Professional Documents
Culture Documents
Chuong 9
Chuong 9
17-1
Chng 9
Lectures by Chris Romero, updated by Erin Barley with contributions from Joan Sharp
Bi Tn Anh Khoa Khoa Hc T Nhin
Nhng nguyn l c bn ca phin m v gii m Phin m l qu trnh tng hp ARN t khun mu ca ADN. Phin m tng hp ra ARN thng tin mARN Gii m l qu trnh tng hp chui polypeptid t thng tin cha trong mARN Ribosome l ni din ra s gii m t bo s hch, mARN do phin m to ra c th thc hin ngay chc nng gii m t bo chn hch, s phin m din ra trong nhn, gii m xy ra trong t bo cht. Do phn t mARN do phin m to ra phi c bin i to thnh phn t chc nng. Sau khi c bin i, mARN mi i qua mng nhn vo t bo cht thc hin chc nng gii m
Bi Tn Anh Khoa Khoa Hc T Nhin
Fig. 17-3a-1
Mi quan h gia hai qu trnh phin m v gii m l ni dung ca hc thuyt trung tm (central dogma): DNA RNA protein
PHIN M
ADN mARN
(a) TB Vi khun
Fig. 17-3a-2
Fig. 17-3b-1
Mng nhn
ADN
GiI M Polypeptide
(a) TB Vi khun
Mng nhn
Mng nhn
PHIN M
ADN
PHIN M
ADN
Tin mARN
Tin mARN
GII M
Ribosome Polypeptide
Cc thnh phn tham gia ADN khun Enzyme: ARN polymerase xc tc s tho xon, tch hai mch n ca ADN v b sung cc ARN nucleotides Nguyn liu: NTP ATP, GTP, CTP, UTP
Fig. 17-7a-1
5 3
Promoter
n v phin m 3 5
ADN
Trn ADN ca vi khun, vng trnh t m ARN polymerase c th gn vo c gi l vng khi ng (promoter); vng c cha tn hiu kt thc phin m c gi l vng kt thc (terminator) on ADN c phin m thnh mARN c gi l n v phin m (transcription unit)
RNA polymerase
Fig. 17-7a-2
5 3
Promoter
n v phin m 3 5
Fig. 17-7a-3
5 3
Promoter
n v phin m 3 5
DNA
1
DNA
1
RNA polymerase M u
RNA polymerase M u
3 5
3 5 Si khun ca ADN
Ko di
n v phin m 3 5
Fig. 17-7b
Ko di
DNA
1
M u
ARN polymerase
3 5
nucleotide
Si khun ca ADN Ko di
3 end
5
3 3 5
Kt thc 3 5
5 3 5 3 ARN c tng hp
Giai on m u
Cc yu t phin m (transcription factor) iu ha s gn ARN polymerase vo vng khi ng, khi u cho s phin m. Sau khi yu t phin m v ARN polymerase gn vo vng khi ng s hp nht li thnh phc h khi u phin m (transcription initiation complex) t bo chn hch, mt trnh t gi l hp TATA ca vng khi ng c vai tr ch yu trong vic thnh lp phc h ny
Fig. 17-8
Promoter
5 3
Giai on ko di Khi ARN polymerase di chuyn dc theo ADN, n s tho xon hai mch mt on t 10 to 20 bases cng lc t bo chn hch, phin m c tin hnh vi tc khong 40 nucleotides / giy Mt gen c th c phin m ng thi bi nhiu ARN polymerases
Yu t phin m
5 3
3
Cc yu t phin m cng vi ARN polymerase gn vo vng khi ng to thnh phc h khi u phin m Cc yu t phin m
3 5
ARN polymerase II
5 3
Giai on kt thc t bo s hch v t bo chn hch, c ch kt thc khng ging nhau vi khun, ARN polymerase ngng phin m khi dch chuyn n cui trnh t ca vng kt thc t bo chn hch, ARN polymerase tip tc phin m sau khi mARN s cp tch ra t chui ARN ang c pht trin
Bin i ca ARN sau phin m TB chn hch Cc enzymes trong nhn ca t bo chn hch s bin i tin mARN trc khi chng c a vo t bo cht Trong qu trnh ny, c hai u ca bn phin m s cp u c bin i. Sau mt s phn bn trong ca phn t ny b ct b, cc phn cn li c ni vi nhau to thnh phn t ARN chc nng
S bin i hai u tn cng ca ARN Mi u tn cng ca tin mARN c bin i theo mt cch ring:
u 5 c gn thm mt m 7-methyl guanosine u 3 gn thm 100 200 Adenine gi l ui poly A
Fig. 17-9
S ct & ni ca ARN TB chn hch, phn ln gen v bn phin m t gen c cc on khng m ha nm chen gia cc on m ha
on m ha protein 5
P P P
5 M
5 UTR M m u M kt thc
3 UTR
ui Poly-A
S ct & ni ca ARN Nhng vng m ha c gi l cc exons, s c gii m thnh trnh t cc acid amin Cc intron ca phn t tin ARN s b ct v di di, cc exon c ni li thnh mARN chc nng c trnh t m ha lin tc
Fig. 17-10
5 Exon Intron
Exon
Intron
Exon
3
ui poly A
Tin mARN 5 M 1 30 31 Vng m ha mARN 5 M 1 5 UTR 104 105 146 Ct, di di intron, ni cc exon
ui poly A
