I.

DNYA SAVA I
(1914(1914-1918)
V.MEHMET RE AT (1909(1909-1918)

tilaf Devletleri
ngiltere, Fransa, Rusya, Yunanistan, Japonya, Romanya, talya, S rbistan, ABD

ttifak Devletleri
Almanya, Avusturya-Macaristan, Avusturyatalya ( tilaf olacak), Osmanl , Bulgaristan

Temel Nedenleri:
 1789

Frans z ihtilalinin getirmi oldu u sonulardan zgrlk ve milliyetilik fikirleri imparatorluklar n y k lmas na Milliyetilik; sebep olacakt r. Milliyetilik; talya ve Almanyan n siyasi birliklerini tamamlamalar na sebep olmu tur.

 Sanayi

ink lab sonucunda do an hammadde ve pazar aray , smrgecilik ve ekonomik rekabeti getirmi tir.

zel Nedenleri:
 1.

Almanya ve ngiltere aras ndaki ekonomik rekabet (en nemli neden). (en neden).  2. Fransan n 1871 Sedan sava nda Almanyaya kapt rd Alsas-Loren Alsaskmr havzas n geri almak istemesi.  3. Rusyan n panslavist politikas ndan, AvusturyaAvusturya-Macaristan n ve Almanyan n rahats z olmas .

Almanya & Fransa

AlsasAlsas-Loren Kmr Havzas (madenleri)
Almanya

Fransa

Avusturya

Rusya

BALKANLARDA IKAR ATI MASI

Rusyan Rusyan n Osmanl topraklar zerindeki emelleri ve s cak denizlere inme politikas .  5. Smrgeci devletler aras na girmeye al an Almanya ve talyan n politikalar .  6. Avusturya-Macaristan n, Bosna AvusturyaHerseki ilhak n n S rbistan ile ars nda yaratt gerginlik.  7. Avusturya-Macaristan veliaht n n AvusturyaSaraybosnada bir S rpl taraf ndan ldrlmesi. (Grnen nedendir ve Sava (Grnen ba latan olayd r). r).
 4.

I.DNYA SAVA I; Almanya ve ngilterenin ayn blgeleri hammadde ve pazar kayna olarak kullanmak istemeleri sonucu ortaya kan bir sava t r. VURGU: Hammadde ve pazar payla m BUNA GRE: I.Dnya Sava : Smrgecilik sava d r. I.Dnya Sava : Sanayi Devriminin etkisi ile ortaya km t r.

NG LTERE REVAL GR MELER LE; Rusyaya bo azlar verdi ve onu Balkanlarda serbest b rakt .

BU DURUM NG LTEREN N; Osmanl ile ilgili politikas n n de i ti inin, Osmanl y koruma politikas ndan vazgeti inin, Ayr ca; ngilterenin Rusya ile ittifak kurdu unun da kan t d r.

JEOPOL T K KONUMUN NEM ; Almanya, Osmanl Devleti ile birlikte sava a girmek istiyordu. AMA: Jeopolitik konumdan faydalanmak.
BU DURUM ALMANYAn n; * Bo azlar ve smrge yollar n denetim alt na almak istedi inin gstergesidir. * Bylece Almanya rakiplerine kar askeri ve siyasi stnlk sa layacakt .

tilaf Devletlerinin Osmanl y Kabul Etmeme Nedenleri:  1. Osmanl , askeri ve ekonomik ynden zay flam t . flam  2. Osmanl topraklar payla lmak isteniyordu.  3. Rusyan n Osmanl zerindeki emelleri ve ngilterenin Rusyay kaybetmek istememesi.
 4.

Osmanl n n, kapitlasyonlar, Ege adalar , M s r sorununun zlmesini istemesi.

Osmanl n n Almanyay Tercih Nedenleri:

1. Kaybedilen topraklar geri alma d ncesi.

2. Turan idealini gerekle tirme d ncesi. 3. Almanyan n sava kazanaca na kesin gzyle bak lmas .
4. Yaln zl k politikas ndan kurtulmak istemesi.

5. Kapitlasyonlardan dolay ngiltere ve Fransan n bask s . 6. ttihat Subaylar n Alman hayranl . 7. Yunan Megalo deas n engellemek. Megalo

Almanlar n Osmanl y Sava a ekme Nedenleri: 1. Yeni cepheler amak, kendi yklerini hafifletmek. 2. Osmanl n n jeopolitik konumu. 3. Halifelik nfuzundan faydalanmak (cihad) (cihad) 4. Petrol blgelerini kontrol alt na almak.

5. ngilizlerin, smrgeleri ile olan ba lar n koparmak. 6. Osmanl n n asker potansiyelinden faydalanmak. 7. Bo azlar kontrol alt nda tutmak ve Rusyaya yard m edilmesini nlemek.

