N i dung

Gi i thi u chung nh gi tr kinh t

Xc

nh gi kinh t r ng ng p m n v gi i php qu n l

1. Gi i thi u chung
Cy c l loi th c v t m c thnh b i. Pht tri n d c theo cc bi tri u c a b bi n trn n n tr m tch c m n v a ph i, th ng y m kh v i khi c c tnh acid. Loi th c v t ch u m n, c ph n r trn m t t c tc d ng h p thu oxy, v c h t th m c theo t ng i m t trn cnh).

1. Gi i thi u chung
Gp ph n vo nghi p ven bi n T ng di n tch b n n n bi n ng

Ch c N ng

nh tr m tch t t

Gi m nh h ng c a cc c n bo v l l t Cc ch t h u c t cy c ngu n dinh d ng cho b n thn chng v cc loi s ng

N i dung

Gi i thi u chung nh gi tr kinh t

Xc

nh gi kinh t r ng ng p m n v gi i php qu n l

2.1. C s v nguyn t c xc

nh GTKT

s
c tnh m c s n lng chi tr (WTP) Phn tch chi ph l i ch (CBA)

Nguyn t c
T ng tc gi a gi tr nh s n xu t (cung)v gi tr ng i tiu dng (c u)

Gi tr kinh t = Gi c ph i tr trn TT + Th ng d ng i tiu dng

2.2. Th t b i th tr

ng v th t b i chnh sch

Th t b i th tr

ng

Ngo i tc Hng ha cng Thi u quy n s h u Thng tin khng hon h o Qu trnh mi tr ng khng th

o ng

Gi c a ra khng ph n nh ng chi ph x h i v l i ch c a vi c s d ng ti nguyn Th t b i chnh sch

Can thi p c a chnh ph khng k p th i, qu s m hay qu mu n Chnh sch a ra d n n bi n d ng th tr ng

N i dung

Gi i thi u chung nh gi tr kinh t

Xc

nh gi kinh t r ng ng p m n v gi i php qu n l

3.

nh gi kinh t v gi i php
c a nh ng ng p m n n khi s n tr ng

L i ch s d ng s n ph m r ng d dng ti p c ph m bn ra th

Nh ng gi tr khc l i khng c m t m c gi th tr ng

nh gi r ng ng p m n th ng ch t p trung vo nh ng s n ph m r ng ng p m n m b qua nh ng l i ch khc

3.

nh gi kinh t v gi i php
Cc s n ph m v d ch v phi th tr c n c c tnh gi tr ti n t . ng

V N T RA

TH C HI N

a cc s n ph m v d ch v vo phn tch chi ph l i ch x h i m r ng.

M C TIU

Cung c p thng tin quan tr ng nh m a ra quy t nh cho nh ng l a ch n chi n l c qu n l t i u.

3.1. Phn tch chi ph l i ch

Phn tch chi ph l i ch (CBA) bi n nh t c a d n kinh t gi th m nh. cng c quy t nh d a trn ph v l i ch. M t d n ho c chnh sch
[Ba-Ca] > 0

l ph ng php ph v chnh sch nh s so snh gi a chi c ch p nh n n u:

Trong : Ba = l i ch c a d n (bao g m c l i ch mi tr ng) Ca = chi ph c a d n (bao g m c chi ph mi tr ng)

3.1. Phn tch chi ph l i ch

Phn tch ti chnh so v i phn tch kinh t :
Phn tch gi tr ti chnh Phn tch gi tr kinh t

S d ng giai o n u trong nh gi chi ph v l i ch. D a trn quan i m c a nh ng nh ut t nhn (th ng ch quan tm n gi tr th c v l i nhu n).

i xa h n so v i phn tch ti chnh. Nh n th c c chi ph v l i ch kinh t c a d n trn phc l i c a x h i (tc ng c a d n, bao g m c nh ng h u qu mi tr ng).

3.2. PP th c hi n phn tch chi ph l i ch RNM

B c 1: Xc B nh v n / m c tiu phn tch

c 2: Xc B

nh qu trnh phn tch nh cc y u t sinh thi r ng ng p m n nh v x p h ng nh ng tc ng v t l lin quan

c 3: Xc B B B B

c 4: Xc c 5: Xc

nh gi tr kinh t h th ng ST r ng ng p m n

c 6: X p h ng chi ph v l i ch cho qu trnh nh gi c 7: Quy i chi ph v l i ch mitr ng v n v ti n t ng

