Ngy th c t p: 18/09/2011 Nhm th c t p: 3 H tn: Nguy n Qu c D ng Nguy n Ti n Giang Nguy n Th Di u H ng Nguy n Th H ng Lan

0814041 0814055 0814065 0814106

PH

NG PHP CHI T TR C QUANG XC

NH CH

1. GI I THI U 1.1 Kim lo i ch Pb l m t kim lo i mu xm nh t, b m t b oxy c a khng kh oxy ha nn m c.Pb nng ch y nhi t 3270C si 17400C, bay h i t i 500 - 6000C. D dng t o h p kim v i thi c v cc kim lo i khc. Phn t l ng 207 vC. Pb c t tr ng cao, m m, d gia cng, c d n i n th p b n v i tc ng an mn, c kh n ng t o h p ch t v i nhi u ch t h u c nn c th ng d ng trong nhi u ngnh cng nghi p s n xu t khc nhau. Theo t ch c v ki m sot cc ch t c v cc b nh t t c a M (USATS v DR) ch c x p vo danh sch ch t c c c. Khi hm l ng Pb trong c th v t kh i ng ng cho php (>39 ppm), n ng Pb trong mu v t qu 0,8 ppm th Pb s c tc h i i v i con ng i. N tham gia t o ph c v i cc oxo trong enzyme v gy nh h ng n h u h t qu trnh t ng h p mu v khong ch t. Pb c n tr vi c s d ng O2 v glucoza gi i phng n ng l ng cho qu trnh s ng, i u c th nh n th y khi n ng Pb trong mu kho ng 0,3 ppm. V i cc n ng cao h n trong mu (> 0,8 ppm), Pb c th gy nn hi n t ng thi u mu do thi u hemoglobin. Khi hm l ng Pb trong mu n m trong kho ng (> 0,5 - 0,8 ppm) th Pb gy ra s r i lo n ch c n ng c a th n v ph h y no. Tc h i nghim tr ng c a Pb i v i c th con ng i l lm gi m ch c n ng th n, gi m ch c n ng h th ng sinh s n, gan, no v h th ng th n kinh, gy m y u v t vong. Ng c c p tnh do ch th ng t g p, ng c tr ng di n l do n ph i th c n c ch a m t l ng ch tuy t nh ng lin t c hng ngy. Ch c n hng ngy c th h p thu t 1 mg ch tr ln, sau m t vi n m s c nh ng tri u ch ng c hi u: h i th th i, s ng l i v i vi n en l i, m ch y u, n c ti u t, trong n c ti u c poephyrin, ph n d b s y thai. Cc tri u ch ng th ng th y khi b ng c ch l: au u, hn m, d b kch ng, bu n nn, to bn, n khng ngon, b chu t rt.quan tr ng l gy nh h ng n no v th n kinh, v lu di gy ra b nh v th n, t n h i no v b nh thi u mu. Ch tch t trong c th con ng i qua ng tiu ha ho c h h p. N c ng t l m t trong nh ng nguyn nhn tr c ti p ho c gin ti p d n n ng c ch. nh ng vng c hm l ng ch cao khi tr ng tr t hay ch n nui th ch c th tch t trong th c ph m. v v y xc nh ch trong m u n c ng t l c n thi t.

C nhi u ph ng php khc nhau xc nh hm l ng ch nh : ph nguyn t , phn tch i n ha, tr c quang. Trong bi th c t p ny chng em xc nh hm l ng ch b ng ph ng php chi t tr c quang. 1.2 Ph ng php tr c quang L ph ng php phn tch nh l ng cc ch t d a trn ph h p thu phn t trn nguyn t c: Chi u m t chm b c x vo v t th h p thu. D a vo ph n nh sng b h p thu b i v t ch t m suy ra hm l ng c a ch t . Kh n ng h p thu nh sng c a dung d ch mu c xc nh b i bi u th c nh l ng c a nh lu t Lambert-Beer. A= .l.C Trong A : l m t quang-kh n ng h p thu nh sng c a dung d ch mu : h s h p thu phn t mol L: chi u dy cuvet o C: n ng dung d ch mu

