You are on page 1of 112

q^Vroedm`¿`m

oIS> H $sVy Z
S> m { H $mdVmZm

goMZ H{$VH$a
eEYeleerefMeJeeÙeÛÙee
efKe[keâerletve
[eskeâeJeleevee

meefÛeve kesâlekeâj

ØekeâeMeve
eEYeleerefMeJeeÙeÛÙee efKe[keâerletve [eskeâeJeleevee / meefÛeve kesâlekeâj
Bhintishivayachya Khidakitun Dokavatana / Sachin Ketkar

DeefYeOeeveblejÛee heeÛeJee keâefJeleemeb«en


© meefÛeve kesâlekeâj
heefnueer DeeJe=òeer ¤ : ef[meWyej 2004

cegKehe=‰ : mebpeerJe Keeb[skeâj

cetuÙe : 100 ®heÙes

cegõkeâ/ØekeâeMekeâ : cegõCe mLeU :


nsceble efoJešs vÙet Spe eEØeeEšie Øesme
DeefYeOeeveblej ØekeâeMeve YethesMe ieghlee YeJeve
1701/1702, 6S-JnermheeEjie heecemed 85, meÙeeveer jes[
ueesKeb[Jeeuee šeTveefMehe ØeYeeosJeer
keâebefoJeueer (hetJe&), cegbyeF& 400 101 cegbyeF& 400 025
Heâesve : (022) 56920320
E-mail : poetrywala@hotmail.com
DeeojCeerÙe
ieCesMe osJeermejebvee
meØesce

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 4 &&


mJeiele Skeâe DeefleMeneCÙee meeyeCeeÛeb
ceer SkesâkeâeUerÛee Ûeebieuee ieuesueú efnjJee megiebOeer ieúe
Deepe Heâòeâ DeOe&heejoMe&keâ DeOe&Ješ Ûekeâleer nesTve
GJe&jerle DeeÙeg<Ùe IeeueJeleesÙe
legceÛÙee yeeLe¤ceÛÙee HeâjMeerMeer SkeâpeerJe nesTve.
pevceYej legceÛÙeemee"er jeyeuees DebieeMeer Debie Ieemeueb
osn efPepeJeuee. efpeJeeÛee Hesâme kesâuee.
ceer legceÛÙee osneJejÛÙee ØelÙeskeâ kesâmeeÛÙee cegUeMeer heefjefÛele Deens
legceÛÙee pees[eroejentve DeefOekeâ legceÛÙee osneuee ceer DeesUKelees
ØelÙeskeâ efÚõ ØelÙeskeâ Ûe{Gleej ØelÙeskeâ Heâš
ceePÙee heefjÛeÙeeÛeer Deens
legceÛÙee osneÛee mebhetCe& vekeâeMeeÛe ceePÙee ceveele mšesj kesâuesuee Deens
pejer ceuee keâesCeerner JeeUerle keâe{t Mekeâle veener
lejerner jentve meentve ceer MegõeefleMetõ ceU keâe{Ceeje cepetjÛe
heCe pejer ceer Ghesef#ele Demeuees lejerner
DeesuÙee HeâjMeerÛeb meeWie keâ¤ve yemeueesÙe
legceÛee heeÙe he[CÙeeÛeer Jeeš heenele

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 5 &&


lJeÛee veeJeeÛeer Yeeveie[
(1)
Kejb lej
ceuee ¢ee lJeÛee veeJeeÛÙee Yeeveie[erÛee
jeieÛe Ùeslees
meg®Jeeleeruee keâMeer yeesueeJeles
mJele:ÛÙee meJe& eqmveiOe ce=iepeUer Dees"ebvee
DeOe&Ješ GIe[tve
ceie Ûekeäkeâ
legPÙee DeeefCe ceePÙee
ceOes le[ce[les
(2)
GieerÛe veener efleuee
ceeCemeeÛÙee Mejerjeleueb
meJee&le cees"b FbefõÙe cnCeleele
MejerjeÛee meJee&le peemle jòeâ ØeJeen
mJele:keâ[s Dees{les meeueer
Jej ØelÙeskeâ meeueeÛeer DeÛetkeâ veeWo "sJeles
mJele:ÛÙee meeueerJej
(3)
pÙeeuee DeeheCe ceeCetme Jeiewjs cnCelees
MesJešer lJeÛeeÛekeâer.

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 6 &&


keâejCe DeeheuÙeeuee lJeÛeeÛe efomeles
[esUe veeJeeÛÙee lJeÛesmeceesj
pÙeeuee DeeheCe keâhe[s cnCelees
ner lJeÛee keâceer he[le DemeuÙeecegUs
Jeehejele ÙesCeejer ke=âef$ece lJeÛeeÛe.
(4)
pÙeeuee DeeheCe peie keâer keâeÙe cnCelees
nsner owJe veeJeeÛÙee Lesj[ŸeeÛeb
mewue megjkegâlÙee«emle keâele[bÛe keâer keâeÙe
DeMeerner Mebkeâe Ùesles
ne cneleeje ueg[keâuÙeeJej
lÙeeÛeb keâele[b DeeheCe GlejJetve IesT
Je DeeheuÙee yeeÙekeâebmee"er
heme&, meeQoÙe& ØemeeOeveb Jeiewjs yeveJet.
(5)
meesue ceuee
yeveJe ceePÙee Ûeece[erletve
Ûeheuee.
leg[Je ceePÙee lJeÛesuee OegUerle
keâejCe Deeleeheemetve ceer
Gueše kesâuesuÙee Meše&meejKee
osn IeeueCeej Deens
lÙeecegUs legcner heent Mekeâeue meieUs
GuešŸee PeeuesuÙee ne[eEhepejele
yeensj ueeWyekeâUCeejer Deele[er,
yegUyegUerle Ùeke=âle, hueerne
efkeâ[CÙee, pe"j, Goj DeeefCe cegKÙe cnCepes
HegâHeäHegâmeeceeies ueheuesuee
kebâšeUJeeCee Lekeâuesuee yetmšj hebhe.
q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 7 &&
mesuHeâ heesš^xš keâe{leevee Peeuesues ueesÛes
oesve yebo he[uesueer Ie[ŸeeUb
ceePÙee [esàÙeebÛÙee KeeÛeebceOes
Skeâele one Jeepetve Ûeewoe efceefvešb Peeueer Deensle
ogmeNÙeele Ûeewoe Jeepetve one efceefvešb.
ceePÙee ceveiešeJejÛÙee [esàÙeeceOes heentve
meebielees legcneuee
efkeâleer šeF&ce GjueeÙe les.
ceePeb leeW[ cnCepes YeejleerÙe yew"keâerleueb
meb[emeeÛeb heeb{jb mJeÛÚ keâcees[
pÙeele efomesue legcneuee
efJeÕe¤he oMe&ve.
ceePes keâeve kegâuegheebÛeer Yeeskebâ Deensle
pÙeele ceePeer yeeÙekeâes
efJeme¤ve iesueerÙe efleÛeer efkeâuueer.
yeensj ceePÙee OegUkeâš eEÛeÛeesUerJej
npeejes efjkeâecÙee efKe[keäÙee GieJeuÙeele
øesâce efMeJeeÙeÛÙee.
pÙeele Deensle ceePeer
npeejes DeÂMÙe heesš^xšmed
nŸee KeesueerÛeb efÛe$e keâe{leeveener
yejsÛe ueesÛes kesâuesle
efmeueeRie He@âveÛÙee peeieer Deens
ceePeb cegb[kebâ

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 8 &&


Deved cebg[keäÙeeÛÙee peeieer Deens
iejiejCeeje heeb{je efmeueeRie He@âve.
Gkeâ[eÙeuee ueeieueb lej
efmeueeRieJejÛÙee cegb[keäÙeeÛeer
mheer[ Jee{Jetve IÙee.

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 9 &&


KeeÛeebceOetve G[tve peeCeejs [esUs
legPÙee ÙeesveermeejKÙee keâesj[Ÿee
ceePÙee ceveeÛÙee heeheCÙee
pÙeeJej Gjues Deensle Heâòeâ
heeb{js Keejš #eej
ceePÙee eEueieemeejKeb efve®lmeener
legPeb ieej"uesueb keâeUerpe
Oe¤ os keâeshejeheemetve keâeheuesues
ceePes nele leešueerle legPÙee heeÙeeMeer
ieeT os ceePÙee Úeleerle oHeâveJeuesuÙee
pegvÙee nskeâš DeceeJeemÙee
Je kegâpele Ûeeueuesues Ûebõ
Deved G[tve peeT os SkeâoeÛes
ceePes [esUs KeeÛeebceOetve
legPÙee DeJekeâeMeele

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 10 &&


cee®leermlees$e
JeebPe cejlegkeâ[er cee®leer
ce{xkeâjer je$eerle heenles
efleÛÙee jslee[ mJehveebÛÙee
ne[&keâesj meeF&šdme
heeÛeone SceyeerÛÙee IeeCesj[Ÿee eqkeäuehemed
cejlegkeâ[Ÿee cee®leerÛÙee heeb{NÙeeMegYeü hee"erJej
Ûe{les nheeheuesueer keâeceelegj megcees Yej jmlÙeele
nmeCeeNÙee šeÙejebÛes Je Ùeebef$ekeâ PeškeäÙeebÛes
DeMekeäÙe DeBieumeveer Iesleuesues Mee@šmed
eEkeâJee
hee"erme hee" ueeJetve
Deieeflekeâ [esàÙeebveer DeeheuÙeekeâ[s heenCeeNÙee oesve cee®leer
SkeâeÛeb DeieesÛej FbefõÙe
ogmejerÛÙee meeÙeuesvmejceOes
lesJe{Ÿeele ceer kegâ"tvelejer Ùeslees
DeeefCe meCCe keâ¤ve oie[ Ieeuelees
DeeWieU ceesšejerÛÙee hee"erle
lÙee eEkeâÛeeUtve heUtve peeleele ieuueeryeesUele
lemebÛe FbefõÙe FbefõÙeele De[keâuesueb IesTve
cnCetveÛe
oÛeketâve G"les leer Ieecespeuesueer ceesšej
efoJÙeebveer hebkeäÛejuesuÙee je$eerle
Oeheehele
heCe
efleÛee yeoueuesuee vemelees
Skeâner ieerÙej

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 11 &&
veeog®mle metÙee&uee Ûeeuet keâjleevee cnCeeÙeÛeb mlees$e
ceebmeue iebpekesâ mhesjheeš&
keâeUeÛÙee keâyee[KeevÙeeletve
ceer GÛeuetve DeeCelees
Skeâe veeog®mle metÙee&mee"er
lÙeele šekeâlees
keâeueyeenŸe «eerPe
lÙeeÛeer vejkeâmLe eémØeie
kewâueemeJeemeer keâeškeâesCe
DeeefCe Jeejuesueer Jeejkeâjer Ie[ŸeeUb
hegvne meg¤ keâjCÙeeÛÙee ØeÙelveele he[lees
lÙeeÛÙee veeog®mle efhevee
me[uesuÙee mee@kesâšceOes šeketâve
lÙeeuee jerÛeepe& keâjCÙeeÛÙee Hebâoele he[lees
heCe lÙeeÛes Deuš^eJneÙeesuesš peebYeUer [esUs
DeekeâeMeekeâ[s ueeieuesues Demeleele
JeeefIeCeerÛÙee ogOeeÛÙee heeJe[jerÛeb otOe efheTve Jee{uesuÙee
m›etâ-[^eÙeJnjÛeer ceer DeejeOevee keâjlees
heCe lÙeeÛÙee [ermed-Fbefš«esšs[ efÛehedceOes
keâmeueeÛe mebÛeej nesle veener
Deelee lÙeeÛes efoJeme Yejuesle
DeesmejueerÙele lÙeeÛÙee DeeYeemeer "gme"gmeCeeNÙee
keâeUpeeÛeer Ùeebef$ekeâ mheboveb

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 12 &&


pesJne lÙeeÛee Leb[ one ceCeebÛee efMeMeeÛee osn
Meeble nesF&ue lesJne
keâenerÛe Peeueb veener Demeb mecepetve
efceše lÙeeÛes
keâeye&ve [esUs

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 13 &&


Deueleeefceje
š^sveÛÙee IeeCesj[Ÿee meb[emeele
eEYeleerJej keâesjuesuÙee veeie[Ÿee Heâefš&efuešer iee@[smeÛeer jsKeešveb
heeÙeebceOeuÙee efÚõekeâ[s yeeCe oeKeJetve
legceÛee ueb[ FLeb šekeâe Demee efveveeJeer mebosMe
ceer lÙee ceebmeue heojebceOeuÙee efÚõeJej ceePee keâPe&j veslees
Deved eqkeäuekeâ keâjlees
lej GIe[les DeueleeefcejeÛeer DebOeejuesueer iegne
pÙee iegnsletve DeeheCe keâOeer yeensjÛe he[t Mekeâuees veener
ceer ÛekeâcekeâerJej Ûekeâcekeâ Ieemetve
hesšJelees heeÛeesàÙeeÛeer Meskeâesšer
lÙeecegUs GpeUleele
eEYeleerJej keâesjuesuÙee kesâmeeU ce@cee@LeÛÙee efMekeâejkeâLee
®bo ceeb[Ÿee Je cees"Ÿee mleveebÛÙee
megheerkeâ efm$eÙee
¢ee keâLeebceOes ceePeb efÛe$e veener ceePeer keâLee veener
ceer Heâkeäle keâeUesKeeÛeer Yetefcekeâe Je"Jelees
¢ee ve mebheCeeNÙee [ee|JeveerÙeve DeeefoveešŸeele
ceer ceePÙee ceveeleuÙee legbyeuesuÙee meb[emeÛÙee eEYeleerJej
DeueleeefcejeÛeer eEuekeâ eqkeäuekeâ keâjlees
les Heâkeäle hespe vee@š HeâeTb[
De@keäMeve ke@âvmeu[Ûee kebâšeUJeeCee mebosMe JeeÛeCÙeemee"er

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 14 &&


meeJe&peefvekeâ MeewÛeeueÙeele
Meeruee jeb[ Deens
Demee Skeâ Øeeiewefleneefmekeâ efMeueeuesKe Dee{Ulees
keâesCelÙeelejer ceeoerceeveJeeveb efuentve "sJeuesuee
lej ceneefJeÅeeueÙeerve cegleejerle
Deesefve[eÛÙee mewleeveebveer
ce@cee@LeÛÙee ØeÛeb[ neqmleobleebveer
keâes¤ve "sJeueeÙe DeeheuÙeemee"er
Skeâ F[erheue mebosMe
vesyeme& SvJner Deesveme& ØeeF[

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 15 &&


heeCÙeeves lÙee efoJeMeer keâeÙe kesâues les
ieUueb
heeCeer
šekeâerletve
LeWye
LeWye
LeWye LeWye
LeWye
[eskeäÙee
Jej
šhe
[eskeäÙeeJe¤vekeâheeUeJejkeâheeUeJe¤ve
efYeJeÙeebJejefYeJeÙeebJe¤ve
IejbieUle
ieeueekeâ[s
JeUueb ieeueeJe¤ve YejYej heUle
šhe
šhe

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 16 &&


HesâyeÇgJeejerle efueefnuesueer SefØeueJejÛeer keâefJelee
nesjheUtve efveIeeuesuÙee [ebyejer jmlÙeeJej
GleeCee he[ueeÙe
ieYe&heele Peeuesuee šecesšt
Skeâe DeekeâeMeeuee ueeJeuebÙe
š^@keäMeve meueeFve
metÙee&ÛÙee DeCetYeóer ®iCeeueÙeele
peie hesšuebÙe yeuyeeleuÙee efHeâueeceWšmeejKeb
GvneàÙeeÛÙee efJe›eâeU je#emeer DeYe&keâeuee nJeer Deens
DeekeâeMeeleuÙee hebKÙeeÛeer
hesšuesueer nJee
FceejleeRÛÙee leUheeÙeeletve, Keekesâletve megšCeeje
kegâyeš Ieece
keâUCÙeehetJeeaÛe JeeUlees
ceeies mees[tve peelees
#eej«emle heeTueKegCee
ne Deens meJe& $e+lebtvee mebheJeCeeje $e+let
meJe& $e+let ÙesCÙeeDeieesojÛe DeeueeÙe
heefnuÙee ceefnvÙeeleuÙee keâener efoJemeebleÛe
he[tve peeleele
Jemeble «eer<ce Jeiewjs ieYe&
ceer ces ceefnvÙeeÛeb ›etâmeeJej ueškeâCeejb
OeieOeieerle peUleb ce{b
IesTve efHeâjleesÙe ceePÙee hee"erJej
HesâyeÇgJeejerheemetveÛe

