TP CH KHOA HC V CNG NGH, I HC NNG - S 3(32).

2009

V KHI NIM MNH NGHA TRONG NGN NG HC ANH

ON THE CONCEPT OF PROPOSITION IN ENGLISH LINGUISTICS Nguyn Xun Thm
Trng i hc Ngoi ng, i hc Quc gia H Ni
TM TT Mnh ngha l mt khi nim thuc lgic hc v ng ngha hc. Mnh ngha l ngha c s c biu t bi mt cu bao gm (1) mt ci g c gi tn (nh danh) v ang c ni n (nh l mt lp lun hay mt thc th) v (2) mt khng nh hay mt xc nhn v lp lun . Mt cu c th biu th hoc hm n hn mt (= nhiu) mnh . Bi bo trnh by cc suy ngh v mnh ngha ca cc tc gi Jacob (ly ng t lm trung tm) v Halliday (ly c lm trung tm), trn c s rt ra cc nhn nh ring ca chng ti (tc gi bi bo-NXT) v nghin cu ngn ng ni chung v nghin cu ng ngha ni ring. ABSTRACT Proposition is a concept in logics and semantics. A proposition is the basic meaning expressed by a sentence, including (1) something which is named or talked about (known as the argument or entity), and (2) an assertion or predication which is made about the argument. A sentence may express or imply more than one proposition. This article presents thinkings on proposition as presented by Jacob (a verb-centered viewpoint) and Halliday (a clause-centered viewpoint), on the basis of which to draw out our own remarks (remarks by the author of the article, NXT) on linguistic studies in general and semantic studies in particular.

1. M u T in Longman Dictionary of Applied Linguistics (Richard & Platter:1985) nh ngha mnh ngha (proposition) l mt khi nim thuc l-gic hc v ng ngha hc. Mnh ngha l ngha c s c biu t bi mt cu bao gm (1) mt ci g c gi tn (nh danh) v ang c ni n (nh l mt lp lun hay mt thc th) v (b) mt khng nh hay mt xc nhn v lp lun . Mt cu c th biu th hay hm ch mt hoc nhiu mnh ngha, v d nh cu: (1) Johns friend, Tony, who is a dentist, likes apples (=Bn ca John, Tony, mt anh chng nha s, thch n to) Cu (1) cha cc mnh ngha sau: - John c mt ngi bn. - Ngi bn tn l Tony. - Tony l nha s. - Tony thch n to. Nh vy, theo cch din gii v v d ca cc tc gi t in Ngn ng hc ng dng th mnh ngha l thut ng ch ton b ngha tng minh v ngm n ca cu.
1

TP CH KHOA HC V CNG NGH, I HC NNG - S 3(32).2009

Roderick A Jacobs (1993) v M.A.K Halliday (1985) cng l cc tc gi quan tm nhiu n mnh ngha. Di y xin trnh by tm lc quan nim ca hai ng. 2. Roderick A. Jacobs Theo Jacobs, trong cun Ng php dnh cho cc ging vin chuyn ng ting Anh (A Grammar for English Language Professionals: 1993) th ngi hc ting Anh cn nm ngha ca cc pht ngn ting Anh. Mc d ng cnh ca pht ngn c nh hng cn bn n vic gii ngha mt cu, cu vn c ci ngha hay ci ni dung mnh (propositional content) ca n c lp vi ng cnh (Thut ng cu (sentence) m Jacobs dng hm ch mt pht ngn n). Cho mt cu sau: (2) Those plums look good (Nhng tri mn ny trng ngon qu) Theo Jacobs, cu (2) c th c hiu ngha theo nhiu cch trong cc ng cnh khc nhau; v/d khi n c mt a tr hu n tht ra (trong khi trng thy mt a mn), n c l gii mt kiu (=thm n, mun c n mn ngay), nhng khi cu ny c ni ra t mt ch ca hiu i mua hng v nhp kho bn th n li c hiu ngha theo cch khc (=khch hng s thch mua v s d bn vi gi cao). Mc d vy mnh ngha ca cu (2) lun l mt. Ni cch khc, yu t ng cnh khng can thip vo mnh ngha ca cu. Ni dung mnh ngha ca cu chnh l ngha c s ca cu. Trong phn ln cu ting Anh, b phn ct yu ca ngha ri vo ng t ca cu; ci khi nim m ng t biu t chnh l trng tm ca mnh ngha ca cu. Ng ngha hc, theo Jacobs, l khoa hc nghin cu v ngha, bao gm ngha cha trong ni b mt n v t vng, gi l ng ngha hc ni hng (word-internal semantics) v cc mi quan h v ngha gia mt n v t hay mt ng vi cc b phn khc ca cu, gi l ng ngha hc ngoi hng (external semantics). Trc ht chng ta xem xt vn ng ngha trong ni b t. Cc ng t ting Anh phn ln khng phi l cc ng t ch gm mt ngha t n gin. Chng ta hy bt u bng cch so snh ngha ca mt ng t tng i n gin trong ting Anh (trong cc th ting khc, tnh hnh cha hn l nh vy), ng t to die (=cht), c ngha become no longer alive (=khng cn sng na) vi mt vi ng t khc . To die (cht) r rng l mt ng t n ngha hn hn nu em so vi ng t to kill (=git cht) trong ting Anh, mt ng t va bao hm nim khng cn sng na li va bao hm vic xy ra mt s kin vi s tham gia ca mt tham t gy ra s chm dt s sng. Ni cch khc, to kill c ngha to cause to become no longer alive (=gy ra ci cht). Nhng to kill (=git cht) khng hn lin quan n vic phm php. Nhng ngi lnh dng cm git gic trn chin trng bo v t quc h l nhng ngi c coi l c cng trng ln. Nhng ng t murder (=st hi), bn cnh ngha ca to kill (=git cht) cn c thm ngha t ti phm, Ngha ca murder(=st hi) tr thnh criminally cause to become no longer alive (=phm ti gy ra ci cht). Chng ta li tip tc so snh to murder (=st hi) vi to assassinate (=m st), mt ng t c cu trc ng ngha phc tp hn. ng
2

