ZAKON O AUTORSKOM I SRODNIM PRAVIMA.........................................................................4 I. PREDMET ZAKONA..................................................................................................................4 II. AUTORSKO PRAVO.................................................................................................................4 1. Autorsko delo...........................................................................................................................4 2. Nastanak prava.........................................................................................................................5 3.

Subjekt autorskog prava...........................................................................................................5 4. Sadrina autorskog prava.........................................................................................................6 4.1. Moralna prava autora.............................................................................................................6 4.1.1. Pravo paterniteta.................................................................................................................6 4.1.2. Pravo na naznaenje imena................................................................................................6 4.1.3. Pravo objavljivanja.............................................................................................................6 4.1.4. Pravo na zatitu integriteta dela..........................................................................................6 4.1.5. Pravo na suprotstavljanje nedostojnom iskoriavanju dela..............................................6 4.2. Imovinska prava autora.........................................................................................................7 4.2.1. Prava na iskoriavanje dela u telesnoj formi....................................................................7 4.2.1.1. Pravo na snimanje i umnoavanje...................................................................................7 4.2.1.2. Pravo stavljanja primeraka dela u promet.......................................................................7 4.2.1.3. Pravo davanja primeraka dela u zakup............................................................................7 4.2.2. Prava na iskoriavanje dela u bestelesnoj formi...............................................................8 4.2.2.1. Pravo izvoenja...............................................................................................................8 4.2.2.2. Pravo predstavljanja........................................................................................................8 4.2.2.3. Pravo prenoenja ili predstavljanja..................................................................................8 4.2.2.4. Pravo emitovanja.............................................................................................................8 4.2.2.5. Pravo javnog saoptavanja dela koje se emituje..............................................................8 4.2.2.6. Pravo javnog saoptavanja dela sa nosaa zvuka ili slike...............................................9 4.3. Prava autora prema vlasniku primerka autorskog dela..........................................................9 4.3.1. Pravo na pristup primerku dela...........................................................................................9 4.3.2. Pravo sleenja.....................................................................................................................9 4.3.3. Pravo zabrane izlaganja originalnog primerka dela likovne umetnosti..............................9 4.3.4. Pree pravo autora na preradu primerka dela arhitekture.................................................10 4.4. Pravo autora na posebnu naknadu.......................................................................................10 5. Ogranienje autorskog prava..................................................................................................10 5.1. Zajednika odredba.............................................................................................................10 5.2. Suspenzija iskljuivih prava i prava na naknadu.................................................................10 5.3. Zakonska licenca.................................................................................................................12 6. Prenos autorskog prava...........................................................................................................13 6.1. Prenos nasleivanjem..........................................................................................................13 6.2. Prenos na osnovu ugovora...................................................................................................13 6.2.1. Moralna prava autora........................................................................................................13 6.2.2. Imovinska prava autora....................................................................................................13 6.2.3. Autorski ugovor................................................................................................................14 6.2.3.1. Izdavaki ugovor...........................................................................................................15 6.2.3.2. Ugovor o predstavljanju i ugovor o izvoenju..............................................................17 6.2.3.3. Ugovor o preradi autorskog dela...................................................................................17 6.2.3.4. Ugovor o filmskom delu................................................................................................18 6.2.3.5. Ugovor o narudbini autorskog dela.............................................................................19 7. Autorsko delo stvoreno u radnom odnosu..............................................................................19 8. Trajanje autorskog prava........................................................................................................20 9. Lica na koja se zakon primenjuje...........................................................................................20 III. SRODNA PRAVA...................................................................................................................21 1. Pravo interpretatora................................................................................................................21 1.1. Ustanovljenje prava.............................................................................................................21

1.2. Interpretacija........................................................................................................................21 1.3. Interpretator.........................................................................................................................21 1.4. Sadrina prava.....................................................................................................................21 1.4.1. Moralna prava interpretatora............................................................................................21 1.4.2. Imovinska prava interpretatora.........................................................................................21 1.5. Prenos prava........................................................................................................................22 1.6. Prava interpretatora iz radnog odnosa.................................................................................22 2. Pravo proizvoaa fonograma................................................................................................23 2.1. Ustanovljenje prava.............................................................................................................23 2.2. Fonogram.............................................................................................................................23 2.3. Proizvoa fonograma.........................................................................................................23 2.4. Sadrina prava.....................................................................................................................23 3. Pravo proizvoaa videograma..............................................................................................23 3.1. Ustanovljenje prava.............................................................................................................23 3.2. Videogram...........................................................................................................................23 3.3. Proizvoa videograma.......................................................................................................23 3.4. Sadrina prava.....................................................................................................................23 4. Pravo proizvoaa emisije......................................................................................................24 4.1. Ustanovljenje prava.............................................................................................................24 4.2. Emisija.................................................................................................................................24 4.3. Proizvoa emisije...............................................................................................................24 4.4. Sadrina prava.....................................................................................................................24 5. Pravo proizvoaa baze podataka..........................................................................................24 5.1. Ustanovljenje prava.............................................................................................................24 5.2. Baza podataka......................................................................................................................24 5.3. Proizvoa baze podataka...................................................................................................24 5.4. Sadrina prava.....................................................................................................................25 6. Zajednike odredbe o srodnim pravima.................................................................................25 6.1. Odnos izmeu autorskog i srodnih prava............................................................................25 6.2. Ogranienja srodnih prava, iscrpljenje prava i emitovanje.................................................25 6.3. Prenos srodnih prava...........................................................................................................25 6.4. Pravo na posebnu naknadu..................................................................................................25 6.5. Trajanje prava......................................................................................................................25 6.6. Lica na koja se zakon odnosi...............................................................................................26 IV. OSTVARIVANJE AUTORSKOG I SRODNIH PRAVA.......................................................26 1. Individualno ostvarivanje.......................................................................................................26 2. Kolektivno ostvarivanje..........................................................................................................27 2.1. Organizacija za kolektivno ostvarivanje autorskog i srodnih prava....................................27 2.2. Osnivanje organizacije........................................................................................................27 2.3. Organi organizacije.............................................................................................................28 2.4. Opti akti organizacije.........................................................................................................28 2.5. Shodna primena drugih saveznih zakona............................................................................29 2.6. Obaveze organizacije...........................................................................................................29 2.7. Obaveze korisnika...............................................................................................................30 2.8. Nadzor nad radom organizacije...........................................................................................30 V. EVIDENCIJA AUTORSKIH DELA I PREDMETA SRODNIH PRAVA..............................31 VI. ZATITA AUTORSKOG I SRODNIH PRAVA....................................................................31 1. Sudska zatita.........................................................................................................................31 2. Arbitraa.................................................................................................................................33 VII. KAZNENE ODREDBE..........................................................................................................33 1. Krivina dela..........................................................................................................................33 Povreda moralnih prava autora i interpretatora......................................................................33

Neovlaeno iskoriavanje autorskog dela ili predmeta srodnog prava...............................33 Unitenje ili oteenje prve standardne kopije filmskog dela................................................34 Neistinito registrovanje autorskog dela i predmeta srodnog prava........................................34 2. Privredni prestupi...................................................................................................................34 3. Prekraji..................................................................................................................................34 VIII. PRELAZNE I ZAVRNE ODREDBE.................................................................................35

ZAKON O AUTORSKOM I SRODNIM PRAVIMA

I. PREDMET ZAKONA
lan 1. Ovim zakonom ureuju se prava autora knjievnih, naunih i umetnikih dela (u daljem tekstu: autorsko pravo), prava interpretatora, proizvoaa fonograma, videograma, emisija i baza podataka kao prava srodna autorskom pravu (u daljem tekstu: srodna prava), nain ostvarivanja autorskog i srodnih prava i sudska zatita tih prava.

II. AUTORSKO PRAVO 1. Autorsko delo

lan 2. Autorsko delo je originalna duhovna tvorevina autora, izraena u odreenoj formi, bez obzira na njegovu umetniku, naunu ili drugu vrednost, njegovu namenu, veliinu, sadrinu i nain ispoljavanja, kao i doputenost javnog saoptavanja njegove sadrine. Autorskim delom smatraju se, naroito: 1. pisana dela (knjige, broure, lanci i dr.); 2. govorna dela (predavanja, govori, besede i dr.); 3. dramska, dramsko-muzika, koreografska i pantomimska dela, kao i dela koja potiu iz folklora; 4. muzika dela, sa reima ili bez rei; 5. filmska dela (kinematografska i televizijska dela); 6. dela likovne umetnosti (slike, crtei, skice, grafike, skulpture i dr.); 7. dela arhitekture, primenjene umetnosti i industrijskog oblikovanja; 8. kartografska dela (geografske i topografske karte); 9. planovi, skice, makete i fotografije; 10.raunarski programi (u izvornom, objektnom i izvrnom kodu). lan 3. Nezavreno autorsko delo, delovi autorskog dela, kao i naslov autorskog dela smatraju se autorskim delom ako ispunjavaju uslove iz lana 2. stav 1. ovog zakona. Nezavisno od odredbe stava 1. ovog lana, zatita za autorsko delo obuhvata i naslov tog dela. lan 4. Pozorina reija i koreografija, prevodi, prilagoavanja, muzike obrade, kao i prerade autorskih dela smatraju se autorskim delom ako ispunjavaju uslove iz lana 2. stav 1. ovog zakona. Delo prerade je delo u kome su prepoznatljivi karakteristini elementi preraenog (izvornog) dela. Zatita autorskog dela iz stava 1. ovog lana ni na koji nain ne ograniava prava autora izvornog dela. lan 5. Autorskim delom smatra se i zbirka autorskih dela koja, s obzirom na izbor i raspored sastavnih delova, ispunjava uslove iz lana 2. stav 1. ovog zakona (enciklopedija, zbornik, antologija, izabrana dela, muzika zbirka, zbirka fotografija, grafika mapa i sl.). Autorskim delom se smatra i zbirka narodnih knjievnih i umetnikih tvorevina, kao i zbirka dokumenata, sudskih odluka i sline grae koja, s obzirom na izbor i raspored sastavnih delova ispunjava uslove iz lana 2. stav 1. ovog zakona.

Zbirkom se smatra i baza podataka, bez obzira da li je u mainski itljivoj ili drugoj formi koja, s obzirom na izbor i raspored sastavnih delova ispunjava uslove iz lana 2. stav 1. ovog zakona. Zatita zbirke ni na koji nain ne ograniava prava autora dela koja su sastavni deo zbirke. lan 6. Autorskopravnom zatitom nisu obuhvaene opte ideje, naela, principi i uputstva koji su sadrani u autorskom delu. Ne smatraju se autorskim delom: 1. zakoni, podzakonski akti i drugi propisi; 2. slubeni materijali dravnih organa i organa koji obavljaju javnu funkciju; 3. slubeni prevodi propisa i slubenih materijala dravnih organa i organa koji obavljaju javnu funkciju; 4. podnesci i drugi akti u upravnom ili sudskom postupku. lan 7. Autorsko delo je objavljeno kad je, na bilo koji nain i bilo gde u svetu, prvi put saopteno javnosti od strane autora, odnosno lica koje je on ovlastio. Autorsko delo je izdato kad su primerci dela puteni u promet od strane autora, odnosno lica koje je on ovlastio u broju koji, imajui u vidu vrstu i prirodu dela, moe da zadovolji potrebe javnosti. Delo likovne umetnosti se smatra izdatim i onda kad je originalni primerak, ili najmanje jedna kopija dela uinjena trajno pristupanom javnosti od strane autora, odnosno lica sa njegovom dozvolom.

2. Nastanak prava
lan 8. Autor uiva moralna i imovinska prava u pogledu svog autorskog dela od trenutka nastanka autorskog dela.

3. Subjekt autorskog prava

lan 9. Autor je fiziko lice koje je stvorilo autorsko delo (u daljem tekstu: delo). Autorom se smatra lice ije su ime, pseudonim ili znak naznaeni na primercima dela, ili navedeni prilikom objavljivanja dela, dok se ne dokae drugaije. Autor dela je nosilac autorskog prava. Pored autora nosilac autorskog prava moe biti i lice koje nije autor a koje je u skladu sa ovim zakonom steklo autorsko pravo. lan 10. Koautor je fiziko lice koje je zajednikim stvaralakim radom sa drugim licem stvorilo delo. Koautori su nosioci zajednikog autorskog prava na koautorskom delu, ako ovim zakonom ili ugovorom kojim se ureuju njihovi meusobni odnosi nije drugaije predvieno. Za ostvarivanje autorskog prava i prenoenje tog prava neophodna je saglasnost svih koautora. Koautor ne sme uskratiti svoju saglasnost protivno naelu savesnosti i potenja, niti initi bilo ta to kodi ili bi moglo koditi interesima ostalih koautora. Svaki koautor je ovlaen da podnosi tube za zatitu autorskog prava na koautorskom delu, s tim da moe da postavlja tubene zahteve samo u svoje ime i za svoj raun. Ako se nisu drugaije sporazumeli koautori dele ekonomsku korist od iskoriavanja koautorskog dela srazmerno stvarnom doprinosu koji je svaki dao u stvaranju dela. lan 11.