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 17 &&


DeepekeâeueÛeer efyeIe[uesueer Mee@š& cesmespe mee|Jnme
Skeâ mekeâeU
Leketâve G"les
peebYeÙeebÛÙee efJemkeâšuesuÙee
DebLe¤Ceeletve
Deved ieeles
LekeâuesuÙee DeeJeepeele
LekeâJÙeeÛÙee eEÛeÛeesUerJe¤ve
keâ°ebves boot keâjlees
efleÛÙee LekeâuesuÙee DeelcÙeeuee
Õeemeveefuekesâletve Jeenleele
Skeâleerme keâeUJeb[uesuÙee [yÙeebÛÙee
oceuesuÙee ceeueiee[Ÿee
Denesje$e
efleÛÙee leeheuesuÙee heleNÙeeÛÙee ùoÙeeletve
efmemšerce efjmeesefme&me #eerCe DemeuÙeeÛes mebkesâle
Skeâ Lekeâuesueer
ogheej
Peesheles cesuÙeemeejKeer
ÛeesUeceesUe oceskeâjer DebLe®Ceele
efleÛÙee GIe[Ÿee leeW[eletve IejbieUlees
ce=leueeUerÛee Lekeâuesuee DeesIeU
efleÛee ceWot ef[He@âiecesvš nesCÙeeÛÙee ØeÙelveele
oneoe efjmše&š neslees

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 18 &&


Skeâ oceskeâjer mebOÙeekeâeU
nòeerjesie PeeuesuÙee heeÙeebveer HeâjHeâšles
peebYeÙeebÛÙee veiejebÛÙee
pe[ heeheCÙeebceeies
mJele:ÛÙee ceveeuee
efKeMÙeele JeeÙeyeÇsšjcees[ceOes "sJetve
Skeâ "gme"gmeCeeje keâeUesKe
šÛekeâved GieJelees
ceePÙee efve<heCe& veeie[Ÿee yeesšebJej
SkeâeÅee keâ[tpeej keâeàÙee jevešer HeâUemeejKee
Deved Skeâ Lekeâuesueer keâefJelee
ÙesTve he[les ceePÙee LekeâuesuÙee ceWotle
DeveesUKeer Fmeceebveer hee"JeuesuÙee
efYekeâej SmeSceSmemeejKeer

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 19 &&


keâener DevÙe heefjmejebyeöue
yejesyej [^e@Fbie¤ceÛÙee ceOeesceOe
meb[emeeÛeb keâcees[
eEYeleerJej efceMee efheUle GYeer
efMeMve Demeuesueer veeie[er yeeF&
efMeMveebÛÙee keâesefU°keâele
le[Heâ[leerÙe SKeeoŸee ®iCe ceeMeermeejKeer
Ùeesveer
ueekeâ[er keâheešele ueheuesuÙee mleveebJej
GieJeuebÙe efnjJebieej ieJele
cesuesuÙee heeCÙeeÛeer keâeceÛegkeâej Øesleb
Yeškeâleele KegàÙee efYekeâeNÙeeiele
JeeUtÛes Ieesš heerle
legcner leef[heej kesâuesuÙee MeyoebÛes [escekeâeJeUs
FLes efJe°sle veeboleele
legceÛÙee met#ce mebJesoveebÛes kebâhe
FLes [gkeäkeâj nesTve iešejerletve
yeeie[leele
ner ieefueÛÚ Jemleer
legceÛÙeeÛe vekeâeMeebÛee
Heâeškeâe Yeeie Deens.
Ùee Ûekeäkeâj ceejeÙeuee FLeb
DeOetveceOetve

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 20 &&


øetâšme@ue[
š^sveceOes HeâUerJej "sJeuesuÙee ueeue ke@âveJneme ye@iesle
keâeEueie[emeejKeb keâehetve ceePeb [eskebâ "sJeuebÙe
DeeefCe DeeuÙeeÛÙee legkeâ[ŸeebmeejKes
ceePÙee yeesšebÛes legkeâ[s
DeeefCe kesâàÙeeÛÙee meeueerle
ieepej
Lees[bmeb meesueuesueb

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 21 &&


mhe@ce
1
De@š@Ûecesvšmeyejesyej Ùeslees
My doom JneÙejme
DeeheuÙee ØelÙeskeâ keâes<eeÛÙee veeefYekesâle efMe¤ve
ØemeJelees mJele:ÛÙee ue#eeJeOeer Øeleer #eCeeOee&le
Debefkeâle keâjerle mJele:Ûeer efieÛeceer[ efJeOJebmekeâ efueheer
DeeheuÙee pevegkeâerÙe mebkesâleØeCeeueerle
keâke&âjesieemeejKee hemejle
yeeje JeepeJelees DeeheuÙee Dee@hejsšeRie efmemšerceÛes
Deieeflekeâ "jlees
Øeeflekeâejemee"er
ceePee vee@jšve Øeesšskeäšs[ Deelcee
ngkeâJej le[Heâ[CeeNÙee
cÙetšbš ceeMeemeejKee
2
Deecner MeyoebÛes hebKe legšuesues ef[efpešue keâeJeUs
ÛeesÛeeRveer kegâjle[leesÙe
legceÛÙee heefJe$e ieeÙeeRÛeer
cuesÛÚ keâele[er
Deecner F&-šesU
npeejes DeeÙe-[eRJe¤ve
mhe@ce ke⤠Dene|veMe
legceÛÙee yegpeieeJeCeer peeefCeJee
heent efkeâleer [erefueš keâjleeÙe
DeeceÛes efJe<eeCetÙegòeâ mebosMe

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 22 &&


3
ceer heesmšcee@[ve& heefjef#ele
ceePÙeemeceesj ns DeeYeemeer HeâU
Øeekeäleveele mhe@ce kesâuesueb
lÙeele DeveesUKeer Jece& Deens ceenerle Deens ceuee
DeUerÛee le#ekeâ nesCeej nsner ceenerle Deens ceuee
heesšeletveÛe %eeve efceUeuebÙe ceuee
keâer ¢ee JnÛÙeg&Deue Jeu[& JeeF[ Ûe›eâJÙetneletve
yeensj he[eÙeuee ceeie& vemelees
cnCetveÛe ceer ¢ee HeâUeÛeb DeeÙekeâe@ve eqkeäuekeâ keâjlees
Deved Jeeš heenlees
MesJešÛÙee obMeeÛeer
4
yes[¤ceceOes yeepeejneš ceeb[tve yemeueeÙe
ef[peeršue IešeslkeâÛe
ceePÙee mebieefCekesâletve Deesj[lees
eEueieeÛeer ueebyeer Jee{Jee
mJemlÙeele JeeÙe«ee IÙee
keâceer JÙeepe ojele keâpe& IÙee
pee[er keâceer keâjCÙeeÛee meeshee GheeÙe
jefMeÙeve yeeÙekeâe PeJee
one npeej [e@uejÛee pe@keâhee@š GÛeuee
pegvee Deelcee osTve veJeerve IÙee
ceePÙee ceveeÛee cesuesuee cesueyee@keäme
legbyelees meeJe&peefvekeâ meb[emeemeejKee
Kejb cnCepes ceuee
eEueieeÛeer ueebyeer Jee{JeCÙeeÛeer FÛÚe DeensÛe
q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 23 &&
mJemlÙeele JeeÙe«eener efceUeuee lej nJeeÛe Deens
keâceer JÙeepe ojele keâpe&ner nJebÙe
pee[er keâceer keâjCÙeeÛee meeshee GheeÙener MeesOeleesÛe Deens
jefMeÙeve yeeÙekeâener Ûeeueleerue cnCee
one npeej [e@ueme& efceUeues lej yejb nesF&ue
DeeefCe pegvÙee DeelcÙeeÛÙee yeouÙeele veJee efceUeuee lej
efYekeâej ne@jj efmejerÙeueceOes YetleeÛeb keâecener efceUsue
heCe ceer ns meJe& cesuedme
GIe[CÙeehetJeeaÛe ef[ueerš keâjlees
ceuee ceePee efjkeâecee Jnefpe&veue cesueyee@keäme
efkeâleer DeeJe[lees
neÛe efveJee&CeerÛee #eCe
neÛe cees#e
5
Kejb lej ¢ee Deieeflekeâ efveàÙee «eneJej
DeeheCe ÛegketâveÛe ÙesTve he[ueesÙe
DeeheuÙeeuee keâesCeer
keâesCeekeâ[s hee"Jeueb
¢eeÛeeÛe heòee veenerS
SKeeod efoJeMeer
DeeheuÙeeuee pebkeâ cesue mecepetve
ef[ueerš kesâueb peeF&ue
YeefJe<Ùeele mebmeie& šeUCÙeemee"er
6
Kejb cnCepes
[eTveuees[ keâjeÙeuee vekeâes nesleb legPeb he$e
mke@âveceOes meehe[uee neslee
q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 24 &&
ØeekeäleveeÛee DeveesUKeer
ce@efueMeerÙeme keâes[
lejerner DeeheCe nesTve
keâe@heer kesâueer leguee
ceePÙee ne[& ef[mkeâJej
DeveesUKeer F&-cesume GIe[eÙeuee DeeJe[leele ceuee
lÙeele ceePÙeemee"er keâener lejer Demesue
ner cetKee&meejKeer DeeMee
yeueelkeâejeves GIe[Jeles ceePÙeekeâ[tve
Demeues mebosMe
7
ceer š^e@Ùe kesâJneÛe ieceeJeuebÙe
š^espeve ne@meeame kesâJneÛe efMejuesle
ceePÙee efkeâuuÙeebceOes
ns nskeäšjÛeb Øesle
ne Lekeâuesuee Ùegefuemeerme
ne he@jerme Je nsueveÛee
peUeuesuee MeÙeveKeb[
ner keâjheuesueer cescejer
¢ee keâjhš HeâeÙeueer
DeiecÙe efieÛeceer[ efueheerle efueefnuesuÙee
ne nBie PeeuesueeÙe keâPe&j
efjmšeš& keâ¤vener keâeÙe HeâeÙeoe Deens
8
ceePes [esUs efPehe keâ¤ve hee"Jeuesle
De@š@Ûecesvš cnCetve
Skeâoe lejer GIe[tve JeeÛe
ef[ueerš keâjCÙeehetJeea
q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 25 &&
9
ceePeer HeâeÙejJee@ue
veeog®mle Deens
mebheueerÙe ceePeer Øeeflekeâej Meòeâer
keâesCeerner ceuee n@keâ ke⤠Mekesâue
keâesCeerner ceePeer iegheerleb JeeÛet Mekesâue
ceer veeie[e PeeueesÙe
GÅee ceePee heemeJe[& yeouetve šekeâeue
DeeefCe ceePeb Demeb keâenerÛe jenCeej veener
10
Deecner hee"Jele jent MeyoebÛes ueekeâ[er Iees[s
nsueve hejle efceUCÙeemee"er
ue#eeJeOeer jkeäleJeerÙe& efpevesšerkeâ keâes[Oee[
efveIeleerue lÙeeÛÙee heesšeletve
heej Jeeš ueeJeleerue
legceÛÙee efmemšerceÛeer
11
ceuee hegmetve šekeâeÙeÛesle
ÛebõeJej Gcešuesues ceePÙee yeesšebÛes "mes
metÙee&Jej he[uesues ÛeneÛes [eie
ceePÙee pee@ÙeeqmškeâJejÛÙee ceePÙee nmlejs<ee
kegâye[Ÿee keâe@chÙegšjÛÙee [esàÙeeleuee DeiecÙe YeeJe
mJele:ÛÙee DeeqmlelJeeÛÙee meJe& KegCee
efPehe keâ¤ve
MesJešÛÙee F&-cesueuee De@š@Ûe keâ¤ve
npeejes DeveesUKeer DeeÙe[eRJej keâjeÙeÛeeÙe
ceePÙee DemelÙe DeefMeJe Demegboj efJe<eeCetbÛee Yeef[ceej
npeejes DeveesUKeer ueeskeâebÛÙee vegkeâmeeveele lej Deens
ceePee HeâeÙeoe

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 26 &&
JÙeeceesneÛee [eWiej hemejueeÙe meceesj
JÙeeceesneÛee [eWiej hemejueeÙe meceesj
Depem$e keâeUesKeeÛeer keâeÙee
heeheentve pe[
Feflenemeentve pegvee
PeesheueeÙe Jejoeve IesTve
IeesjleesÙe "eTkeâ veener kesâJneheemetve DemeeÛe
lÙeeÛÙee ce[keäÙeemeejKÙee yeOeerj keâeveele
ieeleele HegâueheeKejb Deeheueer
Úesšercees"er ieeCeer
keâyetue
DeeheCe lÙeeuee G"Jet Mekeâle veener
heCe
DeOetveceOetve nueJet lej Mekeâlees

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 27 &&


keâOeerner peeie Ùesle veener ¢ee efkeâuuÙeebvee
keâOeerner peeie Ùesle veener ¢ee efkeâuuÙeebvee
he[uesle GodOJemle {emeUuesues
pej efvejKetve heeefnueble lej efomeleerue lÙeebÛÙeele
cesuesuÙee heesJee[ŸeebÛes DeeYeeme
cemleeveerÛÙee ieàÙeemeejKeer veepetkeâ
SKeeoer mekeâeU
pesJne me¢eeõerÛÙee heesueeoer Úeleeruee
DeueieoÛe mheMe&les lesJne
peeieer nesleele leevner DeeYeeUb
leg[JeuesuÙee oie[ebÛÙee DeÂMÙe [esàÙeeble
heeKejb TmeeÛÙee Mesleele hejleleele.
heCe Depetve efJeUKee IeeuetveÛe Deensle
ns efkeâ[keäÙee efnj[ŸeebÛes Deeefoce efkeâuues
pÙeebÛes oele efheJeUs he[uesle
peKKe[ cneleeNÙee heesLÙeebÛÙee heeveebmeejKes.
veTJeejerle vešuesues Meyo
cneleejs nesTve JeUleele
DeeefCe meeceerue nesleele
pepe&j ÛesnNÙeebÛÙee Jeejerle.
lÙeebÛÙeele Demeuesuee
ceeleerÛÙee DeeheguekeâerÛee DeesueeJee
Deepe yeesuelees Yee<ee GlmHetâle& És<eeÛeer.

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 28 &&


keâener neleebvee cesuesuÙee {esjebÛee Jeeme
lej keâeneRvee ceejuesuÙee ceeCemeebÛee.
keâOeerner pÙeebvee peeie Ùesle veener
Demes ns cneleejs ieefveceer efkeâuues
Depetvener šheuesle
neJeNÙeemeejKes
¢ee meepeCeerÛÙee [esàÙeebmeejKÙee mekeâeUerJej
meeJeOe Jne ceeJeàÙeebvees
legceÛÙeeÛe efkeâuuÙeebÛÙee
efve‰gj peye[Ÿeebheemetve

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 29 &&


Deepe leer GjuesuÙee one npeej ueeueYe[keâ leeW[ebveer ieeles
Deepe leer GjuesuÙee one npeej ueeueYe[keâ leeW[ebveer ieeles
SkeâÛe ieerle.
ve MeceCeeNÙee Jee{leÛe peeCeeNÙee JeKeJeKeerÛeb ieerle.
veener, lÙee efpeYee veJnsle
leer iegueeyeer efMeMveb Deensle
meesvÙeeletve metÙe& hÙeeuesueer
Ûeeboerletve Ûebõ hÙeeuesueer
DeeefCe ØelÙeskeâeJej Deens Skeâ
neJeje [esUe
DeeefCe one npeej megkeâuesuÙee leeW[ebveer leer ieeles
SkeâÛe ieerle.
mJele:ÛebÛe
nUtnUt meieUerÛe efJeMes<eCeb, veeceb, meJe&veeceb veeefnMeer nesleerue
Heâòeâ `ceer' jenerue Deved
`ceuee' DeeefCe `ceePeb'
heCe efleuee [esUs keâOeerÛe veJnles
ØekeâeMeeÛeer ieerleb Kejb lej efleuee DeeueerÛe veenerle
pesJne pesJne efleveb ieeÙeueer ØekeâeMeieerleb lesJne
DeJÙeenle Jeenle nesleer efleÛÙee YetieYee&le
efJešeUMeer keâeUesKeeÛeer Oeeje.
nes, Skeâ ieeWOeU cee$e efpeJeble neslee Keje.
Deepe efleÛÙee onener one npeej leeW[ele GjuebÙe

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 30 &&


SkeâÛe ieerle
Skeâ efoJeMeer meieUerÛe leeW[b veeefnMeer nesleerue
SkeâÛe leeW[ jenerue
lÙeele SkeâÛe ieerle
SkeâeÛe megjele.

