Professional Documents
Culture Documents
(1)
sin cos 2 cos
4
t t m t m
_
+
,
cos
4 2
m
t
_
,
.
Phng trnh c nghim khi v ch khi :
2 2 m
Do iu kin m > 0 ta c :
2 0 < m
.
V d 6 : Trn on [ ] 0;1
phng trnh sau c bao nhiu nghim
( ) ( )
2 4 2
8 1 2 8 8 1 1 x x x x +
Li gii
V [ ] 0;1 x
nn tn ti gc
0;
2
1
]
sao cho sin x
Ta c phng trnh :
( ) ( )
2 4 2
8sin 1 2sin 8sin 8sin 1 1 +
8sin .cos 2 .cos 4 1 (*)
Nhn thy cos 0 khng l nghim ca phng trnh (*)nn nhn hai v ca phng trnh cho
cos 0 0;
2
,
ta c :
8sin .cos cos 2 .cos 4 cos sin8 cos sin8 sin
2
_
,
8 2
2
8 2
2
k
m
,
( )
2
18 9
;
2
14 7
k
k m
m
V
0;
2
,
suy ra cc nghim : sin
18
x
;
5
sin
18
x
; sin
14
x
;
5
sin
14
x
.
V d 7 : Cho hai phng trnh
( ) ( )
( ) 3 2 2 2 1 3 1
x x
+ + v
( )
( ) 2 1 2cos 2
9
x
+
Gi s x l nghim ca ph.trnh (1). Ch. minh rng, khi x cng l nghim ca phng
trnh (2) .
Gio vin : Thy Kim Sn Page 45 1/16/2012
Li gii
( ) ( ) ( )
( )
2
1
3 2 2 2 1 3 2 1 3
2 1
x x x
x
+ + + +
+
t
( )
2 1 2
x
t + vi t > 0. Khi phng trnh (1) tr thnh :
2 3
1 1
4 3 4 3
2 2
t t t
t
+ .
Xt ( ) 1;1 t
, t ( ) cos , 0; t
ta c
3
1 1 2
4cos 3cos cos3
2 2 9 3
k
t +
V ( ) 0;
nn
5 7
; ;
9 9 9
' )
suy ra
1 2 3
5 7
cos ; cos ; cos
9 9 9
t t t
V phng trnh bc ba c ba nghim nn ta khng xt nghim ( ) 1;1 t
. Mt khc
2
5
cos 0
9
t
< v
3
7
cos 0
9
t
< do nghim ca phng trnh (1) l :
1
cos
9
t
( )
2 1 2cos
9
x
+ .
Vy nu x l nghim ca phng trnh (1) th x cng l nghim ca phng trnh (2).
V d 8 : Gii phng trnh
2
2 2
1
x
x
x
+
Li gii
iu kin :
1 x >
t
1
; (0; )
cos 2
x
Gio vin : Thy Kim Sn Page 46 1/16/2012
2 0; 2.
4 2
t x
_
,
V d 9 : Gii phng trnh sau
( ) ( )
2
3 3
2
2 1
1 1 1 1
3 3
x
x x x
1
+ + +
1
]
Li gii
iu kin :
1 x
Vi
[ 1; 0] x
: th
( ) ( )
3 3
1 1 0 x x +
(ptvn)
[0;1] x
ta t : cos , 0;
2
x t t
1
1
]
. Khi phng trnh tr thnh:
1 1
2 6 cos 1 sin 2 sin cos
2 6
x t t t
_
+ +
,
Vy phng trnh c nghim :
1
6
x
.
V d 10 : Gii phng trnh sau
3
6 1 2 x x +
Li gii
Lp phng 2 v ta c:
3 3
1
8 6 1 4 3
2
x x x x
Xt :
1 x
, t [ ]
cos , 0; x t t . Khi ta c
5 7
cos ; cos ; cos
9 9 9
S
' )
m
phng trnh bc 3 c ti a 3 nghim vy cng chnh l tp nghim ca phng trnh.
