retim ve Kalite Sleyman Selim ULA TSE-SOJUZTEST Met. ve Kal. Ltd. ti.

Genel Mdr Gelien dnya artlarnda kk/byk ayrm fark etmeden iletmelerin hemen hemen hepsi birbiri ile rekabet ierisine girmi bulunmaktadr. Firmalarn bir zamanlar ilerini doru yapmalar rekabet iin yeterli iken; gnmzde ise firmalarn doru ileri yapmalar zaruri olmutur. Firmalarn pazarlarna gre rekabet ekillerini belirlemeleri gerekmektedir. Hangi pazarda fiyat ile hangi pazarda kalite ile vs. rekabet edeceklerini belirlemeleri ve stratejilerini oluturmalar gerekmektedir. rnn tasarmndan balayp, retimine ve piyasaya arzna kadar geen srete uyulacak artlarn ve standartlarn belirlenmesi iletmelerimiz asndan nemlidir. letmelerimiz bu balamda kalite kavramn hayatlarna rehber edinmek zorundadrlar. Kalite bir rn ya da hizmet ile ilgili zelliklerin belirlenen ya da olabilecek gereksinmeleri karlama derecesi olarak bilinmektedir. lkelerin kalknmlk derecesi de rettii ya da verdii hizmetlerin kalitesi ile llmektedir. Kalite; verimlilik, esneklik, etkinlik ve bir yatrm ekli olabilmektedir. Buna bal olarak artk her eyde kalite aranmakta kalitesizlik ise terk edilmesi gereken konu olarak karmza kmaktadr. Ayn ekilde sadece kalitenin ortaya konulmas deil onun gvence altna alnmas, yaantmzda her noktada aranan ve mutlaka olmas gerekenler iine girmektedir. Kalite kavramn bu denli n plana karan, yaanan hzl deiim srecinde retilen mal ve hizmetlerdeki eitlilik, uluslararas ticarette liberalleme, ticar snrlarn yok olmas, teknolojik ilerlemeler ve bu geliimlerin beraberinde getirdii yeni rekabet koullardr. Srekli deiim ve gelime, hibir zaman nne geilemeyecek ve engellenemeyecek kavramlardr. Ksa bir sre nce "Ne retirsem onu satarm" anlay hkimdi. imdi bu anlayn yerini "Mteri ihtiya ve beklentilerine gre retmek" anlay almtr. Yaanan krizler bunu zorunlu hale getirmitir. Bu durumda rekabette srekli stnl salayabilmenin tek koulu mteri odakl olmaktr. Mteriyi tatmin etmek iin, mteri gereksinim ve beklentilerini belirleyerek, bu gereksinim ve beklentilere uygun mal ve hizmeti, dk maliyetle, yksek verimlilikle, en az kayplarla, kaliteli ve hzl bir biimde pazara sunmak gerekmektedir. Hatta bugn toplam kalite ynetimi felsefesinde mterinin beklentilerinin zerine kmaktan sz edilmektedir. rn veya hizmet reten iletmeler, verimliliklerini ve karllklarn artrmak iin ncelikle iletme ierisindeki kayplarn azaltma, hatal rn retme riskini ortadan kaldrmaya yneleceklerdir. letmelerin ayakta kalabilmesi ve alanlarna i imkanlar oluturabilmesi; rekabeti konumlarn iyiletirerek srdrmelerine baldr. Verimli rn ve hizmet retiminin bir iletmeye para kazandrmaya ve rakiplerini alt etmeye yeteceini dnmemek gerekir. alanlarnn sadakatle alt, verimlilii artrmak iin gerekli btn yntemlerin kullanld halde, yanl rnn veya hizmetin retilmesiyle bir irketin ilerinin bozulmas ve iflas etmesi mmkndr. Hatal rn veya hizmet retimini yani kalitesizlii nlemek iin iletmeler kalite kontrol anlayn etkin bir biimde kullanmaya alrlar. Bu anlamda kaliteyi artrmak iin uygulanacak olan

