V n nhi m ngu n n c BSCL: Nh ng kh kh n v th thch trong vi c th c thi php lu t b o v ti nguyn n c thnh ph C n Th

Nguy n Th Ph ng Loan1, Benedikter Simon2 Nh m m b o s khai thc, s d ng m t cch hi u qu v b n v ng ngu n ti nguyn n c, khung php l v l nh v c n c Vi t Nam ang t ng b c c hnh thnh v hon thi n trong su t th p k qua. Khung php l ny bao g m m t lo t cc v n b n quy ph m php lu t v qu n l ti nguyn n c, k c quy nh v vi c x n c th i t ho t ng s n xu t cng nghi p, nng nghi p v h gia nh. B o v ngu n ti nguyn n c, c th lin quan n ch t l ng n c v ng n ng a s nhi m n c ang l v n th i s do s c p c a qu trnh cng nghi p ha, hi n i ha v s pht tri n h i nh p c a t n c. Th nh ng, ch t l ng c a cc v n b n php lu t hi n hnh v qu n l ngu n ti n c Vi t Nam v n ch a p ng c nhu c u th c t . Thm vo l vi c th c thi cc v n b n php lu t c p Trung ng v ang g p ph i nhi u kh kh n trong qu trnh p d ng t i cc a ph ng. Bi vi t d i y c p m t cch khi qut v khung php l hi n hnh v qu n l n c th i Vi t Nam; th c ti n vi c p d ng cc quy nh v qu n l n c th i t i thnh ph C n Th ; c ng nh nguyn nhn v m t s gi i php kh c ph c nh ng b t c p trong tnh hnh hi n nay.

1. Khung php l v qu n l n

c th i

Vi t Nam

Ngy nay, b o v ngu n ti nguyn n c (TNN) ang l v n nng b ng mang tnh ton c u. B o v TNN l b o v s ti p t c c a s s ng loi ng i c ng nh s s ng c a tri t. V m c tiu , Vi t Nam hnh thnh m t khung php v i cc quy nh nh m m b o s khai thc, s d ng, b o v v pht tri n m t cch b n v ng ngu n TNN Vi t Nam. Lu t Ti nguyn n c s 08/1998/QH10 (Lu t TNN) c Qu c h i n c C ng ha x h i ch ngh a Vi t Nam thng qua ngy 20/05/1998 hnh thnh m t n n t ng php l cho h th ng php lu t b o v ngu n TNN Vi t Nam. Nh m h ng d n vi c thi hnh Lu t TNN, Chnh ph c ng ban hnh Ngh nh s 179/1999/N -CP ngy 30/12/1999 quy nh chi ti t vi c qu n l, b o v , khai thc v s d ng ti nguyn n c; x n c th i vo ngu n n c; c p gi y php v ti nguyn n c v phng ch ng, kh c ph c h u qu tc h i do n c gy ra. Thm vo l m t lo t cc lu t v php l nh quan tr ng lin quan n vi c b o v mi tr ng (BVMT) ni chung, v b o v ngu n TNN ni ring c ng c ban hnh nh m p ng nhu c u pht tri n v h i nh p c a t n c. C th nh l: Lu t Khong s n n m 1996 ( c s a i, b sung vo n m 2005); Php l nh Khai thc v B o v Cng trnh Th y l i n m 2001; Lu t t ai n m 2003; Lu t Th y s n n m 2003; Lu t Giao thng ng th y n i a n m 2004; Lu t u th u n m 2005; Lu t i u n m 2006; v c bi t l Lu t B o v Mi tr ng3 n m 2005 (Lu t BVMT). Ngoi ra, h th ng cc v n b n d i lu t c lin quan c ng c xy d ng v lin t c c s a i, b sung v i m c tiu cung c p nh ng quy nh chi ti t, c th v ph h p h n cho vi c khai thc, s d ng v b o v mi tr ng TNN, c ng nh gi i quy t cc vi ph m php lu t trong l nh v c TNN. Theo , c quan nh n c v m i t ch c c nhn u ph i c trch nhi m b o v TNN. Chnh quy n a ph ng cc c p c trch nhi m b o v TNN t i a ph ng. T
1 2

Nguy n Th Ph ng Loan/Center for Development Research ( H Bonn), D n WISDOM Benedikter Simon/Center for Development Research ( H Bonn), D n WISDOM 3 Lu t ny thay th Lu t B o v mi tr ng n m 1993

ch c, c nhn c trch nhi m th ng xuyn b o v ngu n n c do mnh tr c ti p khai thc, s d ng. Nghim c m vi c a vo ngu n n c cc ch t th i c h i, n c th i ch a x l ho c x l ch a t tiu chu n cho php theo quy nh c a php lu t v BVMT. Ngoi ra, t ch c, c nhn s d ng n c trong s n xu t, kinh doanh v cc ho t ng khc n u x n c th i vo ngu n n c th ph i c php c a c quan nh n c c th m quy n. Vi c c p php x n c th i vo ngu n n c ph i c n c vo kh n ng ti p nh n n c th i4 c a ngu n n c, b o m khng gy nhi m ngu n n c v vi c b o v ti nguyn n c ( i u 18 Lu t TNN). Vi c c p php th m d, khai thc, s d ng TNN, x n c th i vo ngu n n c c quy nh c th v chi ti t t i Ngh nh s 149/2004/N -CP c a Chnh ph ngy 27/07/2004 v Thng t s 02/2005/TT-BTNMT c a B Ti nguyn v Mi tr ng (B TNMT) ban hnh ngy 24/06/2005. Theo , gi y php th m d, khai thc, s d ng TNN, x n c th i vo ngu n n c bao g m: (1) Gi y php th m d n c d i t; (2) Gi y php khai thc, s d ng n c d i t; (3) Gi y php khai thc, s d ng n c m t; v (4) Gi y php x n c th i vo ngu n n c. Th i h n c a gi y php x n c th i vo ngu n n c l khng qu 10 (m i) n m v c xem xt gia h n nh ng th i gian gia h n l khng qu 05 (n m) n m. Khi ngu n n c khng cn kh n ng ti p nh n n c th i, nhu c u x n c th i t ng m ch a c bi n php x l kh c ph c, ho c x y ra cc tnh hu ng c bi t c n ph i h n ch vi c x th i vo ngu n n c, th th i h n v n i dung gi y php x th i vo ngu n n c s c thay i v i u ch nh ty theo t ng tr ng h p c th ( i u 8 kho n 3 Ngh nh s 149/2004/N -CP). Quy chu n k thu t qu c gia c s d ng xc nh hnh vi vi ph m hnh chnh v m c vi ph m hnh chnh trong l nh v c BVMT; tr ng h p c c quy chu n k thu t qu c gia v quy chu n k thu t a ph ng th p d ng quy chu n k thu t a ph ng; tr ng h p ch a c quy chu n k thu t th p d ng tiu chu n b t bu c p d ng ( i u 6 Ngh nh s 117/2009/N -CP). Hi n t i, theo Quy t nh s 22/2006/Q BTNMT c a B TNMT ngy 18/12/2006 quy nh l i vi c b t bu c p d ng Tiu chu n Vi t Nam (TCVN) v mi tr ng v Quy t nh s 16/2008/Q -BTNMT c a B TNMT ngy 31/12/2008 ban hnh cc quy chu n qu c gia v mi tr ng, cc quy chu n v TCVN lin quan n ch t l ng n c bao g m: QCVN 08:2008/BTNMT - Quy chu n k thu QCVN 09:2008/BTNMT - Quy chu n k thu QCVN 10:2008/BTNMT - Quy chu n k thu ven b QCVN 11:2008/BTNMT - Quy chu n k thu ch bi n th y s n QCVN 12:2008/BTNMT - Quy chu n k thu gi y v b t gi y QCVN 13:2008/BTNMT - Quy chu n k thu d t may QCVN 14:2008/BTNMT - Quy chu n k thu t qu c gia v ch t l t qu c gia v ch t l t qu c gia v ch t l t qu c gia v n t qu c gia v n t qu c gia v n t qu c gia v n ng n ng n ng n cm t c ng m c bi n

c th i cng nghi p c th i cng nghi p c th i cng nghi p c th i sinh ho t

C n c Thng t s 02/2009/TT-BTNMT c a B TNMT ban hnh ngy 19/03/2009 quy nh nh gi kh n ng ti p nh n n c th i c a ngu n n c, kh n ng ti p nh n n c th i c a ngu n n c l kh n ng ngu n n c c th ti p nh n c thm m t t i l ng nhi m nh t nh m v n b o m n ng cc ch t nhi m trong ngu n n c khng v t qu gi tr gi i h n c quy nh trong cc quy chu n, tiu chu n ch t l ng n c cho m c ch s d ng c a ngu n n c ti p nh n.

QCVN 15:2008/BTNMT - Quy chu n k thu t qu c gia v d l ng ha ch t b o v th c v t trong t. TCVN 5945 : 2005: N c th i cng nghi p Tiu chu n th i

Vi c thu gom v x l n c th i c quy nh t i i u 81 c a Lu t BVMT hi n hnh. Theo , th v khu dn c t p trung ph i c h th ng thu gom ring n c m a v n c th i; n c th i sinh ho t5 ph i c x l t tiu chu n mi tr ng tr c khi a vo mi tr ng. N c th i c a c s s n xu t, kinh doanh, d ch v , khu s n xu t, kinh hoanh, d ch v t p trung ph i c thu gom, x l t tiu chu n mi tr ng. Bn th i t h th ng x l n c th i ph i c qu n l theo quy nh v qu n l ch t th i 6 r n . N c th i, bn th i c y u t nguy h i ph i c qu n l theo quy nh v ch t th i nguy h i7. Bn c nh , Lu t BVMT hi n hnh c ng quy nh cc yu c u i v i h th ng x l n c th i nh sau: (a) h th ng x l n c th i ph i c quy trnh cng ngh ph h p v i lo i hnh n c th i c n x l; (b) cng su t x l n c ph h p v i kh i l ng n c th i pht sinh; (c) x l n c th i t tiu chu n mi tr ng; (d) c a x th i vo h th ng tiu thot ph i t v tr thu n l i cho vi c ki m tra, gim st; v cu i cng, h th ng x l n c th i ph i c v n hnh th ng xuyn. Khu s n xu t, kinh doanh, d ch v t p trung; khu, c m cng nghi p lng ngh , d ch v t p trung; v c s s n xu t, kinh doanh, d ch v khng lin thng v i h th ng x l n c th i t p trung u l nh ng i t ng ph i c h th ng x l n c th i ( i u 82, i u 36 38 Lu t BVMT). Ngoi ra, vi c BVMT i v i b nh vi n, c s y t ( i u 39); trong ho t ng xy d ng ( i u 40); trong ho t ng th m d, khai thc, ch bi n khong s n ( i u 44); trong s n xu t nng nghi p i u (46); trong nui tr ng th y s n ( i u 47); v yu c u v b o v mi tr ng i v i h gia nh ( i u 53) c ng c Lu t BVMT hi n hnh quy nh r t c th . Theo quy nh c a php lu t v BVMT th vi c ki m sot, x l nhi m mi tr ng n c trong l u v c sng c th c hi n nh sau: (a) Ngu n th i trn l u v c sng ph i c i u tra, th ng k, nh gi v c gi i php ki m sot, x l tr c khi th i vo sng; (b) Ch t th i t ho t ng s n xu t, kinh doanh, d ch v , xy d ng, giao thng, v n t i, khai thc khong s n d i lng sng v ch t th i sinh ho t c a cc h gia nh sinh s ng trn sng ph i c ki m sot v b o m yu c u v b o v mi tr ng tr c khi th i vo sng; (c) Vi c pht tri n m i cc khu s n xu t, kinh doanh, d ch v , th , dn c t p trung trong l u v c sng ph i c xem xt trong t ng th ton l u v c, c tnh n cc y u t dng ch y, ch th y v n, s c ch u t i, kh n ng t lm s ch c a dng sng v hi n tr ng s n xu t, kinh doanh, d ch v v pht tri n th trn ton l u v c; (d) Vi c th m nh bo co nh gi tc ng mi tr ng i v i d n pht tri n
5