V d 11 : Gii phng trnh
2
2
1
1
1
x
x
_
+
,
=1
Gio vin : Thy Kim Sn Page 47 1/16/2012
Li gii
iu kin :
1 x >
Ta c th t
1
, ;
sin 2 2
x t
t
_
,
Khi ( )
2
cos 0
1
1 cot 1
1
sin sin 2
2
t
t
t t
Li gii
iu kin :
0, 1 x x t
Ta c th t : tan , ;
2 2
x t t
_
,
Khi ta c phng trnh: ( )
2
2sin cos 2 cos 2 1 0 sin 1 sin 2sin 0 t t t t t t +
Kt hp vi iu kin ta c nghim
1
3
x
.
Sau y l xt m rng thm v d v lng gic ha gii h phng trnh
V d 1 : Xc nh b 3 h s (x,y,z) tha mn h phng trnh :
'
+
+
+
x x z z
z z y y
y y x x
2
2
2
2
2
2
Gio vin : Thy Kim Sn Page 48 1/16/2012
Li gii
( 0,0,0 ) l mt nghim ca h ; nhn xt
1 , , t z y x
H tng ng vi
'
2
2
2
1
2
1
2
1
2
z
z
x
y
y
z
x
x
y
S c mt cc v phi ca cc phng trnh lin h n cng thc lng gic
2
2tan
tan 2
1 tan
t
2 4
tan
1
k
x
x
+
t
( )
tan2
tan4 tan tan8 / tan 1
7
tan8
y
n
z n Z
x
'
Ngim ca h l
7
4
tan ,
7
2
tan ,
7
tan
n
z
n
y
n
x
V d 2 : Gii h phng trnh
'
+ +
,
_
,
_
,
_
+
1
1
5
1
4
1
3
z x y z x y
z
z
y
y
x
x
Li gii
Lu :
'
d c n g , ,
0 , ,
z y x
z y x
v nu x,y,z l 1 nghim th (-x,-y,-z) cng l nghim (do tnh cht i
xng ) xt x, y, z > 0
Gio vin : Thy Kim Sn Page 49 1/16/2012
S xut hin cc biu thc
z
z
y
y
x
x
1
,
1
,
1
+ + +
dng chung l
1
u
u
+ t
,
_
< <
2
, , 0 : , tan , tan , tan
k z y x
S dng nh l hm s sin
V d 3 : Tm gi tr ca tham s m d h phng trnh sau c nghim
'
+
2 3
0 1
2
m m m x y
y x
Li gii
iu kin :
1 x
t x = cos
h pht :
( )
'
( * ) 3 2 c o s s i n
s i n
m m
y
> 0.
Bi tp t rn luyn
Bi 1 : Gii phng trnh
2
2
2 1
2
1 2 1
x
x x
+
.
Bi 2 : Gii phng trnh sau
3 2 3 2
(1 ) 2(1 ) x x x x + .
Bi 3 : Tm gi tr ca m phng trnh c nghim
2
1 1
1
m
x
x
+
.
Bi 4 : Gii v bin lun phng trnh theo tham s a ( a > 0 )
2
2 4
x x
a a +
.
Bi 5 : Phng trnh sau c bao nhiu nghim
Gio vin : Thy Kim Sn Page 50 1/16/2012
3 2
4 3 1 x x x
.
Bi 6 : Gii phng trnh sau
2 2 2 x x + +
.
Bi 7 : Gii phng trnh
2
2
5
1
2 1
x x
x
+ +
+
.
Bi 8 : Tm m phng trnhsau c nghim
(4 3) 3 (3 4) 1 1 0 m x m x m + + + .
Bi 9 : Cho ng trn c phng trnh ( ) ( ) ( )
2 2
: 1 2 2 C x y + . Tm ( )
0 0
; M x y
thuc
ng trn sao cho
0 0
x y +
nh nht.
Bi 10 : Cho phng trnh
3
3 1 0 x x + . Chng minh rng phng trnh c ba nghim
1 2 3
; ; x x x
v tha iu kin
2 2
1 2 2 3
2 ; 2 x x x x + + .
Bi 11 : Gii phng trnh
2 2
1 1
1
2 2
x x
a a
a a
_ _ +
, ,
vi tham s ( ) 0;1 a
.
Bi 12 : Gii phng trnh
2
1 (1 ) 1
3
x x x x + + .
Bi 13 : Gii cc h phng trnh sau
2
2
2
2
2
2
x y yx
y z zy
z x xz
'
.