TP CH KHOA HC V CNG NGH, I HC NNG - S 3(32).2009

t to assassinate (=m st), bn cnh vic bao hm trong n ngha ca ng t to murder ni trn, cn bao hm thm hai ngha t (m Jacobs gi l hai i hi (requirements) p t ln vic s dng ng t ny), l (1) nn nhn (b st hi) phi l mt chnh khch c tn tui, v (2) ng c ca k st nhn l mang tnh chnh tr. Ngha ca ng t ny tr thnh criminally cause politically prominent individual(s) to become no longer alive due to political motive(s) (=phm ti gy ra ci cht cho (cc) chnh khch c tn tui v ng c chnh tr). C mt lng ln ngha t nhng c khun trong ch mt ng t! iu ny gii thch cho s ng ngh ca mt cu i loi nh cu (3) di y: (3) The thief assassinated the houseowners dog (=Tn trm m st con ch ca gia ch) Vic phn tch ng ngha trong t l mt b phn quan trng ca ng ngha hc, song quan trng hn l cc quan h ng ngha ngoi hng ca ng t vi cc thnh phn khc ca cu. Nu ng t c coi l b phn ct li ng ngha (semantic core) hay l ht nhn ng ngha (nucleus) ca cu, th cc thnh phn khc ca cu ch ng vai tr cc tham t (participants) trong tnh hung c trnh by. Mt s tham t c mt v bt buc (required), gi l cc tham t bt buc; s khc khng bt buc phi c mt, gi l cc tham t tu (optional). Nu ta bit ngha ca mt ng t, ta s bit cc tham t bt buc ca n. Cho mt v d, ng t to die (cht). Nu ta bit ngha ca ng t ny, th ta bit n ch cn mt tham t bt buc, l ch th ca hnh ng ra i khi cuc sng. Song vi ng t to kill (git cht) li khc v ng t kill (git cht) = cause to become no longer alive (gy ra s chm dt cuc sng), cn ti 02 tham t, mt tham t l k gy ra s chm dt cuc sng, k git (killer) v mt tham t khc l nn nhn (victim) ca hnh ng . Cc ng t lun gi chc nng biu t cc mi quan h gia cc thc th m cc tham t bt buc i din. Trong cu: (4) The Dean of the Reptile Studies Faculty feared snakes. (Ch nhim khoa Nghin cu B st s rn) ng t feared (s) trong cu (4) biu th quan h gia ch nhim khoa nghin cu b st, ngi phi tri qua cm gic s v snakes (rn), loi vt gy ra cm gic s cho ch nhim khoa nghin cu b st. Cc loi tham t ph bin nht m ng t i hi phi c biu t ngha cu cu thng c dng thc ca danh ng (the Dean of the Reptile Studies Faculty) hoc i t (he, they...), gi chung l danh ng v chng c cng chc nng. Cc ng t khc nhau i hi s lng cc danh ng bt buc khc nhau. Nh ni trn, ng t to die ch i hi mt danh ng; ng t to kill i hi 02, trong khi ng t to give (=a cho, trao cho) trong ting Anh th i hi 03, ngi a, ngi nhn (qu) v bn thn mn qu. V d: (5) The Dean of the Reptile Studies Faculty gave Madame Vice Dean a sunflower. (Ch nhim Khoa Nghin cu B st a cho b Ph Ch nhim Khoa mt o hoa
3

