2 SNEMA

22 Mart 2007 Perembe

Melike Erol

Blent Ersoy Hrant Dinke kar

ltrel belleimizin unutkanl kiisel bellek yitimiyle balyor bence. Dn ne yediini hatrlamayan bireylerin, bugnk dzene dair ahkm kesmeye kalkmas bu yaman elikiler corafyasna bir halka daha ekliyor. Bundan birka ay nce Popstar Alaturka programnda popler tarihimize krk vakas olarak geen bir tartma cereyan etmi, Blent Ersoy ile Ebru Gndei kar karya getirmiti. Ersoy, ecinsel olduu iin elenen yarmacya yaplan ayrmcl eletirirken, kendisini, gemiini ve tercihlerini de savunmak zorunda kalmt. Cinsel tercihleri sebebiyle dlananlarn haklarn savunan Ersoy, bu konuda nyarg besleyenleri vicdanlaryla yzlemeye davet edip, demokrasiden dem vurmutu. Krk vakas, yalnzca magazinsel bir olay deil. Nazi Almanyasnda toplum d olarak yaftalanan insanlarn bu aa uyarlanm en basit rnei niteliindeydi. O dnemde de, komnistler, Yahudiler, ingeneler, ecinseller ve kronik hastalar toplumdan dlanmak, uzaklatrlmak ve yok edilmek suretiyle saldrlara uruyorlard. Ama tekilerden ve tekilikten arndrlm, safkan bir rk yaratma hevesiydi.

Sinemaya meyyalim vallahi dertten

Polis filminin gen ynetmeni Onur nl:

Haluk Bilginer

Onur nl rum. Tarantino herkesin bildii popler olan imajlar yeniden retir. Benim yaptmn da belki byle bir ey olduu sylenebilir. Ama akas Kitanoya olan yaknlm ona hissetmiyorum. Baz seyirciler yorumlarnda Polisi beendiklerini ama ok da iyi anlayamadklarn belirtiyor... Bence anlalmayacak hibir ey yok. Aksine bunun ok basit bir hikye olmasn zellikle istedim. Bu tersinden bir intikam hikyesi. Dz bir ekilde kurgulasaydk baba herkesi dvecekti; kz alp gidecekti. Bu bildiimiz klielerin yapsyla oynadm. Yeniden retip yan yana koydum. ciden ne bekleyebilirim. Haliyle benim filmimi grd zaman aryor. Bu tarz filmlerin devam gelecek mi? Yeni filmleriniz izleyiciyi yine artacak m? Muhtemelen yle olacak. Biz burada Eflatun film olarak bu ileri yapan 7-8 kiiyiz. Biz srayla film yapmay dnyoruz. kinci filmi, Polis filminin yapmclarndan Tamer Elhan ekecek. Bizim temel meselemiz insan. Hayatmz insan olmaktan kaynaklanan bu arl zmeye almakla geiyor. ok azmz bununla ba edebiliyoruz, ldmzde ok azmz ideal ekilde lm oluyoruz. Byk ounluumuz heba oluyoruz gidiyoruz. nsan yle zavalldr ki ne olursa olsun buna bir zm de retemez. Bunun zerinden yle bir ey tasarladk: Filmde herkesin sper olduu bir dnya var. Mesela, duvarlarn iinden geen bir yan hakem var; grnmez bir imam var, arkasn grebiliyor; konuan bir kedi, lmsz bir muhasebeci var; azndan ateler kartan bir anne var. Bunlar aktaracamz bir hikye anlatmaya alyoruz. Kimse sper deildir. nsan acizdir. Bizim temel olarak sylemek istediimiz bu. Ve insan, bunu fark ederse kendisini toparlayabilir. nsan haddini bildike kendisine gelir. lk filmini ekmi bir ynetmen olarak, gen sinemaclara neride bulunmak ister misiniz? Film yapmak isteyenler sinemann ne olduu zerine dnmeliler. Biz bir ey yaptk ve yaptktan sonra grdk ki bu, yaplanlardan ok farkl. Sinema muhafazakr bir i. Farkl olan da tatl bir ekilde filmin iine yedirmek lazm. Sinema ok fazla marjinallie gelmez. O kadar nemli bir ey deil sinema. Kendini harap etmene demez.

Talihsiz konuma
Ancak, insan haklarnn ve dnce zgrlnn zerine glge dren bu olaya yaklam ve cinsel tercihleri sebebiyle tekiletirilen insanlarn haklarn savunan Ersoyun bu saygdeer yakar, getiimiz haftalarda yapt talihsiz bir konumayla enkaza dnd. Hrant Dink cinayeti sonras iyiden iyiye hassaslaan etnik kimlikler ve tekilik tartmalarna, Ersoy da bilinsiz ve yakksz bir biimde karm oldu. Popstar Alaturka programnda tartt bir yarmacya sarf ettii Ermeni gibi zerime geliyor sz, o gne kadar savunduu btn deerleri yerle bir etti. Bununla yetinmeyen Ersoy, Dinkin cenazesinde atlan Hepimiz Ermeniyiz sloganna da sert gndermelerde bulundu: Ben elhamdlillah Mslmanm! Bedenim teneire de gelse Ermeniyim demem.