Bi 14 : Gii cc h phng trnh sau
2 2
1
3
( )(1 4 )
2
x y
x y xy
+
'
+
.
Bi 15 : Gii cc phng trnh sau
Gio vin : Thy Kim Sn Page 51 1/16/2012
1)
1 2 1 2
1 2 1 2
1 2 1 2
x x
x x
x x
+
+ + +
+
2)
( )
2 2
1 1 1 2 1 x x x + +
3)
3
3 2 x x x +
.
I. H phng trnh lng gic :
1. H phng trnh lng gic mt n :
H phng trnh ny thng xut hin khi gii mt phng trnh lng gic c bit. Vi
cc phng trnh ny, ta qui vic gii 1 phng trnh lng gic v mt h phng trnh lng
gic c bn. Ta s xt cc v d sau minh ha :
V d : Gii phng trnh
( ) sin3 cos 4 2 1 x x +
.
Li gii
Ta c
sin3 1
cos 4 1
x
x
x
'
v th ( )
( )
( )
sin3 1 2
1
cos 4 1 3
x
x
'
T (2) ta c ( )
2
3 2
2 6 3
x k x k k
+ +
T (3) ta c 4 2
2
x k x k
Vy nghim ca (1) l 2
2
x k
+ .
2. H phng trnh nhiu n :
Ta xt cc v d sau minh ha cho cc h phng trnh lng gic nhiu n c bn, n gin
V d 1 : Gii h phng trnh lng gic
( )
( )
2
1
3
sin sin 3 2
x y
x y
+
'
.
Gio vin : Thy Kim Sn Page 52 1/16/2012
Li gii
Ta c : ( ) ( )
2
2 2
3
3 3
1 2
3
2sin cos 3 cos 1
2. cos 3
2 2 2
2 2
x y
x y x y
x y x y x y
x y
+
+ +
' ' '
+
( ) ( )
2 2
3
3
4 2
3
x k
x y
k k
x y k y k
+
' '
.
V d 2 : Gii h phng trnh
( )
( )
1
sin cos 1
4
3tan tan 2
x y
x y
'
.
Li gii
iu kin : ( ) ,
2
x y k k
+
Ta c : ( ) ( )
( )
( )
1
sin 1 1 sin cos
sin cos
4
1 2
4
1
3
sin
3sin cos sin cos sin cos
2
4
x y x y
x y
y x
x y y x y x
' ' '
( )
2
2
, 2
6
5
2
6
x y k
k m y x m
y x m
+ +
+
'
( )
( )
( )
2
2
,
2
3
6
x k m x y k
k m
y k m
y x m
+ +
' '
+ +
+
( )
( )
( )
2
6 2
,
5 2
2
6 3
x k m x y k
k m
y x k y k m
+ + +
' '
+ + +
.
II. Phng trnh lng gic khng mu mc :
Dng 1 : Tng hai s hng khng m
Nu
0 0
0
0
A B
A B
A B
'
+
'
+
V d 2 : Gii phng trnh
( )
2
8cos 4 .cos 2 1 cos3 1 1 x x x +
Li gii
( ) ( ) 1 4cos 4 1 cos 4 1 1 cos3 0 x x x + + +
Gio vin : Thy Kim Sn Page 54 1/16/2012
( )
( )
2
2cos 4 1 1 cos3 0
1
cos 4
2
cos3 1
2
2
3
x x
x
x
x k k
+ +
'
t +
Dng 2 : Phng php i lp
Nu
A M B
A B M
A B
'
'
+
'
'
t
+
Vi bi ton trn, ta cng c th gii cch dng bt ng thc. Bn oc th tm hiu xem!
V d 2 : gii phng trnh
( ) ( )
2
cos 2 cos 4 6 2sin3 1 x x x +
Li gii
( )
2 2
1 4sin 3 sin 6 2sin3 x x x +
Gio vin : Thy Kim Sn Page 55 1/16/2012
Do
2
sin 3 1 x v
2
sin 1 x nn
2 2
4sin 3 sin 4 x x
Do sin3 1 x nn6 2sin3 4 x +
Nn du = ca (1) xy ra ( )
2
2
2
sin 3 1
sin3 1
sin 1 2
2 sin 1
sin3 1
x
x
x x k k
x
x
+
' '
III. Bi tp tng hp :
Bi 1 : gii cc phng trnh sau
1.