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 31 &&


yeepeejele YesšuesuÙee nòeermee"er oesve Meyo
legPeer oÙee Ùesles pesJne
legPÙee pee[ megjkegâlÙeebveer YejuesuÙee keâeàÙee osneÛeer leguevee
legPÙee ieesue heeCeeJeuesuÙee kesâefJeueJeeCÙee [esàÙeebMeer keâjlees.
let Metj DemeMeerue, [eskeäÙeeves Oe[keâ osle DemeMeerue
efkeâuuesÉejebÛÙee efKeàÙeebJej
heCe let ›etâj veenerme heeleeUÙeb$eer veener.
veenerlej ceengleeuee yemetÛe keâMeeuee efoueb Demelebme
legPÙee jepemJeer hee"erJej?
let yegefæceeve DemeMeerue, yegæerÛeer osJelee DemeMeerue
heCe ÛeueeKe cee$e veenerme
veenerlej veeceg<keâer keâMeeuee helkeâjueer Demeleerme
¢ee YeieJÙee Leesleeb[euee yeUer he[tve?
let DeeceÛÙee iepeyepeuesuÙee yeepeejeletve
iebOe ueeJeuesuÙee mebOeermeeOebtÛÙee ceeies
[guele Peguele
metheemeejKÙee keâeveebveer ceeMÙee G[Jele peele Demeleesme lesJne Jeešleb
keâer Deecner vegmeleb Yeerkeâ ceeieeÙeÛeb meeOeve yeveJeuebÙe
legPÙee iees[ jevešer keâeàÙee DeelcÙeeÛeb.
legPÙee ceeies heesjb, kegâ$es DeeefCe yeIÙeebÛee IeesUkeâe neslees.
ceer cee$e keâOeer legPÙee KeebyeemeejKÙee heeÙeeuee
oesjermeejKÙee Meshešeruee, eEYeleermeejKÙee hee"eruee Deved
Pee[eÛÙee yegbOÙeemeejKÙee meeW[suee nele ueeJetve
legPÙee KeNÙee DeekeâejeÛes
Devegceeve ueeJeCÙeele iegbie neslees.

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 32 &&


ceer ceePÙee KeNÙee veeJeevesÛe
ceer ceePÙee KeNÙee veeJeevesÛe Keesueerle efMejlees
mceeF&ueeRÛee nmeje cegKeJeše Ieeuetve
meJeeËvee jecejece cnCeerle
heCe ceePÙeekeâ[s keâesCeer {gbketâvener heenele veener
leelÙeeeEJeÛet meskeämeerme@ceyejesyej Yebkeâme keâjle Demelees
leer-HegâuejeCeerÛÙee ceeies Skeâ-Oeeiee-megKeeÛee nele OegJetve ueeieuesuee Demelees
kesâoej - yeeheš 79, ce=CceÙeeryejesyej Yebkeâme keâjle Demelees
eEkeâiekeâesyeÇe ceeÅeebÛÙee ceeies ngbiele efHeâjle Demelees
ceer ceePÙee cesmesvpejJej De#ejb GcešCÙeeÛeer
Skeâše Jeeš heenele Demelees
leeškeâUle efceCeefceCelÙee keâPe&jmeejKee
YebkeâmeheCee keâjCeeNÙee Demebyeæ veeJeebÛÙee ceeUjeveele
ceeÅeebvee GoemeerveheCes ngbielees
cegKeJešŸeeceeieÛÙee ØeesHeâeFueer ÛeeUlees
heCe ceeTmeÛeer JeeHeâ oJe[CÙeeÛeer FÛÚeÛe Gjuesueer vemeles
keâejCe lÙee mebYee<eCeb DeOe&Ješ mees[tve vesnceerØeceeCes
ÛeeboerÛÙee JeebPeesšŸee m›eâerveÛÙee iet{ ef#eeflepeeheueerkeâ[s DebleOee&ve heeJeleele
ceer ceePÙee cesmesvpejÛÙee efjkeâecÙee vepejsÛÙee
cesmespe yee@keämeceOÙes m›eâerveJej GYee Demeuesuee ceePÙeeÛe
SkeâuekeâeW[Ÿee mebosMeekeâ[s
leemevedleeme
heenele yemelees.

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 33 &&


iee[Ÿeebmee"er KegUer heUeheU, ieoea, OegjUe
(veJemeejer jsuJesmšsMeveJejÛÙee yeewæ efYe#etme)

iee[Ÿeebmee"er KegUer heUeheU, ieoer&, OegjUe


ye@ieemetškesâmeer IesTve OeeJeeOeeJe keâjCeejs ueeW{s
cegueb cegueer heesšb megšuesues keâce&Ûeejer JÙeeheejer uešebyejb
meieUs Glmegkeâ kegâ"slejer peeCÙeemee"er
cee$e let lesJe{eÛe FLes GYee jenCeeje
leemevedleeme GYee YeieJÙeele, [esUsner ve nueJelee
Meeble eqmLej efJemeeJeuesuÙee vepejsveb meieàÙee
leceeMeekeâ[s heenCeeje lÙee ie{tU ieeWOeUuesuÙee
peieele mJele:Ûeb ØeefleeEyeye heenlee heenlee
mJeÛÚ DeblejerÛÙee DeejMÙeele ¢ee OegceekegâUeruee heenlee heenlee
heeneCeeje Gjle veener keâer heeefnuesueb Gjle veener
Gjleb les Heâòeâ heenCeb
ceer pesJne leguee hegleàÙeemeejKee GYee yeIelees
Ssve lee®CÙeele [eskeäÙeeÛee Ûekeâesše kesâuesuee Demee
lesJne Jeešleb keâer Deecner meieUs ØeJeemeer
kegâ"svedkegâ"s heesnesÛeCÙeemee"er Deemegmeuesues efyeve[eskeâ heUeheU keâjerle
let lesJe{eÛe peeCeCeeje keâer
keâer heesÛeeÙeÛeb kegâ"sÛe vemeleb
Heâòeâ heeneÙeÛeb Demeleb

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 34 &&


Jeuemee[
keâOeerheemetve DeeheuÙee efpeYeebÛeer Peeueer Deensle
OegUkeâš yeeYeUerÛeer cegUb keâesCeeme "eTkeâ
keâesCeeme "eTkeâ kesâJneheemetve Deensle ner
®F& yesMeceea Deved efveJe[gbieeÛeer kegbâheCeb DeeheuÙee Mesleebvee
kesâJneheemetve keâer[ ueeieueerÙe DeeheuÙee efÛeketâiejeuee keâesCeeme "eTkeâ
ns mecegõefkeâveeNÙeeJejÛÙee JeeUtle ieeF&ÛÙee keâJešermeejKeb
efoheuesuÙee [esàÙeebÛeb ieeJe
keâeUeÛÙee DeejbYeeheemetveÛe he[uebÙe keâe FLes?
kesâJneheemetve peeleesÙe lÙeeÛÙee [esàÙeeble mecegõeÛee Keejš Jeeje JeeUt?
kesâJneheemetve GYeb Deens DemebÛe FLes veeie[bGIe[b ieUtve iesuesueb meeieeÛeb Jeve?
Deeheueb HeâU DemebÛe nesleb keâe Deieoer meg®Jeeleerheemetve
DeOe&Ješ DeMueerue DeefJekeâuesueb veenerlej DeOe&keâÛÛeb?
DeeheCe pÙee yeesjeÛÙee Pee[euee ueeieuees
lÙee Pee[eÛeer cegUbÛe oie[eUuesuÙee JeebPe ceeleerle nesleer
DeeheCe leneveYetkeâYeÙeeÛÙee DeeWieU efnjJeš keâeàÙee jevešer JesueerJejÛeer
MetõefJe<eejer HeâUb, pÙeebÛÙee yeerpeeletve pevceleele
DeeheuÙeemeejKeerÛe keâeUesKeeÛeer Pee[b

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 35 &&


Deewjbiee
SkeâeÅee menpe Ûekeäkeâj ceejeÙeuee
efveIeeuesuÙee cegueermeejKeer
efHeâjle efHeâjle
DeeceÛÙee ieeJeeÛÙee kegâmeeyeens¤ve
let efveIetve peelesme
legPÙee Meeble iees[ DeesuÙee [esàÙeebveer
kegâ"sner ve heenlee
ceePÙee mJehveele Ùesleele
legPÙee Meeble ieeYeeNÙeeleues
iees[Ÿee heeCÙeeleuÙee ceeMeebÛes LeJes
legPÙee leUeleuÙee Jevemheleer-JesueeRletve
YeškeâCeejs
Deved ceer šekeâlees keâe"eJe¤ve
ceePÙee iejerye neleebveer
ceePÙee peeàÙeebÛeer ueòeâjb
legPÙee Meeble heešeJej
leguee hekeâ[CÙeeÛÙee Dehes#esveb

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 36 &&


meghejJnerpeve
ogheejÛÙee kebâšeUuesuÙee jKejKeešele
peebYeÙee heshej mees[Jeleele
yengleskeâ ¢eeueeÛe yeewæebveer MetvÙelee Demeb veeJe efoueb Demesue
ceerner meeceerue neslees
JeeUJeerves heesKejuesueb "CekeâCeejb ceve IesTve
#eCeebÛÙee legbyeuesuÙee ØesleÙee$esle
Kešeje PeeuesuÙee DeJepe[ Ùeb$eeÛÙee Oeg[eÛes
DeeheCe meieUsÛe iebpeuesues Lekeâuesues Yeeie
DeeheuÙee efMeàÙee DeelcÙeebmeejKeerÛe
DeeheuÙee Meyoebveener yegjMeer Ùesles
DeeefCe hemejlees Deeheuee kegâyeš Jeeme meJe&$e
Iebše
Lees[ŸeeÛe JesUele
neleeleuÙee hesveebÛeb nmlecewLetve Leebyesue
keâeUeÛeb DeeWieU FbOeve ieUtve mebhesue
¢eeueeÛe yengleskeâ ueeskeâ cees#e cnCele DemeeJesle

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 37 &&


Yetpe YeÛeeT Debpeej : peJeUpeJeU Je<e&Yejeveblej
Gpes[eÛÙee Debeflece mebmkeâejele
efHeâjlee efHeâjlee ceuee meehe[ueer
peUtve keâesUmee PeeuesuÙee Skeâe metÙee&Ûeer
DeOe&Ješ peUeuesueer keâJešer
efleÛÙee [esàÙeebletve JeeUtmeejKÙee PejCeeNÙee je$eerveb JÙeeheueb
meejb neojuesueb peie
Lees[Ÿee DeblejeJej lej ceuee Ûekeäkeâ meehe[ueer
DeMeeÛe keâJešŸeebÛeer otj otj hemejuesueer Mesleb
efkeâ[kesâ oele DemeuesuÙee he=LJeerÛÙee heesueeoer peye[Ÿeeveb
Ieeme Iesleuee DeeceÛÙee heesjeyeeUebÛee
Deveskeâ jLeebÛÙee ÛeekeâebÛee
DemebKÙe Deieeflekeâ DeeYeeUebÛee
OejCeer DeeF&
keâmeb yejb Keeuuebme
mJele:ÛÙee heesšÛÙee heesjebvee?
Deelee Deecner Deßebtveener efJemejueesÙe
Deelee DeeceÛÙee [esàÙeebÛÙee otj otj hemejuesuÙee
efyeLejuesuÙee YeiveeJeMes<eeletve efPejheleeÙele
Meg<keâ efjkeâeceer JeeUJebšb

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 38 &&


Ke«eeme Je[
(ieesOeje nlÙeekeâeb[ Je veblejÛÙee obieueer)

pees DeekeâeMeeSJe{e Ke«eeme JešJe=#e


ueeJeueeÙe DeeheCe DeeheuÙee DebieCeele
lÙeeÛÙee meeÙeveeF[ meeJešeKeeueer
DeeheCe efkeâleer JesU peieeÙeÛebÙe keâesCeeme "eTkeâ
lÙeeÛÙee Giece efveiece efJemleejeÛeb iet{ keâes[b
Heâes[CÙeeÛeb Oee[me keâesCeerner oeKeJeCeej veener.
keâejCe DeeheCeÛe lÙeeuee Ieeuele DeeueesÙe
DeYe&keâebÛÙee HegâškeäÙee keâJešŸeebÛeb Kele
HeâeškeäÙee j[CeeNÙee ÙeesvÙeebÛÙee [esàÙeebveer
DeeheCe lÙeeÛÙeekeâ[s keâOeer heeefnuebÛe veener
lÙeeÛÙee Keeueer
peUCeeNÙee lJeÛesÛee ogJee&me
meJe&$e hemejlees
DeeefCe DeeheCe meveeleve meveeleveer yeIes
veekeâ oeyetve heUtve peelees
DeeheCe lÙeeÛeer heeUbcetUb KeCetve heenCeejÛe veener
keâejCe leer KeCeleevee
DeeheuÙeeuee meehe[leerue
DeeheuÙeeÛe Úeleerle
lÙeeÛÙee Deejmeveerkeâ heeeEjyÙee

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 39 &&


ØelÙeskeâ Je<ee&Ûeer oer[ megjkegâleer Oejueerle lejerner
(keâjbpeerÙee šerÛejmee"er)

ØelÙeskeâ Je<ee&Ûeer oer[ megjkegâleer Oejueerle


lejerner peJeU peJeU oer[Mes megjkegâlÙee
Deepe efleÛÙee KeÛeuesuÙee ÛesnNÙeeJej efomeleele
ÚesšŸeeMee Goeme Iejele
efjkeâeces [esUs IesTve Deepe
efleÛeer Skeâšer meeJeueer JeeJejles
SkesâkeâeUer leer MegYeü mee[er vesmetve
Deecne LeWyeYej heesjebvee
osJeeÛÙee Deveble ØesceeefJe<eÙeer meebieeÙeÛeer
MeWye[Ÿee Yeeye[Ÿee heesjebvee
Live in the Now! Live in the Now!
Demeb yepeeJetve meebieeÙeÛeer
ceePeer De#ejb heentve, kesâškeâj legPeb šeUkebâ
cnCepes efveJJeU keâÛeNÙeeÛeer šesheueer Deens
Demeb cnCeeÙeÛeer
Deepe pesJne leer ceuee
pegveeš efheJeàÙee keâeieoeJej efcešle peeCeeNÙee [eieemeejKeer efomeles
lesJne efleÛeer efKevve [esàÙeebÛeer
Skeâekeâer meeJeueer hegvne
Live in the Now! Live in the Now!
Demeb meebiet Mekesâue?

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 40 &&


keâeveeletve GieJeuesuÙee one oie[er efpeYee
keâeveeletve GieJeuesuÙee one oie[er efpeYeebveer
ceer Ûeešle yemeeÙeÛees
keâeàÙee MeyoebÛÙee keâJešŸee
lÙeebÛÙee DemebKÙe jmeeU ÙeesvÙee
pesJne pesJne les ÙesTve yemele
keâeJeàÙeebmeejKes ceePÙee ieÛÛeerle
heCe lÙeebveer pesJne meg®Jeele kesâueer DeeCeeÙeuee
ceveg<Ùe ceebmeeÛes peUkesâ legkeâ[s
DeYe&keâeÛes [esUs yeeÙekeâebÛÙee eEkeâkeâeàÙee
lesJne keâeveeletve GieJeuesuÙee one oie[er efpeYee
ceer keâÛÛekeâ¤ve ÛeeJeuÙee
¤F& yesMeceeaÛÙee Ie=Ceemheo jeveele
ueeWyekeâUCeejer ceePÙee [esàÙeemeceesj Ùesleele
DeeheuÙee meJeeËÛeer Øesleb
veeie[er jòeâyebyeeU Guešer šebieuesueer
efve<heCe& ieesjKeeEÛeÛesJej
vekeäkeâerÛe DeeheuÙee meJeeËÛÙee cegUele Demeueer heeefnpesle
oie[ebÛeer yeerpeb
JeebPe keâesj[er
pÙeebÛÙeeJej keâOeerÛe GieJeCeej veener
Ie=CesÛeer MejcesÛeer keâeUer Hegâueb
heCe lÙee one efpeYee leeW[ keâe{tve yeesueleerueÛe heene
HeâCee GÛeuetve šeUtuee efYe[JeleerueÛe heene

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 41 &&


Deved Deeskeâleerue ceOÙeÙegieerve iejU
meJe&$e.
keâeveeletve GieJeuesuÙee one oie[er efpeYeebÛes
Peeuesle Deemegjer osn
pÙeeJej Ûe{JeleeÙele meieUs
legceÛeb DeeceÛeb JÙeLe& jòeâ

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 42 &&


DeJee{JÙe megšle iesuesuÙee yeepeejeleueb Skeâ Menj
(megjlemee"er)

DeJee{JÙe megšle iesuesuÙee yeepeejeleueb


Skeâ Menj
Mee@š&keâš Je GñeCehegueebÛeb Skeâ eqkeäue° peeUb
pÙeele HeâmeueerÙele metÙee&Ûeer efheuueb.
FLeb metÙee&Jejner keâÛeje mee"lees DeeefCe
metÙe&heg$eerÛeerner nesles iešej.
heCe Kejb cnCepes
ueshšesmheeÙejesefmemeÛee mebme&ie
vepejsueeÛe Peeuesuee Demelees.
heeslebYej huesieÛes Gboerj
lÙeebÛÙee JeKeJeKeuesuÙee heesšele
FLeb ogkeâeve Je Iejebvee efJeYeeieCeejer meercee
Demhe° Demeles. Iejb kegâ"s mebheleele
ogkeâeveb kegâ"s meg¤ nesleele
ns meebieCeb keâ"erCeÛe Deens.
FLeb JesieJesieàÙee heg{eNÙeebÛes hegleUs
JesieJesieàÙee efoMesves yeesšb oeKeJeleele
heCe megjle kegâ"sÛe peele veener
ne@ve&ÛÙee keâke&âMe keâeve"àÙee yemeJeCeeNÙee ÛeewIe[Ÿeele
DeeefCe efJe<eejer OegjeÛÙee {ieele
lemebÛe efleLesÛe yemetve Demeleb
ueeueYe[keâ efueheeqmškeâ ueeJetve
meieUer efieNneFkebâ mebheueer lejerner
DeeCeKeerve oesve efieNneFkeâebÛeer Jeeš heenele.