B B B

c 8: Xem xt cc chi ph v l i ch chung v mi tr

c 9:Xem xt ton b cc chi ph v l i ch c a d n

c 10: T ng h p t t c cc chi ph v l i ch theo t ng n m

3.2. PP th c hi n phn tch chi ph l i ch RNM

B c 11: Gi m chi ph v l i ch t B c 12: B B B B B B B ng lai nh a racc tiu chu n quy t i t nh ng r i ro ng k nh

ra cc tiu chu n quy t

c 13: So snh cc k ch b n c 14: Xc nh c s thay

c 15: Th c hi n nh ng phn tch nh y c m c 16: K t h p xem xt vi c phn ph i

c 17: Ki m tra nh ng sai st v nh ng r i ro

c 18: K t h p thng tin vo d n phn tch u t v a ra gi i php.

c 19: Thu ht nh

c 1: Nu r m c ch c a vi c phn tch

M c tiu: so snh m t hay nhi u chi n l c qu n l r ng ng p m n. Gi i php c ch n c n c vo vi c xem xt 3 y u t : k thu t, chnh tr , mi tr ng. Tch h p, ph i h p v i vi c s d ng ti nguyn t ai, lm nghi p v th y s n.
Hnh: Chim Vm Stchnh quy n ang qui ho ch b ot n loi chim ny

c 2: Xc

nh ph m vi phn tch

Cc thng s c n c xc nh: Thi t l p ng ranh gi i: ph n nh cc i u ki n s x y ra n u khng c d n. Xc nh ranh gi i a l v phn tch Tc ng n vi c xc nh, x p h ng v nh gi cc ch c n ng, thu c tnh v s d ng r ng ng p m n. m b o phn tch t t c cc chi ph v l i ch lin quan.

Hnh: M t gc c a r ng ng p m n C n Gi

c 3,4: Phn tch sinh thi v X

nh ng tc

ng

Ch c n ng sinh thi c a r ng ng p m n Tuy n n nh ven b R ng ng p m n gip n nh v gi t lm gi m xi mn. N u r ng b ph h y, c th x y ra l l t v xi mn b bi n.

Hnh. D i ven bi n Ngh An ang ch u nhi u thi t h i b i xi mn do h sinh thi r ng ng p m n b gi m.

c 3,4: Phn tch sinh thi v X

nh ng tc

ng

B c p n c ng m H th ng n c ng m c b c p t r ng ng p m n: N c ng m nng gi tr cho c ng ng. Di chuy n vo h th ng n c ng m su ti nguyn n c lu di, c gi tr cho cc ngnh cng nghi p. S xu t l n c ng m R ng ng p m n i u ti t xu t l n c ng m khng qu t ng t thnh cc dng ch y m t (v d nh cc con su i).

c 3,4: Phn tch sinh thi v X

nh ng tc

ng

i u ti t l l t R ng ng p m n gi l i, lm ch m dng n c trong qu trnh di chuy n. L ng ng tr m tch v gi l i ch t dinh d ng R ng ng p m n t o i u ki n tr m tch l ng d dng, lin h m t thi t n vi c lo i b ch t c v tch t ch t dinh d ng trong t. Sinh kh i v N ng su t L ng sinh kh i d tr c a th c v t k t h p v i cc y u t nh ch t dinh d ng, n c, nh sng duy tr s t n t i, cung c p n ng l ng cho chu i th c n, h tr vi c l ng ng tr m tch, cung c p n i cho cc loi ng v t.

c 3,4: Phn tch sinh thi v X

nh ng tc

ng

Ngn hng gen R ng ng p m n l n i l u tr c a cc loi hoang d cung c p ngu n gen. S a d ng v gen ng vai tr h t s c quan tr ng trong cng tc b o t n. Ho t ng gi i tr v du l ch R ng ng p m n c th c s d ng cho cc ho t ng gi i tr v du l ch.

c 3,4: Phn tch sinh thi v X

nh ng tc

ng

Cc ho t ng s n b n v cu c R ng cung c p ngu n ng v t cho cc ho t ng bun bn v i m c ch m u sinh. Cc s n ph m t r ng Cung c p g cho xy d ng v n ng l ng nh ch t t t g hay than c i. Giao thng ng th y Giao thng ng th y v i h th ng r ng ng p m n t hi u qu cao v kh thn thi n v i mi tr ng.

c 3,4: Phn tch sinh thi v X

nh ng tc

ng

B o v mi tr ng s ng v a d ng sinh h c L mi tr ng s ng quan tr ng cho cc loi ngTh c v t. Th c v t: r ng ng p m n cung c p nh ng y u t thi t y u hon thnh vng i c a th c v t. ng v t: vng r ng ng p m n l n i chng tr ng v con non pht tri n, chim di tr ph thu c vo r ng ng p m n nh l m t ph n cu c s ng c a chng
Hnh. R ng l n i sinh s ng c a nhi u loi ng v t c gi tr

