GLAVA PEDESETDRUGA Od novih azijskih buna do velikog vezirstva Mehmeda Kopriiliija (duprilida) . . . . . . . . . . . . . . . .

GLAVA PEDESETTRECA Veliki vezirat Mehmeda Kopriiliija

402

. . . . . . . . . . .

433

'GLAVA PEDESETCETVRTA Od velikog vezirata Ahmeta Kopriiliija do izmjene tursko-austrijskih . . . . . . . . . . . . . . . . 461 poslanstava GLAVA PEDESETPETA Od okonEanja rata na Kreti do osvajanja Kandije

. . . . . .
. .

468

GLAVA PEDESETSESTA Od sultanova povratka u Edrenu do smrti Ahmeta Kopriiliija GLAVA PEDESETSEDMA Od vezirstva Kara Mustafe do drugog opsjedanja BeEa

507

. . . .

529

nih vjerskih i druStvenih grupa nisu sasvim nestale, trvenje Sto je dovelo do strane intervencije je prestalo, a Libanon se mogao razviti na svoj vlastiti naCin za vrijeme preostalih godina osmanske vladavine. Samostalni Libanon nije bio bogat. Izgubio je veliku bejrutsku luku i plodnu zemlju Bika'a na sjeveru. Ali njegovi upravljati i narod bili su neobitno domiSljati i rezultat je bio blagostanje, sigurnost i kulturni razvoj kakvog nije bilo u carstvu. Nesrede iz 1860. nisu dale Libanonu samo samostalnost; one su takoder privukle razne krSdanske misionarske grupe koje su osnovale crkve, bolnice i Skole. U Libanonu se razvila pismenost te je to postao centar razvoja arapske knjiievnosti. Ali usprkos napretku i pismenosti, krvavi dogadaji iz 1860. nisu zaboravljeni. Oni su do danaSnjeg dana ostavili u nasljedstvu neprijateljstvo i gorCinu ko ji su glavni motivirajudi faktor u libanonskom druStvu i politioi.

Razvoj egipcltske sa~izostalnosti, 1849-1879.

U meduvremenu je, nakon smrti Muhammed Alije 1849, Egipat stekao neovisan poloiaj postupno povedavajudi svoju polititku i ekonomsku samostalnost kod Porte, ali ostajudi blizak sultanu preko obitelji i financijskih veza. Pod Ibrahim-paSinim sinovima Abazom I (18491854) d Saidom (18541863) egipatska politika je odraiavala iskustvo njihovog pradjeda da velike sile ne bi dozvolile Egiptu da raskine s Osmanskim carstvom niti da ga preuzme. Stoga su oni odustali od teritorijalnih stremljenja i uzeli ulogu vjernih vazala, pladajudi danak i prihvadajudi sva zakonska i financi j ska ogranitenja nametnuta sporazumom iz 1841. Odnosi s Francuskom su se ohladili, ali se osjedalo prisustvo Britanije u trgovatkom i politiCkom smislu, kao i drugdje u carstvu. U unutraSnjoj politici vlada je napustila strogu politiku Muhammed Alije, kao na primjer u sluCaju prisilnog rada i monopola, ali je sadriala napredni duh njegovog programa reformi i prihvatila druge reforme Sto ih je uveo Tanzimat. Sile su se sada nadmetale u ekonomskom iskoriStavanju dajuCi zajmove, stjeCudi pravo na koriStenje sirovina i osiguravajudi nova triiSta za svoje industrije. E k o n m s k i i financijski problemi, Sto su nastali zbog poljoprivrednih i zdravstvenih programa Muhammeda Alije, nazirali su se za vrijeme Saida i Abaza i postali su vaini za vrijeme njihovog nasljednika Ismaila (1863 - 1879). Muhammed Alija je na zemlji, koja se prethodno obradivala zbog hrane, poteo uzgajati pamuk, Seder i indigo za prodaju u inozemstvu, ali je joS uvijek bilo dovoljno zemlje za hranu ako se intenzivno obradivala. Ali velika imanja, Sto ih je dao elanovima svoje obitelji i drugim pripadnicima viSih klasa, nisu bila dovoljno