Trkiye Elektromekanik Sanayi Genel Mdrl Mini-Mikro HES (Hidroelektrik Santral) Uygulamalar

Trkiye Elektromekanik Sanayi Genel Mdrl

www.temsan.gov.tr

Genel Mdrlk

Ankara Tesisleri

Diyarbakr Tesisleri
www.temsan.gov.tr

HES yapm 1954 ylnda lkemizdeart gstermi, daha sonraki yllardaD.S..nin kurulmas ile da HES projelerinde elektromekanik tehizatn yurt ii piyasadan temini desteklenmitir.

Bu amala 13.11.1975 tarih ve 7/10907 sayl Bakanlar Kurulu Karar ile 1977 ylnda TEMSAN n (Trkiye
Elektromekanik Sanayi) kurulmas ile Su Trbinleri ve Generatrlerin yurt iinde imal edilebilmesi konusunda nemli bir gelime kaydedilmitir. asyla TEMSAN yerli elektromekanik tehizat Bu baktecrbe ve bilgi birikimiyle Trkiyede nc ve imalatnda nemli bir kurulu haline gelmitir.

 zellikle kamu ihalelerde TEMSAN

kurulularnn yaptklar n bulunmas; verilen fiyatlara yansm ve daha nce yksek bedellerle yaplan iler neredeyse yar yarya dlmtr.

Kuruluumuzun lkemizde sektrleri ierisinde HES

zel ve kamu elektromekanik tehizatlarn yapan tek firma olmas nedeniyle bir kez daha nem kazanmtr.

www.temsan.gov.tr

LOGO

Teekklmz bugne kadar; toplam kurulu gc 700 MW olan 15 adet HES projesini gerekletirmitir 2011 yl itibari ile; toplam kurulu gc 391,5 MW olan 10 adet HES projesinin imalat,montaj, test ve devreye alma almalar devam etmektedir. 52 adet 154 kV ve 380 kV tamamlamtr. trafo merkezini

www.temsan.gov.tr

LOGO

Kurulu Yl Kapal Alan

: 1984 : 26.000 m2

(16.000 m2 si imalat hol )

-KK TRBN GENERATR VE TESSLER LETME MDRL -ORTA VE ALAK GERLM ALT TEHZAT MALAT LETME MDRL

- FAALYET ALANLARI - Mini,Mikro ve Kk Hes malatlar - Az Yal, Vakumlu, SF6 Gazl Kesiciler - Dahili, Harici Tip ve Yksek Gerilim Ayrclar - Panolar, Hcreler (Metal Clad, Metal Enclosed vb.)

www.temsan.gov.tr

LOGO

TRBN LETME MDRL GENERATR LETME MDRL

Kurulu Yl Kapal Alan

: 1982 : 30.000 m2

(13.000 m2 si imalat hol ) malat Holleri : Kaynak Konstrksiyon Hol. Trbin malat Hol, Generatr malat Hol

- FAALYET ALANLARI - Orta ve Byk lekteki HES Trbin malatlar (ark,Salyangoz, Emme Borusu ve Cebri Boru, Kelebek Vana ve Dierleri ) - Generatr malatlar (Stator Karkas, Stator Sarglar, Rotor Kutuplar, v.b) - Yksek Gteki Motorlarn Rehabilitasyonu (3-6,3 kV, 100-7100 kVA)

www.temsan.gov.tr

LOGO

Trbin, Jeneratrler, Buhar Kazan, eitli Kazanlar, Su ve Gaz Tanklar, elik Konstrksiyon Elemanlar, Alternatrler, Elektrik Nakil Hatt ve Emsali Tehizat,

Kablo, Transformatrler, alt Cihaz, Elektrik Motorlar, Pompalar, Kompresrler, Kaynak Makineleri, Elektrik Enerji retim, letim ve Datm

ile ilgili tm tehizatn yan sra elektrik santrallerini imal, temin ve tesis etmek, iletmek ve bunlarn ticaretini yapmaktr.