Koautorima filmskog dela se smatraju pisac scenarija, reiser i glavni snimatelj. Ako je muzika bitan element filmskog dela (muziki film) i komponovana je za to delo, onda je i kompozitor koautor filmskog dela. Ako se radi o crtanom, odnosno animiranom filmu ili su crte ili animacija bitni elementi filmskog dela, onda su i glavni crta i glavni animator koautori filmskog dela. lan 12. Ako dva ili vie autora spoje svoja dela radi zajednikog iskoriavanja, svaki od autora zadrava autorsko pravo na svom delu. Odnosi izmeu autora spojenih dela se utvruju ugovorom. lan 13. Autorsko pravo na autorskom delu iji autor nije poznat (anonimno delo ili delo pod pseudonimom) ostvaruje: 1. za izdato delo - izdava; 2. za objavljeno ali neizdato delo - lice koje je delo objavilo. Lica iz stava 1. ovog lana moraju, u sluaju sumnje, dokazati da su svoje pravo na izdavanje, odnosno objavljivanje dela pribavili od autora, odnosno autorovog naslednika. Kad se utvrdi identitet autora dela iz stava 1. ovog lana, prestaju prava izdavaa, odnosno lica koje je delo objavilo.

4. Sadrina autorskog prava 4.1. Moralna prava autora 4.1.1. Pravo paterniteta
lan 14. Autor ima iskljuivo pravo da mu se prizna autorstvo na njegovom delu.

4.1.2. Pravo na naznaenje imena

lan 15. Autor ima iskljuivo pravo da njegovo ime, pseudonim ili znak budu naznaeni na svakom primerku dela, odnosno navedeni prilikom svakog javnog saoptavanja dela. Autor se moe u pojedinanim sluajevima na izriit nain odrei prava iz stava 1. ovog lana.

4.1.3. Pravo objavljivanja

lan 16. Autor ima iskljuivo pravo da objavi svoje delo i da odredi nain na koji e se ono objaviti. Do objavljivanja dela samo autor ima iskljuivo pravo da javno daje obavetenja o sadrini dela ili da opisuje svoje delo.

4.1.4. Pravo na zatitu integriteta dela

lan 17. Autor ima iskljuivo pravo da titi integritet svog dela, i to naroito: 1. da se suprotstavlja izmenama svog dela od strane neovlaenih lica; 2. da se suprotstavlja javnom saoptavanju svog dela u izmenjenoj ili nepotpunoj formi; 3. da daje dozvolu za preradu svog dela.

4.1.5. Pravo na suprotstavljanje nedostojnom iskoriavanju dela

lan 18.

Autor ima iskljuivo pravo da se suprotstavlja iskoriavanju svog dela na nain koji ugroava ili moe ugroziti njegovu ast ili ugled.

4.2. Imovinska prava autora

lan 19. Autor ima pravo na ekonomsko iskoriavanje svog dela, kao i dela koje je nastalo preradom njegovog dela. Za svako iskoriavanje autorskog dela od strane drugog lica autoru pripada naknada ako ovim zakonom ili ugovorom nije drukije odreeno.

4.2.1. Prava na iskoriavanje dela u telesnoj formi 4.2.1.1. Pravo na snimanje i umnoavanje
lan 20. Autor ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli beleenje svog dela na telesni nosa (papir, magnetna traka, vinilni disk, kompakt disk, filmsku traku, kasetu i sl.) i umnoavanje primeraka svog dela. Umnoavanje se moe vriti naroito tampanjem, crtanjem, gravurom, fotografisanjem, livenjem i drugim postupcima umetnike grafike i plastike, mehanikog ili magnetnog beleenja. Umnoavanjem dela arhitekture smatra se pored injenja iz stava 1. ovog lana i graenje objekta prema planu, odnosno projektu. Umnoavanje dela postoji nezavisno od broja primeraka dela, tehnike kojom su umnoeni i trajnosti primeraka. Ako je autorsko delo raunarski program, umnoavanjem se smatra i smetanje celog ili dela programa u memoriju raunara, odnosno putanje programa u rad na raunaru.

4.2.1.2. Pravo stavljanja primeraka dela u promet

lan 21. Autor ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli stavljanje u promet primeraka svog dela. Stavljanje primeraka dela u promet obuhvata i: 1. nuenje primeraka dela radi stavljanja u promet; 2. skladitenje primeraka dela radi stavljanja u promet; 3. uvoz primeraka dela. Pravo autora na stavljanje primeraka dela u promet ne deluje prema onom vlasniku primerka dela koji je taj primerak legalno pribavio od autora ili od lica koje je autor ovlastio (iscrpljenje prava). Vlasnik moe primerak dela koji je legalno pribavio od autora slobodno dalje stavljati u promet.

4.2.1.3. Pravo davanja primeraka dela u zakup

lan 22. Autor ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli davanje primeraka svog dela u zakup. Ako autor ustupi proizvoau fonograma, odnosno videograma svoje pravo iz stava 1. ovog lana, on zadrava pravo na uee u dobiti koja se ostvaruje davanjem u zakup primeraka autorovog dela (dela zabeleena na video kaseti, audio kaseti, kompakt disku i sl.). Autor se ne moe odrei prava na uee u dobiti iz stava 2. ovog lana. lan 23. Autor nema iskljuivo pravo iz lana 22. stav 1. ovog zakona ako je re o: 1. graevinski realizovanom delu arhitekture; 2. delu primenjene umetnosti, realizovanom u vidu industrijskog ili zanatskog proizvoda;

3. delu koje je nastalo ili je umnoeno radi davanja u zakup kao iskljuivog oblika iskoriavanja dela, ugovorenog izmeu autora i vlasnika primerka dela.

4.2.2. Prava na iskoriavanje dela u bestelesnoj formi 4.2.2.1. Pravo izvoenja

lan 24. Autor ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli izvoenje svog dela. Izvoenjem, u smislu stava 1. ovog lana, smatra se javno saoptavanje nescenskih dela (govor, muzika) uivo pred publikom.

4.2.2.2. Pravo predstavljanja

lan 25. Autor ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli predstavljanje svog dela. Predstavljanjem, u smislu stava 1. ovog lana, smatra se javno saoptavanje scenskih dela (dramsko, dramsko-muziko, koreografsko, pantomimsko delo) uivo pred publikom.

4.2.2.3. Pravo prenoenja ili predstavljanja

lan 26. Autor ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli prenoenje izvoenja ili predstavljanja svog dela. Prenoenjem izvoenja ili predstavljanja, u smislu stava 1. ovog lana, smatra se istovremeno javno saoptavanje dela koje se izvodi ili predstavlja, publici koja se nalazi izvan prostora u kome se delo izvodi ili predstavlja uivo, uz pomo tehnikih ureaja kao to su zvunik, odnosno ekran i zvunik.

4.2.2.4. Pravo emitovanja

lan 27. Autor ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli emitovanje svog dela. Emitovanjem, u smislu stava 1. ovog lana, smatra se javno saoptavanje dela inim ili beinim prenosom elektromagnetnih, elektrinih ili drugih signala na daljinu (radiodifuzija i kablovska difuzija). Beino emitovanje i ino emitovanje su odvojene radnje iskoriavanja dela, i predmet su dva posebna autorskopravna ovlaenja, osim: 1. ako je ina reemisija dela koje se beino emituje tehniki neophodan uslov za prijem emisije; 2. ako se inom reemisijom dela koje se beino emituje signalom snabdeva manje od sto prijemnika, na nekomercijalnoj osnovi. Radnja emitovanja, u smislu stava 2. ovog lana, postoji i kada se pod kontrolom subjekta koji vri emitovanje (u daljem tekstu: emisiono preduzee), i na njegovu odgovornost, signali koji su namenjeni za javni prijem alju u neprekinutom komunikacionom lancu ka satelitu i nazad na zemlju. Ako su signali kodirani, emitovanje preko satelita postoji pod uslovom da su sredstva za dekodiranje signala dostupna javnosti preko emisionog preduzea iz stava 4. ovog lana, ili preko treeg lica koje ima ovlaenje emisionog preduzea. Pod emitovanjem, u smislu stava 2. ovog lana, smatra se i javno saoptavanje dela inim ili beinim putem, na nain koji omoguava pojedincu individualni pristup delu sa mesta i u vreme koje on odabere.

4.2.2.5. Pravo javnog saoptavanja dela koje se emituje

lan 28. Autor ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli da njegovo delo koje se emituje istovremeno javno saoptava publici na javnim mestima kao to su vozila

javnog saobraaja, restorani, ekaonice i sl. putem tehnikih ureaja kao to su radioaparat ili televizor.

4.2.2.6. Pravo javnog saoptavanja dela sa nosaa zvuka ili slike

lan 29. Autor ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli da njegovo delo koje je zabeleeno na nosau zvuka, odnosno nosau slike (gramofonska ploa, kompakt disk, audio kaseta, video kaseta, filmska traka, optiki disk, dijapozitiv) javno saoptava uz pomo tehnikih ureaja za reprodukovanje zvuka, odnosno slike.

4.3. Prava autora prema vlasniku primerka autorskog dela 4.3.1. Pravo na pristup primerku dela
lan 30. Autor ima pravo da od vlasnika primerka njegovog dela trai da mu omogui pristup tom primerku, ako je to neophodno radi umnoavanja dela, i ako se time bitno ne ugroavaju opravdani interesi vlasnika, odnosno lica koje dri taj primerak dela. Vlasnik dela, odnosno lice koje dri primerak dela iz stava 1. ovog lana nije duno da autoru preda primerak dela.

4.3.2. Pravo sleenja

lan 31. Autor dela likovne umetnosti i autor knjievnog, naunog i muzikog dela u pogledu njegovog izvornog rukopisa, ima pravo da od vlasnika originalnog primerka njegovog dela, odnosno rukopisa koji proda drugome taj primerak u roku od 30 dana od dana njegove prodaje bude obaveten o imenu i adresi novog vlasnika dela i da potrauje iznos u visini od 3% od prodajne cene. Autor se ne moe odrei prava iz stava 1. ovog lana, niti moe njime raspolagati. Pravo iz stava 1. ovog lana se nasleuje. Pravo iz stava 1. ovog lana ne postoji za dela iz oblasti arhitekture i filmska dela. lan 32. Galerista ili organizator javne prodaje originala likovnih dela, odnosno izvornih rukopisa duan je da u roku iz lana 31. stav 1. ovog zakona obavesti autora, odnosno njegovog naslednika: 1. izvrenoj prodaji njegovog dela; 2. ceni po kojoj je delo prodato; 3. imenu i adresi prodavca dela; 4. imenu i adresi novog vlasnika dela. Galerista ili organizator javne prodaje originala likovnih dela, odnosno izvornih rukopisa moe se osloboditi obaveze davanja autoru imena i adrese prodavca, ako autoru isplati iznos iz lana 31. stav 1. ovog zakona. Ako postoji osnovana sumnja u ispravnost i potpunost obavetenja dobijenih od galeriste ili organizatora javne prodaje originala likovnih dela, odnosno izvornih rukopisa, autor ima pravo da trai na uvid odgovarajuu dokumentaciju tog lica. Ako se utvrdi da obavetenje sadri netane ili nepotpune podatke, trokove u vezi sa ostvarenjem uvida u dokumentaciju snosi galerista ili organizator javne prodaje originala likovnih dela, odnosno izvornih rukopisa.

4.3.3. Pravo zabrane izlaganja originalnog primerka dela likovne umetnosti

lan 33. Vlasnik originalnog primerka dela slikarstva, skulpture i fotografije ima pravo da taj primerak izlae, bez obzira na to da li je delo objavljeno, osim ako je autor, prilikom otuenja tog originalnog primerka, to izriito i u pisanoj formi zabranio.

Autor ne moe zabraniti izlaganje originalnog primerka dela koji pripada muzeju, galeriji ili drugoj slinoj javnoj instituciji.

4.3.4. Pree pravo autora na preradu primerka dela arhitekture

lan 34. Ako vlasnik graevine kao materijalizovanog primerka dela arhitekture ima nameru da vri odreene izmene na graevini obavezan je da preradu dela prvo ponudi autoru ako je dostupan. Ako se izmene na graevini vre prema delu prerade koje nije sainio autor, moraju se potovati moralna prava autora.