Almanya

RUSYA

talya

NG.

I.DNYA SAVA I

Sava a Giri : Alman, Goben ve Breslav isimli sava gemileri ngiliz donanmas ndan kaarak Osmanl ya s nd . Yavuz ve Midilli isimlerini alan gemiler daha sonra Rus limanlar n bombalad (23 Ekim 1914).

Osmanl Devletinin Sava a Girmesinin Sonular : 1. Yeni cepheler a ld , sava alan geni ledi. 2. Almanya k smen rahatlad . 3. ngiltere K br s topraklar na katt n a klad . 4. Osmanl , kapitlasyonlar tek tarafl olarak kald rd n ilan etti. 5. Osmanl , tilaf devletleri aras nda gizli anla malar ile payla ld .

OSMANLI DEVLET I.DNYA SAVA I SIRASINDA; Kapitlasyonlar ve Duyun-u Umumiye Duyundaresini kald rd . BU DURUM: Osmanl Devletinin sava a tam ba ms zl n sa lamak iin girdi ini gstermektedir. Yani Osmanl , sava a ekonomik ve siyasi ba ms zl n sa lamak iin girmi tir.

KAFKAS CEPHES

IRAK CEPHES SUR YE-F L ST N CEPHES KANAL CEPHES

H CAZ-YEMEN CEPHES

CEPHELER

ANAKKALE

M.Kemal Cephede

anakkale Sava lar :

Sebep: ngilterenin, bo azlar ele geirerek Osmanl y sava d b rakmak ve Rusyaya yard m yeti tirmek.

Sonular :
1. Sava en az iki y l uzad . 2. Bulgaristan, Osmanl yan nda sava a girdi. 3. ngiltere ve Fransan n itibar sars ld . 4. Gizli antla malar gndeme geldi. 5. Rusya yard m alamay nca arl k rejimi zor duruma d t ve 1917 Bol evik ihtilaline zemin haz rlanm oldu. 6. M. Kemal, ba ar lar ndan dolay milli Kemal, mcadeleye lider olacakt r.

1915 TEHC R (Ermeni G)

I.DNYA SAVA I BA LAYINCA; ngilizler ve tilaf devletleri anakkaleye anakkaleye sald rd lar. AMALARI (Sebepleri) ??? 1. Rusyaya yard m ula t r p sava a Rusyaya devam etmelerini sa lamak. 2. Sava a girmemi olan Balkan Devletlerini tilaf devletlerinin yan na ekmek. 3. stanbulu al p Osmanl Devletini sava stanbulu d b rakmak.

BU DURUM T LAF DEVLETLER N N; I.DNYA Sava n k sa srede sonuland rmak istedi inin kan t d r.

I. Dnya Sava n n Sonular :

1. Yakla k 10 milyon insan ld. ld. 2. Baz byk devletler y k ld , yeni devletler kuruldu (Avusturya, Macaristan, Yugoslavya, Polonya, ekoslovakya). 3. Baz devletlerde rejim de i ikli i oldu (Rusyada Komnizm, talyada Fa izm, Komnizm, izm, Almanyada Nazizm, Trkiyede Cumhuriyet). Nazizm, Cumhuriyet). 4. Yeni silahlar kullan ld (Uak, Tank, Denizalt ). 5. Kurtulu sava na sebep olmu tur. 6. II. Dnya sava na sebep olmu tur. 7. Milletler Cemiyeti kurulmu tur.Cemiyet-i Akvam tur.Cemiyet-

Gizli Antla malar (Osmanl y Payla ma Tasar lar )

1915 Bo azlar Antla mas : Rusyay kendi yanlar nda tutabilmek iin ngiltere ve Fransa taraf ndan stanbul, Bo azlar ve Marmara k y lar Rusyaya vaat edilmi . Rusyaya 1915 Londra Antla mas : 12 Ada ve Gneybat Anadolu talyanlara vaat edilerek talyan n tilaf devletlerinin yan na geti i antla mad r. 1916 Sykes-Picot Antla mas : ngiltere ve SykesFransan n Osmanl topraklar n payla t klar antla mad r. ukurova, G.Do u Anadolu, Musul ve Suriye evresi Frans zlara, Irak ngilizlere b rak lacak, di er blgelerde ise bir Arap devleti kurulacakt r.