Quy chu n k thu t qu c gia v ch t l ng n c sinh ho t (ban hnh km theo Thng t s 05/2009/TTBYT c a B Y t ngy 17/6/2009) quy nh m c gi i h n cc ch tiu ch t l ng i v i n c s d ng cho m c ch sinh ho t thng th ng khng s d ng n u ng tr c ti p ho c dng cho ch bi n th c ph m t i cc c s ch bi n th c ph m. Quy chu n ny p d ng i v i cc c quan, t ch c, c nhn v h gia nh khai thc, kinh doanh n c sinh ho t, bao g m c cc c s c p n c t p trung dng cho m c ch sinh ho t c cng su t d i 1.000 m3/ngy m; v c nhn, h gia nh t khai thc n c s d ng cho m c ch sinh ho t. 6 V qu n l ch t th i r n, Ngh nh s 59/2007/N -CP c a Chnh ph ngy 09/04/2007 quy nh v ho t ng qu n l ch t th i r ng, quy n v ngh a v c a cc ch th lin quan n ch t th i r n. 7 Vi c c p php hnh ngh qu n l ch t th i nguy h i c quy nh t i Thng t s 12/2006/TT-BTNMT c a B TNMT ngy 26/12/2006 h ng d n i u ki n hnh ngh v th t c l p h s , ng k, c p php hnh ngh , m s qu n l ch t th i nguy h i; c ng nh t i Quy t nh s 23/2006/Q -BTNMT c a B TNMT ngy 26/12/2006 v vi c ban hnh danh m c ch t th i nguy h i.

m i khu s n xu t, kinh doanh, d ch v , th , dn c t p trung, c s s n xu t, kinh doanh, d ch v c quy m l n trong l u v c ph i c s tham gia ki n c a UBND c p t nh n i c sng ch y qua. V ki m sot, x l nhi m mi tr ng bi n, theo quy nh c a php lu t v BVMT hi n hnh th c th c hi n nh sau: (a) Ngu n th i t t li n, c s s n xu t, kinh doanh, d ch v , th , khu dn c ven bi n, trn bi n, trn o ph i c i u tra, th ng k, nh gi v c gi i php ng n ng a, h n ch tc ng x u i v i mi tr ng bi n; (b) Ch t th i v cc y u t gy nhi m khc t ho t ng s n xu t, kinh doanh, d ch v , xy d ng, giao thng, v n t i, khai thc trn bi n ph i c ki m sot v x l t tiu chu n mi tr ng; (c) D u, m , dung d ch khoan, ha ch t v cc ch t c h i khc c s d ng trong cc ho t ng th m d, khai thc ti nguyn bi n sau khi s d ng ph i c thu gom, l u gi trong thi t b chuyn d ng v ph i c x l theo quy nh v qu n l ch t th i nguy h i; (d) Nghim c m m i hnh th c ch t th i trong vng bi n n c C ng ha x h i ch ngh a Vi t Nam. K t ngy 01/01/2004, ph b o v mi tr ng i v i n c th i c p d ng theo Ngh nh s 67/2003/N -CP c a Chnh ph ngy 13/6/2003 (nay c s a i, b sung b i Ngh nh s 04/2007/N -CP ngy 08/11/2007) v ph BVMT i v i n c th i v Thng t lin t ch s 125/2003/TTLT-BTC-BTNMT (TTLT 125) c a B Ti chnh v B TNMT ngy 18/2/2003 v vi c h ng d n th c hi n Ngh nh s 67/2003/N -CP c a Chnh ph ngy 13/6/2003 v ph BVMT i v i n c th i. Theo , cc t ch c, h gia nh ph i n p ph BVMT i v i n c th i sinh ho t8 v n c th i cng nghi p9. Ph BVMT i v i n c th i sinh ho t l kho n thu thu c ngn sch nh n c, c l i m t ph n trong t ng s ph thu c cho n v cung c p n c s ch trang tr i chi ph cho vi c thu ph. i v i tr ng h p t khai thc n c s d ng, H i ng nhn dn t nh, thnh ph tr c thu c Trung ng (H ND c p t nh) quy t nh t l l it i a khng qu 15% trn t ng s ph thu c cho y ban nhn dn (UBND) x, ph ng trang tr i chi ph cho vi c thu ph BVMT i v i n c th i c a cc i t ng ny. Ton b s ti n ph BVMT i v i n c th i sinh ho t c trch theo qui nh trn y, n v cung c p n c s ch, UBND x, ph ng ph i s d ng ng m c ch, c ch ng t h p php theo ch qui nh, cu i n m n u ch a chi h t th c chuy n sang n m sau chi theo ch quy nh. Ph n ph cn l i (sau khi tr i s ph trch l i cho n v cung c p n c s ch, UBND x, ph ng) c n p vo Ngn sch nh n c ( i u 3 Thng t lin t ch s 106/2007/TTLT-BTC-BTNMT c a B Ti chnh v B TNMT ngy 06/9/2007 s a i, b sung TTLT 125). V x ph t vi ph m hnh chnh trong l nh v c TNN, theo Ngh nh 34/2005/N CP c a Chnh ph ngy 17/03/2005 quy nh v x ph t vi ph m hnh chnh trong l nh v c TNN, v Thng t s 05/2005/TT-BTNMT c a B TNMT h ng d n thi hnh Ngh nh s 34/2005/N -CP; vi ph m hnh chnh trong l nh v c TNN l nh ng hnh vi vi
8

N c th i sinh ho t l n c th i ra mi tr ng t cc h gia nh; c quan nh n c; n v v trang nhn dn; v n phng c a cc t ch c c nhn; b nh vi n, nh hng, khch s n, c s s n xu t kinh doanh d ch v khc (Ngh nh s 67/2003/N -CP, Thng t lin t ch s 125/2003/TTLT-BTC-BTNMT ngy 18/12/2003 c a B Ti chnh v B TNMT h ng d n th c hi n Ngh nh s 67/2003/N -CP). 9 N c th i cng nghi p l n c th i ra mi tr ng t cc c s s n xu t cng nghi p, c s ch bi n th c ph m, nng s n, lm s n, th y s n; c s ho t ng gi t m gia s c; c s s n xu t th cng nghi p trong cc lng ngh ; c s ch n nui cng nghi p t p trung,; nh my c p n c s ch; h th ng x l n c th i (Ngh nh s 67/2003/N -CP, Thng t lin t ch s 125/2003/TTLT-BTC-BTNMT ngy 18/12/2003 c a B Ti chnh v B TNMT h ng d n th c hi n Ngh nh s 67/2003/N -CP).

ph m cc quy nh qu n l nh n c trong l nh v c TNN do c nhn, t ch c th c hi n m t cch c ho c v m khng ph i l t i ph m. Vi ph m hnh chnh trong l nh v c TNN quy nh t i Ngh nh ny bao g m: (1) Vi ph m cc quy nh v b o v ti nguyn n c; (2) Vi ph m cc quy nh v th m d, khai thc, s d ng ti nguyn n c, x n c th i vo ngu n n c; (3) Vi ph m cc quy nh v thu th p, qu n l, khai thc, s d ng d li u, thng tin v TNN v cc vi ph m khc trong l nh v c TNN. Theo quy nh t i i u 7 Ngh nh 34/2005/N -CP, i v i m i hnh vi vi ph m hnh chnh trong l nh v c TNN, c nhn, t ch c vi ph m ph i ch u m t trong cc hnh th c x ph t chnh l c nh co v ph t ti n (m c ph t ti n t i a i v i m t hnh vi vi ph m hnh chnh trong l nh v c TNN l 100.000.000 ng). M c ph t c th i v i m t hnh vi vi ph m hnh chnh trong l nh v c TNN l m c trung bnh c a khung ph t ti n c quy nh i v i hnh vi ; m c trung bnh c a khung ph t ti n th c hi n theo quy nh t i kho n 2 i u 57 Php l nh X l vi ph m hnh chnh v i u 24 Ngh nh s 134/2003/N -CP. N u vi ph m c tnh ti t gi m nh th m c ph t ti n c th gi m xu ng nh ng khng c gi m qu m c t i thi u c a khung ph t ti n i v i hnh vi vi ph m . N u vi ph m c tnh ti t t ng n ng th m c ph t ti n c th t ng ln nh ng khng c v t qu m c t i a c a khung ph t ti n i v i hnh vi vi ph m . Tuy nhin, c nhn, t ch c b x ph t vi ph m hnh chnh trong l nh v c TNN ho c ng i i di n h p php c a h c quy n khi u n i, t co i v i quy t nh x ph t c a ng i c th m quy n ( i u 69 Lu t TNN, i u 24 Ngh nh 34/2005/N -CP). Vi c gi i quy t tranh ch p v TNN theo quy nh t i i u 62 Lu t Ti nguyn n c c quy nh nh sau: (1) UBND x, ph ng, th tr n c trch nhi m ph i h p v i c quan, t ch c v c nhn trong vi c ha gi i cc tranh ch p v ti nguyn n c ph h p v i quy nh c a php lu t. Nh n c khuy n khch vi c ha gi i cc tranh ch p v ti nguyn n c; (2) C quan nh n c c th m quy n c p lo i gi y php v ti nguyn n c no th c trch nhi m gi i quy t khi u n i pht sinh t vi c th c hi n gi y php 10; (3) Trong tr ng h p ng s khng ng v i quy t nh gi i quy t khi u n i th c quy n khi u n i n c quan nh n c c th m quy n ho c kh i ki n t i To n theo quy nh c a php lu t11.
10

Theo quy nh t i Ngh nh s 149/2004/N -CP, Ngh nh s 13/2008/N -CP, v Quy t nh c a B TNMT s 216/2009/Q -BTNMT; c quan c th m quy n c p, gia h n, thay i th i h n, i u ch nh n i dung, nh ch hi u l c v thu h i gi p php th m d, khai thc, s d ng TNN, c ng nh x n c th i vo ngu n n c bao g m: B TNMT, C c Qu n l Ti nguyn n c, UBND c p t nh, v cc c quan h u quan m nh n cng tc qu n l nh n c v TNN. Ch t ch UBND t nh, thnh ph tr c thu c trung ng (sau y g i chung l UBND c p t nh) c th m quy n: (1) Gi i quy t khi u n i i v i quy t nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh c a mnh; (2) Gi i quy t khi u n i m Ch t ch UBND c p huy n gi i quy t l n u nh ng cn c khi u n i; (3) Gi i quy t khi u n i m Gim c s ho c c p t ng ng thu c UBND c p t nh gi i quy t l n u nh ng cn c khi u n i m n i dung thu c ph m vi qu n l c a UBND c p t nh ( i u 23 Lu t Khi u n i T co s 09/1998/QH10; Lu t s a i, b sung s 26/2004/QH11 v Lu t s 58/2005/QH11 s a i, b sung m t s i u c a Lu t Khi u n i t co). Theo quy nh t i i u 25 Lu t Khi u n i t co 1998, c s a i, b sung n m 2004 v 2005; B tr ng B TNMT, Th tr ng c quan ngang b , Th tr ng c quan thu c Chnh ph c th m quy n: (1) Gi i quy t khi u n i i v i quy t nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh c a mnh, c a cn b , cng ch c do mnh qu n l tr c ti p (trong tr ng h p ny l C c Qu n l Ti nguyn n c); (2) Gi i quy t khi u n i m nh ng ng i quy nh t i i u 24 c a Lu t khi u n i, t co gi i quy t l n u nh ng cn c khi u n i; (3) Gi i quy t khi u n i c n i dung thu c quy n qu n l nh n c c a b , ngnh mnh m Ch t ch UBND c p t nh, Gim c s ho c c p t ng ng thu c UBND c p t nh gi i quy t l n u nh ng cn c khi u n i. 11 Trong th i h n 30 ngy, k t ngy h t th i h n gi i quy t quy nh t i i u 36 c a Lu t khi u n i, t co m khi u n i khng c gi i quy t ho c k t ngy nh n c quy t nh gi i quy t khi u n i l n u m ng i khi u n i khng ng th c quy n khi u n i n ng i c th m quy n gi i quy t khi u n i l n

2. Hi n i ha v cc v n h p thnh ph C n Th

v mi tr

ng n

BSCL

Tr

ng

C n Th , thnh ph c l a ch n lm khu v c nghin c u c a bi vi t ny, l m t trong 13 t nh c a vng ng b ng Sng C u Long ( BSCL). V m t a l, thnh ph C n Th (Tp. C n Th ) c m t v tr trung tm chi n l c c a vng chu th Mekong, l ng l c cho s pht tri n c a c vng ng b ng v i kho ng cch 170km pha Ty Nam t thnh ph H Ch Minh v 70 km t b bi n, n m d c theo b Sng H u. T ng di n tch c a thnh ph l 1401 km, trong 115.000 ha (82%) ph n l n c a t cs d ng cho m c ch nng nghi p.