4.4. Pravo autora na posebnu naknadu

lan 35. Autori dela za koja se, s obzirom na njihovu prirodu, moe oekivati da e bez dozvole autora biti umnoavana na nosae zvuka, slike i teksta, imaju pravo na posebnu naknadu od prodaje tehnikih ureaja i nosaa zvuka, slike i teksta, koji su podobni za takvo umnoavanje. Solidarni dunici naknade iz stava 1. ovog lana su proizvoa, uvoznik i prodavac tehnikih ureaja, odnosno nosaa zvuka, slike i teksta. U sluaju umnoavanja autorskih dela fotokopiranjem ili slinom tehnikom, pored prava na naknadu iz stava 1. ovog lana, autor ima pravo i na naknadu od pravnog ili fizikog lica koje uz naplatu prua usluge fotokopiranja. Lica iz stava 2. ovog lana ne plaaju naknadu za tehnike ureaje, nosae zvuka, slike i teksta ako su oni namenjeni izvozu. Autori mogu ostvariti svoje pravo na naknadu iz st. 1. i 3. ovog lana samo preko organizacije za kolektivno ostvarivanje autorskog i srodnih prava.

5. Ogranienje autorskog prava 5.1. Zajednika odredba

lan 36. U sluajevima iskoriavanja autorskog dela na osnovu odredaba ovog zakona o ogranienju autorskog prava mora se navesti ime autora dela i izvor iz koga je delo preuzeto (izdava dela, godina i mesto izdanja, asopis, novina, televizijska ili radio stanica gde je delo, odnosno odlomak dela izvorno objavljen ili neposredno preuzet i sl.).

5.2. Suspenzija iskljuivih prava i prava na naknadu

lan 37. Bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade objavljeno autorsko delo moe se umnoavati i javno saoptavati radi sprovoenja slubenog postupka pred sudskim ili drugim dravnim organima. lan 38. U okviru izvetavanja javnosti putem tampe, radija i televizije o tekuim dogaajima, dozvoljeno je bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade umnoavanje primeraka dela, kao i vrenje svih drugih oblika javnog saoptavanja dela, pod sledeim uslovima: 1. da je delo objavljeno; 2. da se delo pojavljuje kao sastavni deo tekueg dogaaja o kome se javnost izvetava; 3. da se umnoavanje primeraka dela, kao i drugi oblici javnog saoptavanja dela vre samo u onom obimu koji odgovara svrsi i nainu izvetavanja o tekuem dogaaju. Ako su predmet izvetavanja govor, odnosno beseda ili drugo delo iste prirode dozvoljeno je bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade delo u celini umnoiti i javno saoptiti.

lan 39. Dozvoljeno je bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade izvoenje, predstavljanje, prenoenje izvoenja ili predstavljanja, kao i javno saoptavanje dela sa nosaa zvuka i slike, za potrebe nastave, kao i na priredbama u obrazovnim ustanovama, ustanovama verskih zajednica, ustanovama za zdravstvenu i socijalnu zatitu, kazneno-popravnim i vaspitno-popravnim ustanovama, pod sledeim uslovima: 1. da je delo objavljeno; 2. da se delo ne koristi radi dobiti organizatora ili treeg lica; 3. da publika ima besplatan pristup; 4. da interpretatori dela ne primaju naknadu za izvoenje ili predstavljanje tog dela. lan 40. Dozvoljeno je bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade umnoavanje kratkih odlomaka objavljenih dela za svrhe nastave ili ispita. lan 41. Dozvoljeno je bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade umnoavanje primeraka objavljenog dela za potrebe linog obrazovanja i sline potrebe. Umnoeni primerci dela iz stava 1. ovog lana ne smeju se stavljati u promet niti koristiti za bilo koji drugi oblik javnog saoptavanja dela. Odredba stava 1. ovog lana ne odnosi se na: 1. snimanje izvoenja, predstavljanja i prikazivanja dela; 2. trodimenzionalnu realizaciju planova za dela likovne umetnosti; 3. graevinsku realizaciju dela arhitekture; 4. pravljenje nove graevine po uzoru na postojeu graevinu koja je autorsko delo; 5. raunarske programe. lan 42. Ako je autorsko delo raunarski program, dozvoljeno je licu koje je na zakonit nain pribavilo primerak raunarskog programa da, radi sopstvenog uobiajenog namenskog korienja programa, bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade: 1. smeta program u memoriju raunara i puta program u rad; 2. otklanja greke u programu, kao i da vri druge neophodne izmene u njemu, ako ugovorom nije drukije odreeno; 3. naini rezervni primerak programa na trajnom telesnom nosau; 4. izvri dekompilaciju programa iskljuivo radi pribavljanja neophodnih podataka za postizanje interoperabilnosti tog programa sa drugim, nezavisno stvorenim programom ili odreenom raunarskom opremom, pod uslovom da taj podatak nije bio na drugi nain dostupan. Podatak dobijen radnjom iz stava 1. taka 4. ovog lana ne sme se saoptavati drugima ili koristiti za druge svrhe, posebno za stvaranje ili plasman drugog raunarskog programa kojim bi se povredilo autorsko pravo na prvom. Lice koje je na zakoniti nain pribavilo primerak raunarskog programa moe preduzeti radnje iz stava 1. ovog lana neposredno ili preko drugog strunog lica koje radi po njegovom nalogu. lan 43. Dozvoljeno je bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade umnoavanje, kao i drugi oblici javnog saoptavanja kratkih odlomaka autorskog dela (pravo citiranja), pod sledeim uslovima: 1. da je delo objavljeno; 2. da se pomenuti delovi, bez izmena, integriu u drugo delo ako je to neophodno radi ilustracije, potvrde ili reference, uz jasnu naznaku da je re o citatu;

3. da se na pogodnom mestu navede ko je autor citiranog dela, koji je naslov

citiranog dela, kada je i gde je citirano delo objavljeno, odnosno izdato. lan 44. Emisiono preduzee koje ima dozvolu za emitovanje dela, sme bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade snimiti to delo na nosa zvuka ili nosa slike, odnosno nosa zvuka i slike radi emitovanja. Snimak dela iz stava 1. ovog lana mora biti izbrisan najkasnije u roku od tri meseca po emitovanju dela. Snimak dela iz stava 1. ovog lana moe biti sauvan u arhivi emisionog preduzea ako ima dokumentarnu vrednost. Delo snimljeno u skladu sa odredbom stava 1. ovog lana ne sme se ponovo emitovati bez dozvole autora. lan 45. Dozvoljeno je bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade dvodimenzionalno umnoavanje, stavljanje u promet tako umnoenih primeraka, kao i drugi oblici javnog saoptavanja dela koja se trajno nalaze izloena na ulicama, trgovima i drugim otvorenim javnim mestima. lan 46. Za potrebe izrade kataloga javnih izlobi ili javnih prodaja dozvoljeno je bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade odgovarajue umnoavanje izloenih dela i stavljanje u promet tako umnoenih primeraka. lan 47. U prodavnicama, na sajmovima i drugim mestima gde se demonstrira rad ureaja za snimanje, reprodukovanje i prenos zvuka i slike, dozvoljeno je bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade umnoavanje dela na nosa zvuka i slike, javno saoptavanje dela sa tog nosaa, kao i javno saoptavanje dela koje se emituje, ali samo u meri u kojoj je to neophodno za demonstriranje rada ureaja. Snimci koji se naine na osnovu odredbe stava 1. ovog lana moraju se bez odlaganja brisati.

5.3. Zakonska licenca

lan 48. Bez dozvole autora, a uz obavezu plaanja autorske naknade, dozvoljeno je umnoavanje i stavljanje u promet objavljenih primeraka dela ili odlomaka iz dela u vidu zbirke koja sadri priloge vie autora i koja je, po svojoj sadrini, sistematizaciji i naznaci na koricama, odnosno omotu, namenjena nastavi. Autor, odnosno nosilac autorskog prava na delu mora biti obaveten o nameri da se njegovo delo koristi u skladu sa odredbom stava 1. ovog lana pre nego to se sa umnoavanjem otpone. lan 49. Bez dozvole autora, a uz obavezu plaanja autorske naknade, dozvoljeno je u sredstvima javnog obavetavanja umnoavanje, stavljanje u promet primeraka, kao i drugi oblici javnog saoptavanja lanaka i fotografija koje su objavljene u drugim sredstvima javnog obavetavanja, pod uslovom da se ti lanci i fotografije odnose na tekua drutvena pitanja, a da autor to nije izriito zabranio. Obaveza plaanja naknade ne postoji ako se na nain iz stava 1. ovog lana u vidu pregleda vie razliitih komentara ili lanaka iskoriavaju samo kratki odlomci iz komentara ili lanaka. lan 50.

Bez dozvole autora, a uz obavezu plaanja autorske naknade dozvoljeno je trodimenzionalno umnoavanje dela koja su trajno izloena na ulicama, trgovima i drugim otvorenim javnim mestima, kao i stavljanje u promet tih primeraka, osim ako se: 1. primerak dela skulpture dobija otiskom iz originalnog kalupa iz kojeg je dobijen i primerak koji je trajno izloen na otvorenom javnom mestu ili iz kalupa koji je nainjen otiskivanjem sa primerka dela skulpture; 2. pravi nova graevina po uzoru na postojeu graevinu; 3. proizvod oblikuje prema delu primenjene umetnosti. lan 51. Bez dozvole autora, a uz obavezu plaanja autorske naknade, dozvoljeno je emitovanje dela sa izdatih fonograma. Emisiono preduzee je duno da pre emitovanja dela sa organizacijom za kolektivno ostvarivanje autorskiih i srodnih prava iz lana 144. ovog zakona, odnosno sa autorom koji nije lan organizacije utvrdi visinu, nain i rok isplate autorske naknade.

6. Prenos autorskog prava 6.1. Prenos nasleivanjem

lan 52. Naslednici autora mogu vriti ovlaenja koja se tiu moralnih prava autora, osim prava na objavljivanje neobjavljenog dela ako je autor to zabranio i prava na izmenu dela. Zatitu moralnih prava autora koja se tiu paterniteta, integriteta dela i zabrane nedostojnog iskoriavanja dela mogu, osim naslednika, vriti i udruenja autora, kao i institucije iz oblasti nauke i umetnosti. lan 53. Imovinska prava autora se nasleuju.

6.2. Prenos na osnovu ugovora 6.2.1. Moralna prava autora

lan 54. Moralna prava autora ne mogu se prenositi ugovorom.

6.2.2. Imovinska prava autora

lan 55. Autor, odnosno njegov pravni sledbenik moe ustupiti pojedina ili sva imovinska prava na svome delu drugom licu. lan 56. Ustupanje imovinskih prava moe biti iskljuivo ili neiskljuivo. U sluaju iskljuivog ustupanja imovinskih prava, jedino je sticalac prava ovlaen da na nain propisan ugovorom iskoriava autorsko delo, kao i da uz posebnu dozvolu autora, odnosno njegovog pravnog sledbenika ustupa drugima to pravo. Pravo koje sticalac prava ustupa drugima je neiskljuivo pravo, ako ugovorom nije drukije odreeno. U sluaju neiskljuivog ustupanja imovinskih prava, sticalac prava nije ovlaen da zabrani drugome da iskoriava autorsko delo, niti je ovlaen da ustupa drugome svoje pravo. Ako u ugovoru nije naznaeno da se radi o iskljuivom ili neiskljuivom ustupanju smatra se da se radi o neiskljuivom ustupanju imovinskih prava.

lan 57. Ustupanje imovinskih prava moe biti predmetno, prostorno i vremenski ogranieno. U sluaju predmetnog ogranienja sticalac prava je ovlaen da vri jednu ili vie odreenih radnji iskoriavanja autorskog dela. U sluaju prostornog ogranienja sticalac prava je ovlaen da iskoriava autorsko delo na odreenoj teritoriji koja je ua od one na kojoj autorsko pravo postoji. U sluaju vremenskog ogranienja sticalac prava je ovlaen da iskoriava autorsko delo u odreenom vremenu koje je krae od trajanja autorskog prava za to delo. lan 58. Lice koje je ustupanjem steklo imovinsko pravo od autora ili njegovog naslednika moe to svoje pravo u celini preneti na drugog uz dozvolu autora, odnosno autorovog naslednika. Dozvola autora, odnosno autorovog naslednika nije potrebna u sluaju prenosa preduzea koje je nosilac imovinskog prava. lan 59. Prenos svojine na originalnom primerku autorskog dela ne podrazumeva sticanje autorskih prava na delu. lan 60. Ustupanje imovinskih prava za delo koje jo nije stvoreno dozvoljeno je pod uslovom da se odredi vrsta budueg dela i radnje iskoriavanja dela. Ustupanje imovinskih prava za sva budua dela jednog autora, kao i za jo nepoznate oblike iskoriavanja dela je nitavo.

