1

Hng dn, li gii, p n Cu hi v bi tp trong chng I SGK.

Bi 1: Dao ng ca con lc l xo. DH.
C1. Theo H.1.1. Khi x > 0, vt m bn phi v tr cn bng, lc F hng sang tri
tc l hng v v tr cn bng v F < 0. Ta cng lp lun tng t nh vy khi x <
0. F v x lun lun tri du nhau nn trong cng thc 1.1 phi c du
Cu hi:
1. Cng thc lc gy ra dao ng ca con lc: F = kx.
2. nh ngha DH: Dao ng ca mt vt c gi l DH khi hp lc tc
dng ln vt hay gia tc ca vt lun hng v v tr cn bng v t l vi li .
3. DH c th xem l chuyn ng ca hnh chiu ca mt im chuyn ng trn
u ln mt trc trng vi mt ng knh ca ng trn.
Bi tp:
4. Chn B.
F = k(x x
0
). V khi (x x
0
) l li ca vt m.
5. Khi hn bi (gn vo bnh xe) chuyn ng trn u th n ko theo s dao ng
ca thanh gn vi pittng. V hnh chiu ca hn bi ln phng ngang lun u
bn tri ca thanh ngang, nn thanh ngang v pittng DH.
6. Lc n hi Fh = k(x l), trng lc P = mg = k.l do lc gy ra dao ng
l F = kx, trong x l li .
Bi 2: Cc c trng ca DH .
C1. Ta thy rng m c n v l (kg), k c n v l (N/m) suy ra m/k c n v l
(kg.N/m). Mt khc theo cng thc F = m.a ta c 1(N) = 1(kg.m/s
2
) suy ra
1(kg.N/m) = 1(s
2
). Suy ra
k
m
c n v l (s).
C2. Phng trnh dao ng ca vt l x = A.cos(t + ). Vn tc ca vt l v = x =
- .A.sin(t + ).
C3. Ta c x = A.cos(t + ) x = - .A.sin(t + ) x = -
2
.A.cos(t + )
thay x v x vo phng trnh x + .x = 0 ta thy -
2
.A.cos(t + ) +
2
.A.cos(t
+ ) = 0 = VP. Tc l x = A.cos(t + ) l nghim ca phng trnh x + .x = 0.
C4. S hng 0,5kx
2
c n v l
2
m .
m
N
N.m J.
C5. Khi con lc chuyn ng t v tr bin v v tr cn bng th th nng gim, ng
nng tng. Khi con lc chuyn ng t v tr cn bng v v tr bin th ng nng
gim, th nng tng.
Cu hi:
1. Chu k dao ng ca con lc l khong thi gian vt thc hin 1 dao ng ton
phn.
Tn s l i lng nghch o ca chu k.
2
2.
1 2
T
f
x
= =

3.
k
m
= n v (rad/s),
m
T 2
k
= x n v (s) .
4. DH l mt dao ng c li bin i theo hm cosin theo PT: x = A.cos(t +
).
5. Phng trnh DH l x = Acos(t + ).
x: l li A: l bin : L pha ban u
6. Cng thc ng nng:
2
1
mv
2
d
W = Cng thc th nng:
2
1
kx
2
t
W =
Khi con lc DH nu ng nng tng th th nng gim v ngc li nhng tng
chng khng i.
Bi tp:
7. Chn C.
di qu o chuyn ng l khong cch t x = A n x = A tc l hai ln bin
.
8. a. T = 0,5s ; b. f = 2Hz ; c. A = 18cm.
9. a. cng k = 490N/m. V khi vt v tr cn bng ta c k.l = m.g.
b. Chu k ca con lc
m l
T 2 2
k g
A
= x = x = 0,41 s.
10. Chn D.
Th nng tnh bng cng thc
2
1
kx
2
t
W = vi x = - 2cm = - 0,02m.
11. Chn B.
Khi con lc qua v tr cn bng th th nng cc tiu cn ng nng cc i nn vn
tc t cc i v
max
= A. = A.
k
m

Bi 3: Con lc n.
C1. V d = 10
0
= 0,1745 rad c sin = 0,1736 tc l sin .
C2. chu k ca con lc n ch ph thuc vo chiu di v gia tc trng trng,
khng ph thuc vo khi lng ca con lc.
C3. Khi chuyn ng t v tr bin v v tr cn bng th cao ca vt gim th
nng ca vt gim, khi vt chuyn ng nhanh dn vn tc ca vt tng
ng nng ca vt tng. Khi chuyn ng t v tr cn bng ln v tr bin th cao
ca vt tng th nng gim, vt chuyn ng chm dn vn tc gim ng
nng gim.
Cu hi:
1. Phn I, II trong SGK.
3
2.
l
T 2
g
= x .
3. Th nng: W
t
= mgl(1 cos). ng nng: W

=
2
1
mv
2
.
C nng: W =
2
mv
2
1
+ mgl(1 cos) = const.
Khi con lc dao ng nu ng nng tng th th nng gim v ngc li nhng tng
chng khng i.
Bi tp:
4. Chn D.
5. Chn D.
V chu k dao ng khng ph thuc vo khi lng .
6. Chn C.
p dng L BT c nng W
max
= W
2
1
mv
2
= mgl(1 cos
0
) v =
0
2gl(1 cos )
7. Ta c
l
T 2
g
= x = 2,838s, mt khc t = T.n (n l s dao ng t. phn) n = t/T =
105,5
8. a. Chu k dao ng ca con lc l
l
T 2
g
= x = 2,007 s
b. Tc cc i khi con lc i qua v tr cn bng v
max
=
0
2gl(1 cos ) = 3,13
m/s.
Khi con lc v tr gc bt k th c nng:
W =
2
1
mv
2
0
+ mgl(1 - cos ) = mgl (1 - cos ) v =
0
2gl(cos cos ) = 2,68 m/s.
Bi 4: Dao ng tt dn. Dao ng cng bc.
C1. a. Cc con lc u dao ng cng bc
b. Con lc C dao ng mnh nht do c chiu di bng con lc D c cng chu k
dao ng ring nn cng hng.
C2. a. V tn s ca lc cng bc gy ra bi chuyn ng ca pittng trong xilanh
ca my n khc xa tn s ring ca khung xe.
b. V tn s ca lc y bng tn s ring ca chic u.
C3. Dy n ghita c ln ng, th tn s dao ng ca n bng tn s dao ng
ca phm n pian. Sng m truyn ra t pha n pian tc ng vo dy n mt
ngoi lc c tn s bng tn s ring ca n ghita, lm cho dy n ghita dao ng
mnh, ht mu giy ra khi dy n.
4
Cu hi:
1. Dao ng c bin gim dn theo thi gian gi l dao ng tt dn.
Nguyn nhn l do lc ma st lm tiu hao nng lng.
2. Dao ng duy tr l dao ng c cung cp nng lng bng phn nng lng
b mt sau mi chu k sao cho chu k dao ng ring khng thay i.
3. Dao ng cng bc l dao ng chu tc dng ca mt ngoi lc tun hon.
c im ca dao ng cng bc:
- Bin khng i, tn s dao ng bng tn s ca ngoi lc.
- Bin dao ng ph thuc vo bin ca lc cng bc v chnh lch gia tn s
ca lc cng bc v tn s ring ca h dao ng.
4. Hin tng bin dao ng cng bc tng n gi tr cc i khi tn s ca
lc cng bc bng tn s dao ng ring gi l hin tng cng hng.
iu kin khi tn s dao ng cng bc bng tn s ring ca h dao ng.
Bi tp:
5. Chn B.
V c nng t l vi bnh phng bin dao ng.
6. Chn B.
Chu k dao ng ca con lc l
l
T 2
g
= x = 1,33 s. Khi dao ng ca con lc c
bin ln nht, tc l dao ng cng bc ca con lc xy ra hin tng cng
hng. Vn tc ca tu l v = l/T = 12,5/1,33 = 9,4 m/s = 33,84 km/h. Ta thy 33,84
km/h gn vi 40 km/h nht nn chn B.
Bi 5: Tng hp DH cng phng, cng tn s. Phng php gin vect.
C1. DH x = 3cos(5t + /3) cm c biu din bng mt vect quay c di 3
n v, hp vi trc 0x mt gc 60
0
.
Cu hi:
1. Phn I SGK
2. Phn II SGK
3. a. Hai dao ng cng pha: A = A
1
+ A
2

b. Hai dao ng ngc pha: A = |A
1
- A
2
|
c. Hai dao ng vung pha: A
2
= A
1
2
+ A
2
2

Bi tp:
4. Chn D.
5. Chn B. x = 2cos(t +
6
x
)
- C ln bng hai n v di ln A = 2vcd
- Quay quanh O vi tc 1rad/s ln = 1 rad/s
5
- Khi t = 0; ta c: = 30
0
=
6
x
rad
6. Phng trnh ca dao ng tng hp: x = 2,3cos(5t + 0,68) (cm)
Hng dn: A
2
= A
2
1m
+ A
2
2m
+ 2.A
1m
.A
2m
.cos(
2

