SN PHM CHUYN GEN 1.

Phn tch s an ton ca sn phm chuyn gen Thc phm chuyn i gen hin ang l vn c tranh ci si ni ca cc t chc v cng ng. Mt cu hi chung c t ra, l : Chng ta nn ng h hay phn i thc phm chuyn gen? . Theo ti, nhng li ch ca sn phm chuyn gen vn p o hn so vi cc khuyt im ca chng. Mc d c mt s thng tin cho rng thc phm chuyn i gen gy nh hng n sc khe ngi tiu dng, nhng nhng chng c a ra trc l khng quan trng v thiu thuyt phc. Thc phm chuyn gen ( GMFs Genentically-modified foods) l loi thc phm c ngun gc t sinh vt chuyn i gen. Bng cc k thut sinh hc phn t hin i, cc thc vt ny c sa i trong phng th nghim nng cao cc c im mong mun nh tng sc khng cht dit c hoc hm lng dinh dng c ci thin. Phng php lai c in c tin hnh chn dng tm ra c ging sn phm tt, nhng thng tin v gen ca sn phm l gen g th cha bit c. Nhng trong phng php chuyn gen, cc nh khoa hc tm hiu rt k v gen cn chuyn trc khi a vo cc i tng nghin cu. Bn cnh , v tr ca gen chuyn tip c xc nh, gip then ci chnh xc vo v tr mong mun, hn ch sai st n mc ti a. Cc sn phm c tin hnh nghin cu qua qu trnh th nghim lu di, nn m bo c c tnh an ton ca sn phm cng nh phng c nhng tc hi khng ng c c th xy ra trc mt. Thc phm c ngun gc t cy trng chuyn gen phi tri qua nhiu bc kim nh nghim ngt hn so vi bt k loi thc phm no trong lch s. Trc khi a ra th trng chings phi c nh gi sao cho ph hp vi cc quy nh do mt s cc t chc khoa hc quc t c uy tn a ra nh T chc Y t th gii, T chc Nng nghip v Lng thc, T chc hp tc v pht trin kinh t Mt trong nhng mi quan tm ca sn phm chuyn gen l vn v cht gy d ng( mt protein gy ra phn ng d ng). Qua qu trnh nghin cu cc nh khoa hc tng kt c rt nhiu nhm loi thc phm d gy ra d ng ngi nh nhm ng vt c v ( tm, cua, s, c, hn) , trng, c, sa, lc, u tng, qu hch, la m v nhiu nhm loi thc phm khc. Do , cc nhm sn phm ny khi tin hnh chuyn gen to thnh cc sn phm thng mi ha cn c xem xt k hn v an ton, m bo nhng thc phm ny khng lm tng s d ng. V vy vic kim nh cht lng vn l mt khu v cng quan trng trong vic kim tra an ton ca sn phm chuyn gen. Nhng protein no c kh nng gy ra d ng u c tch b khi sn phm chuyn gen, hay chng tn tn ti mc rt thp v sau s c d dy phn hy, khng c kh nng gy ra d ng cho c th c na. Nhng quy trnh ny u tin cng phi c tin hnh trn ng vt tm hiu k trc khi sn xut ng lot. Bn cnh nhiu ngi con ang lo s v tc dng khng khng sinh ca cy trng chuyn gen. E ngi rng cc gen quy nh tnh trng khng khng sinh ca cy trng chuyn gen c th chuyn sang cho h vi sinh vt c tr trong rut ca ngi v chng lm tng kh nng khng i vi khng sinh. Th nhng nhng lo ngi ny c th c xoa du trc nhng kt lun ca cc nh khoa hc a ra rng gen khng khng sinh ca cy trng chuyn sang vi sinh vt l v cng him v hu nh iu ny kh c th xy ra. Tuy nhin, tng tin cy ca x hi i vi sn phm

