T.C.

SLEYMAN DEM REL N VERS TES MHEND SL K M MARLIK FAKLTES evre Mhendisli i Blm

DENEY N ADI SUDA SERTL K TAY N

Haz rlayan Mertcan CANTRK 0911006067

DENEY RAPORU V

SERTL K TAY N 1. DENEY N AMACI Sular n sertlik derecelerini amalanmaktad r. deney yoluyla bulunmas n n renilmesi

2. DENEY N ANLAM VE NEM Suyun sertli i, suyun sabunu keltme kapasitesinin bir lsdr. Sabun, suda mevcut kalsiyum ve magnezyum iyonlar taraf ndan keltilir. Di er ok de erli katyonlarda sabunu keltebilir. Fakat bunlar s k s k bile enlerle kompleks haldedirler. Bunlar n su sertli indeki rolleri ok azd r ve tan mlamak g olabilir. Pratikte toplam sertlik, kalsiyum ve magnezyum konsantrasyonlar n n toplam olarak tarif edilir. Sertlik, genellikle mg/L CaCO3 olarak ifade edilir. Sertlik, karbonat ve bikarbonat alkalinitesi toplam ndan byk oldu unda; sertli in toplam alkaliniteye e de er olan k sm "Karbonat sertli i", geri kalan k sm ise "Karbonat olmayan sertlik" denir. Sertlik, bikarbonat ve karbonat alkalinitesi toplam na e it veya kkse, tm sertlik karbonat sertli i olup karbonat olmayan sertlik yoktur. Sert sularla ilgili problemler de u ekildedir: Sabun tketimine neden olurlar, Deride tahri e neden olurlar, S cak su borular nda, s t c larda, kazanlarda kire birikimine ve ta la maya neden olurlar, Porselenlerde renk giderimine neden olurlar. Lavabo ve kvetlerin beyaz rengini bozarlar, Sebzelerin kat la mas na ve renksizle mesine neden olurlar, Kuma lar n mrn azalt r, y pranmalar na neden olurlar, Konserve endstrisinde problemlere neden olurlar. Sert Su Sabunu kprtmeyen suya sert su denir. Sert su ierisinde bulunan Ca+2 ve Mg+2 iyonlar sabun ile tepkimeye girerek suda znmeyen kalsiyum ve magnezyum sabunlar n olu turur. Ca+2 + 2 C17H33COONa Mg+2 + 2 C17H33COONa (C17H33COO)2Ca + 2 Na+ (C17H33COO)2Mg + 2 Na+

Kalsiyum ve magnezyum sabunlar suda znmedi i iin kpk olu maz. Kalsiyum ve magnezyum iyonlar suda bitene kadar sabun kprmez. Sert suyun iimi ho de ildir. Sert su ile pi irilen yemekler leziz olmaz. Sert su ile yap lan kuma boyama i leri kaliteli olmaz. Sert sular, s cak su kazanlar nda ve s cak su borular nda ta olu turur. Suya sertlik veren maddeler, suyun s t lmas ile u rad klar de i imlere gre geici ve kal c sertlik olmak zere iki e it sertlik olu turur. a. Geici Sertlik Is t ld nda suyun sertli i kayboluyorsa bu e it sertli e geici sertlik denir. Is t ld klar zaman bozulan kalsiyum ve magnezyum bikarbonatlar geici sertli e neden olur. Kalsiyum ve magnezyum bikarbonat s t l nca karbonatlara dn erek sar - kahve renkli kazan ta lar n olu turur. Ca(HCO3)2 Mg(HCO3)2 CaCO3 + CO2+ H2O MgCO3 + CO2+ H2O

b. Kal c Sertlik Is t ld nda suyun sertli i kaybolmuyorsa bu e it sertli e kal c sertlik denir. Is t ld nda de i ikli e u ramayan tuzlar kal c sertli e neden olur. Bunlar toprak alkali metallerin silikat, nitrat, klorr ve slfatlar d r. Su ok fazla buharla t r l rsa bu maddeler s tma borular ve kazan iersinde ta yaparlar. Suda hem kal c sertlik hem de geici sertlik bir arada bulunuyorsa buna sertlik btn denir. Sertlik btn bulunduran su, s t ld nda geici sertli i kaybolurken kal c sertli inde bir de i iklik olmaz.