KTV M-Viet Hung

Chng 1 Tng quan Kinh t hc
Mc tiu ca chng

nh ngha Kinh t hc Mt s nguyn l nn tng lm nh hng khi nghin cu kinh t hc
Nguyn Vit Hng
Phn nhnh kinh t hc Phng php phn tch kinh t Mt s khi nim kinh t c bn
nh ngha Kinh t hc
nh ngha Kinh t hc
Nhu cu x hi lun vt xa so vi kh nng p ng ca x hi t s ngun lc hin c.
KINH T HC l mn khoa hc v s la chn n gii thch ti sao cc c nhn, doanh nghip, hoc chnh ph li a ra la chn nh vy khi h phi i mt vi s KHAN HIM.
KHAN HIM l vn m c ngi giu v ngho u phi i mt.
nh ngha Kinh t hc
Nguyn l nn tng
Kinh t hc s tr li ba cu hi;
1. 2. 3.
NGUYN L NN TNG nh hng chng ta cch a ra cu hi v tm li gii cho nhng vn kinh t
Sn xut hng ha g v s lng bao nhiu? Sn xut hng ha bng cch g (K hay L)? Sn xut hng ha cho ai (giu/ngho)?
Nguyn l nn tng
Nguyn l nn tng
Nguyn l 1
Nguyn l 2
Chng ta phi i mt vi s nh i: do khan him v phi la chn nn chng ta phi chp nhn t b mt th nhn c mt th khc.
Chng ta a ra la chn da trn cc gi tr cn bin

Li ch cn bin (quy lut li ch cn bin gim dn) Chi ph cn bin (quy lut chi ph cn bin tng dn)
Gi tr ca th m ta t b c gi l chi ph c hi V d: n trng hc v nh ng, cng bng v tng trng, tht nghip v lm pht
VD: Bt ph 10.000VND; chng ta sn sng tr tin n bt 1 nhng khng chp nhn tr tip n bt 2 do li ch ca bt 2 gim v thp hn 10.000.
Nguyn l nn tng
Nguyn l nn tng
Nguyn l 3
Nguyn l 4
Trao i hng ha t nguyn s lm c hai bn mua v bn c li
Trong mt s trng hp, th trng gp phi nhng khuyt tt hoc do x hi khng ch theo ui duy nht mc tiu hiu qu (m cn c mc tiu cng bng) nn i khi chnh ph c th tham gia nhm ci thin tnh hiu qu hoc tnh cng bng.
Th trng l mt cch t chc trao i hiu qu do n m bo ngun lc c chuyn ti ni c nh gi tr cao nht.
Phn nhnh kinh t hc
Kinh t Vi m
Cc nh kinh t nhn nhn v phn tch nn kinh t l gii c ch hot ng ca n t hai gc vi m v v m.
Kinh t Vi m l mn hc nghin cu hnh vi ca cc c nhn v cc doanh nghip v cch thc tng tc gia cc tc nhn ny trn th trng
VD:

Kinh t Vi m vs. Kinh t V m Microeconomics vs. Macroeconomics
h gia nh mua bao nhiu hng ha, cung cp bao nhiu gi lao ng DN thu bao nhiu lao ng v bn bao nhiu hng ha Gi c c hnh thnh nh th no
Kinh t V m
Phn nhnh Kinh t hc
Kinh t V m l mn hc nghin cu chung ton b nn kinh t quc dn hoc nn kinh t ton cu.
Cc nh kinh t c th nhn nhn v phn tch nn kinh t t hai gc thc chng v chun tc.
VD:

Nghin cu tng trng kinh t, tht nghip, lm pht. Nghin cu cn cn thng mi, cn cn vn, t gi. Nghin cu chnh sch ti kha, tin t
Phn tch thc chng vs. Phn tch chun tc Positive Statements vs. Normative Statements
Phn tch thc chng
Phn tch chun tc
Phn tch thc chng cho bit nhng g ang thc s din ra.

Phn tch chun tc cho bit chng ta nn lm g.
N c th c chng minh l ng hoc sai N c th c kim chng t thc t
N ph thuc vo gi tr v cm nhn ca mi c nhn.
N rt kh c th kim nh c l ng hay sai.
Phng php phn tch kinh t
Cc bc phn tch
Mc tiu ca nh kinh t l a ra cc nhn nh thc chng ph hp vi thc t v gip chng ta hiu nn kinh t vn hnh ra sao, t c th lm nh hng cho cc nhn nh chun tc ca chng ta.
3. Kim chng m hnh 1. Quan st o lng 2. Xy dng m hnh
Vai tr ca gi thit
Cng c phn tch
Gi thit l ht sc cn thit v quan trng.
Phn tch bng li thng thng
Th gii qu phc tp v khng th thu tm ht cc nhn t => cn gi thit n gin ha
Khi gi c tng ln th lng hng ha m ngi tiu dng mun mua s c xu hng gim xung.
Nu gi thit li lm mo m qu nhiu thc t th m hnh c th a ra nhng nhn nh sai lm nghim trng.
Khi tht nghip tng cao th mc sn lng trong nn kinh t s gim xung
Cng c phn tch
Cng c phn tch
Phn tch bng ton: biu din v bin i thng qua cc phng trnh ton hc i n kt lun; biu din bng th,

Phn tch bng thng k v kinh t lng: thng k gi tr ca cc ch tiu kinh t, hi quy nh lng quan h gia cc bin.

Qd = a bP; a v b > 0 (1 Y/Y*) = (u u*): trong Y l sn lng thc t, Y* l sn lng t nhin; u l tht nghip thc t v u* l tht nghip t nhin.
Qd = 1000 50P (1 Y/Y*) = 2(u u*): quy lut Okun
Mt s khi nim kinh t c bn
Th trng:
Cung hng ha (S): phn nh lng hng ha (dch v) Qs m doanh nghip bn ti mi mc gi P.

15 10 P S
Th trng cnh tranh: khng c ngi bn hay ngi mua no c kh nng p t gi
Th trng phi cnh tranh: ngi bn hoc ngi mua c kh nng p t gi trong mt chng mc no .
Gi c:

Gi c danh ngha: biu din bng tin t Gi c thc t: phn nh gi tng i; cho bit chnh lch gia gi hng ha A vi mt bng gi chung
Qs = -20 + 3P
10
25
Cu hng ha (D): phn nh lng hng ha (dch v) Qd m ngi tiu dng mua ti mi mc gi P.
15 10 D P
H s co gin: phn nh mc nhy cm ca mt bin A khi mt bin B khc thay i. N c tnh bng % thay i ca bin A chia cho % thay i ca bin B. V d: % thay i ca lng cu (cung) khi gi thay i 1%. Co gin gi:
Qd = 70 - 4P
EP =
%Q P Q = %P Q P
10
30
Chng 2 Nhng vn trng tm ca Kinh t V m
Mc tiu ca chng

M t ngun gc ca Kinh t V m Gii thiu nhng vn trng tm ca Kinh t V m Nhim v ca nh kinh t v m L gii s bt ng tn ti gia cc nh kinh t v m
Nguyn Vit Hng
Ngun gc ca Kinh t V m
Ngun gc ca Kinh t V m
John Maynard Keynes xut bn cun L thuyt tng qut v Vic lm, Li sut, v Tin t nm 1936 nhn mnh ti vai tr chnh ph trong vic s dng
Kinh t V m hin i bt u xut hin trong thi k i khng hong.
L thuyt ca kinh t vi m ng h th trng t do khng gii thch v cha tr c cuc i khng hong
chi tiu gip nn kinh t n nh trong ngn hn, khng ri vo tnh trng thiu cu do t nhn chi tiu qu t.
Vn trng tm

Vn trng tm
Tng trng Kinh t Chu k kinh doanh Tht nghip Lm pht
Hot ng ngoi thng v u t nc ngoi (kinh t quc t)
Chnh sch chi tiu v thu kha ca chnh ph; chnh sch tin t ca chnh ph
Tng trng kinh t
Tng trng kinh t
Tng trng kinh t l s nng cao nng lc sn xut ca nn kinh t, v cng l mc sng ca ngi dn.
GDP tim nng
Khi nn kinh t ton dng cc ngun lc lao ng, t bn, ti nguyn, k nng t chc qun tr.
Tng trng kinh t c o bng Tng sn phm trong nc thc t (GDP thc t)
GDP thc t dao ng xung quanh GDP tim nng
GDP thc t l gi tr ca ton b H v DV c sn xut ra tnh theo gi ca mt nm c s.
GDP thc t (nghn t la tnh theo nm 1992
Tng trng di hn l
2.6% mt nm
GDP tim nng 4.4% mt nm GDP thc t
Chu k kinh doanh
GDP thc t bin ng xung quanh GDP tim nng
Chu k kinh doanh l nhng bin ng lp i lp li nhng khng nh k ca GDP thc t.
Nm
Tng trng kinh t M

Ngun: Bi ging Kinh t hc ca Michael Parkins
Chu k kinh doanh
Chu k kinh doanh
Cc giai on ca chu k kinh doanh
Cc im ngot
Suy thoi
nh tng trng
GDP thc t gim lin tc trong mt khong thi gian
Tng trng chm dt v suy thoi bt u
Tng trng
y suy thoi
GDP thc t tng
Suy thoi chm dt v tng trng bt u
Tng trng kinh t di hn ca M

GDP thc t (nghn t la tnh theo nm 1992
GDP tim nng nh tng trng Tng trng GDP thc t Tng trng
y suy thoi Suy thoi
Nm
Chu k kinh doanh ca nn kinh t M

Ngun: Bi ging Kinh t hc ca Michael Parkin Ngun: Bi ging Kinh t hc ca Michael Parkin
Tht nghip l nhng ngi mun lm vic, c n lc tm kim vic lm nhng khng c vic lm cho h.

nh hng ti sn lng ca nn kinh t nh hng ti thu nhp, tm l ngi lao ng v gia nh anh ta
T l tht nghip (% lc lng lao ng
Tht nghip
Nm
Tht nghip ca nn kinh t M

Ngun: Bi ging Kinh t hc ca Michael Parkin
Lm pht
Lm pht l s gia tng lin tc ca mc gi chung theo thi gian.

T l lm pht (% nm)
Nm
Lm pht qu cao v bt thng s gy ra tm l hoang mang ca dn chng, s mo m v bt n ca qu trnh sn xut.
Lm pht ca nn kinh t M
Kinh t quc t
Kinh t quc t
Hu ht cc nn kinh t u l nn kinh t m, tc l c quan h thng mi v ti chnh vi th gii.
Cn cn thng mi

Thng d thng mi Thm ht thng mi
Nhng bin ng ca tnh hnh th gii s tc ng ti tnh hnh kinh t trong nc
Cn cn vn (ti chnh)

Thng d vn Thm ht vn
Kinh t quc t

D tr ngoi hi quc gia T gi hi oi: t l trao i gia ngoi t vi ni t

T gi c nh
Nm
Kt hp hai ch t gi trn
Thm ht thng mi ca nn kinh t M

Cn
T gi th ni
cn ti khon vng lai (%GDP)
Nhim v ca chnh sch kinh t v m

1. 2. 3. 4. 5.
Cng c ca chnh sch kinh t v m
Thc y tng trng kinh t n nh chu k kinh doanh Gim tht nghip Kim sot lm pht mc thp Gim thm ht ngn sch v thm ht thng mi quc t
Chnh sch ti kha
Thay i chi tiu chnh ph v thu

Thc y tng trng di hn Lm trn chu k kinh doanh
Cng c ca chnh sch kinh t v m
Nhim v ca nh kinh t v m
Chnh sch tin t
D bo kinh t v m
NHTW iu chnh cung tin v li sut

Tng i thnh cng trong ngn hn nhng thng tht bi trong di hn
Kim sot lm pht Lm trn chu k kinh doanh
C qu nhiu yu t bt nh nh hng ti xu th kinh t khng th a vo d bo.
C rt t nh kinh t tham gia vo cng vic ny
Nhim v ca nh kinh t v m
S bt ng ca cc nh kinh t
Phn tch v nghin cu kinh t v m
Nhn nh thc chng thng c mc nht tr cao hn gia cc nh kinh t
Phn tch v gii thch cc s kin kinh t khi n din ra
Nhn nh chun tc thng c mc bt ng cao do n da trn gi tr v cm nhn ca nh kinh t.
Tm hiu cu trc tng th ca nn kinh t Cc nh kinh t thng tp trung vo cng vic ny
Phi C in
S khc bit trong nhn nh thc chng tn ti gia hai trng phi kinh t
Phi Keynes
Gi nh gi c cc th trng u linh hot v duy tr th
Gi nh gi c cc th trng cng nhc trong ngn hn v do vy th trng khng phi lun cn bng
Phi C in vs. Phi Keynes Ph i Ph
trng lun cn bng
Cc chnh sch ca chnh ph gn nh khng c hiu qu n nh sn lng trong ngn hn.
Cc chnh sch ca chnh ph c hiu qu n nh sn lng trong ngn hn.
Chng 3 o lng GDP, tng trng kinh t, v lm pht
Mc tiu ca chng

Xy dng khi nim GDP Xy dng biu vng chu chuyn v phng php o lng GDP
Xy dng khi nim GDP thc t v tnh ton tng trng kinh t
Nguyn Vit Hng
Gii thch nhng hn ch ca ch tiu GDP vi vai tr l thc o v mc sng
Mc tiu ca chng

Tng sn phm trong nc
Xy dng khi nim lm pht Trnh by cch thc o lng Ch s gi tiu dng (CPI) v cch tnh lm pht
Tng sn phm trong nc (GDP Gross Domestic Product) l gi tr th trng ca tt c hng ha v dch v cui cng c sn xut ra trong mt nc v trong mt thi k nht nh.
So snh s ging nhau v khc nhau gia CPI v ch s iu chnh GDP
Gii thch mt s hn ch ca CPI trong vai tr o lng lm pht.
10
Tng sn phm trong nc
Tng sn phm trong nc
Gi tr th trng

Hng ha v dch v

S dng tin t (gi c) tnh ton 1 g trng + 1 vt mi = 2 con ? 1 nga c + 1 la ci = 2 con hay 3 con? 80.000VND*1 g trng + 60.000VND*1 vt mi = 140.000 (VND)
Ch tnh nhng sn phm c em ra trao i Khng tnh nhng sn phm t cung t cp
VD: nh nui g vt ri t m n
C mt s sn phm khng c em ra trao i nhng vn c c tnh theo gi th trng.
VD: nh ring nhng vn c tnh l ang thu nh v tr tin nh cho chnh bn thn.
Tng sn phm trong nc
Tng sn phm trong nc
Hng ha v dch v Cui cng
VD: cng ty my tnh mua cng $100, mainboard $200, mn hnh $150, ph kin khc $50 v lp rp v bn my tnh ti tay ngi tiu dng vi gi $600.
Tnh cc sn phm ti tay ngi tiu dng cui cng.
Sn phm trung gian l cc b phn k trn, sn phm cui cng l chic my tnh hon chnh ti tay ngi tiu dng
Khng tnh cc sn phm trung gian c dng lm u vo sn xut ra sn phm cui cng mt cch c lp Mc ch l trnh vic tnh trng
Chng ta ch tnh gi tr chic my tnh cui cng $600 v khng cn phi tnh li cc b phn mt cch c lp vo GDP.
Tng sn phm trong nc
Tng sn phm trong nc
VD: mt cng ty lp rp t mua dy chuyn lp rp t cng ty khc vi gi 1 triu USD v tui th dy chuyn l 10 nm.
GDP = 2 triu USD (t hon chnh) + 1 triu USD (dy chuyn) = 3 triu USD => ng/Sai???

t hon chnh cng hm cha c $100.000 (1 triu USD/10 nm), Gi tr dy chuyn bng 1 triu USD cng hm cha phn ny => tnh trng
Nm 1: cng ty mua cc b phn ngoi vi gi
Tuy nhin, GDP khng tr i phn khu hao ny v do vn c mt phn tnh trng bng gi tr hao mn ca t bn trong GDP.
1.5 triu USD v lp rp t hon chnh v bn cho ngi tiu dng vi gi 2 triu USD.
GDP = 3 triu USD l ng
11
Tng sn phm trong nc
Tng sn phm trong nc
Sn xut ra
Trong mt nc
Chng ta quan tm ti thi im sn xut ch khng quan tm ti thi im tin hnh mua bn sn phm trn th trng khi tnh GDP
ch nhng hot ng sn xut din ra trong ch S mi c tnh vo GDP Vit Nam
VD: chic t Ford Vit Nam ca cng ty Ford 100% vn nc ngoi c gi $35.000 => tnh vo GDPVN VD: bc ha ca ngi Vit Nam ang c tr Php v v rao bn $2000=> khng tnh vo GDPVN
VD: chic t sn xut ra 31/12/2005 v bn cho khch hng vo 15/1/2006 th gi tr chic t ny c tnh vo nm 2005.
Tng sn phm trong nc
Tng sn phm trong nc
Trong mt thi k nht nh
GDP l bin k (flow): phn nh lng to ra trong mt khong thi gian
Mi hot ng sn xut din ra t ngy 1/1/2006 ti 31/12/2006 s c tnh vo GDP nm 2006.
Bin im (stock) phn nh lng tn ti ti mt thi im.