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 43 &&


cegncceo Keeve Ùeebme

1
legPÙee Le[iÙeeJej yeepeej YejCÙeeDeieesojÛe
Deecneuee let ueeYeueeme
¢eeÛeeÛe kesâJe{e Deevebo
leguee MelekeâevegMelekeâebheemetve ueeYeuesuÙee
efJemce=leerÛÙee oie[er Meeblelesle
Deecneuee meeceerue kesâuebme neÛe kesâJe{e Ghekeâej
meeOeb efJemeeJeCÙeekeâefjlee
keâejCe pÙee ogleeW[er Menjele heeKejb
DehejeOÙeemeejKeer uehele efHeâjleele
lÙee Menjele
legPÙee DeeleeheÙeËle Ghesef#ele Deelceceive cekeâyeNÙeepeJeU
Lees[er peeiee efoueerme, efnjJeU efoueerme.
lemeb heeefnuebme lej, yebOet,
DeeheCe oesIeebveer De#ecÙe Ûetkeâ kesâueer
ceer Øesce keâjCÙeeÛeer, let cejCÙeeÛeer
2
legPÙee Le[iÙeeÛee keâesCeer Demeener GheÙeesie keâjsue
¢eeÛeer keâuhevee HeâejMeer vemesue leguee.
heCe legPeer Dee"JeCe DeMee jerleerves efpeJeble jenerue
¢eeÛeer keâuheveener kegâ"s nesleer leguee
let vÙeeÙeefØeÙe nesleeme keâer pegueceer
OeceeËOe nesleeme keâer ceJeeU, Oetle& nesleeme keâer mejU,
ns ØeMve ogÙÙece Deensle
cenòJeeÛeb cnCepes lesJne
ceer efleuee efce"erle Iesleueb

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 44 &&


DeeefCe meeÙebkeâeUer leebye[e metÙe&
pemee efJeleUle peelees jòeâeUuesuÙee mecegõele
lemes efleÛes Dees" efJeleUle nesles ceePÙee Dees"ebJej
lesJne DeeceÛÙeeJej meeJeueer nesleer
DeeceÛÙee efhelejebÛÙee DeeMeerJee&oemeejKeer
leer legPeer
ns keâmeb efJeme¤ Deecner ?
3
let cnCeMeerue MelekeâebhetJeeaÛÙee
cesuesuÙee cegmeueceeveeÛeb Deepe ceCeYej keâewlegkeâ keâMeeuee?
Kejb lej yebOet
Deepe letner keâyetue keâjMeerue keâer
ceefMeoer hee[tve lÙeebJej cebefojb yeebOeuÙeeves
efkebâJee cebefojb hee[tve lÙeebJej ceefMeoer yeebOeuÙeeves
keâenerÛe Heâjkeâ he[le vemelees
keâejCe DeeheuÙeeleueeÛe keâesCeleelejer DeJeÙeJe kegâpeuesuee Demelees
DeeheuÙeeleÛe Demelees jevešerheCee
MeesOele Demelees És<eemee"er efveefceòe
DeeheuÙeeleÛe Demeleb Skeâ ve mebheCeejb ceOÙeÙegie
DeeefCe Deecner pesJne Deeuees legPÙee oejeMeer
lesJne yejbÛe efJe<e Deecnerner efpejJeueb nesleb
DeeceÛÙee ne[ebceOes
DeeefCe yeensj pesJne
És<e F&<ee& Je jevešerheCeeÛee JeCeJee hesšuesuee neslee
lesJne DeeceÛÙeeleuÙee Lees[eMÙee DeesueeJÙeeuee, Lees[ŸeeMÙee iees[ Jes[euee
DeeßeÙe efoueeme
veJeme ve keâjleener heeJeueeme
nsÛe keâeÙe keâceer Deens?

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 45 &&
Øemetefleie=n oJeeKeeves ne@šsueb ogkeâeveb osJeUb
(mšsMevejes[, veJemeejer)

Øemetleerie=n oJeeKeeves ne@šsueb ogkeâeveb osJeUb


efhebheUeKeeueÛeb heesueerme mšsMeve MeeUe yeBkeâe
neleueejerJej HeâeHeâ[e efpeueyÙee Ûene keâe@Heâer veeMlee
šŸetMeveb OetUOegjUe š^@efHeâkeâ JesMÙee Jes[ŸeebÛes oJeeKeeves
peCet meieUb peieÛe ieesUe PeeuebÙe Ùee jmlÙeeÛÙee MeeskeâmeYesle
keâe G"tve Iejer peele veener ne jmlee mecepele veener.
Lekeâuesueer mekeâeU meyebOe efoJemeeÛeb DeJepe[ oHeälej GÛeuetve
MeeUsle peeCÙeemee"er efjkeäMeeÛeer Jeeš heenele GYeer Demeles.
efKeUefKeàÙee cneleeNÙee yemeceOetve le®CeebÛes ueeW{s Glejleele
Deved keâe@uespeuee efkeâveeje mecepetve veoerle heeÛeesàÙeemeejKes
Jeenele ieesUe nesleele
meHesâo Meekeâenejer škeäkeâue he[uesueb JewjeiÙe
GIe[Ÿee heeJeueebveer jmlÙeeÛeb njJeuesueb šeskeâ MeesOelebÙe
ne jmlee kegâ"tve meg¤ neslees kegâ"s mebhelees keâesCe peeCes
ÛeewNÙeebMeer keâesšer ÙeesveeRÛee Ùee$eer ne jmlee
efHeâ¤ve efHeâ¤ve efpeLes meg¤ neslees
efleLesÛe mebhelees.
npeejes Je<eeËveblej pej legcner lÙeeÛeer keâyej Keesotve heeneue
lej nsÛe [ebyejer jeKees[er Øesle
eqmLeleØe%e [esàÙeebveer legceÛÙeekeâ[s efvee|Jekeâej heenele jenerue.

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 46 &&


Skeâe keâe@chÙetšj Dee@hejsšjmee"er efÛeúer
IeeCesj[Ÿee efÛe$eebveer YejuesuÙee keâjhš Heäuee@heermeejKee
ceePee Deelcee keâjhš PeeueeÙe
lÙeeJej Deelee keâener mšesj keâjlee Ùesle veener
cnCetve legPÙee [esàÙeebÛÙee Yekeâeme cee@efvešjceOes
UNABLE TO READ FROM THE SPECIFIED DEVICE
RETRY/CANCEL Ûee cesmespe yee@keäme
Deelee lees og®mle nesCÙeeheueerkeâ[s iesueeÙe
peceuÙeeme Heâe@jce@š keâj
eqkeäJekeâ FjsPe keâj
veenerlej mejU šeketâve os lÙeeuee
keâÛeNÙeeÛÙee šesheueerle

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 47 &&


legPÙee DebOeejuesuÙee iegnsleues
keâOeerÛesÛe
legPÙee DebOeejuesuÙee iegnsleues
efkeâlÙeskeâ efnjJes Heäueesjesmebš JeeIe
ÙesTve jeefnuesle ceePÙee keâeàÙee yeebyetÛÙee Jeveele
legPÙee YetieYee&leuÙee Dees{ŸeeÛeb iees[ heeCeer
hÙeeuesle les mJele:ÛÙee efnjJÙee Ke[ye[erle efpeYesves
cnCetveÛe ¢ee heeCÙeeÛeer ÛeJe
ojJeUleerÙe ceePÙee yeveele
ceePÙee vepejsÛÙee Gpes[eJej ueeieuesle
legPÙee iegnsleuÙee peebYeàÙee
hue@še@efvekeâ HegâueheeKejebÛÙee hebKeeÛes jbie
meesvekesâàÙeebÛes Ie[
ceOeceeMÙeebÛeer heesUer
ceer keâOeerÛeerÛe yeešJeueerÙe leguee
keâOeerÛeeÛe YesoueeÙe legPÙee ceveeÛee
efnjJee keâewceeÙe&hešue
kesâJneÛe IesleueeÙe
legPÙee DeesuÙee ceveeÛee keâMe
keâOeerÛe G°b kesâuebÙe legPÙee DeelcÙeeuee

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 48 &&


keâeUb efveUb efJe<e JeenlebÙe
keâeUb efveUb efJe<e JeenlebÙe
peieeÛÙee efMejebletve
Oeceveerletve
mebieCekeâeÛÙee efJeÅegle peeàÙeeletve
meeKeUuesuÙee DeekeâeMeeÛÙee jòeâJeeefnvÙeebletve
lesÛe JeenlebÙe legPÙeeletve ceePÙeeletve
DeeefCe
DeeheuÙee keâeàÙee keâuheJe=#eeuee ueeieueerÙele
peneue efJe<eejer HeâUb.
ne mebhetCe& ieesHeâÛe efJe<eejer Deens vee.
heCe DeeheuÙee DeßetbceOes Depetvener "sJeeÙeÛeerÙe
[esUme ßeæe.
[bKeebÛÙee Ûe›eâerJeeoUele,
ceer Depetvener "sJetve Deens
ceOeeÛeer DeeMee
legPÙee Dees"ebÛÙee cesCeele.
DeeheuÙeeuee mecepetve IÙeeÙeÛebÙe
efJe<eeÛeb ØeJeen leb$e És<eeÛeer <e[dÙeb$eCee
JeejMÙeele efceUeuesueer Deßeæe Je Me$eglJe
DeeefCe efJe<eejer HeâU osCeeNÙee keâuheJe=#eeÛeer
DeiecÙe cegUb.

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 49 &&


Ûeej ¤hekeâkeâLee ØesceeÛÙee
1
efleÛÙee osneJej Heâòeâ
efleÛÙee [esàÙeebÛeb nemÙe heebIe¤ve
leer ceuee ÙesTve efyeueieles
ceie nUtÛe Skeâ efÛeúer
ceePÙee hee"erceeietve
ogmeNÙee Skeâe le®Ceeuee osles
2
MeÙeve Keb[ele
efleÛÙee efveJe&m$e DebieeJej
Heâòeâ mš^e@yesjer Je meHeâjÛeboeÛÙee mJehveebÛeer
ceueceue Demeles
ceePes nele DeOeerj
keâesCeerlejer Dees{uÙeemeejKes
efleÛÙee jsMeceer ceeb[Ÿeebkeâ[s peeleele
heCe ceer
Heâòeâ efleÛÙee efcešuesuÙee heeheCÙeebÛeb
Ûegbyeve IesTve
efveIetve peelees
3
ceePÙee JeemevesÛee
"Wiet owlÙe
ceuee je$eYej
heeÙeeKeeueer leg[Jelees.
ceePÙee leeW[ele ÛeJe jenles
mebhetCe& ueeÛeejerÛeer.
q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 50 &&
4
DeeceÛee meceeiece
peieeleuÙee heefnuÙee
Deved MesJešuÙee
m$eerheg®<eeÛee meceeiece
(ve@Meveue ie@uejer Dee@Heâ Deeš&, ueb[veceOeuÙee JesjesveerPeÛÙee
Allegories of Love ¢ee efÛe$eÛeleg°keâeJej DeeOeeefjle)

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 51 &&


Oegveer
keâe Jeentve vesuebme legPÙee DeesIeele?
ceer Skeâ DeKeb[ Oegveerleueb ueeketâ[
peUtve PeeuÙeeJej Debieeje nesTve he[sve
legPÙee keâe"ÛÙee DeesuÙee JeeUtle.
kesâJne efJePeleerue
ceePÙee Deble:keâjCeeleues
Deesues efnjJes efveKeejs?
heCe Gòejb legPÙeekeâ[sner veeefnÙesle
keâejCe legPee DeesIe ne keâeUeÛee DeesIe
ner DeKeb[ Oegveerner keâeUeÛeerÛe
DeeefCe keâeUeuee meJeÙe kegâ"eÙe
ceeCemeeÛÙee ØeMveebÛeer Gòejb osCÙeeÛeer?
heCe ceePÙee nUtnUt peUCeeNÙee osneJej
Ùeslees LeJee megleej he#ÙeebÛee
DeeefCe šesÛetve šesÛetve keâjleele les
ceePes Deleesveele neue.

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 52 &&


efve‰gj efjkeâecÙee GvneÛeer vepej
efve‰gj efjkeâecÙee GvneÛeer vepej
ÛegkeâJetve Deeuees neslees DeeheCe
lÙekeälee yeeiesÛÙee GLeU efnjJÙee ØekeâeMeele
DeeheuÙee yeesšebÛeer Peeueer
ØeMveefÛevnb
DeeefCe iegblele iesueer SkeâceskeâebÛÙeele
GòejebÛÙee MeesOeele.
oesve MeyoebceOeuÙee Heâšerletve
efomele nesleer DeJÙeòeâ DebOeejeÛeer eflejerhe
efveoeve legPÙeekeâ[s iees°eRÛee [yee lejer neslee
ceePÙeekeâ[s nesleer leer Heâòeâ DeOe&Ješ Kej[uesuÙee
keâefJeleebÛeer keâ[tpeej ÛeJe.
legPÙee [yÙeeleuÙee meHeâjÛeboeletve
yeensj DeeuesuÙee iees°eRÛÙee DemebKÙe keâeUmeheeËvee
legPÙeeJej meJe&$e efHeâjleevee ceer heenele neslees
heejJÙeemeejKee ueeÛeej nesTve
MeesOele neslees
legPÙee iees°eRÛÙee LeJÙeebheueerkeâ[Ûeer let—
ceePÙee DeOe&Ješ cesuesuÙee keâefJelee
IesTve mheMeeËÛes meeWie
MeesOele neslÙee
lÙeebÛeer MesJešÛeer DeesU.

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 53 &&


MeJehesšerle efKeUs "eskeâleevee
ceer Skeâ Skeâ efKeUe GlejJelees
legPÙee Leb[ veive osnele
mleveebÛÙee yejesyej ceOes Skeâ
ogmeje Lees[e Jej
eflemeje lÙeentve Lees[e Jej
ceie legPÙee yegyetUeÛÙee efÚõele
legPÙee Dees"ebJej
oesve [esàÙeebÛÙee yejesyej ceOes
keâejCe let ceePeer MeJehesefškeâe
letÛe ceePeb Iej
legPÙeeÛe MJeemeebceOes ceer MeesOelees
DeyeÇeneceÛee ueghle Peeuesuee Oece&
legueeÛe Ûe{Jelees ceer megUeJej
Demmeue YeejleerÙe mebmke=âleeruee Oe¤ve
leguee hesšJelees ceer efpeJeble
legPÙee efveJele ÛeeueuesuÙee jeKesle
ceePes keâesceš Deßet
øeBâkesâmšeFve efHeâefvekeäme nesTve
ceuee peesnej ke⤠os
legPÙee eEYeleerle ÛeWie¤ve "sJeuesuÙee
efÛelesceOes
eEkeâJee Skeâ keâeUb keâ[tpeej HeâU nesTve ueeiet os
legPÙee De%eele keâyejerJej GieJeuesuÙee meHeâjÛeboeÛÙee Pee[eJej

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 54 &&


legcner Je@keämeš^sceOÙes GleeCes he[uesues Demelee
legcner Je@keämeš^sceOÙes GleeCes he[uesues Demelee
mšerueÛes efKeUs legceÛÙee neleeheeÙeebvee
cesCeele De[keâJetve "sJeleele
keäueesjesHeâe@ce& efouesueb Demeleb legceÛÙee iegbie ceWotuee
leer og° iebpekeäÙee keâšjves
keâ[ekeâ[ legceÛÙee yejie[Ÿee keâeheles
LekeâuesuÙee OJemle HegâHeäHegâmeebvee
Leb[ efveo&Ùe mkesâheueves yeepetuee meejles
DeeefCe efleÛÙee keâyetlejer neleele
lees yegUyegUerle Oe[Oe[Ceeje IeeCesj[e DeJeÙeJe Iesles
lÙeeuee heentve efleuee efleÛÙee neÙeefnueKeeueer ÛeWiejuesuÙee
keâeàÙee ceeleerleuÙee leheefkeâjer yes[keâerÛeer Dee"JeCe Ùesles
KejbÛe legceÛes ns Deieeflekeâ DeJeÙeJe
Flekesâ GIe[ŸeeJej keâOeerÛe he[ues veJnles

