E

Trkiyede Kojenerasyon Potansiyeli, Uygulamalar ve Yasal Durum

Rza GNGR Grup Bakan Enerji Piyasas Dzenleme Kurumu
EE Toplant Salonu 21 Mart 2007

E P

Kojenerasyon Nedir?

Is ve elektrik toplumsal yaamda ve endstride gerek duyulan iki enerji trdr. Is gereksinimi genellikle yerel olarak kurulan bir stma merkezinden karlanrken, elektrik ise genellikle bir datm ebekesinden salanr. Elektrik enerjisinin yan sra, proses buhar ve/veya stma buhar retimi yaparak, kullanlan yakttan yksek evrim verimi alan sisteme kojenerasyon (birleik s g) denir.

E P

Kojenerasyon Nedir?

E P

Neden Kojenerasyon?

Kojenerasyonun tercih edilme nedenleri balca aadaki gibi sralanabilir.

Kullanlabilir elektrik ve snn ayn tesiste birlikte retilebilmesine olanak vermesi Enerji tasarrufu salamas retimin, tketimin olduu yerde yaplmasyla ebeke kayplarnn azaltlmas Zararl gazlarn salnmn azaltlmasna katk Arz gvenliinin salanmasna katk Enerjide da bamlln azaltlmasna katk

E P

lkemizde Kojenerasyon Potansiyeli

Mevcut durum gz nne alndnda,

Kojenerasyonun lkemizde arlkl olarak tekstil sektrnde kullanld grlmektedir. Tekstil sektrn, birbirine yakn oranlarla kat ve seramik sektrleri izlemektedir. lkemizdeki kojenerasyon tesislerinin byk bir ounluu, kurulum kolaylklarndan tr, ithal edilen bir kaynak olan doalgaza dayaldr.

E P

lkemizde Kojenerasyon Potansiyeli

lkemizde, enerjide da bamllk oran yksektir. lkemizin enerji talebi, zellikler son yllarda hzla artmaktadr. Enerji retiminde fosil yaktlarn kullanm, tm dnyada olduu gibi lkemizde de yaygn olup, fosil yaktl retim tesislerinin atmosfere zararl gaz salnmlar yksektir.

E P

lkemizde Kojenerasyon Potansiyeli

Kaynak: http://www.icci.com.tr

E P

lkemizde Kojenerasyon Potansiyeli

Kaynak: http://www.icci.com.tr

E P

lkemizde Kojenerasyon Potansiyeli

TRKYE RETMNN YAKIT CNSLERNE GRE DAILIMI 2005

HDROLK+RZGAR+ JEOTERMAL+ATIK 24,6%

KMR 26,7%

SIVI YAKITLAR 3,4% DOAL GAZ 45,3%

Kaynak: http://www.teias.gov.tr

E P

lkemizde Kojenerasyon Potansiyeli

Bu erevede verimlilii yksek kojenerasyon tesislerinden faydalanarak;

Artan enerji talebimize etkin bir ekilde cevap verebilmek, lkemizin enerjideki da bamlln azaltmak, Enerji kaynaklarmz verimli kullanabilmek,

E P

lkemizde Kojenerasyon Potansiyeli

Enerji maliyetlerini drmek ve bylelikle rekabet gcmz artrabilmek, Zararl gazlarn salnmnn nne geilebilmesi iin nlem almak,

mmkndr. Nitekim, lkemizdeki kojenerasyona dayal kurulu g her geen yl artmaktadr.

E P

lkemizde Kojenerasyon Potansiyeli

Kaynak: http://www.icci.com.tr

E P

lkemizde Kojenerasyon Uygulamalar

Kojenerasyon lkemizde daha ok, sanayi sektrndeki s ve elektrik enerjisinin birlikte gerekli olduu alanlarda bu ihtiyac karlamak zere kurulmu retim tesisleri eklinde kendini gstermektedir. Dier taraftan, kojenerasyonun blgesel stma amal olarak kullanmn salamaya ynelik almalar devam etmektedir.

E P

lkemizde Kojenerasyon Uygulamalar

Kaynak: http://www.icci.com.tr

E P

Yasal Durum

Tanm
Elektrik Piyasas ikincil mevzuatnda kojenerasyon birleik s g retimi olarak tanmlanmtr. Enerji Verimlilii Kanununun yrrle girmesi ile 4628 sayl Elektrik Piyasas Kanununa Kojenerasyon: Is ve elektrik ve/veya mekanik enerjinin ayn tesiste e zamanl olarak retimi Mikro kojenerasyon tesisi: Elektrik enerjisine dayal, kurulu gc 50 kW ve altnda olan kojenerasyon tesisi tanmlar eklenecektir.

