" Vn hoc l nhn hoc ( M.Gorki).

Trong vn hoc, do vy, v dep nhn bn ca con ngu lun

lun l mt phuong tin thm m m d cht tho v cht hin thuc ho quyn v nhau.
lm r diu va ni, "hai da tr ca Thach Lam s l mt dn chng.
" Hai da tr va l bc tranh hin thuc ph huyn ngho, va nhu mt bi tho tr tnh dc
sc. Tc phm d gieo vo lng ngu doc mt n bun bng khungday dt v d sng con
ngui.
Bc tranh hin thuc noi ph huyn ngho xo xc v la cng xo xc, tiu diu hon t ci nhn
ca nh vn. l lc hong hn ca mt ngy tn noi min qu "mt tr d lp sau rng tre,
nhn ln chi thy khm tre mu den kjt trn nn tr pht hng dn nhac ca ch nhi bt du
vng vng ku ngi dng, th cng d lm thnh ci bu chiu m nhu ru nhu bao chiu
khc.
Nhu mt m tp ngh thut, ci ph huyn ho lnh la hin ra trong khung cnh cho vn ca
bu chiu chi cn lo to vi ba ngu bn hng dang thu don gnh, vi da tr di thu luom
cc th lt vt. Ci bc tranh y d mt ln hin ln trong "gi lanh du ma nhung sao n
vn nhum mt n bun kh t vo ci gi khc ca ngy tn trong "Hai da tr.
Song bc trang ph huyn y khng chi l cnh vt m l bc tranh cuc sng ca con ngui.
Mt hin thuc noi min qu ho lnh, mt cht ca chn kinh thnh duoc mang t t con tu
dm dm. Cuc sng ph huyn c g? l hoat dng kim sng ca nhng ngu mang
trong mt Lin dung nhu qu quen thuc, m ngu d c mt thi quen. Nhu bc ph Siu.
chj T, b con nh ht sm, cu Thi din v ngay c Lin. Vic ch yu cng chi l nghe ting
trng thu khng th dng ca qun m do ch. Hin thuc khng lmta ng ngng d l mt
ph huyn ngho v nhng ngu cn c lao dng mt cch lm li dng thuong.
Nhung tt c nhng hin thuc nhu th du dt trong con mt quan st cht cha trong ch vn
lng man.Th gian di vo cuc sng ca ph huyn " r rng khng vut nhanh hoc tan vo
dm ti. Th gian c chm ri di tng buc pht trin ca n tm. T "ting trng thu khng
dn mt cu vn nhe nhng : "Chiu, chiu r ct ln trong lng, r tr nh nhem t dn
khng gian d khuya khng cn nhng "tap m, ca ban ngy chi cn "vm tr v ngn ngi
sao xanh ganh nhau lp lnh. M th dim la c mt ci nhn cnh vt khc nhau nhung du
c phn thi vj ho nh nhng cu vn tuoi mt, uyn chuyn.
C bu chiu no m nhu ru trong cch nhn ca Nam Cao, V Trong Phung? Chi cn tm hn
lng man Thach Lam m c ci muot m duom cht tho nhu th.
Su ti tnh chnh l ch nh vn va ho nhp hai tm hn quan st l mt. Hu l nh vn
quan st cng dng m hiu cnh vt din ra trong mt ca nhn vt Lin cng chng sai. Ta
thy r diu d qua ci git mnh ca nhn vt. "Lin mi ng qun mt! By gi Lin v vng
vo thp dn xp nhng qu son den la.
"Tr bt du dm, mt dm ma ha m nhu nhung v thong gi mt. Nhung cu vn nhu
vy c rt nhiu v duoc dng mt cch chnh xc dat dn mu muc. Ph chng cm nhn y
xut pht t tm hn nh vn hay chnh l t tm hn ca Lin khi ph huyn d chm trong im
lm ca vng lng. Trong con mt "Di theo nhng bng ngu v mun t t trong dm.
Nu nhu du t ph huyn cn duoc "trang hong bng nhng nh dn ht ra t nhng qun
bn dung th by gi chi cn l bng dm. Mt vi tia sng le li t k ca thnh tng vt.
Con mt tho mng du chi dng nhng nh sng rt thuc m tm dn ci mong manh ca
th dom dm lp lo trong k l bng la cng go bun kh t. nh sng him hoi ca thin
nhin duoc nh vn " chp nhanh trong ci nhn lng man. Cht tho chnh l d. Va c vi
hin thuc va c su bay bng ca ngu bt phc ln v dm la trn trang vn. Nhung tt c
vn l ci thung nht din ra trong cnh sng vn qun quanh lm li.
nh dn ca chj T dsoi mt khonh nh. Nu quan st t xa, ta s thy mt bc tranh kh
hon chinh v mt ngh thut v hai "gam mu sng ti. Khunmt ngu phu n chn qu
cht pht d tr qua mt ngy buon b v cuc sng d kim ci n, manh o. Cuc sng
gia dnh bn rn t tm. Nhung t no chj cng gp mt nh dn nhu th. Tuy d lm thm
thu nhp, nhung hnh nhu ho chi bn cho ly l.
Vy th ci g d lm cho ho ra dy? Ph chng d l np sng. V ph huyn ban dm l noi
d ho sng.m thanh ca cuc sng pht ra t nhng l d thoa, nhng hoat dng ca con
ngu noi dy. M ngu du gp mt th nh sng, mt cht huong vj, m thanh. Tt c tao
nn mt bc tranh ph ngho.
Chng c mt nt chm ph no trong bc tranh nhung tt c nhng con ngu c mt d lm