chuyn gen th cc nh nghin cu yu cu trnh s dng cc gen khng khng sinh vo trong sn phm chuyn gen. Cc li th ca sn phm chuyn i gen c tc ng to ln i vi x hi v nhiu mt. Mt s li th trong bao gm khng su bnh, khng thuc tr c, khng bnh, kh nng khng chu lnh, dinh dng v dc phm.Nhng li th ny c tm hiu k hn trong bi cnh lo ngi ca ngi tiu dng v sn phm chuyn gen. Hng nm th gii s dng n hng triu tn thuc tr su ha hc bo v cy trng, iu lm tiu tn rt ln v tin bc cng nh thi gian ca nng dn. Ngi tiu dng th khng h mong mun s dng cc sn phm qua x l thuc tr su v cc nguy c tim tng e da n sc khe, cng nh cc cht thi nng nghip t vic s dng qu mc thuc tr su v phn bn ha hc c th u c ngun nc v nh hng xu n mi trng v ri t mi trng quay sang nh hng li sc khe chng ta. Nhng sinh vt chuyn i gen th c th gip loi b thuc tr su v gim chi ph cho sn xut, chng hn nh sn phm B.t ng. Mt li th quan trng ca sn phm chuyn i gen m cc nh di truyn thc vt ang tin hnh nghin cu t nhiu kh thi chnh l to ra cc dng thc vt c sc khng cao, c th khng c virus, vi khun v nm gy bnh cho thc vt. iu ny gip cho nng dn tit kim c chi ph sn xut, ngi tiu dng c th an tm s dng cc sn phm khng cn lo ngi n thuc bo v thc vt. Thc phm bin i di truyn c kh nng gii quyt nn i ca th gii v cc vn suy dinh dng, v gip bo v mi trng bng cch tng nng sut v gim s ph thuc bi thuc tr su ha hc v thuc dit c. Tuy nhin, c rt nhiu thch thc pha trc cho cc chnh ph, c bit l trong cc lnh vc th nghim an ton, quy nh, chnh sch quc t v ghi nhn thc phm. Nhiu ngi cm thy rng k thut di truyn l ln sng khng th trnh khi trong tng lai v chng ta khng th kh nng b qua mt cng ngh c nhng li ch to ln tim nng. Tuy nhin, chng ta phi tin hnh thn trng trnh gy thit hi khng lng trc c i vi sc khe con ngi v mi trng. 2. Cc thnh tu ca sn phm chuyn gen Vit Nam hin c 3 loi cy trng bin i gen hin din l la, ng v bng. Mt t l nht nh cc sn phm chuyn gen c mt trong thc n chn nui trn th trng Vit Nam, theo iu tra mi y ca B Nng nghip v Pht trin nng thn. Phn ln chng c nhp chnh thc qua cc cng ty lin doanh vi nc ngoi, v cha c kim sot. Vit Nam ghi nhn c mt s thnh tu v nghin cu gen, nh vic pht hin cc gen khng su v khng thuc dit c, cng cc gen ch th lin quan n kh nng chng bnh o n, bc l ca la, ch th phn t DNA, nghin cu di truyn min dch thc vt. Theo Tin s L Huy Hm, Vin Di truyn nng nghip th, hin nay Vit Nam v ang tip tc trin khai k hoch vi nhng cy trng bin i gen nh la c hm lng vitamin A cao; ng khng thuc tr c, khng su; u tng khng su, khng hn; xoan tng cht lng g; u khng vi rus gy bnh m vng; bng khng su, chu hn. Mc tiu chnh trong k hoch ny chnh l nh gi biu hin ca gen trong iu kin rung ng Vit Nam v nh gi an ton sinh hc vi mi trng.

Hi tho Cng ngh sinh hc: Hng pht trin cho tng lai do B NN-PTNT t chc, i s qun Hoa K ti tr c din ra ti H Ni ( ngy 30/9/2010) cng a ra kt lun s b trong vic kho nghim thi gian qua Vit Nam: ng chuyn gen mang gen khng su c hiu lc khng su r rt so vi ging ng lai v ng thng; ng chuyn gen khng thuc tr c c hiu lc khng thuc tr c gc so vi ging i chng; cha thy s khc bit v a dng qun th b ui bt Collembola gia th nghim trng ng chuyn gen vi ng khng chuyn gen. Trong u nm 2011, theo k hoch, s kho nghim din rng c 2 min Nam, Bc v thu thp, trnh by h s an ton thc n chn nui v an ton thc phm i vi sn phm cc ging ng chuyn gen; d kin thng mi ho cui 2011-2012.