1
) = 5,25 A = 2,29 < 2,3
cm
tan =
1m 1 2m 2
1m 1 2m 2
A .sin A .sin
A cos A cos
+
+
= -
3 3
3
+
= - 1,5773 = 0,68
Bi 6: Thc hnh: Kho st thc nghim cc nh lut dao ng ca con lc
n.
Cu hi:
1. D on: Chu k dao ng ca con lc n ph thuc vo nhng i lng: l, m,

Dng TN thay i mt i lng khi gi nguyn cc i lng kia kim tra tng d
on
2. D on: Chu k dao ng ca con lc n ph thuc vo ni lm th nghim.
Lm TN vi con lc c chiu di khng i ti nhng ni khc nhau kim chng
3. Khng o chu k ca con lc n c l < 10 cm v khi kch thc qu cn l
ng k so vi chiu di ny, v kho to ra dao ng vi bin nh v chu k T
nh kh o.
4. Dng con lc di khi xc nh gia tc g cho kt qu chnh xc hn v
g 2 T l
g T l
A A A
= +

Hng dn, li gii, p n Cu hi v bi tp trong chng 2 SGK.
Bi 7: Sng v s truyn sng.
C1. Ta trng thy cc gn sng trn, ng tm O, lan rng dn.
C2. c, nhng u di ca dy c t do nn u di cung dao ng nh mi
im ca dy, cn th nghim hnh 7.2 SGK th im P b gi c nh, nn khng
dao ng.
Cu hi:
1. Dao ng c th lan truyn hoc khng, khi dao ng lan truyn th n tr thnh
sng.
2. Phng dao ng ca cc phn t mi trng: Sng ngang c phng dao ng
ca cc phn t vung gc vi phng truyn sng, cn sng dc c phng dao
ng ca cc phn t song song vi phng truyn sng.
3. Ko dy cng mnh hn th bin dng lan truyn nhanh hn.
4. Bc sng l qung ng sng truyn c trong mt chu k.
Vn tc truyn sng ph thuc mi trng truyn sng, m = v.T nn bc sng
cng ph thuc vo mi trng.
6
5. V li l hm tun hon ca hai bin s c lp t v x l s = Acos2(t/T x/).
6. Ch cn dt mnh u dy mt ci theo phng ngang (vung gc vi tay co gu)
ri ch cho xung ng ca dy truyn xung ti gu th gu s lt. Khng nn lc i,
lc li u dy.
Bi tp:
7. Chn A.
8. Chn C.
9. Vn tc truyn sng l v = 50cm/s.
Hng dn: Ta c 2
1
= 14,3 12,4 = 1,9 cm; 2
2
= 16,35 14,3 = 2,05cm; 2
3
=
18,3 16,35 = 1,95 cm; 2
4
= 20,45 18,3 = 2,15 cm.
P =
1 2 3 4
4
P + P + P + P
<1cm, vi f = 50Hz ta c v = P.f = 1.50 = 50cm/s
10. Vn tc truyn sng l v = 20 cm/s
Hng dn: =
2
10
= 0,2 cm; v = f = 0,2.100 = 20 cm/s.
Bi 8: S giao thoa sng.
C1. Bin sng l A = a 2 V ti hai sng tng hp vung pha nhau.
Cu hi:
1. Hin tng giao thoa v hin tng nhiu x.
2. Ta cn chng minh rng hin tng vt l c mt trong hai kh nng: hoc
giao thoa hoc nhiu x.
3. Khng, v theo nh ngha ch cn chng c cng tn s v hiu pha khng i
theo t.
4. Hiu pha gia chng phi bng 2k, ( k = 0, 1, 2, .)
5. Hiu pha gia chng phi bng (2k + 1), ( k = 0, 1, 2, .)
6. a =
2 2
1 2 1 2
a a 2a a cos(2k 1) + + + x= | a
1
a
2
|; do hai dao ng ngc pha.
Bi tp:
7. Chn D.
8. Chn B.
9. i <0,625cm
Ta c i =
v 50 5
2 2f 2.40 8
P
= = =
10. Vn tc truyn sng l v = 0,25m/s.
S
1
, S
2
l hai nt, gia S
1
, S
2
c 10 nt khc, vy khong cch S
1
S
2
l 10 + 1 khong
gia hai nt. Khong cch gia hai nt bng mt na bc sng l
i =
1 2
s s 11
1
2 11 11
P
= = = cm do = 2cm.
7
Vn tc truyn sng l v = f. = 26.2 = 52cm/s.
Bi 9: S phn x ca sng. Sng dng.
C1. Vt cn y l im gn c nh si dy.
C2. Vt cn y l im u P ca si dy t do n ngn khng cho sng truyn
tip theo chiu .
Cu hi:
1. Phn x i du l phn x trong , li ca sng phn x ti mi im th bng
v tri du vi li ca sng ti, sau cng mt l trnh.
Trong phn x khng i du, li sng phn x bng v cng du vi li ca
sng ti.
2. Phn x i du xy ra khi sng phn x trn mt vt cn c nh.
Phn x khng i du khi vt cn di ng c.
3. Sng dng c to thnh do s dao thoa ca sng phn x vi sng ti.
4. Nt dao ng trong h sng dng l im, ti dao ng tng hp ca sng ti
v sng phn x c bn cc tiu (hoc bng khng, nu sng phn x c bin
bng sng ti)
Bng dao ng (trong h sng dng) l im ti , dao ng tng hp (ca sng
ti v sng phn x) c bin cc i.
Khong cch gia hai nt - hoc hai bng - lin tip bng mt na bc sng;
khong cch t mt nt n bng gn nht bng mt phn t bc sng.
5. Trong phn x i du, im phn x lun lun l mt nt; cn trong phn x
khng i du, im phn x lun lun l mt bng.
Bi tp:
6. Chn C.
7. Chn D.
8. a. = 1,2m.
Dy dao ng vi mt bng sng ln l = /2 hay = 2.l = 2.0,6 = 1,2m
b. = 0,4m
Khi dao ng vi N bng th
'
l
2 N
P
= vi N = 3 th
2.l 2.1, 2
N 3
P = = = 0,4m
9. f = 100Hz
Gia bn nt c ba bng, tc l trn dy c ba na bc sng nn
l = 3
2
P
hay
2l
3
P = . Tn s dao ng f =
v
P
=
v 3v 3.80
100HZ
2l
2l 2.1, 2
3
= = =
Bi 10: Tnh cht vt l ca m thanh.
C1 V m cn truyn qua gi gn chung, bn t chung, v chung thu tinh, ri
qua khng kh ngoi chung ti tai ta.
8
C th xc minh bng cch t gi chung ln mt tm nha xp, mm chung
cch m i vi bn. Nu tm nha cch m tt th tai khng nghe thy g na.
C2. Ta trng thy tia chp, kh lu sau mi nghe thy ting sm.
Mt ngi nh ting trng ri rc, ng cch xa ta khong 100m th thy r t lc
di p vo mt trng n lc nghe thy ting tng c mt khong thi gian tuy
ngn nhng rt r.
Cu hi:
1. Hai sng c cng bn cht, nhng khc nhau v tn s.
2. Sng m l sng dc, nn mi truyn c qua khng kh.
3. Nhc m c tn s xc nh v thng ko di, ting ng khng c tn s xc
nh v khng ko di.
4. Nghe mt dn nhc trnh din, d ng gn hay ng xa, u khng thy c g
khc v giai iu, tuy bn nhc c nhiu nt nhc tn s rt khc nhau.
5. m thanh truyn nhanh nht trong mi trng rn ri n mi trng lng cui
cng l mi trng kh
6. p sut m thanh l bin thin p sut ti mi im ca mi trng m sng
m truyn qua.
7. n v cng m c o bng ot trn mt vung ( k hiu : W/m
2
)
Bi tp:
8. Chn C.
9. Chn A.
10. Khng nghe c .
Ta c f =
1
T
= 12,5Hz < 16 Hz l sng h m ln khng nghe thy.
11. Ta c =
6
V 331
f 10
= = 0,331mm ;

6
V 1500
1, 5mm
f 10
= = = .
12. v = 341 m/s.
a. Loi tr nh hng ca gi
b. v =
18612
340,879
54, 6
= m/s <341 m/s.
13. V
g
= 3194m/s

o
g
0 g o
l l V .l 340.951, 25
t V 3194, 3 3194
V V l V . t 951, 25 340.2,5
A = = = = <
A
m/s
Bi 11: Tnh cht sinh l ca m thanh.
C1. C; nu m c tn s qu thp (di 100 z 200Hz) hoc qu cao (trn 5000 z
6000Hz) cn m kia c tn s trung bnh (500 z 2000Hz).
C2. C, v ch cn nghe bc chn l ta nhn ra ngay ngi ang i ti, v i bng
g, guc hay giy. Ni chung ting ng cng c m sc.
9
Cu hi:
1. Theo tnh cht sinh l ca m.
2. C ba tnh cht sinh l ca m, l cao, to v m sc
3. cao ca m m tnh cht m ta thng nh gi bng cc tnh t: trm,
bng,thp, cao cao ca mt m c c trng bng tn s ca n.
4. to ca m c c trng bng mc cng ca n. n v o mc cng
m l ben v xiben.
5. m sc l tnh cht ca m gip ta phn bit hai m c cng cao, to, do hai
ngun khc nhau pht ra.
6. Khng, v hai m c th khc nhau v c ba tnh cht sinh l.
Bi tp:
7. Chn C.
8. Chn C.
9. Chn C.
10. L = 86dB
Sng m l sng cu, cng sut ca m pht i t ngun c phn phi u trn
din tch mt cu bn knh R = 10m
Vy cng m ti M l: I =
4
2 2
P 0,5
4.10
4 R 4.3,14.10