kontroller hem ge hem de tek bana etkisiz ve masrafl ilemlerdir. Kontrol faaliyetleri rn veya hizmetin kalitesini garanti etmez. letmelerde uygulanan kalite kontrol eylemleri; nleyici ve lme ve deerlendirme faaliyetleri olmak zere iki ekilde gerekletirilir. nleyici faaliyetler; nceden snrlar belirlenmi kalite standartlarndan sapmalarn nne gemek iin yaplan almalardr. Otomasyon faaliyetleri, sre kontrol, kalite planlamas, test ve lme cihazlarnn tasarlanmas ve gerekletirilmesi ile personelin eitimi gibi eylemler kalite sorunlarnn ortaya kmasn nlemeye ynelik faaliyetlerdir. lme ve deerlendirme faaliyetleri; kalite karakteristiklerinin teknik zelliklere uygunluunun lm ve deerlendirilmesidir. Giri ve son kontroller gibi tm deney ve muayene ilemleri bu kapsamdadr. Bir otomasyon sisteminde de kontrol edilen srecin srekli llmesi ve lm sonularnn ayar deeri ile kyaslanmas sz konusudur. Uygulanacak ilemler bu kyaslamann sonucuna gre belirlenmektedir. Bu eylemlerin gvenirlilii iin lm, muayene ve deneylerde kullanlan btn cihazlarn bakm ve kalibrasyonlarnn zamannda yaplmas gerekir. Kalitesiz rn veya hizmet iletmeye dhili ve harici olmak zere iki farkl maliyet oluturur. Dhili maliyetler btn iletme kayplarn kapsar. Iskarta, hurda, fire gibi piyasaya srlemeyecek olan, retim yaplrken veya son denetimlerde seilen ara mamul veya rnlerin maliyetini, alcya ikinci kalite mamul olarak sunulan rnler iin denen kalite farkn, mal teslimi iin yaplan fiyat tenzilatlarn veya fiyat krm yapmamak iin rn zerinde yaplan ek harcamalar ve iilik toplamn ierir. Yeniden ileme maliyetleri yksek olduu iin genellikle hibir iletme onarm ii yapmak istemez. Bu yzden yeniden ileme iin ayrlan paralar gibi byr ve ou zaman retim hatlarnda bu paralara ihtiya duyulduundan hi onarlmadan kullanlrlar. Bu paralarn kullanld rnler, rn iletme dna ktktan sonra alclar tarafndan reddedilebilir. Belirlenen kalite zelliklerinden sapmalarn, rn iletme dna ktktan sonra iletmeye ykledii maliyetlere harici maliyetler denilmektedir. Bu masraf kapsamna, alclar tarafndan reddedilen rnlerin toplam deeri, bu rnler iin harcanan nakliye, depolama ve sat ncesi hizmetleri (reklam, tantm brorleri vs.) kapsayan giderler, teslim edilen rnn kalite dklnden kaynaklanan her trl denti ve kesintiler toplam, rn tesliminin gecikmesinden doan ve szlemelerde belirtilen her trl denti ve kesintiler, hatal rn teslimi srasnda doabilecek ve szlemede yer almayan ilemler iin denen bedeller, sat sonrasnda cretsiz salanan hizmetler ve bununla ilgili birimin iletmeye ykledii maliyet girer. letmelerimizin byk bir ksm iin maalesef kalitesizliin maliyeti ar bir ekilde denmektedir. z sermayesi gl olan firmalarmz ise; sava srdrmektedir. Bu iletmeler eer doru hamleleri yapmazlar ise; rekabet savan kaybedeceklerdir. Bu iletmelerimiz; Toplam Kalite Ynetimi ile: Tasarmdan servis sonrasna kadar hibir kii ve birim darda kalmayacak ekilde hatay nleyerek hata kaynaklarn ortadan kaldrma ve retimi srekli gelitirme yaklamn benimseyip hayata geirmelidirler. Ancak bu

ekilde srekli deien ve globalleen dnya dzeninde kendilerine pazar bulabileceklerdir. Merkezimiz; lkemizin her trl retim, hizmet, salk gibi sektrlerindeki kurum ve kurulularn ve sivil toplum rgtlerinin; gerek kurumsal eitim ihtiyalarn karlamak, gerekse zel kamu kurum ve kurulularmzda kalite bilincini alamak ve gelitirmek amacyla Kayseri merkezli faaliyete gemi olan Toplam Kalite Ynetimi Derneimiz zerine deni yapyor ve Trkiyemizin Toplam Kalite anlayn benimseyip etkin bir ekilde uygulamas iin almalarn srdryor.