2.1. C n Th v i kht v ng v

n ln

K t thng 8 n m 2009, Tp. C n Th tr thnh thnh ph tr c thu c Trung ng lo i I. V m t hnh chnh, thnh ph c chia thnh 5 qu n (Ninh Ki u, Bnh Th y, Ci R ng, M, Th t N t) v 4 huy n (V nh Thnh, Th i Lai, C , Phong i n). T ng dn s c a thnh ph l 1,18 tri u ng i, trong 66% l dn thnh th v 34% l dn nng thn. M t dn s trung bnh l 849 ng i/km , nh ng phn b khng u do s chnh l ch gi a khu th v nng thn hi n nay l kh l n. V th , m t dn s c a cc huy n nh V nh Th nh, C , Th i Lai, Phong i n ch l 380-474 ng i/km, trong khi m t dn s cc qu n cao h n nhi u t 1.026-8.416 ng i/km (C c Th ng k Tp. C n Th 2009). Trong nh ng n m v a qua, Tp. C n Th tr i qua giai o n c tr ng v hi n i ha v th ha v i t c kh nhanh v t nng nghi p nhi u n i c chuy n i thnh t v t cng nghi p. c bi t l s pht tri n v m r ng c a cc khu th m i v khu cng nghi p m i d c theo b sng H u, cc qu n Ninh Ki u, Ci R ng, Bnh Th y, Mn, Th t N t gp ph n ng k thc y qu trnh hi n i ha, thay i c nh quan c a c thnh ph m t cch ng k trong nh ng n m v a qua (Garschagen et al. 2010). V i s pht tri n kinh t m nh m trong nh ng n m qua, Tp. C n Th ang trn con ng tr thnh trung tm kinh t quan tr ng nh t c a c vng BSCL. T n m 2006 n n m 2008 s t ng tr ng kinh t trung bnh t 16,6%; trong , m nh nh t l ngnh cng nghi p (21%), ti p theo l l nh v c d ch v (16%). S ti c c u kinh t g n y t nng nghi p theo h ng cng nghi p v pht tri n ngnh d ch v c th hi n trong c u trc t ng s n ph m trn a bn. Trong , t ng s n ph m c a ngnh nng nghi p gi m xu ng t 18,7% n 14% trong kho n th i gian ch 5 n m, ng th i ngnh cng nghi p (43%) v d ch v (43%) t ng ln ng k . V i nhi u ngnh cng nghi p trong l nh v c ch bi n th c ph m, c bi t l xay xt la g o v ch bi n c ( ng l nh) - c hai ngnh ny c ng ang d n u danh sch cc m t hng xu t kh u ch ch t. Tuy nhin, ngnh nng nghi p v n ng m t vai tr h t s c quan tr ng v l x ng s ng c a n n kinh t c a thnh ph . Ngoi ra cn c cc l nh v c kinh t quan tr ng khc nh l cng nghi p ha ch t v ha ch t nng nghi p, d t may v s n xu t giy c ng nh du l ch (C c Th ng k Tp. C n Th 2009, Vietnam Private Sector Support Programme 2006).

hai ho c kh i ki n v n hnh chnh t i To n; i v i vng su, vng xa i l i kh kh n th th i h n ni trn c th ko di h n nh ng khng qu 45 ngy. Trong tr ng h p ng i khi u n i khng ng v i quy t nh gi i quy t khi u n i l n u c a B tr ng B TNMT, Th tr ng c quan ngang b , Ch t ch UBND c p t nh th c quy n kh i ki n v n hnh chnh t i To n nhn dn c p t nh, tr tr ng h p lu t c quy nh khc ( i u 39 Lu t Khi u n i t co 1998, c s a i, b sung n m 2004 v 2005).

Bi u 1: B n a l v hnh chnh Tp. C n Th (Ngu n: Center for Development Research - ZEF)

G n y nh t, c s h t ng c a thnh ph c nng c p. Trong n m 2009, s tr l i c a sn bay Tr Nc k t n i Tp. C n Th v i th H N i v cc n i khc Vi t Nam. V s p t i y, k ho ch khai thc cc chuy n bay qu c t trong khu v c ng Nam s c b t u i vo ho t ng t n m 2012. Ngoi ra, vi c u t vo s nng c p c s h t ng b n c ng gp ph n khuy n khch thnh ph tr thnh trung tm th ng m i quan tr ng nh t c a n n kinh t d a trn s n xu t nng nghi p c a c vng chu th , c bi t v v n chuy n hng nng s n xu t kh u (Tu i Tr 2010/01/09). H n n a, cc ch ng trnh u t l n c a chnh ph vo c s h t ng c u ng gip vi c v n chuy n hng ho v hnh khch d dng h n trong nh ng n m qua, c ng nh k t n i cc khu nng thn g n h n v i cc khu th c a thnh ph . c bi t l s xu t hi n c a C u C n Th v i chi u di 2.7 km hon thnh trong n m 2010, b c ngang Sng H u, l m t trong nh ng s ki n n t ng nh t, m t bi u t ng c a s hi n i ha c a Tp. C n Th v c vng BSCL. H n n a, trong nh ng n m g n y, Chnh ph u t nhi u cho vi c xy d ng tr ng h c m i, b nh vi n m i v c s h t ng cng c ng khc.

2.2. Bo

ng nhi m ngu n n

c v cc ngu n c a s nhi m

Vi c t ng tr ng kinh t v hi n i ha nh t nh mang l i r t nhi u l i ch cho thnh ph v ng th i c ng nng cao m c s ng ng i dn. Nh ng m t khc, s pht tri n nhanh chng ny c ng v ang gy ra nhi u hi u ng ph tiu c c. Cc xu h ng tiu c c ny th hi n r nt nh t trong s suy thoi mi tr ng v vi c khai thc qu m c cc ngu n ti nguyn thin nhin, c bi t l ngu n ti nguyn n c c a thnh ph . 7

L m t ph n c a n n v n minh sng n c BSCL, C n Th c m t h th ng sng, knh, r ch kh dy c v i ngu n ti nguyn n c phong ph, c th bao g m n c m t do sng H u em l i y n c ng t c n m cho m c ch s n xu t, n c ng m v n c m a (SIWRP 2007). H th ng th y l i t o thnh n n t ng h t ng c s cho s n xu t nng nghi p c a thnh ph (Kono 2001, Evers & Benedikter 2009). T cho th y ngu n ti nguyn n c l ph ng ti n s n xu t quan tr ng c a thnh ph . Ngoi t i tiu (th y nng), n c m t cn c s d ng cho cc ho t ng sinh ho t hng ngy v ho t ng kinh t nh : sinh ho t, cng nghi p v d ch v , nui tr ng thu s n, v n t i ng th y (SIWRP 2007). Theo k t qu gim st nhi m mi tr ng Tp. C n Th t n m 1999 n n m 2008 c a S TNMT Tp. C n Th (2009), g n nh t t c cc knh m ng c p thot n c chnh trong a bn thnh ph v ang b nhi m m c bo ng. N c h u h t cc knh m ng chuy n sang mu en v c mi hi, c bi t l nhi u n i thnh th . V n nhi m n c t i Tp. C n Th tr thnh m t m i quan tm c p bch, v h u nh t t c n c th i ch a c x l v n c x vo sng H u. Ch t th i cng nghi p ch a c x l v n c m t trong khu v c nng thn b nhi m ch y u l do cc ch t h u c , vi trng v ha ch t s d ng trong s n xu t nng nghi p. Ngoi ra, ngu n n c ng m c ng b nhi m do nh h ng c a s nhi m ngu n n c m t (Nuber et al. 2008). Ngu n n c th i x vo h th ng sng, r ch, knh Tp. C n Th ngy cng nhi u; bao g m cc ngu n chnh sau y: n c th i t h gia nh, n c th i t cc khu cng nghi p, c m cng nghi p, ti u th cng nghi p, cc lng ngh , v t ngnh tr ng tr t, ch bi n thu s n, ngnh nng nghi p, c ng nh ch t th i r n. Nng nghi p Nng s n a ph ng vng BSCL l g o, tri cy, v cc lo i th y s n/h i s n (SIWRP 2007). V i s c gi i ha v hi n i ha nng nghi p, c bi t l cc h th ng canh tc tr ng la thm canh, kh i l ng cc lo i ha ch t nng nghi p, ch y u l thu c tr su v phn bn, do nng dn dng c ng t ng ln r t ng k . T n m 1986 n 1996, l ng la g o s n xu t hng n m BSCL t ng ln v gi m c 5,1%; i u ny c ng c ngh a l l ng thu c tr su c s d ng c ng t ng ln m c t ng t . H u qu l mi tr ng n c, c th h n l n c m t v n c ng m cng ngy b nhi m nghim tr ng, nh h ng tr c ti p n cu c s ng, s c kh e con ng i, c ng nh e d a h sinh thi mi tr ng n c v n r t d b t n th ng c a vng BSCL (Nguyen Van Huu & Tran Thi Thanh Dung 2003). c bi t trong ma l l t phn bn v thu c tr su c ha tan v th m vo ngu n n c m t, ngu n n c m ph n l n ng i a ph ng s d ng cho m c ch sinh ho t hng ngy v m t ph n dng u ng (Reis et al. 2009, Herbst et al 2009). Nui tr ng th y s n Phong tro nui c pha B c vng BSCL pht tri n nhanh chng k t khi chnh sch nng nghi p c a Chnh ph Vi t Nam chuy n i xu h ng t s n xu t la g ot c canh n cc m hnh a d ng ha h th ng canh tc vo cu i th p nin 1990 (Bosma et al. 2005). T i Tp. C n Th , n m trong vng n c ng t c a vng ng b ng, ngnh nui tr ng th y s n, c bi t l nui c, t o nn m t b c ngo t l n trong 10 n m qua. T n m 2005 n n m 2008, s n l ng c nui trong a bn thnh ph t ng g p ba l n t 60 nghn t n/n m n kho ng 180 nghn t n/n m (C c Th ng k Tp. C n Th . 2009). Theo S NN & PTNT Tp. C n Th , t n m 2004 th tr ng xu t kh u cc s n ph m c Tra pht tri n r t m nh m v nui c xu t kh u tr thnh m t ngnh 8