nn tng th cacnh vt cuc sng.
Nu nhu Nam Cao l nhng cnh sng hin thuc khn kh v nuc mt ca di, ming n
v p bc th cuc sng hin thuc trong vn Thach Lam duoc "do bng mt don vj "lng man
nht djnh. Nt bt ca ng d pht hoa mt cch rt nhe nhng uyn chuyn. Ph huyn ngho
v cng c rt nhiu l do d ngu dn ph lao vo cuc bon chen ginh dt su sinh tn.
Nhung dy l mt khng kh chan ho thuc su, m p tnh ngu v m ngu khi ra v
chc chn vn gi duoc su m p quen thn d rt bun.
Su hi ho gia hin thuc v lng man d gip Thach Lam c duoc cht vn nhe nhng thanh
thot, n hin nhn cch tyt v ca ng.
Tr la v cnh sinh hoat ban dm noi ph huyn, cht lng man khng dng la cnh bao
qut m dm la nhng trang vit v chj em Lin. y chnh l dim nh vn d tp trung
khc hoa. Lin gy n tuong b n tm su sc, xut pht t mt con ngu da cm. Khi mn
dm d bt du bung xung cng chnh l lc Lin thy lng bun man mc truc ci gi
khc ca ngy tn. Cm gic bun y go ln t cnh ph huyn xo xc bun trong ting trng
thu khng vang vong nhu ht hn ngui. Bt gic, mt cnh tuong lm chj khng kh chanh
nim thuong: d l nhng ch b nheo nhc nhn nhc gia cho d vng t lu d nht
nhng mu que kem v nhng g cn c ch cho chng. n tuong du tin l Lin c mt tm
lng chng tr con cht no. Tu th ca mt ngu chj cn b hon th na, n lng bun bo
hiu mt su "trung thnh v tm sinh l.
Bc tranh ph huyn ngho ho lnh, n khut trong bng t hu v ca ph huyn. Cuc sng
ph huyn d n su trong tm tr Lin. Tung nhu nu c thiu mt th g ca cnh ngoi ka,
Lin d tht ln ri. Nhung tt c vn th, ngay c ting cu Thi di lc lm cho Lin so. Nhung
cm gic thn thuc vn thy cu dng yu v dng thuong. Tng cnh d, cnh sng ca m
ngu ln luot di qua tm hn tung nhu non nt ca Lin.
Cuc sng ca tng ngu d gp nn thnh cuc sng ca c mt qun th ngu dn qu
ngho kh. T nhng mnh d cng ging nhu Lin cng chung mi trung sng , ta thy mt
dim chung rt r, d l su quanh qun cht hep ca mi trung x hi. Ngy la ngy vn chi
l ci cho tiu diu, vi dy hng qun v nhng khonh dt trng "L da lc dc truc lu v
nhng "con ngu y m thi.
Nhung Lin la c mt su khc la m trong s trn chng c ai. Mt hnh dng tung nhu
qui g v v ngha, d l "do tu. Nu me Lin d chc khng cho c thc. Nhung d m
chnh l chiu su ca tc phm khi tc gi khc hoa hnh nh Lin cng em do tu v mt
nim ho hc rt tr con.
V con tu d dn dng nhu su mong m, do ch, nhu mt thong nim vui cng chot tt.
Tu hm nay khng dng khch, nh sng ca toa tu cng km di. iu d cng lm lng Lin
c mt m bun v hnh xm ln. Con tu v cm lm li mang dn nim vui duy nht nhung
la chot go thm n bun kh t. Ting rm rm ca tu d ln khut sau mn dm dy dc,
khng gian ca ph huyn thong giao dng r la tr v nhu xua. Tm trang ca Lin by gi
chng bit nn vui hay nn bun. Vui c l dng hon v hng ngy chun tu vn l nim
mong m ca chj. C ngu ni "ch do l mt diu khng khip; song, khng c g d ch
do la cngkhng khip hon. V Lin diu khng khip chnh l nim vui m chj c th tu tao
cho mnh. Cht lng man ngay trong cnh do tu. Cnh do tu dy tuy c khc v cnh do
tu trn sn ga nhung la vn chung mt n nim mong mi. iu dng ni hon l duy chi mt
c b Lin doi. Cuc sng bon chen d khng lm chj chm trong cnh d lm li, thm lng.
Vuot xa hon l mt tm hn kht khao nim vui ca cuc sng. Tuy cuc sng bun nhung vn
tao duoc nhim vui d mnh sng c ngha hon trong ci d. qu thuc, tm hn Lin l mt
bi tho c cu t kh hon chinh; nhung d l mt su tht hin nhin m Thach Lam dem lai.
Cho dn nay, chj vn sng v mt nim vui ca chuyn tu dem lai. "Lin l mng mu ch
dao tao nn cht hin thuc v cht lng man trong thin truyn. tao nn bng mt cuc di. tao
nn nhu l ngu dn chuyn.
Thnh cng ca thach Lam chnh l su kt hop hi ho gia bt php lng man v xu hung
hin thuc, nhn dao. Tao cho m tc phm ca ng mt sc sng trung tn cng lng ngui.
Tnh ngu ca nh vn v nhn vt d dua ngha truyn ln mt tng cao mi. Ai d d
djnh ngha v tho : "Tho l hin thuc, tho l cuc d cn l tho na th truyn ngn "Hai da
tr v nhiu thin truyn khc na ca thach lam c dy d nhng yu t mang phong vj ca
mt bi tho tr tnh dc sc m la "cuc d tht nhiu su sc.