TP CH KHOA HC V CNG NGH, I HC NNG - S 3(32).2009

hng dng) Trong (5), c 03 danh ng, gm (1) ch nhim khoa nghin cu b st, ngi a qu; (2) b ph ch nhim khoa, ngi nhn qu v (3) o hoa hng dng, bn thn mn qu. Trong ting Anh cha thy c ng t no i hi s tham gia ca trn 03 danh ng . S lng cc danh ng m mt ng t i hi kt hp vi n c gi l ng tr ca ng t y. Ng tr ca ng t, cng ging nh ho tr ca cc nguyn t ho hc, cho bit s lng chnh xc cc n v danh ng m n c th kt hp. Tt nhin c nhng trng hp ng t ng ring khng km theo bt c danh ng no trong khi ng tr ca n c th l 01 hoc 02. l trng hp cc cu mnh lnh, kiu nh: (6) Stop! (=Dng li!) (Stop trong ting Anh l ng t c ng tr 02.) cho cu (6) c ngha, mt tham t, ngi nhn lnh Dng li! c hiu l c tham gia vo hnh ng c nu. V khi thc hin mnh lnh, ngi nhn lnh c th tin hnh dng mt thc th no (c th l ngi, c th l vt). Trong ting Anh, mi lin h gia ng tr ca ng t v ngha (sense) ca ng t y l mt quan h cht ch. Chng ta c th quay li vi cc khi nim c biu t bi cc ng t die, kill v give ni trn (die i hi 01 danh ng ; kill i hi 02 ; give i hi 03). Mt phng thc tip cn ngha nh th trong ng ngha hc c v tng ng vi cc phng php tip cn l-gic. L do l ng t v cc danh ng khng ch to thnh mt n v c php, m cn to thnh mt n v ng ngha, mt n v c cp n nh l mnh ngha. Mt mnh ngha khng nht thit tng ng vi ngha ca mt cu, bi v mt cu khng nht thit ch biu t mt mnh ngha. n v ng php tng i trng khp nht vi mnh ngha c l l cu n hoc c (clause), vi cu trc gm mt ng t, kt hp vi cc danh ng bt buc v cc danh ng tu . Ngha ct li ca c xut pht t ni dung mnh ngha m c v y din t, l ni dung ngha mnh (propositional content). T nhng trnh by trn chng ta rt ra: Jacobs xut pht t bn cht quan h c php gia cc thnh phn ca cu n xem xt mnh ngha nh mt n v thng tin. Mnh ngha l n v ng ngha nm trong cu n. Mnh ngha l n v ngha do cu n chuyn ch. Ch ny cho thy s khc bit trong quan nim ca Jacobs vi quan nim ca cc tc gi t in ngn ng hc ng dng, nhng ngi coi mnh ngha l ngha c bn ca cu ni chung (bao hm c cu n ln cu ghp). Mnh ngha l n v ng ngha c s ca cu n, c lp vi ng cnh. Mnh ngha l n v ng ngha bao gm cc khi nim trong c mt khi nim trung tm v cc khi nim khc lin h trc tip vi khi nim trung tm theo cc quan h mang tnh bt buc hoc tu .
4

