RAUNARSKI ALATI: Baze Podataka (ACCESS)-1

Nenad Grujovi

BAZE PODATAKA (ACCESS)

1. Osnovni pojmovi Baza podataka je skup informacija, niz slogova koji sadre istorodne informacije. Primeri: telefonski imenik, dokumentacija dekanata (kartoteka) sa podacima o studentima. Zapaanje: imenik je sortiran po azbunom redosledu, kartoteka je sortirana po brojevima indeksa. Kompjuterske baze podataka izmeu ostalog omoguavaju: lako dodavanje i brisanje slogova jednostavno i brzo prepravljanje (auriranje) podataka brzo i pouzdano formiranje izvetaja u zadatom rasporedu (npr. spisak sortiran po adresama ili spisak sortiran po godini roenja) Baza podataka (Data base DB) Grupa tabela podataka koje sadre srodne podatke. DB se moe sastojati od samo jedne tabele (najee to nije sluaj). Tabela (Table) Grupa slogova podataka. Svi slogovi su isto organizovane grupe podataka - polja. Analogija u C programskom jeziku je niz struktura. Slog (zapis) (Record) Jedinstveni zapis (vrsta) u tabeli koji se sastoji od vie polja sa podacima, u optem sluaju, razliitoga tipa. Analogija u C programskom jeziku je struktura. Primer: u telefonskom imeniku komplet podataka za jednog telefonskog klijenta. Polje (Field) Pojedinani podatak - stavka u slogu. Analogija u C jeziku je promenljiva lanica strukture. Primer: u telefonskom imeniku su etiri polja: prezime, ime, adresa i telefonski broj. Indeks (Index) Poseban tip dopunske tabele koja sadri vrednosti odreenog polja tabele (osnovne). Pored pomenutog polja slog indeks tabele sadri i polje sa podatkom o odgovarajuoj poziciji sloga osnovne tabele u ureenom poretku po vrednosti polja na koje se indeks odnosi. Razliite indeks tabele (indeksi po razliitim poljima tabele) omoguavaju razliit poredak u okviru iste tabele bez njenog stvarnog sortiranja tj. u tabeli se zadrava postojei fiziki redoled slogova. Primer: telefonski imenik moe biti tampan i po ulicama, imenima ili telefonskim brojevima. Upit (Query) Komanda struktuiranog jezika za upite (Structured Query Language SQL) dizajnirana za izdvajanje odreene grupe slogova, po odreenom kriterijumu, iz jedne ili vie tabela ili za izvoenje operacija nad tabelama. Primer: u telefonskom imeniku izdvajanje slogova koji sadre korisnike telefona iz jedne odreene ulice. Set slogova (RecordSet) Grupa slogova - podskup svih slogova jedne ili vie tabela, kontrolisana i formirana uz pomo upita. Sistem za upravljanje bazom podataka (Data Base Management System DBMS) Sistem za kreiranje, modifikovanje, brisanje, uvanje, indeksiranje, programiranje itd. DB. Entitet (Entity) Svaku realnu injenicu ili pojavu, bez obzira na sutinu nazivamo entitetom. Entitete razlikujemo na osnovu osobina Atributa.

RAUNARSKI ALATI: Baze Podataka (ACCESS)-2

Nenad Grujovi

2. Ravne baze podataka (Flat File) Baza podataka se sastoji od samo jedne tabele u kojoj su svi podaci. Primer: deo baze ispitnih prijava studenata.
Broj 23/97 144/95 100/98 2/98 Prezime Gaji Mladenovi Filipovi Pei Ime Milan Sran Vesna Zoran Primedba Smer ponovac PMA nagraivan PMA PT 1. put MVM Predmet_1 Statika Kinematika Engleski Kinematika Predmet_2 Dinamika Dinamika Statika Predmet_3 Matematika Matematika