Trn vn dn vn hoc Vit Nam truc cch mang thng tm, Thach Lam chua duoc xp vj tr
s mt nhung cng l mt tn tu rt dng coi trong v khng djnh, Thach Lam tuy c vit
truyn di nhung s trung ca ng l truyn ngn, b d ti nng ngh thut duoc bc l
mt cch tron ven, ti hoa. Nguyn Tun vit : "Ni dn Thach Lam ngu ta vn nh dn
truyn ngn nhiu hon l truyn di. ng gp ca Thach Lam khng chi ngh thut m n
cn gip ta thanh loc tm hn : " M truyn l mt bi tho tr tnh dy xt thuong . Truyn
ngn "Hai da tr ca Thach Lam cng l "mt bi tho tr tnh dy xt thuong nhu th .
Thach Lam tuy c chn trong Tu luc Vn don nhung tu tung thm m la theo mt hung
ring. ng xy dung cho mnh mt th gi nhn vt khc. ng lng l hung ngi bt ca
mnh v pha nhng ngu ngho kh v tm lng trc n chn thnh? ( Phong L ). Th gi
nhn vt l nhng lp ngu ngho kh co cuc b tc ni chung, nhng nhn vt ca Thach
Lam tht nh b v t nghip: Ho thung np mnh trong bng t ca mt khng gian hep
thung l noi ph huyn tiu diu, xo xc hoc nhng xm ngho ngoa H N. Nhn vt
ca ng ch yu l con ngu thn phn, ho thung tm kim noi n nu trong gia dnh, gia
bn bc tung hoc trong sn vun, c ngha l tch kh cuc d, noi x h dy bt trc
bn ngoi. C l nhu th con ngu m cm nhn ht v mnh v v cuc sng xung quanh.
Dung nhu ho thu mnh truc thuc ta d xt mnh v thuong ngu, d bng khung man
mc khi h tung v qu kh? Khng dm nhn v tuong lai, mang nng mt mc cm m mjt
trong lng khi ngh v mai sau.