VD: lng ca ci m mt gia nh hin c l 1 t => bin im VD: thu nhp ca mt gia nh mt nm l 100 triu => bin k.
o lng GDP
o lng GDP
Doanh nghip A Lng Doanh thu 15.000 35.000 10.000 25.000 20.000
3 phng php
Phng php gi tr gia tng (Value Added Approach )
Hng bn cho cng chng Hng bn cho DN B Li nhun
Chng ta c th lm sng t ti sao c ba cch tip cn u cho chng ta kt qu ging nhau v tnh hnh hot ng kinh t bng mt bi tp n gin
Phng php thu nhp (Income Approach) Phng php chi tiu (Expenditure Approach)
Doanh nghip B Lng Hng mua t DN A Doanh thu Li nhun 10.000 25.000 40.000 5.000
Hy tng tng mt nn kinh t ch vi hai DN. Bng bn tri cho bit cc giao dch ca mi DN trong mt nm.
12
o lng GDP
Doanh nghip A Lng Doanh thu Hng bn cho cng chng Hng bn cho DN B Li nhun 15.000 35.000 10.000 25.000 20.000
o lng GDP
Doanh nghip A
Cch tip cn thu nhp o lng

15.000 35.000 10.000 25.000 20.000
Cch tip cn gi tr gia tng o lng bng cch cng gi tr gia tng ca mi doanh nghip (ci
Lng Doanh thu Hng bn cho cng chng Hng bn cho DN B Li nhun
hot ng kinh t bng cch cng tt c thu nhp m cc nh sn xut nhn c Tng mc lng m hai DN tr l $25.000
m DN to ra thm).
VAA = 35.000 VAB = 40.000-25.000 = 15.000
GDP = VAA + VAB = 35.000 + 15.000 = 50.000
Tng li nhun ca hai DN l $25.000 Chng ta c tng s l $50.000
o lng GDP
Doanh nghip A Lng Doanh thu Hng bn cho cng chng Hng bn cho DN B Li nhun 15.000 35.000 10.000 25.000 20.000
o lng GDP
Cch tip cn chi tiu o lng hot ng kinh t bng cch cng s tin chi ra ca nhng ngi s dng sn phm cui cng Ngi s dng cui cng mua
Phng php gi tr gia tng:

GDP = VAi VAi l gi tr gia tng ca doanh nghip i trong nn kinh t
$10.000 t DN A v $40.000 t DN B. Tng chi tiu cng li bng $50.000
Phng php Gi tr gia tng

Nng dn VA nng dn Gi tr La m VA th Xay go VA th Lm bnh VA ch ca hng bnh
o lng GDP
VA
Chi tiu trung gian Chi tiu cui cng
Phng php thu nhp
Th xay go
GDP = w + r + i + + Te + D

Th lm bnh
Gi tr bt m
Ca hng bn bnh Ngi tiu dng
Gi bn bun bnh m Gi bn l chic bnh Chi tiu cui cng
w: thu nhp t tin lng r: thu nhp t cho thu t ai v u vo khc i: thu nhp t vn : thu nhp t li nhun Te: thu gin thu (VAT, tiu th c bit) D: khu hao
13
o lng GDP
o lng GDP
Chng minh ng nht thc trn.
Ban u, ta c: GDP = Cd + Id + Gd + X Thm bt yu t hng nc ngoi, ta c: GDP = (Cd + Cf) + (Id + If) + (Gd + Gf) + X (Cf + If + Gf)
Phng php chi tiu
GDP = C + I + G + NX

C: tiu dng ca h gia nh gm hng trong nc v hng nhp khu I: chi tiu u t ca doanh nghip G: chi tiu mua hng ca chnh ph NX: xut khu rng
GDP = C + I + G + X IM GDP = C + I + G + NX
o lng GDP
o lng GDP
Tiu dng h gia nh:

u t:

Tiu dng hng lu bn: t, xe my Tiu dng hng khng lu bn: thc phm Tiu dng hng bn lu bn: qun o Tiu dng dch v: y t, ti chnh
u t c nh vo kinh doanh: my mc, thit b u t vo nh u t vo hng tn kho: nguyn liu, bn thnh phm, thnh phm lu kho.
Vic phn chia thnh cc nhm v theo di bin ng ca tng nhm gip d bo din bin kinh t
Bin ng ca lng hng tn kho thng c dng d bo chu k kinh doanh.
o lng GDP

o lng GDP
u t l bin k T bn l bin im
Lng t bn gim do s hao mn, h hng ca my mc khu hao
T bn gm nh my, thit b, nh vn phng, nguyn liu v bn thnh phm lu kho c s dng sn xut hng ha v dch v
Tng u t I tr i phn khu hao s thu c U T RNG.
14
T bn v u t
4
u t rng Tng u t Khu hao
o lng GDP
Chi tiu mua hng ca chnh ph G

Ch tnh giao dch hai chiu i ng Khng tnh cc khon chi tr cp (giao dch mt chiu)
2
T bn Ban u
1
T bn
T bn Ban u tr khu hao
T bn Ban u tr khu hao
T bn Ban u
Xut khu rng NX

Thng d thng mi: NX > 0 Thm ht thng mi: NX < 0
Jan. 1, 2006
Thi gian
Trong nm 1996
Dec. 31, 2006
o lng GDP
Tng chi tiu, tng thu nhp v sn lng

100 80
NX G I C GDP
Khu hao Thu gin thu rng Thu nhp t doanh Li Li nhun Tin thu t Lng v thu nhp t lm cng
Cc khon chi tiu khng thuc GDP

1. 2. 3. 4.
Hng ha v dch v trung gian
Ti sn ti chnh Tr cp, vin tr
% GDP
Hng ha qua s dng
60 40 20 0
Tng chi tiu
GDP
Tng thu nhp
Biu lung chu chuyn

S T H gia nh Y C G Chnh ph
CP vay Th trng Hng ha Th trng Ti chnh Nc ngoi vay
Tit kim h g
o lng GDP
C ba phng php tnh s cho cng mt kt qu.
Th trng Nhn t
I Doanh nghip
I C G NX
NX
Ti sao li xy dng ba phng php tnh?
Th gii
Doanh nghip vay
15
Cc ch tiu o lng thu nhp khc
Tng sn phm quc dn (GNP):
Sn phm quc dn rng (NNP):
GNP = GDP + NFA

NNP = GNP D
D: khu hao
NFA: thu nhp nhn t rng t nc ngoi NFA bng thu nhp ngi Vit Nam t cc nhn t nc ngoi (lao ng, tin vn,) tr i thu nhp ngi nc ngoi t cc nhn t Vit Nam.
Thu nhp quc dn (NI)
NI = NNP Te
Te: thu gin thu
Tnh ton tng trng kinh t

TH1
Thu nhp c nhn (PI):
TH2
PI = NI - li nhun gi li cng ty v cc khon gi li cng ty khc
GDP2006 = P06 Q06 = 1,1 t USD GDP2005 = P05 Q05 = 1,0 t USD GDP06 > GDP05 c tng trng kinh t v mc sng gia tng (gi s dn s khng thay i) hay S?
GDP2006 = P94 Q06 = 1,1 t USD GDP2005 = P94 Q05 = 1,0 t USD GDP06 > GDP05 c tng trng kinh t v mc sng gia tng (gi s dn s khng thay i) hay S?
Thu nhp c nhn kh dng Yd
Yd = PI - thu trc thu rng
Thu trc thu rng bng thu thu nhp c nhn tr i tr cp ca chnh ph cho c nhn
Tng trng kinh t hm s gia tng mc sng ca dn c ni chung (gi nh dn s khng thay i) tc l mi ngi dn s c tiu dng nhiu hng ha v dch v hn.
trng hp 1, ta khng chc chn vic Q06 > Q05 hay khng, do vy khng th kt lun c tng trng kinh t
trng hp 2, ta chc chn rng Q06 > Q05 v do vy nn kinh t c tng trng.
16
GDP danh ngha (GDPn)
GDP thc t (GDPr)
GDP danh ngha nm 2006 s dng gi ca nm 2006 tnh
GDP thc t s dng gi ca nm c s (gc) tnh.
VD: trng hp 1
VD: trng hp 2 Vit Nam hin nay ang s dng nm c s l 1994 tnh GDP thc t.
Tc tng trng kinh t nm 2006 c tnh bng phn trm gia tng ca GDP thc t nm 2006 so vi GDP thc t nm 2005.
GDP danh ngha nm 2006 Ch s iu chnh GDPnm 2006 = GDP thc t nm 2006
100
06 GDP
P = P
06 94
Q 06 Q 06
100
g06 =
Chn nm gc l 1994
GDP06 GDP05 r r 100% GDP05 r
Hn ch ca ch tiu GDP
Tc tng gi nm 2006 l phn trm gia tng ch s iu chnh GDP nm 2006 so vi ch s iu chnh GDP nm 2005.
Phc li kinh t phn nh mc hnh phc v tha mn ca dn chng.
GDP cao hn c phn nh c mc hnh phc v tha mn cao hn khng???
g 06 p
D 06 D 05 = GDP 05 GDP 100% DGDP
17
Hn ch ca ch tiu GDP
Hn ch ca ch tiu GDP
GDP bnh qun u ngi
GDP c nhng hn ch:

1.
Loi b nh hng ca quy m dn s

2.
B st hot ng sn xut t cung t cp Khng tnh ti vn cng bng v cc yu t khc nh tui th v mc dn ch
GDP tnh ngang gi sc mua (PPP - Purchasing Power Parity)
3. 4.
Khng tnh ti cht lng mi trng Khng tnh ti cu trc kinh t Khng tnh ti thi gian ngh ngi Sai s khi o lng (kinh t ngm)
Loi b s khc bit v gi c gia cc quc gia khi quy i v cng loi tin t
5. 6.
Khi nim lm pht
o lng lm pht
1.
Lm pht l s gia tng lin tc mc gi chung theo thi gian.
Chn gi hng
Gi hng ny gm cc hng ha tiu dng m mt ngi bnh thng mua
T l lm pht c tnh bng phn trm thay i mc gi trong mt thi k, thng l mt nm.
Gi hng ny c th bao gm hng tiu dng trong nc hoc hng tiu dng nhp khu
o lng lm pht
2.
Gi hng ngi tiu dng VN mua

Quyn s gi hng Vit Nam
2.9 8.2
Tnh chi ph gi hng
S dng gi c tnh ra chi ph gi hng ti mt s thi im

3.8
17.1
Hous ing Food/Beverage Trans port Medical Apparel Recreation

47.9
Thi im ca mt nm c chn lm nm c s 0 Thi im ca nm nghin cu t Thi im ca mt nm trc nm nghin cu t 1
7.6 2.4 10.1
Other Education
18
o lng lm pht
3.
o lng lm pht
4.
Tnh Ch s gi tiu dng CPI
Tnh t l lm pht t
CPI ti thi im t bng chi ph gi hng tnh theo gi thi im t chia chi ph gi hng tnh theo gi nm c s.
T l lm pht nm t bng phn trm thay i ca CPI nm t so vi CPI nm t-1.
CPI t
P Q = P Q
t 0
0 0
100
t =
CPI t CPI t 1 100% CPI t 1
Ch s gi tiu dng CPI v ch s iu chnh GDP

Ch s iu chnh GDP
Ch s gi tiu dng
Tnh tt c hng ha thuc GDP
Tnh hng ha tiu dng trong nc v nhp khu
Gi hng thng xuyn thay i Ch s Paasche
Gi hng c c nh
Nm
Ch s Laspeyres
So snh gia CPI v ch s iu chnh GDP
Hn ch ca ch s gi tiu dng
1.
2.
Khng phn nh c s thay i cht lng hng ha

T l lm pht (% nm)
Khng phn nh c s xut hin ca hng ha mi
Gi tng c th do cht lng tng CPI khng tnh ti s thay i cht lng phng i t l lm pht cao hn thc t
Hng ha mi thng xuyn xut hin thay th hng ha c: DVD thay VCD; Ch s gi tiu dng c th phng i t l lm pht so vi thc t do khng tnh ti hng ha mi thay th hng ha c.
19
3.
S dng t l lm pht
lch thay th
iu chnh cc yu t danh ngha khc nh tin lng, tin li, hp ng kinh t khc m bo gi tr thc t (sc mua) khng b suy gim
Gi g tng khin ngi ta chuyn sang tiu dng nhiu tht ln chi ph tng khng nhiu
Ch s gi tiu dng c nh gi hng v trng s tng nhm hng nn phng i t l lm pht cao hn so vi thc t.
S dng t l lm pht
Li sut (% nm) 15 Li sut danh ngha
Li sut danh ngha = Li sut thc t + T l lm pht i = r +
10
Li sut danh ngha cho bit s tin li thu thm v sau mt nm khi cho vay 1 ng.
Li sut thc t cho bit s hng ha mua c thm sau mt nm khi cho vay 1 n v hng ha.
0 Li sut thc t -5 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 1998
Chng 4 Tht nghip
Mc tiu ca chng

nh ngha lc lng lao ng, tht nghip Phn loi tht nghip Nguyn nhn ca tht nghip t nhin Chi ph v li ch ca tht nghip Tnh hnh tht nghip cc nc ang pht trin
Nguyn Vit Hng
20
Lc lng lao ng v tht nghip
Dn s ca mt quc gia chia thnh hai nhm:
Nhm trong tui lao ng c chia thnh hai nhm:
Nhm trong tui lao ng
Nhm trong lc lng lao ng
Nhng ngi c nhu cu lm vic (d xc nh khng???)
Nhng ngi trn 15 tui, quyn cng dn, sc khe bnh thng, hin khng tham gia qun i hoc mt s cng vic c bit khc.
Nhm ngoi lc lng lao ng
Nhng ngi khng c nhu cu lm vic
Nhm ngoi tui lao ng
VD: sinh vin, ngi ni tr,...
Dn s
Nhm trong lc lng lao ng c chia thnh 2 nhm

Trong tui lao ng
Ngoi TL
C vic Tht nghip
Lc lng Lao ng C vic
Ngoi LLL
Tht nghip
20
40
80
T l tham gia lc lng lao ng
Tng s gi lm vic
S ngi trong lc lng lao ng chia cho s ngi trong tui lao ng
L tng s gi lm vic ca nhng ngi c vic lm, cng vic ny c th l c ngy hoc na ngy.
T l tht nghip
S ngi tht nghip chia cho s ngi trong lc lng lao ng
N phn nh chnh xc hn thi gian lm vic, c bit ti cc quc gia nng nghip
21
T l tham gia LLL

% dn s trong LLL
% dn s trong TL
T l vic lm trong tui lao ng
T l vic lm trong TL
S ngi c vic lm chia cho s ngi trong tui lao ng
T l tht nghip
Nm
Th trng lao ng nc M
Nam
T l tham gia LLL
% dn s trong TL
T l vic lm trong TL
T l tht nghip tng trong thi k suy thoi v gim trong thi k tng trng
T l tham gia LLL N
T l vic lm trong TL
T l tham gia lc lng lao ng c xu hng tng

Tng mnh t l tham gia lc lng lao ng ca n gii Gim nh t l tham gia lc lng lao ng ca nam gii
Nm
Th trng lao ng nc M
S gi lm vic (t gi)
S gi lm vic trung
bnh trong tun
Nm a) Tng s gi
Nm b) s gi lm vic trung bnh ca mt ngi trong tun
Th trng lao ng nc M
Th trng lao ng nc M
22
C vic
Mt vic b vic, v hu
Th trng lao ng lun ng
Tng s gi lm vic cng bin ng theo chu k kinh doanh
Tuyn Mt vic mi b vic gi li
C nhng ngi rt lui khi LLL
Tht nghip
C nhng ngi tham gia LLL
S gi lm vic trung bnh trong tun c xu

Rt lui
hng gim theo thi gian.

Gia nhp
Gia nhp
C nhng ngi mt vic C nhng ngi c vic mi
Ngoi LLL
Thi lng tht nghip Lc lng lao ng v tht nghip
t hn 5 tun
Mt ngi s tr thnh tht nghip nu

1. 2. 3.
5-14 tun
Mt vic v tm kim cng vic khc B vic v tm kim cng vic khc Tham gia mi hoc tham gia li lc lng lao
Trn 27 tun 15-26 tun nh tng trng y suy thoi
ng v tm kim mt cng vic 0 10 20 30 40 50
% tht nghip
Mc tiu ca chng

Thi lng tht nghip khi nn kinh t suy thoi di hn thi lng tht nghip khi nn kinh t tng trng.
Phn nhiu s sm tm c vic tr li; phn cn li s tht nghip di hn.
23
Phn loi tht nghip

GDP thc t (t la 1992)
Phn loi tht nghip

T l tht nghip
Tht nghip phn ra lm hai loi
T l tht nghip
Tht nghip t nhin
GDP thc t GDP tim nng
Tht nghip tn ti khi nn kinh t ang hot ng trng thi ton dng ngun lc (tc l trng thi thng thng)
T l tht nghip t nhin
Tht nghip Chu k
Tht nghip chu k
Tht nghip tng thm khi nn kinh t ri vo suy thoi, ngun lc khng c ton dng.
Nm
Nm
a) GDP thc t
b) Tht nghip
Nguyn nhn tht nghip t nhin

1.
Nguyn nhn tht nghip t nhin phn ra thnh ba nhm

1. 2. 3.
Tht nghip tm thi Tht nghip do qu trnh lun chuyn lao ng v vic lm lin tc trn th trng

Tht nghip tm thi Tht nghip c cu Tht nghip theo l thuyt c in
ri b v gia nhp lc lng lao ng to thm hoc gim bt s vic lm

1.

2.
Tht nghip tm thi VD:

Tht nghip c cu S thay i cng ngh v cnh tranh quc t lm thay i yu cu k nng i vi ngi lao ng hoc thay i khu vc lm vic
sinh vin tt nghip tham gia th trng lao ng Ngi ph n sau khi sinh tham gia li th trng lao ng Mt doanh nghip ng ca v sa thi lao ng Mt ngi lao ng b vic tm cng vic khc
Tht nghip ny ko di hn tht nghip tm thi do qu trnh di chuyn hoc o to li.
Tht nghip ny tng i ngn
24

2.

3.
Tht nghip c cu VD
Tht nghip theo l thuyt c in Th trng lao ng
Nhu cu th hn, th c gim trong khi nhu cu th lp rp v sa cha in t tng nhng ngi th hn,... cn hc thm ngh lp rp v sa cha in t Thnh ph Nam nh, Vit Tr gim nhu cu vic lm; tnh Vnh Phc, Hi Dng tng nhu cu vic lm lung lao ng di c.
Cung lao ng
Cho bit s gi lao ng m ngi lao ng sn sng lm vic ti mi mc lng thc t.
Ngi lao ng ra quyt nh lm vic da trn nguyn tc cc i li ch gia ngh ngi v lng hng ha c tiu dng t
Khi tin lng tng
Hiu ng thay th: lm tng s gi lm vic v gim s gi ngh ngi
Do chi ph ngh ngi tr nn t hn
thu nhp do lm vic
Hiu ng thu nhp: lm gim s gi lm vic v tng s gi ngh ngi
Do c th tiu dng lng hng ha nh trc vi thi gian lm vic t hn v ngh ngi nhiu hn
Cung lao ng Nguyn nhn tht nghip t nhin

100
LS
Nu hiu ng thay th tri hn hiu ng thu nhp

Mc lng thc t
s gi lm vic s tng (ng ti nhng mc lng cao va phi tr xung) (ng cung l dc ln)
70
40
Nu hiu ng thu nhp tri hn hiu ng thay th s gi lm vic s gim (ng ti nhng mc lng rt cao) ng cung lao ng vng v pha sau.
150 200
S gi lm vic
25

3.
Tht nghip theo l thuyt c in
Mc lng thc t phi bng vi sn phm cn bin ca lao ng MPL
Cu lao ng
Cho bit s gi lao ng doanh nghip mun thu ti mi mc lng thc t
MPL gim dn khi L tng
Khi tin lng tng th doanh nghip s gim nhu cu lao ng
Cu lao ng

100
Kt hp cung cu lao ng (gi nh cung lao ng dc ln)

Mc lng thc t
70
LS
Mc lng thc t
40
Mc lng thc t cn bng w = $70
40
S gi lm vic cn bng trn th trng 200
LD
0
100 200
LD
0
200
S gi lm vic
S gi lm vic
Nu tin lng cao hn mc cn bng
LS
D cung
Tht nghip theo l thuyt c in l tht nghip pht sinh do tin lng b mc mc cao hn mc lng cn bng v gy ra tht nghip
Mc lng thc t
70 Tht nghip
LS
Lng ngi mun lm vic tng
Lng vic lm doanh nghip thu gim
Mc lng thc t
70
40
40
Mun lm vic ti mc lng hin ti nhng khng c
d cung lao ng to p lc gim lng xung mc cn bng.
LD
0
200 100 S gi lm vic
vic lm tht nghip do thiu cu
LD
0
200 100 S gi lm vic
26
Nguyn nhn tin lng cao hn mc lng cn bng

Lut tin lng ti thiu
ng h: to mc lng m bo cuc sng cho ngi lao ng v gia nh anh ta
Lut tin lng ti thiu Cng on L thuyt tin lng hiu qu
Phn i: gy ra tht nghip cho nhm lao ng t k nng c thu nhp thp v c hi vic lm hn ch
Cng on: hip hi ca cng nhn
L thuyt tin lng hiu qu: doanh nghip c li khi tr cho ngi lao ng mc lng cao

ng h: gip cng nhn khng b thua thit khi m phn lng v iu kin lm vic vi ch doanh nghip
Phn i:

Sc khe ngi lao ng c ci thin Cht lng ngi lao ng cao hn N lc lm vic ca ngi lao ng cao hn Gim tc thay th v tuyn mi lao ng
Gy ra tht nghip Khng lm tng tng li ch cho ngi lao ng m ch chuyn li ch t ngi ngoi cuc (mt vic) sang ngi trong cuc (tip tc lm vic)
Mc tiu ca chng

Tht nghip t nhin c th thay i

Do trng thi v cu trc kinh t Do nhng thay i nhn khu
gii n tham gia th trng lao ng nhiu hn
Do chnh sch ca chnh ph

Chnh sch bo him tht nghip Chnh sch i vi hot ng cng on
Do chnh sch tr lng cao ca doanh nghip
27
Chi ph v li ch ca tht nghip
Chi ph v li ch ca tht nghip
Chi ph tht nghip
Li ch ca tht nghip