TP CH KHOA HC V CNG NGH, I HC NNG - S 3(32).2009

Trong cu trc mnh ngha ca c ting Anh, khi nim trung tm c biu t bi ng t v cc khi nim lin h c biu t bi cc danh ng. S lng cc n v danh ng m mt ng t i hi phi kt hp vi n c gi l ng tr ca ng t. Ng tr ca ng t c th thay i trn cu trc b mt do c im thc ng php ca c. 3. M.A.K Halliday M. A. K. Halliday ly xut pht im t bn cht thng tin ca C (Clause) v i thoi (Dialogue) xem xt ngha mnh . Bn cht ca qu trnh i thoi theo quan nim ca Halliday Trong i thoi, thng ip c chuyn ti gia ngi ni v ngui nghe v ng nhin trong i thoi lun lun c ngi truyn t (ngi ni) v ngi tip nhn (ngi nghe, c to). Trong hnh ng ni, ngi ni t trao cho mnh mt vai tr nht nh. Trong khi t trao cho mnh mt vai tr, ngi ni cng t phn cho ngi nghe mt vai tr c tnh b tr cho vai tr ca mnh v mong mun ngi nghe chp nhn. V d, khi ngi ni t mt cu hi, anh ta t t cho mnh ci vai tr tm kim thng tin t ngi nghe v mong mun ngi nghe ng vai tr cung cp thng tin theo nh yu cu. Halliday cho rng cc vai tr ni nng cn bn nht ca con ngi ch bao gm hai loi: (1) vai tr trao/ cung cp (giving) v (2) vai tr i hi/ by t nhu cu (demanding). Ngi ni c th cung cp mt ci g cho ngi nghe (v nh mt mu thng tin) hoc i hi t ngi nghe mt ci g (v nh cung cp thng tin). Trong hnh ng ni, ngi ni lun lun bao hm s th hin mt vai tr kp: Khi trao/ cung cp (thng tin) ngi ni mun pha bn kia hy nhn (receive); v khi i hi (thng tin) ngi ni thc hin hnh ng i hi bc l nhu cu mun pha bn kia hy trao (give). Nh vy bn cht ca i thoi l trao i. Bn cht ca hot ng th trng cng l trao i. C l s d hiu lp lun ca Halliday hn khi ngm so snh trao i (thng tin) trong i thoi vi trao i (hng ho) trn th trng. Halliday khng ni hn ra nh vy nhng r rng l ng c hm rng trong i thoi ngi ni v i tc ca h (ngi nghe) cng tin hnh mt loi hot ng c bn cht tng t nh bn cht ca hot ng trao i hng ho & dch v trn th trng. Chng ta hiu th trng vi ngha l giao im, l ni gp g gia cung v cu mt hng ho v dch v no tai mt th im nht nh no . Mt th trng c gi l thng bng khi trn th trng cung = cu. Trong i thoi, ngi ni khng ch t nguyn tham gia mt hnh ng (trao/ cung ng hoc i hi/ by t nhu cu ca mnh) m cn mong mun ngi nghe hnh ng theo (tip nhn cung ng hoc trao/ cung ng thng tin). S chc nng li ni (Halliday: 1985) Trao i hng ho Vai tr trong trao i (a) Hng ho v dch v (b) Thng tin

TP CH KHOA HC V CNG NGH, I HC NNG - S 3(32).2009

(i) Trao (=chc nng cung ng)

ngh Would you like some tea? (Anh dng tr ch?)

Nhn nh This tea is good (Tr ny ngon y) Pht vn Is the tea good? (Tr ny ngon khng?)

(ii) Yu cu Mnh lnh (=chc nng th hin s i Make me a cup of tea hi) (Pha cho ti mt chn tr)

Trong trao i hng ho dch v trn th trng, cung v cu (hng ho & dch v) lm thnh hai mt ca th trng. S lun phin trong i thoi l hai mt ca cuc i thoi. Qu trnh i thoi trn thc t ch xy ra khi c vt trao i trn thc t. Vt trao i thc t trong th trng l hng ho. Vt trao i thc t trong i thoi l hng ho dch v hoc thng tin. Halliday dn gii: nu bn ni mt iu g vi ti vi mc ch mun ti lm mt iu g cho bn, v d kiss me (=hn em i), hoc chuyn mt vt g cho bn, v d pass me the salt (=chuyn cho em l mui), vt c trao i s l mt hnh ng (hn), mt vt th (l mui), ngha l mt vt phm ch khng phi l mt ngn phm, v ci bn i hi khng phi l mt ngn phm. Ci bn i hi l mt hnh ng (hn), mt vt th (l mui) v ngn ng ch l ci c a vo cuc bn hng li theo cu (demand) ca bn. Halliday gi l cuc trao i hng ho dch v (tc gi bi vit nhn mnh). Nhng nu bn ni ci g vi ti vi mc ch mun ti ni ci g vi bn, v d is it Tuesday? (=Th ba ri phi khng anh?) hay When did you last see your father? (=Anh gp ba anh ln cui cng khi no?) th ci c i hi theo yu cu ca bn li chnh l mt ngn phm. Ngn ng v th va l mc ch va l phng tin theo cu (demand) ca bn. Ci m bn mong mun lc ny l mt sn phm ngn t (ch khng phi mt hnh ng hay mt vt th nh trong trng hp trn). Halliday gi y l cuc trao i thng tin. (tc gi bi vit nhn mnh). Hai bin th ny ca trao i, khi gp li, cho ta thy 04 vai tr cn bn ca li ni trong i thoi, l, vai tr ngh (offer), vai tr mnh lnh (command), vai tr nhn nh (statement), v vai tr pht vn (question). Theo ring ca chng ti, y c mt s tng ng th v gia i thoi vi trao i hng ho dch v thng thng trn th trng. Trong trao i hng ho, cc i tc (ngi mua v ngi bn, l hai mt cung v cu ca th trng) phi c cc hnh vi cho hng (offer) v hnh vi hi hng (request). Nhng chc nng ny ( ngh, nhn nh, mnh lnh, pht vn) li c i km bi mt tp hp cc hi p mong mun (desired responses) nh chp nhn li ngh, thc hin mnh lnh, tha nhn mt nhn nh, tr li cu hi c pht vn. S chc nng li ni v hi p (Halliday:1985) Khi xng p ng theo Hi p tu la mong mun (cu chn (ca ngi ngi ni trc) tr li)

