§ 3 oorlog, terreur en propaganda.

In oorlogen komen vaak wreedheden voor. Vaak beschuldigen partijen elkaar van wreedheden,
daarbij overdrijven ze vaak de wreedheden van hun tegenstanders en maken zichzelf beter als ze
zijn. Om de waarheid te vinden moet je uitzoeken of iets vaak voorkwam of niet.

De Spaanse belegeringen.
In 1572 zei Alva over de opstandige steden. Dat hij wreed wilde optreden tegen hun zodat de
mensen zich niet meer durfde te verzetten. In juli 1572 had Zutphen de kant van de opstand
gekozen. Maar in november van dat jaar kwam het Spaanse leger, ze drongen de stad binnen en
er werd geplunderd, en alles werd in brand gestoken. Was Zutphen een uitzondering of kwam dit
vaker voor?

Het verslag van een huursoldaat.

De watergeuzen en bewapende burgers waren een uitzondering. Zij vochten voor hun vrijheid.
De meeste soldaten waren huurlingen en vochten dus voor geld. Bij de Spanjaarden waren heel
veel Duitsers in dienst bijv. Walter Morgan schreef een verslag voor Lord Burghley, minister van
koningin Elizabeth I van Engeland De stukken uit zijn verslag gaan telkens over de
gebeurtenissen na de verovering van een opstandige stad door de Spanjaarden.

Onderzoeken: hoe vaak komt het voor?

Als je een bron onderzoekt en je komt wreedheden tegen, zegt dat eigenlijk niets. Een bron kan
een uitzondering zijn. Je moet je altijd afvragen of iets vaker is voorgekomen. De vraag komt het
vaker voor? Kun je op twee manieren stellen:
• op hoeveel gevallen slaat deze bron een of meer?
• Zijn er nog meer bronnen die het zelfde zeggen?

Terreur van beide kanten?

Waren alleen de Spanjaarden wreed of kwam het vaker voor? Uit het stukje tekst daaronder blijkt
dat alleen de Spanjaarden wreed waren.

De martelaren van Gorcum

Oranje en de geuzen zeiden dat ze streden voor de vrijheid en tegen de Spaanse onderdrukking
(dat betekent dat de Spanjaarden de Nederlanders dwongen om te gehoorzamen.) Maar de
Geuzen konden er ook wat van want toen ze Gorcum veroverden namen ze negentien monniken
gevangen.

Brieven als bron

Lees die briefjes op blz. 80 in je boek maar ofzo.

Onderzoeken: voor wie was die bron bestemd?

Als je bronnen zoekt moet je niet alleen op de soort bron letten(geschreven of ongeschreven). Je
moet er ook op letten voor wie de bron bestemd is. Een bron die niet voor iedereen bestemd is
noem je privé. Uit een privé bron kom je veel te weten. Uit een zeg maar open bron worden vaak
dingen weggelaten of overdreven en is dus vaak minder betrouwbaar. Belangrijke vraag is dus:
* Was de bron privé of kon iedereen lezen wat erin stond?