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 55 &&


DeieesÛej
Dees"ebJej legPÙee
eEJeÛetÛe eEJeÛet
[esàÙeele legPÙee
MegYeü keâyeglejebÛes LeJes
heewe|CecesÛee DemJemLe ceOeeUuesuee mecegõ
legPÙee mleveele
Deved MJeemeele
efJePeCeeNÙee GukesâÛee Jeeme
keâesšŸeJeOeer Je<eeËheemetve
Yeeme nesleesÙe ceuee legPee
¢ee [esàÙeele efjkeâeceer ieoea DemeuesuÙee
jmlÙeeÛÙee YetueYetuewÙeeletve
peelee Ùeslee
keâesšŸeJeOeer JesUe
leguee heenCÙeele
"sÛe ueeieueerÙe
ceePÙee je$eeRvee
Deved DemebKÙe JesUe
eEhepetve jòeâyebyeeU kesâueeÙeme
ceePee heejoMe&keâ Õeeme
heCe cnCeleele vee
veemetjebÛee mebyebOe megjebMeer Demelees
DeeefCe JesoveebÛee JÙebpevesMeer Demelees
cnCetveÛe DemebKÙe mJe¤heb IesTve
hegvne hegvne efouesle HegâueheeKejebÛes hebKe
q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 56 &&
DeieefCele je" Meyoebvee
efkeâlÙeskeâoe šekeâuesle lÙeebvee
peieCÙeeÛÙee Yeóerle
Deved efJeleUJeuebÙe lÙeebÛÙee heesueeoer DeelcÙeebvee
npeejes hewuet hee[tve
efnNÙeebÛeb ueKeueKeerle nemÙe efouebÙe
lÙeebÛÙee [esàÙeebvee
cnCetveÛe Sskeâ
mheMee&ÛÙee vepejsuee pejer DeieesÛej
Demeueerme lejerner
heenerve leguee
keâefJelesÛÙee keâesšŸeJeOeer [esàÙeebveer
keâeUeÛÙee DebleeheÙeËle

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 57 &&


ceePÙee [esàÙeebÛÙee ie{tU keâeUJeb[uesuÙee leàÙeeletve
ceePÙee [esàÙeebÛÙee ie{tU keâeUJeb[uesuÙee leàÙeeletve
heeCemeehe [eskebâ Jej keâe{leele
keâuhevee veJnleer ceuee
Flekesâ meieUs Demeleerue ns ›etâj iet{ ØeeCeer
¢ee YeÙeeCe DejCÙeeleuÙee njJeuesuÙee leàÙeele
efJe<eejer kesâuebÙe ceePÙee vepejsuee lÙeebveer
Deensle keâe legPÙeener leàÙeele
lÙeebÛeer efyeUb?
lees heene kesâJe{e cees"e heeCemeehe
meUmeUle yeensj he[leesÙe
efyeUeletve
kesâJe{e ØeÛeb[ ueebye
efkeâlÙeskeâ HeâueeËie ueebye Demesue lees
Depetvener yeensj efveIeleesÙeÛe lees

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 58 &&


Skeâe keâemeJeeÛeb mebef#ehle ØeJeemeJeCe&ve
efkeâlÙeskeâ Melekeâebheemetve
peesheemeueerÙe ceer
ner mebLeheCeeÛeer Jeemevee
mJele:ceeies mJele:uee ueheJele
Ke[keâebceOes Ke[keâ nesle
ceer JeenleesÙe mebLeheCes
¢ee Deveble Ke[keâeUuesuÙee heefjmejele
[esnkeâeefUcesÛÙee MeesOeele
hee"erÛÙee {eueerceeies ueheJeerle uegmeuegMeerle heesš
Deieeflekeâ heesšeceeies ueheJeerle šCekeâ {eue
ceer iesueesÙe efveIetve
#eCe DeeefCe MeeÕeleeÛÙee heueerkeâ[s
oie[ebÛÙee hewuetbÛÙee efve‰gj OeejsJe¤ve
keâesCelÙeelejer Deeefoce [esneÛÙee yeengheeMeeÛÙee MeesOeele

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 59 &&


Meeke&â
DeejMeeÛÙee keâ[tpeej ceebmeue heeCÙeeletve Jeenleele ceePeer Meeke&â yeesšb
kesâmeeU keâeàÙee Pee[ePeg[heeletve [esneÛÙee [esàÙeebKeeuetve efJeÛeejebÛÙee
Ke[keâebKeeuetve
leer Jeenleele Keele yeejerkeâmeejerkeâ ceemes.
ceer GyeJelees [esàÙeeleuÙee leheefkeâjer IejšŸeebceOeuÙee heeb{NÙee Jes[ŸeeJeekeâ[Ÿee
Deb[ŸeebÛeer og:Keb.
lÙeebÛÙee LekeâuesuÙee keâesj[Ÿee YegkesâÛes ceelekeâš hebKe PesheeJeleele DeeYeemeer
osneJekeâeMeele.
ceePÙee ceveeÛÙee efmecyee@efuekeâ DeejMeele lÙeebÛeer ØeefleeEyeyeb heesnleele
hee"erJej JeeUJebšeÛeer meeceüepÙeb IesTve
efomeleele mHeâeRkeämeÛÙee meeJekeâeMe heeGueKegCee lÙeebÛÙee DeekeâeMeele.
ceePÙee yeesšebÛÙee JeKeJeKeuesuÙee ›etâj ieesue [esàÙeebvee heentve ceerÛe neojlees.
lÙeebÛÙee Deieeflekeâ ceebmeenejer JeemevesÛes keâUhe
Jeenleele ceePÙee keâ[tpeej efnjJÙee jòeâeletve
legPÙee leUneleeJejÛÙee iees[ veÅeebletve legPÙee DeeYeemeer yesšebkeâ[s
lÙeebvee JesmeCe IeeueCeeNÙee osJee, heene lÙeebÛÙee veekeâeJejÛeb Kejb jòeâ
jòeâeÛeb ØeefleeEyeye veJns, Kejb jòeâ ceePÙee nejhetve JejÛe.
oÙee keâj ¢ee ceebmeenejer cegkeäÙee peveeJejebJej
®let os lÙeebÛes oele heeCeeroej DeejMeeÛÙee keâ[tpeej ceebmeele
Ye¤ os lÙeebÛes Devegoej Goj ØeefleeEyeefyele ceemeesUerÛÙee LeJÙeebveer.

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 60 &&


ceePÙee hee"erJej efJemleejuesuÙee kegâjCeele
ceePÙee hee"erJej efJemleejuesuÙee kegâjCeele
efnjJeer Leb[ ueJe ÛejleesÙe js[e.
peJeUÛÙee [yekeäÙeele JeeUkeäÙee HeâebÅee
ceg[ÅeemeejKÙee lejbieleeÙele.
DeMceÙegieeleuÙee DeveesUKeer
je#emeer ØeeCÙeemeejKee mebLe
js[e kegâjCeeletve lejbielees.
DeeheCe
lÙeeÛÙee legUlegUerle hee"erJejÛÙee ceeMÙee
keâele[erÛÙee OejCeerkebâheecegUs
hegvne hegvne G[eÙeÛeb
hegvne hegvne yemeeÙeÛeb

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 61 &&


mecegõØeeCÙeeÛÙee Jenerletve
"Poetry is the journal of a sea animal living on land,
wanting to fly in the sky." Carl Sandburg (1878-1967) US
poet, biographer; "Poerty Considered."
ceer meeÙebkeâeUer JeeUtle ÙesTve he[uesuee pesueerefHeâMe
ceePeb DeeqmlelJe DeOe&heejoMe&keâ meesueuesuÙee lee[ieesàÙeemeejKeb mebefoiOe Demhe°
ceePÙee osneuee nele ueeieuee lej DeveeJej kebâ[ megšlees DeMeer legceÛeer mecepetle
ceer cnCepes keâeÙe heoeLe& Deens les heenCÙeemee"er
legcner ceuee keâe[erves {eWiemetve heenlee, heeueLetve heenlee.
ceer Skeâ #eguuekeâ kegâletnueeÛee efJe<eÙe
ceuee efJeme¤ve legcner mecegõeJej ieccele peccele keâjeÙeuee efveIetve peelee
Deepe mecegõevesner ceePeer mebiele mees[uesueer efomeles
lees heUtve iesueeÙe ef#eeflepeeJej ceeJeUCeeNÙee metÙee&keâ[s ceuee Skeâše šeketâve
mecegõele DeeefCe ceePÙeele DeesuÙee JeeUtÛee Deejmee
pÙeele LekeâuesuÙee metÙee&Ûee kesâMejer Devegjeie Deved efjkeâeceb Skeâšb DeekeâeMe
ceePeb Kejb Iej DeLeebie
ceePeb mJehve heejoMe&keâ meeiejhe#eer nesTve hebKeeKeeueer ef#eeflepeb IeeueeÙeÛeer
ceer efvee|JekeâejheCes Jeeš heenleesÙe — DeLeebieeÛeer meeo ueeš nesTve ÙesF&ue
DeeefCe ceer hebKe heme¤ve PesheeJeerve Devebleele

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 62 &&


Skeâ heeb{je yeeskeâe ieuesueú
Skeâ heeb{je yeeskeâe ieuesueú
jenlees ceePÙee KeebÅeeJej Iejšb yeeOetve
lÙeeÛÙee megmleeJeuesuÙee iet{ meesvesjer [esàÙeeble
Skeâ mebLe meKeesue JeemevesÛee meeiej efJemleejuesuee
ceePÙee vepejsÛÙee YeuelÙeeÛe efoMesveb
efHeâjle Demeles lÙeeÛeer JÙeefYeÛeejer Yeškeâer vepej
DeeefCe Ûegkeâle Demeleb melele
ceePÙee vepejsÛeb ieg®lJeekeâ<e&Ce keWâõ
Ke[ye[erle efpeYesves otOe efheleevee lees [esUs efcešlees
heeb{js MegYeü kesâme eEhepeejleevee lÙeeÛee iegjiegjCÙeeÛee DeeJeepe
ceePÙee keâeveeMeer IegšceUlees
lÙeeÛeb Iej pejer ceePee Keeboe Demeuee lejerner
lÙeeuee ÛÙeeÙeuee met#ce ceeokeâ Jeeme ÙesCeeNÙee
yeeÙekeâebÛÙee ceeb[ŸeebJej KesUeÙeuee DeeJe[leb
lÙeebÛÙee ÚeleerMeer efyeueieeÙeuee DeeJe[leb.
keâOeerlejer ne DeeUMeer {esCe
peeieÛee nuele veener
lej keâOeerkeâOeer lees kegâ"sner Gb[ejeÙeuee efveIetve peelees meeuee
PeeueeÙe keâe keâOeer leguee Peeshesle
lÙeeÛÙee šeskeâoej heeb{NÙee efceMÙeebÛee mheMe&?
let Sskeâuee Deensme keâe je$eer Peeshesle
¢ee mJeÛÚ heeb{NÙee mewleeveeÛee
Keesueieš iegjiegjCÙeeÛee DeeJeepe?

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 63 &&


ceePÙee [esàÙeebleÛe yeerU yeveJetve jenleesÙe
ceePÙee [esàÙeebleÛe yeerU yeveJetve jenleesÙe
ne efnjJee efheJeUe ieuesueú yes[tkeâ
leerve-Ûeej yeÇÿekeâuheebÛeer Peeshe Deešhetve
heeTme he[lee#eCeerÛe
lees ceePÙee keâheeUeJej ÙesTve yemelees
DeeefCe ieàÙeeÛes Hegâies HegâieJetve ieelees
ceeÅeebmee"erÛeer Deeheueer
keâke&âMe DeeWieU ieeCeer
Sskeâe
meeÛeuesuÙee leàÙeeÛÙee heueerkeâ[tve
ÙeslebÙeb lÙeeÛÙee ieerleeÛeb
ØeefleGòej

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 64 &&


Deb[pe
efvejYeü efveàÙee JeeIeeÛÙee yeWyeerleueer keâmlegjer
ceer MeesOeleesÙe ceePÙee ceveeÛÙee
keâesj[Ÿee yeWyeerle
pÙeeletve GieJeueerle ceePeer
menm$enej og:Keb
legPÙee Deòejosnele efJeKegjuesues
ceePes keâCeYebietj #eCe
DebleOee&ve heeJeleele
Øeieš nesCÙeehetJeeaÛe
ceePÙeekeâ[s Gjleele
leer Heâòeâ MeyoebÛeer keâeUmej keâemeJeb
ceePÙee jslee[ lJeÛesÛÙee keâe"eJej
heeb{jer Deb[er Ieeuetve peeCeejer
¢ee Deb[Ÿeebvee Heâes[leele
ceePÙee og° yeesšebÛes peebYeUs keâeUmehe&
KeeCÙeemee"er
efvejYeüefveàÙee JeeIeebÛeer
yegUyegUerle Deesueer efheuueb

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 65 &&


lejbieCÙeemee"er keâeÙe keâeÙe keâjeJeb ueeieleb heene
[esàÙeebvee nesleeÙele keâeUesKeeÛÙee
Deved meuHeäÙetjerkeâ De@efme[ÛÙee GuešŸee JeejbJeej
Deele[er efheUtve
DeeefCe ceePee Deelcee lÙeeletve Jeentve peelees
ce=le DeYe&keâemeejKee.
peUtve iesuesuÙee OegcemeCeeNÙee [esàÙeeceeies
ceer efjkeâecee nesTve
efjkeâecÙee KeeÛee yeIele yemelees
Skeâe ogue&#eerle keâesheNÙeele.
ceePÙeemee"er meyebOe peie efjkeâeceb nesleb.
ns Demhe=MÙe keâeUb veeeqmlelJe neslees.
mLeUkeâeUeÛeer yebOeveb mebheleele
DeeefCe ceer Heâòeâ Skeâ
efvejekeâej "gme"gmeCeb nesTve
lejbieeÙeuee ueeielees

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 66 &&


ns Menj efvepe&veÛe jeefnueb
efjkeâeces jmles efjkeâecÙee KeeskeäÙeebmeejKÙee Fceejleer
je$eer menpe ceePÙeeletve efHeâjeÙeuee efveIeleele.
Goeme efheJeUs mš^eršueBhe
heeJeueb ve JeepeJelee ceePÙeeletve efveIetve peeleele.
DeMeeÛe SKeeÅee keâesvee[Ÿeele
ceePÙee [esàÙeebÛÙee yeg®peebÛes YeiveeJeMes<e
DeekeâeMeekeâ[s [esUs keâ¤ve he[tve jenleele
lÙeeÛÙeeletve Skeâ Lekeâuesuee Jeeje YeCeeCelees.
Ùesleevee ceePÙee efKeMeeÛÙee Yeeskeâeletve he[tve iesuesues
ceePes Meyo ceer JesÛeeÙeuee yeensj he[lees
lÙeebvee Depetve keâesCeer vesueb veenerÙe.
ns Menj efvepe&veÛe jenerueb.
leejs ieUtve iesuÙeeveblej
efve<heCe& DeekeâeMe keâmeb Yekeâeme PeeuebÙe.
lÙeeÛÙee cegUebvee JeeUJeerveb keâOeerÛe heesKejuebÙe.
ceer DeefleMeÙe Deepeejer efheJeàÙee ØekeâeMeele
Skeâe keâesj[Ÿee iebpekeäÙee veUeKeeueer
GieerÛe DeeWpeU Oejlees
GieerÛe mJele:ÛÙee vee[erJej
nele "sJetve "eskesâ SskeâCÙeeÛee ØeÙelve keâjlees
ceveiešeJejÛÙee Ie[ŸeeUeyejesyej
efleueener ÛeeJeer ÅeeÙeÛeer efJemejuees neslees.

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 67 &&


hÙeeuees peebYeUs cetle ÛebõeÛes
oie[ hÙeeuees
JeeUt hÙeeuees
hÙeeuees Ieejs
[esUs efÛeceCeerÛes
ceve hÙeeuees
Deelces hÙeeuees
hÙeeuees DemebKÙe
#eej ceeleerÛes
ceer hebKe hÙeeuees
efhemeb hÙeeuees
ceer hÙeeuees
JeerÙe& DeekeâeMeeÛes
megmej hÙeeuees
Jeevej hÙeeuees
hÙeeuees eEMeie
leebye[Ÿee ceebpejeÛes
leneve hÙeeuees
Yetkeâ hÙeeuees
mecegõ hÙeeuees
OegUerÛes
meeue hÙeeuees
megjkegâlÙee hÙeeuees
hÙeeuees peebYeUs cetle ÛebõeÛes

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 68 &&


ceePÙee HegâškeäÙee yeemejerletve
ceePÙee HegâškeäÙee yeemejerletve keâe{le yemelees
OegUkeâš eEhepeuesues yesmetj
Deved keâener ogKejer DeeYeeUb
uetle ueeieuesuÙee efveàÙee kegâ$ÙeebÛÙee efheuueeJeUermeejKeer
ceePÙee DeebOeàÙee heeÙeeMeer IegšceUleele
ceer lÙeebÛÙee uetle ueeieuesuÙee efveàÙee kesâmeebletve nele efHeâjJelees
Deved ceePÙee HegâškeäÙee [esàÙeeble heenlees
ceePeeÛe Lekeâuesuee efKeUefKeUe Ûesnje
ceePÙee HegâškeäÙee yeemejerletve efJeÛeejlees
`keâesCeer ceejues ceePÙee {ieeUuesuÙee HegâHeäHegâmeele
JÙeJeeqmLeleheCes leebyeejuesues Jeekeâ[s eflekeâ[s efKeUs?'
`yeWyeerceeies ueheuesuee keâesCelee leebye[e ueeb[iee
ÛeIeUleesÙe ceePeb melJe?'