1.3 Xc nh ch b ng ph ng php tr c quang Ti n hnh chi t ch trong m u n c b ng dithizon. Dithizon t o ph c ch n l c v i Pb pH t 8.5 - 9.5.Khi ti n hnh chi t ta thm ng chu n v i nh ng n ng m amoni cittrat/cyanur, thm ng khc. nh l ng ng chu n ta ti n hnh hydroxilamin b ng cch d ng nh l Pb oxi ha m u v che c n nhi u c a cc ion nh h bi t. T

ng ch trong m u. c b ng dithizon. Dithizon t o ph c ch n l c v i m amoni cittrat/cyanur, thm ng khc. nh l ng ng chu n ta ti n hnh pH t 8.5 - 9.5.Khi ti n hnh chi t ta thm ng chu n v i nh ng n ng

Ti n hnh chi t ch trong m u n hydroxilamin b ng cch d ng nh l

oxi ha m u v che c n nhi u c a cc ion nh h bi t. T

ng ch trong m u.
N C N N C6H5 Pb/2 Dithizonar ch ( P = 520nm) N C6H5 N S C N N H C6H5 C5H5

HS

+ Pb

2+

H Dithizone ( P = 605m)

y y y y y y y

 M u NH3 n pH=2 Amonicitrat Hydroxylamine NH3 n pH=7.5 KCN NH3long n pH=9.5

Thm dithizon/CCl4 L p CCl4 Chi t cho n khi l p h u c c mu xanh khng i NH3 long

L p CCl4 o quang b c sng 520

quy trnh phn tch Pb v i thu c th dithizon

1.4 D ng c v ha ch t Ha ch t Pb: Pha dung d ch Pb lm vi c 10,00 ppm t dung d ch chu n 100,00 ppm: dng pipet rt 10,00 ml Pb 100,00 ppm cho vo bnh hai l n n v ch nh m c. u. m c, thm 200 ml n c c t 2 l n thu c dd nh m c 100 mL v nh m c b ng n cc t

Dithizone 40g/ml: pha long 100mL dung d ch g c dithizon thnh 250mL v i CHCl3, cho vo bnh l c m citrate/cyanua: pha s n NH4OH: l y 2 mL dung d ch NH3 NH4OH 1:9 D ng c v thi t b My h p thu quang ph Ph u chi t 125mL Bnh nh m c 25mL, 100mL, 250mL Pipet cc lo i Bercher

2. TI N HNH 2.1L p th chu n: y L y vo 6 ph u chi t ( ch a s n 40mL n c c t hai l n) l n l t cc th tch t m

0.5, 1.0, 2.0, 3.0, 4.0, 5.0 mL dung d ch Pb lm vi c 10 ppm. Thm ti p 10mL

amonicitrat/cyanua. Thm ti p 3 mL dung d ch dithizon lm vi c, l c m nh, m n p ch phn tch l p. Tch l p h u c vo m t ph u chi t khc kh v s ch. Ti p t c thm 1 mL dung d ch dithizon lm vi c, chi t cho (g p chung ph n dung mi h u c l i). Nh n xt: dung d ch dithizone c mu xanh l l n m pha d i, l p n c ch a Pb2+ CHCl3 c t tr ng 1.48 g/cm3 l n h n t tr ng n Sau khi l c, mu s c dithizone (0.5ml Pb) hm l ng Pb cc bnh t ng d n nn l ng n ph u 6 (5ml Pb) , mu thay m, khi cho vo ph u chi t th l p xanh c pha trong dung mi i. h ng. Do i v i nh ng c nn dithizone chm xu ng d n tm b m v pha trn. V dithizone n khi mu xanh l c dithizon khng thay i

cc ph u chi t khc nhau. C th l t ph u 1 i t xanh en ng ph c c a ch t ng d n, nn cc bnh c mu c t o ra nhi u l n t mu dithizone cn h ng c a ph c v xanh

xanh en l do dithizone d nhi u nn mu dithizone l n t mu ph c. bnh c l ng Pb t i nhi u th ph c ch d t. C nh ng bnh mu tm b m l do s ph i tr n gi a mu l c a dithizone. y Sau dng 10 mL dung d ch NH3 (1:99) ph n h u c n m d Dng n mu c c t hai l n r al ng NH3 d .

r a dung d ch dithizon d . Chi t l y

i vo bnh lng v ti p t c r a thm 2 l n NH3 n a,m i l n 10ml. ph n h u c nh t d n v chuy n d n sang u, NH3 t khng mu