sinh l i kinh doanh. nhi u n i trong thnh ph di n tch o nui c c m r ng ng k . Ng i nui c khng ng ng o ao m i, m c d ch a c s cho php hay ng k v i c quan qu n l ch c n ng a ph ng. V n khai thc ngu n n c m t nui c theo nhu c u c a ng i dn hi n nay l khng th ki m sot c. Hi n nay, c 12.216 ao nui c thnh ph C n Th . N c th i t nui c (ch t dinh d ng trong th c n cho c v tr m tch) c a hng tr m h nui c v n c vo h th ng sng, knh, m ng, ao d n n s nhi m vi sinh v t n c nghim tr ng. G n y, m t nghin c u i u tra th c t v phong tro nui c huy n Th t N t v cc v n mi tr ng t ra cho th y ph n l n cc h nui c thi u nh n th c v b o v mi tr ng. H khng nh n th c c nguyn nhn d n n s nhi m ngu n n c a ph ng l c lin quan n ho t ng nui c c a h (V Th Lang et al. 2009, Bo C n Th 14.12.2008). Cng nghi p v nhi m n c Thnh ph C n Th hi n t i c 5 khu cng nghi p (KCN), trong c 4 khu n m g n b sng H u. Ngoi ra cn c m t s c m cng nghi p nh . V i 34 nghn cng nhn v US$ 369 tri u v n u t trong v ngoi n c, cc KCN ny ng m t vai tr h t s c quan tr ng trong chi n l c cng nghi p ha c a thnh ph (S Cng th ng Tp. C n Th ). Theo k t qu gim st nhi m mi tr ng Tp. C n Th t n m 1999 - 2008 c a S TNMT Tp. C n Th (2009) cc v n nhi m ngu n n c lin quan n l nh v c cng nghi p tr nn nghim tr ng nh t cc KCN Tr Nc I (135ha) v KCN Tr Nc II (165ha). y l hai KCN l n nh t t i Tp. C n Th n m d c theo sng H u qu n Bnh Th y v Mn. Ho t ng t n m 1994 (Tr Nc I) v 2000 (Tr Nc II), n nay ch c 28 nh my trong t ng s 130 nh my ci t h th ng x l n c th i. T ng kh i l ng n c th i t hai KCN l h n 12.000 ngy/m x qua 17 c ng thot n c tr c ti p vo sng H u (Bo C n Th 14.12.2008). Do trong th c t , m t h th ng x l n c th i cng nghi p t p trung v n ch a t n t i, cho nn t t c lo i ch t th i cn l i sau qu trnh s n xu t c th i tr c ti p ra sng, knh r ch xung quanh, d n n tnh tr ng nhi m ngu n n c v nh h ng tr c ti p n cu c s ng c a ng i dn. R rng, nh n th c v b o v mi tr ng n c c ng nh v cc v n x h i, tc ng s c kho con ng i c a ph n l n cc cng ty l n hi n nay l r t km. Thay v u t vo cc ph ng ti n x l n c th i s n xu t thn thi n mi tr ng h n, th h ch ng th ch u tr ti n ph t nhi m mi tr ng, v b i l m c ph t hnh chnh theo quy nh hi n hnh c v l qu bo so v i l i nhu n m h thu c t nh ng hnh ng ph n l i mi tr ng, c ng nh v n u vo cng ngh c n thi t s n xu t s ch h n, thn thi n v i mi tr ng h n (Nguy n Th Ph ng Loan 2010b). Theo th ng k c a c quan a ph ng, Tp. C n Th c trn 1.000 n v cng nghi p/th ng m i bao g m cc nh my, x nghi p, ch , b nh vi n, tr m y t v i ch t th i r n v n c th i c ch a ch ic a ha ch t (nh s t, l u hu nh, ph t pho, amoniac, v cc vi sinh v t hi u kh). T n d ng v tr g n cc khu dn c , h x l n c th i b ng cch x tr c ti p vo h th ng thot n c sinh ho t gy ra nhi m nghim tr ng (Bo C n Th 15.12.2008). Song song v i qu trnh cng nghi p ha v hi n i Ch t th i r n v n c th i sinh ho t ha Tp. C n Th hi n ang ph i i m t v i s l ng ch t th i r n ngy m t t ng ln. Theo s li u th ng k, Tp. C n Th th i ra kho ng 843 t n rc ch t r n m i ngy, 310.000 t n rc ch t r n m t n m; bao g m ch t th i cng nghi p, ch t th i y t v cc lo i ch t th i nguy h i khc. Tuy nhin, n nay thnh ph v n ch a c m t bi rc c nh, c ng nh cc ph ng ti n x l ch t th i ph h p. Hi n t i, d ch v thu gom ch t th i thnh ph ch c kh n ng thu gom kho ng 50% ch t th i pht ra c a ton thnh ph 9

m i ngy. Ph n rc th i khng c thu gom, c bi t cc khu v c nng thn, cx l b ng cch tr c ti p ra sng, knh, m ng, ao, h gy nhi m mi tr ng n c (Thanh N.P. et al. 2009, Nguyen Thi Phuong Loan 2010b, S T N& MT Tp. C n Th 2009). Ngoi ra, do h th ng x l n c th i t p trung ch a c xy d ng hon t t v ch a th b t u i vo ho t d ng12, n c th i t h gia nh trong khu th thnh ch y qua m t h th ng thot n c, v n i ti p nh n n c th i cu i cng l i l sng H u. cc khu nng thn v m t s khu n i thnh c a thnh ph , nhi u h gia nh khng nh v sinh t ho i. H v n cn s d ng c u tiu ao c v sng . Lo i c u tiu ao c ny r t n gi n, khng i h i nhi u chi ph v c th xy d dng; ng th i m hnh ny c th s d ng nui c. S d lo i c u tiu ao c ny v n cn c r t a chu ng v v i h n ti n l i , mt m v thoi mi t nhin . i u ny hm m t thi quen c a ng i dn a ph ng. Tuy nhin, n c th i t ao c u tiu o c v n c th i sinh ho t khc l i c x vo ngu n n c gy nhi m ngu n n c, c ng nh d n n cc nguy c v s c kho cng c ng . y l m t trong nh ng l do c a cc tr ng h p m c b nh t , b nh tiu ch y v b nh th ng hn x y ra kh th ng xuyn vng BSCL (Reis et al. 2009, Herbst et al. 2009). M c d Ch th s 200/CT-TTg c a Th t ng Chnh ph ban hnh n m 1994 nghim c m cc lo i c u tiu ao c v sng , th nh ng cc lo i c u tiu ao c ny v n cn c s d ng kh ph bi n c vng BSCL.

3. Tp. C n Th : i m t v i s nhi m v suy gi m ch t l ngu n n c - Xt v kha c nh php l

ng c a

Trong nh ng n m g n y, h n 300 v n b n php quy ph m lu t c lin quan n vi c qu n l v b o v ngu n ti nguyn n c ni chung c ban hnh d i nhi u hnh th c v n b n khc nhau, i u ch nh h u h t m i l nh v c c lin quan n ti nguyn n c Vi t Nam. Trong s c kho ng 60 v n b n i u ch nh vi c qu n l s nhi m, ch t l ng c a ngu n n c, c ng nh vi c x n c th i vo ngu n n c. Ngoi ra, cc quy nh quan tr ng v b o v ngu n ti nguyn n c, c th l quy nh v qu n l ch t l ng n c v s nhi m n c c ban hnh cc c p a ph ng nh m th c thi cc v n b n php lu t c a Trung ng. Tp. C n Th hi n c kho ng 100 v n b n php lu t lin quan c ban hnh gp ph n xy d ng m t h th ng php lu t ton di n b o v ngu n ti nguyn n c trong ph m vi th m quy n c a thnh ph .

3.1. Qu n l nh n

c v ti nguyn n

a ph

ng

cc c p a ph ng, H i ng nhn dn (H ND) v y ban nhn dn (UBND) cc c p trong ph m vi nhi m v , quy n h n c a mnh th c hi n cc bi n php qu n l, b o v , khai thc, s d ng ti nguyn n c; phng, ch ng v kh c ph c h u qu tc h i do n c gy ra; gim st, ki m tra vi c thi hnh php lu t v ti nguyn n c t i a ph ng i u 4 kho n 3 Lu t TNN). C th - c n c Thng t lin t ch s 03/2008/TTLT-BTNMT-BNV c a B TNMT v B N i V ngy 15/07/2008 h ng d n ch c n ng, nhi m v , quy n h n v c c u t ch c c a c quan chuyn mn v ti nguyn mi tr ng thu c y ban nhn dn cc c p S Ti nguyn v Mi tr ng (S TNMT) l c quan chuyn mn thu c UBND t nh, thnh ph tr c thu c Trung ng (sau y g i chung l UBND c p t nh) c ch c n ng
12

Tp. C n Th hi n c m t d n h p tc pht tri n ti chnh v k thu t gi a CHLB c v Vi t Nam v i m c ch xy d ng v v n hnh m t h th ng x l n c th i trong khu th thnh c a thnh ph (http://www.wastewater-vietnam.org).

10

tham m u, gip UBND c p t nh th c nguyn v mi tr ng, bao g m: t ch t, mi tr ng, kh t ng thu v n, o ( i v i cc t nh c bi n, o); th ph m vi qu n l c a S .

hi n ch c n ng qu n l nh n c v l nh v c ti ai, ti nguyn n c, ti nguyn khong s n, a o c v b n , qu n l t ng h p v bi n v h i c hi n cc d ch v cng trong cc l nh v c thu c

C ng theo Thng t lin t ch s 03/2008/TTLT-BTNMT-BNV, c p huy n c Phng Ti nguyn v Mi tr ng (Phng TNMT). y l c quan chuyn mn thu c UBND c p huy n, c ch c n ng tham m u, gip UBND c p huy n qu n l nh n c v : t ai, ti nguyn n c, ti nguyn khong s n, mi tr ng, bi n v h i o ( i v i nh ng huy n c bi n). Phng TNMT c Tr ng phng v khng qu 03 Ph Tr ng phng. Tr ng phng ch u trch nhi m tr c UBND, Ch t ch UBND c p huy n v tr c php lu t v ton b ho t ng c a Phng. Cc Ph Tr ng phng gip Tr ng phng, ch u trch nhi m tr c Tr ng phng v tr c php lu t v nhi m v c phn cng. Cn b , cng ch c chuyn mn, nghi p v Phng TNMT lm cng tc qu n l trn a bn huy n c b tr ph h p v i nhi m v c giao; s l ng bin ch c a phng do UBND c p huy n quy t nh trong t ng bin ch hnh chnh c a huy n c UBND c p t nh giao. c p x th c cc Cng ch c a chnh - xy d ng (Cng ch c C-XD). H l nh ng cng ch c chuyn mn v ti nguyn v mi tr ng c p x, tham m u gip UBND c p x th c hi n qu n l nh n c v ti nguyn v mi tr ng trn a bn; ch u s h ng d n, ki m tra v chuyn mn, nghi p v c a Phng TNMT c p huy n. Cng ch c C-XD c p x c nhi m v gip UBND c p x th c hi n nhi m v , quy n h n qu n l nh n c v BVMT trn a bn c p x quy nh t i kho n 3 i u 122 Lu t BVMT Ngoi ra, nhi m v v quy n h n c a Cng ch c C-XD cn c quy nh t i Ph n III, m c II, TTLT s 03/2008/TTLT-BTNMT-BNV; theo , lin quan n cng tc qu n l ti nguyn n c, Cng ch c C-XD c nhi m v th c hi n th ng k, theo di, gim st tnh hnh khai thc, s d ng v b o v ti nguyn n c; tham gia cng tc phng, ch ng, kh c ph c h u qu do n c gy ra trn a bn x; th c hi n vi c ng k v ki m tra cc t ch c, c nhn trn a bn th c hi n cam k t BVMT theo y quy n c a UBND c p huy n. C ng nh tham gia ha gi i, gi i quy t cc tranh ch p, khi u n i, t co v l nh v c ti nguyn v mi tr ng theo quy nh c a php lu t; pht hi n cc tr ng h p vi ph m php lu t v qu n l, b o v ti nguyn v mi tr ng, x l theo th m quy n v ki n ngh cc c quan c th m quy n x l theo quy nh c a php lu t. T i Tp. C n Th , nhi m v v quy n h n c a S TNMT c quy nh t i Quy t nh s 08/2009/Q -UBND c a UBND Tp. C n Th ban hnh ngy 23/01/2009 quy nh ch c n ng, nhi m v , quy n h n v c c u t ch c c a S TNMT. Theo , S TNMT (Tp. C n Th ) c nhi m v t ng h p tnh hnh khai thc, s d ng n c, cc ngu n th i vo ngu n n c trn a bn; l p danh m c cc ngu n n c b nhi m, suy thoi, c n ki t; c ng nh t ch c th m nh h s gia h n, thay i th i h n, i u ch nh n i dung, nh ch hi u l c v thu h i gi y php th m d, khai thc, s d ng ti nguyn n c, gi y php x n c th i vo ngu n n c v gi y php hnh ngh khoan n c d i t theo th m quy n; th c hi n vi c c p php v thu ph, l ph v ti nguyn n c theo quy nh c a php lu t; thanh tra, ki m tra cc ho t ng v ti nguyn n c quy nh trong gi y php ( i u 2). Ngoi ra, S TNMT (Tp. C n Th ) cn c nhi m v ch tr, ph i h p v i cc S ban ngnh v c quan c lin quan trong vi c qu n l v b o v TNN, phng ch ng suy thoi, 11