E P

Yasal Durum

Lisans Alma Zorunluluu

Elektrik Piyasas kapsamnda faaliyet gsterilecek kojenerasyon tesisleri iin lisans alnmas zorunludur. Enerji Verimlilii Kanununun yrrle girmesi ile mikro kojenerasyon tesisleri iin lisans alnmas zorunluluunun kaldrlmas ngrlmtr.

E P

Yasal Durum

Piyasada gsterilebilen faaliyetler

Kojenerasyon tesisleri ile, Elektrik Piyasasnda retim lisans Otoprodktr lisans Otoprodktr grubu lisans kapsamnda faaliyet gsterilebilir.

E P

Yasal Durum

Otoprodktr: Esas olarak kendi elektrik enerjisi ihtiyacn karlamak zere elektrik retimi ile itigal eden tzel kii, Otoprodktr Grubu: Esas olarak ortaklarnn elektrik enerjisi ihtiyacn karlamak zere elektrik enerjisi retimi ile itigal eden tzel kii, retim irketi: Otoprodktrler, otoprodktr gruplar hari olmak zere, elektrik retimi ve rettii elektriin sat ile itigal eden tzel kiiyi.

E P

Yasal Durum

Piyasada gsterilebilen faaliyetler

Elektrik Piyasasna ilikin ilgili mevzuatta; Belirtilen lisans trne ilikin dzenlemeler elektrik enerjisinin retimine ve ticaretine yneliktir. retim tesislerinde aa kan faydal snn, hesaplar ayr tutulmak kaydyla, endstriyel tesisler, tarmsal tesisler, blgesel stma ve soutma tesislerinde kullanlmasn engelleyici bir hkm bulunmamakla birlikte, bu hususlara ilikin bir dzenleme henz mevcut deildir.

E P

Yasal Durum

ebekeye Eriim
2004/8/EC sayl AB direktifi uyarnca birlie ye lkelerin, yksek verimli kojenerasyon tesisleri ile kk boyutlu ve mikro kojenerasyon tesislerinin ebekeye eriimini kolaylatrmas ngrlmektedir. Bununla birlikte, Elektrik Piyasasna ilikin ilgili mevzuatta bu tr bir dzenleme sadece yerli doal kaynaklar ile yenilenebilir enerji kaynaklarna dayal retim tesisleri iin sz konusudur (EPLY, madde 38, son fkra).

E P

Yasal Durum

Destek Mekanizmalar
2004/8/EC sayl AB direktifi uyarnca ye devletler tarafndan; Enerji talebini azaltc, evresel etkiler noktasndaki avantajlar, Ekonomik oluu gibi ynleri itibariyle, kojenerasyon tesislerinin tevik edilmesi iin gerekli llerin konulmas ngrlmtr.

E P

Yasal Durum

Destek Mekanizmalar
lkemizde ise, Elektrik Piyasas mevzuat gz nne alndnda; Dengeleme ve Uzlatrma Ynetmelii kapsamnda dengeleme birimi olabilmek iin kurulu g snr 20 MW olmakla birlikte, blgesel stma ve mterilerine s ve buhar salama taahhtleri ile snrl olarak toplam verimlilii yzde yetmiin zerinde olan konejerasyon tesisleri de kurulu glerine baklmakszn dengeleme birimi olabilirler (DUY,madde 18, fkra 3, bent (f) ) .

E P

Yasal Durum

Destek Mekanizmalar
Enerji Verimlilii Kanununun yrrle girmesi ile; yalnz kendi ihtiyalarn karlamak amacyla, mikro kojenerasyon tesisi kuran gerek ve tzel kiilerin ihtiya fazlas elektrii datm irketlerine satabilmeleri ile mmkn olacaktr. Dier taraftan; yksek verimli kojenerasyon sistemlerinin yaygnlatrlmas ve tevik edilmesi iin, AB mevzuat dorultusunda eitli dzenlemelerinin yaplmasnn faydal olaca deerlendirilmektedir.

E P

Dinlediiniz iin Teekkrler !

E P

Sorularnz ?