Cm quan trong truyn ca Thach Lam c th gi gon trong ba ch d l nim xt thuong.
Nhng con ngu nh b y bao gi cng duoc nh vn hoc trong mt khng kh tr tnh dy
mn thuongto ra mt cch dju dng t tm lng tc gi ..

Truyn ca Thach Lam khng c ct truyn dc bit, giong diu v ngn ng nhiu cht tr
tnh: M truyn ngn ca Thach Lam c cu t v giong diu nhu mt bi tho tr tnh, go su
thuong xt truc s phn ca nhng con ngu nh b bt hanh. Mt giong vn bnh dj m
tinh t. m diu man mc bao trm hu ht truyn ngn v thin nhin cng tr tnh. Vn c
mm ma, uyn chuyn, giu hnh nh, nhac diu . chnh l cht tho trong truyn ngn
Thach Lam, "c ci dju ngot chng to du dy khin ta vuong phi.

" Hai da tr l dc trung ca hn vn Thach Lam. N l "mt bi tho tr tnh dy xt thuong
Truyn " Hai da tr ca Thach Lam l mt mu chuyn sinh hoat ko di ca hai chj em da
tr thay me trng nom mt gian hng vt mt ph huyn gn mt ci ga xp. m dm
nhng bng ngu bnh thung cng l m di qua truc gian hng. Nhng bng ngu y
cng l m nhu nhiu chp la nhng ngun sng quanh qut noi ph huyn. Trong ci bn
b chm chm nhat nhat, bng c ting dng manh v nhng lung sng manh ca mt chuyn
xe la ko qua hng ngy. Hai chj em ngy no cng ch mt chuyn tu dm ko qua ra m
chju dng ca hng. Nguyn Tun d tm tt truyn nhu th. ng vy, truyn ny tung nhu
khng c ct truyn, khng c bin c. N chi l bin din ca mt th gian ngn, t khong
nm gi chiu khi "phuong ty d ruc nhu la chy dn chn gi t "dm t bao boc chung
quang; n chi l bin din bn trong "tm hn ngay tho ca hai chj em Lin, An trong mt bu
t ca cc thung ngy tung nhu " t nhat, "khng c g . Song vuot ln trn cc thung
ngy, Thach Lam bng con dung ngh thut ring v th gii ngh thut ring, mt th gian
ring, khng gian ring, nhn vt ring, ngn ng ring d tao nn kh vj nhe nhng, bun man
mc, dm d huong vj dng qu; nhiu bng t m chi sng m tnh thuong yu hin ho,
nhn hu, xt thuong chn thnh, phng pht tho to ln t qu huong. Truyn khng c ct
truyn nhu cht cha bit bao cnh d, bao tm trang, tm cnh su lng tinh t.
Din mao ph huyn duoc Thach Lam ti hin l mt khung cnh bun, l cnh chiu tn di
dn vo dm khuya. Hng ng, nhng ci n o ca bu sng lm khng kh bj nho di trong
nng nhu dn chiu th ci b mt tht ca ph huyn hin ra v tt c nhng ci tiu diu,
xc xo, tn lui. "Chiu chiu r nhu l mt l thng tht, bng hong nhu mt ting tho di.
Th l mt bu chiu na la dn, chiu l bun. n tuong v bu chiu kh su dm. Thach
Lam d chon mt phin cho tn d ni ln duoc tt c b mt ca ph huyn. Cho l noi biu
hin sc sng ca mt lng qu, biu hin thun phong m tuc ca lng qu. Ngu nng
thn thung trng ch vo ngy cho phin dng vui tp np. Thach Lam d chon ngy cho
phin d ni ci xc xo tiu diu ca ph huyn. Mc d khng t bui cho phin nhung ng d
t nhng ph phm cn la ca bu cho, d cng l cch biu hin sc sng dy hay voi ca
ph huyn. T nhng con ngu cu cng trao d v nhaur buc vo cc ng ti. Rc chi
l nhng th ph th v vn "rc ru, v bu, v thj, l nhn v b ma, nhng thanh na
thanh tre.L tr vn cn ra bn mt, nht nhanh. Ngy cho phin nhu th th sc sng d
km lm, d yu lm ri. Ngu bn trng vo ngu mua v nguoc la nhung chi l su v
vong, ln qun, trng ch vo su v vong. Mi vj to ra trong khng gian ny l mt th mi
dc trung d ni t su ngho nn. l mi b ma, v bu, v thj, dt m, mi khi, mi c,
mi phn tru nng nng ngai ngi. Ci mi vj y cng gp phn lm cho khung cnh thm
phn tn tan ho a, lu dn.