Meltem rt BGHA olis filmi iin kimileri seyircinin ezberini bozan, sra d sinema derken, kimileri de filmi anlayamamaktan yaknd. Filmin ynetmeni Onur nl, daha ilk denemesinde klasik hikye kalplarna meydan okuyarak sinema evrelerinde ve izleyiciler arasnda ok konuulan bir ynetmen oldu. Sinema o kadar nemli bir ey deil, popler bir sanat. Sinemaclar da kendilerini fazla ciddiye alyor, diyen gen ynetmen filminin yan sra syledikleriyle de ezberi bozacaa benziyor. Sinemada ilk ynetmenlik deneyiminizdi. Buna ramen filmin ardndan farkl slubunuzla konuuldunuz. lk denemede bu farkl tarz oluturmay nasl baardnz? Size bir itirafta bulunaym. Ben sete gidene kadar 35 mm kamera dahi grmemitim. Daha nce de sadece evre Bakanl iin sosyal reklmlar yapmtk. Onun dnda pek bir deneyimim olmamt. Filmin nasl olduunu bilmiyorum. Beenenlere sa olun diyebilirim. Kimlerden etkilendiniz? Bir Japon sinemas, Uzakdou etkisinden bahsediliyor. Ben Uzakdou sinemas bilmem. Ben Kitano yu biliyorum. Kitanonun 7-8 tane filmini seyrettim. Onun filmleri zerine ok kafa yordum. Ama genel olarak Uzakdou sinemas, Japon sinemas samimiyetle sylyorum ki ok da bildiim konular deil. Takashi Kitano filmlerini Trk izleyicisi ok iyi bilmiyor. Kitano tarznn filminize katks,

Onur nl filmin anlalamayan sahnelerini anlatyor

3 kez st ste farkl diyaloglarla tekar eden park sahnesini aklar msnz? ki adamn filmin orasnda baz meseleleri konumas lazm. Sinemada 4 dakika boyunca parktaki iki adamn uzun uzun konumas ok skc. Ama bu ekilde sama sapan, skc bir park sahnesini Trk sinemasndaki en acayip sahnelerinden biri haline getiriyorsun. Sinema bir elence arac. Sinemada hoa vakit geirilir. Ekstradan sadece seyircinin dnmedii bir ey hakknda onu dndrtebilirsem, bu krdr. Yoksa biz filmleri hayata dair derin bilgiler renmek iin izlemeyiz ki. izleyiciyi filme yabanclatrd m? Byle olmasn bekliyordum. Tam da dndm gibi oldu. u anda seyirci ortadan ikiye ayrlm durumda. Filmi ok sevenler ve filmden nefret edenler var. Bu benim ok houma gidiyor. Seyirci tahrik oluyor. Beenenler de beenmeyenler de fanatik bir ekilde duygularn dile getiriyor. Filmi 17 milyon kii birden seveceine 500 bin kii nefret etsin, bu bir eydir. Biliyoruz ki benim filmim grdkleri en kt film olamaz. Eksikleri olabilir ama iyi, sk bir film. Sizin iin Trkiyenin Tarantinosu benzetmesi yapld. Siz buna katlyor musunuz? Benzediimi hibir ekilde dnmyo-

Sinemaclar kendini ok ciddiye alyor

Polis, izleyiciye bir ey retiyor mu? Ben hoca, retmen deilim. Bir filmden ne renebilirsin. Bu ok iddial bir ey deil mi? Sinema o kadar nemli bir ey deil. Ama fazla ciddiye alnyor. Bunun da sebebini syleyeyim mi: Sinemaclar kendilerini fazla ciddiye alyor. Sinemaclar o kadar nemli insanlar deiller. Sinemann kutsallatrlmas sinemann geri kalan her eyle ilikisini kesiyor. Trkiyede hi bir sinemac sinema zerine dnmyor. Trkiyede sinemaclar yalnzca film zerine dnyor. Estetik olarak bunu dnyor maliyet olarak dnyor. Pazarlama asndan bunu dnyor. Ama sinema nedir, niye yaplr, nasl yaplmaldr bundan baka trl nasl yaplr, sinema ontolojik olarak nedir bizim hayatmzn neresindedir? bunlar dnmez. Bunlarn zerine kafa yoran sinemaclarmz yokken ben seyir-

Ersoy ve tekiletirme
Dinkin cenazesinde Hepimiz Ermeniyiz slogan atanlarn anlatmak istedii de belki buydu: Ama, sadece toplum tarafndan itilen, ezilen, gemiten gelen ortak aclar paylatmz bu insanlarla aramzda bir empati kurulabilmekti. Yoksa yazlan bir sloganla, din deitirmiliimiz, Trklmz inkr ettiimiz filan yoktu. Asl mesele, Ermeni olmak deil, madurun yannda durmakt... Blent Ersoyun bir milletin ismini hakaret olarak kullanmas, vatanseverlik veya milliyetilikle mazur grlemeyecek trden bir faizmin rneidir. Bundan ksa bir sre nce kendine (veya kendisi gibi olanlara) dokunan bir tekiletirilmeye kar isyann sunuu da bu noktada kendine Mslmanln savunmasdr. Darbe dneminde cinsel tercihi/kimlii nedeniyle sahne yasana maruz kalarak ekmeinden edilmi birinin, bugn byk bir unutkanlk rneiyle toplumun tekiletirdii dierlerine kar tutumunu ayn saldrgan ruh haliyle sergilemesi manidardr.

