DALIIN TARHES

Sathtan ikmalli hava dallar Dallar ile ilgili ilk izler M.. 5000 yllarna dayanr. Dal yapma fikri ihtiyalar ve sualtnn kefedilme istei sayesinde ortaya kmtr.

M.. 6. yy'dan kalma Yunan vazosunda snger kartmak iin dalmak zere olan bir dalg

M.. 332 ylnda Byk Alexander'n dal an ile yapt bir dal

lk Gelimeler Nefes alma borusu: lk dnlen sathtan bir boru vastasyla nefes alarak srekli dipte kalabilmek olmutur. Ancak 3 feet derinde bile boru yardmyla nefes almak neredeyse imknszdr. Dalgcn ggs ksmna yaklak 200 pound'luk (90kg) bir g etki eder. Nefes alabilmek iin bu gc yenmek gerekir. Tarih boyunca yaratc aletler hep bu problemi yenmek iin tasarlanmtr. Bu resimde 1511 ylnda yaplm deri balk ve bu bala takl boru kullanan bir dalg.

Solunum torbalar Scuba tplerinin atas olarak kabul edilebilecek bir fikir olan hava kaynann dalg ile birlikte tanabilir olmas. M..9. YY'dan kalma bir Asya freski

Dal anlar 1500-1800 yllar arasnda gelitirilen dalglarn su altnda dakikalar yerine saatlerce kalmasna olanak salayan anlar. Serbest dal yaparken sualtnda kalnan sreyi uzatmak iin ba aa daldrlan variller

1690 ylnda ngiliz gkbilimci Edmund HALLEY'in yapt anda havay tazelemek iin suya daldrlm variller kullanlyordu

Dal elbisesi zellikle ngiltere'de kurtarma operasyonlarnn verimliliini arttrmak amacyla dal elbiseleri gelitirilmeye balanmtr. 1715 ylnda John LETHBRIDGE'in tek kiilik kapal dal elbisesi

lerleyen yllarda benzer dizaynlar yapld ancak hepsinin problemi anda olduu gibi belirli bir derinliin stne kamamalar olmutur.

Gerek teknolojik atlm 19. yy balarnda sualtna hava gnderen mekanik pompann bulunmasyla gereklemitir Kapal bir dalg elbisesi

Deane patentli dal elbisesi John ve Charles DEANE kardelerin 1823'te yaptklar Duman cihaznn 1828'de Dal elbisesine dn Dalg ayakta olduu srece sorunsuz i gren elbise dalg dtnde sratle iine su alyordu

Siebe'nin gelitirilmi dal elbisesi Augustus SIEBE'nin MK5 dal elbisesinin atas olan ilk kapal dalg elbisesi ve bal (1840)

Augustus SIEBE'nin yapt baln ve elbisenin dal hazrl

1840 Royal George gemisinin kurtarlmas 60-70 ft derinlikte 6-7 saat alan dalglarda daha sonralar nem verilmesi gerekecek romatizma benzeri dal rahatszlklar ortaya kmtr

Batk bir sava gemisinden toplarn karlmas

Byk kutular (caisson) Yandaki tanklar su ile doldurularak alma alanna indirilebilen birka kiilik Fransz Caisonu Caisson rahatszl (dekompresyon hastal) Bu odalarn kullanmnn yaygnlamas ile dalglar eklemlerde keskin arlar, solunum zorluklar gibi rahatszlklara yakalanmaya balamlardr Bu rahatszlklar tbbi olarak ilk aklayabilen fransz doktor paul bert olmutur (1878) Basn altnda hava solunduunda nitrojenin kan ve vcut doklarnda zndn ve ani klarda bu gazn hava kabarc haline gelerek rahatszlklara neden olduunu aklamtr

Hastaln srrnn zlmesinden ksa bir sre sonra basn odalar yaplm ve gemilere yerletirilerek tedavide kullanlmlardr ift blmeli eski tip bir basn odas

Vantilasyon ngiliz doktor j.s. haldane 1905-1907 yllar arasnda dalglar incelemi ve bir takm sorunlarn balk ierisinde biriken yksek karbondioksit seviyesinden kaynaklandn kefetmitir. ve bunun sonucu olarak hava sirklasyonu iin pompalar gelitirilmitir. Nitrojen narkozu 1920 ylnda derine yaplan dallarda kanda znen nitrojenin narkoz etkisi yaratt ve dalglarn bazlarnn bilinsizce hareket ettikleri bulunmutur

Tm bu rahatszlklarn basn kaynakl olmas nedeniyle mucitler basncn etkilerini ortadan kaldrmak iin zrhl elbiseleri gelitirmilerdir. Zrhl dal elbisesi (1 ATM)

Mk 5 derinsu dal takm 1905 ylnda birok dal problemini ortadan kaldran mk 5 dal bal gelitirilmitir. 1927 de eksoz valfi ve muhabere sisteminden sonra fazla deiiklie uramamtr.

Scuba (Self-Contained Underwater Breathing Apparatus) Uzun yllar kendinden ikmalli sualt solunum cihazlar (scuba) sadece teorik bir gerekti. Kompresrler ve basnl havay saklayabilecek tpler yeterli olmad iin gelimeler bu alanlardan sonra gereklemitir.

Demand tipi reglatr 1866 ylnda dizayn edildi ve patenti Benoist Rouquayrol tarafndan alnd. Ancak Rouquayrol'un konsepti scuba'ya adapte edilmek iin 60 yldan fazla beklemek zorunda kald.

Yksek basn tanklar ve demand reglatrn birletiren Jacques-Yves Cousteau ve Emile Gagnan aqua-lung olarak bilinen ak devre scuba'nn yaratclar olmulardr.

Karm gaz dallar 1919 ylnda Elihu Thomson, dalglarn helyum-oksijen'den oluan karm gaz kullanarak alma derinliini arttrabileceklerini nermitir. 1924 ylnda yaplan deneylerde herhangi bir zararna rastlanmayan heo2 pratik olarak 1939'da 245 ft derinlikte kullanlmtr.

Satrasyon dalgl Dallarla ilgili en byk sknt sre sknts olmutur. En fazla sreyi ise dekompresyon aldndan satrasyon dalgl gelitirilerek byk bir adm atlmtr. Derin su dal sistemi

Derin dalma sisteminde kullanlan personel transfer kapsl

Trk Deniz Kuvvetlerinde dalglk Kurtarma Grup Komutanl Gnmz modern cihaz ve teknikleri ile grev ve sorumluluklar:

Batm durumdaki gemi ve aralar karmak Batm durumdaki denizaltlara ilk mdahale Karaya oturmu gemileri yzdrmek ve kurtarmak Yedekleme ve hedef ekme Sualtnda kaybolmu nesnelerin aranp bulunmas ve kartlmasn salamak Karina, aft ve pervane kontrol amandra faaliyetleri ve tri gverte hizmetleri