3
5sin 4 cos
6sin 2cos
2cos 2
x x
x x
x
.
2.
1 cos 4 sin4
2sin 2 1 cos 4
x x
x x
+
.
3.
2
1
sin
8cos
x
x
.
4.
2
cot tan 4sin 2
sin2
x x x
x
+ .
5.
2
osx(2ssinx+3 2) os 1
1
1 sin 2
c c x
x
+
.
6. 2(2sin 1) 4(sinx-10-cos(2x+ ) sin (2x+ )
4 4
x
.
7.
3( os2x+cotg2x)
2(1 sin 2 )
cot 2 os2x
c
x
g x c
+
.
8. ( )
4 4
1
sin cos 3 cos 6
4
x x x + .
9.
4 4
5
sin cos
3 3 8
x x
+ .
10.
sin 3 cos 2 cos 2 3sin2 x x x x + + +
.
Gio vin : Thy Kim Sn Page 56 1/16/2012
Bi 2 : Tm s a dng nh nht tha ( ) ( ) ( )
2 2
cos 2 sin 0 1 a a a
1
+
]
.
Bi 3 : Cho phng trnh ( ) ( )
2
2sin 1 2cos 2 2sin 3 4cos x x x m x + +
a) Gii phng trnh khi m = 1.
b) nh m phng trnh c ng hai nghim tha 0 x .
Bi 4 : Gii v bin lun theo m phng trnh ( ) cos cos 2 cos 2 1 ax bx a b x + +
.
Bi 5 : nh m phng trnh ( )
2
2
3
3tan tan cot 1 0
sin
x m x x
x
+ + + c nghim.
Bi 6 : Tm mi cp x, y tha mn
2
2 2
2 2
1 1 1
cos sin 12 sin
2 cos sin
x x y
x x
_ _
+ + + +
, ,
.
Bi 7 : Tm cc s x, y thuc khong ( ) 0;
tha h
cot cot
5 8 2
x y x y
x y
'
+
.
Bi 8 : nh tham s hai phng trnh sau tng ng
a) ( ) 2cos cos 2 1 cos 2 cos3 1 x x x x + +
v ( ) ( ) ( )
2
4cos cos3 cos 4 1 cos 2 2 x x a x a x + +
b) ( ) sin 2 2 2cos 2 sin 1 a x x a x + +
v ( )
2
2sin cos 2 sin2 2 sin cos 1 2 x x x b b x x + + + + +
.
Bi 9 : Gii cc phng trnh sau
1.
3
1
4 3 0
2
x x .
2.
3
3 1 0 x x +
.
3.
3 2
8 24 6 1 0 x x x + +
.
4.
3
9 6 0 x x
.
5.
5 3
32 40 10 1 0 x x x +
.
Gio vin : Thy Kim Sn Page 57 1/16/2012
6.
( ) ( )
2 2
1
32 1 2 1 1 x x x
x
+ .
7.
4 2
6 1 0 x x +
.
8.
5 3
5 4 2 0 x x x +
.
9.
1 1 4 3
1 1 1 1 1 x x x
+
+
10.
2
2
1 2 1
1 2
2
x x
x
+
.
Bi 10 : Gii cc phng trnh sau
1.
2
sinx+ 3cosx+ 2
sinx+ 3cosx+1
.
2.
8 8 2
17
sin cos cos 2
16
x x x +
3. sin 4 cos 4 1 4 2 sin
4
x x x
_
+
,
.
4.
2 2 2
1
sin sin 3 sin sin 3
4
x x x x + .
5.
2cos 2 sin10 3 2 2cos 28 sin x x x x + +
.
6. ( ) sin cos 2 2 sin3 x x x + .
7.
1 cos 1 cos
4sin
cos
x x
x
x
+ +
.
8. cos 2sin 2 cos3 1 2sin cos3 x x x x x + + .
9.
6
3cos 4sin 6
3cos 4sin 1
x x
x x
+ +
+ +
.
10.
3 3
sin cos
cos 2
2cos sin
x x
x
x x
+
.