1916 Petrograt Antla mas : D.Anadolu ve Trabzona kadar olan Karadeniz k y lar daha nceki blgelere ek Rusyaya olarak Rusyaya b rak lm t r. 1916 Mac-Mahon Antla mas : ngilizlerin M s r valisi MacMacMac-Mahon ile Hicaz Emiri erif Hseyin aras nda yap lm t r. Araplar n Osmanl Devletine isyan etmelerine kar l k ba ms z bir Arap devleti vaat edilmi tir. 1917 Saint Jean de Maurienne Antla mas : Rusyan n sava tan ekilme ihtimali zerine talyan n nemi talyan artm ve nceki blgelere ek olarak Bat Anadolu da talyanlara vaat edilmi tir. Not: Rusyada Bol evik ihtilali sonunda kurulan yeni rejim taraf ndan gizli antla malar dnya kamuoyuna duyurulmu , bylece uygulama alan bulamam lard r.

Wilson lkeleri (8 Ocak 1918):

ABD ba kan Wilson, bar korumak iin Wilson, 14 maddelik ilkeleri yay nlad . 1. Bo azlar btn devletlere a k olacakt r. 2. Sava sonras toprak i gali olmayacak. 3. Ma lup devletlerden sava tazminat al nmayacak. 4. Gizli antla malar iptal edilecek. Alsas5. Alsas-Loren, Fransaya verilecek. Cemiyet6. Cemiyet-i Akvam (Milletler Cemiyeti) kurulacak. 7. Smrgecilik yap lmayacak. 8. Her millet gelece ini kendisi tayin edebilecek, Trkler ve az nl klar o unlukta olduklar yerlerde ba ms z devlet kurabilecekler.

Trablusgarp Sava sonunda blgede ya ayan Mslmanlar n halifeye ba l l klar n n devam etmesi. - Balkan Sava lar sonunda blgede ya ayan Trklere Trke e itim hakk ve din adamlar n seme zgrl nn verilmesi. Bu iki durum de erlendirildi inde;
-

I. Osmanl n n bu blgelerde siyasi varl sona ermi tir. II. Osmanl n n bu blgeler ile ili kisi kltrel dzeydedir. III. Osmanl Devletinin s n rlar daralm t r.

A. Yaln z I B. Yaln z II C. Yaln z III D. I ve III E. I, II ve III

Trablusgarp Sava sonunda blgede ya ayan Mslmanlar n halifeye ba l l klar n n devam etmesi. - Balkan Sava lar sonunda blgede ya ayan Trklere Trke e itim hakk ve din adamlar n seme zgrl nn verilmesi. Bu iki durum de erlendirildi inde;
-

I. Osmanl n n bu blgelerde siyasi varl sona ermi tir. II. Osmanl n n bu blgeler ile ili kisi kltrel dzeydedir. dzeydedir. III. Osmanl Devletinin s n rlar daralm t r.

A. Yaln z I B. Yaln z II C. Yaln z III D. I ve III E. I, II ve III

XX. Yzy lda Osmanl Devletinde gerekle en a a daki geli melerden hangisinde I.de verilen II.ye ortam ortam haz rlad savunulamaz? savunulamaz?

I
A. II.Me rutiyetin ilan B. Balkan topraklar n n kaybedilmesi C. II.Abdlhamitin tahttan indirilmesi D. Orduda Subaylar aras nda fikir ayr l E. Balkan topraklar n n kaybedilmesi

II
31 Mart isyan n n kmas Trklk ak m n n glenmesi Saltanat rejiminin sona ermesi Balkan Sava lar n n kaybedilmesi Anadolu Trk nfusunun artmas

XX. Yzy lda Osmanl Devletinde gerekle en a a daki geli melerden hangisinde I.de verilen II.ye ortam ortam haz rlad savunulamaz? savunulamaz?

I
A. II.Me rutiyetin ilan B. Balkan topraklar n n kaybedilmesi C. II.Abdlhamitin tahttan indirilmesi D. Orduda Subaylar aras nda fikir ayr l E. Balkan topraklar n n kaybedilmesi

II
31 Mart isyan n n kmas Trklk ak m n n glenmesi Saltanat rejiminin sona ermesi Balkan Sava lar n n kaybedilmesi Anadolu Trk nfusunun artmas

1908de ilan edilen II.Me rutiyete kar stanbulda 31 Mart syan km t r.

Buna gre 31 Mart syan ile ilgili;
I. Hakim olan siyasi yap lanmay de i tirmeye yneliktir. II. Yenilik taraftarlar n n kard bir isyand r. III. Monar ik idarenin glenmesini amalam t r.

Yarg lar ndan hangilerine ula lamaz? lamaz? A. Yaln z I B. Yaln z II C. Yaln z III D. I ve III E. II ve III

1908de ilan edilen II.Me rutiyete kar rutiyete stanbulda 31 Mart syan km t r.
Buna gre 31 Mart syan ile ilgili;
I. Hakim olan siyasi yap lanmay de i tirmeye yneliktir. II. Yenilik taraftarlar n n kard bir isyand r. III. Monar ik idarenin glenmesini amalam t r.

