Spaans Gramtica Het lidwoord lo Lo wordt gebruikt om bnw of andere woordsoorten zelfstandig te maken.

Lo in de samenstelling lo que komt overeen met het Nederlandse (dat) wat. Verkleinwoorden De uitgangen -ito/-ita (of bij woorden die eindigen op -e of een medeklinker, -cito/-cita) kunnen een znw, bnw of bw verkleinen. voorbeelden: casa casita abuela abuelita pequeo bajo pequeito bajito

ratn caf poco cerca

ratoncito cafecito poquito cerquita

Bnw op -or De meeste bnw die op een medeklinker eindigen hebben geen aparte vorm voor het vrouwelijk. Maar bnw op -or krijgen -ora in de vrouwelijke variant. enkelvoud -or -ora meervoud -ores -oras

mannelijk vrouwelijk

Plaats van het bnw en verkorte vormen Het bnw staat altijd achter het znw. Uitzonderingen: y mucho, poco, tanto en otro staan vr het znw. y het bnw kan vr het znw komen staan wanneer er bijzondere nadruk op wordt gelegd of wanneer het een subjectieve waarneming geeft. y bueno, malo, primero en tercero veranderen in buen, mal, primer en tercer vr een mannelijk woord enkelvoud. Grande wordt vr zowel mannelijke als vrouwelijke woorden in het enkelvoud verkort tot gran. y Sommige bnw krijgen een andere betekenis als ze vr het znw staan: voorbeelden: un amigo viejo = een oude vriend (leeftijd) un viejo amigo = een oude vriend (al lang) un libro grande = een groot boek un gran libro = een geweldig boek De overtreffende trap op -simo bnw en bw op -simo geven een zeer hoge graad van een eigenschap aan. y eindigt een woord op een medeklinker? -simo/-a/-os/-as achter de medeklinker. y eindigt een woord op een klinker? klinker wordt vervangen door -simo/-a/-os/-as. Bnw die al een sterke eigenschap uitdrukken, zoals enorme, fantstico en excelente, kunnen niet met muy of met -simo/-a/-os/-as worden versterkt. In plaats daarvan kan realmente worden gebruikt.

Het persoonlijk vnw onderwerp yo t l/ella/usted nosotros/-as vosotros/-as ellos/ellas/ustedes y y y

mvw me te le nos os les

lvw me te lo, la nos os los, las

samen me + te + se + nos + os + se +

lo/la/los/las lo/la/los/las lo/la/los/las lo/la/los/las lo/la/los/las lo/la/los/las

In een zin met een mvw n een lvw, staat het mvw vr het lvw. In de 3e persoon verandert in deze combinatie het mvw le/les in se. In de 3e persoon wordt het mvw vaak aangekondigd of herhaald door een persoonlijk vnw. voorbeeld: Qu haces con la maleta? Se la doy a Amelia. = Wat doe je met die koffer? Die geef ik aan Amelia. In het algemeen staan beide pers vnw vr het vervoegde ww. Bij constructies met de infinitief of de Gerundio kunnen ze ook achter aan de constructie vast komen. voorbeeld: Me lo puede probar? / Puedo probrmelo? Bij de Imperativo worden de pers vnw aan de vorm vast geschreven. voorbeeld: Si te gustan los zapatos, cmpratelos! In ontkennende zinnen staat no vr de pers vnw. voorbeeld: Por qu no te los compras?

Het onbepaald vnw Onveranderlijk: algo nada todo alguien nadie cada Veranderlijk: alguno/-a algunos/-as ninguno/-a (-os/as) todo/-a el/la todos/-as los/las

iets niets alles iemand niemand iedere,elke

Algo, nada en todo hebben betrekking op zaken, alguien en nadie op personen. Cada kan zowel op zaken als op personen betrekking hebben.

een, een of ander(e) enkele, een paar geen enkel(e) de/het hele alle

Deze vnw hebben altijd betrekking op een znw, ook al wordt dit niet in de zin genoemd. Alguno en ninguno worden vr een mannelijk znw enkelvoud verkort tot algn en ningn. Staat er een werkwoord voor nada, nadie of ninguno, dan moet er vr dit werkwoord no staan.

Andere onbepaalde vnw: mucho/-a/-os/-as veel, vele bastante/s tamelijk veel suficiente/s genoeg demasiado/-a/-os/-as te veel otro/-a/-os/-as nog een; een andere

De Indefinido Regelmatige vormen: yo t l/ella/usted nosotros/-as vosotros/-as ellos/ellas/ustedes -ar aste amos asteis aron -er iste i imos isteis ieron -ir iste i imos isteis ieron