Bi 11 : gii cc h phng trnh sau y
Gio vin : Thy Kim Sn Page 58 1/16/2012
1.
2
3 2
9sin 5sin sin 2 17cos 11 0
5cos 3sin 8cos 1 0
x x x x
x x x
+
'
+
.
2.
2
2
sin cos cos
cos sin sin
x x y
x x y
'
.
3.
tan cot 2sin
4
tan cot 2sin
4
y x y
y y x
_
+ +
,
'
_
,
.
4.
sin sin 2
cos cos 2
x y
x y
'
+
5.
1
sin cos sin cos
2
3
2sin 2 sin2
2
x x y y
x y
+ +
'
.
6.
sin 7cos 0
5sin cos 6
x y
x x
'
.
7.
1
sin sin
2
cos 2 cos 2 2
x y
x y
'
.
8.
2 2 2
cos cos cos 1
cos cos cos 1
x y z
x y z
x y z
+ +
+ +
'
+ +
.
9.
tan tan 1 tan tan
cos 2 3 cos 2 1
y x x y
y x
+
'
+
.
10.
( )
2
2 cos 2 cos 2 1 cos 0
x y
x y x
'
+ +
.
Bi 12 : Cho h phng trnh
2
2
sin tan
tan sin
x m y m
y m x m
+
'
+
'
.
Bi 14 : Gii v bin lun theo m cc h phng trnh sau
a)
( ) ( )
2
2 cos 2 cos 2 1 4cos
x y m
x y x y
'
+ +
.
b)
( )
2
2 cos 2 cos 2 1 4cos 0
x y a
x y m
'
+
.
Bi 15 : Gii cc phng trnh sau
1.
sin3 sin
sin 2 cos 2
1 cos 2
x x
x x
x
.
2.
2
sin 2sin 2 2sin 1 x x x +
3. ( ) ( ) sin3 cos 2 2sin3 cos3 1 sin2 2cos3 0 x x x x x x + + .
4. tan t an2 sin3 cos 2 x x x x + .
5.
13 14
cos sin 1 x x +
.
6. ( ) cos 2 cos 6 4 sin 2 1 0 x x x + .
7.
3 3 4
sin cos 2 sin x x x +
.
8.
2 2
sin 2 sin sin 2 sin x x x x + +
.
9.
cos 2 1 sin2 2 sin cos x x x x + + +
.
10.
2 2
cos 4cos 2 sin 3 0 x x x x x + +
.
Bi 16 : Gii cc phng trnh sau
1. 2cos sin 1 x x .
Gio vin : Thy Kim Sn Page 60 1/16/2012
2.
1
cot tan
sin
x x
x
+ .
3.
1 1
cos 1 cos3 1 1
cos cos3
x x
x x
+ .
4.
2 2
3cot 4cos 2 3 cot 4cos 2 0 x x x x + +
.
5.
2 2
15
sin 3 tan 3 3sin3 2 3 t an3 0
4
x x x x + + .
6.
3 2
cos cos 2sin 2 0 x x x + +
.
7. sin tan 2
2
x
x + .
8.
2 3 2 3
tan tan tan cot cot cot 6 x x x x x x + + + + +
.
9. ( ) ( ) 2 tan sin 3 cot cos 5 x x x x + .
10. ( )
2
5
3sin 4sin sin 8cos 4
2 2 2
x
x x x
_ _
+ + +
, ,
.
Bi 17 : nh tham s cc phng trnh sau y c nghim
1.
6 6
sin cos sin 2 x x a x +
.
2.
6 6
2 2
os sin
2 . 2
os sin
c x x
mtg x
c x x
+
.
3.
2 2
4cos sin cos 3sin x x x m + +
.
4.
2 2
3sin sin cos 4cos 0 x m x x x +
.
5. ( ) tan cot 2 sin 2 cos 2 x x m x x + + .
Bi 18 : Tm cc tr ca cc hm s sau
1.
2 cosx
y
sinx+cosx-2
+
2.