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 69 &&


šeFhe keâjlee keâjlee De#ejb
šeFhe keâjlee keâjlee keâOeer keâOeer
meeUgbkeäÙee nesTve Yegj&keâve G[tve peeleele
ceePeer De#ejb KeesueerÛÙee efKe[keâerletve
jmlÙeeÛÙee keâ[suee
Skeâebleele efJe[er efMeueieeJeCeeNÙee
Jes[ŸeeÛÙee ogieËOeer pešebceOÙes
Ûebõ nesTve De[keâuesueer meehe[leele
keâOeer leer ÛeewkeâeleuÙee še@JejÛÙee
yebo he[uesuÙee Ie[ŸeeUemeejKeer
efvee|Jekeâej nesTve
keâeUeÛÙee OetU Keele he[uesuÙee Jenerle
cegkeâešŸeeves he[tve jenleele
keâOeer keâOeer leer pÙeemee"er efJeMes<eCe ieJemeCeb DeMekeäÙe Demeleb
DeMee SKeeÅee vepejsle
met#ce nemÙe nesTve efJeleUleele
lej keâOeer lejer ceePeer De#ejb
hue@šHeâece&JejÛÙee yesJeejMeer efYekeâeNÙeebÛÙee Peeshesle
mJehve nesTve me[leele
pesJneheemetve
cegbiÙee ÙesCÙeeDeieesoj
eEhepeNÙeeÛeb oej GIe[tve
G[Jetve ueeJeuebÙe ceer
kegâpekeäÙee DeekeâeMeeÛÙee legkeâ[Ÿeeuee
lesJneheemetveÛe
menpeÛe eEhepeNÙeele ÙesTve yemeleele
ceePeer De#ejb

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 70 &&


GodOJemle je$eerÛeb ve#e$eieeve
"eTkeâ vemesue yengleskeâ leguee
legPÙee Ùeesveerletve efveIeeuesueer Jesue
legPÙee osneYeesJeleer iegb[eUueer iesueerÙe
Deved GieJeueerÙele lÙeeJej
npeejes [esàÙeebÛeer HeâUb
ceer Deueieo efHeâjJeueer
ceePÙee [esàÙeebÛeer yeesšb
legPÙee ¢ee [esàÙeebÛÙee heeheCÙeebJej
Deved ceePÙee je$eerle Peeues
legPÙee [esàÙeebÛes DemebKÙe leejs

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 71 &&


ceePÙee Deb[Ÿeeletve
ceePÙee Deb[Ÿeeletve efveIeCeeNÙee
npeejes DeeWieU keâeàÙee Jesueer
ieeb[tUebmeejKÙee hemejleele
ceePÙee ieesNÙee osneJej
heeÛeesàÙeemeejKee nUtnUt ceer nesleesÙe
lÙeebÛee Deenej
ceer ueghle nesCeeNÙee Jeevej peeleerleuee
MesJešÛee vej
lÙeebÛÙee meeJeuÙeebKeeuetve JeenlebÙe
ceePeb jòeâ
lÙeebÛÙee meeJeuÙeebKeeueer peielebÙe
ceePÙee [esàÙeebÛeb peebYeUb heeCeer
SKeeÅee efoJeMeer
¢ee ueeKKees je$eJesueeRÛÙee ieesàÙeebKeeueer
meehe[sue
Heâòeâ heejoMe&keâ DebOeej

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 72 &&


ceePÙee [esàÙeebJejÛeer ieesjKeeEÛeÛe
ceePÙee [esàÙeebJejÛeer ieesjKeeEÛeÛe
Ieó Oe¤ve "sJeles ceePeer yegyegUb
efleÛÙee cegUeble.
SKeeodefoJeMeer
DeeCeerve keâe{tve
efleÛÙee Yekeâeme efve<heCe& HeâebÅeebJej
ueeWyekeâUCeejb ÛebõeÛeb ce{.
peeieb PeeuÙeeJej
efJeÛeejsue ceuee les DemebKÙe ØeMve
keâener ØeMveebvee Demeleerue
keâyeglejebÛes hebKe
lej keâeneRvee efieOee[ebÛes.
Ùesleerue keâe ceuee
lÙeebÛeer Gòejb?
keâer nesleerue ceePÙee [eskeäÙeeÛes
DemebKÙe legkeâ[s?

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 73 &&


ceePÙee yeg®peeletve G[euesuÙee JeeIeebÛes
ceePÙee yeg®peeletve G[euesuÙee JeeIeebÛes
hesšuesues hebKe yeIee
ceePÙee DejCÙeeleuÙee Pee[eble
KepegjenesÛeer efceLegve efMeuheb yeIee
efieOee[ebÛes OegUkeâš hebKe heebIe¤ve
efve<heCe& ieesjKeeEÛeÛesJej efJemeeJeCeeNÙee MeyoebÛes [esUs yeIee.
heene ceePes Meyo
JeeIeebÛes hebKe heme¤ve
Pee[ePee[ebÛÙee DeesuÙee veive osnebceOetve
Jeeš keâe{erle PesheeJeleele lesJne
lesJne lÙeebÛÙee [esàÙeeble
keâMeer KesUleele
DeekeâeMeeÛÙee DeejMeele veeÛeCeejer ØeefleeEyeyeb
mecegõeÛÙee Deeefoce JeemevesÛeer

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 74 &&


meebiee[e
heenle veener keâesCeer {gbketâvener
¢ee peKKe[ cneleeNÙee
ceesšjmeeÙekeâueerÛÙee meebiee[Ÿeekeâ[s
heene lÙeeÛÙee pee[ eEYeieeceeieÛÙee
Skeâcee$e [esàÙeele he[uebÙe
oceskeâNÙeeÛÙee LegbkeâerÛeb Hetâue
ceOÙeje$eerÛÙee #eÙe«emleeÛeb KeeskeâCeb
[eskeâeJelebÙe
Deepe lÙeeÛÙee ÛeeueCÙeeÛÙee DeeJeepeeletve.
SkesâkeâeUer
heg®<eebÛÙee ceeb[ŸeebceOÙes jentve
neÛe osle neslee
heg®<elJeeÛÙee efcejeMeeruee pees[
lÙeeÛÙee mveeÙetle neslee
ÙeewJeveeÛee keâ[keâ Jesie
Deved leekeâo nesleer iee|Je‰ heesueeoeÛeer.
Skeâ pejeMeer efkeâkeâÛe hegjsMeer nesleer lÙeeuee
efhemeeUtve neleeyeensj peeÙeuee.
ueepeNÙeele ueepejer vepejner
jesJeueer peeÙeÛeer lÙeeÛÙee heeMeJeer DeekeâejeJej
lÙeeÛÙee GÛÚb=Keue JesieeJej.
heCe heene Deepe keâmee cegkeâešŸeeveb
he[ueeÙe keâyee[ŸeeÛÙee vejkeâele
DeeheuÙee osneÛeer oefUõer JeUkeâšer keâ¤ve
mJele:ÛÙee ieej iees"uesuÙee
ueeÛeejerÛÙee Oetmej efJeÛeejebvee ngbieerle

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 75 &&
Pee[ keâeàÙee peebYeF&Ûeb
Pee[
keâeàÙee peebYeF&Ûeb
jesheueb
ceer yegyetUebÛÙee heejoMe&keâ
meeueerJej
Kele lÙeeuee
veemeuesuÙee je$eerÛeb Ieeleueb
Deelee
lÙeeÛÙee Yekeâeme HeâebÅee
[eskeâeJeleeÙele
lJeÛesÛÙee ØelÙeskeâ OetUerves YejuesuÙee
efÚõeletve
kesâJnener
ØeÛeb[ mHeâesšele
keâjsue
ceePÙee osneÛÙee eEÛeOÙee
ceePÙee peeieer Demesue
lÙee keâeàÙee je#emeer
Je=#eeÛeerÛe
GheeqmLeleer

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 76 &&


efjkeâeceb
ceePeb ceve ogheejer
efjkeâecÙee KeesueerÛÙee efjkeâecÙee keâesheNÙeele
ueeWyekeâUCeeNÙee efjkeâecÙee nBiejmeejKeb efjkeâeceb
efKe[keâerle Skeâ efjkeâeceb DeekeâeMe.
ceePÙee ceveeÛÙee efjkeâecÙee Keesueerle
efjkeâecÙee nBiejJej ueeWyekeâUCeejer
efjkeâeceer ceeCemeb
DeeefCe efjkeâecÙee ceeCemeebÛÙee efjkeâecÙee ceveeleuÙee
efjkeâecÙee efKe[keâerleueb Skeâ efjkeâeceb DeekeâeMe.
efjkeâecÙee KeeskeäÙeeletve
Keeskeâe Jepee kesâueele lej
pes Gjleb les ceePeb ceve
efjkeâecÙee [esàÙeeletve [esUs Jepee kesâuesle lej
Gjleele les ceePes [esUs.
efjkeâecesheCeeÛes [esUs efjkeâecesheCeeÛeb DeekeâeMe
efjceecesheCeeÛeb ceve
ceePes [esUs ceePeb DeekeâeMe ceePeb ceve.

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 77 &&


GvneUe : Skeâ ceesPe@keâ
ef›eâkesâšjebveer cewoeveeJej GbÛe šesueJeuesuee ÛeW[t
DeÛeevekeâ meeUgbkeâer nesTve G[tve peelees
OeheeheCeeNÙee kegâ$ÙeeÛÙee ueeUsÛes nesleele
DemebKÙe efnjs
iee[ŸeebÛÙee kegâyeš vejkeâele le[Heâ[Ceejs
IeeceebOe Ûesnjs
ceOÙeceJeieeaÙeebÛÙee efJeÛeejebmeejKes
De@heeš&cesvšÛÙee yeeukeâveerle JeeUle he[uesues keâhe[s.
IeeÙekegâleeruee DeeuesuÙee ieyotue yeeskeäÙeemeejKee
GvneUe meJe&$e ngbiele efHeâjlees
heCe ceePÙee JeeUkeäÙee eEheheUheeveeÛÙee peeUerletve
G[leele MegYeü keâyeglejebÛes LeJes.

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 78 &&


Gpes[eÛÙee eflej[erJej
Gpes[eÛÙee eflej[erJej
ce{Ÿeeuee efkeâleer keâ°
heCe keâeUesKeeÛÙee DeejMeele
Ûesnje Deeheuee mhe°
Gpes[eÛee Jeeme Deens
KeJeš DeeefCe efMeUe
keâeUesKeeÛee DeesuesheCee
hegvne Skeâoe efheUe
heCe DeekeâeMeele GOeUuesle
mJehveebÛes jbie
hebKeeefMeJeeÙeÛeb heeKe¤
GYeb Deens obie
metÙee&ÛÙee De[efkeâòÙeele
ÛebõeÛeer megheejer
keâeUesKeeÛee HeâJeeje
jCejCelÙee ogheejer

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 79 &&


Deesuemej Demeleb
Deesuemej Demeleb
leebyejuesuÙee Ke[keâeÛeb keâeUerpe
leesÛe DeesuesheCee
IesTve Deeueer
keâeUer eEJeÛeJeerCe
Deved "sJetve iesueer ceePÙee hee"erJej
npeejes heeb{jer Deb[er

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 80 &&


efveàÙee HegâueoeCeerle
efveàÙee HegâueoeCeerle
Skeâoe jesJeuee ceer
ieesje ieesje nele
neleeuee nesleer
yeesšebÛeer heeveb meele
Jeešueb
efveJe[gbieeueener Hegâueb Ùesleele
lej ¢eeueener ÙeeÙeuee nJeb
SKeeob yeejkebâ efheJeUb Hetâue
heCe lÙeeJej GieJeuebÙe
Úodceer ÛeueeKe
metÙe&Hetâue

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 81 &&


cesuesuÙee efKe[keâerletve heenlees
cesuesuÙee efKe[keâerletve heenlees
®iCeeueÙeemeejKeb heeb{jb peie
ceePÙee kesâmeeU yegyegUebveer
ce=lÙegueeskeâeleuÙee HegâueebJejÛeer
kegâ‰jesieer HegâueheeKejb
pÙeebÛÙee [esàÙeele he[ueerÙele Hegâueb
Peie[leevee efomeleele mJele:ÛÙee meeJeueerMeer
heeCeerner keâjekeâje KeepeJeleb
Deeheueer Ke¤pe Peeuesueer heejoMe&keâ hee"
DeeheuÙee ieefueÛÚ legškeäÙee veKeebveer
pÙeeuee DeeheCe ceOe mecepelees
les efveIeleb efveUb efJe<e
lesÛe Jeenle Demeleb DeeheuÙee
efjòeâ JeeefnvÙeebletve

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 82 &&


ceer keâjkeâÛetve ÛeeJeueer DeekeâeMeele G[Ceejer Mesleb
ceer keâjkeâÛetve ÛeeJeueer DeekeâeMeele G[Ceejer Mesleb
heCe efnj[ŸeebceOetve G[tve iesues efnjJÙee heeshešebÛes LeJes
ceeies GodOJemle leeW[ele mees[tve iesues
cejlegkeâ[Ÿee ceeleerÛÙee yejie[ŸeebÛeer ÛeJe.
efhej@efce[Ûeer ueeieJe[ Demeuesueb FefpehleÛeb JeeUJebš
ceer efieUeÙeuee iesuees
eémHeâkeämeÛÙee [esàÙeebceOeueb #eCeYebietj heeKejeÛeb ØeefleeEyeye
heCe leeW[eÛes Peeues ef"metU ceceermeejKes legkeâ[s.
ceer hÙeeÙeuee iesuees heeleeUeletve JeenCeeje heeleeUÙeb$eer keâeU
heCe Keskeâ[erCeermeejKeb heesš Hegâšueb keâeUeÛeb
Deved npeejes FJeueerMeer efheuueb heUeueer
ceePÙee efJePeuesuÙee mecegõ efkeâveeNÙeeJej
ceer ÛeešeÙeuee iesuees efpeYesKeeueer ueeieuesuÙee heesàÙeebÛee ceOe
heCe kesâueb ceOeceeMeebveer lÙeebÛeb jemeeÙeefvekeâ ueeskeâve=lÙe
ceePÙee JeebPeesšŸee ØesleeYeesJeleer obMeeÛee meesnUe meepeje keâjCÙeemee"er
LegbkeâuesuÙeeJej peMee uetle ueeieuesuÙee ceeMee YeCeYeCeleele
lemes ns yeeskeâeUuesues Meyo peceleele ceePÙee DeÂMÙe ÛeWieš MeshešeJej
iej&keâve JeUtve ceer lÙeebÛÙeeJejÛe Pe[he Ieeuelees

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 83 &&


ceePÙee GIe[Ÿee osneJej
ceePÙee GIe[Ÿee osneJej
efHeâjCeeNÙee Meskeâ[es pee[pet[
heeueeRvee efJeÛeejuee ceer
lÙeebÛÙee DeeWieU ieeCÙeebÛee DeLe&.
DeeceÛee jbie Deens leguee
legPee osnÛe DeeceÛeb Iejšb
Deved let "sJele veenerme keâe
legPÙee leeW[eletve efpeLebefleLeb
DeeceÛeerÛe Deb[er?