= =
x
W/m
2

Mc cng m ti l: L = 10lg
0
I
I
= 10lg
4
12
4.10
10

< 86dB
11.
L
1
= 10dB = 1B do I
1
= 10I
0
= 10
-11
W/m
L
2
= 2B do I
2
= 100I
0
= 10
-10
W/m
L
3
= 4B do I
3
= 10
4
I
0
= 10
-8
W/m
L
4
= 6B do I
4
= 10
6
I
0
= 10
-6
W/m
L
5
= 8B do I
5
= 10
8
I
0
= 10
-4
W/m
L
6
= 13B do I
6
= 10
13
I
0
= 10W/m
12. L = 10lg
0
I
I
= 1 do lg
0
I
I
= 0,1 v
0
I
I
= 1,26

Hng dn, li gii, p n Cu hi v bi tp trong chng 3 SGK.
Bi 12: i cng v dng in xoay chiu.
C1. Dng in chy theo mt chiu vi cng khng i.
C2.
a. I
Max
= 5A, = 100 rad/s, T = 0,02s, f = 50Hz, =
4
x
rad.
10
b. I
Max
= 2 2 A, = 100 rad/s, T = 0,02s, f = 50Hz, =
3
x
rad
c. I
Max
= 5 2 A, = 100 rad/s, T = 0,02s, f = 50Hz, = xrad
C3.
1. th ct trc honh ti thi im
T T T 3T T
k k
8 4 2 8 2
+ + = +
2. Khi t =
T
8
th i = I
m
sin(t +
4
x
) = I
m.
Khi t = 0 th i = I
m
sin(
4
x
) =
m
I
2
.
C4. Trong ng dy, t thng bin thin v i du mt cch tun hon theo t do
xut hin dng in cm ng bin thin v i chiu tun hon (xoay chiu) (nhng
khng hnh sin)
C5. Cng sut trung bnh l P (tnh ra W). in nng tiu th trong mt gi bng P
(Wh)
C6. U
Max
= U 2 = 220 2 = 311V
Cu hi:
1. a. Phng trnh cng dng in i = I
m
cos(t + ) trong i l cng dng
in tc thi, I
m
l cng dng in cc i.
c. Cng dng in hiu dng c gi tr bng gi tr cc i chia cho 2
2. Quy nh thng nht tn s ca DXC trong k thut v khi cc nh my sn
xut in mi c th ho vo cng mt mng in, vic s dng in mi c
thun tin.
Bi tp:
3. a. 0 ; b. 0 ; c. 0 ; d. 2 ; e. 0.
4. Trn bng n c ghi (220V 100W). Mc vo mng in xoay chiu c in p
hiu dng U = 220V.
a. in tr ca bng n: R = U
2
/P = 484 .
b. Cng dng in hiu dng qua n l I = U/R = 0,455A.
c. in nng tiu th trong 1 h l 100 Wh.
5. Hai bng n (220V 115W), (220V 132W) mc song song vo mng in
220V.
a. Cng sut tiu th ca mch in l P = 247 W.
b. Cng dng in cung cp cho mch l I = P/U = 1,12A.
6. Trn mt n c ghi (100V 100W). Mch in s dng c U = 110V. Khi n
sng bnh thng th cng dng in qua n l I = P/U = 1A, in p gia hai
u bng n l 100V. Cn mc ni tip vi n mt in tr R = U/I = (110
100)/1 = 10 .
11
7. Chn C.
8. Chn A.
9. Chn D.
10. Chn C.
Bi 13: Cc on mch s cp.
C1. in p xoay chiu u = U
m
cost trong u l in p tc thi, U
m
l in p
cc i, U =
m
U
2
l in p hiu dng.
C2. Cng dng in trong on mch t l thun vi in p gia hai u on
mch v t l nghch vi in tr ca mch in.
C3. Thc cht in tch t do khng chuyn qua lp in mi ca t in. T in
cho dng in i qua l nh c ch np phng in ca t in.
C4. n v ca Z
c
=
1
C
: Ta c n v ca
1
C
l 1(s/F), da vo cng thc C =
Q/U suy ra 1(F) = 1(C/V) suy ra 1(s/F) = 1(V.s/C), da vo cng thc I = Q/t c
1(C/s) = 1(A) suy ra 1(s/F) = 1(V/A) = 1().
C6. n v ca Z
L
= L : Ta c n v ca L l 1 (H/s) da vo cng thc e =
L.I/t ta c 1 (V) = 1 (H.A/s) suy ra 1 (H/s) = 1 (V/A) = 1().
Cu hi:
1. Biu thc L m on mch ch c t in hoc cun cm l :
C
U
I =
Z
hoc
L
U
I =
Z
.
2. a. Vi t in cn tr DXC tn s thp, lm i sm pha hn u
2
x

b. Vi cun cm cn tr DXC tn s cao, i tr pha hn u
2
x

Bi tp:
3. a. Z
c
=
U
I
=
100
20
5
= O C =
1 1
F
100 .20 2000
=
x x

b. I
0
= I 2 = 5 2 (A) Mch cha t in nn i sm pha hn u
2
x

i = 5 2 cos(100t +
2
x
)(A)
4. a. L =
0, 2
x
H. b. i = 5 2 cos(100t -
2
x
)(A).
Tng t bi 3: Mch cha cun cm nn cng dng in tr pha hn in p
2
x

12
5. Khi L
1
v L
2
mc ni tip th: U = U
1
+ U
2
= -
1
di
L
dt
-
2
di
L
dt
U = -(L
1
+ L
2
)
di
dt
= -
L
di
dt
vi L = L
1
+ L
2
Suy ra : Z
l
= L = L
1
.+ L
2
. =
1
L
Z +
2
L
Z = (L
1
+ L
2
)
6. Khi t C
1
v C
2
mc ni tip th: u = u
1
+ u
2
=
1
q
C
+
2
q
C
v q
1
= q
2
=q, u =
q
C

vi
1
C
=
1
1
C
+
2
1
C
suy ra Z
C
=
1
C
=
1
1
C
+
2
1
C
Z
C
=
2
C
Z +
2
C
Z
7. Chn D.
Ta c U =
max
U
2
v I = U. C.
8. Chn D.
Tng t cu 7
9. Chn A.
U =
max
U
2
= 200V. Cm khng Z
L
=
U
I
=
200
100
2
= O.
Bi 14: Tnh ton mch in xoay chiu bng phng php Fre-nen. Mch R,
L, C mc ni tip.
C1. Quy lut mc ni tip gia hai thit b in lin tip c mt im chung. Quy
lut mc song song gia hai thit b in, nhm thit b in lin tip c hai im
chung.
C2.
Chn u lm mc th
u
= 0 khi :
+ u, i cng pha
i
= 0 khi u,i cng chiu
+ u tr
2
x
so vi i khi
i
=
2
x

+ u sm
2
x
so vi i khi
i
= -
2
x

Cu hi:
1. I =
)
2
2
L C
U
R Z Z +

2. 1 vi e ; 2 vi a ; 3 vi c ; 4 vi a ; 5 vi c ; 6 vi f ;
3. Cng hng l bin cng dng in t gi tr cc i khi Z
L
= Z
C

c trng ca cng hng l I t cc i, u v i cng pha, cng sut to nhit t
cc i.
Bi tp:
13
4. Zc

=
1
C
= 20 tng tr Z =
2 2
C
R Z + = 20 2 v I =
60 3
20 2 2
= A
tan = -1 nn =
4
x
biu thc cng dng in l i = 3cos(100t +
4
x
) A.
5. Z
L
= 30 ; Z = 30 2 I =
120 4
30 2 2
= A ; i = 4cos(100t -
4
x
) A
6. Ta c U
2
=
2
R
U +
2
C
U suy ra U
R
=
2 2
C
U Z = 60V
I =
R
U
R
=
60
30
= 2A v Z
C
=
C
U 80
40
I 2
= = O
7. Z
L
= 40; i = 2 cos(100t -
4
x
)A; Ta c U
2
=
2
R
U +
2
L
U Vi U
L
= 40V; U =
80
2
=
40 2 V Vy U
R
=
2 2
L
U Z 40V = ; I =
R
U
R
= 1A; tan = 1 suy ra =
4
x
rad
a. Z
L
= 40
b. i = 2 cos(100t -
4
x
) A
8. i = 4cos(100t +
4
x
) A
Z
C
= 50 > Z
L
= 20 suy ra Z = 30 2 ; I =
4
2
A; tan(-) = 1 suy ra = -
4
x
rad
9. 2,4A; -37
0
; 96 2 V ;
Z
C
= 40 > Z
L
= 10; Z =
2 2
40 30 50 + = O
a. I =
120
2, 4A
50
= ; tan(-) = 0,75 = tan37
0

b. U
AM
= I.
2 2
C
R Z + = 96 2 V
10. 100 rad/s ; i = 4 2 cos100 t (A)
Khi cng hng: Z
L
= Z
C
=
2
1