3. Relaciona baza podataka (Relational DB) Baza podataka se sastoji od vie tabela. Cilj je eliminisanje suvinih (ponavljanih) informacija, bre i pouzdanije funkcionisanje u odnosu na ravne baze podataka. Normalizacija (Normalization) je procedura (5 normalnih formi) kojom se podaci grupiu u tabele u okviru baze podataka sa ciljem: eliminisanja duplikata informacija u tabelama, prilagoavanja buduim promenama u strukturi tabela, minimizacija uticaja promene strukture baze na program koji koristi podatke Primarni klju (Primary key) Skup vrednosti (kolona ili grupa kolona) koji jednobrazno odreuje red u tabeli. Svakoj vrednosti primarnog kljua odgovoara samo jedan slog tabele . Primer: broj indeksa (Broj). Spoljnji klju (Foreign key) Kolona (ili grupa kolona) u tabeli ije vrednosti odgovaraju vrednostima primarnog kljua tabele sa kojom je uspostavljena relacija. Integritet podataka (Integrity) Obezbeivanje ispravnih veza izmeu podataka (tabela) u bazi. Validacija podataka (Validation) Obezbeivanje ispravnosti vrednosti podataka; npr. broj indeksa mora biti vei od nule. Entiteti - Relacije (Entity-Relation) E-R dijagram je grafiki prikaz relacionog modela. Primer: relacija 1:1 (jedan prema jedan)
Broj 23/97 144/95 100/98 2/98 Prezime Gaji Mladenovi Filipovi Pei Ime Milan Sran Vesna Zoran Broj 23/97 144/95 100/98 2/98 Primedba ponovac nagraivan 1. put

primarni klju

student
Prezime Ime

vez
Broj Broj

primedba

Primedb

RAUNARSKI ALATI: Baze Podataka (ACCESS)-3

Nenad Grujovi

Primer: relacija N:1 (1:N) (jedan prema vie)

Broj 23/97 144/95 100/98 2/98 Prezime Gaji Mladenovi Filipovi Pei Ime Milan Sran Vesna Zoran SmerID 1 1 3 2 SmerID 1 2 3 4 Smer Primenjena mehanika i automatika Motorna vozila i motori Procesna tehnika Proizvodno mainstvo

Broj Prezime

student

pripada
SmerID

smer

Ime

SmerID

Smer

Primer: relacija N:N (vie prema vie)

Broj 23/97 144/95 100/98 2/98 Prezime Gaji Mladenovi Filipovi Pei Ime Milan Sran Vesna Zoran Broj 23/97 23/97 23/97 144/95 144/95 144/95 100/98 100/98 2/98 IspitID 2 4 1 3 4 1 6 2 3 IspitID 1 2 3 4 5 6 7 Predmet Matematika Statika Kinematika Dinamika Teorija oscilacija Engleski jezik

Broj Prezime

student

prijave

ispit

Ime

Broj

IspitID

IspitID

Predmet

RAUNARSKI ALATI: Baze Podataka (ACCESS)-4

Nenad Grujovi

4.1 ACCESS : formiranje baze podataka

4.2 ACCESS : formiranje tabela

RAUNARSKI ALATI: Baze Podataka (ACCESS)-5

Nenad Grujovi

4.3 ACCESS : definisanje polja

Tabele : Student, Primedbe, Smer, Predmeti i Prijave

RAUNARSKI ALATI: Baze Podataka (ACCESS)-6

Nenad Grujovi

4.4 ACCESS : formiranje relacija

Tools

4.4.1 Alat za formiranje relacija 4.4.2 Relacije izmeu tabela Student, Primedbe, Smer, Predmeti i Prijave

RAUNARSKI ALATI: Baze Podataka (ACCESS)-7

Nenad Grujovi

4.4.3 Editovanje pojedinanih relacija

4.4.4 Primer relacije 1-1 izmeu tabela Student i Primedba

RAUNARSKI ALATI: Baze Podataka (ACCESS)-8

Nenad Grujovi

4.5 ACCESS : unos podataka u tabele Primer : podaci u tabeli Student

4.6 ACCESS : forme za unos podataka

RAUNARSKI ALATI: Baze Podataka (ACCESS)-9

Nenad Grujovi

Primer forme za unos podataka u tabelu Student

4.7 ACCESS : upiti (Query) 4.7.1 Primer : prijavljeni studenti za ispit iz matematike

4.7.2

SQL sintaksa upita

RAUNARSKI ALATI: Baze Podataka (ACCESS)-10

Nenad Grujovi

4.7.3

Automatizovano kreiranje upita