c n ki t v nhi m ngu n n c. C th , theo quy nh t i Thng t lin t ch s 61/2008/TTLT-BNN-BNV v Quy t nh s 72/2008/Q -UBND ngy 26/8/2008 quy nh ch c n ng, nhi m v , quy n h n v c c u t ch c c a S Nng nghi p v Pht tri n nng thn (S NN&PTNT); vi c h ng d n, ki m tra vi c th c hi n cc quy nh c a UBND thnh ph v phn c p qu n l cc cng trnh th y l i v a v nh v ch ng trnh m c tiu c p, thot n c nng thn trn a bn; h ng d n, ki m tra v ch u trch nhi m v vi c xy d ng, khai thc, s d ng v b o v cc cng trnh th y l i v a v nh ; t ch c th c hi n ch ng trnh, m c tiu c p, thot n c nng thn c ph duy t 13 thu c trch nhi m v quy n h n c a S NN&PTNT . Bn c nh , v h t ng k thu t th , khu cng nghi p, khu ch xu t, khu kinh t , khu cng ngh cao, bao g m: k t c u h t ng giao thng th ; c p n c, thot n c, x l n c th i thu c ph m vi qu n l c a S Xy d ng (Thng t lin t ch s 20/2008/TTLT-BXD-BNV, Quy t nh s 23/2009/Q -UBND14 ngy 06/03/2009 quy nh ch c n ng, nhi m v , quy n h n v c c u t ch c c a S Xy d ng); Vi c h ng d n, ki m tra th c hi n cc tiu chu n, quy chu n ch t l ng s n ph m cng nghi p, an ton v sinh, mi tr ng cng nghi p, an ton v sinh th c ph m t khu s n xu t n khi a vo l u thng thu c ph m vi qu n l c a S Cng Th ng (Thng t lin t ch s 07/2008/TTLT-BCT-BNV, Quy t nh s 81/2008/QD-UBND ngy 08/9/2008 quy nh ch c n ng, nhi m v , quy n h n v c c u t ch c c a S Cng Th ng); Vi c t ch c th c hi n cc tiu chu n, quy chu n k thu t qu c gia v an ton v sinh th c ph m; ki m tra, thanh tra v x l cc vi ph m php lu t v an ton v sinh th c ph m i v i cc c s s n xu t, kinh doanh th c ph m trn a bn t nh theo quy nh c a php lu t thu c ph m vi quy n h n c a S Y T (Thng t lin t ch s 03/2008/TTLT-BYT-BNV, Quy t nh s 24/2009/Q -UBND ngy 06/3/2009 quy nh ch c n ng, nhi m v , quy n h n v c c u t ch c c a S Y T ). Ngoi ra cn c S Giao thng v n t i c ch c n ng tham m u, gip UBND thnh ph th c hi n ch c n ng qu n l nh n c v giao thng v n t i ng th y n i a (Quy t nh s 21/2009/Q -UBND ngy 24/2/2009 quy nh ch c n ng, nhi m v , quy n h n v c c u t ch c c a S Giao thng v n t i); S T Php th c hi n ch c n ng qu n l nh n c v cng tc xy d ng v thi hnh v n b n quy ph m php lu t; ki m tra, x l v n b n quy ph m php lu t; ph bi n, gio d c php lu t (Quy t nh s 60/2009/Q -UBND ngy 29/11/2009 quy nh ch c n ng, nhi m v , quy n h n v c c u t ch c c a S T Php). Bi u d i y s cung c p m t ci nhn t ng quan h n v cc c quan nh n c c p a ph ng th c hi n cng tc qu n l TNN.

13

S Nng nghi p v Pht tri n nng thn l c quan chuyn mn thu c y ban nhn dn thnh ph ; tham m u, gip y ban nhn dn thnh ph th c hi n ch c n ng qu n l nh n c v : nng nghi p; lm nghi p; th y s n; th y l i v pht tri n nng thn; phng, ch ng l t, bo; an ton nng s n, lm s n v thu s n trong qu trnh s n xu t n khi a ra th tr ng; v cc d ch v cng thu c ngnh nng nghi p v pht tri n nng thn v th c hi n m t s nhi m v , quy n h n theo s y quy n c a y ban nhn dn thnh ph v theo quy nh c a php lu t ( i u 1 Quy t nh s 72/2008/Q -UBND). 14 Nay c b sung b i Quy t nh 48/2009/Q -UBND ngy 01/09/2009

12

Bi u

2: Qu n l nh n
S TNMT
Quy t nh 30/2008/Q UBND 08/2009/Q UBND
Quy t nh s 71/2006/Q -UBND

c v ti nguyn n
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

a ph

ng - Tp. C n Th

Thanh tra (Quy t nh s 27/2008/Q -UBND) Phng Ti nguyn khong s n, n c & kh t ng th y v n Phng Qu n l t ai Chi c c B o v mi tr ng Trung trm Quan tr c ti nguyn v mi tr ng Trung tm Cng ngh thng tin ti nguyn v mi tr ng Trung tm K thu t ti nguyn v mi tr ng

UBND Tp. C n Th Ngh nh s 13/2008/N -CP b sung b i Ngh nh s 16/2009/N -CP Thng t lin t ch s 03/2008/TTLTBTNMT-BNV

Ch c n ng: Th c thi cc v n b n php lu t c p trung ng v b o v ti nguyn n c

1. S Ti Chnh 2. S Xy D ng Ch c n ng:

Cc S h u quan

nh 30/2009/Q -UBND

Quy t nh s 71/2006/Q -UBND

Gi n c s ch (1, 2) 3. S K ho ch v ut C p thot n c, x l n c th i (2) H ng d n th c hi n cc tiu 4. S Khoa h c&Cng ngh chu n, quy chu n ch t l ng s n 5. S Cng Th ng ph m cng nghi p, an ton v sinh 6. S Giao thng v n t i mi tr ng (5) 7. S Y T Quy t nh u t (3) 8. S T Php Tiu chu n, quy chu n k thu t v n c sinh ho t (7) Quy t nh s 26, 28, 32, 37, Tiu chu n k thu t (4) Giao thng ng th y n i a (6) 81/2008/Q -UBND Ki m tra, x l v n b n QPPL; ph Quy t nh s 21, 23, 24, 27, bi n gio d c php lu t (8) 40, 48, 60/2009/Q -UBND

Ch c n ng: Th y l i, th y s n, c p thot n

c nng thn

S NN&PTNT
Quy t nh 33/2008/Q UBND 72/2008/Q UBND

1. Thanh tra 2. Chi c c Th y l i (Quy t nh s 100/2008/Q -UBND) 3. Chi c c Th y s n 4. Chi c c Pht tri n nng thn (Quy t nh s 93/2008/Q -UBND) 5. Trung tm N c s ch v V sinh mi tr ng nng thn Ch c n ng: Mi tr ng, ti nguyn (n c, t, khong s n), kh t ng th y v n, o c, b n (1) Gi n c s ch (2) C p, thot n c; v sinh mi tr ng th (3) Ch t l ng n c sinh h at, v sinh an ton th c ph m (4) Ki m tra, x l v n b n QPPL; ph bi n gio d c php lu t v BVMT (5) Gi i quy t tranh ch p (6) Mi tr ng, ti nguyn (n c, t, khong s n), kh t ng th y v n, o c, b n (1) Th y l i, th y s n, pht tri n nng thn (2) Gi n c s ch (3) C p, thot n c; v sinh mi tr ng th (4) Ch t l ng n c sinh h at, v sinh an ton th c ph m (5) Ki m tra, x l v n b n QPPL; ph bi n gio d c php lu t v BVMT (6) Gi i quy t tranh ch p (7)

UBND (C p t nh)
Ngh nh s 14/2008/N CP Thng t lin t ch s 03/2008/TTLT -BTNMT-BNV

Quy t

Qu n Ninh Ki u Bnh Th y Ci R ng Mn, Th t N t Quy t nh s 39, 40, 41, 42, 43/2008/ Q UBND

1. Phng TNMT 2. Phng Ti chnh - K ho ch 3. Phng Qu n l th 4. Phng Y t 5. Phng T php 6. Thanh tra qu n
Quy t nh s 71/2006/Q -UBND

nh 30/2009/Q -UBND

Huy n V nh Th nh C , Phong i n, Th i Lai Quy t nh s 44, 45, 46/2008/Q UBND

1. Phng TNMT 2. Phng NN&PTNT 3. Phng Ti chnh K ho ch 4. Phng Cng th ng 5. Phng Y t 6. Phng T php 7. Thanh tra huy n

Quy t UBND (C p x)

C quan chuyn mn v mi tr ng (Cng ch c a chnh xy d ng) Thng t lin t ch 03/2008/TTLT-BTNMTBNV

Thng t lin t ch s 03/2008/TTLT-BTNMT-BNV

Ch c n ng: t ai, mi tr ng, v ha gi i tranh ch p Thng t lin t ch 03/2008/TTLTBTNMT-BNV