Hao ph ngun lc x hi: con ngi v my mc
Tht nghip mang li thi gian ngh ngi v sc khe Tht nghip to s cnh tranh v tng hiu qu Tht nghip mang li thi gian cho hc hnh v trau di thm k nng
Quy lut Okun p dng cho nn kinh t M ni rng 1% tht nghip chu k lm sn lng gim 2.5% so vi mc sn lng tim nng
Tm l xu i vi ngi lao ng v gia nh

Cng nhn tuyt vng khi khng th c vic lm sau mt thi gian di Khng hong gia nh do khng c thu nhp
Tht nghip ngn hn gip ngi lao ng tm cng vic ng v ph hp tng hiu qu x hi
Tht nghip cc nc ang pht trin
Chng 5 Tng trng kinh t
Mt s dng tht nghip khc tn ti cc nc ang pht trin

Tht nghip ma v: nng dn v th xy Tht nghip tr hnh: ph n nh ni tr hoc thanh nin i hc thm trong khi thc s h mun i lm
Bn tht nghip: hiu sut lm vic rt thp cn b hnh chnh cc c quan nh nc
Nguyn Vit Hng
Con s tht nghip c cng b i khi khng phn nh chnh xc thc trng tht nghip , c bit l cc quc gia ang pht trin
Xu th tng trng di hn Mc tiu ca chng
Nc Japan Thi k 1890-1997 1900-1990 1900-1997 1870-1997 1870-1997 1900-1997 1900-1997 1870-1997 1900-1997 1870-1997 1900-1997 1900-1997 1900-1997 GDP thc t GDP thc t
u k
$1,196 619 922 1,738 1,890 570 1,824 3,188 708 3,826 537 587 495
cui k
$23,400 6,240 8,120 21,300 21,860 3,570 9,950 28,740 3,450 20,520 1,950 1,590 1,050
T l tng trng 2.82% 2.41 2.27 1.99 1,95 1.91 1.76 1.75 1.65 1.33 1.34 1.03 0.78
M t xu th tng trng di hn ca mt s nn kinh t th gii Trnh by cc nhn t quyt nh ti tng trng kinh t Gii thiu mt s l thuyt tng trng Trnh by cc chnh sch thc y tng trng kinh t
Brazil Mexico Germany Canada China Argentina United States Indonesia United Kingdom India Pakistan Bangladesh
28
Xu th tng trng di hn
35000 30000 3 2.5 2 1.5 15000 10000 5000 0
y il n a o e s esi a na ti na ic an az pa ad at hi n n ex m Br C Ja St an M er ge do C d G In te Ar ni U a n m sh di ta do In de k is ng la Ki Pa ng d Ba i te n
% tng trng
GDP thc t
25000 20000
Mt quc gia c xut pht im thp khng hn s mi c mc sng thp hn nc c xut pht im cao hn (Nht Bn vs. Argentina)
1 0.5 0
Nc GDP u k GDP cui k Tc tng trng
Mt nc c xut pht im thp khng hn s c tc tng trng kinh t cao hn mc trung bnh ca th gii (Pakistan v Bangladesh).
Mt nc c xut pht im cao hon ton c th duy tr mc tng trng cao so vi mc trung bnh ca th gii (c v Canada).
Nhn t quyt nh n tng trng kinh t v mc sng

Mc sng ph thuc vo s lng hng ha v dch v c tiu dng.
Nguyn nhn ca s khc bit v mc sng v tc tng trng kinh t l g?
S lng hng ha v dch v c tiu dng ph thuc vo s lng hng ha v dch v c sn xut ra, tc l nng sut lao ng.
Mc sng ph thuc vo nng sut lao ng
29
Nng sut ph thuc vo

1.
Nng sut ph thuc vo

2.
T bn hin vt
Vn nhn lc Vn nhn lc phn nh nhng tri thc v k nng m nh qun l, ngi k s, ngi th c trang b thng qua gio dc v kinh nghim. Vn nhn lc cao mang li nng sut cao Vn nhn lc cng ch gia tng ti mt ngng (sau khi c ht sch) khng gii thch c s gia tng nng sut theo thi gian.
T bn hin vt phn nh s lng my mc trang b cho ngi lao ng
T bn hin vt cao gii thch c nng sut cao
Quy lut li tc cn bin gim dn ca t bn hin vt
T bn hin vt cao hn khng gii thch c s gia tng nng sut (tng trng) theo thi gian.
Nng sut ph thuc vo

3.
Nng sut ph thuc vo

4.
Ti nguyn thin nhin Ti nguyn ti to v ti nguyn khng th ti to Du m l ngun ti nguyn cc k quan trng gii thch s giu c ca mt s nc Trung ng. Ti nguyn khng phi l yu t quyt nh ti tng trng nng sut trong di hn (ti nguyn cn kit)
Tri thc cng ngh Pht kin ca con ngi v cc phng thc qun l v sn xut mi lm nng cao nng sut (lm cun sch dy hn v hu ch hn)

Mt t nng dn c th nui sng c mt quc gia Mt chic my tnh x l cng vic ca c trm ngi.
y l yu t quyt nh n mc nng sut cao v c mc tng trng cao ca nng sut.
Mt s l thuyt tng trng
Y = AF ( K , L, H , N ) Y
= AF K , H , N ,1 L L L L y = AF (k , h, n)
Cc l thuyt tng trng tp trung phn tch xu th tng trng trong di hn ca nng sut (sn lng tnh trn mt lao ng) Cc l thuyt tng trng khng cp ti nhng bin ng trong ngn hn ca nng sut.
Trong y: nng sut bnh qun (sn lng chia cho s lao ng) k: t bn trang b cho mt lao ng h: vn nhn lc tnh trn mt lao ng n: ti nguyn tnh trn mt lao ng A: tin b cng ngh
30
L thuyt tng trng c in ca Malthus
Ni dung l thuyt tng trng c in ca Malthus
Nng sut nng nghip tng khi din tch t nng nghip m rng sinh nhiu, cht gim Khi khai thc ht din tch t, dn s tip tc tng nng sut nng nghip gim (quy lut li tc gim dn) cht tng, sinh gim Dn s s dng ti mt ngng Pop* v mc sng ca mi ngi duy tr ti khng cn tng trng.
L thuyt nhn khu ra i cui th k 18, thi k u ca cch mng cng nghip.
L thuyt d bo nn kinh t s t ti mt mc sng va duy tr s sng v khng cn tng trng na.
Hn ch ca l thuyt tng trng c in ca Malthus
L thuyt tng trng ca Harrod-Domar.
Khng tnh ti s xut hin ca t bn lm tng nng sut nng nghip
Tc gi Harrod (Anh) v Domar (M) nghin cu c lp vo nhng nm 1940.
do xut hin khu vc cng nghip khi ngi nng dn chuyn sang lm vic ti khu vc cng nghip
Khng tnh ti tin b khoa hc lm tng nng sut nng nghip Khng tnh ti s gia tng nng sut khu vc cng nghip v dch v
L thuyt ny nhn mnh ti vai tr ca tit kim (chuyn ha thnh u t vo t bn) s m bo vic tng trng lin tc trong di hn.
Ni dung l thuyt tng trng ca Harrod-Domar
Hn ch ca l thuyt tng trng Harrod-Domar
Gi nh t bn khng i mt vi quy lut li tc gim dn (t l t bn trn sn lng khng i)
Gi nh t bn khng i mt vi quy lut li tc gim dn i lp vi cc phn tch vi m truyn thng
Nu t l tit kim ln b p phn hao mn t bn v dn s tng th nn kinh t s lun c tng trng.
Coi t l tit kim l yu t ngoi sinh khng ph thuc vo trng thi tng trng
Ch ch trng yu t t bn m b qua cc yu t vn nhn lc v tin b cng ngh.
31
L thuyt tng trng tn c in ca Solow
Ni dung l thuyt ca Solow

L thuyt ca Solow (gii Nobel Kinh t nm 1987) ra i nm 1956 v k tha l thuyt ca Harrod-Domar
Gi nh t bn i mt vi quy lut li tc gim dn. T bn cao hn mang li mc nng sut cao hn nhng khng duy tr c tc tng trng nng sut cao.
L thuyt ny nhn mnh ti t bn hin vt v c bit l ni ti tin b cng ngh vi vai tr l nhn t duy nht quyt nh ti tng trng di hn.
Tin b cng ngh l nhn t mang li tng trng nng sut trong di hn.
Hn ch ca l thuyt Solow

L thuyt tng trng mi (ni sinh)
Coi t l tit kim l yu t ngoi sinh Coi tin b cng ngh l yu t ngoi sinh
Cc tc gi Arrow, Romer, Lucas, Grossman v Helpman, Aghion v Howitt a ra v hon thin dn trong vi thp nin gn y.
Chng ta khng t quyt nh c tc tng trng.
L thuyt ny nhn mnh ti u t vo t bn hin vt, gio dc tng vn nhn lc, v nghin cu trin khai mang li tin b cng ngh.
Chnh sch thc y tng trng kinh t Cc chnh sch lm gia tng cc nhn t t bn hin vt k, vn nhn lc h, ti nguyn n, v tin b cng ngh A s gip thc y tng trng kinh t.
Ni dung l thuyt tng trng mi (ni sinh)
Cho rng u t vo t bn cp v m khng i mt vi tnh li tc gim dn do hiu ng lan truyn tch cc.
Ni sinh ha t l tit kim, tin b cng ngh v vn nhn lc ph thuc vo trng thi tng trng
Cho rng nh hng ca tng t l tit kim di hn hn rt nhiu so vi m hnh tn c in d bo.
32
Chnh sch thc y tng trng kinh t

1.

(a) Tng trng 1960-1991
South Korea Singapore Japan Israel Canada Brazil West Germany Mexico United Kingdom Nigeria United States India Bangladesh Chile Rwanda 0 South Korea Singapore Japan Israel Canada Brazil West Germany Mexico United Kingdom Nigeria United States India Bangladesh Chile Rwanda 1 2 3 4 5 6 7 0 10 20 30 40
Chnh sch u t
(b) u t 1960-1991
Mi quan h gia u t v tng trng kinh t t ra khng kht
u t lm gia tng t bn hin vt, tng tin b cng ngh thng qua nghin cu trin khai, v do lm tng nng sut.
Nng sut gia tng lm tng mc tiu dng v tit kim, qua lm tng mc u t.
% tng trng
u t, % GDP

M i q u an h g i a t l tn g tr n g v t l u t
40

u t trong nc (chng tip theo) u t nc ngoi
% u t s o v i G D P
35 30 25 20 15 10 5 0 0 1 2 3 4 % t n g tr n g 5 6 7 8
u t nc ngoi trc tip

Ngi nc ngoi trc tip qun l hot ng s dng vn Ph bin cc nc ang pht trin v pht trin
u t nc ngoi gin tip

Ngi nc ngoi ti tr vn v ngi trong nc qun l vn t ph bin cc nc c h thng ti chnh yu km, c bit pht trin ti cc quc gia pht trin.
Chnh sch thc y tng trng kinh t Chnh sch thng mi t do

2.
M sn xut 1 gi c 10 o v 3 my tnh Vit Nam sn xut 1 gi c 6 o l 1 my tnh. sn xut my tnh (chi ph c hi l 10/3).
ng h thng mi t do
Vit Nam nn sn xut o (chi ph c hi l 1/6 my tnh) v M nn

L thuyt li th so snh ca Ricardo
Sau 1 gi, M sn xut 3 my tnh cn Vit Nam sn xut 6 chic o. Hai nc trao i theo t l 1 my tnh: 5 o

Mi nc sn xut hng ha m nc c li th so snh (chi ph c hi nh hn) ri trao i vi nhau s m rng gii hn tiu dng ca c hai quc gia so vi khi mi quc gia t sn xut v tiu dng.
VN c 1 my tnh v 1 o sau 1 gi > 1 my tnh M c 2 my tnh v 5 o sau 1 gi > 1.5 my tnh v 5 o
C hai nc u c li hn t thng mi.
33
Chnh sch thc y tng trng kinh t Chnh sch thng mi t do

2.
2.
Chnh sch thng mi t do
Phn i thng mi t do
ng h thng mi t do
Chnh sch hng ra xut khu thnh cng cc nc ng : Singapor, Hn Quc, i Loan, Malaysia
Chnh sch thay th hng nhp khu: cc nc M Latin nh Brazil, Argentina, Bolivia tng thnh cng trong nhng nm 1960.
Bo h ngnh cng nghip non tr bng thu quan v hn ngch
Xu th hi nhp khu vc v ton cu ha.
Ngy nay, cc chnh sch ny khng cn thnh cng v nhng ch cho chnh sch m ca v t do thng mi.

2.

3.
Chnh sch thng mi t do

Chnh sch gio dc

T chc Thng mi Th gii (WTO) vi khong 150 nc thnh vin Mt lot cc t chc kinh t khu vc: EU, ASEAN, APEC, ASEM, NAFTA, Mt lot cc k kt thng mi song phng.
Gio dc cp 1 v cp 2 thng c t l li tc cao hn so vi gio dc cc bc cao hn. Chy mu cht xm Tt hay Xu? Gio dc Vit Nam
Chnh sch thc y tng trng kinh t Quyn s hu ti sn v n nh chnh tr Kim sot tc tng dn s Nghin cu trin khai
Chng 6 H thng ti chnh Tit kim v u t
4. 5. 6.
Nguyn Vit Hng
34
Mc tiu ca chng

H thng ti chnh
Trnh by cu trc h thng ti chnh Phn tch m hnh th trng vn vay

Gm cc th ch gip khp ni tit kim ca ngi ny vi u t ca ngi khc.
Cc nhn t quyt nh ti tit kim Cc nhn t quyt nh ti u t
N gip chuyn ngun lc nhn ri t nhng ngi tit kim ti nhng ngi i vay c kh nng s dng hiu qu ngun lc.
Trnh by cc chnh sch thc y u t trong nc
H thng ti chnh
Th trng ti chnh
H thng ti chnh c chia thnh hai b phn

Th trng ti chnh gm cc th ch m qua ngi tit kim c th TRC TIP cung cp vn cho nh u t (doanh nghip).

Th trng ti chnh Trung gian ti chnh
Th trng c phiu Th trng tri phiu
Th trng ti chnh
Th trng tri phiu
Th trng ti chnh
Th trng c phiu
Th trng tri phiu

Th trng c phiu
Tri phiu l chng ch n, n ghi nhn ngha v n ca t chc pht hnh tri phiu i vi ngi nm gi tri phiu
C phiu l chng ch gp vn, n ghi nhn quyn s hu ca ngi nm gi c phiu vi ti sn v li nhun ca cng ty pht hnh c phiu
Thi hn xc nh T chc pht hnh c ngha v tr li v gc theo mc li sut v thi hn ghi trn tri phiu
Thi hn khng xc nh (khi no cng ty cn tn ti)
Cng ty s chia c tc theo tnh hnh li nhun
Ngi nm gi c phiu cn kim li tc t chnh lch gi
IOU
35
Trung gian ti chnh
Trung gian ti chnh
Trung gian ti chnh gm cc th ch m qua ngi tit kim c th GIN TIP cung cp vn cho nh u t (doanh nghip).

Ngn hng thng mi

Nhn tin gi t nhng ngi tit kim v tr li cho h Cho vay nhng ngi cn vay vn v p mt mc li cao hn mc li huy ng.
Ngn hng thng mi Qu h tng
To ra mt phng tin trao i l sc hay ti khon tin gi khng k hn.
Trung gian ti chnh
Trung gian ti chnh
Qu h tng
Mt s dng khc

L th ch pht hnh c phiu ra cng chng v s dng s tin thu v mua cc danh mc c phiu, tri phiu ca cc cng ty khc trn th trng.
Qu tn dng Cng ty bo him Cng ty u t Cng ty cho thu ti chnh
Cho php nhng ngi tit kim nh l c th a dng ha u t Tn dng u th v k nng kinh doanh chng khon ca nh qun l
M hnh th trng vn vay
Mc ch ca m hnh
ng nht thc thu nhp quc dn
Gii thch xem tit kim v u t trong nn kinh t c quyt nh nh th no.
Gi nh nn kinh t ng, NX = 0
GDP = Y = C + I + G Y C G = I (Y C T) + (T G) = I Sn = Sp + Sg = I
Ch ra cc nhn t lm thay i trng thi cn bng ca tit kim v u t trong nn kinh t.
36
Tit kim t nhn bng tng thu nhp tr i phn thu phi np cho chnh ph v tr i phn tiu dng cho hng ha v dch v.
Tit kim chnh ph bng ngun thu t thu ca chnh ph tr i phn chi tiu mua hng ca chnh ph
Tit kim t nhn = Y T - C
Tit kim chnh ph = T - G
Hnh vi tit kim ca h gia nh ph thuc:
Hnh vi tit kim ca chnh ph ph thuc

S thu m h g phi np (thu thu nhp v thu nh vo tin li tit kim) (nghch chiu)
S thu chnh ph thu c Chng trnh chi tiu ca chnh ph
Thu nhp k vng trong tng lai (nghch chiu) Li sut thc t (thun chiu) Sc mua ca lng ca ci tch ly (nghch chiu)
Hnh vi u t ph thuc
Cung vn vay trn th trng cho bit nn kinh t (gm h gia nh v chnh ph) s tit kim bao nhiu ti mi mc li sut thc t.
Li tc k vng

Trin vng kinh t (thun chiu) Tin b cng ngh (thun chiu) Chnh sch thu (nghch chiu)
Cu vn vay trn th trng cho bit nn kinh t (doanh nghip) mun vay bao nhiu u t ti mi mc li sut thc t
Li sut thc t (nghch chiu)
37

Li sut Cung

Li sut cn bng l 5% Lng vn vay cn bng l $1200.

