gòn, Hà Nội đấy. Cái chủ nghĩa CS m à ông Hồ đem về cho
dân tộc vẫn còn tác oai tác quái - không có tự do cho người
dân.

Việt Hồng: Ông đánh giá như thế nào về tinh thần yêu
nước của ông Hồ?

Bùi Tín: Hiện nay có nhiều tranh c ãi giữa những người

trong và ngoài nước rằng, ông HCM có phải l à một người yêu
nước hay không? Theo tôi, thời kỳ ông ấy học quốc học Huế,
trong tiểu sử của ông có ghi rằng ông tham gia những cuộc
bãi khóa, bãi thuế v.v... Rồi ông ấy có đọc Phan Bội Châu,
Phan Chu Trinh và thấy con đường của các vị tiền bồi n ày bế
tắc và từ đó ông ấy đi tìm đường cứu nước. Tôi nghĩ rằng,
cách viết như vậy nó hơi thổi phồng sự việc lên quá. Về
chuyện này, các nhà lịch sử cần phải nghiên cứu tiếp.

Theo tôi, việc ông Hồ sang Pháp đi t ìm đường cứu nước

cần phải xem xét lại cho kỹ l ưỡng. Các nhà sử học người ta
viết cũng có chủ quan, tô vẽ quá với sự thật… Họ cho rằng,
ông HCM yêu nước, giác ngộ từ bé. Tôi cho rằng những
chứng cớ còn quá mờ nhạt và chưa đủ sức thuyết phục, chưa
đủ để khẳng định chuyện đó.
 Khi ông Hồ bỏ học tại trường quốc học, lúc ông cụ thân
sinh ra ông Hồ là Nguyễn Sinh Sắc lúc bấy giờ l à phó bảng
tại Bình Khê, tức là quan Tri huyện, nhưng do đánh chết
người (ông Tạ Văn Quang) n ên mất chức, bị gần như khai
trừ ra khỏi ngạch quan lại. Do đó ông HCM mất chỗ dựa, ông
bỏ trường quốc học vào Nam (Phan Thiết). Rồi ông đi làm
bồi tầu tìm một kế sinh nhai, sau đó theo tầu sang Pháp.

Cho tới giai đoạn này, tôi cho rằng, chưa có bằng chứng
về tinh thần yêu nước của ông Hồ.

Thời gian ông ấy ở Pháp rồi sang Nga, sang Tầu…,ông ấy

đã hoạt động như môt thanh niên yêu nước nhất là khi ông
ấy ở Pháp và viết cuốn "Bản án chế độ thực dân Pháp" v à
làm chủ bút tờ báo "Người cùng khổ" ở Paris thì tôi đánh giá
trong thời gian ấy, ông ấy là một người yêu nước. Tuy là có
vài người cùng viết nhưng ông ấy là người công bố tài liệu
này ở Hội Quốc Liên, như Liên Hiệp Quốc bây giờ ấy (cười).

Khi ông ấy đọc tài liệu về chủ nghĩa CS rồi trong một tối,
ông ấy kêu toáng lên là: "mặt trời đây rồi, chân lý đây rồi…".
Rồi ông ấy kể lại là ông ấy rớt nước mắt ra khi cho rằng
mình đã tìm ra chân lý để cứu nước… Nếu quả thật như thế
thì lúc bấy giờ ông ấy là một thanh niên yêu nước, muốn tìm
ra một con đường tốt nhất để giải phóng dân tộc, không thể
nói khác đi được.
 Cả quá trình khi ông Hồ tham gia Đảng CS Pháp rồi tham
gia viết báo tại Pháp…, sang Nga năm 1924…, tôi cho rằng,
ông Hồ yêu nước, không thể kết luận ông ấy bán n ước như
một số người Việt hải ngoại được. Nhưng khốn thay, bi kịch
cho đất nước bắt đầu. Mặt trời không tỏa sáng. Chân lý qua
thực nghiệm chỉ là tà thuyết!

Nhưng thực tế cho tới nay thì ông HCM là một người yêu
nước lầm lẫn. Học thuyết Marx -Lenin mà ông ấy cho là chân
lý, là cẩm nang, là kim chỉ nam cho cách mạng Việt Nam m à
cho đến khi chết ông ấy vẫn nghĩ l à con đường đúng đắn
nhất là đưa Việt Nam vào phe XHCN… thì nó đã phá sản.
Ngay cả những người CS trong nước, người ta bây giờ cũng
nhận ra sai lầm này sau khi Liên Xô tan rã và ch ủ nghĩa CS
phá sản ở các nước Đông Âu. Trên thực tế người ta đã từ bỏ
con đường của ông HCM nhưng vẫn cố giữ bình phong như
vậy để độc quyền lãnh đạo đất nước.

Đó là nhầm lẫn của ông HCM, v ì cái nhầm lẫn này mà nó

kéo theo thảm họa CS cho Việt Nam tới tận bây giờ. Nó l àm
khổ cả dân tộc, làm bao người phải thiệt mạng vì nó. Làm
khổ tới nay, vẫn chưa dứt được ra

Tôi cho rằng, HCM là một người yêu nước lầm lạc, yêu
nước như ông Hồ thì thà đừng yêu nước còn hơn, còn may
cho dân tộc hơn. Yêu nước như ông HCM thì còn tệ hại hơn
nhiều lần so với không y êu nước, thà để dành là cờ lãnh đạo
cho Phan Chu Trinh, Phan B ội Châu còn tốt hơn.