Bi: C M H NG Thi ha v tr b t Ngu, Chu, H chi c giao tranh ti n l ng th,

Bi: TH GIAN BI N C I Th gian bi n c i v ng nn i,

M n nh t, chua cay, l n ng t bi. Cn b c cn ti n, cn H tc mh tr X a nay t ,

Xuyn quy t s n h ty x h u, Uyn ng tng t Trng h ng d b c c v thy khu, giang m,

u, h t ng ti. i chn th c,

u tr ng ng

H u ho n ng phng nh p ph t khu, Th s o u l u thuy t tr c,

Ai n y no a k th m i hay ng Giu th tm

i bi. i b c c,

Ty ngm tr ch b n nh m nhn du. D ch nm: Non sng no ph i bu i bnh th i, Th nh nhau chi kho n c c C v c, chim r ng ai khi n u i? Ni x ng, sng huy t th m y v i. i.

n, kh tm lui.

Bi: C PHC C PH N Tr i sinh, tr i t dnh ph n, Tu hy cho hi n, d c nhn. Kh ch on thn, thn m i nh , Giu m yu chng, chng cng g n. B o hung ch n g i. Phc c rnh hay c m mi , m xun.

Ng a phi ch c c h i quay c , Th d nn phng lc c n ng Ngn ng m vi c Bn

i chi ni n a,

Ch c h i nhn m ch k , Gi u ng i, khn gi u c th n linh.

m say ht nh n nh ch i.

(B n d ch c a Phan K Bnh) Bi: M C CH KHEN Bi: TH THN M t mai, m t cu c, m t c n cu. Th th n m c ai vui th no. Ta d i, ta tm n i v ng v , Ng i khn, ng i n ch n lao xao. Th phi ch ng qu n, m c ch khen, Ngu d i chan chan, tnh quen. C nh c i n vin, tm ch n c , ng thn nhn.

Khch nhn s n d d Nh thng C am nt

ng trc, lng h ng m n, ng o, b c ng i chen.

Thu n m ng trc, ng n gi,

Xun t m h sen, h t m ao. R u n g c cy ta s nh p,

Th s tu n hon hay T ng xem thua

i,

c m t hai phen.

Nhn xem ph qu t a chim bao. Bi: V S Bi: MA THU I CH I THUY N N c xui, n c ng L H N i, k ph i lo,

H k tiu ng

c, sng dng tri u, Ch ng b ng v s ngy o o. Tay kia kho n m, cn h n m , Mi ng n hay c C thu i, c lc ho.

Thuy n khch ch i thu, n ph i du. Cho v t bng tr ng nhn lc h ng,

Bu m giong ng n gi m c c n siu. Ph ph u b c ng cu c,

c th i mo u i chu t,

n khi th t th , ki n tha b. c thua sau m i n n n l i, V s ch ng h n c s ru!

Leo l o dng xanh con m t mo. Le v t cng ta nh c , n u th i c ng th y i theo.

Th c phong: Bi: KHUYN NH NG Ch ch ng I I Bi: I N VIN TH Tr i nguy nan, m y phen, Thn nhn, phc l i c v nhn.

i ng n, c y ta di,

H n km d ai, c ng m c ai. V n c bi, khng c ng t, Th c kia ch y th m l i ch y phai. hay phn nh nh yn ph n,

Ni m x a trung i th ch ng ph , C nh c Ba quy n i n vin th quen. th th n ng ti, y then.

D u c ti hay ch c y ti. Qun t ng m xem n i xu t x , t l khn h t c hoi hai.

M t thuy n phong nguy t ch Tr i c ng bi t n i lnh d ,

H a phc ch ng dng ci tc chen.

Bi: D HA VI QU th ng tranh ti ng tr i co, ng phu,

Bi: NHN H NG c thua th y t nhi u phen, r cng danh i l y nhn.

Lm chi cho c s

y c y y khn, y ch ng nh n, y r ng y ph i, y khng thua.