Yarg lar ndan hangilerine ula lamaz? lamaz? A. Yaln z I B. Yaln z II C. Yaln z III D. I ve III E. II ve III

A a dakilerden hangisi XIX. ve XX. yzy llarda Osmanl Devletinin Balkan uluslar n Mebuslar Meclisine almas n n nedenleri aras nda gsterilemez? gsterilemez? A. Frans z htilalinin ortaya kard fikirleri yaymak B. Avrupal devletlerin i i lerine kar mas n nlemek C. Devletin da lmas n nlemek D. Panslavizm politikas na engel olmak E. Balkan uluslar n n isyan n nlemek

A a dakilerden hangisi XIX. ve XX. yzy llarda Osmanl Devletinin Balkan uluslar n Mebuslar Meclisine almas n n nedenleri aras nda gsterilemez? gsterilemez? A. Frans z htilalinin ortaya kard fikirleri yaymak B. Avrupal devletlerin i i lerine kar mas n nlemek C. Devletin da lmas n nlemek D. Panslavizm politikas na engel olmak E. Balkan uluslar n n isyan n nlemek

Trablusgarp Sava s ras nda Osmanl Devletinin blge halk na yard m gnderememesinde etkili olan; I. Kara ba lant s n n kesilmesi II. Donanman n yetersizli i III. ngiltere ve Fransan n talyay desteklemesi geli melerden hangileri d nedenlere ba l de ildir? ildir? A. Yaln z I B. Yaln z II C. Yaln z III D. I ve II E. II ve III

Trablusgarp Sava s ras nda Osmanl Devletinin blge halk na yard m gnderememesinde etkili olan; I. Kara ba lant s n n kesilmesi II. Donanman n yetersizli i III. ngiltere ve Fransan n talyay desteklemesi geli melerden hangileri d nedenlere ba l de ildir? ildir? A. Yaln z I B. Yaln z II C. Yaln z III D. I ve II E. II ve III

II.Balkan Sava

sonunda;

I. Bulgaristan n Ege Denizi ile olan ba lant s azalm t r. II. Bat Trakya topraklar Yunanistana b rak lm t r. III. Ege adalar hakk ndaki karar byk devletlerin vermesi kararla t r lm t r. Bu geli melerden hangileri az nl k sorununun kmas nda do rudan etkili olmu tur?

A. Yaln z I B. Yaln z II C. Yaln z III D. I ve II E. II ve III

II.Balkan Sava

sonunda;

I. Bulgaristan n Ege Denizi ile olan ba lant s azalm t r. II. Bat Trakya topraklar Yunanistana b rak lm t r. III. Ege adalar hakk ndaki karar byk devletlerin vermesi kararla t r lm t r. Bu geli melerden hangileri az nl k sorununun kmas nda do rudan etkili olmu tur?

A. Yaln z I B. Yaln z II C. Yaln z III D. I ve II E. II ve III

Wilson lkelerinde geen;

I. Sava sonunda galipler yenilenlerden toprak almayacak II. Az nl klara nfusa o unlukta bulunduklar blgelerde kendilerini ynetme hakk verilecektir III. Devletleraras anla mazl klar bar yolu ile zlecek

maddelerinden hangileri yeni devletlerin kurulmas na olanak sa lam t r?

A. Yaln z I B. Yaln z II C. Yaln z III D. I ve III E. II ve III

Wilson lkelerinde geen;

I. Sava sonunda galipler yenilenlerden toprak almayacak II. Az nl klara nfusa o unlukta bulunduklar blgelerde kendilerini ynetme hakk verilecektir III. Devletleraras anla mazl klar bar yolu ile zlecek

maddelerinden hangileri yeni devletlerin kurulmas na olanak sa lam t r?

A. Yaln z I B. Yaln z II C. Yaln z III D. I ve III E. II ve III

I. Dnya Sava ile ilgili a a da verilenlerden hangisinde I.de verilen II.ye ortam haz rlad savunulamaz? savunulamaz? I II A. Osmanl sava a Sava alan geni ledi girdi B. Rusyada Bol evik Rusya sava tan ekildi htilali kt C. Manda ynetimleri Sava n zararlar giderildi kuruldu D. Bulgaristan Almanya ile Osmanl sava tan ekildi aras ba lant kesildi

I. Dnya Sava ile ilgili a a da verilenlerden hangisinde I.de verilen II.ye ortam haz rlad savunulamaz? savunulamaz? I II A. Osmanl sava a Sava alan geni ledi girdi B. Rusyada Bol evik Rusya sava tan ekildi htilali kt C. Manda ynetimleri Sava n zararlar giderildi kuruldu D. Bulgaristan Almanya ile Osmanl sava tan ekildi aras ba lant kesildi