www.temsan.gov.tr

22 Adet 0- 500 kW arasnda Mikro ve Mini HES Projesi tamamlanmtr.

www.temsan.gov.tr

Trbin Seim Grafii

www.temsan.gov.tr

LOGO

TRBNLERN KURULU GLERNE GRE SINIFLANDIRMASI

www.temsan.gov.tr

MKRO TRBN TESS

www.temsan.gov.tr

LOGO

www.temsan.gov.tr

PELTON TRBN
Bu tip trbinlerde suyun enerjisi nce, uygun ekle sahip bir borudan geirilip, k aznda su jeti haline getirilerek, kinetik enerjiye dntrlr. Daha sonra bu jet, kap eklindeki rotor kanatlarna pskrtlr.arklarn geometrisi, su jetinin enerjisini en yksek oranda emecek biimde tasarlanm ve ortalarndan geen dikey blc plakalar, suyun iki yana eit olarak dalmasn salyor. Pelton trbinleri, dey veya yatay olarak konumlandrlabilir.

ark - Gbek Nozzle

Ana Gvde

ne

www.temsan.gov.tr

BANK TRBN
Banki trbin tipini Macar asll Banki ile ngiliz asll Michell bulmutur. Genel olarak Banki (Michell-Ossberg) su trbini olarak adlandrlr. Kk ve orta gl su kuvvetlerinde rahatlkla kullanlr. Yaps ok basittir. 20 lt/s ile 9 m3/s debiler iin 1 m ila 200 m dlerde 1000 kW gce kadar kabilirler. Verimleri genel olarak %70-80 civardr. trbini ise, gvde, tambur tipi dnel ark ve ayar kanadndan oluur

www.temsan.gov.tr

LOGO

FRANCS TRBN
Francis trbini bir reaksiyon trbinidir. Su, trbin boyunca ilerlerken basnc deitirir ve enerjisini kanatlara verir. Trbin, yksek basnl su girii ile dk basnl su k arasnda bulunur. Giri sarmal (salyangoz) eklindedir. Klavuz kanatlar suyu trbin arkna teetsel olarak ynlendirir. ark kanatlarnda radyal ak tesiri oluur ve arkn dnmesine neden olur.

www.temsan.gov.tr

LOGO

CUN HES
www.temsan.gov.tr

LOGO

CUN HES % 100 Yerli Proje ve malat -Trbin (ark dahil) -Generatr -Scada -kaz -Governor

CUN HES
www.temsan.gov.tr

LOGO

KAPLAN-USKUR TRBN
Dk d ve yksek ak koullarnda kullanlabilir. %90 a yakn enerji retim verimi salanabilir. Yksek kapasitelerde enerji retimi iin uygundur.

www.temsan.gov.tr

LOGO

KONTROL SSTEMLER
Mikro-trbin tesisinden kullanc tarafndan ekilen gcn zaman zaman deiiklik gstermesi trbinin devrinin, dolaysyla k geriliminin ve frekansnn deiiklik gstermesine sebep olur. Sistemden ekilen g arttnda alternatrdeki zorlanmaya bal olarak trbinin devri der, gerilim ve frekans istenilen deerin altna der. Trbini normal devrine getirmek iin sisteme daha ok su almak gerekir. Ayn ekilde, sistemden ekilen g azaldnda, alternatrden ekilen yk miktarna bal olarak trbin devri artar, gerilim ve frekans istenilen deerin zerine kar. Bunlar, normal deerlerine getirmek iin sisteme giren suyu azaltmak gerekir. Bunun iin trbin devrini len bir sensr ve devri sabit tutmak iin sensr den alnan bilgiye gre ayar kanadn ap kapatarak sisteme giren suyun miktarn ayarlayan bir mekanizmadan oluan sistem kullanlr veya ekil Ada gsterilen emadaki gibi Load Kontrol Sistemi uygulanarak fazla yk rezistanslardan s olarak ortama verilerek frekans sabitlenir.