2 2
3sin 4sin cos cos 2 y x x x x + +
Gio vin : Thy Kim Sn Page 61 1/16/2012
Bi 19 :
a) Gii phng trnh 3cos cos 2 cos3 1 2sin sin 2 x x x x x + +
b) Tm m phng trnh ( ) ( )
2
cos3 4 8 sin 7 4 cos 8 4 0 m x m x m x m + + +
tng
ng vi phng trnh cu a)
Bi 20 : Gii cc phng trnh sau
1. tan5 t an3 x x .
2.
2 sin 2 2 cos 2
2cos 2 2sin 2
x x
x x
+ +
+ +
.
3.
( )
2
2 3 cos 2sin
2 4
0
2cos 1
x
x
x
_
,
.
4.
( )
( )
cos cos 2sin 3sin sin 2
1
2sin 1
x x x x x
x
+ + +
.
5.
cos 2 3cot 2 sin4
2
cot 2 cos 2
x x x
x x
+ +
.
6.
4 4
sin cos 1 1
cot 2
5sin 2 2 8sin 2
x x
x
x x
+
.
7.
3
3sin3 3 cos9 1 4sin 3 x x x +
.
8.
3 3
4sin cos3 4cos sin3 3 3 cos 4 3 x x x x + +
.
9.
2 2
sin 2sin cos 3cos 3 0 x x x x + +
.
10.
3 2 3
4sin sin cos 3sin 3cos 0 x x x x x +
IV. Mt s phng trnh lng gic trong thi i hc nm 2002 n nay :
Bi 1 (Khi A 2002) Tm nghim thuc ( ) 0; 2
ca phng trnh
os3 sin3
5 cos 2 3
1 2sin 2
c x x
sinx x
x
+ _
+ +
+
,
Bi 2 (Khi B 2002) Gii phng trnh
Gio vin : Thy Kim Sn Page 62 1/16/2012
2 2 2 2
sin 3 cos 4 sin 5 cos 6 x x x x
Bi 3 (Khi D 2002) Tm [ ] 0;14 x
l nghim ca phng trnh
cos3 4cos 2 3cos 4 0 x x x +
Bi 4 (D b 1 2002) Xc nh m phng trnh
( )
4 4
2 sin cos cos 4 2sin 2 0 x x x x m + + +
c t nht mt nghim thuc
0;
2
1
1
]
Bi 5 (D b 2 2002) Gii phng trnh
4 4
sin cos 1 1
cot 2
5sin2 2 8sin 2
x x
x
x x
+
Bi 6 (D b 3 2002) Gii phng trnh
( )
2
4
4
2 sin 2 sin3
tan 1
cos
x x
x
x
+
Bi 7 (D b 4 2002) Gii phng trnh
2
tan cos cos sin 1 tan tan
2
x
x x x x x
_
+ +
,
Bi 8 (D b 5 2002) Cho phng trnh
( )
2sin cos 1
1
sin 2cos 3
x x
a
x x
+ +
+
(a l tham s)
a) Gii phng trnh khi
1
3
a
b) Tm a phng trnh c nghim
Bi 9 (D b 6 2002) Gii phng trnh
2
1
sin
8cos
x
x
Gio vin : Thy Kim Sn Page 63 1/16/2012
Bi 10 (Khi A 2003) Gii phng trnh
2
cos 2 1
cot 1 sin sin2
1 tan 2
x
x x x
x
+
+
Bi 11 (Khi B 2003) Gii phng trnh
2
cot tan 4sin 2
sin2
x x x
x
+
Bi 12 (Khi D 2003) Gii phng trnh
2 2 2
sin tan cos 0
2 4 2
x x
x
_
,
Bi 13 (Khi A D b 1 2003) Gii phng trnh
( ) 3 tan tan 2sin 6cos 0 x x x x + +
Bi 14 (Khi A D b 2 2003) Gii phng trnh
( )
2
cos 2 cos 2tan 1 2 x x x +
Bi 15 (Khi B D b 1 2003) Gii phng trnh
6 2
3cos 4 8cos 2cos 3 0 x x x + +
Bi 16 (Khi B D b 2 2003) Gii phng trnh
( )
2
2 3 cos 2sin
2 4
1
2cos 1
x
x
x
_
,
+
+
Bi 18 (Khi D D b 2 2003) Gii phng trnh
2cos 4
cot tan
sin2
x
x x
x
+
Bi 19 (Khi B 2004) Gii phng trnh
Gio vin : Thy Kim Sn Page 64 1/16/2012
( )
2