6.2.3. Autorski ugovor

lan 61. Autorskim ugovorom se autorska prava ustupaju ili u celini prenose. Na autorski ugovor primenjuju se odredbe saveznog zakona kojima se ureuju obligacioni odnosi ako odredbama ovog zakona nije drukije odreeno. Autorski ugovori se zakljuuju u pisanoj formi, ako ovim zakonom nije drukije odreeno. lan 62. U sumnji o sadrini i obimu prava koje se ustupa, odnosno prenosi autorskim ugovorom smatra se da je ustupljeno, odnosno preneseno manje prava. Dozvola za objavljivanje dela, kao i za ustupanje, odnosno prenos prava na beleenje dela na nosa zvuka ili slike, i dozvola za emitovanje dela moraju biti izriito ugovorene, ako odredbama ovog zakona nije drugaije odreeno. Ustupanje, odnosno prenos odreenog prava na iskoriavanje dela ne podrazumeva i ustupanje, odnosno prenos prava na autorsku naknadu u sluajevima iskoriavanja autorskog dela po osnovu zakonske licence. Ustupanje, odnosno prenos odreenog prava na iskoriavanje dela podrazumeva i davanje dozvole za one izmene na delu koje su tehniki neminovne ili uobiajene za taj nain iskoriavanja dela. lan 63. Autorski ugovor sadri: imena ugovornih strana, naslov, odnosno identifikaciju autorskog dela, prava koja su predmet ustupanja, odnosno prenosa, visinu, nain i rokove plaanja autorske naknade, kao i sadrinska, prostorna i vremenska ogranienja ako postoje. lan 64.

Ako se korienjem autorskog dela ostvari dobit koja je u oiglednoj nesrazmeri sa ugovorenom autorskom naknadom, autor, odnosno njegov naslednik ima pravo da trai izmenu autorskog ugovora radi otklanjanja te nesrazmere. Pravo iz stava 1. ovog lana zastareva u roku od dve godine od dana saznanja za postojanje nesrazmere, a najdue u roku od est godina od kraja godine u kojoj je nesrazmera nastupila. Autor, odnosno njegov naslednik ne moe se unapred odrei svog prava iz stava 1. ovog lana. lan 65. Autor, odnosno njegov naslednik moe uskratiti dozvolu koju je dao, odnosno povui ustupljeno imovinsko pravo ako sticalac dozvole, odnosno prava ne ostvaruje pravo koje je pribavio, ili ga ostvaruje u obimu manjem od ugovorenog, ime ugroava interese autora, odnosno njegovog naslednika. Autor, odnosno njegov naslednik ne moe uskratiti dozvolu koju je dao ako je neostvarivanje ili nedovoljno ostvarivanje prava od strane sticaoca nastalo zbog razloga za koje je odgovoran autor, odnosno njegov naslednik. Autor, odnosno njegov naslednik ne moe ostvarivati pravo iz stava 1. ovog lana pre isteka roka od dve godine od zakljuenja autorskog ugovora, ili predaje primerka dela sticaocu prava ako je ta predaja usledila posle zakljuenja ugovora. Ako se radi o prilogu (lanak, ilustracija i sl.) koji je namenjen za objavljivanje, odnosno izdavanje u novinama ili asopisu, rok iz stava 3. iznosi est meseci. Autor, odnosno njegov naslednik duan je da pre nego to uskrati dozvolu, odnosno povue pravo, obavesti o tome sticaoca dozvole, odnosno prava, i ostavi mu primeren rok da otpone sa ostvarivanjem prava koje je pribavio, odnosno da vri pravo u obimu koji je pribavio. Autor, odnosno njegov naslednik ne moe se unapred odrei svog prava iz stava 1. ovog lana. lan 66. Autor moe uskratiti dozvolu koju je dao, odnosno povui ustupljeno imovinsko pravo ako smatra da bi iskoriavanje njegovog dela moglo da nanese tetu njegovom stvaralakom ili linom ugledu, i to iz razloga koji su nastali posle zakljuenja autorskog ugovora, a za koje ne odgovara sticalac prava. Autor ima obavezu da sticaocu prava naknadi nastalu stvarnu tetu. Izjava o uskraenju dozvole odnosno prava iz stava 1. ovog lana proizvodi dejstvo od dana kad autor poloi obezbeenje za naknadu tete iz stava 2. ovog lana. Sticalac prava duan je da na zahtev autora, u roku od tri meseca od prijema izjave o uskraenju dozvole odnosno prava iz stava 1. ovog lana, saopti autoru iznos nepokrivenih trokova koje je imao u vezi sa pripremom za iskoriavanje autorskog dela do dana prijema obavetenja o uskraenju dozvole, odnosno prava. Ako sticalac prava ne izvri svoju obavezu iz ovog stava, izjava o uskraenju dozvole, odnosno prava proizvodi dejstvo istekom roka iz ovog stava. Autor se ne moe unapred odrei svog prava iz stava 1. ovog lana.

6.2.3.1. Izdavaki ugovor

lan 67. Izdavakim ugovorom autor, odnosno drugi nosilac autorskog prava ustupa, odnosno prenosi na izdavaa pravo na umnoavanje autorskog dela tampanjem, i na stavljanje u promet tako umnoenih primeraka dela, a izdava se obavezuje da delo umnoi i stavi primerke u promet, kao i da za to plati naknadu autoru, odnosno drugom nosiocu autorskog prava. Ako autorsko delo iz stava 1. ovog lana nije objavljeno, autorskim ugovorom izdavau se daje dozvola za objavljivanje dela.

Izdavakim ugovorom autor, odnosno drugi nosilac autorskog prava moe izdavau ustupiti, odnosno preneti pravo za prevoenje svog dela, kao i ovlaenje na umnoavanje i stavljanje u promet prevedenog dela. lan 68. Izdavaki ugovor iji je predmet izdavanje lanka, crtea i drugih autorskih priloga u novinama i periodinoj tampi ne mora biti zakljuen u pisanoj formi. lan 69. Ustupanje prava na osnovu izdavakog ugovora je iskljuivo, ako nije drukije ugovoreno. Odredba stava 1. ovog lana ne odnosi se na izdavanje lanaka, crtea i drugih autorskih priloga u novinama i periodinoj tampi. lan 70. Izdavaki ugovor, pored elemenata iz lana 67. ovog zakona, sadri i sledee: 1. rok u kome je autor, odnosno drugi nosilac autorskog prava duan da izdavau preda uredan rukopis ili drugi originalni primerak dela, kako bi izdavau omoguio umnoavanje dela. Ako nije drukije ugovoreno, taj rok iznosi godinu dana od dana zakljuenja ugovora; 2. rok u kome je izdava duan da otpone sa putanjem primeraka dela u promet. Ako nije drukije ugovoreno taj rok iznosi godinu dana od dana prijema urednog rukopisa ili drugog originalnog primerka dela; 3. broj izdanja koji je izdava ovlaen da izda. Ako nije drukije ugovoreno izdava ima pravo samo na jedno izdanje dela; 4. visinu tiraa jednog izdanja. Ako visina tiraa nije ugovorena, a iz poslovnih obiaja ili drugih okolnosti oigledno ne proizilazi drukije, tira iznosi 500 primeraka; 5. rok u kome izdava, po iscrpljenju tiraa prethodnog izdanja, mora otpoeti sa putanjem u promet primeraka narednog izdanja, ako je ono ugovoreno. Ako nije drukije ugovoreno taj rok iznosi godinu dana od dana kad je autor to zahtevao; 6. izgled i tehniku opremu primeraka dela. U sluaju povrede ugovorne obaveze iz stava 1. ta. 1, 2. i 5. druga ugovorna strana ima pravo na raskid ugovora i na naknadu tete zbog neizvrenja ugovora. lan 71. Obaveza je izdavaa: 1. da se stara o prometu primeraka dela, i da o tome povremeno obavetava autora, odnosno drugog nosioca autorskog prava, na njegov zahtev; 2. da autoru, odnosno drugom nosiocu autorskog prava, na njegov zahtev, u odgovarajuoj fazi tehnikog procesa umnoavanja dela omogui korekturu; 3. da prilikom pripreme svakog narednog izdanja dela omogui autoru da unese odgovarajue izmene, pod uslovom da to ne menja karakter dela i da, imajui u vidu celinu izdavakog ugovora, ne predstavlja nesrazmerno veliku obavezu za izdavaa. lan 72. Rukopis ili drugi originalni primerak autorskog dela koji je predat izdavau ne postaje svojina izdavaa, osim lanaka, crtea i drugih priloga u novinama i periodinoj tampi, ili ako je ugovorom drukije odreeno. lan 73. Ako jedini postojei primerak autorskog dela propadne usled vie sile posle njegove predaje izdavau radi izdavanja, autor, odnosno drugi nosilac autorskog prava ima pravo na pravinu naknadu koja bi mu pripala da je delo bilo objavljeno. lan 74.

Izdava koji je pribavio pravo da izda delo u formi knjige ima tokom perioda od tri godine od dana zakljuenja izdavakog ugovora pree pravo pribavljanja prava na umnoavanje dela i stavljanje u promet primerka tog dela u formi elektronskog zapisa. Pree pravo iz stava 1. ovog lana, prestaje ako izdava u roku od 30 dana od dana uinjene ponude u pisanoj formi ne prihvati ponudu autora, odnosno drugog nosioca autorskog prava. lan 75. Ako izdava namerava da neprodate primerke dela proda kao staru hartiju, duan je da prethodno ponudi autoru, odnosno njegovom nasledniku ako je dostupan da te primerke otkupi, po ceni za staru hartiju.

6.2.3.2. Ugovor o predstavljanju i ugovor o izvoenju

lan 76. Ugovorom o predstavljanju, odnosno ugovorom o izvoenju autor, odnosno drugi nosilac autorskog prava ustupa korisniku pravo na predstavljanje ili pravo na izvoenje autorskog dela, a korisnik se obavezuje da to delo predstavi, odnosno izvede u odreenom roku, na nain i pod uslovima koji su odreeni ugovorom. lan 77. Ako autor, odnosno drugi nosilac autorskog prava ne preda korisniku delo (rukopis, partituru i sl.) u ugovorenom roku ili korisnik delo ne predstavi, odnosno ne izvede u ugovorenom roku, autor, odnosno drugi nosilac autorskog prava ili korisnik dela moe zahtevati raskid ugovora o predstavljanju, odnosno ugovora o izvoenju i traiti naknadu tete. lan 78. Rukopis, partitura ili drugi original dela koje je predmet ugovora o predstavljanju, odnosno ugovora o izvoenju ostaje svojina autora, ako ugovorom nije drukije odreeno. lan 79. Korisnik ugovora o predstavljanju, odnosno ugovora o izvoenju duan je da autoru, odnosno drugom nosiocu autorskog prava omogui uvid u predstavljanje, odnosno izvoenje dela, kao i da mu dostavi program i da ga povremeno obavetava o prihodima od predstavljanja, odnosno izvoenja dela.

6.2.3.3. Ugovor o preradi autorskog dela

lan 80. Ugovorom o preradi autorskog dela autor, odnosno njegov naslednik daje drugom licu dozvolu za preradu dela radi scenskog prikazivanja, odnosno izvoenja, radi snimanja filmskog dela ili za druge potrebe. lan 81. Ako ugovorom o preradi autorskog dela radi snimanja filmskog dela nije drukije odreeno, autor, odnosno njegov naslednik njime ustupa sledea iskljuiva prava: 1. na preradu dela za stvaranje filmskog dela; 2. na umnoavanje primeraka tako stvorenog filmskog dela i njihovo stavljanje u promet; 3. na prikazivanje filmskog dela; 4. na emitovanje filmskog dela; 5. na titlovanje i sinhronizaciju filmskog dela na drugim jezicima. Ugovor iz stava 1. ovog lana ovlauje sticaoca prava na samo jednu preradu i jedno snimanje, ako nije drukije ugovoreno.

Odredbe st. 1. i 2. ovog lana shodno se primenjuju i na ugovor o preradi autorskog dela radi snimanja televizijskog dela.

