a r Sistemlerinin Yapay Sinir A lar ile Optimizasyonu

Dan man: Prof. Dr. Cengiz Taplamac o lu M. F rat EREL 29060361

Sunu Plan
al man n Amac Yapay Zeka Tan m ve e itleri Yapay Sinir A lar ve al ma Mekanizmas Hastane a r Sistemleri a r Sistemlerinin Yapay Sinir A lar Optimizasyonu

al man n Amac
Hastane a r Sistemlerinde gelen a r lar n a r s kl , hasta nab z de eri, hasta vcut s cakl , yatt blmn kritikli i v.s. gibi parametrelerini kontrol eden bir yapay zeka geli tirerek nceliklendirme ve mdahale ekibinin belirlenebilmesindeki insan hatalar n en aza indirgemektir.

Yapay Zeka
Zeka; Deneyimden renme yetene i, Bilgi edinme, saklama ve uygulama yetene i, Yeni durumlara tepki verebilmek iin muhakeme edebilme yetene i, Problem zme yetene i olarak tan mlanabilir.

Yapay Zeka
Zeka Trleri
Mziksel Zeka Bedensel Kinestetik Zeka Mant k-matematik zekas Dilsel Zeka Uzaysal-Konum Zeka Ki ileraras leti im e ynelik Zeka

Yapay Zeka
Yapay Zeka Nedir?
Yapay zeka,insan n d nme yap s n anlamak ve bunun benzerini ortaya karacak bilgisayar i lemlerini geli tirmeye al mak olarak tan mlan r. Bir ba ka deyi le, yapay zeka programlanm bir bilgisayar n d nme giri imidir. Daha geni bir tan ma gre ise, yapay zeka, bilgi edinme, alg lama, grme, d nme ve karar verme gibi insan zekas na zg kapasitelerle donat lm bilgisayarlard r.

Yapay Zeka
Yapay Zeka Alt Dallar Yapay Sinir A lar Bulan k Mant k Sezgisel Algoritmalar (Genetik Algoritmalar,Kar nca Algoritmas gibi) Uzman Sistemler

Yapay Sinir A lar

YSA, beyindeki sinirlerin al mas n taklit ederek sistemlere renme, genelleme yapma,hat rlama gibi yetenekler kazand rmay amalayan bilgi i leme sistemidir.

Yapay Sinir A lar

1-Biyolojik Sinir Sistemi

Yapay Sinir A lar

Bir Biyolojik Nronun(Sinir Hcresi) al mas 1. 2. 3. Di er hcrelerden girdiler al n r. Girdiler birle tirilir. Birle tirilen girdilerden genelde lineer olmayan bir ekilde sonu retir. Bu sonu kt olarak gnderilir.(Ate leme)

4.

Yapay Sinir A lar

Ysalar, birbirine ba l do rusal ve/veya do rusal olmayan birok elemandan olu ur. Bir yapay nron temel olarak giri ler, a rl klar, toplama fonksiyonu, transfer fonksiyonu ve k olmak zere 5 k s mdan olu ur. Biyolojik sinir YSA sistemi Nron Dendrit lemci eleman Toplama fonksiyonu

Hcre gvdesi Transfer fonksiyonu Aksonlar Sinapslar Yapay nron k A rl klar

Yapay Sinir A lar

Yapay Sinir A lar

1. 2. 3. 4. 5. 6. Aktivasyon(Transfer) fonksiyonu renme e risi olarak da adland r l r. Aktivasyon fonksiyonlar bir YSAda nronun k genli ini,istenilen de erler aras nda s n rlar. Do rusal fonksiyon, Basamak fonksiyon, Kutuplamal basamak fonksiyon, Paral do rusal fonksiyon, Sigmoid, Tanjant hiperbolik.

Yapay Sinir A lar

Sinir hcreleri bir grup halinde i lev grdklerinde a (network) olarak adland r l rlar ve byle bir grupta binlerce nron bulunur. Yapay nronlar n birbirleriyle ba lant lar arac l yla bir araya gelmeleri yapay sinir a n olu turmaktad r. Nronlar n ayn do rultu zerinde bir araya gelmeleriyle katmanlar olu maktad r. Katmanlar n de i ik ekilde bir birleriyle ba lanmalar de i ik a mimarilerini do urur. YSAlar katmadan olu ur. Bu katmanlar s ras yla; 1. Girdi katman 2. Ara Katman 3. kt Katman d r.