5%
Tit kim bng $1200 u t bng $1200
Cu 0 $1,200 Lng vn vay

Li sut
2. Nhu cu vay vn u t vo t bn mi gim
Cung
1.Tiu dng gim v tit kim tng
Cc nhn t lm dch chuyn ng cung vn vay
7%
4. y li sut gim xung 3. D tha vn
S(r) = Y C(r) - G

Thu nh vo thu nhp t tin li tit kim Thu nhp k vng Sc mua ca lng ca ci tch ly Chi tiu chnh ph
5%
Cu 0 $1,200 Lng vn vay
Chnh sch thc y u t

1.
Cc nhn t lm dch chuyn ng cu vn vay I(r)

Chnh sch gim thu i vi thu nhp t tin li tit kim

Thu nh vo thu nhp t u t Trin vng kinh t Tin b cng ngh
Dn chng s gim tiu dng v tng tit kim Tng tit kim tng lm gim li sut u t tng
38
Chnh sch thc y u t

Li sut Cung1 Cung2
Chnh sch thc y u t

2.
Chnh sch gim chi tiu chnh ph

Chnh ph gim chi tiu Tit kim chnh ph v tit kim quc dn tng Li sut gim u t tng y c gi l hin tng thoi lui (crowding out), tc l c s thay th gia chi tiu chnh ph v u t khu vc t nhn.
1. D cung
5%
2. Ls gim
4% Cu 0 $1,200 $1,500
3. u t tng
Lng vn vay
Chnh sch thc y u t

Li sut Cung1 Cung2
Chnh sch thc y u t

3.
Chnh sch gim thu u t
Kch thch cc doanh nghip mun u t nhiu hn Nhu cu vay vn tng lm tng li sut Tit kim tng p ng nhu cu vn vay tng u t tng
1. D cung
5%
2. Ls gim
4% Cu 0 $1,200 $1,500
3. u t tng
Lng vn vay
Chnh sch thc y u t

Li sut Cung1
Chnh sch thc y u t
Mt s chnh sch thc y u t khc
6%
2. Ls tng
1. D cu
Thc y nghin cu trin khai lm tng tin b cng ngh nhu cu u t tng
5% Cu2 Cu1 0 $1,200 $1,500 Lng vn vay
To mi trng u t an ton v hp dn, mi trng kinh t v m sng sa thu ht u t
3. u t tng
39
Chng 7 Tng cung - Tng cu
Mc tiu ca chng
Gii thch nhng nhn t no quyt nh ti tng cung hng ha v dch v (AS)
Gii thch nhng nhn t no quyt nh ti tng cu hng ha v dch v (AD)
Nguyn Vit Hng
Xc nh trng thi cn bng v m
Mc tiu ca chng
M hnh AS-AD
Gii thch nhng tc ng ca thay i tng cung v tng cu ti sn lng, tht nghip, v mc gi.
M hnh AS-AD gip chng ta hiu

1. 2.
Tng trng ca GDP tim nng Bin ng ca sn lng v vic lm trong chu k kinh doanh
Gii thch tng trng, lm pht bng m hnh AS-AD v vn dng cho Vit Nam
3.
Lm pht
Tng cung
Tng cung
Tng cung (AS Aggregate Supply) phn nh tng lng hng ha v dch v m nn kinh t sn xut ra ti mi mc gi chung.
Nng lc sn xut ca mt nn kinh t ph thuc vo

Lng t bn K Lng lao ng L Vn nhn lc H Tnh trng cng ngh T Ngun ti nguyn N
40
Tng cung
Tng cung
Hm sn xut ca ton b nn kinh t c th tm lc trong hm s sau:
Phn tch tnh ti mt thi im
T bn, cng ngh, vn nhn lc, ti nguyn khng thay i (c nh)
Y = F(K,L,H,T,N)
Lao ng c th thay i
S ngi lm vic v s gi lm vic tng cao s mang li mc sn lng cao hn
S ngi lm vic v s gi lm vic gim s mang li mc sn lng thp hn
Tng cung
Tng cung
S vic lm v s gi lm vic c th tng cao hoc gim xung trong mt khong thi gian, nhng trong lu di th n s phi tin v trng thi t nhin sn lng thc t c th cao hn hoc thp hn sn lng tim nng trong mt khong thi gian nhng rt cuc cng s phi tin v mc sn lng tim nng.
Khi s ngi lm vic v s gi lm vic trng thi ton dng L* (khng qu cao hoc khng qu thp), t l tht nghip bng t l tht nghip t nhin th mc sn lng ca nn kinh t l Y* c gi l mc sn lng tim nng.
Tng cung
Tng cung
Xt trong ngn hn
Nguyn nhn ca s bin ng vic lm v bin ng sn lng trong mt khong thi gian ny l g?
Gi c mt s th trng (th trng hng ha v th trng lao ng) cha kp iu chnh cn bng li th trng. Thng tin mi ngi tip nhn cha hon ho v chnh xc nn gi c trn cc th trng cha phn nh ng kt cc cc bn tham gia th trng thc s mong mun.
41
Tng cung
Tng cung
Ngi ta quan st thy rng khi gi c mt s th trng tng ln th s vic lm to ra tng v mc sn lng tng.
Bn nguyn nhn
1. 2. 3. 4.
L thuyt tin lng cng nhc L thuyt gi c cng nhc L thuyt nhn thc sai lm ca cng nhn L thuyt thng tin khng hon ho
Ti sao???
Tng cung
1.
Tng cung
L thuyt tin lng cng nhc Gi nh:

Khi gi c hng ha tng
Tin lng thc t (sc mua ca tin lng danh ngha) s gim
tin lng danh ngha (tin) c nh trong mt vi nm s vic lm to ra c quyt nh bi cu lao ng (tc l th trng lao ng lun c hin tng d tha lao ng)
Tin lng thc t gim lm tng cu lao ng v s vic lm tng.
Sn lng tng
Tng cung
2.
Tng cung
L thuyt gi c cng nhc Gi nh

Khi gi c hng ha tng (nhng hng ha trn th trng t do)

Mt s th trng t do, gi c linh hot Mt s th trng c tnh cht c quyn, gi c c nim yt trn catalog v c nh trong mt khong thi gian
Cc hng ha nim yt gi tr nn r tng i Nhu cu i vi nhng hng ha ny tng v cc doanh nghip sn xut hng ha ny tng sn xut
V gi bn cao hn chi ph bin do c tnh cht c quyn
Vic lm tng, sn lng tng
42
Tng cung
3.
Tng cung
L thuyt nhn thc sai lm ca cng nhn Gi nh:

Khi gi c hng ha tng
Th trng lao ng t do, tin lng linh hot Ngi lao ng nhn thc sai lm rng tin lng thc t tng khi thy tin lng danh ngha tng d rng gi c hng ha cng tng tng ng
Tin lng danh ngha tr cho ngi lao ng tng Ngi lao ng tng rng tin lng thc t tng nn tng cung lao ng To p lc gim tin lng thc t, vic lm tng Sn lng tng
Tng cung
4.
Tng cung
L thuyt thng tin khng hon ho Gi nh

Khi gi c hng ha tng
Mi doanh nghip u cho rng gi tng i ca mnh tng
Gi c trn th trng hng ha linh hot Ngi bn hng nhn thc sai lm rng ch c gi hng ha ca mnh bn tng, cc hng ha khc khng tng gi.

Doanh nghip s thu thm lao ng v tng sn xut Vic lm tng v sn lng tng
ng tng cung ngn hn
Tng cung
Trong ngn hn, tng lng hng ha v dch v m nn kinh t sn xut ra s tng
Mc gi chung
SAS 120 110 100 a b d c e
khi mc gi chung tng.
ng tng cung ngn hn s c dc dng.
6.0
7.0
8.0
Sn lng thc t
43
Tng cung Xt trong di hn
Tng cung
Trong di hn, tht nghip bng tht nghip t nhin v GDP thc t s tin v GDP tim nng
Di hn trong v m c hiu l khong thi gian di gi c trn cc th trng linh hot v thng tin trn th trng l hon ho khi phc li s cn bng ng mong mun ca th trng
Ti sao???
Tng cung
Tng cung
1.
Nguyn nhn:
L thuyt tin lng cng nhc
Bn l thuyt gii thch cho vic sn lng c th chch khi mc sn lng tim nng trong ngn hn khng cn ng trong di hn
Trong di hn, tin lng danh ngha c iu chnh t l vi mc gi chung duy tr mc lng thc t khng i.
Doanh nghip khng cn ng c thu thm lao ng v tng sn lng.
Vic lm v sn lng tr li mc t nhin ban u
Tng cung
2.
Tng cung
3.
L thuyt gi c cng nhc
L thuyt nhn thc sai lm ca cng nhn
Cc hng ha nim yt gi s iu chnh gi trn catalog theo mc gi chung th trng m bo gi tng i khng thay i.
Cng nhn nhn thc rng vic tng lng danh ngha ch duy tr mc lng thc t ban u.
Cung lao ng khng tng v tin lng thc t tr li mc ban u.
Nhu cu th trng i vi mt hng ny khng thay i v doanh nghip khng cn ng c thay i sn lng.
Vic lm v sn lng tr li mc t nhin ban u.
Vic lm v sn lng tr li mc t nhin ban u.
44
Tng cung
4.
Tng cung
L thuyt thng tin khng hon ho
Trong di hn, sn lng lun bng vi mc sn lng tim nng bt k mc gi chung l bao nhiu.
Cc doanh nghip nhn thc ng n gi bn tng i khng thay i v s khng cn ng c thay i sn lng.
ng tng cung di hn thng ng ti mc sn lng tim nng.
Vic lm v sn lng t nhin tr li mc ban u
Tng cung di hn
LAS
Tng cung
120
Mc gi chung
Mc gi chung tng t 110 ln 120
LAS
Ngn hn:
SAS1 120
Mc gi chung
110 100
GDP tim nng
Sn lng tng t 7 ln 8 do gi c th trng cng nhc v thng tin khng hon ho im cn bng chuyn t b sang c
c
110
b
100
GDP tim nng
6.0
7.0
8.0
6.0
7.0
8.0
Sn lng thc t
Sn lng thc t
Tng cung
Tng cung
P LAS SAS2
Mc gi chung tng t 110 ln 120
Tng cung di hn dch chuyn khi:

Di hn:
Gi c cc th trng tng theo mc gi chung v duy tr mc gi tng i nh ban u. Sn lng tr li mc 7 im cn bng chuyn t c sang d
125 120
SAS1
Thay i lng t bn K Tin b trong vn nhn lc Tin b trong cng ngh T Thay i trong lng lao ng trng thi ton dng. Thay i trong ngun ti nguyn
Mc gi chung
c
110
b
100
GDP tim nng
Gm c trng hp thay i gi du nhp khu trong di hn
6.0
7.0
8.0
Sn lng thc t
45
Thay i GDP tim nng Tng cung

Tng GDP
tim nng
LAS0
LAS1
Tng cung ngn hn dch chuyn khi

Tng cung di hn dch chuyn Tin lng danh ngha thay i
120
Mc gi chung
SAS0 SAS1
Bin ng thi tit lm thay i sn lng nng nghip Gi nguyn nhin liu thay i
110 100
Nu ch thay i trong mt khong thi gian ngn th ch tng cung ngn hn thay i
Nu thay i trong di hn th c th tng cung di hn cng thay i
Mc gi chung c k vng thay i. gi k
6.0
7.0
8.0
Sn lng thc t
Tng tin lng danh ngha

LAS0 SAS1 120
Mc gi chung
Tng cung
SAS0
C hai phi C in v phi Keynes u nht tr rng ng tng cung di hn l ng thng ng
b a
110 100
Phi C in v phi Keynes khng nht tr quan im v dc ca ng tng cung ngn hn
6.0
7.0
8.0
Sn lng thc t
Tng cung
Tng cung
P
Phi C in
LAS = SAS
Phi Keynes
LAS
Cho rng gi c linh hot, th trng lun cn

Mc gi chung
120 110 100
Cho rng gi c cng nhc trong ngn hn, th trng khng t cn

Mc gi chung
120 SAS 110 100 GDP tim nng
bng v do vy ng tng cung ngn hn cng l mt ng thng ng
b a
GDP tim nng
bng v do vy ng tng cung ngn hn nm ngang
6.0
7.0
8.0
6.0
7.0
8.0
Sn lng thc t
Sn lng thc t
46
Tng cung
Tng cung
LAS SAS
Mc gi chung
Kt hp hai trng phi
Tng cung ngn hn thoi phn sn lng thp v tng cung ngn hn dc hn phn sn lng cao hn mc sn lng tim nng
120 110 100

GDP tim nng
Ti mc sn lng thp, ngun lc cn nhn ri nhiu (lao ng, my mc) nn c th tng sn xut m khng i km tng gi
Ti mc sn lng cao, ngun lc s dng mc cao nn tng sn xut s i km vi vic tng lng v do gi c tng theo.
6.0
Sn lng thc t
7.0
8.0
Tng cu
Tng cu
Tng cu (AD Aggregate Demand) phn nh nhu cu i vi hng ha v dch v c sn xut trong nc ti mi mc gi chung.
Nhu cu chi tiu hng ha v dch v sn xut trong nc xut pht t:

Tiu dng h gia nh Cd Chi u t ca doanh nghip Id Chi mua hng ca chnh ph Gd Ngi nc ngoi, tc l xut khu X
Tng cu
AD = Cd + Id + Gd + X
Tng cu
Khi mc gi chung hng ha trong nc tng, ngi ta thy tng lng cu hng ha v dch v sn xut trong nc gim xung.
Thm bt yu t tiu dng hng nhp khu (ging phn trnh by v GDP theo cch tip cn chi tiu), ta c: AD = C + I + G + X IM
AD = C + I + G + NX
47
Tng cu
Tng cu
L thuyt kinh t vi m gii thch ng cu hng ha c dc m:
Nguyn nhn

Ngi tiu dng cc i li ch t gi hng tiu dng (gm hai hng ha A v B)
Hiu ng ca ci Hiu ng li sut Hiu ng t gi hi oi
Gi mt hng A tng tng i so vi B gy ra:

Hiu ng thay th: gim tiu dng A v tng tiu dng B Hiu ng thu nhp: gim tiu dng A v gim tiu dng B
Khi gi A tng th lng cu A s gim
L thuyt kinh t vi m khng p dng cho ng tng cu v y l mc gi chung tng (gi tng i khng thay i)
Tng cu
1.
Tng cu
2.
Hiu ng ca ci
Hiu ng li sut
Gi tng lm gim sc mua ca lng ca ci tch ly t trc
Gi c tng khin cho sc mua thc t ca lng ca ci tit kim gim
Ngi tiu dng cm thy ngho i v duy tr sc mua ca lng ca ci tch ly th h s phi tng tit kim v gim tiu dng C.
Lng tit kim gim to p lc tng li sut Tng li sut khin nhu cu vay vn ca doanh nghip gim u t I gim.
C AD
I AD
Tng cu Tng cu
3.
Hiu ng t gi

Gi c tng ko theo li sut tng Li sut ni t tng khin cho nhu cu u t vo ti sn ti chnh ghi
120
Mc gi chung
theo ng ni t tng v ng ni t s ln gi so vi ng ngoi t

110 100
Gi hng xut khu tnh theo ngoi t s tng v lng xut khu gim Gi hng nhp khu tnh theo ni t gim v mi ngi chuyn t tiu dng hng ni sang hng ngoi
X, IM AD
AD0 6.0 7.0 8.0

Sn lng thc t
48
Tng cu
Tng cu
ng tng cu AD dch chuyn khi cc yu t ngoi mc gi chung c nh hng ti tng cu (gm bn b phn chi tiu C, I, G, NX) thay i.
Nguyn nhn lm dch chuyn ng tng cu:

K vng Chnh sch ti kha v tin t Nn kinh t th gii
Tng cu
Tng cu
K vng
Chnh sch
K vng v thu nhp tng lai, mc li tc u t, n nh kinh t s nh hng ti k hoch chi tiu hin ti
Chnh sch ti kha:

Thay i chi tiu chnh ph G Thay i thu thu nhp T lm dn chng thay i tiu dng C
VD:

Dn chng k vng thu nhp tng lai tng tng tiu dng hin ti Doanh nghip k vng nn kinh t tng trng cao trong tng lai tng u t hin ti
Chnh sch tin t: y l nguyn nhn di hn dn ti s gia tng ca tng cu

K vng lm pht gim s lm mi ngi gim tiu dng hin ti tng tiu dng tng lai
Thay i cung tin lm li sut thay i Li sut thay i lm u t I thay i
Tng cu Tng cu
Tng tng cu
Nn kinh t th gii
Nn kinh t ca cc th trng xut khu tng trng (suy

Mc gi chung
120 110 100 AD1

Gim tng cu
thoi) s lm tng (gim) lng hng xut khu
T gi thay i lm thay i sc cnh tranh v gi ca hng ha v lm thay i xut nhp khu

Ni t ln gi lm gim xut khu v tng nhp khu Ni t mt gi lm tng xut khu v gim nhp khu
AD2 7.0 8.0
AD0
6.0
Sn lng thc t
49
Trng thi cn bng v

P
Trng thi cn bng v m di hn
P
l khi GDP thc t bng GDP tim nng v bng tng
LAS SAS
m ngn hn
SAS
l khi lng tng cu bng vi lng tng cung Yo

AD
P1
E1
lng cu hng ha dch v. Sn lng thc t cn bng l Y* bng vi sn lng tim nng
P*
E*
Mc gi chung cn bng Po
Y1 Y
Sn lng tim nng
AD
Mc gi cn bng l P*
Y*
Chu k kinh doanh Bin ng kinh t

Bin ng ca GDP thc t
Bin ng kinh t l vic GDP thc t chch khi GDP tim nng chu k kinh
GDP thc t
7.2
Khong suy thoi
Ton dng vic lm
GDP tim nng
doanh
7.0
GDP thc t
b
Khong tng trng
6.8 0 1
a 2 3 4
Nm
Chu k kinh doanh

P
LAS SAS
Chu k kinh doanh

P
LAS SAS
E1 P1
Khong suy thoi
P*
E*
Ton dng vic lm
AD
Sn lng tim nng Sn lng tim nng
AD
Y1
Y*
Y*
50
Chu k kinh doanh

P
LAS
Khong tng trng
Bin ng kinh t
SAS
Nguyn nhn ca bin ng kinh t

1.
Bin ng do tng cu AD thay i Bin ng do tng cung ngn hn AS thay i
E1 P1
AD
2.
Sn lng tim nng
Y*
Y1
Bin ng kinh t
1.
Bin ng kinh t
Bin ng t pha tng cu
Ngn
hn:
LAS SAS
AD thay i (khi no thay i
) lm mc gi chung
AD gim lm mc gi chung gim, sn lng gim. Po P1 E1

ADo AD1
Eo
Trong ngn hn, mc gi chung thay i lm thay i tng lng cung.
ng AD dch xung di, trng thi cn bng v m ngn hn chuyn t Eo ti E1.
Y1
Yo
Bin ng kinh t
Bin ng kinh t
LAS SASo
Di hn
2.
Bin ng t tng cung ngn hn AS ngn hn thay i (khi no ) lm
Gi c gim v tht nghip gia tng lm tin lng danh ngha gim Po P1 P2 E1 E2
AD1 ADo SAS1
Eo
thay i mc sn lng v mc gi chung.
Tng cung ngn hn tng Trng thi cn bng v m di hn tin v E2
Y1
Yo
51
Bin ng kinh t
Bin ng kinh t
LAS SAS1 SAS0
Tng cung ngn hn gim lm gim sn lng v tng mc gi
P E1
Di hn
Tht nghip tng cao c xu hng lm gim tin lng C sc cung c th t qua i (thi tit bnh thng tr li, gi cc nhn t u vo gim tr li...)
P E1 P1 Po
LAS
SAS1 SAS0
Suy thoi km lm pht
P1 Po Eo
ng AS ngn hn dch ln trn, trng thi cn bng v m ngn hn chuyn t Eo sang E1.
Eo
AD
Tng cung ngn hn tr li v tr ban

u v trng thi cn bng v m di hn l Eo.
AD
Y1 Yo
Y1 Yo
Bin ng kinh t
Bin ng kinh t
Di hn
C sc cung tip tc ko di
LAS1 LAS0
SAS1 SAS0
Chnh ph cng c th can thip a sn lng thc t quay tr li mc sn lng
VD: gi du nhp khu ln cao v khng gim xung P 1
E1 Eo
ng tng cung di hn c th s gim
Po
tim nng bng hai chnh sch
AD
Gi du nhp khu tng cao ging nh vic gim ngun ti nguyn
Chnh sch ti kha Chnh sch tin t
Trng thi cn bng v m di hn E1 Y1 Yo Y
Tng trng v lm pht
Tng trng v lm pht

LAS0 LAS1
Tng trng kinh t
Tng cung di hn tng s mang li tng trng kinh t

Lm pht l do tng
P
LAS0
LAS1
cu tng mnh hn tng cung di hn
Tng trng kinh t
Do tng t bn Do ci thin vn nhn lc Do tin b cng ngh Po Eo
Tng cu tng trong di hn ch yu l do tng trng tin t.
P1 Po
Lm pht
E1 Eo
AD tng mnh hn
AD
AD1 ADo
Yo
Y1
Yo
Y1
52
Tng trng v lm pht Vit Nam
Giai on 1992-1997
Giai on 1999-2002
Tng trng cao trn 8.5%/nm v lm pht gim (so vi thi k trc)
Tc tng trng chm li mc 6% v lm pht mc rt thp xp x 0%.
Nguyn nhn l do nh hng khng hong ti chnh chu nn u t v tiu dng Vit Nam gim st, xut khu tng chm tng cu gim mnh; trong khi tng cung tng chm.
Nguyn nhn l tng cung di hn tng (tng lng t bn v lao ng) v tng cu cng tng mnh
Chng 8 Chnh sch ti kha
Giai on 2004-2005

