Trke'deki PO ve POL Kkleri Trke'deki PO kk zerine aratrma yaparken ilgin verilere ulatm ve ok heyecanlandm.

Trk Dil Kurumu Yresel Azlar Szlnde POL kelimesine rastladm. Rize'nin Bykky'ndeki bu kelime " Hayvanlar balamak iin topraa aklan aa ya da demir kazk." anlamndayd.

Yerel azlar yeterli olmayabilirdi. Birden aklma nedense elik gibi gl bir sanal kahraman "Polat Alemdar" ve "Polatl" ilesi geldi. Bu kez, Trk leheleri szlne bakmaya baladm. Bulduum sonular u idi; POL szc dier Trk Lehelerinin ounda, yer, taban anlam tayor idi. Bu tespit beni Smer Trkleri'nin Tanrs Enki (Ea)'ya yaktrlan "Yer Tanrs" anlamndaki "Po Tengri" Kavramna srkledi. Enki'nin Yunan Mitolojisi olarak hazmettirilen masallardaki yansmas olan "Poseidon" da ise Po kavram; Enki'yi tanmlayan bir sfat olmak yerine ismin paras olmutu.

Ardndan Arthur Lumbley Davis'in Trke ile ilgili kitabnda "Po-Tengri" kavramnn "yer tanrs" dikkatimi ekti ve Sn. Aykut Kazancgil'in evirdii Jean - Paul Roux'un "VII. ve VIII. Yzyllarda Orhun Trklerinin Dini inanlar" makalesindeki aadaki tespitlere ulatm;

Bu metinde geen Tu-kiu'lar Trkleri, "Hiyong-Nu"lar ise Hun Trkleri idi. Bu metni okuyunca metinde geen PO memleketinin, talya'daki Etrsk Trklerinin yurdu Po ovas, Po nehri ve Polonya geldi (ON (Hun)Trklerinin deimez lkesi) Trk Dil Kurumu Trk Leheleri Szln incelemeye devam edersek, "Polat" kelimesinin, hemen hemen tm Trk lehelerinde "elik" anlamna geldiini belirledim. O halde ilk bulgu olan ve " Hayvanlar balamak iin topraa aklan aa ya da demir kazk." anlamndaki Rize'nin Bykky'nde kullanlan "Pol" kelimesinin ne kadar anlaml olduu bir kez daha ortaya kt. Zira Pol kelimesi birlikte kullanlan "at" kelimesi ile birlikte Atlarn baland demir kazk anlamna da gelebilirdi. Zira Trklerin hayatnda, "Kazk" nemli rol oynayan bir alet idi. Trkn adrnn veya evinin nne, akll duran kazk, onun atn korur ve Trkn gz de hep o kazkta idi. At veya dier hayvanlar hep bu kazn etrafnda dnp dururlard. Bu sebeple Trk mitolojisinde, Kutup yldznn bir kazk ve onun etrafnda dnen gezegenlerin de, birer at olarak dnlm olmas, geree dayanan bir dnce dzenidir. "Gn direi", Trklerin kutsal bir "At kaz" gibi: Yakut Trklerinin bir efsanesinde Kutup yldz, demir bir aala sembolletirilmitir. Dier bir Yakut efsanesinde ise, Kutup yldzna "Kutsal at kaz" denmitir. Yalnz bununla da

kalnmam, Kutup yldznn ikinci derecede bir Tanr olduuna inanlmtr. Bu Tanrya da "At kaznn kutsal ruhu, Toyun"u denmiti. Btn bunlar bize gsteriyor ki, Trklerin mitolojik dncelerinde her ne kadar ufak ayrlklar var idiyse de; yine de bir noktada birleme ve anlama grlyordu. "Demir-Kazk" ile "Kutsal at kaz" arasnda, fikir ve dnce bakmndan bir ayrlk yoktu. Trkler Kutup yldzna yalnzca Demir-Kazk demilerdi. Tam bu aamada Trk Gk Biliminde nemli yere sahip olan Demirkazk, Kutup ya da Kuzey Yldz'nn yaygn ad nedir? POLARS. O halde Kutup kelimesinin Trkedeki karl nedir dersiniz? Tabi ki "POLYS" . Kutup kelimesi ise ingilizce'de "pole" dur. O halde, "Polaris" ve "Pole" kelimeleri "z Trke"dir dersek ve , kolluk kuvveti olan polis ise pol ve is olarak ikiye ayrlr ve is kelimesinin Trkenin lehelerinde i, eylem anlamna geldii dikkate alnr ise, "deimez eylemler" herkese eit davranan, sapmaz iler yapan "kanun adam" , ehir, yerleke anlamndaki polisi ise ayn bak asndan ve gerlere gre deerlendirirsek, sradan rutin deimez iler yapan insanlarn bir arada olduu yer, ehir olarak tanmlarsak nermelerimizde ok yanlm olmayz her halde. Ne Dersiniz? Blent Tarhan Ankara, 2011