MMARDE PLANLAMA SREC VE EVRELER

stenen amalara ulamak iin mimari etkinliklerin ynlendirilmesi ve deerlendirilmesi kararlarnn tm, planlama srecini oluturmaktadr. Planlama ok kapsaml bir etkinliktir. Mimari planlama srecini oluturan ve planlama n kararlar dorultusunda gelien planlama evreleri u ekildedir:

1-PROGRAMLAMA EVRES

2-TASARLAMA EVRES 3-UYGULAMA EVRES

4-KULLANIM EVRES

MMAR TASARIM SREC

1-BLG TOPLAMA (tanmlama, bilgi toplama, problemi kavrama, renme)

2-ANALZ (Mevcutta var olanlar belirleme, bulgular arasnda ilikiler kurma, evresel Analiz)
3-SENTEZ (BREM), (bilgilerin yan yana getirilmesi, alternatif retme)

4-DEERLENDRME VE KARAR (sonulandrma)

MMAR TASARIM SRECNDE EVRESEL ANALZ

FATH CANAN

 evresel analiz Mimar Tasarm srecinin en nemli evrelerindendir.

Yeni bir bina veya her hangi bir mekan, bulunduu evrenin hem etkisinde kalmaktadr ve hem de etki brakmaktadr.

EVRE ANALZNN AMACI

Yeni Mekansal dzenlemenin gerekleecei (mimari preojenin)YER in ok boyutlu ve ynl bir ekilde kavranmas ve anlalmas amalanr.

ok boyutlu ifadesinden anlalmas gerekenler:

evrenin ;
Doal, yapl ( insan eliyle gereklemi evre), sosyal ve tarihsel Boyutu ile ele alnmasdr.

Analiz almas, basit bir okuma deildir. Mimari proje ana hedeflerinin ak seik bir ekilde tanmlanmasna olanak vermektedir. Proje alannda ok sayda unsurlarla etkileimi ve yzlemeyi salamaktadr.

Tasarmcnn ngrd varsaymlarn gerekleme olanaklarn kontrolne imkan vermektedir.

Blgenin Potansiyeli Nedir ?

Proje alannn olumlu (+) ve olumsuz (-) unsurlar belirlenir : Tehis koyma
Balangtaki tasarm ile ilgili hipotezlerimizin doruluu belirlenir.

Mimari tasarmnn Snrlarn Gerekletirme olanaklarn Baka faktrlerle etkileimler

Belirlenir.

ANALZ almasnda,

-Tasarm alan ( parsel, yap adas, kentsel blge) farkl gzlerle incelenir: blge ayrtrlr .

-ok ynl bir inceleme sz konusudur.

Blgeyi

Okumak, Anlamak , ve Yorumlamak

gerekmektedir

Analiz almas mimari projede basite alnp atlanacak bir evre deildir !!!

evre: Genel anlamda evre; insan yaamn koullandran doal ve yapay elerin tm olarak tanmlanabilir(Kele ve Hamamc, 1997). Trk evre mevzuatnn temelini oluturan evre Yasasnda ise; btn vatandalarn ortak varl olup hava, toprak, bitki, hayvan varl ile doal ve tarihsel zenginlikleri iermektedir.

EVRESEL ANALZN BLEENLER Mimarlkta evresel analiz 3 ana grupta toplanabilir: 1-Doal evrenin analizi 2-Yapay evrenin analizi
3-Sosyal/kltrel evrenin analizi

1-DOAL EVRENN ANALZ

-KLMSEL VERLER -FLORA VE FAUNA LE LGL VERLER -ARAZ VE TOPRAK YAPISI -GRLT ANALZ -DOAL ST ALANIN VARLII
2-YAPAY EVRENN ANALZ -MEVCUTTA VAR OLAN BNALARIN BELRLENMES -YOLLAR VE ULAIM (ulam analizi olarak da snflandrlabilir) -KAMUSAL VE DER MEKAN ETLLNN BELRLENMES -YER ALTI VE YER ST TESSLER 3- SOSYAL VE KLTREL EVRENN ANALZ

-YAKIN EVRENN SOSYAL YAPISI: Gelir durumu, yaam biimi, ocuk gen yal nfus dalm, zel sosyolojik veriler, var olabilecek sosyal deiimler - KLTREL DEERLERN BELRLENMES (Tanmaz her trl deer) - TARH VE ARKEOLOJK ST ALANLARIN VARLII

1-DOAL EVRENN ANALZ

1.1 KLMSEL VERLER

Yer e zg tasarm gerekletirmek iin nemlidir. evreye duyarl srdrlebilir tasarmlar gerekletirmek iin ncelikle iklimsel verilerin dikkate alnmas gerekmektedir.