C th thy xung dt gia bng t v nh sng kh manh m. nh sng v bng t dang giao
tranh nhau. nh sng yu dn ban du l " bu tr d ruc nhu la chy, my nh hng nhu
hn than sp tn sau d l bng t hin dn bng xm trn ngon tre v cu cng bao trm
ln khu ph huyn l ci bng t mnh mng ca n, tn hiu l ngon dn Hoa Ky ca chj T.
dy nh sng v bng t cn mang ngha tuong trung, nh sng l uc mo , bng t l
ngho nn v c don; m du chuyn nh sng tt dn, bng t chim lnh. Chnh ci nh
sng cu cng y bo hiu r mn dm- mn dm va su va dy s din ra tip d. nh
sng cng ngy cng thu nh pham vi hoc xa manh mnh, li ti nhu nh sng ca ngi sao
trn bu tr hoc yu t m dam lot qua khe ca khp h hoc to trn ci bng tre ca chj
T. nh sng y biu hin mt su tn lu cung d thp v kh nng thu hep ca n. Ting
trng thu khng r rac, chm, l t v c tt ljm dn. Nhung m thanh nh nht nhu ting mu
vo ve go cm gic v su ngung dong. N roi tm vo trong khng gian dang cht lng. l
nhng m thanh khng c h m, n chi nhn manh thm ci bun t dn ron ngu ca ph
huyn lc chiu ti. Tt c h ng, qui tu d cho ngu doc thy r duoc khung cnh tht ca
ph huyn mt ngy tn. Thach Lam miu t nhn xt mt cch tinh t, su xa buc di th
gian ca noi ph ngho. Ngu doc dung nhu thy duoc buc chuyn bin ca th gian
rung ln bng ngn ng ring. Sc rung dng ca cu vn c kh nng dnh thc con ngu
hy cm nhn tht tinh t khung cnh ph huyn v tm su ca Thach Lam.
Trn ci nn y, nhng cnh d, nhng con ngu, dng hon l nhng phin cnh v cuc
d, v con ngu b mon, hon ton khng c uc vong, kht khao duoc khc hoa r nt. Ho
ni chuyn v nhau nhung dung nhu chng c n dung. Ho c di la, n ni v nhau nhung
chi thy ho va lng tho mnv cnh cht hep. Mua chju na bnh x phng, bn dong hon
mt ngn ruou trong chic ct b nh .Chj T l din hnh cho ngu dn ph huyn v nhjp
sng qun quanh : ban ngy m cua bt tp, ban t chj m m ci hng bn nuc. Ci dng
so l vn bit bn khng duoc g "sm mun m c n thua g? m vn c ra. y khng ph
l su sng thuc su m l su sng cm chng cm cu v cuc sng, giao tranh, tranh ginh
v ci di,ci cht trng ch vo nhng ngu trn tu l qua bp bnh c khc g trng ch
vo nhng ngu khch y d sng. Cch chj T tr l cu h ca Lin: khng truc tip tr l
ngay m cn lm thm d chng xung dt, by bin cc bt ung nuc mi r m chp
ming tr l : " chao, sm mun m c n thua g. Cu vn cho ta thy nhjp sng chp
chap, ln qun ca nhn vt. Bc ph Siu c v kh hon nhung nhung nguy co la ln hon v
th m bc bn l th qu xa xi m ngay c chj em Lin cng khng dm n. Bc Xm gp
ting dn run bn bt trong dm t, m khng h c ting dng no ca mt dng xu. B cu l
mt con ngu bj tn lu, ho a v cho ta cm gic ron ngu, kinh hong. B l kip ngu
dng so chi tit va di vo bng t va cu khanh khch. Cch xung h v Lin "chj d
ko xa khong cch tnh gia con ngu v con gnu vn n rt cn trong hon cnh cm
chng ny. Cu Thi din l mt nan nhn dy d nht ca kip ngu, nhu mt ci cy d tn lu
qu nhiu - kip ngu ho ht tn lui. Cu Thi xut hin chi trong my dng truyn t nhung
d m nh ngu doc, thc dy trong ta lng trc n chn thnh.
vj tr tin cnh ca bc tranh d bun thm, ho tn, m m lay dng bng hai chj em nh
tu cng m thm khng km v ci "ca hng tap ho nh xu m khch hng l nhng
ngu khn kh c khi khng d tin mua n na bnh x phng hoc chi d tin cho ct ruou
nh "ung mt hoi can sach. Lin xt xa cho nhng kip ngu lay lt nhung cuc sng ca
Lincng cm chng khng km. N kh ca Lin c l cn cao hon n kh vt cht ca
nhng ngu khc, d l bi kjch tinh thn b ho kh m khng bit mnh kh cn Lin d thuc
su thm tha cnh sng t nhat t hm v don dc ht ngy ny sang ngy khc. Bin php
duy nht d khuy kho n ht hiu, don diu chi l dm no cng m mt c gng ch do
mt chuyn tu di qua : "d l hoat dng cu cng ca dm khuya.