Tng trng mc va phi cn lm pht tng cao Nguyn nhn l do gi du tng, tin lng tng, dch cm gia cm v thi tit khng thun li lm tng cung gim; trong khi tng cu tng do cc chnh sch kch cu ca chnh ph
Nguyn Vit Hng
Mc tiu ca chng

Lch s chnh sch ti kha

Trnh by lch s ra i chnh sch ti kha Gii thiu m hnh giao im Keynes Trnh by mi quan h gia ng tng chi tiu trong m hnh giao im Keynes v ng tng cu
i khng hong kinh t 1929-1933 C ch t iu chnh ca th trng m trng phi C in ng h tht bi
Keynes vit cun L thuyt chung v vic lm, li sut, v tin t nhn mnh ti vai tr ca chnh ph trong vic gip n nh sn lng
Chnh sch ti kha
53
Lch s chnh sch ti kha
M hnh giao im Keynes
i khng hong

Mc ch ca m hnh
Tht nghip tng cao Sn lng thc t gim mnh
Gii thch tng chi tiu d kin ca nn kinh t ph thuc vo nhng nhn t no
Keynes ch ra nguyn nhn
Nhu cu khu vc t nhn qu thp
Xc nh mc sn lng cn bng v c ch iu chnh Phn tch nh hng ca s thay i chi tiu chnh ph v thu ti sn lng cn bng
Keynes a ra khuyn ngh

Tng tng cu s lm tng sn lng Chnh ph c th tng tng cu thng qua chi tiu chnh ph hoc thu
M hnh giao im Keynes
Tng chi tiu d kin
Gi nh m hnh
Tng chi tiu d kin (AE Aggregate Expenditure) bng vi lng tiu dng d kin ca h gia nh
Gi c cng nhc v tng cung ngn hn nm ngang
Mc gi chung
120 SAS 110 100 AD1 Y
cng vi lng u t d kin cng vi lng chi tiu d kin ca chnh ph v cng vi lng xut khu d kin ri tr i lng nhp khu d kin.
ADo 7.0 8.0
Hm rng tng cu s quyt nh GDP thc t trong ngn hn
AE = C + I + G + X - IM
Sn lng thc t
Tng chi tiu d kin
Tng chi tiu d kin
Tiu dng d kin ca h gia nh C ph thuc vo:

Tiu dng d kin ca h gia nh C
Thu nhp GDP thc t Thu thu nhp Thu nhp k vng trong tng lai Li sut Mc gi chung ( y gi nh mc gi khng i) ...
Hm tiu dng gin n ca Keynes c dng: C = Co + MPC(Y T) Trong :

Co l tiu dng t nh khng ph thuc vo thu nhp T l thu thu nhp cho trc (khng thay i theo Y) MPC l xu hng tiu dng bin (Marginal Propensity to Consume), 0 < MPC < 1.
54
Tng chi tiu d kin
Tng chi tiu d kin
Tiu dng d kin ca h gia nh C

MPC cho bit khi thu nhp tng thm 1 n v th ngi tiu dng s tng thm MPC n v tiu dng v MPS n v tit kim (MPS = 1 MPC) Y = C + S (C/Y) + (S/Y) =1 MPC + MPS = 1 MPS: xu hng tit kim bin
u t d kin I

Gm u t d kin c nh vo kinh doanh Gm u t d kin c nh vo nh Gm u t d kin vo hng tn kho
Tng chi tiu d kin
Tng chi tiu d kin
u t d kin I ph thuc vo

Li sut thc t Li tc k vng / Trin vng kinh t
Chi tiu d kin chnh ph G
Keynes gi nh khon chi tiu d kin ny s c xc nh t u G = Go
Hm u t gin n Keynes a ra c dng: I = Io br
Trong

Io l u t t nh khng ph thuc vo li sut r l li sut; b l h s, b > 0 phn nh vic li sut tng lm gim u t
Tng chi tiu d kin
Tng chi tiu d kin
Xut khu d kin
Nhp khu d kin IM ph thuc vo
Thu nhp trong nc: nu GDP (Y) tng th mi ngi s c xu hng nhp khu nhiu hn Hm nhp khu gin n: IM = MPMY
Keynes gi nh xut khu d kin cng c cho t trc X = Xo
Trong

MPM l xu hng nhp khu bin, 0 < MPM < 1 v MPM < MPC MPM cho bit khi thu nhp tng 1 n v th nn kinh t nhp khu thm MPM n v
55
Tng chi tiu d kin
Tng chi tiu d kin
Tng chi tiu d kin do vy s l:

AE = C + I + G + X IM AE = Co + MPC(Y-T) + Io br + Go + Xo - MPMY AE = {Co + Io + Go + Xo - MPCT - br} + {MPC - MPM}Y AE = + Y { > 0; 0 < < 1}
y chnh l hm s phn nh mc chi tiu d kin ca nn kinh t ph thuc vo cc nhn t:

Thu nhp / GDP thc t Li sut Cc yu t chi tiu t nh (ngoi sinh ca m hnh)
Xc nh sn lng cn bng
Xc nh sn lng cn bng
Mc sn lng cn bng s l:
Sn lng cn bng Yo chnh l mc sn lng cho tng chi tiu d kin cng bng sn lng thc t Yo
Y =( o +I + o +X ) o C o G o br
1 MC P T 1M C M M M C M M P+ P 1 P + P
AE = Y
ng 45
C ch iu chnh v sn lng cn bng

AE = + Y
Tng chi tiu d kin
8.0 6.0 4.0
c b a
Nu Y > Yo:
Tng chi tiu d kin AE (Y) s thp hn GDP thc t
Sn lng cn bng
Lng hng tn kho ngoi d kin tng Cc doanh nghip c xu hng gim sn lng v mc Yo
6
GDP thc t
10
56
ng 45
Hng tn kho ngoi d kin tng
C ch iu chnh v sn lng cn bng Nu Y < Yo:
Tng chi tiu d kin
AE
8.0 6.0
b a
Tng chi tiu d kin AE (Y) s ln hn GDP thc t
AE = 8
Y = 10
Lng hng tn kho s gim Cc doanh nghip c xu hng tng sn lng v mc Yo
DN ct gim sn lng
6
GDP thc t
10
ng 45
C ch iu chnh v sn lng cn bng

AE = + Y
Tng chi tiu d kin
Lng hng tn kho gim
Yo l mc sn lng cn bng do cc doanh nghip lun hng sn xut ti mc sn lng ny
6.0 4.0
a
DN tng sn lng
Ti mc sn lng Yo, cc doanh nghip khng c ng c thay i mc sn lng.
AE = 4 Y=2
6
GDP thc t
Tc ng ca chnh sch ti kha

Nu chnh ph tng chi tiu G th sn lng cn bng s tng thm mt lng Y
Y =
1 G 1 MPC + MPM
Ti sao???
Chnh ph tng chi tiu lm tng GDP thc t GDP thc t tng lm tng tiu dng h gia nh C Tiu dng h gia nh tng li tip tc lm tng GDP thc t. ...
57

b
AE1
ng 45
AE1 AEo
1 1 MPC + MPM
gi l s nhn chi tiu
Tng chi tiu d kin
AEo
S nhn chi tiu cho bit quy m thay i ca sn lng khi cc b phn chi tiu t nh Co; Io; Go; Xo; r thay i
1 G 1 MPC + MPM
Yo
Y1
GDP thc t

Nu chnh ph gim thu T th sn lng cn bng s tng thm mt lng Y
Y =
MPC T 1 MPC + MPM
Chnh ph gim thu lm tng thu nhp sau thu ca h gia nh Thu nhp sau thu tng lm tiu dng h gia nh C tng Tiu dng h gia nh tng lm tng GDP thc t. GDP thc t tng lm tng tiu dng h gia nh ...
Ti sao???

b
AE1
ng 45
AE1 AEo
MPC 1 MPC + MPM
gi l s nhn thu
Tng chi tiu d kin
AEo
S nhn thu cho bit quy m thay i ca sn lng khi thu thu nhp c nh T thay i
-MPCT
MPC T 1 MPC + MPM
Yo
Y1
GDP thc t
58
Chnh sch ti kha m rng
Tc ng ca thay i chi tiu chnh ph v thu lm sn lng thay i mt lng ln hn lng thay
Y =
Tng chi tiu G hoc gim thu thu nhp T s lm tng sn lng cn bng
1 G 1 MPC + MPM
Chnh sch ti kha tht cht
i chi tiu chnh ph v thu c gi l hiu ng s nhn (multiplier effect)
Y =
Gim chi tiu G hoc tng thu thu nhp T s lm gim sn lng cn bng
MPC T 1 MPC + MPM
Cn cn ngn sch bng thu thu c tr i chi tiu chnh ph (T G)

Ngun ti tr khi ngn sch thm ht
Pht hnh tri phiu chnh ph ra cng chng
Tng li sut trong nc v thoi lui u t t nhn
T G > 0: thng d ngn sch T G < 0: thm ht ngn sch
Vay nc ngoi
Tng n nc ngoi v lm mt gi ni t
Vay tin t ngn hng trung ng (in tin ti tr thm ht)
T G = 0: ngn sch cn bng
Lm pht lu di
ng tng chi tiu v tng cu

By gi, chng ta s xt ti trng hp gi c thay i phn tch mi quan h gia ng tng chi tiu AE v ng tng cu AD.
Gi l Po th tng chi tiu d kin l AEo Gi gim xung P1 th tng chi tiu d kin s tng ln thnh AE1

Hiu ng ca ci lm tng tiu dng d kin C Hiu ng li sut lm tng u t d kin I Hiu ng t gi lm tng xut khu d kin X
Tng chi tiu d kin tng s lm sn lng tng ng AD s c dc m.
59
ng 45
Tng cu
AE (P1) AE (Po)
b
AE1
Tng chi tiu d kin
Mc gi chung
AEo
Po
P1 AD0
1 o
Yo Y1
Yo
Sn lng thc t
Y1
GDP thc t

b
AE1
ng 45
AE1
Tng chi tiu d kin
1.
Gi l Po th tng chi tiu d kin l AEo Chi tiu chnh ph tng G lm tng chi tiu d kin s tng ln thnh AE1
AE0
2.
Tng chi tiu d kin tng s lm sn lng tng thm Y = G {1/(1 MPC + MPM)}
a
1
AEo
3.
ng AD s dch chuyn sang phi mt on tng ng
Yo
Y1
GDP thc t
Tng cu ng tng chi tiu v tng cu

1 G 1 MPC + MPM
4.
Trong ngn hn, gi c tng ln P1 lm tng chi tiu d kin gim xung AE(P1)
Po
Mc gi chung
5. 6.
Sn lng gim xung Y2 Trong di hn, gi c tip tc tng ln P2 lm tng chi tiu d kin gim xung AE(P2) trng vi AEo (Po)
AD1 AD0 Yo
Sn lng thc t
7.
Sn lng gim tr li Yo
Y1
60
ng 45
Tng cu
AE1 (Po) AE (P1)
b
AE1
P2 P1 Po
Mc gi chung
LAS d c
SAS
1 G 1 M PC + M PM
Tng chi tiu d kin
AE2
AE0 (Po) = AE(P2)
AEo
AD1 AD0 Yo Y2 Y1
Yo
Y2
Y1
GDP thc t
Sn lng thc t
S thay i gi lm dch chuyn ng AE v di chuyn dc trn ng AD
Trong ngn hn, GDP thc t thay i nhng quy m thay i nh hn quy m thay i ca AD do gi thay i.
Trong di hn, GDP thc t tr li mc ban u do gi thay i v ln t hon ton s thay i chi tiu t nh ban u
S gia tng ca chi tiu t nh (khng phi do gi thay i) lm AE v AD thay i mt lng theo hiu ng s nhn chi tiu
Tng chi tiu thay i ch lm GDP thc t thay i trong ngn hn; Tng chi tiu thay i khng lm GDP thc t thay i trong di hn, GDP thc t lun bng vi GDP tim nng.
ng AD dch mt on theo hiu ng s nhn
Chng 9 Chnh sch tin t
Mc tiu ca chng

Trnh by khi nim v cc ch tiu o lng tin Trnh by c ch to tin trong h thng ngn hng Trnh by cc cng c kim sot cung tin ca ngn hng trung ng
Nguyn Vit Hng
Trnh by cc nhn t quyt nh ti nhu cu nm gi tin ca dn chng
61
Mc tiu ca chng

Khi nim v o lng tin
Xc nh trng thi cn bng ca th trng tin t Trnh by c ch tc ng ca chnh sch tin t Trnh by cc cch kt hp chnh sch tin t v ti kha
Khi nim
Tin l phng tin trao i c mi ngi chp nhn v s dng rng ri VD:

Tin giy 50.000 VND; 100.000 VND; ... Tin xu 1.000 VND; 2.000 VND; 5.000 VND ... T sc (tin gi khng k hn)... Vng ng h sinh vin dng CM QUN
Trnh by mt s hn ch ca chnh sch tin t v ti kha
Cung tin nc M
Khi nim v o lng tin

Tin gi khc
o lng tin

Tin gi c k hn
M0 (Cu):
Tin mt (tin php quy) lu hnh trong dn chng

Tin gi tit kim
M1:

M0 Sc / Tin gi khng k hn M1 Tin gi c k hn

Tin gi khng k hn Tin mt ngoi dn chng
M2:

Khi nim v o lng tin
Khi nim v o lng tin

Bng cn i ca ngn hng A vo 31/12/2005
Ti sn
1. Tin d tr: 40 t 2. Cho vay: 800 t 3. Ti sn khc (vn phng, thit b...): 160 t Tng: 1000 t VND
o lng Cu, M1, M2 ca Vit Nam bng cch no?
N
1. Tin gi khng k hn: 200 t 2. Tin gi c k hn: 500 t 3. Vn gp: 300 t Tng: 1000 t VND
62
Khi nim v o lng tin

Bng cn i ca ngn hng B vo 31/12/2005
Ti sn
1. Tin d tr: 80 t 2. Cho vay: 1600 t 3. Ti sn khc (vn phng, thit b...): 320 t Tng: 2000 t VND
Khi nim v o lng tin
Gi s
N
1. Tin gi khng k hn: 400 t 2. Tin gi c k hn: 1000 t
Ngn hng trung ng in v pht hnh ra nn kinh t 300 t VND.
3. Vn gp: 600 t Tng: 2000 t VND
Ch c 2 ngn hng thng mi A v B
Khi nim v o lng tin
Khi nim v o lng tin
Tin mt Cu
M1
Bng tng s tin nh nc in ra tr i s tin d tr nm trong ngn hng thng mi
Bng tng s tin mt m dn chng nm gi (Cu) cng vi s tin gi khng k hn ca ngn hng thng mi (D Deposit)
Cu = 300 t - (40 t + 80 t) = 180 t
M1 = Cu + D
M1 = 180 t + (200 t + 400 t) = 780 t
Cung tin Vit Nam Khi nim v o lng tin
Year 1990 1991 1992 Cu (bn dong) Demand deposit (bn dong) M1 (bn dongs) Foreign deposit (bn dong) M2 (M1 + foreign deposit)
3735 6419 10579 14218 18624 19170 22639 25101 26965 41547 52208 66319 74263 90583 109099
3943 5528 8352 10664 14852 22479 28880 37766 51373 63900 100289 124794 161255 223566 298980
7678 11947 18931 24882 33476 41649 51519 62867 78338 105447 152497 191113 235518 314149 408079
3680 8354 8213 7406 9530 11061 13159 18691 24078 37198 70385 88667 93632 97084 128117
11358 20301 27144 32288 43006 52710 64678 81558 102416 142646 222882 279781 329150 411233 536195
M2

1993 1994 1995
Bng M1 cng vi tin gi khng k hn M2 = 780 t + (1000 t + 500 t) = 2280 t
1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
Ngun:IMF v ADB, c tnh ton ca tc gi
63
Khi nim v o lng tin
C ch to tin ca ngn hng
Chc nng ca tin

Gi s khi nim tin lc ny l M1 (tin mt dn chng nm gi v tin gi khng k hn)
Phng tin trao i Phng tin ct tr gi tr n v hch ton o lng
Gi s Ngn hng Trung ng in v pht hnh ra dn chng 1 t tin giy
S tin in v pht hnh ra ny c gi l lng tin c s (MB: Monetary Base)

1.

2.
Dn chng nm gi 100% s tin ny di dng tin mt dng lm phng tin trao i

Dn chng gi ton b s tin ny vo ngn hng thng mi (NHTM) di dng tin gi khng k hn; NHTM gi ton b s tin ny di dng d tr

Cu = 1 t Tin gi khng k hn D = 0 Cung tin MS (cng chnh l M1) s bng:

MS = Cu + D = 1 t
Cu = 0 D = 1 t; D tr R (reserve) = 1 t MS = Cu + D = 0 + 1 t = 1 t
Cung tin vn bng vi lng tin c s ban u nh nc in ra
Cung tin vn bng lng tin c s ban u nh nc in ra

3.
Dn chng gi ton b vo NHTM di dng tin gi khng k hn; NHTM d tr 10% v cho vay tr li dn chng 90%.

Ngn hng thng mi khi thc hin nghip v nhn tin gi khng k hn v sau cho vay mt phn tr li dn chng th n to ra thm phng tin trao i l sc (tin gi khng k hn) v lm tng cung tin trong nn kinh t.
D = 1 t; R = 10%1 t = 100 triu; Cho vay L = 900 triu Tin mt dn chng gi Cu = 900 triu (do NHTM cho dn chng vay 900 triu) MS = Cu + D = 900 triu + 1 t = 1.9 t
Cung tin ln hn lng tin c s ban u nh nc in ra
64
Qu trnh trn cn tip tc lp li
Lng tin c s MB = Cu + R
900 triu c gi tr li NHTM di dng tin gi khng k hn; NHTM d tr 10% v cho vay 90% MS = ???
Tin nh nc in ra c th nm trong tay dn chng (Cu) hoc nm trong d tr ca NHTM (R)
Cung tin MS = Cu + D
Phng tin trao i trong nn kinh t gm c tin mt dn chng gi (Cu) v lng sc dn chng gi (D)
....

MS Cu+ D = MB Cu+ R Cu +1 D mm = Cu + R D D cr + 1 mm = cr + ra mm =
cr = C u R ; r = D a D
S nhn tin (mm: money multiplier) c tnh bng cung tin (MS) chia cho lng tin c s (MB)
S nhn tin ph thuc vo thi quen gi tin mt ca dn chng
cr = Cu/D
S nhn tin ph thuc vo t l d tr ca ngn hng thng mi
S nhn tin phn nh kh nng to tin (tin gi khng k hn D) ca cc NHTM
Ra = R/D

MS = MBmm
Trng hp cc oan dn chng nm gi ton b di dng tin gi khng k hn v khng nm gi tin mt (Cu=0), tc l cr = 0 th s nhn tin s bng:
mm = 1/ra
Dn chng thch gi tin mt tc l cr ln th s nhn tin nh v cung tin nh
Chng minh
1 ra cr + 1 cr + ra 1 ra mm = = + =1+ cr + ra cr + ra cr + ra cr + ra ra < 1 1 ra > 0 cr mm
65

MS = MBmm
Ngn hng thng mi d tr nhiu tc l ra ln th s nhn tin nh v cung tin nh
Trng hp cc oan cc NHTM d tr ton b v khng cho vay, tc l ra = 1 th s nhn tin s bng:
Chng minh
mm =
cr + 1 cr + ra
mm = 1 Cung tin lc ny ng bng lng tin c s ban u nh nc in ra.
ra mm
Cng c kim sot cung tin ca NHTW
MS = MBmm
1.
MS = MBmm
1.
Nghip v th trng m (Open Market Operation OMO )
Nghip v th trng m
NHTW bn 1 t tri phiu ra cng chng NHTW thu 1 t tin mt v lng tin c s MB gim 1 t cung tin gim i {mm 1 t}
2. 3.
Thay i t l d tr bt buc Thay i li sut chit khu
MS = MBmm
1.
MS = MBmm
2.
Nghip v th trng m
Thay i t l d tr bt buc
NHTW mua 1 t tri phiu m cng chng ang nm gi NHTW tr 1 t tin mt ra dn chng lng tin c s MB tng 1 t cung tin tng thm {mm 1 t}
NHTW tng t l d tr bt buc (t l d tr ti thiu m cc NHTM phi thc hin) t l d tr ti cc NHTM tng ln s nhn tin mm gim cung tin gim.
66
MS = MBmm
3. 2.
MS = MBmm
Thay i li sut chit khu
Thay i t l d tr bt buc
NHTW gim t l d tr bt buc t l d tr ti cc NHTM gim xung s nhn tin mm tng cung tin tng.
Li sut chit khu l li sut m NHTW p dng i vi khon vay m cc NHTM vay ca NHTW
Cc NHTM khi cn kit d tr s phi vay cc NHTM khc hoc vay NHTW b sung d tr, p ng nhu cu rt tin ca khch hng.