Temel iklimsel veriler: -Rzgar -Gnelenme -Ya rejimi -Scaklk dereceleri -Nem oranlar

Yeryzndeki belli bal iklim tipleri (Jones 1998)

Kutup iklimi

Tundura klimi (souk-aasz ovada) Karasal klim

Ilman klim Akdeniz klimi Sbtropikal klim Tropikal

Savanna klimi
Bozkr (stepik) iklim l klimi

Verilere Devlet meteorolojik ileri genel Mdrlnden ulalabilir

A-Rzgar
ounlukla yatayda, yksek basn blgesinden (souk hava ktlesi) alak basn (scak hava) blgesine olan hava hareketidir. Bir yerin Rzgar rejimi , Rzgar glleriyle gsterilir: Rzgar gllerinde, statistiklere bal olarak Rzgarlarn;

1- Ak ynleri ve 2- iddetleri gsterilir

talya, Roma

Tel Aviv-srail

-K ve yaz aylarnda rzgarn yn ve iddeti deikendir. (Bu durum tasarlanacak bina iin avantajl olacak ekilde deerlendirilmelidir)

Dk basn

Yksek basn
GNDZ

Deniz Meltemi

ISINMA

Dk basn

Yksek basn
GECE

Kara Meltemi

SOUMA

PREN ANTK KENT

(Aydn ili snrlarnda)

RZGARIN BNA FORMLARIYLA VE KENTSEL DOKULARLA ETKLEM

Yksek yaplarda rzgara kar (yksek basn) ve rzgarn altnda (alak basn) hava evrintisi meydana gelebilir.
+ -

kesit

Kopma noktas

Kopma noktas

Bina Formu ve Rzgar etkisinin analizi

Rzgar etkeninin tasarma yn verici bir unsur olarak deerlendirilmesi karmak bir ilemdir. ncelikle yn ve iddetti belirlenmelidir. Rzgar aerodinamik yapl bir cisimle karlatnda onun kenarlarndan kolayca akmaktadr.
Dier formlarla kar karya geldiinde ounlukla karlalan davran biimleri :

Rzgar, dk ykseklikteki engelleri genelde amaya alr (15 metreye kadar)

h max =15m

(DeHerde 1996)

Yksek katl binalarda etkiler: 1-ki binann u kelerinde Venturi etkisi meydana gelebilir. Bu u noktada Rzgar hz artmaktadr.

2-Yksek katl binalar tek balarna ke etkisi meydana getirebilirler. Bu noktalarda rzgar hz artar. Engele ait profil birden bire deiiyorsa, rzgar engelin yzeyini takip edemez. Kopma noktasnda hava evrintisi meydana gelir.
kesit

RZGAR VE YAPILI EVRENN ETKLEM

Yaplanma biimi rzgar etkisinden optimum dzeyde yararlanmay veya korunum salamay etkilemektedir.
Rzgarn istenmedii durumlarda (souk ve scakkuru iklimlerde) birbirinin rzgar glgesinde kalacak ekilde veya bitiik ve youn olarak yerletirilmelidir. Rzgarn alnmas istenen durumlarda ise yaplar en kk rzgar glgesi yapacak ve birbirlerinin glgesinde olmayacak ekilde kaydrlarak yerletirilmelidir.