Nh n xt: Sau m i l n r a, mu xanh en h ng. Bnh c n ng m t , mu h ng xu t hi n cng mn m

ch thm vo cng cao th mu xanh l th m cng nhanh m. Khi r a b ng NH3 l n l p trn. Cc ng ki m. ng dithizon d m khng dng ng pH 9.5 n u t r a ti p theo th mu vng nh t d n. r a l

chuy n sang mu vng

Mu vng l mu c a ion dithizonate trong mi tr y ta dng dung d ch NH3 (1:99)

dung d ch ki m khc nh NaOH hay KOH v: ph c b n trong mi tr

dng dung d ch ki m khc kh ch nh pH, m t s ch t khc n u c trong dung d ch s d dng t a trong mi tr ng baz m nh. nh m c 25 mL v nh m c b ng dung d ch CHCl3. o h p y Sau chi t ph n ph c dithizonat ch vo bercher kh v s ch c ch a Na2SO4 khan. Chuy n sang bnh thu t i b c sng 520 nm, s d ng dung d ch CHCl3 lm dung d ch so snh.

Nh n xt: Ta dng dung d ch CHCl3 lm dung d ch so snh m khng c n thm nh ng ch t khc c trong quy trnh nh nh ng m u tr ng trong cc bi tr c quang khc v: CHCl3 l dung mi c a ph c ch v i dithizon v sau khi chi t tch mnh ch l y ph n ph c ch dithizon CHCl3 L u : Dung d ch dithizon lm vi c nn pha v s d ng trong ngy Sau khi cho dung d ch dithizon vo ph u c n l c m nh gi a 2 pha. Trong qu trnh l c nn x van vi l n l n, c th lm bung n p ph u chi t. Khi r a b ng NH3 thao tc c n nhanh r a t ng bnh m t) M u ch phng th nghi m cung c p nhi u nn khng c n cho hydoxylamin. M t quang thu
0.50 1.00 2.00 3.00

nh m c b ng CHCl3 v em o quang. Nh v y m u em o quang

c a mnh ch c ph c ch dithizon v dung mi CHCl3 nn ch c n dng dung d ch lm dung d ch so snh m khng c n thi t ph i thm nh ng ch t c trong quy c m u tr ng. trnh v th c hi n chi t tch nh trong quy trnh

c s ti p xc

ng

cn b ng p su t v p su t trong bnh r t trnh m t l ng ph c ch (nn ti n hnh

c cid ha v khng ch a nh ng ion gy

c theo b ng sau
N ng 0.20 0.40 0.80 1.20 (ppm) A 0.043 0.086 0.167 0.289

Th tch rt (ml)

4.00 5.00

1.60 2.00

0.391 0.533

A 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 0 0 0.5

Duong chuan Pb
y = 0.2695x - 0.0269 R = 0.992

1.5

2 C(ppm)

2.5

D ng ph ng trnh h i quy: A=a+bC n=6 (n l s i m trn ng chu n)

6

C A
i i !1

! 9.3558

C A

! 0.05  0.2  0.6  1.0  1.2  1.5 ! 6.2 ! 0.03192  0.13219  0.38959  0.63156  0.75139  0.93074 ! 1.509
2 i

C
b!

! 8.84

n. Ci Ai  Ci . Ai n. Ci 2   Ci
2

! 0.26942885

C A  C . C A a! n. C   C
i i i i 2 2 i i

! 0.02637645

S re !

 a. Ai  b. Ci Ai n2
2

! 0.04330

S a ! S re .

C n. C   C
i 2 i i

! 0.0311235

Sb ! S re .

n n. Ci 2   Ci
2

! 0.019875

I a ! t0,95; f . I b ! t0,95 ; f .

Sa 6 Sb n

! 0.034

t0.95,f = 2.78 (f=6-2=4)

! 0.021

A ! (0.026 s 0.034)  (0.269 s 0.021)C

LOD } t 0.95, f * s residue b 6 1 0.04330 N m * } 2.78 * } 0.48334( ppm) 6 0.269 Nm

0.48 ppm

[ t= 2.78; N= 6, m=1]
LOQ } 10 * LOD } 1.6111( ppm) 3

1.61ppm

2.2Chu n b m u T m u ch c a PTN cung c p,

nh m c t i v ch. Rt 3 l n th tch 3ml m u cho c c t hai l n). L p l i cc thao tc nh l p nh n ng ch Gi bnh 0.300 tr trung

vo 3 ph u chi t s ch (ch a s n 40 mL n ng chu n. R i ti n hnh o quang v xc Thu c k t qu L n1 M t quang 0.299 L n2 0.303

L n3 0.298

C x Pb !