nh sng ca don tu l mng nh sng ruc r, manh m song nh sng ny cng chi vut
lo ln nhanh nhu mt v sao bng d r vnh vin tt ljm trong mn dm khin ta ph ngo
ngc, bng hong. Dung nhu "Hai da tr l truyn ca nhng ngun nh sng, hi tung
ca Lin cng l h tung v nh sng. Ln du tin Lin "nh la H N, mt k c khng r
rt, H N l mt vng sng ruc lp lnh "v H N nhiu dn qu. Ln th hai, Lin mo
tung "H N xa xm , "H N sng ruc vui v v huyn no . Ci cnh tuongca qu kh
dep d y tuong phn gay gt v ci t mjt m du gc bng ca hin ta dang din ra. Qu
kh v hin ta, nh sng v bng t, lng mang v hin thuc, gic mo ngho v su tht ngho
kh, tt c tao nn bin dng su kn trong tm hn Lin. nh sng ca don tu l nh
sngca mo uc, n chi thong qua, tt ljm v d r tt c la chm trong bng t mnh mng,
bun t.
Tt c cc nhn vt d d hin ra du ci nhn xt thuong ca ngu ti hin. V n thuong
cm ca Lin d v m da tr di nht rc, v chj T, v bc Siu, v cu Thi din cng l
cm xc ca chnh Thach Lam. Thach Lam d ho thn vo nhn vt d ni ci cm quan xt
thuong ca mnh. on tu v thong sng vut qua rt nhanh r tt ljm d thay d mt cht t
khng kh ca th gi hin ta, ph chng d l kht vong thot kh cuc sng t dong d chi
trong chc lt ca Thach Lam. Nh vn day dt v mt kip sng tn lu, ho a, don diu, hu
v ch khng chi c xt thuong thng thung. Chnh v vy m ng trnh by hin thuc ca
ph huyn mang ngha khi qut ln ca x h Vit Nam v su tr tr. Nu dt trong dng
th su vn hoc bu y, ta thy Thach Lam phn nh kh r nt mt hon cnh, tm l th da
m Nam Cao d ph tng tht ln : "Cuc d dang cn di, gi di, n vng ln.

"Hai da tr l mt truyn ngn nhu mt bi tho tr tnh b cu t, giong diu, ngn ng ca
n, ging nhu mt bi tho.