6.2.3.4. Ugovor o filmskom delu

lan 82. Ugovorom o filmskom delu se jedno ili vie lica obavezuju proizvoau filmskog dela da stvaralaki sarauju na izradi filmskog dela i ustupaju mu svoja imovinska prava na to delo. lan 83. Ako ugovorom o filmskom delu nije izriito drukije odreeno koautori filmskog dela, odnosno autori pojedinih doprinosa filmskom delu, ustupaju proizvoau filmskog dela iskljuivo pravo na snimanje, umnoavanje, stavljanje u promet, javno prikazivanje i druge oblike iskoriavanja filmskog dela. Izuzetno od odredbe stava 1. ovog lana, pisac scenarija i kompozitor filmske muzike, kao koautori filmskog dela u smislu lana 11. ovog zakona zadravaju pravo da svoje delo samostalno iskoriavaju, odvojeno od filmskog dela, osim ako je u ugovoru o filmskom delu predvieno drugaije. lan 84. Filmsko delo se smatra zavrenim kada je postignut dogovor o konanoj verziji izmeu koautora i proizvoaa filmskog dela (prva standardna kopija filmskog dela). Zabranjeno je unitavanje prve standardne kopije filmskog dela. lan 85. Ako proizvoa filmskog dela namerava da filmsko delo iskoriava u verziji koja se razlikuje od one koja se nalazi na prvoj standardnoj kopiji filmskog dela, mora pribaviti saglasnost veine koautora filmskog dela, meu kojima je glavni reiser. lan 86. U ugovoru o filmskom delu bitan element su odredbe o autorskoj naknadi, kojima se mora odrediti koji iznos autorske naknade odgovara kom obliku i obimu iskoriavanja filmskog dela. Ugovorena naknada za snimanje filmskog dela ne obuhvata naknadu za umnoavanje i javno prikazivanje filmskog dela. Proizvoa filmskog dela je duan da zavreno filmsko delo koristi. Proizvoa filmskog dela je obavezan da koautore filmskog dela, kao i autore pojedinih doprinosa filmskom delu obavetava o ostvarenim prihodima, kao i da im omogui uvid u poslovne knjige. lan 87. Koautori filmskog dela imaju pravo na raskid ugovora, kao i pravo da zadre ugovorenu naknadu ako proizvoa filmskog dela ne zavri prvu standardnu kopiju filmskog dela u roku od tri godine od dana zakljuenja ugovora o filmskom delu, ako nije drugaije ugovoreno. Osim prava iz stava 1. ovog lana koautori filmskog dela imaju pravo na naknadu tete ako proizvoa filmskog dela ne otpone sa iskoriavanjem filmskog dela u roku od jedne godine od dana zavretka prve standardne kopije filmskog dela, ako ugovorom nije predvien drugi rok. lan 88. Ako koautor filmskog dela ili autor pojedinih doprinosa filmskom delu odbije da sarauje na izradi filmskog dela ili ako usled vie sile nije u mogunosti da nastavi saradnju, ne moe se protiviti da se rezultat njegovog stvaralakog rada upotrebi za dovrenje filmskog dela.

Koautor filmskog dela, odnosno autor pojedinih doprinosa filmskog dela iz stava 1. ovog lana ima odgovarajua autorska prava na dati doprinos filmskom delu.

6.2.3.5. Ugovor o narudbini autorskog dela

lan 89. Ugovorom o narudbini autorskog dela autor se obavezuje da za naruioca izradi autorsko delo i preda mu primerak istog, a naruilac se obavezuje da autoru plati naknadu. Naruilac ima pravo da objavi delo i da stavi u promet primerak dela koji mu je autor predao, a autor zadrava ostala autorska prava, ako ugovorom o narudbini nije drukije odreeno. Ako je na osnovu ugovora o narudbini autorskog dela izraen raunarski program, naruilac stie sva prava iskoriavanja raunarskog programa, ako ugovorom nije drukije odreeno. lan 90. Naruilac autorskog dela ima pravo da usmerava i kontrolie postupak stvaranja dela, ali ne i da time sutinski ograniava slobodu umetnikog, strunog ili naunog izraavanja autora. lan 91. Autorsko delo nastalo spajanjem priloga veeg broja autora u jednu celinu (enciklopedija, antologija, raunarski program, baza podataka i sl.), smatra se kolektivnim autorskim delom. Autori priloga u kolektivnom autorskom delu iskljuivo ustupaju sva svoja imovinska prava licu koje je organizator izrade kolektivnog dela, ako ugovorom nije drukije odreeno. Lice koje je organizator izrade kolektivnog autorskog dela ima pravo da objavi i da iskoriava delo pod svojim imenom, s tim da na svakom primerku dela mora biti navedena lista autora ije autorske priloge kolektivno delo sadri.

7. Autorsko delo stvoreno u radnom odnosu

lan 92. Ako je autor stvorio delo tokom trajanja radnog odnosa izvravajui svoje radne obaveze poslodavac je ovlaen da to delo objavi i nosilac je iskljuivih imovinskih prava na njegovo iskoriavanje u okviru svoje registrovane delatnosti u roku od pet godina od zavretka dela, ako optim aktom ili ugovorom o radu nije drukije odreeno. Autor ima pravo na posebnu naknadu zavisno od efekata iskoriavanja dela. Autor dela stvorenog u radnom odnosu zadrava na tom delu sva autorska prava osim prava iz stava 1. ovog lana. Posle isteka roka iz stava 1. ovog lana iskljuiva imovinska prava na delu stie autor. Ako je autorsko delo raunarski program nosilac iskljuivih imovinskih prava na delu je poslodavac. lan 93. Kriterijumi za utvrivanje visine i nain plaanja naknade iz lana 92. stav 1. ovog zakona odreuje se optim aktom ili ugovorom o radu. lan 94. Prilikom izdavanja sabranih dela autor ima pravo da i pre isteka roka iz lana 92. stav 1. ovog zakona objavi svoje delo stvoreno u radnom odnosu. Za objavljivanje dela iz stava 1. ovog lana nije potrebna dozvola poslodavca. lan 95.

Prilikom korienja dela stvorenog u radnom odnosu poslodavac je duan da navede ime, pseudonim ili znak autora.

8. Trajanje autorskog prava

lan 96. Imovinska prava autora traju za ivota autora i 50 godina posle njegove smrti. Moralna prava autora traju i po prestanku trajanja imovinskih prava autora. lan 97. Imovinska prava koautora prestaju po isteku 50 godina od smrti koautora koji je poslednji umro. Imovinska prava na delu iji se autor ne zna (anonimno delo ili delo pod pseudonimom) prestaju po isteku 50 godina od dana objavljivanja dela. Ako autor otkrije svoj identitet pre navedenog roka, imovinsko pravo traje kao da je identitet autora poznat od dana objavljivanja dela. lan 98. Ako se poetak roka trajanja autorskog prava rauna od objavljivanja dela, a delo je objavljivano u nastavcima, smatra se da je delo objavljeno objavljivanjem poslednjeg nastavka. lan 99. Rokovi za potrebe utvrivanja datuma prestanka imovinskih prava autora raunaju se od 1. januara godine koja neposredno sledi za godinom u kojoj se desio dogaaj koji je relevantan za poetak roka. lan 100. Po isteku roka trajanja imovinskih prava autora o zatiti moralnih prava autora staraju se udruenja autora i institucije iz oblasti nauke i umetnosti. Pored subjekata iz stava 1. ovog lana, svako lice ima pravo da titi paternitet i integritet dela, kao i da se suprotstavi svakom obliku nedostojnog iskoriavanja autorskog dela.

9. Lica na koja se zakon primenjuje

lan 101. Strani dravljani imaju autorska prava u Saveznoj Republici Jugoslaviji pod uslovom: 1. da je autor lice koje ima autorska prava na osnovu meunarodnog ugovora koji je potvrdila Savezna Republika Jugoslavija, ili 2. da postoji uzajamnost izmeu Savezne Republike Jugoslavije i zemlje kojoj autor pripada. U sluaju sumnje u postojanje uzajamnosti u pogledu prava zemlje kojoj autor pripada objanjenje daje nadleni savezni organ, odnosno savezna organizacija nadlena za autorsko pravo (u daljem tekstu: nadleni savezni organ). lan 102. Pravo sleenja iz lana 31. ovog zakona priznaje se stranom dravljaninu iskljuivo na osnovu uzajamnosti. lan 103. Moralna prava autora priznaju se stranom dravljaninu bez obzira na to da li su ispunjeni uslovi iz lana 101. stav 1. ovog zakona.

III. SRODNA PRAVA 1. Pravo interpretatora 1.1. Ustanovljenje prava

lan 104. Za svoju interpretaciju autorskog dela, interpretator ima moralna prava i imovinska prava u skladu sa ovim zakonom.

1.2. Interpretacija
lan 105. Interpretacija, u smislu ovog zakona, jeste duhovna tvorevina koja nastaje linim angaovanjem interpretatora radi zvunog, odnosno vizuelnog ili zvuno-vizuelnog saoptavanja dela javnosti. Delo koje je predmet interpretacije ne mora biti zatieno autorsko delo.

1.3. Interpretator
lan 106. Interpretator, u smislu ovog zakona, jeste fiziko lice koje se stvaralaki angauje na interpretaciji dela (muziar, glumac, igra, pantomimiar, peva, dirigent). Lica koja pruaju tehniki doprinos interpretaciji dela nisu interpretatori. Odnosi izmeu dva ili vie interpretatora koji uestvuju u interpretaciji jednog dela ureuju se shodnom primenom odredaba ovog zakona koje se odnose na koautore.

1.4. Sadrina prava 1.4.1. Moralna prava interpretatora

lan 107. Interpretator ima iskljuivo pravo: 1. da bude priznat kao stvaralac svoje interpretacije; 2. da njegovo ime bude naznaeno na svakom primerku snimka, na programu ili na drugi prikladan nain prilikom svakog iskoriavanja njegove interpretacije; 3. da se suprotstavi izmeni njegove interpretacije, odnosno svakom iskoriavanju njegove interpretacije u izmenjenoj formi, ako se time ugroava njegov stvaralaki ili struni renome; 4. da se suprotstavi stavljanju u promet snimka njegove interpretacije, ako snimak sadri tehnike nedostatke koji ugroavaju integritet interpretacije, a time i renome interpretatora; 5. da se suprotstavlja iskoriavanju svoje interpretacije na nain koji ugroava ili moe ugroziti njegovu ast ili ugled. Ako interpretaciju vri ansambl interpretatora, pravo iz stava 1. taka 2. ovog lana imaju ansambl kao celina i solisti. lan 108. Ako vie interpretatora uestvuje u interpretaciji jednog dela, ostvarivanje moralnih prava ne moe biti na tetu interesa drugih.

1.4.2. Imovinska prava interpretatora

lan 109. Interpretator ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli: 1. beleenje (snimanje) svoje interpretacije i umnoavanje snimaka interpretacije; 2. stavljanje u promet snimaka svoje interpretacije; 3. davanje u zakup snimaka svoje interpretacije;

4. istovremeno prenoenje interpretacije putem tehnikih ureaja kao to su zvunik i ekran, publici koja se nalazi izvan prostora u kome se interpretiranje izvodi uivo; 5. emitovanje uivo svoje interpretacije; 6. javno saoptavanje svoje snimljene interpretacije, u smislu lana 27. stav 6. ovog zakona. Interpretator nema iskljuivo pravo na emitovanje svoje interpretacije koja je snimljena i izdata na nosau zvuka, kao ni interpretacije koja je sa dozvolom interpretatora snimljena na nosau zvuka i slike. Ako interpretator ustupi proizvoau fonograma, odnosno videograma svoje pravo iz stava 1. taka 3. ovog lana, on zadrava pravo na uee u dobiti koja se ostvaruje davanjem u zakup primeraka snimka interpretacije. Interpretator se ne moe odrei svog prava na uee u dobiti. lan 110. Interpretator ima pravo na naknadu od proizvoaa fonograma za: 1. emitovanje njegove interpretacije sa izdatog snimka na nosau zvuka; 2. javno saoptavanje njegove interpretacije koja se emituje sa izdatog snimka na nosau zvuka; 3. javno saoptavanje njegove interpretacije sa izdatog snimka na nosau zvuka.

1.5. Prenos prava

lan 111. Interpretator moe svoja imovinska prava iz lana 109. ovog zakona ustupiti, odnosno preneti na drugo lice interpretatorskim ugovorom. Lice kome je ustupljeno pravo iz stava 1. ovog lana ne moe to pravo ustupati treem licu bez saglasnosti interpretatora, ako interpretatorskim ugovorom nije drugaije odreeno. lan 112. Ako u interpretaciji jednog dela, pored dirigenta i solista uestvuje vie od pet interpretatora, smatra se da interpretaciju vri ansambl (hor, orkestar, dramski ansambl, baletni ansambl, operski ansambl). U ostvarivanju prava iz ovog zakona ansambl zastupa lice koje ovlasti veina lanova ansambla. Ako u interpretaciji jednog dela pored ansambla uestvuju dirigent, solisti i nosioci glavnih uloga koji nisu lanovi ansambla, u ostvarivanju prava iz ovog zakona potrebna je saglasnost i ovih lica ako izmeu njih i ansambla nije drukije ugovoreno. lan 113. Interpretatorski ugovor sadri: imena ugovornih strana, vrstu i nain korienja interpretacije, ime autora i naziv autorskog dela koje se interpretira i visinu, nain i rokove plaanja naknade. Interpretatorski ugovor koji se odnosi na emitovanje interpretacije, osim elemenata iz stava 1. ovog lana, sadri i broj emitovanja i period u kome se moe izvriti emitovanje, a interpretatorski ugovor koji se odnosi na snimanje i umnoavanje primeraka snimka interpretacije sadri i broj primeraka koji se mogu umnoiti. Interpretatorski ugovor se zakljuuje u pisanoj formi. lan 114. Lice kome je ustupljeno pravo iz lana 109. ovog zakona duno je da interpretatoru dostavlja potpune podatke o korienju interpretacije.

1.6. Prava interpretatora iz radnog odnosa

lan 115. Prava interpretatora koji su svoju interpretaciju stvorili na osnovu ugovora o radu, ureuju se shodnom primenom odredaba ovog zakona o odnosu autora i poslodavca.