13

3.2. Quy

nh v qu n l n

c th i

thnh ph C n Th

c c c s th c thi cc v n b n php lu t c a Trung ng - c n c Lu t Ban hnh v n b n quy ph m php lu t c a H i ng Nhn dn, y ban Nhn dn s 31/2004/QH11 (Lu t Ban hnh VBQPPL c a H ND v UBND) - cc c p a ph ng, cc v n b n quy ph m php lu t lin quan n vi c qu n l ngu n ti nguyn n c c ban hnh b i cc c quan nh n c c th m quy n trong nh ng n m g n y. V ho t ng nui th y s n c n c Lu t Th y s n 2003, Lu t BVMT 2005, Ngh nh s 128/2005/N -CP15 ngy 11/10/2005 quy nh v x l ph t vi ph m hnh chnh trong l nh v c th y s n, v Ngh nh s 59/2005/N -CP ngy 04/5/2005 v i u ki n s n xu t, kinh doanh m t s ngnh ngh th y s n UBND Tp. C n Th ban hnh Quy t nh s 48/2008/Q -UBND ngy 13/5/2008 quy nh v ho t ng nui th y s n trn a bn Tp. C n Th v Quy t nh s 48/2007/Q -UBND ngy 28/12/2007 v ho t ng qu n l khai thc, v n chuy n th y s n trn a bn Tp. C n Th . Theo , t ch c, c nhn nui th y s n ph i c cc i u ki n sau y: (a) C Gi y ch ng nh n ng k kinh doanh v nui th y s n do c quan qu n l nh n c c th m quy n c p; (b) a i m xy d ng c s nui th y s n ph i theo quy ho ch c a a ph ng; (c) C s ph i b o m cc i u ki n, tiu chu n k thu t v nui tr ng th y s n, tiu chu n v sinh th y, v sinh an ton th c ph m v b o v mi tr ng theo quy nh c a php lu t; (d) S d ng cc lo i th c n, thu c th y, ch ph m sinh h c, vi sinh v t, ha ch t theo quy nh c a php lu t. i u ki n s n xu t th c n nui th y s n, kinh doanh th c n nui th y s n, ch bi n th y s n v kinh doanh nguyn li u th y s n dng cho ch bi n th c ph m th c hi n theo quy nh t i i u 13, 14, 15 v 16 Ngh nh s 59/2005/N -CP ngy 04 thng 5 n m 2005 c a Chnh ph v i u ki n s n xu t, kinh doanh m t s ngnh ngh th y s n v quy nh hi n hnh ( i u 5 Kho n 1, 2, 3, 4, 5 Quy t nh s 48/2008/Q UBND) Ngoi ra, cc khu nui th y s n t p trung ph i ph h p v i quy ho ch v p ng cc yu c u v BVMT (ch t th i ph i c thu gom, x l t tiu chu n mi tr ng v qu n l ch t th i; ph c h i mi tr ng sau khi ng ng ho t ng nui th y s n; b o m i u ki n v sinh mi tr ng, phng ng a d ch b nh th y s n; khng c s d ng ha ch t c h i ho c tch t c h i). C s nui t p trung ng v t th y s n trong l ng, b, ng qu ng ph i m b o cc i u ki n v sinh th y t i i m , e, g, h kho n 1 i u 6 c a Quy t nh s 48/2008/Q -UBND v cc i u ki n i v i a i m, mi tr ng nh sau: (a) a i m neo u b v ng qu ng ph i theo quy ho ch c c p c th m quy n ph duy t; (b) Ch t th i r n, rc th i sinh ho t ph i c thu gom x l theo ng quy nh; m b o khng gy nhi m ngu n n c; (c) Ph i c nh v sinh t ho i ch ng th m ra mi tr ng bn ngoi. Khng c xy d ng khu nui th y s n t p trung trn bi b i ang hnh thnh vng ven sng. Ph i th c hi n ch ng trnh ki m sot d l ng cc ch t c h i trong ng v t v s n ph m ng v t th y s n nui theo quy nh c a B Th y s n (nay l B Nng nghi p v Pht tri n nng thn) ( i u 5 kho n 6, 7, 8 Quy t nh s 48/2008/Q -UBND) Lin quan n ho t ng khong s n, theo Quy t nh s 62/2008/Q -UBND c a UBND Tp. C n Th ban hnh ngy 18/7/2008 quy nh qu n l ho t ng khong s n trn a bn Tp. C n Th , t ch c, c nhn c php ho t ng khong s n khi h i
15

Nay c b sung b i Ngh nh s 154/2006/N -CP ngy 25/12/2006 s a i, b sung i u 7 Ngh nh 128/2005/N -CP ngy 11/10/2005 c a Chnh ph quy nh v x ph t vi ph m hnh chnh trong l nh v c th y s n

14

i u ki n t i i u 6 Lu t Khong s n; i u 17, i u 18 Ngh nh s 160/2005/N CP c a Chnh ph ngy 27/12/2005 (Ngh nh 160/2005/N -CP). Quy t nh s 62/2008/Q -UBND quy nh vi c c p php cho cc lo i gi y php lin quan n ho t ng khong s n sau y: gi y php kh o st khong s n ( i u 10); gi y php th m d khong s n ( i u 11); gi y php khai thc khong s n ( i u 12); gi y php khai thc t n thu ( i u 13); gi y php ch bi n khong s n ( i u 16); c ng nh cc tr ng h p khai thc khong s n lm v t li u xy d ng thng th ng khng ph i xin php ( i u 15). Theo , t ch c, c nhn ho t ng ch bi n khong s n ph i xin c p gi y php ch bi n, tr tr ng h p ho t ng ch bi n km theo ho t ng khai thc c c p php; b thu h i theo i u 56 Ngh nh Ngh nh 160/2005/N -CP. Th i h n c a m t gi y php xc nh trn c s d n u t ch bi n khong s n, khng qu ba m i (30) n m v c gia h n nhi u l n, nh ng khng qu hai m i (20) n m. T i th i i m xin gia h n, gi y php cn th i h n trn chn m i (90) ngy. i u ki n gia h n quy nh t i i u 51 Ngh nh 160/2005/N -CP. Gi y php khai thc khong s n c c p cho t ch c, c nhn hon thnh ngh a v ghi trong gi y php th m d; b thu h i theo i u 39 Lu t Khong s n. Th i h n c a gi y php theo bo co nghin c u kh thi t ng d n, nh ng khng qu ba m i (30) n m v c gia h n nhi u l n, ph h p v i tr l ng khong s n c c quan c th m quy n ph duy t, nh ng khng qu hai m i (20) n m. T i th i i m xin gia h n, gi y php cn th i h n trn chn m i (90) ngy. i u ki n gia h n quy nh t i i u 50 Ngh nh 160/2005/N -CP. M i y, H ND thnh ph C n Th c ng ban hnh Ngh quy t s 03/2010/NQ-H ND ngy 25/6/2010 quy nh m c thu ph b o v mi tr ng i v i khai thc khong s n. Vi c khai thc v b o v cng trnh th y l i trong ph m vi Tp. C n Th c quy nh t i Quy t nh s 283/2004/Q -UBND ngy 18/8/2004. Theo , UBND cc c p th c hi n ch c n ng qu n l Nh n c v khai thc v b o v cng trnh th y l i a ph ng. C quan qu n l v th y l i a ph ng c trch nhi m gip UBND cng c p th c hi n ch c n ng qu n l Nh n c v khai thc v b o v cng trnh th y l i trong ph m vi Tp. C n Th . Cng trnh th y l i do t ch c, c nhn no khai thc th t ch c, c nhn ch u trch nhi m t ch c qu n l, b o v v b o m an ton cng trnh theo quy nh c a Php l nh Khai thc v b o v cng trnh th y l i. Vi c khai thc, s d ng cng trnh th y l i vo m c ch giao thng - v n t i, nui tr ng th y s n v cc m c ch khc ph i tun theo cc quy nh c a php lu t v khai thc v b o v cng trnh th y l i. "Th y l i ph" l ph d ch v v n c gp ph n chi ph cho vi c qu n l, duy tu, b o d ng v b o v cng trnh th y l i. M i t ch c, c nhn s d ng n c, lm d ch v t cng trnh th y l i, x n c th i vo cng trnh th y l i c trch nhi m n p th y l i ph, ti n n c, ph x n c th i cho t ch c, c nhn tr c ti p qu n l, khai thc v b o v cng trnh th y l i theo quy nh c a UBND Tp. C n Th . V vi c thu, n p ph BVMT i v i n c th i sinh ho t, UBND c p x c trch nhi m xc nh v thu ph i v i cc t ch c, h gia nh, c s s n xu t, kinh doanh, d ch v t khai thc n c s d ng thu c i t ng ph i n p ph b o v mi tr ng i v i n c th i sinh ho t trn a bn ( i m b kho n 1 M c IV Thng t lin t ch s 125/2003/TTLT-BTC-BTNMT ngy 18/12/2003 c a B Ti chnh v B TNMT v vi c h ng d n th c hi n Ngh nh s 67/2003/N -CP ngy 13/6/ 2003 c a Chnh ph v ph b o v mi tr ng i v i n c th i). i v i vi c n p ph BVMT i v i n c th i cng nghi p, cc i t ng n p ph ph i c ngh a v k khai s ph n p hng qu v i S TNMT n i th i n c theo ng quy nh trong vng 05 ngy u thng u tin c a qu ti p theo v b o m tnh chnh xc c a vi c k khai, v n p , ng h n s ti n 15

ph ph i n p vo ti kho n T m thu ph b o v mi tr ng i v i n c th i t i Kho b c Nh n c theo thng bo c a S TNMT ( i u 4 Thng t lin t ch s 106/2007/TTLT-BTC-BTNMT ngy 06/9/2007 c a B Ti chnh v B TNMT s a i, b sung TTLT s 125/2003/TTLT-BTC-BTNMT). Theo Quy t nh s 08/2008/Q -UBND c a UBND Tp. C n Th ngy 25/01/2008 v ph th m nh n, bo co th m d, khai thc, s d ng n c d i t; khai thc s d ng n c m t; x n c th i vo ngu n n c, cng trnh th y l i; m c thu ph th m nh n, bo co x n c th i vo ngu n n c trong a bn Tp. C n Th c quy nh nh sau: 300.000VN 900.000VN m3/ngy m; 2.200.000VN m3/ngy m; 4.200.000VN m3/ngy m iv i i v i iv i iv i n, bo co c l u l ng n c d i 100 m3/ngy m; n, bo co c l u l ng n c t 100 n d i 500 n, bo co c l u l n, bo co c l u l ng n ng n c t 500 c t 2.000 nd nd i 2.000 i 5.000

Ngoi ra, khung gi t i thi thin nhin t i Tp. C n Th 20/1/2009. Theo , vi c s d n c do Cng ty C p thot n t ng ch u thu ti nguyn.

u p d ng tnh thu i v i vi c khai thc ti nguyn c quy nh t i Quy t nh s 07/2009/Q -UBND ngy ng n c thin nhin: n c sng, n c ng m, v.v. (tr c c p) s n xu t bia, n c ng t, n c u l i

V g n y nh t, ngy 23/08/2010, UBND Tp. C n Th ban hnh Quy t nh s 36/2010/Q -UBND v l ph c p php th m d n c d i t; gi y php khai thc s d ng n c d i t; gi y php khai thc, s d ng n c m t; gi y php x th i vo ngu n n c. Theo , m c thu l ph c p gi y php th m d n c d i t; gi y php khai thc, s d ng n c d i t; gi y php khai thc, s d ng n c m t; gi y php x n c th i vo ngu n n c l 100.000 ng/gi y; m c thu l ph i v i cc tr ng h p gia h n, i u ch nh n i dung cc lo i gi y php trn l 50.000 ng/gi y. i t ng n p l ph theo quy nh t i Quy t nh ny l t ch c, c nhn trong n c v t ch c, c nhn n c ngoi khi c c quan c th m quy n quy nh t i kho n 2, i u 13 Ngh nh s 149/2004/N -CP ngy 27/07/2004 c a Chnh ph quy nh vi c c p php th m d, khai thc, s d ng ti nguyn n c, x n c th i vo ngu n n c th c hi n vi c c p php th m d, khai thc, s d ng ti nguyn n c, x n c th i vo ngu n n c.