1-Binalarn rzgardan korunmas iin temel dzenleme

+ + +

>L
-

2-Rzgarn binalara alnmas iin temel dzenleme

RZGAR

Laminer Ak

Falez

Rzgara kar eimli

Rzgara dik vadi

Rzgar alt Eimli arazi

Rzgarl (Elverili Blge)

Rzgarsz Blge

Rzgarl (Elverili Blge)

Rzgarsz Blge

Ar Rzgarsz Blge

Ayrlma Blgesi

Rzgarl (Elverili Blge)

Rzgarsz Blge

Farkl toporafik yaplarda Rzgara bal, elverili ve elverisiz doal havalandrma olanaklar (kaynak: deHerde, Liebard)

Havalandrma olasl Havalandrma ok zor mmkn

Uygun havalandrma

Rzgar

L= 0-4h

L= 4h-12h

L >12h

Kentsel lek balamnda hava akmlarnn simlasyonla deerlendirilmesi. la Place du Commerce meydan Nantes,Fr

Rzgar iddetinin ve ynnn birlikte deerlendirilmesi

Kaynak. Miguet F. Groleau D. Marenne C. . A combined sunlight and skylight tool for microclimatic analysis in urban architectures . in : Solar Energy in Architecture and Urban Planning 4th European conference, Berlin, 26-29 mars 1996 . preprint. 4p. Miguet F. Analyse micro-climatique des formes urbaines . in : Paysage et Ambiances : 3mes rencontres des doctorants des coles d'architecture, Toulouse, 23-24 mai 1996 . Rencontres organises par l'cole d'Architecture de Toulouse.

B-Gnelenme

Gnelenme, mimaride ve kentsel tasarmda nadir ekilde kontrol edilebilen doadaki fiziksel olaylardandr.

Matematiksel olarak ifade edilebilir ve nceden meydana getirebilecei etkileri bilinebilmektedir. Geometrik zelliklerinin kullanmyla, mimari ve kentsel formlar belirlenebilmektedir.

.h:Gnein ykseklii .a: Azimut as

Gne ykseklik as (h), blgenin yatay dzlemi ile gnein her hangi bir zamanda, bulunduu noktaya doru varsaylan izgi arasndaki adr. Azimut as (a), ise gzlem noktasnda herhangi bir zamanda gnee doru varsaylan dorunun yatay dzlemdeki izdm ile gney dorultusu arasndaki adr (Uyarel ve z 1987).

BATI

KUZEY

YAZ

GNEY KI

BAHARSONBAHAR
DOU

YAZ

KI

21 haziran
21 Mays / 21 Temmuz

18 17 16 8 7

21 Avril / 21 Austos

21 Eyll / 21 mart

15
14 13

12
11 10

9
21 Ekim / 21 ubat

21 Kasm/ 21 Ocak

21 aralk

37.52 konya enlemi iin stereografik projeksiyonla elde edilmi gne diyagram (audience cerma)

tg h = H / L

H
L H= tg h . L

Basit glge analizi, bina yksekliklerinin belirlenmesi

Yapm sz konu bina, h=?

gne ykseklik as (h) ve azimut as belirlenir (a)

800 700 600 500 400 300 200 100 0

Gne aks younluu (W/m2)

Konya iin 21 Aralk tarihinde gne aks direkt younluu difz (gney ynde ve dik toplam yzeyde) (Audience yazlm)
8 9 10 11 12 13 14 15 16 Gne saati

450 400 350 300 250 200 150 100 50 0

Gne aks younluu (W/m2)

direkt difz toplam

Konya iin 21 Haziran tarihinde gne aks younluu (gney ynde ve dik yzeyde)

10

11

12

13

14

15

Gne saati

Gnelenme ve yapl evre etkileimi

1-Bina lei:

Gnelenme dzeyi Ynlenme unsuruna bal olarak etkilenecektir.Yer aldmz kuzey yarm kredeki karasal iklimlerde, Gney-bat ve gney dou arasndaki ynler uygun ynlerdir. Eimli yzeyler avantajldr.

Ara dnem

Yaz

2- Kentsel Tasarm lei

Binalar aras mesafelerin ve toporafyann gnelenmeye etkisi

(Deherde 1996)

Heliodon dzenei. Gnelenme Benzetimi

21 aralk Konya saat 15.00

21 aralk dou cephelerde saat 10.00 da glgelenmeler

3- Ya rejimi
Ylk ortalama yalar (kar ve yamur) hakknda bilgi edinilmesi ile ilgilidir.
Varsa sel basknlar dnemleri tespit edilmeli, donma dnemleri bilinmelidir.