Trk sinemas belge arivi kuruluyor

1894-1928 yllar arasnda Trkiyede yaymlanm, sinemaya ilikin Osmanlca tm belgeler Trkeye evrilerek internet veritabanna ykleniyor
stanbul Bilgi niversitesi letiim yneticisi, stanbul Bilgi niversitesi Fakltesi, Trk sinema aratrmala- letiim Fakltesi Dekan Prof. Nezih rna byk katk yapacak bir proje Erdoan almayla ilgili unlar sylyor: zerinde almaya balad. Trk sinema aratrmalar TrkiDijital kaynaklar kategorisine giren bu proje, Trk kltrel mirasnn yede ok gen, ama hzla ilerleyen bir alan. Ne var ki, sinema eriimi ok g olan, siaratrmalarna tarihnema zerine baslm sel perspektiften bakan Osmanlca haber, yoaratrmaclar iin erirum, eletiri, efemeral ilebilir kaynaklar ok materyal ve belgelerikstl. 1928 ylnda alnin, Trkiyedeki eitli fabenin deitirilmi ariv ve ktphanelerde olmas, zellikle gen bulunan her trl belge akademisyenlerin Osve yayn koleksiyonunmanlca kaynaklar dan toplanarak, nterokuyup anlamasn net ortamna aktarlmagletiriyor. Bu nesn hedefliyor. denle, sz konusu meProje tamamlandktinlerin gnmz tan sonra, 1 Ocak 1895 Trkesine evrilmesi ile 31 Kasm 1928 tarihleri arasnda Trk sineProf. Nezih Erdoan Trk sinema aratrmaclarnn nnde yemasna ilikin yaymlanm Osmanlca kaynaklar, gnmz ni ufuklar aacaktr, diye dnyoTrkesine evirilmi haliyle cretsiz ruz. u anda tek ihtiyacmz projeye bir veritaban olarak aratrmaclarn maddi destek salayacak sponsor bulhizmetine sunulmu olacak. Projenin mak. (BGHA)

Maggie Gyllenhaalun filmlerini karmayn

stanbul Modern, Amerikan Bamsz Sinemasnn en yetenekli oyuncularndan Maggie Gyllenhaala zgr Ruh balkl zel bir blm ayrd. Programda, gen oyuncunun son filmi Sherrybaby de yer alyor. Srad karakterleri oynayan Gyllenhaalun filmlerini grmek iin son 4 gn. 30 yandaki Gyllenhaal, Cecil B. Demented filmiyle adn duyurdu. Sherrybabydeki performansyla 64. Altn Kre dllerindeyse en iyi kadn oyuncu aday oldu. 22 Mart Perembe 17:00 Ltfen Beni ldrme 20:00 Sekreter 23 Mart Cuma 17:30 Donnie Darko 24 Mart Cumartesi 12:00 Ltfen Beni ldrme 17:30 Sekreter 20:00 Sherrbaby 25 Mart Pazar 17:30 Sherrbaby

22 Mart 2007 Perembe

Say: 2 Yl: 1

Doan Gazetecilik A.. Ynetim Kurulu Bakan AYDIN DOAN Genel Yayn Ynetmeni SEDAT ERGN
Sorumlu Mdr ve Yayn Sahibi Temsilcisi HASAN AKKALKURT

Gencim Yayn Ynetmeni Mustafa Kuleli Yaz leri Mdr Meltem rt Grsel Ynetmen Necati Demircan Haber Mdr lknur Aydoan Editrler S. Kuzey Yldz, Mithat Fabian Szmen
Yayn Sahibi: Doan Gazetecilik A..
Yayn Tr: Yaygn sreli

MEDYA-D

Reklam Grup Bakan VK HABF

Operasyon Grup Direktr ARZU KOAK ARULAD Reklam Grup Direktrleri FUNDA T. SIDALI RMA ERDEMR Reklam Direktrleri KADRYE F. NL SHEYLA BATU ASLI SEKNER Reklam Rezervasyon Direktr GVEN NEML

Doan Medya Center, BACILAR 34204 STANBUL Santral: (0212) 505 61 11 Pazar: (0212) 505 68 20 Faks: (0212) 505 63 88
BASILDII YER: DPC Doan Medya Tesisleri Hodere Yolu Esenyurt stanbul

Milliyetin cretsiz ekidir

Milliyet Gazetesi ve eklerinde yaynlanan yaz, haber ve fotoraflarn her trl telif hakk Doan Gazetecilik A..ye aittir. zin alnmadan kaynak gsterilerek dahi iktibas edilemez.

C M Y B

C M Y B