MS = MBmm
3.
MS = MBmm
3.
NHTW tng li sut chit khu NHTM khng mun vay NHTM c xu hng tng d tr m bo khng b cn kit d tr s nhn tin gim cung tin gim
NHTW gim li sut chit khu NHTM c xu hng gim d tr v cho vay nhiu hn ( lm g?) s nhn tin tng cung tin tng
MS = MBmm
3.
Nghip v th trng m
u im: th trng ch ng, khng gy xo trn hot ng NHTM
NHTW gim li sut chit khu NHTM c xu hng gim d tr v cho vay nhiu hn ( lm g?) s nhn tin tng cung tin tng
Nhc im: khng pht huy tc dng nu th trng mua bn tri phiu chnh ph khng pht trin
67
Cu tin (Money Demand MD)
Thay i d tr bt buc
Mi ngi mun nm gi tin (loi ti sn khng sinh li hoc sinh li rt thp) v

u im: d pht huy tc dng tc th ti cung tin
ng c giao dch (transaction): mua bn hng ngy ng c d phng (precautionary): p ng cc khon chi tiu bt thng
Nhc im: gy xo trn hot ng ca NHTM
ng c u c (speculative): mt loi ti sn ct tr gi tr
Cu tin
Cu tin
1.
Cu tin danh ngha ph thuc trc tip vo cc nhn t sau

1. 2. 3.
Thu nhp thc t
Thu nhp tng th nhu cu chi tiu tng v ngi ta mun nm gi nhiu tin hn
Thu nhp thc t Y Li sut danh ngha i Mc gi chung P
Thu nhp gim th nhu cu chi tiu gim v ngi ta ch cn nm gi t tin
Cu tin
2.
Cu tin
3.
Li sut danh ngha
Mc gi chung P
Li sut danh ngha tng th chi ph c hi ca vic gi tin tng mi ngi nm gi t tin (ti sn khng sinh li) v nm gi nhiu loi ti sn sinh li hn.
Gi c tng th mi ngi cn gi nhiu tin hn chi tiu lng tin cn nm gi nhiu hn
Li sut danh ngha gim mi ngi nm gi nhiu tin hn.
Gi c gim th mi ngi cn gi t tin hn
68
Cu tin
MD = P{kY hi}; k, h > 0 MD/P = kY hi Cu tin thc t (MD/P) ph thuc thun chiu vo thu nhp v ph thuc nghch chiu vo li sut danh ngha
Trng thi cn bng ca th trng tin t
L thuyt a thch thanh khon (Liquidity Preferences Theory) ca Keynes trnh by qu trnh iu chnh ca li sut xc lp trng thi cn bng ca th trng tin t

Cung tin danh ngha MS hon ton do NHTW quyt nh v bng MSo
Thu nhp thc t l Yo Li sut danh ngha l r Cu tin thc t l MD
Mc gi chung ca nn kinh t l P Cung tin thc t s l {Mso/P}
Nu li sut danh ngha l ro th cu tin thc t s l

Li sut danh ngha
MS0 P
Nu li sut danh ngha l r1 th cu tin thc t s l MD1 nh hn cung tin thc t {MSo/P}
MS0 P
Li sut danh ngha
MDo bng vi cung tin thc t {MSo/P} Th trng tin t cn bng
MD1 r1 ro MDo
d cung tin mi ngi s
ro
MDo
chuyn tin sang cc loi ti sn sinh li li sut gim dn xung ro lng cu tin tng ln MDo th trng tin t cn bng
MD(Yo)
Lng tin thc t
MD(Yo)
Lng tin thc t
69
Nu li sut danh ngha l r2 th cu tin thc t s l MD2 ln hn cung tin thc t {MSo/P}
MS0 P
Li sut danh ngha
Li sut danh ngha cn bng l ro hm rng ti lng cu tin thc t bng vi
d cu tin mi ngi s chuyn cc loi ti sn sinh li sang tin li sut tng dn ln ro lng cu tin gim xung MDo th trng tin t cn bng
MDo ro r2 MD2 MD(Yo)

Lng tin thc t
lng cung tin thc t; th trng tin t cn bng
Chnh sch tin t
Chnh sch tin t

1.
Chnh sch tin t l chnh sch thay i cung tin thay i li sut thay i chi tiu u t thay i GDP thc t.
NHTW gim cung tin xung MS1

MS1 P
Li sut danh ngha
MS0 P
Bn tri phiu Tng t l d tr bt buc Tng li sut chit khu
r1 ro MD(Yo)
Lng tin thc t
Lm tng li sut cn bng th trng tin t ln r1
Chnh sch tin t

a
AEo
ng 45
AE0 AE1
kin gim xung I(r1)

Li sut thc t
r1 ro I(r) I(r1) I(ro)

u t d kin
Tng chi tiu d kin
Li sut tng lm u t d
u t d kin gim lm sn lng cn bng gim
AE1
Theo m hnh giao im Keynes, sn lng cn bng gim xung Y1
br
1 br 1 MPC + MPM
Y1
Yo
GDP thc t
70
Chnh sch tin t
LAS SAS
Theo m hnh AS-AD

ng AD s dch sang tri mt on bng Y = Yo Y1

Mc gi chung
Po P1 P2
b c d
a
1 b r 1 M PC + M PM
Sn lng cn bng ngn hn s gim xung Y2 do nh hng ca vic gim gi xung P1
Sn lng cn bng di hn s tr li Yo do gi tip tc gim xung P2
ADo AD1 Y1 Y2 Yo
Sn lng thc t
Chnh sch tin t

2.
Chnh sch tin t

MS0 P MS1 P
NHTW tng cung tin ln MS1

Li sut danh ngha

Li sut gim lm u t d kin tng lnI(r1)

Li sut thc t
ro r1 I(r) I(ro) I(r1)
Mua tri phiu Gim t l d tr bt buc Gim li sut chit khu
u t d kin tng lm sn lng cn bng tng
Lm gim li sut cn bng th trng tin t xung r1
ro r1
Theo m hnh giao im Keynes, sn lng cn bng tng ti Y1
MD(Yo)
Lng tin thc t
u t d kin
ng 45
b
AE1
AE1 AEo
Chnh sch tin t
Tng chi tiu d kin
Theo m hnh AS-AD

AEo
ng AD s dch sang phi mt on bng Y = Yo Y1 Sn lng cn bng ngn hn s tng ln Y2 do nh hng ca vic tng gi ln P1
br
1 br 1 MPC + MPM
Sn lng cn bng di hn s tr li Yo do gi tip tc tng ti P2
Yo
Y1
GDP thc t
71
P2 P1 Po
Mc gi chung
LAS d c a
SAS
1 b r 1 M PC + M PM
Chnh sch tin t
Chnh sch tin t m rng
Tng cung tin v lm tng GDP thc t
Chnh sch tin t tht cht
Gim cung tin v lm gim GDP thc t
AD1 ADo Yo Y2 Y1
Sn lng thc t
Kt hp chnh sch tin t - ti kha

1.
i.
Chnh sch ti kha
Hiu ng ln t
Tng G hoc gim T lm tng GDP thc t trong ngn hn ti Y1
ii.
Hiu ng s nhn
G,T thay i lm C thay i cng chiu v lm Y thay i nhiu hn theo cng thc s nhn chi tiu v s nhn thu
GDP thc t (thu nhp Y) tng lm tng cu tin thc t MD
Hiu ng ln t
G,T thay i lm u t I thay i tri chiu v lm Y thay i t i.
iii.
Cu tin thc t tng lm tng li sut cn bng trn th trng tin t
MS0 P
r1
Li sut danh ngha

iv. v.
Li sut cn bng tng lm gim u t I u t I gim lm GDP thc t gim xung Y2
ro MD(Y1) GDP thc t cui cng tng t hn mc tng khi MD(Yo) ch c hiu ng s nhn do nh hng tri chiu ca hiu ng ln t.
Lng tin thc t
72
Tng chi tiu
d kin
ng 45
b
AE1
AE1 AE2
i.
AE2
AE0
Hiu ng ln t
Gim G hoc tng T lm gim GDP thc t trong ngn hn xung Y1
1 I = br 2 G hoc TMPC
AEo
Hiu ng ln t Hiu ng s nhn
ii.
GDP thc t (thu nhp Y) gim lm gim cu tin thc t MD
iii.
Cu tin thc t gim lm gim li sut cn bng trn th trng tin t
Yo
Y2
Y1
GDP thc t
MS0 P
ro
Li sut danh ngha

iv. v.
Li sut cn bng gim lm tng u t I u t I tng lm GDP thc t tng ti Y2
r1 MD(Yo) GDP thc t cui cng gim t hn mc gim khi MD(Y1) ch c hiu ng s nhn do nh hng tri chiu ca hiu ng ln t.
Lng tin thc t
Tng chi tiu
d kin
ng 45
a
AEo
AEo AE2
AE2
AE1
Thay i chi tiu chnh ph hoc thu s lm u t t nhn thay i do hiu ng ln t
0 2
G hoc TMPC
AE1
Hiu ng ln t Hiu ng s nhn
Chnh ph c th s dng kt hp c chnh sch tin t v ti kha c th thay i sn lng m khng nh hng ti u t t nhn.
I = br
1
Y1 Y2 Yo
GDP thc t
73

1.
i.

iv.
Trng hp 1
Tng G hoc gim T (chnh sch ti kha m rng) lm tng GDP thc t trong ngn hn ti Y1
ii.
NHTW tng cung tin (chnh sch tin t m rng) gim li sut tr li ro
MS0 P
Li sut danh ngha
MS1 P
b r1 ro c a
MD(Y1) MD(Yo)
v.
u t t nhn khng thay i
GDP thc t (thu nhp Y) tng lm tng cu tin thc t MD

vi.
Hiu ng ln t bng 0; ch cn tn ti hiu ng s nhn.
iii.
Cu tin thc t tng lm tng li sut cn bng trn th trng tin t
Lng tin thc t

2.
i.

iv.
Trng hp 2
Gim G hoc tng T (chnh sch ti kha tht cht) lm gim GDP thc t trong ngn hn xung Y1
ii.
NHTW gim cung tin (chnh sch tin t tht cht) tng li sut tr li ro
MS1 P
Li sut danh ngha
MS0 P
v.
u t t nhn khng thay i
GDP thc t (thu nhp Y) gim lm gim cu tin thc t MD

vi.
ro r1
a c
MD(Yo)
Hiu ng ln t bng 0; ch cn tn ti hiu ng s nhn.
iii.
Cu tin thc t gim lm gim li sut cn bng trn th trng tin t
MD(Y1)
Lng tin thc t
Kt hp chnh sch ti kha m rng v chnh sch tin t m rng hp l

Kt hp chnh sch ti kha tht cht v chnh sch tin t tht cht hp l

Lm tng sn lng Khng nh hng ti li sut v u t t nhn Sn lng tng ng bng hiu ng s nhn
Lm gim sn lng Khng nh hng ti li sut v u t t nhn Sn lng gim ng bng hiu ng s nhn
74
Hn ch ca hai chnh sch

1.

1.
Chnh sch ti kha
Chnh sch ti kha
Sn lng thay i khng ng k
tr ca chnh sch

Do hiu ng s nhn nh
-
1/1/2006: nn kinh t suy thoi, GDP thc t thp Chnh ph mun tng G hoc gim T thng qua Quc hi 1/6/2006: thng qua v thc hin chnh sch, GDP thc t lc ny tng tr li v gn phc hi v bng GDP tim nng
MPC nh v C t thay i (?)
Do hiu ng ln t ln
-
u t nhy cm vi li sut (?) Cu tin t nhy cm vi li sut (?) Cu tin nhy cm vi thu nhp (?)
1/9/2006: chnh sch ti kha vn pht huy tc dng v lm GDP thc t tng qu GDP tim nng.

2.

2.
Chnh sch tin t
Chnh sch tin t
tr ca chnh sch

Sn lng thay i khng ng k

1/1/2006: nn kinh t suy thoi, GDP thc t thp 15/1/2006: NHTW tng cung tin v lm li sut gim (nhng u t khng gim ngay?)
Do cu tin t nhy cm vi li sut (?) Do u t t nhy cm vi li sut (?)
1/6/2006: nn kinh t phc hi v GDP thc t xp x bng GDP tim nng 1/6/2006: li sut gim bt u lm tng u t 1/9/2006: chnh sch tin t vn pht huy tc dng v lm GDP thc t tng qu GDP tim nng.
Mun khc phc c nh hng tr th chnh ph cn phi d bo sm chu k kinh t (suy thoi hay tng trng qu nng)
Quan im ca bn???
Kh nng d bo ca cc nh kinh t cn ht sc hn ch v thng sai lm
Hiu qu ca 2 chnh sch khng cao
75
Chng 10 Nguyn nhn v chi ph ca lm pht
Mc tiu ca chng

Gii thch nguyn nhn gy ra lm pht Trnh by cc chi ph m lm pht gy ra i vi nn kinh t
Nguyn Vit Hng
Trnh by cc bin php ngn chn lm pht Gii thiu ng Phillips - ng phn nh mi quan h gia lm pht v tht nghip
Nguyn nhn ca lm pht
Nguyn nhn ca lm pht

1.
Nguyn nhn lm pht:

1. 2. 3. 4. 5.
Lm pht do cu ko (pulldemand)
P
SAS
Lm pht do cu ko Lm pht do chi ph y Lm pht do s thay i t gi Lm pht Lm pht do tng trng tin t
Tng cu AD tng ln s gy ra s gia tng gi c v lm pht xy ra

P1 Po Eo
E1
AD1 ADo
Sn lng tng ti Y1 Gi tng t Po ti P1
Yo
Y1
Nguyn nhn ca lm pht

1.
Nguyn nhn ca lm pht

1.
Lm pht do cu ko
Lm pht do cu ko Hn ch ca l thuyt ny:
AD tng c th do

Cha gii thch c ct li nguyn nhn ca s gia tng tng cu v phn tch gia lm pht trong ngn hn v lm pht trong di hn.

Tiu dng tng cao u t tng cao Chi tiu chnh ph tng cao Xut khu tng cao
Ti sao tiu dng v u t li tng cao? Ti sao chnh ph c th tng chi tiu cao? Ti sao xut khu tng cao?
76
Nguyn nhn ca lm pht

2.
Nguyn nhn ca lm pht

SAS1
Lm pht do chi ph y (push-cost)

P
2.
Lm pht do chi ph y
Tng cung ngn hn gim v gy ra lm pht km suy thoi

SASo
AS ngn hn gim c th do:
P1 Po
E1
Gi du m tng v quc gia ny phi nhp khu du Gi cc yu t u vo khc nh thp, phn bn tng Thi tit bt li lm gim sn lng nng nghip Tin lng ca ngi lao ng tng
Eo

Sn lng gim xung Y1 Gi c tng ln Y1 Y1 Yo

ADo
Nguyn nhn ca lm pht

2.
Nguyn nhn ca lm pht

3.
Lm pht do chi ph y
Hn ch ca l thuyt ny
Lm pht do thay i t gi
Trong ch t gi c nh, chnh sch ph gi ng ni t s lm gi hng xut khu tnh theo ngoi t r i v gi hng nhp khu tnh theo ni t tng ln
Khng phn tch lm pht trong ngn hn v lm pht trong di hn
Nguyn nhn ca lm pht

3.
Nguyn nhn ca lm pht

3.
Lm pht do thay i t gi

Lm pht do thay i t gi Hn ch ca l thuyt ny
Xut khu tng v AD tng Gi nguyn liu nhp khu tnh theo ni t tng (cu t co gin), chi ph sn xut tng v AS ngn hn gim
Khng phn tch c nguyn nhn lm pht trong ngn hn v lm pht trong di hn
lm pht xy ra do c hai nguyn nhn lm pht do cu ko v lm pht do chi ph y.
77
Nguyn nhn ca lm pht

P E2 P2 P1 Po Eo
AD1 ADo SAS1 SASo
Nguyn nhn ca lm pht

4.
Lm pht (inertia inflation)
Lm pht hin ti chu nh hng ca lm pht trong qu kh
E1
Lm pht nm 2004 cao khin mi ngi k vng lm pht nm 2005 tip tc cao
k vng m phng (adaptive expectation)
Yo
Y1
Nguyn nhn ca lm pht

4.
Nguyn nhn ca lm pht

4.
Lm pht Lm pht k vng cao khin gi trong cc hp ng cung ng tng cao
Lm pht Hn ch ca l thuyt ny
Khng phn tch c nguyn nhn lm pht trong ngn hn v lm pht trong di hn
c bit l gi cc u vo cung ng
Tng cung ngn hn gim v lm pht xy ra
Nguyn nhn ca lm pht

5.
Nguyn nhn ca lm pht

1.
Lm pht do tng trng tin t
Lm pht do cu ko Tng cu khng th tng cao mi c nu nh lng tin trong ti mi ngi khng thay i
Chng ta s bn li cc nguyn nhn lm pht ni trn trong di hn
Tng cu tng khng phi l nguyn nhn di hn ca lm pht
78
Nguyn nhn ca lm pht

2.
Nguyn nhn ca lm pht

2.
Lm pht do chi ph y Gi du m v u vo khc ch tng trong mt khong thi gian v trong mt ngng nht nh (t ra iu ny vn cn ng cho ti gi)
Lm pht do chi ph y Thi tit bt li hay nn dch gia cm ch din ra trong mt khong thi gian
khng phi l nguyn nhn ca lm pht trong di hn
khng phi l nguyn nhn gy ra lm pht trong di hn.
Nguyn nhn ca lm pht

2.
Nguyn nhn ca lm pht

3.
Lm pht do chi ph y Tin lng cng nhn khng th tng mi nu khng tng cung tin
Lm pht do thay i t gi Ph gi ng ni t s lm tng lng ni t c s (MB) v tng cung tin.
Nu ch ph gi mt ln th gi c trong nc tng ln t gi thc t tr li mc ban u xut khu v nhp khu s tr li nh c.
Tin lng tng khng phi do tng cung tin cng khng phi l nguyn nhn di hn ca lm pht
Thay i t gi mt ln khng phi l nguyn nhn di hn ca lm pht.
Nguyn nhn ca lm pht

4.
Nguyn nhn ca lm pht

SAS1
Lm pht Lm pht k vng tng lm gim tng cung ngn hn

P
LAS
Tht nghip tng gy p lc gim tin lng danh ngha v gim gi

P P1 Po
LAS
SAS1 SASo
SASo
Nu cung tin khng tng th nn kinh t s suy thoi v tht nghip tng.
P1 Po
E1 Eo
E1 Eo
cc nhn t u vo khc
ADo
ADo
Y1
Yo
Y1
Yo
79
Nguyn nhn ca lm pht
Nguyn nhn ca lm pht

5.
Lm pht gim xung s ko theo lm pht k vng gim
Lm pht do tng trng tin t Tng trng tin t c coi l nguyn nhn duy nht gy ra tnh trng lm pht ko di
Lm pht cng khng phi l nguyn nhn di hn ca lm pht
Nguyn nhn ca lm pht
Nguyn nhn ca lm pht
L thuyt s lng tin t (quantity of money theory)
Gi nh sn lng nn kinh t trong mt nm l Y; gi mi n v hng ha l P
Phng trnh s lng tin t
Tng gi tr giao dch trong nm l PY
Gi nh cung tin trong nn kinh t l M; tc chu chuyn tin t trong mt nm l V
P Y = M V
Tng gi tr giao dch trong nm l MV
Nguyn nhn ca lm pht

1. 2.
Nguyn nhn ca lm pht
PY = MV (ly logarit t nhin 2 v) logP + logY = logM + log V (ly o hm 2 v)
Tc chu chuyn tin t c c tnh cho thy tng i n nh v thay i rt t theo thi gian %V = 0
3.
%P + %Y = %M + %V
Gi nh phn tch trong di hn v GDP tim nng khng thay i %Y = 0
80
Nguyn nhn ca lm pht
Nguyn nhn ca lm pht
Do vy: %P = %M
Nu c tnh ti trng hp tng trng sn lng th %P + %Y = %M
T l lm pht s cn bng vi t l tng trng tin t.
%P = %M - %Y
T l lm pht s bng t l tng trng tin t tr i t l tng trng GDP thc t
Nguyn nhn ca lm pht
Nguyn nhn ca lm pht
c lng thc t cho thy mi quan h trn ng trong di hn; tuy nhin trong ngn hn c nhng sai lch do tc chu chuyn tin t c th thay i trong ngn hn do s bt nh ca hm cu tin.
Chng ta s gn kt nguyn nhn tng trng tin t vi 4 nguyn nhn u tin tm hiu mi quan h gia chng
Nguyn nhn ca lm pht

1.
Nguyn nhn ca lm pht

1.

