BEN MESAJLARI

nsanlar his ve dncelerini anlatabilmek iin iletiime girmek zorundadrlar. Hepimiz hayatmzda arkadalarmzn, ocuklarmzn, akrabalarmzn ve komularmzn holanmadmz davranlarn onlara bildirmek zorunda kalmzdr. Bunu yaparken de epey zorlanmzdr. nk olumsuz bir tavr kar tarafa bildirmek risklidir. Kar taraf incitebiliriz, onda nefret hissinin uyanmasna vesile olabiliriz veya ters bir tepkiyle karlaabiliriz. te bu durumlarda iletiimin etkili olabilmesi iin baz metotlar kullanrz. Bunlardan birisi de ben mesajdr. Ben mesajnn geni erevede tanmn yapabilmek iin sen mesaj ile birlikte ele almamz gerekmektedir. Ben mesaj, kar tarafn olumsuz bir davrann ona bildirirken nazarlar kendi zerimize ekip ben merkezli his ve dncelerimizin aktarlmasdr. Burada sen mesajnn tersi kullanlr. Sen mesaj ise, davranta bulunann davrann kendi kusur ve noksanlklarndan kaynaklandn hissettirilmesidir. rnek: ocuklardan birisi snfa ge kald zaman retmen, ocuun ge kalma davrannn sonucunun kendi zerindeki tesirini anlatr. Yani ocua senin ge kalman ve dersi blmen ile benim dikkatim dalyor, konsantrasyonum bozuluyor. Dersi yeterli verimlilikte anlatamyorum, arkadalarnda dersi eksik anlyor trnden bir mesaj ben mesajdr. Burada retmen davrann sonucunun kendi zerindeki tesirini anlatt. Fakat u ekilde de syleyebilirdi; senin snfa ge kalmann asl sebebi, senin ihmalkarln, tebiyesizliin ve tembelliinden kaynaklanyor. Bir daha snfa ge kalma! Yukarda iki tr mesaj grdk. lk mesajda davrann sonucu anlatan kendi his ve dncesi erevesinde kar tarafn ahsiyetine ynenilmeyerek anlatld. Burada ocua kar taraftaki insanlarn durumlar amlatlarak ocuun empati duygusuna vurgu yapld. ocuk kendisini retmen ve arkadalarnn yerine koymaya balar. ocuk, empati duygusunun kkrtlmasyla hatasn anlar, hatasn daha kolay kabul eder ve davrann dzeltebilir. Fakat ikinci mesajda ise, ocuun direkt ahsna bir saldr olduu iin ocuun buradan yanl yorumlara gitmesi ihtimal dahilindedir. retmenin ocuun ahsiyetine sz sylemesi ocuun gururunu incitecektir. retmen hakl da olsa ocuun incinmi ruh haleti hatasn kabullenmesini zorlatracaktr. Bu durumda ocuk retmenine kar sert ve n yargl bir tutuma gider. Hatta belki de retmenin bu davranndan holanmadn farkederek intikam almak iin bu davrann bilinli olarak tekrarlayacaktr. retmenle ocuk arasnda bir gven eksiklii olduundan derslere de gerekli dikkati gstermeyecektir. Btn bu olumsuzluklar gznne alnarak sen mesajndan ziyade ben mesaj kullanmaya dikkat edilmelidir. Fakat her zaman da ben mesajnn kullanlmas doru deildir. Baz ocuklar, ben mesajnn verdii mesaj anlamakta zorluk ekebilirler. Kar taraftaki insan pasif olduu iin ben mesaj kulland hkmne varabilirler. lerimde bulunduklar paradigma onlarn doru alglamasn zorlatrr. Bu durumda ocua sen mesajnn kullanlmas daha dorudur. ocuu bu ekilde sarsarak paradigmasn krmal ve kendi hatas zerinde dnmeye ynlendirmeliyiz. Yukardaki rnee tekrar dnelim. ocuk ge kaldnda retmen ocua birka kere ben mesaj ile iletiimde bulunur. Fakat bu ocukta lfet ve vurdumduymazlk oluturabilir.

retmenini patif ve korkak olarak deerlendirebilir. ocuun iersinde yanl bir gurur ve izzet oluturur. te bu durumda ocuun kusur ve noksanl gsterilerek yani sen mesajn kullanarak ocukta bir sarsnt meydana getirmek (kangren olmu bir parma kesmek nevinden) doru bir hareket olabilir. Ben mesajnn ats nasl kurulur? Ho olmayan hislerimizi kar tarafa iletmemizin asl sebebi kar tarafn davrannn sonucundan kaynaklanr. Yani davrann sonucunun bizi engellemesidir. ocuk eer izinli olarak ge kalsayd buna hazrlkl olduumuzdan bu davrann sonucu bizi rahatsz etmeyecekti. Fakat haberimizin olmad bir ortamda byle bir davrann sonucu hem biz hemde snf rahatsz etti. ocua ben mesajnda sonu gsterilmelidir. at buna gre kurulur. Ben mesajnn ksm vardr : a) bizi engelleyen davran aklamalyz, b) davrann bizde uyandrd hissi anlatmalyz, c) davrann sonucunu anlatmalyz. Yukardaki rnei bu formata uyduracak olursak; Davrann aklanmas: Ge kaldn zamanlar... Bizde uyandrd hisler: Benim ve snfn dikkati dalyor ve benim konsantrasyonum bozuluyor. Davrann sonucu: Bu benim verimimi dryor ve snfn dersi anlamsn zorlatryor. Bazen bu at tamamen bu ekilde oluturulmayabilir, hisler anlatlmayabilir. Fakat sonu her zaman gsterilmelidir. Son olarak konumuzu bamdan geen manidar bir olayla noktalamak istiyorum. Endstri Meslek Lisesi Elektrik Blm nc snftaykenbir firmaya staja giderdik. altmz firmada ikinci snf stajerler de bulunurdu. Bunlardan birisiyle (Umut) beraber alrdk. O raklk yapard, ben ise kalfa idim. Birgn bir arzada alrken ben Umuttan pense istedim. O ii takip etmesi gerekirken arkada ile sohbet ediyordu. Birka kere seslendim. geliyorum demesine ramen gelmedi. Fakat elektrik arzas ile uratm iin hem tehlike iersindeydim hem de iin abuk bitirilmesi gerekiyordu. Nihayet geldiinde Ona ne kadar ihmalkar, tembel, ocuk ruhlu olduunu syledim. Umut ok kzmt ve bana dnerek abi bende seni abi olarak biliyordum, senin bu szlerin beni ok incitti dedi. Umutun bu szleri karsnda ok piman oldum. Biraz daha nazik olmam gerektini, anladm. Daha sonra da karlkl zr dileyerek birbirimizin gnln aldk. Bu rnekte de grld gibi ben hakl olmama ramen ben mesajn kullanmam yerine sen mesajn kullandm. Kar tarafn kalbini krarak haksz duruma dtm. Fakat Umut buna ramen olgun davranarak ben mesajn kulland. Benim insanlarla ilikilerimde daha ll olmam gerektiini vurgulayarak bana bir ders verdi.