Yamur suyunun ak yn daha tasarmn analiz aamasnda iken titizlikle yaplmal, gerekli yer seim kararlar buna gre alnmaldr. Bu ekilde kullanm evresinde olas nemli su basknlarnn nne geilmesi mmkn olabilir.

Ya

Kar

4- Scaklk dereceleri

Maksimum, minimum scakllar ile ilgili verilerdir. Aylara gre ssal deerlerin analizi ile tasarmda iklimsel uygunlua ulalmaldr.

Scaklk

Gnelenme sresi

Donlu Gnler

5- Nem oranlar
Blgenin maksimum ve minimum nem oranlarn ieren bilgilerdir. zellikle kullanclarn solunum ve termal konfor dzeyini belirledii iin gzden karlmamaldr.

Nem

FLORA VE FAUNA LE LGL VERLER

Bir yreye zg hayvan trne fauna, bitki trne ise flora denilmektedir. Bunlar ekosistemin canl mekanizmasn meydan getirirler. Yeni yerleim alanlarn kurulmasnda o blgedeki canl trlerinin korunmas karmza ciddiye alnmas gereken nemli bir husus olarak kmaktadr.
Bitkisel analiz sz konusu olduunda, mevcut aalarn, im yzeylerin ve dier yeil unsurlarn bilinmesi ve analiz paftasna ilenmesi gerekmektedir.

Doal mekan ve peyzajlarn korunmas biyoeitliliin ve ekosistemlerin korunmas

Bina yakn evresinde yeni bitki dokusunun oluturulmas:

Yeil alanlarn, bahelerin meydana getirilmesinde evreye uyan, ekolojik fonksiyonlar yerine getiren bitkiler temin edilmesi gerekmektedir. Yetitirilen bitkiler kendini yenilemeli ve mevcut yerel ekosistemle uyumlu olmaldr. Yeil doku elemanlarn kk apta ekolojik sistemler olarak kabul edilmelidir.
Bitkiler Doal iklimsel denetlemede nemli rolleri bulunmaktadr. Bina evresinde yer alacak bitkisel elerin rzgarn etkisinin azaltlmasnn ve arttrlmasnn yan sra rzgarn bina ierisine girmesini veya girmemesini salamas asndan ykseklikleri ve binadan uzakl nem kazanmaktadr.

Uygun bir ekilde bina yakn evrelerine dikilen bitkilerle (aalarla) doal bir ekilde gne kontrol salanabilir.
Baz aa trleri (yaprak dken) yl ierisinde farkl dnemlerde yaknlarnda yer alan yzeylere glge brakabilirler veya bu yzeylerin gne nlarn almalarn salayabilirler.

Aalandrmann farkl etkileri

RZGAR

Glge

BTKSEL UNSURLA GNE KONTROL

YAZ IINIMI DK

GNE IINIMI

YAZ

Glgelik alan KI IINIMI EK KI

Glgelik alan

ARAZ VE TOPRAK YAPISI -Toprak

Toprak, canl doal kaynaklarn varln srdrebilmesi iin hava ve su ile birlikte vazgeilmez cansz doal bir kaynaktr. Toprak su kaynaklarnn potansiyelini koruma, canllar barndrma ve ekolojik dengenin salanmasnda nemli ilevlere sahiptir. Dier taraftan toprak doal evre deerlerinin yan sra, yapay evreyi ve insan yapt olan her unsuru da barndrmaktadr. Toprak hem miktar hem de nitelik olarak yenilenemez kt bir kaynak olduundan belirli ilkelere bal olarak kullanlmal ve deerlendirilmelidir. Toprak ile ilgili sorunlarn bir ksm doal olaylardan ya da topran yapsndan kaynaklanrken byk bir kesimi de insan mdahalesinden meydana gelmektedir (Kele ve Hamamc, 1997).

Toprak konusu tasarma karar verme aamasnda makro lekte yer ald sylenebilir. Kentsel planlama aamasnda hangi toprak paalarnn ne amala kullanlaca doru olarak belirlenmelidir. Bu aamada alnacak kararlar sonuta mikro lee yansyacaktr.