= 100rad/s; I =
U
R
=
80
4A
20
= ; i =
4 2 cos100t(A)
11. Chon D.
Z = )
2
2
L C
R Z Z + = 40 2 nn I =
U
Z
= 3 2 A ; tan = 1
12. Chn D.
C Z
C
= Z
L
cng hng nn Z = R = 40 ; I =
U
R
= 3A ;
u
=
i
= 0
Bi 15: in nng tiu th trong on mch xoay chiu. H s cng sut.
C1. Cng thc in nng A = UI, cng sut tiu th P = UI.
14
C2.
Mch cos
Ch c in tr thun 1
Ch c t in 0
Ch c cun cm 0
in tr mc ni tip vi t in
2
2 2
R
1
R
C
+

in tr ni tip vi cun cm
2 2 2
R
R L +


C3. T gin vect
Ta c tan =
L C
Z Z
R

mt khc 1 + (tan)
2
=
2
1
cos
t suy ra cos =
R
Z

Li c tan =
sin
cos

t suy ra sin =
L C
Z Z
Z

Cu hi:
1. cos =
R
Z
; ph thuc vo R v Z
Bi tp:
2. Chn B.
3. Chn B.
4. Chn A.
Ta c
2 2
8 2 fL
8
4 f LC
1
6 6
2 fC
= x

= x
`
=

x )
c cng hng th
2 2 1
x
4 f (LC)

x =
2 2
x
4 f x =
6
8
4
2
f
2
suy ra
2
x
f =
3
2
f < f
5. A
6. Z
L
= Z
C
= 10O;
) )
3
10
a 333
3
b c 1
W W
os

= <
,
=

|
,P
,

Bi 16: Truyn ti in nng. Bin p.
C1. T R =
l
s
V R t l nghch vi tit din S m S = .r
2
, mt khc m = V.D =
S.l.D (vi D l khi lng ring, l chiu di dy dn)
15
C2. T trng trong lng cun s cp v th cp bin i cng tn s nn dng in
trong cun s cp v th cp c cng tn s.
C3. V
1
, V
2
o cc in p hiu dng.
A
1
, A
2
o cc cng hiu dng
Kho k cho php ngt hay ng mch th cp( in tr R).
C4. My bin p th nht (10kV z 200kV) tng p ln in cao p, my bin p th
hai (200kV z 5000V) l my h p trung gian, my bin p th ba (5000V z 220V)
h xung li in tiu dng.
C5. Trn hnh 16.6 SGK, cun th cp c s vng rt t so vi cun s cp, do
cng dng in cun th cp rt ln :
2 1
1 2
I N 1000
200
I N 5
= = =
Di tc dng ca cng dng in cun th cp rt ln, hai ming kim loi
nng chy v dnh lin vi nhau.
Cu hi:
1. 1 phn II SGK.
Bi tp:
2. Chn C.
Ta c
2 1
1 2
U I
U I
= = 3
3. Chn A.
Ta c
2 2
1 1
U N
U N
= v P
1
= P
2
= U
1
I
1

4. a. tng p th cun s cp phi c N
1
= 200 vng. Cun th cp c N
2
= 10
000 vng. Ta c t s
2
1
N
50
N
= ; li c U
1
= 220V nn U
2
= 11 000V.
b. Cun dy s cp c tit din dy ln hn v cng dng in I
1
= 50.I
2
5. Ta c
1
2
N
N
= 50 I
2
= 50.I
1
rt ln s to nhit ta c Q = RI
2
t lm ch nng chy.
6. a. V bin p l tng ln P
1
= P
2
= U
1
.I
1
= 220.30 = 6 600W
b. I
1
=
1
1
P 6600
1, 32A
U 5000
= =
c.
2
1
U 220 11
U 5000 250
= =
7. a. I
ra
=
4000
110
=
400
11
A
b. st th U =RI
ra
=
400
11
.2 = 72,7V
16
c. U
c
= U U = 110 72,7 = 38,3V.
d. RI
2
ra
= 2643,6W

e. I
ra
=
4000
220
=
200
11
A U =RI
ra
=
200
11
2 = 36,36V U
c
= U U = 220
36,36 U
c
= 183,64V. RI
2
ra
= 661,15W
Bi 17: Cc my pht in xoay chiu v mt chiu.
C1. Nguyn tc chung to ra DXCl da trn hin tng cm ng in t. Khi t
thng qua mch kn bin thin trong mch xut hin sut in ng cm ng.
C2. C 5 i cc nn n = 5 suy ra f = 5.600 = 3000 vng/pht = 50 Hz.
C3. Xem SGK 11 phn ngun in ho hc, dng in trong kim loi, trong bn
dn.
C4. Xem SGK 11 trong phn dng c bn dn.
C5. Vi dng in xoay chiu, xt na chu k u nu N dng, M m th i chy t
N ti M. Na chu k sau M dng, N m th i chy t M ti N.
Khi N dng i t N n A (it gia N, A m gia N, B ng) qua R ti B
Khi M dng i t M n A (it gia M, A m gia M, B ng) qua R ti B
C6. V cc U
pha
lch nhau 120
0
trong khng gian u
12
= u
10
+ u
20
khi u
12
l
ng cho hnh thoi cnh u
10
v u
20
u
12
= 2u
10
.sin60
0
= 3u
10
U
dy
= 3 U
pha

Cu hi:
1. Da trn hin tng cm ng in t.
2. Ging nhau: u to ra t trng quay, to ra lch pha gia u v i khi qua cc
cun cm, t in.
Khc nhau: Dng in mt pha ch s dng dc mt loi in p, cn dng in
ba pha s dng hai loi in p cho hiu sut cao hn.
Bi tp:
3. Chn C.
4. th cng dng in trc v sau
khi chnh lu c hai na chu k:
- Trc khi dng hnh sin.
- Sau khi chnh lu c dng tr tuyt i ca sin.
+
5. Sut in ng cho bi my pht ba pha i xng:






u

1 chiu
t
u

xoay
chiu t
e


t
17
6. Cng dng in trong dy trung ho i = i
1
+ i
2
+ i
3
ta li c i
1
= I
m
cost, i
2
=
I
m
cos(t - 2/3), i
3
= I
m
cos(t + 2/3) suy ra i = 0.
Bi 18: ng c in xoay chiu kiu cm ng.
C1. T thng = B.S.cos v B, S khng i nn cc i khi = 0 hoc 180
0

khi S vung gc vi t trng.
C2. Theo nh lut Len - x khi c t trng quay qua khung dy (t thng qua
khung bin thin) trong khung dy sut hin dng in cm ng, dng din ny t
trong t trng quay chu tc dng ca lc t, lm khung quay theo. Nu khung
quay bng tc ca t trng quay th i
c
= 0
khng cn lc t tc dng ln khung ko khung
quay, v vy khung lun quay chm hn t
trng quay.
C3. Hng dn: p dng cc cng thc cng
vect hoc dng th biu din s ph thuc
ca B
1
, B
2
, B
3
v t nh hnh v.
C4. ng c khng ng b dng trong my bm nc.
Cu hi:
1. Phn tng kt cui bi.
2. Vn c tn hao nng lng do phi tn cng chng li ngu lc cn sinh ra do
nh lut Len - x.
3. Cch to ra t trng quay.
Bi tp:
4. Tc quay ca ng c phi km tc quay ca t trng to nn bin
thin t thng trong khung dy, sinh ra dng in cm ng.
Nu tng cng sut ca ti m ng c phi ko th tc quay ca ng c gim i
(nu ln cc i ca t trng quay khng tng).
Bi 19: Thc hnh: Kho st on mch xoay chiu c R, L, C mc ni tip.
Cu hi:
1. a. Cm que vo cng V, cm que en vo cng COM, vn nm chuyn mch
v thang o vi v tr 20k.
b. Vn nm chuyn mch v thang ACV vi v tr 20.
c. Vn nm chuyn mch v thang ACA vi v tr 200m.
Bi tp:

Hng dn, li gii, p n Cu hi v bi tp trong chng 4 SGK.
Bi 20: Mch dao ng.
C1. Phng trnh ca in tch v dng in
trong mch khi pha ban u bng khng l q =
B

B
1
B
2

t

B
3
q, i

q t


i
18
q
0
cost v i = q = - q
0
sint = q
0
cos(t + /2). th c dng nh hnh v
Cu hi:
1. Mch dao ng c cu to gm mt t in v cun cm mc vi nhau to thnh
mt mch kn.
2. q v i trong mch bin thin iu ho theo hm s cosin:
q = q
0
cos(t + ) v i = q = - q
0
sin(t + ).
3. Chu k dao ng ring ca mch l T = 2 LC x , tn s
1
f
2 LC
=
x