Ax  a 0.300  (0.026) ! ! 1.21189( ppm) b 0.269

Vbm 25.00 C Pb ! *1.2189 ! 10.0991( ppm) V pp 3.00
i

C Pb (bm) !

Ai !

A
n

! 0.2515

S S x ! re b

n( Ax  Ai ) 2 1 1   n m b 2 n C i2   C 2

0.04330 1 1 60.300  0.2515 ! 0.1153   0.269 6 3 0.269 2 6 v 8.84  6.2 2

=0.2227

QC Pb ! 10.10 s 0.22( Qg / ml )
2.3Hi u su t thu h i Rt 2 mL dung d ch m u ch (PTN) l n l n c c t hai l n), thm ti p l n l c 1mL 0.40 0.278 2mL 0.80 0.342 3mL 1.20 0.464 (10 ppm). L p l i cc thao tc nh l p K t qu thu V chu n N ng chu n(ppm) M t N ng
Ai ! n

t vo 3 ph u chi t ( ch a s n 40 mL

t cc th tch 1.0, 2.0, 3.0 mL dung d ch ch lm vi c ng chu n, r i ti n hnh o quang.

quang

t ng c a dung d ch
i

! 0.2515

C Pb1 !

A1  a 0.278  (0.026) ! ! 1.1301 ppm b 0.269

n( A1  Ai ) 2 1 1   n m b 2 n Ci2   C 2

S S x1 ! re b

A
2

0.04330 1 1 60.193  0.2515 ! 0.1753 !   0.269 6 1 0.269 2 6 v 8.84  6.2 2

C Pb 2 !

A2  a 0.342  (0.026) ! ! 1.368 ppm b 0.269

n( A2  Ai ) 2 1 1   n m b 2 n Ci2   C 2

S x2

S ! re b
!

A
2

0.04330 1 1 60.275  0.2515 ! 0.1740   0.269 6 1 0.269 2 6 v 8.84  6.2 2

C Pb 3 !

A1  a 0.464  (0.026) ! ! 1.8215 ppm b 0.269

n( A3  Ai ) 2 1 1   n m b 2 n Ci2   C 2

S x3

S ! re b

A
2

0.04330 1 1 60.464  0.2515 ! 0.1920 !   0.269 6 1 0.269 2 6 v 8.84  6.2 2

QC Pb ( tong ) 1 ! (1.13 s 0.18) ppm QC Pb ( tong ) 2 ! (1.37 s 0.18) ppm QC Pb ( tong ) 3 ! (1.82 s 0.20) ppm
N ng m u c trong bnh
V pipet Vbinhmuc * C mau !

nh m c 25ml:
2.00 *10.10 ! 0.808 ppm 25.00

C Pb (bm100) !

QC Pb mau ! (0.81 s 0.02) ppm

N ng dd chu n thu c:
C thuhoi 1 ! C tong 1  C ' mau ! 1.13  0.81 ! 0.32 ppm
 

C thuhoi 2 ! C tong 2  C ' mau ! 1.37  0.81 ! 0.56 ppm

 

C thuhoi 3 ! C tong 2  C ' mau ! 1.82  0.81 ! 1.01 ppm

 

Hi u su t thu h i c a qui trnh:



   

I 0.95,Cthuhoi1


I C1

=0.45

I 0.95,Cthuhoi 2
 

I C2

=0.23

I 0.95,Cthuhi 3


I C3

=0.17

Nh n xt: Hi u su t thu h i m t do thao tc ch a

t 78.06% do ph

ng php c n ph i tch chi t nhi u l n ng ph c ch c th b ng u. D ng c ch a

qua nhi u d ng c . Trong qu trnh r a dithizon d b ng NH3 l do l c chi t ch a t t v khng ki m sot c vi c l c chi t cho

c t t. Hi u su t ph thu c r t nhi u vo vi c l c chi t nn c th

c trng r a s ch. V v y hi u su t th p h n 100%