B Xc

c 3,4: Phn tch sinh thi v X nh m i quan h gi a s

nh ng tc

ng

d ng v ch c n ng Vng tu n hon v t ch t Dng n ng l ng trong cc h sinh thi khc

Qu n l khng hi u qu gy thi t h i kinh t m t n i khc

H Sinh thi r ng ng p m n

Nh ng m i lin k t ny c xem xt c n tr ng nh gi ng nh h ng c a vi c s d ng ngu n ti nguyn ho c vi c thay i ch t l ng mi tr ng.

c 5: Xc

nh cc gi tr kinh t
TEV

Gi tr s d ng tr c ti p Gi tr s d ng tr c ti p -G ,c i - V t li u XD - Du l ch v gi i tr - Mi tr ng s ng,

Gi tr s

d ng

Gi tr khng s

d ng

Gi tr s d ng gin ti p n nh b - B c p n c ng m i u ti t dng ch y

Gi tr nhi m Cc gi tr s d ng cho t ng lai

- Cc gi tr v v n ha v th m m - Cc gi tr v tinh th n v tn gio

c 5: Xc

nh cc gi tr kinh t
nh gi
Gi i thch

Cc lo i k thu t
Tn k thu t Gi c b n Ti p c n hng ha lin quan Ti p c n gin ti p Ti p c n tr c ti p Chi ph c s

D a trn ph ng php ti p c n s d ng gi th tr ng c a r ng v hng ho, d ch v . S d ng nh ng thng tin v quan h gi a th tr ng v phi th tr ng c tnh gi tr hng ha G i ra nh ng u i t th c t , d a trn quan st thng tin th tr ng. c s d ng g i ra m t cch tr c ti p, thng qua cc ph ng php kh o st, v s s n lng chi tr . S d ng m t s c tnh chi ph c a s cung c p ho c thay th m t hng ha ho c d ch v nh l m t c tnh g n ng l i ch c a n

c 5: Xc

nh cc gi tr kinh t

nh gi x p h ng gi tr kinh t Cc gi tr kinh t c xc nh c th c phn lo i thnh cao, trung bnh ho c th p. Vi c phn lo i cc tc ng kinh t s c ch t ch lin quan n vi c x p h ng cc tc ng v t l m chng c lin quan. u tin nh gi nh ng gi tr th h ng cao nh t. Tuy nhin, m t gi tr mi tr ng v i th h ng cao s ph i i m t v i cc h n ch trong xc nh gi tr doanh nghi p. H n ch ngu n l c v cc ty ch n thu th p d li u c ng s nh h ng n s l a ch n c a k thu t nh gi. Tr ng h p khng th nh l ng gi tr mi tr ng, nh gi ch t l ng chi ti t c trnh by.

c 5: Xc

nh cc gi tr kinh t
d ng tr c ti p
Ti nguyn r ng khng c bn ra th tr

Ti nguyn r ng
Ti nguyn r ng trn th tr ng Gi c th tr ng c th c dng c tnh gi tr . Chi ph thu ho ch, s n xu t v v n chuy n ph i c kh u tr kh i gi c cc l i ch rng.

5.1. Gi tr s

ng ng

C th tr ng thay th VD: gi tr c a c i c th c tnh b ng gi c a hng ho t ng t (nh nhin li u g c mua t n i khc) ho c gi hng ha thay th ti p theo (nh d u l a...)

Khng c th tr thay th PP ti p c n thay th gin ti p, chi ph c h i c a vi c s d ng thay th cho ti nguyn r ng ng p m n c dng lm th c o gi tr c a n.

Ph ng php chi ph c h i ti p c n gin ti p

c 5: Xc

nh cc gi tr kinh t
d ng tr c ti p

Ti nguyn r ng

5.1. Gi tr s

Cc s n ph m c a r ng ng p m n th ng c ng i dn a ph ng s d ng nh t l cc n c ang pht tri n, chng ng vai tr c c k quan tr ng trong vi c xc nh gi tr kinh t , nh ng vi c xc nh chng r t kh kh n so v i cc s n ph m trn th tr ng. Th t b i trong tnh ton cc gi tr ny c th lm nh gi th p ti nguyn v h u qu v khai thc, suy thoi qu m cc a h th ng r ng ng p m n

c 5: Xc

nh cc gi tr kinh t
d ng tr c ti p
Chng u c gi tr th ng m i ho c t cung t c p

Ti nguyn

5.1. Gi tr s

ng v t hoang d

Cc loi trn c n v trn khng c th b s n b t ho c c thu th p (VD: m t ong, ra v tr ng chim).

L i ch th y s n

N ng su t nh b t c xa b lin quan ch t ch v i di n tch r ng ng p m n tuy nhin m i quan h v n ny v n ch a c hi u r.