Bij sommige ww verandert de schrijfwijze in de 1e persoon ev, zodat de oorspronkelijke klank behouden blijft. voorbeeld: pagar yo pagu realizar yo realic explicar yo expliqu Klinkerwisseling: y Werkwoorden op -ir met in de Presente een stamklinkerwisseling e ie of e i, hebben in de Indefinido een i in de 3e pers ev en mv. y Bij werkwoorden van de groep o ue staat op deze plaats een u. y De overige vormen zijn regelmatig. Onregelmatige stam: tener tuvestar estuvpoder pudponer pusquerer quisvenir vindecir dijhacer hictraer trajOnregelmatige vorm: dar ver di vi diste viste dio vio dimos vimos disteis visteis dieron vieron ser/ir fui fuiste fue fuimos fuisteis fueron

Gebruik: De Indefinido y Geeft handelingen en gebeurtenissen aan die zich afspelen in een periode die de spreker als afgesloten beschouwt (ayer, la semana pasada, en 1989). y Drukt verandering, begin of einde van een handeling uit. y Wordt ook gebruikt om afgesloten gebeurtenissen te beoordelen. De Imperfecto Regelmatig: yo t l / ella / usted nosotros/-as vosotros/-as ellos / ellas / ustedes -ar aba abas aba bamos abais aban -er / -ir a as a amos ais an Onregelmatig: ser ir era iba eras ibas era iba ramos bamos erais ibais eran iban

ver vea veas vea veamos veais vean

Gebruik: De imperfecto... y Beschrijft situaties en gewoontes in het verleden en komt vaak voor met uitdrukkingen als antes, siempre en todos los das. y Wordt gebruikt om een handeling weer te geven die aan de gang was toen een andere handeling zich voordeed. y Wordt gebruikt om een wens of verzoek beleefd te formuleren. Imperativo (bevestigend) Regelmatig: -ar -er t a e usted e a ustedes en an

-ir e a an

De t-vorm (informeel) is gelijk aan die van 3e pers ev van de Presente. De formele vormen usted en ustedes hebben een andere klinker dan de informele uitgang. Pers vnw worden altijd aan het ww vast geschreven, let dan op de klemtoon!

Onregelmatig: t usted ustedes dar da d den decir di diga digan hacer haz haga hagan ir ve vaya vayan poner pon ponga pongan

t usted ustedes

salir ser sal s salga sea salgan sean

tener venir ten ven tenga venga tengan vengan

Werkwoorden van beweging: ir en venir, llevar en traer Komen = ir / venir Beweegt iets of iemand naar de spreker toe, dan wordt venir gebruikt. Beweegt iets of iemand van de spreker af, dan wordt ir gebruikt. Halen/brengen = traer / llevar Brengt iemand iets naar de spreker toe, dan wordt traer gebruikt. Brengt iemand iets van de spreker af, dan wordt llevar gebruikt. Perfrasis verbales (vaste ww-constructies) Constructies met de infinitief: tener que hacer = moeten doen ir a hacer = gaan doen empezar a hacer = beginnen te doen dejar de hacer = ophouden te doen seguir sin hacer = nog steeds niet doen volver a hacer = opnieuw doen acabar de hacer = zojuist gedaan hebben Persoonlijke vnw kunnen vr de hele constructie staan, of ze worden aan de infinitief vast geschreven. voorbeeld: La paella? La tengo que preparar. La paella? Tengo que prepararla.

Constructies met de Gerundio: estar haciendo = aan het doen zijn, bezig zijn te seguir haciendo = nog steeds doen llevar un ao = sinds een jaar doen haciendo Persoonlijke vnw kunnen vr de hele constructie staan, of ze worden aan de Gerundio vast geschreven. voorbeeld: Los ejercicios? Los seguimos haciendo. Los ejercicios? Seguimos hacindolos. Bijwoorden tranquilo rpido agradable regular normal natural

tranquilamente rpidamente agradablemente regularmente normalmente naturalmente

De uitgang -mente komt achter de vrouwelijke vorm van het bnw. Eindigt dat op een -e of een medeklinker, dan komt -mente er direct achter. De accenten die het bnw heeft, blijven in het bw ook staan. Het bijwoord is onveranderlijk, dwz het verandert niet als een woord m/v of ev/mv is.

Het gebruik van hace, desde en desde hace . geleden sinds . hace + una hora desde + las 5 y media hace + algunos das desde + 1985 hace + tres meses desde + mi viaje a Per hace + varios aos desde hace + una hora hace + mucho tiempo desde hace + tres meses y y y Met hace geef je aan wanneer iets plaatsvond. Met desde wordt aangegeven sinds wanneer iets bezig is (tijdstip). Met desde hace geef je aan hoe lang iets duurt (periode).

Het gebruik van qu? en cul? / cules? Qu wordt gebruikt om een keuze te maken tussen verschillende zaken, of om een open vraag te stellen. Qu wordt gevolgd door een ww of een znw. voorbeelden: Qu prefiere, mercados o supermercados? Qu has comprado en el Rastro? Qu productos compra usted por internet? Cul / cules wordt gebruikt om een keuze te maken tussen verschillende soorten van n zaak of categorie. Na cul/cules komt nooit een znw! voorbeelden: Cul es su color preferido? Cules son sus motivos para comprar? Cul de las blusas te gusta ms?