Cu t ca truyn l cu t vng trn xoay quanh hnh nh bng t duoc lp di lp la nhiu
ln (khng du ba muoi ln). Khi miu t cnh tr ph huyn cng nhu cnh d nhng con
ngu ph huyn, tc gi dc bit c s dung mt cch cng phu yu t ngh thut :hnh nh
bng t bao trm cnh vt v con ngu m tc gi dung cng miu t t nhiu th dim, t
nhiu gc nhn, t nhiu tm cnh khc nhau. Bng t nhu mt m nh, nhu mt su hm doa,
nhu mt qui vt d nng ln cnh vt v con ngui. Tc gi nhc dn bng t nhiu ln du
nhng cch ni hnh nh t ng tuy c khc nhau : "bu chiu hn than sp tn, "mt den la,
"chiu, chiu r , "bng t ngp dy , "buc ca bu chiu , "ngy tn . Tc gi miu t rt
nhiu trang thi khc nhau ca bng t dn v ting trng thu khng tu trn chi cao, bng t
sp dn v nhng dm my hng nhu hn than sp tn, bng t dn v dy tre lng den la,
bng t dn v cnh mu vo vo, bng t dn v nhng vin d nh trn con dung mp
m, bng t trm ln dung ph v cc ng huyn. Ni tm la, bng t duoc lp di l la
du v cu huyn. Bng t nhu mt ci g hi hng dang hoat dng, dang thm nhp, danglen
l, lun lch, bm st vo mo cnh vt, mo trang thi hoat dng m thm ca mo sinh vt.
N nhu ci nn khng gian ngh thut ca tc phmv khng gian x h ca con ngui. B
t l lc chj T xut hin "t dn chj m don ci hng du gc cy bng; v dm bc ph
Siu m xut hin nhu mt chm la nh v vng lo lng di trong dm t, mt di r la hin
ra . bng t l noi cu Thi mang dn v mang di "mt ting cu khanh khch nh dn , mt
cu Thi cuc d khng r rng nhung r rng l dang cha n mt n lng u ut c chm trong
bng t; vo chng bc Xm thu gon trn manh chiu cht hep, v chj em Lin, tc gi k ti mi
hon nhung tm trang, nhng suy ngh ca hai da trong dm t: dm t ngp dy di mt ca
Lin, Lin thch ng yn lng ngm nhn trong dm t, v khuya, Lin ng yn lng trong dm
ch dn don tu, khi tu vut qua, Lin nhp dn vo gic ng yn tnh nhu dm trong ph
tjch mjch v dy bng ti.

Lp di lp la gin tip hay truc tip hnh tuong bng t cng chnh l cch d tc gic bc l
ch d tc phm qua cm quan xt thuong v tao cho truyn c m hung, cu t nhu mt bi
tho tr tnh.

Mt khc, vic miu t nhng cm gic thin nhin rt him trong hin thuc ph phn nhung
trong "Hai da tr , Thach Lam lun lun miu t khi c co hi. Thin nhin bao boc truyn v
nhiu trang thi phong ph. Tc gi cn ch khc hoa duoc cm gic mo h v gi khcca
ngy tn v v v tru thm thm bao la rt gn i mang sc thi dn tc, cng chnh v vy m
nhn vt chnh ca cu chuyn l Lin c mang theo v hn man mc.

Cht tho cn duoc th hin ng diu nh nhe, man mc th vj l vn, nhng cm xc
tinh t ca mt tm hn d rung dng. Truyn c tr di ra nhu mt bi tho, lng su thanh loc
hn ta. Cht nhac thm trong tng cu vn thm tha. Mt giong vn bnh dj m tinh t, dy uu
i. C th ni " hai da t l mt bi tho tr tnh tron ven ca Thach Lam.
Khi ni "m truyn l mt bi tho tr tnh dy xt thuong th ngu ni mun nhn manh c v
n dung ln hnh thc ca truyn. N dung th hin hnh thc v nguoc lai. N l su gn b
hoi ho d tao nn tc phm. Vn phong ca Thach Lam duoc th hin dc trung trong "Hai
da tr, v ti mun kt thc bi vit ny bng kin ca Nguyn Tun: "Ngy ny doc la
Thach Lam, vn thy dy d ci du vj v ci nh th ca nhng tc phm c ct cch v phm
cht vn hoc.

Trong cc nh vn lng man ni ting (1930-1945), Thach Lam c phong cch ring bit khng ln vi
bt k nh vn no. ang khi cc nh vn Nht Linh, Khi Hung thin v tn lp trn ca x hi th Thach
Lam lai vit v nhng con ngui b nh, ngho kh , sng trong bng ti. Vn Thach Lam nhe nhng vi
li quan st dc do v phn tch tm l tinh t. Truyn ngn "Hai da tr tiu biu cho vn phong Thach
Lam cho l tung x hi v quan dim thm m ca Thach Lam.

Thach Lam c li vit truyn ngn khng c ct truyn. ng khng kch thch ngui doc bng ct truyn li
k v tnh tit o le. ng hp dn ngui doc bng cht liu bn trong ca di sng, bng l tung x hi
tin b ca nh vn, bng phn tch tm l tinh t v bng tinh thn lng man ca ng. Thach Lam dn
nn cc nhn vt, cc su kin v din bin ca con ngui, ca hnh dng trong mt thi gian ngn v
khng gian nh. N cng thch hop vi nhng nhn vt nh b ca ng. Truyn ca Thach Lam c chiu
su hun ht, chiu su ca cuc sng, chiu su ca lng ngui v chiu su ca mng mo, uc vong.