5sin 2 3 1 sin tan x x x
Bi 20 (Khi D 2004) Gii phng trnh
( ) ( ) 2cos 1 2sin cos sin2 sin x x x x x +
Bi 21 (Khi A D b 1 2004) Gii phng trnh
( ) sin sin2 3 cos cos 2 x x x x + +
Bi 22 (Khi A D b 2 2004) Gii phng trnh
1 sin 1 cos 1 x x +
Bi 23 (Khi B D b 1 2004) Gii phng trnh
( )
3 3
4 sin cos cos 3sin x x x x + +
Bi 24 (Khi B D b 2 2004) Gii phng trnh
1 1
2 2 cos
cos sin 4
x
x x
_
+
,
Bi 25 (Khi D D b 1 2004) Gii phng trnh
sin4 sin 7 cos3 cos 6 x x x x
Bi 26 (Khi D D b 2 2004) Gii phng trnh
( ) sin2 2 2 sin cos 5 0 x x x +
Bi 27 (Khi A 2005) Gii phng trnh
2 2
cos 3 cos 2 cos 0 x x x
Bi 28 (Khi B 2005) Gii phng trnh
1 sin cos sin 2 cos 2 0 x x x x + + + +
Bi 29 (Khi D 2005) Gii phng trnh
4 4
3
sin cos cos sin 3 0
4 4 2
x x x x
_ _
+ +
, ,
Gio vin : Thy Kim Sn Page 65 1/16/2012
Bi 30 (Khi A D b 1 2005) Tm nghim trn khong ( ) 0;
ca phng trnh
2 2
3
4sin 3 cos 2 1 2cos
2 4
x
x x
_
+
,
Bi 31 (Khi A D b 2 2005) Gii phng trnh
3
2 2 cos 3cos sin 0
4
x x x
_
,
Bi 32 (Khi B D b 1 2005) Gii phng trnh
3
2 2 cos 3cos sin 0
4
x x x
_
,
Bi 33 (Khi B D b 2 2005) Gii phng trnh
2
2
cos 2 1
tan 3tan
2 cos
x
x x
x
_
+
,
Bi 34 (Khi D D b 1 2005) Gii phng trnh
3 sin
tan 2
2 1 cos
x
x
x
_
+
+
,
Bi 35 (Khi D D b 2 2005) Gii phng trnh
sin 2 cos 2 3sin cos 2 0 x x x x + +
Bi 36 (Khi A 2006) Gii phng trnh
( )
6 6
2 cos sin sin cos
0
2 2sin
x x x x
x
+
_
+
_ ,
,
Bi 49 (Khi B 2008) Gii phng trnh
Gio vin : Thy Kim Sn Page 67 1/16/2012
3 3 2 2
sin 3 cos sin cos 3sin cos x x x x x x
Bi 50 (Khi D 2008) Gii phng trnh
( ) 2sin 1 cos 2 in2 1 2cos x x s x x + + +
Lng gic l mt nhnh ca ton hc gii quyt cc gc, tam gic v cc hm lng
gic nh sin, cosin, tang v cotang. N c mt s quan h vi hnh hc, mc d ngi ta vn cn
cha thng nht l lin quan ny nh th no mt cch chnh xc; i vi mt s ngi th lng
gic ch l mt phn ca hnh hc.
Lch s
Ngun gc ca lng gic c tm thy trong cc nn vn minh ca ngi Ai
Cp, Babylon v nn vn minh lu vc sng n c i t trn 3000 nm trc. Cc nh ton hc
n c i l nhng ngi tin phong trong vic s dng tnh ton cc n s i s s dng
trong cc tnh ton thin vn bng lng gic. Lagadha l nh ton hc duy nht m ngy nay
Gio vin : Thy Kim Sn Page 68 1/16/2012
ngi ta bit s dng hnh hc v lng gic trong tnh ton thin vn hc trong cun sch
ca ng Vedanga Jyotisha, phn ln cc cng trnh ca ng b tiu hy khi n b ngi
nc ngoi xm lc.
Nh ton hc Hy Lp Hipparchus vo khong nm 150 TCN bin son bng lng
gic gii cc tam gic.