Toporafya ve eim analizi

Toporafik yapnn sunduu eimin bilinli analizi tasarm sz konusu olan binann yapm maliyetini, kullanm kolayln, ve doayla uyumlu olma durumunu etkileyecektir. rnein eimi dik bir arazide bir konut tasarlanrken dz bir arazidekinden farkl olarak deiik kotlardaki mekanlardan oluturulabilir.

Eimin deerlendirilmesi tasarmn gerekleecei blgenin yerel iklimsel deerlerine bal olarak deiecektir. Bilindii zere gneye bakan yamalar kuzeye bakan yamalara gre daha fazla gne enerjisinden yaralanrlar. Eimli arazide nsan ve ara sirklasyonu sz konusu olabilir. nsanlarn ve aralarn kabilecei maksimum eimler gz nne alnmaldr.

 Jeolojik yap: Tasarm sz konusu olan blgenin jeolojik yapsn bilinmesi gerekmektedir. Yerkabuunun alt ayn nitelikte olmayan kaya ve topraktan meydana gelmektedir. Baz blgelerde yaplama sakncal olabilir. Bunun iin n sondaj almalar yaplarak arazinin jeolojik yaps, zemin emniyet gerilmesi gibi baz deerlere ulalmaldr. Deprem kua sz konu olup olmad ve kanc dereceden deprem kua olduu bilinmelidir. Hidrojeolojik yap: yer alt su kaynaklarnn etdyle ilgilidir. Yerleim kurulmas aamasnda hidrojeolojik ettlerin yaplmas nemlidir. Tasarmda bu ettler bizlere u faydalar getirecektir:
Suyun ortaya kt seviye bilinerek temellerde gerekli nlemlerin alnmas. Su kaynaklarnn kirletilmesi problemini gndeme getirebilir. Bunun iin gerekli nlemlerin alnmas gerekmektedir. Genelde nemli su kaynaklarnn bulunduu ortamlarda yaplamadan kanlmaldr.

GRLT ANALZ, Akustik Konfor evresel grlt: Yol grlts Kentsel genel grlt (ara, insan sesi, makine sesleri) eitli faaliyetlerden kaynaklanan grltler (fabrika, atlye, sesli mzik, vs..)
Grltye kar korunum: D Grltler grltler Ekipman grltleri Vibrasyonlar Ses su gibi yaylm zelliine sahiptir, en ufak aklktan bile hemen yaylr

GRLT ANALZLERNDE 3 NOKTAYA DKKAT EDLMES GEREKR:

1-Fiziki anlamda;
- Farkl koullarda rastlanan ses kaynaklarnn karakterize edilmesi -Yaylm ortam zelliklerine bal fiziksel fenomenler (havada, suda, kat cisimde yaylm)

2-mekansal anlamda; - Boyutlandrma ve formun neden olaca akustik

-Formu oluturan malzemenin doal yaps 3-Kullanm ile ilgili;

-itsel algnn parametreleri

-Ses konforu asndan ihtiya ve gereklilikler

 Yeil dokunun gerek anlamda ses yaltma zellii yoktur. Sadece ince sesleri (4hz ve 16 hz aras) absorbe edebilir. Ancak psikolojik anlamda yeil dokunun rahatlk vermesi yn insanlar ses stresi altnda olmaktan bir nevi korur. nsana sesten korunmuluk hissi verir.

2-YAPAY EVRENN ANALZ -MEVCUTTA VAR OLAN BNALARIN BELRLENMES

Bu analiz, tasarm sz konusu olan binann yakn evresinde yer alan binalarn fonksiyonlar, younluklar (zemine gre kapladklar alan ve toplam yaplanma oranlar) kat adetleri, ykseklikleri ve strktrel sistemlerinin tespit edilmesiyle ilgilidir. Mevcut kentsel oluumla uyumlu veya uyumlu olmama derecesi bu deerlendirmelere bal olacaktr. Yapm sz konusu olan binann yakn evresinde yer alan dier binalarn grsel anlamda deerlendirmesi de yaplabilir: Yaplarn renk oluumlar, biimsel zenginlikleri, cephe dzenleri ve karakterleri yeni yapmza etkileri bulunabilir. Yeni binamz ve onun etkisi altndaki dier mekansal oluumlar var olanlarla uyumlu olabilir veya tamamen zt karakterde olabilir.