TP CH KHOA HC V CNG NGH, I HC NNG - S 3(32).2009

Trao (Hng ho & dch v) Yu cu Trao (Thng tin) Yu cu

ngh Mnh lnh Nhn nh Pht vn

Chp nhn Thc hin Xc nhn Tr li

Bc b T chi i khng Khc t tr li

Theo Halliday, trong cc chc nng ca hi p, xt trn l thuyt, ch c cc chc nng hi p hnh ng pht vn v cn bn c thc hin bng ngn t, cc hi p khc c th thc hin bng phng thc phi ngn ng. Nhng ng ni thm rng trong thc t giao tip hng ngy th tt c cc hi p u c thc hin thng qua phng tin ngn t km theo cc hnh vi cn ngn ng. Mnh ngha Cn c trn lp lun v bn cht ca i thoi (nh chng ti tm tt trnh by trn), Halliday lp lun: mt khi ci c trao i l hng ho v dch v, khung gii php cho ngi nghe l mt khung hp, ngi nghe c nhiu nht l 04 gii php (bng phng tin ngn ng hay hnh vi cn ngn ng), l, (1) Chp nhn hoc (2) Bc b, mt ngh do ngi ni khi xng; v (3) Thc hin hoc (4) T chi, mt mnh lnh do ngi ni khi xng. Nhng khi ngn ng c s dng nh mt phng tin trao i thng tin, ngha l khi ci c trao i khng phi l hng ho v dch v m l thng tin, th tnh hnh khc hn. Thng tin, theo Halliday, s khng c ch m tn ti nu khng c chuyn ch bng phng tin ngn ng, thng qua hnh thc ca mt c. H qu l c mang cu trc ni dung ngha mnh . C tr thnh mt n v ngn ng c ni dung thng tin, tr thnh mt n v lp lun, ngha l mt n v c th c khng nh hoc b nghi ng, ph nh, b i khng, b ph phn, b bc b tng phn hay ton b, b cho l ng tic, v.v. Halliday nh ngha khi nim mnh ngha l chc nng ng ngha ca c trong trao i thng tin. Trong nh ngha ca Halliday, cm t trao i thng tin l cm t c ngha quan trng, trao i thng tin, ch khng phi l trao i hng ho v dch v. Chng ta [...] dng thut ng proposition (mnh ngha) trong ngha thng thng ca n (= by t nguyn) ni v mt hnh vi nhn nh hay pht vn. Nhng s l hu ch nu ta c mt thut ng tng ng cp n cc hnh vi ngh v mnh lnh. V tnh c, chng ta tm thy ngha thng nht ca proposition trong Ive got this proposition to put to you (=Ti c nguyn ny mun by t vi anh); chng ta s cp n chng [cc hnh vi ngh & mnh lnh] qua thut ng lin quan n thut ng proposition, l thut ng proposal (= ngh). Chc nng ca c trong trao i thng tin l proposition (=by t nguyn). Chc nng ca c trong trao i hng ho & dch v l proposal (=a ra ngh). (Halliday:1985, tr. 71). T nhng trnh by trn chng ta rt ra:
7