146 3 UTR
Fig. 17-11-1
Trong mt s trng hp, s ct ni ca ARN c tin hnh bi cc spliceosomes Spliceosomes bao gm mt s loi proteins v cc small nuclear ribonucleoproteins (snRNPs) c th nhn bit v tr ct
Protein snRNA
Fig. 17-11-2
Fig. 17-11-3
Protein snRNA
Protein snRNA
Intron b ct b
S gii m
Thng tin di truyn nm trong gen di dng m b ba: 3 nucleotide k tip nhau trn mch khun ca gen m ha cho mt acid amin trong phn t protein. Cac b ba trong mARN c gi l cc codon, s c c theo chiu 5 3
Fig. 17-4
DNA
Si khun ADN
PHIN M
Cc c im ca m di truyn M di truyn l m b ba, khng ph ln nhau M di truyn l m suy thoi: trong 64 b ba, c 61 b ba m ha cho 20 acid amin; 3 b ba kt thc khng m ha cho acid Cc b ba khc nhau c th m ha cho cng mt acid amin. M di truyn c tnh c hiu: mi b ba ch m ha cho mt acid amin. M di truyn c tnh ph bin: cc loi khc nhau u c chung m di truyn
Bi Tn Anh Khoa Khoa Hc T Nhin
Fig. 17-5
Base II
Fig. 17-13
Base I (u 5)
Polypeptide
tRNA Anticodon
Codons
Cu trc v chc nng ca ARN vn chuyn Mi tARN l mt phn t ARN c mt mch A n gm khong 80 nucleotides C C Mch n ca tARN c th t xon li (do cc base t b sung) to thnh cu trc bc 2 c hnh l ch ba (cloverleaf)
Fig. 17-14a
3 V tr gn acid amin 5
Lin kt hydro
Base III (u 3)
Fig. 17-14b
5 3
V tr gn acid amin
Lin kt hydro
5 Anticodon
Tnh khng c hiu base th ba ca codon c gi l tnh linh ng (wobble) cho php mt s tARN gn vo nhiu hn 1 codon
Copyright 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Benjamin Cummings
S bt cp m-i m
Ribosomes Ribosomes h tr s bt cp c hiu gia anticodon ca tARN vi codon ca mARN trong s tng hp protein Hai bn n v (ln v nh) ca ribosome u c cu thnh t cc protein v ribosomal RNA (rARN)
Fig. 17-16b
C ch gii m
V tr A (aminoacyl) Bn n v ln Bn n v nh
polypeptide
Kt thc
C ba giai on u cn cc s h tr ca cc protein gi l yu t
mRNA 5 E tRNA 3 Codons
Giai on m u C s kt hp ca mARN, mt tARN c gn acid amin m u (Met)v hai bn n v ca ribosome to thnh phc h m u
Giai on m u 1. Bn n v nh ca ribosome gn vi mARN v Met tARN 2. Bn n v nh di chuyn dc theo mARN n khi gp m m u (AUG) 3. Mt proteins gi l yu t m u (IF = initiation factor) mang bn n v ln n gn vo phc h m u
Fig. 17-17
Giai on ko di
Bn n v ln ca ribosome 3 U A C 5 5 A U G 3 P
Trong giai on ny, cc acid amin ln lt c gn vo acid amin trc Mi acid amin c gn thm vo nh c s h tr ca cc protein gi l yu t ko di (EF = elongation factor)
Phc h m u gii m
Giai on ko di Giai on ny gm 3 bc lp i lp li S nhn dng codon S thnh lp lin kt peptide S chuyn v (translocation) nn c gi l chu k gii m
Fig. 17-18-1
E mRNA 5
P A site site
10
Fig. 17-18-2
Fig. 17-18-3
E mRNA 5
P A site site
E mRNA 5
P A site site
GTP
GTP
GDP
GDP
E P A
E P A
E P A
Fig. 17-18-4
Amino end of polypeptide
Giai on kt thc
E 3
P A site site
GTP
mRNA 5
Phin m s kt thc khi mt stop codon trong mARN i vo v tr A ca ribosome Mt protein gi l yu t phng thch (RF = release factor) i vo v tr A lm gn thm mt phn t nc thay v mt acid amin
P A
GDP
E P A
GDP
GTP
Fig. 17-19-1
Fig. 17-19-2
Release factor
Release factor
polypeptide
3 2 GTP 2 GDP
11
Fig. 17-19-3
Polyribosomes Thng thng mt mARN c gn cng mt lc vi nhiu ribosomes, to thnh mt polyribosome (cn gi l polysome) Polyribosome cho php mt t bo nhanh chng to ra nhiu chui polypeptide ging nhau
Release factor
polypeptide
5 3 2 GTP 2 GDP
Fig. 17-20
polypeptide
Thng thng chui polypeptid va c gii m cha th thc hin chc nng
5 3
(a)
Sau khi c tng hp, chui polypeptide cn phi c bin i: acid amin m u, mt s on ca chui polypeptid b ct b, protein bin i cu hnh... Protein hon chnh c chuyn n nhng v tr cn thit thc hin chc nng
0.1 m
Copyright 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Benjamin Cummings
Ribosomes mARN
(b)
12