Bu kararlar ounlukla toplumsal genel eilim, toplumun kltrel alt yaps, mimarn bilgisi, kltr ve grgs ve iverenin deer yarglar belirlemektedir. Baz nemli turistik ve tarihi blgelerde, kentsel cephe karakterinde uyum ve btnlk salamak amacyla, yasal dzenlemeler snrlama getirebilir. Mevcut kentsel oluumla uyum aranyorsa, mevcut binalarn younluklarna, yksekliklerine ve estetik ynlerine dikkat etmek gerekmektedir.

-YOLLAR VE ULAIM (ulam analizi olarak da snflandrlabilir) -Yaya yollar -Ara yollar -Bisiklet yollar -Demir yollar -Toplu ulam ara gzergahlar: Metro, Banliy treni, tramvay gzergahlar

Mevcut yaplanmann yaplaca arsann ulam etd, yeni yapnn evresiyle btnlemesi bakmndan nemlidir. Arsaya yaklamlar, binalara giri klar byk lde ulam analizleri belirlemektedir. Yayalarn yeni yapay evreye ulamlar ne ekilde olacaktr ?
Aralarla yayalar ne kadar kesiecekler ? sadece yayalara ait gzergahlar olacak m ? ve bu gzergahlar evredeki yaya ulam akslaryla btnleebilecek mi?,

Binann fonksiyonuna gre servis giri klar olabilir. Bu servis klar hangi yollarla balantl olacaktr ? Ana girile servis yolunun ayrm sz konusu olabilir mi? Bunun gibi sorular sorularak analizler yaplmaldr. nemli olan , yeni teklif edilecek ulam emalarnn mevcutta yer olanlara btnleebilirliidir. Yakn evreyi ulam bakmndan iyiletirici zmler aratrlmaldr. Ayrca ulam analizinde eimler dikkate alnmaldr: nsanlarn ve aralarn kabilecei maksimum eimler dikkatten kamamaldr. Ses ve grltnn kontrol edilmesinde, ulam ile ilgili kararlar etkili olmaktadr.

KAMUSAL VE DER MEKAN ETLLNN BELRLENMES

AIK-KAMUSAL MEKANLAR Meydan, avlu, kmaz sokak birer d mekan nitelii tamaktadrlar. Bu mekanlar yakn evrede yaayanlarca kullanld durumlarda, yeni yaplamann bu mekanlara etkisinin analizi nemli olacaktr. Katks veya olumsuzluu eitli kriterlere gre nceden tespit edilmelidir. Yeni bina veya mekansal dzen yakn evresiyle uyumlu olduu takdirde gerek anlamda bir mimari tasarmdan sz edilebilir. Yeni yaplanma evresinden kopuk olmamaldr.

 TARH YAPILAR: Tarihi yap ve dokunun varl bilinmelidir. Yeni binamzn veya mekansal kurgumuzun bu oluuma etkisinin ne olaca gzden kamamaldr. Tarihi dokularn varl kimi zaman snrlayc bir unsur olabilecei gibi kimi zaman da tasarmmza katks olabilecek bir zenginlik de olabilmektedir. Eski tarihi yapya yeni ilev verilmesi, veya ona ek yaplmas kendi iinde bir mimari proje oluturabilir. Bu tr projelerde en nemli unsur bu tarihi deerin korunmas ve gelecek kuaklara ulatrlmas olmaktadr. Tarihi evrede mimari tasarm gerekletirmek ayr bir uzmanlk alandr.

 KENTSEL DONATILAR: Kentsel mobilyalar ve dier yapay unsurlar iermektedir: Telefon kulbeleri, bfeler, p kutular, aydnlatma direkleri ve armatrleri, ss havuzlar, banklaroturma gruplar, panolar, trafik klar, yer izgileri, otobs duraklar, metro girileri, ieklikler-dekoratif eler, antlar, heykeller, bankamatikler, vbBu veriler tasarm sz konusu olan her trdeki yeni mekan grsel, fonksiyonel ve algsal bakmdan etkileyecektir.