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 84 &&


ceÛÚjoeCeer cenelcÙe
Kejb lej ns ceeCetme hekeâ[CÙeeÛeb peeUb
ceeCemeb [emeebheemetve mJele:Ûeb keâele[b JeeÛeJeCÙeemee"er
¢eeÛÙee efoMesveb Jeenle Jeenle Ùesleele
DeeefCe meehe[leele efÚõevJesMeer DeeJesMeele.
[eme yeens¤ve nJeeF& efvejer#eCe keâjleele
Deved heg{eNÙeebØeceeCes jòeâeheÙeËle heesÛeCÙeeÛee ceeie& keâe{leele.
ceÛÚjoeCeerle GleeCee he[uee Demeleevee
ceePÙee leeW[eletve efnjJeeieej yeesvmeeÙe Je[ GieJelees
efÚõeletve ÙesCeeje šŸetyeueeFš ØekeâeMe
Deved meerueeRie He@âveÛee Jeeje
lees cegkeâešŸeeves Õemelees
ceer yeesvmeeÙe Je[eÛÙee meeJeueerle Peeshelees
Deved ceePee met#ce osn
ceÛÚjoeCeerÛÙee efÚõeletve
yeensj he[CÙeeÛee ØeÙelve keâjlees
je$eerÛÙee keâeUesKeele
ns peieodJÙeeheer peeUb efJeCeCeeje
GheodJÙeeheer cÙetšvš keâesUer Ùeslees
heCe ceePee met#ce [erefpešue osn
kesâJneÛe efvemešuesuee Demelees
ceÛÚjoeCeerÛÙee ÛeeUCeerletve ÛeeUuee peeTve

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 85 &&


keâener Yeive keâefJeleebÛes efJeKegjuesues DeJeMes<e
1
efve<heCe& keâ°eJe›eâ yeeYeUerle
Skeâe ieyeeU«ebLeer IejšŸeele
ceePee Skeâ leUnele
GyeJelees
efheJeUer he[le peeCeejer
Ieecespeuesueer meveeleve Deb[er
2
je$eerle
efjkeâecÙee ieesjKeeEÛeÛesJe¤ve
keâe{tve DeeCeueer ceer
Deepeejer efheJeàÙee ÛebõeÛeer
keâ[gpeej keâele
heCe efleLebÛe jentve iesueer
ceePÙee [esàÙeebÛeer
Deesueer meeue

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 86 &&


3
keâeue mebOÙeekeâeUÛeer
neleele nele Ieeuetve efHeâjeÙeuee iesuesueer
oesve GIe[er Mesleb
Deepe kegâ"s hejletve
efve<heCe& ieesjKeeEÛeÛesÛÙee meeJeueerle
efvepeueerÙele
4
ceer efcešuÙee leneveuesuÙee heeheCÙee
yeesšebJej GieJeuesuÙee one [esàÙeebÛÙee
DeeefCe JÙeekegâU Peeues
ceePes osneJejÛes menm$e [esUs
legPÙee osnemee"er
JeeUJebš Peeuesle ve#e$eebmeejKes
Jeeš heenCeejs npeejes [esUs
legPÙee veeeqmlelJeeÛee ceOe
PejueeÙe ceePÙee efpeYesJe¤ve
Heâòeâ Hegbâkeâj ceej Deved efJePeJetve šekeâ
¢ee efvejLe&keâ ve#e$eebvee

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 87 &&


ÛeewNÙeeSWMeer ue#e Yesmetj HeâebÅee heme¤ve
ÛeewNÙeeSWMeer ue#e Yesmetj HeâebÅee heme¤ve
yemeueeÙe efpeJeble keâeUe eEheheU
DebieeJej je$eerÛee efhemeeje
lÙeeÛÙee [neàÙee ueie[uÙeele
YesojuesuÙee keâeUpeeÛÙee HeâUebveer.
ceePÙee efoJeme je$eerle keâOeerner
[eskeâeJeleele lÙeeÛes n[U nele
lees GYee jenlees ceePÙee DebieeJej
keâeše nesTve.
ceer vemeuesuÙee osJeeÛeb veeJe Ieslees.
lÙeeÛÙee Keeueer ØesleebÛeb meeceüepÙe
lÙeeÛÙee Keeueer veeÛeCeejer
YegleeJeU ceer heeefnueer Deens
ceePÙee [esàÙeebÛÙee KeeÛeebceOetve
ceer vemeuesuÙee osJeeÛeb veeJe Ieslees.
ceerÛe Ghesef#ele Ke[keâeU ceeUjeveele
yemeueesÙe ceePee ÛeewNÙeeSWMeer ue#e HeâebÅeebÛee hemeeje IesTve
ceerÛe ceePÙee je$ebefoJemeeÛee efnMeesye "sJelees.
ceePÙee n[keâeUuesuÙee
YeÙeevekeâ yeesšebJej
heene ceePÙeeletve meUmeUleesÙe
neojJetve mees[Ceeje
DeÂMÙe
Jeeje

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 88 &&


keâeieo
keâeieoeÛes jmles
keâeieoeÛeer Iejb
keâeieoeÛeer ceeCemeb
keâeieoeÛeer Jeenveb
keâeieoeÛÙee Pee[ebJej
GieJeueerÙele helebieeÛeer HeâUb
¢ee peieeÛÙee keâeieoeJej
DeiecÙe efueheerle
keâesCe mees[tve iesueeÙe
efieÛeceer[ mebosMe
GÅee keâeUesIeele
he[sue keâeieo efheJeUe
JeeUJeer keâjsue lÙeeÛeer ÛeeUCe
lesJne lÙeeuee meeOee nele ueeJeuee
le jer
lees
cees
[s

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 89 &&


keâesCeerlejer ueeJetve iesuebÙe
keâesCeerlejer ueeJetve iesuebÙe
oesve ceCe JepeveeÛeb ceesú leebyejuesueb kegâuethe
ceePÙee efpeYesuee lÙeele Yeeskebâ Yeeskeâb hee[tve
ceePÙee MeyoebÛÙee Dees"ebvee, heeheCÙeebvee JeekeäÙeebvee
GodieejebÛÙee [esàÙeebvee, HeâCemeeÛÙee ÛeJeeruee
ceePÙee DebOeejuesuÙee ceewveeuee
meieàÙeebveeÛe Ieeuetve iesuebÙe keâesCeerlejer
cneleejer iebpekeâer kegâuetheb
jsuJes hue@šHeâe@ce&JejÛeb ieesue Ie[ŸeeU efhekeâleb
efheJeUb he[leb DeeefCe os"eletve legštve
ieUtve he[leb heeveieUerle
DeeefCe ceuee efomelees
ÛeeJÙeebÛee LeJee
Deeheueb Iejšb mees[tve G[tve peeleevee
metÙee&ÛÙee kesâMejer Deblece&veele
DebleOee&ve heeJeleevee

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 90 &&


efpeLes MetvÙeeÛeb yeerpe he[ueb nesleb keâOeer
efpeLes MetvÙeeÛeb yeerpe he[ueb nesleb keâOeer
GYeb Deens efleLeb ns Ieveoeš DeÂMÙe Pee[
SkeâuelesÛeb.
lÙeeJej [esueleeÙele
ceePÙee ÛesnNÙeebÛeer
DemebKÙe HeâUb.
ceewveeÛÙee ¢ee Je=#eeJej heene
keâMeer mece=æ Deensle
DeÚboeÛeer heeveb.
legcner cnCeeue
GYeb keâmeb Deens ns Depetvener ?
ns yesJeejMeer {ie
heeb{js JeebPe
eEMehe[leele lÙeeJej DeOetveceOetve
DeeYeemeer heeCeer.
Deved YetieYee&le Iegmecešuesueer
DeLeebie og:Keb
hegjJeleele keâer lÙeeuee
DeeJeMÙekeâ #eej.

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 91 &&


DeepeejeJej DeeCeKeerve Skeâ keâefJelee
je$eer DeOe&Ješ Peeshesle
YetkebâheeÛes neojs
ceie efoJeme neleeyeensj peelees.
peie cemlehewkeâer
Ie[ŸeeUebÛÙee keâešŸeebØeceeCes Ûeeuele jenele.
DeeheCe megvve nesTve
peieeÛÙee efkeâveeNÙeeJej
ceemes hekeâ[le yemelees.
yejb Demeleb
keâOeerceOeer ueeskeâebÛÙee oÙesceeÙesJej peieCeb
Deved mebhetCe&heCes efve®heÙeesieer nesTve he[Ceb.
peer ueeskebâ keâOeerner Deepeejerefyepeejer
he[le veenerle lÙeebÛeer F&<ee& keâjCebner
keâener Kejb veener
cnCetveÛe
JejJejÛe keâe Demesveele
hegmlekebâ ÛeeUeÙeÛeer
Flej ieceleeroej efJeÛeej keâjeÙeÛeer.
leeW[eleuÙee keâ[Ješ ÛeJeermeejKee
efoJeme ojJeUle jenlees.
ogheej
DebieemeejKeerÛe ogKele jenles
DeeheCe mebOÙeekeâeUÛeer Jeeš heenele
he[tve jenlees.

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 92 &&


PeesheuesuÙee MesleeÛÙee Leb[ Deesuemej efnjJÙee heeheCÙee
PeesheuesuÙee MesleeÛÙee Leb[ Deesuemej efnjJÙee heeheCÙee.
ueKeueKeerle leheefkeâjer yegyegUebJej meeb[uesuÙee Jesueer.
jbie G[euesuÙee jòeâeJejÛeer MesJeeUb.
mecegõeÛee keâeUJeb[uesuee efnjJeš iej.
kegâceeefjkesâÛÙee keâÛÛÙee meHeâjÛeboer mleveebvee
Deved efleÛÙee efnjJÙee keâewceeÙe&hešueeuee MeesOeCeejs
efkeâlÙeskeâ keâÛÛÙee kesâàÙeebÛes Ie[
š^@keäšjÛÙee ceeies Yejuesues
keâÛÛÙee efnjJeš metÙee&Ûee keâÛÛee efnjJee ØekeâeMe
MeneàÙeebJej he[lees.
ceer.
ceePÙee ceveeÛÙee efve<heCe& HeâebÅeebkeâ[s
škeâ ueeJetve
heenle yemelees.

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 93 &&


eEYeleerefMeJeeÙeÛÙee efKe[keâerheeMeer
eEYeleerefMeJeeÙeÛÙee efKe[keâerheeMeer
yeIeleesÙe Jeeš legPeer
Jeešleb
menpeÛe ÙesMeerue
ceeieÛÙee oejeletve
ceePÙee eEYeleerefMeJeeÙeÛÙee Iejele.
Yee<esefMeJeeÙeÛee Meyo nesTve
LeebyeueesÙe
GodieejeÛÙee keâ[sJej
meceesj heejoMe&keâ ojerÛes
efve®òej yeengheeMe
efKe[keâerefMeJeeÙeÛÙee eEYeleerletvener efomeleele
heeveieUerÛes ceelekeâš hebKe
oejebefMeJeeÙeÛÙee eEYeleerletvener efomeles
OegkeäÙeele njJeuesueer efvepe&ve Jeeš
eEYeleerefMeJeeÙeÛÙee efKe[keâerMeer
LeebyeueesÙe nesTve
efveJJeU efve:Õeeme.

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 94 &&


DeiecÙe keâejCeecegUs
DeiecÙe keâejCeecegUs
ceePÙee leUneleeJej
YeesheàÙeeSJe{er iee" Peeueer
[e@keäšjerCeyeeFËveer neleevesÛe leer Heâes[ueer
Je lÙeeÛÙee KeUieerletve
Lees[emee het yeensj keâe{uee
DeiecÙe keâejCeecegUs
mebhetCe& GIe[uesuÙee veUeØeceeCes
lÙee cegueerletve
$e+legm$eeJe HeâUeHeâUe Jeentve
Je leer JeeUle JeeUle DeÂMÙe Peeueer
DeiecÙe keâejCeecegUs
ceePÙee IejeÛÙee heeÙeeuee OejuÙee leebye[Ÿee cegbiÙee
Je peefceveerle hegjuesueer
kegâpekeâer Øesleb HeâjMeer Heâes[tve yeensj he[ueer
DeiecÙe keâejCeecegUs
ceuee efoJeme iesues
eEueieeÛÙee peeieer Heâš Peeueer
Je ceePee ieYe& he[tve iesuee
je$eerÛÙee keâeUesKeele
DeiecÙe keâejCeecegUs
MeyoebÛÙee keâeàÙee efveàÙee Øesleebvee
ceer Skeâceskeâeble DeesJelees
Deve jÛelees mJele:Ûeb mceMeeveieerle

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 95 &&


yegyegUebefMeJeeÙeÛeer [esUme keâefJelee
yegyegUebefMeJeeÙeÛeer [esUme keâefJelee
keâeJeUs efJeÅegle leejsJej Dee@veueeFve
peeefCeJeebÛÙee efJe‰sMeer Skeâefve°
jsuJesJejÛÙee cesuesuÙee IegMeer, keâÛeNÙeeÛÙee hesšŸee, IeeCe
ogieËOeer cesuesuÙee kegâ$ÙeeÛÙee HeâeškeäÙee heesšeletve efveIeeuesuÙee
iegueeyeer Deele[ŸeebÛeer cespeJeeveer keâjCeejer ceePeer peJeeve ØesÙemeer
ieesNÙeeJej keâeàÙee MeyoebÛÙee jbieeÛeer
jenleerÙe efkeâlÙeskeâ Je<eeËheemetve
yeebOetve ieyeeUer Iejšer ceePÙee [esàÙeebÛÙee KeeÛeebceOes
legcneuee jespe pejer efomeueer lejerner legcner
veenerÛe efomeueer Demeb cnCele Demelee.
leer Ssketâ Ùesles legcneuee
keâeàÙee ogJee&efmeveeRÛÙee efYeMeerÛÙee Jeee|<ekeâ [^e@ceOes
DeYeeJeieerle DeeUJeleevee.
keâMeerner keâe Demesvee Skeâšer meoesefole yeensjÛeer
heCe leer ceePeer Deens ceePÙee ceveeÛÙee Jeveele jentve
efheles vee leer
DeekeâeMeeÛÙee ceveeleueb heeCeer
ceePeer heelekeâ heef#eCeer

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 96 &&


jeKees[er heejJes G[eues
jeKees[er heejJes G[eues
DeeqmLeeEhepeNÙeeletve
ef#eeflepeeÛÙee eEhepeNÙeeletve
#eCeYejehegjlesÛe lesJne
De@heeš&cesvšmedÛÙee "eskeâUsyeepe ÛesnNÙeeJejÛee Gpes[
ye@efyeuee@veÛÙee ¢ee ceveesNÙeeJejÛee ØekeâeMe
ceesšejer Jeenve Jeenletkeâ Jeo&UerÛÙee
DeYeeJegkeâ ÛesnNÙeeJej KesUCeejer
mekeâeU ogheej mebOÙeekeâeU
#eCeYejehegjleeÛe DeeheuÙee neleele
peieele keâesCeleerÛe iees° Flekeâer Deeheueer Peeuesueer vemeles
pesJne DeeheCeÛe G[tve peeT
jeKees[er heejJes nesTve ¢ee DemJemLeereEhepejeletve
DeeefCe veeefnmes nesT ceKeceueer veeefmlelJeele
lesJne lejer nesF&ue keâe
keâenerlejer Deeheueb
KeNÙee DeLee&veb?

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 97 &&


keâefJelesÛÙee [PeveYej JÙeeKÙee
keâefJelee cnCepes yegyegUebJej GieJeuesueb ieJele
keâeveeÛÙee iegnsle Guešs ueeWyekeâUCeejs mebvÙeemeer
veekeâeÛÙee eEYeleeRJej keâesjuesues Øesce mebosMe
peerYesJej GieJeuesueer keâeUer legUme
keâefJelee cnCepes IeMeele De[keâuesuÙee efJeÛeejebÛee keâeše
DebOecetkeâyeOeerj ùoÙeeÛÙee ceveeleuee ieeWOeU
Deele[Ÿeeble De[keâuesues efnjs
ieej"uesuÙee pe"jele peceuesuee yeHe&â
keâefJelee cnCepes keâescespeuesuÙee ceuetue eEueieeÛeb leòJeeEÛeleve
ceeb[erÛÙee ne[ebÛÙee heeskeâUerle ueheJeuesueer nmleØele
heeÙeeÛee Debie"e Deved heefnuÙee yeesšebceOetve Jeenle ÙesCeeNÙee veÅee
keâefJelee cnCepes heg®<eebvee GMeerje GieJeCeejb Meshetš
pÙeeÛÙee JesšesàÙeeJej Ûe{tve yemelees lees
je#emeebÛÙee ojyeejele

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 98 &&


šekesâ lees[lees
šekesâ lees[lees ceer
Yee<esÛÙee IeeCesj[Ÿee peKeceebÛes
DeeefCe GIe[leele lÙeebÛeer
keâÛÛeer ogieËOeer leeW[b.
Yee<esÛÙee Deßetle iegnsletve pevceles
ceePeer leerve [eskeäÙeebÛeer je#emeer keâefJelee.
eEYeleerJej veeÛeCeeNÙee
efleÛÙee DeejesàÙeebÛÙee meeJeuÙee
cnCepes efleÛes DeLe&.
DebieeJej Menejs Ùesleele
Ssketâve efleÛes ueesKeb[er Õeeme.
efleÛÙee HegâškeäÙee [esàÙeeble peer Deensle
leer me[CeeNÙee mecegõeÛeer mJehveb.
leer Keeles legceÛÙee efvejeieme YeeJeieerleebÛeer efheuueb.
keâke&âjesieemeejKeer leer ÙesTve efvepeles
legceÛÙee kegâMeerle.
leer mebheJeles legceÛÙee kesâmeeU mleveeletve
jòeâeÛee MesJešÛee LeWye.
leer ieeles efleÛÙee ØelÙeskeâ efJeõthe leeW[eves
DemelÙe DeefMeJe DeeefCe DemegbojeÛÙee YeÙeeCe $e+Ûee.
hes¤ve heenlee keâe ¢ee DeYe&keâeuee
legceÛÙee veeršvesškeäÙee yeeiesle?