C th nh gi theo cc cch m t trn cho cc s n ph m r ng:  Cc loi c gi tr th ng ph m c nh gi theo th tr ng  S d ng gi tr thay th i v i cc loi t c tiu th , ch y u trong cc h gia nh t nh b t.

c 5: Xc
c

nh cc gi tr kinh t
d ng tr c ti p

 N c s d ng cho sinh ho t c th nh gi b ng gi c a n c mua t nh cung c p n c n khu v c.  N c s d ng cho nng nghi p c th c nh gi d a trn s thay i v n ng su t nng nghi p khi c ngu n n c r ng ng p m n.
V nt i ng th y Gi tr c a r ng ng p m n thng qua vi c v n t i ng th y c th c c tnh b i ph ng php v n t i thay th .

Cung c p n

5.1. Gi tr s

c 5: Xc

nh cc gi tr kinh t
d ng tr c ti p

Gi i tr v du l ch sinh thi

5.1. Gi tr s

Thng tin v nhu c u cho cc d ch v gi i tr ng p m n th ng khng c s n t cc th tr ng v nhi u khu r ng ng p m n c th th m quan mi n ph. p d ng ph ng php chi ph du hnh (TCM) ho c ph ng php nh gi ng u nhin (CVM) Gi tr gi i tr RNM u ng c u v th ng d c c tnh thng qua c a ng i tiu dng

c 5: Xc

nh cc gi tr kinh t
d ng gin ti p

PP d a trn chi ph ( cost based appoaches) k1: (chung): Bm > Cm hay (Bm / Cm) > 1 k2: t nh t Bm = Bo  Tuy nhin, m c tiu c a ph ng php ny l s d ng chi ph b o tr nh l m t c tnh tnh l i ch ban u: Cm = Bo  i u ny d n n: Cm = Bm hay (Bm / Cm) = 1 Kh kh n:  u t trong vi c b o tr l khng mang l i l i nhu n.  nh ng l i ch c t o ra b i cc ho t ng b o tr v t qu nh ng l i ch mi tr ng ban u, th chi ph c a ho t ng b o tr c th v t qu m c s n lng chi tr . Khng s d ng PP ny n u c PP khc.

5.2. Gi tr s

c 5: Xc

nh cc gi tr kinh t
d ng gin ti p

i u ti t dng ch y K: c n bi t m c v t n su t l l t vng ng b ng l l t n u khng c ch c n ng ny. c nh gi d a trn vi c c tnh cc chi ph. VD: chi ph thi t h i c th trnh c, chi ph phng ch ng l l t, n nh b bi n, ki m sot xi mn nh gi b ng cch: c tnh di n tch t, s n l ng rng b m t n u xi mn t n t i c tnh chi ph xy d ng h th ng p ng n n c, r n san h nhn t o, ho c thi t k gi i php gi m xi mn.

5.2. Gi tr s

B
S gi

c 5: Xc

nh cc gi tr kinh t
d ng gin ti p
ng ch t

5.2. Gi tr s

l i tr m tch v d

nh gi thng qua: T l t c b i t v s n ph m NN t o ra h ng n m trn ph n t y. Thi t h i KT n u l ng tr m tch i xu ng h ngu n ho c chi ph phng trnh thi t h i. VD: ph t n n o vt lng sng ... Chi ph thi t h i cho s c kh e con ng i n u cc d ng ch t c th i xu ng h ngu n, chi ph thu c thang v x l nhi m.

c 5: Xc

nh cc gi tr kinh t
d ng gin ti p
c

Duy tr ch t l

5.2. Gi tr s

ng ngu n n

R ng ng p m n gi l i cc ch t c h i ch ng h n nh kim lo i n ng. c l ng chi ph thi t h i trnh c.

Che ch n gi bo

nh gi b ng vi c c l ng cc thi t h i KT XH n u khng c r ng ng p m n che ch n v b ov .

S n nh c a cc ti u vng kh h u

R ng ng p m n gp ph n n nh kh h u, l ng m a, m, h sinh thi t nhin. Kh nh gi n u chng ta khng hi u c n k cc m i lin h trong h sinh thi.

c 5: Xc
Ph

nh cc gi tr kinh t
ng php nh gi
ng php

5.3. L a ch n ph

TEV

nh gi tc

ng

Phn tch so snh

Xc nh t ng l i ch iv i x h i duy tr RNM hay khng

nh gi tc ng c a nh ng thi t h i c th ho c gi m nh tc ng c a thi t h i i v i RNM

Xc nh m c ch s d ng thay th , nh gi l i ch rng nn chuy n i HST RNM hay khng