M.

Hilmi EREN 04 - 98 - 3636

www.geocities.com/mhilmieren

evre Kimyas Sal 7.Deney Grubu

DENEY RAPORU
DENEY ADI Kimyasal Oksijen stemi(KO ) (2 Nolu deney)

DENEY TAR H 13 Nisan 2004 Sal AMA Atk sulardaki organik maddelerin oksijenle ykseltgenmesi srasnda tketilen oksijen miktarnn belirlenerek organik madde at nn kimyasal oksijen istemi (KO ) cinsinden belirtilmesi TEOR K B LG

Kimyasal Oksijen htiyac (KO ) Kimyasal oksijen ihtiyac evre kirlenmesinde en ok kullanlan parametrelerden biridir. Organik maddelerin redoks reaksiyonlar ile oksitlenmesi esasna dayanr. Bu parametre ile atk sularn bnyesindeki organik maddeler, kimyasal oksidasyonlar iin gerekli oksijen miktar cinsinden verilir. Bu yntemle birka istisna d nda tm organik maddeler kuvvetli oksitleyicilerle asit ortamnda oksitlenebilir. Oksidasyon ortamnda karbonlu organik maddeler karbondioksit ve suya, azotlu organik maddeler ise amonya a dn r. KO ayn amala kullanlmakta olan BO ye gre daha ksa srede sonulandrlmaktadr. Kirlenmi sularn oksijen ihtiyacn lmek iin e itli kimyasal maddeler kullanlm tr. Gnmzde K2Cr2O7 ile sudaki organik madde ykseltgenmektedir. Yksek oksitleme gc, safl ve ekonomik olmasndan dolay tercih edilmektedir. Ancak ya asitlerini oksitleme gc zayftr. Bu durumlarda ortama Ag+ iyonlar katarak katalitik etki sa lanr ve oksitleme kolayla r. lm yaplrken rnek iddetli asidik ko ullarda K2Cr2O7 ile 2 saat sre ile kaynatlr ve arta kalan oksitleyicinin miktar volumetrik olarak saptanr. Kaynama srasnda uucu organik maddelerin kaybn nlemek iin geri so utucularla buhar yo unla trlr ve reaktre geri dnmesi sa lanr. KO deneyi, bile eni iyi bilinen atk sularda bu maddelerin konsantrasyonlarndaki de i meleri incelemek zere yaygn olarak kullanlr. Ayrca e itli nedenlerle Boi testinin ba arl olamad n bildi imiz endstriyel atk sularda artma tesislerinin al masn denetlemede KO testine ok sk ba vurulur.

Atk Sularn Artm Btn evsel ve endstriyel atk sularn alc ortamlara bo altlmadan nce artlmas gerekir. Artma tesislerinde ama, geri kazanabilecek maddelerin geri kazanlmas, kelebilecek maddelerin ktrlmesi, eklemeyen kirleticilerin kelebilir hale getirilmesi, organik maddelerin mikroorganizmalar tarfndan tketilmesi, kelmeyen maddelerin filtrelerde tutulmas gibi i lemlerdir. Atksu artmnda kimyasal ve biyolojik temel sreler vardr. Kimyasal keltme, ntralizasyon, adsorbsiyon, dezenfeksiyon, kimyasal oksidasyon, kimyasal indirgeme, yakma, iyon de i tirme ve elektrodiyaliz birer kimyasal temel sretir. Biyolojik temel sreler ise aerobik, anaerobik ve fakltatif olmak zere snftr. Aktif amur: Aktif amur havuzu iinde ok miktarda mikroorganizmann bulundu u ve organik maddeyi besin olarak kullanarak ayr trd bir tanktr. Mikroorganizmalarn ihtiyac olan oksijen bir havalandrc yardmyla suya verilir. Aktif amur ad verilen mikroorganizma ktlesi havalandrma havuzunda hzla bymekte v bir sonraki nitede ktrlmektedir. Damlatmal Filtre: Mikroorganizmalar aktif amurda suda asl durabildikleri gibi damlatmal filtrelerde tutunmu olarak da durabilirler. Bylece kelebilir mikroorganizma yumaklarna dn mekte ve daha sonra ktrlmekte. Oksidasyon Havuzlar: Basit artma sistemlerindendir. Ham atksu zgara ve kum tutucudan sonna uzun ve s bir tanka alnarak havalandrclarla havalandrlr. Su szdrmazl sa lamak ko ulu ile toprak havuz da olabilri. Mekanik Havalandrmal Lagnler: Bu lagnler 2,5-4,0 metre derinli inde toprak havuzlar olup yzeysel havalandrclar kullanlr. Bu havuzlar , fakltatif, aerobik ya da uzun havalandrmal tipte olmaktadr. Sabilizasyon Havuzlar: Ham atk su 1-2 metre derinlikte havuzlarda birka gn bekletilir. Daha sonra k suyu alc ortama braklr. Gerekle en olaylar kendi kendini temizlem niteli inde olup gne nlarnn da etkisiyle alg ve bakterilerin aktivitelerinden kaynaklanmaktadr. Kimyasal ktrme: Atk sularda ilk uygulanan yntemdir. Atk sularda mevcut olan ve uzakla trlmas istenen iyonlarn artlmasnda kullanlr. En nemli uygulamas fosfor bile iklerinin uzakla trlmas olmaktadr. Kimyasal ktrme ile fosfor gideriminde alminyum ve demir tuzlar, snm kire kullanlmaktadr. Koaglasyon: Koaglasyon kolloidal partikllerin biraraya getirilerek kelebilir veya filtrelenebilir hale gelmesini sa layan bir sretir. Kimyasal koaglantlar partikller arasndaki ayn yke sahip elektriksel itici kuvvetleri azaltarak bunlarn biraraya gelmesini ve yumak olu turmalarn kolayla trrlar. Genel olarak alminyum ve demir tozlar kullanlr.