Lm pht do cu ko Tng trng tin t lin tc s lm gim li sut v kch thch tiu dng v u t, qua lm tng tng cu lin tc lm pht trong di hn.
Lm pht do cu ko
G lin tc AD lin tc lm pht di hn G trong di hn s gy ra thm ht ngn sch khin chnh ph s phi pht hnh n v vay t NHTW (khng vay c dn chng hay nc ngoi na) tng trng tin t.
81
Nguyn nhn ca lm pht

2.
Nguyn nhn ca lm pht

3.
Lm pht do chi ph y Tng lng lin tc ch c th thng qua tng cung tin AS ngn hn lin tc dch chuyn ln trn v gy ra lm pht trong di hn.
Lm pht do thay i t gi Ph gi lin tc s i km vi vic tng cung tin lin tc (do lng tin c s tng) v s lm tng tng cu v gim tng cung ngn hn lin tc lm pht trong di hn.
Nguyn nhn ca lm pht

4.
Nguyn nhn ca lm pht

SAS2
Lm pht Lm pht k vng cao khng th duy tr c nu NHTW khng tng cung tin duy tr mc lm pht cao.
AS ngn hn gim

P P3 P2 P1 Po E3
SAS1
E4 E2 E1 Eo
Chi ph y Lm pht Ph gi ni t
SASo
Do suy thoi v tht nghip s ko mc gi v lng gim xung.
ng AS ngn hn dch sang phi
Tng trng tin t lin tc s m bo lm pht k vng cao v lm pht thc t cao trong di hn.
AD2 AD1 ADo
Yo
Y1
Nguyn nhn ca lm pht

SAS2
Nguyn nhn ca lm pht

SAS2
NHTW tng cung tin chng suy thoi AD tng v ng AD dch sang phi
P P3 P2 P1 Po E3
SAS1
E4 E2 E1 Eo
Lm pht tip tc lm AS ngn hn gim v ng AS tip tc dch ln trn
P P3 P2 P1 Po E3
SAS1
SASo
E4 E2 E1 Eo
SASo
NHTW tip tc tng cung tin
AD2 AD1 ADo
AD2 AD1 ADo
Gi lin tc tng, lm pht di hn xy ra
Yo
Y1
Yo
Y1
82
Chi ph ca lm pht
Chi ph ca lm pht
Nhn nh trn SAI o gic tin t (money illusion)
Lm pht lm gim mc sng ca dn c!!! ng hay Sai???
Lm pht c ngha l gi c tng (i) chi ph ngi mua tng; (ii) doanh thu ngi bn tng
Chi ph ca lm pht
Chi ph ca lm pht
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Nu lm pht thun nht (mi hng ha u tng cng mt t l) thu nhp thc t ca tt c mi ngi khng thay i mc sng khng thay i.
Chi ph mn giy (shoe-leather cost) Chi ph thc n (menu cost) Phn b sai ngun lc Nhm ln v bt tin Mo m do h thng thu gy ra Phn b li thu nhp bt hp l (Lm pht ngoi d kin) Lm pht trong d kin
Nu lm pht khng thun nht thu nhp thc t ca mt s ngi tng cn thu nhp thc t ca mt s ngi khc gim mc sng tnh bnh qun khng thay i.
Chi ph ca lm pht
1.
Chi ph ca lm pht
2.
Chi ph mn giy Lm pht cao khin li sut danh ngha cao mi ngi gi tin mt t hn v gi tin (rt tin) NH nhiu hn chi ph v thi gian v sc lc
Chi ph thc n Cc DN nim yt gi s phi thng xuyn thay i catalog bo gi nu lm pht cao v thng xuyn chi ph in n v gi ti khch hng
83
Chi ph ca lm pht
3. 4.
Chi ph ca lm pht
5.
Nhm ln v bt tin Phn b sai ngun lc Lm pht khng thun nht gia cc hng ha s dn ti vic ngun lc x hi c phn b li (cc i li ch) hiu qu khng cn ti u (gi nh ban u l ti u)
Mo m do h thng thu gy ra Biu thu khng thay i theo t l lm pht khon thu thc t (tnh theo sc mua) s thay i khi lm pht xy ra d rng thu nhp thc t trc thu khng thay i.
Chi ph ca lm pht
Chi ph ca lm pht
Khng lm pht C lm pht
Biu thu thu nhp

< 5 triu: t = 0% > 5 triu: t = 10%

Thu np Thu nhp danh ngha sau thu Thu nhp thc t sau thu
Thu nh vo tin li t tit kim vi thu

Li sut thc t trc thu Li sut danh ngha Li sut gim do thu Li sut danh ngha sau thu Li sut thc t sau thu
=0 4% 4% 25%4% 75%4% = 3%
= 8% 4% 12% 25%12% 75%12% = 9%
Mt ngi c thu nhp 10 triu v mc gi chung P = 1 Lm pht tng gp i; P = 2 v thu nhp l 20 triu
5tr 10%
15tr 10%
sut 25%
9,5 triu
18,5 triu
Li sut thc t sau thu gim khi c lm
9,5 triu
18,5 /2 = 9,25 triu
pht
3%
1%
Chi ph ca lm pht
6.
Chi ph ca lm pht
6.
Phn b li thu nhp bt hp l V d 1: ngi cho vay v ngi i vay

Phn b li thu nhp bt hp l V d
Lm pht thc t xy ra l 7% Li sut thc t s l 0% A (cho vay) b thit cn B (i vay) c li mt cch ngoi mun do lm pht khng nh d kin
A cho B vay tin
A v B d kin lm pht l 5%/nm
A v B d kin li sut thc t l 2%/nm Li sut danh ngha c tha thun l 7%/nm
VD 2: Ch DN v ngi lao ng (tng t)
84
Bin php ngn chn lm pht

Lm pht gy ra chi ph i vi nn kinh t Vy chng ta c nn a lm pht v bng 0 hay khng?

Chng ta cn xc nh li ch v chi ph ca vic a lm pht v bng 0
Chnh sch ti kha tht cht
LAS
SAS
Gim G hoc tng T (gim thm ht ngn sch) s lm tng cu gim v ko theo mc gi gim
Po P1 Eo
E1
ADo AD1
Chi ph ca vic gim lm pht l sn lng gim v tht nghip tng Y1 Y0 Y

LAS
SAS
Chnh sch tin t tht cht
c tnh cho nn kinh t M thi k 1970-80
Tng li sut tiu dng v u t gim AD gim mc gi gim Po P1 Eo E1
Gim 1% lm pht s lm gim sn lng 5% t l hy sinh bng 5
Chi ph ca vic gim lm pht l sn lng gim v tht nghip tng Y1 Y0 Y

AD1
Quy lut Okun: tht nghip chu k tng 1% th GDP thc t gim 2% so vi GDP tim nng
ADo
T l hy sinh vn cn cha thng nht

ng Phillips
Chi ph ct gim lm pht khng nh Li ch ca vic ct gim lm pht (bng chi ph ca lm pht):

Nm 1958, A.W.Phillips (gio vin kinh t ngi Anh) pht hin ra mi quan h nghch chiu gia tc tng tin lng v t l tht nghip
Nh nu lm pht mc va phi Ln nu lm pht cao v rt cao
Tin lng tng cao th tht nghip gim Tin lng tng chm th tht nghip tng
Khng cn thit a lm pht v bng 0; C th chp nhn mt mc lm pht va phi; nn gim lm pht khi n mc cao.
Mi quan h nh i gia lm pht v tht nghip
85
ng Phillips
ng Phillips
Nm 1968, Friedman v Phelps nghin cu mi quan h gia tc tng gi v t l tht nghip
Tc tng lng
6%
Tn ti mi quan h nh i gia t l lm pht v t l tht nghip trong ngn hn
A 3% ng Phillips 4% 7%
KHNG tn ti mi quan h nh i gia t l lm pht v t l tht nghip trong di hn
T l tht nghip trong di hn bng t l tht nghip t nhin d t l lm pht bng bao nhiu
T l tht nghip
ng Phillips
ng Phillips di hn
ng Phillips
ng Phillips c th c xc nh thng qua vic phn tch m hnh AS-AD trong ngn hn v di hn
Tc tng gi
A ng Phillips ngn hn 5%
tht nghip t nhin
T l tht nghip
ng Phillips
ng Phillips
SAS1 SASo
Tng cu tng lm gi tng v sn lng tng (tht nghip gim) trong ngn hn
P P3 P2 P1 Po E1 Eo
Di hn, tin lng danh ngha tng theo lm tng cung ngn hn gim lm gi tng v sn lng gim, tht nghip tng tr li mc
P P3 P2 P1 Po E1 Eo
SAS1 SASo
E2
E2
gii thch dc m ca ng Phillips ngn hn
AD1 ADo
t nhin gii thch ng Phillips di hn thng ng

ADo
AD1
Yo
Y1
Yo
Y1
86
Chng 11 L thuyt kinh t v m trong nn kinh t m
Mc tiu ca chng

Trnh by bng cn cn thanh ton Trnh by cc khi nim v t gi hi oi Trnh by cc ch t gi v c ch xc nh t gi trong tng ch t gi
Nguyn Vit Hng
Trnh by cc tc ng ca s thay i t gi i vi nn kinh t.
Bng cn cn thanh ton
Bng cn cn thanh ton
Bng cn cn thanh ton ghi chp li mt cch c h thng ton b nhng giao dch kinh t gia c dn trong nc vi th gii bn ngoi trong mt thi k.
V d cc loi giao dch:
Giao dch mua bn hng ha v dch v

Ngi VN mua hng ca M Ngi M mua hng ca VN
Giao dch u t vn

Ngi M mang vn ti u t ti VN Ngi VN gi tin ra nc ngoi
Vin tr

Thi k bo co thng l mt nm ti kha
Kiu hi ngi nc ngoi gi v cho h hng VN ...
Bng cn cn thanh ton
Bng cn cn thanh ton
Bng cn cn thanh ton c chia thnh 3 nhm

1. 2. 3.
Cch ghi chp cc giao dch
Ti khon vng lai (current account) Phn nh giao dch mua bn H & DV khu vc t nhn Ti khon vn (capital account) Phn nh giao dch vn khu vc t nhn Ti khon ti tr chnh thc (Official Settlement Account) Phn nh giao dch vn ca NHTW
Cc giao dch no mang li tin cho quc gia c ghi l KHON MC C v mang du (+) Cc giao dch no lm tin i ra khi quc gia (tr cho pha nc ngoi) c ghi l KHON MC N v mang du (-)
87
Bng cn cn thanh ton

1.
Bng cn cn thanh ton

1.
Ti khon vng lai

i.
Ti khon vng lai

iii.
Ti khon vng lai bao gm cc tiu khon sau: Cn cn thng mi

Chuyn khon rng: giao dch mt chiu khng c i ng
Xut khu hng ha v dch v (+) Nhp khu hng ha v dch v (-)
Ngi nc ngoi vin tr hoc gi tin, qu tng v cho ngi trong nc (+)
ii.
Thu nhp t u t nc ngoi rng

Ngi trong nc vin tr hoc gi tin, qu tng cho ngi nc ngoi (-)
Tin li v c tc nhn c t pha nc ngoi (+) Tin li v c tc phi tr cho pha nc ngoi (-)
Bng cn cn thanh ton

2.
Bng cn cn thanh ton

2.
Ti khon vn
Ti khon vn
Ti khon vn bao gm cc khon mc sau
Ti khon vn bao gm cc khon mc sau

Vay nc ngoi di hn v trung hn (+) Cho nc ngoi vay di hn v trung hn (-) Vay nc ngoi ngn hn (+) Cho nc ngoi vay ngn hn (-)
u t gin tip
u t trc tip
u t trc tip ca nc ngoi vo trong nc (+) u t trc tip t trong nc ra nc ngoi (-)
Bng cn cn thanh ton
Bng cn cn thanh ton

3.
Cn cn tng th (Overall Balance) bng cn cn ti khon vng lai cng vi cn cn ti khon vn
Ti khon ti tr chnh thc

Bng vi cn cn tng th v gi tr tuyt i nhng c du ngc li Phn nh s thay i ti sn d tr ngoi t ca ngn hng trung ng mt quc gia
Ti khon ny mang du (-) hm rng ti sn d tr ngoi t ca NHTW tng ln
Ti khon ny mang du (+) hm rng ti sn d tr ngoi t ca NHTW gim xung.
88
Bng cn cn thanh ton
Bng cn cn thanh ton
Ti khon vng lai cng ti khon vn cng ti khon ti tr chnh thc bng 0.

Chng ta s xem xt 5 v d sau hiu ti sao tng ba ti khon trn lun bng 0
Ti sao n li bng 0? N bng 0 hm iu g?
Bng cn cn thanh ton
Bng cn cn thanh ton

Cn cn TT Anh
V d 1 M xut khu 100 triu la hng ha sang Anh, nh nhp khu ngi Anh tr bng ti khon tin gi ngn hng ca anh ta M
Cn cn TT M
V d 2 M xut khu 100 triu la hng ha sang
Cn cn TT M
Cn cn TT Anh
Ti khon vng lai + 100 triu USD
Ti khon vng lai -100 triu USD
Anh i li 100 triu la tin dch v.
Ti khon vng lai + 100 triu USD -100 triu USD
Ti khon vng lai -100 triu USD +100 triu USD
XK
NK
XK
NK hng
Tng hai ti khon bng 0.
hng
Ti khon vn -100 triu USD
Ti khon vn Gim ti sn nc ngoi +100 triu USD
Gim n nc ngoi
NK dch v
XK dch v
Bng cn cn thanh ton
Bng cn cn thanh ton

Cn cn TT Anh
V d 3 Mt nh u t Anh mua 100 triu USD tn phiu Kho bc M v thanh ton bng ti khon ca anh ta ti ngn hng Anh, khon tin ny c chuyn vo ti khon Kho bc M t ti London
Cn cn TT M
V d 4 M trao tng l hng tr gi 100 triu la M cho
Cn cn TT M
Cn cn TT Anh
Ti khon vn
Ti khon vn Tng ti sn (tn phiu) ca nc ngoi Gim ti sn (tin gi) ca nc ngoi
mt t chc t thin ca
-100 triu USD
Ti khon vng lai + 100 triu USD -100 triu USD
Ti khon vng lai -100 triu USD +100 triu USD
Tng n (tn phiu) ca nc ngoi Tng ti sn (tin gi) ca nc ngoi
+ 100 triu USD
Anh.
XK
NK Nhn vin tr nc ngoi

Vin tr nc ngoi
-100 triu USD
+100 triu USD
89
Bng cn cn thanh ton
Bng cn cn thanh ton

Cn cn TT Anh
V d 5 C.ty M tr li nhun v c tc cho nh u t Anh l 100 triu USD bng ti khon ca c.ty ti NH M, khon tin chuyn vo ti khon NH ca Anh t ti M
Cn cn TT M
5 v d trn cho thy cn cn thanh ton lun bng 0 do nguyn tc nhp s kp
Ti khon vng lai
Ti khon vng lai Thu nhp t tin li u t nc ngoi Ti khon vn Tng ti sn u t nc ngoi
Chi tr tin li cho nc ngoi
- 100 triu USD
+100 triu USD
Chng ta cng c th chng minh cn cn thanh ton bng 0 thng qua ng nht thc thu nhp quc dn
Ti khon vn
Tng n nc ngoi (tin gi)
-100 triu USD
-100 triu USD
GDP = C + I + G + X - IM
Bng cn cn thanh ton
Bng cn cn thanh ton
Nu S - I = X IM = -1 USD ngha l
GDP = C + I + G + X IM
(GDP
S I = -1 USD ngha l tit kim trong nc khng p ng u t trong nc v phi i vay nc ngoi 1 USD (thng d ti khon vn +1 USD)
C G) I = X IM I = X IM
X IM = -1 USD ngha l b thm ht ti khon vng lai -1 USD v cn phi i vay 1 USD trang tri cho khon thm ht ngoi thng ny.
Bng cn cn thanh ton
Bng cn cn thanh ton
Nu S - I = X IM = +1 USD ngha l
ngha ca cn cn thanh ton bng 0
S I = +1 USD ngha l tit kim trong nc nhiu hn u t trong nc v s cho nc ngoi vay 1 USD (thm ht ti khon vn -1 USD)
Mt nc m thm ht thng mi th n s phi i vay nc ngoi (thng d ti khon vn) trang tri cho khon thm ht thng mi
X IM = +1 USD ngha l thng d ti khon vng lai +1 USD v phi cho nc ngoi vay 1 USD h c th nhp khu hng ca chng ta.
Mt nc m thng d thng mi th n s cho nc ngoi vay (thm ht ti khon vn)
90
Bng cn cn thanh ton
Bng cn cn thanh ton
Liu mt quc gia c th mi thm ht ti khon vng lai v thng d ti khon vn (hoc ngc li) c khng? Thm ht thng mi l tt hay l xu?
Bng cn cn thanh ton
Bng cn cn thanh ton
Cn cn thanh ton trong trng hp ny c th c hiu l tng ca ti khon vng lai v ti khon vn - tc l cn cn tng th.
Thng d/Thm ht cn cn thanh ton ngha l g?
N phn nh tnh trng giao dch ca khu vc t nhn
Bng cn cn thanh ton
Bng cn cn thanh ton
Thng d cn cn thanh ton c ngha l lung ngoi t i vo khu vc t nhn nhiu hn ngoi t i ra nc ngoi t khu vc t nhn
Thm ht cn cn thanh ton c ngha l lung ngoi t i vo khu vc t nhn t hn ngoi t i ra nc ngoi t khu vc t nhn
NHTW s mua li s ngoi t chnh lch ny, mua cc ti sn ti chnh nc ngoi (hoc vng)
NHTW s bn cc ti sn ti chnh nc ngoi (hoc vng) ri bn ngoi t li cho khu vc t nhn trang tri khon thm ht ny
D tr ngoi hi ca quc gia tng ln
D tr ngoi hi ca quc gia gim xung
91
Bng cn cn thanh ton
T gi hi oi
Quan im khc cn cn thanh ton
T gi hi oi danh ngha (nominal exchange rate)
Cn cn thanh ton ch bao gm nhng khon giao dch t nh
VD: xut nhp khu, nc ngoi u t vo nhm kim li sut cao
T gi hi oi thc t (real exchange rate) T gi hi oi bnh qun (effective exchange rate)
N c phn bit vi cc khon giao dch iu chnh nhm b p s thng d hay thm ht ca cc giao dch t nh
VD: vay nc ngoi thanh ton cho l hng nhp khu
T gi hi oi
T gi hi oi
T gi hi oi danh ngha
C hai cch th hin t l ny
L t l trao i gia hai ng tin ca hai quc gia
S ni t i ly mt ngoi t (16.000 VND/USD)
y l gi ca ng tin no?
L gi ca mt ng tin tnh theo mt ng tin khc
S ngoi t i ly mt ni t (0.0000625 USD/VND)
y l gi ca ng tin no?
T gi hi oi
T gi hi oi
Cch nim yt khng nh hng ti bn cht vn kinh t
ng tin mnh (hard currency): chim t trng ng k trong giao dch ngoi thng trn th gii
Cc cun sch kinh t cc nc pht trin (M, Anh, Canada) thng dng cch ghi s ngoi t i ly mt ni t Chng ta s dng cch ghi s ni t i ly mt ngoi t

ng tin c th chuyn i (convertible currency): NHTW chp nhn i ng tin vi cc ng tin khc theo t gi hin hnh.
Mc ch l n gin khi ghi t gi K hiu l En = 16000 VND/USD
92
T gi hi oi
T gi hi oi
T gi hi oi thc t
V d
Gi T
L t l trao i hng ha gia hai quc gia
o VN l 160.000 VND; Gi o M l $12
S hng ha trong nc i ly mt hng ha tng t ca nc ngoi (theo cch nim yt m chng ta s dng)
gi danh ngha l En = 16.000 VND/USD
Gi o VN bng 10 USD (160.000/16.000) T gi thc t Er = 12 USD/10 USD = 1.2 Ngha l 1.2 o VN i ly 1 o M o VN r hn o M o VN c sc cnh tranh cao hn (gi nh cht lng nh nhau)
K hiu l Er
Cho bit sc cnh tranh ca hng ha trong nc so vi hng ha nc ngoi v mt gi c
T gi hi oi
T gi hi oi
Cng thc tng qut ca t gi thc t