4. Dao ng in t t do: S bin thin iu ho ca in tch q v cng dng
in i (hoc cng in trng E v cm ng t B) trong mch dao ng c
gi l dao ng in t t do.
Bi tp:
5. Chn A.
6. Chn D.
7. Chn A.
8. Chu k dao ng ring ca mch l T = 2 LC x = 3,77.10
-6
s
Tn s dao ng ring ca mch l f =
1
T
= 0,256.10
6
HZ.
Bi 21: in t trng.
C1. nh lut cm ng in t : Khi t thng qua mt mch in bin thin th trong
thi gian t thng bin thin, trong mch xut hin mt sut in ng cm ng.
C2. Cc c im ca cc ng sc ca in trng tnh in.
a. Cc ng sc l nhng ng c hng.
b. Chng l cc ng cong khng kn: i ra t in tch dng v kt thc in
tch m.
c. Qua mi im trong in trng ch c mt ng sc, cc ng sc khng ct
nhau.
d. Ni no cc ng sc ln ng sc mau v ngc li.
Cc ng sc ca in trng xoy c cc tnh cht a, c, d, cn vi tnh cht b th
ng sc ca in trng xoy l cc ng cong kn.
C3. Vng dy kn khng c vai tr g trong vic to ra in trng xoy.
Cu hi:
1. Nu ti mt ni c t trng bin thin th ti xut hin in trng xoy.
2. Nu ti mt ni c in trng bin thin th ti xut hin t trng xoy.
3. in t trng l trng c hai thnh phn bin thin, lin quan mt thit v nhau
l in trng bin thin v t trng bin thin
Bi tp:
4. Chn D.
19
5. Chn D.
6. Chn A.
Bi 22: Sng in t.
C1. Sng in t chnh l in t trng ang lan truyn.
C2. =
c
f
vi c = 3.10
8
m/s.
Cu hi:
1. Sng in t l in t trng bin thin lan truyn trong khng gian.
c im: L sng ngang, lan truyn c trong chn khng, khi gp mt phn cch
gia hai mi trng n b phn x v khc x.
2. Sng v tuyn c bc sng t vi chc xentimt n vi kilmet. Cc sng ngn
phn x tt trn tng in li v trn mt t.
Bi tp:
3. chn D.
4. Chn C.
Ta c =
c
f
=
8
6
3.10
12.10
= 25 m.
5. Chn C .
6. T =
c
f
f =
c
P
vi c = 3.10
8
m/s.
ng vi = 25 m th f = 1,2.10
7
Hz = 12MHz
ng vi = 31 m th f = 9,68.10
6
Hz = 9,68MHz
ng vi = 41 m th f = 7,32.10
6
Hz = 7,32MHz
Bi 23: Nguyn tc thng tin lin lc bng sng v tuyn.
C1. Phi dng sng ngn trong thng tin lin lc v tuyn v : mt mt, sng ny t
b khng kh hp th, mt khc, sng ngn phn x tt trn mt t v trn tng in
li, nn c th truyn i xa.
C2. Sng di: bc sng 10
3
m; tn s 3.10
5
Hz.
Sng trung: bc sng 10
2
m; tn s 3.10
6
Hz.
Sng ngn: bc sng 10
1
m; tn s 3.10
7
Hz.
Sng cc ngn: bc sng vi mt; tn s 3.10
8
Hz.
C3. Micr (1) to ra dao ng in c tn s m; Mch pht sng in t cao tn (2)
pht ra sng in t c tn s cao (c MHz) ; Mch bin iu (3) trn dao ng in
t cao tn vi dao ng in t m tn ; Mch khuc i (4) khuc i dao ng
in t cao tn bin iu ; anten (5) to ra in t trng cao tn lan truyn trong
khng gian.
C4. Anten (1) thu sng in t cao tn bin iu ; Mch khuch i dao ng in
t cao tn (2) khuc i dao ng in t cao tn t anten gi ti ; Mch tch sng
20
(3) tch dao ng in t m tn ra khi dao ng in t cao tn ; Mch khuc i
(4) khuch i dao ng in t m tn t mch tch sng gi n ; Loa (5) bin
dao ng in thnh dao ng m
Cu hi:
1. Dng sng v tuyn c bc sng ngn ; Phi bin iu cc sng mang ; Tch
sng m tn ra khi sng cao tn ; Khuch i sng sau khi tch.
2. Sng mang l sng in t cao tn c trn vi sng m tn khi truyn i n
mang theo sng m tn
Bin iu sng in t l ho trn sng in t cao tn vi sng in t m tn bng
mch chn khuch i.
3. Hnh 23.3 SGK v C3.
4. Hnh 23.4 SGK v C4.
Bi tp:
5. Chn C.
6. Chn C.
7. Chn B.

Hng dn, li gii, p n Cu hi v bi tp trong chng 5 SGK.
Bi 24. S tn sc nh sng.
C1. Ban u , P v r bt k, khi quay quay lng knh theo chiu tng gc ti th c
th thy mt trong hai hin tng sau:
a. Di sng cng chy xa thm, xung di, v cng di thm. Nh th ngay t u,
gc ti i ca chm sng trng ln hn gc i
min
ng vi lch cc tiu D
min
.
Khi , nu quay lng knh theo chiu ngc li, di snh dch chuyn ngc ln,
th n mt lc, n s dng li, ri li i xung. Lc di sng dng li th gc lch
ca cc chm tia l t cc tiu D
min
, v ng thi di sng cng ngn nht
(quang ph ngn nht).
b. Hai hin tng trn, nhng xy ra theo th t ngc li: u tin di sng mu
chy ln, dng lai, ri chy xung; i chiu quay ca lng knh th di sng mu
ch lin tc chy xung.
C2. C mu trng, nhng vin cnh trn v vin tm cnh di.
l v lng knh P t ngc chiu vi P, lm by chm sng mu quay mt
gc theo chiu ngc lai, bng gc quay do P gy ra. V vy, c by chm sng sau
khi qua P li trng nhau li hp li thnh mt chm sng mu trng.
Do hai lng knh P v P t cch nhau mt khong nn hai chm sng ngoi cng
l chm v chm tm, c mt phn chnh lch ngoi phn chung ca c by
chm, lm cho vt sng trng b vin v tm hai u.
Cu hi:
21
1. Khng, v by vt sng mu va rng, va cch xa nhau qu t, nn khng tch
ri nhau m c mt phn chung, phn ny vn c mu trng.
Ring hai vt v tm, ngoi cng, nn c mt di hp ca mi vt khng b cc
vt khc ln, nn vt sng trng b vin mp trn v vin tm mp di.
2. ngha quan trng nht ca th nghim 2 ca Niu Tn l: Lng knh khng lm
thay i mu sc ca nh sng n sc qua n.
T lai suy ra rng : nh sng vo c mu g, th nh sng ra cng mu , v
ngc li, trong nh sng l c mu g th mu cng c sn trong nh sng ti.
3. Hon ton khng, v hai lng knh c tc dng hon ton ging nhau.
4. Xem cu C2. Hon ton c th coi l th nghim tng hp nh sng trng, v P
phn tn chm sng thnh quang ph (m ta thy trn mn M), cn P li tng hp
cc chm sng phn tn y li.
Bi tp:
5. Chn B.
6. Coi gc A nh, ta c th p dng cng thc: D = (n - 1)A.
Vi n

= 1,643 th D

= 0,643.5 = 3,22
0

Vi n
t
= 1,685 th D
t
= 0,685.5 = 3,43
0
.
rng ca gc quang ph l D = D
t
D

= 3,43
0
3,22
0
= 0,21
0
D = 12,5
7.
Theo nh lut khc x nh sng: sin r

=
1
n
sin i
Ta li c sin
2
i =
2
2
2
2
4
tan i 4 3
0,8
1 tan i 5 4
1
3
+

' '
= = =
+
+
+

' '

Do sinr

=
0,8
1, 328
= 0,6024. V sinr
t
=
0,8
1, 343
= 0,5935
cos r

=
2
d
1 sin r = 0, 6371v cos r

= 0,79819 ; tan r

=
0, 602
0, 7547
0, 79819
=
cos r
t
=
2
t
1 sin r = 0, 6478 v cos r
t
= 0,8048 ; tan r
t
=
0,5935
0, 7375
0,8048
=
di ca quang ph T = IH(tan r