Dezenfeksiyon: Gaz fazndaki klor, atk sulardaki hastalk yapc mikroorganizmalar zararsz hale getirmek iin yaygn olarak kullanlr. Artma tesislerinde k suyuna uygulanr. Nedeni klorun oksitleyici olu undan dolay organik ve anorganik bile ikleri oksitleyebilme zelli idir. Klorun evresel etkileri nedeniyle son yllara ozon ve UV nlar kullanlmaya ba lanm tr.

Endstriyel Atk Su De arj Standartlar Endstriler retim tiplerine gre gruplandrlm ve onalt tane sektr olu turulmu tur. Bu sektrler ve sektrlerin ierdi i endstri tiplerinin bazlar a a da verilmi tir: Gda sanayii sektr Un fabrikalar, makarna fabrikalar, maya sanayii, st ve st rnleri, ya l tohumlardan ya karlmas ve sv ya rafinasyonu, zeytin ya ve sabun retimi, kat ya rafinasyonu, mezbahalar ve entegre et tesisleri, balk ve kemik unu retimi, havyan kesimi yan rnleri i leme, sebze ve meyve ykama ve i leme, bitki i leme, eker sanayii, tuz i letmeleri, tarla balkl , su rnleri de erlendirme ve buna benzer sanayi kurulu lar. Kmr hazrlama i leme ve enerji retimi sektr Ta kmr ve linyit kmr hazrlama, kok ve havagaz retimi, termik santraller, nkleer santraller, jeotermal santraller, so utma suyu ve benzerleri, kapal devre al an endstriyel so utma sular, fuel-oil ve kmrle al an buhar kazanlar ve benzeri tesisler. Tekstil sanayii sektr Ak elyaf, iplik retimi ve terbiyesi, dokunmu kuma terbiyesi, pamuklu tekstil ve benzerleri, rr sanayii, yn ykama, terbiye, dokuma ve benzerleri, rg kuma terbiyesi ve benzerleri, hal terbiyesi ve benzerleri, sentetik tekstil terbiyesi ve benzerleri. Petrol sanayii sektr Petrol rafinerileri, petrol dolum tesisleri ve benzerleri. Selloz, ka t, karton sanayii sektr Yar selloz retimi, a artlmam selloz retimi, a artlm selloz retimi, saf selloz retimi, ni asta katksz ka t retimi, ni asta katkl ka t retimi, saf sellozdan elde edilen ok ince dokulu ka t retimi, yzey kaplamal-dolgulu ka t retimi, krpnt ka t yzdesi yksek olmayan ka t retimi, krpnt ka ttan ka t retimi, par men ka d retimi ve benzerleri. Kimya sanayii sektr Klor alkali sanayii, perborat ve di er bor rnleri sanayii; zrnk retimi ve benzerleri, boya ve mrekkep sanayii; boya ham madde ve yardmc madde sanayii;
3

ila sanayii; gbre sanayii; plastik sanayii; boru, film, hortum, kauuk sanayii; ta t lasti i ve lastik kaplamacl , tbbi ve zirai mstahzarat sanayii (laboratuvarlar, tanenli maddeler, kozmetik); deterjan sanayii; petrokimya ve hidrokarbon retim tesisleri, soda retimi, karpit retimi, baryum bile ikleri retimi, dispers oksitler retimi ve benzerleri. Metal sanayii sektr Demir elik i leme tesisleri, genelde metal hazrlama ve i leme, galvanizleme, da lama, elektrolitik kaplama, metal renklendirme, inko kaplama, su vermesertle tirme, iletken plaka imalat, ak imalat, emayeleme, srlama, mineleme tesisleri, metal ta lama ve zmparalama tesisleri, metal cilalama ve vernikleme tesisleri, laklama-boyama, demir d metal retimi, alminyum oksit ve alminyum izabesi, demir ve demir d dkmhane ve metal ekillendirme ve benzerleri. Endstriyel nitelikli atksu reten di er tesisler me suyu filtrelerinin geri ykama sular, endstriyel so utma sular, hava kirlili i kontrol amacyla kullanlan filtre su ve amurlar, benzin istasyonlar, yer ve ta t ykama atksular, kat artk de erlendirme ve bertaraf tesislerinden gelen atksular, benzin istasyonlarndan gelen atksular, tutkal ve zamk retimi atksular, su yumu atma, demineralizasyon ve rejenerasyon, aktif karbon ykama ve rejenerasyon tesisleri. Evsel Nitelikli Atksular in De arj Standartlar Evsel nitelikli atksu kaynaklarndan do rudan ve/veya kentsel artma tesislerinden artlm olarak kan sularn alc su ortamlarna de arjnda istenen standart ekilde de erler vardr. Evsel nitelikli atksular kirlilik yklerine gre a a daki snflandrlr: A)Kirlilik yk ham BO 5 olarak 5-60 kg/gn arasnda (E de er nfus 1000 ki i veya daha az) B) Kirlilik yk ham BO 5 olarak 60-600 kg/gn (E de er nfus 1000-10 000 arasnda). C) Kirlilik yk ham BO 5 olarak 600 kg/gn`den byk (E de er nfus 10 000 veya daha fazla).
Su Kalite Snflar II III 30 70 20