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 99 &&


ceePes megpeuesues keâeUsefveUs Meyo
cneleeNÙee ÙeesveerJej yemeuesueer
vejkeâerÙe HegâueheeKejb
JeeUkeäÙee {esueerletve G[eues yesefÛejeKe
MegYeü yeieUs
og:KeeÛÙee heeCÙeeJej
DeiecÙe efieÛeceer[ nmlee#ejb
keâefJelesÛÙee peneue efJe<eJesueer
MeyoebÛes DeeWieU ceUs.
eEJeÛet pevceleele oie[ebÛÙee ieYee&letve
Deved yeesšele cesuesuÙee HegâueheeKejebÛes hebKe
lejerner efvemešleele Meyo DeeheuÙee neleeletve
Deved jsMeceer keâesMeeletve pevceleele
JewjeCe [bKe.
¢ee ceesnkeâ kegâ¤he ieeJeele jeneÙeÛeb
peieeÛÙee LekeâuesuÙee peUcešerle iegbleuesuÙee MeyoebMeer
Deved Meyoele iegbleuesuÙee osneMeer KesUeÙeÛeb
Yemceeuee, Yekeâeme ceeleeruee Deved GodOJemle peemJeboeruee jespe heeneÙeÛeb
Deved me=peveeÛÙee Deeieerle mJele:uee peeUeÙeÛeb.
heCe MJeemeeFlekeâerÛe iejpe
ceuee megpeuesuÙee keâeàÙeeefveàÙee MeyoebÛeer Deens
(heeefnueble lej MJeemeebÛeerner keâeÙe cees"er iejpe Deens?)
heene, keâesJeUer keâefJelee keâMeer
ceePÙee vee[erle "gme"gmeleerÙe
veevesšerÛÙee Ûegbyeveentvener iees[
efleÛes [esUs Deensle.

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 100 &&


efcevejue Jee@šjÛÙee yeešueerle
efcevejue Jee@šjÛÙee yeešueerleuee
ceer Skeâ yebefomle yeštJeeceve
efveàÙee PeekeâCeecegUs ceePee Õeeme
yebo Keesueerle De[keâuesuÙee efÛeceCeerØeceeCes
mewjeJewje efYejefYejlees
keâOeer keâOeer hueeeqmškeâÛÙee heejoMe&keâ eEYeleerJej
Skeâ nele "sJetve ceer GYee Demelees DeeefCe legcner
legceÛÙee kegâletnueeÛÙee Demhe° iegueeyeer ÛesnNÙeeves
JÙeehetve šekeâlee ceePeb peie.
legceÛÙee-ceePÙeeceOes Deens
efyemeuesjer eEYele
keâejCe ceePÙee peieeJej YeuÙee cees"Ÿee De#ejele
ceuee `efyemeuesjer' Demeb Guešb efueefnuesueb efomeleb
keâcejsheÙeËleÛÙee keâesceš G°Ÿee heeCÙeele GYee jentve
ceer keâjlees KeesšsheCeeÛeer DeejeOevee.
heCe keâOeer keâOeer Demebner Jeešleb keâer
DeeheCe meieUsÛe DeeheDeeheuÙee yeešueerletve peieekeâ[s heenele Demelees
keâejCe Jeeleevegketâueerle peieeÛÙee efKe[keâerletve
ueeskeâ DeeefoJeemeer cepegjebvee jCejCelÙee Gvnele
jeyeleevee heenleele
lÙeeÛe heæleerveb ueeskeâ ceePÙeekeâ[s heenleele.
Kejb lej ceer keâesCeer yeešueerleuee efpeve veJns
keâer efpevveme veJns
ceer keâesCee Skeâe $e+<eerÛÙee MeeheecegUs
hueemšerkeâÛÙee heejoMe&keâ ieYee&MeÙeele

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 101 &&


šsmš šŸetye yesyeer nesTve pevce IeeueJeleesÙe
ceuee "eTkeâ Deens keâer ceer cesuÙeeveblejner
ceePeb Yetle ÙeeÛe yeešueerle
eEhepeNÙeeleuÙee DeÂMÙe heeKejemeejKeb peiesue

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 102 &&


Skeâ ÛeguekeâeWye[b Iej
Skeâ ÛeguekeâeWye[b Iej
DeeUMeer meoesefole Ûeej eEYeleerle jenCeejb
Ûegueheeslejb keâjle yemeCeeNÙee ¢ee Iejeuee
IeejerÛes hebKe veenerle
les DelÙeble heeUerJe Deens
je$eheeUer keâ¤ve {ieU he@vš Ieeleuesuee keâj[e {ie
ieUtve Iejer Deeuee keâer
uee[eveb Meshetš nueJele les
lÙeeÛÙee ceeb[erJej šgCe keâ¤ve
heescesjerÙeve G[er cee¤ve yemeleb
les yetPJee& kegâ$ÙeemeejKeb efYekeâeNÙeebJej Yegbkeâle veener keâer
keâcÙegefvemš kegâ$ÙeemeejKeb meensyeeJej Yegbkeâle veener
les Deeheueb YegbkeâleÛe veener keâesCeeJej
les Deeheueb
Iejesyee keâ¤ve jenCeeNÙee keâeUesKeeueeÛe
Ûeešle yemeleb.
ceuee ¢ee IejeÛeer heeUbcetUb KeCetve
heeneÙeÛeer Deensle
ceuee Mebkeâe Deens keâer lÙeeÛee heeÙee
ØesleebÛÙee ef{ieeJej Deens
keâejCe ØelÙeskeâ eEYeleerJej ueeue cegbiÙeebÛÙee
jebieeÛe jebiee keâJeeÙele keâjleevee Dee{Uleele.
ceuee Skeâ yeeie[Ceejb metÙee&Ûeb efheuuet
hesjeÙeÛebÙe ¢eeÛÙee JeeUJeerveb heesKejuesuÙee
GodOJemle cegUele

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 103 &&


cnCepes GÅee metÙee&Ûeb owoerhÙeceeve yeerpe
OeejCe keâjsue ns Iej DeeheuÙee ieYee&le.

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 104 &&


heggvepe&vceeÛÙee JesUsÛee ceb$ehee"
YeÙeevekeâ keâeUe DeKeb[«eeme Je[
ceuee keâeheeÙeÛeeÙe
lÙeeuee iet{ uesmej keâjJeleerveb
keâejCe lÙeeÛÙee neojJeCeeNÙee meeÙeveeF[ heejbyÙee
Keesue GlejuÙeele
ceePÙee SkeâSkeâ #eCeeÛÙee cegceg#et ceeleerle.
DeeefCe efleLeuÙee ceeskeâàÙee peefceveerle hesjeÙeÛesÙele ceuee
metÙee&Ûes mKeefuele Meg›eâeCet
Je efÛekeâve KeeCeeNÙee ÛebõeÛes jsef[ÙeesDe@keäšerJn Deb[b
efleLes keâjeÙeÛeerÙe ceuee
DeeMeÙenerve
heCe efnjCÙe ieYee&MeÙe DemeuesuÙee DekeâefJelesÛeer Mesleer
efleLes GieJeleerue jmeeU leebye[er HeâUb
JešJeeIegUeÛÙee metÙee&le HeâCee nesCÙeeÛÙee leerJeÇ DeelegjlesÛeer
osneÛeer ÛeJe Je jòeâeÛeer eEPeie IesCÙeemee"erÛÙee Ùegke@âefjmš JeemevesÛeer
HegâHeäHegâmeeÛÙee kegâpekeäÙee oceš ueekeâ[eJej GieJeuesuÙee
keâeUeÛÙee MegYeü DeUbyÙeebvee
GhešCÙeeÛÙee FÛÚsÛeer
DeeefCe ¢ee jeveeletve heeb{NÙee yeieàÙeebÛee LeJee nesTve
G[tve peeCÙeeÛÙee MegYeü mJehveebÛeer.
ceuee keâjeÙeÛeeÙe ceePÙeeÛe osnele
hejkeâeÙee ØeJesMe.
ceuee peieeÛÙee osneJejÛÙee ØelÙeskeâ #eCeeJej
Je osneÛÙee ØelÙeskeâ, peieeJejÛÙee ØelÙeskeâ #eCeeJej
keâe{eÙeÛeerÙele DeiecÙe meguešer mJeeqmlekebâ.
ceuee "ej ceejeÙeÛebÙe
q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 105 &&
ueghle PeeuesuÙee veÅeebÛÙee heejoMe&keâ hee"eRJej
Dee¤{ PeeuesuÙee cneleeNÙee ceengleeuee
keâejCe uebieesšerleuee ke=âMe DebkegâMe jesJetve
ueghle PeeuesuÙee veÅeebÛÙee efveàÙee menm$enejele
lees efJePeJele Demelees
ueghle PeeuesuÙee veÅeebÛes ieghle [esUs.
ceuee hegmeeÙeÛebÙe
efÛeveer efueheerle keâesjuesueb
ceePÙee Ùeesjerkeâ keâJešerJejÛeb
mceMeeveje$eerÛeb DeveelceÛeefj$e.
"jJeuebÙe keâer ceuee cegUerÛe JneÙeÛeb veenerS
cegb[keäÙeeefMeJeeÙeÛee DeIeesjer
je$eerle keâeàÙee JesMeele Skeâ megboj efve®heÙeesieer
ef$eMetU neleele IesTve efHeâjCeeje
pÙeeÛÙee neleeleuÙee mJele:ÛÙeeÛe keâJešerJej Demeles
ve megšuesuÙee ØeMveebÛeer Ùeeoer.
DeeefCe ceuee cegUerÛe JneÙeÛeb veenerS
veeie[Ÿee MesleeÛÙee ØesleepeJeU
efieOeeUCeeje DeIeesjer ieesjKeeEÛeÛe
pÙeeÛeer Ûeentue ueeieleeÛe
keâeve šJekeâe¤ve Oeheehele G"tve yemeleb
iegueeyeer peerYe yeensj keâe{tve
ueeU Ieesšerle yemeCeejb MesleeÛeb ce{b.
cnCetveÛe keâjeÙeÛeerÙe ceuee
yegYeg#et meeOevee
he=LJeerÛÙee ieYee&le DemeuesuÙee
DeieesÛej metÙee&Ûeer

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 106 &&


Je metÙee&ÛÙee ieYee&le DemeuesuÙee
DeieesÛej he=LJeerÛeer.
ceePÙee ÕeemeebÛÙee uesmejoeefnveerle
owJeeÛÙee ce{ŸeeJej Deefie>mebmkeâej keâ¤ve
GheeMeer yeÇÿeeb[eÛÙee
peeie=le osJeeÛeer Gheemevee keâjeÙeÛeerÙe
Deved G[tve peeÙeÛebÙe nesTve
meesvesjer megJeeefmekeâ HegâueheeKejebÛee LeJee
jsefMeceJeeNÙeeÛeer PegUtkeâ ÙesF&ue lesJne

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 107 &&


keâeÙe meebielee ÙeslebÙe
ÛebõeJej kegâ"blejer DebOeejuesueer iegne
iegnsle iees"uesueb heeCeer
heeCÙeele
DeefMceYetle ceePes [esUs.
GÅee
SKeeoe metÙe&yeerÙe&
kegâ"uÙeelejer
ef#eeflepeeJej
efveIesuener
heeCeer efJeleUsuener
DeeefCe
ceePes iees"uesues [esUs
heeb{jer HegâueheeKejb nesTve
G[tvener peeleerue
je$eerÛÙee keâeàÙeeefveàÙee MeeF&le
keâeÙe meebielee ÙeslebÙe?

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 108 &&


DeUgJe[er DeOÙeelce
keâebÅeeÛee °evle
Deelee Øeeiewefleneefmekeâ PeeueeÙe
Deelee ner meceesjÛÙee leešueerleueer DeUgJe[erÛe IÙee
keWâõeÛÙee efoMesves JeUle peeCeejs
Ûe›eâekeâej Ieó heoj
legcner Gueie[le iesueele
lej keâeÙe neleer ueeieleb DeeheuÙee?
DeUgJe[erÛÙee Ûe›eâJÙetnele Skeâoe pej DeeheCe meehe[uees
lej yeensjÛe efveIelee ÙesCeej veener
ns Skeâ iet{ yeewæ Ùeb$e Deens
Skeâe Deveeefcekeâ vesheeUer lebef$ekeâeÛeb
cnCes efleÛÙee Ieó efcešuesuÙee heojebÛÙee Dees"ebceeies Demeleb
efÛeÉeveboerÛe›eâ
DeeheuÙee efÛeYesÛÙee mheMeeËveer GceueCeejb
DeieesÛej leebye[b keâceU
keâeUmej efnjJÙee leebyejuesuÙee DeUgJe[erÛee
leUkeâš Deveelcee
efleÛÙee veeefYekeâeÛÙee
veeeqmlelJeele Iej keâ¤ve jenlees
DeeheCe lÙeeÛÙeeheÙeËle heesÛetÛe Mekeâle veener
DeeheuÙee ueeUerle
efleÛeer keâjheuesueer lesuekeâš ÛeJe hemejles
efleÛee Kecebie osn

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 109 &&


DeeheuÙee pe"jeiveerle efJeueerve neslees
hejbleg DeUgJe[erÛeb melÙe keâener
DeeheuÙee neleer ueeieleÛe veener.

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 110 &&


yue@keâ DeB[ JneFš šerJneruee GösMetve Skeâ YeeJeieerle
JeeOe&keäÙeecegUs legPÙee [esàÙeemeceesj keâeUesKeer Ùesles
cnCetveÛe meieàÙeebveer leguee šekeâueeÙe keâesheNÙeele
efYebleerkeâ[s leeW[ efHeâjJetve
jbieerle peieekeâ[s
legPeer keâeUer kegâye[er hee" keâ¤ve
keâeUeÛÙee keâyee[er KeevÙeele
efkeâlÙeskeâ ueeskeâebveer legPÙee
efvepeeaJe efhekeäÛej-šŸetyeceOetve
ØeeCemebÛeejeÛee ØeÙeesie kesâuee
heCe uegkeâuegkeâues Heâòeâ
legPes Keesue DebOeejuesuÙee KeeÛeebceOeues
efkeâueefkeâues [esUs
Deved veenermes Peeues
let Deelee Heâòeâ yue@keâ šerJner Deensme
MesJešÛÙee keâeUesKeeÛeer Jeeš heenCeeje.
heCe keâeUpeer ke⤠vekeâes Deepeesyee
ceer legPÙee yeepetuee yemeueesÙe
mesuesje@ve SkeâMes lesnleerme mebieCekeâemeejKee
ceveeÛÙee cee$e hebÛeeCCeJe efKe[keäÙee GIe[tve
legPÙeepeJeU
legPÙee Deieesoj ÙesCeeNÙee
keâeueyee¢e efJemce=leerÛeer
Jeeš heenele yemeueesÙe

q^Vroedm`¿`m oIS>H$sVyZ S>m{H$mdVmZm $&& 111 &&


goMZ¿`m H$odV{V MoH$V H$aUmaß ]aßM H$mhr
Amh{. Òd AmoU ^mf{¿`m g•OZerb e∑`VmßMm
d{Y K{Umar hr H$odVm, H$mÏ`mÀ_H$V{¿`m ÈT>
AmoU [´MobV Ï`mª`mßZm N>{X X{V,
AH$mÏ`mÀ_H$ gm_J´rbm odbjU H$Î[H$V{Zß
_mßS>V{. ÂhUyZM Vr H$odV{¿`m g_Ym{[Q> d
R>m{H$i{]m{O ^mf{bm _m{S>H$irV H$mT>V{ AmoU
Hw$È[, Am|Ji d ^fimQ> g_OÎ`m OmUmË`m
Jm{Ô>tZmhr Vr ÒdV:¿`m H$j{V gm_mdyZ K{V{.
¯m H$odV{H$S>{ oZÏdi Ao^Ï`∫$s ÂhUyZ [mhVm
`{V Zmhr Va oV¿`mH$S>{ ÒdV:Mr odbjU
d{YH$ gwÔ>r oZ_m©U H$aUmar H$odVm ÂhUyZhr
[mhmd{ bmJ{b. ¯m gßJ´hmVÎ`m H$odVm [naoMV
OJm¿`m [brH$S>¿`m OJmda AmoU
H$m{bmhbmda CKS>UmË`m oIS>∑`m Amh{V. ¯m
oIS>∑`mßVyZ S>m{H$mdVmZm O{ H$mhr oXgVß V{
AÒdÒW H$aUmaß Amh{.

ØekeâeMeve
_wI[•>mdarb oMÃ : gOrd ImßS>{H$a

You might also like