Er: t gi thc t En: t gi danh ngha Pf: ch s gi nc ngoi Pd: ch s gi trong nc
Er =
Pf En Pd
Khi t gi thc t Er (tnh theo cng thc trn) tng th hng ha trong nc tr nn r hn v c sc cnh tranh cao hn.
Khi t gi thc t Er gim th hng ha trong nc tr nn t hn v gim sc cnh tranh.
T gi hi oi
T gi hi oi
T gi thc t tng khi

L thuyt ngang gi sc mua (Purchasing Power Parity)
T gi danh ngha tng hay ng ni t mt gi Lm pht nc ngoi tng cao hn so vi lm pht trong nc
L thuyt ni rng t gi thc t c xu hng tin v 1 do qu trnh tm kim li nhun cbit (mua ni r v mang n ni t bn) s y gi c hng ha cc ni xp x bng nhau.
93
T gi hi oi
T gi hi oi
T gi hi oi bnh qun
Cng thc tng qut ca t gi bnh qun

T gi song phng
V d: VND/USD; VND/euro, VND/yuan;...
EER l t gi bnh qun Ei l t gi song phng vi quc gia i
T gi bnh qun l bnh qun gia quyn ca cc t gi song phng gia ng ni t vi ng tin ca cc quc gia c quan h thng mi vi quc gia ny.
EER=E i Wi
W i l t trng thng mi vi quc gia i trong tng gi tr thng mi ca quc gia ny
Gia quyn c tnh bng trng s kim ngch thng mi gia hai quc gia trong tng kim ngch thng mi ca quc gia ny.
Th trng ngoi hi & cc ch t gi
Th trng ngoi hi & cc ch t gi Ch t gi linh hot
C hai ch t gi c bn v mt lot cc ch t gi trung dung kt hp gia hai ch t gi ny

1.
1.
T gi hon ton c quyt nh bi th trng v NHTW hon ton khng can thip vo th trng ngoi hi
Ch t gi linh hot/th ni (flexible/floating exchange rate mechanism)
2. 3.
Ch t gi c nh (fixed exchange rate mechanism) Cc ch t gi kt hp hai loi trn
Ti khon ti tr chnh thc trong trng hp ny bng 0
Gi nh
C 2 nn kinh t l Vit Nam v M 2 quc gia thanh ton cc giao dch bng USD

T gi cn bng c xc nh nh th no?
Nu VN thiu USD th VN s phi vay USD t M thanh ton Nu VN tha USD th VN s mua cc ti sn ti chnh sinh li ca M
Gi c 2 quc gia thay i cng t l vi nhau
Khng cn phn bit gia t gi danh ngha v thc t do chng thay i t l vi nhau
94
Th trng ngoi hi & cc ch t gi Ngun cung la cho th trng Vit Nam xut pht t
T gi En (VND/USD) l gi ca USD tnh theo VND
Gi ca mt hng ha c xc nh thng qua cung cu hng ha
T gi cn bng s c xc nh thng qua

Xut khu hng ha ca VN sang th trng M
M s phi tr USD cho VN
Cung la trn th trng Vit Nam Cu la trn th trng Vit Nam
M u t vo th trng VN kim li nhun
M s phi mang USD theo khi ti VN u t
Th trng ngoi hi & cc ch t gi Nhu cu la trn th trng VN xut pht t
Cung la phn nh lng cung la i vo th trng VN ti mi mc t gi
VN nhp khu hng ha M
VN phi tr USD cho ngi M
T gi En tng th sc cnh tranh ca hng VN tng ln do r hn s lm tng xut khu lng cung USD tng
VN u t vo th trng M kim li nhun

T gi En tng gi nh khng tc ng ti u t ca M vo VN
VN cn c USD khi sang M u t
T gi tng t Eo ti E1 lm tng sc cnh tranh hng ni v lm tng lng cung USD t Qo ti Q1 (Nhn nh
ny chc chn ng khng? xem comment)
T gi (VND/USD)
E1 Eo
SUSD
Cu la phn nh lng cu USD ca th trng VN ti mi mc t gi
T gi En tng th sc cnh tranh ca hng ngoi s gim do t hn v lm gim nhp khu lng cu USD gim
ng cung USD c dc dng
T gi En tng gi nh khng nh hng ti quyt nh u t ra nc ngoi ca ngi VN
Qo
Q1
Lng USD trn th trng VN
95
Th trng ngoi hi & cc ch t gi Kt hp pha cung la v pha cu la s gip chng ta xc nh trng thi cn bng ca th trng ngoi hi.
DUSD
T gi tng t Eo ti E1 lm gim sc cnh tranh ca hng ngoi v lm gim lng cu USD t Qo xung Q1.
T gi (VND/USD)
E1 Eo
ng cu USD c dc m.
Q1
Qo

SUSD
Eo l t gi cn bng.
T gi (VND/USD)
Nu t gi l E1 > Eo th
1. D cung USD
SUSD
i vo th trng ng bng lng cu USD ca th trng
lng cung USD
T gi (VND/USD)
Ti Eo, lng cung USD
Xut khu tng ln v tng
E1
2. T gi
Eo DUSD Qo
Nhp khu gim i v gim lng cu USD
gim
Eo DUSD Qo
d cung USD v to p lc gim gi USD, tc l t gi s gim xung Eo

SUSD
Nu t gi l E2 < Eo th
T gi cn bng thay i khi no?
Xut khu gim v gim
T gi (VND/USD)
lng cung USD
ng cung USD dch chuyn
Nhp khu tng v tng lng cu USD
Eo E1
Xut khu thay i do cc yu t ngoi sinh (khng phi do t gi tng) thay i
2. T gi tng
d cu USD v to p lc tng gi USD, tc l t gi s tng ln Eo
DUSD
1. D cu USD
VD: ngi M thch hng VN hn; ngi M thch u t vo VN hn do li sut VN tng hoc do k vng ng VN s ln gi trong tng lai...
Qo
96

SUSD SUSD
Ngi M khng thch hng VN gim cung USD

T gi (VND/USD)
T gi cn bng thay i khi no?
USD ln gi cn VND mt gi
ng cu USD dch chuyn
E1 Eo
B A DUSD
Nhp khu thay i do cc yu t ngoi sinh (khng phi do t gi tng) thay i
ng cung USD dch sang tri
VD: ngi VN thch hng M hn; ngi VN thch u t vo M hn do li sut M tng hoc do k vng ng VN s mt gi trong tng lai
T gi cn bng tng t Eo ti E1.
Th trng ngoi hi & cc ch t gi Trong ch t gi th ni
Ngi VN k vng VND mt gi trong tng lai chuyn sang
SUSD
T gi (VND/USD)
nm gi cc ti sn ti chnh ghi theo USD cu USD tng
T gi En tng ng ni t mt gi (depreciation)
E1 Eo A
VND mt gi; USD ln gi
ng cu USD dch sang phi
T gi En gim ng ni t ln gi (appreciation)
T gi cn bng tng ti E1
DUSD DUSD
Th trng ngoi hi & cc ch t gi Ch t gi c nh
Th trng ngoi hi & cc ch t gi T gi cn bng trn th trng c xc nh bi cung la v cu la trn th trng.
2.
NHTW Vit Nam s n nh t gi gia VND v USD l Ef
NHTW cam kt mua bn USD vi th trng t nhn theo t gi Ef m NHTW n nh
Ti khon ti tr chnh thc lc ny s khc 0
97
Th trng ngoi hi & cc ch t gi Ngun cung la trn th trng xut pht t

Th trng ngoi hi & cc ch t gi Nhu cu la trn th trng t nhn xut pht t

Xut khu hng ha sang M u t vn ca M vo th trng t nhn VN Lng USD m NHTW bn ra ngoi th trng t nhn
Nhp khu hng ha ca M u t vn ca VN sang th trng M NHTW mua USD trn th trng

SUSD
T gi cn bng trn th
T gi (VND/USD)
Nu NHTW n nh t
T gi (VND/USD)
1. D cung USD
SUSD C
trng l Eo.
gi Ef cao hn Eo th trn th trng, lng Eo A DUSD Qo

Ef Eo
B A
Nu NHTW n nh t gi Ef ng bng Eo th th trng ngoi hi s cn bng.
cung USD ln hn lng cu USD v d cung USD.
DUSD Qo

SUSD C
Dn chng s bn USD
T gi (VND/USD)
1. D cung USD
Cu la trn th trng tng (do NHTW mua USD)
cho NHTW v cm VND v theo t gi Ef NHTW mua USD v bn VND
Ef Eo
B A
ng cu USD dch sang phi
D tr ngoi hi tng C s tin t VND tng mt lng bng BCEf
DUSD Qo
Lc ny, ti Ef, th trng ngoi hi cn bng
98

SUSD
T gi (VND/USD)
Nu NHTW n nh t
T gi (VND/USD)
SUSD
Ef Eo
B A
gi Ef thp hn Eo th C DUSD DUSD Qo trn th trng, lng cu USD ln hn lng cung USD v d cu USD.
Eo Ef B
A C
1. D cu USD
DUSD
Qo

SUSD
Dn chng s mua
T gi (VND/USD)
Cung la trn th trng tng (do NHTW bn USD)
USD t NHTW v tr bng VND theo t gi Ef NHTW bn USD v mua VND
ng cung USD dch sang phi
Eo Ef B
A C
1. D cu USD
D tr ngoi hi gim C s tin t VND gim mt lng bng BCEf Lc ny, ti Ef, th trng ngoi hi cn bng
DUSD
Qo

SUSD SUSD
T gi (VND/USD)
Th trng ngoi hi & cc ch t gi Trong ch t gi c nh
T gi c nh Ef tng ph gi ng ni t (devaluation)
A Eo Ef B C DUSD Qo
T gi c nh Ef gim nng gi ng ni t (revaluation)
99

1.

Ch t gi c nh
Th mnh v yu im ca tng ch t gi Ch t gi c nh
1.
Yu im:
Th mnh:
T gi c nh nu nh gi qu sai lch so vi t gi cn bng ca th trng s gy ra nhng p lc tiu cc ti d tr ngoi hi quc gia
T gi khng thay i trong mt khong thi gian nht nh n nh v chc chn cho hot ng u t v kinh doanh xut nhp khu
Khi nh gi qu cao ng ni t cn kit ngoi hi, gy ra khng hong tin t v khng hong n. VD: khng hong ti chnh chu Thi Lan nm 1997.

2.
Th trng ngoi hi & cc ch t gi Ch t gi th ni
Th mnh v yu im ca tng ch t gi Ch t gi th ni
2.
Yu im:
Th mnh:
T gi bin ng thng xuyn c th dn ti s bt nh v thiu chc chn cho cc nh u t v kinh doanh xut nhp khu
Th trng ngoi hi lun cn bng v s linh hot ca t gi s ngn chn nhng c sc bt thng qu mnh trn th trng do hnh vi u c gy ra
Th trng ngoi hi & cc ch t gi Xu hng kt hp hai ch t gi trn tn dng nhng th mnh v gim thiu nhng yu im ca tng ch t gi

Ch t gi th ni c qun l (managed/dirty floating
exchange rate mechanism)

3.
T gi c th ni v do cung cu th trng quyt nh Nu t gi dao ng vt ra mt bin m NHTW xc lp t trc xung quanh mc t gi trung tm th NHTW s can thip a t gi tr li trong bin
100

Ch t gi c nh c iu chnh (adjusted fixed
exchange rate mechanism)

Tc ng ca s thay i t gi
1.
4.
Ch t gi th ni
T gi En tng s lm tng sc cnh tranh hng ni v gim sc cnh tranh ca hng ngoi
T gi c NHTW c nh
Nu NHTW thy t gi cn bng ca th trng sai lch qu nhiu so vi t gi c nh th NHTW s iu chnh t gi c nh tin gn v t gi cn bng hn.

Xut khu tng; nhp khu gim Tng cu AD tng Trong ngn hn, GDP thc t tng Trong di hn, gi c tng v a t gi thc t tr li mc ban u, tng lng cu gim v GDP thc t di hn tr v mc tim nng.
1.
2.
Ch t gi th ni
Ch t gi c nh
T gi En gim s lm gim sc cnh tranh hng ni v tng sc cnh tranh ca hng ngoi
NHTW ph gi ng ni t (Ef )
NHTW s phi bn VND ra v mua USD vo t th trng t nhn
Xut khu gim ; nhp khu tng Tng cu AD gim Trong ngn hn, GDP thc t gim Trong di hn, gi c gim v a t gi thc t tr li mc ban u, tng lng cu tng v GDP thc t di hn tr v mc tim nng.
Xut khu tng; nhp khu gim do gi hng ni gim cn gi hng ngoi tng Tng cu AD tng
Lng tin c s VND tng (do NHTW bn VND ra th trng) lm tng cung tin, li sut gim v u t tng Tng cu AD tng
2.
2.
Ch t gi c nh

Ch t gi c nh
Trong ngn hn, GDP thc t tng Trong di hn, gi c tng v a t gi thc t v cung tin thc t tr li mc ban u,

NHTW nng gi ng ni t (Ef )
NHTW s phi mua vo VND v bn ra USD trn th trng t nhn
Xut khu gim; nhp khu tng do gi hng ni tng cn gi hng ngoi gim Tng cu AD gim Lng tin c s VND gim (do NHTW mua VND t th trng) lm gim cung tin, li sut tng v u t gim Tng cu AD gim
tng lng cu gim v GDP thc t di hn tr v mc tim nng.
101
2.
Ch t gi c nh

Trong ngn hn, GDP thc t gim Trong di hn, gi c gim v a t gi thc t v cung tin thc t tr li mc ban u, tng lng cu tng v GDP thc t di hn tr v mc tim nng.
102

KTV M-Viet Hung

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

KTV M-Viet Hung

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

KTV M-Viet Hung

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Chng 1 Tng quan Kinh t hc

nh ngha Kinh t hc Mt s nguyn l nn tng lm nh hng khi nghin cu kinh t hc

Nguyn Vit Hng

Nhu cu x hi lun vt xa so vi kh nng p ng ca x hi t s ngun lc hin c.

KHAN HIM l vn m c ngi giu v ngho u phi i mt.

NGUYN L NN TNG nh hng chng ta cch a ra cu hi v tm li gii cho nhng vn kinh t

Chng ta a ra la chn da trn cc gi tr cn bin

Trao i hng ha t nguyn s lm c hai bn mua v bn c li

Th trng l mt cch t chc trao i hiu qu do n m bo ngun lc c chuyn ti ni c nh gi tr cao nht.

Phn nhnh kinh t hc

Cc nh kinh t nhn nhn v phn tch nn kinh t l gii c ch hot ng ca n t hai gc vi m v v m.

Kinh t Vi m vs. Kinh t V m Microeconomics vs. Macroeconomics

Phn nhnh Kinh t hc

Phn tch thc chng

Phn tch chun tc

Phn tch chun tc cho bit chng ta nn lm g.

N c th c chng minh l ng hoc sai N c th c kim chng t thc t

N ph thuc vo gi tr v cm nhn ca mi c nhn.

N rt kh c th kim nh c l ng hay sai.

Phng php phn tch kinh t

Cng c phn tch

Gi thit l ht sc cn thit v quan trng.

Phn tch bng li thng thng

Th gii qu phc tp v khng th thu tm ht cc nhn t => cn gi thit n gin ha

Nu gi thit li lm mo m qu nhiu thc t th m hnh c th a ra nhng nhn nh sai lm nghim trng.

Cng c phn tch

Cng c phn tch

Qd = 1000 50P (1 Y/Y*) = 2(u u*): quy lut Okun

Mt s khi nim kinh t c bn

Mt s khi nim kinh t c bn

Cung hng ha (S): phn nh lng hng ha (dch v) Qs m doanh nghip bn ti mi mc gi P.

Th trng cnh tranh: khng c ngi bn hay ngi mua no c kh nng p t gi

Mt s khi nim kinh t c bn

Mt s khi nim kinh t c bn

Chng 2 Nhng vn trng tm ca Kinh t V m

Nguyn Vit Hng

Kinh t V m hin i bt u xut hin trong thi k i khng hong.

Tng trng Kinh t Chu k kinh doanh Tht nghip Lm pht

Hot ng ngoi thng v u t nc ngoi (kinh t quc t)

Tng trng kinh t

Tng trng kinh t

GDP tim nng

GDP thc t dao ng xung quanh GDP tim nng

GDP thc t l gi tr ca ton b H v DV c sn xut ra tnh theo gi ca mt nm c s.

GDP thc t (nghn t la tnh theo nm 1992

GDP tim nng 4.4% mt nm GDP thc t

Chu k kinh doanh

GDP thc t bin ng xung quanh GDP tim nng

Chu k kinh doanh l nhng bin ng lp i lp li nhng khng nh k ca GDP thc t.

Tng trng kinh t M

Chu k kinh doanh

Chu k kinh doanh

Cc giai on ca chu k kinh doanh

GDP thc t gim lin tc trong mt khong thi gian

Tng trng chm dt v suy thoi bt u

GDP thc t tng

Suy thoi chm dt v tng trng bt u

Tng trng kinh t di hn ca M

Qd = 1000 50P (1 Y/Y) = 2(u u): quy lut Okun