Su KO De erleri Scaklk (C) KO (mg/l) BO (mg/l)

I 25 25 4

IV 30 70 20

25 50 8

GIDA SANAY ATIK SULARININ ALICI ORTAMA DE ARJ STANDARTLARI KOMPOZ T NUMUNE 2 SAATL K KOMPOZ T NUMUNE 24 SAATL K

PARAMETRE

BRM

GIDA SANAY MAKARNA RET M B YOK MYASAL OKS JEN HT YACI (BOi5) (mg/l) 60 50 K MYASAL OKS JEN HT YACI (KOi) (mg/l) 250 200 ASKIDA KATI MADDE (AKM) (mg/l) 120 100 pH 6-9 6-9 GIDA SANAY MAYA RET M B YOK MYASAL OKS JEN HT YACI (BO ) (mg/l) 300 250 K MYASAL OKS JEN HT YACI (KO ) (mg/l) 1200 1000 ASKIDA KATI MADDE (AKM) (mg/l) 200 100 YA VE GRES (mg/l) 60 30 pH 6-9 6-9 GIDA SANAY ST VE ST RNLER RET M B YOK MYASAL OKS JEN HT YACI (BOi5) (mg/l) 50 40 K MYASAL OKS JEN HT YACI (KOi) (mg/l) 170 160 YA VE GRES (mg/l) 60 30 pH 6-9 6-9 GIDA SANAY YA LI TOHUMLARIN IKARILMASI VE SIVI YA RAF NASYONU-Z.YA I HAR ) K MYASAL OKS JEN HT YACI (KOi) (mg/l) 200 170 YA VE GRES (mg/l) 60 30 pH 6-9 6-9 GIDA SANAY ZEYT NYA I SABUN RET M KATI YA RA FNASYONU K MYASAL OKS JEN HT YACI (KOi) (mg/l) 250 230 YA VE GRES (mg/l) 60 40 pH 6-9 6-9 GIDA SANAY MEZBAHALAR VE ET ENTEGRE TES S LER B YOK MYASAL OKS JEN HT YACI (BOi5) (mg/l) 40 K MYASAL OKS JEN HT YACI (KOi) (mg/l) 250 160 YA VE GRES (mg/l) 30 20 pH 6-9 6-9

GLLER, GLETLER, BATAKLIKLAR VE BARAJ HAZNELER N N TROF KASYON KONTROL SINIR DE ERLER e itli kullanmlar Do al koruma alan iin (do al olarak stenen zellikler ve rekreasyon tuzlu, ac ve sodal gller dahil) pH 6.5-8.5 06-10 KO (mg/l) 3 8 O (mg/l) 07-05 5 AKM (mg/l) 5 15 Toplam koliform says (EMS)/ 100 ml 1000 1000 Toplam azot (mg/l) 0.1 1 Toplam fosfor (mg/l) 0.005 0.1

DENEY N YAPILI I 20 ml homojen atk su rne i 250 mllik ilifli balon yada erlene alnr. ine birka kaynama ta atlr. ine musluk altnda so utularak azar azar 5 ml Ag ieren H2SO4 eklenir. Pipet ile 10 ml K2Cr2O7 eklenir ve kar trlr. Erlen geri so utucuya ba lanr ve su alr. So utucunun st ksmndan 25 ml Ag ieren H2SO4 rekatifi yava a katlr. So utucunun st ksm ters evrilmi bir beher ile kapatlr. Istc alr ve scaklk kademeli olarak ykseltilir. 5 dk iinde en yksek de ere getirilir. 2 saat sre ile kaynatlr. Sre sonunda so umas beklenir ve 60 ml su ilave edilrek oda scakl na gelmesi beklenir. 2-3 damla ferroin belirteci konularak demir amonyum slfat zeltisi ile mavi-ye il renkten krmz renk olu uncaya kadar titre edilir. Sarfiyat 15,9 ml olur. Mg KO / L = S x N x 8000 / ml rnek = 15,9 ml x 0.25 x 8000 / 20 ml = 1590 mg KO / L SONU Alnan atk su rne inin analizi sonucu bulunan 1590 mg KO /L de eri rnekte bulunan organik madde miktarnn fazla oldu unu gstermektedir. Bu de er standartlarda belirtilen limitlerin de zerindedir.