Yapay Sinir A lar

Girdi Katman Bu katmandaki proses elemanlar d dnyadan bilgileri alarak ara katmanlara transfer ederler. Baz a larda girdi katman nda herhangi bir bilgi i leme olmaz. Ara Katman (Gizli Katman) Girdi katman ndan gelen bilgiler i lenerek kt katman na gnderilirler. Bu bilgilerin i lenmesi ara katmanlarda gerekle tirilir. Bir a iinde birden fazla ara katman olabilir. kt Katman Bu katmandaki proses elemanlar ara katmandan gelen bilgileri i leyerek a n girdi katman ndan sunulan girdi seti iin retmesi gereken kt y retirler. retilen kt d dnyaya gnderilir.

Yapay Sinir A lar

Yapay Sinir A lar

Yapay Sinir A lar

YSA lar, zellikle gnmze kadar zm g ve karma k olan yada ekonomik olmayan ok farkl alanlardaki problemlerin zmne uygulanm ve genellikle ba ar l sonular al nabilmi tir. Genellikle YSA uygulama alanlar u ekilde s ralanabilir:  ok de i kenli problem uzay zmleri,  Probleme ili kin de i kenler aras nda karma k etkile im oldu unda,  zm uzay n n bulunmamas , tek bir zmn olmas veya ok say da zm bulunmas

Yapay Sinir A lar

YSAlar insan beyninin fonksiyonel zelliklerine benzer ekilde a a daki konularda ba ar l bir ekilde uygulanmaktad r.  renme  li kilendirme  S n fland rma  Genelleme  Tahmin  zellik Belirleme  Optimizasyon

Yapay Sinir A lar

Baz mhendislik alanlar nda bulunan uygulamalar:  Elektrik Elektronik Mhendisli inde; hastalar n alarmla kontrol, resimlerden grntleri temizleme, grnt s k t rma, grlt filtreleme, g sistemlerinde harmoniklerin tahmininde, gezgin haberle me sistemlerinde kanal da t m , anten dizi analizleri ve tasar m nda, radar izlemede, elektromanyetik i aretlerin etkile im modellerinin olu turulmas nda kullan lmaktad r.  Sistem ve Kontrol Mhendisli inde; esnek kollu robotun kontrol, helikopterin havada kontrol, ok de i kenli robotun yrnge koordinasyonunda, iki s v tank sisteminin ak seviye kontrol, robot iin optimal yolun bulunmas , s cakl k kontrol gibi uygulama alanlar bulunmaktad r.

Hastane a r Sistemleri
Hastane a r Sistemleri, Hem ire a r Sistemi, Mavi Kod Sistemi, Pembe Kod Sistemi, Beyaz Kod Sistemi, Hasta Takip Sistemi ve Konsltan Doktor a r Sisteminden olu an ve bunlar n birbirine entegre olarak al t ve ynetildi i ileti im ve otomasyon sistemidir.

Hastane a r Sistemleri
Hem ire a r Sistemi, hastalar n hasta odalar ndan, hasta tuvalet ve banyolar ndan ve acil m ahade odalar ndan hem irelere a r yapabilmesini, bu a r lar n adresinin hem irelere Kap st Uyar Lambalar , servis desklerinde bulunan Hem ire a r Panelleri, hem ire pager a r cihazlar yla iletilmesini ve servis hem irelerinin kulland ak ll kartlarla servis performans n n kay t edilmesini ve raporlanmas n sa layan ileti im ve otomasyon sistemidir.

Hastane a r Sistemleri

Hastane a r Sistemleri
Baz sorunlar; Ayn anda gelen a r lar Ayn hasta iin tekrar eden a r lar Farkl sistemlerin (hasta bilekli i, a r d melerinin entegre olmay ) nsan kaynakl hatalar

Sistemin Optimizasyonu
Yapay sinir a e itilirken girdi olarak a r esnas ndaki; Hastan n vcut s cakl , Hastan n nab z at , Hastan n yatt blm, Son 24 saat iindeki ka nc a r oldu u, De erleri verilecektir.

Sistemin Optimizasyonu
A n e itim kt lar olarak hastanelerdeki uzmanlara dan larak elde edilen ok say daki olay n nceli i (aciliyeti) Mdahele ekiplerinde kimlerin olmas gerekti i (uzman doktor, sorumlu doktor, ba hem ire, hem ire) parametreleri kullan lmaktad r.

Sistemin Optimizasyonu
Sonras nda ise sisteme test girdileri verilerek istenilen k lar n al nabilmesi iin YSA zerinde denemeler yap lacakt r. Bunlar; A n yap s , renme metodu, Aktivasyon fonksiyonu, Giri parametrelerinin nicelenmesi.

Sonu olarak
YSA kullan larak a r sistemlerinin hasta bilekli inden al nan sonular de erlendirip a r lara ncelik atamas ve hangi ekibin mdahelesinin gerekece ini belirleyerek, insan hatalar n en aza indirgemesi ve hastalara mdahelelerin optimizasyonu hedeflenmektedir.