ekil A. Load Kontrol Sistemi

ekil B.tek Hat emas

www.temsan.gov.tr

LOGO

www.temsan.gov.tr

LOGO

HESKON

Projede, nite gc 10 MWa kadar olan HES ele alnarak yurdumuzda ounlukla tercih edilen FRANCIS tipi trbinlerin kullanld kk HES SCADA (Kontrol, Koruma , Kumanda , lme ve lem zleme) sistemi gelitirilerek, prototipi yaplmtr.
TBTAK UZAY Enstits ile birlikte 2006 ylnda balanan almalar 2008 yl sonu itibariyle tamamlanmtr. Proje sonras uygulama plan (PSUP) gereince sistem 3x3 MW gcndeki CUN HES de uygulanmaktadr..

www.temsan.gov.tr

LOGO

HESKON HES Kontrol, zleme ve Koruma Sistemi

www.temsan.gov.tr

LOGO

TEMSAN TARAFINDAN YAPILAN BAZI MKRO HES PROJELER

www.temsan.gov.tr

LOGO

FJ ADALARI
www.temsan.gov.tr

Trkiye Elektromekanik Sanayi Genel Mdrl

TEMSAN
GENEL MDRL

FJ HES (1X25 kW)

LOGO

Trkiye Elektromekanik Sanayi Genel Mdrl

LOGO

Trkiye Elektromekanik Sanayi Genel Mdrl

LOGO

Trkiye Elektromekanik Sanayi Genel Mdrl

LOGO

SAPANCA BALIK RETME FTL

www.temsan.gov.tr

SAPANCA BALIK RETME FTL

www.temsan.gov.tr

YELTEN BELEDYES
www.temsan.gov.tr

YELTEN BELEDYES
www.temsan.gov.tr

Mikro ve Mini Trbinler

FRANCIS TRBN ( 37 KW )

BANKI TRBIN ( 8 KW)

BORU TP TURBIN (100 KW )

PELTON TURBIN (10 KW )

www.temsan.gov.tr

malatlarmzdan rnekler
PELTON TRBN G Debi : 100 kW : 150 lt / sn

D
Devir

: 100 m
: 932 d/dk

Elektrik ihtiyac salanabilecek konut says : 50

www.temsan.gov.tr

Mikro ve Mini Trbinler

PELTON TRBN G : 500 W

Debi
D Devir

: 3,7 lt /sn
: 23 m : 1500 d/dk

www.temsan.gov.tr

Mikro ve Mini Trbinler

BANKI TURBN G Debi D Devir : 3 kW : 50 lt / sn : 10 m : 623 d/dk

www.temsan.gov.tr

Mikro ve Mini Trbinler

BANK TURBN

G
Debi D Devir

: 4 kW
: 90 lt / sn : 7m : 520 d/dk

www.temsan.gov.tr

Mikro ve Mini Trbinler

BANK TRBN G Debi D Devir : 8 kW : 300 lt / sn :5m : 220 d/dk

Elektrik ihtiyac salanabilecek konut says : 4

www.temsan.gov.tr

Mikro ve Mini Trbinler

FRANCS TRBN G Debi D Devir : 37 kW : 300 lt / sn : 15 m : 1000 d/dk

Elektrik ihtiyac salanabilecek konut says : 19

www.temsan.gov.tr

Mikro ve Mini Trbinler

BORU TP TRBN

G
Debi D Devir

: 100 kW
: 760 lt / sn : 15 m : 1000 d/dk

Elektrik ihtiyac salanabilecek konut says : 50

www.temsan.gov.tr

Mikro ve Mini Trbinler

BANK TRBN G Debi D Devir : 200 kW : 600 lt / sn : 50 m : 940 d/dk

Elektrik ihtiyac salanabilecek konut says : 100

www.temsan.gov.tr

Trkiye Elektromekanik Sanayi Genel Mdrl

Mehmet DEMR Teknoloji Gelitirme Hizmetleri Daire Bakan (Makina Yksek Mh.)

www.temsan.gov.tr

Trkiye Elektromekanik Sanayi Genel Mdrl

GENEL MDRLK Badat Caddesi Ostim Yolu zeri Macunky / ANKARA / TRKYE Tel : 0 (312) 397 55 75 ( 8 Hat) Fax : 0 (312) 397 55 73 E-Mail : temsan@temsan.gov.tr Web : www.temsan.gov.tr