Am B ch Vn r i nhn h ng, D m h ng tr n v ng ng i chen. Ngy ch y h p m t, hoa l khch, m v ng nghe lng, nguy t nh n. Ch ch th th son nhn m i bi t, , m c th en.

Du t n hy cn ua v i b ng, L n kia h u d km chi c.

C r ng: "Nhn d ha vi qu" V s th h n, k o ph i lo.

Bi: CH Lm ng

C Y R NG H N i hay m t, h a hay hai,

Bi: TH THANH NHN Giu m c ph n, kh u b, thanh nhn kh nh t th. V u vo cu th c rch, Kh kh chn r u h ng x. ng th c,

Ch c y r ng h n, ch c y ti. Tr c ti t cho b n b ng s t , i ng ng m h t ch n chng gai. th kh yu l c a kh, i co ai d km g ai. Mi ng i t a m t mi cng ng t,

Tr ng thanh gi mt l t N

c bi c non xanh y c tri.

o thnh b ng t m i hy di.

Bi: TH D

NG THN

M i ph qu b i th i v n, Bi: TU THN G n son th Sng bi t nh , m c th en, n th a bng n. Tu luy n lu b n th d ng thn.

H ng mi ng ngm cu qu c ng , Gi i phi n tay chu c chn qu nh xun. ng hoa cho khch m t nhn m t, Ng h nh a ng i chn ng i chn.

n u ng mi n theo n i php t c, T i lui cho bi t l kinh quy n. Ch ng nn m c th , ng Gio gi th y ai thi i lnh d ,

D u c ai than th s nh : "Thi bnh thin t , thi bnh dn."

o in.

th , c khn th c kh, Ch r ng: v s ti u th n tin. Bi: TH NHN L n th n ngy qua l i thng qua,

Bi: THI

M t n m xun t i m t phen gi. i u v ng v c tr ng in n c,

V ng kho no ai ch ng c ngh , Kh kh n ph i l y n th nhi, n,

Danh l i d ng d ng gi th i qua. n sch hy cn n sch c , N c non b n v i n c non nh.

c th i, thn thch chen chn Th t th h ng ln ng nh m t i. n,

Th t c hi tanh, ru i mu i

Sanh khng m t m , ki n b chi. i nay nh ng tr ng ng B ng i nhi u c a,

Bi: TH TIU DAO Xm t nhin, l u m t c n, Qut khng th y th y b i h ng tr n. Nhn hng cam qu t, con i c ,

n tay khng m y k v.

Bi: C A N NG H N NG

I i,

M y

a ng ti u, b b n thn.

i ny nhn ngh a t a vng m C c a th h n h t m i l i. Tr c

Th y nguy t trn th k thng, Nhn hoa n m i hay xun.

n tay khng, no thi t h i, i.

Sau v gnh n ng l i vui c

Anh anh, ch ch, m ng h n h n, R Ng ur u, ch ch, th t t i.

i, c a, l y cn ta th nh c, i.

M i hay r ng c a n ng h n ng [s a]Tin

tri

Khi theo h c B ng nhn L ng c B ng, ng c truy n cho quy n Thi t th n kinh t ng tinh thng v l h c, t ng s ... Sau ny, d Nguy n B nh Khim khng cn lm quan nh ng vuaM c Hi n Tng (M c Phc H i) v n phong cho ng t c Trnh Tuy n h u vo n m Gip Thn (1544), ng cao ng c cng kh i ngu n ngnh l h c, gi ng nh Trnh Y Xuyn, Trnh Minh o bn Trung Hoa. Sau c th ng ch c Th ng th b L i t c hi u Trnh qu c cng. Nh h c tnh theo Thi t, ng tin on c bi n c x y ra 500 n m sau ny. Ng i Trung Hoa khen Tr ng Trnh Nguy n B nh Khim l "An Nam l s h u Trnh Tuy n". ng tinh thng v thu t s , c dn gian truy n t ng v suy tn l "nh tin tri" s m t c a Vi t Nam. ng cho ra i hng lo t nh ng l i tin tri cho h u th m ng i i g i l "S m Tr ng Trnh".