TP CH KHOA HC V CNG NGH, I HC NNG - S 3(32).2009

Theo Halliday, mnh ngha l n v ngha c s ca mt c (c = n v c php tng ng vi mt cu n). Nh vy cng nh Jacobs, Halliday coi n v chuyn ti ngha mnh khng phi l n v cu ni chung, bao hm c cu n ln cu ghp. Mt mnh ngha l mt n v thng tin c chuyn ti nh mt n v c php l c, c vi t cch mt n v trao i thng tin. V cu trc, mnh ngha l mt tp hp cc khi nim thnh mt n v thng tin c gi tr thng bo, nh c thc hin c chc nng ca n nh mt thng ip (clause as message) v nh mt n v trao i thng tin (clause as exchange) trong giao tip. Chc nng ng ngha ca c c phn bit trn c s c nh l n v trao i thng tin v c nh l kch t trao i hng ho dch v. Trong trng hp c l n v trao i thng tin, ngha c s ca n l mt mnh ngha. Trong trng hp c l kch t trao i hng ho dch v, ngha c s ca n l mt xut. (v.d Kiss me! (=Hn em i!), tng ng mt xut v c p ng li bng mt dch v c cung cp, mt n hn). 4. Kt lun Trong bi vit ny chng ti im qua cc lun gii ca hai nh ngn ng hc, Jacobs v Halliday thuc trng phi ngn ng hc Lun n, v khi nim mnh ng ngha. Trn c s tng ca hai ng, chng ti thy: * n v c bn trong phn tch ngha thng tin ca mt pht ngn ting Anh l ng ng trong y t thng tin trung tm l hnh ng hoc trng thi (v d: trao, s) do ng t biu th. * C mt mi quan h cht ch gia c php v ng ngha. Nghin cu ngn ng l mt nghin cu khng chu t b hp trong mt phm vi m ngi nghin cu c tnh khun li theo ch quan ca h. Nghin cu ngn ng l nghin cu ng, t mang tnh a phng, cc b, v khng kh cng kiu ng php l ng php, ng ngha l ng ngha. Hnh nh sau mt thi gian di say sa vi cu trc Ch-V, ngi ta li quay li vi l-gc v ng ngha nhng vi mt php tip cn mi mang tnh lin ngnh: cc vn thuc c php gip gii thch cc vn thuc ng ngha v ngc li. * Cc vn giao tip l mt vn phc tp, song chng khng phc tp n mc khng th nh hnh hoc h thng ho ni chng. Cc vai tr ca li ni l cc phng tin con ngi thc hin trao i thng tin. Halliday phn bit gia (1) c nh l trao i thng tin, ngha l a ra thng tin i ly thng tin, ci c trao l di hnh thc ngn ng v ci c nhn cng l di hnh thc ngn ng v (2) c nh l kch t trao i hng ho dch v, ngha l a ra thng tin nhn v mt thc th, mt p ng hnh ng, ci c trao l di hnh thc ngn ng, ci c nhn l di hnh thc phi ngn ng. Thng tin ch tn ti di hnh thc ngn ng. Hng ho (=thc th) & dch v (=p ng hnh ng) tn ti di hnh thc phi ngn ng. Halliday cho ta khi nim v mnh ngha nh mt n v thng tin c th hin di hnh thc ngn ng trong giao tip. Mnh ngha l n v trao i thng tin.
8

TP CH KHOA HC V CNG NGH, I HC NNG - S 3(32).2009

* Vic nhn din cc mnh ngha bt u bng vic phn loi cc khi nim c trnh by bi cc mnh ngha m cc mnh ngha ny thng c dng thc ca mt c hoc mt cu n, xt v mt cu trc ng php. iu ny c ngha i vi vic tip cn v phn vn bn v mc ch dich thut. Chng ti khng ngh dch l mt ngnh vn hc, nguyn tc l ngun cung cp cm hng cho rng ngi dch v dch thut l sng tc li. Chng ti cho rng dch l mt ngnh ngn ng hc c lin quan n chuyn m ngn ng gia hai th ting. V cn bn, t duy con ngi l ging nhau, h ch khc nhau phng thc biu t t duy. Mi ngn ng c mt phng thc biu t ring. Nhim v ca ngi dch l lm th no chuyn m (i m) m vn khng i (gi nguyn) ni dung. Phn tch mnh ngha l mt cng c tin n mc ch .

TI LIU THAM KHO

[1] Geoffrey Leech, Style in fiction: A linguistic introduction to English fictional prose, Longman Group Ltd, 1981. [2] Jens Allwood et al, Logic in Linguistics, CUP, 1987. [3] M.A.K Halliday, An Introduction to Functional Grammar, Edward Arnold, 1985. [4] Roderick A Jacobs, A Grammar for English Language Professionals OUP, 1993.