3.3. Vi c th c thi php lu t v qu n l n

c th i

thnh ph C n Th

Nhn chung, cc v n b n php lu t ban hnh cc c p a ph ng, v c b n, t o nn m t h th ng php l kh ton di n cho s qu n l nh n c trong l nh v c TNN, gp ph n nng cao nh n th c c a ng i dn a ph ng c ng nh cc nh u t , kinh doanh v vi c b o v v pht tri n ngu n ti nguyn qu gi ny. Ng i ng u cc c p t nh, thnh ph tr c thu c Trung ng h u h t u nh n th c c t m quan tr ng c a s qu n l l nh v c n c thng qua vi c p d ng cc v n b n quy ph m php lu t (v n b n QPPL). Hng n m, d a trn cc ki n ngh c a cc S , Ban ngnh chuyn mn, cc ch ng trnh ban hnh v n b n php quy v qu n l l nh v c TNN c ban hnh h u h t cc a ph ng. C n c vo cc ch ng trnh ban hnh v n b n php quy ny v cc h ng d n c a UBND c p t nh cc c quan c ch nh h ng d n ch o vi c ban hnh v n b n php lu t c trch nhi m th c hi n cc nghin c u v so n th o cc b n d th o c a cc v n b n php lu t , c ng nh thu th p cc ki n ng gp t 16

cc S , Ban ngnh c lin quan, v trnh cc b n d th o cho S T Php th m nh. Sau khi c S T Php th m nh, cc d th o v n b n php lu t ny s c trnh ln UBND (c p t nh) xem xt v thng qua. Th nh ng, th c t cho th y, ch t l ng c a cc v n b n QPPL hi n hnh v qu n l ngu n TNN Vi t Nam ni chung, v Tp. C n Th ni ring v n ch a p ng c nhu c u th c t . Thm vo l vi c th c thi cc v n b n QPPL c a Trung ng v ang g p ph i nhi u kh kh n trong qu trnh th c thi v p d ng t i cc a ph ng. Nh ng mu thu n gi a Lu t TNN v i cc v n b n lu t v v n b n d i lu t c lin quan xu t hi n ngy cng nhi u trong qu trnh th c thi. M c d, khung php l v TNN Vi t Nam c c i thi n r t r nt trong su t th p k qua, nh ng r rng, n v n ch a th c s i vo cu c s ng nh mong mu n16. Th c t cho th y, trong nh ng n m g n y, Vi t Nam ang ph i i m t v i tnh tr ng nhi m n c. Theo C c Qu n l Ti nguyn n c, hi n nay c n c c p trn 5.000 gi y php TNn, trong c h n 400 gi y php x n c th i vo ngu n n c (chi m kho ng 8%) (C c Qu n l Ti nguyn n c: 15.05.2009). R rng, s l ng cc gi y php x th i c c p l qu t so v i nhu c u trong th c t . C c Qu n l Ti nguyn n c cho r ng, vi c c p gi y php x n c th i vo ngu n n c cn h n ch c v s l ng v i t ng nn ch a em l i hi u qu cao. V n c p php ti nguyn n c v n ang ti p t c g p nhi u kh kh n cc c p a ph ng. i ng cn b qu n l nh n c v TNN S TNMT v cc S , ban ngnh h u quan khc khng nh ng h n ch v s l ng m ph n l n ch a c o t o chuyn mn c th th c thi nhi m v c a h m t cch hi u qu . V n ny th m ch cn t i t h n c p t nh, huy n v th x. H u nh cc cn b qu n l nh n c v TNN c p t nh, huy n v th x khng nh ng khng c nh n th c chuyn mn v qu n l TNN, m cn khng c nh n th c v php lu t b o v ngu n ti nguyn qu gi ny (Ngn hng Pht tri n Chu : 2008, 9). T i Tp. C n Th , hi n t i v n ch a c v n b n h ng d n thi hnh vi c c p php th m d n c d i t; gi y php khai thc s d ng n c d i t; gi y php khai thc, s d ng n c m t; c ng gi y php x th i vo ngu n n c x n c th i. T n m 2004 n nay, trn a bn thnh ph c p c 82 gi y php ho t ng trong l nh v c TNN, trong c 41 gi y php khai thc n c d i t, 10 gi y php th m d n c d i t, 10 gi y php khai thc, s d ng n c m t, 20 gi y php hnh ngh khoan n c d i t v 01 gi y php x n c th i vo ngu n n c. Theo bo co c a S TNMT Tp. C n Th , nhn chung tnh hnh ch p hnh cc quy nh trong gi y php c a cc t ch c, c nhn khai thc, s d ng n c v x n c th i vo ngu n n c ch a c t t. H u h t, cc t ch c c nhn u ch a th c hi n vi c quan tr c, bo co tnh hnh khai thc, ch a l p t ng h o l u l ng khai thc v th c hi n gia h n gi y php ch m so v i quy nh (C c Qu n l Ti nguyn n c: 22.11.2008). M c d cc quy nh c a Trung ng v ph b o v mi tr ng i v i n c th i c lin t c s a i, b sung v hon thi n trong nh ng n m g n y, th nh ng, th c t cho th y y v n l m t trong nh ng v n nan gi i. C th l cc m c x ph t hnh chnh theo php lu t hi n hnh khng cn ph h p v i t ng hnh vi vi ph m trong th c t . i n hnh l m c x ph t hnh chnh b ng hnh th c ph t ti n i v i vi c x n c th i khng ng quy nh khng cn ph h p v i r t nhi u tr ng h p trong th c t , khng mang tnh thuy t ph c v k t qu l khng mang l i k t qu nh mong mu n. B ng ch ng cho th y l trn th c t , h u h t t ch c, c nhn s n sng ch u n p
16

Xem thm n i dung ph n ny t i Khung Php l v Ti nguyn n c Vi t Nam /Nguy n Th Ph Loan (2010) Nh Xu t b n i h c C n Th (346.597044-- DDC 22 L406)

ng

17

ph t ch khng mu n u t v n vo vi c l p t h th ng x l n c th i, c ng nh cc h th ng s n xu t thn thi n v i mi tr ng. V a qua, UBND Tp. C n Th ch m i ban hnh Quy t nh s 36/2010/Q -UBND v l ph c p php th m d n c d i t; gi y php khai thc s d ng n c d i t; gi y php khai thc, s d ng n c m t; gi y php x th i vo ngu n n c v Quy t nh s 08/2008/Q -UBND ngy 25/01/2008 v ph th m nh n, bo co th m d, khai thc, s d ng n c d i t; khai thc s d ng n c m t; x n c th i vo ngu n n c, cng trnh th y l i. Vi c h ng d n, c ng nh ki m tra vi c thu, n p ph BVMT i v i n c th i sinh ho t v n c th i cng nghi p t i a bn thnh ph v n ch a c v n b n quy nh c th .

3.4. Kh kh n v th thch
C th nh n th y r ng, Vi t Nam hnh thnh m t khung php l kh ch t ch v i cc quy nh nh m m b o s khai thc, s d ng, b o v v pht tri n m t cch b n v ng mi tr ng ni chung, c ng nh ngu n TNN ni ring. Trong nh ng n m g n y, cc chnh sch v c ch qu n l ngu n TNN ang t ng b c c hnh thnh v c i thi n m t cch c h th ng. Cng tc b o v TNN ang c thay i v c i thi n m t cch tch c c, nh m t k t qu cho th y chnh l s nng cao nh n th c, th c b o v ngu n TNN m t cch ng k trong nh ng n m qua. Bn c nh , s ra i c a php lu t v qu n l v b o v TNN song song cng v i s ra i c a cc v n b n php lu t c lin quan khc nh l php lu t v b o v ngu n th y s n, khong s n, b o v i u, b o v t, r ng v.v. gp ph n hon thi n h th ng php lu t v b o v TNN Vi t Nam trong i u ki n kinh t th tr ng h i nh p. Tuy nhin, khung php l hi n hnh v TNN Vi t Nam bao g m m t h th ng cc v n b n quy ph m php lu t kh ph c t p, nhi u t ng n c, c ban hnh b i nhi u c quan c th m quy n khc nhau. M c d h th ng php lu t v TNN c lin t c s a i, b sung v hon thi n trong su t m t th p k qua, nh ng r rng v n ch a th c s i vo cu c s ng. Th c t cho th y, tr c s c p c a qu trnh cng nghi p ha v hi n i ha, ngu n TNN l i khng c khai thc, s d ng v pht tri n theo h ng t ng h p v b n v ng, kh n ng c a ngu n TNN l i khng c l u v cn nh c trong s pht tri n kinh t x h i. Trn th c t , vi c khai thc v s d ng ngu n TNN ty ti n v qu m c, c ng nh v n x n c th i ch a c x l vo ngu n n c ngy m t gia t ng nh hi n nay d n n tnh tr ng suy thoi, c n ki t v nhi m cc ngu n n c m c bo ng. Vi c s d ng ngu n TNN khng cn ha h p v i l i ch c a c ng ng. M c d h th ng php lu t v TNN hi n hnh lin t c c s a i, b sung v hon thi n trong su t m t th p k qua, nh ng r rng v n ch a pht huy c hi u qu nh mong mu n. Ni cch khc, h th ng php lu t hi n hnh v b o v ngu n TNN Vi t Nam v n cn nhi u b t c p, ch a t o c hnh lang php l m b o s h i nh p kinh t qu c t i i v i ngh a v b o v mi tr ng. M t trong nh ng nguyn nhn chnh d n n s km hi u qu ny l s thi u v ng m t h th ng php lu t th ng nh t v b n v ng Vi t Nam; nh ng mu thu n, b t c p v ch ng cho gi a cc v n b n lu t v v n b n d i lu t v n cn t n t i. Nh ng ch ng cho, xung t v mu thu n gi a cc v n b n QPPL ny v ang gy ra nhi u kh kh n cho cc c quan thi hnh php lu t trong qu trnh th c thi v p d ng cc v n b n php lu t . Ngoi ra, vi c p d ng v n b n quy ph m php lu t trn th c t c ng ch a th ng nh t; do thi u m t s quy nh c tnh nguyn t c v p d ng php lu t, d n n nhi u cch hi u khc nhau v p d ng v n b n.

18

Trn th c t , h th ng php lu t Vi t Nam ni chung v n cn kh ph c t p, nhi u t ng n c v i nhi u lo i v n b n khc nhau, c ban hnh b i nhi u c quan nh n c khc nhau. M t v d i n hnh cho v n ny l khung php l v TNN hi n hnh Vi t Nam bao g m m t h th ng v n b n QPPL kh ph c t p, kh theo di, kh p d ng, kh xc nh th b c hi u l c, kh xc nh khi no c n ban hnh hnh th c v n b n no. Vi c ban hnh qu nhi u lo i v n b n QPPL c a cc cc ch th khc nhau c ng l m t trong nh ng nguyn nhn lm cho cc v n b n php lu t th ng xuyn b mu thu n, ch ng cho. Vi c ban hnh nhi u lo i v n b n c ng ng gp vo tnh tr ng v n b n quy nh chi ti t lu t, php l nh ch m c ban hnh; lu t v php l nh ch m c thi hnh, v hi u ho c ng l i u d hi u. Ngoi ra, vi c thi u cc v n b n h ng d n thi hnh c p Trung ng c ng ang l m t trong nh ng v n gy nhi u kh kh n trong qu trnh p d ng th c thi cc v n b n QPPL c a Trung ng t i cc a ph ng. Trn th c t , nhi u cn b a ph ng g p khng t kh kh n v lng tng khi ph i quy t nh ng v n m i pht sinh m ch a c v n b n quy nh ho c h ng d n c th v cc v n . V d nh trong l nh v c hnh ngh khoan l p gi ng, cho n nay v n ch a c v n b n h ng d n thi hnh (c p Trung ng) v vi c l p cc gi ng n c khng c s d ng; v n b n h ng d n quy trnh l p gi ng n c; c ng nh quy nh v vi c x ph t vi ph m hnh chnh trong l nh v c b o v ti nguyn n c d i t; v.v. Trong nh ng n m v a qua, nh ng th m h a v mi tr ng cho th y tnh nghim tr ng v khng th bo tr c, c ng nh nh ng ti m n c a cc thi t h i nh h ng tr c ti p n tnh m ng, s c kh e v ti s n c a con ng i. T i ph m v vi ph m php lu t v BVMT ni chung v b o v ngu n TNN ni ring ang di n bi n theo xu h ng ph c t p v ngy m t a d ng h n. H n n a, nhi u v vi c gy nhi m mi tr ng nghim tr ng, nh ng h u qu th khng th nhn th y ngay c m ph i qua m t qu trnh ko di hng thng, hng n m, th m ch l hng ch c n m m i bng pht thnh d ch b nh. Th nh ng, cc bi n php ch ti v x ph t (hnh chnh) theo quy nh php lu t hi n hnh cn qu nh , ch l gi i php mang tnh t m th i v c tnh ch t c nh co. M tv n khc, c n c Lu t Ban hnh v n b n quy ph m php lu t n m 2008, vi c ban hnh v n b n QPPL ph i m b o nguyn t c v tnh h p hi n, h p php v tnh th ng nh t c a v n b n QPPL trong h th ng php lu t; c ng nh tnh kh thi c a v n b n QPPL ( i u 3, Kho n 1 & 4 Lu t Ban hnh VBQPPL 2008). Nh ng trn th c t , trong t ng l nh v c c th , php lu t hi n hnh v TNN l i c quy nh ri rc v phn tn trong cc v n b n php lu t v i nhi u t ng n c khc nhau, c ban hnh b i cc c quan nh n c khc nhau, thi u m t v n b n php lu t lm n n t ng cho vi c gi i quy t nh ng b t c p v mu thu n gi a Lu t TNN hi n hnh v cc v n b n lu t, php l nh c lin quan (nh l Lu t B o v mi tr ng 2005, Lu t Th y s n 2003, Lu t Khong s n 1996 (s a i n m 2005), Lu t Giao thng ng th y n i a 2004, B Lu t Dn s 2005, B Lu t Hnh s 1999 (s a i n m 2009). V n c t ra y l: v n b n lu t no c xem l v n b n php lu t c b n c th gi i quy t nh ng b t c p v mu thu n gi a cc v n b n d i lu t v TNN? N u cu tr l i l Lu t TNN th v n ny s khng nh ng khng c gi i quy t m cn tr nn ph c t p h n; b i l chnh b n thn c a Lu t TNN hi n hnh c ng b s a i, b sung v th m ch m t s n i dung chnh c a Lu t c ng b thay th b i cc v n b n d i lu t khng ng nh t (Nguy n Th Ph ng Loan 2010). Trn th c t , nhi u cn b a ph ng g p khng t kh kh n v lng tng khi ph i quy t nh ng v n m i pht sinh m ch a c v n b n quy nh ho c h ng d n c th v cc v n . 19