T ng truy n, ng l ng i a ra l i khuyn gip cc nh Nguy n, M c, Tr nh, L. Khi Nguy n Hong s b anh r Tr nh Ki m gi t, ng khuyn nn xin v pha nam v i cu "Honh S n nh t i, v n i dung thn" (c ti li u vi t l "kh d dung thn") ngh a l "M t d i Honh S n c th dung thn lu di". Nguy n Hong nghe theo v l p c nghi p l n, truy n cho con chu t t Thu n Ho. Lc nh M c s p m t c ng sai ng i n h i ng, ng khuyn vua ti nh M c "Cao B ng tuy thi n, kh din s th " (t c Cao B ng tuy nh , nh ng c th gi c). Nh M c theo l i ng v gi c t Cao B ng g n 80 n m n a. i v i L - Tr nh, khi vua L Trung Tng ch t khng c con n i, Tr nh Ki m nh thay ngi nh L nh ng cn s d lu n nn sai ng i n h i ng. ng ni v i ch ti u, nh ng th c ra l ni v i b ti h Tr nh: "Gi cha th Ph t th n o n" ( ni gi l b ti c a cc vua L th l i h n). Tr nh Ki m nghe theo, sai ng i tm ng i tn th t nh L thu c chi L Tr (anh L L i) a ln ngi, t c l vua L Anh Tng. H Tr nh m n ti ng th nh L nh ng n m th c quy n i u hnh chnh s , cn nh L nh h Tr nh lo cho m i chuy n chnh s , hai bn n ng t a l n nhau t n t i t i h n 200 n m. B i th cn c cu: "L t n Tr nh t i". Tin tri v nh Ty S n d y nghi p: Hai cu: "Ch n cung xu t nh t oi cung v n tinh" Ngh a l: M t tr i xu t hi n Sao sa ph ph ng ng

ng Ty"

Theo bt qui, c tm cung l: Cn, Kh m, C n, Ch n, T n, Ly, Khn, oi. Ch n thu c v ph ng ng. Theo Kinh D ch cung Ch n thu c v ng i trn. mu n ni ng i anh c c a h Nguy n Ty S n l Nguy n Nh c s d y nghi p. Sao sa ph ng Ty: ni nh Ty S n xu t hi n. Hai cu: "H th i bi n l i vi v ng ng xu t bn"

Th th i B c t n, Nam tr Ngh a l:

Lm th no th i y tn Bi n L i lm vua. Lc y B c c ng h t, Nam c ng ch y. Hai cu trn y m ch Nguy n Nh c tn Bi n L i huy n Vn n (Bnh nh) kh i ngh a d y binh t x ng l Ty S n V ng. Nh Ty S n n i ln di t Cha Tr nh ph ng B c, u i Cha Nguy n ph ng Nam l p nn nghi p. Su cu: "Bao gi trc m c qua sng, M t tr i s l i h ng non Ty, i thay,

oi cung m t s m

Ch n cung sao c ng sa ngay khng cn,

u cha l n xu ng chn con, M i b n n m trn h t s th thi." c ta. Khi n thnh Th ng Long,

Cu u ng nghi m vi c Tn S Ngh em qun Thanh sang c p n S Ngh cho qun s b c m t chi c c u n i b ng tre ngang sng H ng. Cu 2, sau khi d p Trung Hong . c gi c Thanh m t cch oai hng tr n

ng a, Nguy n Hu x ng l Quang ng

Cu 3, sau hai n m ln ngi vua, Hong Ty. Theo Kinh D ch cung oi l ph n d

Quang Trung m t. oi cung cu ny c ngh a l ph i, ni ng i em c a nh Ty S n l Nguy n Hu m t.