2. Pravo proizvoaa fonograma 2.1. Ustanovljenje prava

lan 116. Za svoj fonogram, proizvoa fonograma ima imovinska prava u skladu sa ovim zakonom.

2.2. Fonogram
lan 117. Fonogram je zabeleeni zvuk, odnosno odreeni niz zvukova na nosau zvuka. Proizvoa fonograma ima pravo predvieno ovim zakonom za prvi snimak.

2.3. Proizvoa fonograma

lan 118. Proizvoa fonograma je fiziko ili pravno lice u ijoj je organizaciji i ijim je sredstvima fonogram nainjen.

2.4. Sadrina prava

lan 119. Proizvoa fonograma ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli: 1. umnoavanje svog fonograma i stavljanje u promet tako umnoenih primeraka fonograma; 2. davanje u zakup primeraka fonograma; 3. javno saoptavanje svog fonograma, u smislu lana 27. stav 6. ovog zakona. lan 120. Proizvoa izdatog fonograma ima pravo na naknadu za: 1. emitovanje fonograma; 2. javno saoptavanje fonograma; 3. javno saoptavanje fonograma koji se emituje. Ako ugovorom izmeu proizvoaa izdatog fonograma i interpretatora nije drugaije odreeno, proizvoa fonograma je obavezan da polovinu naknade iz stava 1. ovog lana preda interpretatorima ije se interpretacije nalaze na njegovom fonogramu.

3. Pravo proizvoaa videograma 3.1. Ustanovljenje prava

lan 121. Za svoj videogram, proizvoa videograma ima imovinska prava u skladu sa ovim zakonom.

3.2. Videogram
lan 122. Videogram je zabeleeni odreeni niz slika sa ili bez prateeg zvuka na nosau slike, odnosno nosau slike i zvuka. Proizvoa videograma ima prava predviena ovim zakonom samo za prvi snimak.

3.3. Proizvoa videograma

lan 123. Proizvoa videograma je fiziko ili pravno lice u ijoj je organizaciji i ijim je sredstvima videogram nainjen.

3.4. Sadrina prava

lan 124.

Proizvoa videograma ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli: 1. umnoavanje svog videograma ili stavljanje u promet tako umnoenih primeraka; 2. javno saoptavanje svog videograma sa nosaa slike, odnosno sa nosaa slike i zvuka (prikazivanje); 3. davanje primeraka svog videograma u zakup. lan 125. Proizvoa videograma ima pravo da se suprotstavi iskoriavanju svog videograma u izmenjenoj formi, ako se takvim iskoriavanjem mogu ugroziti njegovi opravdani imovinski interesi.

4. Pravo proizvoaa emisije 4.1. Ustanovljenje prava

lan 126. Proizvoa emisije ima imovinska prava u skladu sa ovim zakonom.

4.2. Emisija
lan 127. Emisija je u elektrini, elektromagnetni ili drugi signal pretvoren zvuni, vizuelni, odnosno zvuno-vizuelni sadraj koji se emituje radi saoptavanja javnosti.

4.3. Proizvoa emisije

lan 128. Proizvoa emisije je fiziko ili pravno lice u ijoj je organizaciji i ijim je sredstvima emisija proizvedena. Lice koje samo emituje ili reemituje emisiju nije proizvoa emisije.

4.4. Sadrina prava

lan 129. Proizvoa emisije ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli: 1. reemitovanje svoje emisije; 2. snimanje svoje emisije na nosa zvuka ili slike, odnosno zvuka i slike; 3. umnoavanje tog snimka i stavljanje u promet tako umnoenih primeraka snimka; 4. davanje primeraka snimka emisije u zakup.

5. Pravo proizvoaa baze podataka 5.1. Ustanovljenje prava

lan 130. Proizvoa baze podataka ima imovinska prava u skladu sa ovim zakonom.

5.2. Baza podataka

lan 131. Baza podataka je zbirka elektronski ureenih i zabeleenih podataka, dela ili drugih materijala kojima se elektronski pristupa, i materijala neophodnih za njeno funkcionisanje, kao to su renik, indeks ili sistem za dobijanje ili prikazivanje informacija. Bazom podataka ne smatra se raunarski program koji se koristi za njeno stvaranje ili rad.

5.3. Proizvoa baze podataka

lan 132.

Proizvoa baze podataka je fiziko ili pravno lice u ijoj je organizaciji i ijim je sredstvima napravljen (projektovan) sadraj baze podataka.

5.4. Sadrina prava

lan 133. Proizvoa baze podataka ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli: 1. povremeno ili stalno umnoavanje baze podataka u celini ili u delovima, za bilo koju namenu i u bilo kojoj formi; 2. prevoenje, adaptiranje, ureivanje i bilo kakvo drugo menjanje baze podataka; 3. umnoavanje rezultata dobijenih radnjama iz take 2. ovog stava; 4. stavljanje u promet primeraka baze podataka; 5. povezivanje, komunikaciju, prikazivanje ili javno izlaganje baze podataka. Pravo iz stava 1. take 1. ovog lana obuhvata i pravo proizvoaa baze podataka da se suprotstavi: 1. neovlaenom izdvajanju celine ili dela osnovnog sadraja baze podataka; 2. neovlaenom korienju izdvojene celine ili dela osnovnog sadraja baze podataka.

6. Zajednike odredbe o srodnim pravima 6.1. Odnos izmeu autorskog i srodnih prava
lan 134. Srodna prava ni na koji nain ne utiu na prava autora u pogledu njihovih dela.

6.2. Ogranienja srodnih prava, iscrpljenje prava i emitovanje

lan 135. Na srodna prava shodno se primenjuju odredbe ovog zakona o ogranienjima i iscrpljenju autorskog prava, kao i odredba o pravu emitovanja iz lana 27. ovog zakona.

6.3. Prenos srodnih prava

lan 136. Srodna prava su prenosiva, osim linih prava interpretatora.

6.4. Pravo na posebnu naknadu

lan 137. Nosioci srodnih prava, osim proizvoaa baze podataka, imaju pravo na posebnu naknadu, koja je propisana u lanu 35. ovog zakona, i to pod istim uslovima koji vae za autore.

6.5. Trajanje prava

lan 138. Imovinska prava interpretatora traju 50 godina od dana izdavanja snimka interpretacije, a za neizdate snimke interpretacije, od dana snimanja interpretacije. Moralna prava interpretatora traju i po prestanku trajanja njegovih imovinskih prava. Pravo proizvoaa fonograma, odnosno proizvoaa videograma traje 50 godina od dana izdavanja fonograma, odnosno videograma, a ako fonogram, odnosno videogram nije izdat pravo traje 50 godina od dana nastanka fonograma, odnosno videograma. Pravo proizvoaa emisije traje 20 godina od dana prvog emitovanja zatiene emisije. Pravo proizvoaa baze podataka traje 15 godina od dana nastanka baze podataka. Ako nastanu bitne promene u selekciji ili ureenju sadraja baze podataka rok iz stava 4. ovog lana produava se za jo 15 godina. Bitnim promenama u selekciji ili ureenju sadraja baze podataka smatraju se dodavanje, brisanje ili popravljanje cele ili dela sadraja baze podataka koji za rezultat imaju novu verziju baze podataka.

Pojam izdavanja iz st. 1. i 2. ovog lana odreen je shodnom primenom lana 7. stav 2. ovog zakona. U pogledu naina raunanja rokova iz ovog lana shodno se primenjuje odredba lana 99. ovog zakona.

6.6. Lica na koja se zakon odnosi

lan 139. Interpretatoru i proizvoau fonograma koji je strano lice priznaju se prava predviena ovim zakonom na osnovu meunarodnih ugovora koje je potvrdila Savezna Republika Jugoslavija. Interpretatoru koji je strano lice priznaju se prava predviena ovim zakonom ako je ispunjen jedan od sledeih uslova: 1. da interpretator ima prebivalite u Saveznoj Republici Jugoslaviji; 2. da je interpretacija izvedena na teritoriji Savezne Republike Jugoslavije; 3. da je interpretacija zabeleena (snimljena) na fonogramu koji je zatien na osnovu ovog zakona; 4. da je nesnimljena interpretacija sadrana u emisiji koja je zatiena na osnovu ovog zakona. Proizvoau fonograma koji je strano lice priznaju se prava predviena ovim zakonom ako je fonogram prvi put nastao na teritoriji Savezne Republike Jugoslavije. lan 140. Interpretatoru koji je strani dravljanin priznaju se moralna prava bez obzira na to da li su ispunjeni uslovi iz lana 139. ovog zakona. lan 141. Proizvoau videograma, proizvoau emisije i proizvoau baze podataka koji je strano lice priznaju se prava predviena ovim zakonom na osnovu meunarodnih ugovora koje je potvrdila Savezna Republika Jugoslavija ili na osnovu uzajamnosti. U sluaju sumnje u postojanje uzajamnosti u pogledu prava zemlje kojoj proizvoa videograma, proizvoa emisije i proizvoa baze podataka pripada objanjenje daje nadleni savezni organ. Proizvoau videograma i proizvoau baze podataka koji je strano lice priznaju se prava predviena ovim zakonom ako je videogram, odnosno baza podataka prvi put nastala na teritoriji Savezne Republike Jugoslavije. Proizvoau emisije koji je strano lice priznaju se prava predviena ovim zakonom ako je emisija emitovana, odnosno reemitovana sa teritorije Savezne Republike Jugoslavije.

IV. OSTVARIVANJE AUTORSKOG I SRODNIH PRAVA

lan 142. Nosilac autorskog ili srodnog prava moe svoje pravo ostvarivati individualno ili kolektivno.

1. Individualno ostvarivanje
lan 143. Individualno ostvarivanje autorskog i srodnih prava moe se vriti neposredno ili preko zastupnika na osnovu odgovarajueg punomoja. Zastupnici u individualnom ostvarivanju autorskog i srodnih prava mogu biti fizika ili pravna lica (autorske agencije).

2. Kolektivno ostvarivanje 2.1. Organizacija za kolektivno ostvarivanje autorskog i srodnih prava

lan 144. Autorsko i srodna prava kolektivno se ostvaruju preko organizacije za kolektivno ostvarivanje tih prava (u daljem tekstu: organizacija). Organizacija se ne osniva radi sticanja dobiti. Organizacija je specijalizovana za ostvarivanje odreenih vrsta prava povodom odreenih predmeta zatite, u skladu sa statutom. lan 145. Nosioci autorskog, odnosno srodnih prava preko organizacije kolektivno ostvaruju iskljuiva imovinska autorska, odnosno srodna prava, ako i pravo na potraivanje naknade. U sluaju ostvarivanja iskljuivih imovinskih prava, nosioci autorskog, odnosno srodnih prava ugovorom iskljuivo ustupaju svoja prava organizaciji, sa nalogom da ona u svoje ime a za njihov raun zakljuuje ugovore sa korisnicima autorskih dela i predmeta srodnih prava (u daljem tekstu: korisnici) o neiskljuivom ustupanju tih prava. U sluaju ostvarivanja prava na naknadu, nosioci autorskog, odnosno srodnih prava daju nalog organizaciji da u svoje ime a za njihov raun naplati naknadu od korisnika. Organizacija ima pravo da pred sudom i drugim organima titi prava koja su joj nosioci autorskog, odnosno srodnih prava poverili na kolektivno ostvarivanje.

2.2. Osnivanje organizacije

lan 146. Organizaciju osnivaju autori, odnosno nosioci autorskog ili srodnih prava, odnosno njihova udruenja (u daljem tekstu: osnivai). lan 147. Osnivaki akt organizacije je ugovor o osnivanju. Osnivaki akt organizacije koju osniva jedno udruenje je odluka o osnivanju. lan 148. Organizacija ne moe da obavlja ni jednu drugu delatnost osim delatnosti iz lana 145. ovog zakona. lan 149. Osnivai organizacije su duni da od nadlenog saveznog organa pribave dozvolu za obavljanje delatnosti organizacije. Uz zahtev za izdavanje dozvole za obavljanje delatnosti osnivai podnose osnivaki akt organizacije, predlog statuta i dokaz o uplati takse propisane saveznim zakonom kojim se ureuju savezne administrativne takse. lan 150. Dozvola za obavljanje delatnosti se izdaje organizaciji koja ispunjava sledee uslove: 1. da ima sedite u Saveznoj Republici Jugoslaviji; 2. da njeni osnivai predstavljaju veinu nosilaca autorskog, odnosno srodnih prava iz oblasti na koju se odnosi delatnost organizacije, a koji imaju prebivalite u Saveznoj Republici Jugslaviji ili su njeni dravljani; 3. da ima kadrovske, finansijske, tehnike i organizacione pretpostavke da moe efikasno da ostvaruje prava domaih i stranih nosilaca autorskog, odnosno srodnih prava u Saveznoj Republici Jugoslaviji, odnosno domaih nosilaca autorskog, odnosno srodnih prava u insotranstvu iz oblasti na koju se odnosi njena delatnost. lan 151.