Lin v An l hai da tr tng sng H Ni, ri gia dnh bj sa co tht th nn d tr v qu, mt ph
huyn ho lnh. Hai chj em trng coi mt ca hng tap ha nh xu. "Mt gian hng b thu lai ca b
lo mm, ngn ra bng mt tm phn na dn giy nht trnh. Bui ti hai chj em cng ng dy d
trng hng. "m no Lin v em cng phi ngi trn chic chng tre dui gc cy bng vi ci ti ca
quang cnh ph chung quanh, th gii chung quanh hai da tr l nhng con ngui b nh dang
thuong, sng ln lt trong bng ti. l chj T ngy th m cua bt c, ti dn don ci hng nuc dui
gc cy bng vi ngon dn Hoa Ky leo lt. l cu Thi, b lo hoi din, ti ti dn ca hng Lin nc
mt ct ruou ri ln vo bng ti vi giong cui khanh khch. l bc ph Siu gnh gnh ph, mn
qu xa xi ca ph huyn, c chm than hng nhu ma troi. l vo chng bc Xm gp chuyn bng
my ting dn bu bt ln trong yn lng. l my da tr con nh ngho di nht thanh na thanh tre
hoc bt c ci g c th dng duoc. T cnh thin nhin dn s phn con ngui du c mt ci g tn
lui, khng tuong lai, leo lt mt cch ti nghip, trong ngho di, bun chn v tm ti.

"Chng y ngui trong bng ti mong doi mt ci g tuoi sng cho su sng ngho kh ca ho. Thach
Lam d hiu su sc nhng con ngui b nh trong bng ti ny vi nhng uc vong dng thuong ca
ho.

Sng trong bng ti, trong yn lng, trong bun chn, dm dm chj em Lin c thc d duoc nhn
chuyn tu di qua "tu dn chj dnh thc em dy nh!. Nghe li dn ca b An ta cm thy hai da tr
tha thit vi chuyn tu dm dn bit chng no. Ri dn ghi ra. Ri ting ci xe la du vong lai trong
dm khuya ko di ra theo ngon gi xa xi. V chi cn nghe chj Lin goi: "Dy di An! Tu dn ri! l Anh
nhm dy dui mt v tinh hn. Ri ting ci rt ln, don tu rm r di ti. Lin quan st rt k don tu,
thm kht nhu duoc nhn mt th gii xa la "Lin chi thong trng thy nhng toa hang trn sang trong l
nh nhng ngui, dng v kn lp lnh v cc ca knh sng. Ri chic tu di vo dm ti, d lai nhng
dm than d bay tung trn dung st. Chuyn tu d xo trn c ci yn tnh ca ph huyn. Chuyn tu
goi cho Lin mo tung: "Ho H ni v! H Ni xa xm, H Ni sng ruc vui v v huyn no.

R rng l Lin v An doi tu khng phi d bn t qu vt cho khch di dung m l mt nhu cu bc
xc v tinh thn ca hai da tr, mun trong chc lt duoc thot ra khi cuc sng bun chn ti tm
ny. "Con tu nhu d dem mt cht th gii khc di qua. Mt th gii khc hn, di vi Lin khc hn
cc vng sng ngon dn ca chj T v nh la ca bc Siu. Dui mt hai da tr, chic tu l hnh nh
ca mt th gii vn minh, giu sang, nhn nhjp, huyn no v dy nh sng.

Qua tm trang doi tu ca hai da tr, tc phm th hin mt nin xt thuong v han di vi nhng kip
ngui nh b v danh khng bao gi duoc bit nh sng v hanh phc. Cuc sng mi mi bj chn vi
trong tm ti ngho di, bun chn noi ph huyn v ni rng ra trn dt nuc cn chm dm trong cnh
n l v di ngho. Qua tm trang Lin, tc gi dng thi cng mun thc tinh tm hn u oi dang lui tt
ngon la lng khao kht duoc sng mt cuc sng c ngha hon, khao kht thot khi cuc di tm ti
dang chn vi ho.