-YER ALTI VE YER ST TESSLER

Elektrik, telefon ebeke hatlar: elektrik ve telefon ebekeleri yer altnda veya yer stnde olsun, tasarm aamasnda iken dikkate alnmaldr. Yksek gerilim hatlarn olduu yerlerde, bu hatlardan gerekli olan mesafede yaplanma yaplmas gerekmektedir. Kanalizasyon ve yer alt ebekelerle ilgili verilere de analiz aamasnda ulalmaldr.

3- SOSYAL VE KLTREL EVRENN ANALZ

-YAKIN

EVRENN SOSYAL YAPISI: Gelir durumu, yaam biimi, ocuk

Gen yal nfus dalm, zel sosyolojik veriler, var olabilecek sosyal deiimler -KLTREL DEERLERN BELRLENMES (Tanmaz her trl deer)

-TARH VE ARKEOLOJK ST ALANLARIN VARLII

 Yeni mekanlar fonksiyonel zelliklerine gre yeni kullanclarn kltrel deerlerine ve yaamsal alkanlklarna ters dmeyecek, yaamsal zenginlik ve deneyim katacak ynde olmas gerekmektedir.

Yeni ile nceden var olan mekanlarn kullanclar arasnda dayanmay arttrc zmler gerekletirilmeli, muhtemel sosyal gerilimleri azaltc mimari yaklamlara gidilmelidir. Yabanclamaya, sosyal yaltma kar kamusal bulumalar arttran, komuluk ilikilerini gelitiren mekansal dzenlemeler yaplmaldr. Bunun iin zel-yar zel ve kamusal mekan hiyerarisinde bir denge arayna gidilmelidir. Kamusal alanda gerekleebilecek eylemlere uygun mekansal zmler gerekletirilmesine zen gsterilmelidir.

 Kltrel ve sosyal faktrler dikkate alnmayan mekansal dzenlemelerde zaman ierisinde terk edilmeler ve sahipsizlik meydana gelebilmektedir.
lk tasarm amacndan kopuk, tasarm olgusuna uyumayan ve farkllaan kullanmlar ortaya kabilmektedir. Kullancsyla uyumsuz dzenlemeler deitirilmekte, dntrlmekte veya tamamen yklmaktadr. Bu da emek, maliyet ve enerji kayb demektir. Bu nedenle tasarmc ileride meydana gelebilecek yeni gereksinimleri sosyal ve kltrel deiimlere bal olarak belirlemesi gerekmektedir. Bu deiimler her zaman nceden kestirebilmek olduka gtr. Bu konuda esnek tasarmlar deiimlere ayak uydurmada kolaylklar getirebilir.

Pruitt-goe Toplu konutlarnn ( St Louis-ABD-1960l yllar) yklnn nedeni tasarmda sosyal gereklerin gz ard edilmesine balanmaktadr.

RNEK ANALZ

Analiz Paftas

kuzey

Olumsuz rzgar

yaz

EVRESEL VERLERN DEERLENDRLD RNEK MMAR UYGULAMALAR

ANADOLU NVERSTES KTPHANE, SOSYAL MEKANLAR VE REKTRLK BRM

ANAD OLU

NVERSTES

ANADOLU

NVERSTES

ANADOLU

NVERSTES

ANAD OLU

NVERSTES

ANAD OLU

NVERSTES

ANAD OLU

NVERSTES

Panteon-Roma

Selimiye-Edirne

Trk Tarih Kurumu, Ankara Turgut Cansever

DEMR TATL KY BODRUM

TURGUT CANSEVER

1987

DEMR TATL KY

BODRUM

DEMR TATL KY

BODRUM

Schlosspark-Bern yaknlar,ch

yapm yl : 1991-1996

Vaziyet Plan

sokaktan (alleden) konut birimlerine giri: Konut birimlerine doal n girebildii, st ak bir i avludan girilmektedir. Giriler kuzeyden olup korunakldr.

Gneye bakan konut birimi

Vahada Kltr merkezi projesi, Msr

Mimar: Khaled Taalab