Nadleni savezni organ duan je da donese reenje o izdavanju dozvole za obavljanje delatnosti, odnosno reenje o odbijanju zahteva u roku od 30 dana od dana podnoenja zahteva za izdavanje dozvole za obavljanje delatnosti. Reenjem o izdavanju dozvole za obavljanje delatnosti organizacija stie pravo da u trajanju od pet godina od dana izdavanja reenja obavlja poslove kolektivnog ostvarivanja autorskog, odnosno srodnih prava. Organizacija ima pravo da neogranieni broj puta zahteva obnovu dozvole za obavljanje delatnosti. lan 152. Organizacija stie svojstvo pravnog lica upisom u sudski registar. Uz prijavu za upis u sudski registar osnivai organizacije su duni da podnesu reenje nadlenog saveznog organa o izdavanju dozvole za obavljanje delatnosti. Brisae se iz sudskog registra organizacija koja pre isteka perioda iz lana 151. stav 2. ovog zakona ne obnovi dozvolu za obavljanje delatnosti ili kojoj dozvola za obavljanje delatnosti bude oduzeta na osnovu lana 153. ovog zakona. lan 153. Nadleni savezni organ oduzee organizaciji dozvolu za obavljanje delatnosti kada utvrdi: 1. da je dozvola za obavljanje delatnosti izdata na osnovu neistinitih podataka; 2. da organizacija nije u roku koji je odredio nadleni savezni organ sprovela naloene mere za otklanjanje nepravilnosti u svom radu; 3. da organizacija nije u roku od godinu dana od dana osnivanja obezbedila kolektivno iskoriavanje predmeta zatite domaih nosilaca prava u inostranstvu, kao i stranih nosilaca prava u Saveznoj Republici Jugoslaviji. Reenje o oduzimanju dozvole iz stava 1. ovog lana je konano. O izdavanju reenja iz stava 1. ovog lana nadleni savezni organ obavestie nadleni sud u kome je organizacija upisana u registar. Reenje o izdavanju, obnovi i oduzimanju dozvole za obavljanje delatnosti objavljuje se u "Slubenom listu Savezne Republike Jugoslavije". lan 154. Organizacija se upisuje u evidenciju organizacija za kolektivno ostvarivanje autorskog i srodnih prava koju vodi nadleni savezni organ. U evidenciju organizacija za kolektivno ostvarivanje autorskog i srodnih prava iz stava 1. ovog lana upisuju se: naziv i sedite organizacije, delatnost organizacije, datum upisa, obnove upisa i brisanja organizacije iz evidencije, ugovori o saradnji sa inostranim organizacijama i podaci o lanstvu u meunarodnim organizacijama. O promenama injenica koje se upisuju u evidenciju organizacija za kolektivno ostvarivanje autorskog i srodnih prava, organizacija je duna da obavesti nadleni savezni organ u roku od petnaest dana od dana nastanka promene. Promene iz stava 3. ovog lana upisuju se u evidenciju organizacija za kolektivno ostvarivanje autorskog i srodnih prava.

2.3. Organi organizacije

lan 155. Organizacijom upravljaju njeni osnivai u skladu sa statutom organizacije. Organi organizacije su: skuptina, upravni odbor, direktor i nadzorni odbor.

2.4. Opti akti organizacije

lan 156. Opti akti organizacije su: statut, tarifa, plan raspodele i drugi opti akti kojima se ureuju odreena pitanja iz delatnosti organizacije. Statut je osnovni akt organizacije i drugi opti akti moraju biti u saglasnosti sa njim.

Pojedinani akti koje donose organi i ovlaeni pojedinci u organizaciji moraju biti u skladu sa optim aktom organizacije. lan 157. Statut organizacije sadri odredbe o vrsti i predmetu prava koja se na kolektivan nain ostvaruju preko organizacije. Statut organizacije donosi skuptina organizacije. lan 158. Tarifa sadri iznose naknade koju organizacija naplauje korisnicima za pojedine oblike iskoriavanja pojedinih predmeta zatite. Tarifa se odreuje u procentualnom iznosu od prihoda koji korisnik ostvaruje iskoriavanjem predmeta zatite. Taj iznos mora biti u srazmeri sa znaajem koji za prihode korisnika ima iskoriavanje predmeta zatite sa repertoara orgnizacije, ali ne sme biti vei od 10% tih prihoda. Ako korisnik ne ostvaruje prihod, ili ako iskoriavanje predmeta zatite nije u neposrednoj vezi sa prihodom koji korisnik ostvaruje, tarifa se odreuje u procentualnom iznosu od trokova za iskoriavanje predmeta zatite. Ako se iskoriavanje jednog predmeta zatite vri zajedno sa drugim predmetom zatite, odnosno ako za jedno iskoriavanje ima vie nosilaca prava, tarifa se odreuje srazmerno. Tarifu donosi upravni odbor organizacije. Tarifa se objavljuje u "Slubenom listu Savezne Republike Jugoslavije". lan 159. Plan raspodele sadri kriterijume na osnovu kojih organizacija raspodeljuje nosiocima autorskog, odnosno srodnih prava prihod koji je u vidu naknade za iskoriavanje predmeta zatite prikupila od korisnika. Naela plana raspodele su: srazmernost, primerenost i pravinost, zavisno od: vrste predmeta zatite, naina iskoriavanja predmeta zatite, obima iskoriavanja predmeta zatite i drugih ciljeva utvrenih aktima organizacije. Plan raspodele utvruje skuptina organizacije. lan 160. U skladu sa statutom i odlukama svojih organa organizacija izdvaja deo prihoda prikupljenog od korisnika za pokrie trokova svog rada.

2.5. Shodna primena drugih saveznih zakona

lan 161. Na organizaciju shodno se primenjuju odredbe saveznog zakona kojim se ureuje pravni poloaj preduzea, ako ovim zakonom nije drukije odreeno.

2.6. Obaveze organizacije

lan 162. U poslovanju organizacije sa korisnicima postoji pretpostavka da organizacija ima ovlaenje da deluje za raun svih nosilaca autorskog, odnosno srodnih prava u pogledu onih prava i onih vrsta predmeta zatite koji su obuhvaeni njenom delatnou. Nosilac autorskog, odnosno srodnog prava koji nije sa organizacijom zakljuio ugovor iz lana 145. ovog zakona, moe da obavesti organizaciju da e svoja prava ostvarivati individualno. Organizacija je duna da korisnike izvesti o imenima nosilaca autorskog, odnosno srodnih prava iz stava 2. ovog lana. Nosioce autorskog, odnosno srodnih prava, koji nisu obavestili organizaciju da svoja prava ele da ostvaruju individualno, organizacija je duna da prilikom raspodele

naknade tretira ravnopravno sa nosiocima autorskog, odnosno srodnih prava koja imaju sa organizacijom ugovor iz lana 145. ovog zakona. lan 163. Organizacija je duna da sa svakim zainteresovanim korisnikom odnosno udruenjem korisnika pod ravnopravnim i primerenim uslovima zakljui ugovor o neiskljuivom ustupanju prava iskoriavanja predmeta zatite sa njenog repertoara. Ugovor iz stava 1. ovog lana sadri naroito: vrstu predmeta zatite, nain iskoriavanja predmeta zatite, visinu i nain plaanja naknade organizaciji, vreme trajanja ugovora. lan 164. Organizacija je duna da nosiocima autorskog, odnosno srodnih prava, koji su sa njom zakljuili ugovor iz lana 145. ovog zakona i nosiocima autorskog i srodnih prava iz lana 162. stav 4. ovog zakona, raspodeli sav prihod ostvaren od naknade prikupljene od korisnika, izuzev sredstava odreenih za namenu predvienu u lanu 160. ovog zakona, a u skladu sa planom raspodele. lan 165. Raspodela iz lana 164. ovog zakona mora biti zasnovana na preciznim podacima. Ukoliko preciznih podataka nema, odnosno ukoliko bi prikupljanje preciznih podataka predstavljalo za organizaciju neprihvatljiv organizacioni i finansijski teret, dozvoljeno je da se plan raspodele zasnuje na procenama koje proizilaze iz relevantnih i proverljivih injenica. lan 166. Organizacija, na osnovu ugovora sa odgovarajuim inostranim organizacijama, obezbeuje kolektivno ostvarivanje autorskog i srodnih prava domaih nosilaca u inostranstvu, kao i stranih nosilaca u Saveznoj Republici Jugoslaviji. Obavezu iz stava 1. ovog lana organizacija je duna da ispuni u roku od godinu dana od dana osnivanja.

2.7. Obaveze korisnika

lan 167. Korisnici su duni da obavetavaju organizaciju o nazivu predmeta zatite, uestanosti i obimu iskoriavanja, kao i o drugim okolnostima koje su relevantne za obraun naknade koja se, prema tarifi, plaa. Podaci iz stava 1. ovog lana dostavljaju se organizaciji u roku od 15 dana od dana poetka korienja predmeta zatite. Korisnici koji su na osnovu ovog zakona ovlaeni da iskoriavaju predmete zatite bez dozvole nosioca prava a uz obavezu plaanja naknade, dostavljaju podatke iz stava 1. ovog lana jedanput meseno.

2.8. Nadzor nad radom organizacije

lan 168. Nadzor nad radom organizacije vri nadleni savezni organ. Radi ostvarivanja nadzora organizacija je duna da dostavlja nadlenom saveznom organu: 1. godinji izvetaj o poslovanju i godinji obraun; 2. izmene statuta, tarife i njihove izmene, plan raspodele naknade i njegove izmene, ugovore sa odgovarajuim inostranim organizacijama, sudske i upravne odluke u kojima je organizacija jedna od strana. Organizacija dostavlja dokumente i podatke iz stava 1. ovog lana u roku od 15 dana od dana njihovog usvajanja, odnosno od dana nastanka promene. lan 169.

Nadleni savezni organ ima pravo da njegovi predstavnici prisustvuju sednicama organa organizacije, kao i pravo uvida u poslovne knjige. Nadleni savezni organ ukazae na nepravilnosti u radu organizacije, naloie sprovoenje mera za otklanjanje nepravilnosti i odredie rok za njihovo otklanjanje.

V. EVIDENCIJA AUTORSKIH DELA I PREDMETA SRODNIH PRAVA

lan 170. Radi obezbeenja dokaza nosioci autorskog i srodnih prava mogu da deponuju primerke svojih dela i predmete srodnih prava kod nadlenog saveznog organa. Primerci dela i predmeta srodnih prava koji se deponuju moraju biti u formi pisanog dokumenta (rukopis, tampani tekst, muzika partitura), zvunog, vizuelnog ili audiovizuelnog zapisa ili u digitalnoj formi. Nadleni savezni organ vodi evidenciju za svaku vrstu autorskih dela i predmeta srodnih prava. Nosilac autorskog i srodnih prava duan je da prilikom deponovanja i unoenja u evidenciju autorskog dela ili predmeta zatite srodnog prava da istiniti i potpun podatak o svom autorskom delu i predmetu zatite srodnih prava. Podaci u evidenciji smatraju se istinitim dok se suprotno ne dokae. Savesno lice koje je povredilo tue autorsko ili srodno pravo uzdajui se u tanost podataka u evidenciji ne odgovara za naknadu tete zbog povrede tog prava. Unoenje u evidenciju i deponovanje primeraka autorskih dela i predmeta srodnih prava ni na koji nain ne utie na nastanak i trajanje prava koja su utvrena ovim zakonom. Sadraj evidencije iz stava 3. ovog lana i uslovi koje treba da ispunjavaju primerci dela i predmeta srodnih prava koji se deponuju ureuju sa propisom donetim za izvravanje ovog zakona. lan 171. Za unoenje u evidenciju i deponovanje primeraka autorskih dela i predmeta srodnih prava plaa se propisana taksa.

VI. ZATITA AUTORSKOG I SRODNIH PRAVA 1. Sudska zatita

lan 172. Nosilac autorskog prava, interpretator, proizvoa fonograma, proizvoa videograma, proizvoa emisije, proizvoa baze podataka i sticalac iskljuivih ovlaenja na autorska i srodna prava moe tubom da zahteva: 1. utvrenje povrede prava; 2. prestanak povrede prava; 3. unitenje ili preinaenje predmeta kojima je izvrena povreda prava, ukljuujui i primerke predmeta zatite, njihove ambalae, matrice, negative i slino; 4. unitenje ili preinaenje alata i opreme uz pomo kojih su proizvedeni predmeti kojima je izvrena povreda prava, ukoliko je to neophodno za zatitu prava; 5. naknadu imovinske tete; 6. objavljivanje presude o troku tuenog. Autor, odnosno interpretator ima pravo na tubu za naknadu neimovinske tete zbog povrede svojih moralnih prava. Odredba stava 1. taka 3. ovog lana ne odnosi se na: 1. graevinski realizovana dela arhitekture; 2. razdvojive delove predmeta kojim je izvrena povreda prava, ako proizvodnja tih delova i njihovo stavljanje u promet nisu protivzakoniti.