- tan r
t
) = 120(0,7547 0,8048) = 2,064 < 2,1.
(Vy, thy c quang ph ny, chm sng song song SI khng nn cho rng
qu 0,4z0,5 cm).
Bi 25. S giao thoa nh sng.
C1. Khng nhng c m cn ln b, nh sng t F
1
, F
2
ri qua knh lp vo
mt, vn quan st c s sng hn. Nu dng ngun laze th tri li, phi t mn
M v trnh khng cho nh sng t hai ngun F
1
, F
2
di thng vo mt.
S 4

i 3
I
r
t
r
d


22
C2. Vi nh sng n sc, cc vn giao thoa u ging nhau, ta khng bit c vn
no l vn chnh gia.
Cu hi:
1. T th nghim Y- ng ta rt ra kt lun: nh sng c tnh cht sng.
2. Cn tun t ng , m mt trong hai l, chng minh rng vn ch xut hin khi
c hai l cng ri sng hai ngun.
3. Hai bc x c bc sng khc nhau gy cho mt cm gic v hai mu khc nhau.
4. Chu k v tn s khng ph thuc vo mi trng nn khng thay i, ch c
bc sng l b thay i.
5. L bc sng ca bc x c bc sng di nht, v ca bc x c bc sng ngn
nht cn kch thch c thn kinh th gic.
6. Bc ca vn:
+ Vn sng bc N ta c k = N vi k trong biu thc : = d
1
d
2
= k.
+ Vn ti bc N ta c k = - N hoc k = (N 1) vi k trong = d
1
d
2
= 0,5(2k +1).
7. l: c bn i lng u l di. V vy, ch cn cho chng bng mt n v
l , m khng nht thit phi dng n v c bn. Tin nht l dng milimet.
Bi tp:
8. Chn A.
9. Chn C.
10. = 600 nm; f = 5.10
14
Hz
T i =
D ia 0,36.2
a D 1200
P
P = = = 0,6.10
-3
mm, v f =
8
6
c 3.10
0, 6.10

=
P
= 5.10
14
Hz.
11. a. Khong vn i = 0,25mm:
p dng cng thc: i =
a
D P
=
3 3
0, 6.10 .0,5.10
1, 2

= 0,25mm (i cc s o ra milimet ).
b.Vn ti th t: Ta li c
x
k 0,88
3,52 3,5
i 0, 25
= = < = 0,5(2.3 + 1) suy ra k = 3.
Vn l vn ti th t.
12. = 536,7nm
Ta c
5, 21
i
12
= ,
ai
D
P = =
3
3
5,12.1,56
0,5367.10
12.1, 24.10

= mm
13. = 485nm
Ta c
6,3
i
14
= mm,
6 3
i
17
,
' = mm, m
i
i
P
=
P
' '
nn
i ' 14
' 589. 485, 058
i 17
P = P = = ' =
485 nm.
Bi 26. Cc loi quang ph.
Cu hi:
23
1. My quang ph dng phn tch mt chm sng phc tp thnh cc thnh phn
n sc.
2. Hin tng tn sc nh sng.
3. To mt chm tia song song.
4. Hi t cc chm tia n sc song song vo phim (hay knh) nh.
5. L nh tht ca khe F, cho bi cc chm tia snh n sc.
6. Quang ph vch ca mi nguyn t c trng cho nguyn t y, do , c th da
vo cc vch y kt lun s c mt ca mt nguyn t, hay ngun sng.
Bi tp:
7. Chn B.
8. Chn D.
9. h= 2,4mm; a = 0,018mm.
quan st vt thng ngm chng v cc khi k =
2
1
f 6
1, 2
f 5
= =
nn h = k.h= 1,2.2 = 2,4mm; v a = k.a= 1,2.0,015 = 0,018mm.
10. =
0, 6 1
600 100
= rad = 3,5

Bi 27. Tia hng ngoi v tia t ngoi.
C1. Cc tm ngha l rt tm. Gi tia t ngoi l tia cc tm l hon ton sai, v tia
ny mt khng trng thy th cn c th c mu g c na.
C2. H quang pht nhiu tia t ngoi, nn nhn lu vo h quang mt s b tn
thng. Nhng ngi th hn khng th khng nhn vo ch phng h quang. V
vy, bo v mt, ngi ta phi dng mt tm thu tinh dy, mu tm, va hp
th cc tia t ngoi, va gim cng cc tia kh kin cho chi mt.
Cu hi:
1. Cn c vo c im : C ba tia u do cng mt ngun pht ra v c pht hin
bng cng mt dng c.
2. Ta bit rng bc sng ca nh sng, trn quang ph by mau, gim dn t mu
n mu tm.
Tia hng ngoi b lng knh lm lch t hn cc tia mu , vy phi c bc sng
ln hn bc sng nh sng . cn tia t ngoi b lch nhiu hn cc tia tm, ln
phi c bc sng nh hn nh sng tm.
3. Ci phch tt c v cch nhit hon ton, nn khi nc trong phch c nhit
gn 1000C, v vn ch c nhit bng nhit phng. Do phch khng th pht
ra tia hng ngoi vo khng kh trong phng. (ng ra l phch pht ra bao nhiu li
hp th by nhiu). m nc nng th ng l mt ngun hng ngoi.
4. Bng n bng thu tinh hp th mnh tia t ngoi v n thng treo trn cao,
nn tia t ngoi do dy tc bng dn khng gy nguy him g cho ta.
24
5. Khng, v n c t trong v thu tinh, ri li trong v nha, nn tia t ngoi
hu nh b v n hp th ht, v n khng cn tc dng it khun.
Bi tp:
6. Chn A.
7. Chn B.
8. Ch t mi hn m kim in k lch nhiu nht, chnh l mt vn sng, vy:
= i 0,5mm
Do
3
3
i.a 0, 5.2 1
.10
D 1, 2.10 1, 2

P = = = = 0,833.10
-3
mm. P= 0,833m = 833nm
9. Ta chp nh c h vn giao thoa, gm cc vch thng, en, trng xen k, song
song v cch u nhau. Vch en ng vi vn sng (v c nh sng tc dng ln
phim nh hnh nh m bn).
3 3
i.a 0,36.10 .1, 2.10
D 0,8

P = = = 0,54mm
Bi 28. Tia X.
C1. gn tm mt vt nghing ca i catt.
C2. Thay i s vng dy ca cun s cp ca bin th..
Cu hi:
1. Cho chm tia lectron nhanh p vo mt vt bt k no .
2. Khng, v c th dng ngun cao th xoay chiu (nh trong ng Cu-lt-gi).
3. C tc dng tao ra cc lectron cn thit (bng s pht x lectron do nhit ).
4. Tng hoc gim nhit dy nung, bng cch tng hoc gim I nung dy.
5. Tng in p U
AK
, gia ant v katt th tng cng in trng gia hai cc
y, do , tng gia tc v vn tc cc lectron.
6. L truyn qua c cc vt khng trong sut i vi nh sng thng thng.
c coi l quan trng nht, v hu ht cc p dng ca tia X da vo tnh cht ny.
7. Tia X cng l tia X c bc sng ngn, tc l c tn s cao, tia X mm c bc
sng di.
8. a. C hai loi tia cng truyn trong chn khng vi cng mt vn tc.
b. C hai loi tia cng truyn theo ng thng, cng phn x trn mt kim loi,
cng khc x khi qua mt phn cch hai mi trng, cng c th giao thoa, nhiu
x, to sng dng.
c. C hai loi u l sng ngang.
9. Mn hnh ti vi pht sng c l do tc dng ca mt chm lectron , c gia
tc vi mt in p cao (12z18kV), tng ng vi in p gia ant v catt
trong ng cu-lt-gi. Do , mn hnh chnh l mt ngun tia X ng k. tuy v thu
tinh ca ng rt dy hp th kh mnh cc tia X y, nhng nu ngi gn mn
hnh qu, v nhiu gi trong mi ngy, tia X vn c th gy tc hi cho c th.
25
Bi tp:
10. Chn C.
11. Chn C.
12. T cng thc :
2
1
mv
2
= eU
max
= E

, ta suy ra E

= 1,6.10-19.10 000 2 J; E

<
2,26.10
-15
J
v =
15
31
2. 2.2, 26.10
Um 9,1.10

= = 0,7047.10
8
m/s <70 000km/s
(Vi U
AK
> 10kV; ng ra dng cng thc tng i tnh: eU = (m m
0
)c
2
mi
chnh xc).
13.
a.
P 400
I
U 10000
= = I = 0,04 A = 40mA
2
19
I 4.10
N
e 1, 6.10

= = N = 2,5.10
17
lectron/giy.
b. Q = P.t = 400.60 Q = 24 000 J = 24 kJ.
Bi 29. Thc hnh: o bc sng nh sng bng phng php giao thoa.
Cu hi:
1. to ra h vn i xng, khong vn i bng nhau.
2. a = 1mm
Ta c
6
3
D 0, 65.10 .2
a 0, 001m
i 1, 3.10

P
= = =
3. Khi o khong cch gia 2 vn sng lin tip th vic xc nh v tr vn sng rt
kh, nn chnh xc khng cao. Ta phi xc nh khong cch gia N vn sng
lin tip khi c (N 1) khong vn, chnh xc cao hn.
4.
a. V tr vn sng gia khng i, khong vn i gim.
b. Thu c mt h vn mu cu vng hai bn vn sng gia mu trng.