Mt nh ton hc Hy Lp khc, Ptolemy vo khong nm 100 pht trin cc tnh ton
lng gic xa hn na.
Nh ton hc ngi Silesia l Bartholemaeus Pitiscus xut bn cng trnh c nh
hng ti lng gic nm 1595 cng nh gii thiu thut ng ny sang ting Anh v ting Php.
Mt s nh ton hc cho rng lng gic nguyn thy c ngh ra tnh ton cc ng
h mt tri, l mt bi tp truyn thng trong cc cun sch c v ton hc. N cng rt quan
trng trong o c. NICHOLAS PUTNAM Alabama
Lng gic ngy nay
C nhiu ng dng ca lng gic. C th c th ni n nh l k thut ca php o c
tam gic c s dng trong thin vn o khong cch ti cc ngi sao gn, trong a l o
khong cch gia cc mc gii hay trong cc h thng hoa tiu v tinh. Cc lnh vc khc c s
dng lng gic cn c thin vn (v v th l c hoa tiu trn i dng, trong ngnh hng
khng v trong v tr), l thuyt m nhc, m hc, quang hc, phn tch th trng ti
chnh, in t hc, l thuyt xc sut, thng k, sinh hc, chiu chp y hc (cc loi chp ct
lp v siu m), dc khoa, ha hc, l thuyt s (v v th l mt m hc), a chn hc, kh
tng hc, hi dng hc v nhiu lnh vc ca vt l, o c t ai v a hnh, kin trc, ng
m hc, kinh t hc, khoa cng trnh v in, c kh, xy dng, ha my tnh, bn hc, tinh
th hc v.v.
M hnh hin i tru tng ha ca lng gic- lng gic hu t, bao gm cc khi
nim "bnh phng sin ca gc" v "bnh phng khong cch" thay v gc v di - c
tin s Norman Wildberger trng i hc tng hp New South Wales ngh ra.
V lng gic
Hai tam gic c coi l ng dng nu mt trong hai tam gic c th thu c nh vic
m rng (hay thu hp) cng lc tt c cc cnh tam gic kia theo cng t l. iu ny ch c th
xy ra khi v ch khi cc gc tng ng ca chng bng nhau, v d hai tam gic khi xp ln
nhau th c mt gc bng nhau v cnh i ca gc cho song song vi nhau. Yu t quyt
nh v s ng dng ca tam gic l di cc cnh ca chng t l thun hoc cc gc tng
ng ca chng phi bng nhau. iu c ngha l khi hai tam gic l ng dng v cnh di
Gio vin : Thy Kim Sn Page 69 1/16/2012
nht ca mt tam gic ln gp 2 ln cnh di nht ca tam gic kia th cnh ngn nht ca tam
gic th nht cng ln gp 2 ln so vi cnh ngn nht ca tam gic th hai v tng t nh vy
cho cp cnh cn li. Ngoi ra, cc t l di cc cp cnh ca mt tam gic s bng cc t l
di ca cc cp cnh tng ng ca tam gic cn li. Cnh di nht ca bt k tam gic no s
l cnh i ca gc ln nht.
Tam gic vung
S dng cc yu t ni trn y, ngi ta nh ngha cc hm lng gic, da vo tam
gic vung, l tam gic c mt gc bng 90 hay /2 radian), tc tam gic c gc vung.
Do tng cc gc trong mt tam gic l 180 hay radian, nn gc ln nht ca tam gic
vung l gc vung. Cnh di nht ca tam gic nh th s l cnh i ca gc vung v ngi
ta gi n l cnh huyn.
Ly 2 tam gic vung c chung nhau mt gc th hai A. Cc tam gic ny l ng dng,
v th t l cacnh i, b, ca gc A so vi cnh huyn, h, l nh nhau cho c hai tam gic. N
s l mt s nm trong khong t 0 ti 1 v n ch ph thuc vo chnh gc A; ngi ta gi n
l sin ca gc A v vit n l sin (A) hay sin A. Tng t, ngi ta cng nh
ngha cosin ca gc A nh l t l ca cnh k, a, ca gc Aso vi cnh huyn, h, v vit n l
cos (A) hay cos A.
sin
a
A
h
v cos
b
A
h