Umesto zahteva za unitenje ili preinaenje predmeta kojima je izvrena povreda prava (stav 1. taka 3. ovog lana) tuilac moe zahtevati da mu povredilac prava preda te predmete. lan 173. Postupak po tubi zbog povrede autorskog i srodnih prava je hitan. lan 174. Iskoriavanje bilo kog predmeta zatite uz upotrebu neovlaeno umnoenih primeraka tog predmeta zatite, odnosno na osnovu neovlaene emisije, predstavlja povredu prava. Povredu prava predstavlja i: 1. uklanjanje ili menjanje, bez ovlaenja, bilo koje elektronske informacije o iskoriavanju prava; 2. stavljanje u promet, uvoz radi stavljanja u promet, emitovanje ili saoptavanje javnosti, bez ovlaenja, primeraka predmeta zatite autorskog ili srodnog prava, uz znanje da su uklonjene ili neovlaeno izmenjene elektronske informacije o iskoriavanju prava; 3. posedovanje, odnosno stavljanje u promet sredstava ija je iskljuiva namena da olakaju uklanjanje ili onesposobljavanje tehnike zatite raunarskog programa ili druge vrste predmeta zatite od neovlaenog iskoriavanja. U smislu stava 2. ovog lana izraz "informacija o iskoriavanju prava" oznaava svaku informaciju kojom se identifikuje delo, autor dela, nosilac nekog prava na delo ili informaciju o vremenu i uslovima korienja dela, kao i brojeve ili kodove koji predstavljaju takvu informaciju, kada je informacija stavljena na primerak dela ili se pojavljuje kod saoptavanja dela javnosti. lan 175. Autorsko pravo i pravo interpretatora ne mogu biti predmet prinudnog izvrenja. Predmet prinudnog izvrenja mogu biti samo odreena imovinska potraivanja koja proizlaze iz prava iz stava 1. ovog lana. Nedovrena dela i neobjavljeni rukopisi ne mogu biti predmet prinudnog izvrenja. lan 176. Na zahtev nosioca prava koji uini verovatnim da je njegovo autorsko ili srodno pravo povreeno, ili da e biti povreeno, sud moe da odredi privremenu meru oduzimanja ili iskljuenja iz prometa predmeta kojima se vri povreda, odnosno mera zabrane nastavljanja zapoetih radnji kojima bi se mogla izvriti povreda. U sluaju zahteva zbog neplaanja naknade za autorska i srodna prava iz lana 51. stav 1. i lana 120. stav 1. taka 1. ovog zakona, sud e odrediti privremenu meru zabrane emitovanja dela sa izdatih fonograma odnosno zabrane emitovanja fonograma. lan 177. Na zahtev nosioca prava koji uini verovatnim da je njegovo autorsko ili srodno pravo povreeno, kao i da postoji opravdana sumnja da e dokazi o tome biti uniteni ili da e ih kasnije biti nemogue pribaviti, sud moe pristupiti obezbeenju dokaza bez prethodnog obavetenja ili sasluanja lica od koga se dokazi prikupljaju. Obezbeenjem dokaza, u smislu stava 1. ovog lana, smatra se pregled prostorija, knjiga, dokumenata, baza podataka i dr. kao i zaplena dokumenata, ispitivanje svedoka i vetaka. Licu od koga se dokazi prikupljaju, sudsko reenje o obezbeenju dokaza bie urueno u trenutku prikupljanja dokaza, a odsutnom licu im to postane mogue. lan 178.

Privremena mera iz lana 176. i obezbeenje dokaza iz lana 177. ovog zakona mogu se traiti i pre podnoenja tube, pod uslovom da se tuba podnese u roku od 15 dana od dana podnoenja zahteva za odreivanje privremene mere, odnosno zahteva za obezbeenje dokaza. alba protiv reenja kojim je sud odredio privremenu meru iz lana 176. ne odlae izvrenje reenja. lan 179. Sud moe narediti licu koje je povezano sa povredom tueg autorskog ili srodnog prava (tampar, proizvoa, uvoznik, snabdeva, vlasnik primerka predmeta zatite i slino) da da obavetenja ili preda dokumente koji su u vezi sa povredom. Obaveza iz stava 1. ovog lana ne postoji za lica koja su po zakonu izuzeta od obaveze svedoenja. Lice koje ne izvri svoju obavezu iz stava 1. ovog lana odgovara za tetu koja iz toga proizae. lan 180. U sluaju spora za utvrivanje prava izdavaa, odnosno lica koje je objavilo delo iji autor nije poznat (lan 13. stav 2) sud je duan da obezbedi da se anonimnost autora sauva.

2. Arbitraa
lan 181. Spor u oblasti autorskog i srodnih prava izmeu organizacije i korisnika koji je pravno lice moe se izneti pred stalni izabrani sud za intelektualnu svojinu (arbitraa) pri Privrednoj komori Jugoslavije.

VII. KAZNENE ODREDBE 1. Krivina dela

Povreda moralnih prava autora i interpretatora

lan 182. Ko pod svojim imenom ili imenom drugog u celini ili delimino objavi, izvede, predstavi, prenese izvoenje ili predstavljanje ili emituje tue autorsko delo ili iskoristi tuu interpretaciju (snimi, umnoi, prenese ili emituje) kaznie se za krivino delo kaznom zatvora od tri meseca do tri godine. Ko bez dozvole autora izmeni ili preradi tue autorsko delo ili izmeni tuu snimljenu interpretaciju kaznie se za krivino delo novanom kaznom ili kaznom zatvora do jedne godine. Ko iskoriava tue autorsko delo ili tuu interpretaciju na nain koji ugroava ili moe ugroziti autorovu ili interpretatorovu ast ili ugled kaznie se za krivino delo novanom kaznom ili kaznom zatvora do est meseci.
Neovlaeno iskoriavanje autorskog dela ili predmeta srodnog prava

lan 183. Ko bez dozvole nosioca autorskog, odnosno srodnih prava u celini ili delimino objavi, izvede, predstavi, prenese izvoenje ili predstavljanje, snimi, umnoi, stavi u promet, emituje, da u zakup, ili na drugi nain iskoristi autorsko delo ili predmet srodnog prava kaznie se za krivino delo novanom kaznom ili kaznom zatvora do jedne godine. Ko u nameri pribavljanja imovinske koristi za sebe ili drugog stavi u promet ili da u zakup primerke autorskog dela, snimke interpretacije, tuu emisiju, ili primerke fonograma, videograma, odnosno baze podataka za koje zna da su neovlaeno objavljeni, snimljeni ili umnoeni, kaznie se za krivino delo kaznom zatvora do tri godine.

Unitenje ili oteenje prve standardne kopije filmskog dela

lan 184. Ko uniti, oteti ili uini neupotrebljivom prvu standardnu kopiju filmskog dela kaznie se za krivino delo novanom kaznom ili kaznom zatvora do jedne godine.
Neistinito registrovanje autorskog dela i predmeta srodnog prava

lan 185. Nosilac autorskog, odnosno srodnog prava koji prilikom unoenja u evidenciju i deponovanja u javni registar nadlenog saveznog organa autorskog dela ili predmeta srodnog prava da neistiniti ili prikrije pravi podatak o svom autorskom delu ili predmetu srodnog prava kaznie se za krivino delo novanom kaznom ili kaznom zatvora do jedne godine. lan 186. Gonjenje za krivina dela iz l. 182. do 185. ovog zakona preduzima se po privatnoj tubi.

2. Privredni prestupi
lan 187. Novanom kaznom od 45.000 do 450.000 novih dinara kaznie se za privredni prestup preduzee ili drugo pravno lice ako: 1. bez dozvole nosioca autorskog, odnosno srodnog prava u celini ili delimino objavi, izvede, predstavi, prenese izvoenje ili predstavljanje, snimi, umnoi, stavi u promet, emituje, da u zakup, ili na drugi nain iskoristi autorsko delo ili predmet srodnopravne zatite (l. 16, 20, 21, 22, 24, 25, 26, 27, 109, 119, 124, 129. i 133); 2. u nameri pribavljanja materijalne koristi stavi u promet ili da u zakup primerke autorskog dela, snimke interpretacije, tuu emisiju, ili primerke fonograma, videograma, odnosno baze podataka za koje zna da su neovlaeno snimljeni ili umnoeni (l. 21. i 22, lan 109. stav 1. ta. 2. i 3. lan 119, lan 124. ta. 1. i 3, lan 129. ta. 3. i 4. i lan 133. stav 1. taka 4); 3. uniti prvu standardnu kopiju filmskog dela (lan 84. stav 2); 4. izvri odreene izmene na graevini koja predstavlja materijalizovani primerak dela arhitekture, a preradu dela nije prvo ponudio autoru dela (lan 34); 5. obavlja poslove kolektivnog ostvarivanja autorskog, odnosno srodnog prava bez dozvole nadlenog saveznog organa (lan 151. stav 2); 6. u roku od 15 dana od dana poetka korienja predmeta zatite, odnosno u roku od 30 dana od dana poetka korienja predmeta zatite ako se radi o korienju bez dozvole nosioca prava, ne obavesti organizaciju o nazivu predmeta zatite i obimu njegovog iskoriavanja (lan 167). Za radnje iz stava 1. ovog lana kaznie se i odgovorno lice u preduzeu ili drugom pravnom licu novanom kaznom od 3.000 do 30.000 novih dinara.

3. Prekraji
lan 188. Novanom kaznom od 15.000 do 150.000 novih dinara kaznie se za prekraj preduzee ili drugo pravno lice ako: 1. bez navoenja imena autora ili interpretatora ili pod drugim imenom u celini ili delimino objavi, izvede, predstavi, prenese izvoenje ili predstavljanje ili emituje tue autorsko delo ili iskoristi tuu interpretaciju (lan 15. i lan 107. stav 1. taka 2); 2. bez dozvole autora izmeni ili preradi tue autorsko delo ili tuu snimljenu interpretaciju (lan 17. i lan 107. stav 1. taka 3); 3. u svojstvu galeriste ili organizatora javne prodaje originala likovnih dela, odnosno izvornih rukopisa u roku od 30 dana od dana prodaje primerka originala dela, odnosno rukopisa ne obavesti autora dela o imenu i adresi prodavca njegovog dela,

o imenu i adresi novog vlasnika dela i o ceni po kojoj je delo prodato ili ne plati autoru 3% iznosa od prodajne cene dela (lan 32. st. 1. i 2); 4. prilikom unoenja u evidenciju i deponovanja kod nadlenog saveznog organa autorskog dela ili predmeta zatite srodnog prava da neistiniti ili prikrije pravi podatak o svom autorskom delu ili predmetu zatite srodnog prava (lan 170. stav 4); 5. u svojstvu izdavaa proda neprodate primerke dela kao staru hartiju a da ih nije prethodno ponudio autoru, odnosno njegovom nasledniku da ih otkupi (lan 75). Za radnje iz stava 1. ovog lana kaznie se i odgovorno lice u preduzeu ili drugom pravnom licu novanom kaznom od 900 do 9.000 novih dinara. Novanom kaznom od 900 do 9.000 novih dinara kaznie se za prekraj preduzetnik bez svojstva pravnog lica ako uini neku od radnji iz stava 1. ovog lana. Novanom kaznom od 900 do 9.000 novih dinara kaznie se za prekraj fiziko lice koje kao vlasnik graevine izvri odreene izmene na graevini koja predstavlja materijalizovani primerak dela arhitekture, a preradu dela nije prvo ponudio autoru dela (lan 34). Novanom kaznom od 900 do 9.000 novih dinara kaznie se za prekraj fiziko lice koje u roku od 30 dana od dana prodaje originalnog primerka likovnog dela, odnosno izvornog rukopisa ne obavesti autora dela o imenu i adresi novog vlasnika dela i ne plati iznos od 3% od prodajne cene dela (lan 31. stav 1).

VIII. PRELAZNE I ZAVRNE ODREDBE

lan 189. Interpretator ije je trajanje prava isteklo do dana stupanja na snagu ovog zakona ne moe traiti utvrivanje prava po ovom zakonu. lan 190. Postojee organizacije za kolektivno ostvarivanje autorskog i srodnih prava dune su da se organizuju i usklade svoje opte akte sa odredbama ovog zakona u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona. lan 191. Ugovori koji su zakljueni do dana stupanja na snagu ovog zakona izvravaju se u skladu sa zakonom koji je vaio u vreme zakljuenja ugovora. lan 192. Stupanjem na snagu ovog zakona prestaje da vai Zakon o autorskom pravu ("Slubeni list SFRJ", br. 19/78, 24/86 i 21/90). lan 193. Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Slubenom listu SRJ".