Hng dn, li gii, p n Cu hi v bi tp trong chng 5 SGK.
Bi 30. Hin tng quang in. Thuyt lng t.
C1. Nu lm th nghim bng tm km tch in dng th vn xy ra hin tng
quang in. Tuy nhin, cc lctrn b nh sng lm bt ra li b tm km ht tr li
ngay, nn in tch ca tm km khng b thay i. Do gc lch ca kim tnh
in k khng b thay i.
C2. Quan nim thng thng v s pht x v hp th nng lng trao i c th
nh bao nhiu cng c . Quan nim ca Plng l: nng lng trao i phi l bi
s ca hf.
26
Cu hi:
1. Khi chiu vo tm km tch in m bng mt nh sng h quang, ta thy in
tch ca tm km gim i do s bc x lctrn ra khi b mt tm km.
2. Hin tng AS lm bt cc lctrn ra khi b mt kim loi gi l hin tng
quang in.
3. ASKT ch c th lm bt lctrn ra khi b mt kim loi khi bc sng ca n
ngn hn hoc bng gii hn quang in ca kim loi .
4. Lng nng lng m mi nguyn t hay phn t nhn vo hay to ra trong mi
ln hp th hay pht x nh sng c gi tr hon ton xc nh, khng th chia nh
c v bng hf ; trong f l tn s ca nh sng b hp th hay c pht ra; cn
h l mt hng s.
5. Lng t nng lng l phn nng lng m mi nguyn t hay phn t nhn vo
hay to ra trong mi ln hp th hay pht x nh sng : = hf.
6. Phn III 3 trong SGK.
7. Phtn l mt lng t nh sng, n mang mt nng lng xc nh = hf.
8. Phn III 4 trong SGK.
Bi tp:
9. Chn D.
10. Chn D.
11. Chn A.
12.
hc
hf I = =
P
; I

= 2,65.10
-20
J; I
v
= 3,614.10
-20
J
13.
0
0
hc
hf =
P
= A; nn A = 56,78.10
-20
J = 3,55eV.
Bi 31. Hin tng quang in trong. Pin quang in.
C1. Gii hn quang dn vng bc sng di hn gii hn quang in v nng
lng kch hot cc lctrn lin kt chng tr thnh cc lctrn dn nh hn
cng thot bt cc lctrn ra khi kim loi.
C2. Sut in ng ca pin quang in nh hn sut in ng ca pin in ho hc.
Cu hi:
1. Cht quang dn l cht cch in khi khng b chiu sang v tr thnh cht dn
in khi c chiu sng.
2. Phn I 2 trong SGK.
3. Phn III 1 v 3 trong SGK.
Bi tp:
4. A b; B c ; C a ;
5. Chn D.
6. Chn D.
27
Bi 32. Hin tng quang pht quang.
C1. u mt s cc ch gii v bin bo giao thng, nht l cc ng trn vng
ni, ngi ta c qut mt lp sn pht quang. iu c li ch, nu l nh sng
pht quang th t nhiu pha c th thy cc tiu, bin bo ; cn nu l nh sng
phn x th ch nhn thy cc vt theo phng phn x. Ta d dng pht hin ra
s pht quang ca lp sn ni trn, nu ch rng u cc cn sng mt thi gian
rt ngn, sau khi nh n xe t qut qua u cc. Ta c th ch ng th li iu
phn on ca ta bng cch dng bt th tin chiu vo mt im trn cc tiu hay
bin bo xem n pht quang mu g?
Cu hi:
1. L s hp th nh sng c bc sng ny pht ra nh sng c bc sng khc.
Hunh quang do cc cht lng hoc kh pht ra, tt nhanh khi tt ASKT; cn ln
quang do cht rn pht ra, n cn ko di mt thi gian sau khi tt ASKT.
2. nh sng hunh quang c bc sng di hn bc sng ca ASKT:
hq
>
kt
.
Bi tp:
3. Chn C.
4. Chn D.
5. Chn B.
6.
a. Cc bng ny dng bo hiu cho xe c chy trn ng.
b. Cc bng ny lm bng cht liu pht quang.
c. Dng bt th tin chiu vo mt im trn bng xem ch pht quang mu
g? Nu mu vng hay mu lc th l bng pht quang.
Bi 33. Mu nguyn t Bo.
C1. Mu hnh tinh nguyn t ca R - r - pho.
- tm nguyn t c mt ht nhn mang in tch dng.
- Xung quanh HN c cc lctrn chuyn ng trn nhng qu o trn hoc elip.
- Khi lng ca nguyn t hu nh tp chung ht nhn.
- ln ca in tch dng ca ht nhn bng tng cc in tch m ca cc
lctrn. Nguyn t trng thi trung ho in.
C2. Nu phtn c nng lng ln hn hiu E
n
E
m
th nguyn t cng khng hp
th c.
Cu hi:
1. Thm hai tin v cc trng thi dng v bc x, hp th nng lng.
2. Phn II 1 SGK
3. Phn II 2 SGK
Bi tp:
4. Chn D.
28
5. Chn D.
6. Chn C
7. E
1
E
2
=
h.c
P
= 28,64.10
-20
J = 1,79eV.
Bi 34. S lc v Laze.
C1. Khi c mt phtn thch hp bay qua mt nguyn t trng thi kch thch th,
do hin tng pht x cm ng, s xut hin hai phtn nh nhau bay cng phng.
Hai phtn ny bay qua hai nguyn t trong trng thi kch thch th s xut hin
bn phtn ging nhau bay cng phng. C nh th, s phtn s tng ln theo
cp s nhn.
Cu hi:
1. Laze l my khuch i nh sang da vo s pht x cm ng.
2. C tnh n sc, tnh nh hng, tnh kt hp cao, cng ln.
3. Phn I 2 trong SGK.
4. Phn I 3 trong SGK.
5. Laze kh, laze rn, laze bn dn.
6. Phn II.
Bi tp:
7. Chn C.
8. Chn D.
9. Chn D.

Hng dn, li gii, p n Cu hi v bi tp trong chng 6 SGK.
Bi 35. Tnh cht v cu to ht nhn.
C1. Kch thc phng (10 x 10 x 10)m, kch thc ca nguyn t ln gp 10
4
n
10
5
ln ht nhn, nu v nguyn t c kch thc nh phng trn th ht nhn c kch
thc tng ng l 10
-3
m n 10
-4
m (c 1mm) tc l ch nh nh ht go m thi.
C2. Ta c R = R
0
.A
1/3
= 1,2.10
-15
.238
1/3
= 7,437.10
-15
m.
C3. Ta c 1u = 1,66055.10
-27
kg; 1MeV/c
2
=
1u
931,5
=
-27
1,66055.10
931,5
= 1,7827.10
-30
kg.
Cu hi:
1. 1 S ; 2 ; 3 S ; 4 ; 5
2. Hai ht nhn ng khi:
a. Khi lng xp x bng nhau.
b. Bn knh xp x bng nhau.
c. in tch khc nhau.
Bi tp:
29
3. 11,99170u
4. Chn A.
5. Chn A.
6. Chn C.
7. Chn A.
8. Chn B.
9. Chn A.
Bi 36. Nng lng lin kt ca ht nhn. Phn ng ht nhn.
C1. Trong phn ng ho hc ch xy ra phn v ngoi nguyn t nn ch lm thay
i in tch ; Trong phn ng ht nhn th xy ra phn ht nhn nguyn t bin
i cht ny thnh cht khc.
Cu hi:
1. Ht nhn no c nng lng lin kt ring
lk
W
A
cng ln th cng bn vng, ta
thy ht nhn
56
26
Fe c nng lng lin kt ring ln nht.
Bi tp:
2. Chn C.
3. Chn B.
4. Chn D.
5. Chn A.
6. Chn C.
7. Khi lng ht nhn
20
10
Ne cho bi:
2
p n lk 2
1
(10m 10m )c W
c
+
|

lk
p n 2
W
10m 10m
c
= + = 10(1,00728 + 1,00866) -
106, 64
931,5
= 19,98695u.
Mun tm khi lng nguyn t, ta phi cng thm khi lng 10 lctrn .
8. W
lk
=
56 2
p n 26
(26.m 30m ) m( Fe) .c +
|
=
2
26.1, 00728 30.1, 00866
55, 934939 u.c
56, 44908
+

|

= 0,514141uc
2

= 0,514141.932,5MeV = 478,9223415MeV
lk
W
A
=
478,9223415MeV
56
=8,55MeV/1 nucln.
9.
6 2 7 1
3 1 4 0
Li H Be n + + .
10 1 7 4
5 0 3 2
B n Li He + + .
35 1 32 4
17 1 16 2
Cl H S He + + .
10.
6 2 4 2
3 1 2
m( Li) m( H) 2m( He) c +
|
= 22,4MeV = 0,024uc
2
.
Vy :
6 2 4
3 1 2
m( Li) m( H) 2m( He) + = 0,024u
m
)
6
3
Li = 2.4,00260 2,01400 + 0,024 = 6,0152u.
Bi 37. Phng x.
30
C1. Theo quy lut phn r :
t 0
0 t
N
N N e
e
P
P
d= = ; trong
ln2
T
P = .
Vy:
t t
t ln 2
T T
e (e ) 2
P
= = ;
0
t
T
N
N
2
= khi t = xT th:
0
x
N
N
2
= .
C2.Ta c
t t
0 0
H N N .e H e
P P
= P = P =
Cu hi:
1.
Phng
x
Z A
Thay i Khng i Thay i Khng i