Cu 4, sau khi vua Quang Trung m t, Nguy n Nh c v t c vua C nh Th nh t c Nguy n Quang To n (con c a Quang Trung) chi m thnh Quy Nh n v t ch bin ti s n nn th huy t m ch t.("Ch n cung" cu 4 m ch Nguy n Nh c. Theo Kinh D ch cung Ch n l ng i trn, ng i anh c a nh Ty S n.) Cu 5, m ch tn c a vua Quang Trung v vua C nh Th nh (con c a Quang Trung). Theo php chi t t , ch "Quang" c a vua Quang Trung c ch "ti u" trn. Ch "C nh" c a vua C nh Th nh l i c ch "ti u" pha d i. Cho nn m i g i l " u cha l n xu ng chn con". Cu 6, m ch nh Ty S n ch lm vua c 14 n m l d t.

Tin tri v vi c phong h u cho dn lng V nh L i: Hai cu: "Bao gi ng a qua sng Th dn V nh L i qu n cng c lng" Nguyn lng V nh L i l qu nh c a Tr ng Trnh. Dn chng V nh L i th y thin h n i ng l ng i tin tri bi t tr c c m i vi c s x y ra, li n yu c u ng on cho bi t t ng lai c a dn chng V nh L i. Tr ng Trnh ch ni xa, ni g n m khng ch u ni r, vi n c l "Thin c b t kh l u". Nhi u ng i khng hi lng cho r ng ng c thm . Th y v y, ng li n cho ng i p m t con ng a t bn b sng lng V nh L i. Lu ngy t ct b i thnh, gi ng nh con ng a qua sng th t. L i cho kh c vo mnh ng a hai cu s m trn. Dn chng lng V nh L i c c hai cu s m truy n v th y ng a sang sng V nh L i r t vui m ng cho r ng h ng phc n cho dn lng, ngy ngy mong i s ng nghi m. V sau, khi vua L Chiu Th ng lnh n n Ty S n, tr n qua lng V nh L i, dn chng u m t lng ng h vua ch ng l i Ty S n. Vua L s n n tn em theo bn mnh li n phong t c h u cho ng i c m u nhm dn lng. Tin y truy n ra, dn chng tranh nhau xin nh vua phong t c h u cho mnh. S dn chng sinh lng ph n tr c c h i cho mnh, nh vua li n phong t c h u cho t t c dn lng. Vua L Chiu Th ng tr ng t i lng V nh L i m t th i gian, nh n th y khng th nh dn lng m khi ph c nghi p c c, li n tr n sang Tu v i cc thu c h c u vi n binh v i nh Thanh. T ng Ty S n l V V n Nh m nghe tin vua L tr n t i V nh L i em qun n b t, nh ng ch m m t. Bi t c dn lng V nh L i ch ng Ty S n nn c phong t c h u, li n h l nh cho binh s gi t h i dn lng r t nhi u. Dn lng V nh L i v kht v ng cng danh nn ch u thi t m ng oan u ng. Tin tri v t ng lai nh Nguy n:

Hai cu: "Ph nguyn chnh th ng h n hoi.

Tin d l i m c ph i m i n d" ni nh Nguy n m i l dng di chnh th ng c a nh vua. Vua Gia Long nh s tr gip c a ng i Php di t nh Ty S n th ng nh t t n c. Nh ng r i nh Nguy n c ng m t ch quy n v tay ng i Php. Ch "d" ngh a Hn l "d ng" m ch ng i Ty ph ng. B n cu: " loi b ch qu Nam xm

Lm cho tr m h kh tr m l u ly Ngai vng g p bu i khuynh nguy Gia nh m t ba i d n d n" i Php Vi t Nam lm cho dn chng mun ph n kh n kh ,

Hai cu u m ch vi c thn tnh c a ng gy bao c nh chia la.