4. K t lu n v ki n ngh
gi i quy t nh ng b t c p v kh kh n hi n t i, vi c s a i, b sung Lu t Ti nguyn n c hi n hnh l h t s c c n thi t v c p bch. n lc Vi t Nam c n ph i c m t v n b n lu t m i v ton di n h n quy nh vi c qu n l v b o v ngu n ti nguyn n c. c bi t lin quan n vi c qu n l n c th i, nh c p cc ph n trn, cc quy nh hi n hnh i u ch nh v n ny c ban hnh thi u h th ng, ri rc v phn tn trong cc v n b n php lu t v i nhi u t ng n c khc nhau, c ban hnh b i cc c quan nh n c khc nhau, thi u m t v n b n php lu t chung lm n n t ng cho vi c qu n l n c th i Vi t Nam. i u ny d n n tnh tr ng l cc quy nh ny th ng xuyn b mu thu n v ch ng cho nhau, gy r t nhi u kh kh n trong qu trnh p d ng th c thi t i cc a ph ng; khng nh ng khng th gi i quy t c nh ng kh kh n b t c p hi n t i m cn t o nn nh ng nguyn nhn ti m n cho hi n t ng lch lu t , bi t lu t v n ph m lu t h y ho i mi tr ng n c, h y ho i s s ng c a nhn lo i. Thi t ngh , Lu t TNN s a i b sung trong t ng lai nn c h n m t ch ng quy inh c th t t c cc v n c lin quan n n c th i; nh l vi c c p php x th i vo ngu n n c; nh gi tc ng mi tr ng lin quan n n c th i; quy chu n k thu t qu c gia ho c tiu chu n ch t l ng n c th i, kh n ng ti p nh n n c th i; ph b o v mi tr ng i v i vi c x th i vo ngu n n c; thu ti nguyn; cc bi n php x l v ch ti (hnh chnh, dn s v hnh s ; quy n khi u n i t co v kh i ki n; v cu i cng l cc i u kho n quy nh vi c qu n l n c th i trong t ng l nh v c c th (cng nghi p, nng nghi p, d ch v , th y s n, h i s n, khai thc v b o v cng trnh th y l i, v.v.). B i l ch c v n b n lu t v n b n QPPL c gi tr php l cao nh t, ch sau Hi n Php v i cc i u kho n c th , ch t ch v c tnh kh thi m i l c th l cng c h u hi u gi i quy t cc vi ph m php lu t v b o v ngu n TNN hi n ang l v n nan gi i v c ng l tc nhn ti m n c a nhi u v n khc trong t ng lai. Hi n t i, D th o Lu t s a i, b sung Lu t TNN c B TNMT so n th o kh hon ch nh. Theo Ch ng trnh xy d ng lu t, php l nh n m 2010, cng v i nh ng v n b n lu t khc d ki n s c s a i c lin quan n TNN (nh l Lu t B o v cng trnh th y l i, Lu t B o v mi tr ng bi n, Lu t Khong s n (s a i), Lu t x ph t vi ph m hnh chnh, v.v.), d th o Lu t TNN s a i s d ki n trnh Chnh ph v tham v n ki n c a Qu c H i vo n m 2010. Tm l i, nh m nng cao cng tc b o v v pht tri n b n v ng ngu n TNN p ng nhu c u pht tri n kinh t x h i trong giai o n cng nghi p ha, hi n i ha v h i nh p th gi i, Vi t Nam c n ph i c m t Lu t Ti nguyn n c m i v ton di n h n. Bn c nh , vi c xy d ng cc v n b n d i lu t h ng d n thi hnh Lu t TNN m i ny c n ph i c xem xt, cn nh c h n ch t i a v s l ng, c ng nh nghin c u su s c h n v ch t l ng. khung php l m i ny c th i vo cu c s ng th vi c ti p thu ki n c a cc c nhn, t ch c c lin quan c ng nh cc chuyn gia trong v ngoi n c c ng c n ph i c c bi t quan tm. Tnh cng khai trong qu trnh xy d ng, ban hnh v n b n php lu t ph i c c i thi n m b o tnh minh b ch c a cc quy nh, v n b n quy ph m php lu t. Hon thnh s m nh v m c tiu m khung php lu t hi n hnh v ti nguyn n c ch a th c hi n c, l m b o s khai thc v s d ng hi u qu ngu n ti nguyn n c, h ng t i s pht tri n m t cch b n v ng ngu n ti nguyn v cng qu gi ny, c ng nh khuy n khch, b o v v pht tri n ti nguyn n c theo h ng t ng h p, th ng nh t v a m c tiu p ng nhu c u hi n t i v c t ng lai.

20

Ti li u tham kh o
Bo C n Th (14.12.2008): C n Th tr c v n n n nhi m n c - Bi 1: Sng H u ku c u! Bo C n Th (15.12.2008): C n Th tr c v n n n nhi m n c - Bi 2: Cn ch cc d n. Bosma, R. H., et al. (2005). "Agriculture Diversification in the Mekong Delta: Farmers Motives and Contributions to Livelihoods." Asian Journal of Agriculture and Development 2(1&2): 49-66. C c Qu n l Ti nguyn n c (15.05.2009): C n c c p c h n 400 gi y php x th i vo ngu n n c URL: www.nwrc.ciren.com C c Qu n l Ti nguyn n c (22.11.2008): C p php, th c hi n gi y php ti nguyn n c trn a bn t nh C n Th URL: www.dwrm.gov.vn C c Th ng k tp. C n Th 2009: Nin gim Th ng k n m 2009. Evers, H.-D., S. Benedikter (2009): Hydraulic Bureaucracy in a Modern Hydraulic Society Strategic Group Formation in the Mekong Delta. Water Alternatives 2(3): 416-439. Garschagen, M., Renaud, F., Birkmann, J. (2010): Dynamic Resilience of Peri-Urban Agriculture in the Mekong Delta under Pressures of Climate Change and SocioEconomic Transformation . In: STEWARD, M. (ed.): Proceedings. International Conference on Environmental Change, Agricultural Sustainability, and Economic Development in the Mekong Delta of Vietnam, 25-27 March 2010, Can Tho: 37-57. Herbst, S., Benedikter, S., et al. (2009). Perceptions of Water, Sanitation and Health: a Case Study from the Mekong Delta, Vietnam . In: Water Science & Technology WST 60(3): 699-707. Kono, Y. (2001): Canal Development and Intensification of Rice Cultivation in the Mekong Delta: A Case Study in the Cantho Province, Vietnam" In: Southeast Asian Studies 39 (1), 70-85. Ngn hng Pht tri n Chu (2008): Asian, Water Sector Review Project TA 4903-VIE, Status Report of 29/04/2008: Vietnam Water Sector Status and Issues Nguyen Huu Dung and Tran Thi Tanh Dung (2003): Economic and Health Consequences Of Pesticide Use In Paddy Production In The Mekong Delta, Vietnam . EEPSEA, Research Report. Nguy n Th Ph ng Loan (2010a): Khung Php l v Ti nguyn n c Vi t Nam NXB i h c C n Th , Tp. C n Th , Vi t Nam Nguy n Th Ph ng Loan (2010b): Problems of Law Enforcement in Vietnam: The Case of Wastewater Management in Can Tho City - ZEF Working Paper No. 53, Center for Development Research. University of Bonn, Germany URL: http://www.zef.de/fileadmin/webfiles/downloads/zef_wp/WP53_Nguyen.pdf Nuber, T., Stolpe, H., Ky Quang Vinh, Vu Van Nam (2008): Modelling the Groundwater Dynamics of Can Tho City Challenges, Approaches, Solutions . In: Proceedings of the International SANSED Workshop Decentralized Water Treatment Systems and Beneficial Reuse of Generated Substrates, April 15-18, 2008: Can Tho University, Vietnam. 188-195 Reis, N. & P. Mollinga (2009): Microcredit for Rural Water Supply and Sanitation in the Mekong Delta - Policy implementation between the needs for clean water and beautiful latrines . ZEF Working Paper Series, University of Bonn, WP No. 49 URL: http://www.zef.de/fileadmin/webfiles/downloads/zef_wp/WP49_ReisMollinga.pdf 21

SIWRP (2007): Bo co chnh d n quy ho ch qu n l t ng h p ti nguyn n c cc l u v c sng thu c thnh ph C n Th S Cng Th ng tp. C n Th (2008): Bao Co Tnh hnh ho t ng cc Khu Cng nghi p v Khu Ch xu t tp. C n Th S Ti nguyn & Mi tr ng tp. C n Th (2009): Bo co di n bi n ch t l ng mi tr ng Thnh ph C n Th 10 n m (1999 -2008) Thanh, N.P., Y. Matsui, N.V.C. Ngan, N.H. Trung, T.Q. Vinh, N.T.H. Yen (2010): GIS application for estimating the current status and improvement on municipal solid waste collection and transport system: Case study at Can Tho city, Vietnam . In: Asian Journal on Energy and Environment, 2009, 10(02), 108-121 Tu i Tr (01.09.2010): 3 n m n a, tu 20.000 t n vo sng H u Vietnam Private Sector Support Programme (2006): Economic Potential Study Can Tho. Draft Report. Can Tho City, MCG Management Consulting Ltd., Co Vo Thi Lang, Ky Quang Vinh & Ngo Thi Thanh Truc (2009): Environmental Consequences of and Pollution Control Options for Pond "Tra" Fish Production in Thotnot District, Cantho City, Vietnam . EEPSEA Research Report

22