-


+
+
+



+
+



+
+
+
Bi tp:
2. B.
3.
a. Mnh nht l .
b. Yu nht l .
4. Chn C.
5. Chn D.
Ta xt E = (m m
0
)c
2
nu E > 0 th phn ng thu nng lng
6. Chn D.
Trong phng x khng lm thay i in tch ca ht nhn, th khng lm thay i
cu to ca ht nhn.
7. Chn D.
Theo cng thc
t
0
N N e
P
=
Bi 38. Phn ng phn hch.
C1. Khng phi l phn hch v hai mnh v c khi lng khc nhau nhiu.
C2. Prtn tch in dng, chu tc dng ca lc y do cc ht nhn tc dng.
Cu hi:
1. Qu trnh phn r to ra hai ht nhn c khi lng khc nhau nhiu, nguyn t
m t phn r thnh ht nhn con, to t nng lng; Cn qu trnh phn hch to ra
hai ht nhn c khi lng gn bng nhau, phi c kch thch ban u, to nhiu
nng lng.
31
2. V rng i vi phn ng phn hch th
lk
W
A
sau (cc ht nhn c s A vo c
100) s ln hn
A
W
lk
trc (cc ht nhn c s A ln hn 200).
Bi tp:
3. Chn B.
4.
1
0
n +
235
92
U
140
53
I + 2(
1
0
n ).

1
0
n +
235
92
U
95
40
Zn +
138
52
Te + 3(
1
0
n).
5. n
1
0
+
235
92
U
139
53
I +
94
39
Y + 3( n
1
0
) + .
234,99332 138,99700 93,89014 2.1,00866 = 234,99332 234,90446 =
0,08886u. 0,08886.931,5 = 82,773MeV.
6. S ht nhn
235
U trong 1kg
235
U:
27
27
1, 000000kg 10
234, 99332u.1, 66055.10 kg/ u 234,99332.1, 66055

= = 2,56267.10
24

Nng lng to ra bi phn hch 1kg
235
U:
W = 82,773.2,56267.10
24
MeV = 212.10
24
MeV
W = 212.10
24
.1,6.10
-13
J = 339,2.10
-11
J.
7. m = 11,3.10
5
kg; m =
6
W
30.10
=
11
5 2
6
339, 2.10
11,3.10 kg 11,3.10
30.10
= = tn.
Bi 39. phn ng tng hp ht nhn.
C1. Q = E = m.c
2
= (m
0
m)c
2

= [(2,01400 + 3,01605) (4,00260 + 1,00866)].931,5MeV = 17,6MeV.
Cu hi:
1. iu kin
- Nhit cao (50 z100 triu ).
- Hn hp nhin liu phi giam hm trong mt khong khng gian rt nh.
- Khng c iu kin khi lng ti hn.
2. Phn ng tng hp ht nhn so vi phn ng phn hch v
a. Nhin liu: Phn ng tng hp ht nhn cn hai hay nhiu ht nhn; phn ng
phn hch t mt ht nhn v ra.
b. iu kin thc hin: Phn ng tng hp ht nhn Nhit cao (50 z100 triu )
rt kh khn; phn ng phn hch hp th ntrn.
c. Nng lng to ra th: Phn ng tng hp ht nhn to nhiu nng lng hn so
vi phn ng phn hch.
d. Phn ng tng hp ht nhn khng gy nhim mi trng cn phn ng phn
hch gy nhim mi trng.
Bi tp:
32
3. 1.
12
6
C +
1
1
H
13
7
N.
2.
13
7
N
13
6
C +
0
1
e .
3.
13
6
C+
1
1
H
14
7
N.
4.
14
7
N +
1
1
H
15
8
O.
5.
15
8
O
15
7
N +
0
1
e .
6.
15
7
N +
1
1
H
12
6
C +
4
2
He.
4. Q = 0,00034.931,5 = 3,167MeV = 3,167.1,6.10
-13
J < 5,07.10
-13
J.
t 1kg than cho 3.10
7
J, nng lng to ra bi:
7
19
13
3 10
6 10
5 07 10
.
.
, .

< phn ng.

Mi phn ng cn n 2.2,0135u = 4,027.1,66055.10
-27
kg.
Vy tng cng phi cn n : 6.10
19
.4,027.1,66055.10
-27
< 40.10
-8
kg teri.

Hng dn, li gii, p n Cu hi v bi tp trong chng 7 SGK.
Bi 40. Cc ht s cp.
C1. Kch thc ca nguyn t, ht nhn, prton ln lt l: 10
-10
m, 10
-14
m, 10
-15
m.
C2. Phn t, nguyn t khng phi l ht s cp. Cc ht s cp l phton, leptn,
harn.
C3. Tng tc ht nhn l tng tc gia cc nucln to thnh ht nhn.
C4. T bng 40.1 ta thy c hai ht l v l i ht ca chnh n.
Cu hi:
1. Th t kch thc gim dn: Phn t > nguyn t > ht nhn > nucln > quac.
2. Nng lng lin kt ca lectron trong nguyn t H
2
vi ht nhn nh hn nhiu
nng lng lin kt ca mt prton trong ht nhn nguyn t He. V mun ion ho
nguyn t H
2
cn nng lng nh (d ion ho), ph v ht nhn He cn nng
lng ln (kh ph v).
3. Ht prton c cu to bi cc quac nn prton c th b ph v.
4.
Ht Fecmin Bzn
e
+

v


v
N
v

0

v

- v

R v

33
5. Leptn i cc ht nh, khi lng di 200me tham gia tng tc yu.
Bi tp:
6. Lc ma st: tng tc in t.
Lc lin kt ho hc: tng tc in t.
Lc Lo-ren: tng tc in t.
Lc ht nhn: tng tc mnh..
Lc lin kt trong phn r : tng tc yu.
Trng lc : Tng tc hp dn
Bi 41. Cu to v tr.
Cu hi:
1. H Mt Tri gm Mt Tri v 8 hnh tinh, cc tiu hnh tinh v cc v tinh.
2. Mt tri c khi lng ln, lc hp dn ca Mt Tri c vai tr quyt nh s
hnh thnh, pht trin v chuyn ng ca h.
3. Hnh tinh chuyn ng xung quanh Mt Tri theo mt qu o xc nh.V tinh
chuyn ng quanh hnh tinh.
4. Cc hnh tinh c kch thc nh c vi trm km hoc nh hn gi l cc hnh
tinh nh.
5. Nhng hnh tinh thuc nhm Tri t l: Thu tinh, Kim tinh, Tri t v Ho
tinh. l cc hnh tinh nh, rn, c khi lng ring tng i ln. Nhit b
mt tng i cao.
Nhng hnh tinh thuc nhm Mc tinh l: Mc tinh, Th tinh, Hi vng tinh v
Thin vng tinh. Chng l cc hnh tinh ln, c th l khi kh hoc nhn rn v
xung quanh l cht lng. Nhit b mt tng di thp.
6. Sao chi l cc khi kh ng bng v .
7. Thin h l mt h tng gm nhiu sao v cc tinh vn.
8. Thin h ca chng ta c dng xon c.
Bi tp:
9. Chn D.
10. Chn D.
11. Chn D.
12. S tng t v cu trc:
- Mt ht c khi lng rt ln nm ti tm v 10 thnh vin quay xung quanh .
- Chuyn ng ca cc thnh vin b chi phi bi mt lc ht xuyn tm c cng
t l nghch vi bnh phng khong cch.
S khc bit v cu trc:
- Trong h mt tri, gia mt tri v cc hnh tinh c lc vn vt hp dn, cn trong
nguyn t th c cc lc Cu - lng.
34
- Cc hnh tinh chuyn ng trn nhng qu o xc nh, cn cc lectron trong
nguyn t lai tn ti bn trong nhng orbitan.
- Trong h Mt Tri, 10 thnh vin khc nhau; c bit co thnh vin gm nhng
thnh phn rt nh. Trong nguyn t non, 10 thnh vin ging nhau.
13. Tt c cc sao m ta thy trn bu tri u thuc v Thin H ca chng ta (cn
gi l Ngn H). Mt Tri gn nh nm trn mt phng i qua tm v vung gc vi
trc ca Ngn H. nh vy , bn phi, bn trai, ng trc, ng sau, pha trn, pha
di ca chng ta u c sao. Nhn v pha tn Ngn H (pha chm sao Nhn M)
ta s thy mt vng dy c nhng sao: l hnh chiu ca Ngn H trn ln tri
v cng l di Ngn H. Do nhng sao nm ngoi di Ngn H vn thuc v
Thin H ca chng ta.
Bi 42. S chuyn ng v tin ho ca v tr.
Cu hi:
1. H Mt Tri.
2. Xem mc II.1 v II.2 trong SGK.
2. Xem mc II.1 v II.3 trong SGK.
Bi tp:
4. Chn D.
5. Chn D.
6. Chn D.