Hai cu k , v ch ng l i s xm l ng c a Php, ba v vua c a nh Nguy n t tr c n sau l: Hm Nghi (b y sang Algieria), Thnh Thi v Duy Tn (b y sang o Reunion) ch cn m t mnh Kh i nh l i lm vua k nghi p nh Nguy n ng nghi m vo cu: "Gia nh m t ba i d n d n". Tin tri nh ng cu c kh i ngh a khng Php: Hai cu: "Ka ka gi th i l rung cy Rung B c, rung Nam, ng t i Ty Sau ngy gi c Php thn tnh n ln kh p n i. B n cu: "Tan tc KI N ki u AN Xc x C tn c, c ta, cc phong tro C n V ng trong n c, cc ng V n Thn n i

th s ch AM my.

LM giang n i sng m THAO ct, H NG a trn dng HA n c y." ng khng Php t i KI N AN, C AM, LM

ng nghi m vo cu c kh i ngh a c a Vi t Nam Qu c Dn THAO v H NG HA. Tin tri Ton quy n ng D Hai cu: "Gi a n m hai b y m L a u m i ba

ng Pasquier t n n my bay:

t tm g trn my"

"Tm g" ngh a Hn v n l "bt k". ng vo n m m l ch nhu n hai thng B y m i ba thng. Ngy 15 thng 1 n m 1934 nh m ngy m ng m t Thng Ch p n m Qu D u, m t n m nhu n, Ton quy n ng D ng Pasquier (Bt k) mn nhi m v tr v Php. D c ng, my bay b ng n n Pasquier b ch t chy gi a khng trung. ng vo cu: "L a u m t tm g trn my"

[s a]Nh

n xt

Nh n xt v Nguy n B nh Khim, nh s h c Phan Huy Ch vi t trong b sch l n L ch tri u hi n ch ng l ai ch: "M t b c k ti, hi n danh mun thu ". La S n Phu t Nguy n Thi p khi v th m n th Nguy n B nh Khim, c bi th Qu Trnh tuy n m c t (Qua th m n c Trnh tuy n) xem Trnh tuy n l ng i c ti "Huy n c tham t o ha" (n m c huy n vi xen vo cng vi c c a t o ha). Ti n s th i nh H u L V Khm Ln lm bia Nh ni Thi s n, sao B c [s a]Giai u n Tr ng Trnh v ni r ng danh ti ng Tr ng

Nghn n m sau nh v n m t ngy.

tho i

T ng truy n thu nh Nguy n B nh Khim c tn l V n t. M ng l Nh th v n tinh thng t ng s v c c v ng l l y ch ng lm vua ho c c con lm vua. Do trong qu trnh d y d , b truy n cho ng m c y r i. M t hm khi b i v ng, ng nh nh v i con v tnh c ht:

"Nguy t treo cung, nguy t treo cung". Khng ng Nguy n B nh Khim nhanh nh u ng "V n tay tin, nh nh rung". Khi b v n nh, ng r t tm c k l i chuy n y th b b trch nui con mong lm vua lm cha c sao l i mong lm b y ti (nguy t ch b y ti). L i m t l n khc b d y Nguy n B nh Khim cu ht "B ng b ng bang bang, ngy sau con l n con t a ngai vng". ng nh ho ng s v n u tri u nh hay cs m t u v t i khi qun nn s a l i: i l i ngay:

"B ng b ng bang bang, ngy sau con l n con v n ngai vng". Nhi u l n nh v y, b r t b t bnh nn b i. Nguy n B nh Khim l n ln ch c c nh b .

T ng truy n sau b l y m t ng i h Phng v sinh ra Tr ng Bng Phng Kh c Khoan. Sau chnh Kh c Khoan tr thnh h c tr c a Nguy n B nh Khim. B Nh Th v n khng tho ch v h Phng khng c ch lm vua. Mi sau ny b Nh tnh c g p m t trang nam nhi lng chi ang ko l ng i ny c s lm vua, cn tu i mnh cao. Ng i chnh l M c nh M c. i m b ti c nu i v cho r ng ng Dung, v vua khai tri u c a

http://vi.wikipedia.org/wiki/Nguy%E1%BB%85n_B%E1%BB%89nh_Khi%C3%AAm